DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING
GEZONDE VOEDING als basis
Tips: zo wordt je kind niet te dik PAGINA 2 Gezond eten is goed voor je hart PAGINA 3 9 vragen over obesitas PAGINA 4 Maak je darmen blij PAGINA 6
OP BEZOEK
bij de diëtist
2
DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING
Beter eten
met de diëtist
Aan een goede gezondheid kun je werken door bijvoorbeeld gezond te eten en te drinken. Veel mensen willen gezonder eten, maar vinden dat in de praktijk lastig. Diëtist Patricia Ploeger: “Veranderen van eetgewoonten lukt beter als je stap voor stap te werk gaat.”
I
n ons land kun je werkelijk álles kopen wat maar op voedingsgebied denkbaar is. Het meeste is nog betaalbaar ook. En vaak is het op zo’n aantrekkelijke manier klaargemaakt en verpakt, dat we er geen weerstand aan kunnen bieden. En dan is er nog de reclame. Door dit alles eten veel mensen te veel, ongevariëerd of ongezond. Met allerlei lichamelijke problemen tot gevolg. Patricia Ploeger, voedingskundige en eigenaar van GezondaanBod, vertelt dat de huisart-
sen vaker dan vroeger mensen naar de diëtist doorverwijzen omdat ze een ‘welvaartsziekte’ hebben. “Daarbij kun je denken aan overgewicht, diabetes, hoog cholesterolgehalte en hoge bloeddruk. Of aan het prikkelbare darmsyndroom of een moeilijke stoelgang. Voor al deze mensen kunnen diëtisten gelukkig veel betekenen.” Overigens is het werkgebied van de diëtist nog veel breder. “Mensen die ondervoed zijn, bijvoorbeeld in verpleegtehuizen, maar ook mensen met
Voorkom overgewicht
bij je kind
Steeds meer kinderen hebben overgewicht. Onderzoek laat zien dat ruim 15 procent van de kinderen te zwaar is. Hoe voorkom je dat je kind overgewicht ontwikkelt? Maaike Beltman, onderzoeker bij TNO, geeft tips.
kanker, anorexia, boulimia, nierziekten en slikklachten kunnen wij, wat het voedingsgedeelte betreft, behandelen. Vaak werken we daarbij samen met andere specialisten, zoals fysiotherapeuten en psychologen.” Gedragsverandering Een diëtist heeft veel kennis van het menselijk lichaam, van ziektebeelden waarbij voeding een rol speelt en over voeding en culturele verschillen in voedingsgewoonten. Een diëtist combineert al deze kennis. De diëtist helpt mensen om zich bewuster te worden van hun eetpatroon en om daarin veranderingen aan te brengen. “Gedragsverandering is veruit het moeilijkst,” weet Ploeger. “Veel mensen weten wel hoe ze gezond moeten eten. Maar hoe passen ze dat toe in hun dagelijkse eetpatroon? Het makkelijkste gaat dat als je kleine stapjes maakt: verkeerde gewoontes één voor één aanpakken. Pas als je een gewoonte hebt veranderd en deze verandering minimaal zes maanden hebt weten vast te houden, kun je zeggen dat gedrag echt is veranderd. Zonder professionele hulp is dat heel erg zwaar.” Problemen voorkomen Ploeger vindt het belangrijk dat mensen voldoende informatie over voeding krijgen, zodat ze problemen kunnen voorkomen. Preventie dus. “Dat is zó belangrijk, zeker bij de jeugd. Nu geven basisscholen het aan als een kind te dik is, maar dan is het eigenlijk al laat. Het raakt me echt als ik dikke kinderen in de stad zie met een pak chocomel in hun ene hand, en een rookworst in de andere. Die kinderen, maar zeker ook hun ouders, moeten in een veel eerder stadium worden voorgelicht en begeleid.” Een verwijzing voor een diëtist is tegenwoordig niet meer nodig. Wie deskundige hulp wil om gezonder te gaan eten, kan dus rechtstreeks contact opnemen met een diëtist. Je vindt een diëtist bij jou in de buurt via www.nvdietist.nl
TNO is betrokken bij een aantal innovatieve projecten die overgewicht bij kinderen tegengaan. De tips uit dit artikel komen uit deze projecten. Zo helpt het project Beweeg Wijs leerkrachten van basisscholen om iedere leerling een geschikt spelaanbod te geven tijdens het buitenspelen. GKGK (Gezonde Kinderen in een Gezonde Omgeving) is een brede aanpak voor achterstandswijken, waarbij onder andere scholen, gezinnen en sportverenigingen nauw samenwerken. En Een gezonde start geeft kinderopvangorganisaties scholing over eten, bewegen en opvoeding. Meer info: www.tno.nl, www.eengezondestart.nl, www.gk-gk.nl en www.BeweegWijs.nl.
VERSTANDIG MET VOEDING
GENOEG SLAPEN 1 Uit onderzoek blijkt dat kinderen die slecht slapen meer kans op overgewicht hebben. Bij baby’s is het belangrijk dat je een bepaald ritme aanhoudt, van slapen, voeden, samen spelen, even alleen spelen en bij de eerste tekenen van vermoeidheid weer naar bed. 2 Vaste rituelen helpen bij een goed slaapritme, zoals even voorlezen voor het slapen.
GENOEG BEWEGEN 1 Een kind moet elke dag minimaal een uur intensief bewegen en twee keer per week intensief sporten. Neem lopen of fietsen op in de dagelijkse routine. Loop of fiets bijvoorbeeld samen met je kind naar school. 2 Zet geen tv op de kamer van je kind. Uit onderzoek blijkt dat dit een belangrijke voorspeller is voor overgewicht op latere leeftijd. 3 De gratis iGrow app vergelijkt de groeigegevens van je kind met de gemiddelde groeigegevens in Nederland. De app geeft ook tips per leeftijdsgroep, waaronder buitenspeelmogelijkheden in je woonomgeving.
Colofon Gezonde voeding als basis is een publicatie van Metro Custom Publishing.
Sales Manager: Robin Jahshan Project Manager: Jeffrey Faraco Editorial Manager: Marianne Wenneker Redactie: Eveline Hagenbeek, Amber van der Meulen, Paul Poley Grafische Vormgeving: Martijn Blokland, Amsterdam Beeld: Femmy Weijs, Colourbox, iStock, Shutterstock
1 Laat je kinderen niet eten voor de tv, want dan gaan ze tv kijken en eten onbewust aan elkaar koppelen. Zodra je kind dan voor de tv zit, krijgt hij meteen zin in snacks. 2 Gebruik toetjes niet als beloning. Voorkom opmerkingen als: ‘Als je je groente opeet, krijg je straks een lekker toetje.’ Hiermee zeg je eigenlijk: groente is negatief en zoet is lekker en goed. 3 Ontbijt altijd. Ontbijten voorkomt dat je kind later op de dag trek krijgt en gaat snacken. 4 Wees consequent met regels. Nee is echt nee. Als je toegeeft, wanneer je kind bijvoorbeeld om een snoepje vraagt terwijl dit niet mag, blijft hij het proberen. Er is immers kans op succes. Terwijl hij het na een tijdje opgeeft als je consequent blijft.
Voor meer informatie over Metro Custom Publishing of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met Robin Jahshan, 020-5114027 of robin.jahshan@metronieuws.nl
DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING
3
PLANTENSTEROLEN HELPEN JE HARTGEZONDHEID
Een gezond hart
in een gezond lichaam Je hart is de motor van je lichaam. Die moet je dus gezond houden, bijvoorbeeld met goede voeding. Wat kun je het beste wel en niet eten?
I
edereen weet wel dat hart- en bloedvaten enorm belangrijk zijn. Dat stress en roken niet goed zijn voor je hart, en dat veel bewegen en gezond eten juist wél goed zijn. Maar wat is dat dan: gezond eten? Welke voedingsstoffen moet je binnenkrijgen om je hart en bloedvaten, en dus je lijf, gezond te houden? Wilma Koghee is zo’n 32 jaar diëtist en werkt sinds 10 jaar in haar eigen praktijk ALMADiS. Namens de Hartstichting geeft ze voorlichting hoe een gezonde voeding bijdraagt aan een gezond hart. Vloeibaar vet “Wat we heel zeker weten: vetten horen in een gezonde voeding,” stelt Koghee. Er zijn twee soorten vetten: verzadigde vetten (de vaste of ‘harde’ vetten) en onverzadigde vetten (vloeibaar of goed smeerbaar). Koghee: “Verzadigde vetten verhogen het slechte LDL-cholesterol. Onverzadigde vetten hebben die werking niet en zijn dus beter voor je hart. Om minder verzadigde en meer onverzadigde vetten binnen te krijgen, adviseer ik mijn cliënten alternatieven te proberen. Iemand die vaak dikke plakken kaas op brood eet, kan dunnere plakken kaas of
minder vette kaas, bijvoorbeeld 30+ kaas, op z’n boterham nemen. Of andere soorten beleg kiezen, zoals jam, stroop of pindakaas. Zo krijg je minder verzadigd vet binnen. Een ander voorbeeld zijn de stamppotten, die in deze wintertijd veel gegeten worden. Daar eten mensen vaak speklappen of worst bij. Liever wijs ik op de magere varianten, zoals lekker gekruide varkensfiletlapjes, een dikke plak magere casselerrib of de magere rookworsten. Bij de warme maaltijd gebruik je het best vloeibare bereidingsvetten, zoals vloeibare margarine in flessen. De keuze hierin is de laatste jaren enorm toegenomen. Creatief koken Ook met zout is een wereld te winnen voor een gezond hart en gezonde bloedvaten. Te veel zout verhoogt de bloeddruk, terwijl minder zout gebruiken er juist voor zorgt dat je bloeddruk normaal blijft. Het Voedingscentrum adviseert volwassenen om niet meer dan 6 gram zout ofwel 2,4 gram natrium per dag binnen te krijgen. Koghee: “Zout zit van nature al in veel voedingsmiddelen, maar wordt ook toegevoegd aan producten, zoals brood en kaas. Wij Nederlanders voegen zelf ook zout toe als we
koken en eten. Maar voor een gezond hart kun je beter een zoutproduct gebruiken waarin natrium voor een groot deel is vervangen door kalium. Alternatieven voor zout zijn kruiden en specerijen, maar denk ook aan andere manieren om je eten klaar te maken. Kook aardappelen bijvoorbeeld eens met minder water en je zult proeven dat ze meer smaak hebben. Of bak ze in vloeibare margarine of olie. Ook roerbakken en stomen zijn manieren om aardappelen en groente klaar te maken. In al deze gevallen heb je minder zout nodig, en bewijs je je hart en bloedvaten een grote dienst.”
DE ULTIEME FEESTDAGENTIP!
Je hoort en leest er steeds vaker over: plantensterolen. Dit zijn vetachtige stoffen, die van nature in kleine hoeveelheden in plantaardige producten zitten zoals in groente, fruit, noten, granen en peulvruchten. In grotere (en dus effectievere) hoeveelheden zitten ze in bepaalde voedingsmiddelen die verrijkt zijn met plantensterolen, zoals margarine-, yoghurten magere melkproducten. Plantensterolen verteren niet, ze blijven dus in je darm aanwezig en worden later via de ontlasting uitgescheiden. In de darm hebben ze een nuttige functie voor de hartgezondheid. Plantensterolen verminderen namelijk de opname van cholesterol uit de darm in het lichaam en daarmee zien we een verhoogde uitscheiding van cholesterol via de ontlasting. Het gevolg is uiteindelijk dat het LDLcholesterolgehalte en daardoor ook het totale cholesterolgehalte in het bloed daalt. Kortom, plantensterolen zorgen ervoor dat het bloedcholesterol verlaagd wordt.
WIST-JE-DAT: Een gemiddeld mens meer afweet van zijn auto dan van zijn hart? • Je bloedsomloop al begint te functioneren vanaf de •
zevende week van de zwangerschap en dit een
heel leven lang als vanzelf doorgaat? • Je bloed dankzij je hart met 11 km/u door je aderen stroomt? Dat is tweemaal zo snel als je wandelsnelheid. • Je hart zo’n 50.000 liter bloed per week rondpompt? • Je bloedvaten samen een lengte hebben van ongeveer 100.000 kilometer? Dit is een afstand van 2,5 keer rond de aarde.
De feestdagen komen eraan, en dat betekent traditiegetrouw extra aandacht voor eten en drinken. Hoe kun je tijdens de feestdagen ook extra aandacht aan je hart besteden? Diëtist Wilma Koghee: “Mijn advies: geniet meer van je eten! Eet bewust, dus neem de tijd voor je maaltijd, besteed aandacht aan elkaar en aan de sfeer. Kies voor meer fruit, groenten, kruiden en specerijen in het kerstmenu. Zo maak je van 2013 een bijzonder en hartgezond jaar!”
4
DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING
9 VRAGEN over Overgewicht kan leiden tot obesitas. Wat is obesitas eigenlijk en wat betekent het voor je gezondheid en je sociale leven? En kun je ervan a omen? Obesitas in 9 vragen. 1 Wanneer heb je obesitas? Een belangrijke graadmeter is de Body Mass Index (BMI). Deze legt een verband tussen je lengte en je gewicht. Aan de BMI zie je of er sprake is van obesitas en eventuele gezondheidsrisico’s. Een volwassene met een BMI tussen de 18,5 en 25 heeft een gezond gewicht. Bij een BMI tussen de 25 en de 30 heeft men overgewicht en bij een BMI van 30 of hoger spreken we van obesitas. Een BMI van 40 of hoger betekent dat je lijdt aan ‘morbide obesitas’: dit is een ernstige vorm van obesitas, ook wel ziekelijk overgewicht genoemd.
3 Hoeveel mensen in Nederland hebben obesitas? Van de Nederlandse volwassenen heeft 13 procent obesitas. 250.000 Nederlanders lijden aan morbide obesitas. 4 Hoe kun je obesitas krijgen? Wie meer calorieën binnenkrijgt dan hij verbrandt, ofwel
7 Wat betekent obesitas voor je sociale leven? Veel mensen met obesitas durven in sociale situaties niet
Samen naar een gezond gewicht De Nederlandse Obesitas Kliniek is sinds 1993 in Nederland de grootste en meest gespecialiseerde, zelfstandige kliniek voor de behandeling van mensen met ernstig overgewicht. Samen met onze partners, medisch specialisten en professionals lopen wij voorop in de behandeling van obesitas. Daarbij staat verandering van levensstijl centraal. De behandeling bij de Nederlandse Obesitas Kliniek wordt door een team van specialisten verzorgd. Dit team bestaat uit een internist, psycholoog, mogelijk een chirurg, arts, diëtist, bewegingsdeskundige en een zorgcoördinator.
Kijk voor meer informatie op www.obesitaskliniek.nl
De Nederlandse Obesitas Kliniek werkt o.a. samen met:
5 Welke lichamelijke klachten kun je krijgen door obesitas? Met obesitas heb je een grote kans op andere ziektes en allerlei fysieke klachten. Denk hierbij aan diabetes, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, verhoogd cholesterol, slaapapneu, verminderde vruchtbaarheid, rugpijn en slijtage van heupen, enkels en knieën. Daarnaast is er een grotere kans op kanker. 6 Wat zijn de voordelen van afvallen? Dat zijn er veel meer dan je zou denken: je gaat je bijvoorbeeld veel beter voelen. Andere klachten (zie vraag 5) nemen bijna altijd af, en vaak heb je minder medicijnen en/of hulpmiddelen bij diabetes nodig. Ook verlaagt af vallen de kans op hart- en vaatziekten en kanker. Daarnaast verbetert de vruchtbaarheid meestal.
2 Je eigen BMI berekenen? Dat kan op www.obesitaskliniek.nl/bmi.
facebook.com/groups/obesitaskliniek
te veel eet en te weinig beweegt, heeft een groot risico op obesitas. Daarnaast kan zwaarlijvigheid erfelijk zijn, of krijgt iemand obesitas vanwege een eetstoornis, zoals emotie-eten of boulimia. Ook kunnen slaapproblemen, gebruik van bepaalde medicijnen of het hebben van andere ziekten (een deel van) de reden vormen dat iemand obesitas krijgt. Meestal is het een combinatie van factoren.
@ObesitasNL
DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING
5
er obesitas meer mee te doen, vanwege fysieke beperkingen of omdat ze zich schamen. Ook kan iemand met obesitas last hebben van weinig zelfvertrouwen en depressieve klachten, waardoor hij of zij minder sociale activiteiten onderneemt. Uiteindelijk kun je je erg eenzaam gaan voelen. Voor mensen met obesitas die een partner hebben, kan het ernstige overgewicht ook negatieve gevolgen hebben op de relatie, bijvoorbeeld op seksueel gebied. 8 Hoe wordt iemand met obesitas behandeld? De beste resultaten worden behaald met een multidisciplinaire aanpak. Daarbij word je begeleid door een behandelteam dat bestaat uit een psycholoog, chirurg, diëtist, internist, bewegingsdeskundige en een arts. Je krijgt een persoonlijk behandelprogramma waarbij je samen álle aspecten onder de loep neemt die belangrijk zijn om af te vallen: eten, bewegen, en leefstijl. Het uiteindelijke doel is een complete en blijvende aanpassing van dieet en leefstijl. Bij morbide obesitas wordt deze leefstijlverandering vaak aangeboden in combinatie met een operatie. 9 Hoe kan een operatie helpen tegen obesitas? Om mensen met morbide obesitas te helpen drastisch af te vallen, ondergaan ze vaak een operatie, zoals een aanpasbare maagband of een maagomleiding (gastric bypass). Na zo’n operatie heb je minder hongergevoel en kun je nog maar kleine beetjes eten. Maar om ervoor te zorgen dat je echt van obesitas afkomt, moet de oorzaak aangepakt worden. De operatie helpt zeker, maar uiteindelijk moet je het zélf doen: anders en minder eten, en je leven anders inrichten. MET MEDEWERKING VAN: Dhr. Dr. J.W.M. Greve, Bariatrische en Gastro-
intestinale Chirurgie, Atrium Medisch Centrum Parkstad (Heerlen), Hilde Jans, psycholoog bij praktijk Cambiamo en secretaris van de Medisch Psychologische Raad (MPR) bij de Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK), Mevr. Dr. Lioe-Ting Dijkhorst-Oei, internist-vasculair geneeskundige, Meander Medisch Centrum (Amersfoort)
“Altijd een luisterend oor” Jaap Koster (46): “Anderhalf jaar geleden had ik er ineens genoeg van. Ik was samen met mijn collega’s op een evenement en moest toekijken hoe zij met veel lol aan allerlei activiteiten meededen. En ik dacht: ‘Zo wil ik het niet meer’. De laatste tien jaar waren er almaar kilo’s bijgekomen en lange tijd neem je dat voor lief. Maar ik was inmiddels zo zwaar, dat ik steeds moeilijker kon lopen en traplopen. Gingen mijn vrienden naar de kroeg, dan verzon ik een andere afspraak, omdat ik opzag tegen de wandeling naar de kroeg. Langzamerhand ging mijn sociale leven achteruit. Ik vertelde een vriendin dat ik er iets aan wilde doen. De volgende dag mailde ze mij de website van de Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK). Hun aanpak sprak me meteen aan, omdat een behandeling op vier pijlers is gestoeld: meer bewegen, de juiste voeding, een verandering in denken en een operatie. In het verleden heb ik vaak meegedaan aan dieetclubs en beweegprogramma’s, maar daar komt altijd maar één pijler aan bod en dat werkte voor mij niet. Ik meldde me aan en een maand later maakte ik deel uit van een groep van tien mensen met wie ik twee maanden lang wekelijks bij elkaar kwam. We herkenden veel dingen in elkaar. We kregen voorlichting op allerlei aspecten: wat doet bewegen voor je, wat doet eten met je, waarom zit je in deze situatie? En we werden voorbereid op de operatie. Uiteinde-
lijk heb ik in oktober 2011 een maagverkleining gehad. Meteen daarna ben ik behoorlijk afgevallen. Nu volgen we met dezelfde groep het natraject. Om de drie weken op maandagmiddag zien we elkaar, onder leiding van een diëtist, een bewegingsfysioloog en een psycholoog. We praten over eetpatronen, over onszelf en gaan af en toe samen zwemmen of wandelen. Bij de begeleiding heb ik een erg fijn gevoel. We worden op een heel positieve manier behandeld, de medewerkers bieden altijd een luisterend oor en er worden geen dingen opgelegd. Als iemand uit de groep behoefte heeft om een bepaald thema aan te snijden, bijvoorbeeld hoe
je voor jezelf moet opkomen, dan wordt daarop ingezoomd en is er contact hierover tussen de begeleiders onderling. Mijn leven ziet er inmiddels totaal anders uit. Ik heb meer regelmaat, ga eerder naar bed, kook bijna elke avond zelf en ontbijt elke dag. Nu dit in mijn systeem zit, kost het me geen enkele moeite meer. Ik tennis en zwem regelmatig, voel me fit, kan mijn werk beter uitvoeren en neem weer initiatief in mijn sociale leven. En last but not least: ik ben maar liefst 55 kilo afgevallen. Daardoor is er geen enkele beperking meer om mee te doen. Ik voel me dus een stuk gelukkiger dan anderhalf jaar geleden.”
DE NEDERLANDSE OBESITAS KLINIEK Aanpassen van dieet en leefstijl is een kwestie van intensieve begeleiding en dat moet al voor de operatie te beginnen. Bij de Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK) leren patiënten al vóór de ingreep om anders te eten. Zo vallen ze onder begeleiding af zodat het operatierisico kleiner wordt en verbeteren ze hun lichamelijke conditie om de operatie aan te kunnen. Ná de ingreep volgen de patiënten een intensief behandelprogramma van een jaar. Ze worden ondersteund door een behandelteam van verschillende specialisten. De patiënt kan hiernaast online zijn/haar vorderingen vastleggen en vragen stellen aan het behandelteam. Na dit traject worden de patiënten vijf jaar gevolgd in een gecoördineerd follow-up programma. Vanwege deze intensieve begeleiding werken chirurgen en ziekenhuizen graag samen met de Nederlandse Obesitas Kliniek.
6
DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING
Je darmflora weer in balans Er zijn veel mensen die darmklachten hebben. Artsen en voedingsdeskundigen adviseren regelmatig probiotica om de darmfunctie te verbeteren. Wat zijn probiotica eigenlijk en wat doen ze precies?
van de klachten en het voedingspatroon. Het is altijd even puzzelen. Ik geef geen standaard advies, het is altijd maatwerk.”
ls eerstelijns diëtist werkt Lisette Kuik van Focus Diëtistenpraktijk in Rotterdam (www.focus-dietistenpraktijk.nl) nauw samen met een huisarts. Ze krijgt mensen met allerlei gezondheidsklachten op haar spreekuur. Veel mensen melden zich met darmklachten. “Het Prikkelbare Darm Syndroom wordt het genoemd. Dat is een breed palet aan darmklachten als pijn in de buik, wisselend wc-patroon, opgeblazen gevoel, winderigheid, obstipatie en diarree. De klachten kunnen veroorzaakt worden door onregelmatig eten, voeding die weinig vezels bevat, te weinig drinken, stress of medicijnen waar de darmen prikkelbaar op reageren.” Lisette Kuik stelt haar patiënten vragen over het eet- en leefpatroon en geeft advies. Probiotica kunnen deel uitmaken van dat advies.
A
Capsules en drankjes Probiotica zijn te verkrijgen in zuiveldrankjes en yoghurts in de supermarkt, en capsules en poeders die je kunt kopen bij de drogist. Lisette Kuik vraagt altijd naar iemands leefpatroon en bespreekt welke probiotica daarbij passen. “Voor iemand die veel reist, zijn capsules handiger dan zuiveldrankjes. Maar voor iemand die graag zuivel eet, zijn de drankjes natuurlijk een prettige keuze.” Ieder lichaam heeft een andere samenstelling van bacteriën en er zijn ook verschillende soorten probiotica. Als het een niet werkt, is het de moeite waard om iets anders te proberen. Kuik: “Maar als de oorzaak stress is en de stressfactor is niet weg, dan is het effect van de probiotica waarschijnlijk minder duidelijk te merken.”
Goede bacteriën Maar wat zijn dat eigenlijk, probiotica? “In je darmen komen goede en slechte bacteriën voor die in balans samenleven,” legt Edith Meyering van Diëtistenpraktijk Edith Meyering (www.betermetdieten.nl) uit. “Raakt je darmflora verstoord, dan kun je darmklachten krijgen. Probiotica bevatten goede bacteriën, die de darmflora in balans brengen. Daardoor komen de darmen weer in goede conditie.” Meyering maakt onderscheid tussen de verschillende probiotica. “Ik adviseer bijvoorbeeld een bifidobacterie of lactobacillen, afhankelijk
Niet voor altijd Beide diëtisten zien de effecten van probiotica: de de darmconditie verbetert. Edith Meyering: “Ik heb cliënten met darmklachten die het heel goed doen op probiotica.” Lisette Kuik: “Probiotica passen prima in een gezond voedingspatroon. Ze kunnen langdurig dagelijks gebruikt worden. Maar sommige mensen nemen het alleen in de perioden dat hun buikklachten hevig zijn, of bijvoorbeeld tijdens een ziekteperiode waardoor je darmflora uit balans is.”
goede redene n om elke dag e en Zespri ® kiwi te eten : Maandag : Dinsdag :
e Z i espri’t ! w t e i z e J
vitamine C-bom bondgenoot voo je spijsver tering r Woensdag : wein ig calorieën Donderdag : boo rdevol antioxidan ten Vrijdag : lage glycemische index Zaterdag : bro n van foliumzuur Zondag : superlekker
www.zespri.nl
Z12-ad Metro 1
6/12/12 10:27
DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING
7
“Bob moet weer als een gewone peuter eten” Hoe ziet het werk van de diëtist eruit in de praktijk? Welke problemen komt hij/zij tegen op het spreekuur? Drie diëtisten van VUmc, drie praktijkverhalen.
DIëtist Nicolet te meet met de handknijp meter de knijpkr acht van patiënt Cynthia.
Cynthia is ondervoed Diëtist Nicolette Wierdsma, diëtist gespecialiseerd in maag-, darm- en leverziekten Patiënt Cynthia (34) Probleem Cynthia is ondervoed Cynthia heeft een ernstige vorm van de Ziekte van Crohn, een ongeneeslijke darmziekte. Ze heeft verschillende operaties achter de rug en de lengte van haar dunne darm is inmiddels gehalveerd. Door de maag-, darm- en leverarts is ze door verwezen naar diëtist Nicolette Wierdsma. “Een gezonde dunne darm haalt voedingstoffen uit het voedsel, zoals vetten, eiwitten en suikers. Dat lukt Cynthia’s darm niet goed meer. Ze is hierdoor ondervoed geraakt.” Nicolette voert Nutritional Assessment metingen bij Cynthia uit. “Ik meet bijvoorbeeld haar handknijpkracht met een knijpkrachtmeter. Bij ondervoeding neemt je spiermassa namelijk af. Ook haar energieniveau, bloed, ontlasting en urine wordt onderzocht. Ik concludeer dat Cynthia ongeveer 4000 calorieën per dag nodig heeft, twee keer zoveel als een gezonde vrouw van haar leeftijd. Door deze extra voeding kunnen haar darmen meer voedingsstoffen opnemen.” De extra voeding krijgt Cynthia deels via een PEG-sonde. Sondevoeding komt dan via een gaatje in haar buikwand direct in haar maag. Hiernaast krijgt ze voedingsadvies. “Ik adviseer haar onder andere om zes keer per dag een beetje te eten en veel graanproducten te gebruiken.” Naar verwachting heeft Cynthia de PEG-sonde een tot twee jaar nodig. De rest van haar leven moet ze een aangepast voedingspatroon hanteren. KRIJG JE ADVIES VAN EEN DIËTIST VERGOED? Op 1 januari 2013 komt de diëtist weer terug in de basisverzekering. Een aantal verzekeraars vergoedt hiernaast extra uren in hun aanvullende verzekeringen. Je hebt geen verwijzing nodig om contact op te nemen met de diëtist. Voor meer informatie over de vergoeding van de diëtist, wat de diëtist voor jou kan betekenen en waar je een diëtist in je omgeving vindt, kijk op de website van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten: www.nvdietist.nl
Bob leert eten Diëtist Anita Stok, diëtist kindergeneeskunde Patiënt Bob (1,5) Probleem Bob kan niet eten Kort na zijn geboorte werd Bob ziek. Hij kreeg vloeibare voeding met een sonde, een slangetje dat via zijn neus en slokdarm naar zijn maag loopt. Inmiddels kan de sonde eruit. Maar kinderen die zo jong een sonde krijgen, hebben niet geleerd zelf te eten. Bob wordt twee weken opgenomen in VUmc. Daar wordt hij behandeld door het Hongerprovocatieteam, dat onder andere uit een kinderarts, een verpleegkundige en diëtist Anita Stok bestaat. Het team bouwt zijn sondevoeding in stappen af. Vier keer per dag krijgt Bob van de verpleegkundige vla en babyvoeding met worteltjes met een lepel. “Eerst heeft hij totaal geen interesse. Maar doordat hij minder sondevoeding krijgt, voelt hij steeds meer trek en neemt hij kleine hapjes. Daarna krijgt Bob iets leuks, zodat hij positieve gevoelens bij eten ontwikkelt. De verpleegkundige leest bijvoorbeeld voor uit zijn favoriete boekje.” Thuis gaat Bobs moeder met deze benadering verder. Anita begeleidt zijn ouders, zij voelen zich namelijk nog een beetje onzeker en ongerust. “Stap voor stap breiden we de voeding uit. Ik raad aan van vier naar vijf eetmomenten te gaan en babyvoeding met bloemkool geven, zodat Bob aan meer groentes went. Het doel is dat Bob straks als een gewone peuter eet.”
Dieet bij nierproblemen Diëtist Maaike Kwakkel, diëtist gespecialiseerd in nierziekten Patiënt Anil (38) Probleem Anil heeft nierproblemen Anil heeft diabetes. Deze aandoening heeft zijn nieren beschadigd, Hij voelt zich vaak moe. De nieren verwijderen afvalstoffen uit het lichaam, waaronder kalium en fosfaat. Ook spelen nieren een rol bij de bloeddruk, waar zout (natrium) invloed op heeft. Diëtist Maaike Kwakkel begeleidt hem. “Omdat Anils nieren nog maar voor 20 procent werken, heeft hij een dieet nodig dat beperkt kalium, fosfaat en natrium bevat en een lagere hoeveelheid eiwitten,” vertelt ze. Een dieet is maatwerk. “Het is belangrijk dat je met een patiënt bespreekt hoe die gewend is te eten. Daar houd ik in een dieetadvies rekening mee. De kans is dan veel groter dat iemand het volhoudt. Anil is van Hindoestaans-Surinaamse afkomst en eet volgens deze keuken. Deze keuken maakt bijvoorbeeld veel op smaak met bouillon, maar dat is te zout voor Anil. Ik adviseer hem smaakmakers te gebruiken die niet slecht voor de nieren zijn, zoals gember, komijn of geelwortel.” Anil krijgt een boek mee met recepten en tabellen die aangeven hoeveel mineralen en eiwitten bepaalde voedingsmiddelen bevatten. “Hierdoor kan hij zelf ook recepten samenstellen.” In het begin heeft Anil moeite met het complexe dieet. Maar zodra hij merkt dat hij zich minder vermoeid voelt, wordt hij steeds gemotiveerder.
In verband met de privacy zijn namen en situaties veranderd.
Denk je aan je dagelijkse portie bacteriën? Je weet allang dat het belangrijk is om gevarieerd te eten. En met een klein beetje beweging zit je meteen al lekkerder in je vel. Denk je ook aan je dagelijkse portie bacteriën? In elk flesje zitten er minimaal 6,5 miljard. Begin elke dag met Yakult. Yakult past in een goede levensstijl.
Meer weten? Bestel de brochure op yakult.nl of scan de QR-code.
GEZOND GROEIEN ONTDEK TNO TNO ZET ZICH IN VOOR EEN COMBINATIE VAN TECHNOLOGISCHE ÉN SOCIALE INNOVATIE, ZODAT JONG EN OUD GEZOND MEEDOET IN ONZE SAMENLEVING.
TNO.NL