ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ 200ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
PROJECT Προεπαναστατικός & Επαναστατικός Τύπος 1821
Αβραμίδης Ευάγγελος Γεωργαράς Απόστολος Ζυγούρη Αικατερίνη Ηλιοπούλου Εμμέλεια Επιβλέπων: Κυριακουλόπουλος Ευάγγελος
• μεθοδολογία ερευνητική και ιστορικοκριτική. • Μοντέλο ομαδοσυνεργατικό. • Χρόνος υλοποίησης τρεις (3)μήνες. • Συντονισμός & καθοδήγηση εξ αποστάσεως.
Στόχοι •
Να μελετήσουμε τις αποτυπώσεις των εκδιδόμενων εφημερίδων που αποκαλύπτουν τον Αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία σε πολεμικό, πολιτικό, διπλωματικό, πολιτισμικό και ιδεολογικό επίπεδο.
•
Να φωτίσουμε την ιδεολογία της εποχής, τα οράματα των Ελλήνων σε σχέση με την ανάδυση ενός ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, τις προσδοκίες για σύνδεσή τους με την Ευρώπη.
•
Να διαμορφώσουμε ευθέως ή εμμέσως μια εικόνα για τον Έλληνα αναγνώστη και πολίτη της εποχής.
ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
Ο Προεπαναστατικός Τύπος ανέλαβε την ενημέρωση των Ελλήνων του εξωτερικού του εσωτερικού.
Η γέννηση του ελληνικού τύπου προήλθε από την εύρωστη ευρωπαϊκή διασπορά, η οποία επηρεασμένη από τις ιδέες του Διαφωτισμού στόχευσε στην ιδεολογική προετοιμασία του έθνους, έτσι ώστε να εκφραστούν και να υλοποιηθούν τα νέα αιτήματα του Γένους.
«Εφημερίς»
1791, Βιέννη τυπογραφείο Μαρκίδων Πούλιου
Έπαιξε μορφωτικό και ενημερωτικό ρόλο για τις διεθνείς εξελίξεις και τα πολεμικά μέτωπα. Επιπλέον επαναστατικά καθοδηγητικό προπαγανδιστικό ρόλο.
«Ερμής ο λόγιος ή φιλολογικαί αγγελίαι»
1811, Βιέννη Διευθυντές: Άνθιμος Γαζής & Θεόκλητος Φαρμακίδης
Όργανο του Αδ. Κοραή ο οποίος δημοσίευε εκεί τις απόψεις του για το γλωσσικό ζήτημα και άλλα εθνικά θέματα.
Ειδήσεις διά τα Ανατολικά Μέρη & Ελληνικός Τηλέγραφος
Εκδότες: Ιωσήφ Φραγκίσκος Χαλλ Ραφαήλ Πόποβιτς
Η εφημερίδα «δεν ανταποκρίθηκε στις ανάγκες και προσδοκίες των Ελλήνων»
«Ελληνικός Τηλέγραφος»
1812-1836 Εκδότες Χαλλ & Δημ. Αλεξανδρίδης
Καλλιόπη
1819, Βιέννη Αθ. Σταγερίτης
Θεωρήθηκε ως το «αντίπαλο δέος» του «Ερμή του Λόγιου», έχοντας ως εμπνευστή και καθοδηγητή τον λόγιο και συγγραφέα Παναγιώτη Κοδρικά, ιδεολογικό αντίπαλο του Κοραή.
Μέλισσα
Παρίσι, 1819 Σ.Κονδός
«γενναίο, μαχητικό φύλλο που δημοσίευε άρθρα και κείμενα προωθημένης, προοδευτικής ιδεολογίας και εθνικών προβληματισμών».
Αθηνά
Παρίσι, 1819 Π. Ιωαννίδης
«άφιξις της Αθηνάς εις την πατρώαν εστίαν, όπου πολλοί των ομογενών, πλήρεις φρονημάτων προγονικών, πλήρεις πόθου θερμού, περιέμενον ανυπομόνως να ίδωσιν αύτην να περιέρχηται την Ελληνίδα γήν»
Μουσείον
Π. Ιωαννίδη, 1819
«Μουσείον ή εφημερίς ελληνική, φιλολογική, επιστημονική και τεχνική. Εκδιδομένη υπό Παναγιώτου Ιωαννίδου Σμυρναίου διδασκάλου της υψηλής μαθηματικής, των φυσικομαθηματικών επιστημών και της ελληνικής φιλολογίας, πρώην καθηγητού του εν Ιασσίω Ηγεμονικού Λυκείου εις την μαθηματικήν»
Ιονική
1814 – 1817 Επίσημο όργανο των Ελλήνων του Ιονίου.
Ο Tύπος της δεκαετίας του 1811-1821 ήταν φιλολογικός. Αποτέλεσε έκφραση των πνευματικών ενδιαφερόντων της ελληνικής διανόησης και των ευρύτερων πολιτιστικών και κοινωνικών της επιδιώξεων στην εποχή της προετοιμασίας της Ελληνικής επανάστασης. Συνέβαλε στη διατήρηση της ελληνικής πολιτισμικής και ιστορικής ταυτότητας.
γλώσσας,
της
Προετοίμασε ιδεολογικά τους υπόδουλους Έλληνες και συνάμα κατάρτισε μια σειρά από ανθρώπους πάνω σε γνώσεις τεχνικής φύσεως που αφορούσαν την τυπογραφία.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
«Συστήσατε αμέσως εφημερίδας εις διάδοσιν ειδήσεων. Διά των εφημερίδων και των ιεροκηρύκων μπορείτε να εξάψετε γενικόν ενθουσιασμόν». Αδαμάντιος Κοραής
Α. Χειρόγραφες Εφημερίδες «Εφημερίδα του Γαλαξειδίου»
«Εφημερίς Αιτωλική»
«Ελληνικός Καθρέπτης»
Διέδιδαν : ειδήσεις ώστε να ενισχύσουν το ηθικό και την αγωνιστικότητα.
τα πολεμικά γεγονότα και τις διπλωματικές ενέργειες των Ελλήνων.
Περίοδος 1821 – 1822
Έκδοση χειρόγραφων εφημερίδων με τοπικό και περιορισμένο χαρακτήρα. Υπήρξαν όργανα τοπικών ηγεσιών ή καθοδηγούνταν από εκείνες. Διέδιδαν τα νέα του Αγώνα αλλά και γνωστοποιούσαν τις πολιτικές αποφάσεις και θεσπίσματα. Περιεχόμενο πολιτικό και εθνικοαπελευθερωτικό.
Β. Έντυπη Εθνική Τυπογραφία 1821-1827
«Σάλπιγξ Ελληνική»
Καλαμάτα, 1821 Δημ. Υψηλάντης Θεόκλητος Φαρμακίδης
«Ελληνικά Χρονικά»
1824, Μεσολόγγι Ι. Μάγερ,
Περιλάμβανε μεταφρασμένα αποσπάσματα από ευρωπαϊκές και αμερικάνικες εφημερίδες, ανακοινώσεις, προκηρύξεις και διαγγέλματα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδας, επιστολές των φιλελληνικών κομιτάτων πολιτικών και πολιτών.
«Ο Φίλος του Νόμου, Εφημερίς της Νήσου Ύδρας»
Ι. Κιάππες 1824-1827
Ανέλαβε τον ρόλο του επίσημου οργάνου της Διοίκησης.
«Εφημερίς των Αθηνών»
1824, Αθήνα αρχισυντάκτης Γ. Ψύλλας
Παρατίθενται:
πολεμικές ειδήσεις, θέματα επικαιρότητας, πολιτικά άρθρα, δημοσιεύματα για δράσεις φιλανθρωπικών Εταιριών
7 Οκτωβρίου 1825 «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος». Ως επίσημο όργανο δημοσίευε επίσημα έγγραφα και αποφάσεις, κυβερνητικές ανακοινώσεις, τα Πρακτικά του Βουλευτικού. Εμπεριείχε άρθρα ενημερωτικού, εκπαιδευτικού χαρακτήρα. Το γεγονός αυτό οφείλεται στον, βαθιά φιλελεύθερο, συντάκτη της αρχιμανδρίτη Θεόκλητο Φαρμακίδη.
«Ανεξάρτητος Εφημερίς της Ελλάδος»
1827-1828 Π. Παντελής
Πραγματοποιεί έντονη κριτική κατά της ελληνικής Διοίκησης.
«Ελληνικός Τηλέγραφος Μεσολόγγι Ι. Μάγερ
«Ελληνική Μέλισσα» Ύδρα 1827 -1829 Ι. Κιάππες. Ξενόγλωσσες στην ιταλική, γαλλική και αγγλική γλώσσα.
Περίοδος 1821- 1827 Μεγάλο αναγνωστικό κοινό στα αστικά κέντρα. Προβάλλει τις θέσεις των πρωταγωνιστικών προσώπων του Αγώνα. Ελευθερία του λόγου, αλλά και «προληπτική λογοκρισία». Κύριοι άξονες είναι η εκδίωξη των κατακτητών και η ίδρυση ανεξάρτητου κράτους. Εδραίωση μιας θετικής εικόνας, για τον υπέρ «Πίστεως και Πατρίδος» Αγώνα. Επιδίωξη νομιμοποίησης της Επανάστασης στους Ευρωπαίους.
Σχολιασμός του εμφύλιου διχασμού και ανάδειξη της αναγκαιότητας για ομόνοια. Παρακολουθεί και τις διεργασίες των ευρωπαϊκών συνδιασκέψεων. Ασχολείται με τις δημοπρασίες των εθνικών προσόδων, αλλά και με το αγγλικό δάνειο και την διαχείρισή του. Καταγράφει τις κινήσεις γύρω από την παιδεία και την εκπαίδευση. Διαδίδει και προβάλλει ιδέες όπως, τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο φιλελευθερισμός, η φιλοπατρία,, η φιλανθρωπία, η ηθική ζωή.
Ενισχύει το θρησκευτικό συναίσθημα και στηρίζει τη σημασία της Ορθόδοξης Χριστιανικής διδασκαλίας. Συστρατεύεται στην προσπάθεια για εκπαίδευση των Ελλήνων για τη λειτουργία ενός σύγχρονου και φιλελεύθερου κράτους. Προβάλλει τον Αγώνα των Ελλήνων ως μια «οδό» μέσω της οποίας θα δομήσουν ένα κράτος με ξεχωριστή εθνική υπόσταση, θα νοηματοδοτήσουν εκ νέου την ταυτότητα τους, την ηθική τους και γενικότερα ένα όραμα για τη ζωή.
Συμπεράσματα
Ο Επαναστατικός Τύπος: • Μεταφέρει τα πολεμικά νέα. • • •
Εμπεριέχει στοιχεία για τη διοικητική οργάνωση, την οικονομία, την εκπαίδευση και τον φωτισμό των Ελλήνων. Δίνει ειδήσεις διπλωματικές από την Ευρώπη, δατριβές με ιδεολογικά ζητήματα, λογοτεχνικές αναλύσεις.
•
Παρέχει στον ιστορικό πολύτιμα στοιχεία για τη νοηματοδότηση του Αγώνα από τους ίδιους τους Έλληνες.
•
Διακρίνεται για την πολυεπίπεδη προσέγγισή του στη σύσταση και λειτουργία του επαναστατικού κράτους από τους Έλληνες, οι οποίοι πρέπει πλέον να εκπαιδευτούν προκειμένου να υιοθετήσουν τον ρόλο του πολίτη ενός ανεξάρτητου κράτους στη δικαιοταξία των Ευρωπαϊκών κρατών.