ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-15
ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΣΥΝΟΛΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
: ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ
Το ψηφιδωτό προέρχεται από ένα μεγάλο κτηριακό συγκρότημα στην Πάτρα στην οδό Παναχαΐδος Αθηνάς. Χρονολογείται τον 2ο αιώνα μ.Χ. Στο κέντρο της παράστασης απεικονίζεται το κεφάλι της Μέδουσας η οποία έχει στραμμένο το βλέμμα της αλλού, μακριά από τον θεατή. Το κεφάλι της περιβάλλουν τεμνόμενα τόξα που σχηματίζουν τρίγωνα. Το γεωμετρικό κόσμημα σχηματίζει κύκλο , ο οποίος εγγράφεται σε τετράπλευρο πλαίσιο που ορίζεται από αλυσίδα ρόμβων. Στις εσωτερικές γωνίες του πλαισίου υπάρχουν κισσόφυλλα.
Το παραπάνω ψηφιδωτό βρέθηκε σε μια πολύ πλούσια οικία στην Πάτρα και εικάζεται ότι άνηκε σε κάποιον διοργανωτή μονομαχιών. Χρονολογείται τον 3ο αιώνα μ.Χ. Έχει ως κεντρική παράσταση δύο μονομάχους την ώρα της πάλης, αριστερά βρίσκεται ο διαιτητής ενώ λίγο πιο πίσω δεξιά υπάρχει μία ακόμα μορφή που ενδεχομένως είναι ο δεύτερος διαιτητής. Η παράσταση πλαισιώνεται από βλαστόσπειρες. Κοιτώντας την παράσταση διακρίνουμε τα ονόματα κάποιων από τις μορφές όπως: Τειμοκράτης , Καλλίμορφος , Γά(ιο)
Το συγκεκριμένο ψηφιδωτό προέρχεται από μία ρωμαϊκή έπαυλη στην Πλατεία των Υψηλών Αλωνίων στην Πάτρα. Χρονολογείται στον 2ο αιώνα μ.Χ. Στο κέντρο απεικονίζεται η θεά Αφροδίτη η οποία κρατά έναν καθρέπτη που τον πήρε από το ανοιγμένο κουτί που είναι δίπλα της ,αυτός είναι διακοσμημένος με το κεφάλι της Μέδουσας .Λίγο πιο ψηλά από το τραπέζι που βρίσκεται δίπλα της απεικονίζονται 2 περιστέρια που συμβολίζουν την ερωτική πίστη. Έπειτα βλέπουμε ότι στα πόδια της θεάς είναι ο Έρωτας ο οποίος έχει σκύψει για να την υπηρετήσει. Όπως βλέπουμε η παράσταση έχει έντονη γεωμετρική διακόσμηση. Πλαισιώνεται από κυματοειδή ταινία και περαιτέρω στις 2 μακριές πλευρές από αλυσίδα ρόμβων. Ακόμα βλέπουμε τεμνόμενους κύκλους και συμμετρικά τοποθετημένα τετράγωνα. Στο δεξιό άκρο τους άκρο υπάρχει κλιματίδα, ενώ ολόκληρο το δάπεδο πλαισιώνει πλοχμός.
Το παραπάνω ψηδιδωτό βρέθηκε σε ένα δωμάτιο αστικής οικίας της Πάτρας στην οδό Συσσίνη. Διακοσμούσε το πάτωμα σε έναν χώρο που σχημάτιζε ορθή γωνία. Χρονολογείται τον 2ο αιώνα μ.Χ. Απεικονίζει διάφορα ζώα όπως πουλιά και ψάρια που βρίσκονται μέσα σε τετράγωνα πλαίσια. Γύρω από τα πλαίσια υπάρχουν μαίανδροι και πλοχμοί ενώ γύρω από τα πλαίσια υπάρχουν σχήματα σαν αστέρια δοσμένα με μαύρες ψηφίδες.
Το παραπάνω ψηφιδωτό βρέθηκε σε μία οικία ρωμαϊκών χρόνων στην Πάτρα, στην οδό Κανακάρη. Χρονολογείται στα τέλη του 3ου αιώνααρχές 4ου αιώνα μ.Χ. Στο κέντρο του ψηφιδωτού προσωποποιείται ο θεός Νείλος ο οποίος βρίσκεται πάνω σε ένα κροκόδειλο. Στο δεξί του χέρι κρατά κέρας Αμαλθείας και στο αριστερό του χέρι κρατά ένα βλαστό. Γύρω από τον θεό υπάρχουν τρεις μορφές ανθρώπων. Έξω από το πλαίσιο πού απεικονίζεται ο θεός Νείλος υπάρχουν βάρκες, ψαράδες, πάπυροι, άνθη τα οποία το πιο πιθανόν προσπαθούν να αποδώσουν το τοπίο και τον πλούτο του ποταμού Νείλου!
Το συγκεκριμένο ψηφιδωτό προέρχεται από μια ρωμαϊκή οικία της Πάτρας στην οδό Αγίου Δημητρίου και ένα μέρος αυτού βρίσκεται στην οικεία που έχει ανασκαφεί σήμερα. Χρονολογείται στον 2οαιώνα-3ο αιώνα μ.Χ. Στο κέντρο απεικονείζεται ο χορός των τριών Χαρίτων γύρω απο έναν βωμό με προσφορές.Γύρω απο αυτή την σκηνή υπάρχει έντονη γεωμετρική διακόσμηση από ρόμβους ,τεμνόμενους κύκλους και μικρά τετράγωνα αποδοσμένα με μαύρες,κόκκικες και άσπρες ψηφίδες.
Το παραπάνω ψηφιδωτό βρέθηκε σε μια αστική οικία ρωμαϊκών χρόνων στην Πάτρα στην οδό Νικήτα. Ένα μέρος του ψηφιδωτού καταστράφηκε κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο. Χρονολογείται στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. Όπως φαίνεται στο κέντρο απεικονίζεται ο Τρίτωνας να ιππεύει ένα άλογο .Η συγκεκριμένη παράσταση περιβάλλεται από ένα πλαίσιο από πλοχμό και γύρω από αυτό το πλαίσιο υπάρχει γεωμετρική διακόσμηση από μαύρη ψηφίδα σχηματίζοντας τετράγωνα και τρίγωνα αποδίδοντας οκτάγωνα.
Το ψηφιδωτό προέρχεται από μια οικία ρωμαϊκών χρόνων στην Πάτρα, στην οδό Βασιλείου Ρούφου. Χρονολογείται στον 3ο αιώνα μ.Χ. Όπως διακρίνεται έχει έντονο γεωμετρικό διάκοσμο σε όλη την έκταση του .Στο κέντρο σε ένα πλαίσιο απεικονίζεται ο Ήλιος πάνω σε ένα άρμα το οποίο αποτελείται από μαύρες ψηφίδες πάνω σε λευκό βάθος. Γύρω-γύρω το πλαίσιο «στολίζεται» από μια σειρά ομόρροπων τριγώνων ενώ στις στενές πλευρές υπάρχουν διάχωρα με παράσταση ζατρικίου. Όπως φαίνεται το πλαίσιο είναι διπλό :η εσωτερική ζώνη έχει διακοσμηθεί με λουλούδια και πουλιά ενώ η εξωτερική ζώνη έχει διακοσμηθεί με ψάρια.
Το παραπάνω ψηφιδωτό προέρχεται από μια ρωμαϊκή οικία στην Πάτρα στην οδό Μητροπολίτη Νεοφύτου. Χρονολογείται στον 3ο αιώνα μ.Χ. Η εικόνα δείχνει 3 ομάδες όπου συμμετέχουν συνολικά 9 άνθρωποι. Η ομάδα που βρίσκεται στα αριστερά απεικονίζει την Αταλάντη και τον Μελέαγρο και στο βάθος η μορφή που βρίσκεται πάνω στο άλογο είναι ο Πολυδεύκης. Στην δεξιά ομάδα απεικονίζεται ο Αγκαίος που κάθεται σε έναν βράχο επειδή είναι πληγωμένος και τον κρατά ο αδερφός του ο Έποχος
Λίγο πιο πέρα βρίσκεται ο Αμφιάραος που προσπαθεί να βοηθήσει και να περιποιηθεί τον Αγκαίο. Η ενδυμασία του Αμφιάραου είναι πολύ πιο πλούσια. Πιο πίσω πάνω στο άλογο βρίσκεται ο Κάστωρ. Στο κέντρο της παράστασης απεικονίζεται ο κάπρος που τρέχει μέσα στην λίμνη. Ακόμα, στα πλάγια και μπροστά υπάρχουν 2 σκυλιά και στο βάθος 2 ανδρικές μορφές. Όπως φαίνεται από την εικόνα το ψηφιδωτό σε ένα σημείο είναι κατεστραμμένο, αυτή η κατεστραμμένη λοιπόν μορφή εικάζεται ότι είναι ο Θησέας που κρατά ένα ακόντιο δίπλα στον φίλο του τον Πειρίθου. Η συγκεκριμένη παράσταση περιβάλλεται από κυματοειδή ταινία.
Το συγκεκριμένο πολύχρωμο ψηφιδωτό που χρησιμοποιήθηκε ως δάπεδο προέρχεται από τον ναό του Σέραπη που ανακαλύφθηκε στις οδούς Τριών Ναυάρχων και Μαιζώνος. Το ψηφιδωτό απεικονίζει τον θεό Νείλο ο οποίος είναι καθισμένος και στο δεξί του χέρι κρατά μια δέσμη από στάχυα ενώ στο αριστερό του χέρι κρατά ένα κέρας Αμαλθείας. Επίσης ο θεός είναι γυμνός από την μέση και πάνω ενώ στο κεφάλι φορά ένα στεφάνι. Ακόμα, είναι φανερή η παρουσία κάποιων παιδικών μορφών από τις οποίες αυτές που βρίσκονται πίσω από τον θεό παριστάνουν την μέγιστη ανύψωση του ποταμού ενώ οι άλλες προσπαθούν να αποδώσουν τις ασχολίες των κατοίκων που σχετίζονται με το ποτάμι. Η παράσταση πλαισιώνεται μνημειακά με αστράγαλο και βλαστόσπειρες στις οποίες απεικονίζονται επίσης κάποια ζώα
Το συγκεκριμένο ψηφιδωτό προέρχεται από ένα ρωμαϊκό κτήριο στην οδό Καρόλου στην Πάτρα. Χρονολογείται τον 3ο αιώνα μ.Χ .Στο κέντρο απεικονίζεται ο θεός Πάνας που συμμετέχει στο πάτημα των σταφυλιών. Πάνω από τις μορφές υπάρχουν κάποιες επιγραφές. Πιο πάνω από την κεντρική παράσταση υπήρχαν τρία τετράγωνα με τις μορφές κάποιων προσώπων από τις οποίες μόνο το ένα έχει μόνο διασωθεί. Και σε αυτό το ψηφιδωτό παρατηρείται έντονη γεωμετρική διακόσμηση: τετράγωνα, ρόμβοι.
Το συγκεκριμένο ψηφιδωτό προέρχεται από ένα ρωμαϊκό συγκρότημα στην Πάτρα στην οδό Κανάρη και παρατηρήθηκε ότι χρησιμοποιήθηκε από την πρώιμη ως την ύστερη Ρωμαϊκή Εποχή. Χρονολογείται τον 3ο αιώνα μ.Χ. Πάνω σε λευκό επίπεδο απεικονίζονται πουλιά και ψάρια διαταγμένα σε 4 σειρές. Σε όλο το ψηφιδωτό είναι φανερό ότι υπάρχουν αρκετές επιγραφές όπως: <<ΚΛΕΙΔΙΟΝ ΕΑΝ ΑΠΟΛΕΣΗΣ ΓΕΙΝΕΤΑΙ ΚΥΘΡΑΣ ΑΓΟΡΑΣΟΝ ΟΥΚ ΕΧΩ ΚΥΘΡΑΣ ΤΗΝ ΝΥΚΤΑ ΟΥ ΜΙΣΘΩ ΑΛΛΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝ ΠΡΩΙΝΟΣ ΕΞΕΡΧΟΥ ΚΑΙ ΜΗΔΕΝ ΦΟΒΟΥ>>
Φτάνοντας στο τέλος βλέπουμε ένα από τα μεγαλύτερα ψηφιδωτά που έχουν βρεθεί στην Πάτρα έχοντας συνολικό μέγεθος 72,25τ.μ.Προέρχεται από μια πλούσια ρωμαϊκή οικία στην Πάτρα στην οδό Παναχαϊκού. Χρονολογείται μετά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Στο κέντρο απεικονίζεται μια σκηνή κυνηγιού η οποία περιβάλλεται από πλοχμό. Οι κυνηγοί και τα οικόσιτα ζώα επιγράφονται. Τα θηράματα στην σκηνή είναι στο πάνω μέρος ο αγριόχοιρος και στο κάτω ο λαγός.
Το ψηφιδωτό προέρχεται από μια ρωμαϊκή οικία στην Πάτρα στην οδό Λόντου. Χρονολογείται το 2ο-3ο αιώνα. Είναι ένα ψηφιδωτό εξαιρετικής τέχνης το οποίο σχολιάζεται θετικά και διακρίνεται για τις λεπτές ψηφίδες που έχουν ως αποτέλεσμα το ψηφιδωτό να είναι σαν ζωγραφιά. Το μεγαλύτερο κομμάτι του ψηφιδωτού έχει καταστραφεί από μεταγενέστερο τάφο πιθανότατα τα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Στο κέντρο απεικονίζονται ψάρια και καρκινοειδή του θαλάσσιου κόσμου. Έπειτα βλέπουμε 3 ερωτιδείς που συμμετέχουν στο ψάρεμα Οι 2 ερωτιδείς που βρίσκονται στα δεξιά είναι πάνω σ’ ένα πλεούμενο και με την βοήθεια των διχτυών ψαρεύουν. Ο άλλος που βρίσκεται στα αριστερά ιππεύει ένα δελφίνι το οποίο το κρατά με ένα ζυγό ενώ με το δεξί χέρι κρατά μια τρίαινα. Την παράσταση περιβάλλει φυτική και γεωμετρική διακόσμηση.
Δάπεδο έπαυλης. Βρέθηκε σε μια αστική κατοικία στην οδό Γερμανού στην Πάτρα. Χρονολογείται στον 1ο αιώνα μ.Χ.
Δάπεδο έπαυλης Βρέθηκε σε μια αστική κατοικία στην οδό Γερμανού στην Πάτρα. Χρονολογείται στον 1ο αιώνα μ.Χ.
Ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό που βρέθηκε σε ένα κτήριο στα Υψηλά Αλώνια. Χρονολογέιται στα τέλη του 2ου- αρχές 3ου αιώνα μ.Χ. Αποτελείται από 2 ζώνες με ζωφόρους μορφές που πλαισιώνονται από πλοχμό και αστράγαλο. Στην επάνω ζώνη απεικονίζονται σκηνές από μουσικά και θεατρικά δρώμενα όπως ο αυλητής που συνοδεύει μάλλον έναν ποιητικό αγώνα , μετά βλέπουμε έναν κιθαριστή και 3 κωμικούς οι οποίοι κατευθύνονται προς το τραπέζι με τα βραβεία .Έπειτα βλέπουμε μια ομάδα τραγικών ηθοποιών που ακολουθείται από χορό τραγικό, ή διθυραμβικό ,δεξιά του οποίου βρίσκεται ένας κιθαριστής με επίσημο ένδυμα. Στην κάτω ζώνη απεικονίζονται οι αθλητικοί αγώνες (γυμνικοί). Παρατηρούμε παραδοσιακά ελληνικά αθλήματα και αγωνίσματα τα οποία είναι αρκετά δημοφιλή στους Ρωμαίους. Στα αριστερά απεικονίζονται λαμπαδηδρόμοι , <<κερητίζων>> , δισκοβόλος άλτης ,παλαιστές. Επίσης βλέπουμε και κάποιους στεφανωμένους αθλητές που πιθανότατα είναι οι νικητές και κρατούν ένα κλαδί φοίνικα.
Δάπεδο λουτρού. Προέρχεται από ένα μεγάλο κτήριο στην Πάτρα στην οδό Ενρεστώλε και είναι Ρωμαϊκής περιόδου. Είναι ένας συνδυασμός πολύχρωμου πλακόστρωτου και ψηφιδωτού δαπέδου (τρίχρωμο ,ζατρίκιο)
Χρονολογείται στα τέλη του 2ου-3ου αιώνα. Είναι ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό που απεικονίζει τον κύκλωπα Πολύφημο που πλαισιώνεται με οδοντωτό κόσμημα και πλοχμό. Στο πάνω μέρος είναι φανερή η παρουσία μιας ελλειπτικής επιγραφής. Όπως βλέπουμε ο Πολύφημος κάθεται σε ένα βράχο μπροστά από την σπηλιά του και ετοιμάζεται να πάρει το κύπελλο με το κρασί του Μάρωνα που του προσέφερε ο Οδυσσέας, βέβαια από τον Οδυσσέα το μόνο που έχει διασωθεί είναι η άκρη του χεριού του. Στο αριστερό του χέρι ο Πολύφημος κρατά και έχει αιχμαλωτίσει έναν από τους συντρόφους του Οδυσσέα Επίσης απεικονίζονται 3 κριάρια που είναι καθισμένα.
Η εκπόνηση της εργασίας αυτής έγινε στο πλαίσιο αδελφοποίησης του ΠΠΛΠΠ με το Λύκειο Κύκκου Β΄ Λευκωσίας. Παιδαγωγική ομάδα: Ανδριοπούλου Λυδία Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα Κωνσταντίνου Μαρίνα Λυκοθανάση Κλέλια Μπούσια Δήμητρα Επιβλέπων καθηγητής: Κυριακουλόπουλος Ευάγγελος