ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2019—20
PROJECT: ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΜΟΣ 2Ος
ΙΣΛΑΜ
Εισαγωγικό σημείωμα
Οι χριστιανοί μπορεί να έχουν σοβαρές επιφυλάξεις για τις άλλες θρησκείες ως συστήματα, αλλά τους ανθρώπους που κινούνται μέσα σε αυτές είναι υποχρεωμένοι να τους αντιμετωπίζουν με σεβασμό και αγάπη. Τούτο υπαγορεύεται από τους δύο θεμελιακούς άξονες της χριστιανικής πίστης που είναι η αγάπη προς όλους αδιάκριτα και η απόλυτη ελευθερία. Ο άνθρωπος που έχει ένα άλλο πιστεύω δεν χάνει ποτέ την βασική του ιδιότητα, την πνευματική του ιθαγένεια. Δεν παύει να είναι τέκνο Θεού, εικόνα Θεού και επομένως αδελφός μας. Η αυθόρμητη, ανυστερόβουλη διακονία όλων των ανθρώπων, χωρίς προσδοκία κάποιου ανταλλάγματος, είναι το μέτρο εκτίμησης και γνησιότητας κάθε χριστιανού.
PROJECT: ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ
ΣΚΟΠΟΣ: Διαθρησκειακή προσέγγιση των λατρευτικών πρακτικών ΣΤΟΧΟΙ: Επαφή με τη θρησκεία και τις λατρευτικές εκδηλώσεις του Ισλάμ. Ανάδειξη της πανανθρώπινης ανάγκης για λατρευτική αναφορά και σύνδεση με το θείο. Προσέγγιση της κουλτούρας άλλων λαών και άλλων διαφορετικών θρησκευτικών αποχρώσεων. Συγκριτική θεώρηση και παραλληλισμοί μεταξύ των λατρευτικών εκφράσεων όλων των θρησκειών. Ψηφιακός γραμματισμός
ΜΕΘΟΔΟΣ: Ερευνητική, Ομαδοσυνεργατική, Ψηφιακή αφήγηση Εργαστήριο ΗὝ Χρόνος: 3 διδακτικές ώρες
Παιδαγωγική ομάδα Βανταράκη Φαίδρα Βασιλείου Γιολένα Καραταράκη Θαλασσινή Κατσάρα Νίκη
Επιβλέπων: Κυριακουλόπουλος Ευάγγελος
Ισλαμικό εορτολόγιο
Η Παρασκευή θεωρείται η πιο ιερή μέρα από όλες, καθώς υπάρχει η πεποίθηση ότι τότε ο ήλιος ανατέλλει καλύτερα. Πιστεύεται πως είναι η κυρίαρχη και η καλύτερη ημέρα της εβδομάδας, αφού τη μέρα αυτή ο Θεός δημιούργησε τον Αδάμ και τον έστειλε κάτω στη γη και πάλι την ίδια μέρα τον πήρε μαζί του στον ουρανό. Η Παρασκευή επίσης είναι η ημέρα που ο Μωάμεθ έκανε την πρώτη του είσοδο στη Μεδίνα και την ονόμασε ως ημέρα της συγκέντρωσης και της προσευχής και πρόσταξε την ημέρα αυτή οι πιστοί να τελούν την προσευχή. Έτσι, η Παρασκευή είναι η ημέρα της συνάθροισης, όπου οι μουσουλμάνοι συγκεντρώνονται στο τέμενος, προκειμένου να τελέσουν όλοι μαζί τη μεσημεριανή προσευχή.
Ραμαζάνι
Ο ένατος μήνας του ισλαμικού σεληνιακού ημερολογίου ονομάζεται, Ραμαζάνι, Ramadan. Το όνομα προέρχεται από τη ρίζα r-m-d, που σήμαινε αρχικά «μεγάλη ζέστη», δείχνοντας την προέλευση του προ-ισλαμικού ηλιακού ημερολογίου. Αυτός ο μήνας θεωρούνταν ιερός στην αραβική παράδοση, πριν ακόμη από την εμφάνιση του Ισλάμ και είναι ο μήνας της ανακωχής. Ήταν δηλαδή μία περίοδος, όπου όλες οι αιματηρές έχθρες και διαμάχες σταματούσαν και όλοι οι πόλεμοι και οι διώξεις απαγορεύονταν. Η σημασία του Ραμαζανιού έγινε ακόμη πιο σημαντική, επειδή αυτό το μήνα ο Θεός κάλεσε τον Μωάμεθ να γίνει Προφήτης δίνοντάς του τις πρώτες αποκαλύψεις του Κορανίου.
Λαϊλάτ αλ-Καντίρ (Lailat al Qadir - Η Νύχτα της Δύναμης)
Μία από τις δέκα τελευταίες νύχτες του Ραμαζανιού είναι ιδιαίτερα ιερή, και αυτή είναι «η νύχτα του πεπρωμένου» Πρέπει να σημειωθεί πως το lailat είναι μια πνευματική εμπειρία του Προφήτη και γενικότερα είναι η πνευματική εμπειρία του ατόμου, την οποία βιώνει την περίοδο του Ραμαζανιού, προκειμένου να πλησιάσει περισσότερο το Θεό
Ίντ αλ-Φιτίρ (Id al-Fitr-Η Γιορτή του τέλους της νηστείας ή Μικρή γιορτή)
Ιδιαίτερα σημαντική γιορτή κατά το ισλαμικό ημερολόγιο θεωρείται η 1η μέρα του δεκάτου μήνα, Shawwal, Ιντ αλ-Φιτίρ Όπως είναι αναμενόμενο, το τέλος του Ραμαζανιού εορτάζεται με ιδιαίτερη χαρά και πανηγυρισμούς. Οι πιστοί αισθάνονται ευτυχισμένοι όχι μόνο επειδή επέστρεψαν στην φυσιολογική τους ζωή, αλλά και επειδή αντιμετώπισαν ακόμη μια φορά την πρόκληση της νηστείας και τα κατάφεραν.
Ίντ αλ-Αντχά (Id al-Adha -Η Γιορτή της Θυσίας)
Θεωρείται η δεύτερη πιο σημαντική γιορτή του Ισλαμικού ημερολογίου μετά την Ιντ αλ-Φιτίρ. Γιορτάζεται δύο μήνες και εννιά μέρες μετά τη γιορτή Ιντ αλ-Φιτίρ Η γιορτή είναι μια ανάμνηση της Θυσίας του Αβραάμ, όπου σύμφωνα με την ισλαμική παράδοση έχει ως εξής. Όταν ο Αβραάμ ίδρυσε τη Μέκκα, ο Θεός του ζήτησε να προετοιμάσει μια γιορτή. Όταν ο Αβραάμ ρώτησε τι επιθυμεί, ο Θεός του ζήτησε να θυσιάσει το γιο του. Σύμφωνα με την επιθυμία του Θεού, ο Αβραάμ πήγε με το γιο του σε μια θέση κοντά στην Κααμπά, για να τον θυσιάσει.
Μουχαράμ αλ-Χαράμ (Muhharam al-Haram)
Η γιορτή αυτή συνδέεται με την μουσουλμανική Πρωτοχρονιά, το όνομα της σημαίνει «το από τη θρησκεία απαγορευμένο» και γιορτάζεται μετά την εμφάνιση της νέας σελήνης343. Ο μήνας Μουχαράμ ορίστηκε ως ο πρώτος μήνας του μουσουλμανικού έτους από τον Χαλίφη Ομάρ (634-644)344. Επίσης, σχετίζεται άμεσα με την Εγίρα, την μετοίκηση δηλαδή του Προφήτη από τη Μέκκα στη Μεδίνα, σηματοδοτώντας την νέα εποχή της επιτυχίας και της εξάπλωσης του Ισλάμ ως θρησκεία
Ασουρά (Αshura)
Η Ασουρά εορτάζεται την δέκατη μέρα του πρώτου μήνα του ισλαμικού έτους Muharram. Είναι ημέρα ευλογίας, ευλάβειας για όλους τους μουσουλμάνους και αποτελεί μια ξεχωριστή γιορτή ειδικά για τους Σουνίτες. Η υιοθέτηση της γιορτής από τους μουσουλμάνους σχετίζεται με την μετοίκηση του Μωάμεθ στην Μεδίνα
Μαουλίντ αλ-Ναμπί (Mawlid al-Nabi-Τα Γενέθλια του Μωάμεθ)
Στις 12 του τρίτου μήνα του ισλαμικού έτους (Rabi al-Awwal) οι μουσουλμάνοι τιμούν τα γενέθλια του Προφήτη τους Μωάμεθ, 366 ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκε τις πρωινές ώρες του έτους 570 μ.Χ. και απεβίωσε την ίδια περίοδο, ύστερα από 62 χρόνια (632 μ.Χ)
Λαιλάτ αλ-Μιράζ (Lailat al-Miraj-Η Γιορτή του Ταξιδιού της Νύχτας)
Η λέξη μιράζ κυριολεκτικά σημαίνει «σκάλα», «ανάβαση» και μεταφορικά αναφέρεται στην ανάβαση του Προφήτη στον ουρανό397. Αυτό συνέβη μια νύχτα στο τέλος του έβδομου μουσουλμανικού μήνα, Rajab. Κανείς δεν γνωρίζει την ακριβή ημερομηνία, αλλά έχει επικρατήσει η πίστη ότι συνέβη το βράδυ μεταξύ τις 26ης και 27ης του μήνα. Έτσι την 27η Rajab γιορτάζεται η ανάμνηση του νυχτερινού ταξιδιού του Προφήτη στον ουρανό. Κατά την παραμονή του εκεί ο Μωάμεθ έλαβε από το Θεό την εντολή για τον τρόπο προσευχής.
Λαϊλάτ αλ Μπαράχ (Laylat al-Barah - Η Νύχτα της Ανεξαρτησίας ή της Κατανομής
Δεκαπέντε μέρες πριν την έναρξη του Ραμαζανιού, κατά την οποία ο Προφήτης άρχιζε τις προετοιμασίες για τη μεγάλη νηστεία429, γι’ αυτό και είθισται να ονομάζεται «η πόρτα του Ραμαζανιού»430. Πρόκειται για μία περίοδο που οι πιστοί πρέπει να αρχίσουν να προετοιμάζονται για τη νηστεία, γι’αυτό 425 Gerhard Böwering, ό.π., σ. 555. 426 Maqsood Ruquiyyah Waris, ό.π., σ. 98. 427 Annemarie Schimmel, “Islamic religious year”, E.I, ό.π., σ. 455. 428 Manazir Muhammad Ahsan, ό.π., σ. 43. 429 Maqsood Ruquiyyah Waris, ό.π., σ. 98. 430 Khadijah Knight, ό.π., σ. 24. 85 και όλος ο μήνας θεωρείται ιερός. Πολλοί πιστοί μένουν άγρυπνοι τη συγκεκριμένη νύχτα, προσφέροντας ευχαριστίες στον Αλλάχ για το σπίτι, την οικογένεια και τους συγγενείς τους, όπως και για τα καλά πράγματα που τους συμβαίνουν στη ζωή.
Σηΐτες
Μουχαράμ αλ-Χαράμ (Muharram al-Haram)
Πρόκειται για τον πρώτο μήνα του ισλαμικού ημερολογίου. Οι πρώτες δέκα ημέρες είναι η περίοδος πένθους των Σιιτών για το θάνατο του Χουσείν449. Ο Χουσεΐν, γιος του Αλί και της Φατιμά, κόρης του Μωάμεθ, και επομένως εγγονός του Προφήτη, είχε φύγει από τη Μεδίνα προκειμένου να διατρανώσει την αντίθεση του εναντίον του Γιαζίντ, ο οποίος σφετεριζόταν το θρόνο στην Κούφα.
Ασουρά (Ashura)
Η δεκάτη μέρα του μήνα Μουχαράμ είναι τελείως ιδιαίτερη για τον σιιτικό κόσμο, καθώς τώρα κορυφώνεται η επέτειος του μαρτυρίου του Χουσεΐν και γίνεται αναπαράσταση του πάθους και του ενταφιασμού του
Αρμπαείν (Arbaeen-Τα σαράντα)
Στις 20 του μήνα Şafar, σαράντα μέρες μετά την γιορτή της Ασουρά, οι Σιίτες, εορτάζουν την Αρμπαείν, το τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο για το θάνατο του Χουσεΐν507. Πρόκειται για μέρα μεγάλου πένθους, προκειμένου να δείξουν τον σεβασμό τους στους μάρτυρες της Καρμπάλα.
Ίντ αλ-Κχαντίρ (Η Γιορτή της Κοινοπραξίας)
Την 18η μέρα του δωδέκατου μήνα Dhu-l-Hidjdja γιορτάζεται η ανάμνηση των γεγονότων στο Ghadir-al-Khumm, δηλαδή στην λίμνη Khumm, με άλλα λόγια στο μέρος όπου οι Σιίτες πιστεύουν ότι ο Μωάμεθ ανακήρυξε τον Αλί συνεχιστή και διάδοχο του. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική γιορτή, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην μετέπειτα πορεία και εξέλιξη των Σιϊτών.
Σαμπί Μπαράτ (Shab-i Barat-Η Νύχτα της Καταγραφής)
Τη 15η μέρα του όγδοου ισλαμικού μήνα, Shaban, σε πολλά μέρη του ισλαμικού σιιτικού κόσμου πραγματοποιούνται θρησκευτικοί εορτασμοί, για τη γιορτή Σαμπί Μπαράτ533. Συγκεκριμένα, οι Σιίτες πιστεύουν ότι ο Προφήτης Μωάμεθ είχε δηλώσει πως τη συγκεκριμένη νύχτα ο Θεός καταγράφει τον ετήσιο κατάλογο (barat) των πράξεων όλων των ανθρώπων για τον επόμενο χρόνο. Καταγράφει ακόμη και όλες τις πράξεις των παιδιών που θα γεννηθούν ή θα πεθάνουν την ίδια χρονιά.
Ναού Ροζ (Naw Roz-Η Γιορτή της Νέας Μέρας)
Η Ναού Ροζ (στα περσικά nov-καινούργια, raz-μέρα ) γιορτάζεται την εαρινή ισημερία, στις 21 Μαρτίου, και αντικείμενο της είναι ο ερχομός της άνοιξης. Παράλληλα είναι η γιορτή του νέου ισλαμικού χρόνου σύμφωνα με το περσικό ηλιακό ημερολόγιο.
Δικτυογραφία
http://ikee.lib.auth.gr/record/105736/files/gri-2008-1533.pdf https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CE%BB%CE%AC%CE%BC http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A121/798/5188,23809/ https://www.news.gr/kosmos/alles-hores/article-wide/280081/int-al-antha-h-gio rth-ton-moysoylmanon-gia-th-thys.html https://www.slideshare.net/konkarrag/3-63542934 http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/liturgical/z_symposio_1.htm l