ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018-19 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Project Εκφοβισμός /bullying
(με αφορμή την 6η Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Βίας)
PROJECT: ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
Τάξη: Β2
Συντονιστές:
Γεωργίου Σταυρούλα, Δημουλά Δήμητρα, Παναγιωτόπουλος Βαγγέλης, Παναγόπουλος Ιωάννης, Τζιμογιάννη Μαριάνθη, Τελειόφοιτοι τμήματος Φιλολογίας Παν/μίου Πατρών.
Επιβλέπων καθηγητής: Κυριακουλόπουλος Ευάγγελος
ΣΚΟΠΟΣ:
Μελέτη του φαινομένου & ανίχνευση της προσωπικής ευθύνης εκάστου.
Χώρος: Εργαστήριο Η/Υ
Προβλεπόμενος χρόνος: Δύο (2) διδακτικές ώρες.
Μέθοδος : Ομαδοσυνεργατική.
Γνωστικοί και Παιδαγωγικοί στόχοι.
Να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές πάνω στο θέμα.
Να μελετήσουν το φαινόμενο και να γνωρίσουν τις μορφές με τις οποίες εμφανίζεται στις σύγχρονες κοινωνίες.
Να εξετάσουν τα αίτια του φαινομένου συνεπάγονται για τα θύματα και τους θύτες.
Να διατυπώσουν προτάσεις και να προβάλουν αντιμετώπιση του φαινομένου στην καθημερινή ζωή.
Να προσεγγίσουν τα διαφορετικά συναισθήματα που γεννούν ανάλογες συμπεριφορές.
Να καλλιεργήσουν τη δημιουργική τους έκφραση ατομικά και ομαδικά.
Να προσεγγίσουν εικαστικά τους κινδύνους που εγκυμονούν από το φαινόμενο του εκφοβισμού.
και
τις
συνέπειες
στάσεις
για
που την
ΟΜΑΔΑ 1Η Ανδρέας Κουρλιούρος, Παναγιώτης Νικολόπουλος, Αποστόλης Παναγόπουλος,Αντώνης Παπαγεωργίου Συντονιστής: Παναγόπουλος Ιωάννης
Αφού μελετήσετε τους παρακάτω ιστότοπους, στη συνέχεια να ορίσετε το φαινόμενο του εκφοβισμού και να καταγράψετε τις μορφές με τις οποίες εμφανίζεται στις σύγχρονες κοινωνίες.
Προτεινόμενοι ιστότοποι:
http://www.psychotherapeia.net.gr/articles-psyxologoi-marousi-psyxotherapeftes-marousi/paidia -goneis/60-syberifores/183-ti-einai-to-bullying-kai-pws-andimetvpizetai
https://www.askitis.gr/psychichealth/view/morphes_scholikoi_ekphovismoi_bullying
Ορισμός
To bullying (εκφοβισμός) είναι μία επιθετική συμπεριφορά σκόπιμη, στοχευμένη και επαναλαμβανόμενη. Αποσκοπεί στο να προξενήσει ψυχοσωματικό πόνο στο άτομο ή την ομάδα ατόμων που την υφίσταται.
Το θύμα στοχοποιείται
Η σχέση ανάμεσα στο θύτη και στο θύμα εκφράζεται με όρους δύναμης: Θύτης = Ισχυρός Θύμα = Αδύναμος
ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ
Σωματικός εκφοβισμός :
Αφορά στον φυσικό εκφοβισμό: μπουνιές, κλωτσιές, τρικλοποδιές, τραυματισμοί και γενικότερα στη σωματική κακοποίηση του θύματος.
Υλικός εκφοβισμός :
Όταν κάποιος χρησιμοποιεί την δύναμη που του παρέχει η θέση του (είτε οικονομική, είτε νομική) σαν μια μορφή εκφοβισμού, απειλής ή παρενόχλησης. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν άτομα σε (υψηλές) ηγετικές θέσεις (πχ εργοδότες ή πολιτικά πρόσωπα κτλπ)
Λεκτικός εκφοβισμός :
Ασκείται με απειλές, έντονα πειράγματα, προσβολές, συνεχή επικριτικά και υβριστικά σχόλια (ρατσιστικά, σεξιστικά, ομοφοβικά κτλπ).
Κρυφός εκφοβισμός :
Ένα παράδειγμα είναι το κουτσομπολιό ή η κοροϊδία «πίσω από την πλάτη» του άλλου, ο σαρκασμός, τα έντονα βλέμματα, οι μορφασμοί, η διάδοση ψευδών και συκοφαντιών που έχουν σκοπό να ντροπιάσουν, να γεμίσουν ανασφάλειες το θύμα και τελικά να περιθωριοποιηθεί ή να αποκλειστεί από το σύνολο.
Διαδικτυακός εκφοβισμός :
Η πιο σύγχρονη μορφή του φαινομένου. Ασκείται κυρίως μέσω των social media με την ανάρτηση κακόβουλων , επικριτικών ακόμα και απειλητικών σχολίων. Επίσης η κλοπή ταυτότητας ή η αλλοίωση των προσωπικών δεδομένων του θύματος είναι μια άλλη μορφή διαδικτυακής κακοποίησης.
ΟΜΑΔΑ 2Η Κουκουβέλας Κων/νος, Κωνσταντάρας Ιωάννης, Μανωλάκου Δάφνη Συντονίστρια: Δημουλά Δήμητρα
Αφού μελετήσετε τους παρακάτω ιστότοπους να καταγράψετε τα αίτια στα οποία οφείλεται η εμφάνιση και η ανάπτυξη του φαινομένου. Προτεινόμενοι ιστότοποι:
http:// www.psychotherapeia.net.gr/articles-psyxologoi-marousi-psyxotherapeftes-marousi/paidia-goneis/60syberifores/183-ti-einai-to-bullying-kai-pws-andimetvpizetai
https://www.askitis.gr/psychichealth/view/morphes_scholikoi_ekphovismoi_bullying
Αίτια Bullying
Οικογενειακό περιβάλλον
Ελλιπής διαπαιδαγώγηση
Περιορισμένος χρόνος συζήτησης γονέων-παιδιών: Αδυναμία του παιδιού για αγάπη και σεβασμό προς το συνάνθρωπο/ την ανθρώπινη υπόσταση, αγενής συμπεριφορά σε καθετί διαφορετικό (εθνικότητα, κοινωνική τάξη, εμφάνιση, θρησκεία, διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό, σωματική διάπλαση, κλπ.)
Ενδοοικογενειακή βία βίαιη και επιθετική συμπεριφορά
Τα παιδιά συχνά αντιγράφουν από τους γονείς απαξιωτικές συμπεριφορές
Συστηματική επιθετικότητα Άτομα που έχουν υπάρξει θύματα βίαιης συμπεριφοράς, αναπαράγουν αντίστοιχη δραστηριότητα.
Αίσθημα ζηλοφθονίας
Οι θύτες ίσως ζηλεύουν ή θέλουν να μειώσουν την αξία, την προσωπικότητα ή τις δεξιότητες των ατόμων, στα οποία ασκούν bullying.
Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Οι θύτες ενδεχομένως έχουν περιορισμένες φιλικές σχέσεις, χαμηλή αυτοεκτίμηση, χαμηλές επιδόσεις και δυσκολία συνεργασίας με άλλους.
Επιθυμία θύτη να τραβήξει την προσοχή, ώστε να γίνει
δημοφιλής, λόγω της χαμηλής αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησής του ή λόγω του φόβου του μήπως καταστεί ο ίδιος θύμα.
Διαφορετικότητα
Η διαφορά σε χρώμα, εθνικότητα, διαδεδομένα πρότυπα ομορφιάς, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο αντικείμενο χλευασμού όταν δεν υπάρχει παιδεία, καλλιέργεια σε ατομικό και συναισθηματικό επίπεδο.
ΟΜΑΔΑ 3Η Κυριακουλόπουλος Καλλίνικος, Λειβαδάς Διονύσης, Ξανάλατου Μαρία, Παπαδημητροπούλου Θένια Συντονίστρια: Γεωργίου Σταυρούλα
Αφού μελετήσετε τους παρακάτω ιστότοπους να εντοπίσετε τις συνέπειες που συνεπάγονται, από το εξεταζόμενο φαινόμενο, τόσο στη συμπεριφορά του θύτη όσο και στη ζωή του θύματος. Προτεινόμενοι ιστότοποι:
http://www.psychotherapeia.net.gr/articles-psyxologoi-marousi-psyxotherapeftes-marousi/paidia-goneis /60-syberifores/183-ti-einai-to-bullying-kai-pws-andimetvpizetai
https://www.askitis.gr/psychichealth/view/morphes_scholikoi_ekphovismoi_bullying
Συνέπειες του εκφοβισμού
Σωματικές
Εμφανείς και μη κακώσεις σε πολλαπλά μέλη του σώματος, εξαιτίας της βιαιοπραγίας εις βάρος του θύματος (μώλωπες , γρατζουνιές, κατάγματα κτλ.)
Πολλές φορές οδηγούνται στον αυτοτραυματισμό
Παρουσιάζουν ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους , στομαχόπονους , δερματικά νοσήματα.
Ψυχολογικές
Καταθλιπτική συμπτωματολογία
Ψυχοφθόροι παράγοντες όπως στρες, αγωνία, νευρικότητα
Στροφή προς τον εαυτό, με άμεση συνέπεια τη μοναχικότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό
Σε ακραίες περιπτώσεις το άτομο παρουσιάζει αυτοκτονικές τάσεις
Πνευματικές/ κοινωνικές
Αδυναμία συγκέντρωσης, δυσκολία στη μάθηση, με αποτέλεσμα τη μειωμένη σχολική επίδοση
Αρνείται να παρακολουθήσει τα σχολικά μαθήματα ή οποιαδήποτε μορφή σχολικής δραστηριότητας, περιορίζοντας έτσι την κοινωνικοποίηση του
Αλλοίωση χαρακτήρα, συμπεριφοράς
Δυσκολία προσαρμογής και συναναστροφής με νέα άτομα
Προσκόλληση υποτακτικά σε ένα “φίλο” (νταή)
Ατομικές
Χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση(ειδικά αν σχετίζεται με τη διαφορετικότητα που ίσως εκφράζουν αυτά τα άτομα)
Ευαισθησία απέναντι σε οποιουδήποτε είδους αρνητική κριτική
Πολύ υψηλή αυστηρότητα και σκληρότητα στη διαδικασία της αυτοκριτικής
Συνέπειες για το θύτη
Έλλειψη αυτοπεποίθησης
Εμφανής δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, εξαιτίας της κακής διαχείρισης του θυμού και των συγκρούσεων
Καταθλιπτικές τάσεις, που περιλαμβάνουν την έκφραση άγχους
Αυξημένος κίνδυνος για εμφάνιση παραβατικών και εγκληματικών συμπεριφορών
Κατάχρηση ουσιών, αλκοόλ και άλλων επιβλαβών στοιχείων
Εμφανίζουν και στη μετέπειτα ζωή τους συμπεριφορά βίας και ίσως απέναντι στην οικογένειά τους
ΟΜΑΔΑ 4Η Κοντοδήμου Βικτώρια, Κυριακούλης Μάριος, Παπαδούρης Νίκος Συντονίστρια: Τζιμογιάννη Μαριάνθη
Να διατυπώσετε προτάσεις αντιμετώπισης του φαινομένου μέσα στο σχολικό περιβάλλον.
Πώς μπορεί να βοηθήσει το σχολείο;
Να μην συγκαλύπτονται περιστατικά εκφοβισμού και να μην κρατούν απαθή στάση οι μαθητές
Να διατηρείται αρχείο καταγραφής περιστατικών
Να αυξηθεί η επιτήρηση των χώρων του σχολείου
Να ενημερωθούν οι μαθητές και οι γονείς σχετικά με τα αίτια και τις συνέπειες του φαινομένου ώστε να ευαισθητοποιηθούν
Να δίνονται στους μαθητές ευκαιρίες έκφρασης της επιθετικότητάς τους με θετικό τρόπο, μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες
Να αναπτυχθεί μεταξύ των μαθητών ένα κλίμα συνεργατικότητας και σεβασμού στη διαφορετικότητα
Σε περίπτωση που εντοπιστεί κάποιο περιστατικό στο σχολικό χώρο: Οι εκπαιδευτικοί πρέπει:
Να συζητήσουν με το θύμα και να του παρέχουν την κατάλληλη στήριξη
Να συζητήσουν το θέμα με το θύτη και να τον ενημερώσουν για τις συνέπειες των πράξεών του
Να επικοινωνήσουν με τους γονείς του θύματος και του θύτη και να συζητήσουν μαζί τους σχετικά με το θέμα
Να επιβάλουν την κατάλληλη τιμωρία στο θύτη χωρίς όμως αυτή να περιλαμβάνει σωματική βία, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς ή εξευτελισμό.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς του θύτη;
Να παρακολουθούν τη συμπεριφορά του παιδιού τους
Να δίνουν στο παιδί ευκαιρίες εναλλακτικής εκτόνωσης και δημιουργικής έκφρασης
Να συζητήσουν με το παιδί για τις συνέπειες των πράξεών του Να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό σε περίπτωση μη επίλυσης του προβλήματος
του θύματος;
Να παρέχουν στο παιδί τους την απαραίτητη στήριξη
Να μην του δημιουργούν ενοχές
Να ενθαρρύνουν το παιδί να συζητά μαζί τους σχετικά με τα προβλήματά του
Να παραπέμψουν το παιδί σε κάποιον ειδικό σε περίπτωση δυσκολίας αντιμετώπισης του θέματος
Πώς μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του το ίδιο το θύμα;
Να μη διστάζει να μιλήσει στους γονείς του, στον διευθυντή του σχολείου του ή σε κάποιον ειδικό
Να καταλάβει ότι δεν πρέπει να αισθάνεται ενοχές για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει
Να μην δίνει σημασία στους χαρακτηρισμούς που του προσάπτονται
Να μην διστάζει να υπερασπίζεται τα δικαιώματά του
Να λαμβάνει μέρος αυτοπεποίθησή του
σε
δραστηριότητες
που
ενισχύουν
την
Και ένα στιχάκι… Εσύ δεν έχεις πρόβλημα Ούτε κανένα κόλλημα Ο άλλος μόνο έχει ούτε τρόπους δεν κατέχει πήγαινε κάπου να παραπονεθείς είναι μεγάλο λάθος να κρυφτείς μην πεις δεν θέλω να το μάθει κανείς, πες το σε σχολείο ειδικούς και γονείς. Δεν πρόκειται να χάσεις και τη λύση θα την φτάσεις το πιο βασικό απόλα να τα βγάλεις όλα από την ψυχή σου και μην δέχεσαι βία στο κορμί σου -
ΟΜΑΔΑ 5Η Λαϊνιώτη Ευγενία , Νικολοπούλου Νικολέτα, Ντάγκας Αλέξανδρος Συντονιστής: Βαγγέλης Παναγιωτόπουλος
Να γράψετε ένα άρθρο για δημοσίευση σε μια τοπική εφημερίδα με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του αναγνωστικού κοινού πάνω στο θέμα.
Αγαπητοί αναγνώστες, Γράφουμε αυτή την επιστολή με θέμα τον εκφοβισμό , καθώς είναι ένα φαινόμενο πολύ συχνό ,για το οποίο ελάχιστοι αντιδρούν. Ο σκοπός αυτής της επιστολής είναι να ευαισθητοποιήσει και να προβληματίσει τους αναγνώστες και να λάβουν δράση επ’ αυτού. Ο εκφοβισμός ( bullying) είναι ένα φαινόμενο παθογένειας στο οποίο δίνεται χώρος έκφρασης στη βία , είτε λεκτική είτε σωματική .Δεν περιορίζεται μόνο στο σχολικό περιβάλλον ,αλλά λαμβάνει χώρα σε κάθε περιβάλλον που οι άνθρωποι συναντιούνται και επικοινωνούν. Ο εκφοβισμός μπορεί να παραμονεύει στο εργασιακό περιβάλλον , στον οικογενειακό χώρο και στο διαδίκτυο. Έχουμε και οι ίδιοι υπάρξει μάρτυρες τέτοιων φαινομένων στο σχολικό μας περιβάλλον. Εν ώρα διαλείμματος τέτοια φαινόμενα βρίσκονται σε έξαρση. Έτσι, λοιπόν, μια μέρα σημειώθηκε ένα περιστατικό σωματικής βίας στις τουαλέτες του σχολείου. Μία κοπέλα βρέθηκε εγκλωβισμένη στις γυναικείες τουαλέτες από μία συμμαθήτρια της , η οποία στην συνέχεια την πίεσε να αφαιρέσει τα ρούχα της. Αυτή πιεσμένη ξέσπασε σε κλάματα και παρέμεινε στη τουαλέτα ακίνητη μέχρι το τέλος του διαλείμματος χωρίς να το συζητήσει με κάποιον. Με αφορμή το παράδειγμα καταλαβαίνουμε ότι δεν φέρει μερίδιο ευθύνης μόνο ο θύτης , αλλά ένα πλέγμα αιτιών συντελούν στην εμφάνιση του εκφοβισμού. Αδιαμφισβήτητα το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης φέρει ο θύτης και τα αίτια που τον οδηγούν σε αυτή την πράξη ποικίλουν. Αρχικά, ο εκφοβισμός πηγάζει από την έλλειψη ανοχής στη διαφορετικότητα. Οι θύτες βρίσκουν αφορμή από το διαφορετικό ντύσιμο , την οικονομική κατάσταση , την εξωτερική εμφάνιση ,τις διαφορετικές αντιλήψεις και γενικότερα τη διαφορετική οπτική γωνία που μπορεί να έχει κάποιος άλλος για τον κόσμο. Επίσης, μεγάλο ρόλο παίζει και η ενσυναίσθηση που έχει ή δεν έχει ο θύτης. Υπάρχουν αυτοί που δεν έχουν ενσυνάισθηση και δεν αντιλαμβάνονται το αντίκτυπο των πράξεων τους στους άλλους. Από την άλλη πλευρά μπορεί να έχουν ενσυναίσθηση αλλά να απολαμβάνουν την συναισθηματική τους επιβολή απέναντι σε άλλους. Σε καμία περίπτωση όμως δεν ανήκει ευθύνη εξολοκλήρου στο θύτη. Ένας ακόμα παράγοντας που επιτρέπει την εκδήλωση αυτού του φαινομένου είναι η αδράνεια των παρατηρητών. Η έλλειψη αντίδρασης από την πλευρά των θεατών νομιμοποιεί και δίνει ακόμη περισσότερη ισχύ στην εκδήλωση του εκφοβισμού. Ένας παρατηρητής οφείλει να λάβει δράσει ώστε να βγάλει από τη δύσκολη θέση το θύμα και ανάλογα την περίσταση μπορεί να προβεί σε διαφορετικές ενέργειες . Αρχικά πρέπει να προσπαθήσει να χωρίσει τα άτομα που εμπλέκονται στον εκφοβισμό και στην περίπτωση που δεν τελεσφορήσει αυτό πρέπει να καλέσει κάποιον ανώτερο να εξομαλύνει την κατάσταση. Τα φαινόμενα απατούν! Το θύμα δεν είναι πάντα «αθώο». Το θύμα οπωσδήποτε πρέπει να εξωτερικεύει τα συναισθήματα του, να μοιράζεται την εμπειρία του και να ζητάει βοήθεια από άτομα που μπορούν να την προσφέρουν. Με το να σωπαίνει και να μην αντιδρά φέρει ευθύνη εφόσον ο θύτης λαμβάνει την έλλειψη αντίδρασης ως επιβεβαίωση των πράξεων του. Συνοψίζοντας, ο εκφοβισμός είναι ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα , το οποίο όσο και να αναλυθεί δεν πρόκειται να λυθεί αν δεν λάβουν άμεση δράση τα θύματα και οι παρατηρητές.
Το μήνυμά μας….
Το σύνθημά μας …