UTRECHTS POLITIE MANNENKOOR
85 JARIG JUBILEUM CONCERT 9 OKTOBER 2015
INHOUD
05_ Voorwoord door Hans van Ede Voorzitter
H
et Utrechts Politie Mannenkoor Excelsior bestaat 85 jaar. Een leeftijd om trots op te zijn.
06_ 85 jaar Excelsior geschiedenis
S
inds 1932 is Excelsior een zelfstandige vereniging, de Utrechtsche Politiemannen Zang Vereeniging Excelsior.
14_
Dirigent Michel de Valk
M
ijn missie en opdracht is een groep in balans te brengen en dit vervolgens naar een hoger muzikaal niveau te tillen.
Programmaboekje Jubileumconcert Excelsior
20_ Programma
22_ Pianiste Marjan Fey
H
aar voorkeur gaat uit naar het begeleiden en dirigeren van mannenkoren in allerlei muziek genres.
26_ Anekdotes
M
eneer U moest eens weten hoe wij naar zo’n avond toeleven en hoe wij vanavond genoten hebben.
4
COLOFON
HET BESTUUR
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
REDACTIE
EXCELSIOR
Huib de Rooij Hans van Ede Riet de Rooij FOTO MATERIAAL Hans van Ede Huib de Rooij Gemeente archief Utrecht
Voorzitter Excelsior
ADVERTENTIES Paul Oorthuijsen Cees van Oers Adriaan Donze VORMGEVING
Huib de Rooij Secretaris Excelsior
Michel de Valk MET DANK AAN Gemeente archief Utrecht Jantine de Jong Marlous Weber
Bert Landman Penningmeester Excelsior
Š Copyright 2015
Utrechts Politie Mannenkoor Excelsior. Niets mag zonder toestemming van de rechthebbende gekopieerd of andersinds vermenigvuldigd worden.
Paul Oorthuijsen Algemeen bestuurslid Excelsior
H
Hans van Ede Voorzitter
VAN HARTE WELKOM
“Je kunt de trom omvloersen en de snaren van de luit ontspannen, maar wie zal de leeuwerik het zingen verbieden?� (Kahlil Gibran)
et Utrechts Politie Mannenkoor Excelsior bestaat 85 jaar. Een leeftijd om trots op te zijn. Alleen het politie mannenkoor Entre Nous uit Den Haag is ouder. Excelsior kent een rijk verleden. Een stukje van deze geschiedenis kunt U terug lezen in dit boekje. Een lustrum vraagt om een moment van bezinning. Een moment dat dikwijls bij leden en fans emoties losmaakt. Vreugde en verdriet liggen vaak dicht bij elkaar. Vreugde om het 85 jarig bestaan van Excelsior, maar verdriet om die leden die dit jubileum niet meer hebben mogen meemaken. Maar is het niet bij uitstek de klank van een prachtige zangstem, die emoties kan weergeven op een wijze, dat een ieder die het hoort geraakt wordt tot in het diepst van zijn ziel? Een jubileum dat niet mogelijk zou zijn geweest door de inzet van alle koorleden. Dit geeft aan dat Excelsior ook na 85 jaar nog steeds springlevend is. Door de komst van de Landelijke Politie is het momenteel nog niet duidelijk hoe de toekomst van zowel Excelsior als de overige politiekoren en orkesten eruit zal gaan zien. Ook hier wordt intensief met de koren, orkesten en de landelijke korpsleiding samengewerkt om de meerwaarde van dit onderdeel van de politie voor de toekomst gestalte te geven. Mede namens de zangers van het Utrechts Politie Mannenkoor Excelsior wens ik U een prettige en muzikale avond. Hans van Ede Voorzitter
6 Jubileumconcert / 9 oktober 2015
85 JAAR KOOR GESCHIEDENIS Vijfentachtig jaar Utrechts Politiemannenkoor “EXCELSIOR” opgeslagen in jaarverslagen, kasboeken, fotoboeken, programmaboekjes, krantenknipsels en correspondentie. door Jantine de Jong & Marlous Weber
- Excelsior in het uniform met pet waarmee ze de eerste jaren van het bestaan optraden
U
trechts Politie Mannenkoor Excelsior wordt opgericht in 1930 als onderdeel van de ‘Politie Mannen Zang en Toneelvereeniging’, een onderafdeling van de toenmalige Algemene Bond van Politie Personeel in Nederland. Eén van de drie politiebonden, de andere waren de Christelijke en Katholieke bond. • oor eenige leden der afd’s vergadering werd het idee opgevat tot het oprichten van een Pol Mannen Zang en Toneelvereeniging die een onder afd. zou vormen v/d Alg. Bond v. politie personeel in Nederland afd. Utrecht en voor meerdere ontwikkeling in kunst en het kweeken tot een onderlin-
D
gen kameraadschap plus het voeren van propaganda voor den bond”.
S
inds 1932 is Excelsior een zelfstandige vereniging, de Utrechtsche Politiemannen Zang Vereeniging Excelsior. Hierdoor staat nu de weg vrij voor korpsleden van de gemeentepolitie Utrecht die niet lid zijn van de politiebond om ook zanger te worden bij Excelsior. Het koor is één van de oudste politiemannenkoren van Nederland. De eerste vergadering wordt gehouden
TER VOORKOMING VAN MISVERSTANDEN ZIJ UITDRUKKELIJK OPGEMERKT DAT DE THANS VOORTGEZETTE MANNEN– ZANGVERENIGING BOVENGENOEMD OP ZUIVER NEUTRALEN GRONDSLAG IS GEPLAATST.
in hotel L’ Europe, met een tijdelijk bestuur, het eerste definitieve bestuur is in juni 1931 geïnstalleerd. De voorzitter is E.H. Hendriks, B.J.C. van der Wal secretaris en D.C. Zonsveld penningmeester. De traditie - nog steeds in stand - sinds 1934 is dat de beschermheer de burgemeester van Utrecht is en de hoofdcommissaris erevoorzitter. De eerste beschermheer was burgemeester G.A.W. ter Pelwijk en erevoorzitter Hoofd-
- Optreden bij de kloostertuin van de Dom
commissaris D. Schuitemaker. De contributie bedroeg 15 cent per week, het eerste zelfgeorganiseerde concert was in 1932 in Tivoli, de toegangs– prijs bedroeg fl0.60. • n 1934 en 1966 ontvangt het koor Koninklijke Goedkeuring van Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden. Vijf jaar na de oprichting telt het koor 23 leden, in 1948 was dit al meer dan verdubbeld en kende het koor 48 leden, in 2010 zijn het er 33. Begin jaren ’50 verkeerd het koor in zwaar weer. Door verschillende omstandigheden loopt het ledental terug, zo
korte termijn aanmelden. De hoofdcommissaris van politie onderschrijft dat een bloeiend verenigingsleven van het grootste belang is voor de onderlinge verhoudingen in een politiekorps. Er volgde een bestuurscrisis in 1958 en een deel van het bestuur dreigt op te stappen, enige bestuurscrises zullen Excelsior niet vreemd zijn gedurende haar bestaan. Medio jaren ’50 is het bestuur als volgt samengesteld: voorzitter A. den Hartog, secretaris A.H. Lubbers, penningmeester J. Buter, bibliothecaris, J.G. Verkerk, algemeen adjunct A. Ederveen.
sterk dat noodzakelijk is dat nieuwe leden zich op zeer
•
I
9
e eerste dirigent (directeur) van Excelsior is de hoofdagent B.B. Stulen.
eindigde in 1982 maar in 2009 is het koor opnieuw lid geworden. Daarnaast neemt
Hij begeleidde het koor op een viool, sindsdien zal dit altijd met piano zijn. Hij was dirigent tot 1942, toen is het koor tijdelijk opgeheven vanwege de bezettingstijd. Op 25 oktober 1945 werden de zangrepetities hervat, nu onder leiding van de dirigent ColjĂŠ. In 1952 wordt Excelsior lid van het Koninklijk Nederlands Zangverbond en neemt het koor regelmatig deel aan concerten, het lidmaatschap
Excelsior deel aan de Nationale Politie Concerten (N.P.C.) voor het eerst in 1931 - het 2e N.P.C. - te Amsterdam. Hetgeen ook een uitgaansdag is voor de echtgenotes van de zangers. Slechts eenmaal in 1985 werd afgezegd, in verband met het bezoek van de
- Concours Excelsior deed een enkele keer mee aan een concours
- 1955 Het bestuur trots staat het vaandel op de achtergrond
paus mochten de koorleden Utrecht niet uit. Dirigent ColjĂŠ werd opgevolgd door Hermans en van 1957-1961 was de heer Wakelkamp dirigent, vervolgens Van der Giessen en in 1972 werd hij weer opgevolgd door Bert Nijpels, die vele jaren de dirigent van Excelsior zou zijn. Na stemming tijdens een extra ledenjaarvergadering komt in 1994 een einde aan zijn dirigentschap van-
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
D
10 Jubileumconcert / 9 oktober 2015
- Excelsior Optreden in vrijetijds kleding
wege een vertrouwensbreuk. Een kort intermezzo van twee maanden volgt waarin R.E. van Steijn dirigent is. Zijn opvolger is Michel de Valk, die nog steeds de dirigent is van Excelsior. Eveneens werd in 1998 een vaste pianiste aangetrokken, de enige dame in het koor Marjan Fey. • anhoudende frustratie in het 80 jarige bestaan, is de slechte opkomst bij repetities en de moeilijkheid
A
van het in stand houden van het ledenaantal. December 1985 kent het dieptepunt met maar 18 leden. In 1994 was er – niet voor het eerst – sprake van een bestuurscrisis, niemand wil het voorzitterschap op zich nemen. Als tijdelijke oplossing wordt H.H. de Rooij secretaris (zijn functie sinds 1989) en voorzitter. Uiteindelijk neemt Sijmen Mook de functie op zich. Na de reorganisatie van de politie in 1994 wijzigt ook de naam van het koor van Utrechtsche Politie Mannen Zang Vereeniging Excelsior naar Utrechts Politiemannenkoor Excelsior.
Z
oals bij vele koren is de aanwas van jonge zangers een probleem en bestaat Excelsior op dit moment (2010) grotendeels uit gepensioneerde politieagenten, daarnaast mag tegenwoordig 20 procent van het koor bestaan uit burgers, mensen zonder binding met de politie. • n de jaren ’50 vonden de repetities plaats in het parochiehuis aan de Kanaalstraat te Utrecht, op vrijdagmiddag. In 1975 repeteerde het koor voor korte tijd in het politiebureau Kaap Hoorn in Overvecht. Vervolgens verhuisden de repetities naar het nieuwe hoofd-
I
2006 is het koor vanwege de verbouwing van Paardenveld verhuisd naar Kanaleneiland: het bureau Marco Polo, de repetities zijn nog steeds op de vrijdagmiddag. • aarlijks terugkerende evenementen zijn de kerstconcerten in kerken en bejaarden- en verzorgingstehuizen. In december 1999 geeft Excelsior zelfs een kerst cd uit, die al snel is uitverkocht. In 2010, ten tijde van hun 80 jarige bestaan neemt Excelsior wederom een cd op, ditmaal met algemeen repertoire. Daarnaast zijn terugkerende hoogtepunten de concerten georganiseerd ter ere van jubilea van het koor. Tot 2013 trad Excelsior altijd op tijdens de dodenherdenking op het hoofdbureau van de Politie te Utrecht. De instelling van de jaarlijkse dodenherdenking in het hoofdbureau was een initiatief van het politiekoor. De oprichter van het koor was een slachtoffer van de oorlog. In 2013 heeft de eenheidsleiding Midden Nederland, van de nieuw gevormde eenheid Utrecht, Gooi & Vechtstreek en Flevoland besloten de dodenherdenking in het bureau
J
S
amen met de Utrechtse Politie Sportclub (UPS) geeft Excelsior in de jaren 90 het Collectief Ontspanningsblad Politiestad Utrecht (COPS) uit, dit blad is echter geen lang leven beschoren, wel zijn de nieuwsbrieven die sinds 1995
1934 KONINKLIJKE GOEDKEURING bestaan een groot succes. e laatste jaren is er weer sprake van zwaar weer voor Excelsior, veel van de zangers zijn boven de 70 en is het moeilijk het ledenaantal op peil te houden, daarnaast is er weinig animo voor bestuursfuncties. • elangrijke bestuursleden in de geschiedenis van Excelsior zijn de heren Manche, Nieboer, De Goede, De Rooij, Van Engen, Van het Hof, De Water, Lubbers, Müldner, Wilkens, van Haasteren, Warning, Mook en Boers. Het bestuur anno 2015 is als volgt samengesteld Hans van Ede voorzitter, Huib de Rooij secretaris, Bert Landman penningmeester, Paul Oorthuijzen algemeen bestuurslid.
D
B
11
af te schaffen. Het koor treedt altijd op in het politie gala uniform.
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
bureau Kroonstraat - ook bekend als Paardenveld - in de multifunctionele ruimten. In
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
12
ADVERTENTIE_
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
13
ADVERTENTIE_
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
14
INTERVIEW_
DE DIRIGENT MICHEL DE VALK
JE HEBT MANNENKOREN EN HET UTRECHTS POLITIE MANNENKOOR
M
ichel de Valk studeerde koordirectie bij Krijn Koetsveld, Charles de Wolf en David Porcelein aan het Utrechts conservatorium en aan het Nederlands Instituut voor Kerkmuziek in Utrecht, later de Hogeschool voor Kunsten Utrecht genaamd. Hij ontwikkelde zich daar als een dirigent met een brede interesse voor koor muziek. Daarnaast heeft hij de opleiding Docentschap Koristenopleiding bij de Samenwerkende Nederlandse Korenorganisaties (SNK) gevolgd en aan vele workshops en masterclasses deelgenomen. ichel de Valk heeft inmiddels een respectabele staat van dienst als het
M
gaat om het uitvoeren van zeer uiteenlopende werken (Bachs Matthäus Passion, Requiem van Verdi en Mozart etc.) met zowel koor als orkest uitvoeringen, waarbij hij orkesten en zijn (inmiddels
- Streng “Ze moeten wel doen wat ik zeg”
- Opletten! “het kijken naar de dirigent is altijd een punt van aandacht”
zes) verschillende koren, mede dankzij zijn relativerende humor, tot bijzondere prestaties weet te brengen. Sinds een flink aantal jaren is De Valk naast het klassiek repertoire ook actief in de theatermuziek en popmu– ziek. Hierbij produceert en arrangeert hij muziek voor popkoor en theatergezelschappen. Naast actief dirigeren zit De Valk ook regelmatig in jury’s bij concoursen en talentenshows. ijn visie ten aanzien van musiceren met amateur zangers en instrumentalisten is, dat ik het
M
belangrijk vind dat men vanuit een ontspannen en veilige omgeving leert zingen en spelen. De sfeer van een vereniging is bepalend voor hoe de muziek van zo’n groep klinkt. ijn missie en opdracht is een groep in balans te brengen en dit vervolgens naar een hoger muzikaal niveau te tillen.
M
DIRIGENTEN VANAF 1930 1
- J. Stulen Oprichting 1930-1942
2
- Jan Coljé 1945-1954
3
- Nic.J. Hermans 1954-1957
4
- Wim A.J. Wakelkamp 1957-1961
5
- Nic. van der Giesen 1961-1972
6
- Bert Nypels 1972-1994
7
- Michel de Valk 1994-heden
- Lekker zingen Vrijuit zingen met enthousasme.
UTRECHTS POLITIE MANNENKOOR
EXCELSIOR
85 JAAR
Like ons op FACEBOOK
www.facebook.com/politiekoorexcelsior
DONATEUR worden! Heeft u van het concert genoten en draagt u het Utrechts Politie Mannenkoor Excelsior een warm hart toe wordt dan nu voor € 15,- of meer per jaar donateur van onze vereniging. U krijgt dan: • korting op concerten • maandelijkse nieuwsbrief • korting bij de releas van een nieuwe CD Meldt u aan als donateur via: info@utrechtspolitiemannenkoor.nl
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
18
ADVERTENTIE_
www.langerakdoehetzelf.nl CV materiaal - dakbedekking - waterleiding - sanitair
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
19
ADVERTENTIE_
20 Jubileumconcert / 9 oktober 2015
PROGRAMMA 01_ Yellow Bird
02_
Norman Luboff
You raise me up
03_
Secret Garden
What would I do without my music
04_
Arr: Alwyn Humphreys
Tebe Pojem
05_
Bortniasnky
Otsje Nasj
06_
Hnatsyn
Dvorak (Trio JaKlaVo)
07_
2 delen uit een sonatine
Csarda (Trio JaKlaVo) Monti
09_ Nice and Easy Perry Como
08_ Portnoff (Trio JaKlaVo) Russische fantasie
10_ Adieu mein kleiner Gardeoffizier Robert Stolz
_PAUZE_
01_ American Trilogy Traditional
02_ Evry Time I feel te Spirit
03_ Stoomboot op de Mississipi Jetse Bremer
05_ Nature Boy Nat King Cole
07_ Anatevka Jerry Bock
09_ Whispering Hope Hawthorne
Traditional
04_ Quatro Cavai Uhlmann
06_ Fly me to the moon Bart Howard
08_ Westside Story Leonard Bernstein
10_ SEVENTYSIX TROMBONES Meredith Willson
21 Jubileumconcert / 9 oktober 2015
PROGRAMMA
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
22
INTERVIEW_
DE PIANISTE
MARJAN FEY
- Pianospelen een passie die ik met veel plezier doe.
23 Jubileumconcert / 9 oktober 2015
- improviseren bij Michel krijg ik de ruimte om begeleidingen rijker te maken dan de noten aangeven
MARJAN FEY Pianiste Excelsior
S
inds 1998 komt eens per maand pianiste Marjan Fey op vrijdagmiddag de repetitie begeleiden.
Willem Brons. Haar voorkeur gaat uit naar het begeleiden en dirigeren van mannenkoren in allerlei muziek Marjan Fey genres. Zij “Een koor begeleiden dat is studeerde weet dan piano ook bij de wat ik het liefste doe” aan het repetities en Hilversums uitvoering– Conservatorium bij Matthijs en van Excelsior haar passie Verschoor en aan het Amvolledig over te brengen op sterdams Conservatorium bij het koor door haar inspire–
rende spel en persoonlijkheid. Zij weet het zingen een extra ontspannende dimensie te geven met haar zeer persoonlijke invulling van haar begeleidende taak.
Pianisten uit het verleden • • •
Mevr. Bladt-Baartwijk Robbert van Steijn Jan Vayne
24
ADVERTENTIE_
Bij Kapteyn moet je zijn voor een bloemenfestijn
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
Kapteyn
Rijnlaan 1 - Utrecht - 030-288 46 30
De Verfkampioen Rijnlaan 15 3522 BA UTRECHT 030-2667728
Wint
Vishandel Gebr. Van Zuilen & Zn Winthontlaan 10 3526 KV Utrecht 030-28 849 74
Dr. Plesmanlaan 136 A 3601 DE Maarsen 0346-21 52 04
voor al uw gebakken vis, salades , belegde broodjes en dagverse vis
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
25
AANKONDIGING_
KERSTCONCERT 16 DECEMBER UTRECHTS POLITIE MANNENKOOR
EXCELSIOR Maartenskerk - Kerkplein 2 - Doorn
26 Jubileumconcert / 9 oktober 2015
ANEKDOTES
“M
eneer U moest eens weten hoe wij naar zo’n avond toeleven en hoe wij vanavond genoten hebben“
“U
moest eens weten wat het ons doet als U hier komt zingen, hoeveel plezier wij eraan beleven. Zeg dat maar tegen U vrouw, dan vindt ze het vast wel goed dat U nog eens terugkomt”
“M
aar ik ga niet overal naar toe. Het kerstdiner is werkelijk fantastisch. En er is een politiekoor geweest, daar kreeg je vlindertjes van in je buik. Allemaal in uniform. Keurig, keurig.”
H
et verbaasde Boele Staal, Commissaris van de Koningin dat men dit koor negen jaar voor hem verborgen had weten te houden. Hij refereerde nog aan zijn eigen politieloopbaan en gaf aan nog steeds trots te zijn op het politievak. Tot slot merkte hij op, het heel bijzonder te vinden dat een aanzwellend politie mannenkoor aangestuurd wordt door het pianospel van dameshanden.
“W
oensdagmiddag 28 januari kan er niet gebiljart worden i.v.m. het optreden van het Politiemannenkoor Excelsior” Een aankondiging in het Bernadottecentrum.
E
en reactie van een collega uit Veenendaal n.a.v. een concert samen met de accordeonvereniging Cresendo: Huib. In de allereerste plaats heb ik genoten van jullie koor. Puike stemmen en een puike begeleiding. Top !!! Het accordeongedeelte was minder, vooral omdat er zoveel accor– deonmuziek was. Het duurde allemaal net iets te lang. Maar jullie optreden heeft alles goed gemaakt.
W
e werden welkom geheten door de burgemeester van Ophemert die memoreerde dat zij meestal eerst ging luisteren naar een koor. Dit was in het geval van Excelsior niet nodig want onze roem was reeds bekend.
27
e vrouw van de Heer Kanters werd verpleegd in de Biltse Hof. Als dank voor de goede zorgen wilde hij wat terug doen en organiseerde een kerstmaaltijd voor gasten en personeel met daarbij een optreden van Excelsior.
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
D
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
28
ADVERTENTIE_
MUSICUS
www.micheldevalk.nl
29
TRIO JAKLAVO
rio JaKlaVo bestaat uit violiste Esther Damsma – in ’t Groen, pianist Hans van Os en contrabassist Bert Damsma. Deze drie vrienden kennen elkaar al jaren. Esther en Bert ontmoetten elkaar in de orkestbak van de West Side Story, Hans en Esther kennen elkaar van de Schumann Akademie alwaar zij beiden theorievakken klassieke muziek studeerden. Hans en Bert leerden elkaar kennen toen zij samen naar Esther in Musicals in Ahoy kwamen luisteren. Inmiddels zijn zij gedrieën vrienden voor het leven en menig verjaardag en gezellig avondje eindigen uiteindelijk met het maken van muziek. Spontaan samen muziek maken, en elkaar daarbij telkens weer uitdagen, is immers het leukste wat er is. Omdat de drie musici allen een andere muzikale achtergrond hebben, en ook alle drie nieuwsgierig blijven naar nieuwe muziek, is het trio zeer veelzijdig. De naam JaKlaVo verwijst naar Jazz, Klassiek en Volksmuziek, drie genres die het trio graag speelt. Maar uitstapjes naar Musical en Popmuziek worden niet geschuwd.
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
T
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
30
ADVERTENTIE_
Nedereind 26 3431 ER Nieuwegein
Nedereind Bureau LEXIMED
L E T S E L S C H A D E
Verkeersongeval / Bedrijfsongeval / Medisch handelen
Bureau LEXIMED kan u daarbij behulpzaam zijn. Deskundig advies en begeleiding. Het eerste consult is vrijblijvend en kosteloos.
Postbus 9745 3506 GS UTRECHT 030 – 2610030 leximed@planet.nl www.leximed.nl
dr.mr.drs. D.S. Rambocus
ARTS en JURIST Gezondheidsrecht
Jubileumconcert / 9 oktober 2015
Bloemenshop
31
ADVERTENTIE_