COLOFON Redactie - Mirjam van den Bogaard - Marie Louise O’Herne
Beeldmateriaal - Theaterproducties Gorcum - Internet
Grafisch ontwerp - Michel de Valk - Niels Groffen
Info Stichting Theaterproducties Gorcum p/a Dalemstraat 39 4201 BM Gorinchem info@stichtingtheaterproductiesgorcum.nl Disclaimer Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd op welke manier dan ook.
VOORWOORD HANS RUITENBEEK ambassadeur Esther was joods
Ruim 70 jaar na de Tweede Wereldoorlog leven wij in Nederland nog steeds in vrede. Dat is heel bijzonder. Langzamerhand groeit het besef dat het ook anders kan. Kijk naar al het oorlogsgeweld rondom Europa, in Syrië, Irak, Turkije en Noord-Afrika. Met meer dan 65 miljoen mensen telde de wereld nog nooit zoveel vluchtelingen. De generatie Nederlanders die de verschrikkingen meemaakte, sterft uit. Maar bijzondere verhalen blijven, zoals ook het verhaal van de Gorcumse Esther van Vriesland. Als 15-jarige begon zij op Oudejaarsdag 1941 met het schrijven van haar dagboek, op 6 september 1942 schreef zij haar laatste zin: “laat me toch in ’t volgende schrift over de vrede schrijven”. Op 5 oktober 1942 stierf zij in vernietigingskamp Auschwitz. De vrede moeten we koesteren, jong en oud(er): oorlog willen we nooit meer. Daarom moeten we herinneringen blijven delen en de actualiteit scherp in het oog houden. Esther was joods ……… Maya is Syrische, Alghaith is Irakees, Wilfred is homo, Marlou is gehandicapt. Voor vele mensen is plaats in ons mooie Nederland. Een uitstekend initiatief om de herinnering aan Esther en haar lotgenoten in Gorinchem levend te houden. Hans Ruitenbeek, voorzitter Comité 4 en 5 mei Gorinchem en rector Gymnasium Camphusianum.
HET DAGBOEK VAN ESTHER VAN VRIESLAND
Deze muziektheatervoorstelling vertelt het verhaal van de ‘Gorcumse Anne Frank’: Esther van Vriesland; een tiener in de Tweede Wereldoorlog, wiens schrijnende verhaal voortleeft dankzij haar dagboek. Op 31 december 1941 begon Esther van Vriesland haar dagboek in een schoolschrift. Zij was het jongste kind in het gezin van de Gorcumse textielhandelaar Jacques van Vriesland.
Esther schreef over het dagelijks leven van een kind in oorlogstijd, met alle hoop en wanhoop over school, vriendschappen, ouders en verliefdheden. Uit haar aantekeningen valt tussen de regels door op te maken hoe zij het toenemende isolement van de joden beleefde. Esther’s dagboek is onderhoudend en geeft een uitstekend tijdsbeeld. Het is een typisch dagboek voor een meisje van haar leeftijd vol onzekerheden, wensen, vriendschap, school en natuurlijk het gevaar van de oorlog. De dreiging van hun lot is voelbaar, maar de hoop en de naiviteit is ook schrijnend aanwezig. “Hoe ziet mijn toekomst eruit?“ Is een vraag die ze zichzelf vaak stelt. Op 26 september werden Esther en haar familieleden weggevoerd om via Westerbork naar Auschwitz te worden gedeporteerd. Daar werd zij op 5 oktober 1942 omgebracht.
“ Laat me toch in het volgende schrift over de vrede schrijven!”
DE CAST Esther van Vriesland - AMBER KLATTEN Sary van Vriesland - LISELOT MOL Moeder van Vriesland - ELLEN FLIERS Vader van Vriesland - ERIC SCHOPMAN Simon van Vriesland - SAM OTTE OVERIGE KARAKTERS
MIEP - LOTTE THEIL TANTE ROOS - MANDY VAN DER PLOEG - BOB - RICK VAN WERD ATY - HELEEN VAN NIFTERIK EEL - MARGJE SCHROTEN - KEES - NIELS GROFFEN RABBI - THIJS STULTIENS DUITSERS - YOURI WEIJTS & SEBASTIAAN THEIL REGIE & ZANG
REGIE - MIRJAM VAN DEN BOGAARD & MARIE LOUISE O’HERNE ZANGCOACHING - MICHEL DE VALK CREATIVES
SCRIPT - MIRJAM VAN DEN BOGAARD & MARIE LOUISE O’HERNE MUZIEK - IZAK BOOM LIEDTEKSTEN - PETER BLANKER ENSEMBLE ARRANGEMENTEN - MICHEL DE VALK MUSICI
PIANO - IZAK BOOM CONTRABAS - LUCAS BEUKERS ACCORDEON - GABRIËL GORT THEATER TECHNIEK DECOR ONTWERP - GABRIËL GORT - LICHTONTWERP - TEUS VAN DER STELT GELUID - HELDER GRAFICS - NIELS GROFFEN KAP & GRIME SEBASTIAAN VAN DER HAM - MARYAM RASHIDI CHOREOGRAFIE - RENEE RUSELER & NIENKE VAN OOSTEN Deze productie is geproduceerd door Stichting Theaterproducties Gorcum
ESTHER WAS JOODS KWAM TOT STAND DOOR O.A.DE RUIMHARTIGE DONATIES VAN:
corrie
Kledingherstel & Stomerij Agentschap
BURGSTRAAT GORINCHEM
Speciaal dank aan:
Bert Stamkot - Hans Ruitenbeek - Mevrouw Sachs - Ferdinand Biesheuvel [Theater ‘t Pand] Schouwburg De Nieuwe Doelen
Vrede
Vrede spreid gij uw zachte vleugels, Over de donkere aarde heen, Over de moeder en de gewonden, Over de duizenden, die verwonden, Over al de snikkende monden, Die verbleekt zijn van geween Vrede daal gij uit de lichte sferen, Waarheen gij vluchtte voor deze wereldsmart, Daal over hen, die u hebben verraden, En over de dwazen, die op u baden, Daal-daal gij weder in ons hart! Opdat uw liefde daar weder wone, Opdat uw liefde ons weer genas, Liefde bove’ onze ijdele wensen, Liefde over alle ijdele grenzen, Liefde alleen van mens tot mensen, Die uiteindelijk leerden wat liefde was! Adama van Scheltema
STICHTING THEATERPRODUCTIES GORCUM De stichting heeft tot doel het produceren van theatervoorstellingen met een educatief karakter. Zo ook deze voorstelling die bijdraagt aan het begrip voor achtergestelde mensen maar ook vluchtelingen en hoe een jongere tracht te overleven tijdens een oorlog waarin alles anders is en gaat. Tevens zal de stichting maatschappelijke thema’s aan de orde stellen in de komende nieuwe producties. Ook heeft de stichting oog voor onderwerpen met een historisch en cultureel besef. Dit alles in de breedste zin van het woord.