mihaaru.com 8ސެޕްޓެމްބަރު ( 2016ބުރާސްފަތި) އަގު5:ރ
ބޭނުމަކީ ބަދު ާނމްކުރުން، ފިއްތުންތައް ކުރިމަތިކުރުން :ރައީސް އޮފީސް
އަދީބަކީ ރައީ ް ސ ޔާމީންގެ ޝިކާރައަކަށްވި ބޭފުޅެއް :ނަޝީދު
ހަބަރު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
ރޯވި ގޭގެ 17މީހުން އެހެން ތަނަކަށް ބަދަލުކޮށްފި އެސްބަރިގޭގައި ރޯވި އަލިފާންގަނޑު ޖެހިގެން ހުރި ގެއަށް ފޯރައި ،އެގެ އަނދަނީ :މި ހާދިސާގައި ތިން ގެއަކަށް ގެއްލުންވި --ފޮޓޯ/ އެމްއެންޑީއެފް
އާ މި ނަ ތު ޝި ފް ލީ ން
ކށްދެނީ އެސްބަރި ގޭގެ ދެ އާއިލާ އާއި ވަގުތީ ހިޔާވަހިކަން ފޯރު ޮ އެ ގޭގައި ކުއްޔަށް އުޅޭ އާއިލާއަކަށެވެ .މި ތިން އާއިލާގައި ހިމެނޭ ފަސް ކުދިންގެ ސްކޫލު ފޮތްތަކާއި ޔުނީފޯމުތައް ވެސް
ލޅު އެސްބަރިގޭގައި އަލިފާން ރޯވެ ،ބޮޑު ބައެއް ރޭ ގަ ޮ
ވަނީ އަނދައިފަ އެވެ .އެހެންވެ ،އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީއާ
އަނދާ ހުލިވުމުން އެ ގޭގެ މީހުން ވަގުތީ ގޮތުން އެހެން
ގުޅިގެން އެ ތަކެތި ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށް
ތަނަކަށް ،ޑިޒާސްޓާ މެނޭޖްމަންޓް ސެންޓަރުން ބަދަލުކޮށްފި އެވެ.
ހިސާން ވިދާޅުވި އެވެ.
އެ ސެންޓަރުން ބުނީ އެސްބަރިގޭގައި ދިރިއުޅޭ ތިން
"މިތަނަށް ގެނައި އެހެން މީހުންގެ ވެސް އަންނައުނު
އާއިލާއެއްގެ 17މީހަކު މިހާރު ތިބީ ސަރުކާރުން ކުއްޔަށް ހިފި
ފަދަ ހުރިހާ އެއްޗެއް ވަނީ އަނދާ ހުލިވެފައި .އެހެންވެ،
ކޮރަލް ގެސްޓްހައުސްގައި ކަމަށެވެ .އަދި އެ މީހުންނަށް ބޭނުންވާ
ރެޑްކްރެސެންޓާ ގުޅިގެން އެ މީހުންނަށް އެހީތެރިކަން
ކށްދެމުން އަންނަ ޒަރޫރީ ތަކެއްޗާއި ކާނާ ޑިޒަސްޓާއިން ފޯރު ޮ
ކށްދެމުން މިދަނީ "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ފޯރު ޮ
ކަމަށް ވެސް ބުންޏެވެ. ރޭ ނުވައެއް ޖަހާކަންހާއިރު އެސްބަރި ގޭގެ ދެ ވަނަ
ޑިޒަސްޓާ މެނޭޖްމެންޓުން ބުނީ ހާލުގައި ޖެހުނު މީހުން އެތަނުގައި ތިބޭނެ ދުވަހެއް ބުނަން ނޭނގޭ ކަމަށެވެ.
ބުރީގައި ރޯވި އަލިފާންގަނޑު ،އެ ގޭގެ ދެ ފަރާތުގައި ހުންނަ
ފުލުހުން ވަނީ ތަހުގީގަށް އެގެ ބަންދުކޮށްފަ އެވެ.
ފރި އެވެ .އެކަމަކު މި ވަގުތު ޑިޒާސްޓާ ދެ ގެއަށް ވެސް ޯ
އަލިފާން ރޯވީ ކީއްވެގެން ކަމެއް ފުލުހުން އަދި ނުބުނެ އެވެ.
މެނޭޖްމެންޓުގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި ތިބީ އެސްބަރި ގޭގެ މީހުން
ގތުގައި ފުރަތަމަ އެކަމަކު ވާހަކަ ދެއްކި ބައެއް މީހުން ލަފާކުރާ ޮ
އެކަންޏެވެ.
ހުޅުހިފީ ކަރަންޓު އުނދުނަކުން ޝޯޓެއް ވެގެންނެވެ.
އެތަނުގެ ޕްރޮޖެކްޓް މެނޭޖަރު ހިސާން ހަސަން ވިދާޅުވީ
"ބޭނުމަކީ ބަދު ާނމްކުރުން، ފިއްތުންތައް ކުރިމަތިކުރުން" ކށް އަލް ޖަޒީރާ އިން ހެދި ދިވެހި ސަރުކާރަށް ނިސްބަތް ޮ
ޕޓްގައި ހިމަނާފައި ވަނީ ރައީސް އޮފީހުން ބުނީ އެ ރި ޯ
ޑޮކިއުމެންޓަރީގެ ބޭނުމަކީ ސަރުކާރު ބަދުނާމްކޮށް ،ވަކި ބަޔަކު
ސަރުކާރުގެ ގާނޫނީ މުއްދަތު ހަމަވުމުގެ ކުރިން ސަރުކާރު
ބޭނުންވާ ފިއްތުންތަކެއް ކުރިމަތިކުރުވުން ކަމަށް ރައީސް އޮފީހުން
ވައްޓާލަން މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާ ކަން އިއުލާންކޮށްފައިވާ
ރޭ ބުނެފި އެވެ.
ބަޔަކާއި ހިޔާނާތުގެ މައްސަލާގައި ހައްޔަރުކުރަން އިންޓަ ޕޯލުން
ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ އިސްތަށިފުޅުގައި ހިޔާނާތުގެ
ނޓިސް ނެރެފައިވާ ބައެއްގެ އިންޓަވިއުތަކެކެވެ. ރެޑް ޯ
ތުހުމަތުތަކެއް އެޅޭ ގޮތަށް ހަދާފައިވާ "ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް"
ޑޮކިއުމެންޓަރީގައި ރައީސް ޔާމީންގެ އިސްތަށިފުޅުގައި
މިއަދު އާންމުކުރުމާ އެކު ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ސަރުކާރުން އެ
ތުހުމަތުތައް އަޅުވާފައި ވަނީ ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު
މަސައްކަތް ސިފަކޮށްފައި ވަނީ "ބައިނަލްއަގުވާމީ ހަމަތަކާއި
އަދީބުގެ އެންމެ ކައިރި ،އަދި އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ހިޔާނާތުގައި
ކށްފައިވާ ރިޕޯޓެއް"ގެ ގޮތުގަ ގާނޫނީ ހަމަތަކާ ހިލާފަށް ތައްޔާރު ޮ
އެންމެ އިސްކޮށް އުޅުނު ކަމަށް ސަރުކާރުން ގަބޫލުކުރާ ތިން
އެވެ.
މީހެކެވެ .އޭގެ އިތުރުން މިހާރު އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި އުޅުއްވާ ރައީސް އޮފީހުން ބުނި ގޮތުގައި "ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް"
ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދާއި ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް
އާންމުކުރީ ކަން ހިނގާ ދިޔަ ގޮތް ބަލައި "މި މައްސަލާގައި
ޑރ .މުހައްމަދު ޖަމީލް އަދި އެމްޑީޕީގެ ޗެއާޕާސަން އަލީ ވަހީދު
ތެދު އަދި ހަމަހަމަ ޖަވާބެއް ދިނުމުގެ ފުރުސަތަކަށް އެދިފައި
ވެސް އެ ޑޮކިއުމެންޓަރީގައި ރައީސް ޔާމީނަށް ވަރަށް ބޮޑަށް
ވަނިކޮށެ"ވެ.
ފާޑުވިދާޅުވެ އެވެ.
އެ ފުރުސަތު ނުދީ އެ އާންމުކުރުމަކީ "ސްޓީލިން
އެމްއެމްޕީއާރުސީގައި ހިޔާނާތުގެ އަމަލްތަކެއް ހިންގާކަން
ޕޓަކީ ދިވެހި ސަރުކާރު ބަދުނާމުކުރުމަށާއި ޕެރެޑައިސް" ރި ޯ
ރައީސް ޔާމީންގެ ސަމާލުކަމަށް ފުރަތަމަ ގެންނެވި އޭރުގެ އޮޑިޓަ
ސަރުކާރުގެ އިސް ވެރިންގެ ނަމާއި އަބުރަށް ގެއްލުން ދިނުމަށާއި
ޖެނެރަލް ނިޔާޒު އިބްރާހިމް ވެސް ވަނީ އަލް ޖަޒީރާގެ ތަހުގީގަށް
އަދި ވަކި ބަޔަކު ބޭނުންވާ ގޮތަށް ކަންތައްތަކެއް ކުރުމަށް
މައުލޫމާތު ދެއްވައިފަ އެވެ.
ފިއްތުންތަކެއް ކުރިމަތިކުރުވުމުގެ ރިޕޯޓެއް ކަމަށް" ،ބަޔާނުގައިވެ އެވެ.
ކށް އިންތިގަލީ ސަރުކާރެއް ރައީސް ޔާމީން ވެރިކަމުން ދުރު ޮ އެކުލަވާލުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ދާ ކަމަށް އިދިކޮޅު
އފީހުގެ ބަޔާނުގައި "ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް" އަށް ރައީސް ޮ
އިއްތިހާދުން ކުރިންސުރެ ގެންދަނީ ބުނަމުންނެވެ .އަދި ރާއްޖޭގެ
މުޅިން ވެސް ބޭނުންކޮށްފައި ވަނީ "ރިޕޯޓް" ނުވަތަ "ޕްރޮގްރާމް"
ކޅަށް ފިޔަވަޅު އަޅަން ބައިނަލްއަގުވާމީ ބައެއް ވެރިންނާ ދެ ޮ
މިހެންނެވެ.
ފަރާތްތަކަށް ބާރުއަޅަމުން ވެސް ގެންދެ އެވެ.
2
ހަބަރު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
3
ރައީސާ ދެކޮޅަށް ހެއްކާއި ގަރީނާއެއް ނެތް :ތަރުޖަމާން ފަ ޒީ ނާ އަ ހު މަ ދު
ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ އަށް ހިޔާނާތްތެރިވެވަޑައިގަތުމާއި މިނިވަން މުއައްސަސާތަކަށް ނުފޫޒު ފޯރުއްވައިގެން އޕަރޭޓްކުރައްވާ ކަމަށް ކޮންޓްރޯލްކުރެއްވުމާއި ގޭންތައް ޮ
ޑކިޔުމެންޓަރީގައި ރައީސް އަބްދުﷲ އަލް ޖަޒީރާގެ ޮ
ޑޮކިއުމެންޓްރީގައި ބުނެ އެވެ .ނޫސްވެރިޔާ އަހްމަދު
ކށްފައިވާ އެއްވެސް ތުހުމަތެއްގައި ހެއްކާއި ޔާމީނަށް ޮ
ރިލްވާން ގެއްލުވާލުމުގެ ތަހުގީގަށް އެމަނިކުފާނު ނުފޫޒު
އފީހުގެ ތަރުޖަމާން ގަރީނާއެއް ނެތް ކަމަށް ރައީސް ޮ
ޑކިއުމެންޓްރީގައި ތުހުމަތުކުރެ ފޯރުއްވި ކަމަށް ވެސް ޮ
އިބްރާހީމް މުއާޒް އަލީ އިއްޔެ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.
އެވެ. މުއާޒް ވިދާޅުވީ އެއީ ކަނޑައެޅިގެން ހަގީގަތާ
ކރަޕްޝަންތަކާއި ޖަރީމާތަކާ ގުޅޭ ސަރުކާރުން ހިންގާ ޮ ގޮތުން "ސްޓީލިން ޕެރަޑައިސް"ގެ ނަމުގައި އަލްޖަޒީރާ
ހިލާފު ވާހަކަތަކެއް ކަމަށެވެ .ބަޔަކު ދައްކާ އެކަހަލަ
ޑކިއުމެންޓްރީގައި ރައީސް ޔާމީނަށް ބޮޑެތި އިން ހެދި ޮ
ވާހަކަތަކެއްގެ މައްޗަށް ވީޑިއޯ ހަދާފައިވާއިރު ،ތުހުމަތުތަކަށް
ޑކިއުމެންޓަރީގައި ގިނައިން ތުހުމަތުތަކެއް ކޮށްފައިވެ އެވެޮ .
ބާރުދޭ އެއްވެސް ހެއްކެއް ނެތް ކަމަށް ތަކުރާރުކޮށް އޭނާ
ބޭނުންކޮށްފައި ވަނީ ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހްމަދު
ވިދާޅުވި އެވެ.
ފނުން ލިބިފައިވާ ޓެކްސްޓް މެސެޖްތަކާއި ބައެއް އަދީބުގެ ޯ ލިއުންތަކާއި އަދީބާ ކައިރީގައި އުޅުނު ބައެއް މީހުންގެ އިންޓަވިއުތަކެވެ.
ގތުގައި ބަޔަކު އެ ރިޕޯޓުގައި މުއާޒު ވިދާޅުވި ޮ ހިމަނާފައިވާ ގިނަ ވާހަކަތަކަށް ރައީސް އޮފީހުން ވާނީ މީގެ ކުރިން ޖަވާބު ވެސް ދީފަ އެވެ .ކޮރަޕްޝަންގެ
ރައީސް ޔާމީނަށް އަމާޒުކުރައްވާފައިވާ އެންމެ ބޮޑު
ވާހަކަ ދައްކާއިރު އެފަދަ މައްސަލައެއް އޮވެއްޖެ ނަމަ
ލންޑެރިންގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަތުމެވެ. އެއް ތުހުމަތަކީ މަނީ ޯ
އިސްވެ އެކަމެއް ބަލަން ރައީސް ޔާމީން ،ކަމާ ބެހޭ
ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދަށް 13އަހަރުގެ ޖަލު
މުއައްސަސާތަކަށް އަންގަވާފައިވާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި
ހުކުމެއް އިއްވީ ރައީސް ޔާމީން ވިދާޅުވެގެން ކަމަށް ވެސް
އެވެ. "އޭގައި އެހެރީ މީގެ ކުރިން ތިބޭފުޅުން ކުރައްވައި
ތުހުމަތުކޮށްފައިވެ އެވެ .ނަޝީދަށް ކުރަން ޖެހޭ ހުކުމް ވެސް އެންގެވީ ރައީސް ޔާމީން ކަމަށް ޑޮކިއުމެންޓްރީގައި
ޖަވާބު ދީފައިވާ ސުވާލުތަކެއް .މުޅިން ވެސް ތުހުމަތުތަކެއް
ބުނެ އެވެ.
ދެއްތޯ ،އެ ވާހަކަތަކުގެ މައްޗަށް އެއްވެސް ހެއްކެއް،
ނުއަގުގައި ރަށްތައް ވިއްކައިގެން ރައީސް ޔާމީން
ގަރީނާއެއް ނެތް "،މުއާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.
އަދީބަކީ ރައީސް ޔާމީންގެ ޝިކާރައަކަށްވި ބޭފުޅެއް :ނަޝީދު މީގެ އިތުރުން ،ނަޝީދު އިސް ދައުރެއް ކޅު އިއްތިހާދުގައި ވެސް އަދީބު އަދާކުރައްވާ އިދި ޮ
ކށްލަން އަދީބު އުޅުއްވި ކަމަށާއި އފީސް ރޯ ޮ އޮޑިޓް ޮ
ހިމެނިވަޑައިގަންނަވަ އެވެ .މިހާރު ޖަލަށް ލާފައިވާ
ކށްލީ އަދީބު އަންގަވައިގެން ރާއްޖެ ޓީވީގައި ރޯ ޮ
އަދީބު ތަމްސީލުކުރައްވަނީ އޭނާގެ ދޮށީ އަނބިކަނބަލުން
ކަމަށާއި ވަގަށް ނެގި ފައިސާ ސީދާ ރައީސަށް
މަރިޔަމް ލިއުޝާ އެވެ. އަދީބަށް އެކި މައްސަލަތަކުގައި ޖުމްލަ 33 އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް އައިސްފައިވެ އެވެ. ފނުގައި ހުރި މެސެޖުތަކާއި އަދީބުގެ ތިން ޯ ސިއްރުން ނަގާފައިވާ އިންޓަވިއުތަކާއި އެ ނޫން ވެސް ބައެއް ލިޔެކިއުންތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ހެދި ޑޮކިއުމެންޓްރީގައި ސަރުކާރާއި ރައީސް ޔާމީނަށް ބޮޑެތި ކށްފައިވެ އެވެ .އެ ގޮތުން ،ނަޝީދަށް ތުހުމަތުތަކެއް ޮ
އަ ލީ ނާ ފި ޒް
ހިމަނާފައިވެ އެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި އެންމެ ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރެއްވީ އަދީބުކަން ވަނީ ހާމަވެފަ އެވެ .އޭގެ އިތުރުން ވެސް ،ތަންތަނުގައި ހުޅު ޖެހުމާއި އެ ނޫން
ދައުލަތުގެ ފައިސާ އިން ވައްކަން ކުރެއްވި ކުރީގެ
ވެސް ޓެރަރިޒަމްގެ އަމަލުތަކެއް އަދީބުގެ އޯޑަރަށް
ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު އަދީބަކީ ރައީސް އަބްދުﷲ
ހިންގި ކަމުގެ ހެކި ވެސް އަލް ޖަޒީރާ އިން އާއްމުކުރި
ޔާމީންގެ ޝިކާރައަކަށް ވި ބޭފުޅެއް ކަމަށް ކުރީގެ
އެވެ.
ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. ދިވެހި ސަރުކާރުން ހިންގާ ކަމަށް ބުނާ
އެ ހެކިތައް ނަޝީދަށް ދެއްކުމަށް ފަހު ،އަދީބަކީ ރައީސް ޔާމީންގެ ހިޔާނާތުގެ ޝިކާރައަކަށް ވި ބޭފުޅެއްތޯ
ގތުން އަލް ޖަޒީރާ އިން އިއްޔެ ކޮރަޕްޝަނާ ގުޅޭ ޮ
ތ އަލް ޖަޒީރާ އިން އެހުމުން އަދިވެސް ގަބޫލުކުރައްވަން ޯ
ނެރުނު ޑޮކިއުމެންޓްރީއާ އެކު ޝާއިއުކުރި ރިޕޯޓަކަށް
ނަޝީދު ސީދާ ޖަވާބެއް ނުދެއްވި އެވެ .އޭގެ ބަދަލުގައި
ނަޝީދު ދެއްވި އިންޓަވިއުގައި ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ޒުވާން
އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވީ "ތިކަހަލަ ކަންކަމަކީ އެހާ ސާފު،
ކންމެ މީހަކު ވެސް ގާތްކުރެއްވުމަށް ފަހު ފުރައިގެ ޮ
އންނަ ކަންކަމެއް ނޫން" ކަމަށެވެ. ސީދާކޮށް ޮ
"ވާވެއްދުމަކީ" ރައީސް ޔާމީން ކުރައްވާ ކަމެކެވެ.
ނަޝީދުގެ މައްޗަށް އިއްވި ޖަލު ހުކުމް ތަންފީޒު
އަދީބަކީ ވެސް ،ނަޝީދު ސިފަކުރެއްވި ގޮތުގައި ،އޭގެ
ކުރައްވަމުން ގެންދެވިއިރު ،އެ މަނިކުފާނު ޖަލުން
ތެރެއިން އެއް ބޭފުޅެވެ.
ސަލާމަތްކުރަން އެމްޑީޕީން ސީދާ އަދީބާ މަޝްވަރާކުރި
"އެކަމަކު މިވެނި ކަމެއް ކުރީ ކާކުތޯ ބަލައި ތަހުގީގު ކުރަން ޖެހޭނެ "،އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވި އެވެ. އަލް ޖަޒީރާ އިން ނެރުނު ޑޮކިއުމެންޓްރީ،
އެވެ .އެ ވާހަކަތަކުގެ ތެރެއިން ނަޝީދު ގޭބަންދަށް ބަދަލުކުރި އެވެ .އަދި ޖުލައި 2015 ،26ގައި ނަޝީދު ކށްލަން އެއްބަސްވެ ،ކަރެކްޝަނަލް ސާވިސް ޖަލުން ދޫ ޮ
"ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް" އާއި އެއާ އެކު ވެބްސައިޓުގައި
އިން ނަޝީދަށް ލިޔުމެއް ވެސް ދިން ކަމަށް ބުނެފައިވެ
ޕޓުތަކުގައި ދިވެހި ސަރުކާރުން ޝާއިއުކުރި ރި ޯ
އެވެ .އެކަމަކު އެ ލިޔުމުގެ ސައްހަކަމާ މެދު ސުވާލު
ކރަޕްޝަންގެ އަމަލުތަކުގެ ހެކި ހިންގި ކަމަށް ބުނާ ޮ
އުފައްދައި ފުލުހުން ދަނީ އެ މައްސަލަ ބަލަމުންނެވެ.
ހުކުމް އިއްވީ ރައީސް ޔާމީން އެންގެވި ގޮތަށް ކަމަށާއި
ލިބިވަޑައިގެންނެވި ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ .އަދި އަދީބު އިސްކޮށް ހުންނަވައި 1.5ބިލިއަން ޑޮލަރު (23 ލންޑްރިން ސްކީމެއް ބޭރުގެ ބިލިއަން ރުފިޔާ)ގެ މަނީ ޯ ވިޔަފާރިވެރިންތަކަކާ ގުޅިވަޑައިގެން ހިންގަވަން އުޅުއްވި ކަމަށް ވެސް ތުހުމަތުކޮށްފައިވެ އެވެ. އެކަމަކު ރައީސަށް އަމާޒުވާ ހުރިހާ ތުހުމަތުތަކެއް ދގުކޮށްފަ އެވެ. ސަރުކާރުން ވަނީ ޮ
ހަބަރު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
5
މައުމޫނަށް ބައި ލައްކަ ޑޮލަރު؟ އެވާހަކަ ދޮގުކޮށްފި އިތުބާރު ހުރި ފަރާތްތަކަކާ ހަވާލާ ދީ އަލް ޖަޒީރާ ގތުގައި މައުމޫން އެދިވަޑައިގަތް އަދަދުގެ އިން ބުނި ޮ
ކށްފައިވާ އެ ތުހުމަތުތަކުގެ މާ މެސެޖުތަކާ ހަވާލާ ދީ ޮ ބޑު ތަފްސީލެއް ނެތެވެ. ޮ
އެއް ބައި ކަމަށްވާ 50،000ޑޮލަރު ނަޝީދު ވަނީ މައުމޫނަށް ދެއްވާފަ އެވެ.
މިއިން އެއްވެސް ތުހުމަތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ފާރިސް އާއި ގައްސާނުގެ ބަހެއް އަދި ނުލިބެ އެވެ.
ދގުކުރައްވާ ކަމަށް އެ އެކަމަކު ،އެކަން ނަޝީދު ޮ ރިޕޯޓުގައިވެ އެވެ. މައުމޫނާއި ނަޝީދާ ދެމެދު މަޝްވަރާތައް
އަލް ޖަޒީރާގެ ވެބްސައިޓުގައި ޝާއިއުކޮށްފައިވާ ޕޓުގައި ހުރި މައުމޫނާއި އެމަނިކުފާނުގެ އާއިލާއާ ރި ޯ ޑކިއުމެންޓްރީއަކު ގުޅޭ ކޮރަޕްޝަންގެ ތުހުމަތުތައް ޮ
ކުރިއަށް ދާ ކަމަށް އަލް ޖަޒީރާ އިން މި ބުނީ
ނެތެވެ" .ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް"ގެ ނަން ދީފައިވާ
ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ވެރިކަން ބަދަލުކޮށް ،ދެން
ޑކިއުމެންޓްރީގައި ހަމައެކަނި ބުނެފައިވަނީ ޮ
އުފައްދާ އިންތިގާލީ ސަރުކާރުގައި މައުމޫން ވެސް
ކށް ހިންގަން އުޅުނު ކަމަށް ރާއްޖެ މެދުވެރި ޮ
ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާނެ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވެފައި
ލންޑްރިން ސްކީމެއްގައި ގައްސާނު ބުނާ މަނީ ޯ
ވަނިކޮށެވެ.
ބައިވެރިވެވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށެވެ .އެކަމަކު ،އެކަމުގައި
އިންޑިއަން އެކްސްޕްރެސް ނޫހަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ ކޅު ފަރާތްތަކާ މައުމޫން ވެސް މިހާރު ހުންނެވީ އިދި ޮ
ވެސް އޭނާގެ ބައިވެރިވުން އޮތް މިންވަރު ހާމަކޮށްފައެއް ނުވެ އެވެ.
އެކު ކަމަށެވެ. އެ ވާހަކަތައް މައުމޫނާއި ޕީޕީއެމުން ވެސް ސީދާ އަދި "މިއާ ހިލާފަށް ކުރާ ތުހުމަތުތަކުގައި އެއްވެސް
އަ ލީ ނާ ފި ޒް
ހަގީގަތެއް ނެތް" ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ދިވެހި ސަރުކާރުން ހިންގާ ކަމަށް ބުނާ ކޅު އިއްތިހާދާ ގުޅިވަޑައިގަތުމަށް ކުރީގެ އިދި ޮ
ގތުން އަލް ޖަޒީރާ އިން ނެރުނު ކޮރަޕްޝަނާ ގުޅޭ ޮ
ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމަށް ކުރީގެ ރައީސް
ޑޮކިއުމެންޓްރީއާ އެކު ޝާއިއުކުރި ރިޕޯޓެއްގައި ބުނި
މުހައްމަދު ނަޝީދު 50،000ޑޮލަރު (769،500
ގޮތުގައި ވެރިކަން ކުރާ ޕީޕީއެމްގެ ރައީސް މައުމޫނާއި
ރުފިޔާ) ދެއްވި ކަމަށް އަލް ޖަޒީރާ އިން ކުރި ތުހުމަތު
ނަޝީދު ގެންދަވަނީ އިއްތިހާދެއް ހައްދަވަން މަޝްވަރާ
ދގުކުރައްވައިފި އެވެ. އެ ދެ ބޭފުޅުން ވެސް ޮ
ކުރައްވަމުންނެވެ .އެ މަޝްވަރާތަކުގައި ނަޝީދުގެ
އަލް ޖަޒީރާގެ ސައިޓްގައި އާންމުކުރި ރިޕޯޓަށް
"ނިޔަތް ރަނގަޅުކަން ހާމަކުރެއްވުމަށް" 100،000
ފަހު މައުމޫން ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވީ "ސިޔާސީ
ޑޮލަރު ( 1.5މިލިއަން ރުފިޔާ) ދެއްވަން މައުމޫން މި
ޕޓްކުރަން ފައިސާ އަށް އެއްވެސް ޕާޓީއަކާ ގުޅެން/ސަ ޯ
ކޅު އެދިވަޑައިގަތް ކަމަށް ރިޕޯޓުގައި އަހަރުގެ ކުރީ ޮ
އެދި ނުވަތަ ލިބިފައިވާ ވެސް ނުވާނެ" ކަމަށެވެ.
ބުންޏެވެ.
ރައީސް ޔާމީން ހައްޔަރުކޮށް ތަހުގީގެއް ހިންގަން ގަރާރެއް ފަ ޒީ ނާ އަ ހު މަ ދު
ޑކިއުމެންޓްރީގައި ސަރުކާރާއި އަލް ޖަޒީރާގެ ޮ ކށްފައިވެ އެވެ. ރައީސް ޔާމީނަށް ބޮޑެތި ތުހުމަތުތަކެއް ޮ
ދޮގުކޮށްފައެއް ނުވެ އެވެ .އެކަމަކު ޕީޕީއެމުން ބުނީ
އެ ގޮތުން ،ނަޝީދަށް ހުކުމް އިއްވީ ރައީސް ޔާމީން
ގާނޫނުއަސާސީ އާއި ގާނޫނުތަކާ ހިލާފު އެއްވެސް
އފީސް ރޯކޮށްލަން ގތަށް ކަމަށާއި އޮޑިޓް ޮ އެންގެވި ޮ
ކަމެއް މައުމޫން ނުކުރައްވާނެ ކަމަށެވެ .އަދި މައުމޫން
އަދީބު އުޅުއްވި ކަމަށާއި ރާއްޖެ ޓީވީގައި ރޯކޮށްލީ
ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއްގެ ކިބައިން އެދިވަޑައިގެންފައި ވަނީ
އަދީބު އަންގަވައިގެން ކަމަށާއި ވަގަށް ނެގި ފައިސާ
ވެސް ގާނޫނާ ހިލާފު އެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރުމަށެވެ.
ސީދާ ރައީސަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ކަމަށް ބުނެފައިވެ
އެމްއެމްޕީއާރުސީ މެދުވެރިކޮށް ރަށްތައް
އެވެ .އަދި އަދީބު އިސްކޮށް ހުންނަވައި 1.5ބިލިއަން
ވިއްކައިގެން އަދީބު ވަގަށް ނެންގެވި ފައިސާގެ ތެރެއިން
ޑޮލަރު ( 23ބިލިއަން ރުފިޔާ)ގެ މަނީ ލޯންޑްރިން
"ބޮޑެތި އަދަދުތަކުން" މައުމޫންގެ ދެ ދަރިކަލުން
ސްކީމެއް ބޭރުގެ ވިޔަފާރިވެރިންތަކަކާ ގުޅިވަޑައިގެން
އފީހުގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު ކަމަށްވާ ،ރައީސް ޮ
ހިންގަވަން އުޅުއްވި ކަމަށް ވެސް ތުހުމަތުކޮށްފައިވެ
ގައްސާން މައުމޫނަށާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ދިއްގަރު
އެވެ.
ދާއިރާގެ މެމްބަރު ފާރިސް މައުމޫނަށް ލިބިވަޑައިގެންނެވި ކަމަށް ވެސް އަލް ޖަޒީރާ އިން ތުހުމަތުކުރެ އެވެ.
އެކަމަކު ،ރައީސަށް އަމާޒުވާ ހުރިހާ ތުހުމަތުތަކެއް ދގުކޮށްފަ އެވެ. ސަރުކާރުން ވަނީ ޮ
ފނުތަކުން ލިބުނު ކަމަށް ބުނާ އެކަމަކު ،އަދީބުގެ ޯ
މަސައްކަތުގެ ހުނަރުގެ ޕްރޮ ގްރާމެއް އުރީދޫން ފަށައިފި މަސައްކަތުގެ މައިދާނުގައި ކާމިޔާބީ ހޯދަން ބޭނުންވާ ހުނަރުތައް
އޭގެ އިތުރުން ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު
ޒުވާނުންނަށް ދަސްކޮށްދޭން އުރީދޫން
ނަޝީދަށް ހުކުމް އިއްވީ ރައީސް ޔާމީން ކރަޕްޝަނާ ގުޅޭ ގޮތުން އަލް ސަރުކާރުގެ ޮ ޑކިއުމެންޓްރީގައި ޖަޒީރާ އިން އާއްމުކުރި ޮ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ މައްޗަށް ކރަޕްޝަންގެ މައްސަލަތަކާ ތުހުމަތުކުރާ ޮ
ގތަށް ކަމަށް ބުނާ މައްސަލަ އާއި ވިދާޅުވި ޮ
އޭދަފުށީގައި ބޭއްވި "ޔޫތު އެމްބެސެޑާ
ފަނޑިޔާރަކަށް ފައިސާ ދިން މައްސަލައިގެ
ޕްރޮގްރާމް"ގެ ބައިވެރިންތަކެއް--.
ކށްލި މައްސަލަ އިތުރުން ރާއްޖެ ޓީވީގައި ރޯ ޮ
ފޮޓޯ :އުރީދޫ
ވެސް ތަހުގީގުކުރަން ގޮވާލާފައިވެ އެވެ. މި މައްސަލަތަކަށް ހާއްސަ އިސްކަމެއް
މަ ރި ޔަ މް ސާ ލި ޔާ
އެ ސެމިނާގައި ބައިވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް ދޭ
ގުޅިގެން އެމަނިކުފާނު ހައްޔަރުކޮށް ތަހުގީގެއް
ދީގެން ތަހުގީގުކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް ގަރާރުގައި
އެސެސްމަންޓްތަކުން އެންމެ ރަނގަޅު ނަތީޖާ
ގވާލައި އެމްޑީޕީގެ ގައުމީ ހިންގަން ފުލުހުންނަށް ޮ
ބުނެފައިވެ އެވެ.
ހޯދާ ބައިވެރިންނަށް އުރީދޫގައި ތިން މަސްދުވަހުގެ
މަޖިލީހުން ރޭ ގަރާރެއް ފާސްކޮށްފި އެވެ. އެމްޑީޕީން ބޭއްވި ގައުމީ މަޖިލީހުގެ ކުއްލި
ރައީސް ޔާމީން ބަންދުގައި ބަހައްޓައިގެން
މަސައްކަތުގެ މައިދާނުގައި ކާމިޔާބީ ހޯދަން
އިންޓާންޝިޕެއްގައި ބައިވެރިވުމުގެ ފުރުސަތު ލިބެ
މި ތުހުމަތުތައް ތަހުގީގު ކުރަން ޖެހެނީ،
ބޭނުންވާ ހުނަރުތައް ޒުވާނުންނަށް ދަސްކޮށްދޭ
އެވެ .އުރީދޫގެ ޓީމާ އެކު ކުރިއަށް ގެންދެވޭ އެ
ބައްދަލުވުމުގައި އެ ޕާޓީގެ ޗެއާޕާސަންގެ ނައިބު
ގތުގައި ،މި މައްސަލައިގެ ގަރާރުގައި ބުނި ޮ
ރގްރާމެއް އުރީދޫން މިދިއަ އަންގާރަދުވަހު ޕް ޮ
ތަމްރީނުތަކުން ހަގީގީ ވިޔަފާރީގެ މާހައުލަށް ލޯ
އަލީ ނިޔާޒް ހުށަހެޅުއްވި ގަރާރުގައި ބުނީ
ފރުއްވުމުގެ ފުރުސަތު ތަހުގީގަށް ނުފޫޒު ޯ
ތައާރަފްކޮށްފި އެވެ.
ހުޅުވި ،ވިޔަފާރި އަށް ބޭނުންވާ މުހިއްމު ހުނަރުތައް
ޑކިއުމެންޓްރީގައި "ސްޓީލިން ޕެރަޑައިސް" ޮ ރައީސް ޔާމީނާއި ސަރުކާރުގެ ބައެއް އިސް
އޮތުމުންނެވެ. ޑކިއުމެންޓްރީގައި ރައީސް ޔާމީނަށް ކުރާ ޮ
ވެރިންނަށް "ސީރިއަސް ތުހުމަތުތަކެއް"
ހުރިހާ ތުހުމަތެއް ރައީސް އޮފީހުން ވަނީ
ކށްފައިވާ ކަމަށެވެ. ޮ
ދގުކޮށްފަ އެވެ. ޮ
ގވާލާފައި ވަނީ ސަރުކާރުގެ އެ ގަރާރުގައި ޮ
ޑކިއުމެންޓްރީއަކީ "ބައިނަލްއަގުވާމީ އެ ޮ
އުރީދޫން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނީ އުރީދޫގެ ރގްރާމްގެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަހި ޔޫތު އެމްބެސެޑަ ޕް ޮ ކުރިއަށް ދާނީ ބ .އޭދަފުށީގައި ކަމަށެވެ. ޒުވާން ވިޔަފާރިވެރިންނާއި އެކި ދާއިރާތަކުގައި އިސްވެ މަސައްކަތް ކުރާނެ ޒުވާނުންނަށް
ދަސްވާނެ ކަމަށް އެ ކުންފުނިން ބުންޏެވެ. އިންޓާންޝިޕުގެ ދުވަސްވަރު އެންމެ ރަނގަޅަށް މަސައްކަތް ކުރާ މީހަކަށް ،ބިޒްނަސް މެނޭޖްމަންޓް ކހެއް ފުރިހަމަ ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދޭން ލމާ ޯ ޑިޕް ޮ އުރީދޫން ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ.
މައްޗަށް ތުހުމަތުކުރާ 1.5ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ
ހަމަތަކާއި ގާނޫނީ ހަމަތަކާ ހިލާފަށް
ކށްގެން ތައާރަފްކުރި މި ޕްރޮގްރާމްގެ ހާއްސަ ޮ
ލންޑެރިން މައްސަލަ އާއި ރައީސް މަނީ ޯ
ޕޓެއް" ކަމަށް ރައީސް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ރި ޯ
ފުރަތަމަ ބަޔަކީ ،އުރީދޫން ބުނި ގޮތުގައި ،އެއް
ނުކުންނަ ޒުވާނުން ތަމްރީނުކޮށް ،ވަޒީފާގެ
ޔާމީންގެ ނަންފުޅުގައި އިސްލާމިކް ބޭންކްގައި
އފީހުން ބުނެ އެވެ .އަދި އެއީ ،ދިވެހި ޮ
ދުވަހުގެ ޓްރެއިނިން ސެމިނާއެކެވެ .މި ސެމިނާގައި
މައިދާނުގައި ބޭނުންވާ ހުނަރުތައް ދަސްކޮށްދީ،
ހުޅުވާފައިވާ އެކައުންޓަކަށް ދެ ފަހަރެއްގެ މަތިން
ސަރުކާރު ބަދުނާމުކުރުމަށާއި ސަރުކާރުގެ އިސް
ކމިއުނިކޭޝަން، ވިޔަފާރީގެ އުކުޅުތައް ،ބިޒްނަސް ޮ
ޑިޖިޓަލްވެފައިވާ ދުނިޔޭގައި ކާމިޔާބީ ހޯދުމަށް
ޑލަރު ޖަމާކުރި މައްސަލަ އާއި އެއް މިލިއަން ޮ
ވެރިންގެ ނަމާއި އަބުރަށް ގެއްލުން ދިނުމަށާއި
ކަސްޓަމަ ސެންޓްރިސިޓީ ،މަސައްކަތުގެ އަދަބުތައް
ރގްރާމެއް "،ބަޔާނުގައިވެ އެވެ. މަގުފަހިކޮށްދޭނެ ޕް ޮ
ނޫސްވެރިޔާ އަހްމަދު ރިލްވާންގެ ތަހުގީގަށް
ގތަށް ކަންތައްތަކެއް އަދި ވަކި ބަޔަކު ބޭނުންވާ ޮ
ގތުގައި މަސައްކަތް ކުރާނެ ގޮތްތައް އަދި ޓީމެއްގެ ޮ
ރައީސް ޔާމީން ހުރަސްއެޅުއްވި ކަމަށް ކުރާ
ކުރުމަށް ފިއްތުންތަކެއް ކުރިމަތިކުރުވުމުގެ
ފަދަ މުހިއްމު މައުލޫތަކަށް އަލިއަޅުވާލާމެ ކަމަށް
ހިސާބުތަކަށް ފުޅާކުރަން ވެސް ނިންމާފައިވާ
ތުހުމަތު ތަހުގީގުކޮށްދިނުމަށެވެ.
ޕޓެއް ކަމަށް ވެސް ސަރުކާރުން ދެކެ އެވެ. ރި ޯ
އުރީދޫން ބުންޏެވެ.
ކަމަށެވެ.
"މިއީ ސްކޫލް ނިންމައި ވަޒީފާގެ މައިދާނަށް
ރގްރާމް ރާއްޖޭގެ އެހެން އުރީދޫން ބުނީ މި ޕް ޮ
ހަބަރު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
7
"ފައިސާ ބެހީ ދަބަހުގައި، ރައީސަށް މިލިއަނުން ގެންދިޔަ" އަ ލީ ނާ ފި ޒް
އެވެ. "އަހަރުމެންނަކީ އެކަކަށް ވެސް އަތް ނުލެވޭ ހިސާބުގައި ތިބި ބައެއް".
ޑކިއުމެންޓަރީގައި ބުނާ ގޮތުގައި 50،000 ޮ
ޯހމް މިނިސްޓަރުގެ މަގާމުގައި ހުންނެވިއިރު އުމަރު "މިހާރު"އާ ވާހަކަ ދައްކަވަނީ
މި އީ އެ ން މެ ކޮ ރަ ޕް ޓް ސަ ރު ކާ ރު :އު މަ ރު
ރާއްޖޭގެ ތާރީހުގައި ހިންގި އެންމެ ބޮޑު
ޑޮލަރުގެ ދެ ބޮނޑި ހިފައިގެން އޭނާ ދިޔައީ
ކރަޕްޝަން ފަޅާއަރާފައި ވާއިރު ،އެ ކަމުގެ ޮ
ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީން އޭރު ދިރިއުޅުއްވި ގ.
އއެފް ކިޔާ ކުންފުންޏެކެވެ. އތީ އެސް ޯ މުގުލުގައި ޮ
ދޫވެއްސަށެވެ .ފައިސާއާ ހަވާލުވެވަޑައިގަތުމަށް
ރަށްރަށާއި ފަޅުތައް ވިއްކައިގެން މޯލްޑިވްސް
ތިރިއަށް ވަޑައިގަތީ ވެސް ސީދާ ރައީސް ޔާމީން
މާކެޓިން އެންޑް ޕަބްލިކް ރިލޭޝަންސް ކޮމްޕެނީ
ކަމަށް އޭނާ ބުނެ އެވެ .ގެންދިޔަ ފައިސާގެ
(އެމްއެމްޕީއާރުސީ) އަށް ލިބުނު ފައިސާގެ
އަދަދު އެނގިވަޑައިގަތުމުން އެމަނިކުފާނު
ތެރެއިން ވަގަށް ނެގި 79މިލިއަން ޑޮލަރު (1.2
ހިތްހަމަޖެހިވަޑައިނުގެންނެވި އަސަރުތަކެއް މޫނުން
ބޑު ބައި ވަދެފައި ވަނީ، ބިލިއަން ރުފިޔާ)ގެ ޮ
ފެނުނު ކަމަށް ވެސް އޭނާ ބުނެ އެވެ. އަލް ޖަޒީރާ އިން ރާއްޖެއާ ބެހޭ ގޮތުން އިއްޔެ އާންމުކުރި "ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް" ގައި މުހައްމަދު އއިއްޓެ) ދެން ބުނަނީ އެގެއިން ހުސެއިން ( ޮ
ގތުގައި ،އެސްއޯއެފްގެ ރަސްމީ އޮޑިޓުން އެނގޭ ޮ އެކައުންޓްތަކަށެވެ .އެ އަދަދު 70މިލިއަން ޑޮލަރު (އެއް ބިލިއަން ރުފިޔާ) އަށް އަރަ އެވެ. އއެފްގެ މުގުލުގައި ތިބީ މޮހޯ އާއި އެސް ޯ
ގސް އަލުން ދިޔައީ އެއް މިލިއަން ޑޮލަރު އެނބުރި ޮ
އއިއްޓޭ އަދި އިޝްފާހު އެވެ .ރިޔާސީ ލޯންޗުކޮޅު ޮ
ހިފައިގެން ކަމަށެވެ.
ގއްވާލި މައްސަލަ އަށް ފަހު ފިލައިގެން ރާއްޖޭން ޮ
ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު އަދީބުގެ އެންމެ
ބޭރުގައި އުޅޭ އެ ތިން މީހުން އަލް ޒަޖީރާ އަށް
އއިއްޓެ އާއި އޭނާއާ އެކު ކައިރި އެކެއް ކަމަށްވާ ޮ
ގތުގައި ފައިސާ ބަހަން އެ މީހުންނަށް ކިޔައިދިން ޮ
ކރަޕްޝަންގެ އަމަލުތައް ހިންގި ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ
ފިލައިގެން އިނގިރޭސިވިލާތުގައި އުޅޭ މުހައްމަދު
އަންގަވަނީ އަދީބެވެ .އޭނާ ވިދާޅުވާ ތަނަކަށް ފައިސާ
އެވެ.
އައްލާމް ލަތީފު (މޮހޯ) އާއި އަހުމަދު އިޝްފާހު
ގެންދަނީ ކުޅިވަރު ކުޅޭ މީހުން ގެންގުޅޭ ވައްތަރުގެ
އަލީ ވެސް ހަމަ އެފަދަ ވާހަކަތަކެއް ކިޔައިދެ އެވެ.
ކަޅު ދަބަހަކަށް އަޅައިގެން ސައިކަލުގަ އެވެ .މުޅިން
ކރަޕްޓް ސަރުކާރެއް .އެކަމަކު ސަރުކާރަކީ ވެސް ޮ
ގތުން ،އެމްއެމްޕީއާރުސީ އެއީ ،އެ މީހުން ބުނާ ޮ
ވެސް ނަގުދު ފައިސާ އެވެ.
ކަމަށް މީގެ ދެ މަހެއްހާ ދުވަސް ކުރިން މަގާމުން
ކޮރަޕްޝަން ރޭހުގައި ނަޝީދު ސަރުކާރު އުޅެނީ ދެ
ކށް ރަށްތައް ވިއްކައިގެން ވަގަށް ނެގި މެދުވެރި ޮ
ހމް މިނިސްޓަރު އުމަރު އިސްތިއުފާދެއްވި ކުރީގެ ޯ
ވަނާގައި "،އުމަރު ވިދާޅުވި އެވެ.
ފައިސާ ބެހި ގޮތެވެ.
ފަ ޒީ ނާ އަ ހު މަ ދު
ކރަޕްޓް ސަރުކާރެއް .ރައީސް ނަޝީދުގެ "މިއީ ޮ ކރަޕްޓް ސަރުކާރު މިހާރު ރާއްޖޭގައި އޮތީ އެންމެ ޮ
ނޫސްވެރިޔާ އަހްމަދު ރިލްވާންގެ މައްސަލައިގެ
ކރަޕްޝަން ހިންގެވި ގޮތުގެ ވާހަކަ އަދީބު ޮ
ނަސީރު އިއްޔެ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.
ތަހުގީގުގައި "އެހާވަރުން ނޫޅެން" ޓެކްސްޓް މެސެޖަކުން
ދިވެހިންނަށް އަލެއް ނޫނެވެ .ރަސްމީ އޮޑިޓަކުންނާއި
އަމާޒުކުރެއްވީ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން
އުމަރުގެ ފާޑުވިދާޅުވުން ސަރުކާރަށް މި
"ގިނައިން ގުޅަނީ .ގުޅާފައި ބުނާނެ [ފައިސާ ދޭން ޖެހޭ މީހާ ހުރީ] މިވެނި ތަނެއްގައޭ .ދެން ގސް [ފައިސާ] ދެނީ "،އިޝްފާހު އެ ތަނަކަށް ޮ ބުންޏެވެ.
ރައީސް ޔާމީން އުމަރަށް އެންގެވި ކަމަށް އަލް ޖަޒީރާގެ
އެ ނޫން ވެސް ތަހުގީގުތަކުން އޭނާގެ ބޮޑު
ކރަޕްޝަންތަކާއި ޖަރީމާތަކާ ހިންގި ކަމަށް ތުހުމަތުކުރާ ޮ
ޑޮކިއުމެންޓްރީގައި ބުނެފައިވެ އެވެ .އެކަމަކު އެ ވާހަކަ
ވައްކަމުގެ އެކި ކަންކަން ހާމަވެފައި ވާއިރު ،އަލް
ރައީސް ޔާމީން ވެސް ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް
ގުޅޭ ގޮތުން އަލް ޖަޒީރާގެ ތަހުގީގީ ރިޕޯޓު "ސްޓީލިން
ދގުކުރައްވައި އުމަރު "ވިދާޅުވީ އެފަދަ މެސެޖެއް ޮ
ޖަޒީރާ އިން ނެރުނު "ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް"ގައި
އެ ތިން މީހުން ބުންޏެވެ .އެންމެ ކުޑަ އަދަދަކަށް
ވެސް އެ ވާހަކަތައް ހިމެނެ އެވެ .ބައެއް ބޮޑެތި
100،000ޑޮލަރު ( 1.5މިލިއަން ރުފިޔާ) ގެންގޮސް
ޕެރަޑައިސް" އާއްމުކުރުމާ ގުޅިގެންނެވެ.
ފނުއްވާ ކަމަށެވެ. ރައީސް ޔާމީން ނު ޮ ގތުގައި އަލް ޖަޒީރާ އިން އުމަރު ވިދާޅުވި ޮ
އިސްތިއުފާ ދެއްވި ފަހުން ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް
ގސްދޭ މީހުންގެ ތެރޭގައި ސީދާ ފައިސާ ގެން ޮ
ޑީލްތަކުގެ އިތުރުން އަދީބާއި އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ
ދޭއިރު ،ބައެއް ފަހަރު އެ އަދަދު މިލިއަނަކަށް ވެސް
މިހާތަނަށް މާ ގިނަ ވާހަކައެއް އޭނާ ދައްކާފައެއް
ފަޅާއަރުވާލާނެ ކަމަށް ދެއްކި ގިނަ ވާހަކަތަކާ
އޭރުގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު އަބްދުﷲ ޒިޔަތު
އަރާ ކަމަށް އެ މީހުން ބުންޏެވެ.
ނުވެ އެވެ .އަދި މަގާމުން އިސްތިއުފާ ދެއްވި ސީދާ
ބޑު ހެކިތަކެއް ނެތެވެ. އަޅާބަލާއިރު ރިޕޯޓުގައި މާ ޮ
ދެއްކެވި ވާހަކަތައް ވެސް ވަނީ ލީކުކޮށްފަ އެވެ.
ފނުގައި ހުރި މެސެޖުތަކާއި އަދީބުގެ ތިން ޯ
އެ ތަނުން އެއް މެސެޖުގައި އަދީބު ޒިޔަތަށް
ސިއްރުން ނަގާފައިވާ އިންޓަވިއުތަކާއި އެ ނޫން
ސަބަބެއް ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ. ކށްފައިވާ ގޮތަށް މިއީ، އަލް ޖަޒީރާ އިން ތުހުމަތު ޮ
ލންޑެރިން ހިންގަން އުޅުނު ސަރުކާރާ އެކު މަނީ ޯ މީހުން އެކަން ކުރާ ކަމަށް ޑޮކިއުމެންޓްރީގައި
ފނުވި ވާހަކަ އެވެ .ތިން އަންގަވަނީ ތިން ޗެކު ޮ
ވެސް ބައެއް ލިޔެކިއުންތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް
ކޮރަޕްޓް ސަރުކާރެއް ކަމަށް އެއްބަސްވެވަޑައިގަންނަވާ
އެއްބަސްވެ އެވެ .ރަށްތައް ކުއްޔަށް ދޫކޮށްގެން ލިބޭ
ޑލަރުގެ ޗެކަކާއި އެއް މިލިއަން ޑޮލަރުގެ މިލިއަން ޮ
ޑކިއުމެންޓްރީގައި އެ ތިން މީހުންގެ ބަސް ހެދި ޮ
ކަމަށް އުމަރު "މިހާރު" އަށް ވިދާޅުވި އެވެ .އެކަމަކު
ފައިސާ ،މިލިއަނުން ރައީސް ޔާމީނާ ހަމައަށް ވެސް
ދެ ޗެކު ހިމެނޭއިރު ،އޭގެ ތެރޭގައި ޒިޔަތަށް
ފިޔަވައި ވަގަށް ނެގި ފައިސާ އާއި ރައީސާ
ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ސަރުކާރުން ވެސް
ޑކިއުމެންޓްރީގައި ބުނެ އެވެ. ގެންގޮސްދޭ ކަމަށް ވެސް ޮ
އންނާނެ ކަމަށް އަދީބު ވީ "ހަދިޔާ" ވެސް ޮ
އތީ އެންމެ ކަމެކެވެ .އެއީ ކުރިން ގުޅުވޭނެ ޮ
ނަޝީދާއި ޖަމީލާއި އިތު ުރ ބައެއް ޕާސްޕޯޓް ބާތިލްކޮށްފި މު އި އް ޒު އި ބް ރާ ހި މް
ވިދާޅުވެ އެވެ .އޭގެ ރައްދުގައި ޒިޔަތު އަދީބު
ކށްފައިވާ ،ރައީސް ދިވެހި މީޑިއާތަކުން ވެސް ރިޕޯޓު ޮ
ކައިރިން އެދެނީ ޗެކުގެ ބަދަލުގައި ނަގުދު ފައިސާ
ޔާމީންގެ އަމިއްލަފުޅު އެކައުންޓަކަށް ޖަމާކުރި އެއް
ދެއްވުމަށެވެ.
މިލިއަން ޑޮލަރު ( 15.4މިލިއަން ރުފިޔާ)ގެ ދެ
"އަހަރުމެންގެ ޑީލުތަކުގެ މައުލޫމާތު އެހެން
ޗެކެއްގެ މައްސަލަ އެވެ.
މީހަކަށް އެނގޭކަށް ބޭނުމެއް ނޫން "،އޮގަސްޓް ،19 2014ގައި ކުރި އެ މެސެޖުތަކުގައި ޒިޔަތު ބުނެ
އެވެ. އިމިގްރޭޝަނުން އިއްޔެ ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ވަނީ ކޯޓުގެ ހުކުމަކުން ނުވަތަ ތަހުގީގީ އިދާރާތަކުން
އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި މިހާރު ދިރިއުޅުއްވާ ކުރީގެ
ހދާ މީހުންނަކީ ދިވެހި ޕާސްޕޯޓް ބޭނުންވެގެން ޯ
ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދާއި ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް
ބޭނުންކޮށްގެން ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި ތިބެވޭނެ ބައެއް
މުހައްމަދު ޖަމީލްގެ ދިވެހި ޕާސްޕޯޓް ސަރުކާރުން
ނޫން ކަމަށެވެ .އަދި އެފަދަ ބައެއް މީހުން ދިވެހި
ބާތިލްކޮށްފި އެވެ. އެ ދެ ބޭފުޅުންގެ އިތުރުން ކުރީގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރު އަހުމަދު ނަސީމާއި ކުރީގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު އަކްރަމް ކަމާލުއްދީން އަދި ހ .ހާޖަރާގޭ
ޕާސްޕޯޓް ބޭނުންކޮށްގެން ބޭރުގައި ތިބުމުން ކޯޓުތަކަށާއި ތަހުގީގުތަކަށް ހުރަސް އެޅޭ ކަމަށް އެ ބަޔާނުގައިވެ އެވެ. އިމިގްރޭޝަނުން ބުނީ އެމީހުންގެ ދިވެހި ޕާސްޕޯޓް
އަބްދުﷲ ލުތުފީގެ ޕާސްޕޯޓް ވެސް ވަނީ ބާތިލްކޮށްފަ
ކށް ،އެކަން ރާއްޖެ އާއި ރާއްޖެއިން ބޭރުގެ ކެންސަލް ޮ
އެވެ.
ފަރާތްތަކަށް އަންގާފައިވާ ކަމަށެވެ .ނަމަވެސް އެއިން ލުތުފީއަކީ ނޮވެމްބަރު 1988 ،3ގައި ރާއްޖެއަށް
ބޭފުޅަކު ރާއްޖެ ވަޑައިގަންނަވަން ބޭނުންވެގެން
ދިން އުދުވާނީ ހަމަލާގެ މޭސްތިރި އެވެ .އޭނާ އުމުރަށް
ސަރުކާރަށް ހުށަހަޅުއްވައިފި ނަމަ ޓްރެވަލް ޑޮކިއުމަންޓް
ވަގަށް ނެގި ފައިސާ ބަހަން އުޅުނު މޮހޯ (ވ) އާއި އޮއިއްޓޭ (ކ) އަދި އިޝްފާހު އަލް ޖަޒީރާގެ
ކށް އެމްޑީޕީ ސަރުކާރުގައި ބޭހަށް ޖަލަށް ލާފައި ވަނި ޮ
ދޭނެ ކަމަށް ވެސް އެ ބަޔާނުގައިވެ އެވެ.
ޑޮކިއުމެންޓްރީގައި ދައްކަނީ :ރައީސަށް ސީދާ ފައިސާ ގެންގޮސްދިން ކަމަށް އެ ތިން މީހުން ވެސް ބުނޭ.
ދޫކުރި ގޮތަށް އުޅެމުން އަންނަނީ ރާއްޖެއިން ބޭރުގަ
ހަބަރު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
8
ޑޮކިއުމެންޓްރީއާ އެކު ބްރޯޑްކާސްޓިން ކޮމިޝަންގެ އިންޒާރު ފަ ޒީ ނާ އަ ހު މަ ދު
ހެދި ގާނޫނުގައި ހުރި ކަންކަމެވެ. ގތުން އެ ގާނޫނާ ހިލާފު ކޮންޓެންޓް ހުރި ކަމުގެ އެ ޮ ރޑްކާސްޓަރުންނާއި ޝަކުވާ އާއި ކަންބޮޑުވުންތައް ބް ޯ
ދިވެހި ސަރުކާރުން ހިންގާފައިވާ ކަމަށް ކރަޕްޝަނާއި ޖަރީމާތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ތުހުމަތުކުރާ ޮ
ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ .އެހެންވެ އެ ޑޮކިއުމެންޓްރީ
އަލް ޖަޒީރާ އިން އިއްޔެ އާންމުކުރި ޑޮކިއުމެންޓްރީ
ރޑްކާސްޓްކުރުމުގައި ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމާއި ރީބް ޯ
ރާއްޖޭގައި ދެއްކުމުގައި "އަބުރު"ގެ ގާނޫނާއި
ކމިޝަނުން އެދެ އެވެ. ސަމާލުވާން އެ ޮ
ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމުގެ ގާނޫނާއި ގަވާއިދުތަކާ ހިލާފުވެއްޖެ
ރޑްކާސްޓްކޮށް ނުވަތަ ގާނޫނާ ހިލާފުވާ އެއްޗެއް ބް ޯ
ނަމަ ފިޔަވަޅު އަޅާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ބްރޯޑްކާސްޓިން
ކމިޝަނަށް ސާބިތުވެއްޖެ ރީބްރޯޑްކާސްޓްކޮށްފި ކަން ޮ
ކމިޝަނުން މިއަދު ދީފި އެވެ. ޮ
ނަމަ ފިޔަވަޅު އަޅާނެ ކަމަށް ބަޔާނުގައިވެ އެވެ.
ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނާއި ސަރުކާރުގެ ބައެއް
ޮޑކިއުމެންޓްރީގައި ރައީސް ޔާމީނާ ބެހޭ ގޮތުން ޮއއިއްޓޭ ވާހަކަ ދައްކަނީ
ކމިޝަނަށް ލިބެމުންދާ ރޑްކާސްޓަރުންގެ ފަރާތުން ޮ ރީބް ޯ
ހިޔާލުފާޅުކުރުމާއި މިނިވަން ނޫސްވެރިކަމަށް
އިސް ވެރިން ގާނޫނުތަކާ ހިލާފު އަމަލުތަކެއް ހިންގެވި
ގތަށް ފާސްކުރި ގާނޫނަށް ރިއާޔަތްކުރާ ހުރަސްއެޅޭ ޮ
ކށްފައިވާ "ސްޓީލިން ޕެރަޑައިސް" ކަމަށް ތުހުމަތު ޮ
ޑކިއުމެންޓްރީގައިވާ ގިނަ ވާހަކަތައް ނަމަ އެ ޮ
އިއްޔެ ހެނދުނު ޔޫޓިއުބްގައި އާއްމުކުރި އެވެ .އަދި
ރޑްކާސްޓެއް ވެސް ނުކުރެވޭނެ ބްރޯޑްކާސްޓް އަދި ރީބް ޯ
އަލް ޖަޒީރާ ޓީވީން އެ ދެއްކީ ހަވީރު 5:00ގަ އެވެ.
އެވެ .އެއީ ސިޔާސީ ބައެއް ބޭފުޅުންނާ މެދު
ކމިޝަނުން ނެރުނު ބަޔާނުގައި ބްރޯޑްކާސްޓިން ޮ
ކށްފައި ވާތީ އެވެ. ސީރިއަސް ތުހުމަތުތަކެއް ޮ
ކށްދިނީ ،އަބުރުގެ ނަން ކުރިއަށް ބޑަށް ހަނދާން ޮ ޮ ނެރެގެން އެކަމަކު ހިޔާލުފާޅުކުރުމާއި ނޫސްވެރިކަމުގެ
ޑކިއުމެންޓަރީގައި ސަރުކާރުން ބުނެފައި ވަނީ އެ ޮ ސާބިތު އެއްވެސް ހެއްކަކާއި ގާރީނާއެއް ނެތް ކަމަށެވެ.
މިނިވަންކަން ހުއްޓުވުމުގެ މަގުސަދުގައި ދާދި ފަހުން
ދުވާލަކު 700ޓިކެޓަށް ޑޮލަރު ވިއްކަން :ބީއެމްއެލް އީދުގައި ގިނަ ބަޔަކު ރާއްޖެ އިން ބޭރަށް
އންނަ ކިއޫ މިހާރު ވަނީ ދިގުވެފަ އެވެ. ޮ
އންނަ ޑިމާންޑަށް ކޭޓަކުރުމަށް މިދަނީ ޑޮލަރަށް ޮ
ޑލަރު ވިއްކާ ނިސްބަތް ދާނެތީ ބީއެމްއެލުން ޮ ކށް މިހާރު ދުވާލަކު 700ޓިކެޓަށް ޑޮލަރު އިތުރު ޮ
ޑލަރު ވިއްކުން އިތުރުކުރީ މި ހަފުތާގެ ޓިކެޓަށް ޮ
މަސައްކަތް ކުރަމުން "،ބީއެމްއެލް އިން ނެރުނު
ޑލަރު ވިއްކަމުން އަންނަނީ ވެސް އެންމެ ގިނައިން ޮ
ވިއްކަމުން އަންނަ ކަމަށް އެ ބޭންކުން އިއްޔެ
ގތުން މިދިއަ އާދިއްތަ ދުވަހުން ނިޔަލަށެވެ .އެ ޮ
ބަޔާނެއްގައިވެ އެވެ.
ބީއެމްއެލް އިން ކަން އެ ބޭންކުން ބުނެ އެވެ.
ބުނެފި އެވެ. ކށް ޑޮލަރު ގަންނަ މީހުން ބަންދާ ދިމާ ޮ ގިނަވެގެން ބީއެމްއެލް ބާޒާރު ބްރާންޗު ދޮށުގައި
ބީއެމްއެލުން ބުނި ގޮތުގައި ދުވާލަކު 700
މލްޑިވްސް އިން އަބަދުވެސް "ބޭންކް އޮފް ޯ
ޓިކެޓަށް އިތުރުކުރި އެވެ. ދިވެހި ދަތުރުވެރިންނަށް އަމާޒުކޮށް ޓިކެޓަށް
ފެށިގެން އަންގާރައާ ހަމައަށް މިހާތަނަށް 1.1
ގައުމީ ބޭންކުން ބުނީ ހައްޖުވެރިން ފުރި
"ބީއެމްއެލް މެދުވެރިކޮށް ހިދުމަތް ހޯދާ
މިލިއަން ޑޮލަރު ވިއްކާފައިވާ ކަމަށް ވެސް ބީއެމްއެލް
ދުވަސްވަރާ ދިމާކޮށް 350ޓިކެޓަށް ޑޮލަރު
ކަސްޓަމަރުންގެ އަދަދުން ވެސް" އެކަން އެނގޭ
އިން ބުނެ އެވެ.
ގސް ،އެ ނިސްބަތް ދުވާލަކު 500 ވިއްކަމުން ޮ
ކަމަށް ބީއެމްއެލް އިން ބުނެފައިވެ އެވެ.
ޑޮލަރުގެ ދިގު ކިޔޫ އަނެއްކާ ވެސް ދަމާލައިފި
ޑޮލަރު ޯހދަން ބީއެމްއެލް ބާޒާރު ބްރާން ް ޗ ކައިރީގައި މީހުން ކިއު ހަދާފައި --ފޮޓޯ: މުހައްމަދު ޝަރުހާން /މިހާރު
ބޑު އީދަށް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރާ މި ފަހަރުގެ ޮ މީހުންގެ އަދަދު ގިނަވެ ،ޑޮލަރު ހޯދަން ބާރު ބޮޑުވެއްޖެ އެވެ. އީދު ބަންދު ފެށެން ދެ ދުވަހަށް ވެފައިވާ އިރު، ދށުގައި ގިނަ ބަޔަކު، ބީއެމްއެލްގެ ބާޒާރު ބްރާންޗު ޮ ޕޓު ހިފައިގެން ކިއު ހަދާފައި ތިއްބެވެ. ޓިކެޓާއި ޕާސް ޯ ހެނދުނު 8:30ގައި ބޭންކު ހުޅުވުމުގެ އެތައް އިރެއް ކުރިން އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންން ވެސް ކިއޫ ޖެހިގެން ތިބި އިރު ،މި ކިއު ބީއެމްއެލް އަށް ވަންނަ ދޮރުން ފެށިގެން އެ ތަނުގެ ފުރަގަހަށް އޮންނަ މަގަށް ގސްފައި އޮތެވެ. ދެމިގެން ޮ ޑލަރު ގަންނަން ކިއޫ ޖެހުނު އެ ތަނުގައި ޮ ގތުގައި އޭނާ ޑޮލަރު މުހައްމަދު އަސްލަމް ބުނި ޮ ގަންނަނީ އާއިލާއާ އެކު އީދު ބަންދުގައި ލަންކާ އަށް ދިއުމަށެވެ .ހަ މީހުން ހިމެނޭ އެ އާއިލާގެ އެންމެން އަންނަ ހުކުރު ދުވަހު ފުރާއިރު ،ޖުމްލަ 4،000އެއްހާ ޑޮލަރު ބޭނުންވާ ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ .އެކަމަކު ،ހަ
ދަތުރުކުރާ މީހާ އެވެ .ގިނަ ބަޔަކު ހިމެނޭ ގުރޫޕެއް
ޑލަރު ހުސްވުމުން ،އިތުރަށް ނުވިއްކާ އެ ތަނަށް ދިން ޮ
ޑޮލަރު ނުލިބޭތީ ވަރަށް ގިނަ ފަހަރު ވިޔަފާރިވެރިން
ޓިކެޓަށް ބޭންކުން ލިބޭނީ 3،000ޑޮލަރު ކަމުން ބާކީ
ކންމެ ވެސް އެކަކު ދިއުމުން ފުދެ ނަމަ ،ދަތުރު ކުރާ ޮ
އފިޝަލަކު ވިދާޅުވި އެވެ. ކަމަށް އެ ބޭންކުގެ ޮ
ޑލަރު ގަންނަން ޖެހެނީ ކަޅު ބާޒާރުންނެވެ. ވެސް ޮ
ބައި ގަންނަން ޖެހެނީ ކަޅު ބާޒާރުންނެވެ.
އެވެ.
"ރޭގައި ގަނެފިން 1،000ޑޮލަރު17.20 ،ގެ
ބީއެމްއެލްގެ އިތުރުން ދަތުރުވެރިންނަށް ޑޮލަރު
ބޑު ވިޔަސް އެ ނޫން ގޮތަކަށް ރޭޓުން .ކިތަންމެ އަގު ޮ
ވިއްކާ އެހެން ބޭންކުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މޯލްޑިވްސް
ނެތް ލިބޭކަށް "،އަސްލަމް ބުންޏެވެ.
އިސްލާމިކް ބޭންކް (އެމްއައިބީ) އިން ވެސް މި
ޑލަރު ވިއްކަނީ ހަމައެކަނި ބާޒާރު ބީއެމްއެލް އިން ޮ
ޑލަރު ލިބިއްޖިއްޔާ "އެކަމަކު ،އިތުރަށް ޮ
ޑލަރު ވިއްކާފައިވެ ހަފުތާގެ މިހާތަނަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ ޮ
ކންމެ ޓިކެޓަކަށް 500ޑޮލަރުގެ ބްރާންޗުންނެވެޮ .
މލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އެވެ .ނަމަވެސް ،މަރުކަޒީ ބޭންކްޯ ،
ޑލަރު ގަންނަން ދާން ޖެހެނީ މަގުން ވިއްކާ އިރުޮ ،
އތޯރިޓީ (އެމްއެމްއޭ)ން ދަތުރުވެރިންނަށް ވިއްކުމަށް ޮ
ވިއްކާނަން "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ޑލަރު ވިއްކަނީ ކޮންމެ އެމްއައިބީން ވެސް ޮ ޓިކެޓަކަށް 500ޑޮލަރުގެ މަގުންނެވެ. އެމްއެމްއޭ އިން ކަނޑައަޅާފައިވާ ރޭޓު15.42 ، ޑލަރު ވިއްކުމަކީ މަނާ އަށް ވުރެ ބޮޑު އަގުގައި ޮ ކަމެކެވެ .ނަމަވެސް ބޭނުންވާ ވަރަށް ބޭންކުތަކުން
މިހާރު ކަޅު ބާޒާރުގައި ޑޮލަރުގެ އަގު ވަނީ 17.50ރ. އަށް ވުރެ ވެސް މައްޗަށް ގޮސްފަ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ،އީދު އަދި ސްކޫލް ބަންދާއި ހައްޖު ކންމެ ފަހަރަކު ވެސް ބޭންކުތަކުގެ މޫސުމާ ގުޅިގެން ޮ ޑލަރު ގަންނަން ދިގު ކިއޫތަކެއް ހަދަ އެވެ. ދށުގައި ޮ ޮ ޑލަރު ނުލިބޭތީ ކަޅު އެކަމަކު ،ބޭނުންވާ އަދަދަށް ޮ ޑލަރުގެ އަގު ބޮޑުވެ އެވެ. ބާޒާރުގައި ވެސް ޮ
ކޮލަމް ކޯދު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
9
ފާތިޙާ ސޫރަތުން ލިބޭ ބައެއް ފިލާވަޅު ކަލޭގެފާނެވެ! (މިތަނުގައި މުޚާތަބު ކުރެވެނީ ކީރިތި
ސަފްހާ އަދި ޖަވާދު ޢަލީގެ އިސްލާމް ދީނުގައި
ކޅު އަޅުއްވައިގެން އޮތުން' ރަސޫލާއަށެވެ ،އަދި 'ރަޖާ ޮ
ނަމާދުގެ ތާރީޚްގެ 23ވަނަ ސަފުހާ).
އިޝާރަތް ކުރެވެނީ އެކަލޭގެފާނު ހިރާ ފަރުބަދައިގައި ކށް ޖިބްރިލުގެފާނު ވަޑައިގެން ،ފުރަތަމަ އިންނަވަނި ޮ ވަހީގެ ތަޖުރިބާ ކުރެއްވުމަށް ފަހު ،ބިރުފުޅުގެން
އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެނިގެންދެ އެވެ .އެކަލާގެފާނުގެ
ކޅަށް އެނބުރިވަޑައިގަނެ' ،ޒައްމިލޫނީ ވަޑައިގެން ،ގެ ޮ ކޅުގައި ރަޖާއަޅުއްވާށެވެ! ޒައްމިލޫނީ' [ތިމަން ގައި ޮ
އެކަލޭގެފާނަށް އަނިޔާކުރި މީހުން ،އެ މީހުންގެ ދީނަށް
ކޅުގައި ރަޖާއަޅުއްވާށެވެ!) މިހެން ވިދާޅުވި ތިމަންގައި ޮ
އެނބުރި އައުމަށް އެކަލޭގެފާނަށް އަމުރު ކުރަމުން
ވިދާޅުވުމާ އެވެ. އެކަލޭގެފާނު އިސްލާމި ދައުވަތުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދެވުމަށް ތައްޔާރުވެ ވަޑައިގަންނަވަން ޖެހޭ ކަމެވެ.
ސެޕްޓެމްބަރ 2016 ،1ދުވަހުގެ އަދަދާ ގުޅޭ) މިއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގެނީ ،ތެދުމަގު ލިބިގަނެ އެ މަގުގައި ދެމިހުރުމަކީ މުއުމިނާގެ އެންމެ ބޑު އެދުން ކަމަށް ވިޔަސް ،މުއުމިނާއާ ވެސް ،އޭނާގެ ޮ ކށްލެވޭ ،ކަންތައްތަކާ ދިމާވެދާނޭ އީމާންކަން އިމްތިހާނު ޮ ކަމެވެ .އަދި ތެދުމަގުގައި ދެމިހުރުމުގައި ތަފާތު ގޮންޖެހުންތަކާ އޭނާއާ ކުރިމަތިވެދާނޭ ކަމެވެ .އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ކުރިމައްޗަށް ހުށަހެޅޭ ތަފާތު ކަންތައްތަކުގެ ކޅަށް ނުވަތަ ނުބައި ކަންތައް ސަބަބުން ،ހަވާނަފްސުގެ ޮ ކޅަށް ،ތިމާގެ ނަފްސު ކުރުމަށް އަމުރު ކުރާ ނަފްސުގެ ޮ އެނބުރި ހިނގައިދާނޭ ކަމެވެ. ހދުމަށް މަސައްކަތް މުއުމިނާ އަބަދުމެ ތެދު މަގު ޯ ކުރަންޖެހެ އެވެ .މި ކަމުގެ އެދުމަށް ،ބަލިމަޑުކަން އައިސް އެ އެދުން މަރުވެދިޔަ ނުދިނުމަށް ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހެ އެވެ .އަމިއްލަ ނަފްސުގައި އެކަމުގެ އެދުން ދިރުވައި ދަމަހައްޓަން ޖެހެ އެވެ. ތިމާގެ އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ކުރިމައްޗަށް އެ ނަފްސު ކށްލެވޭ ކަންތައްތައް ކުރިމަތިވާ ވަގުތުގައި އިމްތިހާނު ޮ އީމާންކަން މަތީ ދެމިހުރުމަށްޓަކަ އެވެ. އަލްފާތިހާ ސޫރަތް ތަކުރާރުކޮށް ކިޔަވާ ستَقِي َم 'އަޅަމެންނަށް ތެދުމަގު الص َّرا َط ا ْل ُم ْ ا ْه ِدنَا ِ ދައްކަވާނދޭވެ!' މިދުއާ މާތްﷲގެ ހަޟްރަތުގައި ދެންނެވުމުގެ ބޭނުމަކީ ،އެކަމުން ލިބޭ ދަރުސަކީ، ފިލާވަޅަކީ ،ތެދު މަގުގައި ދެމިހުރުމުގެ ސާބިތުކަން ދެއްވުމަށް އެދި އަބަދުމެ ދެންނެވުމެވެ .އަދި، ތެދުމަގުން ،ފައިތިލަ ކައްސާނުލައި ،ތިމާގެ ނަފްސު ގތުން ،ތިމާ ކުރިއަށް ތާހިރުކަންމަތީ ލަހައްޓައި ރޫހާނީ ޮ ކށް ދެއްވުމަށް އެދި ދެންނެވުމެވެ. ދިޔުމަށް މަގުފަހި ޮ ގތުން އިސްލާމީ މިކަން އިތުރަށް ސާފުކޮށްލުމުގެ ޮ ތާރީޚަށް ނަޒަރު ހިންގާލަމާތޯ އެވެ .އިސްލާމީ ދައުވަތުގެ މަސައްކަތް ފެށިގެން އައި އިރު ،ކީރިތި ރަސޫލާ އެ މަސައްކަތް އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރެއްވީ ސިއްރިޔާތުގައި ޚުސޫސީ (ޕްރައިވެޓް) ސިފައެއްގަ އެވެ .އާއިލީ ބޭފުޅުންނަށާއި އަދި ގާތް އެކުވެރި ރަހުމަތްތެރިންނަށް ِيرت َكَ ْال َ ْق َربِينَ "، "وأَنذ ِْر َ އަމާޒު ކުރައްވައިގެންނެވެَ . عش َ 'ކަލޭގެފާނުގެ އަހުލުބައިތުންނާއި ގާތްތިމާގެ މީހުންނަށް (އިސްލާމް ދީނަށް ދައުވަތުދެއްވައި) އިންޒާރު ދެއްވާށެވެ' (އައްޝުޢަރާއު ސޫރަތް )214 މި އާޔަތުގައި އިރުޝާދު ދެވިފައިވާ ގޮތުގެ މަތީންނެވެ .އިސްލާމީ ދައުވަތުގެ މަސައްކަތް ގތެއްގައި ވަކި ބަޔަކަށް އަމާޒު މިފަދަ ވަންހަނާ ޮ
އެންމެ އެއްކައުވަންތަ އިލާހެކެވެ' މިބަސްފުޅުންނެވެ. ހަމަ އެހެންމެ ސުމައްޔަތުގެފާނަށް އަނިޔާކޮށް
ގތުން ނަމާދު ކުރުމަށާއި މިސޫރަތުގައި އެކަމާ ގުޅޭ ޮ ކީރިތި ޤުރްއާން ކިޔެވުމަށް އިރުޝާދު ދެވިފައިވެ އެވެ).
ދެމިހުންނެވި ދެމިހުންނެވުމުންނެވެ.
ކުރެއްވުމުގައި) ކަލޭގެފާނު ހުންނަވާށެވެ .ރޭގަނޑުގެ ދެ
'ކަލޭގެފާނަށް އަމުރުކުރެއްވޭ ކަންތަކާއިގެން (އިސްލާމީ
ދިޔައިރު ،އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވި 'އަޙަދް، އަޙަދް' 'ހަމަ އެންމެ ،އެއްކައުވަންތަ އިލާހެކެވެ ،ހަމަ
ކށްލެވުނު އިރު ވެސް އީމާންކަންމަތީ އެކަމަނާ އަވަހާރަ ޮ
ކޅެއް ފިޔަވައި (ނަމާދު ރޭގަނޑުގައި ކުޑަ ހިނދު ޮ
ރ ޙީ މް ޑރ .ޢަ ބް ދު ލް ޣަ ފޫ ރު ޢަ ބް ދު އް ަ
ތައުސީރާއި މައުނަވީ ބާރު ،ބިލާލުގެފާނުގެ ކިބައިން މޭފުޅު މައްޗަށް ހޫނު ބަރު ހިލަ އަރުވައި ފިއްސަމުން،
ކށްދެނީ ނަފްސާނީ ގޮތުން މިކަމުން ރަމްޒު ޮ
ކުރެވިގެން ތިން އަހަރެއްހާ ދުވަސް ވަންދެން ކުރިއަށް ض ع َِن ا ْل ُمش ِْر ِكينَ ص َد ْع بِ َما ت ُؤْ َم ُر َوأَع ِْر ْ ގެންދެވުނެވެ .فَا ْ
ކށް ތެދުމަގު ލިބުމަށް އެދި ދުއާ ކުރުމުގެ ނަމާދު ޮ
ކީރިތި ރަސޫލާގެ ދުވަސް ވަރު ،ޒިނޭކުރުމަށް ފަހު ތައުބާވި ޣާމިދީ ވަންހައިގެ އަންހެނާގެ ވާހަކައަކީ
ބައިކުޅަ އެއްބައިގައި (ނަމާދު ކުރައްވާށެވެ) .ނުވަތަ
މަޝްހޫރު ވާހަކައެކެވެ .އޭނާގެ ތައުބާއާ ބެހޭ ގޮތުން،
(ދެ ބައިކުޅަ އެއް ބަޔަށްވުރެ) ކުޑަ ކޮށްލައްވައި (އެ
އިމާމު މުސްލިމު ،އޭނާގެ ސަޙީޙު ހަދީސް ފޮތުގައި
ވަގުތުގައި ނަމާދު ކުރައްވާށެވެ ).ނުވަތަ (އެވަގުތު
ރިވާކުރައްވައިފައި ވެއެވެ .މި ހަދީސްގައިވަނީ،
ކޅެއް އިތުރުކޮށްލެއްވައި (ނަމާދު ކޮޅަށް އަދި) ކުޑަ އިރު ޮ
އެކަނބުލޭގެ އަމިއްލަ އެދުމުގެ މަތިން ،އެކަނބުލޭގެ،
ކުރައްވާށެވެ). ގތުގައި ކީރިތި ރަސޫލާއާއި އަދި މި ޮ
ރަޖަމު ކުރެވި އަދަބު ދެވުނު ހިނދު ،ޚާލިދު ބިން ކށް ބަދުބަހެއް ވަލީދު އެކަނބުލޭގެ އަށް ނިސްބަތް ޮ
މުސްލިމުންވެސް ނަމާދު ކުރެއްވުން މަތީ
ވިދާޅުވުމުން ،ޚާލިދުގެފާނާއި މުޚާތަބުކޮށް ކީރިތި ރަސޫލާ
ދެމިތިއްބެވިކަން ،ދެންމެ މިނަންގަތް އާޔަތްތަކުގެ
ވިދާޅުވި ބަސްފުޅެކެވެ .އެކަލޭގެފާނު ،ޚާލިދުގެފާނާއި
ކުރުމާ މެދު) އަޅާނުލައްވާށެވެ( '،އަލް ޙިޖްރު ސޫރަތުގެ
ކޅެއްފަހުން ބާވާލެއްވުނު ،ހަމަ މިސޫރަތުގެ 20 ތަން ޮ ވަނަ އާޔަތުން އެނގެއެވެِ .إنَّ َربَّكَ يَ ْعلَ ُم أَنَّكَ تَقُو ُم أ َ ْدنَ ٰى صفَهُ َوثُلُثَهُ َو َطائِفَةٌ ِ ّمنَ الَّ ِذينَ َمعَكَ ހަމަ مِ ن ثُلُثَي ِ اللَّ ْي ِل َونِ ْ
މުޚާތަބު ކުރައްވައި ވިދާޅުވިއެވެ" .އެކަނބުލޭގެ ބަހާލެވުނަސް ފުދުނީހެވެ! ތިމާގެ އަމިއްލަ ނަފްސު،
އައުމުން ،ދެން ،އިސްލާމީ ދައުވަތް އެންމެންގެ ތެރޭގައި
ކަށަވަރުން ކަލޭގެފާނުގެ ސާހިބުވަންތަ ރަސްކަލާނގެ،
ގަދަ ކީރިތިވަންތަ މާތްﷲއަށްޓަކައި އެހާ ދީލަތި
ކަލޭގެފާނު (ދަމު ނަމާދު) ގާއިމު ކުރައްވާކަން
ކށްލި ،އޭނާ އަށް ވުރެ ވަކީން އިތުރު ގޮތެއްގައި ހޭދަ ޮ
ދެނެވޮޑިގެން ވެ އެވެ .ރޭގަނޑުގެ ތިން ބައިކުޅަ
އެހެން މާތް މީހަކު ކަލޭގެފާނަށް ފެނިވަޑައިގެންފައި ވޭތޯ
ދެބަޔެއްހާ އިރު އެވެ .ނުވަތަ ދެބައި ކުޅަ އެއް
އެވެ؟"
ދައުވަތުގެ މަސައްކަތާއިގެން) ފާޅުގައި ކުރިއަށް ވަޑައިގަންނަވާށެވެ .އަދި ،މުޝްރިކުން (ގެ އުނދަގޫ )94މިއާޔަތް ބާވާލެވެންދެނެވެ .އިލާހީ މި އަމުރުފުޅު ކށްލެވި ،އާއްމު ކޮށްލެވުނެވެ. ފާޅު ޮ އިސްލާމީ ދައުވަތު އާއްމު ކުރެވުމާ ވިދިގެން މައްކާގެ އަހުލުވެރިން ،އާއްމު ގޮތެއްގައި ،ކީރިތި ރަސޫލާއާ ދެބަސްވެ އިސްލާމީ ދައުވަތާ އިދިކޮޅު ކޅަކަށް ފަހު ،މި އިދިކޮޅުވުން ހެއްޖެވެ .އަދި ދުވަސް ޮ ކޅުވެރި ކަމަށް ބަދަލުވި އެވެ .ދެން ،މި ދެ ދެ ޮ ކޮޅުވެރިކަން ހަތުރުވެރިކަމަށް ބަދަލުވި އެވެ .އަދި މި ހަތުރުވެރިކަން އެކިއެކި ސިފައިގައި ފާޅުކުރެވުނެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އަނގަ ބަހުންނެވެ .ކީރިތި ރަސޫލާ އާއި އެކަލޭގެފާނަށް ތަބާވީ މީހުންނަށް މަލާމާތްކޮށް ހަޑިހުތުރު އެއްޗެހި ކިޔައި ފުރައްސާރަ ކޮށެވެ. މޔައެއްކަމާއި ސިހުރުވެރިއެއް އެކަލޭގެފާނަކީ ޮ ކަމާއި ޖިންނި އަވަލަވާފައި ހުންނެވި ބޭފުޅެއްކަމާއި އަދި މި ނޫން ވެސް މިފަދަ އެހެން އިބާރާތްތައް ކށްގެންނެވެ .އަދި މީގެ އިތުރުން ،މައްކާގެ ބޭނުން ޮ އަހުލުވެރިން ،އެމީހުންގެ ހިތްތަކުގައި ،ކީރިތި ރަސޫލާ އތް ހަތުރުވެރިކަން އަމަލީ އާއި މުސްލިމުންނާ ދޭތެރޭ ޮ ގތެއްގައި ވެސް ފާޅު ކުރި އެވެ. ޮ ގތެއްގައި ،މައްކާގެ އިޖުތިމާއީ-އިގްތިސާދީ ޚާއްސަ ޮ ހަރުގަނޑުގެ ތިރީ ހަރުފަތްތަކުގައި ހިމެނުނު ،ބިލާލު ބިން ރަބާޙު އާއި ސުމައްޔާ ފަދަ އަޅުންނާއި ދެރަ ނިކަމެތި ފަގީރުންނަށް ހާނީއްކަކޮށް އަނިޔާ ކޮށްގެންނެވެ .ބިލާލުގެފާނު މައްކާގެ މަގު މައްޗަށް ނެރެ، ބޑެތި ހިލަ އަރުވައި ބިންމަތީ ބާއްވައި ގައިކޮޅަށް ހޫނު ޮ އަނިޔާ ކުރެވުނެވެ .އަދި ސުމައްޔާ އަށް އަނިޔާކޮށް އެކަމަނާ އަވަހާރަކޮށްލެވުނެވެ. މިފަދަ ދަނޑިވަޅެއްގައި ،ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި، ކިރިތި ރަސޫލާއަށާއި މުސްލިމުންނަށް އިރުޝާދު ދެވިފައިވަނީ ނަމާދު ކުރުމަށާއި އަދި ކީރިތި ޤުރުއާން ކިޔެވުމަށެވެ .އަދި މިކަމުން ބާރާއި ހިތްވަރު ލިބިގަނެ، އުނދަގޫތަކަށް ކެތްކުރުމަށެވެ .މައްކީ ދައުރުގެ ވަރަށް ކުރީކޮޅު ބާވާލެއްވުނު އަލްމުއްޒައްމިލު ސޫރަތުގެ
ކޅަށް ބަލައިލުމުން މިކަން ދޭހަވެއެވެ .اأَيُّهَا މިއާޔަތް ޮ َ َ ا ْل ُم َّز ِ ّم ُل * قُ ِم اللَّ ْي َل إِ َّل قل ً ص مِ ْنهُ صفَهُ أ ِو انقُ ْ ِيل * نِّ ْ ْ ْ ُ َّ ُ علَ ْي ِه َو َرتِ ّ ِل الق ْرآنَ ت َْرت ً قَل ً سنلقِي ِيل * أ َ ْو ِز ْد َ ِيل * إِنا َ
علَ ْيكَ قَ ْو ًل ثَق ً ِيل 'އޭ ރަޖާކޮޅު އަޅުއްވައިގެން އޮންނެވި َ
ބައިގަ އެވެ .ނުވަތަ ތިން ބައިކުޅަ އެއް ބައިގަ އެވެ.
ތައުބާވުން މަދީނާގެ ހަތްދިހަ މީހުންގެ މައްޗަށް
އާދެ ،މިދެންނެވި ކަންކަމުން ދަލީލު ލިބިގަންނަން
އަދި (މި އަޅުކަމުގައި) ކަލޭގެފާނާ އެކު ވާ މީހުންގެ
މަސައްކަތްކުރެވެނީ އަލްފާތިޙާ ސޫރަތަކީ މުއުމިނުންނަށް
ތެރެއިން ބަޔަކު ވެސް (އެބަހީ އަސްހާބު ބޭކަލުންގެ
ތެދުމަގުގައި ދެމިތިބުމަށް އެހީވެދޭ ސޫރަތެއް
ބަޔަކުވެސް ދެމި ތިއްބަވާ) މެއެވެ '...މިއާޔަތުގަ އެވެ.
ކަމުގައެވެ .ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި ،ހޭލުންތެރިކަމާ އެކު
ކުރިން ވެސް ނަންގަނެވި ދިޔަ ފަދައިން،
ނަމާދުގައި ،އެސޫރަތް ކިޔަވައި ،އެނގިހުރެ ،މާތްﷲ
އަލްފާތިޙާ ސޫރަތް ބާވާލެއްވުނީ އިސްލާމީ ދަޢުވަތުގެ
ގެ ހަޟްރަތުގައި ތެދުމަގު އަދައިދަންނަވާ މީހަކަށް،
ކޅުގަ އެވެ .ދަޢުވަތް އާއްމު ކުރުމުގެ ވެސް އެންމެ ކުރީ ޮ
ގތުގައި ހުރުމުގެ ހިތްވަރާއި ބާރު ލިބިދޭކަން، އެ ޮ
ކުރީގަ އެވެ .ޝައިޚު ރަޝީދު ރިޟާގެ ތަފްސީރުލް
މިދެންނެވި ކަންކަމުން އެނގި ސާފުވެއެވެ .ބިލާލު ބިން
ގތުގައި ،މީހަކު މަނާރުގައި ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ޮ
ރަބާހުއާއި އަދި ސުމައްޔާ އަދި ޣާމިދީ އަންހެންނާގެ
އިސްލާމް ވުމުން ،އެންމެ ފުރަތަމަ ،އެ މީހަކަށް،
އީމާންކަން ފަދައިން ތިމާގެ އީމާންކަން ވަރުގަދަވެ،
ދަސްކޮށްދެވޭ ސޫރަތެއް ކަމުގައި އަލްފާތިޙާ ސޫރަތް
ކށްގެން ހުރުމަށް، އިލާހީ ތެދުމަގުގައި ފައިތިލަ ސާބިތު ޮ
ވިއެވެ .މިއިން ދޭހަވަނީ ،އެންމެ އިހުގައި ވެސް،
އަލްފާތިޙާ ސޫރަތް އެހީވެދެއެވެ .އަދި އެމަގުން ފައިތިލަ
މުސްލިމުން ،އެންމެ ކުރިން ދަސްކުރާ ސޫރަތެއް
ކައްސާލައިގެންދާ ވަގުތުގައި މާތްﷲއަށް ތައުބާވެ،
ކަމުގައި މިސޫރަތްވީ ކަމެވެ. ފަރުޟު ފަސް ނަމާދު ކުރުމުގެ ހުކުމް ބާވާލެއްވުނީ
އެމަގަށް އަވަހަށް ރުޖޫއަވެދިޔުމަށް ވެސް މެއެވެ. އާދެ ،މިހިސާބުން އަލްފާތިޙާ ސޫރަތުގެ ތަރުޖަމާ
ކޅު ކަމުގައިވިޔަސް ،މަތީގައި މައްކީ ދައުރުގެ ފަހު ޮ
އާއި ތަފްސީރުގެ ވާހަކަ ނިމުނީ އެވެ .މިހިސާބަށް
ބަޔާން ކުރެވުނު އާޔަތްތަކުންނާއި އަދި ކީރިތި
މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދިޔުމުގެ ތައުފީގު
ރަސޫލާގެ ސީރަތުނާއި އަދި ،ތިރީގައި ނަންގެނެވިފައިވާ
ދެއްވިކަމަށްޓަކައި މާތްﷲ ޙަޟްރަތަށް ޙަމްދު ކުރަމެވެ.
ފަދަ ،ނަމާދާއި ބެހޭ އެހެން ބައެއް ދިރާސާތުތަކުން
ތ މަސައްކަތް ކުރާނީ އަލް ބަޤަރާ ދެން ބަލާލެވޭ ޯ
އތް ފަދައިން ،އިސްލާމީ ދައުވަތުގެ ވެސް އެނގޭން ޮ
ސޫރަތުގެ މާނައިގެ މައްޗަށެވެ .އަލްބަޤަރާ ސޫރަތަކީ،
ކޅުއް ސުރެން ފެށިގެންވެސް ،ނަމާދު އެންމެ ކުރީ ޮ
ކުރިންވެސް ނަންގަނެވުނު ދިޔަހެން ،އަލްފާތިޙާ
ކުރެވުނެވެ .ހެނދު މާއިރާ އާއި އަދި ހަވީރުގެ
ސޫރަތުގައި ކުރެވުނު ދުޢާގެ އިޖާބައެވެ .ތެދު މަގު
ވަގުތުގައި ކުރެވުނު ދެ ރަކުޢަތުގެ ނަމާދެކެވެ.
ހޯދަން މާތްﷲގެ ޙަޟުރަތުގައި ދެންނެވި ދެންނެވުމުގެ
ކީރިތި ރަސޫލާ ،ނަމާދުގައި ،އަލްފާތިޙާ ސޫރަތް
ޖަވާބެވެ .އެހެންވެ ،އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ މައިގަނޑު
ކިޔެވުމަށް ،އިރުޝާދު ދެއްވައިފައި ވުމާއިއެކު ،ނަމާދުގައި
މައުޟޫއުއަކީ ހިދާޔަތުގެ ވާހަކައެވެ .މިސޫރަތުގެ
އަބަދުވެސް މިސޫރަތް ކިޔެވުނު ކަމަށް ،މިކަމުން ،ދަލީލު
މައިގަނޑު މައުޟޫއުއާ ގުޅޭ ސާނަވީ މައުޟޫތަކަށް
ގތުގެ މަތިން ހުރިހާ ހާލަތެއްގައިވެސް ލިބެއެވެ .މި ޮ
ރިއާޔަތްކޮށް ހަތަރު ފަސް ބަޔަކަށް ،އަލްބަޤަރާ ސޫރަތް
ކށް ،އެކަލާނގެ އަށް މާތްﷲގެ ކިބަފުޅަށް ހަމްދު ޮ
ބަހާލެވިދާނެ އެވެ .މިބައިތަކުގެ ތަފްސީލު ދެން އަންނަ
ތައުޡީމު އަދާ ކުރުންމަތީ ކީރިތި ރަސޫލާއާއި
ތ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ހަލަގާއެއްގައި ގެނެސް ދެވޭ ޯ
މުސްލިމުން ދެމިތިއްބެވެ' .ތެދުމަގު' ލިބުން އެދި
މަސައްކަތް ކުރާނަމެވެ.
ދަންނަވާލަ ދަންނަވާލައެވެ .އެމަގުގައި ނުގުޑާގޮތެއްގައި ކށް ގެންތިބުމަށްޓަކައެވެ( .ސިޔަރަތު ފައިތިލަ ސާބިތު ޮ އިބްނު ހިޝާމް 2/1ވަނަ ޖިލްދުގެ 243އަދި 263ވަނަ
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
11
ބީބީއެމް :ހޮޓެލް އޭޝިއާގެ އެންމެ ބޮޑު ބްރޭންޑް "މި ހުރިހާ އެއްޗަކީ ވެސް އަޅުގަނޑުމެން ރިސޯޓުތަކަ ް ށ ޓާގެޓުކޮށްގެން ޑިސްޕްލޭ ކޮށްފައި ހުރި އެއްޗެހި"، ބީބީއެމްގެ އެ ްފ އެންޑް ީބ ސޭލް ް ސ ސ އެގްޒެކެޓިވް އެންޑް މާކެ ިޓން ބިޒްނަ ް ނިޝާ މުހައްމަދު ވިދާޅުވި ސޓްތަކަށް ގިނަ އެއްޗެހިތަކެއް ސަޕްލައިކޮށްދޭ -ފޮޓޯ :ނިޝާން އަލީ/މިހާރު ބީބީއެމް ސް ޯޓލް :ރި ޯ
މަ ރި ޔަ މް ސާ ލި ޔާ ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް ސިނާއަތުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް މިއީ ވިޔަފާރީގެ ބޮޑު އީދެކެވެ. ބޑު ވިޔަފާރީގެ މައުރަޒު ،ހޮޓެލް ރާއްޖޭގެ އެންމެ ޮ އޭޝިއާ އެގްޒިބިޝަން ކުރިއަށް ދާއިރު ،ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގެ އެންމެންހެން ވަނީ ދަރުބާރުގެ އަށް ޖަމާވެފަ ހޓާތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކާއި އެ އެވެ .ރިސޯޓުތަކާއި ޮ ހދާ މީހުންނެވެ .އެހެންވެ، ތަންތަނަށް ބޭނުންވާ ތަކެތި ޯ އެ މީހުންނަށް އެއްޗެހި ވިއްކާ ކުންފުނިތަކަށް މިއީ އަދި ވަކިން ހާއްސަ ދުވަސްކޮޅެކެވެ. ރާއްޖެ އާއި ބޭރުގެ އެކި ގައުމުތަކުގެ 175 ފަރާތަކުން ބައިވެރިވާ މި ފެއާ އިން އެއް ނަމެއް ޕންސަރު ކަމަށްވާ ފާހަގަކޮށްލެވެ އެވެ .ފެއާގެ މައި ސް ޮ މލްޑިވްސް (ބީބީއެމް)ގެ ސްޓޯލެވެ. ބެސްޓް ބައި ޯ ޓލުގައި ދައްކާލަން ފެއާގައި ހުރި އެންމެ ބޮޑު ސް ޯ ބަހައްޓާފައި ހުރި ތަފާތު އުފެއްދުންތައް ބަލާލަން އެތައް ބަޔަކު އެއްވެ އެވެ .އަނެއް ބަޔަކު އެ ސްޓޯލަށް ދަނީ އެ ތަނުން ލިބެން ހުރި މީރު ކެއުންތަކުގެ ރަހަ ބަލައިލާ ހިތުންނެވެ. އެކި ގައުމުތަކުގެ އުފެއްދުންތައް ރާއްޖެ ގެނެސް، ރިސޯޓުތަކަށް ސަޕްލައިކުރާ ބީބީއެމް ސްޓޯލުގައި އަށް
ބީބީއެމް އިން ސަޕްލައިކޮށްދޭ އެއްޗެހިތަކެއް ދައްކައިދޭ ސް ޯޓލެއް :ގިނަ ބައެއްގެ ތަރުހީބު ލިބުނު --.ފޮޓޯ :ނިޝާން އަލީ/މިހާރު
ސްޓޭޝަން ބަހައްޓާފައި ހުއްޓެވެ .އެއިން ކޮންމެ ސްޓޭޝަނަކުން ތަފާތު އުފެއްދުމެއްގެ ރަހަ ބަލައިލަން ލިބެ އެވެ .ހިތުހުރި ވަރަކަށް ކާންވީ އެވެ.
ކށްގައި ހުރި ޖޭމް ފަދަ އެއްޗެއްސަށެވެ. ދަޅުގައި ބަންދު ޮ
ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު ދެވަނަ ފަހަރަށް ވެސް ސްޓޯލަށް
މީގެ އިތުރުން ،ބީބީއެމް އިން ރާއްޖޭގައި ވިއްކާ އެކި
ޒިޔާރަތްކުރި އެވެ .އެއްޗެހި ލިބޭނެ ގޮތުގެ މައުލޫމާތު
ރިސޯޓުތަކެއް ހުޅުވަމުން އަންނައިރު ،އެ ތަންތަނުގެ
ހުރީ ތަފާތު ވައްތަރުތަކުގެ ޕާނާއި ބަނަސް އަދި ފޮނި
ވައްތަރުގެ ސައިފަތަށް ހާއްސަ ސްޓޭޝަނެއް ވެސް
ހޯދާ މީހުން ވެސް ގިނަކަން ނިޝާ ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ.
އެންމެ ގާތް އެއް އެކުވެރިއަކަށް ބީބީއެމް ވަނީ ވެފަ
ކާތަކެއްޗެވެ .މިއީ ބީބީއެމް އިން ވިއްކާ ޖަރުމަނުގެ
ހުއްޓެވެ .އެކި ރަހަތަކުގެ ހޫނު އަދި ފިނި ސައި
"ވަރަށް ގިނަ ކަސްޓަމަރުން އައިސް މި ތަކެތި
އެވެ .ވިއްސަކަށް އަހަރު ވީ ކުންފުނިން ރާއްޖޭގެ 70
އެންމެ ފުރަތަމަ ޖެހޭ ސްޓޭޝަނުގައި ފެންނަން
ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމް ސިނާއަތް ތަރައްގީވެ ،އާ ގިނަ
އައިރެކްސް ބްރޭންޑުގެ ފުށަށް ހާއްސަ ކޮށްފައިވާ
ލިބެން ހުރި ސްޓޭޝަނަށް ގިނަ ބައެއްގެ މަގުބޫލުކަން
އޑަރު ވެސް ދީފައި ވަނީ .މި ތަނުގައި ގަންނަން ޯ
ސޓަށް އެއްޗެހި ސަޕްލައިކޮށްދެ އެވެ. ޕަސެންޓް ރި ޯ
ސްޓޭޝަނެކެވެ .އެ ބްރޭންޑުގެ ފުށް ބޭނުންކޮށްގެން
ލިބުނެވެ.
ހަރަކާތްތެރިވާ އަޅުގަނޑުމެންގެ އެފް އެންޑް ބީ
ހޓެލް އޭޝިއާ ފެއާގެ އެންމެ ބޮޑު އެއީ ހަމައެކަނި ޮ
މީހުންނާ ވާހަކަ ދައްކައިގެން އެކަން ހަމަޖެއްސޭނެ"،
ކޅުތަކެއްގައި ހުރި ނަމެއް ނޫނެވެ .ދުނިޔޭގެ ހުރިހާ ކަން ޮ
އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކާއި ރާއްޖޭގެ ރިސޯޓުތައް ގުޅުވާލައި
ހަދާފައި ހުރި މަފިން އާއި ޕާނުގެ ރަހަ ބަލައިލެވެ އެވެ.
"މި ހުރިހާ އެއްޗަކީ ވެސް އަޅުގަނޑުމެން ކށްގެން ޑިސްޕްލޭ ކޮށްފައި ހުރި ރިސޯޓުތަކަށް ޓާގެޓު ޮ
ދެވަނަ ސްޓޭޝަންގައި ހުރީ އެކި ކަހަލަ ބަދަނެވެ.
އެއްޗެހި "،ބީބީއެމްގެ އެފް އެންޑް ބީ ސޭލްސް އެންޑް
ކށްފައި ހުރި ބަދަނުގެ ސްމޯކްޑް އަދި ރޯސްޓް ޮ
މާކެޓިން ބިޒްނަސް އެގްޒެކެޓިވް ނިޝާ މުހައްމަދު
ޗކްލެޓް ލާފައި ހުރި ބަދަން ވެސް ލިބެ އިތުރަށްޮ ،
ވިދާޅުވި އެވެ.
ޓލާއި ހަތަރު ވަނަ ސްޓޯލް އެވެ .ތިން ވަނަ ސް ޯ ކށްފައި ވަނީ އެކި ކަހަލަ ބުއިންތަކާއި ހާއްސަ ޮ
ގތުގައި ބީބީއެމްގެ ސްޓޯލަށް އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ ޒިޔާރަތްކޮށް އެ ތަނުގައި ހުރި އުފެއްދުންތައް ރަހަ ބެލި
ބީބީއެމް އިން ވިއްކާ ތަކެތި ދައްކާލުމުގެ އިތުރަށް، ފެއާ އަށް ޒިޔާރަތް ކުރާ އެންމެންގެ ހިތްހަމަޖެހޭ ކަހަލަ ޓލުން ކުރި އެވެ .އެ ގޮތުން ލުއި ކަމެއް ވެސް އެ ސް ޯ ކށް ،އާއްމުންނަށް ބެހި ކެއުންތައް ވަގުތުން ތައްޔާރު ޮ އެވެ.
މުޅި ސިނާއަތުގައި ވެސް ބީބީއެމްގެ ނަން ވަނީ ފުޅާކޮށްފަ އެވެ. ހޮޓެލް އޭޝިއާ ފެއާ އިން ފެނުނީ އޭގެ ހެއްކެކެވެ.
ވާހަކަ
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
13
މިއީ އެތައް ވާހަކައެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ސީރީޒްއެކެވެ .މައިގަނޑު ނަމަކީ "ދިހައެއް" ނަމަވެސް އެކި ވާހަކަތަކަށް ދީފައި ވާނީ އެކި ނަމެވެ. އެއިން ކޮންމެ ބައެއްގެ ދިގުމިން ވެސް ތަފާތުވާނެ އެވެ .ކިޔައިދޭނީ ލޯބި ،އިޖުތިމާއީ މައްސަލަތައް ،ސިޔާސީ ދާއިރާ ،އަދި ކުށުގެ ވެއްޓެވެ. ބޭނުންކުރާނީ ދިވެހި ބަހުގެ އެންމެ އާދައިގެ ދަރަޖަ އެވެ.
(ސެޕްޓެމްބަރު 6ގައި ޖެހި ބަޔާ ގުޅޭ) "މި ތާކު ނެތް އިހުސާނެއް ،ތި ގޮތަށް ހިނިތުންވާކަށް .މި ތަނުގައި މި ތިބީ ކަލޭ ލައްވާ ވާހަކަ ދެއްކުވޭނެ މީހުން "،ދަގަނޑު ހޮޅީގެ ކޮޅުން، ދޅީގައި ޖައްސަމުން އެމީހާ ބުންޏެވެ. ޔާސިރުގެ ދަތް ޮ ހަގީގަތަކީ އޭނާ މިހާރު ބިރުނުގަންނަ ކަމެވެ. ކިތައްމެ ވަރަކަށް ތެޅިޔަސް ،ތަނެއް ބިންދާލިޔަސް، އޭނާ މިއިން އެކަކު ދެކެ ވެސް ޖެހިލުންނުވާކަމެވެ. އޭނާގެ ހިތުގައި ބިރުވެރިކަން އޮތީ ﷲ ދެކެ އެވެ. އެއީ ދުނިޔޭގެ ހުރިހާ ފާފަތަކުން ،ކުށްތަކުން ،އޭނާ ކށްދެއްވި ފަރާތެވެ .އަނިޔާ އަކީ އެހެން ސަލާމަތް ޮ މީހުންގެ ހިތް ފަޅައިގެންދާ ކަމެއްކަމުގެ ކުޑަ ވެސް އިހުސާސެއް ނެތް ހަޔާތެއްގައި އުޅެމުން ދަނިކޮށް، އތް ދުނިޔޭގެ އުއްމީދުތައް އޭނާ ހަމަޖެހުމާއި ދެން ޮ އަށް ގެނެސްދިނީ ﷲގެ ދީލަތިކަމުންނެވެ .އެ ހުރިހާ ކަމަކަށް މެދުވެރިވީ ރަހުމާގެ އިތުރުން އެ ތިން މީހުންނެވެ .އެ މީހުންގެ އެއްވެސް މައުލޫމާތެއް ،އެއީ ކޮން ބައެއް ކަމެއް އޭނާއަކަށް ނޭނގެ އެވެ. އެކަމަކު ފުލުހުން އެދެމުން އެދަނީ އެކަމަށެވެ. އޭނާ އަށް އަނިޔާކުރަން ތައްޔާރަށް ތިބި ހަތަރު މީހުންގެ ނިޔަތަކީ ވެސް އެ އެވެ .އިހުސާން އެކި ގތަށް ސުވާލުކުރީ ކިތައްމެ ކުޑަ އެއްޗެއް ގޮތް ޮ ނަމަވެސް ބުނޭތޯ އެވެ. އޭނާ އަށް ވިސްނެ އެވެ .އޭނާ ވަގަށް ނަގައިގެން ގެންދިޔަ ވާހަކަ އަކީ ވެސް މިއަދު ފުލުހުންނަށް ވަރަށް މުހިންމު މައުލޫމާތެކެވެ .އެކަމުގައި އުޅުނީ ތިން މީހުންނޭ އޭނާ ބުނެފި ނަމަ އެވެސް ވާނީ ރަނެއް ހދުމަކަށެވެ .ޓެކްސީއަކަށް އެރުމާ އެކު އޭނާ ކަހަލަ ޯ ހޭނެތުނުކަމާއި ޒައްލޭގެ އިނގިލި ބުރިކޮށްލީ ވެސް އެ ބަޔަކުކަން ބުނާއިރަށް ،ތަހުގީގުގައި އާ ކޮޅުތަކެއް ހުޅުވޭނެ އެވެ. ބުނާކަށް ބޭނުމެއް ނުވެ އެވެ .މާފުށީގައި ގޅިން ނެރެގެން ދޫނިދު އަށް ގެނައީ އޭނާ އޮތް ޮ ހދަން ފުލުހުން ކުރަމުން އަންނަ އެ ތިން މީހުން ޯ މަސައްކަތް ވަރަށް ސީރިއަސް ވީމަ އެވެ .މިހާރު އެއީ ފުލުހުންގެ ކުރިމަތީގައި އޮތް އެންމެ ބޮޑު ތަހުގީގެވެ .މަޑުމައިތިރިކަމާ އެކު އިހުސާން އޭނާއާ ސުވާލުކުރިޔަސް ،އެކަން އިސާހިތަކު ބަދަލުވެދާނެކަން އޭނާ އައީ ގަބޫލުކުރަމުންނެވެ .އޭނާ އިންތިޒާރުކުރީ އެ ވަގުތަށެވެ .މިހާރު މިއީ އެ ވަގުތެވެ. "ބަޔަކު ކަލޭ ވަގަށް ނެގި ،އެ މީހުން ކަލޭގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިޔާގެ އިނގިލި ވެސް ބުރިކޮށްލި، ދޅި ކުއްލިއަކަށް މައްޗަށް ކޮއްޕާލަމުން އެހެންނު؟" ދަތް ޮ ސުވާލުކުރި އެވެ .އޭނާގެ ކަރަށް ތަދުވި އެވެ. "އެބައެއްގެ އަތްދަށަށް ކަލޭ ދިޔައީ ކިހިނެއް؟ ކން ތާކަކަށް؟ ކިތައް މީހުން ތިބީ؟" ކުޑަ ގެންދިޔައީ ޮ ހޅި ހައްތާވެސް މައްޗަށް ވެސް ދުލެއް ނުދީ ،ދަގަނޑު ޮ ކއްޕަމުން ސުވާލުކުރަމުން ދިޔަ އެވެ. ޮ އެތަނުގައި އޭނާ ހައްޔަރުވެގެން އިން އިރު، ދެ އަރިމަތީގައި ،މޫނު ނިވާކޮށްގެން ތިބި އެކަމަކު ހަށިގަނޑު ވަރުގަދަ ދެ މީހުން އޭނާގެ ގައިގައި ތަޅަމުން ދިޔައިރު ބިރުވެރިކަން ނޫން އިހުސާސެއް ނުކުރެވެ އެވެ .ނޭފަތުގެ ކަށިގަނޑު ބިންދާލި އެވެ. ލޭތައް ފޭބި އެވެ .ލޭގެ ތިކިތައް ،ހުދު ޓައިލްސް މައްޗަށް ފޭބިތަން އޭނާ އަށް މިހާރު ވެސް ފެނެ އެވެ. އެދުވަހު އޭނާ އިނީ ބިރުން ތުރުތުރު އަޅައަޅަ އެވެ .އެކަމަކު މިރޭ އޭނާގެ ހިތްވަރު މުޅިން ތަފާތެވެ. "ކަލޭ ވާހަކަ ދައްކާނީތަ؟ ނޫނީ "....އެހެން ދޅިން ހޮޅި ނައްޓާލި އެވެ .ދެން ބުނެފައި އޭނާގެ ދަތް ޮ
ގާތިލަކީ އޭނާ ކަމަށް އެއްބަސްވުމުން ،ދެން އޮންނާނީ
ހުރިހާ ވާހަކައެއް ކިޔައިދީ ،މިހާރު ހުންނާނީ ޖަލުން
އޭނާގެ ކަނާތު ފައިގެ ކަށިމައްޗަށް ދޫކޮށްލި ހަމަލާއިން އޭނާ އަށް ހަޅޭއްލަވައިގަނެވުނެވެ .ދެން ހަމަ އެތަނަށް
އުމުރަށް ޖަލަށް ލާން ހުކުމްކުރުމެވެ .ރައްޔިތުންނަށް
ނުކުމެފައި ކަމެއް ،މި ގަމާރުންނަކަށް ނޭނގެ އެވެ.
ދެ ވަނަ ހަމަލާ އެވެ .އަރައިގެން ދިޔަ ތަދުން އޭނާގެ
އޭނާގެ އަނިޔާވެރިކަން އެނގި ،ހާމަވީ އެވެ .އޭގެ
އިހުސާން ތަފާތެވެ .އޭނާ އަށް އައިސްފައި ހުރި
ކށްލި އެވެ .ފައި ބިންދާލީ އެވެ. ދެ ލޯ ފެންކަޅި ޮ
ކުރިން އޭނާ ކިތައްމެ ފަހަރަކު ޖަލުން ނުކުމެ ،ނުވަތަ
ބަދަލުތަކަކީ ހަގީގަތެއްކަން އިހުސާން ގަބޫލުކުރި އެވެ.
ސިޔާސީ މީހުންގެ ބާރުގައި މިނިވަންވެފައިވާ ކަމަށް،
އެއީ ރަނގަޅު ފުލުހެކެވެ .އެއީ ތެދުވެރި ފުލުހެކެވެ.
"މިއީ ފެށުން .ބުނޭ! ވާހަކަ ދައްކާ! އެއީ ކޮން ބައެއް؟" ތަޅަމުން ދިޔަ މީހާ ،ތަޅުންގަނޑުގައި ހޮޅީގެ
ޝަރީއަތުގައި ބުންޏެވެ .އެކަމަކު ދެން ބޭނުންވަނީ
އެއީ ކެތްތެރި ފުލުހެކެވެ .އެކަމަކު އިހުސާންގެ
ކޅު ޖައްސާލަމުން ސުވާލުކުރި އެވެ. އެއް ޮ
ޖަލުން ނުނިކުމެ ،މުޅި އުމުރު އެތަނުގައި ހޭދަކުރަން
ބަދަލުގައި އަނިޔާވެރި ބަޔަކު އޭނާއާ ކުރިމަތިވާނެކަން
އތް ،ޝަރީއަތުގައި ކަމަށް ،ނޫސްވެރިން ވަދެ ފުރިފައި ޮ
ފުރަތަމަ ދުވަހު ވެސް ގަބޫލުކުރި އެވެ .އޭނާއާ
އޭނާ ކިޔައިދިނެވެ.
ކުރިމަތިކުރާ ސުވާލުތަކުގެ ފަހަތުގައި ހަގީގަތުގައި އޮތީ
ކންމެ ނާރެއްގައި ވެސް އެ ތަދުގެ ވޭން އޭނާގެ ޮ ލލު ތެރެއިން ކަރުނަ ފައިބަ އެވެ. ހުރީ އަޅައަޅަ އެވެޮ . އައްސާފައި ހުރި ގޮތުން ހީވަނީ ދެ ކޮނޑުން ދެ އަތް ލުހިގެން އަންނަން އުޅޭހެންނެވެ.
އޭނާގެ ކުށުގެ ހަޔާތް ނިންމާލީ އެގޮތަށެވެ.
ހަމައެކަނި އިބްރާހިމް ވަގަށް ނެގި މީހުން ހޯދުމެއް
ރައްޔިތުންގެ ކުރިމަތީގައި ،ތެދުވެރިކަމާ އެކު ދެއްކި
ނޫނެވެ .އެއީ ސިޔާސީ އެހެން މީހުންނަށް އޮތް
ލ ބާރަށް ފިއްތާލައި ،މަރާލި ތަދާ އެކު ދެ ޯ
ވާހަކަތަކަށް ފަހު އެވެ .ޖަލުގައި އޭނާގެ އެދުމަކަށް
ނުރައްކަލަކުން އެމީހުން ސަލާމަތްކުރުމުގެ މަސައްކަތެވެ.
އެވެ .އެ އަނދިރީގައި އޭނާ އަށް ފެންނަމުން ދިޔައީ
ދީނީ ދެ އިލްމުވެރިޔަކު އައިސް ބައްދަލުކުރި އެވެ.
ފރަފާނެ ބިރަކަށް ވާތީ އެއީ ރައީސާ ހަމައަށް ވެސް ޯ
އތް ރަހުމާ އެވެ .އެ މަރުތޭލުން އެ ބޯ ޗިސްވެ ޮ
އޭނާގެ ހުރިހާ ކުށެއްގެ ތަފްސީލު ދިނެވެ .ދެން
ބލުގައި ޖެހީ ކިތައް އެތިފަހަރުކަމެއް ކުއްޖާގެ ޮ
ގތުން އެތައް ސުވާލެއްކުރި ތައުބާގެ ފުރުސަތާ ބެހޭ ޮ
ނޭނގެ އެވެ .އޭނާ ހުރީ މަސްތުގަ އެވެ .އޭނާ
އތީ މަރުގެ ހުކުމް އެވެ .އޭނާ އަށް އަސްލު ޮ
ނެތެވެ .ހުރިހާ ކަމެއް ކުރަމުން އެ އަންނަނީ ވަކި
ހުރީ ރުޅިވެރިކަމުގަ އެވެ .ޒައްލޭ ދެއްކީ ރަނގަޅު
ތަންފީޒުކުރުން ކަމަށް އެ މީހުން ބުންޏެވެ .އެކަމަކު
ބަޔަކު ސަލާމަތްކުރާށެވެ .އެކަމަކު އޭނާގެ ވިސްނުން
ތ އެންމެ ކުޑަވެގެން އަހާލާނެ ނިޔަތެއް ވެސް ވާހަކައެއް ޯ
ރާއްޖޭގައި މަރުގެ އަދަބެއް ނުދެ އެވެ .އެހެންކަމުން
ތަފާތެވެ .އޭނާ ބޭނުންވަނީ އެ ތިން މީހުން ކުރިއަށް
ބޑަށް އޭނާގެ ވިސްނުން އޭނާގެ ނެތެވެ .އެއަށް ވުރެ ޮ
ރދަހިފައި ،އަޅުކަމުގައި އުޅެން ވީހާވެސް ގިނައެއްކޮށް ޯ
ގެންދާ މަސައްކަތުގައި އެހީތެރިވާށެވެ .އެކަން
އތީ ރުޅި އާއި ބަދަލުހިފުމުގެ ކައި ހުސްކޮށްފައި ޮ
އެ މީހުން ނަސޭހަތްދިނެވެ.
އޭނާ އަށް ކުރެވޭނީ އެއްވެސް މައުލޫމާތެއް ނުދީ،
އިހުސާސްތަކުންނެވެ. ރަހުމާގެ ފުރާނަ ގެއްލުނީ ހިމޭންކަމުގައި އޮވެ
އޭނާ އުޅެމުން އެ އަންނަނީ އެގޮތަށެވެ .ދެން ދުވަހަކު ވެސް އެހެން މީހަކަށް އަނިޔާ ދިނުމެއް އަދި
ހިމާޔަތްކުރުމެވެ. އާންމު ރައްޔިތު މީހާގެ ވިސްނުމެއް މި މީހުންގެ
އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހު ވެސް ދެއްކި ގޮތަށް ވާހަކަ ދައްކައިގެންނެވެ. "އަހަރެން ވަގަކަށް ނުނަގާ އެއްވެސް ބަޔަކު.
އެވެ .އޭނާގެ ރުޅިވެރި މޫނެއް ނުފެންނާނެ އެވެ.
އަމިއްލަ އަށް އަނިޔާ ލިބިގަތުމެއް ވެސް ނެތް ކަމަށް
ގާތިލަކީ ކާކުކަން އެނގުމުގެ ބޭނުމެއް ނެތެވެ .ފަހުގެ
އޭނާ ނިންމި އެވެ .އެކަމަކު އޭނާގެ ވިސްނުމުގެ
ކިތައްމެ ފަހަރަކު އެވާހަކަ ބުނެފިން "،އެންމެ ފަހުން
ނަތީޖާ އަކީ މަރެވެ .ކުށެއް ނެތް އެ ކުއްޖާ ،އެ
އތީ އެ ތިން މީހުންގެ އެއް ފަރާތުގައި އަބަދުވެސް ޮ
އޭނާ ބުންޏެވެ.
ލބި ބައިވެރިޔާ ،އޭނާ އަށްޓަކައި އުމުރު ހޭދަކުރަން ލޯބި ޯ
ހަރަކާތްތަކެވެ .އޭނާ ވެއްދި ތަން ހަދާފައި ވަނީ
ނިންމި ތެދުވެރިޔާ ،ދުނިޔެ އިން ނައްތާލީ އޭނާ އެވެ.
ހަމައެކަނި އެ މަގުސަދުގައިކަން ޔަގީނެވެ .އެތަނަށް
އތީ ދުނިޔެއިން ތަނެއް އާލާތުން .މިހާރު އެކަލޭގެ އެ ޮ
"ތި ވާހަކަ ގަބޫލުކުރާނީ އިހުސާން ކަހަލަ
ބޑު އަނިޔާއެއް ދެން ލިބޭނީ ކާކަށް އެއަށް ވުރެ ޮ
އޭނާ ކަހަލަ ކިތައްމެ ބަޔަކު ވައްދާނެކަން ޔަގީންކުރި
ދޮރެއް ނޭނގޭ ހާލަތުގައި އައިސީޔޫގައި ...ތިކަހަލަ
ހެއްޔެވެ؟ އޭނާގެ ހަޔާތުގައި އީމާންތެރިކަމުގެ ހުޅުކޮޅު
އތް އަންހެނަކު ފެނުނު އެވެ .ހުޅުމާލޭގައި މަރުވެފައި ޮ
މީހުންނަށް ހަމްދަރުދީވުމުގެ ބަދަލު އޭނާ އަށް އެ
ރޯކުރުވީ ހަގީގަތުގައި ،ޒައްލޭގެ މަރެއް ނޫނެވެ .ރަހުމާގެ
ވާހަކަ އާއި ކުޑަވާ އިނގިލި ބުރިކޮށްލާފައި އޮތް
ލިބުނީ .ނިދާހޭލި އިރު މީހާ ވާވެފައި "....އެހެން
މަރެވެ .ޒައްލޭ އަކީ އަނިޔާވެރިއެކެވެ .ރަހުމާއަކީ
ކަން އެނގުމުން އޭނާ ވިސްނި ގޮތް ރަނގަޅުކަން
މީހަކަށް ދިމާވި ހިތާމަވެރި ހާދިސާއާ މެދު ކުޑަކޮށް
އަޅުވެރިއެކެވެ.
ޔަގީންވި އެވެ .އެ އަންހެންމީހާ އަކީ އޭނާ ކަހަލަ
ވެސް ހަމްދަރުދީ ވުމެއް ނެތި ބާރަށް ގޮވަމުން ދިޔަ
އަނިޔާވެރިޔަކަށް ނޫނީ ނުވާނެ އެވެ.
އެވެ.
ކން ތަނަކަށްހޭ ކަލޭ ގެންދިޔައީ؟" ބިނދިފައި އޮތް ޮ
ގތެވެ .އޭނާ އަށް ވީނުވީ މަހުޖަނު އިބްރާހިމަށް ވީ ޮ
ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ އޭނާއަކަށް ނޭނގުނެވެ .އެ ތިން
ފައިގައި ދަގަނޑު ބުރިން ޖަހާލަމުން ސުވާލުކުރި އެވެ.
ގޮތެއް ނޭނގި ގެއްލުނު ވާހަކައާ އެކު ފުރަތަމަ ވެސް
މީހުންގެ ހަމަލާއެއް ހެއްޔެވެ؟ ނޫނެކެވެ .އެގޮތަށް
ހިތަށްއެރީ ތިން މީހުންގެ ކުޅަދާނަކަމެވެ .އެއީ އާދައިގެ
ގަބޫލުކުރާކަށް އޭނާ ބޭނުމެއް ނުވި އެވެ .އިހުސާން
ހަށިގަނޑުގެ ބަރުދަން މިހާރު ހިފަހައްޓާފައި ވަނީ ދެ
ބައެއް ނޫންކަން އެނގި ކަށަވަރުވި އެވެ .އެ ތިން
ކަހަލަ މީހަކަށް އެމީހުން ކަމެއް ނުކުރާނެ އެވެ .އެ
އަތާއި ވާތު ފައިން އެކަންޏެވެ .މުޅި ހަށިގަނޑަށް
މީހުން ހިފާފައި އެހުރީ ކުޑަ ކަމެއްގައި ނޫންކަން
މީހުންގެ އަތްދަށަށް މީހަކު ގެންދާނީ ވަރަށް ބޮޑަށް
ފެތުރިފައިވާ ތަދަކީ ވޭން ހުރި އަނިޔާއެކެވެ.
އެނގުނެވެ .އެހެންކަމުން އޭނާ އަށް އޮތީ އަނގަ
ކށްފަ އެވެ .އެމީހުންގެ އަނިޔާ ލިބޭ ބަލައި ދިރާސާ ޮ
ކޅުންލާ ވަރަށް އަޅަމުން އަންނަ ވޭނުގެ ކެތްތެރިކަން ޮ
މަޑުންލައިގެން ހުރުމެވެ .އެ މީހުންނާ ބެހޭ އެއްވެސް
ލިސްޓަށް އިހުސާން އަރާނެ އެއްވެސް ގޮތެއް ނޯންނާނެ
"ކަލެއަކަށް އަޑެއް ނީވޭތަ؟ ކަލެއަށް އަނިޔާކުރީ ކން ބައެއްހޭ މި އަހަނީ؟ ކިތައް މީހުންހޭ ބައިވެރިވީ؟ ޮ
ފައި ބިނދި ،ބާރު ނެތުމާ އެކު އޭނާގެ
ދެން އޭނާ އަށް އިވުނީ ރާއްޖޭގެ އެންމެ ބޮޑު
ޝކެކެވެ .އިހުސާނަށް އެވީ ޮ ޔާސިރަށް ލިބުނީ
ކށްދެނީ އޭނާ އެލުވާފައި ހުރި އިހުސާސްތައް ބޮޑު ޮ
ވާހަކައެއް ނުދައްކަން އޭނާ އަޒުމް ކަނޑައެޅީ،
އެވެ .މިހާރު ވެސް ޔަގީންވާ ކަމަކީ އެ މީހުންނާ ބެހޭ
ގޮތުން މުޅި ހަށިގަނޑުގައި ހިފާލާފައިވާ ތަދުތަކުންނެވެ.
އިންސާފުގެ ޗެމްބަރުގައި އަދަބު ލިބެން ޖެހޭ އެތައް
ކުޑަ ވެސް މައުލޫމާތެއް ފުލުހުންނަށް ލިބިފައި ނުވާ
ބަޔަކު ރާއްޖޭގައި ތިބިކަން ހިތުގެ އަޑިން ގަބޫލުކުރާތީ
ކަމެވެ .އެހެން ނޫން ނަމަ އޭނާއާ އެ ސުވާލުތަކެއް
އެވެ.
ނުކުރާނެ އެވެ .ކިތައް މީހުންތޯ ،ހެދީ ކިހިނެއްތޯ،
އޭނާ ލައްވާ ބުނުވަން އެ އުޅެނީ ރައްޔިތުންނަށްޓަކައި ގުރުބާން ވަމުން އަންނަ ބައެއްގެ ވާހަކަ އެވެ .އެ މީހުންގެ އަމިއްލަ އެދުމެއް
"މިހިރަ ނުބައި ގާތިލް! ވާހަކަ ދައްކާށޭ!" ހޮޅިބުރި
އެކަހަލަ އާދައިގެ ސުވާލުތަކެއް ނާންނާނެ އެވެ.
ހދައިދެނީ އަނިޔާ ނެތެވެ .އެ މީހުން އިންސާފު ޯ
ހިފައިގެން ހުރި މީހާ ހަޅޭއްލަވައިގަތް އަޑު އޭނާ އަށް
ލިބުނު ނިކަމެތިންނަށެވެ .ފުލުހުންނާއި ސިފައިންނާއި
އިވުނެވެ .ހިޔާލުތަކުން އެނބުރި ނުކުމެ ،ލޯ ހުޅުވާލި
އަންހެންދުޅައިގެ ފުލުހުންނެއް .މިހާރު ކަލޭ ތިހިރީ
ފަނޑިޔާރުން މަސައްކަތްކުރަނީ ރައްޔިތުންނަށް އަނިޔާ
އިރު އެމީހާ އޭނާގެ ވަށައިގެން ހިނގަނީ އެވެ.
އަހަރެމެން ހަތަރު މީހުންގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި .ފައިގެ
ދޭށެވެ .ސިޔާސީ މީހުންގެ މަކަރުވެރި ،ކެހިވެރިކަން
"ކަލޭ ތުނބުޅި ލައި ،ވައްހާބީ ވެގެން އުޅުނަސް
"ދެން ކަލޭ ކައިރިއަކަށް ނާންނާނެ އެކަހަލަ
އއް ވަކިވަނީ .ކިޔައިދޭނީތަ ނޫނީ އެލިގެން ކަށިގަނޑު އެ ޮ
އޅުވާލާށެވެ .އެމީހުން މިއޮތް އޮތީ ރައްޔިތުންނަށް ޮ
ތިއީ ގާތިލެއް .ކަލެއާ މެދު ހަމްދަރުދީވާނެ މީހަކު
ހުރެ ކަލޭގެ ހަތަރެސް ފައި ފުނޑުވާލާނީތަ؟" އެ މީހާ،
ހުރިހާ ދުވަހަކު ބޭނުންކުރީ އޭނާ ކަހަލަ ކުށްވެރިންނެވެ.
މި ގައުމަކު ނެތް .ކަލޭ މަރާލިޔަސް މީހަކު ދެރައެއް
އަނެއްކާވެސް ބާރަށް ބުންޏެވެ.
އެތައް ބައިވަރު ކުށްވެރިން ތިބީ ސިޔާސީ މީހުންގެ
ނުވާނެ .އަހަރެމެންނަށް ޔަގީން ކަލޭގެ ހިތުގައި
ކން ވާހަކައެއްތަ؟ "އަހަރެން ދައްކާނީ ދެން ޮ
ގތުގަ އެވެ .ޖަލަށް ލާ އިރަށް ގިނަ އެހީތެރިންގެ ޮ
އީމާންތެރިކަމެއް ނެތްކަން .ތިއީ މުޅިން ވެސް
އަހަރެން ވަގަކަށް ނުނަގައޭ ،ޒައްލޭގެ އިނގިއްޔަށް
މީހުން އަނެއްކާ ނެރެނީ އެވެ .އެތައް ބައެއްގެ ލެއިން
ދެއްކުންތެރިކަން .މިހާރު ޖަލުން ނުކުތަސް ކަލޭ ފަށާނީ
ގތެއް އަހަންނަކަށް ނޭނގެއޭ ،އަހަންނޭ އޭނާ ވީ ޮ
ތަތްތެޅި ،މުޅި ހަޔާތް ރަތުން ފަވާލާފައިވާ އެތައް
ބޯން .ތެޔޮ ،ޑްރަގްސް ،ރާ .އެއީ ކަލޭގެ ދުނިޔެ .ދެން
މަރާލީ "....މުޅި ހަށިގަނޑުގައި އަޅަމުން އަންނަ ވޭނަށް
ބަޔަކު ،މިނިވަންކަމާ އެކު އުޅެމުން އެދަނީ އެވެ.
ކން ކަމަކާ އަނގަ މަޑުންލައިގެން ތިހުރީ؟" އެމީހާ ޮ
ހދަމުން އޭނާ ބުންޏެވެ. ކެތްކުރަމުން ،ހިތްވަރު ޯ
އޭނާ ވެސް އެ މިނިވަންކަން ތަޖުރިބާކުރި އެވެ. އެކަމަކު ޝަރީއަތުގައި އޭނާ ހުރިހާ ވާހަކައެއް ކިޔައިދީ، ރަހުމާ އާއި ޒައްލޭގެ މަރުގެ ޒިންމާ ނަގާ ކަމާއި
ގެންދިޔައީ ހަޅޭއްލަވަމުންނެވެ. އެމީހުންނަކަށް މި ޔާސިރެއް ނޭނގެ އެވެ .އޭނާގެ ހިތަށްއެރި އެވެ .އޭނާ އަކީ ކުރީގެ ޔާސިރު ނަމަ
ދގު .ތިއީ ކަނޑައެޅިގެން ދޮގު .ކަލޭގެ "ތިއީ ޮ އެ ނުބައި ރަހުމަތްތެރިޔާ އާއި ކަލޭ ވެސް އެބަޔަކު ވަގަށް ނެގި .ކަލޭމެން ކޮންމެވެސް
26
ލައިފްސްޓައިލް 8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
ވަރަށް އުމުރު ދިގު މީހުން އުޅޭ ރަށެއް: ސިއްރަކީ ކޮބާ؟
ނުނިދާ 18ގަޑިއިރު ހުރެ ވޭ ކޮފީއެއް
ސައިންސްވެރިންނަށް އިޓަލީގެ މި ކުޑަކުޑަ އަވަށަށް އެހާ ބޮޑު ޝައުގުވެރިކަމެއް ދެވުމުގެ
"އަހަރެން މި ގަންނަން އަންނަ މީހުންނަށް ވަރަށް ތަފްސީލުކޮށް
ސިއްރަކީ އެ އަވަށު މީހުންގެ އުމުރު ދިގު ވުމެވެ .އުމުރުން 100އަހަރަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސްވީ ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު އެ އަވަށުގައި އުޅެ އެވެ.
މި ކޮފީގެ މައުލޫމާތު ދީފައި ވިއްކަނީ .މި ކޮފީ ބޯކަށް ނުވާނެކަމަށް
އާޗިއަރޮލީ ކިޔާ މި އަވަށުގައި އުޅޭ އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންގެ ދިރާސާތައް ކުރުމަށްޓަކައި ހައެއްކަ މަސް ވަންދެން ސައިންވެރިން އެތަނުގައި ތިބެގެން މަސައްކަތް ކޮށްފައިވެ އެވެ .މި
ބުނެ އަހަރެން ވާހަކަ ދައްކައިފި ނަމަ އެމީހަކު މިއެއް ނުގަނޭ"،
ދިރާސާގައި އާޗިއަރޮލީ އާއި އެ އަވަށާ ގުޅިފައިވާ ކުދިކުދި ކޮމިއުނިޓީ ތަކުގެ މީހުންގެ އުމުރު އާދަޔާޚިލާފަށް ދިގުވާން ދިމާވާ ސަބަބުތައް ދެނެގަންނަން މަސައްކަތް ކުރި އެވެ.
އެ ނަރުސް ވަނީ ދެ ދުވަސްވަންދެން މި ކޮފީ ބޮއެފަ
އެސްޕްރެސޯ އަށް ވުރެ 80ގުނަ ބާރުގަދަ ކޮފީއެއް އޮސްޓްރޭލިޔާގެ ކެފޭއަކުން ވިއްކަން ފަށައިފި އެވެ.
އެވެ .ސްޓީވް ބުނަނީ ނަރުސް އީޖާދުކުރި ކޮފީ އަށް
ކފީ އީޖާދުކުރި މީހާ ބުނާ ގޮތުގައި މި ނަމަވެސް މި ޮ
ބައެއް ކަހަލަ ބަދަލުތައް އޭނާއަށް ގެންނަން ޖެހުނެވެ.
ހުންނަ މީހުންނާއި ލޭ މައްޗަށް ދާ މީހުން މި ކޮފީ ބުއިން ރަނގަޅެއް ނޫނެވެ.
ހިތް ނުތަނަވަސްވެ ،ހާސްކަން އިތުރުވެ އެވެ .އަދި ހިތުގެ
"އަހަރެން މި ގަންނަން އަންނަ މީހުންނަށް ވަރަށް
ކޮފީ ބުއިމުން 18ގަޑިއިރުވަންދެން ނުނިދޭނެ ކަމަށެވެ.
ބއެގެން ތިން ދުވަސް ވަންދެން ސަބަބަކީ އޭނާ އެ ކޮފީ ޮ
ކފީގެ މައުލޫމާތު ދީފައި ވިއްކަނީ .މި ކށް މި ޮ ތަފްސީލު ޮ
ކފީ އަކީ ކޮފީ ބުއިމަށް ލޯބިކުރާ މި "އެސްކިކާ" ކިޔާ މި ޮ
ނުނިދާ ހުރެފައި ވާތީ އެވެ.
ކޮފީ ބޯކަށް ނުވާނެކަމަށް ބުނެ އަހަރެން ވާހަކަ ދައްކައިފި
ކެފޭގެ ވެރިމީހާ ސްޓީވް ބެނިންޓަން އީޖާދުކުރި ކޮފީއެކެވެ. ކފީ" އަސްލު އީޖާދުކުރީ އެ ގައުމުގެ މި "ޓާބޯ ޮ
ލންޗްކުރުމާ އެކު ވަރަށް މަގުބޫލު ނަމަވެސް މި ކޮފީ ޯ ކފީ ބޯން ޖެހެނީ އެއްޗަކަށް މިހާރު ވަނީ ވެފަ އެވެ .މި ޮ
އިމަޖެންސީ ރޫމެއްގައި މަސައްކަތްކުރާ ނަރުހެކެވެ.
މަދު އެތިއެތިކޮޅުން ތިނެއް ނުވަތަ ހަތަރު ގަޑިއިރު ތެރޭގަ
ރޭގަނޑު ޑިއުޓީގައި ނިދި އަންނަވަރުންނެވެ .އޭނާ ބުނަނީ
އެވެ.
މި ކޮފީ ބުއިމުން 18ގަޑިއިރުވަންދެން ނުނިދާ ހުރެވިދާނެ
ކެފެއިން މާގިނައިން ބޭނުންކުރެވިއްޖެ ނަމަ ވަރުބަލިވެ، ހިނގުން އަވަސްވުމާއި ބައެއް ފަހަރަށް ހިތް ބިރުގަތުން ފަދަ ކަންތައް ވެސް ދިމާވެދާނެ އެވެ. ގތުގައި ގައިޑްލައިންގައިވާ ގޮތަށް ސްޓީވް ބުނި ޮ
ނަމަ އެމީހަކު މިއެއް ނުގަނޭ "،ސީއެންއެން އާ ވާހަކަ
ބޭނުންކުރުމަކުން މައްސަލައެއް ނުޖެހޭނެ އެވެ .އެއަށް ވުރެ
ދައްކަމުން ސްޓީވް ބުނެފައިވެ އެވެ.
މައްޗަށް ދިއުމުން އޭގެ ނުރަނގަޅު ނިޝާންތައް ފެންނަން
އެސްޕްރެސޯ ކޮފީ 44އެމްއެލް ޝޮޓެއްގައި
ފަށާފާނެ އެވެ.
އެވްރެޖްކޮށް ހުންނަނީ 77މިލިގްރާމް ކޮފީ އެވެ .މާޔޯ މި ކޮފީން ދިމާވެދާނެ ސިއްހީ މައްސަލަތައް ސްޓީވް
ކށްލަން ބޭނުން މީހުންނަށް ޖޯޑެއްގެ އެސްކިކާ ތަޖުރިބާ ޮ
ކްލިނިކުން ބުނާ ގޮތުގައި ސިއްހަތު ރަނގަޅުކޮށް ތިބޭ ގިނަ
ކޮފީ ސްޓީވަންގެ ކެފޭއިން ވިއްކަނީ 16އޮސްޓްރޭލިޔާ
ކފީއާ އެކު ސިއްހީ އިންޒާރެއް ކަމަށެވެ .ނަމަވެސް މި ޮ
އަށް އެނގެ އެވެ .އެހެންކަމުން ކޮފީ ވިއްކަނީ ސިއްހީ
މީހުން ދުވާލަކު 400ގްރާމް ކޮފީ ބުއިމަކުން ގެއްލުމެއް
ޑޮލަރު ( 12އެމެރިކާ ޑޮލަރު) އަށެވެ.
ވެސް އެބައޮތެވެ .ނުނިދުމުން ސިއްހަތަށް ލިބޭ ގެއްލުމެވެ.
އިންޒާރުތަކާ ވެސް އެކުގަ އެވެ .ހިތުގެ މައްސަލަތައް
ނުލިބޭނެ އެވެ.
ސައިންސްވެރިންނަށް މި ރަށުން ފާހަގަކުރެވުނު ވަރަށް މުހިއްމު ކަންތައްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ހަނދާން ނެތޭ ބަލީގެ މީހުން އެއްގޮތަކަށް ނެތޭ ބުންޏަސް ރަނގަޅުވާނެ އެވެ .ހިތުގެ ބަލިތަކާއި ދުނިޔޭގެ ހުޅަނގުގެ ގައުމުތަކުގެ މީހުންނަށް އުމުރުން ދުވަސް ވުމުން އާއްމުކޮށް ޖެހޭ ބޮޑެތި ބަލިތައް ވެސް މިރަށުގެ މީހުންގެ ވަރަށް މަދެވެ.
އާޗިއަރޮލީގެ ދުވަސްވީ ދެމަފިރިން ރޯޒްމޭރީ ގަހެއް ކައިރީގައި
ރޯމްގެ ސަޕެންޒާ ޔުނިވަސިޓީ އާއި ސެން ޑިއޭގޯ ސްކޫލް އޮފް މެޑިސިންގެ ސައިންސްވެރިން މި އަވަށުގައި ކުރި ތަޖުރިބާތައް މިދިޔަ އާދިއްތަ ދުވަހު ވަނީ އެ އަވަށުގައި އޮތް ކޮންފަރެންސެއްގައި ޓގެ އައްސޭރިފަށުގެ ބައެކެވެ .އިންޑަސްޓްރިއަލް ހާމަކޮށްފަ އެވެ .އާޗިއަރޮލީ އަކީ އިޓަލީގެ ޗިލެން ޯ މަސައްކަތުން މުޅިން ހުސްވެފައިވާ ހިސާބެކެވެ .ގުދުރަތީ ރީތިކަމުގެ ސަބަބުން ނެޝަނަލް ޕާކެއްގެ ހިމާޔަތްކުރެވިފައިވާ މަގާމު ލިބިފައިވާ ރަށެކެވެ. ޒައިތޫނި ތެލާއި ތަރުކާރި އާއި މޭވާ އަދި މަހުން މުއްސަނދިވެފައިވާ މެޑިޓެރޭނިއަން ކެއުމަކީ ސިއްހަތަށް ގިނަގުނަ ފައިދާތަކެއް ލިއްބައިދޭ ކެއުމެއްކަން މިހާރު އާޗިއަރޮލީގެ މީހުންގެ ހާލަތުން ޔަގީންވެ އެވެ. އެ އަވަށުގެ އާބާދީ އަށް ބަލާއިރު ކޮންމެ 10މީހަކުން އެކަކީ އުމުރުން 81އަހަރަށް ވުރެ މަތިވެފައިވާ މީހެކެވެ .އަދި މި އަވަށުގެ އާބާދީގެ 700އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނަކީ 100އަހަރު ފަހަނަޅާ ގޮސްފައިވާ މީހުންނެވެ .މި މީހުންގެ ތެރެއިން އެކަކީ އެންޓޯނިއޯ ވަސާލޯ ،100 ،އެވެ .އޭނާ
ސެމްސަންގެ ނޯޓް 7ބާޒާރަށް ނެރުމާ އެކު ބޮޑު ލަދެއްގައި ބެދި ފޯނުތައް
ފޯނުގެ ބެޓެރީ ގޮވަނީ ކީއްވެ؟
ގވުމުގެ ސީރިއަސް މައްސަލަޔަކާ ހެދި ބަދަލުކޮށްދޭން ޖެހިފައި ވަނީ ފޯނުގެ ބެޓެރީ ޮ އެވެ .ބެޓެރީ ގޮވާ މައްސަލާގައި ސެމްސަންގަށް މަލާމާތް ރައްދު ވިޔަސް ހަގީގަތަކީ ފނެއްގެ ބެޓެރީ އަށް ވެސް މި ނުރައްކާ އޮންނަ ކަމެވެ. ކޮންމެ މޯބައިލް ޯ ގވައިގެން މީހުންނަށް އަނިޔާ ލިބޭ ވާހަކަ ދޭތެރެދޭތެރެއިން ފޯނުގެ ބެޓެރީ ޮ މީޑިއާގައި ދެކެވެ އެވެ .ތަޖުރިބާކާރުންގެ ވާހަކަތަކަށް ބަލާއިރު އެންމެ ގާތް އެކުވެރިޔާގެ ގޮތުގައި މިހާރު ވެފައިވާ ފޯނު ނުރައްކާ އެއްޗަކަށް ވުމަށް މެދުވެރިވަނީ އޭގައި ބޭނުންކުރާ ލިތިއަމް-އަޔަން ބެޓެރި އެވެ .މީގެ ބެޓެރީ އަކީ އެހާ ރައްކާތެރި އެއްޗެއް ނޫން ކަމަށާއި މި ޓެކްނޮލޮޖީ ބަދަލުކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ތަޖުރިބާކާރުން ބުނެ އެވެ. ލިތިއަމް ބެޓެރީ ގޮވުމަށް މެދުވެރިވާ މައިގަނޑު ދެ ސަބަބަކީ ބެޓެރީ އުފެއްދުމުގައި ހުންނަ ސީރިއަސް މައްސަލައެއް ނުވަތަ ބެޓެރީ ޗާޖުކުރާއިރު ބޭނުންވާ ވަރަށް ވުރެ ގަދަޔަށް ކަރަންޓު އައުމެވެ .ޕަވަ ސާޖް ވުމެވެ .މި ދެ ޝޓް ސާކިޓް ވެގެންނެވެ. ޯ ކަންތަކުގެ ސަބަބުން ވެސް ބެޓެރި ގޮވަނީ ބެޓެރި އާންމުގޮތެއްގައި ،ޕަވަ ސާޖް ވަނީ އެ ބެޓެރީއެއް ޗާޖުކުރުމަށް އެ ބެޓެރީ ހެދި ކުންފުންޏަކުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ޗާޖަރު ނޫން ޗާޖަރެއް ބޭނުންކުރުން ނުވަތަ ފެންވަރު ދަށް ޗާޖަރެއް ބޭނުންކުރުމުންނެވެ .ޕަވަ ސާޖް ވުމުން ބެޓެރީ އާންމުކޮށް ބޑަށް ހޫނުވެ ބެޓެރި ޗާޖުވާ ވަރަށް ވުރެ އަވަހަށް ޗާޖުވެ އެވެ .އެކަމަކު ބެޓެރި މާ ޮ ޝކް ސާކިޓް ވެގެން ބެޓެރި ގޮވަނީ އެވެ. ޯ ހަލާކުވެ ލިތިއަމް ބެޓެރީ އަކީ ހޫނުވުމުން ވަރަށް ފަސޭހައިން ޝޯޓް ސާކިޓްވެ ގޮވާ އެއްޗަކަށް ވާތީ އެހެން ވިޔަ ނުދިނުމަށް ބެޓެރީގައި ހާއްސަ ސިފަތަކެއް ހިމަނަ ފނު ގެންގުޅޭ މީހުންނަށް ހެދޭ އެވެ .އެކަމަކު މި ހުރިހާ ކަމަކާ އެކު ވެސްޯ ، ގވުމަށް މެދުވެރިވެ އެވެ. ބައެއް ގޯސްތަކުން ބެޓެރީ ޮ ބެޓެރީ ގޮވިޔަ ނުދިނުމަށް ކޮންމެ ފޯނެއް ނުވަތަ ލިތިއަމް ބެޓެރީ ބޭނުންކުރާ ކޮންމެ އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމުގައި ވެސް މި ކަންކަމަށް ސަމާލުވާށެވެ. ޗާޖަށް ޖަހާފައި އޮންނައިރު ބާލީސް ދަށުގައި ނުބާއްވާށެވެ .އެއީޗާޖުކުރާއިރު ބެޓެރީ އަށް އަންނަ ހޫނުކަން އިތުރަށް ބޮޑުވެ ބެޓެރީ ގޮވާފާނެތީ އެވެ. ފނު އަވީގައި ނުބާއްވާށެވެ. ޯ ފޯނު ހޫނުވާ ފަދަ ކަންތައްތައް ކުރާއިރު ސަމާލުވާށެވެ .އެގޮތުން ،ކޭ4ވީޑިއޯ ނެގުމާއި ގިނަ އަދަދެއްގެ އެޕްލިކޭޝަން ޑައުންލޯޑް ކުރުމާއި ގިނައިރު ފިލްމު ބެލުމާއި ގޭމްކުޅުން ފަދަ ކަންތައް ކުރާއިރު ސަމާލުވާށެވެ. ފޯނަށް ލައްވާ ކަވަރަކީ ފޯނަށް ރައްކާތެރިކަން ދޭ އެއްޗެއް ކަމަށް ވިޔަސްމާ ބޯ ކަވަރެއް ލައްވާފައިވާ ނަމަ ފޯނު ހޫނުވެ ބެޓެރީ ގޮވުމަށް މަގު ފަހި ވެދާނެ
ނޯޓް 7ގެ ބެޓެރީ ގޮވާފައި
އެވެ. -އެ ޑިވައިސް އަކަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ޗާޖަރު ނޫނީ ބޭނުން ނުކުރާށެވެ.
ބުނި ގޮތުގައި އެމީހުން ކަނީ ސިއްހަތަށް ފައިދާހުރި ކާނާ އެކަންޏެވެ. އ އާއި އޭނާގެ އަންހެނުން އާމިނާ ފެޑޮއްލޯ އަށް އާޗިއަރޮލީގައި އުޅޭ މީހެއް ކަމަށްވާ އެންޓޯނި ޯ ވެސް މިހާރު 93އަހަރެވެ .ނަމަވެސް ޒުވާނަކާ އެއްވަރަށް ހަކަތަ އެބަހުއްޓެވެ. އޭނާ ބުނި ގޮތުގައި އެމީހުން ވަރަށް ގިނައިން މަހުގެ ބާވަތްތައް ކައެވެ .ދެން ކަނީ ރަށްބޭރުގައި ބޑުކުރާ މުސަޅާއި ކުކުޅު ފަދަ އެއްޗިއްސެވެ .ހަމައެކަނި އެމީހުންގެ އެމީހުން އަމިއްލައަށް ގެންގުޅެ ޮ އަމިއްލަ އުފެއްދުންތަކެވެ .އަދި ޒައިތޫނި ތެޔޮވެސް އެމީހުން ކަނީ އަމިއްލައަށް އުފައްދައިގެންނެވެ. ދިރާސާގައި އިސްކޮށް ހުރި ސެން ޑިއޭގޯގެ ހިތުގެ ޑޮކްޓަރެއް ކަމަށްވާ އެލަން އެސް.މައިސަލް އޮޅުންފިލުވައިދެއްވި ގޮތުގައި އާޗިއަރޮލީ މީހުންގެ އުފާވެރި މިޒާޖާއި އެމީހުންގެ ދިގު އުމުރަކީ ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތައް އެކުވެގެން ނިކުމެފައިވާ ނަތީޖާއެކެވެ .އޭނާ ފާހަގަ ކުރެއްވި ގޮތުގައި މި އަވަށުގެ މީހުންނަކީ ފަތްޕިލާވެލީގެ ބާވަތެއްކަމަށްވާ ރޯޒްމޭރީ ފަތް ވަރަށް ގިނައިން ކެއުމުގައި ބޭނުންކުރާ ބައެކެވެ .އަދި ވަރަށް ހަރަކާތްތެރި ދިރިއުޅުމެއް އުޅޭ ބައެކެވެ .އެ އަވަށަކީ ފަރުބަދައެއްގެ މަތީގައި އޮންނަ އަވަށަކަށް ވާއިރު މަގުތައް އެހާމެ ހަންޏެވެ .އެހެންވެ ހަނި އަދި އުސްކޮށް ކަތިވެފައި
އާޗިއަރޮލީގެ ގެތައް ހުންނަ ގޮތް
ހުންނަ މަގުތަކުން އަބަދާ އަބަދު ހިނގުމަކީ މި ރަށު މީހުން އާދަކޮށް ކުރަމުންދާ ކަމެކެވެ .ކޮންމެ މީހަކުވެސް ދުވާލަކު ކޮންމެވެސް މިންވަރަކަށް މި މަގުތަކުން ހިނގާ އުޅެ އެވެ. މި ރަށުގެ މީހުންގެ ސިއްހަތު ރަނގަޅުވެފައި ގިނަ ދުވަހު ދުނިޔޭގައި ތިބުމުގައި އެމީހުންގެ ހަށިގަނޑުގައިވާ ޖީންއެއްގެ އެއްވެސް ދައުރެއް ވޭ ހެއްޔެވެ؟ ޑޮކްޓަރު ވިދާޅުވީ އެ އަވަށުގެ މީހުން ރޯޒްމޭރީ ހެއްދުމަކީ އާންމު ކަމެއް ކަމަށާއި ފަހަރެއްގައި މިއީ ވެސް އެމީހުންގެ ސިއްހަތަށް ރަނގަޅު އެހިތެރިކަމެއް ފޯރުކޮށްދޭ އެއްޗަކަށް ވެދާނެ އެވެ. ރޯޒްމޭރީ އަކީ ސިކުނޑީގެ މަސައްކަތްތައް ރަނގަޅުކޮށްދޭ އެއްޗެކެވެ .އަދި މި ރަށު މީހުންނަކީ ހަށިގަނޑަށް ކަސްރަތުލިބޭ ކަންތައްތައް އަބަދުވެސް ކުރާ ބައެކެވެ .އެއީ މަސް ބޭނުން ކަމަށް ވިޔަސް ހިނގުން ކަމަށް ވިޔަސް އަދި އެކި ކާއެއްޗެތި އަޅާ ގަސްގަހާއި މާ އަޅާ ގަހާއި ފާޑުފާޑުގެ ގަސްތައް އިންދުމުގައި ވެސް މިރަށުގެ މީހުން ވަރަށް ހަރަކާތްތެރިކޮށް އުޅެ އެވެ .ކޮންމެ މީހަކުވެސް ކންމެ ދުވަހަކުވެސް ކޮށް އުޅެ އެވެ. ކޮންމެވެސް ކަމެއް ޮ މި ޕްރޮޖެކްޓްގައި މަސައްކަތްކުރި ސައިންސްވެރިންނަށް ވަރަށް ހައިރާންކަން ލިބުނު އެހެން ކަމެއް ވެސް ފާހަގަ ކުރެވުނެވެ .މި ރަށު މީހުންގެ ހަށިގަނޑުގައިވާ ކެޕިލަރީ ބްލަޑް ވެސެލްސް ނުވަތަ އެންމެ ހިމަ ލޭ ނާރުތައް ވަރުގަދަ ކަމެވެ .މި ނާރުތަކަކީ އުމުރުން ދުވަސްވުމުން ހަލާކުވާ އެއްޗެކެވެ .ނަމަވެސް އެ ރަށުގެ މީހުންގެ އެ ނާރުތައް ހުރީ ގާތްގަނޑަކަށް 20ގެ އަހަރުތައް ގުނަމުންދާ މީހުންގެ ނާރުތައް ފަދަ ޒުވާންކޮށެވެ. ބޑަށް އަމާޒުކޮށްފައިވަނީ އުމުރުން ދުވަސްވީ 80މީހަކަށެވެ .އޭގެ ތެރެއިން 25 މި ދިރާސާ ޮ މީހުންނަކީ 100އަހަރު ފުރިފައިވާ މީހުންނެވެ .މި ދިރާސާގައި ބައިވެރިވި ސައިންސްވެރިއަކު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ދިރާސާގެ އަމާޒަކީ އަޗިއަރޮލީން ދުނިޔެއަށް ފޯރުކޮށްދެވިދާނެ ކަންތައްތަކެއް ހޯދުމެވެ. "އަހަރެމެން މި ތައްޔާރުކުރަނީ ފާޑެއްގެ ކްލިނިކަލް ސްކޯ ޝީޓްތަކެއް .ގިނަ ދުވަސް ވަންދެން ދުނިޔޭގައި ހުންނަން ބޭނުންމީހުންގެ ކެއުމުގެ އާދަތައް ގެންގުޅެން ޖެހޭނެ ގޮތާއި ހަށިގަނޑަށް ހެލިފެލިވެ އުޅެވޭ ކަސްރަތުތައް ކުރަން ޖެހޭނެ މިންވަރާއި ވިސްނުން ގެންގުޅެން ޖެހޭނެ ގޮތާއި ސޯޝަލް ލައިފް ބަހައްޓާނެ ގޮތް ބުނެދޭ ޓޫލް ކަހަލަ އެއްޗެއް މިއީ "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
އެންޓޯނިއޯ ވަސާލޯ އާއި އާމިނާ ފެޑޮއްލޯ :އަޗިއޮރޮލީގެ އެންމެ އުމުރުން ދުވަސްވީ ދެމީހުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ބައެއް
މުނިފޫހިފިލުވުން
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
16
އަ ހު މަ ދު އަ ދް ޝަ ން
އަމާންގެ ސޯލޯ އަލްބަމް ޑިސެމްބަރުގައި ނެރެނީ
މލްޑިވިއަން އައިޑޮލް" ޕީއެސްއެމުން ގެނެސް ދިން " ޯ އިން ވިދާލި އިބްރާހީމް އަމާން ވެސް ސޯލޯ އަލްބަމެއް އާންމުންނާ ހަމައަށް ގެނެސް ދިނުމުގެ މަސައްކަތް ފަށައިފި އެވެ. ޑލް" އިން ނުވަ ވަނަ އަށް ދިޔަ "މޯލްޑިވިއަން އައި ޮ މަޖާ މިޒާޖެއްގެ އަމާން ބުނީ ހަ ލަވަ ހިމެނޭ އަލްބަމްގެ ހުރިހާ ލަވައެއްގެ މެލޮޑީ އާއި ލިރިކްސް މިހާރު ނިމިފައިވާ ކަމަށެވެ .ހަ ލަވައިގެ ތެރެއިން ދެ ލަވަ ނޫން އެހެން ހުރިހާ ލަވަތަކެއް ލިޔުނީ އަމާން އެވެ. އޭނާ ބުނީ މުޅިން ވެސް އަމިއްލަ ރާގުގެ ލަވަތައް ހިމެނޭ އަލްބަމްގައި ލޯބީގެ ލަވަތަކާ އެކު ކުޑަކުދިންނާއި ރ ޑިގްރީ" ފީލަށް އަދި ރާޅާ އެޅުމާ މަޝްހޫރު ބޭންޑް "ޒީ ޯ ބެހޭ ގޮތުން ހަދާފައިވާ ލަވަވައެއް ވެސް ހިމެނޭނެ ކަމަށެވެ. ލބީގެ ހަތަރު ލަވައަކީ އަމާންގެ "އަލްބަމްގައި ހިމެނޭ ޯ ލބިވެރިޔާއާ ދެ މީހުންގެ ވާން އުޅޭ އަނބިމީހާ ،މިހާރު ޯ މެދުގައި ހިނގާފައި ހުރި ކަންތައްތަކަށް ބިނާކޮށްގެން ހަދާފައި ހުރި ލަވަތަކެއް "،މިއުޒިކީ ދާއިރާ އިން ކުރިއަށް ދާން ޑިޓިއުން ބޭންޑްގެ އެހީތެރިކަން އަބަދުވެސް ލިބޭކަން ފާހަގަކޮށް އަމާން ބުންޏެވެ. "ކުޑަކުދިންގެ ލަވައެއް ހިމަނަން ނިންމީ އަމާންގެ ފޭން ބޑު ބަޔަކީ ކުޑަކުދިންނަށް ވާތީ އެ ކުދިންނަށް ދޭ ބޭސްގެ ޮ ހަދިޔާއަކަށް". އޭނާ ބުނީ އަލްބަމްގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ދަނީ ރައްޓެއްސެއްގެ އެހީތެރިކަމާ އެކު އަމިއްލަ ގޭގައި ކަމަށެވެ. "މިއީ މުޅިން ވެސް ހަމަ އަމާން އާއި ފްރެންޑްގެ އަމިއްލަ މަސައްކަތްތައް ފެނިގެން ދާނެ އަލްބަމެއް "،އަމާން ބުންޏެވެ. "ފުރަތަމަ އަލްބަމަށް ފަހު ވެސް އަމާންގެ ލަވަތައް އިވިގެން ދާނެ". އަލްބަމް އަންނަ ޑިސެމްބަރު 19ހިސާބުގައި ރިލީޒް ކުރަން ވަނީ ޕްލޭންކޮށްފަ އެވެ. "އެހާތަނަށް އަލްބަމް އެއްކޮށް ނިންމާލެވޭ ވަރު ނުވެއްޖިއްޔާ ތިން ލަވައެއް ބެލުންތެރިންނާ ހަމައަށް ގެނެސް އއާ އެކު "،އަމާން ބުންޏެވެ. ދޭނަން ވީޑި ޯ ބޑަށް އުންމީދުކުރެވޭ އެހާ ތަނަށް އަލްބަމް "ވަރަށް ޮ ނިންމައި ލެވޭނެ ކަމަށް". އަލްބަމްގެ އެއް ލަވައިގައި އަމާންއާ އެކު އަންހެން އަޑެއް ވެސް ހިމަނަން ވަނީ ވިސްނައިފަ އެވެ .އެގޮތުން ޑލް" އިން ފެނިގެން ދިޔަ ނައްބަތު "މޯލްޑިވިއަން އައި ޮ ޝަކީބާ އެކު ކިޔާފައިވާ ލަވައެއް އިވުން އެކަށީގެންވެ އެވެ. "އެކަމަކު އެކަން އަދި މުޅިން ފައިނަލެއް ނުވޭ "،އަމާން ބުންޏެވެ. އތް ތަނުގައި ފެނިގެން ދާނީ އޭނާ ބުނީ ކުރިއަށް ޮ ގތުގައި ނޫން ކަމަށެވެ. ހަމައެކަނި ލަވަ ކިޔުންތެރިއެއްގެ ޮ އަމާން ވަނީ އޭނާގެ ފުރަތަމަ ފިލްމަށް ސޮއިކޮށްފަ އެވެ .އޭގެ ތަފުސީލެއް އަދި ދެވެން ނެތް ނަމަވެސް ފިލްމުގެ ޝޫޓިން ނވެމްބަރުގައި ފަށާނެ ކަމަށް ބުންޏެވެ. ޮ "ރާއްޖޭގެ ހަމަ ވަރުގަދަ ސްޓޫޑިއޯއަކުން ލިބުނު ފުރުސަތެއް އެއީ .ވަރަށް ހިތްހަމަޖެހިފައި މިހިރީ ކުޅެން ލިބުނު ރޯލާ ދޭތެރޭ .އަމާންގެ މިޒާޖުގައި ވެސް ހުންނަ ރލަކުން ފެނިގެން ދާނީ .އެކަމަކު ކަހަލަ މަޖާ ހެއްވާ ޯ ބޑު ޑީޓެއިލެއް ދޭކަށް އަދި ހުއްދައެއް ނެތް "،އޭނާ މާ ޮ ބުންޏެވެ. "ޔަގީނުން ވެސް ފޭނުން ސަޕްރައިޒްވާ ކަހަލަ ރޯލަކުން ފެނިގެން ދާނީ .އެ ފިލްމު ރިލީޒް ވާނެ އަންނަ އަހަރު". އަމާން ބުނީ އަބަދު ވެސް ވަރަށް ފިލްމު ކުޅޭ ހިތްވާ ޑލް" ކުރިއަށް ދިޔަ ކަމަށެވެ .އަދި "މޯލްޑިވިއަން އައި ޮ ދުވަސްވަރު ވެސް ދެތިން ފިލްމަކުން ފުރުސަތު ލިބުނު ކަމަށް ބުންޏެވެ. ރލްތަކަކަށް ނުވާތީ އެ "ނަމަވެސް ހިތްހަމަޖެހޭ ކަހަލަ ޯ ކށްލީ "،އަމާން ބުންޏެވެ. އޮފާތައް ދޫ ޮ ކލިޓީ ފިލްމުތަކުން "ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ރަނގަޅު ޮ އަމާން ފެންނާނެ". ޑލް" އަށް ފަހު އޭނާ ބުނީ "މޯލްޑިވިއަން އައި ޮ ބޑަށް ބަދަލުވެފައިވާ ކަމަށެވެ. ދިރިއުޅުން ވެސް ވަރަށް ޮ އެހެންވެ މިހާ ހިސާބަށް އައުމުގައި އެހީތެރިކަން ލިބުނު ފަރާތްތަކަށް އަމާންގެ ހާއްސަ ޝުކުރެއް ވެސް އެބަ އޮތެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި މަންމަ އާއި ޕީއެސްމާއި ޑިޓިއުން ބޭންޑާއި ލަވަ ކިޔުންތެރިޔާ މުހައްމަދު އަބްދުލްޢަނީ (ތޭރަވާ) ގެ އިތުރުން ރައްޓެހިންނާއި އާއިލާގެ މީހުން ހިމެނެ އެވެ.
ދުނިޔެ
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
ބަހުރޭނުގައި އިންސާ ީނ ހައްގުތަކަށް މަސައްކަތް ކުރާ އެކްޓިވިސްޓް ދޫ ކޮށްލަން އެމެރިކާ އިން ގޮވާލައިފި ވޝިންޓަން (ސެޕްޓެމްބަރު - )7ބަހުރޭނުގައި ޮ
ފޮނުވި ސިޓީގައި ރަޖަބު ބުނެފައި ވަނީ އޭނާ
18
ބަހުރޭން ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ބާއްވާ އެއްވުންތަކުގައި އާއްމުކޮށް ނަބީލް ރަޖަބުގެ ފޮޓޯ ބޭނުން ކުރޭ. ޮ --ފޓޯ:އޭއެފްޕީ
ޔކް ޓައިމްސް އަށް ރަޖަބު ލިޔުން ފޮނުވުމާ ނިއު ޯ
ދައްކަމުން "،ތަރުޖަމާން ވިދާޅުވި އެވެ.
ބަންދުކޮށްފައި ހުރި އިންސާނީ ހައްގުތަކަށް މަސައްކަތް
ކށް ކަމަށާއި ކށްފައި ބަހައްޓަނީ އެކަހެރި ޮ ބަންދު ޮ
ރސެކިއުޓަރުން ވަނީ ބޭރުގެ ގުޅިގެން އެ ގައުމުގެ ޕް ޮ
ކުރާ އެކްޓިވިސްޓް ނަބީލް ރަޖަބު ވަގުތުން ދޫކޮށްލުމަށް
ބަހުރޭނުގެ ޖަލުތަކުގައި ގާތްގަނޑަކަށް 4،000ސިޔާސީ
ގތް ނޭނގޭ މީހަކަށް ދައުވާ ނޫހަކަށް ލިޔުމެއް ފޮނުވި ޮ
ކށް ހަރަކާތްތެރިވެފައި ވަނީ ހަރަކާތްތަކުގައި އިސް ޮ
ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުން ގޮވާލައިފި އެވެ.
ކުށްވެރިން ތިބޭނެ ކަމަށެވެ.
ކުރާނެ ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ .އެކްޓިވިސްޓުން ބުނެފައި
ރަޖަބެވެ .ބަހުރޭނުގައި 2011ވަނަ އަހަރު ވަނީ
ވަނީ އެ މީހަކީ ރަޖަބު ކަމަށެވެ.
ގވާލާ އެތައް ބަޔަކު މަގުތަކަށް ޑިމޮކްރެސީ އަށް އެދި ޮ
ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ ތަރުޖަމާން ވިދާޅުވީ ރަޖަބު
ބަހުރޭން ހިއުމަން ރައިޓްސް ސެންޓަރު 2002
ބަންދުކޮށްފައި ބެހެއްޓުމާއި އޭނާގެ މައްޗަށް އުފުލާފައިވާ
ވަނަ އަހަރު އުފެއްދި ފަހުން ރަޖަބުގެ މައްޗަށް ވަނީ
ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ ތަރުޖަމާން މާކް ޓޯނާ
ބަހުރޭން ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ހިންގި ގިނަ
ނުކުމެފަ އެވެ .މި ހަމަނުޖެހުންތައް ހުއްޓުވުމަށް
ދައުވާތަކާ އެކު އެމެރިކާ އިން ވަރަށް ކަންބޮޑުވާ
ކށް އެކި ފަހަރު މަތިން ޖަލަށްލައިފަ ތަފާތު ދައުވާތައް ޮ
ވިދާޅުވީ ރަޖަބު ވަގުތުން ދޫކޮށްލުމަށް ބަހުރޭން
އަވަށްޓެރި ގައުމުތަކުން ވަނީ ބަހުރޭނުން ސިފައިން
ކަމަށެވެ.
އެވެ.
ސަރުކާރަށް ގޮވާލާ ކަމަށެވެ.
ގެނެސްފަ އެވެ.
ޔކް ޓައިމްސް އަށް ރަޖަބު ސިޓީއެއް ނިއު ޯ
މކްރެސީ އަށް މަސައްކަތް ކޮށްފި ނަމަ "މިއީ ޑި ޮ
"ބަހުރޭނުގެ އިންސާނީ ހައްގުތަކުގެ ހާލަތާ މެދު
ފޮނުވުމާ ގުޅިގެން އޭނާގެ މައްޗަށް އިތުރު ދައުވާތަކެއް
ކށް އަދި މަރާ ވެސް ގައުމެއް"، މީހުން ޖަލަށްލާ އަނިޔާ ޮ
ބޑަށް ކަންބޮޑުވޭ .މި ބާވަތުގެ ހުރިހާ ކަމަކާ ވަރަށް ޮ
ޔކް ޓައިމްސް އަށް ވަނީ އުފުލައިފަ އެވެ .ނިއު ޯ
ޔކް ޓައިމްސްގައި ރަޖަބު ލިޔެފައިވެ އެވެ. ނިއު ޯ
ގތުން ބަހުރޭން ސަރުކާރާ މިދަނީ ވާހަކަ ގުޅޭ ޮ
ބުރްކިނީ މަނާ ކަމަށް ފްރާންސްގެ ދެކުނުގެ ކޯޓަކުން އަންގައިފި
ޕެރިސް (ސެޕްޓެމްބަރު - )7ފްރާންސްގެ އެންމެ ކޓަކުން ނިންމާފައިވާ ނިންމުމަކަށް ގޮން މަތީ އިދާރާ ޯ ޖަހާ ބުރްކިނީ މަނާ ކަމަށް ފްރާންސްގެ ދެކުނުގެ ކޓަކުން މިއަދު ނިންމައިފި އެވެ. ކޯސިކާގެ ޯ މުސްލިމް އަންހެނުން ބުރުގާއާ އެކު އަޅާ ބުރްކިނީ
ފްރާންސްގެ މުސްލިމް އަންހެނުން ބުނަނީ ބުރުގާ އެޅުމަކީ އެ މީހުންނަށް ލިބިގެންވާ ފަރުދީ ހައްގެއް ކަމަށް. ޮ --ފޓޯ:ރޮއިޓާސް
އެޅުން ފްރާންސްގެ 30ޓައުނެއްގައި މަނާކޮށްފައި ވަނިކޮށް އެ ގައުމުގެ އެންމެ މަތީ އިދާރީ ކޯޓުން އގަސްޓް މަހު ވަނީ އެއީ ފަރުދީ މިނިވަންކަމާ ޚިލާފު ޮ ނިންމުމެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅައިފަ އެވެ .އެކަމަކު ކޓުން ނިންމާފައި ވަނީ ބުރްކިނީ މަނާ ކޯސިކާގެ ޯ ކސިކާގެ އިތުރުން ކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއް ކަމަށެވެޯ . ފްރާންސްގެ އެހެން ޓައުންތަކުގެ މޭޔަރުން ވެސް ވަނީ ކށްފައި އޮތް ކޓު އަމުރަށް ގޮން ޖަހާ ބުރްކިނީ މަނާ ޮ ޯ އތުން ދަމަހައްޓާނެ ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. ޮ ފްރާންސްގެ ހިއުމަން ރައިޓްސް ލީގު (އެލްޑީއެޗް) އިން ބުނީ އެންމެ މަތީ އިދާރީ ކޯޓުގެ ނިންމުމާ ކސިކާގައި ވެސް ބުރްކިނީ އަޅައިގެން ގުޅިގެން ޯ އުޅެވޭނެ ކަމަށެވެ .އަދި މި ނިންމުމާ ދެކޮޅަށް ކޓުން ނިންމި ނިންމުން އިސްތިއުނާފް ކޯސިކާގެ ޯ ކުރާނެ ކަމަށް ވެސް އެލްޑީއެޗް އިން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. ކޓުގައި ބުރްކިނީ މަނާކުރުމަށް ވަކާލާތު ކޯސިކާގެ ޯ ކުރެއްވި އެ ޓައުނުގެ މޭޔަރު ޕައާރީ ވިވޯނީ ވިދާޅުވީ މިއީ އޭނާ އަށާއި އެ ޓައުނުގެ މީހުންނަށް ލިބުނު ބޑު ލުޔެއް ކަމަށެވެ. ވަރަށް ޮ ފްރާންސްގައި ބުރުގާގެ މައްސަލަ ބޮޑުވެފައިވާ ކސިކާ އަކީ މި މައްސަލަ އަދި މާ ބޮޑު އިރު ޯ ހމަ ދުވަހު ވަނީ އެ ޓައުނުގެ ތަނެކެވެ .މިދިޔަ ޯ ނާސަރީ ސްކޫލަކަށް ބުރުގާ އަޅައިގެން ދިޔަ ފަސް ބެލެނިވެރިއަކު ސްކޫލަށް ވެއްދުމަށް އެހެން ބެލެނިވެރިން ދެކޮޅު ހަދައިފަ އެވެ. ފްރާންސް އިން 2004ވަނަ އަހަރު ވަނީ އާއްމުންނާއި ސަރުކާރުން ހިންގާ ތަންތަނުގައި ދީނީ ނިޝާންތައް ބޭނުން ކުރުން މަނާކޮށްފަ އެވެ .އަދި 2011ވަނަ އަހަރު ވަނީ އާއްމު ތަންތަނުގައި ބުރުގާ އަޅައިގެން އުޅުން މަނާކޮށްފަ އެވެ.
ދުނިޔެ
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
ސައުދީ އަށް މުސްލިމުން އަދަބު ދިނުމަށް އީރާނުގެ ރައީސް ގޮވާލައްވައިފި ތެހެރާން (ސެޕްޓެމްބަރު - )8ސައުދީ
20
އީ ރާ ނު ގެ ކެ ބި ނެ ޓު ގެ ބަ އް ދަ ލު ވު މެ އް ގަ އި ރަ އީ ސް ހަ ސަ ން ރޫ ހާ ނީ ވާ ަހ ކަ ދަ އް ކަ ވަ ނީ -- .ފޮ ޓޯ :އޭ އެ ފް ޕީ
އތް މައްސަލަ އަކީ ހައްޖާ ގުޅޭ ކަމެއް ނަމަ އެކު ޮ
ރަނގަޅަށް ނުކުރެވޭ ކަމަށާއި އެކަން އެހެން ބަޔަކާ
އަރަބިއާ އިން ހިންގަމުންދާ ޖަރީމާތަކަށް ދުނިޔޭގެ
ގތަކުން ނަމަވެސް އެކަން ހައްލު ކުރަން އެހެން ޮ
ގވާލައްވައިފަ އެވެ .އަދި މިދިޔަ ހަވާލު ކުރުމަށް ޮ
ނުވަ މަސް ފަހުންނެވެ .ޝިއާއީންގެ އިސް ލީޑަރަކަށް
އެންމެހާ މުސްލިމުން އެކަތިގަނޑަކަށްވެ ސައުދީ އަށް
ޖެހޭ ކަމަށެވެ .އަދި ސައުދީ ސަރުކާރުން ދަނީ
އަހަރު ހައްޖުގެ އަޅުކަމުގެ ތެރޭގައި ފިތިގެން މީހުން
ސައުދީން މަރުގެ އަދަބު ތަންފީޒުކުރުމާ ގުޅިގެން
އަދަބު ދިނުމަށް އީރާނުގެ ރައީސް ހަސަން ރޫހާނީ
ސަރަހައްދުގައި ހަމަނުޖެހުން އުފައްދާ ޔަމަނާއި ސީރިއާ
މަރުވި ހާދިސާ އަށް އިޝާރާތް ކުރައްވާ ޚާމަނާއީ ވަނީ
އުފެދުނު ހިތްހަމަނުޖެހުމުގައި އީރާނުގައި ހުންނަ ސައުދީ
ގވާލައްވައިފި އެވެ. ޮ
އަދި އިރާގު ފަދަ ގައުމުތަކުގައި ޓެރަރިޒަމް ހިންގަމުން
ސައުދީ އަކީ ހައްޖުގައި މީހުން މަރާ ގައުމެއް ކަމަށް
އެމްބަސީގައި ބަޔަކު ވަނީ އަލިފާން ޖަހައިފަ އެވެ.
ވިދާޅުވެފަ އެވެ .ޚާމަނާއީގެ ވާހަކަތަކަށް ރައްދު ދެއްވާ
ދެ ގައުމުގެ މެދުގައި ސިޔާސީ ގުޅުން ގާއިމްކޮށްފައި
ސައުދީ އަރަބިއާގެ އިސް މުފްތީ އަބްދުލް އަޒީޒް އާލް
ނެތުމުން އީރާނުން ހައްޖަށް ދާ މީހުންނަށް ވިސާ
ހައްލުކޮށް އެ ގައުމަށް އަދަބު ދޭން ޖެހޭނެ "،ކެބިނެޓުގެ
އީރާނާއި ސައުދީ އަރަބިއާގެ މެދުގައި ބަހުގެ ހަމަލާތައް
ޝެއިޚް ވަނީ އީރާނުގައި އުޅެނީ މުސްލިމުން ނޫން
ދޫރުމުގައި ދަތިތަކެއް ދިމާވުމުން އީރާނުން މި އަހަރު
ބައްދަލުވުމެއްގައި ރޫހާނީ ވިދާޅުވި އެވެ.
ބޑަށް ހޫނުވެފަ އެވެ .އީރާނުގެ ރޫހީ ވަނީ ވަރަށް ޮ
ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ.
ހައްޖަކަށް މީހުން ނުދެ އެވެ.
"ސަރަހައްދީ ގައުމުތަކާއި އިސްލާމީ ގައުމުތައް އެކަތިގަނޑަކަށްވެ ސައުދީ އަރަބިއާގެ މައްސަލަ
ރޫހާނީއާ ހަވާލާދީ އީރާނުގެ ރަސްމީ ނޫސް އެޖެންސީ އިރްނާ އިން ބުނީ ސައުދީ އަރަބިއާއާ
ކަމަށް ވެސް ރޫހާނީ ތުހުމަތު ކުރެއްވި އެވެ. މި އަހަރުގެ ހައްޖުގެ އަޅުކަން ފެށުމުގެ ކުރިން
ލީޑަރު އާޔަތުﷲ އަލީ ޚާމަނާއީ ވަނީ ސައުދީ ޝާހީ އާއިލާ އިން ގެފުޅު ބެލެހެއްޓުމުގެ މަސައްކަތް
މި ވަނީ ދެ ގައުމުން ސިޔާސީ ގުޅުން ކަނޑާލިތާ
އީރާނާއި ސައުދީ އަރަބިއާގެ އިސް ލީޑަރުންގެ މެދުގައި ވަރުގަދަ ބަހުގެ ހަމަލާތަކެއް ބަދަލުކޮށްފައި
އައިއެސްގެ ވެރިރަށް ހިފަ ްނ އެމެރިކާ އާއި ތުރުކީ ތައްޔާރުވެއްޖެ
އަންކާރާ (ސެޕްޓެމްބަރު - )8ސީރިއާގައި އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް (އައިއެސް) އިން ވެރިރަށުގެ ގޮތުގައި ބަލާ ރައްގާ ހިފަން އެމެރިކާ އާއި ތުރުކީ ތައްޔާރުވެފައިވާ ކަމަށް ތުރުކީގެ ރައީސް ރަޖަބު ތައްޔިބު އުރުދުޣާން ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. އުރުދުޣާން ވިދާޅުވީ ޗައިނާގައި ނިމިގެން ދިޔަ ޖީ 20ސަމިޓުގެ ތެރޭގައި ރައީސް ބަރަކް އޮބާމާއާ ބައްދަލު ކުރައްވާ ދެ ގައުމު ގުޅިގެން ރައްގާ އަށް ގތުން މަޝްވަރާ ކުރެއްވި ހަމަލާ ދިނުމާ ބެހޭ ޮ ކަމަށެވެ .އަދި އެމެރިކާއާ ގުޅިގެން ރައްގާ އަށް ހަމަލާ ދިނުމުގައި ތުރުކީން އެއްވެސް މައްސަލައެއް ނެތް ކަމަށް އުރުދުޣާން ވިދާޅުވި އެވެ. ތުރުކީން މިދިޔަ މަހު ވަނީ ސީރިއާގެ ތެރޭގައި އައިއެސް އާއި ކުރުދީންނާ ދެކޮޅަށް އަސްކަރީ އޮޕަރޭޝަނެއް ފަށައިފަ އެވެ .މި އޮޕަރޭޝަނުގައި ސަރަހައްދީ ރޮނގުގެ ކައިރިން އައިއެސް ފައްސާލާފައިވާ ކަމަށް ތުރުކީން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. ގތުން ގުޅިފައިވާ ފިޔަވަޅުތައް "ރައްގާއާ ގުޅޭ ޮ އބާމާ ބޭނުންވޭ .އަދި ތުރުކީ ސިފައިންގެ އެޅުމަށް ޮ ގތުން ވެސް މަޝްވަރާކޮށް ބައިވެރިވުމާ ބެހޭ ޮ ކންމެ ފިޔަވަޅެއް ވެސް އަޅާނެ"، ބޭނުންވާ ޮ އުރުދުޣާން ވިދާޅުވި އެވެ. ރައްގާ ހިފުމުގެ ޕްލޭނުގެ ތަފްސީލެއް އުރުދުޣާން ނުދެއްވަ އެވެ .ރައްގާގައި މިހާރު ވެސް 500،000-250،000އާ ދެމެދުގެ އަދަދަކަށް މީހުން އުޅޭ ކަމަށްވެ އެވެ. އުރުދުޣާންގެ ބަޔާނާ ގުޅޭ ގޮތުން ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުން ސީދާ ޖަވާބެއް ނުދެ އެވެ. ނަމަވެސް އެމެރިކާގެ ޚާރިޖިއްޔާ އިން ބުނީ ކށްލަން "އެ ހިސާބުގެ ބާރެއް" އައިއެސް ބަލި ޮ ކންމެހެން ވެސް ބޭނުންވާ ކަމަށެވެ. ޮ ޕޓާ އެކު ސީރިއާގެ "އެމެރިކާގެ ސަ ޯ ސަރަހައްދީ ރޮނގު ކައިރީ ތުރުކީން ހިންގަމުންދާ އޕަރޭޝަނާ ގުޅިގެން ރައްގާގައި އައިއެސް ޮ ބޑު އެހީތެރިކަމެއް އެކެހެރިވުމަށް ދަނީ ވަރަށް ޮ ލިބެމުން "،ސްޓޭޓް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ.
ށ ން ރަ އް ގާ ގެ އް ލު މަ ކީ އެ ަޖ މާ އަ ތަ ށް ލި ބޭ ނެ ވަ ރަ ށް ބޮ ޑު ދެ ރަ ެއ އްޮ -- .ފ ޓޯ :ރޮ އި ާޓ ސް ައ އި އެ ސް ގެ ާބ ރު ގެ ދަ ު
ކުޅިވަރު
21
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
ސިޓީ-ޔުނައިޓެޑް :އެންމެ އަގުބޮޑު ފުޓްބޯޅަ މެޗު! މޮރީނިއޯގެ ކުޅޭ ޔުނައިޓެޑާއި ގާޑިއޯލާގެ ސިޓީ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ބައްދަލުކުރާއިރު މި މެޗަށް މި ދެ ޓީމުން ނެރޭނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ފުރަތަމަ އެގާރަ ކުޅުންތެރިންގެ އަގަކީ 670މިލިއަން ޕައުންޑެވެ. މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑުގެ ފުރަތަމަ އެގާރައިގެ އަގަކީ 350.55މިލިއަން ޕައުންޑެވެ .ސިޓީގެ ފުރަތަމަ އެގާރައިގެ އަގަކީ 321.55މިލިއަން ޕައުންޑެވެ. އަ އް ޒާ މް އަ ލި ފު ޅު
ފާއިތުވި ސީޒަންތަކަށް ބަލާއިރު ކުޅުންތެރިންނަށް
ފުޓްބޯޅަ ތާރީހުގައި ކުޅޭ އެންމެ އަގުބޮޑު މެޗަށެވެ.
ޓްރާންސްފާ މާކެޓްގައި އެ ޓީމަށް ބަދަލުވި ޕައުލް
ޖން ސްޓޯންސް އާއި 49 މިލިއަން ޕައުންޑަށް ގެނައި ޯ
އގެ ކުޅޭ ޔުނައިޓެޑާއި ގާޑިއޯލާގެ ސިޓީ މޮރީނި ޯ
ޕގްބާ ގެންނަން ޔުނައިޓެޑުން ވަނީ ޕޮގްބާ އެވެޮ .
މިލިއަން ޕައުންޑަށް ގަތް ރަހީމް ސްޓާލިންގެ އިތުރުން
ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ބައްދަލުކުރާއިރު މި މެޗަށް މި
93.25މިލިއަން ޕައުންޑް ހަރަދުކޮށްފަ އެވެ .މީގެ
37މިލިއަން ޕައުންޑަށް ގަތް ލިރޯއި ސާނޭ އެވެ.
ދެ ޓީމުން ނެރޭނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ފުރަތަމަ އެގާރަ
އިތުރުން 57.6މިލިއަން ޕައުންޑަށް ގެނައި އެންތަނީ
މީގެ ކުރިން ކުޅުންތެރިންގެ އަގުތަކަށް ބަލާއިރު
ބޑު ހޭދައެއް ކުރި އިނގިރޭސި ކްލަބްތަކުގެ އެންމެ ޮ
ކުޅުންތެރިންގެ އަގަކީ 670މިލިއަން ޕައުންޑެވެ.
މާޝިއަލް އާއި 37.1މިލިއަން ޕައުންޑަށް ގަތް ހުއާން
ބޑު މެޗަކީ މިދިޔަ އަހަރު ނޮވެމްބަރު އެންމެ އަގު ޮ
ތެރޭގައި މެންޗެސްޓާ ސިޓީ އާއި މެންޗެސްޓާ
މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑުގެ ފުރަތަމަ އެގާރައިގެ އަގަކީ
މަޓާ އަދި 30މިލިއަން ޕައުންޑަށް ގަތް އެރިކް ބެއިލީ
ލނާއާ ދެކޮޅަށް ކުޅުނު މަހު ރެއާލް ދަނޑުގައި ބާސެ ޯ
ޔުނައިޓެޑް ހިމެނެ އެވެ .މި ފަހަރުގެ ޕްރިމިއާ ލީގު
350.55މިލިއަން ޕައުންޑެވެ .ސިޓީގެ ފުރަތަމަ
ހިމެނެ އެވެ.
ކ އެވެ .އެ މެޗަށް ނުކުތް ދެ ޓީމުގެ އެލް ކްލަސި ޯ
ސީޒަނުގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ސިޓީ އާއި ޔުނައިޓެޑް
އެގާރައިގެ އަގަކީ 321.55މިލިއަން ޕައުންޑެވެ.
ހނިހިރު ދުވަހު ބައްދަލުކުރާއިރު ،މި މެޗު އަންނަ ޮ ވެގެންދާނީ ކުޅުންތެރިންގެ އަގަށް ބަލާއިރު މިހާތަނަށް
ޔުނައިޓެޑްގެ ފުރަތަމަ އެގާރަ އަށް ބަލާއިރު ކޑް އަގަކަށް މި ފަހަރުގެ އެންމެ އަގުބޮޑީ ދުނިޔޭގެ ރެ ޯ
ބޑު ކުޅުންތެރިއަކީ 54 ސިޓީގެ އެންމެ އަގު ޮ މިލިއަން ޕައުންޑަށް އެ ޓީމަށް ގެނައި ކެވިން ޑިބްރޭނާ
ފުރަތަމަ އެގާރަ ކުޅުންތެރިންގެ އަގަކީ 562މިލިއަން ޕައުންޑެވެ.
އެވެ .އޭގެ އިތުރުން ދެން އެންމެ އަގުބޮޑީ 50
ފްލައިބޯޑް ވޯލްޑް ޗެމްޕިއަންޝިޕުގަ ިއ 2026ގެ ވޯލްޑް ކަޕް ވާދަކުރާއިރު އިއްބަޑޭ އުއްމީދުގަ ިއ އުތުރު އެމެރިކާގައި؟ ޒިއުރިކް (ސެޕްޓެމްބަރު - )7ވޯލްޑް ކަޕް ފުޓްބޯޅަ މުބާރާތް 2026ވަނަ އަހަރު އުތުރު
ކަޒަކިސްތާނާއި އުތުރު އެމެރިކާ އިން ކެނެޑާ އާއި
އެމެރިކާގައި ބާއްވަފާނެ ކަމުގެ އިޝާރާތެއް ފީފާގެ
ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް އާއި މެކްސިކޯ އަދި ދެކުނު
ނ ދެއްވައިފި އެވެ. ރައީސް ޖިއާނީ އިންފަންޓީ ޯ
ޔޫތު މިނިސްޓްރީގެ ފަރާތުން އިއްބަޑޭ (ކ) އާ ރަމްޒީ ޓިކެޓް ހަވާލުކުރަނީ --.ފޮޓޯ: ޔޫތު މިނިސްޓްރީ
ލރިޑާގައި މި މަހު އޮންނަ އެމެރިކާގެ ފް ޮ
"މިއަހަރުގެ މުބާރަތުން ވަނައެއް ހޯދުމުގެ
ވލްޑް ޗެމްޕިއަންޝިޕުން ވަނައެއް ހޯދޭނެ ފްލައިބޯޑް ޯ އތް ކަމަށް މުބާރާތުގައި ރާއްޖެ ކަމުގެ އުއްމީދު އެބަ ޮ
ބޑާސް ޓީމާއި ސަޕޯޓަރުންނާއި، ދެކެނީ ރާއްޖޭގެ ފްލައި ޯ
ތަމްސީލްކުރާ އިބްރާހިމް ހުސެއިން (އިއްބަޑޭ) ބުނެފި
ރަހްމަތްތެރިން އަދި އާއިލާ "،ކުރީގެ ފުޓްބޯޅަ
އެވެ.
އެމެރިކާ އިން ކޮލަމްބިއާ އެވެ.
އުތުރު އެމެރިކާގެ ގައުމެއްގައި އެންމެ ފަހުން
ވލްޑް ކަޕުގައި ވާދަކުރާ އިންފަންޓީނޯ ވަނީ ޯ
ވޯލްޑް ކަޕް ބާއްވާފައިވަނީ 1994ވަނަ އަހަރު
ޓީމުތަކުގެ އަދަދު 40އަށް އިތުރުކުރަން އަދި ގިނަ
ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސްގަ އެވެ .އެއީ މިހާތަނަށް
ގައުމުތަކެއްގައި މުބާރާތް ބާއްވަން ހުށަހަޅުއްވާނެ
އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު މެޗު ބަލަން ސްޓޭޑިއަމަށް ވަން
ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ .އެކަމާ މަޝްވަރާކުރާނީ
ވލްޑް ކަޕެވެ. އެއް ޯ
އންނަ ފީފާ ކައުންސިލް ބައްދަލުވުމުގަ އަންނަ މަހު ޮ
"ހިނގާ ބަލަމާ .ވަރަށް ގިނަ ދުވަސްވެއްޖެ ވލްޑް ކަޕް ނުބާއްވާތާ. އުތުރު އެމެރިކާގައި ޯ
ބޑު ހިތްވަރެއްކަމުގައި އުންމީދު އެބައޮތް .އެންމެ ޮ
ކށްފައިވަނީ ޔޫރަޕުން ބާއްވަން ޝައުގުވެރިކަން ފާޅު ޮ
އެވެ. ޔުއެފާ އިން ވަނީ ކުރިއަށް އޮތް ޔޫރޯ މުޅި
އތް "،އިންފަންޓީނޯ މިވަގުތަށް އެ ފުރުސަތު އެބަ ޮ
ޔޫރަޕުގައި ބާއްވަން ނިންމައިފަ އެވެ .އަދި ޔޫރޯގައި
ވިދާޅުވި އެވެ.
ވާދަކުރާ ޓީމުތަކުގެ އަދަދު ވަނީ އިތުރުކޮށްފަ އެވެ.
ވޯލްޑް ކަޕް 2018ވަނަ އަހަރު ރަޝިއާގައި ބާއްވާއިރު 2022ވަނަ އަހަރު އޮންނާނީ ގަތަރުގަ
އެ ބަދަލުތައް ގެނައި އިރު އިންފަންޓީނޯ އަކީ ޔުއެފާގެ ޖެނެރަލް ސެކްރެޓަރީ އެވެ.
އެވެ .ދިހަ އަހަރު ފަހުން 2026 ،ގައި ވޯލްޑް ކަޕް
ކުޅުންތެރިޔާ އިއްބަޑޭ ބުންޏެވެ. މި މަހު 16އިން 18އަށް ފްލޮރިޑާގައި
މިއީ މި މުބާރާތް ބާއްވާ ފަސް ވަނަ ފަހަރެވެ.
ބޭއްވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ ޒަޕާޓާ ރޭސިންގް އެންޑް ޕޮރޯ
މި މުބާރާތް ކުރިން ބާއްވަން ހަމަޖެއްސީ މި އަހަރު
ވލްޑް ޗެމްޕިއަންޝިޕްގައި ރސް ފްލައިބޯޑް ޯ ވޯޓަ ކް ޮ
ޑިސެމްބަރު މަހު ދުބާއީގަ އެވެ .އެކަމަކު މުބާރާތް
މިފަހަރު ވެސް ރާއްޖޭން ވާދަކުރާ ހަމައެކަނި އެތުލީޓަކީ
ލރިޑާގައި ބާއްވަން ފަހުން ނިންމީ އެވެ. ކށް ފް ޮ އަވަސް ޮ
ވލްޑް ޗެމްޕިއަންޝިޕްގައި އިއްބަޑޭ އެވެ .މިއީ ޯ ދިވެއްސަކު ވާދަކުރާ ދެ ވަނަ ފަހަރެވެ. މިދިޔަ އަހަރު ދުބާއީގައި އޮތް ވޯލްޑް
މި މުބާރާތުގައި ވާދަކުރުމަށް އިއްބަޑޭ އަށް މާލީ ކށްދިނީ މިނިސްޓްރީ އޮފް ގޮތުން އެހީތެރިކަން ފޯރު ޮ ޕޓްސް އިންނެވެ .އިއްބަޑޭ ވަނީ މި ޔޫތް އެންޑް ސް ޯ
ޗެމްޕިއަންޝިޕުން އިއްބަޑޭ ވަނީ 26ވަނަ ހޯދައިފަ
މުބާރާތުގައި ބައިވެރިވުމަށް ޒަޕާޓާ ރޭސިން ،އޮލިމްޕިއާ،
އެވެ .އަދި އޭގެ ފަހުން އިއްބަޑޭ ވަނީ މިދިޔަ ޖޫން
ޕޓްސް އަދި ފްރާންސްގެ ޓާބޮޓެކް ،ލިކުއިޑް ވޯޓާ ސް ޯ
މަހު ފްރާންސްގައި ކުރިއަށް ދިޔަ ޔޫރަޕިއަން ފްލައިބޯޑް
ފްލައިކެޕްޓަންގެ ފަރާތުން ލިބުނު އެހީތެރިކަމަށް ޝުކުރު
ޗެމްޕިއަންޝިޕްގެ ތިން ވަނަ ހޯދައިފަ އެވެ.
އަދާކޮށްފަ އެވެ.
އެމެރިކާގައި 1994ވަނަ އަހަރު ބޭއްވި ޯވލްޑް ކަޕުގެ ފައިނަލް މެޗު ބަލަން ކެލިފޯނިއާގެ ރޯސް ބޯލް ސްޓޭޑިއަމަށް މީހުން އެއްވެފައި.
ކުޅިވަރު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
ހޭންޑްބޯޅަ ޓީމު ދެ ވަނަ މެޗުން ވެސް ލަންކާ ބަލިކޮށްފި
22
ލަންކާއާ ދެ ޮކޅަށް ނުކު ްތ ގައުމީ ފިރިހެން ހޭންޑް ޯބޅަ ޓީމު -- .ފޮޓޯ: ހޭންޑްބޯލް އެސޯސިއޭޝަން
އަ އް ޒާ މް އަ ލި ފު ޅު
ސްރީލަންކާގައި މިހާރު ތަމްރީން ހަދަމުން އަންނަ ގައުމީ ފިރިހެން ހޭންޑްބޯޅަ ޓީމު ކުޅުނު ދެ ވަނަ މެޗުން ވެސް ލަންކާގެ ފިރިހެން ހޭންޑްބޯޅަ ޓީމު ބަލިކޮށްފި އެވެ. މިއަދު ހެނދުނު ކުޅުނު މި މެޗުން ރާއްޖެ މޮޅުވީ 19-27ލަނޑުންނެވެ .މިދިޔަ އަންގާރަ ދުވަހު ކުޅުނު ފުރަތަމަ މެޗުން ރާއްޖެ މޮޅުވީ 21-26ލަނޑުންނެވެ. ޒުވާން ކުޅުންތެރިންތަކެއް ހިމެނޭ ރާއްޖޭގެ ހޭންޑްބޯޅަ ޓީމުން ފުރަތަމަ މެޗަށް ވުރެ ރަނގަޅު ކުޅުމެއް މި މެޗުގައި ދެއްކި އެވެެ. މލްޑިވްސް އިން ބލް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް ޯ ހޭންޑް ޯ ބުނީ ލަންކާ ޓުއާ އިން ރާއްޖޭގެ ކުޅުންތެރިންނަށް ރަނގަޅު މެޗުތަކެއް ކުޅެލަން ލިބޭ ކަމަށާއި މިކަމުގެ ފައިދާ މުސްތަގުބަލުގައި މުބާރާތްތަކުގައި ވާދަކުރާއިރު ފެނިގެންދާނެ ކަމަށެވެ. ލަންކާ ދަތުރު ނިންމާލުމަށް ފަހު ހޭންޑްބޯޅަ ޓީމު އެނބުރި މާލެ އައުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ އަންނަ އާދިއްތަ ދުވަހު އެވެ.
ރެއާލުން އެޑިޑާސް ދޫ ކޮށްލުމަށް ފަހު ނައިކީއާ ދިމާލަށް؟ ޕންސަޝިޕް އެއްބަސްވުން ރެއާލަށް ހެދި ކިޓް ސް ޮ
ވަނީ އެޑިޑާސް އަށް އެ ކްލަބްގެ ކަންބޮޑުވުންތައް
ރެއާލަށް ސީޒަނަކު 120މިލިއަން ޔޫރޯ ލިބޭ ކިޓް
ފރުކޮށްދެމުން އައި އަހަރު ރެއާލް މެޑްރިޑަށް ކިޓް ޯ
ވުރެ އަގުބޮޑު ވުމުންނެވެ .ޔުނައިޓެޑުން އެޑިޑާސްއާ
ހިއްސާކޮށްފަ އެވެ .އަދި ކުރިއެރުމެއް ނުލިބިއްޖެނަމަ
ސްޕޮންސަޝިޕް އެއްބަސްވުމެއް ރެއާލަށް ހުށަހަޅާފައިވާ
މެޑްރިޑް (ސެޕްޓެމްބަރު - )8ފާއިތުވި 18 ކށްލުމަށް ފަހު އެ މަޝްހޫރު އެޑިޑާސް ކުންފުނި ދޫ ޮ
އެކު ހެދި އެއްބަސްވުމާ ގުޅިގެން އަހަރަކު އެ ޓީމަށް
އެޑިޑާސްއާ އެކު ހަދާފައިވާ އެއްބަސްވުން އަންނަ
ޕޓްސްގެ ރިޕޯޓެއްގައިވެ އެވެ. ކަމަށް ބީޓީ ސް ޯ
ކްލަބުން ނައިކީއާ އެކު ކުރިއަށްދާން ވިސްނަމުން
ރ ލިބެ އެވެ .މިއީ އަހަރަކަށް 96މިލިއަން ޔޫ ޯ
އަހަރު އާ ނުކުރަން ރެއާލުން ނިންމާފައިވާ ކަމަށް
ބަލާއިރު ރެއާލަށް ވުރެން 40މިލިއަން ޔޫރޯ އަގުބޮޑު
ޕޓްތައް ބުނެ އެވެ. ރި ޯ
ޕޓްތައް ބުނެފި އެވެ. އަންނަ ކަމަށް ރި ޯ ރެއާލާއި އެޑިޑާސްއާ ދެމެދު މައްސަލަ ޖެހުނީ ދާދިފަހުން އެ ކުންފުނިން މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑާ އެކު
އަދަދެކެވެ. ގތުން މިކަމާ ގުޅިގެން ރެއާލުން ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ޮ
އެޑިޑާސް އާއި ރެއާލް މައްސަލަތަކެއް ޖެހިފައިވާ މި ދަނޑިވަޅުގެ ބޭނުން ހިފައި ނައިކީ އިން ވަނީ
މުބާރާތުން ކެޓުމު ްނ މަރޭ އަށް ގޯސްވީ ރެފްރީ ޔކް ،ޔުނައިޓެޑް ސްޓޭޓްސް (ސެޕްޓެމްބަރު ނިއު ޯ
މެޗު ފަށައިގެން މަރޭ އަތުގައި ކޮންޓްރޯލް އޮތް
އެހެން ނަމަވެސް މިކަމާ ގުޅޭގޮތުން ރެއާލުން ގޮތެއް ނިންމާނީ އިތުރަށް އެޑިޑާސްއާ މަޝްވަރާ ކުރުމަށް ފަހު އެވެ .އެޑިޑާސް އަކީ 1998ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ރެއާލްގެ ކިޓް ސްޕޮންސަރެވެ.
އިނގިރޭސި ޓެނިސް ކުޅުންތެރިއާ އެންޑީ މަރޭ --.ފޮޓޯ: އޭއެފްޕީ
ރެފްރީ ގާތު އެ ވަގުތު ޝަކުވާ ކޮށްފަ އެވެ .އެ
ޓެނިސް ކެރިއަރުގައި އޭނާ އެންމެ ރަނގަޅު ކުޅުމެއް
އޕަންގެ ކުއާޓާ ފައިނަލުން ޖަޕާންގެ - )8ޔޫއެސް ޯ
ނަމަވެސް އޭނާގެ ލީޑު ދިޔައީ ތިން ވަނަ ސެޓާ
ހިސާބުން ފެށިގެން ރުޅިގަދަވެ ،މަރޭ މެޗަށް ދޭން ޖެހޭ
ދައްކަމުން އަންނަ އަހަރެވެ.
ކރީ އަތުން ބަލިވީ ރެފްރީގެ ގޯސް ކެއި ނިޝި ޯ
ހަމައިންނެވެ .ތިން ވަނަ ސެޓުގައި ވިއްސާރަ ވުމުގެ
ސަމާލުކަން ގެއްލުނެވެ.
ނިންމުތަކެއްގެ ސަބަބުން ކަމަށް އިނގިރޭސި އެއް ވަނަ
ސަބަބުން މެޗު މެދުކަނޑާލިއިރު ވެސް މަރޭ އައީ
ޓެނިސް ކުޅުންތެރިއާ އެންޑީ މަރޭ ބުނެފި އެވެ.
މި އަހަރުގެ މިހާތަނަށް ކުޅުނު ހުރިހާ ގްރޭންޑް
"އަހަންނަށް ލިބެން ޖެހޭ ޕޮއިންޓެއް ހުއްޓުވީ
ސްލޭމް މުބާރާތެއްގެ ފައިނަލުގައި މަރޭ ވާދަކުރިއިރު،
ރަނގަޅު ކުޅުމެއް ދައްކަމުންނެވެ .އެކަމަކު ހަތަރު ވަނަ
އަމްޕަޔަރު .އެއީ އަހަރެން ހިތްހަމަ ނުޖެހުނު ސަބަބަކީ.
ވިމްބަލްޑަން ތަށި ކާމިޔާބުކުރި އެވެ .އެ އަށް ފަހު
ސެޓުގެ މެދުތެރެއިން ދަނޑުގެ ސައުންޑް ސިސްޓަމަށް
އެކަމުގެ ސަބަބުން އަހަރެންގެ ކުޅުމަށް އަސަރުކުރި"،
އލިމްޕިކްސްގެ ރަން މެޑަލް ވެސް މިދިޔަ މަހު އޮތް ޮ
ސެޓުތައް ދިޔައީ 5-7 1-6 6-4 4-6 6-1
ދިމާވި މައްސަލައެއްގެ ސަބަބުން އަމްޕަޔަރު މެޗުގެ
މެޗަށް ފަހު މަރޭ ބުންޏެވެ.
ދިފާއުކުރި އެވެ .ބަލިނުވެ 22މެޗު ހަމަކުރިއިރު ،މަރޭ
ކރީ ބުނީ ފެށުން ދިޔައީ ދަށްކޮށް އިންނެވެ .ނިޝި ޯ
ކުޅުން ހުއްޓާލުމުން މަރޭ އަށް ލިބެން އޮތް ޕޮއިންޓެއް
ކަމަށާއި ފަހަތުން އަރައި މޮޅުވެވުނީ ވަރަށް ހިތްވަރު
ގެއްލުނެވެ.
ފރިގަދަ ކުޅުމެއް ފެނިގެންދިޔަ މި މެޗުގެ ޯ
ކޮށްގެން ކަމަށެވެ.
އެކަމާ ގުޅިގެން މަރޭ ވަނީ އަމްޕަޔަރާއި މުބާރާތުގެ
މިއީ މި އަހަރުގެ ގްރޭންޑް ސްލޭމް މުބާރާތެއްގެ ގސް ދުނިޔޭގެ ދެ ވަނައިގައި މި ވަގުތު ސެމީ އަށް ނު ޮ އޮތް މަރޭ ކެޓި ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ .މި އަހަރަކީ މަރޭގެ
އތް ސިންސިނާޓީ މާސްޓާސް ބަލިވީ މިދިޔަ މަހު ޮ ފައިނަލުގައި މަރިން ސިލިޗް އަތުންނެވެ.
ކުޅިވަރު
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
24
ވޮލީބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަނު ެގ ރައީސްގެ މަގާމަށް ލަތީފް ާވދަކުރައްވަނީ އިސްކަންދޭނެ އެއް ކަންތައް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. "ވޮލީބޯޅަ އަށް 24ގަޑިއިރު ހާއްސަ ތަނެއް އެބަ ބޭނުންވޭ .އެކަމަށް ބިމެއް މިހާރު ވެސް ހަމަޖެހިފައިވަނީ .އެތަން ތަރައްގީކުރުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެ ފުރަތަމަ ވެސް ކުރާނެ އެއް ކޓަކީ އެހެން ބައެއް ކަންތައް .ޒުވާނުންގެ މަރުކަޒުގެ ޯ
ގައުމީ ވޮލީބޯޅަ މުބާރާތް ޯމލްޑިވިއަން ކާމިޔާބުކުރުމަށް ފަހު ލަތީފް (ވ )2-ޓީމުގެ އެހެން ކުޅުންތެރިންނާ އެކު ތަށްޓާ ހަވާލުވަނީ.
ކުޅިވަރުތައް ވެސް ބޭނުންކުރާތަނެއް އެހެންވެ އެތަނުގެ ބޅައަށް ނުހިފޭ"، ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ވޮލީ ޯ އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ވެލެންސިއާ ،ވިކްޓަރީ ،ނިއު ރޭޑިއަންޓް ،ހިޒް ޕޓްސް އަށް ކުޅެ މީގެ ކްލަބް އަދި އައްޑޫ ސް ޯ ތެރެއިން ހިޒް ކްލަބުން ގައުމީ ތަށި މިލްކުކުރިއިރު މުހިއްމު ދައުރެއް އަދާކުރި ލަތީފް ވިދާޅުވީ ގައުމީ ކށްގެން އިންވިޓޭޝަނަލް ޓީމާއި ކްލަބްތަކަށް ހާއްސަ ޮ މުބާރާތެއް ބާއްވާނެ ކަމަށެވެ. ގތުގައި ގައުމީ ވޮލީބޯޅަ "އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރާ ޮ ޓީމަކީ މިހާރު މި ސަރަހައްދުގެ ގަދަ ތިން ޓީމުގެ އންނަން ޖެހޭނެ ޓީމެއް. ތެރޭގައި އަބަދުވެސް ޮ
މު ހަ އް މަ ދު ހަ މް ދޫ ން
އިއުލާންކުރައްވާފައިވަނީ ،ގައުމީ އެއާލައިން މޯލްޑިވިއަން
ނެރެފައިވަނީ .އެކަމަށްޓަކައި ސްކޫލްތަކުގައި ވައިޑީޕީ
ހދުމަށްޓަކައި ބަދަލުތަކެއް ގައުމީ ޓީމަށް ކާމިޔާބު ޯ
ހިންގާ ކުންފުނި އައިލެންޑް އޭވިއޭޝަންގެ ޑިރެކްޓަރެއް
ފުޅާކުރުމުގެ މަސައްކަތްކުރާނަން "،އެމްއީއެސް ވޮލީބޯޅަ
ގެންނާން .ގައުމީ ޓީމަށައި ކްލަބްތަކަށް ހާއްސަކޮށްގެން
ކަމަށްވާ ލަތީފެވެ.
ޓީމުން ފާހަގަވުމަށް ފަހު 1991ވަނަ އަހަރުގެ ސާފް
އިންވިޓޭޝަނަލް މުބާރާތްތަކެއް ބާއްވާނަން "،ވޮލީބޯޅައިގެ
ވލީބޯޅަ ޓީމުން ޖާގަ ހޯދި ގޭމްސްގައި ވާދަކުރި ގައުމީ ޮ
ގިނަ ބަޔެއްގެ ތާއީދާއި ގިނަ ކްލަބްތަކެއްގެ ތާއީދު
ލަތީފް ވިދާޅުވި އެވެ.
އތްކަން ހާމަކުރައްވައި ލަތީފް ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ
ލަތީފް "މިހާރަ"ށް ދިން އިންޓަވިއުއެއްގައި ވިދާޅުވީ
ބޅަ މުޅި ރާއްޖެއަށް ފަތުރާލާނެ ދިވެހި ވޮލީ ޯ ބޅަ އެސޯސިއޭޝަނުގެ ކަމުގެ ވައުދާ އެކު ،ވޮލީ ޯ
ބޅަ ކުޅެނީ "ކުޑަތަންކޮޅެއްގައި" ރާއްޖޭގައި ވޮލީ ޯ
ރައީސް މަގާމަށް ކުރިމަތިލައްވާނެކަން ކުރީގެ ވޮލީބޯޅަ
ބޑު އަމާޒަކީ މުޅި ރާއްޖެ ކަމަށާއި އޭނާގެ އެންމެ ޮ
ޒޓްތަކުގައި ވެސް މިހާރު ވަރަށް ފުޅާކޮށް "ރި ޯ
ކުޅުންތެރިޔާ އަދި ވިޔަފާރިވެރިޔާ މުހައްމަދު ލަތީފް
ބޅަ ކުޅުން ހުއްޓާލެއްވުމަށް ފަހު ކޯޗިންގެ ވޮލީ ޯ ތެރޭގައި ވެސް މަސައްކަތްކުރެއްވި ލަތީފް ވަނީ
އަށް މި ކުޅިވަރު ފަތުރާލުން ކަމަށެވެ .އަދި ރަށު
ވޮލީބޯޅަ ކުޅެވޭ .އެކަމަކު އެބަޖެހޭ މިހާރަށް ވުރެ ގިނަ
ތޅު ފެންވަރުގައި ވޮލީބޯޅަ ފެންވަރުގައި އަދި އަ ޮ
އނިގަނޑެއް ހަދައި ރިޒޯޓްތައް ބައިވެރިކޮށް ރަނގަޅު ޮ
ބޅަ ޓީމުގެ މެނޭޖަރުކަން މިދިޔަ އަހަރު ގައުމީ ފުޓް ޯ
މުބާރާތްތައް ބާއްވައި ސްކޫލްތަކުގައި ވޮލީބޯޅަ
އެ މުބާރާތް ކުރިއަށްގެންދަން .އަދި ރިޒޯޓް ޓީމުތަކަށް
މލްޑިވިއަން އިން ވޮލީބޯޅަ ވެސް ކޮށްފަ އެވެ .އަދި ޯ
ކާމިޔާބުކޮށް މުހައްމަދު ރިޔާޒް ތިން ވަނަ ދައުރަކަށް އި
އތް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި ފުޅާކުރުމުގެ ޕްލޭނެއް އެބަ ޮ
ވޓްލުމުގެ ފުރުސަތު ހޯދައިދޭން. ވެސް އިންތިހާބުގައި ޯ
ޓީމެއް ނެރެ އެ ޓީމުން މިދިޔަ އަހަރުގެ ގައުމީ
ންތިހާބުވެވަޑައިގެންވެފައިވަނިކޮށް ،ސްޕޯޓްސް ކޮމިޝަން
އެވެ.
ބޅައަށް ހާއްސަ ކޮމިޝަނެއް އަދި ރިޒޯޓް ވޮލީ ޯ
ތަށި ކާމިޔާބުކުރިއިރު ،ވެސް އެންމެ އިސް ދައުރެއް
އޅުވާލާފައިވާ ކަމަށް ބުނެ އިންތިހާބު މަކަރު ހަދައި ޮ
އތް .އަދި އެއަށް ފަހު ކޮންމެ ޕްލޭނެއް އެބަ ޮ
ކެންސަލްކޮށްފަ އެވެ.
އިއުލާންކުރައްވައިފި އެވެ. މި އަހަރުގެ މާޗު މަހު ބޭއްވި އިންތިހާބު
ހމް މިނިސްޓްރީން ވަނީ ،އިންތިހާބުގައި އަދި ޯ
ކޗެއް ބެހެއްޓުމުގެ "ކޮންމެ ރަށެއްގައި ވޮލީ ޯ
އުފައްދަން". ޒޓް މުބާރާތަށް އަންހެން މީގެ އިތުރުން ރި ޯ
އަދާކުރެއްވީ ލަތީފެވެ. ގތުގައި ފަށައިގެން ކޯޗިންގެ "ކުޅުންތެރިއެއްގެ ޮ
ކޗެއް ބެހެއްޓުމަކީ ސްކޫލެއްގައި ބޭސިކް ލެވެލްގެ ޯ
ކށް އަންހެން ކުޅުންތެރިންނަށް ޑިވިޝަނެއް އިތުރު ޮ
ކށް އަދި ހިންގުމުގެ ތެރޭގައި ތެރޭގައި މަސައްކަތް ޮ
ކޅު ނުވަތަ އަންނަ މަހު ކުރީކޮޅު މި މަހު ފަހު ޮ
ވެސް އަމާޒެއް .ރަށްރަށުގައި އަދި ސްކޫލްތަކުގައި
ހދޭނެ މަގެއް ހޯދުން ޕްލޭނުގައި ވެސް އާމްދަނީ ޯ
ވެސް މަސައްކަތްކުރެއްވިއްޖެ .މިހާރު އަމާޒަކީ
އަލުން އިންތިހާބު ބާއްވަން ނިންމާފައިވާއިރު މިހާތަނަށް
ބޑަށް ފުޅާކުރަން .މީގެ ވލީބޯޅަ އެބަޖެހޭ ވަރަށް ޮ ޮ
ހިމެނޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ .އަދި ވޮލީބޯޅަ
ސސިއޭޝަނުގެ ރައީސެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން މި އެ ޯ
ރައީސްގެ މަގާމަށް ކުރިމަތިލައްވާނެކަން ރަސްމީކޮށް
ކުރިން ވެސް ސްކޫލްތަކުން ހުނަރުވެރި ކުޅުންތެރިން
ކުޅޭނެ އަމިއްލަ ތަނެއް ހަމަޖެއްސުމަކީ ވެސް އެންމެ
ކުޅިވަރަށް ހިދުމަތްކުރުން "،ލަތީފް ވިދާޅުވި އެވެ.
ރެޑްބުލް ކެޗް ދަ ފެރީ ރޭސް :މި ފަހަރު ވަރަށް އުނދަ ގޫ! ޓާމިނަލް ސަރަހައްދުން ހުޅުމާލޭ ސެންޓްރަލް
ނައްޓާލާއިރު އެންމެ ފަހު ފެރީ ނުވަތަ ފަސް ވަނަ
ފުރިހަމަކުރަން ޖެހުމެވެ .އަދި އެނބުރި ހުޅުމާލެ
މަޝްހޫރު އެނާޖީ ޑްރިންކް ރެޑްބުލް އިން އިންތިޒާމްކުރާ ދުވުމުގެ ރޭސް "ކެޗް ދަ ފެރީ"
ޕާކާ ދެމެދު ،ޖަހަން ޖެހޭ 450މީޓަރުގެ
ފެރީ ފުރާނީ 31ވަނަ މިނެޓު ފަހުންނެވެ.
އަށް އައިސް 450 ،މީޓަރުގެ ސްޕްރިންޓެއް ޖަހަން
ކށް ،މި ފަހަރު ރާވައިފި ކުރިއަށް ވުރެ އުނދަގޫ ޮ
ސްޕްރިންޓަކުންނެވެ. ހުޅުމާލެ ރޭސް ނިންމުމަށް ފަހު މާލެ ދިއުމަށް
އެވެ. މި މަހު 23ވަނަ ދުވަހު ހުޅުމާލެ ،މާލެ
ވިލިނގިލީގައި ދުވުމަށް ފަހު ،އެންމެ ފުރަތަމަ ފެރީގައި އެނބުރި ހުޅުމާލެ އަށް ދިއުމަށް ބޭނުން
ޖެހުމާ އެކު ،މި ފަހަރުގެ ރޭހުގައި ކުރި ހޯދުމަށް ސްޕްރިންޓަށް ވެސް ތައްޔާރުވާން ޖެހޭނެ އެވެ.
އންނާނެ އެވެ .ފުރަތަމަ ފެރީ ،ރޭސް ފަސް ފެރީ ޮ
ނަމަ ހަ މިނެޓުގެ ތެރޭގައި އެ ރަށް ވަށައި އެއް
އަދި ވިލިނގިލީގައި ކުރިއަށްގެންދާ މި ރޭސް މި
ފަށާތާ 25މިނެޓުގެ ތެރޭ ނައްޓާލާއިރު އެންމެ ފަހު
ބުރު ޖަހަން ޖެހޭނެ އެވެ .އެންމެ ފަހު ފެރީން
ދުވުންތެރިންނަށް 10،000ރ .ގެ އިތުރުން އަންނަ
ފަހަރު ފަށާނީ ވެސް އަދި ނިންމާނީ ވެސް ހުޅުމާލޭ
ފެރީ އޮންނާނީ 35މިނެޓު ފަހުންނެވެ .ކޮންމެ
ފުރުސަތު ލިބޭނީ 16މިނެޓަށް ވުރެ އަވަހަށް
އަހަރު ދުބާއީގައި ބާއްވާ ވިންގްސް ފޮ ލައިފް ވޯލްޑް
ސެންޓްރަލް ޕާކަށެވެ .ހުޅުމާލޭ ސެންޓްރަލް ޕާކުން
ފެރީއެއްގައި 18ދުވުންތެރިންގެ ޖާގަ އޮންނައިރު،
ރޭސް ނިންމައިގެންނެވެ .އެއަށް ވުރެ ލަހުން
ރަންގައި ބައިވެރިވުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭނެ އެވެ.
ފަށައިގެން ،އެ ރަށް ވަށާ އެއް ބުރު (6.29
މާލޭގެ ރޭސް ފުރިހަމަކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބޭނީ
ނިންމައިފި ނަމަ އެ ބައިވެރިންނަށް އިތުރަށް ރޭސް
ދެ ވަނަ އަށް 5000ރ .އަދި ތިން ވަނަ އަށް
ކިލޯމީޓަރު) ފުރިހަމަކުރުމަށް ފަހު ފެރީގައި މާލެ އަށް
އެންމެ ލަސްވެގެން 35މިނެޓުގެ ތެރޭ ރޭސް
ފުރިހަމަކުރުމުގެ ފުރުސަތު ނުލިބޭނެ އެވެ .އެކަމަކު،
2500ރ .ދިނުމަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފަ އެވެ.
އައިސް މާލެ ވަށައި އެއް ބުރު ( 5.40ކިލޯމީޓަރު)
ނިންމާ 90ދުވުންތެރިންނަށެވެ.
ޕއިންޓް ކަމަށްވާ ހުޅުމާލެ އަށް ރޭސް ނިންމާ ޮ
މި ރޭހުން މިދިޔަ އަހަރު އެއް ވަނަ ހޯދި
ގސްދޭން ވަކި ފެރީއެއް އޮންނާނެ އެނބުރި ގެން ޮ
އަންހެން ދުވުންތެރިޔަކީ ސްރީ ލަންކާގެ ޕެޓްރީޝިއާ
އެވެ.
ގމޭޒެވެ .ފިރިހެން ދުވުންތެރިންގެ ތެރެއިން ޑޮރީން ޯ
ފުރިހަމަކުރަން ޖެހެ އެވެ .އެއަށް ފަހު ވިލިނގިއްޔަށް
އެއް ނަމްބަރު ޖެޓީން މާލެ ފޭބުމަށް ފަހު،
ގޮސް ،އެ ރަށް ވަށައި އެއް ބުރު ( 1.6ކިލޯމީޓަރު)
މާލެ ވަށައި އެއް ބުރު ޖެހުމަށް ފަހު ،ވިލިގިއްޔަށް
ދުވަން ޖެހޭނެ އެވެ .އަދި އެނބުރި ހުޅުމާލެ އަށް
ދިއުމަށް ފެރީ ފުރާނީ ވެސް ހަމަ އެ ޖެޓީންނެވެ.
ގސް ،ރޭސް ނިންމަން ޖެހޭނީ ހުޅުމާލޭ ފެރީ ޮ
މާލެ އިން އެންމެ ފުރަތަމަ ފެރީ 21މިނެޓުގެ ތެރޭ
މި ފަހަރުގެ އެންމެ އުނދަގޫ އެއް ކަމަކީ ހުޅުމާލޭ ވަށައި ދުވާއިރު 1.6 ،ކިލޯމީޓަރު ބީޗުގައި
ހދާ އަންހެން އަދި ފިރިހެން އެއް ވަނަ ޯ
ހދީ ރާއްޖޭގެ އެންމެ ކާމިޔާބު އެއް އެއް ވަނަ ޯ ދުވުންތެރިޔާ ޝިފާޒް މުހައްމަދެވެ.
ހަބަރު ބައްޕައަށްޓަކައި
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
ސ 13 :އާ ގުޅޭ
ކށްފައި .އެއީ ކަލޭ ދޫކޮށްލީ އޭނާ މަރާލަން ޝަރުތު ޮ ގތަކީ "....އެމީހާ ބުންޏެވެ. އަސްލު ވީ ޮ އޭނާ ހޭން ފެށި އެވެ .އެ ހުނުންގަނޑު ބާރުވަމުން
ދގު ހަދާފާނަން ކިތައްމެ ވަރަކަށް ވެސް .މި ދޮގުޮ . ހާލުގައި ހުރި އިރު ވެސް ދޮގު ނުހަދަންވެގެން ދޯ
ނުބަލައި ،ހަޅޭއްލެވީ އެވެ. ހދާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟ އޭނާ އޭނާ ހިތްވަރު ޯ
26
ނުދިނެވެ .ހަމައެކަނި ޝަރުތަކީ ކުރާ ކަމެއް ކުރަން ޖެހޭނީ ކައިވެންޏަށް ފަހު ކަމެވެ .ކޮން ކަހަލަ މާތް
މި ބުނަނީ އަހަރެން ވަގަކަށް ނުނަގައޭ ،ނުނަގައޭ،
އަކީ ކުރިން އެހާ ހިތްވަރުގަދަ މީހެއް ނޫނެވެ .އެ
ކން ކަހަލަ މާތް ސިފަތަކެއް އަހުލާގެއް ހެއްޔެވެ؟ ޮ
ނުނަގައޭ "....އޭނާ ވެސް ބާރަށް ބުންޏެވެ.
ތިން މީހުންގެ ކުރިމަތީގައި ކުށަށް އިއުތިރާފްވެ،
ހެއްޔެވެ؟
ހޅި ބުރި ހިފައިގެން ހުރި މީހާ އޭނާއާ ދިމާއަށް ޮ
ރަހުމާގެ ހުރިހާ ވާހަކައެއް ކިޔައިދިނީ ،އަނިޔާ އިން
އޭނާގެ ހަނދާންތަކުން ރަހުމާއެއް ނުފޮހެވުނެވެ.
ފާޑަކަށް ދުއްވައިގަތީ އެވެ .ދެން އަތުގެ ކޮޅަށް އެ
ސަލާމަތްވާށެވެ .އެކަމަކު އެ ތިން މީހުން އޭނާ އަށް
އެއީ އޭނާގެ ހަޔާތުގައި ފުރަތަމަ ދިއްލުނު އުއްމީދުގެ
ދިޔަ އެވެ .މުޅި ތަނުގައި އެ އަޑު އެކޯވެގެން އައިސް
ދަމާލާފައި ،އޭނާގެ އަނެއް ފައިގެ ކަށިމަތީގައި އަޅާވިހެލި
ކުރިހާ ވެސް ކަމަކީ މޫނު މަތީގައި ދެތިން އެތި ފަހަރު
ކޅެވެ .އެކަމަކު އެ ހުޅުކޮޅުގެ އަލިން ހުޅު ޮ
އެ މީހުންގެ ކަންފަތް ފޫއަޅުވާލަ އެވެ.
އެވެ .ތަދާ އެކު އޭނާ ހަޅޭއްލަވަން ފެށި އެވެ .ފައި
ޖަހައި ،ނޭފަތުގެ ކަށިގަނޑު ބިންދާލުމެވެ .އެއީ މިހާރު
ދުވަސްތައް އުޖާލާކުރުމަށް ވުރެ އޭނާގެ ހިތުގައި އޮތް
ބިނދި ،ކަށިގަނޑު ވަކިވި އެވެ .އޭނާ އައްސާފައިވާލެއް
ލިބެމުން މި އަންނަ އަނިޔާގެ އެއް ޕަސެންޓަށް ވެސް
ބޑީ އެވެ .އޭގެ އަދަބު ،ދުނިޔޭގައި އަނިޔާވެރިކަން މާ ޮ
ބާރުކަމުން ފައިގެ ހަންގަނޑާއި މަސްތައް ފާޑަކަށް
ނުވާނެ އެވެ.
މިހާރު ލިބެމުން އެ އަންނަނީ އޭނާއަށެވެ.
"ކަލޭ އަދިވެސް ހެނީތަ؟" ރުޅިވެރިކަމާ އެކު އެމީހާ ހަޅޭއްލަވައިގަތެވެ. "ހެވޭނެތާ .އަހަރެން ލައްވާ ބުނުވަން ތި އުޅެނީ ނުހިނގާ ކަމެއްގެ ވާހަކަ .އެއީ ހަތަރު
ވާންވާން ފެށި އެވެ .މިހާރު އެ ވީ ގޮތުން ދެ ފައި،
ނެތް ރަހުމާގެ މަރުން އޭނާގެ ހަޔާތަށް އެޅިފައިވާ އަނދިރިކަން ފިލާނީ ،މިކަހަލަ އަނިޔާވެރިންގެ އަތުން
ދުވަސްކޮޅަކު އުޅެވިއްޖެ އެވެ .އެކަމަކު މިހާރު މި އޮތީ
ގތެވެ .އެހެންކަމުން މަރުވެގެންނެވެ .އޭނާ އެދެނީ އެ ޮ
އޭނާގެ އީމާންތެރިކަން އިމްތިހާންކުރުމުގެ ވަގުތެވެ .އޭނާ
"އިހުސާނެއް ދެނެއް ނާންނާނެ .އޭނާއަކަށް
އެ މީހުންނަށް ތެދެއް ކަމަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ކަހަލަ
ދގެއް މިހާރު އެ ހަދަނީ ރަނގަޅަކަށެވެ .އޭނާގެ ހަދާ ޮ
ކަލެއެއް ނުފެންނާނެ .ކަލޭގެ ތަހުގީގު ދެން ކުރާނީ
ގޮތަކަށް އެއްވެސް ވާހަކައެއް ނުދައްކާނެ އެވެ.
ފުރާނަ ދުއްވާލިޔަސް ،އެ ތިން މީހުންގެ އެއްވެސް
އޭނާގެ އެވާހަކަ އިން އެ މީހުންނަށް ހުއްޓުން
އަހަރެމެން .ކަލޭ މަރުވިޔަކަ ވެސް ނުދޭނަން .ކަލޭ
ހަތަރެސް ފައި ،އޭނާގެ ހަށިގަނޑުން ވަކިވެ ،އޭނާގެ
ވާހަކައެއް ނުދައްކާނެ އެވެ.
ހޅިބުރި ހިފައިގެން ހުރި މީހާ އަނެއް ތިން އެރި އެވެޮ .
ހޮސްޕިޓަލަކަށް ވެސް ނުގެންދާނަން .ކަލެއަށް ވާ
މަސްގަނޑު ބިންމައްޗަށް ވެއްޓުނަސް ،ދެން އޮތީ މިކަމާ
މީހުން ކައިރި އަށް ޖެހިލާފައި ،ސިއްރުން އެއްޗެކޭ
ގޮތް ބަލާނެ މީހަކު ވެސް ނޫޅޭނެ .ކަލޭގެ ހައްގުތަށް
ކުރިމަތިލުމެވެ.
ބުންޏެވެ .ދެން އެ އެންމެން އޭނާއާ ދިމާއަށް ބަލަން
ހޯދައިދޭށޭ ކިޔާފައި ވަކީލަކަށް ވެސް އަރާކަށް
ފެށި އެވެ.
ނުކެރޭނެ .ވަކީލެއް ވެސް ނުދޭނަން .ކަލޭ ޖެހޭނީ
އިރު ،އޭނާ މިހާރު ހަޅޭއްލަވާ ގޮތަށް ،ލޯބިވެރިޔާ
ރއި ،ހަޅޭއްލަވަން .ކަލޭ ތެދަށް ވާހަކަ ތި ގޮތަށް ޮ
އަށް އަޑެއް އިއްވާ ނުލެވުނަސް އެ އަނިޔާގައި ވެސް
މީހުންނޭ ،ފަސް މީހުންނޭ ،ހަ މީހުންނޭ ބުނެފިއްޔާ ކަލޭމެން ހަމަ ގަބޫލުކުރާނަންތަ؟ އަހަރެން ގެންގޮސް ދންޏަކަށް ލައިގެން މާލެ ވަށައި ދުއްވިއްޔޭ ބުނިއްޔާ ޯ ގަބޫލުކުރާނަންތަ؟" ހެމުން އޭނާ ބުންޏެވެ.
"އޮޅުވާނުލައި ،ރަނގަޅު އަދަދު ބުނޭ! ގަބޫލުކުރެވޭ ގޮތަށް ވާހަކަ ދައްކާ!" އެމީހާ އަމުރުކުރި އެވެ. "އަހަރެން ވަގަކަށް ނުނަގާ އެއްވެސް މީހަކު. ކަލޭމެންނަށް ގަބޫލުނުކުރެވެންޏާ އަހަރެން ހަދަން ޖެހޭނީ
ކަށިމަތިން ލުހިގެން ވެސް ހިނގައިދާނެ އެވެ.
އޭނާގެ ހިތްވަރަކީ މިހާރު އީމާންތެރިކަމެވެ .ކުށެއް
އަނިޔާވެރި ގާތިލުންނަށް އޮންނަން ޖެހޭނީ އަނިޔާވެރި ނިމުމެކެވެ .އޭނާ އަށް ޖަލުގައި ހަމަޖެހިގެން
"ތެދަށް ބުނޭ!" އޭނާގެ ވޭނީ އަޑަށް ކުޑަ ވެސް ފަރުވާލެއް ނެތި އެމީހާ ބާރަށް ބުންޏެވެ.
އއްވާ ރަހުމާގެ ބޯ ޗިސްކޮށްލި ގަދަ ނިދީގައި ޮ
ނުދައްކަންޏާ ،ފަހަރަކު ތަނެއް ބިނދެމުން ދާނީ .މިރޭ
އަސަރު ހުންނާނެ އެވެ .ފިރިހެނަކަށް އެވަރުގެ ސޯލިހު
ކޅެއްގައި ޖައްސާފައި ނޫނީ ގުޑައެއް ނުލާނަން، މިކަން ޮ
އަންހެނަކު ނުލިބޭނެ އެވެ .އެއް ކޮޓަރީގައި އުޅުނު
މި ދައްކާ ވާހަކަ އިވޭތަ؟" އެ މީހާ ވަކި ގޮތެއް
އިރު ،ނުބައި ނިޔަތެއްގައި އަތްލުމުގެ ފުރުސަތު ވެސް
"އޭތް ،ބަލާބަލަ! ކަލޭގެ ދެ ފައި މިހިރަ އިރައިގެން ދަނީ .ކަލޭގެ ދެ ކޮނޑުން އެހެރަ އަޑު ރއި ވާހަކަ ދައްކަ ބަލަ!" އެމީހާ ބުންޏެވެ. ގވަނީ .ނު ޮ ޮ ރނީ އެވެ .ގަދައަށް ރޮވެނީ އެއީ ތެދެކެވެ .އޭނާ ޮ ކޅާ ހަޅޭއް ވެސް ލެވެ އެވެ. އެވެ .އިރުއިރު ޮ
(ހަތް ވަނަ ބައި ސެޕްޓެމްބަރު 12ގައި)
ނޫރީބެ ،ޕޮޕްކޯން ގާޑިޔާ ދޮށުން ގެފުޅާ ހަމައަށް ނޫރީބެ ،މައްކާގެ ރިފާއު ޮހޓަލުގައި "މިހާރު" އަށް އިންޓަވިއު ދެނީ-- .މިހާރު ފޮޓޯ އަލީ އަހްސަން
ހދައިގެން އެއަށް ގާޑިޔާ ދޫކޮށްލާފައި ބައިސްކަލެއް ޯ
ބޑުވެގެން އެމީހުން ހުއްޓައިލީ "،ނޫރީބެ އެ އަގު ޮ
ވަރަށް ޝައުގުވެރި ވެއްޖެ "،އާދައިގެ ވަޒީފާއެއްގައި
ކތަޅުތައް ހިފައިގެން ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްގެން ޕޮޕްކޯން ޮ
ބުންޏެވެ.
ބޭންކަށް ވަދެ މިހާރ މެސެންޖަރެއްގެ މަގާމުގައި ހުރި
ގތަށް އެއްޗެއް އީޖާދު ކުރީ .އެއްޗެހި ވިޔަފާރި ކުރެވޭ ޮ
ނޫރީބެ ބުންޏެވެ.
ކޅުގައި ގެގަނޑެއް ލާފައި، އެރުވޭ ގޮތަށް ފަހަތު ޮ
ކންގެ ވިޔަފާރި އަށް ދާއިރު އަންހެނުން ހުންނާނީ ޕޮޕް ޯ
ކށްފައި ހެދީ .އޭގެ ފަހުން 15 ލައުޑްސްޕީކަރެއް ހަރު ޮ
ކށްދީފަ އެވެ .އެހެންކަމުން ނޫރީބެ އަށް އަތް ގާތް ޮ
އޭގެ ތެރޭގައި ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތްތަކާއި ލުއިފަސޭހަ
ކުރީމާ އަންހެނުން ފުރަތަމަ ހެދީ ދެކޮޅެވެ .ނަމަވެސް
ވަރަކަށް އަހަރު ވަންދެން އުޅުނީ އެ ބައިސްކަލުގައި.
ގތަށް ނޫރީބެ އަރާނީ ޕޮޕްކޯން އފީހުން ގެއަށް ދާ ޮ ޮ
ކށް އެތައް އަހަރަކުން ފައިސާ އިދާރީ މަސައްކަތް ޮ
ނޫރީބެ އާއި ބޭންކުގެ މެނޭޖަރު އެކި ގޮތްގޮތަށް ވާހަކަ
މިދިޔަ ޝައުބާން މަހުގެ 29ވަނަ ދުވަހު އެ
ގާޑިޔަލަށެވެ.
ޖަމާކޮށްގެން ހައްޖަށް އައި މީހުން މިއަހަރު ވެސް
ދައްކައިގެން އަންހެނުން ހައްލައިލި އެވެ.
ބައިސްކަލް ދޫކޮށްލީ .އޭގެ ފަހުން ގަތީ ބެޓެރިން ދުއްވާ
އަ ހު މަ ދު އަ ބު ދުﷲ ސަ އީ ދު
ގިނަ މީހުން ހައްޖުގެ އަޅުކަމަށް އަންނަނީ ވަރަށް ކށް ފައިސާ ޖަމާކޮށްގެންނެވެ. ގިނަ ދުވަހު މަސައްކަތް ޮ
މަދެއް ނޫނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ވެސް ،މުހައްމަދު ނޫރީ (ނޫރީބެ)
ކުރުވަން ބޭނުމޭ .ޝަރީފް އެ ވާހަކަ ދެއްކީމާ މަވެސް
މެނޭޖަރުގެ އެ ހުށަހެޅުން އަންހެނުންނާ ހިއްސާ
"ދެން ޝަރީފް އަހަރެމެން ލައްވައި ލޯނެއް ނަންގުވައިގެން ،އެހެން މީހަކު ރަށަށް ގެންގޮސްފައި
ގާޑިޔަލެއް .މިހާރު އޭގައި މަސައްކަތް މި ކުރަނީ". ކންގެ ވިޔަފާރި ފެށި އިރު ޒުވާރި ނޫރީބެ ޕޮޕް ޯ
ނޫރީބެ ބޭންކުގެ މަސައްކަތް ނިންމާފައި ގެއަށް
އފީސް ނިންމާލާފައި ގެއަށް "ކޮންމެ ދުވަހަކު ޮ ކށްލައިގެން އެވީ ނުކުންނަން. ގޮސް ހެދުން ބަދަލު ޮ މަ ގެއަށް ދާއިރު އަންހެނުން ހުންނާނީ ގިނަ ދުވަސް
ކށްލެވޭ އެކަކެވެ .ހައްޖު ކޯޕަރޭޝަންގެ އަކީ ފާހަގަ ޮ
ކން މެޝިނެއް ފުރަތަމަ ގަތީ .އެ މެޝިން ޕޕް ޯ ހުރި ޮ
ބަސްތާއެއް މާލެ އިން 150ރުފިޔާ އަށް ލިބެ އެވެ.
ކތަޅުތަކަށް އެއްޗެހިތައް އަޅާފައި .ދެން ދުވަހު ޮ
ހަވާލުގައި އައި 1،000މީހުން ތިބޭ ހޮޓަލުގައި ވެސް
ގސް ގޭގައި ބެހެއްޓީ .އަންހެނުން ގަބޫލެއް ގެން ޮ
ލގެ ޒުވާރި ބަސްތާއެއްގެ ނަމަވެސް މިހާރު 20ކި ޯ
މެޓަޔާ އެހެން އެއްޗެހި ގާޑިޔަލަށް އަރުވައިގެން އެވީ
މިހާރު ނޫރީބެގެ ރައްޓެހިން ގިނަ އެވެ .އަދި ހައްޖަށް
ނޫން އެ ހިފައިގެން ތަނަކަށް ދާކަށް .އެހެން ހުރެ
އަގަކީ 580ރ .އެވެ .އަގު ބޮޑުވިޔަސް ޕޮޕްކޯން ހެދުން
ނުކުންނަން .ގެއިން ނުކުންނަ ގޮތަށް މުޅި ރަށުގައި
އައިސް އުޅޭ އެހެން ގައުމުތަކުގެ ބައެއް މީހުންނާ އެކު
ދެ އަހަރު ވީ ފަހުން އެއް ދުވަހަކު މަ ހެދި ގޮތަކީ
ކން ގާޑިޔާ ފުވައްމުލަކުގެ ދޫކޮށް ނުލައި އޭނާ ޕޮޕް ޯ
ވެސް މިހާރު ނޫރީބެގެ ރައްޓެހިކަން އޮވެ އެވެ .އެއީ
ގސް މާދަނޑު އަވަށުގެ ބޯޅަދަނޑުގެ އެ ހިފައިގެން ޮ
މަގުތަކުގައި ދުއްވަމުން ދިޔައީ އެހެން ހިދުމަތަކާ ވެސް
ޔ މިޒާޖުގެ ސަބަބުންނެވެ. އޭނާގެ އެކުވެރިކަމާއި ހިތްހެ ޮ
ދށުގައި ބަހައްޓައިފިން .އެ ކޅުގައި ހުންނަ ގެއެއް ޮ އެއް ޮ
އެކުގަ އެވެ.
އުފަން ރަށް ފުވައްމުލަކުގައި ވެސް އެއީ ކުދިބޮޑު
ތަނުގައި ހުރި ގެއަކުން ކަރަންޓު ނަގައިގެން މެޝިން
އެންމެންގެ ނޫރީބެ އެވެ. ކށްލެވުނު އެންމެ މުހިންމު އޭނާގެ ފާހަގަ ޮ ކަމަކީ ،ހައްޖަށް އައުމަށް އޭނާ އާމްދަނީ ހޯދި
ޕޕްކޯން ވިއްކަމުން ރަށު ތެރޭގައި ބައިސްކަލުގައި " ޮ
ދުއްވާނީ .ގާޑިޔަލުގައި ހުންނާނީ ލަވަ ޖަހާފައި". ޕޕްކޯން ވިއްކައިގެން ނޫރީބެ ބުނި ގޮތުގައި ޮ ކށް ބެހެއްޓި ނަމަ މިއަށް ލިބުނު އާމްދަނީން ޚަރަދު ނު ޮ ވުރެ މާ ކުރިން ހައްޖަށް އާދެވުނީހެވެ .އެހެންކަމާ އެކު
ޖައްސައިގެން ފެށީ .އެ ތަނުގައި ބެހެއްޓީމާ ވަރަށް
ލޑުން އިޝްތިހާރު ވެސް ދާނީ އޭގައި ހުންނަ ޯ
ވެސް ،ދެމަފިރިން ހައްޖަށް އައުމަށް ކުރި ހޭދައިގައި
ކން ވިކެން ފަށައިފި". ރަނގަޅަށް ޕޮޕް ޯ
ގޮވަމުން .މިސާލަކަށް ޖީނާ ފިހާރައިގެ އިސްތިހާރެއް
ކން ވިއްކައިގެން ލިބުނު ބޑަށް ހިއްސާވާނީ ޕޮޕް ޯ އެންމެ ޮ
ގޮވާ ނަމަ" ،ޖީނާ ޔަހާނ ،މަރްނާ ޔަހާނ" މި ލަވަ
އާމްދަނީ ކަމަށް ނޫރީބެ ބުނެ އެވެ.
ގތުގައި އެ ދުވަހު އެކަނި ވެސް ނޫރީބެ ބުނި ޮ
ގޮތެވެ .މެދުނުކެނޑި 24އަހަރު ވަންދެން ޕޮޕްކޯން
ގާތްގަނޑަކަށް 1500ރުފިޔާ އަދި ޖެހިގެން އައި
ކިޔާލާފައި ،އެ ފިހާރައިގައި ހުންނަ އިލެކްޓްރޯނިކް
ކައިވެންޏަށް 40އަހަރުވެ އުފަން ހަތް ދަރިންނާއި
ކން ވިއްކުމުގެ މަސައްކަތް ވިއްކައިގެންނެވެ .އޭނާ ޕޮޕް ޯ
ޕޕްކޯން ވިއްކަން ދުވަހު ދެ ހާހެއްހާ ރުފިޔާ ލިބުނެވެޮ .
ސާމާނާ އެ ތަނުން ވިއްކާ އައިޓަމްތަކުގެ ވާހަކަތައް
ކާފަ ކިޔާ އަށް ކުދިން ތިބި ނޫރީބެ ބުނާ ގޮތުގައި
އފް މޯލްޑިވްސްގެ ގޮފި ފެށީ ،އެ ރަށުގައި ބޭންކް ޮ
ދަނޑު ކައިރި އަށް ނުކުންނަނީ ހަވީރު ވަގުތުގަ އެވެ.
ކންމެ އިޝްތިހާރެއް ވެސް ހުންނާނީ ކިޔާލަނީޮ .
ބޑު ހިތްހަމަޖެހުމަކީ ދަރިން އޭނާ އަށް ލިބުނު އެންމެ ޮ
ހުޅުވި އަހަރު އެ ބޭންކުގެ ވަޒީފާއާ ގުޅުނުތާ މާ ގިނަ
ލތްބެއްގެ ސަބަބުން ،ޕޮޕްކޯން ފިރިމީހާ ދެކެ ވާ ޯ
ލަވަޔަކާ ގުޅުވާފައި .އެއީ ހަމަ ވަގުތުން ވަގުތަށް
ގތުގައި ތަރުބިއްޔަތު ކުރެވުމެވެ. ރަނގަޅު ޮ
ދުވަސްތަކެއް ނުވަނީހެވެ.
ކޅު ހެދި ކަމުގައި ވިއްކަން ފިރިމީހާ ނުކުންނަށް ދެ ޮ
މައިކުން ކިޔާ އިޝްތިހާރުތަކެއް .އެއްޗެއްގައި
"ބޭންކްގެ މެނޭޖަރު ޝަރީފް ބޭނުންވީ އަހަރެން
"ކުދިން ލިބުނީމާ މަ ޚިޔާލު ކުރީ އަހަރެންގެ
ވިޔަސް ،އެ ވިޔަފާރީގެ ތެރޭގައި އަންހެނުން ވެސް
ލިޔެ ބަލައިގެން ކިޔަނީކީ ނޫން ،ނޫނީ ރެކޯޑްކޮށް
ބޑުވާ ނަންބަރު އެއްވަނަ ކުދިންނަކީ ފުވައްމުލަކުގައި ޮ
ލައްވާ ޕާޓްޓައިމް މަސައްކަތެއް ކުރުވަން .އެއް ރޭ
ފަހުން ބައިވެރިވި އެވެ .ނޫރީބެގެ ގާޑިޔަލުން ލިބެން
ކންމެ ކަމަކީ ރީތި ޖަހަނީކީ ވެސް ނޫން ".ހަލާލު ޮ
ކުދިންނަށް ހަދަން .އެ މަގްސަދު ހާސިލުވެފައި އޮތީ.
ޝަރީފްގެ ގޭގައި ޑިޝް އެއްޓަނާއެއްގެ މަސައްކަތް
ހުންނަ ހިލި ބޭސް ފަދަ ތަކެއްޗަކީ އަންހެނުން ހަދާފައި
ގތުގައި ދެކޭ ނޫރީބެ ބުންޏެވެ. މަސައްކަތެއްގެ ޮ
ބއެ ސިނގިރޭޓް ބޯ އެންމެ ވައްކަން ކޮށް ފަތް ޮ
ކށް ޝަރީފް ވިދާޅުވެއްޖެ އޭ ކުރަން ގޮސް އުޅެނި ޮ
ހުންނަ އެއްޗިއްސެވެ.
އތޭ ޕާޓްޓައިމްކޮށް ކުރަން ރަނގަޅު ނޫރީއޭ ،އެބަ ޮ
ގތަކީ ދަމާ ގާޑިޔަލެއް "ފަށައިގެން އިރު ހެދި ޮ
"އިޝްތިހާރަކަށް މަހަކަށް ވިއްޔާ މި އޮންނަ އަގަކީ
ދަރިއެއް ވެސް ނުހުންނާނެ ،ހަތް ފިރިހެން ކުދިން ލިބި
3،000ރުފިޔާ .ވަތަނިއްޔާ މީހުން ވެސް އަހަރެން
ބޮޑު ކޮށްފަ ތިބި އިރު ވެސް .އެއީ ވަރަށް އުފާކުރާ
ކން ކަމެއްހޭ ބުނީމާ ވިދާޅުވެއްޖެ މަސައްކަތެއް .އެއީ ޮ
ތައްޔާރުކުރީ .އޭގައި މެޝިން ބަހައްޓައިގެން
ލައްވާ އިޝްތިހާރު ކިޔުއްވި މި ގާޑިޔަލުގައި އުޅޭ އިރު.
ކށްފައި އެ ތިބީ އަމިއްލަ ކަމެއް .ހުރިހާ ދަރިން ބޮޑު ޮ
ޕޮޕްކޯން ވިއްކުމޭ .ތިމަންނަ ނޫރީ ލައްވަ މިކަން
ޕޮޕްކޯން ވިއްކަމުން އައީ .ދެން ދުވަސްކޮޅަކުން އެ
އޭރު އެ މީހުން ދިން މަހަކު 4،000ރުފިޔާ .ފަހުން
ހދި ފައިސާ އިން". މަސައްކަތުން ޯ
8ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ބުރާސްފަތި)
27
ކުޅިވަރު
ވޮލީބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަނުގެ ރައީސްގެ މަގާމަށް ލަތީފް ާވދަކުރައްވަނީ
ސިޓީ-ޔުނައިޓެޑް :އެންމެ ައގުބޮޑު ފުޓްބޯޅަ މެޗު!