dho.mv
june 2017
D H O : H I V VA R U — I S S U E
ONE
d h o : h i v va r u — i s s u e o n e CREDITS
TEAM
WRITERS
MARKETING
STYLIST
M O OSA L AT H EEF
SHAMOON AFEEF
N OA N I — H A Z M AT H AG I L
ISMAIL NASEER
ISMAIL SHIUTH
N I U M AT H U LL A H I D R EE S
IBRAHIM ALI
MAKE UP
AHMED HAMDHOON
H AW WA FAYA Z A
JUSTIN
A S I YAT H M O H A M ED SA EED
MOHAMED IMTHINAN
RIZ
AHMED NADHEEM
MIHUSAN ABDUL GANEE
WARDROBE
A M I N AT H S H I FLEEN
A I S H AT H M I H N A N A SI H
D I G ITA L
REVENGE BY KEVIN
A S I YA A B D U L R A H EEM —
IBRAHIM RAMEEZ
LUCID DREAMS
MOHAMED HUNAIN
CHAPS RESERVED
DIETICIAN
D R . M O H A M ED ZI YA D RHOMBUS
CR E AT IV ES
PHOTOGR APHY
I B R A H I M A R A FAT H
SHINAD & AMMU
MIHUSAN ABDUL GHANI
nishan ali
SPECIAL THANKS
D I G ITA L S T U D I O
PIXI ABDULLA AURAF SY M PH O N Y R E S TAU R A NT AHMED SAFFAH
I LLU ST R ATO R S REETHI PHOTO A ZLEI N A FAT H M AT H FAM MOOSA MAMDHUH SONNEE SPORTS
SOCIAL
CO NTAC T
FB.COM/DHOMAGAZINE
T 30 0 1515
TWITTER @DHOMAGAZINE
SALES@DHO.MV
I N S TAG R A M @ D H O.M V
3
DHO‽
DHO.MV
CONTENT
DHO.MV
4
FE AT U R E NIUMA MOHAMED E L AG G A N D U S E E D H A A H I T H A H page 20
PEOPLE SHAH ISMAIL H E A RT AT TACK A H FA H U page 10
AISTH AAI ALHLHO page 30
A M I N AT H S H I U R A NEYNGEY VA AHAK A THAKEH page 38
MOOSA SAAID K EEK E Y M I K I YA N EE? page 14
O FFB E AT KULHIKOLLAA! page 8
H E A LT H KIDNEY DEMAND page 48
DIET THI KEVENEE KOACCHEH? page 50
FOOD MISCONCEPTION T H I YA H EEK U RU N R A N G A L H EH H O O N! page 18
NUHIKUNEE KEEVVE? page 46
5
DHO‽
EMMENNAH DHO?
E D I TO R’ S L E T T E R
ށ ި ކ ި ހ ި ި ޔ ީ ހނގާށެ ވެ! ނ ަ ނ ަ އއ ް ފަރާ ތްވެ ަ ކ ަ ސ ަ ރއަ ް ްނ ެ މ އަ ހަރެ ެ ޭނ ް ލ ް ނ ެ ކ ް ހ ް މނ ާ ހ ާ ރ ާ ސ ާ ކ ު އ ު ނ ބ ު މ ު ސ ު އވެި . ނ ި ސކުނ ި އި ، ލ ި ި އވެ! ޅ ފަރު ވާއަ ަ މއ ީ ރަ ނ ަ ށ ަ ށ ފަސޭ ަ ްސ ަ މ ަ ހ ަ ހތ ް ަ މއ ީ “ދޯ” ެ ށ ވާނެ ެ ކ ް ލ ް ކ ް ހ ޮ ޑ އަ ް ޖއ ާ ގ ު ތ ި މހާރު ” އަ ި ށ “ ި ސވެ ި “ދޯ” އަ ކ ީ “ ި ށ ޖއ ް ަ މގެ ަ ރ ަ މއަދަ ް ވ ް މކެވެ .ރާ އްޖޭގ ެ ނޫ ް މހާރު ”ގ ެ އު ފެއ ްދު ެ އ ާ ކ ު ލ ި ނ ި ނ ި ށ މނ ަ ކ ަ ްނނެ ަ އ ަ ބ ަ ޔ ަ ދ ަ ްނ ް ނ ެ އ ް މވެެ . ނމީދު ކުރަ ެ ށ އު ް މ ް މ ް އރު އަ ހަރެ ެ ބަރާ ބަރު ެ ގނ ާ ހދި ާ މ ޭ އއ ް އަ ހަރު ފުރު ު މ ި ކ ި ރ ި ފވެ ި ބ ި ސ “ދޯ” ި އވެ. ހ ަ ހތ ް ަ ހ ަ ކ ަ މ މަރު ަ ކ ެ މ ެ ހ ެ އެ ، ޔނީ ވަރަ ް ވެ ް ހ ާ އ ާ ތ ާ ށ އު ާ ހ ާ އ ު މޖ ެ ު މ ި ކ ަ ތ ތީ ަ ސ ަ ހ ަ ކ ަ މ ަ ހ ަ ފހަރު ަ އއ ް ަ މ ަ ނ ޓ ީ ުމ ަ މ ަ “ދޯ” ަ ލކުރާ ނެ ކ ެ މވެ ް ނ ެ ކ ް ލ ޮ ކ ެ ވ ް މ ާ ތ ާ ޒ ާ ޖއ ް ާ ބއ ްދަ ު އ ު ފ ު ހ ު ލގެ ު އ ި ލ ި އވެ .މީގ ެ ި އވެ. ސ އާ ަ ވ ަ މ ދު ަ ނ ަ ނ ދާ ނެ ެ މ ް ކ ވެ ް ނ ެ ކ ް ނ ޮ dho.com ޑޝަ ް ނ ެ އ ް ނ މީގ ެ އޮ ް އތުރު ް ެ ވ ު ހ ު ކމަށެ ވެ. ކމުދާނެ ަ ށ ަ މނ ަ ސ ވަރަ ް ށ ވެ ް ްނ ް ނ ެ އ ް ނ ހީކުރަ ނީ ެ މ ް އަ ހަރެ ެ އވެި . އންޑ ް ި ި ފޓ ަ ފހަރު ގ ެ ތ ީ ަ މ ަ ނގެ ާނ ް ލ ެ މ އާ ް ނ ެ އ ް މއ ީ ރާ އްޖޭގެ ެ ސ ެ ްނ ް ތ ެ މކ ީ ެ ޒވ ު އވެު . މ މައު ޫ ނ ު ހލ ް ު މހާރު ި ނ ި އ ި ކ ި ސ ި ގ ި ގ ި މ ލ ަ ހ ަ ސއ ް ަ ލ ަ މއ ްސަ ަ ސއްހ ީ ަ މ އު މުރެ އ ް ަ ތެރޭ ަ ކ ް ތ ް އ ވެ ް ނ ެ ކ ް އ ވެސް ،އަ ދި ޮ ދ ސަ ާ ތ ާ ށ ޭ މ ު ގ ި މ ދާ ި ނވެި ، ކރ ީ ި ްނނީ ދި ި ށ ަ މނ ަ އރާ ަ ލސްޓު ަ އޮ ނ ަ ކމުދާ ނެ ސ ވަރަ ް ށ ވެ ް ްނ ް ނ ެ އ ް އ ެ ހ ް އ ެ އވެެ . ގ ެ މގ ެ ު ޅ ު ރއު ު މ ި ފހަރު ި ތއ ް ި ރ ޓ ީ ުމގެ ި ުނރު ވެ ި ށ ި އވެ. މ ަ ނ ަ ނގެ ހ ަ މއ ް ަ ތކެއްގެ ަ ލ ަ މއ ްސަ ަ ނ ަ ގ ަ ނ ދާނެ ެ ނގެ ް ހ ެ ޔ ް މ ް ށ އަ ހަރެ ެ ޗ ް ވަރަ ް ލ ު ތ ި ހ ި ފ ި ގ ި ލ ި ފ ި މ ި ކ ި ލ ި ި އ، ސވެ ަ ޭނ ަ އ ަ މއ ްސަ ަ މގެ ަ ވ ަ ތވެ ަ ރ ަ މ ަ ފލްމ ީ ަ ރ ޮ ފ ް ނމަދަ ް ހ ް ބ ޮ ގ ާ އ އ ާ އ ާ ނއު ާ ތ ާ އ ު ހ ު ހ ު ށ ު މ ު ސ ނޭ ނ ި ގތ ް ި ޝއުރާ ގެ ި ތ ި އ ި ތ އަ ި ޅވަރު ގެ ޝަ ޚ ި ކ ި ކ ަ އ ަ ހގ ީ ަ ނގެ ަ މ ަ ގ އޮ ވެދާނެ ށ ވެ ް ކ ް މއ ީ އަ ދި ެ ޑޕ ްރެޝަ ް ނ ު ުސއ ަްޔ ު ު ކ ދިވެ ި ނ ސަ އު ދ ީ ޕ ް ި ކ ި ށ ޖ ަ ކއ ް ަ ނމެ ،މީގެ އަ ހަރު ަ ހ ަ ތކެކެވެަ . ކ ަ ހ ަ ވ ަ ކ ް ހ ް ނ ެ ދ އަ ް ރ ް ހ ް އ ެ މ ެ ާ ކޅ ެ ޭ ނ ު ނ ު ހ ު ރންސަ ު ތކެއ ް ު ގތ ް ި ކ “ދު ި މއ ީ ލ ަ ކ ަ ނޔޭ ގ ެ ަ ނ މީ ަ އހީގ ެ ަ ށ ޮ ތއ ް” ދު ް ކ ެ ހ ް އ ެ ަޔތ ް ެ ނ ެ ހ ް ނ ެ ދި ް ހ ާ ޖގ ެ ހ ާ ކއ ް ާ ހގީގ ީ ު އ ު އ ު ފ ު ގ ި ކ ި މ ި ހ ި ސ ި ހ ަ އ އު ޅ ޭ މ ީ ަ ޅވަރު ގެ ތެރޭ ަ ހ ަ ކ ަ އލ ް ަ ހ ަ ވ ަ ޔ ަ ހޓ ް ކ ް އ ް ކ ެ ލ ް ނ ވެ ް ހ ް މ ެ ނ ެ ކ ް ޮ ށ ާ ސ ާ ހ ާ ކ ާ ނ ޖެ ޭ ލ ު އވެ .ޝާ ު މ ި އދު ި ސ ި ތ ި ކ ި ލ ތ ަ ޭނގ ެ ަ ކ ަ ހ ަ ވ ަ ޔނީ ކީކޭ ެ ނ ެ ޔ ް ހނީ ކީއްވެ ެ ެ ހއ ްޔެ ވެ؟ އ ާ ޫސ ާ ޔ މ ާ ރ ާ ހއ ްޔެ ވެ؟ ާ އ ޭ ލ ު ޓކެއ ް ޖ ެ ު ހއ ްޔެ ވެ؟ ި ތ ި ނ ި ތކެކެވެ. ލ ަ މއ ީ ަ ނ ަ އ ަ ސ ަ ބ އެނގެ ް ނ ެ ޭނ ް ލކުރަ ް ކ ް އވެެ . ޔ ެ ށ ފެޅ ީ ޯ އ ް ލ ް ޮ ސ ާ ޖ ާ ނ ޖެ ޭ ވ ު ހ ު ވ ު ނ ބ ު ބ ު ގ ޫ ބ ު އއ ް ި ލ ި ި ޓވެ. އ ަ މ ަ ހ ަ ވ ަ ކ ަ ހ ަ ކ ަ މ ަ ހއ ް ެ ފހަރު ެ ކ ެ ނ ެ ތ ް މ ާ ބ ު ދ ި އ ި ގ ި ސ ި މ ި ލ ި ކ ި ލ މ ަ މ ަ ނތާނ ަ ހނގާށެ ވެ! ަ ތއ ް އު ަ އ ،ގަނޑ ު ަ ނ ަ އނ ެ އ ް ނ ވެ ް ނ ް ޖއ ް ާ ކ ާ ޔގ ީ ު ރ މަރާ ު ު ށ ި ތވެ. ނ ާނ ަ ނ ެ ނގ ެ ޝަ އްކެއ ް ެ މ މެދު އަ ހަރެ ް މލ ެ ނ ް ކޅަ ް އަނއ ް ޮ ެ ޅ ް އއ ް ޮ ެ ކ ާ ނ ާ ކ ު ކ ި ނ ި ހ ަ ވ ަ ސ އަނެ އ ް ަ އއ ް ކ ެ ހ ް އ ެ ނ ެ ރ ް ކ ވެ ް ދ ް ނ ެ މ ް އަ ހަރެ ެ ނ ާ މ އެނބުރެ ނީ އަނެ އ ް ާ ހގެ އަދަދަށެ ވެޭ . އގެ ު މ ު ނގެ ވެބ ްސަ ި ނ ސ އަޕ ްޑޭޓ ް ަ ވ ަ މ ދު ަ ލދ ަ ށ ަ އއ ް ަ މ ް ކ ވެ ް ނ ެ ކ ް އޓ ް ޮ މ ް މވެ .އަ ހަރެ ެ ޭނ ެ ކ ް ނ ޮ ފހަރު ހަނދާ ް ސ ެ އަ ދިވެ ް ވ ު ހ ު ކ ި މ ި އވެ. ތ ަ ކ ަ ހ ަ ވ ަ ހ ަ ކ ަ މ ަ ހ ަ ދާ ނީ ަ ކ ެ ކ ެ ތ ާ ލ ާ ތ ާ ޒ ާ ތ ާ ލ ާ އ ު މ ު އ މައު ޫ
ކ ި ރއ ާްޔ! ޝު ު މ ި ި ނ ީ އލ ް ަ އ ް ސ ާ ސރު editor
illustr ated by
written by
A Z L EI N A FAT H M AT H
A ISH AT H M I H N A N A SI H
„!“Cut chilli kolhe އ ި ުނދާ އޯ ޑ ަރު ދިނެ ވެ. މތ ަ ތ ަ މންދު ރު ގެ ކެއު ަ ކެފ ޭއަ ަ ށ ެ މ ް ށ ެ ކ ް ރ ާ ފ ު
އ ި ެނ ި ނ ި ހ ި ވެ ި ސ އއ ް ގ ަ ނ ަ ށ ަ ހރީވެ ް އރު ެ ، ލބުނެ ވެެ chicken fried rice . ކ ް އރާ ް އޓަރަ ް އ ު ށ ި ޖ ި އގެ ި ށ ހަދަ ި ކ ި ެޔ އ ަ ގތ ޮ އތުރަ ް ހ ް ނ ެ ނ އަ ް ވ ް ނ ެ އތުރު ް ފ ެ ކ ް ޅ ޮ ވަރަ ް ކއ ް ާ ޒ ާ އވެޭ . ނ ު އ ު ށ ު ގ ި ހ ި ސ ކޮށަ ި ި ތވެ. ތ ަ ހގ ީ ަ ބއ ް ަ ނވ ީ ސަ ަ ނ ަ ނ ގެނ ަ އ ނެ ެ ބ ެ ވ ް އރާ ް މ ް ްނ ް އގެ ް މރު ް ނ ާ ގ ު ނ ު ުނ ު ނ ބ ު ކ ި ގ ި ްނކ ީ ި ދިވެ ި ށ ކ ަ މ ަ ހއ ްދު ަ މ ސަ ރަ ަ ހނ ަ މ ް ހ ް ކ ް ޅ ޮ ނ ެ އ ް ސ ެ އ ވެ ް ށ ާ ނ އު ޅ ޭ ގައު ު ކ މީ ު މ ު ޅ ނޫ ި ކ ި އގ ެ ތެރެ ި އ ަ އވެަ . މގެ ކ ެ ނ ެ އ ް ނދާ އަ ކ ީ ވެ ް ވެދާނެ ެ ކކެވެާ “. ސ ޭ ނއ ާްޔ ކެއު ު އއްޗެއ ް ު އއްޗެއ ް ކެ ި ކ ި ި ނވެއ ް ި އ އ ދު ަ ުސސެ އ ް ވެ ް ހ ެ ޖއ ާްޔ ެ ނ ެ ބ ް ނހުރޭ ”،އ ާ އހ ާ ވ ު ޅ ު ޏވެު “ . ޭނ ު ސ ު ނވޭ”. ނ ވެ ް ހ ް ެ ސ ހީ ު
8
DHO.MV
o f f b e at !KULHI KOLLA! KULHI KOLLA
ފ ި ި އދާ ަ ސއްހ ީ ަ ތކެއ ް ވޭ
އ ދިވެ ި ގ ި ކ ި ތ ަ ނގެ ެނ ް ހ އަ ް ލވޭ ޮ ބ ެ ބޑީެ ، މ ޮ ނ ެ އ ް މގެ އާ ދަ ެ ކ ް ޅ ޮ ނހ ު ގ ު ށ ކެއު ު ު ހ ދަ ި އ އ ް ޗެ ި ކ ި އ ވެ. ހ ަ ނ ަ ަ ތެރޭ ަ އ ގެ ށ ެ ކ ް ޅ ޮ ނ ކީ ެ ހ ް ބ ެ ގ ެ އ ާ އޭ ، ހ ު އ އް މ ީ ު ނ ި ލ ި ެޔ ި ޅ ި ކ ި ތ ަ ލ ަ މރު ް ގތ ޮ ތެރެ އަ ް ވ ާ ސގަނޑެއ ް ފ ެ ާ އ އަ ދި ު ށ ު ކށް chilli paste ސ އަ ޅަ ި ހންނެ ވެ. އގެ ް ވެ ް ނ ާ ކ މީ ު ކ ި ރ ި ފވެ ި ތ ށ ަ ނ ޯ ކނީ ކީއްވެގ ެ ް ކ ް ޅ ޮ އއ ީ ވަރަ ް “ ެ އހ ާ ށ އު ާ ުސސެ އ ް ”،ކ ު ބ ި ހ ި ކ ި ނވެއ ް ި އ އއ ް ަ ޖއ ާްޔ ރަ ަ އ ެ އގ ެ ެ ނ ެ ބ ް މ ް ެ ަސ ާ ނ ފ ާ ޅ ު ޏވެު “ . ހމަދު ު ނ އަ ު ހ ު އ ު ޏވެ. ނ ެ ބ ް ގެއ ް ެ ލނީ ”،އ ާ ޭނ ު ކ ި އއ ް ދިވެ ި ސ ނޫ ނެ ވެ. ނ ަ ނވެއްޖެ ަ ހނ ަ ަ މ މީރެ އ ް ވެ ް ކ ެ ްނ ް ބ ެ ށ ާ ޅ ު އއްޗެއ ް ު ށ މީރޭ ބުނެ ި ގ ި ފ ކ ަ ނމެަ cafe / restaurant ، ހ ަ ަ އއްޗެއ ް ވަރަ ް ސ ެ އ ވެ ް ހ ް އ ެ މ ެ ތ ު ބ ި ކ ި މ ނ ަ އވެއްޖެ ަ ނ ަ އއްޗެއްގެ ރަ ަ އގެ މ ަ ނ ަ ަ މވެެ . ވ ެ އ ވަރަ ް ާނ އަ ކ ީ ެ މ ޭ ހ ު ޅ ު ށ ު އ ި ކ ި ލ ި ކ ި ށ މ ަ އއީަ ، ވ ަ ލ ރަ ަ ށ ަ މ ް ނ ް އވެެ . ލ ެ އގެ އަ ް އގެ ް ކ ް ޅ ޮ ވެ ް ހ ކަނޑ ު ާ ނ ޭ ނ ު ސ ު ސ ު ނ ި މ ި ހ ި ހވެވެ. ނ ޖެހ ަ އނ ަ ސ ދަ ަ ކ ަ ަ ސ ެ ުނ ް ްނ ް މ ް ހ ް ނ ެ ތ ް ކ ޫ އރަ ު ފ ު
ކ ި ވނީ ކީއްވެ؟ ނ ަ ޭނ ް ވ ް ޅ ާ ނ ބ ު ު
ފ ި ސއްހ ީ ބޮޑ ެ ި އ ި ގ ި ކ ި ތ ި ނ ި ި އދާ ަ ތ ަ އ ަ ށ ކެއު ަ ލ ަ ސއ ް ަ ތކެއ ް ކ ް ޅ ޮ ބ މ ީ ުހ ް ތ ް ތ ސަ ާ މކ ީ ޭ ނ ު މ ު ހ ު ގ ި ސ ި އ… އގ ެ ތެރޭ ަ ހމެނޭ ަ ކ ެ ވެ ް މވެޭ . 1
ި ނ ހ ަ ހތ ް ަ ހ ް މޖެ ު
2
ފ ި މގ ެ ި އއްޗެ ި ނ ގ ަ ށ ަ ނ ަ މ އަ ަ ހ ަ ހ ަ ނ ް ކ ް ހ ޮ މ ް ކ ް ސ ޮ ވ ް ކ ެ ނ ާ ާ ށދި ު މ ު ށދި ު ޒ ު ވ ު ޖ ު
3
މގ ެ ި އ ި ނ ލވޭ ަ ނ ަ ވ ް ުސ ް ބޑ ު ފުރާ ެ ކ ް ތ ޮ ކޑ ަ ެ އހ ާ ސ ު ކ ު ކޅަ ު ު
4
ލ ި ނ ވ ް caloriesމަދު ވެ ،ބަރު ދަ ް އ ު ނ ު
5
ނ ނ ް ކ ް ށ ޮ cholesterolދަ ް ށދި ު
6
ފ ި ކ ި އާދަ ި ނ ގ ަ ށ ަ ވ ަ ތއ ް ރަ ނ ަ އ ަ allergy ގ ަ އގ ެ ަ ވ ް މ ް ބ ެ ތ ާ އއ ް ރޯ ާ ހ ު މ ު ޅ ު ގ ު
ސ އަނެ އ ް ަ ހ ް ބ ު
ކ ި ފ ި އ ި ގ ި ވ ޅ ރަ ަ އ ަ ނ ވެ ަ ތއ ް ަ ނ ަ scienceގެ އަ ލ ީ ަ ޭނ ް ހއ ް ެ އ ެ ޔގ ީ ް މ ހޯދު ް ނ ާ ހ ބ ު ޓވެު . ބ ު ލވޭ ި endorphin ގ ި ހ ި މ ި އ އ ަ އ ރަ ަ ބ ަ އގަނޑ ު ސަ ަ ަ އކެވެެ . މއ ްދާ ެ ކ ެ އ ެ ބކ ީ ެ ޔ ާ ކ ާ އ ު މއ ް ި ފވެ ި އވެ. ރ ަ މއ ްދާ ގ ެ ސަ ަ ދ ެ ށ ެ ކ ް ސ ޮ ުސ ް ކ ެ ބ ް އހ ާ ވލަދ ީ އު ާ ނ ތަދު ކަނޑ ު ާ ާ ބ ު ތ ި ނ ި ރ ަ އ މީ ެ ކ ެ މ ެ ކ ެ ތ ް ުނ ޮ ކ ާ މއ ްދާއަ ކ ީ ރަ އ ް ާ މ ާ scientistsބ ާ އ ު ގ ު ހއްގ ެ mood ކ ި ދ އަ ދި ި އކެވެ. ފކުރު ަ ރަ ނ ަ މއ ްދާ ެ ކ ް ކޑ ަ ޮ ކ ް ޅ ޮ ދ ާ ތ ާ ށ ޭ ށ ޭ އ ު stress ގ ު ށ ި ކ ި ކ ި ލ ި ބ ަ ނ ސަ ަ ގ ަ ނ ަ ތކެއ ް ވ ވަރަ ް ކ ް ޅ ޮ ތ ް ޮ scientific ހތ ް ާ ށ ާ ބ ާ ބ ު އރު ު ، ގ ު ފ ި ށގަނޑ ު overheatވެ ި ހ ި ގ ި ނ ށ ަ އ ަ އގ ެ ތެރޭ ަ އ ަ ވ ް ޭނ ް ލ ް ކ ް ނ ޮ ހއ ް ެ ެ ޓވެޭ . ނ ު ނ ބ ު ބ ު ގ ި ޫނ ި މއ ީ ދު ި އވެި . ި ށ ކ ަ މއ ް ަ މ ަ ކ ަ ބ ަ މ ް ކ ެ ށ އާ ް އ ވަރަ ް ހމެނެ ެ ހ ާ ނ ު ތ ު ސ ު ނޔޭ ގ ެ ހ ު އވެ. ނ ދަ އ ް ަ ނ ަ ކ ެ ކ ް ހޯދު ް ތ ު ހ ި ގ ި ހ ި ި ވނީ ނ ބޭރު ަ މ ފަސޭ ަ ހނ ަ ށގަނޑ ު ަ ނގެ ަ އ ް ނ ެ އ ް ޫނ ެ ނ ް އނ ާ ްނ ހ ު އ ު ްސ ު ހ ި ނ ި ނ ދާ ި ކ ި ވ ި ގ ި ލ ި ދާ ި ކށްދ ީ ަ ކ ުމ ަ ނ ަ ހތ ް ަ ށގަނޑުގެ އތުރު ޮ ލ ް ށ ކެއު ުމ ް ކ ް ޅ ޮ އގެ ް އ ާ ހއ ް ު އރު ު ، އވެ. ކ ަ ދ ަ ށ scienceބުނެ ެ މ ް ކ ް ޫނ ބޭރު ޮ ށ ޭ ހ ު ފ ި އ ޝާ ި ގ ި ކ ި ވ ށ ަ ނ ަ fieryflavors.com ބ ަ ކ ސަ ަ ކ ް އއު ޮ ތ ް ހ ޮ ކ ެ ކ ް ޅ ޮ އ ާ ތ ާ ށ ާ ބ ޭ ގ ު ބ ު ު ކ ި އއްޗެ ި ކ ި ގ ި ި ކ ނ ަ ހތ ް ަ މއ ް ަ ނ ކެއު ް ހ ް އ ެ އއ ީ ެ ވނީ ެ ބޑ ަ ް މ ޮ ޅ ެ ވ ޮ ޔ ެ ތ ާ ށ ާ ހ ާ އ ާ ތންު ، ގ ު ލ ު ގ ި ނ ގެނެ ސްދީ ،އަ ދި ި ށ ި ލ ި އ ށ ހ ަނދާނ ަ ވ ަ ނ ދު ަ ގ ަ ހ ަ ހތ ް ަ ޅ ަ ހ ް ހ ް ބޑ ަ ް މ ޮ އރު ާ ބ ާ އަ ާ ު މޖެ ު ކ ި ހ އ ރަ ަ ޅ ރަ ހައަ ކ ީ ވަރު ގަދަ ރަ ހައަ ަ ޓ ރަ ހައަ ަ ވތ ީ ެ ކ ް ވތ ީ ެ ކ ް ބ ެ ެ ށ ާ ށ ާ ހއ ް ޭ އވެު . ްނ ި ގ ި ި ށ ަނ ަ ދވ ަ ހނ ަ ނ ަ ވ ަ ނ ދު ަ ގ ަ އ ރަ ހައަ ް ސ ެ ށ ވެ ް ފހަރަ ް ެ ހ ް އރު އ ު ށ ހަނދާ ު އވެި . ފ ި ގ ި މ ި ށ ި ށ ުނ ަ މ ަ ކ ަ ނވެ ަ އ ރަ ހައަ ް މއ ީ ެ އވެ ެ އ ބ ެ މ ް ހ ް އ ެ ދވެނީ ެ އ ެ ެ ޔ ު ލ ު މވެ. ވ ެ ހ ް ނ ު addict މީ ު
އ ި ގ ި ކ ި ސ ލ ަ މއ ްސަ ަ ސއްހ ީ ަ ނޒަރު ަ ނގ ެ ަ މކ ީ ަ ށ ކެއު ަ ތކެއ ް ވެ ް ހ ް ބ ެ ކ ް ޅ ޮ އއ ް މ ީ ު ު ކ ި ބ ި ްނނީ ނ ޑ ޮކްޓަރު އޮ ނ ަ ލ ަ އއ ް ަ މކެވެަ . ވ ަ ށ ކެއު ް ކ ް ޅ ޮ ހ ް ބ ެ ކ ެ މ ާ ދި ާ ނ ު ކގ ެ މ ީ ު ތ ު ކ ި ކ ި ގ ި އ ލ ަ މއ ްސަ ަ އ ަ heartburn ލ ަ މއ ްސަ ަ އ ަ gas އގެ ތެރޭ ަ ށ ަ ފ ެ ކ ް ަނ ޮ ތ ާ ތ ާ މ ާ އވެޭ . ނ ި ގހޮރާ ި އވެ. ހނ ަ ލ ަ މއ ްސަ ަ އ ބަނޑުގެ ަ ހމެނެ ެ ހ ް ޮ ްނ މ ީ ު ތއ ް ު ޅ ި ކ ި ދިވެ ި މ ވ ަ ނ ަ ބ ަ ށ ަ މ ް ނގ ެ ތެރެ އަ ް ހ ް ހކުރު ާ ރ ާ ތ ު މޖާު ، ޝހޫރު އަ ނ ު ނ ި ނ ކެ ި ނ ި ި އވެ. ކ އު ޅ ޭ ަ ނ ބ ަ ގ ަ ނ ަ ވއްޖެ ަ ގ ަ ނ ފެނެ ެ ތ ް ށ އުނދަ ގޫވެގެ ް މ ބަނޑ ަ ް އ ް ަޔ ު ކ ި އ ި ގ ި ށ ހނ ަ ވ ަ ނ ަ ށ ބަނޑ ު ަ ކ ް ޅ ޮ ހ ް ްސ ް ކ ް ހއ ްސަ ޮ ނ ާ ާ މ ު ްނ މ ީ ު ތ ު ulcer ނ ު ރއ ު މކެވެ .އަ ދި ި ނ ި އކު، ނ ަ ގ ަ ނ ުމ ަ ވ ަ މ ެ ފހަރު ބަނޑ ަ ް ކ ެ މކ ީ އާ ް ހ ް މ ެ ކެއު ުމ ް ވ ާ ށ އުނދަ ގ ޫ ު ނ ު ށ ި އވެ. ތއ ް ދަ އ ް ަ ލ ަ ށ ަ ކ ަ ހ ަ ވ ަ ނ ަ ކ ެ މ ް ތ diarrheaވެ ް ގ ް ހ ް ބޭރަ ް ސ ޖެ ޭ ތހްލ ީ ު ނ ު ނ ު ވ ި ކ ި މ ި ކ ި ތ ވ ަ ނ ަ ޅ ަ އއެރު ް މ ެ ކ ް ޅ ޮ ށ ކެއު ާ އ ޭ ،heartburn ނ ު އންދު ންު ، ު ގ ި ކ އއްބ ަ ހ ަ ވ ަ ގ ަ ނ ަ އވެެ . ދކެވެ ެ ކ ެ ތ ް ގތ ް ޮ ތ ޮ ޅގ ެ ް ށ ާ ތ ާ ަޔ ު ފ ު acid indigestionއާ ު ގ ި މކ ީ ި ކ ި އ ތ ަ މކެވެ .އަނެ އ ް ބ ަ ދ ަ ށ ކެއު ަ ދކޭ ޮ ކ ެ ކ ެ ކ ް ހތ ް ދު ޅަހ ޮެޔ ޮ ކ ް ޅ ޮ ތ ް ުނ ޮ ބ ާ ށ ޭ ގ ު ަޔ ު ނ ު ގ ު ލ ި ފ ި ކ ި އރު ، ށ ަ ގ ަ ހގ ީ ަ ކ ުމގެ ަ މކެވެަ . ވ ަ ގ ަ ށ ަ ށ ކެއު ަ ތ ް ކ ެ މކ ީ heartburnއަ ް ކ ް ޅ ޮ ބ ާ ހކުރު ާ މ ު ު ކ ި ތވެ .ދިރާ ސާ ަ ގ ަ މގެ ކ ް ޅ ޮ ތ ް ކ ޮ އބައޮ ެ ނ ެ ސ ބުރަ ވެވެ ް ށ ވެ ް ތ ް ދ ޮ ެ ތއ ް ދަ އ ް ާ ށ ކެއު ު ނ ު ގ ު ކޑަކުރެ ި ހ ި އވެ. ވ ަ ނވަރު ަ ސަ ަ ފ ެ މ ް ބ ް ނ heart attackއަ ދި strokeޖެ ޭ ވނީ ު ބ ު ްނ insulinއާ ި ގ ި ކ ި ހނ ަ ލ ަ މގެ ސަ ަ ށ ަ ބ ަ ބ ަ ސަ ަ އ fatގެ ބ ް ކ ް ޅ ޮ ކ ް ނ ޭ އ ު ބ ު ށ ކެއު ު ވނީ ު ބ ި މވެ. ަ ނ ެ ކ ް އ މަދު ޮ ށދި ު
‽DHO
9
people SHAH ISMAIL
SHAH ހާ ޓް އެ ޓޭ ކަ ށް ފަ ހު
ISMAIL ށ ި އވެ. ޖ ަ ތނެ އ ް ަ ގތްގަނޑ ަ ަ ހނީ ެ ކ ް ދަ ް ނވަރު ާ ޭނ ި ފ ި އ ސަ ި ގ ި އަ ި ސ ނ ދި ަ ހނ ަ ހއ ްޓާ ަ ބ ަ ކލ ް ަ އ ަ ޗގެ ބޭރު ަ ހވެ ް މ ް އމ ް ެ އޖ ީ ެ ޔއ ީ ވ ީ ާ އ އ ާ ގ ު އ ު ހ ި ގ ި ބ ި އވެި . އއ ް ި މޖެނ ީ ސ މތ ީ ަ އގ ެ ދޮރު ަ ްސ ަ އ ަ ހ ަ ވ ަ އަ ަ ލ ް ތ ެ ބ ޯ ވ ެ ކ ް ށ ފަރު ާ ލ ޭ ފ ު ރ ު އ ު ށ ި ނ ކ ަ އ ަ ލ ަ ކ ހަނދާ ް ޓވެެ . ހއ ް ެ ނ ހަނދާ ް ކ ް ކ ް ށ އަ ތ ް ދިއ ް ޮ ޭނއާ ދިމާއަ ް މީހާ ،އ ާ މ ު ނ ު މވެ. ޔ ަ ނ ދި ަ ކ ެ މ ް ޭނ ވެއ ް ެ ނެ ތީ ،އޭރު އ ާ ޓ ު މ ި ށ ި ލ ި ފ ި ށ ކ ފުރާ ަ ކ ަ އ ަ ވއ ްސަ ަ ނއަ ް ނޓްގެެ ، ކ ް ކ ެ ހޓ ް ެ ކ އ ާ ޓ ާ ާ އ ޭ މ ު ޭނ އު ު އ ު ނ ފެ ި ކއ ް ި ތ ި އވެ. ވ ަ ލ ަ ރ ،އުނދަ ގ ޫ ަ ށ ެ ތ ް ކ ް ކ ެ ލ ފަރު ާ ނ ސަ ާ ނރަ އ ް ާ ގ ު ވ ު މގެ ު މތްކުރު ު ތ ު ު
‽DHO
11
styling by
photography by
written by
N OA N I — H A Z M AT H AGI L
SHINAD & AMMU
M O OSA L AT H EEF
ުނރު ވެ ި ގ ި މ ހ ަ ރާ އްޖ ޭ ަ ފވަޑ ް ރ ޯ ނ ެ އ ް ނ ެ އ އު ފެދު ު
ްސރެ ގެންދަ ނީ ި ކ ި ބއ ް ަޕ އާ ި ބބ ަ ަ ތގެ އ ެ ދ ޭ ހ ު ރނ ު ކ ު ެޔ ު
ި ނރަ އ ް ަ ލއ ް ނެ ތ ް ކ ެ ޮ ގސް ،ދު ވެ އު ޅެންޏާ ސއްހ ީ ު
ފ ި އޓޭކ ް ޖެ ުހނީ ި ސ ާމ ި ޝާ ުހ ި ވ ނދާ ަ އ ަ ހޓ ް ެ ލ ް އ ް އ އޮ އ ް ާ ށ ާ
ލކީ، ކ ަ ނރަ އ ް ަ ަ ބއ ަްޔ ް ށ ފަރު ާ މންނެ ވެ .އަނެ އ ް ު ވ ހޯދަ ު
ސ ި ކ ޭނ ހ ަ ވ ަ ނ ަ ކމަށެ ވެަ . ަ މ ވެ ް ނ ާ ބ ާ މއަ ދު އ ާ ު
ށ ާ 2:40ހ ި ނ ގތްގަނޑ ަ ަ ލ ް އރު ެ ކ ް ދަ ް ވ ާ އވެ .ނޭ ާ ނވަރު ާ
ލށްި ، މދިއަ އަ ހަރު ގެ ި ި ނ ތކެއ ް ަ ސ ަ ނ ދު ަ ގ ަ ޔ ަ ނ ަ ދ ް ނ ެ ވ ް ވ ް
މ މއ ް ަ ނ ަ ޗ ް ނ 35އަ ހަރު ް މރު ް ޔ ާ ށ ދި ު އަ ކީ ،އު ު
އ ި ކއ ް ި ލއަ ަ ރ ތަދުެ ، ށ ެ ށ އުނދަ ގޫވެ ،މެއަ ް ކ ް ދ ކޮނޑ ާ ު
ސ ި ތގެ ި މވެ. ނ ަ މލްކުރު ެ އ ް ދު ް ތއު ާ ފ ު
ކ ި ނ ި ނ ތކުރު ަ ގސްަ ، އ ަ ހ ަ އކުަ ، ކ ް ށ ޮ ޖމ ްއަ ް މ ެ ެ މ ު ކސްރަ ު
ށ ޓކެއ ް ަ ަ ޭނ އަ ް ކ ް އއ ީ ާހޓ ް ެ ކ ެ ށ ފޯރު ާމ ެ ހމައަ ް ނ އ ާ އ ޭ އ ު
ކއ ް ި ސނ ި ި ލއަ ކަށެ ވެ. ހަ ޔއ ީ ަ ށ ޝާ ުހ ދި ަ ގރޭޓާ ދުރަ ް މ ު
ނ ި ޅ “ސެ ޓ ް ި ި ލބޭނެ ” ނ ރަ ނ ަ ފކެ ެ ތ ް ސއްހ ީ ޮ ޓއ ް ު ގ ު ގ ު
ގ ި ބ ި ނ ި ސ ކ ަ ރ ަ ަ އއްވެ ް އ އު ޅ ޭ ެ ހ ް އ ެ އވެ .ގޭގެ ެ ވ ެ ޔގ ީ ް ތ ު ނ ު
ނ ި ގ ި މ ށ ވ ަ ގ ަ މތ ީ ަ ދަ ނ ޑ ު ަ ނ ް ލ ް ޯ ލ ް އ ޯ ނ ާ ޮނ ާ ބ ޅަ ފ ު
މ ި ވ ި ސ ޑ ަ ކމަށެ ވެަ . ަ ނ ވެ ް ސޓ ް ހެދު ް ޓ ް ކލ ް ެ ނ ެ އދު ް ގ ާ
އގެންި ، ގ ި ޭނ އތުރު ަ ނ ަ ހ ަ މީ ަ ޭދަނ ޮ ށ އަ ް ކ ް ކށް ،އ ާ ތ ހ ު ގ ު ވ ު
ޓ ި ސ ި ި ްނ ހ އަ ަ ގތ ް ރަ އ ް ެ ނ ް ވ ް މ ް ނ ް ހނ ާ މކެވެާ . ނ ާ ނ ު ނ ު
މ ި މވެ. ނ ެ ހ ް ހ ެ ެ އ ާ މ ު
ގ ި ި އ ށ 300މީޓަރު ދު ރު ަ ގތްގަނޑ ަ ަ ކ ް ނ ް ނމީ ،ގެއާ ާ
ސނ ި ނ ި ގ ި އއ ް ަ ގރޭ ޓ ް ދ ް ބނީ “ ެ ކފ ީ ެ ކ އޮ ތ ް ޮ ެ އ އ ާ ޭނ ު އ ު
މ ި ގ ި “ ި ޑ ަ އ ަ މ އު މުރު ަ ކލ ް ށ ެ އއްވަރަ ް ތ ެ ކސްރަ ާ
ބ ި ކ ި ރ އަ ި ހ ި ނ ދ ވ ަ އ ަ އ ަ ރ ް ނ ދާށެ ވެެ . ށ ެ ޗ ް އމ ް ެ އޖ ީ ެ ަނ ު ު
ޓ ި ނ ަ ހ ަ ވ ަ ޯނން” ަ ނބ ަ ލއ ް ބ ެ ހ ް ކ ރަ އ ް ެ ކމަށެ ވެެ . އ ާ ގ ޫ ު
ޅ ދި ި އއ ީ ި މކީ”، ޅ ަ ސއްހ ީ ރަ ނ ަ ނ ެ ޗެކ ްއަޕ ް ހެދު ް ރއު ު ގ ު
ސ ި ި ކ ކ ަ އ ަ ްނވެެ . ލނ ެ ބނީ ވަރަ ް ޑ ް މ ު ގ ު ށ އު ނދަ ު ނ ފޭ ު
ކ ި ެނއަ ރ ީ 2017 ،1ފެށީ، ކ ަ އ ަ އވެެ . ރ ެ ކ ޖ ު މ ު ނ ު ު
ކ ި ދތެރެ ނ ވެ ް ނ އަ ހަރެ ް ރ ް ނ ެ ބ ް ސ ޭ ޏވެު “ . ހ ު ޝާ ު
ށ އަރަ ި ސަ ި އވެ. ށ ދި ަ ޓ ަ ސޕި ަ ކ ަ އ ަ ޔ ެ ލ ް ހ ް ޭނ ޮ އގެ ް ލ ް ނ އ ާ
ފ ި ތ ި ދި ި އ ރ ށ ވެ ަ އާދަޔ ަ ަ ކ ް ކ ެ މގެ ޮ ނރަ އ ް ާ ބޑ ު އަ ދި ު ޅ ު ރއު ު
ނ ި ކ ި ދތެރެ ި މ މ ަ ކ ަ އ ަ ސޓ ް ަ ކ ް ތއ ްެ . ޓ ް ނ ެ ނ ހަދަ ް އ ް ޭ މ ު
ސގެންނެ ވެ. ނ ަ ގ ް ށ ޮ ތ ދު ރަ ް އޮ ތ ް ދު ް ފ ާ
ހން”. ޔ ަ ސގަނޑެއ ް ދި ަ ނހަދާ ދު ަ ވ ް ޓ ް މވ ީ ެ ދި ާ ފ ު ސޓ ް ު
ްސއާ ި “ ި މޖެނ ީ ނ އެނގ ޭ. ުނ ަ ސ ަ އ ަ ކ ް ށ ެ ބ ް ހ ާ ދވ ު އއްޗެ ި ުނ ި ޅ އރު އަ ަ ށ ެ ތ ް ވ ެ ނ ޯ ދ ް ެ ގ ާ ޅ ާ ހ ު ލވ ު ހ ު ލ ު
ށ ނ ަ “ދީނީ ަ ބޑ ަ ް ށ ޮ ނ ވަރަ ް މ މެދު އަ ހަރެ ް ކ ް ކ ާ
ކ ި ި ހ ަ ހ ަ ކ ަ ރ ަ ވ ަ މއ ީ ދު ަ ތއ ް ލ ެ ކ ވެ ް ލ ާ ސ އ ާ ޭނ ހ ީ ު ހ ު
ޏވެ. ެނނީ ”،ޝާ ހު،46 ، ަ ނ ެ ބ ް ތ ް ހަދާ ު ނ ފ ު
އ ި ގ ި ނ ި ި އރ ީ ހ ަ މގެ ތެރޭ ަ ވސ ަ ށ ެ ތ ް ހ ް އ ެ ްނންެ . ްނ ު ވސ ު
ނ ޖެ ި އއ ް ަ ކ ަ ވ ަ މ ދު ަ ހދާނެ ކ ް ބ ް ހ ެ ނ ެ ކ ް ނޫނެ ވެޮ . ގޅަ ާ ކ ޭ ސ ު ހ ު
ޅ ި ތ ި ރ ަ އގ ެ ތ ޮ ކ ެ ތގ ެ ެ ކ ާ ނރަ އ ް ާ ޭނގ ެ ހ ާ އ ާ އ ޭ ގ ު ވ ު އ ު ަޔ ު
ހ ި ށ މކޭަ . ސ ަ ށގަނޑ ަ ް ކ ެ ގ ް އއ ީ ޯ ސ ެ ބއ ަްޔ ް ނ ެ ތ ް ދީނީ ޮ ގ ު
ޭނ ދި ި ނ ލ ަ ސ ަ ަ މ ް އއ ް ނެ ެ ފ ެ ކޑ ަ ވެ ް ތވެ .އ ާ ރއު ޅ ެ ު މގެ ު ކ ު
ޖބޫރު ި ނ ދި ި ނ ަ ވ ަ ނ ަ ށ ގެނ ަ ޅ ަ ަ މގެ ކ ް ްނ ް މ ް ހ ް ކ ު މ ު ރއު ު ފ ު
ފ ި ތ ި ށ ްނވާނޭ ަ . ރ ަ ސ އަ ް ކ ް މއ ް ޮ ކ ެ ކ ެ އ ާ ނރަ އ ް ާ ށގެނ ު ު
ި ށގެންނެ ވެ. އައީ، ށ ަ ކ ަ ގޅު” ަ ތ ރަނ ަ “ސއ ް ަ ކ ް ލ ޮ މ ް ބ ު ގ ޫ ހ ު
ޔ ި ށ ި ބޅަ ނ ދި ަ ކ ަ ކ ަ ހ ަ ވ ަ ފޓ ް ޯ މ ް އ ެ ތއ ް “ދޯ” އަ ް ާ ޔއީު ، ދ ު
ޔ ި ހ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ބ ަ ަ ސ ެ އއ ީ ވޭ ް ސ ެ ލންޏާ ވެ ް ޓކޭ ”،ޝާ ު
ށ ި ކ ސއ ް ަ ގ ަ މ ަ ނ ަ ކ ަ އ ަ މ ެ ކ ް އ ނޫ ް ކ ެ ެ ލ ާ ތ ލަނ ާ އ ު ބ ު ހ ު މ ު
ޖ ި އ ި ގ ި މންނެ ވެ. ބ ަ ުނ ަ ދަނޑ ު ަ ތއ ް ހަނދާ ް ރ ާ ނކުރަ ު ތ ު ލބ ު
ނ ި އ ި ކ ކ ަ އ ަ ސ ރަނ ަ ކ ަ ގޅެވެެ . ހ ވެ ް ތއ ް ެ ނ ުމ ް ނ ް ެ މ ާ މ ު
ލ ި މ ި ކ ި ފ ި ި އވެ. އ ަ ތ ަ ރ ަ ށ ަ ރ ަ ހ ަ ފ ެ ހމައަ ް ލ ާ މހާރު ގެ ާ ވނީ ު ތ ު
ހ ި ލ ި ށ ތ “ރަ ނ ަ ސއ ް ަ ޓކ ް ،ބަރާ ބަރަ ް ތ ެ ގޅު”ެ ، ެ އ ާ އ ު ހ ު
ތ ި މ ި ކ ި ނ ރ ަ ަނ ދު ަ ފެބ ްރު އަ ރ ީ 20ވ ަ ކ ް ހޓ ް ެ ވ ާ އ ޭ ޓ ު ހ ު ވ ު
ްނ ި ބޑ ު ި ދ އ ެ ހތްވަރަ ކ ީ އަ ް މ ޮ ނ ެ އ ް ޭނގ ެ ެ ެނނ ާ އ ާ ނހ ު
ކ ި ި ސ ަ އއ ް ކރީގެ ެ ގ ް ށ ޮ ޖމ ްއަ ް ރ ،ރާ އްޖޭގ ެ ު ތ ު ކސްރަ ު
ނރު އޮ ތ ީ ލ ަ ޭނގ ެ ެ ދ ާ ނވެވޭ ވަރަ ށް ،އ ާ ސަ ާ މތ ް ު
އ އާ ި ްނ ި ްނވެ .ދޮ ށ ީ މމްބަރު ނ ެ ނ ެ ހ ް އ ެ ލގ ެ ެ އ ާ ކދިނ ާ ު
މ ި ކ ި ތ ި ތވ ީ ރ ަ ވ ަ ށ ެ ޔ އަ ް ނ ެ ޅ ް ނރަ އ ް ާ ރ ާ ކ ު އ ު ކ ު ަނ ު
ވ ި ގ ި ވ ުހ އަ ި އވެި . އ، ބއ ް ަ ޗ ަ ނ ދު ަ ބްލޮކްވެ ަ އމ ް ެ އޖ ީ ެ ތ ް ފ ެ އ ާ އ ު
ރޭސ ި ގ ި އނ ި ވނީ ި ޅ ި ނ ދަ ި ގ ތ ަ ޔ ަ ކ ަ ހ ް ނ ެ އަ ް ވ ާ ލ ު ފ ު ރ ު
ހއ ްޔެ ވެ؟ ނ ެ ކީއްވެގެ ް
ގ ި ލއ ް ި އ، ތ ަ ހ ަ ލކުރާ ޮ ވ ެ ނޓ ް ެ ޓ ް ސ ެ ް ގ ު ބ ު ގ ޫ އވެ .ޝާ ު
ނ ދި ި ނ ދަ ި ފ ި އވެި . ރއު ޅެނީ ެނ ް ކ އަ ް ޅ ެ ހ ް ރ ެ ެ ފ ާ ނހ ު އ ު ރ ު
ގ ި ޒވާނެ ”ވެ. ެނ ުމ ަ ފެނ ަ ހ އަ ދިވެ ް ސ “ ު އ ޝާ ު ްނ ފ ު
ވ ި ހ ،ރާ އްޖ ެ ި ޓކެއ ް ޖ ެ ި ބ ނ ެ އ ް ހޓ ް ެ އ ފަރު ާ ާ ލ ޭ އ ޭ
އވެ. ކ ަ ސރ ީ ަ ގ ެ ލ ް ް ނ ާ
ނގެ ި ތ ި ލ ި ްނ ށ އަ ނ ަ ސފ ަ ގ ަ ަޔ ް ރ ް ނ ެ ޅ ް ޅ ް ނ ުހއ ްޓާ ާ ކ ު ނ ު ކ ު ު
އއ ީ ި ސއްހ ީ ބޑ ު ފަސޭ ަ ށ ހުރު ަ ގ ަ އކެވެެ . ހ ެ ށ ޮ މކ ީ ވަރަ ް ތ ް ޮ
ގ ި ތ ަ ެނނ ަ ނގެ ސ އަ ހަރެ ް އ ވެ ް “އަ ް ްނކ ީ ުމ ިޅ ހ ާަޔ ު ނހ ު
ޭނގެ ި ކއ ް ި އވެ. ކބ ަ ލ ަ ނފެނެ ެ ކ ް ތއ ް އ ާ ނ ު ަޔ ު ލ ބަދަ ު ު
ެނ ި ދާ ި ށ ކ ަ އއ ް ަ ށ ގ ަ މ ް ބޑ ު ތަރަ އްގ ީ ެ ށ ޮ އ ވަރަ ް އރާ އަ ް
ކ ި ބޑ ު ި ނ ހ ަ ބ މީ ަ ށ އަ ހަރެ ް ކ ް ށ ޮ ވަރަ ް މ ާ ހތްވަރެ އ ްާ . ޔ ު
ށ ބ ަ ަ ށ ވަރަ ް ނ ސަ ރު ކާރަ ް ބނީ “އަ ހަރެ ް މން ،އ ާ ޭނ ު ލ ު
ގ ި ބޅަ ތ ަ ފ ަ ނ ަ ފޓ ް ޯ ހރީމާ .އަ ހަރެ ް ެނ ް ވ ީ އަ ް ނ ު އ ު ހ ު ނހ ު
ކމަށެ ވެ. ވން” ަ ްނ ަ ށ ޝު ކުރު ދަ ނ ަ ބޑ ަ ް ޮ
އއ ް ި ުނ ި ބނީ އހ ީ ެ ބޑ ު ެ ށ ޮ ސ ވަރަ ް އރު ވެ ް ލ ު ކޅ ު ު
ްނ ި ނ ތ ަ ގ ަ ޅ ް ޭނ ެ ށ ވެ ް ކ ް އއ ް ޮ “ ެ ކ ު ވ ު މއ ު ސ ބ ު ސ ި ފ ި ހ ލ ަ ފޓ ަ ލ ަ ކ ް ދ ޮ ްނ ް އ ވެ ް ށ ާ ހއ ްޓާ ާ ކށް ”،ޝާ ު ސ ޫ ު
ތންި . މ ޮ ނ ެ އ ް ސ ެ މހާރު ވެ ް ެނ ް އަ ް ބޑ ު ނގ ެ ފަރާ ު ނހ ު
ޏވެ. ނ ެ ބ ް ު ތ ހޯދަ ި ނ ި ނ ށ ދަ ން .ދު ަ “ ަ ވ ް ޖމ ް އަ ް އގެ ް ގ ު ވ ު
ކ ި ނ ރ ަ ވ ަ ދ ަ ނ ް ކ ެ ކ ވެ ް މއ ް ޫ ސ ހީ ު ހ ު ު
ހ ި ތ ި ށ ނ ފެނޭ ަ ކރީގެ ަ ށގަނޑ ަ ް ރ ް ނ ެ ޅ ް ބ ެ ކ ު އއ ް ު ދަ ންު .
ޏވެ. ނ ެ ބ ް ޝު ކުރެ އ ް އޮ ތ ީ އ ާ ހ ު ޭނއަ ށް ”،ޝާ ު ފ ި މ ި ކ ި އ ލ ަ ރ ަ ދ ވ ަ ޭނގެ “ ެ ތ ާ ަނ ހ ާ ހ އ ާ ަޔތާ” ު ޝާ ު
ލ ި ނ ބ ަ ނވ ީ ަ ލ އު ޅ ޭ ަ ނ ަ އގ ެ ް ޭނ ް ތން .އަ ހަރެ ް ބ ާ ނ ބ ު ު
ތ ި ފ ި ހ ި އ ި ގ ި ށ ނ ަ ނޖެ ަ މތ ީ ަ ޫނ ަ މވެ .އޮރެ ް ވ ެ ތ ް ނ ު ނ ު މ ު
ޖ ި ްނވެ. ބ ަ ކރީގ ެ ަ ަ މނ ެ ތއ ް ހަނދާ ް ރ ާ ނކުރަ ު ތ ު ވނީ ު
ލ ި ކ ި ނ ަ ސއްހ ީ ަ ކ ަ އ ަ ކ ް އު ޅެންެ ”. ބ ާ އރު ނޒަރަ ު މ ު
ޭނ ތ ް ހ ޮ ލ ެ ތގ ެ ޮ ޮ ނ އ ާ ބޑ ު ބަދަ ާ މން ،ހ ާ ބ ޭ ގ ު ަޔ ު ބ ު
ހ ި ި ދ މ ަ ކ ަ ސ ަ ހ ަ ސއ ް ަ ކ ް އއްވެ ް ރ ެ ލ ް ތ ް ނ ޭ ށ ު ނ ު ށ ގެއ ް ު
ލކ ީ ކ ަ ނރަ އ ް ަ ނރަ އ ް ަ ޝާ ަ ތވެެ . ލއ ް އޮ ެ ކ ެ ށ ެ ހ ް އއ ް ު ދ ު
ށ ި ތ ަ އބުރަ ަ ހނ ަ ހ ަ ވ ަ ށ ވާނެ ކ ް ްނ ް ހ ް އ ެ ދއްކ ީ ެ ކ ެ ާ ނ މީ ު
ޖމ ް އާ ި ކރީގ ެ ި ށ އ ަ ތގ ެ ތެރެ އަ ް ޮ ކސްރަ ު ގތަށެ ވެު .
ރ ި އ ި ކ ި އާ ި ބއ ްޔެ ވެ. ތގެ ަ ނ ަ ނ ވާރު ަ ވ ް ތ ް އ ާ ހ ު ތ ު ލގެ ފަރާ ު
ކރ ީ ި ށ ހ ަ ކ ަ މެސެ ޖ ް ަ ޖމ ްއަ ް ގ ެ ކ ެ ތ ާ ލ ު ބ ު ގ ޫ އވެ .ޝާ ު އ ު
ނ ހ ަ ްނށެ ވެަ . ހ ަ ވ ަ ސ އަ ަ އކު ،ހަދަ ް މއެއާ ެ ކ ް ހވެ ް ށ އަ ނ ާ ވީ ާ ގ ި ހ ުމ ި އ ތ ަ ނ ކުރާ ަ ތއ ް ަ ސޓ ް ަ މއްގެ ޮ ކ ެ ފ ުހ ް ޓ ް ނ ުމ ެ ހ ް ޖެ ޭ ގ ު ްނލާށެ ވެ. ދ ޮ ކށ ު ޫ
12
DHO.MV
written by
illustr ated by
ISMAIL NASEER
A Z L EI N A FAT H M AT H
MOOSA SAAID މި ކި ޔަ ނީ ކީ ކޭ؟ ތަ ލަ ބޮ ލަ ކު ން އި ސް ތަ ށި ފެ ޅީ؟ ި ޮނ އ ި ކ ި ތ ި މ ި ޮނ އ ި ކ ަ ށ ަ ސ ަ ީ ހކ ަ ީ “މ ް އލ ް ކ ް ދ ެ .ޭފޅާނެ އ ް އ ް ކ ޭ ް އލ ު ނ ު ީބނ ު ކ ު ހ ި ށ ި ހ ”،ުވހ ަ ުނ ދ ަ ގ ް ަނ ވަރ ް ކ ް ެވ ޭ ސ
DHO.MV
14
o f f b e at MOOSA SAAID
ހންި ، މދި ަ ސ ަ ހ ދު ަ ޔ އަ ހަރު ގ ެ ވ ް އގެ ެ ދ އަ ހަރެ އ ް ާ ޭ ފ ު ނ ި ށ ި އ އާ ި ގ ި މެދު ތެރޭ ަ އ ް ޗއްޓ ީ އަ ް އލާއާ ެ ޑއާ ކ ު އ ު އ ި ގ ި ސ ޖ ަ ލ ަ އއްގެ ތެރޭ ަ ށ ދި ަ ގ ް ށ ޮ ކ ް ވ ެ އވެ .ޓުއާ ެ ޔ ެ އަ ް ހ ި އ ި ގ ި އު ޅ ެ ި ނ ީ އވެ. ތ ަ ޭނގެ ަ ފ ެ ކ ް ނ ޮ ށ އ ާ ބ އަ ު ސ ު ޭނ ދިނީ ި ފ ި “ދި ާމވ ީ ި ނ ުފ ިޅ ތ ޮެޔ”، ެނކާ .އ ަ ރހ ަ ތ ް ެނ ި ތ ި ވ ި ފ ި ނމީދު ގެއ ް ި ވ ސ ަ ލ ަ ށ ދިރު ް ކޅަ ް ށ ޮ އ ް އު ް އ ާ ނ ގ ު ފ ި އ ި ޔ ި ގތ ް މޫސަ ި ތ ދީ ަ ކ ަ ގތ ް އ ހަދާނެ ޮ ޮ އދިނެ ވެޭ “ . ޔ ި ސ ި އދިން”. ކ ަ ވެ ް އ ށ ަ ލ އައު ަ ކ ަ އ ަ ސ މޫސަ ެ ހ ވެ ް މ ް މ ެ ެ ކ ާ ފ ު މ ު ހވާސާ ި އވެ .ދި ި ނ މގެ ަ އ ް ގޅަ ެ ތ ެ ެ ޅ ު ރއު ު ނވެއ ް އުނ ު ލއ ް ު ފ ި އ ި ގ ި އވެ. ބޭރު ަ ހއްޓ ީ ެ ބ ެ ޅ ެ ތ ް އ ެ ނ ު ކ ވ ަ އއ ް ދު ަ ގތ ް ރަ އ ް ެ ކ ވަރަ ް “ ެ ށ ާ ޓއ ްސަ ު ހ ު ނ ި ނ ކން .ދި ަ މ ދި ަ ަނ ް އ ގ ެއަ ް ޔއ ީ ެ ބުނެ ގެ ް ށ ާ ޔ ތ ު ށ ހނ ަ އއ ީ ަ ނ ަ ްނ ް ބ ެ ނ ެ ޅ ދިއު ް ފތ ް ޮ ލ ް ޮ އއ ް މ ީ ު ކ ު ބ ު
އ ި ފ ި ލ ި ގ ި ުނނީ މ ބ ަ އ ަ ޅ ަ ލ ަ ޭނ ަ އ ަ މގ ޭ ޮ ގ ާ އ އަ ތ ް އު ނ ު ބ ު
ސ ި ުނ ކ ަ އ ަ މއ ްސަ ަ ަ އއ ް ނޫ ނެ ވެެ . ލ ެ އދު ބ ާ ޫސ ާ ކ މ ާ މ ު
ތއޮ ތ ީ ރޫ ޖެ ި މހާރު ި ބ ި މ ި ނހޭ”. ހ ަ ފ ނޫ ް ޅ ޯ މޫސަ ޭ އ ު
ޅ ި ޑނޭ ި ޭނ ކެނ ި ުނ ަ ވސ ަ މކެވެ ކ ެ ްނ ް ނ ެ ތ ް ޮ އއ ީ އ ާ ނ ޖެހ ު ގ ު
ސ ި ށ ި ށ އަ ި ނ އ ަ ވ ް މ މޫސަ ވަރަ ް ސ ެ އ ް ގ ެއަ ް ކ ާ
ލ ި ހ ި ލ ި “ ި ކ ވންަ ، ނ ާ ޒ ާ ނ ާ ހ ު ށގަނޑ ު ު ކ ު ހ ު ހތ ް ު
ކއ ް ި މ ި ފ ި ށ ލއަ ަ ކގ ެ ަ ޅ ަ ހ ަ ކ ަ އއ ް ަ ކ ް ތ ް ލ ތ ޮ އވެެ . ެ ނ ު ތ ު ެޔ ު
ފ ި ފ ި ހން- އ ަ ލ ަ ނ ހަދާ ަ ޭނ ބ ަ “އ ަ އ ޯ ހ ް އ ެ ުނނީ ެ ބ ދޮ ވެ ާ
ނ ި ނ ި އވެ. ލ ަ ގތ ް ަ ވ ެ ޭނ ް ލ ް އވެޮ . ވ ެ ހަނދާ ް ބ ާ ނ ބ ު
އ ި ގޅަި - މ މީ ި ފއ ާްޔ ނ ވެލ ީ ަ ތ ބަރާ ބަރަ ް ވ ް ގަނޑ ަ ް ށ ާ ށ އުނ ު
އ ި ލ ި ި މ މ ހީ ަ ނ ަ ފ ަ ލ ަ ށ ަ ބ ަ ކ ަ އ ަ ލ ް ކ ޮ ފޓ ްެ . ވނީ ާ ބ ާ މ ު
ގ ި ްނނެ އޭ”. އ ަ ހގެ ތެރޭ ަ ހ ަ ަ ޖ ފެނ ާ ނތ ީ ާ މ ު
ތ ި ކ ި ކ ި ޔ ހ ަ ވ ަ ހންަ ”، ނ ެ ޔ ް މ ް ހއ ް ެ ޅ މީ ެ މ ް ރ ާ ޝހޫރު ާ ލ ު ސ ު ު
ޔ ި އ ”،މޫސަ ި ގ ި އ ި ގޅަ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ލ ަ ނ ޮ ފ ް ބ ު “އުނ ު
ނ ި ބ ި ފއ ް ި މ ލލ ީ ަ ކ ަ އ ް ޏވެޮ “ . ނ ެ ބ ް އރެ އ ް ދިއ ް ާ ލގ ެ ު ބ ު ު
ލށް”. ބ ަ ގޅ ީ ަ ށ ފަސޭ ަ ނމެއަ ަ މ ޮ ހ ވެއްޖެ ެ ސ ވަރަ ް ކ ް ކ ް “ ޮ އ އުނ ު
ހ ި ނ ފެ ި ކ ި ހ ނ ފެނ ަ އވެެ . ށ ެ ްނ ް ރއެރު ް ރ ާ އ ު ު
ްނ ި ގ ި ވނީ؟ ި ކ ި ނ ި ހނ ަ ފހާރަ ތެރޭ ަ ދ ް ެ ހނެ އ ް ާ އރު އ ު
ސ ި ސ ި ީ ށ ށ މޫސަ ތ ަ އވެ .ވަރަ ް ވ ެ ރއަ ް ލ ް އ ެ ެ
ނ ި ނ ަ ޓ ަ އއ ް މޫސަ ދި ަ ސޓަގ ްރާ މ ް އ ް ގ ުމ ް ފ ޯ ޔއ ީ ޮ ތަރަ އްގ ީ ެ
ނ ި އ ި ޓއ ް އަރަ ި ލ ި މ ށ ަ މއ ް ަ ބ ަ ދ ް ފއ ާްޔ ެ އ ެ ޗ ް ސ ޯ ވެ ް
ޖ ފެނ ަ ށ ަ ވ ަ އަ ަ ލއ ް ޅ ެ ވތ ީ ތ ޮ ހ ް ްނ ެ ހ ް ގ ާ ނ ހީ ާ ނތ ީ ާ ެޔ އުނ ު
ގ ި އ ނ ދު ރު ަ ބ ަ ަ އ ަ ލ ް މ ް މންނެ ވެެ . ވެ ް ނޒަރު ސ ކުރަ ު
ކ ި ލ ި ށ ި ި ގއޭ”. އރ ީ ަ ޓއ ް ަ މ ހުރެ ވެނީ ަ އ ެ ވސްނެ ނީ މަށަ ް
ކ ި ސ ި އވެ. ރ ެ ވެ ް އތުރު ު
އއ ީ ނ މީ ަ ޓވެެ . ހއ ް ެ ކ ވެ ް ހ ް އ ެ ހއ ްސަ ެ ވަރަ ް ށ ާ ސ ު ހ ު
ނ ފެ ި ނ މޫސަ ސ ތޭރަ ވ ަ ށގ ެ ް ަނ އަ ހަރު ް ހ ް ެ ދ ާ
އ ި ގ ި ހތަރު ަ ކ ަ ްނނީ ަ މ އޮ ނ ަ އ ަ “ ޭ ފހަރު ފތާއަ ު ހ ު
ލ ި އވެި . ޅނީ ި އވެ. މއ ް ަ ހ ަ ކ ަ މ ަ ލއ ް ަ ގ ެ ްނ ެ ގ ެ ހ ެ މ ާ ވސ ު އު ު
ކ ި ނ ދ ަ ވ ަ ކ ަ ރ ަ ލންަ . ގޅަ ް ކ ެ މކ ީ ދު ާ ާ ފހަރު އު ނ ު ލ ު މ ު
ސ ބުނެ ި ކ އަ ި އ މޫސާ އޭ، ވ ަ އއ ް ދު ަ “މ ީ ަ އ ް ނ ެ ފ ޭ ހ ު
ބ ި ތ ި ި ށ ަ ނކުރާ ަ ލ ަ ށގަނޑ ު ަ ސ ަ މއ ް ކ ެ ކ ް މ ް އ ް ނ އ ާ ޭނ ު ކ ު
ގ ި ޖ އ ަ އއްގެ ތެރޭ ަ ޏވެަ “ . ތ ެ ނ ެ ބ ް ނތ ީ ާ ހ ުފ ާ ފެށީ ”،މޫސަ ު
ފ ި ބ ި ޅ ބލާށޭ ަ ، ކޅެއ ް ދ ީ ަ ެޔ ޮ އ ތީގ ެ ތ ޮ ނވ ެ ހ ޮ ާނ ޭ އ ު ެޔ ު
ުނ ި އ ަ ތވެ .މ ީ ަ މއ ް ކ ެ ށ ެ އރަ ް ކ ެ ނ ެ ެ އއްޗެއ ް ބ ާ ހ ު
އ ި ނ ފަށަ ި ފ”. ފެނ ަ ްނ ް
ި ށ ވ ަ ނވެ މަށަ ް ހ ް އ ެ ޏވެެ “ . ނ ެ ބ ް ސ ެ ޔ ް ހވޭ ”،މޫސަ ު
އވެ. ތ ަ ތ ަ ވ ަ ނ ަ ަ ލ މޫސަ ެ މ ް ޝހޫރު މ ާ ޫސ ރަ މީޒުު ،
ބ ި ނ ި ި ސ އއ ް ދު ަ ށ ަ ގ ަ ވ ް ބ ެ ތ ް ނ ޮ އ ް ޑއާ ގެ މ ީ ާ ހ ު
ކ ި އ ި ސ އެނ ި ނ ނ އަ ނ ަ ްނ ް ރއެރު ް ބ ް ގއްޖެ ެ ވެ ް ހ ާ ނ ު ސ ު
ތ ި މ ި ނ އޮ ި ކ ި ށ ސ ަ ހކ ީ ަ “މ ީ ަ އ ް ކ ް އލ ް ޭ ބނީ ު ކ ު ހ ު
ބ ި ކ ި ކދި ި ގ ި މ ި އ އ ،އަނެ އ ް ަ ހ ަ ލ ަ ދު ަ ޅ ޮ ޔ ާ ފ ާ އ ު ބ ު ހ ު ވ ު
އ ި ފަށަ ި އ ޒ ަ ޫސ ރަ މ ީ ަ ކ ަ އ ަ ފ ަ ށ މަށެ އ ް ެ ކ ް ކންެ . ކ މ ާ މ ު
ށ ި ހ ި ނ އޮ ި ކ ި ނ ގ ަ ަ ނ ވަރަ ް ކ ް އލ ް ވެ ް ކ ް ދ ް ފޅާނެ އޭެ . ސ ޭ ނ ު
ކ ި ގ ި މ ި ސ ހ ަ ލ ަ ވސްދު ަ ދު ަ ނ ވެ ް އގެ ް އ ލުނ ޯ ޅ ޮ ބ ާ ބ ު ހ ު ވ ު
މ ި މ ި ސ ވ ަ ގ ަ ނ އާ ަ ނ މީ ަ އގެ ަ ޔ ް ތ ް ހ ް ނ ެ ނ ދި ާ ދންޭ . މ ު ފ ު ު
ށ ޏވެ. “ނކުރާ ަ ދު ަ ކ ް ނ ެ ބ ް މ ް ނ ެ މ ް ވހުެ ”، ނ އ ާ ު ޭނ ު ހ ު ހ ު
އވެ. މޫސަ ހުރެ ެ
ފ ި ބލާށޭ ި ވ ި އ. ޔ ަ ސ ކުރަ ނީ ދ ީ ަ ުހއ ްޓު ަ ދ ް ނ ވެ ް އގެ ް ކ ާ ސ އާ ޭ
އވެ. ށ ަ ލ ެ ކ ް ޮ
ްނނެ ”. ަ މއ ް ޯ ކ ެ ނނ ާ
ށ ދވޭ ަ ޔއަ ަ އ ަ ކ މަށަ ަ ކ ަ އ ަ ކ ް ސ ެ ށ ވެ ް ކ ް ށ ެ ކ ް ެ ހދި ާ މ ު
ތ ި ޭނގ ެ މަދު ި ނ ޅ ދު ަ ސ ަ ކ ަ އ ަ ހ ް ށ ޮ އ ް ެ ކ އ ާ ވ ު ކ ު މ ު
ތ ި ނ އޭރު ި ނ ދަ ނީ. ޅ ަ ސ ަ ނެ ތ ްަ . މ ް ށ ޮ އ ް ލ ް މގ ޭ ޮ ފޅަ ު ކ ު ބ ު
ސ ުފއ ް ި ބ ި ބ ކ ަ ލ ަ ޔއ ީ ަ ށ ދި ަ ވ ަ ދު ަ ގ ް ނ ޮ ހ ް އ ެ ވ ުމންނެ ވެެ . ހ ް
ނ ހަދަ ި ސވެއ ް ި ެނ؟ އ ަ ޖއ ާްޔ ދ ޯ ހ ް އގެ ް ދ ް ޭނ އަ ް ށ ޭ ނ ު
ށ ި ލ ތ ަ ށ ަ ކ ް ށ ކުރު ޮ ބ ޒީރޯ އަ ް އވެ .މޫސަ ގެ ޯ ލވ ީ ެ ކ ް އއ ް ޮ ެ
ުނ ި ްނށޭ . ލ ަ ނ ަ ބ ަ ބ ަ މ ސަ ަ ަ މޑ ު ް ފ ް ށ ބ ެ ކ ް ހނ ާ ކ ޭ ނ ު
މ ި ދން ،އަ ި ޅ ބ ފޮރު ަ އގ ެ ަ ވ ް ނ ެ ހ ް ެ އވެޭ . ނ ު އ ު ފ ު
އ ި ސ ގެއ ް ި މ ތ ަ ނ ( ަ ލގ ެ ަ ަ ލދާ ެ ލ މޫސަ ) ވެ ް ނ ް ނ ޭ ކ ޭ
އވެ. ބލ ީ ެ ޯ ބ ޭ
ނ ވެއ ް ި ޖއ ާްޔ”. ހ ަ ކ ް ާ
‽DHO
15
ތ ި ގ ި ި ސވ ީ ސ ދު ަ ހތަރު ަ މހާރު ަ ލ ަ ވ ް މ ް މ ތ ޮެޔ ޮ ލ ާ އ ާ ބ ު ޖ އަ ކ ީ ި އވެ. އވެަ . މ ެ ެ ނތ ީ ާ ފ ި ލ ި ބލަި ”، މ ި “ ި އ އ ަ ހ ަ ށ ަ ލ ަ ހރީަ ، ސ ދަށަ ް އ ް ޖ ާ ބ ާ ކ ި ލގެ ުފއ ް ި އވެ. ކ ަ ލ ެ ޭނގެ ޮ ބ ދަ އ ް ާ އ ާ ބ ު ތ ި ށ ި ބ ި ނ ި ށ ސ ަ ދކެވެ؛ ަ އ ް ޓ މީޓަރު ވަރަ ް އ ސެ ް ތ ެ ެ ލކ ީ ި އ ި ފޅަ ި ކމަށެ ވެ. މއީ” ަ ފ ަ ބނީ “އު ަ ަ ފ ެ އވެ .މޫސަ ު ތ ި މ ި ށ ނޭ ނގ ޭނެ ި “ ި މ ޅ ފެޅ ީ ަ ސ ަ އއ ްސޭއަ ަ ށ ޮ އ ް ކ ް ކ ު ޏވެ. ނގެ ަ ވ ީ އު ަ ނ ެ ބ ް ކދި ް ލއ ްެ ”، ފ ެ ބއ ް ަޕ ު ދ ު ގ ި ސޯ ޝަ ލ ް މ ީ ި ނ ކ ަ ހ ަ ވ ަ ޑއާ ަ ފތުރަ ް އގެ ާ އ އ ާ ޭނ ޭ ނ އެނ ި ށ ި ފެ ި ގ އ ަ ަޔ ަ ނ ބ ަ ގ ަ ކ ް ށ ެ ކ ް އވެ .ވަރަ ް ށ ެ ފ ި ލ ި ނ ފެ ި މޫސަ ގެ ި އ އ ަ ލ ަ ތ ަ އވެަ . ށ ެ ށ ދާ ް ފހާރަ އަ ް އ ި ކ ި ތ ި ި ސ ަ ކ މޫސަ ަ ތއ ް ބ ަ އ ަ އއ ް ބ ެ ގ ް ށ ޮ ރއަ ް ބ ެ ަޔ ު ޅ އަ ި ނ ރު ި ސ ނ ަ ގ ް ނ ޮ ސގެ ް އ ް ނ ވެގެ ް ނކުރަ ް މ ީ ުހ ް ލ ު ބ ު ގ ޫ އވެ. ސ ދި ަ ނ ދާ ަ ބ ަ ވ ަ ޔ ެ ފހަރު ވެ ް ށ ވެގެ ް ކ ް ޮ ޒ ާ ބޑ ު ު ތ ި ހ ި ކ ި އ ި ގ ި ށ ސ ަ ލ ަ ުނނީ ަ “ބ ަ އ ް ލގެ ޮ ހނެ އ ް ޭ ކ ޭ ބ ު ޅނީި . ށ ަ ނކުރާ ަ މނ ަ ތ ަ ަ އއްޗެއ ް ޅ ެ ކ ެ ކ ް ގ ާ ފ ާ މއ ް ،ނޫ ނ ު ްނ ު ނ ޏވެަ “ . ދ ް މ ެ ނ ެ ބ ް ހނ ާ ްނނެ އޭ .ތ ީ ފޭކޭ ”،މޫސަ ު ނ ު ު ގ ި އ ކުރަ ލ ަ ތ ަ ބ ަ ލވެ ޮ ދއ ްޯ ، ތ ެ ނވޭެ . އއްޗެއ ް ޯ ުނނެ ެ ބ ާ ބ ު ނ ި ނވާނެ ”. ުނ ަ ނ އު ޅ ަ ލ ަ ކ ް ވކުރަ ް މއަ ް ފ ުހ ް ށ ފަރު ާ ާ ސ ު ތ ި ނ ި ނ ފޅާނެ ަ ށ ަ ސ ަ ބ ަ ތ ަ ުނނީ ަ މޫސަ ބ ަ ކ ް އ ް ކ ް ލ ޮ ލ ު ސ ވ މީ ަ ށ ަ ހކ ީ ވެ ް ޭނ ް ލކުރަ ް ބޑ ަ ް މ ޮ ނ ެ އ ް ެ ނ ާ ނ ު ނ ބ ު ބ ު ގ ޫ ގ ި ކމަށެ ވެ. ޭނ ަ ތ ަ ހގ ީ ަ ަ އ އ ާ ގ ު ސ ަ “މަށަ ކ ީ ޑ ޮކ ް ަ ހއ ް ލކުރާ މ ީ ެ ސ ވެ ް ބ ް ޓރ ީ ޭ ބ ު ގ ޫ ހނެ އ ް ި ކ ި ނ ި ލކުރާ ނީ. މއ ް ަ ލ ަ ހ ަ ކ ަ މ ަ ކ ެ ދ ް ނޫ ންެ . ބ ު ގ ޫ މ ި ށ ި ކ ި ހރ ީ ރ ަ ނ ަ އ ަ ކ ަ ކ ަ އ ަ ސ މަށަ ް ޔ ް ކ ް މ ެ ެ ނ ު ލ ު ބ ު ގ ޫ މ ު ި ޏވެ. މ ަ ނ ެ ބ ް ކ ް ނ ފެނ ާ ްނށޭ ”،މޫސަ ު
ގ ި ބ ި ތ ި ނ ި އ ތ ަ ސ ަ ތ ަ މޫސަ ގެ ަ ނ ޮ އ ް ލ ް ލ ޮ ށ ފެޅ ީ އ ާ ގ ު ޭނ ު ބ ު އ ހ ަ އވެަ . މވ ީ ަ ނމެެ ، ހ ް އ ެ މ ެ މ ެ އ ތ ޮ ެ ޭނއާ ދި ާ ެޔ އ ާ ތ ި ނ ރ ވެގ ެ ް ވ ެ ބޑ ަ ް ށ ޮ ކރ ީ ވަރަ ް ޭނ ް ތ ޮ ށ ފަރު ާ ނ ު ެޔ ބ ު ލ ި މ ި ހ ތ ަ ނ ފެށ ީ ަ ކ ަ ަ ތ ެ ގޅަ ް އ ތ ޮ މ ް އ ާ ވ ާ ވ ާ ެޔ އު ނ ު ށ ު ކ ި ި ކ ަ ނވެ ުހއ ްޓާ ަ ނ ދު ަ ގ ަ ބގެ ނ ވެ ް ވ ް މ ް ވ ް މ ާ ސ ާ ޔ ު ށ ު ސ ު އ ި ގ ި ި އވެ. ކ ަ ހމެނޭ ަ ތއަ ރީގެ ތެރޭ ަ ޭނ ބުނެ ެ މ ް ށ އ ާ ދއ ްި ، ކ މ މީ ަ ހ ަ ެޔ ަ ނ ެ ކ ް މ ޮ ނ ެ ކ ް މ ޮ މ ތ ޮ ތ ެ “ ެ ހ ާ ގ ި ޏވެ. ނ ”،މޫސަ ނ ެ ބ ް ޅދާ ެ ވެ ް ު ނ ު ސ ު ލގެ ި ނގެ ވ މ ީ ުހ ް ޭނ ް ޑ ާމންޑ ް ޮ މޫސަ ގެ ެ ނ ާ ބޑުވެ ބ ު ތ ު ޑއާ ި ނ ި ޭނ ި އަދަދު ި ގ ަ އގެ ސްޓޮ ކެއ ް އ ް އ ް ވ ާމ ެ ކ އ ާ ނ ޭ އ ު ނ ު އގ ެ ތެރެ ި ވއ ް ި ސ ި ނ ަ އއ ް ބ ެ އ ް ކ ެ ެނ ް ސ ގ ެ ވެ ް އވެޭ . ޅ އގެ ރަ ނ ަ ސ ަ ހ ދު ަ ްނ ަ ހ ް ވ ް މ ެ ނ ދި ާ ހއ ް ާ ހނ ާ މވެ ޭ ގ ު ފ ު މީ ު ޏވެ. ކ ަ ްނ ަ ނ އަ ނ ަ ކ ދަ އ ް ަ ހ ަ ވ ަ ނ ެ ބ ް މ ް މ ް ށ އ ާ ާ ޭނ ު ކ ު “ ި މހާރު
ތ ި ި ޅ ސ ަ ސ ަ ށ ޮ އ ް ލގ ެ ޮ ވެ ް މގ ޭ ކ ު ބ ު
ޏވެ. އަ ނ ަ ނ ެ ބ ް ހ ެ ްނނީ ވަރު ގަދަ ވެ ެ މން ”،އ ާ ޭނ ު ދ ު ނ ި ށ ކ ަ ކ ަ އ ަ މއަ ް މއ ް ނޫ ް ޭނ ެ ހ ް މ ެ ނ ެ ކ ް މ ޮ “ ެ ނ ބ ު މ ު ގ ި އއ ް ި ސ ަ އރެ އ ް ަ ވ ަ މއ ް ޭނ ެ އ ވެ ް ކށްެ . ގ ާ މ ބ ު ވުރެ ދި ު ަޔ ި ތ ި ހވަރު ގެ ި ހ ި ސ ަ ޅ ަ އ ް ށގަނޑެއ ް .ވ ާ ޖ ާ ވހުރޭ ނވޭ ު ު ތ ި ވ ވަރު ގ ެ ި ށގަނޑެއ ް”. ސ ަ ކޅަދާ ަ އ ް ނ ާ ނ ު ވަރު ގ ެ ު ކ ި ނ އ ަ ވ ަ ތ ަ ނ ަ އ ަ ހ ަ ޭނމ ީ ަ “ ަ ކ ް ލންެ . މ ެ ލ ފޮރު ާ މ ބ ު ވެއްޖ ެ”.
16
DHO.MV
written by
gadget review
niumathull a idrees
TO M TO M S PA R K R E V I E W
TomTom Spark 3 ވދޭ activity ،ޓ ްރެކ ް ކުރެ ވޭި GPS ، ދ ނ ަ ލބޭެ ، ެ heart-rate ބލޭ ،ފެނެ އ ް ު ގ ި ނ batteryގެ ބާރު ހުރޭAndroid ،އާ ި ކތްކުރޭ، އ މަސަ އ ް ަ އ ަ iOS ތ ަ ަ ދ ް ނ ެ ވ ް ފ ާ ހ ު ކ ަ އ ަ ހންަ ، ަ އވެެ . ލވެ ެ ހ ެ ތ ެ ކ musicއަ ޑ ުއަ ާ ކސްރަ ާ މ ު އ ު ތކުރާ މ ީ ު ކސްރަ ު ކ phone ގ ި ގޅަ ި ފ ި އއްޗެއ ް ި އ ތ ަ ނ ަ ނ ަ ހ ަ ވ ަ ނ ަ ކ ް އގެ ް އގެން ،އެއަ ް އއ ް ފަދަ ެ ތ ެ iPod ފ ު ށ ު headset ު އަ ޅަ ި މއ ް ނޫ ނެ ވެ. ހ ަ މކ ީ ފަސޭ ަ ތ ކުރު ަ ނ ަ ކ ެ އގެ ް ކސްރަ ު ނ ުމ ުހ ި އއްގެ ުމ ި ގ ި ހ ަ feature ަ TomTom Spark ތކެއ ް ހ ް އ ެ activity-tracker ރ ާ ފ ި ހ ި ރ ި ހ ި ތ ވ ަ ނ ަ މ ަ ހ ަ ރ ަ މ ަ ކ ަ ހ ަ ދނީ ެ phone ސ ެ ށ ގ ެނެ ް ކ ް ކ ް އރު ެ ، ރ ާ އއ ް ު ށ ު އ ު ު އ ި ި އވެ. ހތ ީ ެ ނ musicއަ ޑ ު ެ އ ް ށ ެ ކ ް ނ ޮ ޭނ ް އތުރު ެ device އ ޭ ނ ު އއ ް ބ ު ނވ ީ ށ ަ އ މީ ަ ލ ް ކ ް އއ ް ޮ upload ނ ެ music ޭނ ް ށ ެ TomTom Sparkއަ ް ކ ބ ު ހ ު ސ ި އވެ. ލބޭނެ ެ ޅލާނެ headsetވެ ް ކ ް އވެޮ wireless . ެ ގ ާ ށ ު ހމެނޭ ި އ ި heart-rate monitoring feature ނ އާ ި GPSޓ ްރެ ި ކ ް އރު ގ ި ނ ި ފ ި ފ ި ސ ި އ ބއ ް ަ ރ ަ ނވެަ ، ަނ ަ ހސާ ެ ތ ނޫ ް ހ ް އ ެ އވެެ . އވެ ެ route navivgationވެ ް ހމ ާ ޔ ި ސ ި ކ ި މ ި tracker އރު ި ، ނ ދާ ި އވެ. ކ ަ ނ ަ އ ަ ގ ަ ނ ަ ދު ވެ ަ އދޭނެ ެ ނ ވެ ް ތ ް ތ ް އ ް ލ ް ތ ާ މ ު އވެ ި ބ ި ފ ި މ ި ނވެ ި އކެވެ. މ ަ ހ ަ ރ ަ އ ަ ރ ެ ހ ް އ ެ ެ ވ ާ ތގ ެ ު ކސްރަ ު މއ ީ ދު ު ެނއު ަ ށ ގ ަ ހމ ަ މ ރާ އްޖެއާ ަ ނ ަ ލ ަ ނ ަ ގނ ަ ށ ަ ަޔ ް ްނ ް ކ ް ޮ online މށްshipping ،އާ ބ ާ އވެި . މއ ީ ަ feature ދމެދު ަ ތއ ް ގ ެ ގ އު ޅޭނީ dollars 150-130އާ ެ ެ ކ މީގެ އަ ު އ ު އއ ް ި ނ ި ނ ި ހ ި ެޔ އަ ގެކެވެ. ބ ަ ސ ަ ށ ވުރެ ހ ޮ ޗއ ްސަ ް ނ ެ ހ ް އ ެ ތގެ ެ ތ ް ނ ް ތ ް ރ ޮ މ ާ ވ ު ބ ު ގ ު ު
‽DHO
19
written by A SI YA A B D U L R A H EEM — D I E T I CI A N
DHO.MV
20
diet FOOD MISCONCEPTION
ގ ި ެޔ ި މކ ީ ި ގ ި ބ ި ކެ ި ށ އ ހުރު ަ ތއ ް ަ ސއ ް ަ ހއ ްޓު ަ ތ ަ ތއ ް ރަ ނ ަ މގެ އާ ދަ ަ ށ ވަރަ ް މ ް ހ ެ ނ ދު ޅަހ ޮ ބ ެ އ ެ ޅ ޮ އ ް ްސ ާ އނ ާ ގ ު ގ ު އ ު ނ ު ބ ި ތ ި ބ ި މކެވެ .ކެ ި މ ި ލ ަ ނ ަ ގ ަ ނ ަ ތކެއްގެ ސަ ަ ލ ަ ށ ގެނ ަ އ ަ މ ަ މގެ ބ ް ްނ ނޭ ެ މ ް އ ް ކ ެ ތ ާ ހ ު ތކެއ ް ޖެ ު ފ ު ބ ު ދވޭ ބަދަ ު ނ ު ހއ ް ު ު ބ ި ނ ކެ ި ބ ި ސ ި ލ ަ އ ަ ކގެ ސަ ަ ލ ަ ތ ަ ނމެަ ، ހ ަ އވެަ . ތކެއ ް ށ ވެ ް މ ް އ ް ބ ް ހ ް އ ެ މ ެ އތުރު ވެ ެ ތ ވެ ް ތ ާ ސ ބަދަ ު ނ ު ބ ު ތ ު ފ ު ފުރު ސަ ު ކ ި އ ނ ަ އވެަ . ކށްަ ، ހ ަ ކ ަ އއ ް ަ ގެނެ ސްަ ، ސ ެ މވެ ް ހ ެ ސ ޖެ ެ ނ ވެ ް ވ ް ބ ެ ނވަރު މަދު ޮ މ ް ބ ެ ާނއާ ދު ރު ާ އއ ް ކ ާ ާނ ާ ލ ކ ާ ކ ި ކ ި ނ މކ ީ ަ ވ ަ އއ ް ަ ށ ަ ވ ަ ނ ަ އއ ް ަ މީ ަ ލ ް ނ ވެ ް ތ ް ްސނީ ޮ ކ ް އ އު ޅ ޭ ެ ކ ް ތ އާދަ ޮ ކ ް ވ ެ ނފ ާ ހތ ް ާ ކ ާ ސ ގެއ ް ު ގ ު ނ ދު ރު ު ޗ ު ނ ު ޗ ު ހ ު ކ ި ވތ ީ އަ ި ގ ހ ަ ބ ަ ތ ަ ވ ަ ނ ަ ލ ހީއަ ަ މއ ް ަ ކ ަ މއ ް ަ ވެދާ ނެ ަ ރ ް މ ދު ރަ ް ކ ް ތ ޯ ތ ޯ ކ ް މ ް ކ ެ ށ ކެއު ާ ށ ާ ނ ތެދު ދޮ ު މގެ ު ށ ދިއު ު ށ ު މ ި ލ ި މވެ. ބ ަ ަ ހއ ް ެ ށ ވެ ް ނ ވަރަ ް ލ ް ސ ު އ ު 1
2
ގޅ ީ ާޕން؟ ށ ވުރެ ރަ ނ ަ ެޔ ރޮ އ ް ަ ޓ ް ތ ޮ
3 ނކެވޭނެ ؟ މ ރަ ތ ް އާ ަ ނ ަ ޗށްދާ ަ މއ ް ަ ހކުރު ަ ަ ލ ު ފ ު
ނ އއ ް ަ ލ ް ކ ް ދ ޮ ތއްގ ެ ކެއު ް ގ ެ ެ ށ ު ނ ޫ ވ ު
ވ ި ެޔ ރޮ ި ތ ި ށ ވުރެ އާދަ ި ށ ަ ޕ ަ ހއ ް ގ ެ ކ ޯ ނ ތ ޮ ާނ ް އގެ ު
ގ ި އާދަ ި ސ ހއ ް ަ އއ ް ަ ކ ަ އގެ ވަރެ އްގެ އާ ަ ޓ ް ލ ެ ނ ެ ކ ް ލ ޮ އ ު މ ު ފ ު
އގަނޑ ު ި މ ި ގ ި ލ ި ނ އ ަ މ ަ ތ ް ބަރު ދަ ް ޭނ ު މގ ެ ބ ު އކުރު ު ނ ު
ގ ި ސ މ ަ މ ދު ަ އ ވެ ް ވ ެ ނ ެ ކ ް އވެ .އަ ދި ޮ ނވާނެ ެ ހއްގެ ކެއު ު ު
އއ ް ި ހ ި ތ އާ ި މން- ބ ަ ކ ަ ހ ަ ަ ލވޭނީ ެ ކ ެ އޑްރޭ ޓ ް ެ ކ ޮ އ ާ އ ު
ފ ި މކ ީ ި ކ ި ށ މއ ް ަ އ ަ ހ ަ ލ ަ ނ ަ ޗ ް ކ ް ދ ޮ ނ ކެއު ެ ކެއު ުމ ް ރ ޭ ށ ު އ ޫ މއ ް ު
ޅ ި ރޮ ި މކ ީ ރަ ނ ަ ނކުރު ަ ޭނ ް ނވަރަ ް މ ް ޭނ ް ނ ކުރާ ށ ބ ު ގ ު ށ ބ ު
ލ މ ރަ ތ ް އާ ަ ނ ަ ަ މއ ް ަ ހކުރު ަ ވަރަ ކަށެ ވެަ . ޗށްދާ ފ ު
ގ ި ނ ށ ަ ނ ފަދަ ަ އ ަ ޑ ް މކެވެ .ބަރާ ބަރަ ް ކ ެ ލ ް ފ ެ ޮ ވއ ްޓާ ު
ހ ި ށ ި އއ ް ނޫ ނެ ވެ .ރޮ ި ޅ މއ ްސަ ަ މ ަ ނ ަ ަ އރު ތ ޮ ލ ެ ެޔ އަ ާ ފ ާ
ގ ި ލ ި ކ ލ ަ ޒ ެ ަނކުރު ް އ ާ ނ ާ މ ާ މއ ް ނޫ ނެ ވެޭ . އގ ެ ބަދަ ު
އ ި ލ ި ގ ި ވ ތ ަ މ ފުރަ ަ ނ ަ ކ ަ ަ ޅ ބަރު ދަ ް މ ޮ ޑއަ ް ނ ާ ނ ު ކ ު ށ ު
މޖެ ި ނ ި ފަދަ ި ނ ވ ަ ނ ަ ފ ަ ރ ް ސ ތ ޮ ނ ވެ ް ހ ް ނ ާޕ ް އ ް ތ ާ ެޔ ު
މ ި މވެ. ލ ަ ތ ަ ތ ަ ަ ހއ ް ެ ނ ް ކ ް ކ ް ނ ާ ށ ސަ ާ މ ު ނ ދި ު މ ު ގ ު ވ ު
އވެ .އަ ދި ނ ި ސ ަ މ ަ ނ ަ ަ ނ ފަށަ ެ ވ ް ނ ބަރު ދަ ް ފ ުހ ް ވ ް އތުރު ާ ލ ި ލ ި ނ ނ އު ޅ ޭ މ ީ ަ އކުރަ ް ކ ބަރު ދަ ް ނވެގެ ް ބަރު ދަ ް ނ ު ހ ު އ ު ނ ު
ބ ަ އގެ ނ ކުރެ ެ ޭނ ް ވ ެ ފަދަ ފެޓްގެ ާ އވެ .އަ ދި ޭ ތއ ް ބ ު ސ ި ި ށ ނވަރަ ަ ށ ަ ނ ޕ ަ ކ ް މ ް މވެ ް ނ ެ ކ ް ސ ޮ ހކުރު ވެ ް ާނ ް އތުރު ް
5
ގ ި ނ ށ ަ ތ ަ މ ފުރަ ަ ނ ަ ނ ަ ޑ ް ސ ބަރާ ބަރަ ް މ ވެ ް ނ ެ އ ް މ ެ ޭނ ް ބ ު
އ ި ގ ި މކ ީ ށ ތ ޮެޔ ހ ޮެޔވަރު ކުރު ަ ހ ރޮ އ ް ަ އވެ .ގ ޭ ަ ޓ ް އަ ޅަ ެ ފ ާ
ނ ފ ަ ހނީ ަ ަ ހ ް ތކުރަ ް ނ ޖެ ޭ ލ މީ ު ކސްރަ ު
މ ި ގ ި މވެ. ަ ހއ ް ެ ނ ވަރަ ް ށ ކެއު ް ޑއަ ް ށ ު
ފ ި ގ ި އހ ް ި ހއްގ ެ ި އ، ށ ވެ ަ މ ަ ކ ަ ްނ ަ އ އޮ ނ ަ ޔރު ަ ކ ް އ މީ ެ ެ ތ ާ
ގ ި ެޔ ި ށ އ ހުރު ަ ތއ ް ަ ސއ ް ަ ކސްރަ ަ ަ ށ ވަރަ ް މ ް ހ ެ ތކ ީ ދު ޅަހ ޮ
ތ އާޓާ ރޮ ި ެޔ އަ ޅަ ި ތ ވ ަ ނ ަ ވ ަ ނ ަ އގެ ް ނ ތ ޮ މަދު ް ށ ު ނ ު
ކ ި މ ކެވެ .އަ ދި ި މ ި ވ އ ަ މ ަ ށގެ ް ޅ ެ ސ ޮ އ ް ކ ެ ނ ާ ކ ާ ހއް ު ު
6
ތ ީ ވތ ް ަ ބ ަ ވ ަ ނ ަ ތއ ް ށ އޯ ޓ ް ް ރޮ ށީގެ ތެރެއަ ް ސޑްގ ެ ާ ސ ު
މ ި ގ ި މ ހރު ަ ބަރު ދަ ނެ އ ް ަ ސ ވަރަ ް ށ ވެ ް މ ް ހއ ް ު ށ ު އ ު
އ ޑަ ި ކފ ީ އާ ި ށ ޑަ ި ލ ި ނ އކުރު ަ ހ ް އ ެ އޓްގެ ެ އޓ ް ޮ މ ް ބަރު ދަ ް ނ ު
އދާ ި ފ ި ބ ި ނ ި ނ ރޮ ި އވެ. ދ ަ ލއ ް ަ އތުރު ކުރެ ވެ ެ ށ ް މ ް ެ އ ޭ ޅ ު އ ު
ހ ި ހ ި ށ މކ ީ ަ ށ ހުރު ަ ަ ކ ް ނ ޮ ކ ް ކ ޮ ކ ެ މކެވެ .މ ީ ާ ތ ު ކސްރަ ު
ނ ވތ ް ަ ބ ަ ނ ކުރު ް ޭނ ް ާ ތއ ް ބ ު
ހ ި މ ި ނވެި . ކ ކ ަ ށ ަ ނ ެ ތ ް ހ އު ޒުރެ އ ް ނޫ ެ ލ ް ކ ް ދ ޮ ނ ޖެ ޭ ޫ
ފ ި ޑަ ި ނ ތ ަ ވތ ް ަ ބ ަ ހނ ަ ހ ަ އޓ ް ަ ހގެ ބަރު ދަ ް ކކ ީ މ ީ ާ ްނ ާ ޖ ާ އ ު
4
ގ ި ހ ި އ ށގަނޑ ު ަ މ ަ ނ ަ ނކުރާ ަ ސ ަ ނ ަ ކ ަ މީ ަ މވެ ް ތ ު ކސްރަ ު ހ ު
ލ ި ށ ހއ ްސަ ކ ް ހއ ްސަ ޮ އއްޗެއ ް ނޫ ެ ެ އކުރަ ް ނވެާ . ނ ާ ު
ތ ި ލގެޕ ްރެޝަ ރު ި ނކުރު ން؟ ފ ަ ރކުރު ަ ޭނ ް މ ް ށ ާ ޭ ގ ބ ު
ނ ި ށވުރެ ި ސަ ރު ީ ގ ަ ހނ ަ ނ ހުރެދާނެ އ ް ވ ވަރަ ް ްނ ް ނ ާ ބ ު
ފ ި ހކުރާ ި ޑަ ި ވ ށ ަ ނ ަ ކފ ީ އަ ކ ީ ަ ކ ް ތއ ާްޔރު ޮ ލ ް އ ެ އޓ ް ޮ އ ާ ތ ު
ކ ި ތ ި ލގެ ޕ ްރެޝަ ރު ި ފ ަ އ ަ ހ ަ ނވ ީ ަ ރކުރު ަ އއ ް ގ ެ މ ެ ކ ް މ ް ނ ާ ށ ާ ޭ
ސ ި ލގ ެ ސަ ރު ީ އވެ. ގ ަ ނ ެ ނވެދާ ެ ބ ވެ ް ެ އވެ .އަ ދި ޭ
އއްޗެކެވެި . ޅ މ ރަ ނ ަ ނ ަ ނ ަ ނ ެ އ ް މ ެ ޭނ ް ހކެ ް ެ ގ ު ނ ބ ު
ގ ދި ަ ފ ަ އގެ އއ ް ވެ ް ޔ ެ ބ ް ނޫ ނެ ވެޯ . ނވ ީ ާ ސ ނޫ ނެ ވެޭ .
ތ ި ނ ި އތުރު ކުރު ާމ ށ ކުރާ ަ އތުރު ކުރު ަ މ ް ބަރު ދަ ް ކސްރަ ު
އ ި ތކ ީ ޑ ަ ި ކ ބ ަ މވެ .ސަ ަ އޓީޝަ ނެ އްގ ެ ަ ގ ަ ބކީެ ، ފ ހޯދު ެ ޮ ލ ާ
އ ި ގ ި ގ ި ހ ހމ ަ މ ަ ވ ަ މ ދު ަ ލ ަ ަނ ް ނ ެ ކ ް އ ޮ ނ ޖެ ޭ ކ ކެއު ު ހ ު ބަދަ ު
ށ ި ހ ި ކ ި ނ ސ ަ ތކުރު ް ނ ވެ ް ހ ް ކ ް ކ ޮ ެ ތ ޭ ކސްރަ ު ބ މީ ު އ ު
އ ި ނ ި ބ ކ ސަ ަ މ ަ ވނީ ެ ވ ް ނގެ ބަރު ދަ ް ހ ް ނ ދި ާ އތުރު ާ ބ ު މީ ު
ވ އާ ި ި ށ ދ ަ ކ ް އއ ް ޮ ވއްތަރު ެ ކރ ީ ( ެ ނވަރަ ް މ ް އ ތަރު ާ މ ާ ށ ޭ
މ ި މވެ. ނ ެ ހ ް ވަރަ ް ށ ު
އވެ. ކ ަ ަ ވތ ީ ެ މ ް ށ ާ
ަނ ި ޖޑ ު) ި ތއ ް (އާޓާ، ވތ ް ަ ބ ަ ހމ ަ ަ ހލ ްގ ްރޭ ް އ ޯ ސ ޯ ފ ް ނގެ ާ ށ ހަނޑ ޫ) ި މ ި ނ ެނ ް ހމ ު އޯ ޓްސް ،ރަ ތ ް ހަނޑ ޫ އަ ދި ު މ ި މވެ. ނ ެ ހ ް ާ މ ު
ފ ި ގ ި މގެ ި ނވަރެ ކެވެި . ށ މަދު ި ވނީ މީގެ ތެރެ ި ި އ ޅ ަ ނ ަ މ ަ ނ ވެ ް އތުރު ް ކ ް މ ް ނ އަ ދި ވަރަ ް އ ް މ ބުނެ ެ ސ ކެއު ާ މ ު ކ ު ދ ު ގ ި ހ ި ގ ި ށ ި ށ ލފައަ ަ އ ަ މއ ް ަ ރ ަ ށހ ީ ަ އ ަ މ ަ ނ ަ ނ ަ ގ ަ ހނ ަ ކ ް ކ ެ ޅ ް ށ ކުރެ ވެ ެ ތ ް ކ ް ކ ް ްނ ވަރަ ް އވެ .ކެއު ާ ތ ާ ނ ު ގ ު މ ު ތ ު ފ ު ކ ު ު މ ި އޓީޝަ ނެ އްގ ެ ި މ ޑަ ި މވެ. ނ ަ ނ ަ ނ ެ ހ ް ނ ވަރަ ް އރު ޝާ ދު ހޯދު ް ޭނ ް ށ ު ބ ު
‽DHO
21
written by
photography by
stylist
makeup
A SI YAT H M O H A M ED S A EED
SHINAD & AMMU
N OA N I — H A Z M AT H AGI L
COVER—SUHA INTERIOR—JUSTIN
DHO.MV
22
F E AT U R E NIUMA MOHAMED
23
DHO‽
ެއ
ުަލ އ ްގަނ ޑ
ދ ާ ީސ
ި ެއ މާ ގ ު ނ
ަ ހ ި ށ ް ތ
DHO.MV
N I U MA MO H A M E D
24
އވެި . އ ި ގ ި މގެ ދާ ި ހ ި ނފ ޫ ި މ ި މ ނހ ަ ދވ ަ އރާ ަ ްނނެ ެ ަނ އަ ް މފަދަ ެ ހނ ާ ފލ ް ު ނ ު ކ ު ެނ ު ވ ު ލ ު ފ ު ރާ އްޖޭގ ެ ު ަރ/ޑ ަ ި ރވެ ި ަރގ ެ ތެރޭ ި ކ ި ގ ި ި ަރ/ ހ ަ ސޓްރ ީ ަ ނޑ ަ ް އ ް އރެކްޓ ު ރ އެކްޓ ު ނ ު މ ު ރ 22އަ ހ ު އ ހޭދަ ު ކ ި މ ި ސ ި ޕ ްރޮ ި ޔ ީ ތށް، ގ ަ ރ ަ ކަ ، ކ ަ އ ަ އއ ް ޮ އކޭ ެ ބ ެ މ ް ތވެެ . މނެ އ ް ނެ ެ އ ް މ ާ އ ާ ކ ާ ރ ާ ހ ު ޝ ޫ މ ު ނރާ ު އސަ ު ޑ ު އވެި . ލޔެ ި ސ ި އ އަނދި ި ގ ި ި މއ ީ އ ަ ތ ަ މ ަ ވއްޖ ެ ެ އއ ް ވެ ް ހ ެ ރ ެ ތއ ް ސޮ ފ ް ާ ަދގ ެ ހ ާ އ ާ ަޔ ު ހއްމ ު މ ު ނ ު ދ ި އކެވެ. ހ ެ މގެ ް ގ ެ ެ ވ ސޮ ފ ް ާ ނ ާ އފަދަ ،ދި ު
ކކ ީ ި ކ ި ޒތ ީ ތއ ް ަ ނ ަ ށ އާ ަ ތ ަ ޯނ ަ ނ ަ ކ ް މ އަ ް ހ ް ގ ް ޮ ތކެއ ް ނޫ ނެ ވެާ . ނއު ާ އ ގ ާ ތ ާ ނޖ ެ ު
މވެ ި ލ ި ހރ ީ ި ތ ި ށ ި މ ބނީ ަ އއ ީ ަ ނ ވެ ަ “ ަ ހ ް ހ ް ނ ެ ފހޭެ ، ހ ް ތ ެ ލ އަ ް ކ ެ ނ އު ޅޭތ ީ ޭ ކ ޭ ނ ު އ މީ ު
އވެ ި ކ ި ރ ި ކ ި ތ ި މ ި ކ ި ށ އަ ި އ ގެވެ ި ގ ި ދި ި ސ ނ ަ ރ ަ ޅ ުމ ަ ނ ވެ ް ތ ް ލ ެ ޔއާ ވެ ް ސ އ ާ ނ ާ އވެު . ޭނ ު ރއު ު
ގ ި ނ ި މ ި އ ި ށ ްނ ަ ހނ ަ ނ ަ ހ ަ ހނީ ަ ކ ް އ .ވަރަ ް ފ ް ނ ެ އ ް ތގ ެ ެ ސ ޖެ ެ ގ ް ތ ޮ ޭ ށ ދެރަ ވޭ .މ ީ ު މ ު މ ު ހ ު
ަށ ި ހންދަ ި ނ އަރަ ި ހ ި އ ކ ަ ހ ަ ނ ެ ށ އަ ހަރު ގެ އަ ް އގަނެ ،އަ ް ކ ް އވެެ . ޅނީ ެ ފޅ ާ ރ ާ ރ ު މ ު އ ު ރޫ ު
ޓ ި ލ ނޭ ނގ ޭ ި ވ ި ނ ތ އެނގ ަ ވ ަ ނ ަ އއްޗެއ ް ަ ހ ް ުނ ް ކ ެ ނ ެ ކ ް ލގޯއަ ކ ީ ޮ އަ ް ސ މީ ު މއ ްު . ސ ު
ވނީ ި މއ ް ި ޅ ދި ި ކ ަ އ ަ ށ ަ މ ަ ޭނ އަ ށް ،ރަ ނ ަ މކު ،މީގ ެ އވެެ . ފ ެ ކ ް ނ ޮ ޅ ެ ބ ާ ނއު ާ އ ާ ރއު ު ގ ު
ކންނޭ ނގެ”. ވނީ ަ ނ ަ ަ ޭނ ް ލކުރަ ް ނ ު ނ ބ ު ބ ު ގ ޫ
ހ ި ތއްކެއ ް ޖ ެ ި އ ހުދު ި ގ ި އނ ި އ ި ވ ި ކ ި ބން، ގލ ީ ަ ބޑ ު ަ ތގެ ޮ ރ ް ހ ާ ސ ު ނ އަ ު 15އަ ހަރު ު
ޓ ި ނ ި ގ ި ި ވ ި ތ ަ ތއ ް ފުރަ ަ މގ ެ ަ އޕިސޯ ޑުގ ެ ެނނީ ެ 52 މ ެ ލ ޯ އ ް ލ ާ ގގ ެ އަ ާ ނއު ާ މ ފ ު
މކެވެ .އަ ި މ ި ށ ވެ ި މގެ ދު ި ި ލ ކުށެ އ ް، މއ ް ަ ަނ ަ ލ ބ ަ ހ ަ ކ ަ ނ ަ ކ ެ ހ ް އ ެ ނ ެ ޅ ް ނޔެ އަ ް ނއު ާ ރވ ީ ު
ސ ި އރޯ ި ވ ި ޔ ދު ަ ނދި ަ “ ަ ސވަރު ެ ވ ް ނ ގެ ް މ ް ށ ވެ ް ޅ އަ ް އވެ .އޭރު ކޅ ެ ު ސއ ްރު ން” ު
ތ ި ްސރަ އަ ކ ީ ނ ކުރާ ަ މގ ެ ަ ބާރެ އ ް ނެ ތ ް ަ ހ ް ކ ެ އ ފުރަ އ ާ މ ާ ލ ާ މ ާ މއ ްސަ ލައަ ާ ހދި މ ީ ު ހ ު
ގ ި ތ ި ގ ި ގ ި އ ހރ ީ މެދުއު ޑ ު ަ ޭނގެ ަ ތ ަ ކރ ީ ަ ނ އެކްޓަރު ގެ ޮ ހ ް ނ ެ ުނ އަ ް ނ ެ އ ް ެ އ އ ާ ރ ު ގ ު އ އު ޅ ު މ ު
ހ ި ހ ި މ ި ކ ި ި ތކެވެ. ހގ ީ ަ ތ ަ ރ ަ ވ ަ މ ދު ަ ގ ެ ލ ް ކ ވެ ް ނ ެ ކ ް ށ ޮ މ އަ ް ތ ާ ނއު ާ ނ ޖެ ޭ ސ ު ހ ު
ކ ި ނ ފަށަ ި ި ނ އވެ. ށ ދަ އ ް ަ ސރ ީ ަ އ ަ ޖ ަ ޔ ަ ފ ަ އގ ެ ް ސ ޑ ޮކްޓަރަ ް ގ ް ށ ޮ ކ އަ ް ލ ް ް ފ ެ ހ ް ނ ާ
ނ ި ގ ި ގ ި ހ ަ ގނ ަ ސ ދެރަ ވެ ،ލަދު ަ ހއ ް ަ ލއ ް ަ އ ަ އ ަ ަ މ ދަނެ ކ ް ްނ ް ޓ ް ނއު ާ ނޖެ ޭ ނ ު ތކެއ ް ު
ޅ ި ނ ފެ ި ސ ނ ަ ވ ަ ށ ރަ ނ ަ ލއ ް ަ ނ ަ ށ ަ މވެ ް ބޑ ަ ް ށ ޮ ތއ ް ވަރަ ް ހ ް ގޅަ ް ބ ެ ޭ ގ ު ފ ު ހއ ް އު ނ ު
މ ި ކ ި މ ި ވ ރ ަ ނ ަ ކ ަ އ ަ ތވެ .އެއާ ެ ފ ެ ޅ ް ދކޭ ޮ ނ ެ ހ ް ހ ް އ ެ ކ ެ އވެެ . ެ ތ ާ ތ ާ ކ ު އ ު ގތ ް ު ނ މީ ު މ ު
މ ި ރ ި ކ ި ޝހޫރު ި ށ ޅ ގ ަ އލ ް ަ ށ ަ ަ ަޔ ް ބ ް ޭނ ް ވ “ ެ މ ް ލ އަ ް މ ެ ހ ް ހ ާ ނ ާ ނ ު ސ ު ނ ު ކން” ބ ު ފ ު
ތއ ް ި އ ި ތ ި އވެ. ޖބޫރު ކުރު ަ ށ ަ މއ ް ަ މގެ ަ ސ ަ ަ ވނީ ެ ޗ ް އހުސާ ް އ ފުރަ އ ްސާ ރަ ެ ، ނއު ާ މ ާ ލ ާ މ ާ މ ު
ގ ި ކ ި އވެި . އއްޗެ ި ތ ތކެވެ؛ ރަ ނ ަ މތ ީ ަ ރ ަ ޅވޭ ޯ ގ ެ ދ ޮ އ އޮ ތ ީ ެ ހ ފެތުރު ނީ ެ އ ެ ެ ނއު ާ ގ ު މގ ެ ު
ސ ި ޓ ި ި ވ ި ނ އ ަ އއ ް ނެ ަ މ ް ތވެެ . ލއ ް ނެ ެ ވ ެ ތ ް ވ ެ ގ އަ ް ލ ޯ މގ ެ ފަރު ާ ނއު ާ ށ ފަރު ާ ކ ު
މކު، ކ ަ އ ަ ށ ަ ތ ަ ވ ަ ނ ަ މވެެ . ސ ކެއު ެ ބ ް ލ ް ކ ް ށ ހުދު ޮ ކ ް އއ ް ޮ ނގަނޑ ު ެ ހ ް ސ ކެއު ް ބ ް ނ ޭ ޭ ނ ު
ށ ި ބޑ ު ި ށ ބއ ަްޔ ަ އއ ީ ަ މއ ް ނެ ތ ީ ަ ކ ް އވެެ . މ ެ ލ ެ ޖ ް މ ޮ ޭނ އަ ް ސ ާ ބ ާ އ ާ ލ ޭ މނީ ގެއ ް ު
ށ ި ނ ި ޓ ި ި ވ ި ނ ނގަނޑ ު ހުދު ަ މގެ ަ ްނ ަ ގ ަ ހނ ަ މ ް ހ ް ކ ް ތ ޮ ހ ް އ ެ ްނ ެ ލ ޯ ނއު ާ ތ ާ ހނ ާ ވ ު ފ ު ނ މީ ު ގ ު
ގ ި ވތ ީ ޗ ަ އއ ް ަ ނ ގ ަ ނ ވެސްަ ، މ ަ ހ ަ އވެ .އަ ދި ަ ކ ް ށ އަރާ ެ ަޔ ް އ ް ނ ް ވތ ީ ެ ނ ާ ނ ާ ށ ު ޔގ ީ ު ު
މ ި އާދަޔ ި ޔއ ީ ގ ވ ަ ނ ަ ކ ަ ނ ަ ސ ަ ށ ަ ލ ަ ދި ަ ތ ވަރަ ް ޅ އު މުރަ ް މ ް ހ ް ލ ް ފ ް ށ ާ ޚ ާ ާ ށ ދި ު ށ ު ވތީު ، ލ ު
ހދި ޓ ި ްނ ި ގ ި ކ ވެސް ،ދިވެ ި ވ ި އ ދަ ނ ަ ތ ަ ނ “ހުދު ަ ކ ަ އ ަ ލގޯއާ ެ ބލީ”ގ ެ ޮ ހ ް އވެެ . ެ ގ ު މ ު
އވެި . އވެ. ތ ަ މއ ްދަ ަ ނވ ީ ެ ޭނ ް އ ޮ މ ެ ހ ެ ނ ޖެ ެ ކ ް ބ ް ކ ް ނއު ާ ސ ާ ށ ޭ ނ ު ގތ ް ބ ު ު
ވނީ ޖެ ި މގެ ި ި އވެ. ހ ަ ލއްގަނޑެއ ް ަ ބޑ ު ަ ފ ެ ކދިވެ ޮ ނއު ާ ކދި ު ހތ ް ު ހ ި ނ ި ސ އއްޗެއ ްސަ ަ “އަ ަ ށ ވުރެ ވެ ް ކ ް ހ ެ ހ ް އ ެ ޔ ެ ހ ް ްނ ދިމާއަ ް ރ ާ ކ ާ ހނ ާ ނ ު ށ މީ ު ސ ި ޅ އަ ި ބ ި ވ ްނ ަ ހނ ަ ފއ ާްޔ ...އަ ަ އ ަ ބޑަށް' ،ހުދު ަ ދ ް ށ ެ ކ ް އ ް ނ ޮ ތ ް ލ' ެ ޮ ނ ނޭ ނގެ ާ ކ ު ފ ި ތ ި ހ ި މ ި ވ ި ޫނ ި ނ ރ ަ ލއ ް ަ ވ ަ ޅ ަ ޔ ަ ފ ަ ތ ް ހ ޮ ކ ެ ށގަނޑ ަ ް ގ ެ ޮ ތ ާ އ ާ ބ ޭ ގ ު ށ ފެ ު އ ު ތއ ް ވެސް ”،މ ު ޔ ި ނއު މާި ،39 ، ފހަރު ި ދއ ް ި ތަފ ީ އދިނެ ވެ. ކ ަ މ ަ ތ ަ ކ ފުރަ ަ ހ ަ ވ ަ ކ ެ ކ ް ްސލ ް ޮ ށ ާ
ަރ ވެދާނެ ި ، “ ި ސ ކ ަ މ ަ ާރ 14ވަރަ ަ އއްވެ ް ށ ެ މ ް ކ ް ށ އަ ހ ު މހ ު ނކުރާ ތާ”، ބ ެ ޭ ހއ ް ު
‽DHO
25
DHO.MV
26
މ ި ފހަރު ި ފ ި “ ި ޔރޮ ދި ަ ނ ަ އއ ް ަ ްނތ ީ ަ ނ ވެ ަ ނ ދު ޅަވެގެން ،ގޭގެ ތ ް ބ ެ ހ ް މ ެ ހނ ާ އ ު ފހަރު އާ ދޭ .އަ ި ލ ި ނ މއ ް ަ ހ ަ ނވާރަ ަ ވ ބޯދޮ ވެ ަ ނ ަ ށ މޮޑެގެ ް ލ އަ ް ލ ް ނ ފެ ް އގެ ް ކދި ް ލއ ް ާ ނ ޖެ ޭ ު ގ ި ކ ި ނކެވޭ ި މ ކތ ީ ަ ހދޭ .އަ ތ ް ަ އ އަ ތ ް ަ އއްޗެހ ީ ަ ހސާ ަ ވ ް އއ ް ނެ ެ ލ ެ ޅ ެ ށ ވެ ް ބ ް ނ ު ށ ު ސ ދޭު . ު ގ ި ޓ މ ަ ށ ަ ވ ަ ށ އަ ަ ނގާަ ، ލ ަ ދި ަ މ ޯ ހ ް ހ ް ކހާ ،ވަރަ ް އ ލުނބޯ ،ޓޮ ާ ނގަނޑ ު އަނދާ .ކެއު ު ފ ި ނ މ މީގ ެ ސަ ަ ނ ޑ ޮކްޓަރު ބުނެ ަ ށ ަ ބ ް ހ ް އ ެ އ އޮ ތީެ . ލ ް ކ ް ޫނ މަދު ޮ ޕޭ ް ނވ ީ ާ ސޓ ް ،ޓ ާ ބ ު ކ ި ހ ވ ަ ނ ަ ނކުރެ ވޭ ަ ކ ަ އ ަ ވ އުނދަ ގ ޫ ަ ތ ކުރަ ް ކ ެ ތކެއ ް ހުރޭެ . މ ާ ދި ާ ނޖެ ޭ ނ ު މއ ް ު މ ނޫ ނީ ު މ ު ނ ި ކ ި މއ ް ނެ ތ ްި . ކޅު. އ ަ ހ ަ ްނނީ ަ ބޑުވާ ،އަ ނ ަ މ ަ މ ަ ސ ަ ޅ ޮ ހނދު ޮ މ ެ ނ ޮ ކ ް ކ ެ އއްވެ ް ެ ކ ާ ކ ު ކ ި ނ ި މއ ް ނެ ތ ް”. ސ ަ ހ ަ ނ ަ އ ަ ކ ެ އއްވެ ް މ ެ އ ނޫ ް ނެ . ހދި ެ އއްޗެއ ްސާ ެ ޔ ެ ހ ް ެ ކ ާ އއ ީ މ ީ ު މކ ީ ި މ ި ވ ަ ށ ރަ ނ ަ ވ ަ ސ އަ ަ ޅ އަ ަ ނ ަ ވ ަ ޫނ ަ މގެ ހ ް ވ ް ނ ޮ ތ ް ތ ް ތ ް ނއު ާ ނ ހުދު ާ ޅ ު ގ ު ކ ު މ ު އ ި ގ ި ފލްމ ީ ދާ ި ނމަި ، ނ ީ ހ އރާ ަ ނ ަ ކ ަ ބ ަ ަ ނ ނޫ ް ހ ް އ ެ އވެެ . ސ ވެދާނެ ެ ށ ވެ ް މ ް މ ާ ސ ު ހ ި ގ ި ފ ި ތ ި ދ ި ި ލއ ް ަ ރ ަ އ ަ އ ަ ނ ދު ަ ގ ަ ތއ ް ބޑުވ ީ ެ ނ ޮ ހ ް ގ ް މގ ެ ޮ ހ ެ ހވެ .އަ ާ އ ު ނޖ ެ ު މހުރު ު ވ ު ގ ި ނ އަ އީި ، ވ ވ މަސަ އ ް ަ ޭނ ަ ތ ަ ނ ފޮރު ަ މ ަ ުނ ޮ މ ް ކ ުޕ ް ކތްކުރު ާ ލއ ް ާ އ ،އ ާ މ ބ ާ ނއު ާ ޭ ގ ު ވ ު އއްޗެ ި ކ ި ވ ި ސ ސ ަ ނވެގެންނެ ވެަ . ގ ަ ނ ވެ ް ލ ް ކން ،ކުރު ެ ޭނ ް ތ ް އ ޮ ނ ެ ހ ް ހ ާ ހ ު ބ ު ށ ބ ު މީ ު ހއ ްޓާ ި ި އވެ. ލ ެ ނއު ާ މ ު ކ ި އރާ ގެ ޑ ަ ި ފލްމ ީ ދާ ި “ ި ވނީ، ހ ފޮރު ަ ނ ކީވެއްގެ ް ރ ް ކ އަ ހަރެ ް ސ ާ އރެކްޓަރަ ާ ނ ޭ ލ ު ވ ު ނ ު ށ ި ނހޭި ، ި ހ ަ ނ މީ ަ މ ަ މއ ްސަ ަ މއ ީ ަ ތއ ް މއ ް ނެ ެ ލ ެ ކ ް މ ް އއ ް ނޫ ނެ އ ް ނޫ ް ލ ެ ލ ޭ ބ ގެއ ް ު ކ ު
ށ ވ ަ ށ އަ ަ ނގާަ ، ލ ަ މ ދި ަ ކތ ީ ަ “އަ ތ ް ަ ހ ް ކހާ ،ވަރަ ް ވ ް ނ ު ށ ު ނގަނޑ ު އަނދާ”. ަ ހ ް
ނ ލ ަ ވ ަ ނ ަ ހނ ަ ޭނ އަ ަ މ އ ަ ބނީ ަ ކ ް ހ ް ބކ ީ އޭރު ް ށ ދި ް ްނ ް ނ ެ ނޫ ް ނގެ ސަ ާ ޖ ާ މ ު ނ މީ ު ހއ ްޔޭ ؟ ު އ ި ޓނީ ި ސ ނ ަ ނޒަރަ ަ ކމަށޭ ަ . ތ ަ މކަޕ ް ވެ ް ބ ް ބލާނޭ ެ . ކ ް މ ް ގ ް ޮ ހ ާ ނ ޭ ހއ ް ޭ ސ ު ށ ު ސ ު ޔ ި މ ި ނ ފެށީި ”، ނ ި ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ގ ަ ނ ކުރަ ް އ ް ނއު ާ ގ ި ތއ ް ނެ ި ރ “ ި ކ ި ށ ޑަ ި މކު ،އަ ި ނޒަރު ަ ނއު މާ”ގެ ަ މއ ް ަ ކ ަ އ ަ މ ް ލ އަ ް ެ އރު އރެކްޓ ް ު ލ ި ހ ި އވެ. ާނ ަ ހއ ް ަ ތއ ް ފެނ ަ ލއ ް ަ ވ ަ އއ ް ަ ަ ށލ ީ ެ ކ ް ދ ޮ ޓ ް ްނ ް ފ ެ މކަޕ ް ޮ ބ ެ ފހަރު ޭ އ ޫ ސ އަ ޅ ު ނ ު ގ ި އަ ދި ކެ ި ލބ ްރޭ ި ނ ”20 ލ ަ މގެ އު ަ ޓ ް ނ “ސެ ެ ރއަރަ ް އ ނެ ރު ު ފ ު ށ 20އަ ހަރު ފުރު ު ސ ި ޓ ި ވތީި ، ސޑީއަ ކ ީ އަ ި ީ ވ ި ނ ވސ ަ ތ ަ ގ ަ ޗ ަ އއ ް ަ މއ ް ަ ްނ ް ށ ވެ ް ކ ް އއ ް ޮ ލގޯއާ މެދު ެ ކ ް ލ ެ ށ ާ ށ ި އވެ. ކ ަ ުނ ަ މ ބުނެ ެ މ ް ނއު ާ ނޖެހ ު ު ގ ި ީ ނވ ީ ނ އ ފެނ ަ ތ ަ ްނ ް ނގ ެ ޮ ނ އަ ހަރެ ް ސދާ އަ ހަރެ ް ޭނ ް “އަ ހަރެ ް ގ ު ނ ބ ު ލ ި ށ ވ ަ ސ ަ ގނ ަ އ ަ ބ ަ ށ ަ ގ ަ ހނ ަ ކ ް ކ ެ އއްވެ ް ްނންެ . ތ ް އ ޮ ނ ެ ނ އަ ހަރެ ް ހ ް މއ ް ފޮރު ާ ްނށް .މ ީ ު މީ ު ޓ ި ުނންި ، ކ ި ނވޭި . ވ ި ގ ސ ބ ަ ރ ަ ނގެ މަސަ އ ް ަ ލ ޯ ޔ ް ކ ެ ހ ް ހ ް އ ެ މހާރު ެ ޭނ ެ ތއ ް ު ނ މީ ު މއ ް ު ބ ު ނ ި ކ ި އ ަ ވ ބ ަ ގ ަ ނކުރާ ަ މ ަ ފޮރު ަ ށ ެ ކ ް އއ ް ޮ ކ ެ ތ ް އ ޮ ނމޭެ . ވ ް ަޔ ާ ށ އޯ ކޭ ާ ނ ޭ މހާރު ކޕެއ ް ު ނ ގެއ ް ި މ ި މ ި ކ ި ރއ ާްޔ ކުރަ ނީި ”، ކ ި ލ، ރ ަ މަސަ އ ް ަ ހ ް ނ ެ ޅ ް ތ ް ކ ެ ނ ު މހާރު ކެމެރާ ު ތއ ް ު ޔ ި މ ި ވ ި ފ ި ޕ ްރޮ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ލވެ ަ ޑއު ސަ ރަ ަ ކ ް ނއު ާ އ ާ ށ ބަދަ ު ވ ި ި ވނީ، ށ ަ ގ ަ ސ ކެމެރާ ގ ެ ފުރަ ަ ށ ަ ހ ް ގ ް ށ ޮ މ ދު ރަ ް ހ އަ ހަރަ ް ހ އެކްޓްކުރު ާ ފ ު ގ ި ޓ ި އއ ް ި މއ ް ދަ ި ުހ ި އ ކ ަ ވއު ަ ނ ަ ކރީގެ ަ ކ ަ ނ ަ ށ ަ ލ ަ އ ް ބ ެ މ ް ލ ް ކ ް ސ ޮ ށ ުހ ް ރ ުފޅަ ް ކ ެ ރ ާ ތ ު ށ ު ހ ސަ ާމ ު ގ ި ޔ ި ށ ި ފ ި ި ތ ަ ކ ަ ކ ަ އ ަ މ ބުނެ ަ ނ ޮ އދި ް ޭނ “ދޯ” އަ ް އވެެ . އވެ ެ އ ކެމެރާ ކ އ ާ ނއު ާ ގ ު މ ު ޓ ި ސ ި މ ި މ ި ކ ި ވ ި އވެ. ބ ަ އއ ް ސަ ަ ުނ ަ ރ ަ ގ ެ ލ ޯ ބކ ީ ވެ ް އގަނޑ ު ެ ތ ް ނ ގެއްލ ު ު ގ ި “ ި ނ ޝޫ ި ވނީ. ނ ަ ކ ަ ނ ަ ނ ފޮރު ަ މ ަ ޭނ ް ނ ވެ ް މ ް ނ ެ އ ް ނ ެ ށ ހަދަ ް ކ ް މކަޕ ް ޮ ޓ ް ވ ް ކ ް އ ޭ ސ ބ ު ތ ު ގ ި ފ ި ގ އާ ި މ ި ށ ަ ދވަރަ ަ އ ަ އ ަ ތ ަ ކ ަ އ ަ ނވެ ހ ް އ ެ ތ ދޭެ . ކ ް އ ޓަޗްކުރަ ް ެ ފ ޭ ގ ު ވ ު ނ ު ޅ އަ ު ކ ު މ ު ށ ި ށ އުނދަ ގޫވެއޭ. ަޔ ަ ހދި ބ ަ ްނނީ އަ ަ ހނ ަ އަ ަ ކ ް ްނ ެ ްނ ް ހނ ާ ވސ ު
‽DHO
27
ށ ި ފލްމ ީ ދާ ި ވގެންި ، ސކުރެ ި ށ ި ނމީ”، ގ ަ ނ ް ބޑ ަ ް ނ ޮ ށ ދާ ް އރާ އާ ދު ރަ ް ުސ ް ތ ް އ ޮ ެ އހ ާ ފ ި މގެ ި ތގެ ި މ ި ވޑ ާ ި ގައު މ ީ ި ވ ސ ހޯދާ ަ ހދު ަ ނމ ް ވެ ް އ އާ ް އ ޯ މ ެ އ ާ އ ާ ނ ު ހތްވަރު ދި ު މ ު ނ ު ފލ ް ު ތ ި ި ޏވެ. ހދު ަ ނ ެ ބ ް ރ އެކްޓ ްރެ ް މތ ް ެ ސ ު ގ ި ބ އާ ި ތ ި ނ ި ޓ ި ި ވ ި އ އއ ް ަ އއްޗެއ ް ނޫ ނެ ވެަ . ލ ެ ކދި ް ށ އާ ެ ލގޯއަ ކ ީ ރާ އްޖެ އަ ް އ ާ ހތ ް ު ގ ި ޓ ި ސ ި މގެ ި ރ ި ހ ި ވ ި އ މ ަ އވެަ . ނ ދަ އ ް ަ ހ ަ މ ަ ގ ހުރެ ެ ލ ޯ އއްގެ ވެ ް ތ ެ ތ ް ގ ް ނ ެ އ ް ެ ނއު ާ ހ ު ށ ު އ ި ށ ހ ަ ސ މީ ަ ހނ ަ ލއ ް ަ ހުދު ަ ކ ް އއްވެ ް ނ ެ އ ް އވެެ . ސ ފެނެ ެ ނ ވެ ް ހ ް އ ނޫ ް ްނ ެ ނ މީ ު ތއ ް ު ނ ި މ ި ކ ި ހނީ ަ ތއ ް އަ ޑ ުއަ ަ ސ ަ ވ ވަރު ގެ ބަދު ަ ރ ަ މ ް ށ ޖެ ެ މ އަ ް ހ ް ބ ް ނއު ާ ނ ާ ޝހޫރު ތ ު ު އއ ީ ި ތއ ް ނޫ ނެ ވެ. މ ަ ކ ަ އ ަ ކ ަ މ ަ ހ ަ މީ ަ ގ ެ ލކުރާ ޮ ކ ެ އވެެ . ށ ވެދާނެ ެ މ ް ކ ް ނއު ާ ށ ވީ ާ ބ ު ގ ޫ މ ު ނ އު ނދަ ގ ޫި . ލ ި “ ި ނ ވީ ަ ގނ ަ އ ަ ބ ަ ނ ަ މ ަ މއ ް ކ ެ ކ ް މއ ީ އަ ހަރެ ް ްނ ް ކ ް ނގ ެ ކުށަ ު ގ ި ނވަރު ކުރެ އ ް ި ށ ި ލ ސ އަ ހަރު ަ ނ ަ ހނ ަ ނޫ ން .ﷲ އަ ަ މ ެ ފ ް ގތ ް ”،އު މުރު ް ވ ޮ މ ް ްނ ް އ ާ ޔ ި މ ި ވ ި ށ ި ލ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ސ ަ ނ ް ވ ،ގދ .ވާދު އަ ް ނއު ާ ބތ ް ާ ބަދަ ު ހ ި ހ ި ސ މ ަ ވ ަ މ ދު ަ މވެ ް ނ ެ ކ ް ރ ޮ ޅ ް ސކުރަ ް ސ ފޭ ް ކ ވެ ް ނ ެ ކ ް “ ޮ ކ ާ ނ ޖެ ޭ ނ ު ގ ު މ ު ހ ު ހ ި އއްޗެ ި ހ ި ޔ. ށ ަ ނ އަ ަ މކާަ . ކ ަ ަ ށ ެ ކ ް ޑ ޮ ސ ވަރަ ް ށ ވެ ް މ އަ ް ހ ް ބ ެ ކ ާ ްނ ދި ާ ހނ ާ އއ ް މ ީ ު ބ ި ހރީ ،ނޫ ި ތ ި ސ ި ހއ ްޔޭ އަ ި ފ ި ގ ި ހނީ ދޯ އޭ، ނއ ާްޔ ހުދު ަ ލ ަ ކ ަ ތަނެ އ ް ަ އ ް އ ެ ލ ާ ލ ޖެ ު އ ު ގ ި ނ ި އއްޗެ ި ބ ި ޔ ި ފއޭި ، އ ސބުކ ް ަ ށ ަ ކ ަ ޔ ފޭ ް ހ ް އވަރު ެ ނ ވަރަ ް އގ ެ ް ތ ީ ﷲގެ ޯ ކ ާ ކ ާ ހ މީ ު ޖގ ެ ތެރެ ި ނ ި ކ އއ ް ަ ނ ަ ވ ަ ގތްގަނޑ ަ ަ ހ ެ އ ް ކ އަ ހަރެ ް ކ ް ކ ާ ށ ދު ާ ވެސްާ . ޔ 10މެސެ ު ލ ު ފ ި ޔ ި ބއ ްޔޭ ި ތއ ް”. ޖ ަ ހނ ަ ވ ަ ށ ަ ހނ ަ ނ އަ ަ ކ ަ ޖކ ީ ހުދު ަ މެސެ ަ ްނ ް އގ ެ ް ބ ާ ްނ މެސެ ު އ ު ކ ފެ ި އ ި ގ ި ނ ކއ ް ަ ކ ަ އއ ް ަ ފހަރު ަ ަ ނގެ ް މ އަސަ ރު ކުރާ ެ ނ ެ އ ް ށ ެ މ އަ ް ނއު ާ ޖ ު ކޑ ަ ު މކީު ، ގ ި ވ ދަނ ި ގ ި ގ ި ލ ި އ ކ ަ ޅ ަ ޑ ަ ކއ ްޓާ ަ އ ަ ޖގ ެ ަ ވ ަ ނ ަ ށ ަ ޭނ ް ލ ް އ ޮ ތ ެ ލ ް ކ ް ޯބ ޮ ނ ާ ކއ ް ާ ތ ު ވ ު ނ ބ ު އ ު ނ ު ގ ި ގ ި މވެ .ދަ ި ށ ނ ަ އ ަ ނގެ ަ އ ަ ޭނއާ ދިމާއަ ް ހ ް ބ ެ ލ ް ރ ް ވ ެ ކ ް ެ ނ އ ާ އ އަ ތ ުްނ ާ އއ ް މ ީ ު ނކުރެ ު ނ ު އއްޗެ ި ހ ި ކ ި ގ ި ޓވެ .ސޯ ޝަ ލ ް މ ީ ި ފ ި ހ އ މީ ަ ޑއާ ަ އ ަ ުނ ަ ރ ެ އ ެ ހއ ް ެ ސ ެ އ ވެ ް ބ ެ ތ ު ހ ު ހ ު ބ ު ލ ި އރު ފެރ ީ ޓާ ި ނކުރާ ި އ ފެރ ީ މ ަ ތއ ް ބ ަ އ ަ ނ އޮ ނ ަ ވ ަ ޭނ ް ތ ެ ލ ް ޮ ނ ާ ގ ާ ކ ބ ު ަޔ ު ްނ ފުރު ސަ ު ގޅަ ި އވ ް ރޭ ި ލ ި ްނ ި ސ ތ ަ ޑއޯ/ޓީވ ީ ޕ ްރޮ ގ ްރާ މ ް ަ އ ަ ތެރެ ފަދަ ަ ނ ވެ ް އގ ެ ް ކ ް ތ ް ަނނ ާ ށ ު ނތ ު ލ ި ި ދއ ް ނޫ ނެ ވެ. އ ނ ަ “ނސޭ ަ ަ ށ ަ މ ެ ހ ް ކ ް މ ޮ ނއު މާއާ ދި ާ ހތ ް” ޭ ދ މީ ު
28
ޮނއ ް ި ޭނ “ ި ޓ ި އވެ؛ ި ލކ ީ ި ކ ި ވ ި ވ ވ ަ ކ ަ އ ަ މ ެ ެ ލގޯއަ ކ ީ އ ާ ސ ާ ނއު ާ ކޅޭތ ީ ﷲ ފ ު މ ު ފލ ް ު މގެ ު މ ު ސ ި ހއ ްޔެ ވެ؟ ނ ަ އންސާ ަ އއ ް” ަ ށ އެނގ ޭނެ ެ ކ ް އއްވެ ް ނ ެ ކ ް ފ ެ ޯ ކ ާ އއ ް ނޫ ން؟ ި ޓ ި ހއްގ ެ ި ވ ި ށ ލ ަ ސ ަ ހއ ް ަ ކ ް ފ ެ އއ ީ ޯ ސ ެ ޓ ް ލ ޯ ނ މީ ެ ހ ް އ ެ “ ެ މ ާ ކ ާ ގ ު ގ ި ގ ި ފ ި އ އ ަ އަ . ށ ހުދު ވެ ަ ފ ދަ އ ް ަ އއ ް ަ ކ ް އއ ް ޮ ްނނީ ެ އއްބަނޑ ު ެ ނގ ެ ެ އަ ހަރެ ް ހނ ާ ބ ާ ތ ު މ ި ލ ި ތ ސ ަ ޭނއަ ކ ީ ަ ްނނެ .އ ަ ކ ަ ލ ަ ފ ް ތއްކެއ ް ވެ ް ނ ެ އ ް އގެ ެ އަ ް ހނ ާ ގ ު ވ ު ނ ު ސ ު މގެ ު ހ ު ސ ު ނ ި ހއ ް .އަ ބަދު ި ހއ ް”، ށ ރަ ނ ަ ކ ަ ަ ޅ މީ ެ ވ ވަރަ ް ށ ގުރު އާ ް ކ ް ޒކުރު ޮ ނމާދު ކުރާ މ ީ ެ ޔ ާ ގ ު ި ޏވެ. ނ ެ ބ ް ނއު ާ މ ު ނކުރެ ވޭ. ތއ ް ަ ނ ަ ށ ދީނީ ަ ްނ ަ ހނ ަ ށ އަ ަ ކ ް ކ ް އއްވަރަ ް ދއ ް ،ދަ އްތައާ ެ ތ ެ “ ެ ތކެއ ް ު ޅ ި ްނ ި ކ ަ އ އ ަ ނމާދަ ކުރަ ން .އަ ަ ސ ަ ކ ަ އ ަ ނ ވެ ް ނ އަ ހަރެ ް ކ ް ެ ޔންޏާ ޭނއާ އަ ާ ހނ ާ ކ ވ ީ ވަރަ ު މ ު ފ ި ތ ކ އ ަ ކ ަ އ ަ ހ ަ ރ ަ އ ެ ސ ެ ށ ވެ ް ޭނ އަ ް މ އަ ޅެއ ްެ . ތ ް ދީނީ ޮ ހރ ީ ާ ނ އ ާ މ ު ޭނއަ ކ ީ ﷲގ ެ ު ގ ު ފ ި މ ި އ؟” ނ ވެ ަ ހ ަ ަ ހ ް މ ެ ހ ި މ ނ ަ ޒތ ީ ަ ށ ދަ ނ ަ ހ ަ ކ ް ހ ް ހ ް އ ެ ްނ” އަ ދި ެ މޅަ ް މ ޮ ނ ެ އ ް މއ ް “ ެ ކ ެ ކ ާ ނގެ ާ ރ ާ ނ މީ ު ު ށ ި ށ ފުރަ އ ްސާ ރަ ކުރާ ދިވެ ި ޔ ި ހާ ،ފޑ ު ި ބ ި ތވެ. ހނ ަ އ ަ ކ ަ ދއ ް ނެ ެ ނއު ާމ ދޭނެ ރަ އ ް ެ ްނ ް ކ ް ލ ާމތ ް ޮ ެ މ ާ ޅ އަ ި ހ ރު ި ބ ި ބ ި ނ ހ ރޯ ލާ، ސ ދު ަ އ ދު ަ އަނއ ް ަ ވސްދު ަ އ ދު ަ އއ ް ަ ސގ ެ ް އ ް ވ ް ެ “ ެ ވ ު ވ ު ފ ި އ ި ގ ި ކ ި ފ ި ި އ” ލ ަ ހ ަ ވ ަ ްނ މ ީ ަ އނ ަ އރ ީ ަ އ ަ ލ ަ ކ ެ ނ ެ ތ ް ކ ާ ކ ދަ އ ް ާ އ ާ ހ ާ އއްޗެއ ް ބުނެ ާ ހ ު ޭނ ި އވެ. ްސ ަ މ ަ ހ ަ ހތ ް ަ ލނީ ެ ޖއ ާ އ ާ ށ ި ހ ި އއްޗެ ި ނސޭ ަ މގ ެ ަ ހނ ަ ކ ަ އ ަ ތއ ް ހ ެ ްނ ް ށ ެ ޭނއާ ދިމާއަ ް ެ ނއު ާ ކ ާ ކ އ ާ ޔ މީ ު މ ު ތވެ؛ އބައޮ ެ ސ ެ ވެ ް މ ނވ ީ ަ ހ ަ މ މީ ަ ހ ް އ ެ ނެ . ސ ވެދާ ެ ތއ ް ވެ ް ގ ެ މ ފަދަ ޮ ނ ެ ކ ް ސ ޮ ށ ވެ ް ކ ް ނ ެ ކ ް “ ޮ ފ ި ހ ި ށ ި ނގެ ި ކ ހރ ީ ަ މއ ް ވެ ަ ށ ަ ހ ަ ނވާނެ .މ ީ ަ ތ ަ ސ ަ މ ޯ ކ ެ ކ ް ތރާ މްކުރަ ް ކ ް ުސ ް ހ ް އހ ާ ޖ ު އ ު އ ު މީ ު ށ ި ގ ި ހ ި ނވީ”. ލ ަ އ ަ ޖ ަ ަ ދ ް ޭނ އަ ް ނ ވެ ް މ ް ނ ެ އ ް އ ެ ސ އ ާ ލ ާ މ ާ ހތްވަރެ އ ް ޭ މގެ ބަދަ ު މތްކުރު ު
30
DHO.MV
31
DHO‽
written by
photography
stylist
makeup
AHMED NADHEEM
SHINAD & AMMU
N OA N I — H A Z M AT H AGI L
SUHA
DHO.MV
34
people AISTHU AAI ALHLHO
35
DHO‽
މ ި އ ި މ ި ނ ި އއްފަދަ ި ޭނ ނ ަ ގ ނޫ ޅެވޭނެ ަ ކ ެ އ ް ހންނެ ކޭ ެ ހ ް އ ެ ެ ލ އ ާ ތ ާ ކ ާ ހނ ާ ހ ު ނ މީ ު ވ ި ނގަނެ ވޭނެ ަ އވެ .ދު އ ް ަ ށ ރަ ނ ަ ސ އެނގެ ނ ވެ ް ކ ް ށ އެނގ ެ ެ ގޅަ ް ށ ވަރަ ް އަ ް އ ު ހ ި ބ ި ކ ި އވެ .އަ ި ނ ީ ހ ލ ފ ަ ނ “ ަ އ ަ ހ ަ ސރު ގ ެ ަ ތ ަ ހ ް އ ެ އވެެ . އއ ީ ެ ަޔކީ” ެ މ ެ ެ ރ ާ ނ ު އޝަ ު މ ި ކ ދި ި މ ަ ޅ ަ ކ ަ އ ަ ގ ަ އއ ް މ ެ ހ ް ނ ެ އ ް ވ ެ ޭނ ް ކ ް ސ ބަރާ ބަރެ ވެެ . ނ ވެ ް ކ ް ޮ ނ ާ ނ ު މ ު ށ ބ ު ރއު ު މ ު ތ ު މ ި ގ ި ޅލ ީ ގޮނ ި ނކުރެ ި ނ އއ ް ަ ނ މަސަ އ ް ަ ުނ ަ ގ ަ ޅ އު މުރު ހޭދަ ކުރަ ް ޑ ެ ވ ް އ ު ވ ،ފުރޮ ު ކތ ް ު ޭނގެ ި އއްފަދަ ި މ ހ ަ މ ަ ހ ަ ސ ަ ސ ަ ޖެހ ަ ތއ ް ވެ ް ުސ ް އ ް މންނެ ކޭ ެ ނ ެ އ ް ނ ެ ހ ް އ ެ ުނސްެ ، އހ ާ ނ އ ާ އވެ .ބަރާ ބަރެ ވެ. ެ ސ ލ ި ގ ި ޭނގެ ި އވެ. ނ ދި ަ ތ ަ ޖގެ ދު ަ ޔ ެ މ ް ޯބ އު ފ ެ ެ އ ވެ ް ވ ް ޓީ ް ސވަރު އ ާ ނ ޭ ދ ު ހ ު އ ު ސ ި ކޔެ ވެ .ލ ި ސ ި ށ ި ނ ތ ަ ަޔ ަ އވެަ . ކދިނ ަ ސ ދާ ް ށ ވެ ް ކ ް ވ ެ ޯބ ވެ ް ހތ ް ވެ ް ްނ ް ވޖ ީ ހ ާ ޒ ާ ު
ރ ި ތކެއ ް ުހ ި ބ ި ި އ ަ ތއ ް ަ ނ ަ ަރ ަ ނ ަ ވސ ަ ބލ ް ޑ ް ކ ް ްނ ް ސ ޭ އވ ު ނ ޖެ ުހ ު ސ އޮ ޑ ު ި ދ ސ ަ ކ މަށަ ަ ކ ަ އ ަ ފ ެ އއްވެ ް ށ ެ ކ ް ވީމަެ . އއ ް ާ ނ ޭ މ ު ގ ި ދ ި އ ި ވ ި އ މތ ީ ަ ނޔެ ަ ހނ ަ ނ ަ ވ ަ ްނ ް ކެ . ކ ް ހ ް އ ެ ެ ށ ު ކ މީ ު މ ު ނ ު އ ި ގތ ްީ . ނ ކލާނގެ ދަ އ ް ަ ސ ަ ބ ް ވޒ ް ޯ ޝ ޯ ކ ޮ ވނީ ެ މތ ް ރަ ް ކ ާ ާ ވ ި ލ ި އކ ް ދިސްީ . އވ ް”، ޓ ސަ ަ ަ ޝ ޭ ހޒ ް ު
ކ ި ނ ި ށ ނޫ ނެ ވެ. ތ ަ ގ ަ ކ ަ ކ ަ އ ަ ކ ް ރ ޮ ކ ް އވެެ . ވ ެ ޭނ ް ނވ ީ ހ ީ ު މ ު ބ ު ސ ި ޓ ި ޓ ި ށ ި ކ ކ ަ އ ަ ގ ަ ވންެ . ނ ވެ ް ވ ް ނ އަ ހާ .ރަ އ ް ެ ވ ް ނ ރަ އ ް ެ ކދި ް “ވަރަ ް ހ ާ ހ ާ މ ު ނ ު ނ ި ހނ ަ ވނީ އަ ަ ށ ަ މއ ްސަ ލައަ ަ ސ ަ މ ަ ނގެ ގން .އަ ހަރެ ް ްނ ް ކ ް ކ ވެ ް ނ ެ ކ ް ޮ ހނ ު ށ ު ފހަރަ ު ކން ”،އަ ި ތ ި ހ ނ މަށަ ަ ރ ަ ޭނ ް ކ ް ހ ް ނ ެ ކދި ް ހ ް އ ެ ޏވެެ “ . ނ ެ ބ ް އ ް ނ ެ ކޅ ެދު ް ނ ާ ށ ބ ު ނ ު ތ ު ސ ު ނ ު ު މއ ް ނެ ި ތ ި ި އ ަ ރ ަ ދވޭ ަ ަނ ަ ނތ ަ ކ ަ ނވެއ ް ނ ެ ކ ް ތ ެ ކ ެ އހ ީ ެ ހއްގެ ެ ނވޭ .މ ީ ެ ށ ޯ ކ ް ށ ެ ކ ް ތ ް ޏއ ް ު އރަ ު ށ އަރަ ި ނ ސަ ި ސ ނެ ތ ް. ލވޭ ަ ހ ަ ފ ަ ކލ ް ަ އ ަ ށ ވެ ް ކ ް ވ ެ އގެ ް ތ ް ހ ް ނ ެ ކދި ް ހ ް އ ެ ދވޭެ . ެ ނ ދު އ ް ާ ނ ު ކ ި ށ ި ގ ި ި ޔބު”. ހނ ަ އ އަ ަ ބއ ް ަ މ ޮ ނ ެ އ ް ބ ެ ްނ ް ލތ ް ެ މއ ީ ޯ މ ާ ނ ާ ބޑ ު ާ ލ ޭ
ALHLHO ޔ ި ކ ި އއ ް އަ ި އގެ ތެރެ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ށ އަސަ ރާ ެ ތ ވަރަ ް އ ް ހދިސާ ެ ނ ެ އ ް އއ ް ާ ޭ އ ު ސ ު ފ ި ޖއ ްސަ ި ހ ި ކ ި އ އ ަ މ ަ ހ ަ ނ ަ ހ ަ އވެންޏާ ަ ކ ަ ކއ ް ަ ހ ް މއ ް ެ ކ ެ ސ ޮ ށ ވެ ް ހމައަ ް “ ެ ރ ާ ގސްު ، ޖ ު އއ ް ު ފ ި ށ ލ ި ނ ި ބނީ އާ ި އ ނ އު ޅ ެ ަ ލ ަ ޯބ ް ށ ވަރަ ް ކއްޖެއ ް ވީމަ .ވަރަ ް ބ ެ އ ާ ހނގ ޭ ު ލއ ް ނޫ ނޭ ު ގ ޫ ު ކ ި ކ ި ނ ި ށ ި ނ އ ަ އ ަ ގ ަ މވ ީ ަ ތއ ް ަ ނ ަ ލ ަ ހ ަ ކ ަ އ ަ މ ެ ނ ެ އ ް މ ވަރަ ް ކ ް މވީެ . ނ ެ ހ ް އ ެ ެ ނ ާ ތއ ް ދި ާ އ ދި ާ ި ށ އަސަ ރު ކުރޭ”. ށ ދެރަ ވޭ .ވަރަ ް ނ ރޮ ން .ވަރަ ް ދ އަ ހަރެ ް އނ ެ މ ި މ ި ޭނގެ ި ތ އަ ކ ީ ި ކ އަ ި ނ ފގީރު ަ އ ަ ތ ަ ނ ަ ކ ަ އ ަ ކ ް ކ ެ އ ް ެ ކ ާ ސފު ،އަ ދި އ ާ ހތ ް ާ ސ ު މ ު ފ ި ތ ި އ ި ގ ި އަ ި އ ލ ަ މއ ް ަ މ ަ ހ ަ ކ ަ އ ަ ށ ަ މއ ް ަ ނ ރޮ ެ ތ ް ކ ެ ނ ެ ކ ް ލ ޮ ހކެވެެ . ލކުރާ މ ީ ެ ލ އަ ް އ ާ ހ ާ ހ ު ބ ު ގ ޫ އވެ .އަ ި ލ ި ި އވެ؛ ހގ ީ ަ ލކުރާ ަ ތ ަ ހނ ަ ްސ ަ މ ަ ހ ަ ހތ ް ަ ތއ ް އޮ ވެ ެ ގ ެ އ ް ްނނީ ެ އގެ ް ޖއ ާ ބ ު ގ ޫ ސ ު ނ ު ނ ޖެ ި އ ި ގ ި ޅލ ީ ގޮނ ި ނ އ ަ އނ ަ އއ ް ަ އު މުރު ދު ަ ކ ް އވެެ . ނ ެ ހދާ ެ ްނ ް ޑ ެ ހ ވެ ް ސ ފުރޮ ު ވ ު މ ި ހތ ްދަ ި އވެި . މ ި ސކުނ ި ޭނގެ ި އ ތ ަ ސ ަ ނ ަ ނވެ ެ ކ ވެ ް ކ ް ނ ެ އ ް ނ ެ ޑ ް ކ ާ އ ާ ވތްކެއ ް ު ތ ު ސ ު ހ ި ި އވެ. ހ ފަސޭ ަ މ ަ ހ ަ ނވެ ެ ހ ް އ ެ ލވެނީ ެ ށ ެ ކ ް އއ ް ފަރާ ތ ް ޮ ނ ެ އ ް ތއ ް ެ އ ާ ތ ާ
36
DHO.MV
ގ ި މ ި މ ި ހތ ްދަ ި ަޔތ ް ި މ ި އ! ޭނ ަ ތ ަ ޅ ާ ކ ާ ޅ ހ ާ އ ވ ު ކ ު އ ކެ ު ު އވެި . ނ ި ްސރެ އަ ި ނމަ ،ދޮ ންދީދ ީ ޭނގެ ަ ތ ަ ސ ަ އު ަ މ ް ހނގެ ެ ކ ް އ ް ފ ް މއ ީ އ ާ ށ ު ނވީއ ު ނޖެކެވެ .އަ ި ބޑ ު ި ތ ި މ ި ކ ި ތ ަ ރ ަ ތގެ އ ް ލ ް ބޑ ު ޗެ ެ ށ ޮ އކެވެ .ވަރަ ް މ ެ ށ ޮ ވ ވަރަ ް އަ ް ހ ާ ސ ު ށ ު ކ ި ނ ދަ ި ދ ޭނގެ މަސަ އ ް ަ ރ ަ ަ ކތ ް ެ މ ެ ހ ް ނ ެ ނ އަ ް ހ ް އ ެ ށ ެ ނ ދޮ ންދީދ ީ އަ ް ހ ް ކ އ ާ ބ ާ އ ު ލ ު ޔ ު ފ ު ހ ި އވެ .އަ ި ުނ ި މގެ މަސަ އ ް ަ ނ ަ ލވެަ ، ޔ ވަރަ ަ ނ ދި ަ ބޑ ު ަ ގ ަ ކތ ް މ ް ށ ބަރު ެ ކ ް މ ް ތ ޮ އ ް ވ ެ ވ ު ސ ު ތ ި ނ ފެ ި ކޑ ަ ި ރ ަ ނ ަ ޔއ ީ ބުރަ ަ ސ ދި ަ މއ ް ކ ެ އހ ީ ެ ބއ ް ަޕގ ެ ެ ށގ ެ ް އރު ް ނ ެ އ ް މންނެ ވެެ . ވެ ް މ ު ވ ު ނ ި ކޑ ަ އާ ި ށ ވެސް ،އަ ި އަ ި އވެ. ލ އަ ަ ތ ަ ސ ަ ބ ެ ލ ެ ށ ވެ ް ކ ް އ ެ ކ ް އ ް އ ާ ސ ު ކޑ ަ ު އ ު ކ ި ނ ދު ި ކ ި ވ ި ރ ހރެ އ ް ”،މީގ ެ ަ މ އަ ކ ީ ަ ނ ަ “ ަ ރ ް މ ް ޖ ާ ދ ު ނޔެ ޫ ހތަރު އަ ހަރު ު
AISTHU ހ ި ކ ި ހ އވެންޏާ ަ ކ ަ ކއ ް ަ ސ ޮ ށ ވެ ް ހމައަ ް “ ެ ރ ާ ގސްު ، ޖ ު އއ ް ު ބނީ އާ ި ފ ި ޖއ ްސަ ި ލ ަ އ ަ މ ަ ހ ަ ނ ަ ަ ބ ެ ހ ް މއ ް ެ ކ ެ އ ާ ނނޭ ލއ ް ޫ ގ ޫ އ ު ފ ި ށ ލ ި ނ ި އ އޅ ެ ަ ޯބ ް ށ ވަރަ ް ކއްޖެއ ް ވީމަ .ވަރަ ް ނ ު ހނގ ޭ ު ު ށ މވ ީ ަ ތއ ް ަ ނ ަ ލ ަ ހ ަ ކ ަ އ ަ މ ވަރަ ް ކ ް މވީެ . ނ ެ ހ ް އ ެ ެ ތއ ް ދި ާ އ ދި ާ ނ ި ކ ި ކ ި ނ ި ި ށ އ ަ އ ަ ގ ަ ނ ރޮ ން .ވަރަ ް ދ އަ ހަރެ ް އނ ެ މ ެ ނ ެ އ ް ނ ާ ކރޭ”. ދެރަ ވޭ .ވަރަ ް ރ ު ށ އަސަ ު
ޏވެ“ .އަ ި ނ އަ ި ނ ަ ށ ަ މއ ް ަ ަ ތއ ް ޭނ ް ލ އަ ް ނ ެ ބ ް އ ް ތ ް ހ ޮ ނމައާ ެ މ ް ބ ޭ މގ ޭ ޒަރޫ ރ ީ ބ ު ތ ު ސ ު ގ ު ވ ި ލ ި ހ ި ހއ ް މަށަ ކީި . އދ ީ ނވަރު ަ ފ ަ ބޑ ު ަ އ ،ފ ެ ް މ ޮ ލވޭ މ ީ ެ ށ ެ ކ ް ނ ޮ ވެ ް ށގަނޑ ު އު ު ސ ު ކ ި ކ ި ހ ި ހ ި ނ އ ަ އ ަ ވ ަ ހ ދު ަ ށދިނީ ަ ހ ަ މ ެ ކ ެ ނމަެ . މ ް ކ ް މއ ް ޮ ކ ެ ާނ ޮ ނ ާ ރ ާ ރ ާ ފހ ާ ާ ހ ު އ ު ކށްދ ީ ު އއ ް ނެ ި ސ ކ ަ އ ަ ހ ަ ފލ ީ ަ ތއ ް ވެ ް ގ ެ ނ ޮ އ ނޫ ް ކ ެ ތެ . ވ ެ އއްވެ ް މ ެ އަ ހަރެ ް ކ ާ މ ު ސ ޝަ ު ނ އު ު ށ ނެ ތ ް”. ްނ ަ މނ ަ ކ ް އޭރު އަ ހަރެ ެ ކ ި އ ި ސ ި މއޭ. ނ ަ ނ މަރު ވާނެ ަ ނ ަ ރ ަ ހ ަ ރ ް މ އަ ް މ ް ށ ެ ތ ް “އޭރު އަ ބަދު ވެ ް ށ ވުރެ ު މ ނެ ތ ްދު ި ގ ި މ ނެ ތ ް ދު ި ކ ނ ަ ކ ނެ ތޭަ . ބލާނެ މ ީ ަ ނ ަ އއ ް ަ ނ ަ ަ މ ް އ އަ ހަރެ ް ނޔެ ެ މ ް ނޔެ އަ ު ހ ު މއ ްނެ ތޭ!” އު ޅ ޭ ަ ޭނ ެ ށ އަ ހަރެ ް ކ ް ނ ބ ު ތން ،އަ ި ފ ި ނ ޖެ ި މ ި ށ ހ ަ ސ ަ ަނ ަ ތ ަ ތ އަ ް އ ް އ އޮ ތ ް ޮ އ އު ޅ ެ ް ނ ެ ކ ް ވ ް ތ ާ ސ ު ގ ު ނ ު ލފެ ި ހ ި ކ ި ށ އ ަ އ ަ ހ ަ މހުރޫ މްވ ީ ަ ަ ޭނ އަ ް ނ ެ ކ ް ތ ެ ނ ެ މ ެ ޏއ ް ނޫ ނެ ވެ .އ ާ މގެ ފުރު ސަ ު ޅ ު ލވެ އު ު ސ އަ ި ނ ި ނ ނ ަ ލބުނެ ވެަ . އ ަ ތގެ އު މުރު ް އ ް މވެ ް މއ ް ވެ ް ވ ތައު ލ ީ ެ ކށީގެ ް މ ެ ނ ެ އ ް ެ ނ ާ ސ ު ސ ު ލ އަ އ ީ އަ ި ބޑ ު ި ގ ި ށ އަ ހަރު ަ ތގެ އ ް މ ެ ކ ް ދ ޮ ވ ރަ ް އ ،އު ޅ ެ ޮ މ އަ ް ނ ެ އ ް ެ ށ ދޮ ންދީދ ީ ާ ސ ު ށ ޫ އ އަ ި ގ ި ވގ ެ ި އއ ް ި ށ ނ ގޭ ަ ަ ތ އަ ް އ ް އތުރު ް ބ ް ތ ެ ބ ޯ ވ ެ ބއ ަްޔ ް ސފަރު ާ ށ ފަރު ާ އވެޭ . ލ ޭ ސ ު ނމެ ،އަ ި ވ ި ި ނ ފ ަ ށ ަ ހ ަ އވެަ . ނދި ަ ނ މީ ަ ޔ ަ ކ ަ ހ ް ތ އަ ް އ ް ހ ް އ ެ މ ެ ޔ ެ ސ ގެ ް ކ ވެ ް ދ ް އ ޭ ސ ު ހ ު ށދިނެ ވެ. ކ ް ސ ޮ ސ ދަ ް ވެ ް
ށ އަ ި އަ ި ާނ ހ ަ އ ަ ަޔ ަ ތ ް އ ް ތގެ ހ ާ ލވ ު ފ ު ސ ު ކ ި ވޑ ަ ި ސަ އު ދ ީ ޕ ް ި ނ ނ މީގ ެ 17ވަރަ ަ ކ ރާ އްޖ ެ ަ ރ ް ކ ް އގ ެ ް ށ އަ ހަރު ު ރންސަ ު ބނީ އަ ި އހ ީ ި އހީގެ ތެރެ ި ދިވެ ި ތ ޖ ަ ކއ ް ަ އ ް އއ ް ެ ނ ެ އ ް ވގެ ެ ބ ް ށ ދި ް ކ ް ހ ެ ސފަރު ާ ނ ޭ ސ ު ލ ު ދ ު
‽DHO
37
DHO.MV
38
ހ އަ ި ކ ި ށ ަ ބ ދަ ތުރަ ަ ތގެ އ ް އ ދަ ތުރަ ް ނވެެ ، ކ ް އަށެ ވެެ . މ ާ މ ާ އ ދަ ތުރު ާ ސ ު ފ ު ށ ު ޔ ު
ހ ި ރ ި ކ ި ކ ި ގ ި ތ ތ ަ ނ ަ ބޑ ު ަ ނ ވެ ް ރ ް ކ ެ ޔގ ީ ް މ ޮ މއ ް އޮ ވެގެނެ އ ް ނޫ ނެ ވެ .ހ ާ ާ ސ ު އ ު ަޔ ު
ބ ި ބ ި ގސް، ބޑ ު ަ މގ ެ ަ ނ ަ އވެަ . ށ ަ ނ ަ ަ ނ ޮ މ ް ލ ޮ މ ް ލވެއްޖ ެ ެ ބޑ ަ ް ށ ޮ ސ ވަރަ ް މ ވެ ް މ ް ވ ު
މ ި ޖ ި ށ މ ަ ކ ަ ނޖެހޭނެ ަ ހ ަ މ ަ ރބާ ,އަ ަ ަ ކ ް ސ ކުރަ ް ތ ވެ ް ނ ެ އ ް ހ އާ ެ ލ ް ވ މީ ާ ށ ދި ާ ނ ު ގ ު ވ ު ފ ު ތ ު
އވެ .އަ ި ށ ި ހ ި ގ ި ތ ހނ ަ ސ ަ ލ ަ އއ ް ަ ަ އ ް ގއްޖ ެ ެ ބ ް އ އު ޅ ެ ް ފހަރު ވަރަ ް ބ ެ ހ ާ ށ ާ ނ ޖެ ޭ ސ ު ހ ު
ނ ފެ ި ނ މ ދު ަ ތ ަ މ ފުރަ ަ ކ ަ އ ަ ށ ަ ޭނއަ ަ ށގެ ް ހ ް ނ ެ އ ް ކ ެ އވެެ . ނކުރެ ވެ ެ ބ ެ ކ ް އ ާ ވ ު މ ު ލއ ް ު ގ ޫ
ކޑްނީ ފެ ި ދ ި އ ި ނ ފަށަ ި އވެ. ނ ަ އވެަ . ނ ަ ށ ަ އލްވ ީ ެ މގެ ެ މ ް ފ ެ ވ ް ނކުރެ ވޭ ޮ ކ ް ކ ް އަ ް ގތ ް ާ ނ ު
ހ ި ޅ އާ ި ސ އަ ި ެނނެ ވެ. ތ ަ ރ ަ ހ ް އ ެ އ ެ ށ އަ އ ް ޯ ތ އަ ް އ ް ވެ ް ތ ާ ހނ ާ ތއ ް ފ ު ފ ު ްނ ު ނ މީ ު ސ ު
އއީި . ހތ ްދަ ި މ ި ސ އަ ި ގ ި މ ި ށ ހ ަ ސ ަ ތ ދު ަ ތ ަ ތ ް ތއ ް ެ ވ ް ނ ެ އ ް އ ެ އ ވެ ް ޅ ހ ާ ަޔ ު “ ު
ތ ި އ ި މ ި ގ ި ށ ހނ ަ ނ އަ ަ ރ ަ މޑ ު ަ ޅގ ެ ަ ބޑ ަ ް ށ ޮ ށ ވަރަ ް ްނ ް ކ ް އ އަ އ ް ޯ “އަ އ ް ޯ ލ ާ ހ ާ ޅގެ އަ ު
ތއ ް އަ ި ކ ި ރ ި އ ި ނ ސ ަ އ ދު ަ ތ ހަނދާ ް އ ް ވ ް ނ ހަދާ ނީެ ”، ނ އަ ހަރެ ް ދ ް ހ ެ ެ ހނެ އ ް ޭ ސ ު
ކ ްނލާނެ ަ ނ ަ ޅ ަ ހ ަ ފ ަ ދ ޮ ނ ދި ް ކ ް ޔގ ީ ް ުނ .އަ އ ް ޯ ކން .އަނެ އ ް ާ ާ ކށ ު ނ [އަ ހަރެ ން] ޫ ގކުރެ ވ ު
އވެި “ . ކ ި ލނީ. ނ ަ ހ ަ ދ ް ހ ެ ނ އަ ހަރެ ް ދ ް އރ ީ ެ ށ ެ ތ ް ރ ެ ޅ ާ ނ އަ ާ ކހޭ؟ ާ ލނީ ާ ބ ާ ކ ޭ ކ ު ކ ު ު
ނ ި މކ ީ ވެސް ”،ސ. ގ ަ ހނ ަ ނ އަ ަ މއ ްސަ ަ ށ ަ ޭނއަ ަ ްނ ް އއ ް ނޫ ް ލ ެ ކ ް އޭރު ވެ ް ސ އ ާ ހނ ު ށ ު
ހ ި ނ ނ ަ ހ ަ ނ އަ މުދު ް ދ ް މހާރު ެ ކ ް ނ ޮ ކ ް ކ ް ދ ް ކ ް ށ ޮ ހ މަށަ ް ދނީާ . ާ ކ ޭ ށ ޭ ނ ޖެ ޭ ށ ޭ ކ ޭ ކ ު ކ ު
އއްޗެއ ް ި ނ އަ ި ި ށ އު ަ ހ ަ ސއ ްރެ އ ް ސ ެ އއްވެ ް ނ ެ ޏވެ“ .އަ ހަރެ ް ނ ެ ބ ް އ ް ފ ް ދ އަ ް ތ ު ސ ު ތ ޫ
އވެ ި ބ ި ްނނީ”. ރއަ ަ ތގެ ަ ކ ް ށ އަ ނ ާ ހ ާ ަޔ ު
ށ ހގ ީ ަ ނގ ެ ަ ނ ަ ޅ ަ ޭނ އަ ް ލން .އަ ހަރެ ް ވ ެ ސ ެ އއްވެ ް ނކުރަ ންެ . ގތ ް އ ާ އއ ް ު އއްޗެއ ް އޮ ު ު
މ ބޮޑެވެ .އަ ި ތވެ ި ރ ަ ނ ަ ނ ަ ކ ަ އ ަ ތގ ެ އ ް ނ އެއަ ް ކ ް ވ ް ކޅަދު ް ެ ށ ވުރެ ާ ސ ު ކ ﷲގ ެ ު މ ު
ފ ި އ”. ލ ަ ހ ަ ސ ަ ކ ް ދ ޮ މ ދަ ންޏާ ދާ ް ްނނެ .އޭރު ވެ ް ށ ާ ފެނ ާ ނވ ީ ޫ
މ ި ގ ި ށ އަ އ ީ އާދަ ި ހއ ް ނޫ ނެ ވެ .އޭރު މެސެ ި ނ ަ ަޔ ަ ގ އެޕ ް ނ ެ އ ް އ ެ ޖ ް އގެ މ ީ ެ ތ ް ހނ ާ ހ ާ
މ ި އ ި ޅ އަ ކ ީ އު ޑ ާ ި ްނ ި ނ ނ ަ ކ އަ ަ ހ ް ތ ެ ޅ ް އ އަ އ ް ޯ ތ ާ ބ ާ ހނ ާ “އަނެ އ ް ާ ދ މީ ު ފ ު މ ު
ށލ ީ ި ޅ ދި ި މ ި ނ އަ ި މއްގެ ތެރެ ި “ ި މ ކ ް ލ ޮ ޅ ް އ ް އ ް މގ ް ”33ގެ ރޫ ެ ނ ބަދަ ު ރއު ު ތގެ ު ސ ު
މ ި ކ ި ްނކ ީ ދި ި ޓ ަ ށ ަ ޅ ަ ހނ ަ ތން .އަ ަ މ ެ ހ ް އ ވަރަ ް މ ް ނވަރު ގެ ޮ ފެ ް އއްޗެއ ް މަދު ނ ު ށ ު ރއު ު ގ ު
އވެ. ޫސ ރަ ފީއު (އަ އްޅޯ) ެ ާނ ެ އވެ .އަ ބ ްދު ﷲ މ ާ ޒވ ާ ު
މ ި ށ ި ހ ި ނ އަ ި އއ ް ަ ނ ަ ހއ ްަ . ނ ަ އއ ް ބއ ް ަޕ ެ މ ެ މ ް ތ މީ ެ ކ ެ ރ ވަރަ ް އ ް ކ ް މީ ެ ސ ު ހއ ް .ރަ ށަ ު
ކ ި އ ި ކ ި ށ 24 ގތްގަނޑ ަ ަ ހނ ަ ނ ަ އހ ީ ަ ކ ް ނ ެ ފ ް ޅ ެ “އަ އ ް ޯ ތ ާ ްނ ާ އ ު ހއ ްޔޭ .އޭރު ު
ުނރު ވެ ި ރ ި ހ ި ގ ި ހއ ް”. ވސްނޭ ،ހ ަ ލ ަ ރ މީ ެ ޅ ް ނެ ތ ް .އަނެ އ ް ޮ ނ އަ އްޅޯއަ ކ ީ ާ މ ޭ އ ގެދޮރު ު ކ ު
ނ ި ށ ި ހރ ީ އޭރު ި ޑ ި ގ ި ށ ކޑްނީގެ ފަރު ވާއަ ަ ނ ަ ސ ވެދާނެ ަ . ަ ޑއާ އަ ް އ ް ކ ް މ ް އރު ވެ ް މ ު ތ ފެ ި ތއ ް އަ ި މ ި އވެ. ކ ަ ހ ަ ވ ަ މ ަ ތ ަ ވ ފުރަ ަ ށ ެ އ ް ގސް ”،އަ އ ް ޯ ޮ ފހަރު ގ ެ ާ ޅ އާ ދި ާ ސ ު
ކ ި ާނ ޓ ަ ށ ަ ޖ ަ ކއ ް ަ ބ ް ކ ް ޒވ ާ ނ ާ ރ ާ ކޅ ެ ޭ ވ ު ގ ު އ ު ދ ު ނ ު ު
މ ި ހ ޅ ދު ަ ހނ ަ ސ ދު ަ އއ ް ދު ަ މ ނެ ތީމަ) އޭރު ަ ނ ަ “( ަ ްނ ް ވ ް ބ ެ މ ް ނ ޖެ ޭ ވ ު ހ ު ހ ު ވ ު ތ ި ކ ި ނ ަ ރ ަ ހ ަ އ ަ އގެ ކ ް ލ ޮ ނ ް ފ ް ނ އު ފެދި ޯ ކ ް މތ ް ެ ނ .އަ އ ް ޯ ސ ެ ވެ ް ށ ޭ ނބަރު ބަދަ ު ޅ އާ ރަ ު ލވީ”. ށ ަ މ ަ ތ ަ ނ ފުރަ ަ ސ ަ ހ ދު ަ ދ ަ ފހަރަ ް ހ ް ނ ެ ހ ް ވ ް މ ެ ެ ހއ ް ާ ބއ ްދަ ު ދ މީ ު ފ ު
ށ ި އަ ި ގ ަ ގތ ް ގތ ް ޮ ނ ޮ ށ ވަރަ ް ޅ އަ ް ދކެވެ؛ އަ އ ް ޯ ތ ެ ބޑ ު ެ ށ ޮ ބނީ ވަރަ ް ތ ެ އ ް އ ު ސ ު ޒވާނެ އްގެ ި އ ދި ި ގ ި ލކ ީ ި ނ ދި ަ ނވަރު ަ ވ ަ ހތ ް މ ް އވެ؛ ފ ެ ް މ ެ އބައޮ ެ ެ ސ ާ ޔ ު ރއު ޅ ެ ު ތވެު .
ތ ފެ ި ނ އަ ި އ ި ގ ި ޅލ ީ ގޮނ ި ޅ އ ދު ަ އއ ް ަ ކ ަ އ ަ ހ އަ އ ް ޯ ނ ެ ނގ ެ ް އ ް އ ް ޑ ެ ެ ވ ު ސ ު ކ ފުރޮ ު މ ު
ލ ި އަ ި ހއ ްޔެ ވެ؟ މކ ީ ވެދާ ނެ ަ ވ ަ ށ ަ މއްޗެއްގ ެ އު ނ ަ ނ ަ ހ ަ ކ ަ ތ ަ މއ ް ެ ކ ެ ނޑ ު ް ބ ް ގ ް ކ ެ އ ް ނ ު ސ ު
ހ ި ޅލ ީ ބ ަ އވެ .ސަ ަ ޅ ަ ަ ބކ ީ ެ ނވެ ެ އއ ް ވެ ް ކޑ ަ ެ އވެ .އަ އ ް ޯ ނވެ ެ އ ފުރޮ ު ސ ު އރާ ނެ އ ް ު
ތ ި ލ ި ޅގެ އާ ި ނ ހ ަ ށ ަ ޅ ަ ރ ް މތ ް ެ ހއ ްޔެ ވެ؟ އަ އ ް ޯ ނ ެ ލވ ީ ކީއްވެގެ ް މ ް އަ އ ް ޯ އ ާ ޅގެ ރަ ު ބ ު ގ ޫ ގ ު މ ު
ޖގެ ި އ ި ގ ި ބޑ ު” ހ ަ ގޮނޑ ީ ަ ށވުރެ “ ޮ ފ އަ ދި އެއަ ް ށ ވުރެ ތ ް ހ ް ނ ެ ނ އަ ް އ ް ާ ކއ ް ާ ސ ު ނ ު
ހއ ްޔެ ވެ؟ ބނީ ކީކޭ ެ ު
ފ ި ގ ި ި މވެ. ށ ަ މ ތެރޭ ަ ތ ެ ކ ް ސ ޮ ހ ް ށ އޭރު ވެ ް ޖ އަ ް އ ެ ތއ ް އަ އ ް ޯ ހ ެ ކއ ް ާ ޅގެ ޭ އ އޮ ު ސ ު އ ު ފވެ ި ނވެ ި ކ ި ރ ަ ސ ަ ރ ދު ަ އ ަ އއްގެ ވ އާ ފ ްޓާ ެ ހޕިލ ީ ެ މއ ް ފޭދިެ ، ކ ެ ތކެއްގެ ތެރެއަ ް ވ ް ެ އ ާ ށ އު ާ ތ އާ ި ށ އަ ި ފ ި ލ ޖެ ި ލ ީ ކ ހ ަ ވ ަ ޓލ ްއަ ަ ބގ ެ ަ ހ ަ ކ ަ އ އަ އ ް ޯ އ ް ކ ް ވ ޯ ޅގ ެ ާ އ ާ ހގީގ ީ ފ ެއަ ރ ީ ޭ ސ ު ު މއ ީ އާދަ ި އވެި . ބކ ީ ި ށ ި ނ ފެ ި ި އއ ް ނޫ ނެ ވެ. ހ ަ ވ ަ ސ ަ ކ ެ މއ ީ ެ ޅވެ ް އގެ ާ ހ ާ ނއު ު
އޓީ ،އަ ި “ސޮ ސަ ި ލ ަ ގތ ް ަ މއ ް ޭނ ެ ކ ް ދކޭ ޮ ނ ެ ހ ް އ ޑޯ ް ބ ާ ށ މަށެ އ ް ބ ު ނޓ ް ކެއާ .މ ީ ު ބނީ ި މލީ ،އަ ި ނ ފެ ި ހންނެ ވެ. ނޫ ން .އ ީ ަ މ ެ ނޓ ް ކެއާ ”،އަ އ ް ޯ އ ޑޯ ް ވ ް ޅ ު ނ ި ޅ ލ ި އ (އަ ި މ އަ ި ކ ހ ަ ވ ަ ޔ ކުރު ަ ތ ަ “ފުރަ ަ ޯބ ް ށ އަ އ ް ޯ ތ އަ ް އ ް ނން) އާ ާ ކ ާ ސ ު އކ ް ި ލ ި ގ ި ޓ ި ބޑަށް. ސ ަ ނ ަ ކ ޑޭ ަ ކ ަ އ ަ މ ަ ހ ަ ށ ޮ ވ ވަރަ ް ގ ވެ ް ވ ް އެ . ދއްކ ީ ރަ އ ް ެ ެ މ ު ކ ު ހ ި ބ ި ކ ި ގ ި ތ ި އ ި ރ ތއ ް ަ ނ ަ އވަރު ަ ުނ ަ ވސ ަ ކ ަ އ ަ ލ ަ ކ ް ްނ ް އ]ެ . ނ [ ޮ އ ް ޭ ތކެއ ް ު ނ ޖެހ ު މ ު ބ ު
ާޕފެކްޓ ް ޕ ް ި ރންސެ އ ް
ސ އޮ ޑ ު ި ި ނ ވ ަ ސ ަ ކ މަށަ ަ ކ ަ އ ަ އ ަ ކ ް ހ ް އ ެ ދ ެ ފ ެ އއްވެ ް ށ ެ ކ ް ބލ ް ވީމަެ . ޑ ް އއ ް ާ ނ ޭ ސ ޭ މ ު ނ ު މ ު އ ި ގ ި ށ ދު ި އ ި ވ ި ގތ ް. ކލާނގެ ދަ އ ް ަ ސ ަ މތ ީ ަ ނޔެ ަ ހނ ަ ަ ކ ޮ ވނީ ެ މތ ް ރަ ް ްނ ް ކެ . ކ ާ އ ާ ކ މީ ު
އވެި . ނ ި ވ އަ ހަރަ ކީ، ނ ަ ތވެދި ަ ނ ަ އގ ެ ަ ވ އަ ހަރު ވ ީ ެ ހ ް ޭ ޔ ު މ ވޭ ު މހާރު ު ފ ު ތކެއ ް އަ ި އަ ި ށ އހ ީ ަ ހއ ް ަ ތ އަ ް އ ް ހއ ްސަ ެ ޅގ ެ ވަރަ ް ސ އަ އ ް ޯ ޓ ް ސތުއާ ނީނ ެ އ ް ށ ާ ސ ު ދ ު ގ ި ތކެކެވެ .އަ ި ފ ި ނ ޅ އަ ަ ވ ަ ސ ަ ވ ދު ަ ވެ ދ ީ ަ ތ ް މލ ީ ޮ އ އަ އ ް ޯ ބ ް އ ް ވ ް ސ ފަރު ާ އ ާ ތގ ެ ޭ ގ ު ސ ު އވެ .އަ ި ކ ި މވީ، ތ ަ ނ ަ ުނ ޮ އ ް ރ ެ ހ ް އު ޅ ެ ް ތން ،އަ އްޅޯއާ ދި ާ ތ ބ ާ ގ ު ސ ު ސ ު ތއ ް ު ގ ު ވ ު
ށ ރީ ި އވ ް ”،އަ ި ވ ި ލ ި އކ ް ދިސްީ . ީ ތ މއ ް ަ ހޒ ް ޓު ސަ ަ ނ ަ ލ ވަރަ ް ބ ް ވޒ ް ޯ ޝ ޯ ޝ ޭ ވ ި ފ ި ލ ި ތ ި ޏވެ. އ ަ ށ ަ ރނ ަ ގ ަ ނ ެ ބ ް މއު ޒީޝަ ް ކ ް ދ ޮ ްނ ް ނ ެ ހ ް ތކެއ ް ެ އ ާ ނ ު ށ ޫ އ ު ރާ ު ޭބ ި ސއ ި ޭނގެ ި ހ ި “އަ ި ލޓ ީ ހއ ް ނޫ ން .އ ަ މއ ްސަ ަ ޓލ ީ ަ ނ ަ ޑ ް ރ މީ ެ ލ ެ މ ް އ އަ ކ ީ ެ އއ ް ު ކ ި ނ”. އ ަ ހ ަ ވ މީ ަ އަ ކީ ،އ ަ ނ ެ ވ ް ކ ް ޭނ ް ޭނ އަ ކ ީ ް ނ ާ ށ ު ސޕެޝަ ލ ް ކެއާ ބ ު
ތގެ އަ ި ށ ި ނ ތ ަ ނ އަ ަ ނ ަ ަ މ ް ދ ް ނ ރޮ ެ ޑ ް ކ ް ހ ް އ ެ އފަދަ ެ އހީގެ ެ މ ފަދަ ެ މ ް އ އާ ޭ ސ ކުރަ ު ހ ު
ހތ ް އޮ ތ ީ ި ޅގ ެ ި ފކޮށެ ވެ. އަ އ ް ޯ ހ ާ މ ާ ސ ު
ސ ސ ަ ނ ދު ަ ތކެއ ް ަ ސ ަ ޔ ދު ަ ދި ަ ޭނ ވެ ް ވ ް ވ ް ނ އަ އ ް ޯ ޅ ް އވެ .އަނެ އ ް ޮ ގ ެ ވ ް ވަރު އ ާ ޒ ާ ޅގެ ު ކ ު
އ ި ޅ އާ ި ގ ި “އަ ި އ އ ަ ތންަ . ުނ .ދެނެ ަ ށ ރަ ނ ަ ހ ަ އއ ް ޯ ގޅަ ް ތ ވަރަ ް އގެ ާ ށ އެނގ ު ލ ު
ނ ދަ ި ގ ި ލ ީ ނކޮށެ ވެ. އ ފީ ަ ބ ަ މ ް ޯ ނ ު ގ ި އ އަ ި ޅ އާ ި ލ ީ އ މީ ަ ތ ަ ހގ ީ ަ ޅނީ ަ އެ ، ތ ް ބގ ެ ޮ ތ ޯ އ ް އަ އ ް ޯ ހ ާ ދތެރޭ ކ ޭ ގ ު ގ ު ނ ު ގ ު ސ ު
ފ ި ގ ި ބ ި ވ ި މ ި އ ބޑުވެ ަ ލ ަ ނމ ަ ލ ަ ެނނީ ަ ސ ޮ އ ހުރެ ވެ ް ކ ެ މ ް ޅ އަ ް އރު އަ އ ް ޯ އ ާ ދި ާ ހ ު ަޔ ު ށ ފ ު ގ ި ކ ި ކ ި ދ ި ހ ި ޅނީ. ލ ަ ނ ަ ނދި ަ ނ ަ އ ަ އ ަ ޔ ަ ރ ަ ރ ަ ތއ ް .ވަރަ ް ބ ް މ ް މ ެ ށ ެ ކ ް ށ ާ ޔ ޤުރު ާ ނ ާ އ އު ު ހ ު ވ ު ު
‽DHO
39
ލން .އަ ި ބ ި މ ި ތ ި ބ ި ނގެ ި މ ި އ ރ ަ ކ ަ ދ ަ ކ ަ އ ަ އ ޯ ގ ެ އ ް އ ް އ ެ ކ ެ ެ އ އަ ާ ލތ ް ާ ކ ާ ެނނީ އޯ ާ ޅ ު ނ ފ ު މ ު
ކވެ ި ޏވެ. ރ ަ ނ ެ ބ ް ޅގ ެ ެ ނޭ ނގ ޭނެ ”،އަ އ ް ޯ ކ ު ޔ ު އ ު
ނ އަ ި ނން .އަ ި ސ ި ށ ި ކ ި ޓ ި އ ލ ަ ށ ނޫ ް ކ ް ކ ް ދ ޮ ވ ް ނ ވަރަ ް ރ ް އާ ރަ އ ް ެ ށ ާ އ ޫ މގ ެ ު ވ ު ހ ު
އަ ި އވެ. ހ ަ ފ ަ އ ަ ގކުރެ ެ ކ ް ސ ެ ތ ވެ ް އ ް ނ ާ ސ ު
އވެ ި ބ ި ޓ ި ށ ޏވެ“ .މަށަ ަ ރއަ ަ ތގެ ަ ކ ް ނ ެ ބ ް ށ ހަދަ ން ”.އަ އ ް ޯ ކ ް ޔ ރަ އ ް ެ ހވީ .ހ ާ ާ ޅ ު ަޔ ު
އ ި ށ ލބ ްރޭ ޓ ް ކުރާ ނެ .ވަރަ ް ށ ސެ ެ ށ ވަރަ ް ސ ވަރަ ް އއ ް ވެ ް ނވާސަ ރ ީ ެ މ ެ ނ ެ ކ ް “ ޮ
އހ ް ި މގެ ި ފ ި ށ ށ ބުނެ ަ ތ އު ޅެވޭ ަ ނވާނެ އޭ ،މަށަ ަ ސ މަށަ ް ޔރު ވެ ް ކ ް ކ ް ތ ާ ށ ނެ ޭ އ ދިއު ު ު
އއ ްި . ފ ި ދ ި ސަ ޕ ްރަ ި ށ މދި ަ ހއ ްސަ .ވަރަ ް ށ ވަރަ ް ބތ ް ޑ ޭ ވަރަ ް ރ ެ ށ ާ ޔ އަ ހަރު ާ އޒ ް ޭ
ނހަދަ ި ސ ަ ހރީ .އު ޅ ޭނެ ލސް .އޭރު ގެ ވެ ް ޖބ ް ެ ޅ ޮ އޮ ތ ް އޭރު ވެސް .އޭރު އަ އ ް ޯ އ ު
ފ ި ނ ި ކ ި ި އ ލ ަ ނ ަ ޓ ް މ ް ލބ ްރޭޝަ ް ރން .ސެ ެ ސ ދިން .ސެ ެ ގފްޓ ް ް ސ ާ މ ު ނ ު ލބ ްރޭ ޓ ް ު
ފ ި މ ި ގ ި ކ ި ތވެ ަ އ އެނދު ަ ބލ ީ ަ ޅ ަ ނ ަ ޅ ތަނެ އ ް ނެ ތ ްަ . ރަ ނ ަ އއ ް އ .އާ މ ްދަ ނީ ެ މ އޮ ތ ީ ުމ ް މ ް ސ ު ގ ު
ޅ ި ުނ. ލއ ް ބ ަ ޓކެޓ ް .ވ ީ އު ަ ށލ ީ ަ ނ ވެ ް ުނ ް ފ ެ ދ ޮ ކގ ެ ެ ލ ް ކ ް ދިއ ް ޮ ނ ާ ސ ނޭ ނގ ު ކ ު
ނ ި ބ އޭރަ ކު”. ވެ ް ލ ޭ ސ ު
ނ ި ނ ރާ އްޖ ެ ި ކ ި ފ ަ އ ަ ތއ ް ުސ ް މ ް ށ ެ ނ ބޭރަ ް އ ް ކ ެ އަ އްޅ ާޯޔ ެ ުނ އު ާ އހ ާ ސ ކުރެ ވ ު ވ ު ދ ު އ ު
ވ އަ ި ނ ި ވ ަ ކށް .ދު ަ ލ ަ ކ ަ އ ަ ޭނ ެ ކ ވެ ް ކ ް ދ ޮ ޭނ ެ ކ ވެ ް “ ެ ށ ާ މއ ުްނވޭ ސ ބ ު ހ ު އ ޫ މއ ް ު ސ ބ ު މ ު
ށ ނޭ ނގ ޭ ”،އަ ި ނ ި ޓކ ް، މ ް ނ ެ ބ ް އ ް ގތ ް މަށަ ް ބުނެ ދޭނެ ޮ ޏވެ“ .އަ އްޅޯއަ ކ ީ ރޮ ޭ ތ ު ސ ު
ށ ލ ި އަ ި ސޓ ްރަ ގްލްކުރަ ން. ލ ަ އ ް ނވ ީ ެ ޭނ ް ދ ް ޅނީެ . ކށް .ވަރަ ް ކ ް ދ ޮ ޯބ ާ ށ ާ ނ ބ ު ވތ ީ އު ު އ ޫ
ވން ،ކެއަ ި ލ ި ހޒ ް ަ ނ ަ ަ އއ ް ސ ޑްރީމ ް ެ ކއްޖެއްގ ެ ވެ ް ހ ް ނ ެ މ އަ ް ނ ެ ކ ް ބންޑެއ ްޮ . ރ ް ނ ު
ވ އަ ި ނ ި މ ި ކ ި ށ ކ ަ އ ަ ކ ަ އ ަ ހ ަ ޅގެ މ ީ ަ ރ ަ އ ަ މ ް ކ ެ ށ ހަދަ ންެ . ކ ް އ އަ ކ ީ އަ އ ް ޮ ޭނ ް ެ ތ ާ ކ ާ މ ު ލން .ބ ު މ ު
ށ ސަ ޕ ްރަ ި އޒ ް ދޭނެ . ގކުރު ަ ހ ަ ފ ަ ސ ަ ސޕެޝަ ލ ް) ދު ަ ސ ވަރަ ް މކީ .އަ ބަދު ވެ ް ވ ް ދޯ! ( ް ތއ ް ާ
ހ ި މތ ްﷲގެ ި ބ ި ސ ހ ަ ހއ ް ަ ނ ަ ަ މއ ް ވެ ް ކ ެ ޅ ެ ހ ް ގ ް އވަރު ޮ ރ ާ ފ ާ ޓސްާ ، ކ ު އ ު އރާ ދަ ު ތކެއ ް ު ނޖެ ު
ްނނެ އަ ި ށ ތއ ް ަ ނ ަ ލ ަ ހ ަ ކ ަ ނކުރާ ަ އ އަ ް ކ ް ތއ ް ކުރާ ނީ އަ ބަދު ވެސް .އޮ ނ ާ އު އްމީދު ު
ށ އަ ި ގޅަށްި . ކ ަ ގ ަ ށ ރަ ނ ަ ދި ަ ތއ ް ފެށޭނެ ަޔ ެ އ އާ ެ ތ ް ެދުނ ޮ ޔއ ީ ވަރަ ް ވޖ ީ ހ ާ ޒ ާ އ ު ހތ ް އ ު
ފ ި ޅ ހަދަ ި އއ ް ވެސް”. ލ ަ އ އޮ ތ ް ަ އދ ީ ަ ވ ެ އަ އ ް ޯ
ށ ޝު ކުރު ވެ ި ނ ި ށ ި ރކުރެ އ ް ި މތ ްﷲ މެދު ވެ ި ވން. ރ ަ ށ ަ ކ ަ އ ަ ހ އަ ް އ ް ކ ް ހމ ްދު ޮ މ ް ވެ . ޮ ތ ާ ގތ ް ާ
ތއ ް އަ ި އފަދަ ސަ ޕ ްރަ ި އވެ. އޒ ް ަ ދ ެ ސ ެ ތ ވެ ް އ ް ެ ސ ު
ހ ި ލ ި ކ ި ނ އަ ި މޖެ ި މ ި ނ ރ ަ ށ ަ އ ަ ޓ ަ ށ ަ ހނ ަ އ އަ ަ ހ ަ ހ ަ ނ ަ ކ ް އގެ ް ކ ް މޑ ު ޮ ްނ ް ދ ް ނ ެ ލ ް ޅ ް އަ ހަރެ ް ނ ު ނ ު
ަޔތ ް އު ާފވެ ި ތގެ ުމ ި ވނީ އަ ި ގ ި ި ށ ކ ަ ރ ަ ޅ ަ އއ ް އަ ހަރު ގެ ތެރޭ ަ މ ް އ ް އ އަ އ ް ޯ މ ެ ޅ ހ ާ ސ ު
އއ ީ އަ ި މއ ް”. ހ ަ ކ ެ ނ ޝު ކުރު އަދާ ކުރަ ް ށ އަ ހަރެ ް އ އަ ް ެ ނ ޖެ ޭ
ގ ި ލ ި ސ ތ ަ ޅ ަ ގ ަ ހގ ީ ަ އވެަ . އދ ީ ަ ށ ަ ށ ވެ ް ޭނ އަ ް ލ ކުރާ ޮ ތކީ ،އަ އ ް ޯ ފ ެ ކ ް ލ ޮ އ ،އ ާ ގ ު ބ ު ގ ޫ ބަދަ ު ށ ބޮޑ ެ ި އަ ި އވެ. ލ ަ ތގެ ސަ ަ ތވެއްޖެ ެ ނ ވަރަ ް ބ ް އ ް ތކެއ ް އަ ު ތ ބަދަ ު ބ ު ސ ު
ދ ި ށ އަ ހަރެ އ ް! ި ކ ި ނތަ؟ ހ ަ ކ ަ މ ަ ނ ަ ަ ށ ް ލތ ް ެ ލ ޯ ޏ ް އވެ ް ބއ ް ު
ކ ި ގ ި ހދިި . ށވ ީ އަ ި ކ ި “ ި ށ މ ަ ހ ަ ބ މީ ަ ރއަ ް އ އާ ެ ކ ް މއަދު އަ ހަރެ ް މ ާ ނ ާ އ ު ޅ ު ގ ު މ ު ޔ ު ޫނ ި ހތްވަރާ ި ކ ި ދއ ް ި ބނީ އަ ި ހތްވަރެ އ ް ި ުނ ި ނ ި ނ އ ަ އން .އަ ހަރެ ް އ ެ ދާ ް ނމ ާ ލ ު ލބ ު
އ ،ދި ި ކ ި ގ ި ތ ި ގ އާ ި ކ އާ ި އ ި ލ ަ މއ ްސަ ަ ހ ަ ނގެ ތެރޭ ަ ހ ަ ކ ަ ލ ަ މގެ ރ ް މތ ް ެ ެ ތ ާ އ ާ އ ޖެ ޭ ޅ ު ރއު ު އ ރަ ު ތ ު
ކ ި ަނ އަ ކ ީ ޔ ީ ތގ ެ ވ ަ ަ މ ޮ ނ ެ އ ް ނގ ެ ެ ލކުރަ ނީ އަ ހަރެ ް ބއަ ކ ީ އަ ދި ހ ާ މ ާ ބޑ ު ާ ަޔ ު ބ ު ގ ޫ
ޓ ި ށ ި ތ ށ ރަ ނ ަ ހަރަ ދު ަ ހވެގ ެ ް އވެ .ރަ އ ް ެ ވސްނެ ެ ގޅަ ް ށ ވަރަ ް ޅ އަ ް ތއ ް އަ އ ް ޯ ނ އު ޅ ޭ ާ
އަ ި މށް”. ކ ަ އ ަ
ތ ި ށ ި އވެ ި ކ ި ހތ ް އަ ހަރު ވ ީ ި ނވ ީ ބ ަ ބ ސަ ަ އރު ަ ަ ޭނ ް އއ ީ ެ ސ ެ ބކ ީ ވެ ް ކ ް ނ ޮ އވެ .ބ ު ނ ު މ ި މ ި ފ ި މވެ. ނ ަ ނ ަ ހ ަ ރ ަ ކ ެ ވ ް ނ ެ އ ް ެ މ ު ނ ގެ ހަދާ ި ބ ި “އަ ި ނ ށ ަ ނ ަ ލދޭށޭ .އަ ހަރެ ް ކ ް މޑ ު ޮ ދ ް ނ ެ މ ް ނ ެ ނ ް ތ އަ ހަރެ ް އ ާ ނ ު ގ ު ނ ދި ި ވ ި އ އާ ި ނވ ީ އަ ި މ ީ ޏވެ. ސދާ ަ ހ ަ ނ ަ ނ ެ ބ ް ރއު ޅެން ”،އަ އ ް ޯ ކ ް އ އަ ހަރެ ް ޭނ ް ޅ ު ބ ު
ހ ި ގ ި ގތީ ،އަ ި ރ ތގެ އު މުރު ަ ސވެ ަ ނ އަ ަ ރަ ނ ަ އ ް ވ ް ދ ް ޅ ެ ގޅެއ ް ނޫ ނެ ވެ .އަ އ ް ޯ ނވެ ު އ ު ސ ު ބޑ ު ި ގ ި ފއ ްދަ ި ސ ަ އގެ ތެރޭ ަ ނ ަ ަ މއ ް ކ ެ އ ް މ ޮ ނ ެ އ ް އ ެ ތ ެ ދވޭ ޯ އ ެ ކ ް ކ ް ކ ް އވެޭ . ނ ު ނ ވ ީ ވަރަ ު ޅ ދިނީ ި ހތަށެ ވެ. ސއ ް ަ އަ އ ް ޯ
ށ ި ކ ި އ ި ގ ެ ހަދަ ި ކ ތ ަ ނ ވައު ދު ަ ގ ަ ފހުަ ، ށ ަ މ ަ ށ ޖެހ ީ ވަރަ ް ގ ް އވެނީގެ ޮ މ ް ކ ާ ނ ު
ސ ި ޓ ( ި ސ ވެއްޖެ ި “ ި ސޓ ަްރކްޓަރު ) ފޓ ަ ސ ދު ަ ކ ަ މހާރު އަށެ އ ް ަ ނ ް އ ް ްނ ް ވ ް މ ް ފއ ް ޭ
ނ ފެ ި ރ ދި ި ފވެ ި ބއ ް ި ޅ އވެ .އަ އ ް ޯ ށ ެ ޅ ް ވ ެ އވެ .ވަރު ގަދަ ާޕޓ ީ ެ ކ ެ ެ އވެ .އު ާ އއ ް ޭ ރއު ު އ ު
ސ ި އ ި ކ ި ފ ި ށ ހތަރު ވަރަ ަ ތ ވެސްަ . ކލްތެރަ ޕ ީ ަ ޒ ަ ަ ކ ް ގ ް ނ ޮ ށ ގެ ް ށ ބަރާ ބަރަ ް ރ އަ ް ހއ ްދާ ާ
ގ ި ލ ުފ ި އާދަޔ ި ބ ި ތގެ ި ށ އަ ި ެނނީ މ ކ ަ ފ ަ ސ ަ ކ ަ އ އު ޅ ެ ް ތކެކެވެެ . އ ް އ ް އަ ް ނ ފ ުެށ ާ ހ ާ ާ އ ު ނ ފ ު ސ ު
ށ ި ގތާ .އަ ި އ ި ކ ި ނ ި ނލ ް ޓ ްރޭ ި ނ ނ ަ ޓ ަ ވނީ ޕާސަ ަ ސ ަ ަ ގ ް އ އަ ް ރ ް ނ ް މ ް ނ ާ ފއ ް ޭ ހނ ު
ކ އަ ި ށ ި ެނކަށެ ވެ. ނހ ަ ނ ދި ަ ނމާދާރު އަ ް ޒ ް ޔއ ީ ވަރަ ް ތ ވެގެ ް އ ް ެ ސ ު އ ު
އ ި ކ ި ނމީދު ި . ސ ި ނ ޓ ަ ށ ދާ ް ރ އަ ް ބޑ ު އު ް މ ޮ ނ ެ އ ް މހާރު ގ ެ ެ ނގެ ވެ ް އއ ީ އަ ހަރެ ް ެ ފއ ް ޭ
ކ ި ތ އާ ި އަ ި ލ ީ ށ ނ ަ ޫނ އަ ކަށެ ވެަ . ބގެ ަ ނ ދި ަ ޏ ް އވެ ް ޔއ ީ ޯ ޅ ވެގެ ް އ އަ އ ް ޯ އ ް ނމ ާ ސ ު
އ ި ނ ފަށަ ި ށ ބޮޑ ެ ި ފެ ި ޏވެ. ތކެއ ް އަ ނ ަ ލ ަ ށ ަ ނ ެ ބ ް ފ ”،އަ އ ް ޯ ްނ ް ނ ވަރަ ް ހ ް ޅ ު ތ ބަދަ ު ފ ު
ކ ި މ ަ ޔއ ީ ަ ނ ދި ަ ސ ދު ަ މ ަ ތ ަ ހ ފުރަ ަ ަ އއ ް ތ ެ ނ ެ ކ ް އވެނީގ ެ ޮ ސ ހޭދަ ވެގ ެ ް ވ ް މ ް ފ ާ ހ ު ފ ު
ށ ި ހ ި އ އަ ި މ ި ވ ި ި ނ ގ ަ ޔ ަ ކ ަ ނ ވަރަ ް ހ ް ނ ެ އ ެ ވ ެ ޭނ ް ދ ް ށ ެ ތ އަ ް އ ް ނ ާ ނ ާ ނ ބ ު ސ ު އދި ު
ވ ި ވ ި އ މ ަ އގ ެ ަ ތ ަ ސ ަ ޔ ދު ަ ނ ދި ަ ހ ަ ފ ަ ކ ަ ަ ހއްގެ ެ މ ެ ނ ެ ކ ް ނ ޮ ހ ް ވ ް މ ް ކ ް ނ ާ ކކަށެ ވެޭ . ފ ު ގކުރަ ު
އ އަ ި ގ ި ވނީ ުފ ި ތ ކ ަ ތ ަ ޅ ނެ ތ ް ަ ކށްދ ީ ަ ހ ަ ރ ަ ޅ ަ ތއ ް ަ ނ ަ ަ އ ް އވެ .އަ އ ް ޯ ފ ެ މ ޮ ތއ ް އަ އ ް ޯ ކ ް ސ ު ތ ު ގ ު ވ ު
ށ ސަ ޕ ްރަ ި ޔއ ީ އަ ި ްނވެ. ެނ ަ އޒ ް ަ ނ ދި ަ ހ ަ ފ ަ ދު ަ މނ ެ ތ އަ ް އ ް މ ް ވ ް ސ ާ ވ ު ތއ ް ގ ު ސ ު ގކުރަ ު
ތ ި އދޭ ،އަ ި ޓ ި ތ ި އ ހ ަ ހއ ް ަ ލ ަ ބ ަ ރވެދ ީ ަ ކ ެ މތ ް ެ ތގެ ވަރަ ް އ ް އހ ީ ެ ށ ެ އަ ް ށ ާ ރއަ ު ގތ ް ރަ ު ސ ު
ފ ި ގ ި ގ ި ބ ި ތ ި އ އ ހުރެ ަ މ ތަނެ އ ް ަ ތ ަ ހ ަ ނ ެ ކ ް އޮ ، ނ ޮ މތ ް ެ ޅގ ެ ވަރަ ް އަ އ ް ޯ ށ ާ ގ ު ކ ު ރއަ ު ގތ ް ރަ ު
މ ި ކ ި އވެ .އަ ި ގ ި އ ތން ،މީގެ އަ ހަރު ަ ގޭ ަ ވ ެ ރ ް ުނ ޮ އ ް އ ހުރެ ެ ނ ދި ާ ތ ބ ާ ތކެއ ް ު ގ ު ސ ު
ށ ސަ ޕ ްރަ ި ށ އަ ި ި އވެ. ގ ަ އ ަ ވ ަ ށ ދާނެ ެ ނ ގެެއަ ް ދ ް ތ އަ ް އ ް ތ ް އ ރޭ ގެ ެ ސ ެ ޔ ް އޒ ް ޭ ސ ު ވ ު
ގޅެވެ: ސ ރަ ނ ަ ނ ަ ަނ ަ ދވ ަ ހ ވެ ް ކއްޖެކެވެެ . މ ް ޭނގެ ެ ހ ް ނ ެ އަ ް އ ާ ޖ އަ ކ ީ އ ާ ކއ ް ާ މ ފަދަ ު ނ ު
ށ ސަ ޕ ްރަ ި ޭނ ހޭދަ ކުރާ ނީ އަ ި ކ ގ ަ އ ދު ަ އޒ ް ދޭނެ ޮ ތ އަ ް އ ް ވ ް “ ެ ތ ާ ސ އ ާ ސ ު
40
އރު ،އަ ި ރ ި އ ި ށ އަ ި މ ހ ަ މއ ް ަ ޅގ ެ އަ ތ ް ަ ނ ެ އ ް ތ ެ އ ް ތ ެ އ ް ޗ ް އަ އ ް ޯ ތގ ެ ާ ލ ު ސ ު ސ ު
ނ ި ވ ި “ސޒާ! އަ ި ކޔޫ އޭ!” ނ ަ އ ބުނެ ަ ތ ް ށ ވަރަ ް ނީ ވަރަ ް ެނ ް ލ ް ށ ޭ ނ ބ ު ު
ގ ި ގ ި މެދު .އަ ި ްނނީ ޓރ ީ ަ ކ ަ މ ަ ތ ަ ޯނޮ . ނ ެ އ ް ްނނީ ެ އ ް ހނ ާ އ އޮ ނ ާ އ ު ހގެ ފ ު ފ ު ތގެ އަ ު ސ ު
ޒ ި ލވ ީ ވެސް ،ގޭގ ެ ި އަ ި ށ އ ަ ޑ ަ ސ ވަރަ ް ށ ވެ ް ނ ް ޅގ ެ ގެއަ ް ސތު ،އަ އ ް ޯ އ ް ށ ބަދަ ު
ޑބޮނ ި މ ބޮނ ި ސ ނދި ަ މ ަ ދއ ް ވެ ް ޔވަރު ގެ އަދަ ެ ށ ގެ ް އ ގެއަ ް ޑ ެ ހގެ ސެ ް ނ ެ އ ް ެ ނޓ ްާ . ފ ު
ށ އަ ި އވެ .އަ ި ބޮޑ ެ ި ހ ށ ފަސޭ ަ މއ ް ަ ށ ަ ެނއު ަ ތކެއ ް ގ ަ ލ ަ ލ އަ ް ތ އަ ް އ ް ހ ެ މ ް ސ ު ފ ު ތ ބަދަ ު
DHO.MV
ޖއ ްސަ ި ތއ ް ގޭތެރެ ި އވެ .ގޭގެ ަ އދ ީ ަ މ ަ ހ ަ ވނީ ަ ނ ަ ގތ ް ަ ަ އއ ް ބ ެ ފ ެ އ ް ދވޭނެ ޮ ކ ެ މ ެ ކ ާ އ ު
އ ި ގ ި ތ ަ ތ ަ ހގ ީ ަ މކ ީ ަ ކޅ ެދު ަ ށ ަ ޅލާނެ ދ ް ށ ެ ްނ އަ ް “ﷲ އަ ް ނ އަ ާ މނ ާ ގ ު ނ ު ހމ ްދު ކުރަ ންު .
ޖއ ްސަ ި ތޅަ ި ފ އދ ީ ަ މ ަ ހ ަ ވނީ ަ ތއ ް ަ ގތ ް ަ ދވޭނެ ފަސޭ ަ ނ ަ ނ ަ ަ ހ ޮ ށ ެ އ ،ވީލ ް ޗެއާ އަ ް ތ ް ތ ް
ލ ި ްނކ ީ ހނ ަ މއ ް ނޫ ން .އަ ަ ނވ ީ ަ ށ ަ ށ ަ ކ ަ ކ ނެ ތ ް ަ މީ ަ ކ ެ ވ ް ނ މާޔޫ ް އގ ެ ް ކ ް ލ ޮ މ ް ސ ާ ބ ު ގ ޫ ހ ު
ކ ި ސ ި އވެ .އަ ި އވެ. އ ަ ނ ަ ނ ަ ދވޭނެ ެ ނ ެ މހާރު ެ ށ ވެ ް ސ އަ ް މ ޓެރަ ް ޭނ ް އ ް ެ ތ ބ ު ސ ު
ގ ި ގ ި އ ކ ަ ތ ަ ހ ަ ށ ަ ކ ަ އ ަ ލ ަ ލ ް ކ ް ކ ކެތ ް ޮ ހއ ްެ . ުނ މ ީ ެ ސ ވަރަ ް ވެ ް ށ ާ ނ ޖެ ޭ ތ ު ގ ު ވ ު މ ު އ އު ޅ ު ހ ު
ނ އަ ި ބރީގެ ި “ ި މއ ް ަ އމާރާ ަ ލގެ ގ ް ނ ޮ މގެ ް ކ ެ ލ އަ ް ކ ް ސ ާ މ ޭ ނ ު ށ ު ތ ު މހާރު ު 10
މ ި އރާ ދަ ކުރެ އްވީތ ީ ި ހރީި . ލ ި ނވ ީ ލވެއްޖެަ . ށ ަ ލކުރަ ް ޅ ް އގެ ް ކ ް ކެތ ް ޮ ބ ު ގ ޫ ނ ބަދަ ު މއަދު ު ނ ު
ފ ި މޖެ ި ގތ ް އަ ި ބ ި ފ ި ގ ި އ ހ ަ ހ ަ ްނނީ ަ އ އު ޅ ެ ަ މ ތަނެ އ ް ަ އ އަ ް ދވޭނެ ޮ ރ އާ ެ ނ ެ ކ ް ޮ ށ އޮ ނ ާ އ އެނ ު
ލ ި ތއ ް ި ސ ި ސ އ ަ ނ ަ ހ ަ ކ ަ މ ަ ހ ަ މ މީ ަ ކ ވެ ް ދ ެ ބދާ ެ ަޔ ެ ށ ވެ ް ކ ް ނ ެ ކ ް ޮ ލ ހ ާ ކޅ ެ ޭ ކ ު ނ ު ކންު .
މއ ް ނެ ި ތ ި ޏވެ. ރ ަ ނ ެ ބ ް ތ ”،އަ އ ް ޯ ކ ެ އހ ީ ެ ހއްގެ ެ ސ މީ ެ އއްވެ ް ނ ެ ހ ް އ ެ ެ ޅ ު
ހތ ް ”،އަ ި ދި ި ނސޭ ަ ނގ ެ ަ ތގ ެ އ ް އއ ީ އަ ހަރެ ް ނ ެ ލ ް ނ އު ް މ ް ސ ު ާނ ު ނމީދު ކަނޑ ު ޅ ު ރއު ު
އލެކްޓ ް ި މނީ ި ގ ި އަ ި ރ ަ މ ަ ލ ަ ކލ ް ވީލ ް ނ ެ އ ް އެ ، އ ް ޒ ާ ޅލ ީ ގޮނޑީގެ ބަދަ ު ތގެ ފުރޮ ު ސ ު
ޔ ި ބ ި ޖ ި ނ ދޯ!... ސ މީ ަ ކ ަ ަ ހއ ްނޫ ް ބކާރު މ ީ ެ އއްވެ ް އދިނެ ވެެ “ . ރ ާ ހކ ީ ޭ ތ ު
ނ އަ ި މ ި ވނީ ހޯދަ ި ތ ފ ަ އދ ީ ަ ޅ ަ އ ް ކ ް ނ ެ އ ް އ ގޮނޑީގެ ެ އވެެ . ފ ެ ސ އަ އ ް ޯ އއ ް ވެ ް ޗެއާ ެ ސ ު ތ ު އވެ. ަނ ަ ވ ތ ަ ދވެ ެ ށ ެ ކ ް ޭނ ް ނ ާ ބ ު ލ ގޮނ ި އއ ީ ި “އަ ި ޭނ ހ ަ ކ ަ މ ަ ހ ަ ޑ ެ ނ ެ ވފ ެ ް މ ޮ ނ ެ އ ް އގ ެ ެ އއ ް ހޯދު ން ”،އ ާ ބޑ ު ު ކ ި ށ ި ޏވެ“ .އަ ި ނ ކ ަ އ ަ އއ ީ ަ ހނ ަ ހ ް މ ެ ޓއ ް ނޫ ންެ . ސ ެ މ ް އ ެ ގ ް އއަ ް ނ ެ ބ ް ނ ޖެހޭނެ ޭ މ ު ު ޭނ އަ ށް”. ނ ޖެހޭނެ އ ަ އު ޅެވެ ް ެނޖެ ި ނ ފޫ ި މ ި މ ި ދި ި ސވެ، ހވެަ ، މގެ ަ ހ މާޔޫ ް ހތަރު އު ދަރެ ް ޅ ް ތ ް ސ ފ ު ނ ު ޅ ު ރއު ު މ ި ރ އަ ި ހ ި ފ ި ނމީދު ގެއ ް ި ނ އ ަ ލ ަ ކ ް އވެެ . ލވެއްޖ ެ ެ ޅ ް އ ް އު ް ތގ ެ ހ ާ ނ ބަދަ ު ަޔތ ް ު ސ ު އ ު އވެ .ޚުދު އަ ި ނ އ ަ ނމ ަ ޭނ ދަ ނ ަ ކ ް ސ ެ ތ ވެ ް އ ް ސ އެނގ ެ ެ ށ ވެ ް ެނ ް އ ް ްނ ެ އ ާ ސ ު ޝު ކުރު ވެ ި އވެ. ކ ަ ރ ަ ލކުރެ ެ މ ެ ކ ާ ބ ު ގ ޫ އ ު
‽DHO
41
makeup
stylist
photo by
written by
RIZ
N OA N I — H A Z M AT H AGI L
NISHAN ALI
A SI YAT H M O H A M ED S A EED
ގ ި ްނނީ ެދވެ އޮ ނ ަ ނ ގޭ ަ ސ ަ ސ ަ ސ ަ ކ އޮ ފ ީ ަ މީ ަ ެނދ ް ދ ް ނ ެ ވ ް މ ް ފ ް ގ ް ނ ޮ ހ ް ނތ ު ނ ު އ ،އ ު ށ ު ހ ު ވ ި ނ ި ހ ި ތ ދަ ި ރ ޅ ބަނޑ ު ަ ކންނެ ތ ް ަ ަ ހ ް ގ ް ނ ޮ އވެގެ ް މންނޭ ހީވެދާނެ ެ ތ ާ ސ ާ އ ު ފ ު ރ ު ތއ ް ު އވެު . ކ ު ބ ި ގޅާ، ފ ަ ނ ަ ނ ަ ހއ ް ަ ބ ަ ނދ ީ ަ މންނޭ ހީވެދާ ނެ ެ ކ ް ވެ ް ލ ާ ސ ާ އނ ު ނ ު އވެ .ދަ ތ ް ު ކ ު އ ު ޓނީ ު ނ ު އފަދަ ކ ަ އ ަ ލނީ ގޮނޑ ު ަ ށ ަ ދ ަ ކ ެ އވެެ . މންނޭ ހީވެދާ ނެ ެ ކ ް ތ ޮ ވ ް ފެ ް މ ު ކ ު ސ ވޭ ު ނވަރާ ު 10,15 ނ ު ހ ި އރާ ި ތ ި ްނލާށެ ވެ .އާ ި ށ ި މއ ް ފެ ި ހ ަ މ ަ ަނ ަ ދވ ަ ަ މއ ް ކ ެ ފހަރަ ް ނއްޖެއ ާްޔ ެ ކ ެ ރ ާ ވސ ާ މ ު ޝ ު ނ ު ބ ި މ ި ކރ ީ ި ޖ ި ލވެގެންނެ ވެ. ނނެ ވެަ . ބ ަ ސ ސަ ަ ަ ހދި ެ ކ ެ އއްވެ ް ނ ެ އ ް ބ ާ ރ ާ އއ ް ޫ ބ ު ތ ު
42
DHO.MV
people A M I N AT H S H I U R A
DHO‽
DHO.MV
44
ހ ި ހ ި ފ ި ށ ކުރެ ި ނ ި ި ށ ހީ ަ ވ ަ ހތ ަ ތއ ް ކ ް ަނ ް ތ ް ހ ޮ ނ ެ ރ ާ މ ާ ޑޕ ްރެޝަ ާ ބ ޭ ހ ު ރ ު އ ު ގ ު ުނށެ ވެި . ވ ި ި ށ ޑޕ ްރެޝަ ަ ބއ ްޔެ އ ް ނޫ ނޭ ަ ، އއ ީ ަ ލ ަ ނ ް އލާށެ ވެެ . ނބ ާ ޖއ ާ ްސ ފޭކެކޭ ު ފ ު ކ ި ތ ި ބ ކ ަ ނ ަ ރ ަ ނ ެ އ ް ދކޭށެ ވެ .ރާ އްޖޭގެ ެ ނ ެ ށ ވެ ް މ ް ކޑަވެގެ ް ކ ް ނ ެ މ ް މ ާ މ ާ ދަ ނީ އ ީ ާ ޔ ު ސ ު ނ ު ޔ ި މ ި ގތ ް ި ރ ި ތ ި ކ ި އވެ… ކ ަ ހގ ީ ަ ނ ަ ޅވަރު ަ ދނީ ެ އ ެ ތ ް ހ ް ނ ެ އަ ް ޝއު ރާ ގެ ހ ާ ަޔ ު ނ ު ގ ި ގ ި އރު އަ ި ކޑ ަ ި ށ ހެދ ީ މ ަ ކ ަ މ ަ ށ ަ އ ަ ލ ަ މއ ް ަ ކ ް ޅ ް ކޓަރު ެ ކ ް ނ ޮ ފ ް ނ އާ އ ް ު އ ު އ ު ު
ސ ދަ ނީ .އެސަ ި ބ ީ ސ ނޓ ް ަ ތއ ް ހެދ ީ ވެ ް މ ް ނ ެ އ ް ކވެ ް ދ ް ބ ރޯ ތީެ . ޅފާނެ ނ އަނެ އ ް ާ ގ ާ ޭ ު ޔ ި ޝއު ރާ ި މންި ”، ވ ި ބ ީ އދިނެ ވެ. ކ ަ ގ ަ އގ ެ ް ބ ޮ ޭ ނ އު ޅ ެ ު އ އެޑ ް ި ގ ި ބ ި ކ ދަ ި ނ ލ ަ ސޕި ަ ކ ަ ތ ަ ސ ަ ލވެގެން ،ދު ަ ޅ ަ ކ ަ އ ަ މ ް ހ ް ށ ޮ ކ ް ވ ް ެ މޓްކުރު ު ޓ ު ރ ުފ ު މ ު ށ ި ސ ފެ ި ހނީ ި ި ުނ ކ ް ނ ޯ ލ ް ވ ް ޝއުރާ އަ ް އރު ،ގެއްލ ު ނ މެދު ކަނޑާލާށެ ވެ .އަ ު ކޔެ ު ށ ޖެ ު ކތ ް ބުރަ ި ކ ި ނ ޖެ ި ބ ި އވެ. ސ މަސަ އ ް ަ ތއ ް ަ އ ަ ަ ވ ެ ށ ވުރެ ވެ ް ރއަ ް ކވަރު ކުރަ ް ހު ،
ށ ި ށ ގ ަ ކ ަ ނ ހޯދަ ން” ަ ލ ަ ނ ަ “ ަ ތ ް އ ޮ ށ އޭރު ހީވ ީ ެ ޝއު ރާ އަ ް މ ް ކ ް މ ް މ ެ މ ް ނގ ެ ސަ ާ މ ު އެންމ ެ ަފ ުހން … ބޮއ ްސު ންލ ީ
ގ ި ފ ި އ ލއ ްދަނޑ ީ ަ މ ަ ކ ަ އ ަ ކ ަ މ ަ ކށްދ ީ ަ ަ މކުެ ، އވެެ . ށ ވެދާނެ ެ މ ް ލ ޮ އ އޮ ތ ީ ާ ތގެ ު ދ އަ ު ބ ު ގ ޫ ްނނީ ދި ި ށ ި ތއ ް ި ހ ި ށ މ ަ ހއ ްޓު ަ މހާރު ފެނ ަ ުނ ަ ރ ހުދު ަ ކ ް ޅ ް ޝއު ރާ އަ ް ނ ު ރއު ު ލކ ު ު ުނ ި ނ ި ކ ި ބ ި ެނ ި އވެ. ތ ަ ގ ަ ގ ެ ނޒާރެ އްގ ެ ޮ އ ް ރ ް ލގަނޑ ު ެ އ ޯ މގ ެ ާ ވ ާ ގ ު ލބ ު މ ު ގ ު ނ ު
ބ ި ބޑ ު ރާ ޅުި ، ނ އަ ި ހ ި އ ދ ަ މދި ަ ނ ަ ނ ަ ހ ަ ޔ އަ ހަރު ެ އ ޮ މ ް ކވެގ ެ ް މއ ް ެ ކ ެ ރ ާ ގ ު އ ު ު
ުނ ި ބ ި ނ ި ތ ި ނ ނޭ ނ ި ޝއު ރާ ގ ެ ަ ވ ަ އ ަ އ ަ ހ ް ގ ެ ކ ް ެ އރު ލ ދެނެ ގަނެ ވ ު ފ ު ތއ ް އަ ހަރެ އ ް ވޭ ު
ށ އަ ި އވެި . އ ި ލ ި ސ ި ލކ ީ ބޑ ު ބަދަ ަ ތ ަ އ ފުރަ ަ ޅ ަ ބންދާ ަ ނ ަ މ ޮ މ ް ފ ެ ވނީ ް ޝއު ރާ ގ ެ އު ު ު
އ އޮށޯ ވެ ި ގ ި ނ ފޫ ި މ ި މ ި ދި ި އވެ. މތ ީ ަ ނ ަ ހވެ ަ ނ ަ ވއްޖެ ެ ތ ް ޅ ް ތ ް ޅ ް ނ ު ރއު ު
ގ ި ނ އ 10އަ ހަރު ަ ފ ަ ސގ ެ ަ ސ ަ މވެަ . އޮ ފ ީ ަ ދ ް ނ ެ ވ ް ޓމ ް ް ކ ް ލ ެ ޔ ް ހ ް ވޒ ީ ާ ހއ ްޓާ ު ނ ު ށ ދި ު
ވ ި ފ ި ގ ި ޅވަރު ކެ ި ކ ި ނ ފެ ި ބޅަ ި ޝއުރާ ، ށ ަ ރއަރު ަ ކ ް އ 12އަ ހަރު ހޭދަ ޮ އ ް ނެ ޓ ް ޯ އ ާ ށ ު ފ ި ސ ި ކޑ ަ ި ގ ި ނ ޔ ަ ނ ދި ަ ހ ަ ގ ަ ށ ަ ޑޕ ްރެޝަ ަ ތ ަ ކ ް މ ް ނ ް ްސރެ ވެ ް ުނ ޮ ،29ބ ާ ވ ު މ ު އރު ނ ު އ ު ގ ު
ނ ފަށަ ި ހ ި މ ހމައަ ަ އ ަ ށ އޮ ތ ް ރެ ކޯޑ ް ަ ށ ެ ކ ް ވ ހޯދަ ް ޑވެއްޖ ެ ެ ކ ް ފ ޮ ޅ ާ އވެ .ފަރު ާ ާ އ ު ސ ު ޓވެ. ނ އޮ ފ ީ ަ ސ ަ ސ ދު ަ ސ ަ ހމައަ ށްަ ، ަ ހއ ް ެ ގ ް ނ ޮ ހ ް ދ ް ނ ެ ވ ް ވ ް މ ް ފ ް ސ އ ާ ޭނ ު ށ ު
ބ ި އވެި . މހާރު ި ށ ި ށ ދި ަ ގ ަ ޔ އަ ހަރު ަ މދި ަ އއ ް ޔއ ީ ެ ހ ް ނ ޯ ހ ް ލ ޯ ވސްނެ ެ ޭނ އަ ް އ ާ ގ ު
ނ ހ ަ އއ ް އޮ ވެގ ެނެ އ ް ނޫ ންަ . މއ ްސަ ަ ސ ަ ޭނ ް މ ދާ ް ލ ެ އއްވެ ް ހގ ެ ެ ނ ބ ު “އޮ ފ ީ ު
ބ ި މއ ް ދި ާމވެގެނެ އ ް ނޫ ނެ ވެ .ދި ި ނ ަ ތއ ް ަ އ ަ ދ ަ ަ ތކެއ ް ނޖެ ުހ ް ގ ް އވަރު ޮ ޅ ުމގެ ެ ކ ެ މއ ްެ ، ކ ެ ރއު ު
ބލުއަ ޅަ ި ކ ި ހ ި ހ ި ސ އ ަ މ ަ ގ ް ނ ޮ މ ް މ ް އގެ ް ނ ޮ ތކެއ ް ެ ޒ ް ނ ާ ރ ާ ނ އު ޅ ެ ު ނ އު ޅ ެ ު ނވީ .ވެދާނެ ު ު
ނ ނެ ި ބންނެ ވެ. ގ ވަރު ގަދަ ރާ ޅެއްގެ ސަ ަ ކވެގެ ް ެ ބ ު އ ު
ށ ފޫ ި ކއ ް ި ނ ތ ަ ސ ަ ނދާ ދު ަ ށ ވެސް .އޮ ފ ީ ަ ކ ަ ހވ ީ ަ ލއަ ަ މ ް ކ ް ވ ް ހ ް މ ް ކ ް ށ މުސާ ރަ ކެނޑ ެ ު ށ ު ު
ފ ި އވޯޑެއ ް ހ ި އ ޝަ ރަ ފްވެ ި ލ ި ނ ި ބ ޅަ ި ވ ށ ަ އ ަ ވދާ ަ ކ ް ާސލ ް ޮ ތއ ް ެ ރ ެ އ ް ސ ކެ ޓ ް ޯ ބ ް އ ާ ާ
ޔ .އާ ި އނީ 23ރު ި އ ި ފ ި ގ ި ޓމްބަރާ ި ށ މވެ ަ އ ަ ޓބަރު ަ ލ އަ ް އ އޮކ ް ޯ ސ ސެ ޕ ް ެ ގ ް ޮ އ ާ ފ ާ ޖ ާ
އ ި ގ ި ގ ނީ ި ، ލ ވެ ި ބ ި ި ނ ޔ ަ ކ ަ ހ އް ަ ނ ަ ނ ަ ވ ް ކ ެ ޑ ގ ްރ ީ ޯ ނ ެ ކ ް އ ް އ ާ ޝ އު ރާ އަ ށްޭ ، އނ ު
ހކ ީ ި ކ ި ސ ދަ ި ނ އ ަ ކ ަ އ ަ ނ މީ ަ އ ަ ހ ަ ސ ޚަރަ ދު ކުރާ ަ ކ ް ކ ެ ޝއު ރާ ެ . މ ެ ށ ވެ ް ފޅަ ް ވެ ް މ ު ރ ު
އ ި ކ ި އއ ް ަ ކ ަ ދ ަ އއ ް ދު ަ ކ ެ ބޑ ު ެ ނ ޮ ބ ް ްނވެެ . ރނ ެ ވ ް މގ ެ ެ ފހަރާ މ ާ ހ ާ ސ ު ސ ު ެށ ު ފ ު
ހށްި ”، އެނ ި ޏވެ. ވނީ އޮ ފ ީ ަ ހ ަ ސ ަ ނ ެ ބ ް ނ ެ ގ ހުރެ ވެ ް ޝއު ރާ ު ދ ު މ ު
މ ި ކ ި އވެ. ރ ަ ހނީ ެ ލ ް ތ ާ ނ ޖެ ު ު ނ ގެއ ް ި ފވެ ި ކ ި ތ އވެ .އަ ަ ދ އަ ހަރު ަ ރ ަ ަ ލއްޖެ ެ ހ ް މ ެ ނ ެ އ ް ނ ެ ކ ް އވެނީގެ އު ާ ލ ު ފ ު ތ ި ފ ި އ ި ގ ި ތ ި މ ި ކ ި ގ ި ރ ަ ކ ަ ނ ަ ރ ަ ތ ަ ނ ަ ަ މއ ް ކ ެ އހ ީ ެ ހގ ެ ެ ހ ް ގ ް ވ ޮ އއްގ ެ ޮ މ ެ މ ް ރމ ީ ާ ތ ު ނޖ ެ ު އ ު ގ ު
ކ ި ށ އަ ި އއ ް ި ނ ލ ަ އވެ .ކެއު ަ ޝއުރާ ގެ ބަރު ދަ ް ކ ެ އ ނޭ ެ މ ް ދ ެ ނ ެ ނ ެ ތ ާ އ ު ދވޭ ބަދަ ު ު އ ި މ ި އވެި . ނ ފެ ި ގ ި ކ ި ި ޭނ ހ ަ ފ ަ ސ ަ ޅވަރު ަ ނ ެ ޅ ް ށ ެ ށ ދާ ް ތ ް އ ވެ ް ލ އ ާ ހތްވަރު ު އތުރު ވެު ، ލ ި ްނށެ ވެ. ނވ ީ އޮށޯ ވެ ަ އގެ ް ޭނ ް ނ އޮ ނ ާ ބ ު
ސ އޮ ތ ީ ި ުނވެ .އާ ި ނ ި މގ ެ ި ލގ ެ ޚަރަ ދު ަ ޝއު ރާ ގ ެ މ ވެ ް ޒ ް ލ ެ ބ ެ ތއ ް ެ ލބ ެ ނ ާ އ ާ ހއ ްޓު ު ު
މ އު ޅެނީ ި ކ ނޭ ނގ ޭި ، ނ ި ސ ކ ަ އ ަ ނ ަ ޓ ް ކ ޯ މއ ްެ . ކ ެ ސ ވެގ ެ ް ޑޕ ްރެ ް މ ު “އޭރަ ު
ަށ ި ކ ި ުނ ށ ަ ނ ަ ކޮނޑ ު ަ ސކުރަ ް ހ ް މ ް ކ ް ޗ ޮ އ ޯ ގ ެ ޅމ ާ ނ ޖެހ ު ތ ު ގ ު ވ ު ށދި ު ކ ު ކ ު ޅވަރު ު އވެު .
ުނި ، ކން. ޅ ހުރެ ވޭ ަ ތކެއ ް ަ ސ ަ ނ ދު ަ ގ ަ ދ ް ނ ެ ވ ް ވ ް ގ ާ ނއު ނ ު ްނވަރާ ،ދަ ތ ް ު ނ ފެނ ު ކުރެ ވ ު
ި ޖބޫރެ ވެ. ސ ަ ނ ަ ނ ވެ ް ޔ ް ފ އަ ް އރު އާ މ ްދަ ނީ ހޯދަ ް ވޒ ީ ާ މ ު ށ ދި ު
ކން .ދަ ި ގ ި ގ ި ވނީ ދަ ި ށ ދވޭ ަ ނ ަ ށ ަ ހ ަ ފ ަ ޅ ވަރަ ް ނ ެ ކ ް ޑ އަ ް ޑ ް ފޅަ ް ދ ް ެ ށ ާ ނ ާ ފ ު ރ ު ނ ު ރ ު ގކުރެ ު
މން ،ދަ ި މންި ، މން، ބ ަ ކ ަ ޔ ަ ކ ަ މން ،އޮ ފ ީ ަ ހ ް ށ ެ ކ ް ޗ ޮ މންޯ ، ލ ު ރއަ ު ވ ު ށ ދަ ު ދ ު ކ ު ކޅ ެ ު “ ު
ނ ި ނ އަ ި ނ ި ހ ަ ބނީ ަ ތ ް ދ ް ކ ް އ ް ތވެގެ ް ހ ް ބޑ ަ ް ޮ މ ާ ށ ާ ނހުރޭ ނ ޭ ށ އަރަ ނީ ވެސްު . ސ ު
ށ އު ނދަ ގ ޫ ި އ ށ ދި ަ ހ ަ ކ ަ 2015 ކ ަ އ ަ ޔއ ީ ެ ކ ް އއ ް ޮ މ ެ ވެ . މން ،ވަރަ ް ބއ ް ެ މ ު ދ ު ު
ކ ި ނވޭި ”، އއ ް .އޭރު އ ަ ތމައާ ެ ދ އަ ހަރު ވެ ް ށ ެ ޭނ އަ ް ެނޖ ީ ެ ޝއު ރާ ހ ާ އ ާ އ ު ސ ު
ޔ ި ޝއު ރާ ި ތށްި ”، އދިނެ ވެ. ކ ަ ގ ަ ޮ
ޔ ި ި އދިނެ ވެ. ކ ަ
ޔ ި ހ ި ނ އެނ ި ހ މ ަ ށ ދި ަ ހ ަ ލ ަ ބޑ ު ަ ނ ެ އ ް އންެ . ކ ް ނ ވެ ް ގގެ ް ކ ް “ބަނޑ ު ޮ ހ ކް ާ ރ ާ ފ ު ސ ު ށ ޑ ޮކްޓަރު ބުނެ ި ނ އު ޅ ެ ި ުނކުރެ ި އ އެސަ ި ގ ި ފ ތއ ް ަ ނޓ ް ަ މސްޓާ ަ ކ ް ނ ޮ ވގެ ް މ ް ނ ެ އ ް ސެ ެ ހ ާ ވލ ު ބއަ ކ ީ ި ި ބ ީ ބ ީ ށ ށ އަ ންޕ ްރޮ ފެޝަ ަ ހންނޭ ހ ީ ަ ކ ް ނލ ް ޮ ވނީ .ވަރަ ް އއ ް ެ ބ ެ ސންޑްރޮ މ ް ޭ ޝއުރާ ގެ ޭ ޔ ި ި ބނީ އ ަ ށ ދި ަ ވއ ްޓާ ލީަ . ށ ަ ކ އަ ް ލ ް ބޑ ު ޕ ްރެޝަ ރެ އްގ ެ ތެރެއަ ް ޮ ނ ާ ޝއު ރާ މ ު ި ބ ީ ބ ީ އކޭ”. ބ ެ އއ ް ނޫ ނޭ ޮ ، ބ ެ ބޑ ު ޭ ސންޑްރޮ މ ް ޭ ނ ފެ ި ސ ި ނ ި ި އވެ. ޔ ަ ކ ަ ސ ަ ސ ަ ތ ަ ށ ެ ނ ދާ ް ވ ް ކވެ ް ހ ް މ ް ފ ް ޝއު ރާ އަނެ އ ް ާ ހ ާ ވ ޭ ފ ު ކ ި ނ ި ކ ދަ ި އވެ. ނދި ަ ކ ަ އ ަ ޔ ެ ށ ގެ ް ރއަ ް ނ ް ތ ް ފޅަ ް ެ ށ ާ ނ ު ކރު ދި ު ގ ު ރ ު މ ު
ގ ި ގ ި ރ އަ ި ކޑ ަ ި އ އ ަ ލ ަ މއ ް ަ އ ު ު ށ ހެދ ީ މ ަ ކ ަ މ ަ ށ ަ ކ ް ޅ ް ަރ ެ ކ ް ނ ޮ ފ ް ނ އާ އ ް ު އ ު ކޓ ު ު ނ ހޯދަ ން” ލ ަ ނ ަ “ ަ ކ ް މ ް މ ެ މ ް ނގ ެ ސަ ާ މ ު
ފ ި އ ި ގ ި ބ ީ މ ބނީ ަ އ ަ ޅ ަ ނ ަ އންދާ ަ ހ ަ ބ ެ މ ް އ ބ ާ ގ ާ “ކ ް ާ ުނނެ ޭ ، ބ ރޮ އޭު ، މ ު ލ ު ސ ި ފ ި ނ ލ ަ ބއ ް ދ ީ ަ ނއ ްޓާ ަ ަ ކ ް އރު ޮ ކވެ ް ހ ް ކވެ ް ގ ް ލނީޮ . ށ ދަ ނީ .އަނެ އ ް ާ ސ ކް ާ އ އަނެ އ ް ާ ކޅަ ު ސ ު
‽DHO
45
ނހުރޭި . ހރު ވެލާނެ ި ތ ި ގ ި ނވަރާ ަ ، ވނީ ދަ ތ ް ުސ ް ޔ ެ އ ް “ފ ެ ް އހ ާ ޚ ާ ނ ާ ސކުރެ ު ލއ ް ު ގ ި ތކޭ. ބޑ ު ބުރަ މަސަ އ ް ަ ސ ަ ހ ަ ކ ެ ށ ޮ އއ ީ ވަރަ ް ސ ެ ނ ވެ ް ލ ް ބ ް ގޅަ ް ޖ ާ އ ޭ ހ ު ނ ބުރު ު އު ނ ު ފ ި ކ ި އވެ ި ކ ި ހ ކ ަ އ ަ ްނނީ .އޭރު ަ ނ އޮ ނ ަ ހ ަ ނ ަ ޅނީެ . ށގ ެ ް ކ ް ނ ޮ ހ ް އ ެ މ ެ ދ ް ެ ރމ ީ ާ މ ު ނ އު ު ނ ި ހ ި ްނނީ ވެސް”. ތ އޮ ނ ަ އަ ަ ހ ް ތ ެ ލ ކީއްވެގެ ް ހ ެ ނ ާ ނ ޭ އއ ް ު ނ ި ނ ި މ ި ވނީ ނ ަ މ ަ ފޓ ް ަ ހ ް ނ ެ އ ް ޝއު ރާ ެ މ ް އ އަ ް ނ ދަށަ ް ޅ ް ޔ ާ ފ ު ކ ު ށ ދި ު ކ ު ު
ނ ި ުނ ި ބ ި ި ނ ސ ަ ހއ ް ަ ނގ ެ ަ ކ ް ޝއު ރާ ގ ެ މާޔޫ ް ބ ް ކ ް ލ މީ ެ ޑޕ ްރެޝަ ް ހ ާ ސ ު ނ އެނގ ު ނ ފެ ި މގެ ި ވ ީ ބޮޑެވެ .އަ ި އވެ. ސ އަ ނ ަ ލ ަ މއ ް ަ ށ ެ ްނ ް ތއ ް ވެ ް ލ އަ ް ޚ ާ ޔ ު ވ ު ށ މަރު ު ފހަރު ި ނ ވެއްޖެއޭ، ހ ަ އއ ް ަ ނ އޮ ވެއޮ ވެ ަ ވ ް ދ ް ށ އަރާ ެ ތ ް ބ ެ ހ ް އ ެ “ ެ ނ މަރު ާ ސ ި ހ ި ނ ި ށ ހ ަ ކ ަ ސ ަ މ ަ ތ ް އ ވެ ް ލ ް ކ ް އއ ް ޮ ތކެއ ް ެ ބ ް ކ ެ ދ ް ެ ށ ާ ރ ާ ނވ ީ ޭ ހ ޭ ނވާނެ އޭު . މއ ް ު ޔ ި ޭނ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ އަރާ ”،އ ާ
އއީި ، ލ ި ި ނ ަ އ ަ ށ ަ މދި ަ ނވެ އ ް އވެެ . ފ ެ ކ ް ދ ޮ ޖރ ީ ު ކޅ ެ ޫ ނ ު މބާރާ ތ ް ު ޔ އަ ހަރު ގ ެ ގައު މ ީ ު
ކ އަ އ ީ ި ސ ޖ ފެނ ަ ވގ ެ ަ ކ ަ އ ަ ޝއު ރާ ހ ީ ވެ ް މ ެ ްނ ް ެ ެށ ާ ނތ ީ ާ ކ ފަރު ާ އ ު ނ ފ ު މ ު
ށ ި ލވެ ި ބ ި ފހަރެ ވެ. މ ަ ތ ަ ލ ފުރަ ަ ތ ަ ގ ަ އަ ދި ަ ކ ް ދ ޮ މބާރާ ެ ނ ޮ ނ ނޫ ް ދގެ ް އނ ެ ކށް ،އ ާ ތއ ް ޫ ޭނ ު
ފ ި ށ ދާ ި ނ އވެ .ގަދަ ހަދާ ަ ލކެވެ؛ އޮ ފ ީ ަ ހ ް ހތްވެއްޖ ެ ެ ހ ް ބޑ ު ބަދަ ެ ނކުރާ ފަދަ ޮ އ އޮ ފ ީ ު ު
އ ި ގ ި ކ ި މތީ. މއ ް ަ ތއ ް ކުރެ ވެނީ ަ ތއ ް ަ ނ ަ ށ ަ ޅވަރު ަ ށ ުފ ް ޗ ް ކ ް މޅަ ް ށ ޮ ޝއުރާ އަ ް ނ ޭ “ ު
ނ ފެ ި ފ ގެއ ް ި އވެ. ުނ މީހާަ ، ށ ެ ވ ް ހ ް ކެނޑ ެ ް ސ ާ ލދާ ނެ ތ ީ ާ ވޒ ީ ާ ނ އު ޅ ު
ނ ި ސ ަ ބަރު ަ ޔނެ ހ ް ދ ް ްނ؟ ެ ނވާނެ ެ ކ ެ އއްވެ ް މންޏާ ެ ނ ެ ފ ް މ ް ކ ާ ނ މީ ު އއ ު މއ ް ު ނ ު ނ ު ކ ު
ގ ި ހ ި ފ ި އ، ނ ަ ޗއްޓ ީ ަ މވ ީ ަ ހ ަ ތއ ް ަ ސ ަ ރ ދު ަ ށ ަ މބާރާ ަ ވ ް ކ ް ދ ޮ ހ ް ތ ް މ ު އ ު ނ ޫ ށ އޮ ފ ީ ު “ ު
ގ ި ލނީި ”، ށ ި އ އަ ި ފ ި ހ ި އއްޗެ ި އ ޅ ަ ލ ަ މއ ް ަ ށ އަރާ ަ ހ ަ ސ ޮ އ ް ތބާރު ވެ ް ނފ ްސަ ް ތ ް ެ ކ ު ސ ގެއ ް ު އ ު
ޗއްޓ ީ ި ށ ސ އޮ ފ ީ ަ ސ ަ ލ ަ ޖމ ް ަ ސ ަ މގ ެ ދު ަ ހ ް މ ް ފ ް ކ ް އއ ް ޮ ކ ެ ވ ް އތުރު ޮ ތ ާ ކށް ،ސަ ާ ށ ު ލ ު ު
ޔ ި ޔ ި ތ ި ނ ި 5ފ ޫޓު ި 10 އދިނެ ވެ. ކ ަ ހނ ަ ނ ެ ޅ ް އ ް ރ ާ ކ ު ްނ ު ޗ ު
ޔ ި ގ ި ސ ހޭދަ ި ހ އއ ް ދު ަ ށ ދި ަ ހ އޮ ފ ީ ަ ދ ދު ަ ތ ަ އންެ . ހ ް އ ެ ވެ . ގ ް ނ ޮ ވ ު ވ ު މއ ްދަ ު އ ު ު
ކ ި ގ ި ކ ި ތ ި ި ޔ ީ ބ ަ ނދި ަ ޅވަރު ަ ތއ ް ެ ނ ގެ ް މ ް ޝއު ރާ އު ޅ ޭ ޮ މ ާ ޔ ާ ގ ާ ދކޭ އ ހޯދަ ު އ ު
ޔއީި ”، ޓ ި ޏވެ. ނދި ަ ނ ގަދަ ަ ނ ެ ބ ް ނ ގެ ް މ ް ހ ް ރަ އ ް ެ ޝއު ރާ ު ކ ު
ށ ި ފ ި އފަދަ އަނދި ި ގ ި މ ަ ކ ަ އއ ް އޮ ވެދާ ނެ ަ ރ ަ ތ ަ އއ ް ހ ެ ކ ް ޅ ެ އ ެ ޭނގ ެ ހ ާ ހން ،އ ާ ަޔ ު މީ ު
ފ ި ލ ި ހތ ް ދީި ، ސ ސ ަ ސ ަ “ނސޭ ަ ަ އ ވެ ް ގ ް ށ ޮ ބ ް ހ ް އ ް ހ ާ ނ ކަނޑ ާ ާ ނޒާރު ދީ ،އޮ ފ ީ ު
އ ި ގ ި ޔ ަ ނދި ަ ތއ ް ަ ހ ަ ޭނގެ ކ ް ނ ގެ ް މ ް ލ ެ ގ ް ހ ޯ އވެެ . ނކުރާ ނެ ެ ނ އ ާ ސ ާ އ ާ ޝއު ރާ އު ޅ ެ ު ު
ތ ި އއ ް ވެ ި ބ ަ ނ ަ އއ ީ ަ ނ ޯ ނވީ ،ކީއްވެގެ ް ޭނ ް ލ ް ރ ް ބ ެ ނލާެ . ކަނޑ ަ ެ ޝއު ރާ ނ ބ ު އއ ް ު
ޓ ި ސ ނދާ ަ އވެ .އޮ ފ ީ ަ ތ ަ ސ ފުރަ ަ ްނ ަ ހނ ަ ނ ވެ ް ކ ް ހ ް މ ނޭ ނގ ެ ެ ށ ވެ ް ކ ް ގތ ް ރަ އ ް ެ ާ ށ ު
ނ ި ވ ި މ ނ އޮ ތ ީ ަ ޔއީަ . ނދި ަ އޮ ފ ީ ަ ދވެ ް ތއ ް ެ ށ ފުރު ސަ ެ ޝއު ރާ އަ ް ދަށ ް އދު ގ ެ ހ ް ގ ާ ު ށ ު
ގ ި ގ ި ހންނެ ވެި . ނގ ެ ތެރޭ ަ ތ ަ ތކެއ ް ަ ސ ަ ގނީ ދު ަ ހ ް ުނ ޮ ވ ް ޝއު ރާ ބ ާ އ އު ޅ ޭ އ މީ ު ގ ު ފ ު އެނ ު
މހާރު ި ށދިންި . މ ދަ ނީ ކ ް ލ ޮ ނ ވެ ް ތ ދިނީ .ސެ ކ ްޝަ ް ނ ެ ހ ް ސ ބަދަ ު އ ފުރު ސަ ު އޮ ފ ީ ު
ފ ި ށ ގެއ ް ި ފ ި ސވެ ،ދެރަ ވެ ،ރޮ ި ި އ” ލ ަ ަނ ަ ތ “ތ ަ ވ ަ ނ ަ ވ ަ ކ ް ޭނ މާޔޫ ް އރު ވެ ް ސ އ ާ އ ު
ށ ދާ ި ތން”. ހ ަ ަ މ ވަރަ ް ހ ު
ޓ ި ގ ި ވނީ ހ ަ ފ ަ ހނ ަ ލ ަ ހނ ަ ްނ ް އ ރަ އ ް ެ ްނނެ ެ ށ ާ ނފެނ ާ އވެޭ . ގކުރެ ު އގެ ބަދަ ު ްނ ތަނެ އ ް ު ު ނ ފެ ި ހ ި އާދަޔ ި މވެ. ޭނ ށ ަ އ ަ ޖ ަ ށ ސަ ކަރާ ތ ް ަ ލ ަ ކ ެ ނ އު ޅ ެ ް ޖވެގެ ް ފ ް މ ާ ޚ ާ ާ އ ާ
އެހެން މ ީ ުހންނަ ަ ށ ނޭނގ ޭ ކ ް
ކ ި އޓ ް ި އ ި ސަ ި ނ ަ ށ ދަ އ ް ަ ޓ ަ ސ ަ ަޔ ެ ކ ދި ް ނ ރަ އ ް ެ ކ ް ކ ް ރ ް ކ ެ ޝއު ރާ ލފ ާ އ ު ޓއ ްސަ ު އ ި ޓއ ް ހަދަ ި އ ޮޕ ި ތ ި ޅ ކ ަ އ ަ ހ ަ ށ ދި ަ ށ ބާރު ެ މ ް އ ެ ނ ެ މ ް ނޓ ް ެ އ ް ނ ެ ރ ް މތ ް ެ ޑ ޮކްޓަރަ ް ޔއ ީ ރަ ު
މ ި ކ ި ގ ި އ ި ގ ި ި ރ ަ ހ ަ އ އު ޅ ޭ މ ީ ަ ނ ަ ތ ަ މ ޮ ނ ެ އ ް ތވާނެ ެ ކ ް ޑޕ ްރެޝަ ް ުނ ޮ ޝއުރާ ބ ާ ބޑ ު ށ ު ގ ު
ކ އަ ި ފ ި އ “ ި ގ ި ވަރު ންނެ ވެި . ށ މއ ް ަ ްނ މ ީ ަ ހނ ަ ސވެ ަ ތ ަ ލ އަ ް ޑޕ ްރެ ް ުނ ޮ ޝއު ރާ ބ ާ ހ ު އ ު ގ ު
އއ ީ ި ތ ވ ަ ނ ަ ހނ ަ މއ ް ަ ހ ވަރެ އްގެ ަ ހުރަ ަ ގ ެ ްނ ް ހ ް އ ެ ނ ެ ކ ް ކ ެ ހކ ީ ެ ކ ާ މވެު . ށ ނޭ ނ ު ނ މީ ު
އވެ. ކ ަ ނދާނެ ” ެ ކ ް ޑ ޮކްޓަރަ ް ށ ދަ އ ް ާ ށ ު
މވެ. ވ ެ ޭނ ް އެނގެ ް ނ ު ނ ު ނ ބ ު
ނ ި ޓ ި ބ ި ހ ި ޔ އހ ީ ަ ހ ް ނ ރަ އ ް ެ ނ ް ތ އަ އީެ . އހ ީ ކީއްވެގ ެ ް “ޑ ޮކްޓަރު ެ ކ ާ ނ ޭ މ ު
ށ ި ބ ި އ އާ ި ގ ި މ އު ޅެނީ. ނ ަ މގ ެ ގ ޭ ަ ނ ަ “ ަ ކ ް އއ ް ޮ ްނ ެ ހ ް އ ެ ލގެ ެ މ ް ހނ ާ އ ާ އވަރު މ ީ ު
ބ ި އ ި ވަރު ންނޭ ި ށ ަ ނދި ަ ލ ަ ޔއީ .ވަރަ ް ނ ގެ ް މ ް މ އަ އީ .ޑ ޮކްޓަރު ެ ސ ާ އވަރު ތއ ް ކުރަ ު ވ ު ކ ު
އއްޗެ ި އ ި ނ ި ހ ި ހ ހ ަ ކ ަ ކ ަ ޅ ގޭގެ ަ ރ ދު ަ އޮ ފ ީ ަ ލ ެ ޔނެ ެ ހ ް ބ ެ ސ ޮ ވ ް ގ ް ނ ޮ ހ ް ކ ާ އއ ް މ ީ ު ކ ު ސ ު ށ ު
ކލ ީ ި ލ ި ބނީ ކ ް ި ފ ި އދި ި ޔ ި ތއ ް ި ޑޕ ްރެ ސްޑްއޭ”، ނ ަ ހ ަ ކ ަ ކ ަ ހ ަ ވ ަ ނން .އަ ޑ ުއަ ާ ާ ު އ ޑ ޮކްޓަރު
އއްޗެ ި ކ ި ވ ި ނ ސ ަ ނވެ ަ ސ ބުނެ ވެ ް ހ ވެ ް ށ ެ ްނ ދިމާއަ ް ނ ެ ކ ް ހ ް އ ެ ވެސްެ . ހނ ާ ހ ާ އ މީ ު ބ ު
ޔ ި ޝއު ރާ ި ި އދިނެ ވެ. ކ ަ
ޔ ި ޝއު ރާ ި ނކުރެ ވޭި ”، ސގެން .ރު ި ޅ އަ ި ފ ،ރު ި އ ި ފަށަ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ނޓ ްރޯ ެ ކ ް ޅ ޮ އ ް ލއ ް ު
ހންި ، އ ި ކ ި ތ ބނީ ަ ރންެ . ލ ވެ ް ބޑ ަ ް ށ ޮ މ ޑ ޮކްޓަރާ ވަރަ ް ހ ް އ ެ “ ެ ސ ު ށ ޖަދަ ު ނ ު ކ ި ހއ ްޔޭ ި މ ި ނ އ ަ ހ ަ ނ ަ ބނީ ަ ކ ަ ޑޕ ްރެ ސްޑ ް ަ ހ ަ ށ ަ ގ ަ މ ެ ދ ް ބނީ ެ މ ެ ނ ް ތ ް ޮ ނ ޭ މ ޑ ޮކްޓަރު ު މށްު . އރޮ ި ތ ި ފ ި ނކުރު މޭ. ނ ަ ނ ަ މއ ްސަ ަ އޑ ް ަ އ ަ ޓއ ް ހަދާ ަ ޔގ ީ ް ކ ް އއ ް ނޫ ް ލ ެ ސ ެ ޓ ް ްނނީ ެ އޮ ނ ާ މ ި ނއޭ”. ހ ަ ނވެއްޖެއ ާްޔ ތ ީ ަ ޑޕ ްރެޝަ ް ހ ް އ ެ ެ ނ ު
46
ބ ި ކ ި ބ ި ި ށ ލ ަ ްސނީ ަ އ ަ ލ ަ މނީ ަ ގތ ް ވަރަ ް ދކޭ ޮ ނ ެ ހ ް ޖ ް ތ ާ ނފ ާ ތ ާ ސ ާ ކ މެދު މ ީ ު ޖ ި ޝއު ރާ އަ ި ސ ި އވެ. ށ ަ ވނީ ަ ށ ަ މއ ް ަ ތ ަ ަ ފ ެ ކ ް ބ ޮ ލ އަ ް ނ ވެ ް ކ ް ރ ާ ތ ާ ތ ު ފ ު ގ ި މ ި ގ ި އ އ ވީ ަ މކ ީ ަ 2013 ކ ަ އއ ް ަ ތ ަ ބއ ްޔެ ވެެ . ބޑ ު ެ ވ ޮ އ ދި ާ ޭނގ ެ ހ ާ އ ާ ަޔ ު ހ ި ފ ި ނއާ ޖެ ި މ ި ްސރެ ި ނ ި ސ ހތަރު ަ ގނީ ަ ރ ަ ހ ަ މ ް ކ ް ނއު ޯ ނ އެނ ު އ ު އރު ނ ު ެށ ު އަ ހަރު ފ ު
ށ ި ނ ކަށަ ވަރު ވެ ި ނ މ ަ ތ ަ ޝއުރާ ފުރަ ަ އ ަ ސ ކުރަ ް ބ ް ނ އަ ް ޑޕ ްރެޝަ ް ފހަރަ ް ކ ް ެ ށ ޭ
ހއ ް ި ޓ ަ މގ ެ މަސަ އ ް ަ ަ އވެ .އަނެ އ ް ފ ެ ކ ް އއ ް ޮ ހރ ީ ެ ހންނެ ވެ .އޭރު ެ ފއ ް ާޕ ޭ ށ ު ކތ ް ު އއ ް ު ފ ު
ނ ފެ ި އ ވެި . ފެ ި ނ ފެށ ީ ނ ަ އ ވެަ . ނ ް އ އ ް ފެ ް ޖ ެ ށ ެ ކ ް ސ ވެ ް ބ ް ށ ެ ނތީ ާ ސ ާ ނ ދާ ޭ
ތކެއ ް ި ކ ި މ ި ށ ލ ަ މއ ްސަ ަ ބޑ ު ަ އ ަ ޝއު ރާ އަ ް މ ޮ ނ ވެ ް ނ ެ އ ް ފއ ް ާޕ ެ ވތ ީ ާ ދ ވަރު ާ ފ ޭ ސ ު ު
ހންނެ ވެ. ތކެއ ް ަ ސ ަ ދު ަ ވ ް ފ ު
އ ި ސ ޑަ ި ނ ކ ަ އ ަ ނވެގެ ް ޭނ ް ސ ހަދަ ް ކ ް ނ ޯ ވ ް ނ ް ވ ް އވެެ . ހރ ީ ެ ކ އެޑ ް ާ ދި ާ ނ ބ ު މ ު ނވެ ު މ ު
ި ނ ތ ަ މ ފުރަ ަ ލ ް ނ ވެ ް ސވެގ ެ ް ހ ް ބ ް މ ދި ް ނ ެ އ ް ށ ެ “ޝއު ރާ އަ ް ނ ޭ ސ އަ ު ސ ު
ލ ދެރަ ި ކއ ް ި ފ ި ހ އ ދު ަ ލއަ ަ މގެ ސަ ަ ކ ަ ތ ަ ނ ަ ރ ަ ަ އވެެ . ވ ެ ކ ް ބ ް ކ ް ތކުރު ް ށ ާ ވ ު ހ ު ނ ު ބ ު ނ ު ށ ފީ ު
ށ ސަ ކަރާ ތ ް ި ދއ ް ި ސ ި ނ މ ަ ހ ް ނ ެ އ ް ވެ . ނ ވަރަ ް ކގެ ް ނ ެ ނ ޑ ޮކްޓަރަ ް ސޓ ީ ހޯދަ ް ބ ް ޭ ފ ު ށ ު
އަ ި ށ ލ ަ ތށް ،ފުރާ ަ ގ ަ ށ ދި ަ ޓ ަ ސޕި ަ ކ ް ނ ޮ މތްވީ ،އޮ ޕަރޭޝަ ް ޔ ޮ ލ ް ހ ް ކ ޮ މ ެ ނ ސަ ާ ހ ާ އ ު އ ގަދަ ު
އއ ް ި ށ ި ި މޖެނ ީ ގތްވީ”. ގ ަ އ ަ ދއްކޭ ޮ ލޔެ ގެންެ ، ސޓ ީ ެ ށ ޑ ޮކްޓަރަ ް ތ ް އއ ް ޮ ްސ ެ
ހ ި ފ ި ގ ި ށގެންނެ ވެ. ނ ަ ހދި ަ މ ަ ކ ް ތއ ް ބޭރު ޮ ރ ފެ ް އ ެ ފއ ް ާޕ ޭ އ ު ު
DHO.MV
47
DHO‽
ސ ި ުނ ި ުނ. ނގެ ަ “ ަ ހމ ްދަރު ދ ީ ވެ ް މ ް ނ ެ އ ް އރު ެ ސ ވެގެ ް ކލެޕ ް ް ލންގ ް ޮ ލބ ު ނ އު ޅ ު
ނ ި ނ ުހ ި ބގެންނެ ވެި . ލ ި ނ ި ތ ި ށ މ ަ ތ ަ ޝއުރާ ފުރަ ަ ރ ަ ރ ަ ފހަރަ ް ކ ް ޑޕ ްރެޝަ ް ކ ް އހ ީ ެ ދާ ނީ ެ ނ ު
މ އަ ށްި ، ތ ވ ަ ނ ަ ހ ަ ލ ަ ފއ ް ާޕ ެ މއ ް ވެ ް ޭނ ެ ހމ ްދަރު ދ ީ ެ އޭރު އަ ް ތށްު ، ނވޭު . ސ ު އއ ް ބ ު ސ ު
ގ ި ތއ ް ި ހން ،އަ ި ކރ ީ ި ހދިސާ ަ މއ ް ަ މ ަ ހ ަ ޭނގެ ޅގެންނެ ވެ .އ ާ ވ ާ މގެ ާ ާ މ ު އތުރު ު ވ ު ލ މަރު ު ފ ު މ ު
ކ ކ ަ އ ަ ށ ަ ހނީ ަ ށ ަ ަނ ަ ުނވ ަ ނ ގ ަ ފތުެ . ގތ ް ވަރަ ް ނ އު ޅ ޭ ޮ ހ ް ކ ް ހ ް އ ެ ެ ތ ާ މ ު މ މީ ު ބއ ްޔެ އ ް ޖ ެ ު
ތ ި ފ ި ގ ި ވމަށެ ވެ. އ ަ އ ަ އދި ަ ސޓ ް ަ ނ ެ ލ ް ބއ ަްޔ ް ސ ެ ނ ވެ ް މ ް ނ ެ އ ް ވނީ ެ އ ެ ސބުކ ް ޯޕ ް ފޭ ް ށ ޭ ރ ު ހ ު
ސކުނ ި ނޓ ްރޯ ލްކުރަ ނީ ި ހ ި ހގ ެ ި ސކުނ ި ި ޑން. ސ ގ ަ ކ ް ވއާ ޮ ޑއަ ކ ީ ވެ ް ުނވަނެ އ ް .މ ީ ާ ބ ޭ
ވނީ އަ ި ސ ި ކ ި ުނ މއ ް ަ ޑޕ ްރެޝަ ަ ކ ަ އ ަ ލ އަ ް ނ ް ލ ވެ ް ޝއު ރާ ގ ެ ޯ ެ ށ ކުރެ ވ ު ޅ ު ހ ު ށ ު މ ު
މ ި މށް”، ޅ ަ ސކުނޑީގ ެ ަ ކ ެ ހ ް އ ެ ެ ްނނީ މ ީ ާ ލ އަ ނ ާ މވ ީ ާ މއ ް ދި ާ ނވ ީ ާ ހގ ެ އު ު މ ބަދަ ު
އ އާ ި ރ އާ ި ވ ި ޖ ި އލ ީ ޗކ ީ ަ އއ ް ަ ބ ަ ަ ުނ ެ ޭނ އަ ް އވެ .އެއާ ެ ހދި ެ ކ ެ އކު ،އ ާ ތ ާ ރ ާ ށ އެނގ ު ތ ު
ި ޏވެ. ނ ެ ބ ް ޝއު ރާ ު
އ ި ގ ި ތއ ް ި މވެަ . މ ަ ނ ރާ އްޖ ޭ ަ ގ ަ ލ ަ މއ ްސަ ަ ަ ފ ް ކ ެ ނ ވަރަ ް ޑޕ ްރެޝަ ް ސ އަ ހަރު ށ އާ އ ް ު
ގ ި ޔ ި ޭނ ި ސ ަ ހނ ަ ތ ަ ކ ަ ގތ ް ބލީގެ ޮ ށ ވެ ް ްނ ް ޭނ ް ވ ް އ ެ ނ ޮ އދި ް ނ ާ އހ ީ ާ އ ާ ވ މީ ު ނ ބ ު ގ ު އވެ. ތއ ް ނޭ ނގެ ެ ގ ެ ނވ ީ ޮ ވ ް ނޭ ނގޭތ ީ ެ އހ ީ ާ ސ ބުނެ ވެނީ ި ނ ޝއު ރާ އަ ޑ ުއަ ަ ނ ަ ފހަރު ަ އއ ް ަ “ ަ ޭނ ް ހ ް ށ ވެ ް މ އަ ް މ ް ބ ެ ނ ބ ު ފ ި ކށްި ' ، ހި ، އއްޗެ ި ކ ކ ަ އ ަ ލ ަ ށ ަ އ ތެދު ވެ ަ ލ ަ ލ ަ މސާ ަ ބލާށޭެ '. ކ ް ނމާދު ޮ ކ ް ހތްވަރު ޮ ނ ެ ނޫ ް ށ ާ މ ު
ޔ ި ގތ ް ި ނ ރޫ ި އވެ ި ކ ި ހ އަ ި ނ ި ނ ކ ަ ނދި ަ ލ ަ މއ ް ަ ނވެމްބަރު ަ މދި ަ ަ މ ް އ ެ ޔ ޮ ޅގ ެ ް ޔ ޮ ހ ް ދ ު މ ު ފ ު ދކެ ި ލ ޖެ ި ފ ި މ ި ގ ި ބ ި ި ނ ހ ަ ވ ަ މއ ްސަ ަ ދތެރޭ ަ ދ ަ ތ ަ ޅ ް ނ ެ ރ ް އ ެ ނ ޮ ހާ ، ނ ޭ ގ ު ވު ، ކ ު ގ ު ޝއު ރާ ު ގ ި ސ ި ފ ި ބކ ީ ި ނ ނގ ެ ތެރޭ ަ ބ ަ އއ ް ސަ ަ ނ ދި ަ ހީ ަ ޅ ް ޑޕ ްރެޝަ ް ހ ވެ ް ޔ ެ ނރު ވެގެ ް ރމ ީ ާ އ އު ު އވެ. ކ ަ ަ ށ ވެދާނެ ެ މ ް
ފ ި ގތުި ' ، ފ ި ކޑްނީ ފެ ި ސ ކުރަ މޭި . އ ލ ަ އ އޮ ނ ަ އލްވެ ަ ަ ކ ް ހތްވަރު ޮ ްނ މ ީ ެ ނމާދު ވެ ް ށ ާ ހއްގެ ާ
ދއ ް ި ފ ި ނ ި ި ސ ޝއުރާ ގެ މަސަ އ ް ަ ޭނގެ ވެ ް ކ ެ ށ ެ ސ ޑ ޮކްޓަރަ ް ހ ވެ ް ތ ް އވެ .އ ާ ރމ ީ ާ ކ ު
ބ ި ނ ލ ރަ ނ ަ ޭނގެ ަ ނ ަ ތެދު ވެ ަ ކ ް ސ ވެ ް ބ ް ޏ ް ބ ް ސ ާ ސ އ ާ ނވާނެ ދޯ؟ ޭ ގޅެއ ް ު ބލާށޭ ' ު
ޔ ި ޝއު ރާ ި ކ ި ފ ި ހ ި ި ނ ކ ަ ކ ަ އ ަ ށ ޑ ޮކްޓަރު ބުނެ ަ ކ ަ ރ ަ އދި ް އވެެ . އވެ ެ މ ް ޑޕ ްރެޝަ ް މ ު ނ ު
ނ ޖެހޭނެ ި ”، ޏވެ. ޖެހޭނެ ަ . ނ ެ ބ ް ސ ކުރަ ް ނ ޖެހޭނެ .ދުއާ ވެ ް ސ ކުރަ ް ނމާދު ވެ ް ޝއުރާ ު
ތ ި މ ި ކ ި ކ ި ހ އާ ި ފ ި އ ި ގ ި ުނ ި ވ ރ ަ މ ަ ޭނ އު ުފ ަ ތ ާފ ަ ޭނގެ ަ ތ ަ ޒ ް ލ ް ޮ ތ ާ ނ ާ ތކ ީ އ ާ އ އ ާ ރމ ީ ާ އ ު ނ ޖެހ ު ގ ު ފ ި ުނ ި ލ ި ގ ި ކ ި ނ ަ އއ ް ަ ނ ަ ޕ ްރެޝަ ރު ަ ހ އަ ް ފ ެ ރ ް ށ އާ ރމ ީ ާ ވޒ ީ ާ އ އު ޅ ު އ ހަރު ު ތކެވެ .އަ ދިު ،
ކ ި ުހ ި ރ ރ ާ ހ ނަ މާދެއ ް ު
ލވެި ، ލ ި އއ ް ި ލ ހ ަ ކ ަ ހ ަ ހ ަ ހތ ް ަ ްނ ަ ަ ށ ޮ ބ ،ބޭރު ތެރެއަ ް ފ ެ ހނ ާ ވޒ ީ ާ މޖެ ޭ ބއ ްދަ ު ގސް ،މ ީ ު ނ ި ތކެއ ް ި އވެ. ހ ަ ފ ަ ުނ ަ ތއ ް ަ ނ ަ ަ ގކުރެ ެ ކ ް ކ ް ޝއު ރާ ާ ލބ ު
ކ ި ތ ި ި ނ އ ަ ހ ަ ތ ަ ވ ަ ނ ަ ނތ ީ ަ ރ ަ ޑ ޕ ްރެ ޝަ ަ މ ެ މއް ެ ކ ެ ނ ެ މ ް ނ ް ށ ދަ ނީ އ ީ ާ މ ޭ އ ު
ނ ދި ި ނ ނޭ ނ ި ޔ ި ި ށ ހމައަ ަ ނ ަ ގ ،ގަދަ ަ އ ަ ށ ދި ަ ޑޕ ްރެޝަ ަ ކ ް ޅ ް މ ް ކ ް އރު ެ ނ ް ރއު ު ކ ު
ނ ި މ ހކ ީ ދޮ ގެއ ް ަ ބ ަ ުނ ަ ލ ަ ޅ ަ ނ ެ އ ް ނ ެ ކ ް ނ ް ށގެ ް ކ ް ނ ޮ ކ ް އ ބ ާ ނ ސަ ާ މތ ް ވެވޭނެ ޭ ޑޕ ްރެޝަ ު އަ ު
ޝއު ރާ ގެ ދު ި ށ ި ނ އު ޅ ެ ި ނ އ ަ ޅ ަ މ ް ކ ެ އވެ .ފަރު ވާއާ ެ ނޔެ ފުނޑުފުނޑުވ ީ ެ ކ ް ނ ޮ ވ ް ކ ު އ ު އަ ު
ލ ި ކކ ީ ި ސ ި ނ ނ ަ ހ ަ އ ަ ރަ ނ ަ އގެ ް ްސ ް ތ ޮ ޝއު ރާ ެ ށދޭނެ ެ ކ ް ތ ޮ ގޅަ ް ޭނގެ ާ އވެ .އ ާ ށ ާ ބއ ު ލ ު ބ ު
ތ ި ކ ި ގ ި މންދާ ި ނ ބ ަ ތއ ް ބ ަ އ ަ ހތްވަރު ަ ލ ަ ކ ް ޭނއާ ެ އ ެ ވ ް ކ އ ާ މތ ް ާ ސަ ާ އ ު ަޔ ު ނ ކުރަ ު
ވ ި ފ ި ނކޮށެ ވެ. އ ަ ތއ ް އަ ހަރެ އ ް ވެ ަ އ ަ ސ ަ މ ަ ދި ަ ތ ެ ދއ ް ވެ ް ނ ާމ ެ ނ ެ އ ް ޔއ ީ “ ެ ްޓާނލާ” އު ޅ ޭ ާ ވއ ު
ި އވެ. ހ ަ ފ ަ ގކުރެ ެ ޝއު ރާ ާ
ހ ި ްނތ ް ަ ސނ ަ ސ ަ “ދި ަ ތކެއ ް މ ެ އއްވެ ް ހ އަ ހަރު ތެރޭ ެ ރ ާ ދއ ް ާ ނ ާ ހ ު ނޅަންު .
ނ ޝަ ި ނގ ެ ތެރެ ި ޓ ި ސމީން، އަ ، ޔ ް އ ް ހ ް ގތ ް ރަ އ ް ެ ނ ެ އ ް “ ެ ނއްޕި ،ދިލ ްާ ، މ ާ
ވންި . ނ ި ޝއު ރާ ދަ ނ ަ ޔ ަ ކ ަ މ ަ ހއ ް ްނ މ ީ ެ ސ ކުރަ ން .ގުރު އާ ް ނމާދު ވެ ް ކުރަ ން .ދަ ު
މ ި ވ ި އ ި ގ ި ފ ި ޝާ ޒ ް ،ހ ީ ކލ ް ކެނެ ޑީ، އ ަ ނ ޕ ްރޮ ފ ެސަ ރު ޑރަ . ޔ ަ ކ ަ ހ ަ ުސަ ، އދި ް އރޫޯ ، ކ ު
މ ި ގ ި ގ ި ނމާދު ަ ސ ަ ހއ ް ަ މ ތަނެ އ ް ަ ޓ ް ނ ެ ކ ް ވެއްޖެއ ާްޔ އެނގ ޭނެ ޮ ޝއު ރާ ހނީ ާ ޑ ޖެ ު އ ު
އބ ްރާ ި ނ ޖެނެ ރަ ލ ް ި ކ ި ފހީމ ްާ ،ފ ި ނ ި ހއްމަދު، ހމ ް ޝަ ރީފ ް ުމ ަ މޝަ ަ ޔަ ، އލ ް އަ ދި ޮ އޮ ފ ީ ުހ ް ނ ާ
ފ ި ގ ި އ. ށ ަ ްނނެ ަ ަނ ަ ށ އޮޑ ް ަ ނމާދު ކުރާ ނެ ަ ަ ކ ް ނމާދު ޮ އ ވެ ް ތ ް ކން .ވަރަ ް ހނ ާ ސ ު ނތ ު
ޔ ި ޝއު ރާ ި ލސްޓު ި ޅން ”،ޝު ކުރު ގ ެ ި ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ހ ަ ކ ަ ނ ަ މއީލ ް ަ ދ ް އ ް ސ ާ ލ ޭ ފ ު ބ ު ހމ ް ޫ
ލ އަ ޅަ ި މއ ް ނެ ި ސ ޖެ ި ގ ި ގ ި ނ ތ މުސަ އ ް ަ އ ،އެއާ ޕޯޓު މެދު ަ މތ ީ ަ ކޯޓު ަ އގ ެ ް ލ ެ އއްވެ ް އެ ، ހ ު
މ ި އ ި ލ ި ށ ބ ަ ސ ަ ނ ަ މ އަ ށްަ . ނ ަ ބޑ ު ޝު ކުރެ އ ް ަ ކ ް މ ް މ ް މ ޮ ނ ެ އ ް “ ެ ހ ާ ނމައާ ު
ްނނެ ި ”، ފ ި ޏވެ. ށ ަ ަ ނ ެ ބ ް ކ ް ނމާދު ޮ ހނ ާ ޝއު ރާ ު އ ު
ވނީސް”. ނ ެ ާ ދ ު
ުނ ި ށ ި ސ ަ ޟ ަ ފ ް އރު ވެ ް ސ ވެގެ ް ޑޕ ްރެ ް ބޑ ަ ް މ ޮ ނ ެ އ ް “ ެ ނމާދު ސ ފަރު ު ނ އު ޅ ު
ކ ި ޝއު ރާ ބޮޑ ެ ި އ ި ގ ި ި ނ ަ ތ ަ ނ ހަނގުރާ ަ ތކެއ ް ރއެރު ް މ ޮ ކށް ،ހ ާ ޑޕ ްރެޝަ ާ ތ ު ަޔ ު
ފ ި ސ ި ށ ި އ ި ގ ި ރންި ”. ކ ި ްނ އ އޮ ނ ަ ނ ަ ހނ ަ ތ ަ ވ ް ްނ ް ދކޭ ޮ ޝއު ރާ ެ ޑޕ ްރެޝަ ންއާ މެދު މ ީ ު ގ ު ު
ކއު ި ނ ސެ ި ސ ި އ ި ހޯދަ ި ސ ކ ް ނޓ ް” ޯ މ ް ސ ެ ފ ް ނ ޯ އ ް ލ ެ އންޑ ް ޯ ރޓ ީ ެ އ ް ލ ް އވެެ “ . ފ ެ ބޗެ ާ
ހ ި މވެ. ކ ަ މއ ް ަ ރ ަ ލ ެ ށ ެ މ ް ކ ެ ޅ ް ށ ހީއަ ކ ީ ެ ކ ް މ ޮ ނ ެ އ ް ެ ބ ު ނ ު ގ ު އއ ީ އަ ގީދާ އާ ު ބޑ ު ު
އ ި މ ި ި މތްކުރެ ވުނެ ވެ. ލ ަ އވެަ . އޓްވެ ަ ޭނ ަ ނ ަ ފ ެ ނ ް ފ ސަ ާ ވޒ ީ ާ މ އަ ހަރު އ ާ ޖ ޭ ވނީ ގ ްރެ ު
ތ ި ގ ި މކ ީ ި ދ ލ ަ އ ަ އ އު ޅ ޭ މ ީ ަ ނ ަ ކ ަ ޅ ަ ކ ަ އ ަ އހ ީ ެ ނ ެ ވ ް މ ް ކ ެ ޑޕ ްރެޝަ ް ެ މތ ް ާ ނ ސަ ާ ރވެ ޭ ކ ު ހ ު ކ އަ ު މ ު
މ ި ކ ި ލ ި ކ ކ ަ އ ަ ތ ަ ރ ަ މންނެ ވެެ . މ ވެ ް ގ ް މގ ެ ޮ ބަރު ދަ ް ސ އ ާ ހ ާ މ ު ލ ު ޭނ ދަ ނީ ު ނޖެ ު އކުރު ު ނ ު
ވ ި ކށް ،އަ ި ނ ި ށ ސ ަ މއ ް ަ ޝއު ރާ ަ މއ ް ަ ަ ބ ް ލ އަ ް ޚއ ްސަ ޮ ލކުރެ ެ ކ ް ކ ެ ހ ާ ށ މަރު ާ އވެާ . ބ ު ގ ޫ
ނ ި ި ި އވެ. ޝއު ރާ އަ ަ މ ެ ނ ެ ށ އަ ދިވެ ް ކ ް ސ ު މ އު ނދަ ގ ޫ ދަ ތުރު
އވެ. ކ ަ އއ ީ ަ ބ ަ އއ ް ސަ ަ ނދި ަ ދކެ ެ ޭނ ެ މ ް ބކ ީ ެ ޔ ެ ށ އ ާ އ ާ ޭނ ު
ތއ ް ނޫ ން. ެނ ަ ގ ެ އ ޮ ށ ެ ފ ް ނސްެ ، ކ ް ެޔ ޮ ނ ދު ޅަހ ޮ ުށ ް އތެރެ ު ށ ފ ު “ބޭރު ފ ު
އސަ ި ސ ި މތްވީ. ލ ަ އޑ ާ ަ ބ ަ ސ ސަ ަ ގ ް ނ ޮ ހމައަ ް ކ ެ މވެ ް ނ ެ ކ ް “ ޮ ސ ސަ ާ ބ ާ ށ ު ހދި ު
ވ ި ސ ށ ދަ އ ް ަ ކންަ . ސ ަ ގ ް ށ ޯ ސ ވަރަ ް ކން .އަ ދިވެ ް ނ ޑ ޮކްޓަރަ ް އދު ް ބ ް އަ ދިވެ ް ގ ާ ސ ޭ
އ ދަ ި ްނ ި އ ި މ ހރ ީ ަ މށް .އަ ގީދާ ގެ ސަ ަ ކ ަ ނ ަ ބ ަ ކ ސަ ަ ކވެގެ ް ތއ ް ެ ވެދާނެ ެ ބނ ާ ޅ ު ރ ުފ ު ބ ު އ ު ބ ު
ގ ި ސ ސ ަ ްނ ދު ަ އ އޮ ނ ަ ސ ގޭ ަ ސ ަ ދު ަ ނ ވެ ް ތއ ް އާ ދޭ .ކެއު ް ވ ް ގ ް ނ ޮ ތއ ް އާ ދޭ .ބޭރަ ް ވ ް ށ ު
އާ ި ޏވެ. ނ ަ އަ ، ނ ެ ބ ް މ ް މ ދެރަ ވެދާނެ ތީއާ ”،އ ާ ޭނ ު
ހ ި ނކުރެ ވޭި . މތ ް ވެވޭ ަ ލ ަ ހ ފަސޭ ަ ޑޕ ްރެޝަ ަ އަ ދި ރަ ނ ަ މއ ް ކ ެ އ ް ނކ ީ ެ ނ ސަ ާ އ ާ ގޅެއ ް ު
ލ ި ނ ި ށ ި ސ ނ ަ ގ ަ ހނ ަ ކ ަ އ ަ ނ ވެ ް ކ ް ބދާ ެ ތ ް އ ޮ ށ ެ ްނ ް ހ ް އ ެ ކ ެ ެ ހތްވަރު ު ނ މީ ު މ ު
މއ ްި ”، ޏވެ. ބޑ ު ަ ނ ެ ބ ް ކ ެ މ ޮ ނޫ ން .އެއަ ް ށ ވުރެ ާ ޝއު ރާ ު
ވ ި އ އަ ި ގ ި ި ކ ށ މީ ަ ސ ަ މއ ް ަ ތ ަ ޝއު ރާ ަ ބ ް ލ އަ ް ދކޭ ޮ ޭނ ެ ލކުރެ ެ ހ ާ ށ މަރު ާ އވެ .އ ާ ހ ު ގ ު ބ ު ގ ޫ
48
DHO.MV
49
DHO‽
illustr ated by
written by
A Z L EI N A FAT H M AT H
N I U M AT H U L L A I D H R EE S
ދި ި ނ މގެ އާދަ ަ ރ ް ކ ު ލ ު ތއ ް ބަދަ ު ޅ ު އ ު ރ ު
އގަނޑ ު ލަނޑުދަނ ި މ ި ނ ަ ވ ް ޑ އަ ް ނ ު ށ ު
ނ ރ ް އ ް ކ ު ދ ު ނމ ީ ު ު
ލ ި މ ށ ަ ކތ ް ފ ުެށ ަ ނ މަސަ އ ް ަ ނ ެ އ ް ހ ެ މ ް އކުރަ ް ބަރު ދަ ް ފ ު ނ ު
ލ ި ގ ި ނ ބޑ ު ަ ތއްގެ ތެރޭ ަ ވ ް ތ ް ށ ޮ އ ވަރަ ް މއ ްދަ ެ އ ާ ނ ު ކުރު ު
ކއ ްޓާ ި ނ ި ި ކ ވނީ ަ މ ަ ކ ަ އއ ް ަ ގ ަ އ ް ކ ް ނ ކުރެ ވޭ ެ އ ް ނ ދަ އ ް ާ ށ ާ
ލ ި ވ ަ ވ ަ އއ ް ބ ެ ޭނ ް އކުރަ ް މކ ީ ބަރު ދަ ް ޭނ ް ނ ާ ނ ބ ު ނ ު ނ ު ބ ު
މވެ. ވ ަ ސ އަ ަ ތ އަ ަ ަ ލ ެ ށ ެ ހ ް ވ ް ދ ޯ ނބަރު ދަށަ ް ނ ް ށ ޭ ބ ު
މކެވެި . ގޅ ޭ ި ނ ގ ަ ށ ހަދަ ް ތ ް މ ޮ ްނ ެ ނ ގެ ް ހ ް ވސ ު ނ ު މީ ު
ތ ކުރާ ި ސ ސ ަ ކެއު ަ އރު ވެ ް ލ ގ ެނެ ް މ ް ކސްރަ ު ށ ބަދަ ު
ހންި ، ހ ަ ސއ ް ަ މަސަ އ ް ަ ނ ވެދާ ނެ ލ ް ތ ް ށ ގެއ ް ު ކތްކުރާ މ ީ ު
ނ ހ ަ ފ ަ ްނ ަ ލ އަ ނ ަ ބަރު ދަ ަ މ ް ކ ް ނ ް ނ ާ ވ ު ނ ު ގ ު ށ ބަދަ ު
އވެ. ހއ ްޓާ ަ ބ ަ މގެ އާދަ ަ ތ ަ ގ ަ ނ ފެނެ ެ ތ ް ކ ް ފަދަ ޮ ށ ކެއު ު
ލ ި ށ ި ގ ަ މގ ެ ސވެ ،ބަރު ދަ ް ނ މާޔޫ ް ހ ް ވަރަ ް އކުރު ު ނ ު ނ މީ ު
ނ ި ޓ ި ވ ި ށ ތ ަ ގ ަ ނވަރަ ަ އ ަ ކ ް ވ ޮ ހއ ް ެ މ ެ ދ ެ ކށްެ ، މ ް ކށީގ ެ ް ެ ނ ާ
ގ ި ހ ި އ ނ ދު ޅަހ ޮެޔ ބަރު ދަނެ އ ް ަ ަ ހ ް ށގަނޑ ު ބަރު މ ީ ު
ށ ތ ަ ކރީގ ެ އާ ދަ ަ ހއ ްޓާ ަ މަސަ އ ް ަ ކ ް ލ ެ އވެ .އަ ދި ު ކތ ް ު
ލ ި ލ ި ނ މ ަ މ ަ ނ ަ އކުރާ ަ ވ ް ބަރު ދަ ް އ ު ކ ު kg 4-1 ހ ު ނ ު
ވ ި މ ދި ި ކ ށ ަ ތ ަ މގެ އާދަ ަ ނ ަ ނ ަ ހނ ަ ކ ް ޭނ ް ްނ ް ޅ ު ރއު ު ނ ބ ު ު
ލ ި ށ ވ ަ ހ އަ ަ ކ ަ ވ ަ ހ ް ށ ެ މ ް އވެ .ބަރު ދަ ް ރު ޖ ޫއަ ވެ ެ އ ާ އ ާ ނ ު
އވެ. ރަ ނ ަ ޅވާނެ ެ ގ ު
މވެި . މ ި ހ ަ ސޢ ް ަ ބއ ް ަ ށ ަ ތ ަ ގ ަ ތށް ނ ެ ހ ް ނކުރު ް ޓ ް ކ ް ޮ ނ ު
ފ ި އ ި މ ި ދއ ް ި އދާ - ށ ަ ހ ަ ސއ ް ަ ސ ަ ކ ަ ތ ް ޔ ް ނ ެ ތ ކުރު ާ ކސްރަ ު ު
ަށ ި ލ ި ހ ި ަ އކުރަ ް ށގަނޑުގ ެ ބަރު ދަ ް ނ ފ ާ އރު ނ ު
މ ި ހ ި ފ ި އ ަ ަ މގ ެ ޭނ ް ނކުރު ާ ރ ކ ާ ތކުރު ު ކސްރަ ު ާނ ބ ު އދާ ު
ފ ި ހ ި ހ ި ވ ުމންދާ ނެ ަ ށ ަ ނ ަ އދާ ގެ ށގަނޑ ަ ް ާނ ކެއު ުމ ް ރ ކ ާ ު
މކ ީ ލ ަ ހނ ަ ކ ް ށ ޮ ދަނގެ percent 10-5ދަ ް ށ ު ްނ ބަރު ު ު
ކކ ީ ދި ި ހ ަޔ ަ މގ ެ ބ ަ ތ ަ ގޅުއާ ދަ ަ ރަ ނ ަ ނޖ ެ ެ ށ ހަދަ ް ކ ް ޅ ު ރއު ު
ލ ި މ ި އ ނ ަ ަ ާނލާށެ ވެ .ބަރު ދަ ް ނ ހަނދާ ް ތ ް ނ ު ނއްތ ު
ފ ި ނ ި ހ ި ށ ަ ހ ަ ސއ ް ަ އ ަ ތ ް މ ް ާސލްކުރެ ވޭ ވަރު ގެ އަ ދި ެ އދާ ކ ު
ލ ި ތކ ީ ކ ަ މގ ެ މަސަ އ ް ަ އކުރު ަ މ ް އވެ .ބަރު ދަ ް ެ ށ ކުރު ު ނ ު
އގަނޑ ު ލަނޑ ުދަނ ި މ ި ގ ި ނވ ީ ޑ އަ ަ އ ަ މ ަ ށ ހަދަ ް ކ ް ކުރު ު
ލ ި މން، ސ ަ މކެވެަ . ކުރާ ނެ ަ ނ ބަރު ދަ ް ހ ް ލ ް ކ ެ ވ ު އ ު ނ ު ލ ު
ެޔ ި ސއ ް ަ ެނ ަ ނ ވެއްޖ ަ މ ަ ކ ަ ގތ ީ ަ ަ ތއ ް ހ ެ މ ދު ޅަހ ޮ ށ ހަދަ ް ކ ް ވ ު
ކ ި އދާ ުހ ި ފ ި ި އ ޅ އާދަ ަ ާނ ކެއު ުމގެ ރަ ނ ަ ށ ަ ހ ަ ސއ ް ަ ތ ް ތ ާ ރ ކ ާ ގ ު
ށ ި ލ ި ހ ި ތ ނ ދު ަ ގ ަ ަ ކ ް އ ޮ މގ ެ ފުރު ސަ ު ހ ހުރު ު ވ ު ށގަނޑ ު ު
ދ ި ގ ި ނދިރެ ވެ. އަ ދި ބަރު ދަނެ އ ް ަ ނ ވަރަ ް މހުރު ް އ ެ ށ ާ
ގ ި ހ ި އ އަށަ ގަނެ - ށގަނޑ ު ަ ޅ އާދަ ަ ތކުރު ުމގެ ރަ ނ ަ ަ ގ ު ކސްރަ ު
މ ި މކ ީ ކ ަ މ ަ ހ ް ނ ެ އ ް އވެެ . ނ ެ ްނ ެ ވެ ް ސ އޮ ނ ާ ނ ު މ ު
ތ ި ކ މަސަ އ ް ަ ރ ަ ތ މަސަ އ ް ަ ކތ ް ކ ާމ ެ މވެ .ކެތ ް ެ ކތ ް ކުރު ެ ވޭ ޯ އ ު
ފހުި ، ލ ި ހ ި ށ ތ ަ ހ ަ ސއ ް ަ ށ ަ އކުރު ަ ަ ކ ް މ ް ށގަނޑުގެ ބަރު ދަ ް ނ ު
ނ ލަނޑ ުދަނ ިޑ ހ ި ތވެ. ގ ެ ވ ް ކުރު ުމ ް ނ ާ ާސލްކުރެ ު
އ ި ގ ި ކ ި މވެ. ނ ދު ަ ގ ަ ދަނ ަ ޓ ަ ަ ހ ހުރު ެ އ ެ ވ ު އ ބަރު ު
ލ ި ގ ި ި ށ އ ކުރު ަ ތ ަ މ ް އ ބަރު ދަ ް ެޔ ޮ މއ ީ ދު ޅަހ ޮ ނ ު ގ ު އ ި މވެ. ނ ަ އއ ް ަ ޅދާނެ ަ ކ ެ ކ ް ބ ެ ސ ެ ހުރަ ް
50
ާސލ ުްނކުރެ ވޭނެ ި ހ ި ށ ނވަރަ ަ ކ ް މ ް
DHO.MV
DIET ?NUHIKUNEE KEEVE
ކެވޭ ި ަރ މ ް ނވ ު
ޓ ި ކރ ީ އާ ި މވާއާ ީ ނ ވ ް ބރަ އ ް ެ ަރ ާ އ ޭ ހ ު ތ ު
ފ ި ްނނީ “”fat free އ އޮ ނ ަ ށ ހީވެ ަ ހނ ަ ަ ްނ ް ބ ެ އއ ް މ ީ ު
ުށ ރޮ އ ްޓާ ި ބތޭ، މގ ެ ަ ަ ލ ު އ ރަ ތ ް ހަނޑ ު ު ކނީ އާ ޓާ ފ ު
ގ ި ކރ ީ އާ ި އ މ ަ ވ އަ ކ ީ ަ ހ ް ބ ެ މ ާ ތަރު ާ އ ޭ ނ ކެއު ު އއ ް މ ީ ު
ފ ި ހ ި ްނ ހނ ަ ށ ަ ލ ަ ޖ ަ ތ “ަ ”sugar free ވ ަ ނ ަ ކ ް ބލ ް ޮ އ ޭ އ ު ު
ލ ި ނ ވ ަ ކ ަ އ ަ ުނ މ ީ ުހ ް ކ ް ސ ބަރު ދަ ް ކ ވެ ް ެ ނ ނޫ ޅ ެޔޭ ބ ާ އ ާ ނ ު މ ު
ި ވ ކ ަ އ ަ ހމ ަ އއްޗެއ ް ނޫ ނެ ވެެ . ވ ެ ޭނ ް ަނ ް މ ާ ނ ާ ކ ޭ މ ު ނ ބ ު
ކ ި ނ ި މ ި ހ ި އއްޗެ ި ނ ރ ަ ގ ަ ކ ަ ސ ބަރު ދަ ް ޔ ް ޭނ ް އ ް ނ ެ ތ ް ެ ނ ު ނ ބ ު
އ ި ތއ ް ރޮ އ ްޓާ ި ކ ި ހ ކ ަ ކ ަ އ ަ ސ ަ ދއ ް ނޫ ނެ ވެެ . މ ެ ވެ ް ކ ާ މ ު
އއ ް ި ބގެ ި ފ ި ގ ި އާ ި ށ ނވަރު ަ އ ަ އ ަ ކރ ީ ަ ޗއ ްސަ ް މތ ީ ެ މ ް އ ތަރު ާ
ި ާނ ަ އއްޗެއ ް ކމަށެ ވެެ ”fat free“ . ނވ ެ އތުރު ު
އ ރޮ ި ނ ތ ަ ވ ަ ނ ަ ަ ދ ް ކ ެ ތ ެ ހއ ްޔެ ވެ؟ ެ ތއ ް ެ ބ ެ ބ ާ އ ު ށ ު
ށ ބަނޑ ު ުފ ި ތކެ ި ވތ ީ ި ރ ވ ަ ނ އަ ަ މ ަ ހ ް ނ ކުރު ުމ ް ޭނ ް ާ ތ ބ ު
ހކުރު ި ގ ި އ ި ގ ި މތ ީ އއ ީ ަ ނ ަ ނ ަ ގ ަ އ ަ އ ަ ވ ަ މ ަ ަ މ ެ ޔ ް ސ ޭ ކ ު
މ މެދު ި ހއ ްޔެ ވެ؟ ްނ ަ އއްޗެއ ް ަ ަ ނ ެ ލ ް ނ ެ ކ ް ކނީ ޮ ވސ ާ ކ ާ
ޓ ި ނދ ީ ި އ ި ހ ި ނ ހއ ް ަ ފ ަ ހ ަ ވ ަ ށ ބަނޑ ު ަ ވ ަ އަ ދި އަ ަ ދ ް ހ ް އ ޭ ޔ ު
ި އވެ. ޗ ަ އއ ް ަ ހނ ަ ށ ކެ ަ ނވަރަ ަ ށ ވާނެ ެ ކ ް ްނ ެ ކ ް މ ް ލރ ީ ު
ގ ި ާނ އ ހުރު ަ ދަނއ ް ަ ށ ެ މ ް ެ ދު ޅަހ ޮ ދ ކ ާ އހީވެ ޭ ެޔ ބަރު
ކރ ީ އާ ި އވެ .މީގ ެ ި ތ ި ވ ރވެ ެ އހ ީ ެ ެ މ ާ އތުރު ން ،ތަރު ާ އ ޭ
މތ ީ ި ގ ި ި ށ ނވަރަ ަ އ ަ ކށްަ fat free yogurt ، ލ ަ މސާ ަ ކ ް މ ް
ގ ި ކ ި ވ ި ޔސް ،ކެވޭ ި އ ި ގ ި އ ނގަނޑެއ ް ަ ނވަރު ަ ވ ަ މ ަ ަ މ ް މ ް ކ ު
ރ ި ހ ި ފ ި ހ ި މއ ްދާ ަ ނގ ަ ގ ަ ށ ަ އަ ކ ީ ަ ތކެއ ް ށގަނޑ ަ ް ުނ ާ އދާ ު
ފ ި ނ ޔ ަ ނ ަ އ ހުރެ އްޖެ ަ ޅ ަ ަ އއ ީ ބަރު ދަ ް ގޓ ް ެ އ ޯ މ ެ ހކުރު އަ ާ
ލ ި ޓ ި ހ ނ ފަސޭ ަ ހއ ް ަ ބ ަ ަ އކުރަ ް ެނވ ީ ބަރު ދަ ް އގ ެ ް ނ ު ނ މ ު
ކރ ީ އާ ި ލ ި ނ ވ ަ ޭނ ް ވގެ ް ކ ެ ެ މ ާ ތކެއްޗެވެ .ތަރު ާ ނ ާ އ ޭ ވ ބ ު އ ު
ތ ި ލ ި ޗ ަ އއ ް ަ ހ ަ ނ އު ޅ ޭ މ ީ ަ ނވެ ކ ް ވ ެ އހ ީ ެ ށ ެ ކ ް އކުރަ ް ރ ާ ށ ު ު
އވެ. ނވެދާނެ ެ ު
ަނ ި ފ ި ށ ި ހ ި ނ ގ ަ އދާ ަ ބ ަ ނ ަ ށގަނޑ ަ ް މ ް ލ ޭ ނހ ު ތއ ް ު ކުރު ު
ނ ވ ް sugar free / fat freeއަ ް ށ ބަރޯ ާ ސ ު
މ ި ގ ި ި ށ “”sugar free ގ ަ ހ ަ އވެަ . ހނ ަ ތ ް މ ޮ އދާ ނެ ެ
އވެ. ގ ަ ުނ ެ
އ fatގެ ި ގ ި ުނ ި ި ދއ ް ަ ކ ަ ދއ ް ަ މ ް ކ ެ ސ ޯ ބ ް މ ް ކ ެ ސ ޯ ބ ް ށ ބ ާ ނވަރު ނ ި ސކޯދު ި ތގެ ި ނމަި ، މ ި ނ ގ ަ ބ ަ ށ ހުރެ އްޖެ ަ ަ އ ް ބ ް ކ ް ތ ޮ މ ާ ވ ު ލ ި ށ ހ ަ ނ އު ޅ ޭ މ ީ ަ ކ ް އކުރަ ް ނ ކުރަ ންޏާ ބަރު ދަ ް ޭނ ް ނ ު ބ ު
ި އއ ް އހ ީ ެ ރ ެ ތ ު އ ު
ލ ި އވެ. ނ ފަސޭ ަ ނވެދާނެ ެ އކުރަ ް ބަރު ދަ ް ހ ު ނ ު
ވ ި ހ ި ނވަރު ދެނެ ގަނެ ، ަ މ ް ޭނ ް ށގަނޑ ަ ް ނ ާ ށ caloriesބ ު ވ ި ހ ި ނ އާދަ ކުރާ ށެ ވެ. އ ަ ަ ކ ް ނވަރަ ް މ ް ކށީގެ ް ށ ެ ށގަނޑ ަ ް ށ ާ ނ ާ ތކެ ި ޯނ ލ ަ ބ ަ ވ ެ calories ނ ެ ތ ް ކ ޯ އތެރެ ާ ާ މށް ،ފ ު ބ ު ނ ކުރެ ި ތ ި ތކެ ި applicationފަދަ ަ ވދާނެ ޭނ ް މހާރު ބ ު ތއ ް ި ށ ި އވެި . ނ ަ application ގ ަ މފަދަ ވަރަ ް ެ މހާރު އވެ. ހުރެ ެ
‽DHO
51
illustr ated by
written by
MOOSA MUMDHOOH
A M I N AT H SH I FL EEN
މަ ށަ ށް ކި ޑް ނީ އެ އް ، މި އޮ ތީ ގެ އެ އް ! މާލޭން އެ ާޕޓްމެންޓެއްގެ ބަދަ ުލ ަގ ި ޔވ ެ؟ އ ކިޑްނީއެއ ް ދ ީ ާފނަ ން ހެއ ް ެ ދ ކިޑްނީ ފެއިލ ް ވެގެން ،ކިޑްނީއ ެއ ް ހޯދު ަ މދު ނަ ޒ ީރު ( ަ މހައ ް ަ މއ ީ މާލެ ަ ކ ި ި ރ އސް ުލ ނަ މ ެއ ް ނޫ ން)ގެ ެ ށ އ ޭނާ ު މ ް އ ަފން ު ށ ު އ ް އމުރު ން އެންމ ެ ަ 30 އތ ް އެންމ ެ ަފ ުހ ފިޔަ ަ ކރަ ން އ ޭނާ ަ ހަނގުރާ ަ ދ ކިޑްނީ އ ަހރު ަގ ި އ ެ ށ އެޅެން ޮ މ ާ ވޅެވ ެު . އ ް ކމިޔާ ބު ު މން ދިޔަ ކ ަ މށެ ވ ެ .އ ެ ަ ކ ަ ކ ޖެ ުހނީ ަ ސއ ް ަ މ އ ޭނާ ަ ތ ަ މން އެންމ ެ ުފރަ ަ ކ ި އ ި މ ަގ ި ވނީ ދި ި ކ ެ ނވ ެ ު މ ު އ ުޅ ު ރ ު ރ ު ބ ުލ ު އ ް ވ ު ފެއިލ ް ު ށ ަގ ޫ އދިނީ ަ އ ަފންވި ތުއ ްތު ދަ ި ހ ަފހައްޓަ ި ކ ުޅ ި ރ ުފޅެވ ެ. އުއްމ ީދު ގެ ުހ ުޅ ޮ ށ ު އ ަލ ް
52
DHO.MV
h e a lt h KIDNEY DEMAND
ފ ި އ ި ކ ި ނ ި އލ ް ި ކޑްނީ ފެ ި ދ ި ށ ރވެ ަ ނ ަ ވ ަ ވ ަ ހއ ްޓާ .ވަރަ ް ހ ް ެނ ް ގނީ އަ ް ކ ް " ެ އ ު ނހ ު ނ އެނ ު
ކ ި ށ ި ތ ަ އވެ .ޝަ ރު ަ ކޑްނީ ަ ގ ަ ޭނގެ ކ ް ރ ެ ތ ް އއ ް ޮ ހގެ ވައު ދާ ެ ެ ށ އެދު ނީ އ ާ ހދި ާ އ މީ ާ ޔ ު
ގ ި ކ ި ވ ި އރ ީ ދަ ި އއީި . ތ ި ހތ ްދަ ި ި އ އރ ީ ަ ޅގަނޑ ު ަ ޅ އު ަ ހ ަ ވ ަ ފ ް ށ ެ ތ ް ކޅެއ ް ެ ތ ޮ ނ ާ އރު އަ ު ރ ުފ ު ގ ު ވ ު
ނމަށެ ވެ. ސ ވަރަ ަ ކ ް ެޔ ދު އާ ޮ ށ ހ ޮ ޭނއަ ް ނ ޮ ކ ް އއްވެ ް ތ ެ ކށް ،އ ާ ލ ާ ށދި ު މ ު ށ އާ އ ް ު މ ު މައު ޫ
ހތަރު އަ ހަރު ގ ެ ި ނ ަ ކއްޖެއ ް ހ ް ނ ެ އތުރު އަ ް ނއޭ ”،އު މުރު ް ްނ ެ ނވެ ް ހނ ާ ނ ު ސ ު ު
ގ ި އވެި . ގ ި ނ ީ އ ލ ަ ބ ރަ ނ ަ ޭނގ ެ ަ ތ ަ ަ ގޅ ީ ެ ދކޭ ޮ ނޒީރު ެ އ އ ާ ކޑްނީގ ެ ބަދަ ު ސ ު ގ ު
ޏވެ. ްނ ަ ހނ ަ ނ ެ ބ ް ނޒީރު ު ު
ތއ ް ނެ ި ކ ރު ި ނ ސ ަ ަނ ަ ދވޭނެ ތ ަ ލއ ް ަ ތއ ް ަ އ ަ ތއ ާްޔ ުމ ް ގ ެ އއ ް ޮ ޓވެެ . ޭނގެ ުހއ ް ެ ކ ް ވ ް ޔ ެ ެ ނ އ ާ ފ ާ
ދ ި ސ ި މ މެދު ި ދި ި ދ ސ ަ ނ ަ ނ ަ ވ ަ ކ ަ ނ ެ ހ ް މ ް ތ ް އގެ ެ މވެ ް މ މާޔޫ ް ނ ެ ތ ް ޅ ާ ސ ޭ ފ ު ރއު ު
ސ ަ ަނ ަ ހ ތ ަ ކ ަ އ ަ ނ ނެ ތ ް ކ ް ވ ް ކ ެ ތވެެ . ށ އޮ ެ ޭނއަ ް ދވެ ް ސ ެ ނޓ ް ވެ ް މ ް އ ާޕޓ ް ެ ެ އ ާ ނ އ ާ މ ު
ސ ދި ި ކ ި އ ދަ ި ނ ދަ ި ނ ހނ ަ ޓ ަ ށ ަ ޅ އު ަ ވ ަ ްނ ް އ ވެ ް ފޅަ ް މންެ ، ފ ް ހ ް ނ ެ ަނ އަ ް ރ ު ރ ު ވ ު ނ ު ފ ު ރ ު
ހނެ އްތޯި ، ކ ި ނ އު ޅޭނީ ި ޭނ އއްޗެއ ް ޯ ނ ެ ކ ް ސ ޮ ދނީ ވެ ް ހ ް ތ އ ާ ވއ ް ާ ކނީ ،އަ ދި ޭ މީ ު
ޭނ ފަށަ ި އވެި . އ ި ގތ ީ އ ަ މގެ ބުރަ މަސަ އ ް ަ ކޑްނީ ެ ޅ ެ މ ކަނޑ ަ ެ ކތ ް އ ާ އ ާ އއ ް ހޯދު ު ޒ ު ޭނ އަ ު
ތ ި ި އވެ. ލ ކުރެ ެ ސ ާ ހ ާ ހ ާ ވ ު ތ ު
ހ ި ބންނެ ވެ. ެ އ ާ ހސާ ު
ނޒީރު ފަދަ ި ގ ި ބ ި ި ނ ނެ އ ް ި ނ އވެަ . ޓ ަ އ އޮ ތ ީ ަ ތއ ް ރާ އްޖ ޭ ަ ލ ަ ކޑްނީގެ ަ އ ް ފ ެ ހއ ްދު ް
މއ ީ ި އ ި ގ ި ބ ި ށ ގެނ ަ ހ ަ ތ ަ ަ ނ ވެ ް ްނ ް ތ ް ނ ޮ ސ ނޭ ނގ ޭ ާ ހ އު ނދަ ގ ޫ ގ ު ު ނޒީރު
ހ ،އަ ދި ި ނ ޖެ ި ި ކ ތކެއ ް ބ ަ އ ަ ޖ ަ ނ ަ މންދާ ެ ލ ް މހާރު ވެ ް ލ ް ކޑްނީ އަ ް ސ ސަ ާ ށ ސަ ާ ަޔ ު ހ ު
ލގެ ތެރެ ި ބލ ީ އާ ި އއ ް ި އކެވެި . އންނެ ވެ. ތ ަ މ ފުރަ ަ ހަނގުރާ ަ މ ެ ނ ެ އ ް ތ ެ ބ ޯ ކޑްނީ ެ މ ެ އ ާ ލ ޭ
އ ި ގ ި ފ ި ލ ި ބ ި ނ ނ ަ އ ރާ އްޖ ޭ ަ އ ަ ވ ަ އ ަ ހ ް ލ ް ކޑްނީ އަ ް ބވެ .ފ ޭ ް ތއ ް ެ ެ ޖ ާ ށ ސަ ާ ހ ާ ސބުކ ް ާ ހ މީ ު
ލގެ ތެރެ ި ނ އާ ި ނ ށ މަދު ގުރޫ ަޕ ަ ކ ަ އ ަ އ ް މ ް ކ ް ލގެ ގުރޫ ަޕކ ީ ވަރަ ް ެ އ ާ ކ އ ާ ޭނގ ެ ޭ ވ ު ށ ު މ ު
އވެި . ރ ި ސ ި މ ި އ ި ލ ި ނ ގނ ަ ކޑްނީ ަ ނ ބ ަ ގ ަ ނ ަ ފ ަ ށ ަ ްނ ް ްނނެ ެ ކ ް ސޗ ް ޮ ކ ފެނ ާ ފ ާ ާ ަޔ ު
ކ ދި ި ތ ހ ަ ކ ަ އ ަ މ މީ ަ އ ގ ްރޫޕްގެ މ ީ ަ އވެެ . ކ ެ ނ ެ އ ް މވ ީ ެ ސ ެ ވެ ް މގެ ާ ހ ާ ކ ދި ާ ހ ާ ލ ު ޅ ު ރއު ު މ ު
އދި ރޮ ި އ ި ްނ ި ފ ި ކޑްނީއަ ަ ަ ނގ ެ ހ ް ދ ް ށ ެ ކ ް ސ ެ ހނ ާ އ ާ އ އާ ޭ ސ ކުރާ މ ީ ު އއްކުރާ މ ީ ު
ށ ި ހ ި ށ ޔ ކުރެ ވޭ ަ އއ ް ަ ޭނއަ ަ ކ ް ބލ ީ އާ އ ް ުމ ޮ ނ ެ ދ ް ތވެެ . ށ ނެ ެ ކ ް ކޑްނީ ެ ކ ް ތ ް ރ ޮ ހދި ާ ނ އ ާ ގ ު ު
އ ި އ ި ބ ި އ ި ބ ި ބ ި ި ކ ވައު ދު ަ ލގެ ަ ރ ަ ސޓ ް އޮ ތ ީ ަ ތއ ް ކ ެ ހންނެ ވެެ . ރ އަށެ ވެެ . ލ ް ކ ާ ލ މީ ު ހ ު
ނ ި ކ ި އއ ް ި ނ ި ި އވެ. އ ަ ވ ެ ގ ެ ވ ޮ ނ ވެ ް ކ ް އވެެ . ތ ެ ބ ޯ ކޑްނީ ެ ށގެ ް ކ ް ނ ޮ ލ ް ބ ާ މ ާ ސ ާ އއު ާ ލ ޭ ތއ ް ު ޔ ު
ފ ި ހޅަ ި އ ި ތ ި ހ އ ަ އ ަ ނ ހުށަ ަ ނމ ް ަ ވެަ ، ގ ެ ޓވެޮ . ހއ ް ެ އ ެ ހ ް ތއ ް ެ ތއ ް ނެ ތ ް މ ީ ާ އ ާ ތ ާ ބ ު ކ މީ ު ފ ު
ލންި . މ ި އނގ ޭ ﷲ ނ ަ ހ ަ ހ ަ ޅގަނޑ ު އު އްމީދު ކަނޑ ަ ެ ނ ވެ ް އ ް “ ެ އ ާ އއ ް ު ސ އަ ު ތއ ް މެދު ވެ ި ޏވެ. ކންަ ”، ވވާނެ ަ ރ ކުރަ އ ް ަ ސ ރަ ނ ަ ނ ެ ބ ް ގ ެ ޅ ޮ މވެ ް ނ ެ ކ ް ޮ ނޒީރު ު ގ ު
ރޮ ި އވެ. ސ ކުރަ ނީ ެ ދ ް އ އާ ޭ އވެ؛ މީގެ ި ކ އަ ކ ީ ި ނ ހ ަ ވ ަ ނގެ ަ ަ ތ ް މ ެ މ ހުސެ ް މ ް ކދި ް ފ ް ނގ ެ ާ ނމަ ،ޝަ މ ީ ާ ސ ު
ފ ި ކ ި ނ ހ ަ ޅ މީ ަ ރ ަ މަސަ އ ް ަ ހ ަ އު މުރު ދު ަ ށ ދީގ ެ ް ކ ް ސ ޮ ށގ ެ ް ކ ް ކތ ް ޮ އ ާ ނ ރަ އ ް ާ ކ ު ކ ު ވ ު
އވެ .ދި ި ގ ި ކޑްނީ ފ ެ ި އއ ް ި ކ ި ށ ޅ ަ ހއ ް ަ ށ ަ މ ް ޓ ެ ޭނގ ެ ެ ރ ް ނ އ ާ ރއު ު އ ު އލްވ ީ ރަ ު އަ ހަރު ު
ހ ި ސ ި ށ ކ ަ ބންދު ވ ީ ަ ތކެއ ް ަ ހ ދޮރު ަ ނ ަ ަ މ ް ހ ް އ ެ ނވީެ ، ޭނ ް އއ ް ހޯދަ ް ކޑްނީ ެ މވެ ް ރ ާ ނ ު ނ ބ ު
ވ ި ބ ި ތ ި ށ ި ލ ި ކ ި ލ ގ ަ ހ ަ އަ ، ހއ ްޓާ ަ ރ މަސަ އ ް ަ މ ެ އގ ެ ް ނ ޮ ކދި ް ތ ް ގ ް ޭނ ާ ނ އ ާ ނ ު ކތ ް ު ު
ނ ި ކ ރު ި ކ ލއ ް ަ ނ ަ ލއ ް ަ ޅ ަ ޭނ ކ ީ އަ ަ ތ ަ ހީކޮށެ ވެ .ފުރަ ަ ތ ް ދ ް އވެެ . ޔ ެ ފ ާ މ އ ާ ގކ ީ ދޮ ު
ނ ނެ ި ގ ި ތގެންނެ ވެ. ކ ަ އ ަ ށ ަ ވ ކުރެ ވެ ް މ ް ނ ެ އ ހުރެ ގެ ް ށ ފަރު ާ ލވީ ،ރަ ު ބަދަ ު
ފ ި ނ ި ހ ި ގ ި ރު ި ކ ަ ށ ހަދާ ަ ުނ ަ ބ ަ ތ ަ އވެަ . ޓރީގ ެ ދ ޮ ވ ެ ކޅަ ް ނ ޮ ތ ް އގެ ް ބއ ް ަޕގެ ޯ ޔ ެ އ ާ ފ ާ ލބ ު
ލ ި މގ ެ ި ބ ި ކ ި ށ މއ ްސަ ަ ކޑްނީގ ެ ަ ހނ ަ ަ ްސރެ ަ އތުރަ ް ްނ ޝަ މ ީ ާ ލ ު ހކުރު ރއ ު ު
މ ި ށ ި ހޅ ީ ި އގެންނެ ވެ. ނ ަ ކ ަ ތއ ް ނެ ތ ް ަ ގ ަ ޭނ އަ ަ ނ ް މ ް ގ ެ ނ ޮ މ ނޫ ް ށ ހުށަ ެ ކ ް މ ް އ ާޕޓ ް ެ ެ ނޓ ް އ ާ
ސ ދި ި ލ އަ ި ކޑްނީ ފެ ި ދ ި ވ ހމައަ ަ ށ ަ ނ ރަ ނ ަ ކ ް ގޅަ ް ޅ ް އ ް މ ެ ސވެެ ، ގ ް ޯ ޅ ާ އލްވ ީ ާ ށ އަ ު ރއު ު
ި ބޑ ު ި ގ ި ބ ި ހތްވަރަ ކ ީ ދ ތ ަ ަ އވެެ . ހ ެ މ ޮ ނ ެ އ ް ޭނގެ ެ ނ ޮ އަނބމ ީ ާ އ އ ާ ގ ު ނޒީރު ު
ލ ި ނ ފަރު ވާއަ ކ ީ ޑ ަަޔ ި ކ ި ވ އު ޅ ެ ި ލ ި މވެ. އ ަ ހ ަ ށ އޮ ތ ް ަ ސ ހެދު ެ ސ ް މ ެ ޭނއަ ް ދ ް ނކޮށެ ވެެ . ނ ެ ނ އ ާ ު
ި ގ ި ށ ި ވ ި ދަ ި ށ އ މ ަ ުނ ަ ކނ ަ މއ ް ަ ގ ަ ނ ަ ގ ަ ހ އަ ް ްނ ް ޗ ް އގ ެ ް ނ ޮ ރ ް އަނބމ ީ ާ ކ ު ނ ޖެހ ު ނ ު މ ު
އއ ީ ި ލ ި ކ ޑ ަަޔ ި އ ި ގ ި ނ ގ ަ ހއ ް ަ ހ ަ މހާރު ފަސޭ ަ ލ ަ ސ ެ ޓ ް ދ ް ހ ެ ސ ެ ސ ް މ ެ ކ ާ ާ މ ޭ ނ ު އ ު
ނޓ ް ި އ ދި ި ގ ި ފ ި މވީި ، މ ި ސ ލ ަ ލ ަ ށ ވެ ް މ ް މ ް އ ާޕޓ ް ެ މވެެ . ރހުރު ެ ހ ހ ޮ ވއ ް ާ ެޔ ާ ރމ ީ ާ ކ ު ހ ު ހއ ް ު ު
ުނ ި ކ ި ނ ި ދ ި ނ ގ ަ ތ ަ ަ ކ ް ނ ޮ ރ ް ކ ް މ ޮ ވ ެ ނ ެ ގ ވޭ ް ވ ފަރު ާ ނ ާ ށ އު ޅ ު ށ ު އކެވެ .އާ އ ް ު ގ ު ވ ު
ި ި ހޅ ީ އވެ. ހ ެ ލ ހުށަ ެ އަނބމ ީ ާ ހ ާ ޔ ު
ޗއ ްސެ އ ް ި އއ ް ި ުނ ި ކ ި ކ ި ގ ަ ނ ަ ވ ަ ނ ަ ތއ ް ަ ނ ަ ަ ނކެވެ ނ ެ ރ ް ކ ް ކ ު މހާރަ ު އ އު ޅ ު ތ ު ތކެއ ް ު
ކ ި ގވެ ި ށ ި ސ ނ ަ ރ ަ ރ ަ ނ ބ ަ ގ ަ ތ ަ ނޓ ް ަ މވެ ް ކ ް މ ް މ ް އ ާޕޓ ް ެ ެ ނ ާ ޅ ު ފ ު ކ ޝަ އު ު ަޔ ު ގ ު
ލ ި ސ ޑ ަަޔ ި ޑ ި ގ ި ސ ހެދު ަ ކ ަ އއ ް ަ ހ ަ ސ ދު ަ އއ ް ދު ަ އވެަ . ށ ހޭދަ ވެ މ ް ސ ް އރު ވެ ް ހ ެ ވ ް ބ ެ ެ ވ ު
ގ ި ނވެ، މ ަ ހ ަ މ ަ އ ަ ހ ް އ ެ ލގ ެ ގ ްރޫ ޕެވެެ . ކ ް ގ ް ބޑ ު ޮ މ ޮ ނ ެ އ ް ސ ެ އ ވެ ް ެ ށވ ީ އ ާ ޭނގ ެ ޭ ނޖ ެ ު ކ ު
ގ ި ބ ި ތ ި އ ި ގ ި ކ ި އ ތއ ް ަ އ ަ ކދިނ ަ އރ ީ ަ ނވެަ ، ގ ެ ވ ޮ ކށީގެ ް މ ެ ނ ެ އ ް ށ ެ ްނ ް ތ ް ހ ް އ ެ އވެެ . ެ ނ ާ ނ ު
ޭނ ި ނ ޖެހުނެ ވެ. ނ ަ ސ ަ ނ ދު ަ ގ ަ ޅ ަ މޑުކުރަ ް ދ ް ނ ެ ވ ް ވ ް ށ ވެ ް މ ް އ ހުށަ ެ ެ ތކެއ ް ާ ސ އ ާ ހ ު
ޏވެ. ކ ަ ލވޭ ަ ނ ެ ބ ް މ ް ނ ެ ށ ޝަ މ ީ ާ އަ ާ މ ު ޅ ު
އ ި ގ ި ނ ީ ތކަށެ ވެ. ގ ަ ހ ަ ކ ަ ނކުރާ ަ ތ ަ ޭނގެ ަ ކ ަ އ ަ ލ ޮ ެ ކ އ ާ ހފ ީ ހ ީ ު ބ އަ ު ސ ު މ ު ފ ި ޭނމޭ. ށ ަ ބނީ ަ ޅ ަ ްނ މ ީ ަ ނދަ ނ ަ ވ ަ އއ ްދު ަ ލ ް ކ ް ލ ޮ “ ެ ގ ާ ނ ބ ު ބއ ްދަ ު އ ު ކ ު ހ ު ކ ު ހ ު
ލކ ީ ި “ ި ދނީ އ ފަދަ ަ ކ ަ އ ަ ހއ ް ަ ށ އޮ ތ ް ަ ކ ަ މ ަ ކ ް މއ ް ޮ ކ ެ ކ ެ އއ ް ހޯދު ންެ . ކޑްނީ ެ މ ް ށ ޭ މ ު ތއ ް”. ގ ެ ނ ނޭ ނގެ ހަދާނެ ޮ ދ ް ޏވެެ “ . ނ ެ ބ ް ކކު ”،އަސަ ރާ ެ ދ ް ސ ެ ވެ ް ކ ޝަ މ ީ ާ ނ ާ މ ު އ ު
ނ ި ނޓ ް ި ބނީ ދި ި ތއު ޅެނީ ކ ަ ޭނއާ ަ ލ ް މ ް އ ާޕޓ ް ެ ރއު ޅ ޭ ެ މ ް ވއ ް ާ ޅގަނޑ ު އ ާ ނ ު ލކުރު ު ބއ ްދަ ު އަ ު ތ ި ްނ ި ތއޭި . މއ ް ނޫ ނޭ . އ ަ މނ ަ ތ ަ ޭނ ެ ކއްޗެއ ް ވެ ް ނ ެ އ ް ސވެގ ެ ް ހ ް ގ ެ ހާދަ ޮ ނ ާ ސ ބ ު ތއ ް ު ޔ ި ނޒީރު ި ކ ި އދިނެ ވެ. ކ ަ ާނމޭަ ”، ކޑްނީ ދީފ ަ ކ ަ އ ަ ެ މ ު
‽DHO
53
written by
illustr ated by
D R . M O H A M ED Z I YA D
I B R A H I M A R A FAT H
އެ ން މެ މީ ރު ކޮ ށް މި ކެ ވެ ނީ ކޯ އް ޗެ އް؟
DHO.MV
54
diet M A L D I V I A N F O O D C U LT U R E
ފ ި މ ި ގ ި ނ ި ްނކ ީ ވަށަ ި ނ ދިވެ ި އ ބަޔެ ކެވެ. ހ ަ ހނ ަ ލ ެ ބޑ ަ ް ށ ޮ ވ ކަނޑ ާ ވަރަ ް އގ ެ ް މ ް އަ ހަރެ ެ ޅ ާ މ ާ ށ ު ތކެވެ.ދިވެ ި ތކ ީ ދިވެ ި ޔ އާ ި ހކުރާ ި އ ި ހ ި ނ ހ ދަނޑ ު ަ ނ ަ ނ ަ ހ ަ ބ ަ އ ަ ަރދި ަ ޅ ަ ަ ކ ް ތ ކ ުެއ ް ވ ް ވ ޯ ރ ާ މ ާ ތ ު އ ގ ު ފ ި ލ ި އ ި ގ ި ތއ ް ި ްނ ހނ ަ ށ މޮޑ ެ ަ އ ަ ވ ަ ކ ުމ ަ ަދ ަ ސ ަ ވތ ް ަ ބ ަ ަ ކ ް އއ ް ޮ ހކުރާ ެ ޔސް ،ދޮ ް ތ ް ނ ް ނކޭ ާ ހއ ްދާ ާ އ ު ނ މ ު ބ ު މކ ީ ދިވެ ި ބ ި އ ި ރޮ ި ލވެ. އ ަ ނ ަ ހ ަ ހ ަ ހ ަ ހތ ް ަ ފ ެ ވ ް ނ ެ މ ް ށ ާ ލ ޭ ތ ު މޖެ ު ލ ު ކ ު
ލ ި ލ ި ބ ި ގޅަ ޖ ަ ލ ަ ެ ޔ ާ އ ު ތ ު
ކ ި ހ ި ބ ި އާ ި ސ ތ ަ ކ ަ ނ ަ އ ަ ކކ ީ ވެ ް ރ ެ ހ ް ނ ް ހ ް ނ ެ އ ެ އ ެ ހދި ާ ވ ާ ކ ާ ސ ު ނ ު
ދިވެ ި އވެ. ހ ަ ވ ަ ލއ ް ަ ތ ަ ނ ަ ހ ަ ކ ެ ވ ް ކ ާ
ނ ދި ި މޖެ ި ޔ ހޯދަ ނީ ި ކ ރު ި ނ ރއު ޅ ޭށެ ވެ .ބަނޑ ު-ފުރާ ަ ހ ަ ހތ ް ަ ލއ ް ަ ނ ަ ހގެ ް މ ް ޅގަނޑ ު ެ ފ ާ އަ ު
އވެި . ލ ި ލވެ ި ތއ ް) ި ތ ި މއ ްދާ ަ ނ ަ މއ ްދާ ަ ތއ ް ހމެނެ ެ އތުރު ް ކ ް ރ ޮ ކ ެ މ ާ ފތްޕި ާ ދ ާ (ރަ އ ް ާ ށ ޭ
ދ ި ހ ި މއ ް ި ނ ތކުރާ ށެ ވެ .ބަނޑ ު ަ ތ ް މންެ ، ތޅ ެ ް ަޔ ެ ސ ޮ ގ ް ނ ޮ އވެގ ެ ް ގހޮރު ވ ާ ެށ ު ނ ފ ު ު
ކ ި އ ި އ ި ގ ި އ ި ނވަރަ ށެ ވެ. ނ ަ ހނ ަ ކ އު މުރު ަ މ ް ވނީ ެ ޭނ ް ްނ ް އ ެ ެ ށ ބ ު ކ މީ ު
ލ ި ހކުރާ ި ލ ި ނ ކ މޮޑ ެ ަ އއ ް ަ އ ަ އ ަ ަ މ ް ކ ް ތ ޮ ނ ް އގ ެ ް ކ ރޮ އ ްޓާ ެ ހ ެ ވއ ް ދޮ ް ސ ާ ނ ާ ނކޭ ާ ލ ު ށ ު އ ު
ސ ި އ ި ގ ި ގ ި ކޑްނީ ަ ވ ަ މ ަ އއްޗެއ ް ަ އ ރަ ނ ަ ތ ަ މ ަ ކަނޑ ު ަ ބލީގެ ޔ ް ޅ ެ އގެ ާ ހކ ީ ޭ ކ ު ގ ު ޒ ު
ލ ި ހ ި ތ ި ހކުރާ ި ތ ި ކ ލ ަ އ ކަނޑ ު ަ އ ަ ވ ަ ނ ަ އވެ؟ ގަރު ދި ަ ތ ެ އ ެ ބ ެ ފ ާ މ ާ ބ ާ ރ ާ ފދޭނެ ާ އ ު ތ ު ޔ ު ު
ްނ ި ލ ި އއ ް ނޫ ނެ ވެ. އއ ީ ރަ ނ ަ ހނ ަ މ ަ އ ކަނޑ ު ަ ާނ ެ ށ ެ ްނ ް ށ ެ ހ ް ޅ ކ ާ ޖކ ް ާ އ ާ ހނ ާ ގ ު ވ މީ ު މީ ު
ލ ި ގޅަ އާ ި ނ ި ލ ި ބ ި ބ އ ަ އ ަ ވ ަ ނ ަ ހ ަ ހތ ް ަ އގެންަ ، ކ ަ ބ ެ މ ް ވ ެ ކ ާ ޖ ާ ހނީ ާ ާ ވ ު ތ ު އވެ؟ ު މޖެ ު ލ ު އއ ް ު
ހ ި ސ ި ނ ި ނ ި ި ގ ަ ކޑްނީ ަ ނ ޖެހޭނެ ވ ް ާނއާ ދު ރު ެ ނ ް ނ ޕ ްރޮ ޓ ީ ް އ ް ހ ް ލ ާ ހމެނޭ ކ ާ ބލީގ ެ މ ީ ު
ކ ި ލ ި އވެ؟ ބ ެ ނ " ެ މ ް ނ ޮ އ ް ލ ެ ފަދަ ެ ހލްތީ” ވާނެ ާ ހދި ާ ލ ު ގހޮރު ފުރާ ު ތ ު
ނ ި ސ ި ށ ހނ ަ ކޑްނީ ަ ނ ަ ވ ަ މ ަ އއ ް ަ ްނ ް މ ް ހ ް އ ެ އވެެ . މ ެ ސ ެ ޔ ް މ ް އއ ީ ެ އވެެ . ެ ބލީގެ މ ީ ު ކ ު ގ ު
ގ ި ޗ މެދު ި ކ ި އ އ ަ ތ ަ ވތ ް ަ ބ ަ ްނލާށެ ވެ .ކަނޑ ު ަ އހަދާ ަ ަ ބ ެ އ ޮ ހގެ ާ ވސ ާ ތކެއ ް ާ ކކ ީ ޭ މ ު
އވެ .އަ ދި ނކުރެ ި ގ ި ސ ވަރަ ަ އ ފަރު ަ ލ ަ ކަނޑ ު ަ ވދާނެ ެ ޭނ ް ކ ް މވެ ް ނ ެ ކ ް ސ ޮ މ ް ށ ބ ު ހގެ ބަދަ ު މ ު
ލ ި ހ ި ި ތކެކެވެ. ވތ ް ަ ބ ަ ބ ަ ނއަދަދަ ަ ގ ަ ވގ ެ ް ކ ެ ސ ެ ނ ް ސ އަ ދި ޕ ްރޮ ޓ ީ ް އޑްރޭ ޓ ް ް ކ ޯ ކ ް ވ ާ ނ ާ ށ ާ އ ު
ްނ ި ނކުރެ ި ލ ި އ މއ ް ަ ލ ަ މ ަ އއ ް ަ ހ ަ ވ މީ ަ ޗ ް ވދާނެ ެ ޭނ ް މ ް ށ ެ ކ ް ެ ހނ ާ ޖކ ް ާ އ ާ އވެޭ . ށ ދާ މ ީ ު ސ ބ ު ގ ު
މތ ީ ި ހ ި އ ރޮ އ ްޓާ ި ހކުރާ ި ށ ަރ ަ ނވ ަ ޒ ަ ވ ަ ނ ަ ބ ަ ބ ަ ލ ަ ަ ކ ް މ ް ގލ ް ޯ ކ ޯ ތކ ީ ާ ކ ު ތ ު އޑްރޭޓު ު އ ހުދު ހަނޑ ު ު
ށ ި ލ ި އއްޗެއ ް ނޫ ނެ ވެ. ހކުރަ ކ ީ ރަ ނ ަ ހނ ަ ތ ަ ވތ ް ަ ބ ަ ަ ޅ ެ ްނ ް ށ ެ ކ ް ރ ާ ޖކ ް ާ އ ާ ހގެ ާ ގ ު ވ މީ ު މ ު
މ ި ޮނގެ ި ނ އާ ި ޓ ި އ ި ގ ި ތކެކެވެި . ށ ނވަރު ަ ސ ަ ހކުރު ަ ވތ ް ަ ބ ަ ކ ް ތ ޮ މ ް މ ް ހ ް ކ ެ ެ ރ ާ ލވޭ ާ އ ލ ު އ ު
ހ ި ނ ި އވެ. ނ ަ ނޖެހޭނެ ެ ވ ް ށ ދުރު ެ ބޑ ަ ް ސ ޮ ހ ވެ ް ހ ް ނ ެ މ ް ހ ް އ ެ ެ ލ ާ ހކުރާ ވ ީ ާ ރ ާ އފަދަ މ ީ ު ކ ު
ލކ ީ ި ބ ި އ ި ގ ި ލ ި ހމެނޭ ި ި ށ ސަ ރު ީ މ ވ ަ ނ އަދަދަ ަ ގ ަ ތކެތ ީ ަ ލ ަ ހމެނެ ެ ކ ް އރު ެ ސ ާ އވެު . ތ ު
ވ ި ށ ި ބ ި ލ ި ޗކ ީ ސަ ރު ީ ށ މއ ް ަ ލ ަ ތކެއ ް ަ ހމެނޭ ަ ނ އަދަދަ ަ ގ ަ ތކެއ ް ަ ލ ަ ޗ ް ޗ ް ކ ް ެ ށ ާ އރު ޭ ތ ު
ދންނެ ި މ ވތ ް ަ ބ ަ ނ ެ އ ް އތެރެ ކުރަ ނީ ެ ށ ެ ނގ ެ އަރު ތެރަ ް މ ް ޅގަނޑ ު ެ ެ ާނގ ެ ާ ވ ކ ާ ތއ ް އަ ު
ނ ި ފ ި ްނ ި އ ި ްނ ި އ ސަ ރު ީ މފަދަ ސ ަ މއ ް ަ ބ ަ ތގެ ަ ހ ް ގ ް ށ ޮ ޗ ް ހނ ާ ހނ ާ އ މީ ު ބލީގެ މ ީ ު ހ ު ދާ މ ީ ު
ފ ި ޓއްގ ެ ި ނސްޑ ް ޑ ަ ި އކަށޭ ނެ ި ށ ހމ ަ ރ ަ ފ ަ ސ ަ ަޔ ް އ ެ ލ ް ބ ެ އވެ؟ ެ ތ ެ ށ ޯ ނގަނޑ ަ ް މ ް ެ ތއ ް ު
ހކުރާ ި ހ ި ލ އވެަ . ބ ަ ނ ޖެހޭނެ ެ ވ ް ސ ދު ރު ެ ނ ވެ ް ހ ް މ ެ ނ ެ ކ ް ޗ ޮ ކ ޯ ލ ާ ތކެއ ް ާ ާ އ ހުދު ހަނޑ ު ު
ގ ި އވެ؟ ާނ ަ ބ ެ ކ ެ އ ެ މ ް ޅގަނޑ ު ެ ލވޭ ާ ނގެ ކ ާ އ ު އަ ު
ފ ި ނޓ ްރޯ ލްކުރު ަ ނގެ ަ ހކުރު ަ ޗކ ީ ަ ތކެއ ް ަ ކ ަ ަ ށ އޮ ތ ް މ ް ކ ް ހކުރު ޮ ހ ް ބތ ް އަ ދި ޮ ނ ާ ބލީގެ މ ީ ު
ހ ި ނސްޑ ް ޑ ަ ި މ މއ ްދާ ަ ޓކ ީ ަ އ ަ ނ ެ އ ް އގެ ެ ނ ެ އ ް ވ ެ ޭނ ް ށގަނޑ ަ ް ލ ް ބ ެ ެ ހ ާ މ ާ ނ ާ ތއ ް ޭ ށ ބ ު
ހ ި ވ ި އވެ. އފަދަ ަ މ ަ ހ ަ ނ ޖެހޭނެ ެ ވ ް ށ ދު ރު ެ ބޑ ަ ް ސ ޮ ހ ވެ ް އރު ެ ކ ް ގ ް ޮ ލ ާ ޗ ވީ ާ ތކެއ ް ާ ށ ާ ނޖެ ު
ށ ި ބ ި ާނ އާ ި ބ ި ށ ި ހ ި މ ި ފ ި ޔ އ ަ ލއ ް ަ ށ ަ ހ ަ ރ ަ މ ް ށގަނޑ ަ ް ނވަރަ ް މ ް ެ ކ ާ ދ ކ ާ އ ޭ އ ު އކަށޭ ނެ ު
ްނވެި . ތއ ް ި މ ި ފ ި ނ މ ރަ ނ ަ ސއ ް ަ ހ ަ ރ ަ ކ ް ނ ޮ ކ ް ގޅ ީ ޮ ނ ެ އ ް ށ ެ ތމާއަ ް ބނީ އޭރު ނ ެ ހ ެ ލ ޭ ު
މ ި ބ ި ތ ި ހ ި ގ ި ތއ ް) މއ ްދާ ަ ދ ަ ލއ ް ަ ކ ަ ހ ަ ސ ( ަ ބ ަ އގެތެރޭ ަ ަ ސޓ ް ް އޑްރޭ ް ކ ޯ ނ ެ އގަނޑ ު ާ އ ާ އ ޭ މކެވެޭ .
މ ި ކ ި ނ ި ޓ ަ ށ ަ ވ ަ ބ ަ ވތ ް ަ ބ ަ ހރެ އ ް ެ މ ް ޅ ް ތކެއްޗެއ ް ޯ ކ ޯ ހ ާ ާނއާ އ ކ ާ ތކެއްގ ެ ާ ާ ބ ޭ ލ ު ފ ު ތ އޮ ު
ސ އާ ި ތއ ް) އާ ި މ ި އާ ި ތ ކ ަ ހ ަ އ ( ަ މއ ްދާ ަ އ ފެޓ ް ް ހދި ޮ ސ ( ެ ނ ް އ ޕ ްރޮ ޓ ީ ް ތކުރާ ާ އ މަރާ ާ ވ ާ މ ު ބޑ ު ު
ލ ި ތ ި އ ހޯދަ ި ފ ި ޓޝަ ި ( ި ނއު ި ްނށެ ވެ. ބ ަ ލ ަ ތ ޑ ޮކްޓަރެ އްގެ ަ ވ ަ ނ ަ ނ ް ގނ ާ ލ ާ މ ު އ މައު ޫ ސޓ ް) ު
އ ި ނ ި ޓ ި ތއ ް) ި ތ ި ފ ި އ ި މ ި ބ ި ި މ ަ ވ ަ މއ ްދާ ަ ލއ ް ަ ސގެ ނރަ ލ ް ް ކ ް ރ ޮ ކ ެ ނ ް މ ާ ދ ާ ނ ރަ އ ް ާ ނ ާ ށ ޭ އ ދި ު
ލކުރާ ށެ ވެ. ށ އަ ަ ގ ަ ތ ް އ ޮ އަ ދި ެ މ ު
‽DHO
55
Lecute
written by
illustr ated by
A ISH AT H M I N H A N A A SI H
A Z L EI N A FAT H M AT H
DHO.MV
58