Mindanao
Balita
Inadlaw’ng kasayuran ug kalingawan Vol. I
No. 33 Cagayan de Oro City
Biyernes, Hunyo 24, 2011
NOW OPEN Market City, Agora
P8.00
ANG PANAHON KARON
Padayon nga makasinati og pag-ulan ulan ang pipila ka bahin sa Mindanao kini, tungod sa bagyong “Falcon” nga gibanabana nga anaa sa 250 kilometros sa amihanang-sidlakan bahin sa Virac, Catanduanes.
P2 Sinulat ni Joe Pantoja
Miss Sugbongcogon 2011 and her court accept their awards during Coro-
nation Night of the beauty pageant Wednesday. The winners in this year’s edition are Carmela M. Bacong (center), Miss Sugbongcogon 2011; (from left) 3rd runner-up Rosemarie U. Acenas, 1st runner-up Kimberl J. Borres, 2nd runner-up Anna-Lie L. Gayramara and 4th runner-up Cyndi Babe A. Telmo. photo by gerry l . gorit
“Yung one time na lumabas kami nagkukuwentuhan lang po kami.....” Angeline Quinto
P6
2 Balita Gobernador gi-aresto; nakapiyansa Nganong ampingan ko man? Mindanao
Biyernes, Hunyo 24, 2011
Sinulat ni JHO PANTOJA
DIHA-DIHA dayong gipaaresto sa Sandiganbayan ang kasamtangang Gobernador Erlpe John Amante sa lalawigan sa Agusan del Norte human mitambong aron sa pagdungog sa iyang kasong corruption didto sa kaulohan. Sa nasayran nga nakatangag ang warrant of arrest batok sa gobernador human nga gisuspetsohan sa pagkahilambigit niini sa kasong pagpangawkaw sa salapi sa gobyerno pinaagi sa 26 counts nga pagsupak sa batakang balaod nga gitawag ug Anti-Graft and Corrupt Practices Act.
Apan giklaro ni segundo distrito Kongresista Ma. Angelica Rosedell AmanteMatba nga ang iyang igsoon nga si Gobernador Amante “personal” nga miadto sa Sandiganbayan ug wala gi-aresto. Hinoon siya gitaral ug nakapiyansa susama ra sa mga ordinaryong kaso diin puwede ka magpiyansa, matod pa sa kongresista. Sigun sa Nasayran sa Mindanao Daily Balita, mianha sa korte si Gobernador Amante aron sa pag pahigayon ug petisyon ngadto sa Sandiganbayan 1st Division aron ibaliwala ang
kamandoang pagaresto batok kaniya nga gipakanaog sa hukmanan. Pero, human nga gibasura sa korte ang iyang hangyo, mimando dayon ang korte ngadto sa Sheriff nga arestohon si Gobernador Amante. Kahinumduman, kanunay kining girekomenda ni acting Ombudsman Rolando Casamiro ang pagpasaka sa kasong pagpangawkaw sa salapi sa gobyerno batok kang Amante ubos sa mga aligasyones nga naghatag o nag-isyu kini sa mga transport permits sa small-scale mining operator sa “SR Metals” bisan ug walay igong mga dokumen-
to nga gipakita ang maong kompaniya. Sigun sa dokumento, nakahimo sa pagpalusot ug dakong kantidad sa salapi ang maong mining firm nga mikabat sa $23.18 milyones dolyares sa nickel sukad niadtong Agusto 2006 hangtud sa Abril 2007. Gibutyag usab ni Gobernador Amante, nga dili salapi sa gobyerno ang iyang gihilabtan, ang nahitabo kanako usa lamang kini ka bolok sa pamolitika. Hinoon , ang Gobernador nakahimo sa pagpiyansa sa kantidad ug 90 mil ka pesos (P90,000.00) agi’g temporar y niyang kagawasan.
Abogado, laing 5 nasikop sa ‘buy-bust’ Sinulat ni RUEL PELONE
USA ka abogado ug laing lima ka mga tawo ang nasikop sa mga sakop sa Philippine Drugs Enforcement Agency (PDEA) dinhi sa amihanang Mindanao sa gihim on g “ bu y - bu s t” didto sa dakbayan sa Valencia ug Malaybalay sa probinsiya sa Bukidnon niadtong
MPM PORK & BEEF RETAILER Dealer of fresh pork & beef and balbacua Located at:Ground floor Cogon Market, Capt. Vicente Roa-JR Borja, CDO Mr. & Mrs. Mando/Perlita Maghinay - owner
Hunyo 22. Ang mga nasikop gipaila, pinaagi sa report nga gi-sumite sa hepe sa PDEA dinhi sa Rehiyon 10 nga si Roberto S. Opeña didto kang PDEA director general Undersecretary Jose S. Gutierrez Jr., nga sila Abogado Winston Intong, 43 anyos nga taga #602 corner Moreno Mampaalong Street, Barangay Pobl ac ion, Va l enci a City; Lingling Garcia, 44, usa ka dentist og taga 29 Sayre Highway, Barangay
For your VEGETABLES Needs contact:
B-B SANCHEZ
si Virgilio Dapac Jr., 32 anyos, taga Market Side, Barangay 9, Poblacion, Malaybalay City, ug Ruel Abella, 33, taga Carmen Ville Subdivision, Casiang, Malaybalay City, pinaagi usab sa usa ka “buy-bust.” S i D ap a c , a k a Jongbats, gisikop sa mga sakop sa PDEA human kini mibaligya matod pa ug shabu ngadto sa tinugyanan sa PDEA. Ang mga suspetsado ang karon anaa sa kustodiya sa PDEA samtang giamdan na ang mga kaso nga ipasaka batok kanila.
basallajes
COCO LUMBER & STICK DEALER
FARM PRODUCTS DEALER
J.R. Borja, Cagayan de Oro City
CELL. #: 0908-1067819 0917-3047221
Owner : MR. RENIE BASALLAJES
GUSA EAST BOUND PUBLIC MARKET GUSA, CAGAYAN DE ORO CITY
Poblacion, Valenciya City; Michael Sausi, 26 nga taga Valencia City; ug Dante Rey Evangelista, 42 ug usa ka businessman. Si Intong gisikop hu man mato d p a iyang gitunol ang usa ka sachet sa gitouhang “shabu” ngadto sa usa ka sakop sa PDEA. Sila si Garcia, matod pa nga nasakpan sa taga-PDEA sa akto nga misuyop ug shabu kauban sila si Sausi ug Evangelista diha sa sulod sa opisina ni Abogado Intong. Sa susamang adlaw nasikop usab sila
tel. no.: 856-1671
MAAYONG buntag kanimo! Nalipay ako nga gikan karon mabasa na usab ang usa ka Giya, Bag-o nga research sa panglawas, balatian ug solution sa nagkalain-laing suliran sa balatian dinhi sa bag-o usab nga pamantalaan sa Mindanao nga nagbasi dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro. Pasalamatan nako ang pagmugna niining pamantalaan aron nga matag adlaw adunay mabasa nato nga positibo nga giya ug solution sa atong suliran basin pa diay makuhaan o mawagtang pa ang mga suliran sa atong balatian. Kini nga column, magahisgot sa panglawas sa tawo nga atong tabangan sa pag amping. Bisan tuod wala kitay relation apan kitang tanan connected. Sama pananglitan, Kung ikaw nagsigarilyo, dili ba kana makaapekto sa imong asawa, anak o higala nga wala magsigarilyo? Ikaduha nga pananglitan, kung ang tawo magkabalatian unya muduol sa gobyerno,
Balita
Panglawas mo ampingan ko
DORWIN LAJOT
unsa kaha ang igasto sa atong gobyerno? Buwis sa tawo. Kung kining tawong nagsakit ug nadala sa balay tambalanan wala gabayad sa buwis, ang gamiton nga salapi sa gobyerno kuarta kini sa buwis sa tawo. Tungod niini nga pamaagiha, aron nga dili magsige ug gasto ang gobyerno sa buwis alang lang sa pagtambal sa mga tawong nagbalatian, ato nga tabangan sa pagpaamping ang mga tawo. Motoo o sa dili ato silang pahibaloon. Matag tawo may relation bisan dili pinaagi sa dugo apan pinaagi sa situasyon ug sirkumstansiya. Busa panglawas mo ampingan ko. Mao kini ang atong mahisgotan matag adlaw. Busa atangi kini nga pahina dinhi. Daghang salamat!
Mindanao
Balita For subscriptions and advertisements contact advertising department. Tel. Nos.: 856-33-44/74-53-80 Globe: 0917-712-1424 SunCell: 0923-432-0687 PLDT Mobile : 088-587-1390
NONOY LECHON SERVICES OFFERED OUT OF TOWN ORDER Wedding • Anniversary • Birthday • Party Located at 31-22 Brgy. Nazareth, CDO & Westfield Subdivision, Brgy. Iponan, Entrance Brgy. Balulang For more details, contact Tel. No.: 309-5276 Manager: Hermilino Villalon
“ORDER NA OG LECHON”
Kasikas 3
Mindanao
Balita Biyernes, Hunyo 24, 2011
German Doctors Hospital magpadayon sa ilang serbisyo Sinulat nila JOHN PAUL BARSOPIA, MANUEL ALEMAN, RUEL PELONE ug JHO PANTOJA
B
ISAN pa sa bahad sa ilang mga kinabuhi, gipasalig sa administrator sa German Doctors Hospital nga si Dr. Dietmar Schug nga sila mopadayon sa ilang paghatag og libreng serbisyo ngadto sa mga kabus dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro ug ubang dapit sa Mindanao. Ang maong pamahayag ni Schug kagahapon sa hapon pinaagi sa TV Patrol Northern Mindanao nga gi ere sa ABSCBN, makapahupay na gayud sa mga kabalaka sa mabagang duot nga mga kabus nga nagsalig sa libreng serbisyo nga gihatag sa maong hospital. Wala una mo-entertain og pasyente ang mga kawani sa German Doctors Hospital gahapon ug posibli karong adlawa tungod sa pagkadismayado human nila nadawat ang sulatpagpangilkil sa maong tambalanan. Kagahapon, nagkatigom ang mga kabus diha sa Divisoria sa Cagayan de Oro aron sa pagpagawas sa ilang kapungot ug ka-
suko sa gibuhat sa mga nagpa-ilang grupo sa mga armadong mga barbaro. Ang ar madong kusog sa katawhan pinaagi sa National Democratic Front kong (NDF) nanghimakak nga sila maoy mihimo sa maong sulat-pagpangilkil ngadto sa German Doctors Hospital. Sa laing bahin, nahimong “ghost” hospital ang maong tambalanan human gibiyaan ug gisirhan kini gahapong adlawa. Dako gayud ang kakurat sa ubang pasyente sa dihang ilang naabtan nga sirado ang maong tambalanan. Mas dako ang ilang gibating kabalaka human gitubag sila sa guwardiya sa maong
GIKONPIRMAR ni Sr. Supt. Reynante Lorono ang city fire marshall Bureau of Fire Protection (BPF) nga mokabat ngadto 200,000 ka pesos ang damyos sa nasampit nga sunog sa Zone-8 Sta.
Cruz village Barangay Carmen, Cagayan de Oro. Matod ni Lorono nga ang panimalay sa nasunog gipanagiyahan ni Ronie Supeta, usa ka semi-concrete nga panimalay, anaa sa 1st alarm lamang
tambalanan nga ang mga doctor mibiya na tungod sa hulga nga nadawat ni Dr. Schug. Ang mga grupo sa “diabetic club” sa maong hospital pinaagi sa ilang hepe nga si Toto Udasco mipahigayon sa dakong rally kagahapon aron ipakita ang ilang labihang kapungot sa mga armadong grupo nga mihulga ug buot mangilkil sa tambalan. Makita usab ang mga placards sa gate sa hospital diin nakabutang ang mga marka nga “Dako gayud ang kadaot sa mga pobreng pasyente sa pagkawala sa mga German Doctors.” “Mawad-an na gayud kami sa among tambal nga maoy among maintenance sa among mga sakit,” matod pa sa usa ka placard sa mga diabetic club members nga anaa makita sa gate sa hospital. Bisan og sirado ang maong tambalan, gipasalig ni Sr. Insp. Elemer Robas ang hepe sa Cogon Police Precinct nga
ilang hatagan og 24hour protection ang palibot sa hospital. Nasayran nga ang sulat-pagpangilkil sa matod pa armadong g r up o m o - e x pi re karong adlawa.
BISAN sa nabaniog nga pagsara sa German Doctors Hospital tungod sa pagpanghulga sa kinabuhi sa mga doctors ug kawani sa maong hospital ug ang pagpangilkil sa mga walay klarong armado kunong grupo, kining mga kabus naglaom lang gihapon nga mahatagan og kasulbaran ang ilang problema sa panglawas. litrato kuha ni rolando sudaria
BILI : June 22 - June 27, 2011
BEYAHE : June 19 - July 31, 2011
200 mil ka pesos, damyos sa sunog ang tawag kun usa ngadto sa tulo ka mga firetruck ang miresponde ug mukabat usab og 25 ka minuto lang napalong sa mga bombero ang naasoy ng sunog. john paul barsopia
Passage Hotline:
Cagayan (088) 856-9114/856-3702 Ozamiz (088) 5210768 Iligan (063) 221-9914/2233275 Dipolog (065) 908-8341
4 Opinyon
Mindanao
Biyernes, Hunyo 24, 2011
Balita
Katawhang kabus biktima ba sa paglipat-lipat?
Mindanao
Balita
The Mindanao Daily Balita is published daily at Door 3 Geleng Bldg., Lapasan Highway, Cagayan de Oro City. It is registered with the Department of Trade and Industry (DTI), Region 10 with Certififcate No. 01349532, and with Business Permit No. 2011-1516, TIN No. 946396-807-001 Telefax Nos: (088) 856-3344, (08822) 72-33-44, (088) 857-1390, 74-53-80, cell no.: 0923-432-0687 Website: www//businessweekmindanao.com E-mail: mindanaodailynews@gmail.com DANTE M. SUDARIA Publisher ROSE MARY D. SUDARIA Manager jonathancatalan RUEL V. PELONE Advertising Editor-in-Chief Joe pantoja sonny david News Editors rolando sudaria GERRY L. GORIT Photo Journalists NELSON V. CONSTANTINO Uriel C. Quilinguing Editorial Consultants
FELIX SANTILLAN Layout Artist guillermo ade, Jr. Production Marlon Domingo Circulation RIZA O. ARES LIEZL A. DELOSO JOE PALABAO Rene Michael BaÑos
ATTY. MARIO T. JUNI atty. roberto a. cantago jr. Legal Counsels Marketing Consultants
For subscriptions and advertisements please contact our bureaus and agents in your areas. Cebu City- raul cardona - 0927-2251300 Davao City - jessie palabao - 0910-6681733 Butuan City - ARJAY FELICILDA - 0949-328-4099 Butuan City - OBET SAMONTE - 0905-7495220 Bukidnon - MARY ANN NOBLE - 0923-616-5083 Valencia city, buk.- ed baul - 0920-9019294 OZAMIS CITY - ATTY. ROBERTO CANTAGO OROQUIETA - MARISA MANLAPIG - 0928-9538828 GINGOOG CITY - WILLIE RAMOS - 0926-1691016 West Mis. Or. - Jun Felicilda - 0906-7389130 East Mis. Or. - Jessie Dahay - 0935-9058038 ARMM Region - Sony Sudaria - 0917-3247258 Iligan City/cdo - joe pantoja - 0906-7469233 Iligan City - RIC CLET - 0926-9036503 Marawi City - ASA MADALE - 0916-1590131 Lanao del Sur - sahria maruhom Bacolod, LDN - Nono Tario-0916-2310903 Maranding - ELEANOR TAPITAN - 0926-1888871 Zambo City - CAMCER I. ORDOÑEZ - 0908-7804348 Pagadian City - romy francisco - 0906-7258021 Ipil, Zamboanga Sibugay - ALBERTO ALCORIZA Puerto,CDO -Lucresia jerusalem Cagayan de Oro - sonny david - 0935-9727899 Cagayan de Oro - JOE PALABAO - 0905-1569709 Puerto, CDO - VICTOR ALCOVER - 0926-9778513 Claveria - David sudaria - 0926-1096831 Manolo Fortich, Buk. - OSCAR LEDESMA
Gusto ka ba nga mabasa sa mga businessman ug mga manager ang imong advertisements?
BusinessWeek MINDANAO
Your local online business paper
Call us now! Tel Nos:856-33-44, 74-53-80
Geleng Bldg., Lapasan Hi-way Cagayan de Oro City
Advertising BusinessWeek makes your advertisements read worldwide!!! www.businessweekmindanao.com
HANGTUD karong panahuna, nagpabilin ang dakong pangutana sa mga katawhang kabus sa nahitabo karon sa German Doctors Hospital nga anaa nahimutang sa Xavier University Compound dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro, human sa ilang pagsirado sugod kagahapong adlawa, tungod sa rason nga adunay hulga o pagpangilkil gikan sa nagpailang rebelding New People’s Army kun NPA ang nadawat nga sulat ni Dr. Dietmar Schug nga maoy tagdumala sa maong tambalanan. Daghanan sa mga katawhang kabus sa amihanang Mindanao, ang halos nakabenipesyo o nabulahan niini nga tambalanan, pinaagi sa ilang libreng paghatag sa tambal ug
Hukom Demokrasya Ni JHO PANTOJA
lebring konsultasyon ngadto sa mga igsoon tang kabus nga adunay gibating balatian sa lawas. Dako ang katingla niini ang mga katawhan sa kalit lang nga mihukom ang tagdumala sa maong tambalanan nga mosirado sila sa duha lang kaadlaw, ug ang mga katawhan usab mipahigayon ug hiniusang panagtigum aron sa paghatag ug suporta ngadto sa nagdumala sa maong tambalan nga magpabilin dinhi sa dakbayan sa Cagayan de
Oro sa paghatag ug libre nga serbisyo ngadto sa mga katawhang kabus. Niining hitabo, ang kadagkoan sa lalawigan sa Misamis Oriental ubos sa pag panguna ni Gobernador Oscar Moreno, City Mayor Vicente “Dongkoy” Emano sa dakbayan sa Cagayan de Oro, ang simbahang katoliko ubos sa pagnguna ni Bishop Antonio Ledesma, ilang gipaninguha nga magpabilin ug dili mohawa ang German Doctors Hospital dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro, sanglit usa o mao kini ang sandiganan ug gisaligan sa mga katawhang kabus. Karon, dinhi ta sa mga punto nga angay natong saw-an sa paghisgut ubanan sa mga pangutana kining nahitabo karon sa German Doctors
Hospital. Si Dr. Dietmar Schug nakadawat ug usa ka sulat ang unod niini mao ang paghulga ug pagpangilkil nga gikan daw sa rebelding New People’s Army (NPA), apan gipanghimakak kini sa kadagkoang opisyal sa NPA. Bueno , daghan ang mga tsismis nga atong nadawat, una niini basin unya ug usa lamang kini ka grasyosong eksit (graceful exit)? Sanglit dugay na ba kining nakighiusa sa usa ka tambalanan? Hinoon usa man kini ka pribadong tambalan, apan dili nato” LIPATLIPATON O HIMUONG BUANG” ang mga katawhang kabus. Inyo nalang sultihan sa inasakto nga dili namo gusto magserbisyo o gusto ba hinoon kamo nga magpabayad na sa inyong mga pasyente.
Sexual harassment mao kini ang Republic Act no. 7877
Daghan na nga mga panghitabo mahitungod sa sexual harassment kon lawasnong abuso ngadto sa kababayen-an, mabatanon man o maedad-edaran ang kini anaa sagad mahitabo diha mismo sulod sa mga pribado o publikong buhatan. Ang sexual harassment kasagaran mahitabo kini sa panarbaho diin adunay pipila ka mga kawani ang nahi-agom batok sa lawasnong binastos diin ang gikatumbok nga maoy mihimo sa ingon mao ra usab ang ilahang boss o labaw ingon man agalon niini. Ang balaod nag-ingon nga ang klase o matang sa hingtungdan’g personalidad kinsa sagad mahilambigit sa usa ka sexual harassment sama niining mosunod: employer; employee; manager; supervisor; agent of the
runganon nga abuso aron dali ra kini masabtan Isyo sa kababayen-an. ug mahinumdoman ang Dokyumentado ngadto Apan dili tanan kanila kini gitawag og “THE ANTINi SONNY DAVID
employer; teacher; instructor; professor; coach; trainor ug uban pa kinsa adunay inpluwensiya sa palibot. Mao kana sila nga sector sa katilingban ang gitumbok nga nalambigit sa maong matang sa panghitabo. Gani, ang usa ka kahugpungan nga maoy nagtutok sa mga abuso susama niini mao ang TOUCH FOUNDATION INCORPORATED mikompirmar usab nga sila ang matang sa personahi maoy nagbuhat sa dili makata-
ang adunay dautan nga mga binuhatan kung dili pipila lamang niining mga tawhana nga hanggaw og utok. Buot sabton nga adunay daghan pa gihapon kanila ang mga tarong usab. Tungod niana, namugna ang usa ka balaod nga REPUBLIC ACT 7877 “AN ACT DECLARING SEXUAL HARASSMENT UNLAWFUL in the EMPLOYMENT, EDUCATION or TRAINIING ENVIRONMENT, and for other purposes” sa ato pa, gideklarar nga ang lawasnong pagpanamastamas ngadto sa kababayen-an usa ka dakong supak sa balaod sulod sa trabahuan, eskwelahan o training area. Tungod kay lawom man ang depenasiyon sa maong balaod mao nga
SEXUAL HARASSMENT ACT OF 1995”. Ang balaod niini naghatag og dakong tawhanong katungod sa kababayen-an alang sa ilang tagsa-tagsa ka dignidad aron ipatuman ang tiunay’ng dungog diha sa paghatag og dakong respeto sa ilang pagka babaye isip mga empliyada o trahanti ingon man mga aplikanti sa trabaho, mga esstudyanti sa tunghaan, mga participanti sa trainings o seminars ug kadtong mga yanong kababayen-an. Kining tanan nga mga panghitabong abuso ngadto sa kababayen-an ang gideklarar nga usa ka dakong supak sa gimbut-an sa atung balaod. (Alang sa inyong sugyot opinion,Email: sonnydavid2011@ gmail.com)
Mindanao
Balita Biyernes, Hunyo 24, 2011
Serbisyong panglawas sa Agusan del Norte, gipunduhan Sinulat ni KLENT CONDE
AGUSAN del Norte––Gikalipay sa mga Agusanon human gigahinan sa panggamhanang lokal sa Agusan del Norte og balor P20milyones nga pundo alang sa mga proyekto may kalambigitan ang panglawas.
Gikabutyag ni Agusan del Norte Vice-Governor Enrico Corvera, tinguha sa panggamhanang lokal nga mamintina ang kahimsog sa panglawas sa katawhan sa probensya sa ingon mahimo kining produktibong indi-
bidwal. Gumikan niini, gamiton ang nahisgutang pundo alang sa pagpalambo o pagpalit sa dugang pasilidad sa Agusan del Norte Provincial Hospital aron ma-alagaran pag-ayo ang mga Agusanong modalikyat sa maong balay tambalanan.
Kahibaluan nga una nang gi-angkon sa opisyal nga nagkulang og pundo ang probensya apan gipasalig pa gihapon niini nga paningkamutan nilang matubag ang mga batakang serbisyo sama na lamang sa pagmintina sa kahimsog sa panglawas.
abag na ang panggamhanang Espanyol sa probensya pinaagi sa pagpanguna ni Ms. Barbara Stucking, Director sa Rubber Plantation kinsa gikan pa sa Gran Britanya. Gipasalig ni Stucking nga motabang sila paghatag semilya sa goma ngadto sa mga mag-uuma nga dunay
kasibot pagtanum sa goma. Target sa panggamhanang lokal nga makahatag og 200 mil ka mga semilya sa goma ngadto sa mga mag-uuma diin sa kasamtangan duna nay inisyal nga nahatag nga 12 mil ka mga seedling sa rubber plant.
og Barobo sa Surigao del Sur. Dugang ni Plaza, kaabag nila sa kampanya ang Philippine National Police (PNP) Caraga, Local Government Units (LGUs), og ang mga nagpakabanang katawhan sa rehiyon.
Kahinumduman, nilampos ang pagpangronda sa mga operatiba sa pagbungkag o pagpangibot sa mga marijuana nga gitanum sa usa ka sekretong plantasyon didto sa probensya sa Agusan del Sur.
hugpungan sa Lumad (Kasalu) sa Caraga, giduso na ni Surigao City Mayor Ernesto “Nitoy” Matugas uban sa pag-abag sa City Peace Council ang resolusyon nga papauli-on na ang 37 ka pamilyang lumad gikan sa tribung Mamanwa sa Brgy Bangayan. Apan giklaro ni
Enriquez, hingpit l amang mamau li ang tanang namakwit kun hapsay og malinawon na ang gibiyaang lugar. Kahibaluan, namakwit ang nahisgutang pamilya sa nakalabay’ng Hunyo 1 human nahadlok sa pagtumaw sa presensiya sa mga sundawo sa ilang lugar.
Rubber Planting, gipalapdan sa Agusan del Sur Sinulat ni KLENT CONDE
AGUSAN del Sur–– Nagkakusog karon ang demand sa rubber sa domestic og foreign market rason nga gidasig sa panggamhanang lokal sa Agusan del Sur ang katawhan nga magkuge pagtanum og goma.
Base sa datus, duna nay lapad nga plantasyon sa rubber ang nahisgutang probensya apan dile pa gihapon kini bastante pagtubag sa nagkakusog nga demand sa merkado. Sa tumong nga mapakusog ang pagtanum sa rubber, ni-
Kampanya sa illegal drugs, gipahugtan sa PDEA-Caraga Sinulat ni KLENT CONDE
BUTUAN City–– Gipahugtan sa Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) Caraga ang kampanya kontra sa illegal drugs ning rehiyon. Gikabutyag ni PDEA Caraga Di-
rector Joel Plaza, nagkakusog ang pagpayuhot karon sa ginadiling druga labi na sa lugar sa Bayugan City sa Agusan del Sur, Cabadbaran City sa Agusan del Norte, Surigao City
Namakwit nga lumad sa Surigao City, pauli-on na Sinulat ni KLENT CONDE
SURIGAO City–– Girekomend a na sa panggamhanang loka l s a Sur igao City ang pagpauli sa mga katawhang lumad nga namakwit
human natugaw sa operasyong militar sa nahisgutang dakbayan. Sumala ni Henaske Enriquez, Secretary General sa Ka-
Kasikas 5
IDOL SI PAPA
SA mata sa iyang mga anak, ang amahan mao ang unang hulagway sa Ginoo dinhi sa kalibutan. Siya ang gitugyanan sa Ginoo sa katungdanan pagdumala sa iyang pamilya. Naa sa iyang abaga gilukdo ang responsibilidad pag giya sa iyang mga anak, tungod kay sinaligan siya sa Ginoo. Pero ambot kung nasayod ba kaha ang mga amahan niining sagrado nila nga responsibilidad? Daghan kog nailhan nga mga amahan nga imbis maoy mogiya, sila na man hinoon ang nagdala ug problema. Imbis sila ang mobadlong, sila na man hinoon ang nagpabadlong. Ubay-ubay ang akong nahibaw-an nga mga amahan nga walay kwarta pampalit sa pagkaun, pero kwarta para sa inom duna. Kung tua sa barkada daku ang katawa, pero pag-uli sa balay gihimong punching bag ang asawa. Mao pay ang pamilya galisod, ang papa salbahis pa gyud. Kini nga mga tawo dili angayan magdala sa ngalan nga amahan. Gibugal-bugalan nila ang balaang trabaho nga kanila gisalig sa Ginoo. Aduna kitay panultihon: Kung unsa ang punoan mao usab ang bunga. Mga Papa, Tatay, Daddy, bantayi pagayo ang imong mga lakang kay ang imong anak gasunod sa imong mga tunob. Kung asa ang imong mapaingnan, kung unsa ang imong madangatan, mao usab ang imong anak. Kung mahimo kang madaugon, kadaugan usab ang maangkon sa imong anak. Kung pakyas ka, ang kaugmaon sa imong anak
Kalipay nga molahutay
GIRLIE GUALBERTO-SUAN
dulum ug pait usab. Sa pranka nga pagkasulti, kung ang papa buotan, ang anak maayong sad ug batasan. Duna miy security guard nga ang papa gikan sa presohan kay nakapatay. Nagsulti ang maong sekyu nga wala pa siya nakapatay pero gusto siya mosulay. Tuod man nakapatay gyud siya ug tawo, trabahante ra namo. Tua na siya karon sa bilangguan sa Davao Penal Colony. Ku n g u n s a a n g makita sa anak nga gibuhat sa amahan, mao usab kana ang ilang sundon. Sa inosenteng mata sa anak, ang ilang papa dili makabuhat ug sayop. Ang pagtanaw sa anak sa iyang papa – idol, hero, superman. Dakong dungog alang kanila nga mosunod sa lakang sa ilang amahan. Busa mga amahan, ampingi pag-ayo ang inyong lihok kay dunay gagmay nga mga tiil nga gasubay sa dalan nga inyong gilaktan. Hinaot pa nga kini nga dalan dili gapaingon sa inuman, sugalan, presinto o presuhan. Usba imong batasan, tarunga imong buluhaton, disiplinaha imong kaugalingon, trabahoa imong pangandoy. Bisan dili nalang para sa imong kaugalingon, kundili para sa imong pamilya nga mapinanggaon, aron mahatagan sila ug hayag nga kaugmaon.
6 Showbiz Chika Duncan may relasyon sa kaluha ni Jinkee paqcuiao
GIADMITAR na gyod sa RnB singer nga si Duncan Ramos nga may relasyon sila ni Janet Jamora , kaluha kini ni Jinky Pacquiao (asawa sa kampyon sa boxing nga si Manny Pacquiao). Sa interview kauban ang “Showbiz News Ngayon”, misulti si Ramos nga padulong na daw sila pagkaestedi tulo (3) ka bulan na karon. “Three months na. Nagkakilala kami at nalaman ko na matagal na pala siyang nanonood, siguro noong Southboarder pa. Tapos pareho pa kaming
Bisaya. Tapos pareho pa kaming malihim,” ingong Ramos. Miaging bulan, sa victory party ni Pacquiao sa pag-sunod sa iyang away batok kay “sugar” Shane Mosely, naplagan si Ramos nga sweet kaayo kini kang Jamora. Milutaw sa report nga dugay na daw gakuyog si Ramos og Jamora, sobra na daw sa usa ka tuig. Sa pagkakaron kauban si Ramos sa grupong ASAP Sessionistas. May concert tour sa US karung Agusto ang mga Sessionista.
Nag-reak ang aktor og host sa telebisyon nga si John Estrada sa balita nga mibalik na sa Kapamilya ang kanhi niyang asawa nga si Janice de Belen. “I’m excited and I’m happy for her. Kung hindi ako nagkakamali, dito nagsimula si Janice. Matagal siyang naging Kapamilya and I welcome her with open arms. I think she made the right choice,” iyang gisulti sa “Showbiz News Ngayon” sa ABS-CBN. Giimbitahan pud ni Estrada si de Belen para magbisita sa iyang noontime show nga “Happy Yipee Yehey” para i-promot ang iyang umaabot nga palabas nga “Budoy”. Iya pud gilinaw ang mga
report bahin sa gituohang pagbuntis sa iyang asawa nga si Pricilla Meirelles. Matod ni Estrada nga wala pa daw makompirma ang pagbuntis. “Wala pa pero plano niya next week [magpa-check up]. Kasi yung OB gyne niya out of the country yata. Sabi ko sa kanya just buy the pregnancy kit, sabi niya she’ll just wait for the doctor,” iyang gisulti. Namatikdan pud daw ni Estrada ang mga kabaghoan sa iyang asawa og may mga sinyales kini sa posibleng pagka-buntis. “Parati niyang gusto masuka. Very sensitive siya ngayon kahit nanonood lang kami ng TV show or movie sa bahay,
Mindanao
Biyernes, Hunyo 24, 2011
Balita
Angeline Quinto mitubag na sa isyu kaniya Gilinaw ni Angeline Quinto ang isyu nga nakit-an daw siya nakig-deyt kang Sam Milby. Giadmitar sa magdadaog sa Star Power nga nag-uban sila ni Sam og kaon pero dili daw kini usa ka romantiko’ng deyt. “Yung one time na lumabas kami nagkukuwentuhan lang po kami,” she said at the press conference of her upcoming major concert, Angeline Quinto: Patuloy Ang Pangarap on July 15 at Sky Dome, SM North Edsa. “Ang nangyari nga po ang mga out-of-the-country [commitments] po kinuwento ko sa kanya. Kasi mahina si Kuya Sam sa Tagalog. Nagpapaturo po siya ng Tagalog, tapos [sa] English po sa kanya ako nagpapaturo.” gisugid sa magaawit nga una daw niyang nabagtan si Sam sa ASAP og nakipagkonektar kini pinaagi sa BBM (BlackBerry Messaging). Ginasungog pud sa mga membro sa Press si Angeline kung iya ba daw abiabihon
si Sam kung pangulitawhan siya niini. “Ba’t naman ganon? Ba’t pagasa agad?” tubag niya nga nakuratan. “Hindi naman nanliligaw siya pero sobrang bait naman talaga si Kuya Sam na kaibigan sa akin as kuya ko po. Kasi mahirap maging boyfriend si Kuya Sam, English-speaking. Pagod na ako lagi [tapos] pagod pa ako sa kanya, ‘di ba po?” iyang pasiaw. Sa dihang gipangutana pud kini kung pananglitan modesider sa pagpanguyab kaniya ang iyang kras nga si Coco Martin, “Carry lang” daw matod niya, pero dugang linaw niya nga mas prayoridad daw niini ang career og di’ daw muna kini gusto malambigit sa love life kay kihinanglan pa daw siya sa sa pag-mintinar sa tambal sa iyang inahan nga bag-o lang gi-operahan sa kasingkasing. Abli pud daw ang pultahan ni Angeline sa pagsulay puhon sa pagacting. Matod niya nga usa daw kining katumanan sa iyang damgo kung makauban niya sa proyekto si Coco, kay idolo daw niya kini pati pud si John Lloyd (Cruz). Gibutyag pud ni Angeline nga giadmirar niya ang aktor sa indie tungod kay nakita daw niya iyang kaugalingon niini. May mga non-showbiz daw’ng nangulitawo kaniya pero iyang gilinaw sa ilaha nga prayoridad daw muna niya ang career.
Janice giimbitahan ni John Estrada sa ‘Happy Yipee Yehey’ bigla siyang umiiyak kaagad. It’s not her norm eh. Ako rin nung sa taping ako kahapon, medyo masama rin ang pakiramdam ko. Ganoon daw ‘yon eh, kapag nahakbangan ang asawa,” matod niya. Gibutyag pud ni Estrada nga gusto daw niya makabaton og batang lalaki. “ S ab i k o s a asawa ko talaga sana boy. Kasi ‘yong anak ko na lalaki, he wants to be a brother to a boy daw. Tatlo na ang babae ko eh. But if it’s a girl, okay lang,” matod niya.
Mindanao
Balita Biyernes, Hunyo 24, 2011
Dear KUYA SONNY
ALANG SA IMONG KAAGI SA GUGMA, ISULAT UG E-ADDRESS SA MINDANAO DAILY BALITA O E-mail: sonnydavid2011@gmail.com MAKITA SA INTERNET - http://www.businessweekmindanao.com
Gugma’ng gi-atay! 3 Human niadto Kuya Son, naulaw kaayo sa akong nakita. Makapangutana ako sa akong kaugalingon nga nganong naligo man usab kadtong tawhana nga naghubo man tanan. Usa ka adlaw niana, samtang namunyag ko sa tanom sa among nataran, miduol kanako si Roger, mao kana ang ngalan kuya sa kapuyo sa akong inahan. Miingon siya nako nga siya nalang daw ang mamunyag aron dili ko mahago. Mao gihatag nako ngadto ni Roger ang balde ug kabo aron siya nalang ang magpadayon pa sa pagpamisbis niini. Pagkasuno d adlaw samtang nganghugas ko sa among mga plato, giilugan na usab ako ni Roger dayon
siya ang nagpadayon sa paghugas sa plato. Sukad niadto kuya, kanunay na kami magkaestoryahanay ni Roger, mangutana siya kanako nganong dili ko hilig mag-disco kay samtang ang ubang mga dalaga sa among dapit ang mahiligon man sa sayaw. Hangtod nga kanunay na kami makit-an ni mama nga magtabi kaming duha ni Roger. Gani, adunay panahon nga maniid si mama kung mag-etoryahanay mi, naay panahon usab nga mokalit siya og tan-aw
kanamong duha kung atua kami sa balkonahi mag- stambay. Sa dihang nakit-an na usab kami sa among sala samtang naglingkod mi, morag nagkusmod ang nawong ni mama kuya Son, akong nasabtan nga morag nagsilos siya, apan sa akong bahin wala man nako tagae og malisya ang tanan sa pagpunay namo og estorya-estorya ni Roger. Samtang si Roger usab wala man siya nagpakita og dautang motibo diri kanako. Sumpayan pa ugma…
TEXT-TEXT, IBOL-IBOL
Hi! Muzta kayong lahat dyan, sa imo sab kuya Son muzta na u. Ako si Greg, 25 years old, ulitawo, ania mag-reside sa Elsalvador City, Misamis Oriental. Grabi kuya daghan kaayo mamasa sa imong portion sa Dear Kuya Sonny labi na sa TEXT-TEXT, IBOL-IBOL nabuang jud mi sigi ug basa. Makalingaw kaayo kuya tapos maka-create og education sa mga READERS. Bira na kuya dili nako maglangan, naay koy ka texttext nga chick taga diha sa inyo sa Cagayan de Oro. Nakuha nako ang iyang number gikan sa akong barkada, gwapa daw siya og mistisahon. Ako dayon siya gi-text . . . (Hai HALU, can
u be my txm8? I am Greg 25 yrs old). Reply daun cya kuya . . . (Oh sure, Im Rachel, 23 yrs young). Mao sigi na daun mi kuya og txt-txt, ang naka nyc ra ba niya kuya kay dili gapangayo ug load. Tingali dako siyag allowance kay arang-arang man sab ilang pamilya. Two weeks after, nag-uyab na mi, so samot na jud nuon mi ug text-text dayon mag call ko sa iya. Three days after sa among pag-uyab, nagsabot mi nga mag IBOL-IBOL mi, didto mi magkita sa may Divisoria sa inyo sa CDO kuya tapos during pa jud to sa night café. Sa dihang nagkakitaay na mi. . . dako kaayo among ngisi. Ingon
Pagtulun-an 7 ANG IMONG TAMBAG SULIRAN, PROBLEMA SA BARANGAY, GREETINGS UG WANTED TEXTMATE E-TEXT LANG SA tm/ globe: 09359727899 ug tnt/smart: 09462202141. MAKITA SA INTERNET - http://www.businessweekmindanao.com Sa inyong entry, ayaw kabalaka kung dili ako maka-reply kaninyo tungod kana sa akong ka busy sa sinulatay. Kanang inyong gi-text ma-mantala sulod sa duha o tulo ka adlaw gikan pagkadawat niini…first come first serve basis.
TAMBAG SULIRAN (Bisan unsa)
Gud pm Kuya, magpatabang unta ko kuya Sonny ngano man nga permi walay tambal ang among Barangay Health Center sa Cugman, unfair kau kay kung ang mga paryente sa mga taga center ang mangayo ug tambal tagaan man. Kme nga dli duol sa ilng dughan dle man tagaan, pls help me. (From, Talidhay, Cugman, Cagayan de Oro) TUBAG MENSAHI: Una sa tanan wala nako gibutyag ang imong ngalan ug cell number bisan paman nga naghatag ka sa imong ngalan ug bansagon kay basin ila kang hinadlokon. Kamong mga membro sa konseho sa Barangay Cugman, imposibli nga mahutdan kamo og mga tambal nga matag tuig gi-aprobahan nang daan ang pundo niana para sa tambal. Asa gibutang ninyo? Nganong magpili man kamo sa inyong hatagan niana. Ako nasayod ra ba ako nga kung wala nay ikahatag niini ang ubang center ilang dad-on sa ilang balay. Tinuod raba kanang magpili kung kinsay tagaan dala pamolitika. Ayaw ko ninyo og limdi kay dugay ko nga kagawad sa amoa, nasayod ako sa mga tinunto sa ubang barangay. Palihug kapitan Ricric Pacheco atimana kanang imong mga tawo diha sa imong center.
GREETINGS/WANTED TEXTMATE Good day po Kuya Sonny, pki hanap po ako nang txm8 17 to 20 yrs old girl. I’m Rey/09263663774.
daun siya nako nga “Oi Greg gwapo man di ka”? Tubag sab daun ko nga “Ikaw Rachel tisay man jud diay ka”. Human namo og dinner sa night café kuya, didto lain na akong gihunahuna, gusto na unta nako siya labhan ug kosuhan. Tungod kay nakita nako nga buotan si Rachel, wala na lang nako siya HAYBOLO i mean IBOLA paingon ngadto unta sa hotel. Naluoy man gud ko tungod kay nahiguman man gud ko sa iya kuya. Thanks Kuya Son. (Greg)
HUBAD SA AKONG DAMGO Nagdamgo ko nga ang akong mga ngipon nahurot og ka-ibot, unsay hubad ug ipasabot niini Kuya. (From, 09359889305) HUBAD PASABOT: Ang damgo nga na-ibot imong ngipon o mga ngipon, daghan kaayo nakadamgo niini nga hangtod karon wala pa sila masayod sa insaktong hubad niana. Kung nanga-ibot tanan man o dili, ang hubad niana nga adunay kapakyasan ug kasub-anan nga moabot kanimo. TAKE NOTE: Basta gani kabahin sa ngipon bisan naunsa na, nagserko balintong ba kana, ang meaning niana mao ang kapakyasan, kasub-anan o kaha kanunay gayud walay maayo nga sangputanan.
Greet ko kuya sa ako family sa Malitbog, Bukidnon sa akong frn sa Ronz Chicken, salamat and God bless. (09067929978) Morning Kuya, I need txm8 girl kanang tga Cagayan de Oro lng, ang age 17-18, mao ni aq number 09263321469. Hi Kuya Sonny! Henge aq ng txm8 ung dscr8 male-bi, 20 above w\in cdo, honest, sincere @ ung hndi bastos katxt. Tnx, God bless and more power/09061831290 – AMDG. Kuya gret ko sa akoang mga suki sa Mindanao Daily Balita sa Malaybalay. From Nyokenz Vedia/09168312393.
ABROAD GREETINGS WANTED FOREIGN CALLMATE
{Pwede binisay-on pagtext si Kuya na mag-iningles} Hi to foreigners out there, I want a callmate, I’m a sweet lady. Here’s my mobile number . . . in the Philippnes, you dial first the +63 then omit the number 0 of my cellphone # 09067929978. { Ok here we go, this is the correct contact number of mine for you to access – please dial to me now “+639067929978”}. Ok I am waiting for your call.
8 Kalingawan Nasayod ka ba? NASAYOD KA BA nga ang gitawag og Spinner Dolphins makita diha sa Butuan Bay dapit sa Tubay, Agusan del Norte? (Giresearch ni A rjay S. F elicilda , Caraga Bureau Chief)
Punto ni Fil Deo Celfon ‘war’
TIGULANG babaye mikuyog sa procession… taliis kaayo ang tingog nga mi-awit sa “Ave, Ave, Ave Maria.” Kalit siyang napandol ug natumba. Sa iyang kakurat, kalagot ug kaulaw, iyang gibalikas taman sa ginhawa ang bato nga iyang napandulan ug ang batsihong dalan nga iyang naligiran, apil ang mga tawo’ng naglantaw lamang. oOo MAO na kana ron. Kunohay relihiyuso, apan mausab ang timplada kung dunay dautang mahitabo kanila.Tigtakoban, tigpaka-aron ingnon! oOo SA iyang pagkatumba, dihay miingon “ Ayay, pagkalooy sa tingulang.” Misinggit ang babaye “Ayaw jud ko tawaga’g tigulang ha! Masmaayo pa’g tawgon nimo ko’g wakwak, nungka tigulang.” Mihirit ang tawo “Aw, sori kaayo wakwak nga tigulang!” oOo NAG-ANAM karon kadaghan ang sakop sa bag-ong partido sa mga ‘frustrated’ nga Kagay-anon. Ang PDP-UK – Padayon Pa’g Ugot Kagay-anon. (Gi-text ni Fred MC, Canitoan, Cagayan de Oro City, 0906722____) oOo PUJ driver nga nagtsinilas gidakop sa RTA. Ang violation : WEARING SLIPPERS WHILE DRIVING. Good job, Mr. RTA! oOo HIGHLY-URBANIZED city ang Cagayan de Oro. Mao pud kini ang capital city sa Region 10. Sa pagkakaron, dili muminos sa 120 ka mga regional government offices ang ania dinhi sa dakbayan. oOo KAGAPUNSISOK ang katawhan dinhi sa Cagayan de Oro, adlaw ug gabii. Libu-ka-libu ka domestic ug foreign tourists ang mitugpa dinhi sa dakbayan matag bulan. Sumala sa Department of Tourism, tawgon nato og domestic tourists ang mga Pinoy nga moduaw sa usa ka dapit, sama sa Cagayan de Oro. Foreign tourists, of course, mga langaw’ng torista. oOo AMBOT kung unsay ilang impression nianang mga nagatsinilas, nagasando, nagashorts, tag-as og buhok, tag-as og kuko, balbas sirado ug walay hilam-os nga drivers sa public utility vehicles. Ang uban gani, nagatiniil samtang nagamaneho. oOo GILUPIG na sa Samsung ang Nokia? Sa asa…panindotay o pamahalay? Ang Cherry Mobile, musta man pud? Ah… pang-give-aways lang daw kana. Maayo unta og mapiskan ta niana nga give-aways aron atong ma-confirm kung ang Cherry Mob ile dali ba jud madaut. oOo WHAT about sa networks, kinsay pinakasikat? Globe o Smart? Talk-n-Text o TM? Ang SUN Cell? Ehemmm! Mo-awit sa kog SUNRISE, SUNSET. oOo KUNG pahinayay, Globe Tattoo gakinto-kinto. SMART Bro nagaburokinto. Mahurot na lang ang atoang load, dili pa ta makasulod. oOo NGANONG kada-file og bill ni Rep. Rufus Rodriguez uban man gyud ang iyahang igsoon nga si Rep. Maximo Rodriguez Jr.? Mao tingali kana ang gitawag og “Walang iwanan.” “Real brotherhood? (A. Bonachita, Villanueva, Misamis Oriental). oOo PAG-INGON -ingon sa pari nga ‘ipakita nato ang atong pag-igsoonay ug ipaambit ang kalinaw” molingi dayon ang mga manimbahay… wala ug too, atubangan ug likod…moyanguyango, pero ang tinan-awan galapuslapos. Ayaw na ta ninyo parts. Utro sab mong tigpakaaron ingnon! Fake, as in!
Mindanao
Biyernes, Hunyo 24, 2011
Unsay kala-inan? Faculty ug Staff (Katapusan sa duha bahin) Gi-research ni Janjan S. Felicilda
Nagkalainlain ang academic ranks sa ‘faculty’. Gikan sa pagka-teacher ngadto sa pagka-professor, ngadto pa gayod sa pagkadoktor sa tagsa-tagsa nilang fields of study. Ang researchers ug scholars kabahin usab sa faculty sa tunghaan uban sa importanting tahas diha sa educational system. Sa pikas nga bahin, ang staff mao ang grupo sa mga tawo nga motrabaho sa administrative functions, sama sa clerical, sales ug executive functions. Staff usab ang tawag sa mga sikyo, maintenance crew ug niadtong gitahasan sa ubang buluhaton sa establisamento. Ang staff nagkalainlaing ang educational backgrounds ug mga tahas. Ang labing taas kanila mao ang mga administrador nga maoy naga-manage sa kinatibok-ang sistema. Sila adunay mga kaabag nga gitawag og junior staff. Kasagaran sa staff sa tunghaan sayo nga mosulod sa trabaho kay sa faculty. Ang staff adunay regular nga mga oras tingtrabaho. Masdagko og sweldo ang faculty kay sa staff. (giresearch ni J anjan S. F elicilda gikan sa www . differencebetween . net .)
Unsay kahulogan? MUST - Mindanao University of Science and Technology
Inadlaw'ng Horoscope Gi-research ni Sonny David AQUARIUS (Enero 20-Pebrero 18) Ipakita ngadto sa kadaghanan nga kaya nimo ang imong gibuhat tungod kay kini maoy makapalambo kanimo. Swerteng numero 251. PISCES (Pebrero 19-Marso 20) Ang imong panikamot karon mobunga kini og maayong sangpotanan, kanunay lang makugihon aron imong makab-ot ang tingusbawan. Swerteng numero 854. ARIES (Marso 21-Abril19) Hatagi og dakung bili ang imong giplano karon kay kini maoy makahatag kanimo og igong kausaban sa kinabuhi sa umalabot nga mga adlaw. Swerteng numeo 663. TAURUS (Abril 20-Mayo 20) Kung maningkamot lang ikaw, imong kalisod karon ang mausab inig abot sa sunod simana. Swerteng numero 732.
Balaang Pulong: Angay mahalon ug pasalamatan ang kabataan kay kung wa sila, wa puy mga amahan ug mga inahan dinhi sa kalibutan. (Palihog basaha ang C ol . 3:14-25)
GEMINI (Mayo 21-Hunyo 20) Unsay gihangyo sa imong mga ginikanan nga makaayo kanimo paminawa sila tungod kay mao kini ang makapausab sa imong mga plano. Swerteng numero 892.
Katawatsi
CANCER (Hunyo 21-Hulyo 22) Dugangi pa sa pagpaningkamot kutob sa imong mahimo kay adunay moabot kanimo nga swerte sa imong kinbuhi. Swerteng numero 290.
Ni Khristha Riva Arfene
BUNGAW
Tigulang : Dili na ko magmahay sa akong kinabuhi kay natilawan ko na, nabati ko na ug nahimo ko na ang tanan? Bata : Kay unsa diay ang imong natilawan, nabati ug nahimo, Lo? Tigulang : Ay, sori jud kaayo Dong kay nalimtan ko na ang tanan!
PIRME USAHAY
Pari : Magpabunyag ka’g anak, Dong? Tawo : Oo, Padre. Pari : Yuna pa. Mura man og dili ka gasimba dinhi, Dong? Tawo : Ayay si Padre baya! Wa lang tingali ka nakakita nako Dre, pero pirme kong gasimba dinhi usahay.
EXACTLY TINGALI
Announcer : “The time now is exactly…” (Wa nakatiwas paghatag sa oras kay ang relo patay.) “Ok, before the exact time, let’s listen first to this very beautiful song of Miss Supertarrrr, Nora Aunor.” (Migawas sa announcer’s booth ug mihangad sa langit dayon mibalik pagsulod> Igu-igo gyud nga nahuman ang awit ni Nora Aunor.) “Ok, that was Nora Aunor with her very beautiful song Pearly Shells. And the time now is exactlyyyyy, 11 o’clock tingali!
BANANAS
Teacher : Class what are the different colors of bananas? King : Mam! Mam! brown! BAI, unsang isyuha ang atong hisgotan ugma? I-text Teacher : May brown ba gud nga saging, King? kana sa: MDBPUNTO <space>TUBAG <space> NAME King : Op kors Mam! Nilung-ag diay? AND ADDRESS [Optional] send to 09997990008.
Balita
HAMBOG
King : Kong, wa ka kakita nako ganina nga nagbitay-bitay sa helicopter. Kong : Wa King kay paglabay sa helicopter, naglukdo ko’g bulldozer.
LEO (Hulyo 23-Agusto 22) Ayaw una pag-loan o pangutang og salapi kay dili maayo ang paingnan sa imong kwarta niini. Sunod simana nalang kay ang kwarta niana dili masayang. Swerteng numero 429. VIRGO (Agusto 23-Septembre 22) Kung gidaut ka karon, sa sunod nga mga adlaw imong mabati ang pagdayeg diha kanimo. Moabot kanimo ang swerte sa sunod simana. Swerteng numero 227 . LIBRA (Septembre 23-Oktobre 22) Adunay moduol kanimo og kini mohatod sa maayong balita mahitungod sa imong problema. Swerteng numero 874. SCORPIO (Oktobre 23-Nobyembre 21) Naay panahon nga saputon ka apan usahay malipayon ka. Karong adlawa kugihan ka, tungod niana makab-ot nimo ang ganti. Swerteng numero 820. SAGITTARIUS (Nobyembre 22-Disyembre 21) Prolemahan ka og kwarta karon tungod kay adunay gapaningil kanimo nga wala kay ikabayad apan kini pulihan sa kalipay sa sunod adlaw. Swerteng numero 027. CAPRICORN (Disyembre 22-Enero19) Imong masinati ang kalaay sa imong kinabuhi apan kini kalit nga mawala sa dihang imong sakop sa pamilya mopakatawa kanimo. Imong kapikas sa kinabuhi si-awan karong adlawa tungod kay tipik kini sa iyang gugma kanimo. Swerteng numero 042.
Mindanao
Biyernes,
Balita Hunyo 24, 2011
Balitang Probinsya 9
Umahan himoong dulanaan sa sapian Dateline Caraga
Hinipos nga Arjay S. Felicilda, Caraga Bureau Chief
Ni Fil Deo, Correspondent
CAGAYAN de Oro City Mga mag-uuma ug ilahang mga pamilya, posibleng ma-etsapwera gikan sa ilahang kayutaan diha sa barangay Dansolihon ning dakbayan. Kini, kung molampos ang usa ka higanteng negosyante nga nangugat og maayo aron iyang makuha ang halos tanang produktibong mga umahan dihang dapita ug himoong golf couse o dulaanan sa mga sapian. Matud sa report, ubay-
ubay na ang nadani sa unahan sa tugpahanan SHOOTING maong negosyante ug iya nang naangkon ang igong gilapdon sa umahan diha sa Dansolihon pinaagi sa kadudahang proseso. Dili una nato nganlan ang natungdang negosyante samtang wala pa nato nakuha ang iyahang bahin ning maong kontrobersiyal nga isyu. Ang Dansolihon usa sa mga interior barangays nga gisaligan sa Cagayan de Oro isip tinubdan sa pagka-on. Kini nahimutang pipila ka kilometros gikan sa sentro sa dakbayan,
sa Lumbia, padulong sa Talakag, Bukidnon. Ning giingong pagsulod sa higanteng negosyante diha sa Dansolihon, walay kalibutan si City Mayor Vicente Emano. Hinoon, iyang gisaad nga atimanon kini nga isyu, sumala sa report sa radyo. Gikareport usab nga ang natungdang mga mag-uuma mibahad pag-alsa batok sa naasoy’ng negosyante, kung siya mamugos gayod pagkuha sa kayutaan diha sa nahisgutang barangay.
PNP Caraga mipalig-on sa pwersa Gisulat ni Arjay S. Felicilda, Caraga Bureu Chief
tor, nga sa pagkakaron ang bag-ong police officers nagsugod na sa unom ka bulan nga Public Safety Basic Recruit Course sa Camp George T. Barbers, Lipata, Surigao City . Pi n a a g i s a m a on g kurso, sila makapanukad alang sa minatarong nga pagserbisyo uban sa taas nga matang sa disiplina, epektibo ug kina-iyang matarong ug hanas iya isip mga polis. Sa Public Safety Basic Recruit Course masulayan usab ang ilang pesikal, CAGAYAN de Oro City mental ug emosyonal nga – Paminawon sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTni Fil Deo WPB), Northern Mindanao Sinulat Correspondent karong hapon ang mga posisyon o oposisyon sa Kini gibungat ni kanhi Mayor minimum wage adjust- Constantino Jaraula atol sa interbiyu sa radyo. ment. Sayop, matud ni Mr. Matud ni Director Alan Jaraula, ang pamahayag ni Macaraya sa Department Presidential Spokesperson of Labor and Employment Edwin Lacierda nga ang Pili(DOLE 10), bisan unsang pinas dili angay mahadlok sector nga adunay interest sa Tsina kay molaban man sa minimum wage, ilang ang America. paminawon. Alang kang Jaraula, usa Ang hearing sa RTWPB kadto ka pulong sa tawo’ng ipahigayon diha sa De nataranta sa giingong inLuxe Hotel, sugod unya trusyon sa Tsina diha sa usa ka bahin sa Spratleys nga sa alas-2 sa hapon. Si Director Macaraya gi-claim sa Pilipinas. maoy chair sa RTWPB-X Subo si Mr. Jaraula nga wala adaptaha sa gobyerno (pia-10/fil deo)
Isip pangandam sa bisan unsang umaabot nga mga situwasyon, gipalig-on sa PNP Caraga ang iyahang pwersa pinaagi sa pagrecruit og dugang 191 ka police officers, 30 kanila ang mga babaye. Matud ni PCSupt. Reynaldo Serrano Rafal, PhD, CEO, police regional direc-
Hearing sa sweldo karong hapon
kalig-on. Atol sa ilang pagpanumpa atubangan kang Director Rafal, mitambong sila si PCInspector Marloue Nericua Labares, regional chaplain; ug PSSupt. David Ombao, hepe sa Regional Intelligence Division. PSupt. Dennis Siruno, deputy sa Regional Personnel Human Resource Doctrine Development (HRDD); PSSupt. Eugenio Belarmino, hepe sa HRDD; ug PSSupt. Isagani Genabe Jr., pangulo sa Regional Screening Committee of the Attrition Recruitment Program CY 2011.
Nasudnong gobyerno nataranta
sa Pilipinas ang sugyot ni Rep Joey Saceda nga i-boykot ang mga produkto sa Tsina. Sa maong interbiyu sa radyo, si Mr. Jaraula miingon nga “sa international relations, dili angay magparanta.” Si Secretar y Lacierda miingon unta nga labanan kita sa United Nations (UN) pag-asertar sa atong claim pinasikad sa balaod, misugyot si Mr. Jaraula. Si Sec. Lacierda, kinsa gi-describe ni Mr. Jaraula og ‘murag katulgon lang pirme’, wala pud unta miingon nga duna kitay mutual defense agreement, “kay binata kana.” (Fil Deo, Corresponding)
TRENTO, Agusan del Sur – Napusilan sa batiis ang 29 anyos nga si Mr. Renato Gentio Duron, taga-Tudela, Trento, samtang nakiginom sa iyahang higalang si Mr. Nonoy Hapsay. Ang biktima gidali pagdala nganha sa hospital ni Dr. Roberto Franco, kinsa mao mismoy mireport nganha sa Trento Police Station. Suspect si Mr. Harry Ayala, taga-Trento ra sab.
PATAY’NG LAWAS
LAS NIEVES, Agusan del Norte - Lawas sa 29 anyos nga ni Mr. ernardito Millanes Dela Torre, nakaplagan nila ni Brgy. Kagawad Jerry Aguilor ug Peligrino Bautista sa Brgy Marcos Calo, Las Nieves. Sa imbestigasyon nila ni SPO2 Raul Erojo, nasuta nga ang lawas ni Mr. Dela Torre dunay mga igo sa 10 ka mga bala.
MOTORCYCLENAP
BUTUAN City – Dako kaayo’g problema karon ang 35 anyos nga si Mr. Darwin Palak Gonzales, taga-Brgy Amparo, Butuan City kay ang hinulaman niyang motorsiklo nawagtang. Ang nawalang blue XRM nga motosiklo, iyaha ni Mr. Hedelito Gonzales. Diha kini nawala sa Colours Lodge ning dakbayan.
ILLEGAL DRUGS
SAN FRANCISCO, Agusan del Sur – Ang 24 anyos nga si Mr. Jeppy Cainoy Sunido, taga- Wasian, Rosario, Agusan del Sur gihipos sa kapulisan kay naghithit og marijuana sulod sa DTM Disco House. Ang hitabo nasaksihan mismo sa tag-iya sa maong discohan nga si Mr. Beda Alviso, kinsa maoy miturn-over kang Mr. Sunido ngadto sa kapulisan. Si Mr. Sunido ug ang iyang gihithit nga marijuana, gi-eksamin karon sa PNP Crime Laboratory Office, Libertad, Butuan City.
STABBING
NASIPIT, Agusan del Norte - Nadunggaban samtang nakig-inom sa mga barkada ang 47 anyos nga si Mr. Romulo Labuan Tablon, taga-Brgy Kinabjangan, Nasipit. Ang miduggang kaniya mao ang 30 anyos nga si Mr. Regie Asero Hunyo nga lumulopyo sa mao ra gihapong dapit. Gunting ang gigamit ni Mr. Hunyo pagdunggab sa biktima. Siya milayas human sa hitabo. (ang dateline caraga gisuportahan sa opisina nim p/supt. martin mercado gamba , regional information officer sa caraga pnp )
SMS PIA CARAGA
Regional Director Abner M. Caga, PIA 13 AGUSAN del Norte nakapahigayon og pre-natal checkup ngadto sa 5,685 ka mga buntis o 58.9% sa tanang sa buntis nga kababayen-an sa lalawigan, matud ni Gov. Erlpe John Amante. Iyang gidugang pagbutyag nga sa miaging tuig adunay 5,062 ka kabataang nahimugso sa health centers sa gobyerno ug sa provincial hospital. Ang maong gidaghanon, 63% sa 7,927 ka kabataang nahimugso sa maong lalawigan. oOo BUTUAN City Mayor Ferdinand Amante Jr. midayig sa ginsakpan sa Association of Catering Services – Butuan (ACE Butuan) tungod sa ilang paningkamot nga ma-promote ang catering industry sa dakbayan. Atol sa 1st Annual Caterers Night, giawhag ni Mayor Amante ang grupo nga tumbukon ang customer
satisfaction kay mao kana ang numero unong konsiderasyon sa catering industry gawas sa kalidad ug kalinis sa pagka-on. Sa samang higayon, giaghat ni Mayor Amante ang ACE Butuan sa pag-master sa mga putaheng Butuanon aron ma-promote sa ubang mga dapit. oOo INDIGENOUS People’s Development Programme (IPDP) Caraga, uban sa sa NCIP isip lead agency – nakigtagbo kaniadtong Hunyo 22 sa mga ahensiyang sakop sa maong hugpong. Ilang gilagdaan ang local multisectoral MOU alang sa pagpalambo ug pagpanalipod sa Manobo ancestral domain sa Anticala-Pianing, Butuan City nga nasakop sa Certificate No. 135. Ang kalihokan gipahigayon sa Tribal School Center, Tagkiling Anticala, ButuanCity.
10 Kalingawan
Mindanao
Biyernes, Hunyo 24, 2011
SUDOKU How to play the game? Fill in completely every rows, columns and diagonals of each puzzle without repitition of the same digit.
Balita
CIRCLE A WORD
alderaan bespin cantina coruscan darth maul dooku han solo
Ang miagi
jabba naboo owen padawan padme pekopeko sand people
sith skywalker tatooine tauntaun tusken yavin
CROSSWORD puzzle
36. Nothing 37. Ore deposit 1. Having all necessary 38. Stirs up parts DOWN 7. The __ Horsemen of 1. Young lion the Apocalypse 2. Spoken 8. Atmosphere 3. Book leaves 9. Flat-bottomed boat 4. Fib 11. Paredes of Apo 5. Erbium symbol 13. Aluminum symbol 6. Wicked 15. Sheltered side 7. Aquatic bird 16. Capital of Sulu 10. Respond to a stimulus 17. Spoil 11. Manila bridge 19. Thai or Vietnamese 12. Tiny bit 21. Abraham’s son 14. ___ Piñas City 23. Nephew’s sister 18. Series of mountain 25. Of one’s birth 20. Creek 27. Pouch 22. Triple a 28. Crazy 24. Know how to 30. So far 26. Makati avenue 32. Greek letter 29. ___ mater 33. Bravoe 31. Story 34. Deadly 34. Suitable 35. ___ Baños 36. Nickel symbol ACROSS
CHESS PUZZLE No. 11
Whie to move mate in 2
See Solution to puzzle No. 10 1. Ba3! Another case of a zugzwang. If, 1. …b5, then 2. Bc5+ checkmate! Also, 1. …Bc1, trhen Bxc1+ checkmate. All the rest, when either of the black’s knight moves, the white Queen will deliver the ending blow!
Ang tubag sa miagi
Airplane Jokes A Filipina was in a flight to the the US and at some point the flight attendant was serving salad to the passengers. After a while she came back and asked the Filipina, “How’s the dressing?” (referring to the salad), and the Filipina replied, “OH, MY CLOTHES ARE VERY COMFORTABLE, THANK YOU.”
hearing for
3 days
from ozamiz
117 107 327 826
SuperTres 11
Mindanao
Balita Biyernes, Hunyo 24, 2011
WIN & HELP: SUPPORT GOVERNMENT’S PCSO DRAW RESULTS (JUNE 23, 2011) SUERTRES RESULTS CHARITY PROJECTS, SUPPORT PCSO DATE 11 am 4 pm 9 pm 11a.m. - 12-16 4p.m. - 07-15 9p.m. - 14-01
36-26-29-12-25-52 Jackpot Prize: Php48,314,970.00 21-22-14-06-23-37 Jackpot Prize: Php22,103,532.00
MGA PANGINDAHAY NI MR. SUPERTRES
Pasakay: 9-8
TARGET: 436-426416-406. Congrats sa mga naka tiam-tiam diha, kusog ang 8 ug 9 karon. Posible ang duha ka odd karon. Take-2 ta sa 1-3-5-7-9 ug take-1 sa 0-2-4-6-8. Congrats! Mr. Supertres yesterday’s MAGIC ANGLE
DRAW DATE: JUNE 23, 2011
23-13-10-37-35-19 Jackpot Prize: Php18,376,725.60
TARGET-BARATO
943 • 843
CONGRATS
MAGIC ANGLE
1 4 5 6 2-3 7 8 9 0 PLAYING NUMBERS
11 a.m. - 4-5-7 4 p.m. - 6-7-0 9 p.m. - 6-3-5
4-D - 8-6-3-7
5 3 3 1 4 7
2 4 3
1 8
4 5 7
2 6
8 9 0
14-30-07-13-42-29 Jackpot Prize: Php18,860,232.60
6
940 941 942 842 1 4 5 840 841 6 2-3 7
June16 - 971 - 137 - 706 June17 - 350 - 343 - 758 June18 - 129 - 645 - 655 June19 - 160 - 104 - 827 June20 - 696 - 444 - 429 June21 - 427 - 288 - 990 June22- 289 - 820 - 321
8
kusog ang 9 sa likod ni tom samtang si jerry midako ang mata sa pagtan-aw sa 3 ug ilang gitabangan ni tom ug jerry ug tan-aw ang 1,4, ug 7 ang 8 naa sa ulo ni jerry.. congrats sa nakadaug kagahapon!