Mindanao
Balita
Inadlaw’ng kasayuran ug kalingawan Vol. I
No. 34 Cagayan de Oro City
Sabado, Hunyo 25, 2011
NOW OPEN Market City, Agora
P8.00
P2 Pnoy mi-resbak ‘mayor bungol’P3
ANG PANAHON KARON
ANG bagyong si “Falcon” magpabilin nga magdala og ulan-ulan ug pagbaha o pagdahili sa yuta human kini nakitan sa may gilay-on nga 320-kilometro sa sidlakang-amihanang bahin sa Basco, Batanes.
KASINATI-AN
P6
Gugma’ng Gi-atay!
text2x eyeball2x THUMBS UP! Mga personahe sa Mindanao Daily Balita ug BusinessWeek Mindanao, pinangulohan ni Publisher Dante Sudaria, mi-welcome kang Kanhi Cagayan de Oro Press Club President ug karon US-based journalist Allan Mediante nga mibisita sa opisina sa MDB ug BWM, Lapasan, Cagaya de Oro City. Nagtindog sa luyo sila si Felix Santillan, Sonny David ug Ruel Pelone, editor-in-chief sa MDB. kuha ni ian catalan
P7
kapalaran
2 Balita
Mindanao
Sabado, Hunyo 25, 2011
Maramag magsaulog sa ika 55 ka tuig Sinulat ni SAMMY TE
GIL AUMAN nga mabulokon ang kasaulugan sa iyang ika-55 ka tuig nga pagka-lungsod ang Maramag, Bukidnon karong Hulyo 1, 2011. Kini nga lungsod maoy pinaka pusod sa pulo sa Mindanao nga maoy sentro sa negosyo og daw sa dili gayud mapugngan ang paglambo niini og gilauman nga kini mamahimong siyudad sa umaabot nga panahon. Ang Mar amag adunay 20 ka mga barangay og kini nga lungsod maoy sentrong agianan
padulong sa Davao, Cotabato, ug Lanao del Sur. Dinhi nanimuyo ang pamilya nila ni Senador Juan Miguel F. Zubiri, Kongresman Jose Marie F. Zubiri III ug sa matud pa political king maker sa lalawigan Bise Gobernador Jose R. Zubiri Jr. Ang Mar amag nahimong lungsod kaniadtong Hulyo 1, 1956 pinasikad sa Presidential Proc. No. 165 pinaagi ni kanhi pangulong Carlos P. Garcia. Atol sa kasaulogan, ilang ipahigayon ang pamuhat didto sa Brngy. Base Camp
pinaagi ni Datu Mayda Pandian lider sa tribo. Pagtanum sa mga semilya sa kahoy didto sa ECO PARK Barangay Panadtalan pinaagi ni Ms. Jeve Benguar , Talent presentation sa mga kandidata, Lawn Tennis, disco, Laro ng lahi, Senior citizens night, Motocross Hunyo 28-29, Karambola Hunyo 29 Inter Agency Basketball tournament Hunyo 24 – Hulyo 1, Kahalawan Te Sebseb ( Festival of Springs street dancing and Theatrical Drama competition (School Base) Hunyo 30 search for Diwata sa Maramag (Coronation Night)
Civil – Military Parade, Literary Program, Street party, Fire work display , Boxing ug Offroad Competition. Kini pagapangunahan sa mga nagkadaiyang tsirman sa kalihokan pinaagi ni Mayor Alicia P. Resus ug sa mga sakop sa Sanguniang Bayan sa lungsod. Ang araw ng Maramag gideklara sa Malakanyang nga us a ka SPECIAL NONE WORKING HOL I DAY a l a n g sa maong lungsod pinaagi sa usa ka Pres. Proc. No. 163 nga gipirmahan ni Pangulong Benigno S. Aquino III kaniadtong Mayo 5, 2011.
driguez, Butuan City. Siya mo-report na unta sa duty niadtong tungora. Ang mga mi-ambush kanila giingong mga sakop sa NPA Guerilla Front 3 ug Front Guerilla 20 nga naglihok sa Compostela Valley Province. Sa wala pa siya namatay, si SPO3 Langbid nakabalos pagpusil ug nakapatay og duha ka ‘rebelde’. Duha ka laing armado ang iyang natiruhan ug nasamdan, sumala sa asoy sa driver sa KIA Sportage nga gicommandeer sa mga ‘rebelde’.
Sa ilang pagwithdraw padulong sa Sitio Taguma, Brgy Pasian, Monkayo – gidala sa mga ‘rebelde’ ang mga kaubang samaran sakay sa maong KIA Sportage ug sa usa ka Mitsubishi pick-up sa Philsaga. Ang mga samarang ‘rebelde’ nangamatay ra sab pagkataudtaud tungod sa grabing mga samad nga ilang nahiaguman, dugang asoy sa driver. Dili layo sa nahitabo-an, gisunog ug gibilin sa mga ‘rebelde’ ang nahisgotang Mitsubishi pick-up.
Balita
Lalaki gipaak sa bitin sa ngabil nahospital
GENERAL Santos City–– Nagpabiling giatiman sa mga doktor ang usa ka lalaki nga napaakan sa bitin sa ngabil. Ang biktima ang nailhan sa pangalan nga si John Mark Samlig, 18-anyos nga taga Cabuay, Sinawal ning dakbayan. Matod pa nga natigayon kagahapong adlawa ang insidente sa dihang natulog ang biktima sa iyang payag-payag sa
tubuhan. Gikabutyag nga hinanok pa gmaay o sa pagtulog si Samlig og wala nakamatikod nga cobra na ang katapad sa pagtulog. Nakamata ang biktima sa dihang adunay mipaak sa iyang ngabil og nakit-an ang bitin sa iyang tapad. Nangayo gilayon og tabang ang biktima sa iyang mga kauban og gilayon gidala sa ospital. bomboradyo . com
DAVAO City––Gipakawadan ug sala sa kapulisan si Brgy. Capt. Charles Warren Chang sa Brgy. 16, Sobrecary St. Barrio Obrero ning dakbayan sa Dabaw. Sumala sa Sta, Ana PNP, walay nahimong salaud si Brgy. Capt. Chang gumikan kay nagpasalba
lamang kini sa iyang armas aron mahunong ang away tali sa duha ka grupo sa mga batan-on sa nahisgutang dapit. Sa nahisgutang kaguliyang, nasamdan sila Lester ug Lynden Salazar lakip na ang ig-gaw niini nga si Giovani Gemorino. bomboradyo . com
Samtang sa Sitio Sinug-ang, Bayugan-3, Rosario, Agusan del Sur… g i - ambu s h p at ay kaniadtong buntag sa Hunyo 22 ning tuiga ang 52 anyos nga si Mr. Leonardo Civil Amper Civil ug iyahang 26 anyos nga anak nga si Mr. Ronald Octavio Civil, pulos mga taga- at PurokGuava, Sta Cruz sa maong lungsod Nagmotorsik lo sila niadtong tungora padulong nga magduty isip security guards sa COSSMA Mining sa Coo, Bunawan, Agusan del
Sur sa dihang gibanhigan sa mga gitoohang sakop sa NPA. Pistolang kalibre 45 ang gigamit sa mga ‘rebelde.’ Nasayran nga ang mga biktima kanhi mga sakop sa NPA, Mibalik sa sabakan sa balaod kaniadtong 2006 ug nagpasilong sa 36TH Infantry Battalion, isip mga sakop sa Civilian Active Auxiliary (CAA). Taudtaud na silang nakadawat og hulga gikan sa kanhi nilang mga kauban sa kalihokan, sumala sa ilahang mga paryente.
Brgy captain nga nagpaboto og armas, gi-abswelto sa kapulisan
8 patay sa ambush ug engkwentro sa lungsod sa Monkayo, Rosario Sinulat ni ARJAY FELICILDA
BUTUAN City––Patay ang walo ka tawo atol sa ambush ug engwentro sa Monkayo, Compostela Valley ug Rosario, Agusan del Sur. Ang 50 anyos nga si SPO3 Benjamin A. Langbid ug 43 anyos niyang kauban nga si Mr. Romeo Casas, gi-ambush patay sa
MPM PORK & BEEF RETAILER Dealer of fresh pork & beef and balbacua Located at:Ground floor Cogon Market, Capt. Vicente Roa-JR Borja, CDO Mr. & Mrs. Mando/Perlita Maghinay - owner
60 ka gitoohang sakop sa New People’s Army (NPA) samtang nagmotorsiklo subay sa National Highway, Brgy Pasian, Monkayo, Compostela Valley, buntag sa Huwebes, Hunyo 23 ning tuiga. Laing tawo, na-igo sa laag nga bala. Sumala ni PSupt. Ma r t i n Me r c a d o G amb a , re g i on a l info officer sa PRO 13, si SPO3 Langbid sakop sa Regional Intelligence Division (RID), PRO 13, base sa Camp Rafael Ro-
For your VEGETABLES Needs contact:
B-B SANCHEZ
COCO LUMBER & STICK DEALER
FARM PRODUCTS DEALER
J.R. Borja, Cagayan de Oro City
CELL. #: 0908-1067819 0917-3047221
Owner : MR. RENIE BASALLAJES
GUSA EAST BOUND PUBLIC MARKET GUSA, CAGAYAN DE ORO CITY
basallajes tel. no.: 856-1671
NONOY LECHON SERVICES OFFERED OUT OF TOWN ORDER Wedding • Anniversary • Birthday • Party Located at 31-22 Brgy. Nazareth, CDO & Westfield Subdivision, Brgy. Iponan, Entrance Brgy. Balulang For more details, contact Tel. No.: 309-5276 Manager: Hermilino Villalon
“ORDER NA OG LECHON”
Kasikas 3
Mindanao
Balita Sabado, Hunyo 25, 2011
PNOY: Bungol nga mayor Sinulat ni RUEL PELONE
BUNGOL man tingali na si Cotabato City mayor Japal Gui ani kay wa l a man siya nakabati sa diskusyon namo kung unsaon nga masulbad ang grabeng binahaay dinha sa sentral Mindanao, an g b a g u l b o l n i Presidente Benigno Aquino III. Si Guiani miakusar kang Aquino, kinsa mibisita sa Cotabato niadtong Miyerkoles, sa wala pagpadala og hinabang ngadto sa mga biktima sa baha––ug wala usa mihimo og mga kongkretong lakang aron masulbad ang pagbaha. Pero kung ang presidente ang pasulti-on, siya miingon nga tingali bungol na siya kay wala man niya madungog ang among panaghisgut kung unsaon nga masulbad ang mga pagbaha.
Hinoon si Presidente Aquino miingon nga iya na lang ihangad ngadto sa Ginoo ang kasuko ni Guiani. Sa laing bahin, ang spokesman sa Malacanang nga si Edwin Lacierda miingon nga namakak si Guiani. Matod pa ni Lacierda nga ang tanang gisulti ni Cotabato City Mayor Guiani ngadto sa “national media” bakak ug tungod niini obligado ang gobyerno sa magsulti sa kamatuoran. Iya usab nga gi latipak si Guiani pinaagi sa pag ingon nga ang mayor walay nahimo para sa iyang katawhan. Dugang pa ni Lacierda nga imbes nga iyang atimanon ang iyang katawhan, iya na hinoon nga gipili ang pagsulti og bakak ug gipasa sa lain ang iyang kakuwangon. Gikasubo pag ayo
ni Lacierda ang nahitabo kay matod pa niya nga sa panahon nga nanawagan ang gobyerno sa panaghiusa aron epektibong matabangan ang katawhan, anaay ubang opisyales nga mas gipili ang pagpolitika sa hinabang. Gipasabot ni Lacierda nga sa wala pa mobisita si Aquino, ang gobyerno sige na og padala sa mga hinabang ngadto sa mga lokal nga pangagamhanan dinhi sa Mindanao. Iy ang g ip ang hinambog nga migasto na og P12 milyones ka pesos ang gobyerno para gastuhon sa mga apektado sa baha dinhi sa Mindanao. Sa Cotabato lang, matod niya, nga ang Department of Social Welfare and Development (DSWD) migasto na og P7 milyones ka pesos para sa pagkaon ug uban pang galastohan.
Kongresman Rufus Rodriguez sa segundo distrito sa Cagayan de Oro ang pormal nga mitunol ngadto sa Barangay 15 ning dakbayan sa usa ka Health Center nga mokantidad og P500,000. Gi-anunsyo usab ni Kongresman Rodriguez nga siya nakakuha og dugang nga pondo nga P2 milyones ka pesos aron pagtibawas sa taas nga bahin sa maong gambalay. Uban ni Kongresman Rodriguez mao sila si Dr. Jose Llacuna sa Department of Health, Rehiyon 10; Dr. Raychel Dilla, punong barangay Lucilo Legaspi, Kagawads Charito Cabonialda, Narissa Calotes, ug mga barangay health workers.
Dalagita gisikop sa polis
GINGOOG City––Usa ka 17 anyos nga gitago sa pangalang “Elvie,” dalaga, nga nanimuyo sa purok 7, Barangay Pangasihan, ning dakbayan ang nasigpaw sa mga elemento sa Gingoog City Police Station (GCPS) ilawom sa liderato ni police Supt. Isaias Bacurnay Jr. tungod sa illegal nga marijuana.
Sa gipadangat nga taho ni Bacurnay ngadto sa PNP Provincial Command, nakadawat ug impormasyon ang GCPS Intillegence Operatives kalabot sa usa ka babaye nga nagtipig ug marijuana kinsa, nag standby kini gawas sa 777 Shopping Mart dalan Doña Graciana ning dakbayan.
Gilayon miresponde sila Senior Police Officer 3 Henry Legaspi, PO3 Roy Peligrino ug PO3 Rey Ciudadano resulta sa pagkaaresto sa suspek nga karon, anaa sa kostudiya sa CSWD tungod sa iyang pagka menor idad. Nakumpiska sa suspek ang 36.3 gramong marijuana nga anaa karon sa posisyon sa mga otoridad.
ball League sa Barangay Igpit, Opol Misamis Oriental, giparot atol sa Championship
games sa Tropang JB”s ang Host Team nga mao ang SK Federation sa nasangpiti nga barangay. Gisakmit usab sa Tropang JB’s ang kampionato pinaagi sa paglampaso sa kaatbang niini sa SK summer Open Basketball League sa barangay Consolacion. Ang Tropang JB’s migula usab nga 3rd place sa gihimo nga EMANOs cup Basketball League sa bagangay 25 dinhi sa
dakbayan sa Cagayan de Oro. A n g Tr o p a n g JB’s ubos sa ilang Team Manager nga si Shiela Ator Borromeo gilangkuban nila ni Jerome Borromeo isip Captain Ball, Paulo Reyes, Winston Sumayod, Egieboy Sabasaje, Barton, Macaraeg, Cariit, mga kaluha nga sila si Bryan ug Bebe Pagalan , PJ Pagalan ug mga kaubang tinun-an sa Liceo de Cagayan High School.
Sinulat ni WILLIE D. RAMOS
Tropang JB’s mi-kampeon sa tulo ka SK open summer basketbol ANG mga tinun-an sa Liceo de Cagayan High School ang mi angkon sa tulo ka kampyonato sa gihimong SK Open Summer Basketball League sa nagkalainlaing barangay dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro. Ub os sa ilang team, Ang tropang JB’s mga tinun-an sa high school sa Liceo de Cagayan milampaso sa kaatbang nga mga magdudula sa Barangay 32 ug maoy
nahimong kampyon ketball League sa sa Barangay 13 Sang- Midget Division. Sa gihimo usab guniang Kabata-an Open Summer Bas- nga SK Open Basket-
4 Opinyon
Mindanao
Sabado, Hunyo 25, 2011
Balita
Tambalanan gisudlan ba sa pamolitika ?
Mindanao
Balita
The Mindanao Daily Balita is published daily at Door 3 Geleng Bldg., Lapasan Highway, Cagayan de Oro City. It is registered with the Department of Trade and Industry (DTI), Region 10 with Certififcate No. 01349532, and with Business Permit No. 2011-1516, TIN No. 946396-807-001 Telefax Nos: (088) 856-3344, (08822) 72-33-44, (088) 857-1390, 74-53-80, cell no.: 0923-432-0687 Website: www//businessweekmindanao.com E-mail: mindanaodailynews@gmail.com DANTE M. SUDARIA Publisher ROSE MARY D. SUDARIA Manager jonathancatalan RUEL V. PELONE Advertising Editor-in-Chief Joe pantoja sonny david News Editors rolando sudaria GERRY L. GORIT Photo Journalists NELSON V. CONSTANTINO Uriel C. Quilinguing Editorial Consultants
FELIX SANTILLAN Layout Artist guillermo ade, Jr. Production Marlon Domingo Circulation RIZA O. ARES LIEZL A. DELOSO JOE PALABAO Rene Michael BaÑos
ATTY. MARIO T. JUNI atty. roberto a. cantago jr. Legal Counsels Marketing Consultants
For subscriptions and advertisements please contact our bureaus and agents in your areas. Cebu City- raul cardona - 0927-2251300 Davao City - jessie palabao - 0910-6681733 Butuan City - ARJAY FELICILDA - 0949-328-4099 Butuan City - OBET SAMONTE - 0905-7495220 Bukidnon - MARY ANN NOBLE - 0923-616-5083 Valencia city, buk.- ed baul - 0920-9019294 OZAMIS CITY - ATTY. ROBERTO CANTAGO OROQUIETA - MARISA MANLAPIG - 0928-9538828 GINGOOG CITY - WILLIE RAMOS - 0926-1691016 West Mis. Or. - Jun Felicilda - 0906-7389130 East Mis. Or. - Jessie Dahay - 0935-9058038 ARMM Region - Sony Sudaria - 0917-3247258 Iligan City/cdo - joe pantoja - 0906-7469233 Iligan City - RIC CLET - 0926-9036503 Marawi City - ASA MADALE - 0916-1590131 Lanao del Sur - sahria maruhom Bacolod, LDN - Nono Tario-0916-2310903 Maranding - ELEANOR TAPITAN - 0926-1888871 Zambo City - CAMCER I. ORDOÑEZ - 0908-7804348 Pagadian City - romy francisco - 0906-7258021 Ipil, Zamboanga Sibugay - ALBERTO ALCORIZA Puerto,CDO -Lucresia jerusalem Cagayan de Oro - sonny david - 0935-9727899 Cagayan de Oro - JOE PALABAO - 0905-1569709 Puerto, CDO - VICTOR ALCOVER - 0926-9778513 Claveria - David sudaria - 0926-1096831 Manolo Fortich, Buk. - OSCAR LEDESMA
Gusto ka ba nga mabasa sa mga businessman ug mga manager ang imong advertisements?
BusinessWeek MINDANAO
Your local online business paper
Call us now! Tel Nos:856-33-44, 74-53-80
Geleng Bldg., Lapasan Hi-way Cagayan de Oro City
Advertising BusinessWeek makes your advertisements read worldwide!!! www.businessweekmindanao.com
HUMAN sa pagka dismayar sa mga pasyenteng kabus nga mga katawhan dinhi sa amihanang Mindanao, dako usab ang kalipaw human nga nagpagawas ug pamahayag ang administrador sa German Doctors Hospital, nga si Dr. Dietmar Schug nga magpabilin sila sa pag serbisyo sa katawhan, human sa ilang pakighinabi ni City Mayor Vicente “Dongkoy” Emano sa dakbayan sa Cagayan de Oro. K a h i n u m d u m a n , niadtong nakalabay nga adlaw’ng huwebes niini nga semanaha, mipahigayon ug dakong panagtigum o rally ang mga pasyenting kabus diha sa divisoria ning dakbayan sa Cagayan de Oro, aron sa pagpadayag sa ilang pagkadismaya o kasuko sa tawong naghimo’g panghulga ug pangilkil sa tambalanan nga maoy sandiganan sa mga kabus. Apan niini nga punto, atong napanid-an, human nga nadawat ni Dr.
Hukom Demokrasya Ni JHO PANTOJA
Schug ang usa ka sulat, nga gi-adres kaniya gikan kuno sa rebelding New People’s Army kun NPA, diin ang unod sa maong sulat, pinaagi sa pagpanghulga , pangilkil pinaagi sa pagpangayo ug salapi nga mikantidad ug 5 milyones ka pesos sa maong tambalanan. Maoy hinungdan nga nagdiklarar kini sa pagsarado sulod sa duha adlaw, tungod sa bahad nga ilang nadawat, maoy hinungdan nahadlok ang tagdumala sa German Doctors Hospital. Daghan ang akong nadungog nga mga hakahakang estorya, sama
sa ilang gika-ingon nga basin ug pagpangdaot lamang kini sa mga pipila ka tambalanan ning syudad, tungod kay hinay o nimenos na daw ang ilang mga pastyente, wala ako mituo ni-ana ug ako kanang gibaliwala nga estorya. Hinuon, dunay akong nabatyag o nabantayan nga dili maayong hinimoan. Kamo na ang magsabot o magbana-bana niini, dili ba gi-interbyo sa radyo si Mayor Emano ? unsay iyang gisulti ? “ akong na-estorya pinaagi sa Cellular phone o cellphone ang dako sa rebelding NPA, apan ila kining gipanghimakak nga wala silay kalabutan niining paghulga ug pangilkil sa German Doctors Hospital “ sa ato pa morag nahimong tigpamaba sa NPA ang Mayor sa syudad? Nganong, human sa usa ka adlaw nadawat ang sulat hulga ug pangilkil ni Dr.Schug, ug sa sunod adlaw, nganong midiklarar kini nga magsarado sulod
sa duha ka adlaw ang maong tambalanan? Human ni-ana nagkaguliyang intawon ang mga pasyente o katawhang kabus , nagrally pa intawon, dayon migim-aw nausab ang Mayor ug miingon nga dili na dayonon sa pag sarado sa tagdumala sa German Doctors Hospital ug magpabelin sila sa paghatag ug lebring serbisyo sa katawhang kabus ilabina dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro. Ang akong mga pangutan, wala ba kaha gilipat-lipat lang ang mga katawhang kabus o pasyente niini? Dili ba kaha nagpaka aron-ingnon nga manlalaban ug motabang sa mga katawhang kabus, aron ang kredito makapaingon kaniya? Angayan tingali buhaton sa syudad, atimanon unta ninyo ug paninduton ang serbisyo sa City Hospital, kay hangtud karon, mismo dagum sa dextrose, gapas, plaster >> PAHINA 5
Unsay pamaagi sa pagpasaka og kasong kriminal ug sibil Gumikan sa mga sugyot opinyon gikan sa atung mga readers mahitungod sa tukmang pamaagi kung unsaon pagpasaka sa mga kasong criminal ug sibil ngadto sa hukmanan. Ang atung balaod mihatag sa pagpasabot niini ug mao kining mosunod: Una sa tanan, imong ipa-blater (blotter) ngadto sa kapolisan ang nahitabong kaso diha kanimo; Kung ang kaso may kalabutan sama sa physical injuries, rape o kaha nakahatag og kadaut sa imong lawas ingon man sa uban pang matang nga mga kaso, magpa-iksamin ka sa doctor kon medico legal diha sa gobiyernong hospital. Kung rape nga kaso diha sa National Bureau of Investation kon NBI; dayon, magpabuhat og “affidavit of complaint” sa pulis o “inquest” diin pagkahuman niana, isukip “attach” ang photocopy o Xerox copy sa medico
a ang rapol (raffle) sa personahi sa Prosecutor’s Isyo imong kaso ug kinsa nga Office kung asa nga korte Dokyumentado fiscal ang mohupot alang e-assign ang imong kaso Ni SONNY DAVID
legal, police blotter, (kung kabahin sa mga kaso sama sa child abuse e-xerox usab ang birth certificate sa bata, kung battered wife mao ang xerox copy sa marriage contract diin ang matag kopya sa dokyumento niini imong e-xerox ka pito dayon ebutang sa polder; E-file kini og magpakuyog sa pulis ngadto sa Prosecutor’s Office dayon kuhaa ang imong kopya sa gitawag og “Affidavit of Complaint with I.S. Number”. Pagkahuman niana, pangutan-on kung kanus-
sa “preliminary investigation” niini; Human nga aduna na’y eskedyul para sa rapol, imong balikan ang maong pitsa aron masayod ka kung si kinsa’ng fiscal nga maoy mohawid sa imong kaso diin imo siyang pangutan-on kalabot niini para ipakita nimo nga interesado ka sa imong kaso (Take note: kung makita sa fiscal nga interesado ka sa imong kaso mas madali ang pagatiman alang sa preliminary investigation). Balik sa gitakda nga adlaw sa preliminary investigation, nianang adlawa madeterminar ang kaso kung aduna bay kremin nga nahitabo niini, dayon ipasang-at kini sa sa fiscal ngadto sa ‘RTC CLERK OF COURT’ (MTCC). Gikan sa pipila ka adlaw niana, imong balikan ug pangutan-on ang mga
ug kanus-a ipahigayon ang first hearing kon premirong hearing para sa “arraignment” (Take note: kung complainant ka sa kaso ayaw pagkuha og abogado tungod kay ang imong mamahimong abogado ra usab mao ang fiscal nga maoy nagkapot niini). Dayon dinhi na kita sa “Pre-trial Confrence”, imong e-presenta ang tanan nga mga ebidensiya apil ang witnesses o mga saksi. Human sa pre-trial conference, magsunodsunod na dayon ang dugang pang hearing niini. Pag-abot sa adlaw sa desisyon sa maong kaso mao kining mosunod nga mahitabo: no.(1) abswelto o pildi sa kaso; no. (2) konbiktado o sal-an sa kaso. Kung sad-an sa kaso ang pwede mag-apila ngadto sa higher court.
Kasikas 5
Mindanao
Balita Sabado, Hunyo 25, 2011
Mga pulis sa Gingoog City nanghakot ug dungog Sinulat ni WILLIE V. RAMOS
MEDINA, Misamis Oriental––Nanghakot ug mga Certificate of Commendations ang 17 ka mga police officers sa Gingoog City Police Station (GCPS) gikan sa DENR Region 10 atol sa pagbukas sa National Greening Program nga gipahigayon ning miaging adlaw sa naasoy’ng
lungsod. Ang midawat sa kadungganan mao sila Gingoog City Police Station chief police Supt. Isaias Bacurnay Jr., Senior Police Officer 4 Agapito Lituañas Jr., Senior Police Officer 4 Gregorio Cañada, Senior Police Officer 3 Henry Legaspi, Se-
nior Police Officer 2 Arnold Sala, Senior Police Officer 1 Dante Villanueva, Senior Police Officer 1 Dennis Caralde, police officer 3 Rey Ciudadano, police officer 2 Ismael Virgil Gundaya, police officer 2 Jan Jomen, police officer 2 Reynaldo Potutan, police officer 2 Arlene Ipang, police officer 2 Wilfredo Ramoso,
police officer 2 Roy Peligrino, police officer 2 Leo Pontillas, police officer 1 Exoler Abao ug police officer 1 Kenneth Lofranco. “ Va l u a b l e s u p port and assistance to CENRO-Gingoog in implementing forestry laws” and gitunol nga pasidungog nila CENRO Felipe Callorina, PENRO Edgar Callanta
ug OIC Regional Executive Director, Corazon Galinato. Mahinumduman nga mitimbayayong ang mga gipasidunggan police officers sa kampanya ni CENRO Callorina batok sa mga ilegalistang magkakahoy nga walay gipiling lugar sa pagpamutol bisan pa sa mga kilid sa kasubaan.
Ronolo miingon nga ang trese miloyones ka pesos (Php13 million) gamiton alang sa capital outlay, singko punto singko milyones ka pesos (Php5.5 million) alang ipalit ug dugang firetrucks. Tres milyones ka
pesos (Php3.0 million) alang ipalit sa sakyanan nga gamiton isip rescue vehicle, dos milyones ka pesos (Php2.0 million)alang ipalit ug sa ambulansya ng dos punto singko (Php2.5 million) alang ipalit sa mini-backhoe nga
ekipo. “Ang balanse o ang mabilin sa maong gahin itagana kini para sa gastos sa disaster preparedness, quick response, prevention and mitigation, maintenance, ug uban pa nga mga galastuson alang sa
Pantoja...
gikan sa pahina 4 plaster ug uban pang ginagmay nga butang ang katawhan pa maoy magpalit. PAGKAWALAY HINUNGDAN…. Hinuon, dako kaayo akong pag saludar ni Mayor Dongkoy Emano , tungod sa iyang pagka ligdong diin napanindot ug kusganong pagpalambo ang dakbayan sa Cagayan de Oro ubos sa iyang mga paningkamot ug ledirato niini……OKEY KA MAYOR!!!......
Malaybalay migahin ug P29.8 million alang sa risk reduction and management fund Sinulat ni RUBY LEONORA R. BALISTOY
MALAYBALAY City––Ang Malaybalay City government migahin ug byntenuybe milyones ka pesos (P29.8 million) alang sa Disaster Risk Reduction and Management
(DRRM) Fund diin kabahin niini maoy gamiton sa pagpahigayon sa operation ug training sa mga miyembro sa volunteer rescue team. Si City Administrator Herculano
H A PPY 55th FO UN DATIO N DAY CELEBR ATIO N Maramag, Bukidnon July 1, 2011
From:
operations sa City Disaster Risk Reduction and Management Council.
Ang Mindanao Daily Balita makita na sa Internet.
www.businessweekmindanao.com
HAPPY 55th FOUNDATION DAY CELEBRATION Maramag, Bukidnon July 1, 2011 From:
Engr. Tiburcio Macalam Jr. Hon. Alicia P Resus Municipal Mayor
SB Members, All Department Heads of LGU
Municipal Engineers Office & Staff
6 Kasinatian
Mindanao
Sabado, Hunyo 25, 2011
Balita
ALANG SA IMONG KAAGI SA GUGMA, tambag suliran, greetings, wanted textmate ug hubad sa imong damgo. isulat, extext o e-mail. tm/globe: 09359727899 ug tnt/smart: 09462202141 l E-mail: sonnydavid2011@gmail.com mabasa SA INTERNET - http://www.businessweekmindanao.com
Sa inyong entry, ayaw kabalaka kung dili ako maka-reply kaninyo tungod kana sa akong ka busy sa sinulatay. Kanang inyong gi-text ma-mantala ugma o sa sunod adlaw gikan pagkadawat niini…first come first serve basis.
Gugma’ng gi-atay! 4 TAMBAG SULIRAN (Bisan unsa)
Pagka-ugma niana, miduol si mama nako og nangutana unsay among gi-istoryahan namo ni Roger. Ako siyang gitubag nga simple lang ang among topic kay mahitungod man sa mga gimbuhaton sulod sa panimalay. Mao nga nasabtan sa akong inahan ang tanan. Nianang pagka-sunod adlaw, gipatawag ko ni Roger nga ipaadto ako sa iyang galingan sa mais, mao kini nga negosyo diin maoy among gikuhaan sa panginahanglanon sa matag adlaw. Taud-taud na kuya ang maong galingan, gani, ang among mga suki sa pagpagaling sa ilang tibook mais gikan pa sa nagkalainlain nga mga barrio. Samtang didto na ako sa galingan, kay ako man ang gipabantay niini ug si Roger maoy nagsupervise usab sa usa ka makina sa galingan kay nadaut kini, ako nalang nakita si mama nga mi-apas kini ug nagpasalipod sa kilid sa galingan ambot kinsa iyang gipaniiran. Apan gibali wala lang nako kadto kuya. Sa dihang miduol na nako si Roger kay natapos naman ang pagtul-id sa galingan, nagestoryahanay na sab mi. Didto kalit miduol akong inahan dayon nagpasumangil aron lang nga mabungkag kami. Akong namatikdan kuya nga gasilos si mama, gani, misulti ang akong ig-agaw nga magbantay kuno ako sa akong inahan kay gibati siya og pangabugho kanako. Mao nga nakuratan nalang ako niana nga estorya sa akong ig-agaw. Nianang pag-uli nako gikan sa galingan mga alas sayis sa sayong gabii kadto, gitabo dayon ko ni mama ug siya nagkanayon dala bagutbot ‘ASA DIAY SI ROGER WALA BA DIAY MO MAGKUYOG NGA SWEET MAN MO KAAYO’? May sumpay pa ugma.
TEXT2x, eyeball2x
Hi kuya gud morning and hello sa tanan readers sa TEXTTEXT,IBOL-BOL. Ako si Mario, 21 years old, taga Camiguin Island. Ang akong classmate naghatag og cell number sa usa ka chick nga taga Cagayan de Oro para ika textmate nako. Abi nimo kuya nag- ingon akong classmate nga caring and loving daw kini nga babaye. Siya si Mona 20 years young ug nag school sa usa sa University diha sa Cagaya de Oro. Syempre kuya nasayod naman ko unsa iyang name, ako dayon siya gitext-text tapos sa premiro nga txt nako sa iyaha gidiritso nako pag-type ug pag- mention iyang ngalan “HI Mona cn u be mytxm8”? Reply daun cya kuya “Sure, whr did u get my number & my nym”? Mao nga ako siyang gitug-anan nga na getz nako sa akong classmate nga frn sb niya. Mao to kuya sigi na mi txt-txt hangtod nga pag-abot og 3 days, ako daun cya gipanguyaban, ah grabi oi gisugot daun ko niya kay syempre nag ask na baya siya sa ako classmate about sa akong personality. From my end kuya nag ask sb ko ako classmate if gwapa ba si Mona, ingon cya nga gwapa dau. Nagka-close naman me thru txt so usahay mag ponsex mi kay ok man sb cya. . . ah grabi oi permi sb ko mag-unli call para kada gabii maka pon-pon, sex-sex mi, nyc man d i kuya morag true sab. Mao sabot daun mi nga mag IBOL-IBOL mi. Sakay daun ko sa lansa kuya from Camiguin to Balingoan down to Cagayay de Oro. Hinamhinam na ku nga magkita mi. Syempre, humana man mi og txt-txt nga mao na among sul-ubon nga attire . . . didto nakatutok ko sa chick nga mao na nga color iyang gisuot samtang siya sb sigi og tutok sa akoa kay mao man jud nga color akong gigamit. Mao ni duol ko niya ug ako siyang giklaro if si Mona ba jud siya kay mao man ang color sa sinina. Siya sab iya ko giklaro if ako ba sab si Mario. Hala ka !!! kuya Son oi!!! nga kaming duha na discourage man kay si Mona PANGIT MAN KAAYO! Siya sab naulit sa ako kay GIPANGITAN SAB SA AKO. Mao isig iya mi ug pama-uli oi kay wala mi makasabot sa among ginhawa. Bakakon gyud ning akong classmate kuya pulos gibakakan kaming duha. Dinhi lng ko taman kuya. Tnx and more power. (Mario)
Dear Kuya Sonny, kining akong suliran ako gayud kining gi E-mail sa internet tungod kay kanunay ako magbasa sa inyong Mindanao Daily balita thru my laptop. Ang akong problema mao ang kabahin sa akong bana kinsa aduna siyay laing babaye sa laktod naa siyay kabit. Ambot unsay hinungdan nga iya man akong gilu-iban nga unta sa hitsuraay gwapa man usab ako, naay trabaho ug labaw sa tanan caring man ako. Aduna lang akoy nadunggan nga na-ingon niana ang akong bana kay kuno kulang ako modala sa lawasnong kalipay diha kaniya diin sa ato pa dili daw ako makamao nianang bahina. Ako ra bang nasayran nga nag-abang sila og kwarto tapos didto sila magtabo-tabo. Kung pangutan-on nako ang akong bana patay man kini sa limod. Maluoy lang ako sa among tulo ka mga anak nga mabiyaan usahay sa ilang amahan. Tambagi ako Kuya Son kung unsay angay kong buhaton. (Laarni) TUBAG MENSAHI: Laarni komusta ka. Adunay mga lalaki nga ingon niana ang taras apan dili tanan kay mas daghan ang buotan nga mga bana. Naay uban nga mo-rason lang dayon nga ang iyang asawa dili makamao sa lawasnong kalipay bisan nga anaa na silay mga anak. Hag-as ba nga dili makamao nga naka-anak naman gani kamo dili na hinoon makamao. Kana pangulipas lamang nga rason aron maka-ipsot. Ingna na lang nga bunga kana sa ka-uwag diin pasumanginlan nalang dayon nga inutil iyang paris sa kama. Naay uban nga bisan naaktohan gayud sulod sa kwarto samtang nakighilawas ang mangulipas pa gihapon nga kuno sila walay gibuhat nga dautan kung dili nangatuwang lamang. Bueno, imo man nahibaw-an Laarni nga ang imong bana mao nga dili maka-uli sa inyo tungod kay didto naman magpermihan sa kwarto nga gi-abangan uban sa iyang kabit. Imo kanang e- locate kung asa sila nappuyo sa ilang tukmang address aron kini imong pa misyonan sa tinugyanan sa balaod. Kung anaa na kanimo ang sketch ug address madali ra dayon sikupon silang duha og kini nga kaso ubos sa balaod mao ang gitawag og CONCUBINAGE ubos sa probisyon sa Article 334 sa atung balaod. Ang maong balaod nagpasabot nga kung kinsa kadtong bana nga nakighilawas sa laing babaye nga dili niya asawa (sa ato pa kabit) diin anaa sa eskandaluso diha sa pagpunay og tiyamtiyam sa usa ka lugar o lawak o kaha balay ang mabalhog sa prisohan sa dili mosubra sa upat ka tuig ug duha ka bulan. Tingkagol gayud ikaw bana nga maghilig sa diese ug mamords.
Mindanao
Balita Sabado, Hunyo 25, 2011
GREETINGS WANTED TEXTMATE tm/globe: 09359727899 tnt/smart: 09462202141
Hai Kuya Son. Henge po aq ng txm8 25 to 30 yrs old. Basta single pa ung boy. Ds s my # 09061260973. Tnx and God bess u. Hi Kuya wntd q txm8 boy 25 to 30 yrs old kana caring, sweet, understanding, responsible and matured. Ds s my # 09169728287. Tnx kuya and more power. Hai Kuya Son ngeta q ug txm8 20 to 25 yrs old, kana boy. Here’s my # 09059244440. Tnx kuya may God bless u. Hi Kuya Son good morning. (09268044275) Hai kuya Sonny hanap po ako txm8 girl, 14 to 15 lng po. I’m Gerald din greet ko cha Alvarado Family. Tnx! Here’s my # 09061943450. Hai kuya . . . ngayo q txm8. . . kanang boy 20 pataas/09358857287. Kuya Son gusto ko’g txm8 kanang girl 19 to 22 yrs old tapos kanang nyc Here’s my # 09066339708. Gud morning Kuya Son I’m looking 4 a txm8 guy age 30 pataas ung simpleng tao lng. This s # 09285711151. Tnx Kuya. Hai Kuya Son, wanted kog txm8 nga girl kanang 15 yrs old ug buotan, gwapa ug cute and humble. Ds is my # 09051354306. HaO Kuya Son gud day xau. . . wana gret my al frnds namely vrlyn,arlyn, Margie at sans most especially kay Arianne. Lve u. From DIEM. Tnx KUya (09057720779) Hi Kuya Sonny, gr8 kolhun po ung mga cousin ko sa kinuguitan, Misamis, Oriental specially po sa Kamiguin. . . can couz jopy, jovilyn, laly, ibyang, at saka ung lola kop o . . . and I need txtmt I’m reynald. . . ds s my # 09351863305. Hi! Kuya Son. . . I’m looki’n 4 txtm8 who’s got a look like mina. . I‘m Devougn 17 y/o, and also . . . I wnt 2 gr8 my cousins ervic, leonell,wyeonah and meggy. Thi is my #09059203707.
ABROAD GREETINGS WANTED FOREIGN CALLMATE {Pwede binisay-on pagtext si Kuya na mag-iningles}
Hi! To all people around the world who are now reading on this section thru internet. I want to have a Male Foreigner callmate. My name is CHEERY. This is my Cellphone # +639482204135. Hi I want callmate who is a foreigner. My first name is Evelyn, 27 years old and a single mom. I reside at Zone 2, Chavez Compound, Carmen, Cagayan de Oro City, Philippines. This is my mobile number just dial directly because it is already set for you to access your call to me - +639262445546.
HUBAD SA AKONG DAMGO
12,000 ka mga damgo ang mahubad
tm/globe: 09359727899 ug tnt/smart: 09462202141
Kuya nagdamgo ako og basket. Unsay kahulogan ug hubad niana. (Boy) HUBAD PASABOT: Ang hubad niana, Kung gidamgo nimo ang basket adunay sulod nagpasabot kana nga makasugamak ka og dili maayo nga kapa-ingnan sa ato pa kapakyasan. Kung sa imong damgo, ang basket walay sulod nagpasabot kana nga dili ka kontento ug adunay kausaban ang imong kinabuhi. Kuya nagdamgo ko og bombero kon fireman. Unsay hubad niini. (Edgar) HUBAD PASABOT: Nakita nimo ang bombero sa imong damgo, ang hubad niana nga nagka-anam og kadaghan ang imong mga higala. Kung ikaw batan-on nga babaye, sa imong damgo imong nakita nga ang bombero na-aksidente, ang buot ipasabot niana nga adunay imong amiga kinsa nag-ungaw sa dilikadong kahimtang. Nagdamgo ko og mananagat kon fisherman. Unsa na siya Kuya. (Efren) HUBAD PASABOT:Kung nakadamgo ka og manangat. Ang buot ipasabot niana nga nagkaduol na nga moabot kanimo ang kaayuhan ug dugang kalampusan sa imong kinabuhi. Nagdamgo ko sa usa ka punuan sa kahoy. Unsay hubad niana. (Berto) HUBAD PASABOT: kung buhi pa nga punuan sa kahoy kon trees, nagpasabot kana nga adunay imong kalipay ug kaugmaon. Kung patay na nga punuan sa kahoy, ang buot ipasabot nga kasub-anan kana. Ang akong damgo usa ka refrigerator. Unsa na nga kahulogan. (09168975212) HUBAD PASABOT: Ang imong pagkaiya-iyahon makapasakit ngadto sa uban nilang kalihukan nga imbis tinud-anay ang ilang tumong. Nagdamgo ko nga adunay akong nakitan nga gibuhat nga bag-ong balay. Unsa na Mr. David. (09109064242) HUBAD PASABOT: Ang buot ipasabot niana, adunay imong malantip nga salabutan diin imong utrohon ang mga kalihukan o panginabuhi-an nimo karon.
Kapalaran 7 Inadlaw'ng Horoscope Gi-research ni Sonny David
AQUARIUS (Enero 20-Pebrero 18) Ayaw kabalaka kay adunay moabot kanimo nga swerte. Swerteng numero 775. PISCES (Pebrero 19-Marso 20) Moabot kanimo ang imong gidamgo tungod kay gusto kana nga moasenso. Swerteng numero 384. ARIES (Marso 21-Abril19) Ang kalimot walay gahum, mao nga limtanon ka tungod kay daghan imong giatiman karon. Swerteng numeo 663. TAURUS (Abril 20-Mayo 20) Ang imong giplano karon mao kana ang imong kalampusan. Swerteng numero 249. GEMINI (Mayo 21-Hunyo 20) Adunay mangita kanimo nga tawo og siya ang nagdala sa imong swerte. Swerteng numero 227 . CANCER (Hunyo 21-Hulyo 22) Pasagdi ang nagbiaybiay nimo kay nasina lang kana. Imong makab-ot ang kalampusan sa labing madali nga panahon. Swerteng numero 265. LEO (Hulyo 23-Agusto 22) Moabot ang imong higala ug mohatod kanimo sa maayong balita mahitungod sa kaayuhan. Swerteng numero 247. VIRGO (Agusto 23-Septembre 22) Klaroha daan sa dili ka pa modesisyon aron mabulahan ka tungod kay kini nga butang lisod tugkaron. Swerteng numero 579 . LIBRA (Septembre 23-Oktobre 22) Ang imong paryente mohatod kanimo og hinabang.Swerteng numero 092. SCORPIO (Oktobre 23-Nobyembre 21) Ayaw kabalaka nga naglisod ka karon . Ugma maayo na ang dagan sa imong kinabuhi. Swerteng numero 339 . SAGITTARIUS (Nobyembre 22-Disyembre 21) Ang imong ginikanan nahimuot kanimo tungod sa imong katarung, dugangi pa kana kay maoy mohatod kanimo sa maayong kaugmaon. Swerteng numero 129. CAPRICORN (Disyembre 22-Enero19) Adunay butang nga buot unta nimong paliton apan imong gipugngan una kay maanugon ikaw sa imong salapi. Swerteng numero 279.
8 Kasayoran Nasayod ka ba? Nasayod ka ba nga ang Department of Foreign Affairs sa Pilipinas mimando sa tanan niyang mga opisina ug tanang Foreign Service Posts sa pagggamit sa initials PH or PHL kung maghisgot sa Philippines? Wala na kadtong karaang PI o RP.
Punto ni Fil Deo
Pulis, luoy
LABIHANG daghana pa intawon sa kapulisan karon ang holster ray gitakin. Ambot og asa pa ang ilahang mga pistola. Kabahin ba kini sa gitawag nila’g police modernization program? oOo PARA nako, this is absolutely police visibility. Basta makita lang ang pulis, ok na. Nagtoo tingali ang pamuno-an sa PNP nga dili malingaw ang mga kagaw ug bunhok sa katilingban, kung makakita’g pulis nga walay armas. oOo LOOY baya kaayo ang atong kapulisan. Dagko lagi og sweldo, apan ang ilahang kahimanan, pastilan dili na lang nato hisgotan. Hinoon, hanas man pud kana sila sa dinaganay. oOo ANG kahimanan sa police training centers, labihan gayod ka karaan. Computers, projectors, public address system... MAMPOR MODELS pa. Gani sa atong nasayran, ang maong mga equipment gipangita na karon sa inventors kay i-exhibit sa museum. oOo CLASSROOMS, arang gayod ka-igang. Ang uban labihan kabaho kay dikit kaayo sa kasilyas o pansayan nga walay klarong maintenance. oOo PANAHON sa klase, daghang police trainees ang magduka. Ang uban, manglahos og katulog. Bilar kuno kay tagdugay mangatulog, apan alas-3:30 pa sa kaadlawon, ipadagan-dagan na sa kadalanan. oOo ANG matag police trainee, gihatagan og balde nga pundohan og tubig nga gamiton inig kabuntag. Ang uban magbagutbot kay kuno ang tubig nga ilang gipundo nahubas. Apil ang balde nawagtang. Inside job kuno! oOo WALAY cellphone, wala tanan sulod sa unom ka bulan nga training. Para nako... ok ra gyud kana aron walay esturbo samtang naga-training. Part pud sa pag-antos ug disiplina... kung asa kutob ang agwanta. oOo UBANG police trainees, abtik na...wise pa. Inig break, magpalamulamo og pidpid sa koral sa atubangan. Naghulat man diay ang kabanay, sama sa asawa, bana o uyab nila. Ang buddy himoong look-out kay basig masiplatan sa OD nga asungot. oOo MADAWAT na karon sa PNP ang mga minyo, babaye man o lalake, apan kinahanglang gradwado sa kolehiyo. Ang labing gikinahanglan mao ang rekomendasyon gikan sa mga tawong katoohan sa katilingban. oOo SA han-ay sa police trainees, anaay nurses, criminologists, teachers, commerce grads, engineers, etcetera. So, maka-ingon kita nga professionals silang daan sa wala pa misulod pagkapulis. Ang ilahang pagtungha diha sa training centers, bale masteral na nila. oOo SULOD sa training center, makalilisang ang disiplina ug pagpalig-on sa pesikal, mental ug espirituwal nga katakos. Gamay’ng sayop, i-punish ka. Apan sa ilang pagpenirbisyo daghan gihapon ang mokibag. oOo ALANG kanako, ang ilahang external environment dako;g kontibusyon sa ilang pagtinarong ug pagbinu-ang. Diha sa external environment, nagsagol ang nindot ug dautan nga mga impluwensiya. Depende na dayon sa tawo kung asa siya magpaanod. It’s a matter of choice, diba? oOo BAI, unsay maayong isyu nga atong hisgotan ugma? I-text sa: MDBPUNTO <space>TUBAG <space> NAME AND ADDRESS [Optional] send to 09997990008.
Mindanao
Sabado, Hunyo 25, 2011
Unsay kala-inan? Hearing ug Trial (Una sa duha ka bahin) Gi-research ni Janjan S. Felicilda
SA balaod, lahi ang ‘trial’ komparar sa ‘hearing’. Ang ‘hearing’ ginahimo atubangan sa korte, o sa unsang decision-making body o sa taas nga otoridad. Samtang ang ‘trial’, mahitabo kung ang nagkabangi nga mga pundok parehong moatubang aron ipresentar ang ilahang mga ebidensiya atubangan sa otoridad o korte. Ang ‘hearing’ kadyot rang mahuman ug dili kaayo formal. Sa pagpadayon sa legal action, ang ‘hearing’ kasagarang nagagamit sa oral o sinultihay nga paagi aron pagsuta kung ang isyu masulbad nga dili na mag-’trial’. Ang ‘hearing’ mosuta ug mohukom sa discreet issues, sama sa gitawag og admissibility of evidence aron pagsuhid sa proceedings sa ‘trial’. Sa ‘hearing’, ginapresentar ang testimonya ug limitadong ebidensiya. Kung ang ‘trial’ ipahigayon atubangan sa usa ka grupo, tawgon kana og jury trial. Kung ang kini himoon atubangan sa judge, tawgon kana og bench trial. Ang bench trial kasagarang mosulbad sa kaso sa paspas nga paagi. Adunay gitawag og criminal trials nga motuki sa tanang mga matang sa krimin. Aduna puy gitawag og civil trial nga motuki sa dili criminal nga panagbangi. Ato kining sumpayan paghisgot sa Lunes puhon. (Gi-research ni Janjan S. Felicilda gikan sa www.differencebetween.net)
Balaanong Pulong : “Ipadayag nato ang atong gugma kang Kristo pinaagi sa paghigugma nato sa atong isigkatawo.” (Palihog basaha ang Salmo 95)
Katawatsi Ni Khristha Riva Arfene
UBO Pangutana : Unsay tambal sa ubo? Tubag : Magsigi’g ubo.
SINGGIT Tawo: Maayo, magpalit ko’g pan! Tindira : Ayaw ko’g singgiti ha kay di baya ko bungol. Unsa nga sigarilyo imong paliton, ha? BUNYAG Tawo : Padre, magpabunyag ko sa akong anak. Pari : Unsa may ngalan ning imong anak? Tawo : Toyota, Dre. Pari : Di na mahimo kay ngalan na’g awto. Tawo : Ngano man lagi Dre nga misugot man ka last year nga Mercedes ang gingalan sa magulang ani? Pari : O sigi kay mamugos man ka. Unsa may gusto nimong ibunyag nako aning imohang anak , krudo, gasolina o LPG? SAWAY Judge : Miss, unsay hitsura sa mi-rape nimo? Biktima : Itumon, bugason, pislat ang ilong, pangag, putot , pisut... your Honor! Suspek : Sigeee, panaway gyud! SUNGAY Manager : Nganong i-hire man ka namo? Aplikante : Masnindot man gud ang bag-ong trabahante parehas nako Sir kay wa pay sungay.
Unsay buot ipasabot? IIEEPI - Institute of Integrated Electrical Engineers of the Philippines, Inc.
Balita
Panahon karon sa ubo ug sip-on Tungod kini sa Flu virus ug kini nga virus puede makita Panglawas mo sa tinae o sa lung system. ampingan ko Unsa may bation sa tawo kung madikitan sa virus nga dala sa panahon? Usa kini ka epidimiya nga balatian buot pasabot, pueding modaghan ang makaangkon niini sulod sa imong panimalay o sa imong kauban sa opisina u kauban sa sakyanan gumikan lamang DORWIN LAJOT sa pagtapot niini sa atong sanina o sa imong kamot ug ubang bahin sa lawas, ug kinaiya kini sa pagpanghubag sa mucos membrane sa tilaok ug bronchial tube inubanan sa pagsige ug tulo sa mucus, pagpanghilanat, dali kapuyon ug murag gasakit ang utok or ang mga ugat niini gangutngot. Daghan nga mga complication ang muabot niini pinaagi sa pagpanugnaw, pagpangatsing, dili ganahan mokaon, hilanat ug pagkapagaw pinaagi sa siging ubo. Ang mga possibleng hinungdan: Ang Flu usa kini ka condition sa colds. Ang lawas musalo sa flu kung ang atong lawas may daghan hugaw ug toxins nga napundok sa pinakaubos nga mga bahin sa atong lawas ug pinaagi usab sa pagbabad sa atong lawas sa tugnaw o natakdan ikaw sa imong kapamilya ug kapuso ug mga kauban sa imong panimalay. Kini gumikan sa mga mucus nga natapok sa mga huyang nga mga bahin ilabina sa agianan sa atong hangin. Ang nakahatag niini ug problema ngadto sa huyang nga bahin mao ang sa paglisod sa gininhawa ug pagkakulang sa hangin ngadto sa usa ka bahin sa atong lawas. Herbal nga pamaagi: Una nga puede mahimo: Ang duga sa hilaw nga radish himoon ug juice 50:50 (50% radish juice ug 50% water o puede tubig sa butong)dako ug tabang sa ingon niini nga problema. Mopapahawa kini sa mga natapok nga mga mucus sa agianan sa ginhawa gikan sa atong lawas pagawas aron makaginhawa ikaw nga luag. Kon dili pa man igo kini kanimo niay dugang supporta. Ikaduha, puede usab nga magpabukal ug 2 glasses nga tubig, dayon ipahinay ang kalayo aron nga dili na kini magbukal. Magkuha dayon ug 7 ka bulak sa bisaya o laki nga papaya ug ihumol sa gikan nagbukal nga tubig sulod sa 10 minutes. Pabugnawa ug inuma kini kada oras. Ug ang kadaghanon naa lang sa 1 ka kutsara kada oras. (amazing healing plants ni JC kurian) KINATIBUK-AN NGA GIYA: Kinahanglan maligo pag abot nimo sa balay ug ayaw itampo ang mga sanina nga gikan sa lakaw. Ilabina kung nakatagbo ikaw ug tawo nga gasige ug pangatsing ug ubo. Ang pinakapaspas nga pamaagi sa pagwagtang sa mga hugaw sa atong lawas pinaagi kini sa insaktong pagkaon ug pahuway ug pagflushing sa mga hugaw nga producto sa atong lawas sama sa detoxification product sa liver ngadto sa kidney ug nangasangit ngadto sa atong mga arteries, veins ug uban pang huyang sa atong lawas. Busa kung ang tawo naa niini nga condtions, kinahanglan ang pagkaon ug daghan sa mga lab-as nga gulay nga wala giaagi sa kalayo apan gibutangan lamang sa lemonsito ug extra virgin olive oil. Unaha pagkaon ang prutas nga may vitamin c sama sa pine apple, guava, apple ug kamatis (botanically, usa kini ka prutas). Kung aduna kamoy pangutana ug kinahanglan nga diri nimo ipatubag, palihog ug text sa atong cellphone number 09176211021 kay atong tubagon dinhi. Daghan salamat! Puede usab ako nimong makita personal sa DL8 center atbang sa Jetti Gasoline station sa camaman-an. Libre lamang ang atong consultation.
Mindanao
Kalamboan 9
Sabado,
Balita Hunyo 25, 2011
‘Tuntotext’ husto na
CAGAYAN de Oro City – Gobyerno, nakakitag paagi aron ma-undang ang tinuntong emergency text messages. Ipalihok ang Philippine Information Agency (PIA), isip clearinghouse sa tanang Public Safety Broadcast Text (PSBT) messages nga ipadala nganha sa publiko. Gustong pakgangon sa gobyerno ang ‘tuntotext’ o mga malisyusong text messages nga sagad maka-panic sa katawhan, ilabi na kung dunay bagyo, linog, lunop ug ubang mga katalagman. Gimando-an usab ang deputy commissioner sa Common Carrier Authorization Department sa National Telecommunica-
tions Commission (NTC) sa pag-coordinate uban sa PIA aron pasiguro nga ang madawat sa katawhan nga text messages dili kwestiyonable. Kung matino na ang kamatuoran sa mensahe, ayha pa dayon ang Cellular Mobile Telephone Service (CMTS) Operators mopadala sa maong text messages ngadto sa subscribers o users. Kini napatik sa guidelines nga gi-issue sa NTC kaniadtong Hunyo 7 ning tuiga, pinasikad sa Memorandum Order No. 06-042011 subay sa Republic Act 7925, Executive Order No. 546, series of 1979. (fil deo, uban sa report sa pia-10)
AGUSAN del Sur – Tungod sa maayong implementasyon sa Community Based Monitoring System (CBMS), gipasidunggan sa Department of the Interior and Local Government (DILG).ang Agusan del Sur LGU. Ang CBMS nakahatag og higayon sa katawhan sa Agusan del Sur sa pagpahimulos og maayo sa himsog nga kinaiyahan sa lalawigan, mikunhod ang ilahang kakabos, misaka ang ekonomiya ug mitulin ang katumanan sa Millennium Development Goals. Ang plaque of recognition. gidawat ni Governor Adolph Edward G. Plaza gikan kanila ni Assistant DILG Regional Director Lilibeth Famacion
ug Provincial DILG Director Arleen Ann Sanchez diha sa Naliyagan Activity Center, Prosperidad ning lalawigan. Atol sa okasyon nga gidungan sa 44th Foundation Anniversary sa lalawigan, gidawat usab ni Gov. Plaza ang bacteriological equipment ug reagents nga gamiton sa paghatag og limpyong tubig ngadto sa giilang waterless communities sa probinsiya. Ang maong kahimanan gitunol ubos sa Millennium Development Goals Fund (MDGF) 1919 Project. (sinulat ni arjay s. felicilda, caraga bureau chief, uban sa report ni mary christine anthonette m. salise, dilg-13/pia-caraga)
Sinulat ni Arjay S. Felicilda Caraga Bureau Chief
exam, 78.75 % ug PInspector Joel Cabanes, No. 6 sa police inspectors exam, 76.53 %. Sila gisab-ungan og tagsatagsa ka Medalya Ng Kasanayan ni PCSupt. Reynaldo S. Rafal, PRO 13 director, atol sa seremonyas sulod sa Camp Rafael Rodriguez, Libertad ning dakbayan. (uban sa report ni noel b. najarro, pia-caraga)
AgSur nag-una sa CBMS
3 polis Caraga nangharos sa NAPOLCOM exam
BUTUAN City – Tulo ka sakop sa Police Regional Office 13 nakadawat og tagsa-tagsa ka mga medalya tungod sa ilang pag-top sa NAPOLCOM examinations. Sila mao si PInspector Alex Tura, No. 5 sa superintendents exam, 76.53 %; PInspector Elmer Ligalig, No. 1 sa police inspectors
Titsers nga Dateline Caraga di manumpa, TRAFFIC ACCIDENT City – Nagdumog ang usa ka Isuzu pick-up nga di marehistro CABADBARAN gimaneho ni Mr. Clark Madrid Tagonayon, taga-Lumbocan, Butuan Hinipos nga Arjay S. Felicilda, Caraga Bureau Chief
CAGAYAN de Oro City – Dili irehistro sa Professional Regulations Commission (PRC) ang bag-ong titsers nga dili makasumpa ugmang adlawa. Kini . pahimangno ni PRC Regional Director Estrella Malik dungan ang pag-ingon nga atol sa oathtaking ugmang adlawa, ang matag bag-ong titser kinahanglang magdala sa tiket nga napalit gikan sa PRC Office, sedula ug registration fee nga P1,050. Ang ipasumpa kadto lamang nakapasar sa licensure examination for teachers (LET). Atol sa oath-taking, kinahanglang naka-“formal attire”. Diha kini ipahigayon sa Liceo de Cagayan University Gym ning dakbayan ugma sa alas-9 sa buntag. (hannah mae s. salugsugan, prc/ pia-10/fildeo)
Pilipinas may ‘sailing ambassadors’ na Sinulat ni Fil Deo Correspondent
Sila ang mga Filipino seafarer o ‘seamen’ nga, matud pa ni Presidente Aquino, angay tahuron, pasidunggan ug pasalamatan tungod sa dako nilang kontribusyon sa kalamboang nasudnon. Pinaagi sa Proclamation No. 183, gikalendaryo sa Presidente ang petsa-25 sa Hunyo matag tuig, isip Filipino Seafarers Day. Malambigit niini nga kalihokan ang maritime agencies ug mga korporasyon nga gipanag-iya ug gidumala sa gobyerno ug ang pribadong sector. Gimando-an ni Presidente Aquino ang Department of Transportation and Communications, pinaagi sa Maritime Industry Authority (MARINA), nga manguna sa tinuig nga Filipino Seafarers Day. (uban sa report sa pia10)
City ug usa ka depasaherong tricycle nga gimaneho ni Mr. Francisco Hesulga Ortiz. Kini diha sa National Highway, Brgy Soriano, ning dakbayan sa Cabadbaran. Naangol ang pipila ka mga pasahero sa tricycle ug gipatambalan sa Duay Hospital.
CARNAPPING
BUTUAN City – Gisikop sa kapulisan si Mr. Anthony Perez Precioso nga Taga-Santis, Brgy Obrero ning dakbayan sa kasong carnapping. Ang pagsikop kaniya gipasikad sa mando ni Judge Emmanuel Escatro, kinsa mirekomendar sa P180 mil nga piyansa alang sa kaso ni Mr. Precioso.
ILLEGAL GAMBLING
BUTUAN City – Gisikop sa Regional Special Operation Task Group 13, ubos ni PSInspector Jerome Villegas, ug sa Butuan City Police Vice Control Section, ubos ni SPO4 Demetrio Castolo Jr. ang 25 anyos nga gidudahang swertres runner. Siya si Mr. Patrick Bongcato Yanlie Donozo, taga-Emenville Subdivision. Nakuha gikan kaniya ang usa ka motorsiklo, cellphone, swertres tally sheets ug P1,850 cash. Siya nasikop diha sa Village 2, Libertad, Butuan City.
HARASSMENT
MARIHATAG, Surigao del Sur – Giharass sa pito ka gitoohang sakop sa NPA ang Community Organizers for Peace and Development (COPD) team nga gipangulohan ni 2Lt. Ching, Philippine Army. Kini diha sa Brgy. Mahaba sakop ning maong lungsod. Human sa 10 minutos nga pinusilay, misibat ang mga giingong rebelde padulong sa esteng bahin sa Marihatag. Walay naangol o nakalas sa bahin sa gobyerno samtang wala matino ang sa bahin sa gitoohang mga rebelde. Nagcheckpoint dayon ang Surigao del Sur Provincial Public Safety Company (SDS-PPSC) ug Municipal Police Stations sa Surigao del Sur aron masapnan ang mga natungdan.
ILLEGAL GAMBLING
BUTUAN City – Gisikop sa kapulisan ang 39 anyos nga si Mr. Mignon Cespon Lafuente, taga-Lopez Jaena Extension, Brgy Tandang Sora ning dakbayan tungod sa kasong illegal gambling. Diha siya nasikop sa San Francisco Street. Nasakmit gikan kaniya ang usa ka calculator, ballpen, swertres ticket stub ug P399 cash. Ang nakasikop kaniya mao ang Regional Special Operation Task Group 13, ubos ni PSInspector Jerome Villegas ug Vice Control Section sa Butuan City Police Office, ubos ni SPO4 Demetrio Castolo Jr. (ang dateLine caraga gisuportahan sa opisina ni p/supt. martin mercado gamba, regional information officer sa caraga pnp)
SMS PIA CARAGA
Regional Director Abner M. Caga, PIA 13 2nd Nationwide PhilHealth Registration Day (NPRD) karong adlawa, Hunyo 25, diha sa piniling mga tunghaang publiko. Atol niini, irehistro ang bag-ong mga sakop sa National Health Insurance Program (NHIP) dugtong sa tinguha sa gobyerno nga makapahimulos ang kinabag-ang Pilipinhon sa dekalidad nga serbisyo sa panglawas. oOo MALAMPUSON ang special one-stop business registration and licensing facilitation kaniadtong Huwebes diha sa National Economic Research and Business Assistance Center (NERBAC) Caraga. Ang kalihokan maoy highlight sa 3rd Founding Anniversary sa NERBAC. Nalibre sa business
name fees ang unang lima ka registrants. oOo AGUSAN del Sur Gov. Adolph Edward Plaza misab-ong mga mga medalya ngadto sa high school ug elementary students nga maayo’g academic and leadership performance. Kini subay sa PAGTOON ALANG SA MASANAG NGA KAUGMAON PROGRAM sa administrasyon nga Gov. Plaza. Ang mga medalya gisab-it niya ngadto sa valedictorians sa miaging tuig tingtungha (academic excellence award) ug student body organization presidents sa elementary ug sekondarya. Tinuig kini kalihokan sa gobyerno probinsiyal sa Agusan del Sur isip pagdasig ug pagpataas sa morale sa kabatan-onan.
10 Kalingawan SUDOKU How to play the game? Fill in completely every rows, columns and diagonals of each puzzle without repitition of the same digit.
Mindanao
Sabado, Hunyo 25, 2011
Balita
CIRCLE A WORD
Ang miagi
anakin bantha beru dantooine droid endor ewok
geonosis gungan jarjar binks jawas leia mace windu midichlorians
obiwan palpatine quigon jinn sebulba wedge wookiee
CROSSWORD puzzle ACROSS 1. Spoken 6. Areas 11. __diem: seize the day 12. Eat away 13. Mr. Orbos 14. Cable 16. Lydia_Vega 17. Depend 19. Behold 20. Kept 21. Halifax’s prov. 22. Sea bird 24. Continues 25. Go wrong 26. Race segment 27. Grain 29. Masculine pronoun 30. News agency 32. Pie__ mode 33. Bismuth’s symbol 34. Employ 36. Roman 6 37. Baseball stats 39. Perch 40. Sins 42. Edible seed 44. Transmits
CHESS PUZZLE No. Chess puzzle No. 13 White to play mate in 4
Solution to puzzle No. 11
1. Qd2! … Making the queen as bait, white opens up mating threats. If, 1. …cxd2, then 2. Rd7 check mate since by taking the queen, blacks opens up the bishop a1-h8 diagonal, as well as the c-file for the rook. If, 1. …cxb2, then 2. Qxd5 mate.
45. __ pointer DOWN 1. Oak nut 2. Strings 3. Spoken 4. Skyward 5. Condensation 6. Nothing 7. Valuable rock 8. Absolutely not 9. Van Halen or Garcia 10. Grains 15. Kind 18. String 20. Jump 23. Biblical land 24. Cut 25. Stage 26. Roman 51 27. Grotto 28. Green fruit 29. Batter 30. Crop up 31. An apostle 33. Kiss 35. Egyptian goddess 37. Elderly 38. Pan de ___ 41. At home 43. Sodium’s symbol
Ang tubag sa miagi
Airplane Jokes A Filipina was in a flight to the the US and at some point the flight attendant was serving salad to the passengers. After a while she came back and asked the Filipina, “How’s the dressing?” (referring to the salad), and the Filipina replied, “OH, MY CLOTHES ARE VERY COMFORTABLE, THANK YOU.”
hearing for
3 days
from ozamiz
117 107 327 826
Kalipayan 11
Mindanao
Balita Sabado, Hunyo 25, 2011
WIN & HELP: SUPPORT GOVERNMENT’S PCSO DRAW RESULTS (JUNE 24, 2011) SUERTRES RESULTS CHARITY PROJECTS, SUPPORT PCSO DATE 11 am 4 pm 9 pm 11a.m. - 14-27 4p.m. - 16-03 9p.m. - 03-05
36-26-29-12-25-52 Jackpot Prize: Php48,314,970.00 21-22-14-06-23-37 Jackpot Prize: Php22,103,532.00
MGA PANGINDAHAY NI MR. SUPERTRES
Pasakay: 2-8-0
Para sa Sabado ug Domingo ning atong numero ha. Pwede target pwede sab rammble. 2 ang kusog, uban sa 8 ug 0 busa ato nang pasakay para sa duha ka adlaw nga dula. Mr. Supertres yesterday’s MAGIC ANGLE
DRAW DATE: JUNE 24, 2011
33-21-05-20-03-34 Jackpot Prize: Php4,500,000.00
PARA NI SA saturday-sunday
1 4 5 6 2-3 7 8 9 0 PLAYING NUMBERS
11 a.m. - 4-5-3 4 p.m. - 6-7-4 9 p.m. - 9-1-3
4-D - 3-7-1-7
5 3 3 1 4 7
2 8 0
5 7
2 4 3
1 6
MAGIC ANGLE
14-30-07-13-42-29 Jackpot Prize: Php18,860,232.60
6
280 287 281 286 238 807 1 4 5 248 860 6 2-3 7 809 805 8 9 0
June17 - 350 - 343 - 758 June18 - 129 - 645 - 655 June19 - 160 - 104 - 827 June20 - 696 - 444 - 429 June21 - 427 - 288 - 990 June22- 289 - 820 - 321 June23- 457 - 670 - 635
8
buwenas kaayo ang 7, nalingaw kaayo si tom sa 4 pero iyang gisimagan ang 8, ayaw kalimti ang gitung-ang 0 kay dilikado uban sa 5-1 ug 2. congrats sa nakadaog kagahapong adlawa.... heheheee 704 bagdok gyud.
(Mahimo sa Pinoy Motabok sa Kalambuan!)
Kaya ng Pinoy Tumawid sa Kaunlaran!
Si Rosie Samay usa ka manobo, malipayon nga nahimong benepisyaryo sa Pantawid Pamilya. Siya adunay lima ka anak ug taga Kitaotao, Bukidnon
Usa sa mga target nga benepisyaryo sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program o Pantawid Pamilya mao ang atong mga Lumad. Dinhi sa Rehiyon - 10, ang DSWD aduna nay narehistro nga 23,934 ka mga banay nga Lumad sama sa Umayanon, Higaonon, Karay-a, Pulangihon, Manobo, Dunggoanon, Nitibo, Matigsalog, Tigwahanon, Talaandig sa Bukidnon ug Subanen, Badjao, Maguindanao, Iranon, Umayanon, Higaonon, Tausog, Sulog sa Lanao del Norte, Misamis Occidental ug Misamis Oriental. Wala nahuman ug eskwela bisan sa elementarya si Rosie ug ang iyang bana, apan dako ang ilang paghatag ug importansiya sa edukasyon mao nga ang ilang mga anak ilang gipatungha sa eskwelahan. Dako ang ilang paglaum para sa ilang mga anak. Karon nga sila naapil sa Pantawid Pamilya, ilang nabati ang importansiya nga gihatag sa Gobyerno. Tungod sa programa dili na sila maulaw ug pakigtambayayong sa uban hilabi na sa Family Development Session nga ilang tambungan kada bulan. Diin sila gitudluan sa mga responsibilidad isip ginikanan, sakto nga pagdisiplina sa ilang mga anak, mga katungod sa mga kabataan ug uban pang hisgutanan nga makapalambo sa ilang banay. “Salamat kaayo sa atong Gobyerno sa pagpakabana kanamo nga mga Lumad!” malipayon nga bungat ni Rosie. Para sa dugang kasayuran, tawag sa: Department of Social Welfare and Development Field Office X Masterson Avenue, Upper Carmen, Cagayan de Oro City (088) 858 – 6333 / 72 – 6394 / 858 – 8134 / Email: fo10@dswd.gov.ph / Website: www. fo10.dswd.gov.ph