Mindanao
Balita Inadlaw’ng kasayuran ug kalingawan Vol. I No. 55 Cagayan de Oro City
Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
P8.00
DE LIMA TO BEDOL:
christel t. valdehueza Candidate for Miss Cagayan de Oro 2011 Birthday: December 11, 1990•Age: 20•School/ E m p l oye r : X av i e r U n i ve r s i t y • C o u r s e : Nursing•Bust: 32 ½•Waist: 26•Hips: 36 ½ Ang Mindanao Daily Balita mo-mantala sa mga lokal talents ug mga modelo. Para sa inyong kontribusyon, i e-mail ang post card photo apili og mga impormasyon:
e-mail: mdb.facelook@gmail.com
P2
Ang hiniusang pwersa sa military ug kapolisan sa Lanao del Sur ubos sa 65th Infantry Battalion nga gipangulohan ni Lt. Col. Seigred J. Espina ug Sr. Supt. Llorca nakakumpiskar og dili momenos 30,000 board feet diha sa Barangay Bato-Bato, Maguing, Lanao del Sur.
Anong say mo kongresman?
P5
12 ka mga kandidata sa Search for Miss Cagayan de Oro 2011 ang nagpakita sa ilang kaanyag ug kalantip sa salabutan sa gipahigayon nga Press Presentation sa milabayng adlaw didto sa Malasag Mountain Resort. Sila mao ang mosunod:Candidates No.1 Joanna Grace Daaca,No.2 Kathleen Quette Eduave,No.3 Sheila Mae Revelo,No.4 Elaine Roselle C. Aquino,No.5 Sonia Vanessa G. Bacasmot,No.6 Angel G. Carbajal,No.7 America M. Atega,No.8 Jamie Joy A. Bantigue,No.9 April Darlin Jane B. Hernandez,No.10 Ma. Pamela Gayramara,No.11 Hanna Malissa A. Cagas ug No.12 Christel V. Valdehueza.Mitambong sa maong Press Presentation ang mga kadagkoan sa Promote CDO nga sila si Mr.Ruben Vigafria,Aileen San Juan nga maoy Chair Person karong tuiga sa Kagay-an Festival ug si Kapitan Anthony “Gaga” Brillita nga maoy Pageant Chairman karong tuiga.Ang Coronation Night ipahigayon sa umaabut Agosto 24 sa Lim Ket Kai Atrium. hulagway kuha ni ercel maandig
ANG PANAHON KARON
Makasinati og maayong panahon ang Mindanao karon apan adunay pag ulan-ulan, pag kidlat ug pagdalogdog panahon sa kahaponon o kagabhion. Walay low pressure area o bagyo ang nakit-an sa PAG-ASA gahapon.
2 Balita De Lima miaghat kang Bedol sa pagpakita sa mga ebidensya Mindanao
Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
Sinulat nila ni RUEL PELONE ug JHO PANTOJA
GIAGHAT karon ni Justice Secretary Leila de Lima ang kanhi provincial election supervisor sa Maguindanao nga si Lintang Bedol sa pagpakita sa kongkreto nga ebidensiya, apil ang “paper trail,” sa nahitabong grabe nga pagpanikas sa milabay’ng 2004 ug 2007 eleksyon. Samtang gipangandaman na sa Department of
Justice (DOJ) ang ilang pagahimoon nga imbestigasyon, giklaro ni de Lima nga ang pagabuhatong imbestigasyon dili aron pangitaon kung kinsa ang midaug o ang tinood nga midaug kon dili aron lantawon ang gidak-on sa nahitabong matod pa tikas sa eleksyon. Matod ni de Lima nga dili na mabalik pa ang
nahitabo niadtong 2004 eleksyon tungod kay milapas na ang termino sa matod pa midaug isip presidente. Apan bisan pa niini, si de Lima miingon nga porlomenos atong mahibaw-an kung kinsa ang angayan basolon. Si Bedol mitago niadtong 2007 sa dihang ang House of the Representatives kon Kongreso naghimo sa ilang imbestigasyon kung giunsa sa
administrasyon ni Arroyo paghimo sa katingad-an nga 12-0 sweep didto sa Maguindanao. Si Bedol mitahan sa iyang kaugalingon ngadto kang DILG Secretary Jesse Robredo diin siya gitahan usab sa Department of Interior and Local Government didto sa buhatan sa Commission on Elections (Comelec) gahapon sa mga pasado alas 9 sa buntag.
municipyo nga nagamit ang Active gears( known as Tapaytapay) nga naka docket sa NPS Nos. X08-INV-11G-00446 kong mamatud-an sal-an adunay silot sa capitan o ang tagiya sa pagka bilanggo sa 1 hangtud sa 2 ka tuig ngadto sa 6 ka tuig ug pag bayad sa 1-2 ka libo ngadto sa 20,000 agad sa hukom sa hukmanan. Si Calica nagkanayon nga kining duha ka gikasuhan nga sila si Ariel G. Bete nga kapitan ug ang tag-iya nga si Loremer ug si Celedonio F. Rosalas nga maoy kapitan sa banca ug iyang opera tor nga Beatriz Amora kini gipasakahan og pagsupak lamang sa Seksyon 90 sa Akta Republika 8550 nga mao ang pagpanagat sa munipal water nga ilegal ginamit ang active
gear kon (tapaytapay) naka docket sa NPS No.X-05-INV-11G-00445 ug si Rosales NPS No X05-INV-11G-00444 nga sila masilotan sa pagka bilanggo sa 1 hangtud sa 2 ka tuig ngadto sa 6 ka tuig ug pagbayad sa 1-2 kalibo o 20,000 agad sa hukom sa hukmanan. Si Calica miingon nga niadtong July 1, 2011 sa kadagatan sa Jasaan, Misamis Oriental ang 3 ka bancang panagatan nga ginganlan og “tapay tapay” nga mao ang 3 ka banca St. Simon Peter, Maria Nina Angelica Dos, ug ang isa nga walay pangalan nga illigal ug walay papilis nga sila gitugutan pag pangisda sas babayon sa maong lugar ug kini kasioha giduso na sa atong kas polisan sa hukmanan.
3 ka operator sa banca gikasohan na Sinulat nila ni MANUEL ALEMAN
ANG buhatan sa Philippine National Police Maritime Group Regional Maritime Office sa Rehiyon 10 nga gi pangulohan ni Regional Director Police Superintendent Cupid Cebedo Calica mipasaka na og sumbong batok sa tulo ka tag-iya sa bancang panagatan nga mihimo og ilegal nga panagat sa kabaybayonan sa Jasaan, Misamis Oriental nga nahisakop sa Macajalar bay. Mao kini ang giluwatang pamahayag ni Director Calica sa dihang
gihinabi sa Mindanao Daily Balita gahapong adlawa. Siya nagkanayon nga ang 3 ka nanag-iya sa maong banca mao sila si Vicente P. Presbitero nga maoy tag-iya sa walay marka nga banca diin kini nakasupak sa Seksyon 86 sa Akta Republika 8550 kon pagpanagat sulod sa kadagatan sa Pilipinas nga walay permiso o lisensya ug sa Seksyon 90 sa Akta Republika 8550 kon pagpanagat duol sa kadagatan sa
NONOY LECHON SERVICES OFFERED OUT OF TOWN ORDER Wedding • Anniversary • Birthday • Party Located at 31-22 Brgy. Nazareth, CDO & Westfield Subdivision, Brgy. Iponan, Entrance Brgy. Balulang For more details, contact Tel. No.: 309-5276 Manager: Hermilino Villalon
“ORDER NA OG LECHON”
WANTED
MASSAGE THERAPIST Female, 20-35 yrs. old, single or married, experience not necessary, willing to be trained. Apply asap at:
Blessies Facial Center
Tiano-Yacapin Sts., Cagayan de Oro City Contact No.: 09228844281
For your VEGETABLES Needs contact:
B-B SANCHEZ
FARM PRODUCTS DEALER
GUSA EAST BOUND PUBLIC MARKET GUSA, CAGAYAN DE ORO CITY
CELL. #: 0908-1067819 0917-3047221
basallajes
COCO LUMBER & STICK DEALER
J.R. Borja, Cagayan de Oro City tel. no.: 856-1671
Owner : MR. RENIE BASALLAJES
Balita
Tungod sa kasong “contempt” o pagbaliwala sa hukmanan, ang kanhi eleksyon supervisor sa Maguindanao prisohon sulod sa 6 ka bulan didto sa Custodial Center of the Philippine National Police (PNP) sa Camp Crame. Sa opisina sa Comelec, si Bedol miangkon nga ang tanang dokumento nga gigamit sa eleksyon sa Maguindanao niadtong 2007 senatorial elections
ay peke. Hinoon wala pay gi presentar nga dokumento si Bedol aron sa pagmatood sa iyang mga alegasyon. Samtang sa laing bahin si de Lima miingon nga ilang gahulatan ang kongkreto nga ebidensya sama sa “sworn statements” ug “paper trail” isip pagmatood ni Bedol nga aduna gyuy pagpanikas nga nahitabo. Uban sa report sa InterAksyon.com
Daghan proyekto walay nahuman Sinulat nila ni SAMMY TE
DILI unta ko motoo niini apan makita man gayud sa tanan ang wala mahuman nga aspaltadong dalan diha sa San Jose, Quezon, Bukidnon nga gibiyaan sa kontratista human nila giguba. Didto usab sa barangay Camp 1, giguba ang aspaltadong dalan apan wala gitrabaho. Ang atubangan sa Southern Bukidnon Hospital milawom ang daplin sa dalan tungod sa pagkakuykoy sa tubig nga wala gayud makita sa DPWH. Dilikado kaayo ang kinabuhi sa mga motorista diha sa maong dapit. Angayan tingale butangan nila og karatola” SLOW DOWN DAGHANG PROYEKTO WALAY HUMAN.”
Brgy Camp 1 gidayeg Sinulat nila ni SAMMY TE
GIDAYEG sa mga katawhan ang gihimo sa mga opisyales sa Barangay Camp 1 sa lungsod sa Maramag tungod sa ilang gihimo nga karatola sa mga “CHILDREN’S CROSSING.” Ang mga sakyanan mopahinay sa pagpadagan human nila mabasa ang “SLOW DOWN.” Tungod niini mikunhod ang mga aksidente sa maong dapit sahi kaniadto nga halos matag semana adunay mahitabo didto sa maong dapit. Kini unta ang himoon sa ubang barangay aron maampingan ang kinabuhi sa atong mga kabataan. Sa laing bahin gidayag ni Punong Barangay Regulo Pahalla nga ang ilang barangay hall hapit nang mahuman. Ang galastohan niini gikan sa lalawigan 800 thousand pesos, gikan sa barangay 600 thousand pesos, gikan sa LGU Maramag (Barangay Project Assisstance) 100 thousand pesos. Igatukod usab nila ang barangay stage 200 thousand pesos gikan ni Senator Migz F. Zubiri, Water System 150 thousand pesos gikan ni Kongresman Jose Marie F. Zubiri ug dugang 270 thousand pesos alang sa barangay hall gikan sa probinsiya.
MPM PORK & BEEF RETAILER
residential lot for sale
Dealer of fresh pork & beef and balbacua
133 sq meters
Located at:Ground floor Cogon Market, Capt. Vicente Roa-JR Borja, CDO Mr. & Mrs. Mando/Perlita Maghinay - owner
Located at: F.S. Catanico, Cagayan de Oro City
Contact: 09997997008
DIRECT BUYER ONLY
Kasikas 3
Mindanao
Balita Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
RTC kinahanglan sa S. B’non Sinulat ni ROSEMARY ALLO-GENON
KINI karon ang sugyot sa kadaghanang tawo sa habagatang bahin sa Bukidnon nga dugay nang nagmulo tungod sa kahasol kay walay sangang buhatan ang RTC kun Regional Trial Court ug kung ngano ambot lang kaha? Kadaghanan sa mga adunay mga kaso maoy apektado niini ingon man
ang magkuha og RTC CLEARANCE tungod sa kalayo sa mga sangay sa RTC 8,9, ug 10 nga atua sa dakbayan sa Malaybalay. Ang maong reklamo nagsumikad dili lang gikan sa mga adunay kaso kun dili ingon man sa mga abogado ug mga testigos. Nagkinahanglan kini og usa ka CONGRESSIONAL PROCEEDINGS aron
CAA gi-snipe sa NPA, patay
kahimoan og balaod alang sa dugang RTC Branch bisan diha na lang sa lungsod sa Maramag aron kasilbihan ang napulo ka lungsod sama sa Kalilangan, Pangantucan, Kibawe, Don Carlos, Kadingilan, Kitaotao, Dangcagan, Damulog ug Quezon. Malisod ba kaha kining buhaton? Kung adunay magpasaka niini didto sa Kongreso, kinsa man ug kanus-a?
Sinulat ni ARJAY S. FELICILDA
SAN Luis, Agusan del CAA Ansing kauban si Sur––Usa ka paramilitary CAA Juny Torres Pensanga sakop sa 23rd Infan- han, nagkalos og tubig try Battalion, Philippine sa suba dool sa ilahang Army, gi-snipe-patay sa patrol base sa dihang sila duha ka gitoohang mga girakrakan sa duha ka sakop NPA, buntag sa giingong snipers sa CPP/ petsa-17 ning bulana. NPA ginamit ang carbine Ang biktima mao ang ug M14 rifles. 52 anyos nga Civilian Dihadiha namatay si Active Auxiliary (CAA) CAA Ansing human na-igo nga si Julito Alvarico sa wala nga ilok. Ang bala Ansing, taga-Barangay milahos sa too niyang ilok. Baylo sakop ning lungsod Si CAA Pensahan na-igo sa San Luis. sa likod ug gidali pagdala Sumala ni Police sa dool nga hospital. Superintendent Martin Sila pulos mga sakop nga suta-on ang maong Gamba, regional infor- sa San Pedro 23rd IB, requirement ug tinoon, mation officer sa Police Philippine Army Patrol kung tinuod ba gayod ang Regional Office 13, si Base. maong mga kompaniya. Nasusihan sa Philippine Trade and Investment Center (PTIC) sa ANG mga nagdumala sa Ang BUSCO maoy kalamay. London nga walay ingon Bukidnon Sugar Company pinakadaghang nagalNasayran nga kini ang niana nga import require- kun BUSCO ang nagpas- ing sa tuig 2010-2011 pinakataas na produksiment nga gipatuman sa alamat ngadto sa mga nga 4.6 million ka tone- yon sa tibook nasud diin gobyerno sa UK alang sa plantadores sa tubo sa lada sa tubo sa 68,000 sila nakabayad og 5.950 mga produktong ipasulod ilang makanunayong pag- ka hektaryang katubhan Billion Pesos nga ilang nasa maong nasod. salig sa pagpagaling sa ug mokabat ngadto sa palit sa mga plantadores. Gipasabot sa PTIC ilang tubo. 9.1 million ka sako nga SAMMY TE nga scam ang maong kalihokan, nagkanayon DAGHANG SALAMAT SA INYONG PAGSUPORTA si Director Euseña. (uban sa report sa DTI/PIA-10/ SA ATONG ASOSASYON Gikan sa: fil deo ) ASSOCIATED BUKIDNON SUGARCANE FARMERS INC. (ABSFI)
Warning: Pinoy exporters Sinulat ni FIL DEO
CAGAYAN de Oro City–– Ania na sa Pilipinas ang langyaw nga scam nga mobiktima sa mga exporter! Warning ni Director Alicia Euseña sa DTI-10, kini nga scam gipadagan sa pipila ka kompaniya sa United Kingdom (UK) nga mokontak sa exporters aron kunohay mamalit og mga produktong Pinoy. Sila naga-require sa Pinoy exporters pagkuha og “Contractor’s Enrollment Approval” gikan sa usa ka British bank sa liboka-libong British pounds nga bayranan. Kini diskobre sa dihang usa ka Pinoy processed fruits exporter gikontak online sa mga nagpatoong tinugyanan
sa usa ka kompaniyang British. Sa wala pa ang shipment, siya gi-require pagdeposito og salapi ngadto sa laing kompaniyang British nga gipatoong ahensiya sa gobyerno sa maong nasod. Ang natungdang exporter nagduda mao nga mipahibalo dayon sa Bureau of Export Trade Promotion (BETP) sa DTI. Dihadiha, ang DTI mihangyo sa trade office niini didto sa London
Ang mi-snipe kanila naggikan sa Guerilla Front 88, North Central Mindanao Regional Committee sa CPP/NPA, ubos ni Kumander Troy. Kini nga panghitabo unang gireport nganha sa San Luis Police Station ni TSgt Samson Marcial, first sergeant sa 26IB Bravo Company, base sa Brgy Doña Maxima ning maong lungsod. Sa pagkakaron, ang ‘NPA’ snipers gipangita pa sa ginsakpan sa San Luis Police Station ug sa mga tropa sa Bravo Company, 23rd IB. (uban sa report ni PO3 Arturo S Campania, Duty PNCO/asf)
BUSCO nagpasalamat sa mga plantadores sa tubo
Basaha ang inyong paboritong
Mindanao Daily Balita sa Internet, log-on sa
www.businessweekmindanao.com
Mindanao
Balita
WANTED NEWSBOY
For Malaybalay & Valencia, Bukidnon Contact ALPHA Cell #:0906-346-2695 For BUTUAN, CARAGA AREAS Contact ARJAY Cell #:0949-328-4099 For CAGAYAN DE ORO CITY, MisOr TOWNS Contact LANDO Cell #:0906-703-5614
BOARD OF DIRECTORS Mr. Pablo Lorenzo III - President Hon. Gregorio Gue - Vice President Mrs. Pacita Bacorro - Director & Treasurer Hon. Gloria Yaba - Director Mr. Joseph Caumban - Director Hon. Julio Bag-ao - Director Mr.Rolando Laviña, Jr. - Director
OFFICERS & STAFF Engr. Elsita Calit - Technical Manager Mr. Abner Balagulan - Operations Manager Mr.Ebenezer Yuson - Credit Coordinator Ms. Maricel Borja - Technical Coordinator Mr. Julius Cagaanan - Administrative Coordinator Mr. Erwin James Buna - Information Coordinator Ms. Flora may Arayan - Finance Coordinator
ASSOCIATED BUKIDNON SUGARCANE FARMERS MULTI-PURPOSE COOPERATIVE (ABSF-MPC)
BOARD OF DIRECTORS ABSF-MPC Mr. Pablo Lorenzo - Chairman Mrs.Pacita Bacorro - Vice Chairman Mrs. Evelyn Caballes - Director Mr. Febrille Lee Garay - Director Mr. Marcelino Ligan - Director Mr. Noel Duenas - Director Mr. George Garces - Director Engr. Elsita Calit - Secretary,ABSFMPC Dr.Leonora Boeh - Treasurer,ABSFMPC
4 Opinyon
Mindanao
Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
Balita
OCA batok KOY pagka mayor
Mindanao
Balita
The Mindanao Daily Balita is published daily at Door 3 Geleng Bldg., Lapasan Highway, Cagayan de Oro City. It is registered with the Department of Trade and Industry (DTI), Region 10 with Certififcate No. 01349532, and with Business Permit No. 2011-1516, TIN No. 946396-807-001 Telefax Nos: (088) 856-3344, (08822) 72-33-44, (088) 857-1390, 74-53-80, cell no.: 0923-432-0687 Website: www//businessweekmindanao.com E-mail: mindanaodailynews@gmail.com DANTE M. SUDARIA Publisher ROSE MARY D. SUDARIA Manager RUEL V. PELONE Editor-in-Chief Joe pantoja sonny david News Editors rolando sudaria GERRY L. GORIT Photo Journalists NELSON V. CONSTANTINO Uriel C. Quilinguing Editorial Consultants
jonathancatalan Advertising FELIX SANTILLAN Layout Artist guillermo ade, Jr. Production Marlon Domingo Circulation RIZA O. ARES LIEZL A. DELOSO JOE PALABAO Rene Michael BaÑos
ATTY. MARIO T. JUNI atty. roberto a. cantago jr. Legal Counsels Marketing Consultants
For subscriptions and advertisements please contact our bureaus and agents in your areas. Cebu City- raul cardona - 0927-2251300 Davao City - jessie palabao - 0910-6681733 Butuan City - ARJAY FELICILDA - 0949-328-4099 Bukidnon - alpha arias - 0906-346-2695 Valencia City, Buk.- ed baul - 0920-9019294 Maramag, Buk. - sammy te - 0926-561-9848 Ozamis City - ATTY. ROBERTO CANTAGO - 0918-807-0707 Oroquieta - MARISA MANLAPIG - 0928-9538828 Gingoog City - WILLIE RAMOS - 0926-1691016 West Mis. Or. - Jun Felicilda - 0906-7389130 East Mis. Or. - Jessie Dahay - 0935-9058038 ARMM Region - Sony Sudaria - 0917-3247258 Iligan City/Lanao - JEFFREY OPONDA - 0935-2796817 Marawi City - ASA MADALE - 0916-1590131 Lanao del Sur - sahria maruhom Bacolod, LDN - Nono Tario-0916-2310903 Maranding - ELEANOR TAPITAN - 0926-1888871 Zambo City - CAMCER I. ORDOÑEZ - 0908-7804348 Pagadian City - romy francisco - 0906-7258021 Ipil, Zamboanga Sibugay - ALBERTO ALCORIZA Puerto,CDO -Lucresia jerusalem Cagayan de Oro - sonny david - 0935-9727899 Cagayan de Oro - JOE PALABAO - 0905-1569709 Puerto, CDO - VICTOR ALCOVER - 0926-9778513 Claveria - David sudaria - 0926-1096831 Manolo Fortich, Buk. - OSCAR LEDESMA Mangagoy, Bislig City - dionesio datwin
Gusto ka ba nga mabasa sa mga businessman ug mga manager ang imong advertisements?
BusinessWeek MINDANAO
Your local online business paper
Call us now! Tel Nos:856-33-44, 74-53-80
Geleng Bldg., Lapasan Hi-way Cagayan de Oro City
Advertising BusinessWeek makes your advertisements read worldwide!!! www.businessweekmindanao.com
MIDEKLARAR na gayud si Misamis Oriental Governor Oscar “Oca” Moreno nga makigengkuwentro batok kang Mayor Vicente “Dongko y” Emano pagka mayor sa dakbayan sa Cagayan de Oro. Nindot kaayo ni nga fight tali ni Oca ug Dongkoy karong umaabot nga piniliay sa tuig 2013, aron makita gyud ang ilang mga abilidad diha sa politikanhong kalihokan. Ang duha ka kongresista ug walo ka Provincial Board member sa lalawigan sa Misamis Oriental nga gituhoang mga galamay o itoy ni Dongkoy,
Hukom Demokrasya Ni JHO PANTOJA
miakusar kang Oca nga walay nahimong kaayohan ug nagwaldaswaldas sa salapi sa lalawigan sa Misamis Oriental sulod sa iyang tulo ka termino pagka gobernador. Si Oca mibalos usab sa maong mga pasangil ni Dongkoy, nga wala siya’y nahimo sa lalawigan sa Misamis Oriental. Sumala pa ni Oca, si Dongkoy kusog
manghilabot sa ako nga wala man unta nako siya hilabti kon unsay iyang gihimo sa dakbayan sa Cagayan de Oro. Sa ato pa bibo na gyud ang lalawigan sa Misamis Oriental ug Cagayan de Oro, bisan ug layo pa ang eleksyon apan nagsugod na ug linabaya ug hugaw ang mga politiko. Sigon sa mga hungihong nga atong nasagap, paluyohan og maoy manok ni Dongkoy si Congressman Bambi iyang anak pagka Gobernador sa Misamis Oriental kay ang paluyohan usab ni Oca mao man si Vice-Governor Babiera. Hala kumbati
gyud mo… Dinhi sa dakbayan sa Cagayan de Oro, magkumbati usab sila si Oca Batok Kang Dongkoy pagka Mayor. Ang akong ikasugyot kang Gov. Oca padayona kanang imong plano nga atbangan nimo si Mayor Dongkoy, busa Mayor panagang nalang daan kay natawo na ang mopildi nimo matud pa sa kampo ni Gov. Oca. Busa nindot kaayo kini nga panag-engkuwentro kay nakahaom usab kini ang ilang mga ngalan ug OCA vs. KOY, sa ato pa kon usahon nato ang ilang mga pangalan mao kini, “OCAKOY” sa dakbayan sa Cagayan de Oro.
Unsa ba ang pagabuhaton sa lupon aron walay magreklamo KINI tipik lamang sa mga giya kung unsay angay nga buhaton sa Lupon aron walay magreklamo kanila mahitungod sa ilang proseso nga dili makatarurganon ang pagmediate niini tali sa nanumbong ug gisumbong. Una, sa dili pa sugdan ang maong mediation, ang lupon member mismo mopagawas og pasiunang pamahayag nga walay motingog tali sa nanumbong ug sinumbong kung dili pangutan-on. Ikaduna, ang mosambat o mosapaw sa estorya samtang nagpadayon pa ang imbistigasyon ngadto sa usa, ang gidili ubos sa proseso. Ikatulo, maghulat sa turno ayha pasultihon para sa iyang dapit
kay wala sa tukmang Isyo Dokyumentado proseso. Gumikan kay ang Ni SONNY DAVID role sa Lupon mao gayud ang tumong para sa amicable settlement, ilang ipasabot og maayo aron mahupay ang nanumbong ug makasabot usab ang gisumbong ni(ang nanumbong o ini. Kung pananglitan, gisumbong). Sa ingon malisod ang pag-uliniana nga pamaagi, aysa ilang maayong hapsay ang usa ka kabubot-on. Alang sa mediation nga walay final round niini, mengubot ug samok. tras wala pa moabot Mas daghan hi- sa ikatulo nga hearnoon nga mga Lupong ing for Certificate to Tagapamayapa ang file Action kon CFA , nagsubay sa maong paninguhaon gayud tipik nga pamaagi. nga ma-settle sila Apan adunay daghan kung mahimo sa dili usab nga wala nila moabot sa maong gamita ang maong CFA . tipik estilo. Mao nga Unsay tipik sa ang ubang hearing pamaagi niini para sama gayud sa usa ka sa maong final round, merkado nga haskang tagsatagsahon ang sabaa kaayo tungod d u h a k a p a r t i d o .
Unahon ang nanumbong pagpasulod aron ma-estoryahan ang paghiuli-ay sa maayong kabut-on. Dayon, isunod usab ang gisumbong ug mao gihapon ang tima niini. Sa ingon niana, walay vias kon pagpabor niini sa maong proseso. Kay aron walay magduda nga mga partido tali sa nanumbong ug gisumbong. Hapsay ug masabtan na dayon tali kanilang duroha. Mao kana ang tipik sa mga pamaagi. Aduna pa unta’y taas pa nga mga proseso niini apan dili na mapatik ang tanan tungod sa kahagipton sa atung space ug sa panahon usab nga atung gibugtaw alang niini.
Mindanao
Kasikas 5 Ang high blood nga buntis makadaut ba sa bata Balita Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
GAHAPON ato nahisgutan kung unsaon pagpangandam sa mga nagplano sa pagpanganak nga himsog. Usa niini nga bantayan mao nga kinahanglang dili nato hulaton nga nahighblood na ang nagmabdos ayha pa mokaon sa mga kinahanglang kaonon. Nahibalo ako kung unsa kalisod sa mga may high blood dungan sa pagdala nila sa ilang mahimong anak. Matud pa sa NHLBI departamento sa US HEALTH. Ang hypertensive disorder panahon sa pagbuntis, nakaapekto sa 5-8% ka mga buntis sa tibook America, nagacontribute usab kini sa serious complication sa bata ug sa nagbuntis nga inahan. ANG TREND KARON Dugang pa sa ilang
Panglawas mo ampingan ko
DORWIN LAJOT
departamento nga Gikan sa public health nga panglantaw, makaalarma kini nga ratio sa nagakataas nga dugo sa mga buntis ug nagatubo kini ngadto sa one third sa resulta gikan sa milabay nga mga katuigan. Nahitabo kini tungod kay daghan man ang nagabuntis karon kaysa milabay usab nga mga katuigan. Busa kung
magpadayon kini, may mga maternal complications nga maapil sama sa pulmonary edema, thrombotic complications, renal failure, ug moabot pa sa kamatay. ANG COMPLICATIONS GIKAN SA EPEKTO SA BUNTIS UG BATA Ang makuyaw nga complications sa hypertensive disorder sa nagabuntis apil dinhi ang growth restriction, premature birth, ug stillbirth. Dugang pa niini, adunay strong evidence nga ang intrauterine milieu sa hypertensive pregnancy ang may relation sa failure sa fetus nga makapaincrease kini pag-ayo sa kakuyaw sa cardiovascular kung sila magkatigulang na. Tungod niini, sa tibuok
kalibutan, moabot sa one third nga hinungdan sa kamatayon sa mga inahan panahon sa ilang pagbuntis ug sa kamatay sa mga bata nga wala pa natawo gikan sa maong condition o problema. AMONG MATABANG pinaagi sa DL8 OFFICE SUGGESTED GUIDE nga ato hatagan ug pagtagad kini. Karon mao na ang panahon sa atong mga ginikanan nga magbantay. Ayaw palabi sa imong gana. Ayaw tugoti nga madala kita sa kaanindot ug kalami ayha ta mokaon. Makahatag ba kana ug kaayo kanimo ug sa imong paaboton nga anak. Kung dili ka buntis nga nagbasa karon, ibalita kini nga kamatuoran sa imong higala o silingan o bisan
Tinun-an sa St. Mary’s napili nga Miss Talisayan 2011 Sinulat ni MANUEL ALEMAN
DAKO ang kalipay sa bise mayor sa Talisayan nga nagmalamposon ang gihimong indigay sa kaanyag sa Talisayan atol sa kapistahan sa maong munisipyo. Matod ni Bise Mayor Rommel Maslog nga nalipay siya nga nagmalamposon ug malinawon ang pagsaulog sa kapistahan. Ang gibatbat nga pamahayag ni Mr. Maslog sa iyang gamayng pamahayag sa atubangan sa bagang katawhan ug kini gidasonan usab ni Mayor Catherine G. Ifurong ang
kasamtangang mayor sa Talisayan sa iyang fiesta message. Mihatag usab sa iyang inspirational message si Kongresman Peter Unabia sa segundo distrito sa Misamis Oriental atol sa iyang pagbisita sa Talisayan gym diin gihimo ang indigay dungan sa bisperas sa kapistahan. Sa maong indigay adunay 15 ka mga maanyag nga mga kandidata nga nag-ilogay sa puwesto isip Miss Talisayan 2011. Ang mga mananaog
sa nagkadaiyang ganti mao si Michelle Grace Ordinan diin nasakmit niya ang Miss Congeniality. Si Eunice Gagnan ang nakasakmit sa Miss Photogenic samtang si Rhea Obedencio ang napili isip Miss Motortrade ug Best in Talent. Si Ninya Jorynne Gem Bibera ang ginganla’g Miss Ever Belina ug iya usab nakuha ang award nga Best in Gown samtang si Camille Caharian ang giilang Miss Le Louige. Wa l a u s a b m a g papilde si Ann Margaret Pangan kinsa misakmit og daghan nga mga award
sama sa Best in Casual Wear, Miss Dermacare, Best in Swim Wear ug Best in Production. Matud ni Mr. Maslog nga ang mga hurado niini mipili sa mananaog sa maong indigay ug nahukman si Ann Margaret Pangan nga kandidata sa St. Marys Academy nga maoy mananaog pagka Miss Talisayan ug gisundan kini ni Cherrylane Go, first runner-up; Unice Gagnan, second runner-up; Camille Caharian, third runner-up; ug si Ninya Joraynne Gem Bibera ang nahimong fourth runner-up.
Mga biktima sa baha sa Iligan city giayudahan sa Abamin Sinulat ni JOHN PAUL BARSOPIA
GIPANGUNAYAN mismo ni Abante Mindanao Party-list Kongresman Maximo B. Rodriguez ang pag panghatag sa hinabang ngadto sa mga biktima sa baha niadtong nakalabay’ng adlaw sa may Barangay Mahayahay ug Barangay Obando Laya sakop sa dakbayan sa Iligan.
Gikabutyag ni Kongresman Rodriguez atol sa paghinabi kaniya sa Mindanao Daily Balita nga “it’s better than late than to forget.” Dili nako batasan nga dili mutabang sa mga tawo nga nanginahanglan og panabang hilabina gayud sa ingon niini nga sitwasyon; gibati ko ang
kapait sa ilang naaguman sa baha, ang pamahayag ni Kongresman Rodriguez. Dugang pa sa magbabalaod nga iyang tun-an kon unsa pa ang iyang ikatabang sa mga biktima sa baha hilabina sa mga nahiaguman nilang [mga biktima] problema sama sa ilang panginabuhian ug sa ilang pagpanikaysikay sa ilang inadlaw nga pagpanarbaho.
Mukabat ngadto sa 950 ka mga pamilya ang gikatakdang modawat sa mga hinabang gikan sa Abamin diin adunay ubay-ubay ka mga sulod pinutos sa plastic bag sama Bugas, di lata, can goods, noodles, ug uban pa. Ang pag apud-apud natigayon sa adlaw’ng Lunes, Hulyo 18, 2011 didto sa Iligan City.
pa gani ngadto sa imong mga anak. Tudloi sila sa ingon niini. Niay mga suggestion nako nga puede nimong makaon. Dili man kini kada adlawon nimo, apan dapat sa usa ka semana makakaon ikaw niini 3-4 days a week. Mao kining musunod: 1 sliced medium pipino, ½ sliced radish, 2 sliced boiled kamote unod (orange or white) 5 sliced kamatis, sagoli ug 10 ka kalamansi ug 1 apple nga gi sliced. Kung may budget ka, puede nga sagolan nimo ug 3 tbsp nga raisins ug 2 tbsp peanuts.(ISAGOL KINING TANAN) Puede kini kaonon sa pamahaw o paniudto sulod sa tulo ka adlaw sa matag semana. Kung mabdos ka
karon, kinahanglan nga minusi ang mga karne sa imong lamesa. Beans, Peas, peanuts ang puede nimong ipuli sa karne. Abudansya kini sa mga minerals ug vitamin nga dili lang makapugong kini sa pag taas sa pag taas sa imong dugo apan makahatag kini sa kaayo ug kahimsog sa imong umalabot nga bata. WATER THERAPY ONE GLASS OF DISTILLED WATER SA pagmata sa buntag nga may sagol kalamansi mga 1 kabuok. Imong bantayan kining mga orasa sa pag inum sa tubig 8AM, 10AM, 11 AM, 2PM, 4PM UG 8PM ONLY. Hantud sa sunod nga higayon, magkita ta balik. Daghang Salamat!
‘Anong say mo kongresman?’ Sinulat ni MANUEL ALEMAN
HANGTUD karon nagpaabot pa sa tubag ang pipila ka mga sakop sa media kung uyon ba o dili si segundo distrito Kongresman Peter Unabia sa Misamis Oriental sa plano nga buakon ang Misamis Oriental ngadto sa tulo ka “congressional districts.” Napalaw intawon ang mga magsusulat nga misulay pagpangutana kang Kongresman Unabia, kinsa maoy guest speaker niadtong bisperas sa Talisayan atol sa Coronation Night sa search for Miss Talisayan 2011, tungod kay matod nila walay gana nga motubag ang magbabalaod kabahin sa planong pagsiak sa Misamis Oriental ngadto sa 3 ka distrito. Nasayran ning tigbalita nga 5 na ka mga magbabalaod ang uyon nga buakon ang Misamis Oriental ngadto sa 3 ka distrito. Ang uyon mao sila si Kongresman Bambi Emano sa unang distrito
sa Misamis Oriental, Kongresman Rufus Rodriguez sa segundo distrito sa Cagayan de Oro, Abante Mindanao Party-list Kongresman Maximo Rodriguez, Ating Coop Party-list Kongresman Isidro Lico, ug Kongresman Benjamin Benaldo sa unang distrito sa Cagayan de Oro. Nasayran nga apektado sa maong plano ang distrito ni Mr. Unabia kay ang pagahimoong ika 3 ka distrito mao man ang mga lungsod sa Medina, Gingoog, Magsaysay, Balingoan, Kinoguitan, Binuangan, Salay, ug Sugbongcogon. Kung mahinayon ang plano, nawala kang Kongresman Unabia ang mga lungsod sa Lagonlong, ug Balingasag nga maoy mihatag kaniya ug ubay-ubay nga boto kay kini mahisakop man sa segundo distrito nga naglangkob sa mga lungsod sa Tagoluan, Claveria, Villanueva, Jasaan, ug Opol.
6 Kasinatian
Mindanao
Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
Balita
worldwide ni! ALANG SA IMONG KAAGI SA GUGMA, tambag suliran, greetings, wanted textmate ug hubad sa imong damgo. isulat, extext o e-mail. tm/globe: 09359727899 ug tnt/smart: 09462202141 l E-mail: sonnydavid2011@gmail.com mabasa SA INTERNET - http://www.businessweekmindanao.com
Sa inyong entry, ayaw kabalaka kung dili ako maka-reply kaninyo tungod kana sa akong ka busy sa sinulatay. Kanang inyong gi-text ma-mantala ugma o sa sunod adlaw gikan pagkadawat niini…first come first serve basis.
SULIRAN Announcer nga makalipat TAMBAG (Bisan unsa)
“IKATULONG YUGTO” Usa ka gabii niana samtang adunay gipahigayon nga usa ka political rally sa usa sa mga barangay sa among syudad. Kamulo og diskurso ang iyang iyaan, samtang ako usab ang naglain gikan sa mabagang duot sa katawhan kay didto ako sa dapit nga ako ra ang usa niini. Kanunay magpasiplat kanako si Estefany, apan sa wala madugay, wala na siya maka-agwanta niini og iya akong giduolan. “HAI! IKAW SI NYSON NOH? BY THE WAY, AKO DIAY SI ESTEFANY, PAG-UMANGKON NI ATTY. ABELLANA ANG ATUNG KANDIDATE FOR CONGRESSWOMAN. UG ANAK USAB AKO NI ATTY. MALLARI”. Kay nasayod naman si Estefany kuya kabahin sa akong pagkatawo lakip ang usa ka radio station nga akong gialagaran niini, wala nalang usab ako mopa-ila pa sa akong kaugalingon ngadto kaniya. Mao nagka-estoryahanay kami, ug miingon dayon siya kanako nga {gwapong tawo sab ka Nyson, taas ug nindot pa gayud og boses}. Ug ako dayon siyang gitubag {ah salamat sa imong pagdayig kanako niana Estefany}. Dayon mibwelta usab ako kaniya ug nagkanayon {ikaw sab Estefany, maanyag ka ug mapahiyumon}. Sukad niadto Kuya Sonny, managhigala na kami, gani kung magsulat ako para sa political news release, kanunay siya anaa magpaduol kanako kay tingali aron lamang makakuha siya og attention diri kanako. Usa ka hapon niana. Samtang nagprograma ako sa radyo mga alas kwatro sa hapon kadto. Adunay tawag sa telepono ang akong nabati ug ako kining gitubag { Hello, this is Nyson Vidad anchoring live}.Mitubag dayon ang nanawag nga {Hi Nyson, its me Estefany}? (May sumpay pa ugma sa true to life story ni Nyson).
TEXT2x, eyeball2x Hi good day Kuya, ako si John, 28 years old, single, nagwork sa usa ka Bottling Company dinhi sa among syudad sa Butuan. Aduna akoy ka text2x nga siya daw si Rose, dalaga pa daw siya tapos nagpatuo siya Kuya Son nga ang iyang edad 25 years old pa. Mao ako siyang gitawagan, sa dihang nabati na nako ang iyang tingog, morag nagduda ko nga matured na siya kay lahi ra man gayud sa iyang pangidaron itandi sa iyang paningog. Tapos, siya pa gayud ang mo-insister nga ako siyang panguyaban aron magkarelasyon me. Apan ako siyang giingnan nga ayha nako mangulitawo niya human kung magkita na kami in person. Mao, EYEBALL2X dayon mi Kuya, ang nakaparat pa gyud niining bayhana kay gusto niya nga sa hotel dayon me magkita apan mibalibad ko. Naa may Gaisano diri sa Butuan, mao didto me nagkasabot. Adios kuya pag EYEBALL2X gyud namo, hesus kuya nakurat ako kay senior citizen naman diay siya! Pastilan gibahak ba gayud nganong nag-apil-apil paman siya sa EYEBALL2X nga tiguwang naman unta siya? Namili pa ug batan-on sama kanako…giluod lang ko niya kuya. Thanks and more power. (John)
Maayong adlaw kanimo Kuya Sonny, ako si Abdul, usa ka Muslim ug ania nahimuyo sa Butuan City. Naminyo ako sa usa ka babaye nga Christian, karon, nagsabak na siya. Ang iyang mga parents wala makagusto kanako ingon man usab ang iyang magulang nga babaye tungod kay matod pa nila nga basta gani Muslim ang daghan daw og mga asawa. Ang akong asawa usab madala sa iyang mga ginikanan sa ilang mga tambag. Mahadlok ako sa among sitwasyon basin maapektohan ang among baby mahitungod niini. Please tambagi ako kabahin niini Kuya Son. (Abdul,5473 of Butuan City) TAMBAG: Abdul, wasalam alaikom. Sa taas-taas na nga mga katuigan nga ako naga-counsiling kon nanambag sa mga suliran isip ako naila nga usa ka Counsiling Director karon pa ako nakaagbat susama niining maong problema. Sa kultura sa Muslim kung ang Christian nga lalaki ang makigminyo ngadto sa babaying Muslim ang dili gayud pwede. Apan sa inyong kultura ang mga lalaking Muslim pwede makigminyo ngadto sa Babaying Christian. Samtang ang mga Christianos, wala sa kultura ang pagbawal sa mga babaye nga sila magminyo ngadto sa Muslim…anaa ra kana sa ilang mga pagbati. Ang imong mga ugangan, nasayod na man silang daan kung unsay imong kultura niini…sa tagalog pa nga tanggap ka na nila. Basin adunay laing hingungdan nga sila nasilo diha kanimo. Ug dili ang hinungdan nga ang Muslim daghan og mga asawa. Pakig-estoryahi ang imong ugangan ug pasabta sila kung unsa ba gayud ang gamot hinungdan niini. Daghan salamat.
Hi! I’m Mailene, 26 years old, single ug ania magpuyo dinhi sa Lanao del Norte. Kini laging mahilig ako sa internet cafe, kanunay mag-chat kay mangindahay nga makahibalag og foreigner kay lagi dili ikalimod nga daghan sa mga Pinay nga gusto maminyo og usa ka Americano kay aron matuman ang dreams and aspirations sa kinabuhi. Tuod Kuya Son, nakapili gayud ako og chater nga buotan ug galanti pa gayud, kada bulan padalhan ko niya og dollars diin maoy makatubag usab sa among panginahanglanon sa panimalay. Siya si Jamesward 36, nagplano siya nga moanhi sa Pilipinas karong October 15 ning tuiga aron nga among sabutan ang kabahin sa among kaminyuon. Thanks Kuya and more power. (Mailene)
Mindanao
Balita Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
GREETINGS KAHULOGAN WANTED TEXTMATE tm/globe: 09359727899 tnt/smart: 09462202141
Hai kuya Son gd evez ngau ko txm8 kanang girl no age limit basta willing makipagmeet diri lng sa Bukidnon. Thank u daan kuya I’m JEARNY/09079026569. 000 Hi kuya Sonny greet lng nako ang mga estudyante sa GPSC sa Balbagon, Mambajao, Camiguin nga nagpahigayon og General Acquintance niadtong July 15.Nag enjoy mo guys. Whweee! 000 Kuya NEED ko txm8 boy buotan, kasaligan, walay bisyo kanang dili hilig og gwapa. Dli sab bastos dn willng 2 accept me hu am i… kanang boy nga naay plan 4 future. Hu wl truely love me…kna lng 20-25 yrs old. Tnx a lot kuya/09265856393. 000 Kuya Son hanap ako ng txm8 ung 18-20 kanang buotan taga cdo lng. It’s me Acthor of Bukidnon/09352573772. 000 Kuya Son mo grt ko sa Hisancha Familysa Baroy, Lanao del Norte. 000 Kuya hanap akong txm8 na girl kanang balo 40 plus/09268320665. 000 Gd pm Sir mangita ko txm8 na girl kanang taga cdo lng/09359116212. 000 I ned txm8 na boy 29-40 ang edad kanang may work/09352679042. 000 Hi Kuya Son I need textfrnd na boy 25 pataas…I hope kanang open minded ug naay sense…tnx and more power/09263767459. 000 Morning Kuya grt ko sa ako mga caz dara sa Zamboanga. I’m Acthor of Bukidnon/09352573772. 000 Morning Kuya ngita ko txm8 na boy ngawilling makipagfrn sa usa ka gay/09066670056. 000 Hai Kuya Son ngita kog txm8 na girl kanang sexy. Here’s my # 09352532588. 000 Kuya I jst want to ask for a girl txm8 kanang disente 18-20. Tnx Kuya/09054123506. 000 Mwning kuya son ngita ko txm8 na desente kaayo nga boy kanang dili magbinastos sa txt 28 pataas. Tnx/09352944943. 000 Pleasant morning Kuya Son, I’m Miss May, search for a ryt man, hu wl truely love me. 21-28 yrs old lng/09269022316.
SA DAMGO
12,000 KA MGA DAMGO ANG MAHUBAD GLOBE/TM: 09059143691 TNT/SMART: 09462785701 Tungod sa kadaghan sa atong texters sa Greetings, Kahulogan sa Damgo hulata lang ninyo sulod ning semanahuna kay mamantala gayud inyong gi-texts.
Kapalaran 7 SINYALES sa KAPALARAN
Ang imong Sinyales sa Kapalaran, nagbasi kini sa kaugalingon nimong Zodiac Sign, Element, Ruling Planet ug Tarot Card nga gikan sa usa ka dokyumentadong pagtuon ni Sonny G. David sa nagkalainlaing tinubdan niini sa tibuok kalibutan.
Matag adlaw mo-feature kita og duha ka zodiac signs dayon pagka-ugma lain na usab nga duha niini. Sulod sa unom ka adlaw, makompleto ang 12 ka zodiac signs. Kini atung ibalikbalik SONNY DAVID pagmantala matag adlawng tanan. Paabuta lang DAMGO: Nagdamgo ko nga adunay nianha ang paggawas sa inyong zodiac signs niining nako nga usa ka Congressman dinhi sa among simanahuna.
opisina, gikuha daw ang akong fullname. Ipaadto daw ko sa iyang opisina sa dili pa siya magretire. KAHULOGA: Adunay mga panag-uban sa imong higala nga magkalayo kamo. Pwede usab sa imong kapikas sa kinabuhi nga magkalinayanay kamo apan mas tataw pa kini bahin sa mga kauban. 000 DAMGO: Nagdamgo ko sa akong papa nga patay na ug nagbiba siya og daghan sinsilyo nga karaan dayon gipangpunit sab nako. Unsa ni Kuya son/4253. KAHULOGAN: Adunay warning sa imong kinabuhi kini bahin sa dagan sa imong pagpuyo. 000 DAMGO: Nagdamgo sa akong mama nga patay na, iya akong ubanon/6828. KAHULOGAN: Adunay moabot nimo nga kapakyasan. 000 DAMGO: Naglakaw daw ko sa dagat diin milangoy ako niini. Permi sab nako damguhon ang karaang balay namo sa Leyte. Unsa ni.
{PART- ONE} AQUARIUS(ENERO 20-PEBRERO 18) 1).Imong Element: Air 2).Imong Ruling Planet: Saturn ug Uranus 3).Imong Tarot Card: Star 4).Imong Stone: Black Pearl 5).Imong Lucky Color: Purple Ang imong lima ka sinyales nga napatik sa itaas mao kining mosunod nga hubad niana: Ang imong kinaiya makita gayud sa tanan panahon nga hilomon ka apan lawom og dulot, tungod niana ang mga tawo makaingon nga lisod ka sabton ug tugkaron. Matinabangon ug maginghunahunaon ka. Kung modesisyon ka magduduha ka, mao nga mosipyat ka. Mahigugmaon ug maluloy-on ka. Sa gugma, dali ka ra malukmay. Pahinumdom: Likayi ang pagduhaduha aron molambo ka.
KAHULOGAN: Ang una nga damgo, adunay imong giplano nga dili magbunga. Apan sa material nga butang adunay imong mapaabot. Ang ikaduhang damgo, ang imong negosyo medyo magtakilid kungugaling nagnegoyo ka, o kaha adunay lain pang sitwasyon nga dili maayo ang dagan niini. 000 DAMGO: gituok daw ko og bata. Unsay buot ipasabot niini Kuya/4089.
PISCES(PEBRERO19-MARSO 20) 1).Imong Element: Water 2).Imong Ruling Planet: Neptune 3).Imong Tarot Card: Moon 4).Imong Stone: Aquamarine 5).Imong Lucky Color: Blue Ang imong lima ka sinyales nga napatik sa itaas mao kining mosunod nga hubad niana: Ang imong personalidad usa ka sensetibo ug dali ka ra makatagna. Daghan motuo ug mosunod kanimo. Kusog ug paspas ang imong popularity. Mabuhat nimo ang bisan unsa nga matang sa mga aspeto. Kung ikaw ang mo-estorya paminawon ka. Sa imong paningkamot karon, magmalampuson ka. Sa gugma, dali ka ra ma-inlove.
KAHULOGAN: Adunay nanglibak nga imong silingan.
(PAABUTA UGMA ANG ATUNG PAGMANTALA PARA SA ARIES UG TAURUS)
kung unsa nga portion ang imong tampohan kinahanglan diha ka mo-text sa nahisubay sa cell # aron mapublikar.
8 Kasayoran Nasayod ka ba? Nasayod ka ba nga subay sa RA 10028 (Expanded Promotion of Breastfeeding Act) ang mga pribado ug publikong mga institusyon gimandoan pagbutang og lactation facilities diha sa mga trabahoan? Ang maong balaod nagmando usab sa estriktong implementasyon sa lactation programs. (Gi-research ni Jay F. Nacasabog gikan sa National Nutrition Council)
Punto ni Fil Deo Hahaha Haha 100 times!!! KINAHANGLAN diay kita mokatawa 100 times daily aron mabalanse ang atoang cardiovascular workout. Ang 100 ka katawa, tumbas diay sa 10 minutos nga pagbugsay o pagbisikleta. Tarungon, plastraron ug taymingon lang ang pagkatawa aron dili maala-an nga na-unsa na. oOo ANG pagkatawa 100 times gisulayan sa atoang higalang Al Casiño ug patsada daw kaayo ang iyahang feeling. Na-stimulate daw ang iyahang lawas gikan sa kakapoy. Mura gyud kuno siya’g naka-exercise. oOo SI Al usa ka buta nga masahista. Anaa siya atbang sa Veterans Bank matag Night Café o Night Market. Kung gusto kang magpamasahe kaniya, dalha lang ang akoang ngalan aron dili niya balibaran ang imohang tip kaniya. Hehehe! oOo SI Al, bisag buta siya, maka-text nga sama kanato nga normal ang panan-aw. Duna siyay special kind of cellphone nga motingog ang kada litra. Mao nga kung unsa nga litra ang iyang matublok, madungog ug masabtan dayon niya. oOo DUNA kitay nahinabi nga usa ka foreigner doctor nga hingatawa kaayo. Masdaghan pa ang iyahang bahakhak kay sa mga pulong nga iyahang nalitok. Mibahakhak pud ko taman sa ginhawa aron ingnon nga nasabtan ko ang tanan niyang gipamulong. Ikaw kunoy makigestorya’g foreigner nga labihang islanga, di ba pud kaha ka maglamulamo na lang og katawa. oOo BITAW, gidaginot ko og sabot ang gipamulong niadtong foreigner nga doctor. Matud niya nga ang katawa makatabang usab pagkombate sa mga impeksiyon kay ang katawa mopadala sa hormones ngadto sa agi-anan sa dugo sa tawo ug dayon mohupay sa kakapoy. Ang kakapoy, matud niya, maoy makapaluya sa atoang immune system. oOo PAHIMANGNO niya nga kung mokatawa, dili kita mag-inusara. Buot niya ipasabot nga ikatawa nato ang atoang katawa atubangan sa laing mga tawo aron sila usab makakatawa sa atong pagkatawa. Exactly, mao kanay nahitabo namong duha niadtong foreigner nga akong gika-duet pagkatawa.
Mindanao
Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
Unsay kala-inan? Diktadorya ug Demokrasya (Katapusan sa duha ka bahin) Gi-research ni Janjan S. Felicilda
BISAN nga masakripisyo ang kagawasan sa katawhan ubos sa diktadoryang gobyerno, ang diktador makaangkon og igong kabatid o kahanas kay gamay ra man ang mga tawong malambigit sa decision-making. Ang ang katawhan dili usab makakomentaryo mahitungod sa iyahang mga plano. Sama kini sa doble’g suwab nga espada nga nagapakita sa kahanas o kabatid sa pangulo, samtang nagahikaw sa kagawasan ug kalipay sa kinabag-ang katawhan. Lahi ang demokrasyang gobyerno kay kini gikosiderar man nga ‘gobyerno sa katawhan, iyaha sa katawhan ug alang sa katawhan.’ Ubos sa demokratikong gobyerno, makapili ang katawhan sa matang sa balaod nga ilang pandayon ug ipatuman. Mahuptan ug madumala usab nila ang ilahang mga kabtangan. Sa demokrasya, mahatagan og higayon ang katawhan sa pagpili kung unsay ilang gitoohan nga angay kanila, dili para sa ubang tawo. Sa demokratikong gobyerno, mas-libre ang katilingban ug daghan sila’g kapili-an. Molambo ang ilahang abilidad sa paghimo og mga kausaban. Makapahigayon usab sila og social reforms aron malipay ang kadaghanan. Lahi kadtong sa Singapore kaniadtong panahon ni Lee Kuan Yew kay gitawag kadto sa uban og ‘disiplinaryong gobyerno.’ Usa niana ka higayon, gikomentaryohan ni Mr. Lee ang kahimtang sa Pilipinas ubos sa demokratikong gobyerno. Matud niya, “mag-unsa man ang demokrasya, kung ang katawhan walay disiplina.” (Gi-research ni Janjan S. Felicilda gikan sa web)
Balaanong Pulong : LORD, kung ugaling lig-on ug malampuson na ako sa akong kinabuhi, tabangi ako nga KANIMO lamang gayod gihapon mosalig, dili sa akoang kaugalingon. Amen! Palihog basaha ang 2Cronicas 26:3-15
Katawatsi Ni Khristha Riva Arfene
Rape Abogado : Asa ka pagkahitabo sa rape? Kong : Sa kama-isan, Your Honor. Abogado : Nag-unsa ka sa kama-isan? Kong : Nalibang, Your Honor. Abogado : Pila ka dupa gikan sa crime scene? Kong : Ambot lang Your Honor kay sa akong pagkalibang wala man ko nagdupa! Interpreter Kano : Good morning, ladies and gentlemen! Pinoy : Maayong buntag mga babaye ug mga lalake! Kano : I’m very happy that I’m here in your place. Pinoy : Nalipay kaayo ko nga nia ko sa inyohang dapit! Kano : I know...! Pinoy : Nasayod ko!
Balita
KUKANG
(Kinsa Unsa Kanus-a Asa Ngano Gi-unsa)
Pinoy sa Hongkong (Ikatulong bahin)
SA atong giingon kagahapong adlawa, ang Mission for Filipino Migrant Workers (MFMW) in Hongkong adunay kaugalingong kongregasyon nga gidumala gihapon sa Kagay-anong pari nga si Fr. Dwight Quijano dela Torre sa Iglesia Filipina Independiente (IFI). Isip usa ka kongregasyon, kini nagapahigayon sa mga serbisyo sa pag-ampo ug ubang mga kalihokan. Ang tanan luyo sa walay kasigurohan nga kahimtang o uncertainties and insecurities sa kinabag-an kanila, ilabi na sa han-ay sa domestic workers. Sa dili pa nato ipadayon paghisgot ang mga kalihokan sa kongregasyon sa mga Pinoy didto sa Hongkong, ato una nga ipahibalo nga kasagarang domestic workers didto, adunay tag-duha ka tuig nga kontrata, apan ang maong mga kontrata gina-renew sa ilahang mga amo buwan-buwan. Sumala sa napatik sa Section 10 sa ilahang kontrata : “any of the parties may terminate this contract by giving a month’s notice or wages in lieu thereof.” Sa ato pa, ang domestic worker o ang amo, makaputol sa kontrata pinaagi sa paghatag og usa ka bulan nga notisya. Atong himayhimayon ang mga kalihokan sa kongregasyon sa mga Pinoy didto sa Hongkong. Kaniadtong Pentecost 2010, sila nag-Pentecost Get-Together sa North Garden. Labing una kadto sa kasaysayan sa kongreasyon ug open sa tanang mga Pinoy didtong dapita. Matud ni Fr. Dwight, daghan kaayong mga tawong mitambong ug mipaambit/mi-ambit sa ilahang simpleng mga pagkaon. Sa pagka-Hunyo 2010, sila miapil sa Independence Day Celebration sa Philippine Consulate sa Hongkong. Didto gihimo sa Victoria Park. Pagka-Hunyo 13, street dancing gikan sa Southorn Playground ngadto sa Victoria Park. Mabulokon kaayo ang maong kalihokan sa mga traditional nga musika ug sayaw. Sa description ni Fr. Dwight, usa kadto ka ‘big cultural explosion’. Ato kining ipadayon ugma. Kano : ...that all of you are THOUGHTFUL! Pinoy : ...nga kamong tanan DAGKO OG NGIPON..’ Kano : ...that all of you are FAITHFUL! Pinoy : ... nga kamong tanan DAGKO OG TIIL! Kano : ... and that, all of you are PEACEFUL!’ Pinoy : ...nga kamong tanan DAGKO OG NAWONG!’ Wala natiwas ang kombensiyon kay nagwalkout ang mga nanambong. Guwapo Kodaker : Sir, nia ra imohang picture. Customer : Oy, di ko ani! Ngil-ad kaayo akoang nawong dinhi! Kodaker : Ngil-ad gud. Tan-awa ra gud imohang backview mura ka’g si Romy Diaz. Romy Diaz. Ang sideview, Paquito Diaz Customer : Unya ang front view, unsa man? Kodaker : Kwarenta Diaz!
Unsay ipasabot? PCCI - Philippine Chamber of Commerce and Industry
Mindanao
Balita Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
Dateline Caraga
Hinipos nga Arjay S. Felicilda, Caraga Bureau Chief
ROBBERY HOLD-UP PROSPERIDAD, Agusan del Sur – Gipangita karon sa kapulisan ning maong lungsod ang usa ka tawong mitulis sa Caberos Store kaniadtong hapon sa petsa-16 ning bulana. Ang tindahan nga anaa sa Brgy Sta Irene, gipanag-iya ni Mr. Danilo Caberos, 39 anyos. Matud sa police report, giti-unan sa tulisan si Mrs. Caberos ginamit ang kalibre 45 nga pistola ug dayong hakot sa halin nga P30 mil. (PO3 Arturo S Campania Duty PNCO/asf ) ILLEGAL LOGGING BUTUAN City – Nakompiska sa kapulisan ug sa DENR ang dili mominus 150 ka lainlaing trosong lawaan diha sa Brgy Aupagan ning dakbayan, hapon sa petsa-16 ning bulana. Ang maong mga troso kansang sukod mikabat og 30 cubic meters, nagkantidad sa P100 mil. Ang tag-iya mao si Mr. Consorio Bellasardo nga taga-Quarry, Brgy Aupagan. Kining maong kaso, unang gireport nganha sa kapulisan ni Broadcaster Manuel Esteves sa DXJM Aksyon Dayon Program. (PO3 Arturo S Campania Duty PNCO) TAWO NAPALGANG PATAY CANTILAN, Surigao del Sur – Ang 21 anyos nga si Mr. Marvin Grumo Dolriel, ulitawo nga taga-Brgy. Magosilom ning lungsod sa Cantilan napalgang patay diha sa town plaza, alas-5:30 sa buntag sa Hunyo 27 ning bulana. Sa imbestigasyon nasayran nga sayo pa niana, siya nakit-ang nakig-inom uban sa iyahang co-worker nga si Ronie Duero diha sa Hillary’s Café and Videoke Bar. Atol sa post mortem examination, nasusihan ni Municipal Health Officer Tomas Cruiz ang unom ka mga samad-dinunggaban sa toong dughan sa biktima. Si Mr. Dolriel trabahante sa AMFA commercial ning lungsod sa Cantilan. (Ang DateLine Caraga gisuportahan sa opisina ni P/Supt. Martin Mercado Gamba, regional information officer sa Caraga PNP)
BXU UPS
(Butuan City Updates)
Gihan-ay ni Arjay S. Felicilda, Caraga Bureau Chief
Feeding Program Napahigayon karong bag-o ang feeding program diha sa Pianing ug Kinamlutan ning dakbayan, alayon sa Nutrition Month Celebration. Nangulo sa kalihokan si City Nutrition Officer Nena Loquias. Subay sa mando ni City Mayor Ferdinand M. Amante Jr., gihatagan og pasi-unang pagtagad ang 64 ka kabataang malnourish ug 20 ka mga nagsabak nga mga inahan. Mi-abag ang mga kawani sa CNO ug mga opisyal sa maong mga barangay. (amandalyn r. gutierrez/asf) GreenBelt, Green Pond GILUSAD ni City Mayor Ferdinand “Jun” Amante Jr. ang “GreenBelt, Green Pond” diha sa barangay Masao kaniadtong petsa-7 ning bulana. Atol sa okasyon, gitisok ang 1,000 ka mangrove o bakhaw seedlings aron mapreserbar ang
kinaiyahan, mapalambo ang breeding grounds sa mga isda ug mapugngan ang soil erosion. Kini nga proyekto gidumala ni City Agriculture Officer Alberto B. Buca, inabagan nila ni Hon. Bernardo A. Perez, Hon. Dominador Dominguez, barangay council officials, Rural Improvement Clubs; City Fisheries and Aquatic Resources Management Council (FARMC) ug lomulopyo sa barangay. (ritchelle f. encabo/asf) Serbisyo sa Kahayopan GIPADAYON ni City Mayor Ferdinand M. Amante Jr. pag-atiman ang kahayopan sa dakbayan. Kini pinaagi sa dog registration, vaccination, tagging, castration, pagpamorga ug ubang mga serbisyo. Si City Veterinarian Mancio Danilo Alegado maoy nagadumala sa proyekto, inabagan sa mga opisyal sa mga barangay. Ang
Kalamboan 9
Pasiplat sa Region 10 Hinipos ni Fil Deo Lactation facilities
DAGHAN pang mga ahensiyang pribado ug publiko dinhi sa Region 10 ang wala mituman sa Republic Act 10028 (Expanded Promotion of Breastfeeding Act). Matud ni Regional Nutrition Coordinator Zenaida Tondares sa National Nutrition Council (NNC) nga ang maong balaod naga-require sa matag ahensiyang pribado o publiko pagbutang og lactation facilities alang sa ilahang mga impleyadong nagapasuso sa mga anak. Tungod niini, tigumon ni Ms. Tondares ang ginsakpan sa nutrition technical working group (TWG) aron sugdan pagmonitor ang implemenasyon sa balaod. Gimando usab sa balaod ang estriktong pagpatuman sa lactation programs diha sa mga pribado ug publikong ahensiya. Sakop sa TWG ang DILG, DOLE, DOH, CSC ug NNC. (fildeo)
Panawagan sa PNP
NANAWAGAN pag-usab si P/Chief Supt. Conrado E. Laza, director sa PNP Region 10, nga ireport dayon nganha kanila ang bisan unsang mga dautang panghitabo sa palibot. Matud ni Director Laza, lakip nga ireport nganha sa labing dool nga
presinto sa kapulisan ang mga tawong kadudahan ang mga lihok aron dili sila makaguba sa kalinaw ug kahusay sa dapit. Iyang gipasabot nga ang labing unang rason nganong anaa ang kapulisan mao ang pagsiguro sa kaluwasan sa komunidad, pinaagi sa paggukod sa mga criminal ug pagpugong kanila gikan sa pagbuhat og dautang kalihokan. Karong bag-o, ang PNP miimplementar sa text reporting system aron ang katawhan hingpit nga malambigit sa pagsumpo sa krimin. (uban sa report ni p/chief inspector regina abanales, pro-10/pia 10/fildeo)
ECC R10 buksan
ADUNA nay opisina ang Employees Compensation Commission (ECC) dinhi sa Region 10. Matud ni ECC Officer Stella de Dios nga pinaagi niini, masmodali pag-atiman sa panginahanglan sa mga trabahante sa pribado ug publikong mga ahensiya. Ang ECC usa ka opisina ubos sa DOLE kansang tahas mao ang pagsiguro nga ang mga trabahante mahatagan sa hustong benepisyo sa panahon nga sila masakit, maangol ug mamatay. Ang ECC R-10 Office nga anaa nahimutang sa itaas sa DOLE-10 Office, subhan sa petsa-4 sa Agosto ning tuiga. (fildeo)
SMS PIA CARAGA
Regional Director Abner M. Caga, PIA 13 Saudization policy MIPASALIG si Labor Secretary Rosalinda Baldoz nga ang OFWs dili kaayo maapektohan sa Saudization nga giimplementar karon sa Kingdom of Saudi Arabia (KSA). Alang kaniya, dili maingon niana karon ang KSA kung wala pa ang migrant workers, ilabi na ang mga gikan sa Pilipinas. Midugang si Sec. Baldoz pagingon nga ang employment sector sa KSA dako kaayo og pagsalig sa katakos ug kahanas sa mga Pinoy. Si Sec. Baldoz mitambong sa grupo ni Dr. Alegado bag-o lang nakahuman sa maong kalihokan diha sa mga barangay sa Masao, Dumalagan ug Agusan Pequeño. Sa petsa-22 ning bulana, moanha sila si barangay Agao ug Barangay Los Angeles; petsa-27, barangay Maibu ug petsa-29 - barangay Sumilihon. Lakip sa programa ang pagsumpo sa rabbis, pagkontrol sa populasyon sa iro, mga leksiyon sa pagatiman sa kahayupan ug uban pa. (ritchelle f. encabo/asf) (BXU UPS giabagan sa buhatan ni C ity I nfo O fficer II - OIC Nelsa O. Auron)
special meeting sa Regional DevelopmentCouncil (RDC 13) kaniadtong Huwebes diha sa dakbayan sa Surigao. Gawad Bayani ng Kalikasan GILUSAD sa mga grupong nagpakabana sa kina-iyahan ang gitawag og Gawad Bayani ng Kalikasan 2011. Usa kini ka awards event nga mo-ila sa mga bayani sa kina-iyang Pilipinhon, mga hugpong ug mga komunidad
nga nakatabang sa pagpanalipod sa palibot og sa mga batakang katungod. Binag-ong agrikultura NAGKANAYON si Agriculture Sec. Proceso Alcala nga gipaningkamotan karon sa gobyerno ang pagpadako sa produksiyon sa umahan subay sa mando ni President Benigno Aquino. Gipasabot ni Sec. Alcala nga bansayon ang mga mag-uuma ilabi na mahitungod sa post management, pagsagop sa organic farming ug ubang mga paagi aron molahutay ang maayong pagdumala sa mga abot ug kahayopan.
MDB Caraga Calendar 2011 Hulyo 21 Panaw Para sa Karadjawan Fun Run, Surigao City City Boulevard ug Breastfeeding Forum, Surigao City Cultural Center Hulyo 22 Dog registration, vaccination, tagging, castration ug pagpurga, Agao ug Los Angeles, Butuan City Hulyo 25 61st Adlaw Hong Butuan ug Annual Fiesta, Santiago, Agusan del Norte Hulyo 27 Dog registration, vaccination,
tagging, castration ug pagpurga, Maibu, Butuan City Hulyo 29 Dog registration, vaccination, tagging, castration ug pagpurga, Sumilihon, Butuan City (Ipatik namo, LIBRE, ang schedule of activities sa inyohang ahensiya o grupo dinhi sa MDB Caraga Calendar 2011. Ipadala kang Mr. Arjay Serafin Felicilda, Caraga Regional Bureau Chief, Email : jayfel30@ yahoo.com)
10 Kalingawan SUDOKU How to play the game? Fill in completely every rows, columns and diagonals of each puzzle without repitition of the same digit.
Mindanao
Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
CIRCLE A WORD
Ang miagi
america classical erioca fire gothic imperial israel
italian largo laudon le matin organ paris pastoral
pathetique rhenish seasons serena tragic waves
Balita
Inadlaw'ng Horoscope Giresearch ni Sonny G. David
AQUARIUS(Enero 20-Pebrero 18) Ang imong kalagot karon tungod kay nangindahay ka kung kanus-a pa nimo makita ang imong gipangita. PISCES(Pebrero 19-Marso 20) Magplano og konkretong pamaagi kay kini moabot kanimo. ARIES(Marso 21-Abril 19) Karon malipayon ka tungod kay aduna kay gikahimut-an. TAURUS(Abril 20-Mayo 20) Kung molarga ka imo ang panahon tungod kay anaa kanimo ang maayong lakaw.
CROSSWORD puzzle ACROSS 1. Rooter 4. Undertaking 10. Jai__ 12. _and Eve 13. Musical tone 14. Produce 17. Supplies 18. _deplume 19. Prepared 20. Roman statesman 21. Ways and_ 22. Sooner or_ 23. Taj Mahal site 24. Shows concern 25. Pan de_ 26. Zodiac sign 28. Janitors 30. Depart 31. Thailand of old 32. Aquatic bird 34. Physical contests
CHESS PUZZLE Chess puzzle No. 30
White to move mate in 2 Solution to Puzzle 39 1. Qxh2 Ka5; 2 Qxa7+ Kb4; 3. Qxa4 checkmate!
35. Red deer DOWN 1. Renown 2. Boxing great 3. Sodium symbol 5. Singer Santiago 6. Lyric poems 7. Widemouthed container 8. Springs 9. Quake 11. Tropical lizard 15. Finishes 16. Carries 17. Brave 19. Splendid 20. Endearment 21. Symbolic figure 22. Den 24. Cooking preparation 26. Of the anus 27. Friar 29. Three-toed sloths 30. Girl 33. Pronoun
Ang tubag sa miagi
GEMINI(Mayo 21-Hunyo 20)Hatagi og dakong bili ang gitambag sa imong katigulangan. CANCER(Hunyo 21-Hulyo 22) Gugma ug kalipay imong matagamtaman karon. LEO(Hulyo23-Agusto 22) Ang kahakog sa imong igsoon iya pa karon, apan sa sunod niini, siya na usab ang magpakilooy kanimo. VIRGO(Agusto 23-Septiyembre 22) Kung sa miaging adlaw wala moabot ang imong gipaabot, apan karon hulata siya. LIBRA(Septiyembre 23-Oktobre 22) Hatagi og gibugaton ang gitambag kanimo aron magmalipayon ka. SCORPIO(Oktobre 23-Nobiyembre 21) Siya mao ang imong kalipay karon busa hatagi siya ug dakong bili. SAGITTARIUS(Nobiyembre 22-Disyembre 21) Kung buot ka molarga sa laing dapit makadawat ka og maayong balita didto. CAPRICORN(Disyembre 22-Enero 19) Ang imong gibati karon mao ang bati-on usab nimo ugma.
Mindanao
Balita Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
Kalipayan 11
WIN & HELP: SUPPORT GOVERNMENT’S PCSO DRAW RESULTS (JUly 19, 2011) SUERTRES RESULTS CHARITY PROJECTS, SUPPORT PCSO DATE 11 am 4 pm 9 pm 11a.m. - 24-15 4p.m. - 26-01 9p.m. - 07-04
46-34-02-55-48-14 Jackpot Prize: Php38,183,511.60
MGA PANGINDAHAY NI MR. SUPERTRES
Pasakay: 6-7
BALOSAN SAB TA UG 3-4-9 ESTE 9-9-9 BUSA PWERTENG PUSOYA. Even ang maayo karon nga pairing busa TAKE2 RAMBLE sa 0+2-4-6-8 unya TAKE1 sa 1-3-7. BONUS 670-673672. HAPPY WINNING. yesterday’s MAGIC ANGLE
TARGET [Pwera buyag]
702•604•407•461 SURE BASTA
680•690 780•790 682•692 782•792
15-20-24-13-35-34 Jackpot Prize: Php26,274,029.40 32-35-01-23-19-25 Jackpot Prize: Php11,525,148.00
408 251 397 466 163 724 157
369 270 833 276 542 075 676
401 983 650 047 825 038 941
DRAW DATE: JUly 19, 2011
11 a.m. 1-4-1 4 p.m. 9-9-9 9 p.m. 9-8-5 4-D : 3-6-7-6
6 9 4 0 5 8
1 4 5 016 624 710 472 6 2-3 7 0 46 136 740 137 8 9 0 612 436 217 734
MAGIC ANGLE
1 4 5 6 2-3 7 8 9 0 PLAYING NUMBERS
47-45-09-34-33-48 Jackpot Prize: Php85,950,982.80
July 12 July 13 July 14 July 15 July 16 July 17 July 18
Mesiga ang mata ni tom sa 4 ug kusog kaayo ang 3, ug giubanan sa 0 .... ayaw nenyo sipyata sa pagtaya niini nga numero kay dilikado kaayo, 830, 431, 631, 831.... pagkuha sa 3, usa sa 0 ug 1 ug usa usab sa 5,6,7... kamo na ang bahala ni-anan....
12 Aggie News
Mindanao
Miyerkoles, Hulyo 20, 2011
Balita
Lanao del Norte slated as a Convergence Initiative site
T
ubod, Lanao del Norte – The joint venture of the three rural development agencies of the government: the Department of Agriculture (DA), the Department of Environment and Natural Resources (DENR) and the Department of Agrarian Reform (DAR) referred to as the Convergence Initiative (CI) program has recently covered the two clusters in the province of Lanao del Norte as Northern Mindanao’s (Region X) second convergence initiative site, following its pilot area in the first district of Misamis Oriental. The NCI program is a resolute drive of the three concerned agencies to advance sustainable rural development in the countryside by adopting the principles of the integrated ecosystems approach or otherwise known as “ridge to reef ”, wherein the different ecosystems from the mountains down to the coastal areas are given credence in the planning and implementation of interventions. Moreover, it bids to synergize the efforts of DA, DENR, DAR and its attached bureaus, along with the probable aid from other government and non-government organizations and the private sector with the local government units (LGUs) playing the key role in harmonizing resources and expertise on their end to that of supporting groups. According to NCI Regional Focal Person-designate Larry Er. Paraluman during the Local Convergence Agro-Enterprise Clus-
ter Orientation and Pre-Workshop held at the Macapagal Training Center last week that the province was given the green light to be part of the CI due to the persistence of its officials in contributing to the government’s grand scheme for a more sustainable economy in a climatedefined environment. On one hand, the proposed sites for LDN comprise of two clusters: Royale Cluster (Cluster I) – Tagoloan, Pantar, Baloi, Linamon and Matungao; and Mt. Inayawan – Illana Bay Cluster (Cluster II) – Sultan Naga Dimaporo, Sapad, Kapatagan and Nunungan. On the other hand, initial priority commodity clusters identified by the various representatives from the provincial and municipal levels include organic rice, abaca, coffee, agro-forestry, Halal livestock and poultry, corn, coconut, peanut, fisheries, vegetables and rubber. While the CI has gained ground under President B enigno Simeon C. Aquino, DA-Philippine and
LOCAL CONVERGENCE AGRO-ENTERPRISE CLUSTER ORIENTATION AND PRE-WORKSHOP.
The Convergence Initiative (CI) program of the three rural development agencies of the government: Department of Agriculture (DA), Department of Environment and Natural Resources (DENR) and Department of Agrarian Reform (DAR) seeks to complement the resources and expertise of the concerned offices in strong coordination with the local government units (LGUs), particularly in the province of Lanao del Norte. It also welcomes potential aid from other government agencies, non-government organizations and the private sector, wherein altogether they can deliver heaving development services while capitalizing on the limited resources of the government. From left to right shows DA-Philippine Agricultural Development and Commercial Corporation (PADCC) Project Development Officer Benjamin Cuevas, DA-10 Regional Technical Director for Operations Constancio C. Maghanoy, Jr., NCI Regional Focal Person-designate Larry Er. Paraluman, DAR-10 RTD for Operations Nicanor V. Peralta, LDN Provincial Administrator Joselito Quibranza and DENR Regional Planning Officer Antonio Fuentes.
Agricultural Development and Commercial Corporation (PADCC) Project Development Officer Benjamin Cuevas explained that the CI of the three mentioned agencies of the government is not new as it was formalized and implemented through a Joint Memorandum Circular 1 Series 1999, of which remains operational to this date. With the activity, he revealed that 1,822,166 hectares of land were developed and 2,654,506 jobs were generated starting 2005 up to the third quarter of 2010. To ensure sustainability of the program, Mr. Cuevas stressed that the complementation of
efforts is necessary in the four major areas for convergence, namely: agro-enterprise cluster, development and agribusiness, knowledge management, capacity development, and policy and advocacy as it curtails duplication of interventions to optimize resources. As far as the financing aspect of CI is concerned, he disclosed that there are no new funds in carrying out the program as it will be taken from the available funds from DA, DENR and DAR. However, tapping of additional resources from donations and grants as well as cost-sharing or counterparting from
the national government and the LGUs is encouraged. Representing DA, DENR, DAR - X and the provincial local government unit of LDN are Regional Technical Directors for Operations Constancio C. Maghanoy, Jr. and Nicanor V. Peralta, Regional Planning Officer Antonio Fuentes and Provincial Administrator Joselito Quibranza, of whom all urged the participants to take full advantage of the CI to offer deeper impact to rural communities. DA-10 RTD Maghanoy, in particular, expressed his optimism for the province saying that they can also
employ the strategies used by municipality of Linamon, who’s been the first to complete the realization of the Natural Resources Management subprojects under the Mindanao Rural Development Program, DA’s poverty-alleviation program which covers the 225 LGUs in the six regions throughout Mindanao. With LDN expected to launch its CI this July 21, Thursday, the 1st district of Misamis Oriental will formally launch their own this July 19, Tuesday at the Provincial Capitol Grounds of Cagayan de Oro City. # (joanne l. olson, da-10)