Mindanao
Balita Inadlaw’ng kasayuran ug kalingawan Vol. I No. 51 Cagayan de Oro City
Biyernes, Hulyo 15, 2011
P8.00
Babaye’ng piniriso
P2
marie digby Ang Mindanao Daily Balita mo-mantala sa mga lokal talents ug mga modelo. Para sa inyong kontribusyon, i e-mail ang post card photo apili og mga impormasyon:
e-mail: mdb.facelook@gmail.com
ANG PANAHON KARON
Padayon nga makasinati og dili maayo nga panahon ang Mindanao tungod sa nagpabiling Low Pressure Area nga nakit-an 950 kilometro sa sidlakang bahin sa Central Luzon. Pagbantay sa baha ug pagdahili sa mga yuta.
Ang mga kandidata sa “search for Miss Talisayan 2011” mipakita sa ilang mga tagsa-tagsa ka talento atol sa “Talent Night” nga gipahigayon didto sa balay mismo ni Talisayan Mayor Catherine Ifufurong. Ang Coronation Night pagahimoon karong adlawa (Hulyo 15, 2011) diha sa gym sa munisipyo. litrato kuha ni gerry lee gorit
Bana, asawa gidagit sa Jolo Si Senador Juan Miguel F. Zubiri nakighinabi kang Valencia City Mayor Leandro Catarata ug Rod Bolivar sa ABS-CBN ug Annabelle Florendo sa Radyo Ukay atol sa pagbisita sa senador sa Sitio Hangaron, Barangay Lumbayaw diin nahitabo ang landslide nga mikalas og ubay-ubay nga kinabuhi. kuha ni sammy te
P5
2 Balita
Mindanao
Biyernes, Hulyo 15, 2011
Balita
Babayeng piniriso naghikog tungod sa ‘dewende’ matod sa pulis Sinulat nila JHO PANTOJA, MICHAEL KUNDIMAN ug ALBERT LOYOLA
DILI kumbinsido sa hinungdan sa kamatayon ang pamilya sa usa ka babaye nga namatay kini tungod sa kahadlok sa “dewende” ug “engkanto” mao nga naghikog sulod sa prisohan sa pulis didto sa Barangay Tubod, Iligan City. Ang 20-anyos nga si Marygold Catubay ang matod pa naghikog niad-
tong Hulyo 1, 2011 sulod sa selda sa Presinto 4. Apan subo ang inahan niini nga si Mrs. Jasmine Dueñas tungod kay ang pulis nga iyang napangutana kung nganong namatay ang iyang anak; gitubag naman hinoon siya nga nagpakamatay ang iyang anak tungod sa kahadlok sa “engkanto” ug “dewende.”
“Naa man gud ti-aw anang seldaha,” matod pa sa usa ka pulis nga wala nganli sa inahan. Ang maong pamahayag sa usa ka pulis nakahatag hinoon og pagduda karon sa inahan nga basin namatay ang iyang anak tungod sa “foul play.” Pero matod pa ni Chief Insp. Remegio Besares, hepe sa Presinto 4, nga
WANTED NEWSBOY PLS APPLY TO: Mindanao
Balita Geleng Bldg.,Cagayan de Oro City
or call 0917-7121424 NONOY LECHON SERVICES OFFERED OUT OF TOWN ORDER Wedding • Anniversary • Birthday • Party Located at 31-22 Brgy. Nazareth, CDO & Westfield Subdivision, Brgy. Iponan, Entrance Brgy. Balulang For more details, contact Tel. No.: 309-5276 Manager: Hermilino Villalon
“ORDER NA OG LECHON”
hikog ang hinungdan sa kamatayon ni Marygold. Si Marygold gidala pa ngadto sa Gregorio T. Lluch Memorial Hospital apan pakyas ang mga dokto sa pagsalbar sa kinabuhi sa babaye. Dugang ni Besares, nga basi sa imbestigasyon sa iyang mga sakop, naghikog ang babayeng piniriso gamit ang hikot sa duyan sulod mismo sa prisohan. Gi-kumpirma usab kini ni Insp. Ochate ang deputy precinct commander sa Police Precinct no. 4, nga hikog gayud ang hinungdan sa kamatayon sa babaye. Nagpakamatay si Marygold ginamit ang habol nga gihikot sa iyang liog, pamahayag pa ni Ochate. Mao sab kana ang resulta sa autopsy sa National Bureau of Investigation (NBI) ug walay “foul play”, dugang pa sa pulis. Nasayran ni Ochate pinaagi sa cellular phone sa namatay nga dunay iyang gipalhan og “text messages” nga siya maghikog tungod sa dili maayo nga relasyon niini ngadto sa iyang uyab.
MPM PORK & BEEF RETAILER
residential lot for sale
Dealer of fresh pork & beef and balbacua
133 sq meters
Located at:Ground floor Cogon Market, Capt. Vicente Roa-JR Borja, CDO Mr. & Mrs. Mando/Perlita Maghinay - owner
Located at: F.S. Catanico, Cagayan de Oro City
Contact: 09997997008
DIRECT BUYER ONLY
WANTED
MASSAGE THERAPIST Female, 20-35 yrs. old, single or married, experience not necessary, willing to be trained. Apply asap at:
Blessies Facial Center
Tiano-Yacapin Sts., Cagayan de Oro City Contact No.: 09228844281
For your VEGETABLES Needs contact:
B-B SANCHEZ
FARM PRODUCTS DEALER
J.R. Borja, Cagayan de Oro City
CELL. #: 0908-1067819 0917-3047221
Owner : MR. RENIE BASALLAJES
GUSA EAST BOUND PUBLIC MARKET GUSA, CAGAYAN DE ORO CITY
basallajes
COCO LUMBER & STICK DEALER
tel. no.: 856-1671
Adunay samad sa tutunlan ug agi sa pisi ang liog ni Marygold kinsa nabalhog sulod sa usa ka bulan ug duha ka semana diha sa detention cell sa Police Station no. 4 tungod sa kasong pagpangawat samtang siya nagtrabaho pa isip tindera didto sa San Juan City. Si Marygold gidakop sa mga kapolisan dinhi sa Iligan City ug gibalhog sulod sa usa ka bulan ug
duha ka semana sa selda sa Presinto 4. Sa pagkakaron, nangita sila ug grupo nga makatabang sa pagsulbad sa kamatayon sa maong babaye samtang anaa sa sulod sa prisuhan. Natingala ang kabanay sa namatay kon nganong milungtad ug dugay sulod sa detention cell para sa safe keeping nga miresulta na hinuon sa paghikog.
Bulok sa politika makadaut Sinulat ni SAMMY TE
USA sa nakita ning tagsulat ang makadaut sa relasyon sa mga Pilipinhon mao ang bulok sa politika. Usahay maoy hinungdan sa pagmahay sa mga kabus ngadto sa mga nagdumala sa atong pangagamhanan tungod sa pag-dapig ug pagkontra sa mga mamuno-an sa gobyerno sa takna sa matag adunay piniliay. Daw magkalisod pagdawat sa mga hinabang ang usa ka tawo kung ang iyang gilabanan napildi tungod kay mas mauna pagdawat kadtong dumadapig sa mga opisyal nga maoy maghupot sa renda sa pangagamhanan. Piho nga dili mailimod sa mga opisyales ka yang mga liderers mao man ang maghatud sa impormasyon nga ang maong tawo nga miduol dili maong kaalyado sa partido. Tinuod o dili, kini susama sa PHILHEALTH CARD, TABANG PINANSIYAL, TAMBAL ug uban pa piho gayud nga dili matagad ang mga kabos nga wala mosupurta sa kandidatora sa maong opisyal. Aduna pa kahay kausaban ang maong sistema?
Haring gangis sa Maguindanao morag tuko Sinulat ni SAMMY TE
DAW dili masabot ang arte sa mga Ampatuan human sila gikasuhan sa DOJ. Si Mayor Zaldy daw artista nga nagpahilak-hilak atubangan sa telebisyon, “PARA QUE” aron malooy ang katawhan, aron himoon siyang testigos sa gobyerno ug ang iyang DADDY na lang maoy ibilanggo tungod sa kasong MASSACRE. Mao ra ba ang atong kinaiya nga kung adunay maghilak-hilak sa T.V. bation kita sa kalooy. Apan unsaon na lang ang mga nabiktima nga makalolooy tungod sa panghitabo nga daw dili mahikalimtan sa mga Pilipinhon labi na sa mga kaubanan namo sa buhat. Kining gidangatan sa ilang pamilya morag pagbuot gayud sa Ginoo nga angay sugpuon tungod sa bahande, armas ug gahum nga ilang nahuptan og daw giharian na ni Satanas ang panghuna-huna kay nahitabo ang linoog nga pagpatay sa ilang mga biktima nga dili mahimo sa usa ka yanong lungsoranon. Sila karon daw tuko nga gusto mopahimulos sa gahum ug salapi nga ilang gihuptan.
Kasikas 3
Mindanao
Balita Biyernes, Hulyo 15, 2011
Talisayan beauties gear up for coronation night Magti-ayon gidagit Sinulat ni GERRY LEE GORIT
MISAMIS Oriental–– The fifteen candidates in this year’s search for Miss Talisayan are gearing up for the coronation night program on July 15 to be graced by Misamis Oriental 1st District Rep. Peter M. Unabia. Unabia, who gave major prizes for the beauty contest, said he will also present projects for the town during the coronation night. He said he is looking at developing the fisheries sector of Talisayan and assist
in the local tourism development. One of the places targeted for development is Sipaka Island where fisherfolk make a living out of the fresh fish caught around the waters of the island. For their part, Mayor Catherine Ifurung and Vice Mayor Rommel Maslog said the municipal government will also include Sipaka on their tourism map. Ifurung said the island is already fast becoming a destination for vacationers.
Candidates of the Miss Talisayan 2011, led by their choreographer Frexie Pabellon, promoted Sipaka when they held a photo shoot there. They were accompanied by teachers who supported the event, led by Cynthia Rosa T. Hangka and Junalle Edulan of the Talisayan National High School. According to Ruvil Gonzaga, staff of the mayor, the beauty pageant is preparing for the final bigh night on Friday to be attended by the congressman, the town officials, and
mayors of neighboring municipalities. The local chief executives expected to grace the affair are Sugbongcogon Mayor Jerry Lagbas and Lagonglong Mayor Joebert Pamisa who will be accompanied by Medina Vice Mayor Ken Uyguangco. Bebeng Dumadag, the secretary of Misamis Oriental first district Representative Peter Unabia, said provincial board members Benedict Lagbas, Jun Kho, Jeremy Pelaez and Geodeguil Ursal have also been invited.
USA ka negosyante ug asawa niini ang gidagit sa 6 ka mga armadong lalaki didto sa Jolo sa probinsiya sa Sulu niadtong Miyerkoles sa mga alas 8 sa gabii, matod pa sa report sa kapolisan. Ang gidagit mao ang 57-anyos nga si Jose Batronel ug ang 37-anyo niining asawa nga si Rosely. Matod pa sa report nga ang magtiayon nagpahulay sulod sa ilang boarding house didto sa sitio Barrio sa Barangay Walled City sa dihang gisulod sila sa mga armadong lalaki ug gipugos pagpasakay sa pulang sakyanan uban sa ilang helper nga si Julie Latorre. Mipaboto pa ang usa sa mga suspetsado samtang ilang gibira paingon sa sakyanan ang tulo. Apan ang helper sa mga magtiayon naka-ambak gikan sa sakyanan maong siya nakaikyas. Ang mga imbestigador sa pulis nakakuha sa basiyo sa bala gikan sa kalibre 45 nga pistola. Padayon pa karong gipangita sa kapolisan ang suspetsado.
Tel. #: 088-309-8902/088-852-4341 Cell. #:09351759127 cdomia@yahoo.com POEA LIC. NO. 142-101106-R 2nd FLOOR SEBASTIAN BLDG. CAPISTRANO LUNA ST. CD0
eFiling and payment forum. The Oro Chamber in partnership with MOFCCCI and BIR conducted a seminar on “BIR Online Filing and Payment” last June 30 at the OroChamber-PUM Conference Room. The learning session was also supported by BusinessWeek Mindanao, PARASAT Cable, PIA 10 and Sunstar CDO. A similar activity will be held in July and August.
Mga imbentor sa Region 10 nagpasiglabay Sinulat ni FIL DEO
CAGAYAN de Oro City–– Buhong kaayo ang Region 10 sa mga siyentipiko ug mga imbensiyon. Kini namatud-an atol sa Regional Inventions Competition nga gitapos kagahapong adlawa diha sa Civic Center of Liceo de Cagayan University ning dakbayan. Dili mominus 30 ka local inventions ang gidisplay dihang dapita ug gilakip sa competition nga gipasiugdahan sa Department of Science and Technology (DOST 10) ug sa Technology Application and Promotion Institute (TAPI). Tipik sa inventions
ang coin-operated allbattery charger, fluorescent remover and replacer, bio-ethanol converter of ripe fruit peelings, improvised egg incubator ug uban pa. Ang competition adunay unom ka mga kategoriya, sama sa Invention Category o Tuklas Award, Utility Model Category, Industry Design Category, Creative Research Category or Likha Award, Student Creative Research Category o Sibol Award for High school ug Student Creative Research Category o Sibol Award for College. Ang Inventions
Competition kabahin sa selebrasyon sa National Science and Technology Week (NSTW) , Hulyo 11 ngadto sa 15 ning tuiga. Ang ubang bahin sa NSTW mao ang Technology Forum on Intellectual Property Rights, Invent School Symposium ug paglusad sa Northern Mindanao Consortium for Industry and Energy Research and Development (NORMINCIERD) ug Cleaner Production Assessment Team (CPAT). Ang tema sa National Science and Technology Week karong tuiga mao ang “Nasa Siyensiya ang Pag-asa.” (File Deo uban sa report ni Tess Superioridad Baluyos, DOST 10)
A P P L BABYSITTERS / LADY DRIVERS Y OR WITH SKILLS IN TUTORIALS AND CAREGIVING Bound to: N DUBAI • OMAN A
KUWAIT • QATAR • PASSPORT • TICKET GOING TO MANILA • TICKET GOING TO ABROAD • FINAL MEDICAL • TESDA TRAINING • TESDA ASSESSMENT • FOOD AND ACCOMMODATION
REQUIREMENTS FOR PASSPORT: • BIRTH CERTIFICATE FORM 1-A(LCR)/NSO • MARRIAGE CERTIFICATE FORM 3A(LCR),IF MARRIED • BAPTISMAL • VOTER’S AFFIDAVIT • FORM 137, SCHOOL RECORD/TOR • NBI clearance for Abroad • ANY VALID/COMPANY ID/SCHOOL ID
QUALIFICATION:
FREE! • PAG-IBIG OFW
WE ARE THE NO.l FOR THE SAFE-KEEPING AND WE ARE CERTIFIED FAST DEPLOYMENT!!!
We offer
HIGHER SALARY
compared to others!!!!
• 23-40 YEARS OLD,SINGLE,MARRIED,WIDOW,SEPARATED • AT LEAST ELEMENTARY & HIGH SCHOOL GRAD. COLLEGE GRAD COLLEGE LEVEL • CAN SPEAK AND UNDERSTAND SIMPLE ENGLISH
FINAL INTERVIEW WITH FOREIGNER WILL BE ON
8:00 AM - 4:00 PM @ Al-Alamia Branch Office Cagayan’de Oro City Mag-ingat sa Illegal Recruiters!!! No Fees to be Collected
4 Opinyon Mindanao
Balita
The Mindanao Daily Balita is published daily at Door 3 Geleng Bldg., Lapasan Highway, Cagayan de Oro City. It is registered with the Department of Trade and Industry (DTI), Region 10 with Certififcate No. 01349532, and with Business Permit No. 2011-1516, TIN No. 946396-807-001 Telefax Nos: (088) 856-3344, (08822) 72-33-44, (088) 857-1390, 74-53-80, cell no.: 0923-432-0687 Website: www//businessweekmindanao.com E-mail: mindanaodailynews@gmail.com DANTE M. SUDARIA Publisher ROSE MARY D. SUDARIA Manager RUEL V. PELONE Editor-in-Chief Joe pantoja sonny david News Editors rolando sudaria GERRY L. GORIT Photo Journalists NELSON V. CONSTANTINO Uriel C. Quilinguing Editorial Consultants
jonathancatalan Advertising FELIX SANTILLAN Layout Artist guillermo ade, Jr. Production Marlon Domingo Circulation RIZA O. ARES LIEZL A. DELOSO JOE PALABAO Rene Michael BaÑos
ATTY. MARIO T. JUNI atty. roberto a. cantago jr. Legal Counsels Marketing Consultants
For subscriptions and advertisements please contact our bureaus and agents in your areas. Cebu City- raul cardona - 0927-2251300 Davao City - jessie palabao - 0910-6681733 Butuan City - ARJAY FELICILDA - 0949-328-4099 Bukidnon - MARY ANN NOBLE - 0923-616-5083 Valencia City, Buk.- ed baul - 0920-9019294 Ozamis City - ATTY. ROBERTO CANTAGO Oroquieta - MARISA MANLAPIG - 0928-9538828 Gingoog City - WILLIE RAMOS - 0926-1691016 West Mis. Or. - Jun Felicilda - 0906-7389130 East Mis. Or. - Jessie Dahay - 0935-9058038 ARMM Region - Sony Sudaria - 0917-3247258 Iligan City/Lanao - JEFFREY OPONDA - 0935-2796817 Marawi City - ASA MADALE - 0916-1590131 Lanao del Sur - sahria maruhom Bacolod, LDN - Nono Tario-0916-2310903 Maranding - ELEANOR TAPITAN - 0926-1888871 Zambo City - CAMCER I. ORDOÑEZ - 0908-7804348 Pagadian City - romy francisco - 0906-7258021 Ipil, Zamboanga Sibugay - ALBERTO ALCORIZA Puerto,CDO -Lucresia jerusalem Cagayan de Oro - sonny david - 0935-9727899 Cagayan de Oro - JOE PALABAO - 0905-1569709 Puerto, CDO - VICTOR ALCOVER - 0926-9778513 Claveria - David sudaria - 0926-1096831 Manolo Fortich, Buk. - OSCAR LEDESMA Mangagoy, Bislig City - dionesio datwin
Gusto ka ba nga mabasa sa mga businessman ug mga manager ang imong advertisements?
BusinessWeek MINDANAO
Your local online business paper
Call us now! Tel Nos:856-33-44, 74-53-80
Geleng Bldg., Lapasan Hi-way Cagayan de Oro City
Advertising BusinessWeek makes your advertisements read worldwide!!! www.businessweekmindanao.com
Mindanao
Biyernes, Hulyo 15, 2011
Balita
Zaldy Ampatuan angayan ibutang sa “State Witness?”
KANHI Maguindanao Governor Zaldy Ampatuan mipahibalo nga mosugot motestigo batok sa iyang amahan, nga si Andal Ampatuan Sr. ug sa iyang igsoon nga si Andal Unsay jr. nga dunay kalabutan sa h i t a b ong Ma guindanao Massacre ug mipatay sa 57 ka tawo apil na niini ang 33 ka sakop sa Media niadtong Nobyembre 23 2009. Si Presidente Benigno Aquino III ug si DILG Secretary Jesse Robredo mi-admitar nga nagka estorya sila ni Zaldy Ampatuan. Samtang sila si Secretary Edwin Lacierda
Hukom Demokrasya Ni JHO PANTOJA
ug Secretary Teresita Deles mihatag ug huna-huna nga ang gisulti ni Zaldy Ampatuan puwede gamiton isip usa ka State Witness. Apan si DoJ Secretary Laila De Lima wala misugot nga himoong state witness si Zaldy sanglit dili siya kuwalipikado. “With such cat-
egorical rejection, this maybe the final straw that will break De Lima’s back if President Noynoy accept’s Zaldy Ampatuan’s offer to turn state witness.” Si Zaldy Ampatuan mahimong usa ka bililhong butang karon sa Aquino Administration, aron maoy gamiton sa pag “Pin down” kang Gloria Arroyo sa pagkomiter ug kremin panahon sa iyang administrasyon. Sa akong mga pagbana-bana niining tanan, masmipabaor ako sa gihimo ni DoJ Sec. De Lima nga dili mahimong state witness si Zaldy Ampatuan. Kini nga
pamaagi ni Presidente Pnoy bunga sa iyang kanunay nga paggukod sa mga Arroyo’s. Ug natingala kita kalit lang migim-aw ang pagbulgar sa esyong paglimbong sa nakalabay nga eleksyon sukad niadtong tuig 2004 ug sa 2007. Dili ba kaha usa kini ka estratihiya aron lang nga masmadugangan pa ang buslot o gibug-aton sa mga ebedinsiya batok sa mga Arroyo? Angayan kini si Zaldy Ampatuan madugta na sa presohan tungod sa ilang gihimong linuog nga pagpatay sa 57 ka tawo apil na niini ang 33 ka sakop sa Media.
Grabi ka mangtas ang tikas sa election didto sa Maguindanao
“GLORIA ARROYO IKAW BA ANG INAHAN SA KANUNAY PANABANG NIINI”? DILI masabot ang nagkalainlaing reaction sa mga katawhan sa tibuok nasud gumikan sa gipalanog ngas pamahayag sa star witnesses niini nga matod pa grabi ang paghitak sa pagpanikas niadtong milabayng 2007 national elections sa pagka-senador didto sa probinsya sa Maguindanao. Matod pa sa taho ni kanhi Maguindanao Governor Zaldy Ampatuan nga siya mismo ang gisugo ni Kanhi President Gloria Macapagal-Arroyo nga tikason ang ma-
Malacanang. Isyo Dokyumentado Mahinumdoman, si Miguel Zubiri ug Ni SONNY DAVID Abugado Koko Pimentel kinsa maoy nagtigi niini sa pag-ilog sa ika 12 nga pwesto pagka-senador. Diin si Zubiri ang giproklamar sa Comelec nga maoy mananaug isip ong piliay ug ipasulod ika 12 nga senador. nga ika 12 si Juan Samtang si Pimentel Miguel Zubiri aron ang ika 13 lamang. makasulod lamang Tungod niana, misa kasamtangan niya protesta si Pimentel ngadto sa Sena te nga katungdanan. Sumala usab sa Electoral Tribunal kon testimonyo ni Ma- SET aron mapamaguindanao Comelec tud-an ang nasangSupervisor Atty. Lint- pit nga hinangal diin ang Bedol nga ang hangtod karon wala ilang buhatan maoy pay alibyo sa dagan n a g m a n i h o g a y u d sa kaso niini. Apan sa pagtuis sa miag- sa dihang mipagaing piliay subay sa was og pamahayag kamaduan gikan sa si Ampatuan kalabot
niini, dako nalang ang kalipay ni Pimentel nga maangkon niya ang hustisya sa kamatuoran. Gumikan sa maong hitabo, ang mga katawhan ang mipadayag nga angayan gayud si Kanhi President Gloria Arroyo ang tawagon nga siya usa ka “inahan sa kanunay’ng panabang” kay siya man ang nagpaluyo niini basi sa gipalanog ni Ampatuan nga siya (si Gloria) maoy mastermind niini. Apan sa kampo ni Arroyo ang mipahingmakaK nga ang maong alegasyon usa lamang ka tumotumo ug walay kamatuoran ang tanan.
Kasikas 5
Mindanao
Balita Biyernes, Hulyo 15, 2011
Ang solusyon sa alta presyon sa imong dugo Katapusan ANG “low blood” ug high blood pressure kini sila pareho lang ang mga hinungdan nga mao ang malfunction sa circulatory system o delivery system. Ang high blood pressure mao mao lang ang kasagrang hinungdan. Ang Excess nga cholesterol kinahanglang maeliminate o mawagtang gikan sa system sa atong lawas aron nga mamahimong sayon ang pagflow o pagcirculate sa dugo. Ang ingon niini nga condition dinala sa mga dili mao nga diet o klase nga mga pagkaon, dili insakto nga pahuway, exercise ug ang kulang nga kalig-on o panginahanglan sa atong systema sa atong mga bahin sa lawas. Mga pamaagi sa pagtabang gamit sa herbal: Ang high blood pressure: Diha sa high blood pressure, ang cholesterol ug mucus nagaforma ug daw lapok diha sa sulod sa atong lawas. Mao nga kinahanglang likayan ang mga mucusforming foods o mga pagkaon nga makaforma ug mucus ug may mga herbal supplement nga imong magamit ug kini nga mga
Panglawas mo ampingan ko
DORWIN LAJOT
herbal mapalit lamang sa mga botika nga alang sa may high blood pressure. Sa insaktong gamit kay natural man kini puede kining makatabang kanimo. Dili kini kuyaw nga mga herbal kung aprovado kini sa bfad kay equalizer lamang kini buot pasabot, ibalanse lang bisan taas o ubos. Ang taas ipaubos, ang ubos ipataas sa insaktong level. Ang Garlic sa insaktong kadaghanon, magapaubos sa high blood pressure o makapabalik sa normal pressure dili sama sa huna-huna sa uban nga muobos ug kuyaw. Ang ahos approvado kini sa mga herbalist nga makapacorrect gayud sa pressure. Insaktong gidaghanon mga ingsoon ha. Ang Pure nga tomato juice usab maayo ingon nga supplement ug me-
dicinal herb. Likaye usab ang paggamit sa bino ug tobacco, dili malate o maulahi pagkatulog sa gabii ug likaye ang grabeng stress o kakapoy ug kaguol. Ang mubo nga blood pressure: Kinahanglan diri ang oxygen o hangin aron mainsakto ang ingon niini nga condition. Ang Garlic usa kini ka maayo nga tigdala sa oxygen. Usa ka dako nga tabang alang sa adunay low or high blood pressure tungod sa kagutom sa oxygen mao ang deep breathing or lalom nga paginhawa, nga mao usab ang mamahimong means o sakyanan aron matabangan ang herbal nga moreact sa kadali lamang. Ang paspas nga pagtaas sa circulation makuha lamang pinaagi sa paggamit sa chili nga herbal ug sa non mucus-forming foods. Kung sige ikaw basa sa atong column, mahibalo unya ikaw niini kung unsa kining mucus forming foods ug non mucus forming foods. Kini sila halos gulay ug mga prutas. Dili tanang gulay ang non mucus forming foods. Kinahanglan ikaw ug Vitamin K: Nakita sa labo-
ratory nga ang vitamin k makaayo sa high blood pressure. Unsa kining mga pagkaona? Bisan unsa nga gulay nga may kulay nga dark green color may Vitamin K kini. Ang vitamin k usa kini ka fat soluble meaning, kinahanglan nga mapares sa o nanginahanglan ug fats gikan sa atong pagkaon para matunaw kining claseha nga vitamins. Ang fats nga atong ginapasabot lahi kay sa fats nga imong nahibal-an tungod kay tulo ka clase ang fats. May Saturated fats, Mono saturated fats ug poly saturated fats. Ang dili maayo mao ang saturated fats. Ang vitamin k Importante kini aron maprotectahan ikaw sa blood clotting. Ug mutabang kini pagtransfort o pagdeliver sa calcium diha sa imong dugo padulong sa ubang bahin. ANG TUBIG: usa ka maayong butang ang paginum ug usa ka gallon nga “steam distilled water” matag adlaw. Kining tubig mutabang kini pagpaubos sa rate sa kagahi sa arteries, moadjust usab sa kataas ug kamubo sa dugo ug mupadugay sa pagpauhaw sa atong mga
cells sa atong lawas. Ang kadaghanon sa tubig nga atong kinahanglan magdepende kana sa imong timbang. Juices alang sa High Blood Pressure: grapefruit, lemon juice, cucumber juice ug onion-garlic juice. Juices alang sa Low Blood Pressure: grape, pomegranate. Mga gulay alang sa Blood Pressure: Ang green bell pepper ang nakitang maayo sa high blood pressure ug ang mga taas ug acid. Ang nilung ag nga Sweet Potato o kamoteng unod alang kini sa mga mugbo ug blood pressure ug poor circulation. Ang Pineapple ang giconsider usab nga maayo sa high blood pressure. Nia pa jud, ang Strawberry ginarecommend usab alang sa high blood pressure. Ang siging gamit or kaon sa kamatis ang pinakamaayo alang sa may high blood pressure ug makaimprove pa kini sa insaktong blood pressure. Hinaut nga kining article nakatabang kanimo. Ihatag kini sa imong higala nga may problema nga sama niini. Panalanginan ikaw sa DIOS nga labawng Doctor sa atong mga sakit. Daghang salamat!
3 ka sakop sa BM-29 nadakpan CAGAYAN de Oro City–– Tulo ka mga gitoohang suspek sa pagpanulis sa depasaherong jeep ang nasikop sa kapolisan sa Cogon Police Station. Giila ni Police Insp. Elmer Robas ang hepe sa Cogon Police Station ang mga suspek nga sila si Alfie Bebello, 18-anyos, Norberto Abapo ug Michael Labis Pagara nga mga sakop sa BM 29. Nasignit ang mga suspek sa gilusad nga follow-up operations sa kapolisan sa giingong responsable sa pagtulis sa usa ka PUJ sa JR Borja ning dakbayan. Nakuha sa posisyon sa mga suspek ang mga mahait nga kutsilyo. Sa pagkakaron, nagtingkagol na sa bilanggu-an ang mga suspetsado alang sa tukmang pagpasaka sa kaso. Hisayrang sa miaging unom ka bulan ning tuiga, moabot na sa napulo ka miembro sa BM 29 ang namatay human gipangtumba sa nagpailang grupo sa vigilantes dinhi sa dakbayan. bomboradyo . com
DENR mipahimangno sa publiko sa illegal nga pamaligya og ‘tuko’ SURIGAO City––Si Department of Environment and Natural Resources (DENR) Secretary Ramon J. Paje kagahapong adlawa mipahimangno sa publiko nga likayan ang pag-apil sa illegal nga pangolekta ug pagbaligya sa geckos o gitawag nga “tuko” tungod kay kini wala pay sayantipik nga basehan nga makaayo og mga sakit. Si Paje usab miingon nga ang geckos “tuko”, protektado ubos sa Republic Act (RA) No. 9147, o gitawag nga Philippine Wildlife Resources Conservation and Protection Act, mao nga ang pagkolekta ug pagbaligya
niini estrikto gyud nga gidili. “The law expressly provides that the collection, trade or transport of geckos without appropriate permits from the Protected Areas and Wildlife Bureau, which is under the DENR, is punishable by imprisonment of up to four years and a fine of up to P300,000,” si Paje miingon. Ang DENR secretary mipagawas sa maong pamahayag aron pagtinaw sa mga taho dinhi sa Pilipinas ug sa uban nga mga nasod sa Asia nga ang geckos “tuko” gipangkolekta ug gibaligya tungod sa medisinal nga
kaayuhan niini partikularmente isip aprodisyak (aphrodisiac) ug tambal sa sakit nga kanser, AIDS, asthma, tuberculosis ug impotence. Kini walay sayantipik nga ebidensya aron pagmatuod sa maong pag-angkon, pero si Paje mipahimangno sa publiko batok “jumping on the bandwagon for the sake of easy money,” nga matod pa sa mga taho nga ang 300-gramo nga gecko “tuko” mokantidad sa pinakaubos nga presyo nga P50,000. Si PAWB Director Theresa Mundita Lim bagohay pa lamang miingon nga ang ahensya wala
mopagawas ug bisan unsang permiso aron mahimong legal ang pagbaligya ug pagpasanay og geckos “tuko” alang sa komersyal nga mga katuyoan labi na gyud ang pagkuha niini gikan sa kalasangan. Si Paje usab mitumbok sa panginahanglanon nga mamentinar ang “healthy population” sa geckos “tuko” kay sila makatabang pag regulate sa populasyon sa peste. “Geckos feed on insects and worms. Larger species hunt small birds and rodents, while still other species feed on plant matter such as mosses. They play an
important role in maintaining our fragile ecosystems,” siya miingon. Ang Wildlife conservationists naarlarma tungod sa nagkadaghang pa tigayon sa gecko “tuko.” Ang nailhan nga dakong negosyo sa uban nga mga nasod sama sa Malaysia maoy hinungdan sa pagkunhod sa lokal nga populasyon sa gecko “tuko,” nga nakapa-aghat sa mga negosyante ug suppliers nga manubay og laing kakuhaan og tuko sa uban nga mga nasod sama sa Thailand ug Pilipinas. Ang PAWB naglista sa 34 ka mga klase
sa geckos “tuko” nga naapod-apod libot sa nasod, og 26 niini ang lumad (endemic). Ang Geckos “tuko” (family Gekkonidae) pamilya sa makiunod (carnivorous) kasagaran gabhianon (nocturnal), insekto nga makit-an sa mga tropical nga nasod, ug nailhan sa ilang mahagkot nga palad sa paa (sticky footpads) nga makapahimo kanila pagkamang pinatindog sa mga ibabaw, lakip na sa bildo. Sila usab nailhan nga maoy ray insekto nga mogamit sa ilang boses alang sa sosyal interaction.
6 Kasinatian
Mindanao
Biyernes, Hulyo 15, 2011
Balita
worldwide ni! ALANG SA IMONG KAAGI SA GUGMA, tambag suliran, greetings, wanted textmate ug hubad sa imong damgo. isulat, extext o e-mail. tm/globe: 09359727899 ug tnt/smart: 09462202141 l E-mail: sonnydavid2011@gmail.com mabasa SA INTERNET - http://www.businessweekmindanao.com
Sa inyong entry, ayaw kabalaka kung dili ako maka-reply kaninyo tungod kana sa akong ka busy sa sinulatay. Kanang inyong gi-text ma-mantala ugma o sa sunod adlaw gikan pagkadawat niini…first come first serve basis.
Ang kuripot kung uyab!
TAMBAG SULIRAN
“IKALIMANG YUGTO” Pagka-sunod simana niana Kuya, mihangyo kanako si George nga manuroy me sa downtown area gumikan kay Valentines Day man kadto…ug pag-abot namo niini, natingala ako kay anaa man niya ako gidala sa usa ka lodging house. Samtang anaa pa kami sa lobby niini, ako siyang gipangutana nganong iya akong gidala sa maong dapit. Ang iyang tubag nga amo daw e-celebrate usab ang among relasyon tungod kay adlaw man sa managhinigugmaay. Hala oi, natingala ako kuya kay daghan man kaayo ang manag-uyab nga nagtapok sa maong lodging house nga naglumbay sa pagkuha sa ilang kwarto niini. Aguy kuya, gikulbaan man ko kaayo, ambot nganong nagkubakuba man ang akong dughan niadtong higayuna. Tingali kay wala pa man gud ako sukad makasulay niini. Hangtod nga human siya nakakuha sa among kwarto mao ang Room 105, misaka dayon me sa itaas, pag-abot namo sa pultahan sa may kwarto, mihunong ko ug nagkanayon “HALA GEORGE OI, UNSAON MAN NIMO KO, IMO KUNG MATANSAHON”? Wala siya makatubag apan iya na hinoon gibira ang akong bukton maoy hinungdan nga naka sulod gyud ko sa maong kwarto nga mora’g slaughter house. Samtang nakatungtong na ako sa ihawanan niini, hala ka oi, naunsa man si George nga naghukas man morag matansero gayud ang dating? Mao akong giayo pagtutok si George kung unsay iyang hitsura niini. Hala ka kuya oi, makadumdom naman pud ko sa iyang linihukan sa natad sa kama oi, morag ang style susama man gayud kang George Estregan. Human sa tulo ka oras ang nakalabay, nanggawas dayon me kay gutom baya kaayo, mao mibalik na sab me sa may LUGAWAN. Ambot kuya nga suki man gyud niya ang maong kan-anan. Dayon, igo nga nahuman kami sa pagpangaon, mikalit si George ug tindog dala singgit sa kalipay nga nagkanayon “BASTA HAYBOL…LUGAW”. (Pastilan ba gayud, makalingaw man usab ang true to life story ni Bebe. Ugma mao na ang katapusang yugto niini).
Dear Kuya Sonny, ako si Roy taga Maranding, Lanao del Norte. Dinhi sa akong gitrabahuan gikabaniug ako uban sa akong kauban sa trabaho nga usa ka babaying minyo ug ka boardmate pa gayud kami nga matod pa aduna daw among gitaguan nga relasyon. Tungod kay pareha kami sa oras sa among duty mao naalaan kaming duha nga nag muoymuoy, ilabi na nga sa panan-aw sa among mga kauban nga kanunay kami mag-uban sa pagpamauli ug sweet daw ang among mga lihok. Ang labing tinuod kuya, wala kami relasyon sa maong babaying minyo, labot pa naa siyay bana samtang ako usab adunay akong uyab, nganong ako man kanang buhaton. Gumikan niana, Gipatawag ug giimbistigar ako sa among agalon aron maklaro ang maong tsismis, mao akong gipasabot niini nga walay kamatuoran ang maong buhatbuhat sa sugilanon. Tambagi ako Kuya kung unsay angay kung buhaton kay naglibog ug dili ako makahimutang niini. (Roy/4511)
TEXT2x, eyeball2x Kumosta ug maayong adlaw kanimo Kuya, ako si Kris, 19 years old, dalaga, estudyante ug ania magpuyo dinhi sa Gingoog City. Pareha gihapon sa uban kuya nga nakahibalag sila sa ilahang nahimo nga hinigugma pinaagi sa ilang pagtampo sa imong pinakasikat nga portion mao ang WANTED TEXTMATE. Ang akong ka text2x mao si Albert 22 years old taga Medina, Misamis Oriental, duol ra sab me sa akong location. Ako na lang e shortcut ang akong sugilanon, nagkauyab gayud kaming duha diin milungtad ngadto sa tulo ka simana ang among relasyon ayha me nag eyeball2x. Pag-eyeball2x gyud namo kuya dinhi sa may Plaza sa Gingoog. Nakurat nalang ako sa akong nakita diha kaniya kay bantog ra nga mobalibad siya sa dihang ako siya ipa-call sa iyahang cellphone aron magka-estorya me kay usa man diay ka BUNGI si Albert kuya. Mao nga ang akong gibuhat, ako nalang siya gihinayhinay sa pagpasabot nga dili nalang namo ipadayon ang among relasyon tungod kay nganong wala man siya magtug-an daan kanako nga mao kana siya. Thanks Kuya Son. (Kris)
(Bisan unsa)
TAMBAG: Roy maayong adlaw kanimo. Mikompisal ka man nga dili tinuod ang nahitabo kaninyong duha, gumikan kana kay naalaan lamang kamo. Una, sayop kadtong pagpatawag sa inyong agalon nga ikaw ra ang giimbistigar niini. Kamo untang duha ang gipatawag. Kamong duha kinahanglan, moboluntaryo kamo sa pagduol sa inyong agalon aron epahayag ninyo nga naalaan lamang kamo. Ang imong buhaton, maglikay ka na nianang bayhana, kung mahimo magpa-assign ka ug laing oras aron dili na kamo magkitakita pa. Dayon, mobalhin ka ug laing boarding house, ayaw na pagpakiguban niya. Mentras sayo pa, paglikay gayud kay aduna ra bay bana kanang maong babaye basin kung moabot pa kana sa iyang dalunggan unya motuo pud dayon sa bakak nga estorya. Roy, kining akong tambag, ipabasa nianang bayhana kay ako usab siyang tudloan niining mosunod: Ikaw kay minyo ka naman, mentras wala pa kini moabot nga tsismis ngadto sa imong bana, sultihi daan siya nga gibuhatbuhatan ka og estorya nga walay kamatuoran aron kung makabati siya kabahin niini sa laing tawo nga naghatod sa tsismis niini at least imo na siyang daan napasabot. Sa ingon niana, masabtan na dayon sa imong bana kay imo man siyang naunhan sa sitwasyon. Daghan salamat.
Mindanao
Balita Biyernes, Hulyo 15, 2011
GREETINGS KAHULOGAN WANTED TEXTMATE tm/globe: 09359727899 tnt/smart: 09462202141
Maayong hapon kuya son mangita kog txm8 nga babaye, 30-35 ang edad. Ako si Randy Santisas./09185588980. 000 Hi kuya son, gdpm…gret nako aq husband na c Tristan nga gasuroy og Mindanao Daily Balita. Ug sa Matulac Family. Frm Mabel of Surigao City. 000 Happy birthday karong adlawa July 14 ngadto kang FORMER KAGAWAD DORBIN WABE sa Barangay Carmen, cdo ug sa pag-umangkon ni Tating Baal nga si JOHN BAAL. 000 Hi Kuya Sonny, gud am! Wl u pls help me to find d ryt man n my life…at least w/ stable job, 25-40 yrs old. Basta dili tihik alam muna kuya . I’m Agela of cdo/09194989267. 000 Hi Kuya I’m Juve pkihanaP nyo po ako ng txm8 yungboy 28 above, yung maginoo pero medyo bastos/09298590684. 000 Hi Kuya hanap ako ng txm8 na lalaki ung balo 45 yrs old pataas at mabait/ 09491313895. 000 Hai kuya hanap mo ako ng txm8yung boy no age limit. I’m Anie/09463805686. 000 Hai kuya gd pm kuya son. Pangitae ko ug txm8 kanang boy nga buotan, 19-21 yrs old. Tnx kuya son and more power/09123319281. 000 Helo Kuya SON, hanap ako ng txm8 boy, balo na boy basta buotan ug smart laNG, 50-250 plus/09484183277. 000 Gd pm Kuya Sonny. Hanap ako ng txm8 ung lalaki po, 30 above, mabait, at hindi babaero, ung may trabaho. Kahit hindi gwapo kuya. Ako po Angelin of Oroquita City, 21 yrs old/09073665224. 000 Hanap ako ng txm8 na GIRL no age limit/09496990627. 000 Gd non Kuya hanap ako ng txm8 na boy 25 above. I’m Fel of Tablon,cdo. Tnx kua/09086384517. 000 Hi Kuya ngita ko txm8 na girl kanag`16-18. I’m Christopher Jai/09079346185. 000 Gudmorning Kuya I’m Meralz, 21 yrs old of age of Cabadbaran City. I am looking for a callmate who is a foreigner . Here’s my mobile number 09488207311. 000 Helo Kuya son, hngi ako ng txm8, 20 pataas taman 27, girl phu ang hinahanap ko. Ako palasi Kenneth tga Gingoog City/09264084907. 000 Hai kuya pwede ngau txm8 boy 18-25 kanang naay work dn kanang but-an aku di c JJ grl taga cdo/09263990968. 000 Happy birthday to mommy ELISA RAMOS. Mangaligo ta sa Badiangon ali namo. Greetings from Susan of GTY, Gingoog City. 000 Hallow Kuya Son, gd pm 8s me Jollyvee, 16yrs old of Malaybalay CityNgau ko txm8 male 16-18 yrs kana lng dili bastos ka txt, understanding and friendly. Tnx and more power/09352934415.
SA DAMGO
12,000 KA MGA DAMGO ANG MAHUBAD GLOBE/TM: 09059143691 TNT/SMART: 09462785701 Tungod sa kadaghan sa atong texters sa Greetings, Kahulogan sa Damgo hulata lang ninyo sulod ning semanahuna kay mamantala gayud inyong gi-texts.
Kapalaran 7 SINYALES sa KAPALARAN
Ang imong Sinyales sa Kapalaran, nagbasi kini sa kaugalingon nimong Zodiac Sign, Element, Ruling Planet ug Tarot Card nga gikan sa usa ka dokyumentadong pagtuon ni Sonny G. David sa nagkalainlaing tinubdan niini sa tibuok kalibutan.
Matag adlaw mo-feature kita og duha ka zodiac signs dayon pagka-ugma lain na usab nga duha niini. Sulod sa unom ka adlaw, makompleto ang 12 ka zodiac signs. Kini atung ibalikbalik SONNY DAVID pagmantala matag adlawng tanan. Paabuta lang DAMGO: (Ang imong permirong damgo, dili ang paggawas sa inyong zodiac signs niining nako masabot ang wording)Ang ikaduha lang: simanahuna. Nagdamgo ko nga kusog ang bagyo. Usa ni Kuya {PART-THREE} Sonny. (8830) KAHULOGAN: Adunay moabot kanimo nga kadaugan sa kinabuhi. Kalipay ang kanunay mopatigbabaw. 000 DAMGO: Nagdamgo ko nga sigi akog pamunit sa kwarta, usahay sa tubigan ug usahay sa punoan sa kahoy. (Ynna)
KAHULOGAN: Adunay kalampusan ug kalipay nga moabot sa imong kinabuhi. 000 DAMGO: Nagdamgo ko daghan kaayo langaw, ako daw gipang-abog. Unsa ni Kuya Son. KAHULOGAN: Dili ka magmalipayon. 000 DAMGO: Nagdamgo ko nga aduna akoy gamay pa nga anak nga akong giatiman, mga dagko naman akong mga anak. Unsa ni Kuya/9385. KAHULOGAN: Adunay motunto kanimo diin ang mohimo niini kadtong tawo nga imo unta nga gisaligan. 000 DAMGO: Nagdamgo ko nga adunay daghan hugaw sa baboy gikan sa ilang sampot. Unsa ni Kuya Sonny. (Ruselle) KAHULOGAN: Adunay imong mapaabot nga kaayuhan, kalampusan ug kalipay. 000 DAMGO: Nagdamgo ko nga buros ko, unsa ni Kuya Son. (Shengsheng of Tablon,cdo) KAHULOGAN: (Kung minyo ka) Wala kay kalipay sa imong bana karon. (kung dalaga ka) Adunay iskandaluso nga mahidangat kanimo. 000 DAMGO: Kanunay nako madamguhan ang akong uyab sa una nga wala me nagkabulag ug naminyo nalang ko sa akong damgo naa may mga bata ug siya. Unsa ni Kuya Sonny. (Jessa of Iligan) KAHULOGAN: (kung dalaga ka karon) Moabot kanimo ang imong kaminyuon. (Kung minyo ka na) Adunay imong kalipay ug kasadya nga moabot. 000 DAMGO: Nagdamgo ko nga nanganak ko dayon dili nako makaklaro ang nawong sa bata. Unsa ni Kuya Son. ( Miss. B.)
GEMINI (MAYO 21-HUNYO 20) Imong Element: Air Imong Ruling Planet: Mercury Imong Tarot Card: The Lover Imong Gemstone: Aquamarine Imong Lucky Color: Gray Ang imong lima ka sinyales sa kapalaran nga napatik sa itaas mao kining mosunod nga hubad niana: Ang imong dagan sa kinabuhi basi sa imong elementong Air, adunay duha ka kapasikaran niini, una, dali ka ra makabenepisyo, ikaduha, ang imong kinabuhi mouban ang babag o konplekto tungod kay makatagatam ka sa mga pagsulay diin usahay dili ka mahibalo kung unsaon pagsulbad niini. Anaa kay kina iya nga dili ka kontento sa gagmay’ng mga butang o ginagmay nga agi, gusto gayud nimo nga dinagko og buto kon one time dayon. Pahinumdom: Gumikan kay dali ka ra kaayo makabenepisyo, kini maoy dali ra usab makapaasenso kanimo. Aron kanunay magpabilin ang imong grasya, wala-a ang imong pagkapul-anon. 000 CANCER (HUNYO 21-HULYO 22) Ang imong Element: Water Ang imong Ruling Planet: Moon Ang imong Tarot Card: The Wagon Ang imong Gemstone: Turquoise Ang imong Lucky Color: Blue Ang imong lima ka sinyales sa kapalaran nga napatik sa itaas mao kining mosunod nga hubad niana: Sensetibo ug dali ka ra makatagna. Tungod sa imong pagkamagingalamon, daghan motuo kanimo mao kung ikaw ang mo-estorya paminawon ka. Imong makaya ang bisan unsang mga aspeto. Kung mo- todo kayud ka, dali moangat ang imong kinabuhi tungod kay ana sa imong palad nga dali kaayo ang imong swerte. Dali ang imong kalampusan. (PAABUTA UGMA ANG PAGMANTALA PARA SA LEO UG VIRGO)
8 Kasayoran Punto ni Fil Deo Disaster sulod sa disaster councils ANG tanang 98 ka LGUs sa Region 10 aduna na Disaster Risk Reduction and Management Concils. Ang kaparat kay kadaghanan kanila dili makalihok, kung ang kalibotan mosugod na og kigi-ot. oOo MISMO ang DILG miangkon nga ang DRRMC sa kalungsoran nahiagom usab sa kaugalingong kalamidad. Kalamidad sa kawad-on sa magamit nga sapi sa panahon nga sila hapakon dalugdog ug liti. oOo ANG Region 10 adunay siyam ka mga syudad, lima ka mga probinsiya ug 84 ka kalungsoran. Niini nga gidaghanon, gamay ra kaayong porsiyento sa DRRMC nga lig-on. oOo KADAGHANAN sa maong DRRMC, tino nga mobarag, matumba ug mapalid kung ma-igo sa katalagman tungod sa naandang katarungan…”no funds available’. oOo CBCP nag-sorry, apan admitado nga kontra sa lagda sa Simbahan ang gihimo sa pito ka mga obispo. Nan karon, unsa man dayon? oOo MIINGON si CBCB Bishop President Nerio Odchimar nga ilang aksaminon pag-usab ang kalambigitan sa simbahan diha sa pro-poor programs sa gobyerno. Maayo pa! oOo LOW morale daw ang kaobispohan tungod sa gihimo sa pipila nila ka mga kauban. Kung ikaw kunoy maboking, dili pud kaha ka maminghoy? oOo ANG Commission on Audit (COA) nanawagan “Atong kahadlokan ang GINOO dili ang mga Obispo.” Wa uroy nahadlok magabaan! Mga Obispo baya kana sila, ha!
Mindanao
Biyernes, Hulyo 15, 2011 Balaanong Pulong : Gihatagan kita og kagawasan dili aron himoon ang tanang kalihokan nga makalipay kanato, kun dili aron himoon ang buhat nga makalipay sa Dios. Palihog basaha ang Galacia 5:1-6, 16-21
Katawatsi Ni Khristha Riva Arfene
MAGPAILA UNA German : Waiter, Remy Martin, single! French : Waiter, Carlo Rossi, double! Pinoy : Unsa ba diay ni nga mo-introduce pa man ta atong kaugalingon sa dili pa maka-order. Waiter : What about you, Sir? Pinoy : Waiter, Pablo Taklob, married! NAWONG Doc : Ma’am, naa kay breast cancer. Baye : Tinuod ka doc? But I’m healthy! Duna kay second opinion, Doc? Doc : Duna. Baye : Unsa man, Doc…pleassse? Doc : Bati pa jud ka’g nawong! TALIGSIK Lake : Mahal jud kaayo nako ka, Sweetheart! Duawon ta jud ka everytime, bisan pa’g magbagyo, linog, baha o tsunami! Baye : Nganong wa man lagi ka gabii? Boy : Kay kuan man gud, Sweetheart… nagtaligsik! TXT MSG Girl : Wer na U? Boy: Hir na ME. Girl : Wer THE PET? (where dapit? BONDPAPER Customer : Naa moy bondpaper dinhi? Tindera : Naa. Unsay ma imo, short or long? Customer : Asa may taas ana, Miss? Unsay ipasabot : GBAP - Garments Business Association of the Philippines
Balita
KUKANG
(Kinsa Unsa Kanus-a Asa Ngano Gi-unsa) ‘
Ice’ magamit sa emerhensiya
ANIAY maayong paagi nga nakaplagan sa paramedics aron dali matultolan ang mga paryente sa mga biktima sa disgrasya. Dili ikalimod nga kapin sa 80 % sa katawhan karon ang nagabitbit og cellphones, diba? Sa matag cellphone anaay phonebook nga puno sa mga ngalan ug mga numero, apan gawas sa tag-iya… walay bisan kinsang nasayod sa maong mga ngalan ug mga numero. Kung adunay madisgrasya o magsakit diha sa dalan, mall o ubang dapit gawas balay, ang makaresponding tawo posibleng makapunit sa cellphone sa biktima, apan dili masayod kung kinsay unahon niya pagpahibalo. Gatusan ka mga ngalan ug mga numero ang anaa sa cellphone, apan kinsa kanila numero ang unahaon pagkontak ‘in case of emergency’? Tungod niini, namugna ang ‘ICE’ (In Case of Emergency) Campaign. Pinaagi niini, sayon ug dali kaayong pahibal-on ang mga suod nga tawo atol sa disgrasya Tungod kay daghan man kaayong nagadala karon og cellphones, ang atong buhaton mao lamang ang pagsulat sa mga litrang “ ICE’ (In Case of Emegency) sa dili pa ang ngalan tawo o mga tawo nga kontakon sa police o emergency responders ‘in case of emergency.’ Example : ICE Juan del Cruz. Kung subra sa duha ka mga tawo nga kontakon panahon sa emerhensiya, isulat lang ang ICE1, ICE2 ug ICE3, etc. Usa kini ka maayong idea nga maka-improve sa atoang sistema panahon sa panginahanglan! Na-ideyahan kini sa usa ka paramedic, kinsa naka-eksperiyensiya nga matag responde niya sa aksidente, kanunay siyang makapunit og cellphones sa mga biktima, apan naglibog kung kinsa ang labing una niyang tawgon aron pahibal-on sa hitabo. Matud niya nga kung dunay matawag nga nationally recognized nga ngalan alang niini nga kampanya, dili maglisod ang emergency service personnel ug hospital staff sa pag-ila sa tawo nga nabiktima sa disgrasya. Palibog i-forward kini nga idea. Gamay ra kaayo ang imong padalhan niini ug posible nga ang imoha mismong kinabuhi maoy maluwas niini nga ideya. Ang ‘ICE’ maoy mopahibalo kanila sa panahon nga ikaw dili na maka-estorya. (giresearch ni Fil Deo gikan sa web) Nasayod Ka Ba nga Sa cervix, oral cavity, larynx o breast cancer, ang gagmayng cancerous tumors matambalan pinaagi sa radiotherapy? (gi-research ni Jay F. Nacasabog pinaagi sa Rowjoe S. Felicilda Memorial Cancer Information Project gikan sa Philippine Cancer Society)
Kalamboan 9
Mindanao
Balita Biyernes, Hulyo 15, 2011
Hepe sa 4ID mibatikos sa NPA Sinulat ni Arjay S. Felicilda Caraga Bureau Chief
GIBATIKOS na sab sa pamunoan sa Fourth Infantry Division (4ID), Philippine Army ang NPA tungod sa ilang ‘pagpahimulos” sa kabataan. Gipasangilan ni Maj. Gen. Victor A. Felix, 4ID commander, ang NPA nga nagpadayon gihapon pag-recruit sa mga minor de edad alang sa kalihokan sa kabukiran. Gipasabot ni General Felix nga ubos sa Geneva Convention, kinahanglang panalipdan ang kabataan ug papuy-on sa kinabuhing malinawon. Iyang giawhag ang mga ‘rebelde’ nga dili ilambigit ang kabataan sa ilahang pagpakigbatok sa kagamhanan.
“Silang kabataan angay nga anaa sa tunghaan kuyog sa ubang kabataan dili diha sa panggubatan,” matud sa Heneral. Dugang niya nga dili tawhanon ang gihimo sa mga “rebelde” kay ilang gipamuslan ang mga inosenting kabataan ug ilang gitudlo-an sa paggamit og armas batok sa ilahang isigka-ingon. Samtang si Maj. Eugenio Julio C. Osias IV, spokesperson sa 4th ID ug sa 4th Civil-Military Operations “Kasaligan” Battalion Commander, nagkanayon nga sa paggamit nila sa kabataan, sama ra nga gimatuod sa mga ‘rebelde’ nga sila nawad-an na sa paglaum sa ilahang pagkontra sa kagamhanan. (uban sa report sa 4cmo/pia-10)
Dateline Caraga
Hinipos nga Arjay S. Felicilda, Caraga Bureau Chief
BXU UPS
(Butuan City Updates)
Gihan-ay ni Arjay S. Felicilda, Caraga Bureau Chief
Pondo sa Livelihood Program DOLE 13, sa pagpanguna ni Regional Director Ofelia B. Domingo, mitunol sa tsekeng balor P999,195.00 alang sa livelihood program sa Uswag Cooperative. Ang maong kantidad gidawat ni City Mayor Ferdinand M. Amante Jr. kaniadtong petsa-5 ning bulana diha mismo sa opisina sa DOLE 13. Ang Mushroom Production Project sa Uswag Cooperative anaa sa Barangay Taguibo ning dakbayan sa Butuan. Si Mayor Amante miawhag sa katawhan nga mosalmot sa livelihood projects sa gobyerno local, pinaagi sa kooperatiba, aron molambo ang ilahang kinabuhi.
Senior Citizen Affairs (Jovelyn Cataluña Mejorada/asf) ANG Senior Citizens Affairs Office mipahigayon og orientation on RA 9994 diha sa barangay Rice Specialist Training UPAT ka rice specialists sa City Pangabugan kaniadtong hapon Agriculture Office mitambong sa petsa-8 ning bulana. Matud sa lima ka adlaw nga Caraga- ni Office Chief Imelda B. Mupaswide training on Upland Rice Nonan, particular nga gituki sa Technology diha San Lorenso orientation ang mga katungod sa Ruiz, Butuan City karong bag-o. senior citizens nga gitin-aw sa Nangulo sa grupo si Director Implementing Rules & RegulaNenita Sumile sa Agricultural tions sa Senior Citizen Act of Training Institute. Gituki sa train- 2010. Ang maong kalihokan ing ang mga paagi sa pagpadako gisuportahan ni City Mayor Fersa produksion ug kinitaan sa dinand Amante Jr. (Amandalyn mga mag-uuma pinaagi upland Ruiz Gutierrez/asf) rice technology. Ang upland (BXU UPS giabagan sa buhatan rice technology gipangusgan ni city info officer ii - oic nelsa sa City Agriculture Office, ubos o . auron ) ni Engr. Alberto B. Buca, subay
Pasiplat sa Region 10 Hinipos ni Fil Deo POPULATION
MOTORSIKLO NADISKOBRE TAGBINA, Surigao del Sur - Usa ka itom nga motorsiklong Wizard Skygo nakit-an diha dool sa Tagbina Central Elementary School, buntag sa petsa-10 ning bulana. Kini gireport nganha sa kapulisan ni Titing Basilio nga taga-Poblacion, Tagbina ning lalawigan sa Surigao del Sur. Nasuta nga ang maong motorsiklo ‘for registration’ pa. Ang motorsiklo gihipos karon sa Tagbina Police Station.
OZAMIS City – Gisagop karon sa Regional Development Council (RDC 13) ang population projection nga gipasikad sa interim 2007 nga pagtuon diha sa mga probinsiya, mga dagkong dakbayan ug kalungsoran. Kini gihimo sa RDC tungod sa obserbasyon nga karon wala pay official population projections nga base sa labing ulahing census. Pinaagi sa interim population projection, gipaabot nga magkasinabot ang tanang gumagamit sa datos samtang wala pa ang opisyal nga gidaghanon sa populasyon, pinasikad sa 2007 o 2010 survey. (nda 10/fil deo)
FRUSTRATED MURDER LAS NIEVES, Agusan del Norte – Usa ka mag-uumang nag-atubang sa kasong frustrated muder gisikop sa kapulisan. Siya si Mr. Erwin J. Laurenti nga taga-Mati sakop ning maong lungsod. Ang pagsikop kaniya gipasikad sa mando ni Judge Augustus Calo, kinsa mirekomendar sa piyansang P250 mil.
MAYOR EMANO UG ANG ISYU SA MGA OBISPO
TRAFFIC ACCIDENT TAGBINA, Surigao del Sur – Nagbinanggaay, buntag sa petsa-12 ning bulana, ang jitney nga gimaneho ni Mr. Felipe Josol Pandio ug ang motorsiklong gimaneho ni Mr. Carlito Boniao Suazo diha sa National Highway, Barobo ning lalawigan sa Surigao del Sur. Resulta sa aksidente, patay sila si Mr. Suazo ug ang iyahang angkas nga si Ms. Kim Suazo. Ang nakabangga nga jeepney, iyaha ni Ms. Gleceria Go. Nasayran nga sila si Mr. Suazo ug Ms. Suazo, pulos mga OFWs nga taga-dakbayan sa Butuan. GIDUNGGAB BUTUAN City - Ang 56 anyos nga si Mr. Samuel Abreya Macalang nga taga-Brgy Baan ning dakbayan giduggab samtang nag-inom sulod sa videoke bar sa maong dapit. Sim Mr. Maclang na-igo sa tiyan ug gipatambalanm sa Agusan del Norte Provincial Hospital, Libertad ning dakbayan. Ang miduggab kaniya gipangita pa sa kapulisan. (Datos gikan sa opisina ni P/Supt. Martin Gamba, regional PIO, PRO 13, pinaagi ni PO2 Darlin Cabalinan-Migullas, Duty PNCO)
sa mando ni City Mayor Ferdinand M. Amante Jr. (Ritchelle F. Encabo/asf)
CAGAYAN de Oro City - Walay dautan o anomaliya, kung ang mga kapari-an o obispo matunolan og mga sakyanan gikan sa Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO). Kini nga obserbasyon iyaha ni City Mayor Vicente Emano, kinsa miingon nga bisan ang mga senator, mga magbabalaod, mga mayor ug mga gobernador nagadawat usab og mga sakyanan.Matud sa mayor nga tipik kini sa katungdanan sa PCSO, ilabina kung ang katuyuan pag-alagad sa katawhan. (lorebeth c. requiroso /pia-10/fildeo)
PDP CAMIGUIN
CAMIGUIN – Gawas sa paghatud sa basic services nganha sa katawhan sa kabaranggayan,
giladlad usab atubangan sa katawhan ang lainlaing mga programa ug proyekto sa gobyerno atol sa People’s Day Program (PDP) sa lungsod sa Mahinog. Matud ni Engr. Loel D. Manigo, office in-chare sa TESDA Camiguin, kini gi-ubanan sa skills demonstration sa mga instructor ug mga estudyante sa Camiguin School of Arts and Trade (CSAT). Ang mga ahensiya nga kanunay nagapaluyo sa PDP Program sa Mahinog mao ang DILG, BFP, SSS ug PAO, PVO, DTI, NSO, BIR ug Philhealth. (fil deo uban sa report ni fabiana a. abuzo, pia 10)
MOSCAT GISUHID
CLAVERIA, Misamis Oriental - Gisuhid karong bag-o sa Agency of Chartered Colleges and Universities in the Philippines (AACCUP) ang Misamis Oriental State College of Agriculture and Technology (MOSCAT) ning maong lungsod. Matud ni MOSCAT President Rosalito Quirino nga gisuhid sa AACCUP accreditors ang siyam ka program, sama sa Diploma/Bachelor of Agricultural Technology (DAT-BAT), Bachelor of Agro forestry, Bachelor of Science in Environmental Engineering, Bachelor of Science in Information Technology ug Bachelor in Secondary Education. Bachelor in Food Technology ug Bachelor Technology in Horticulture Management; Bachelor of Science in Social Work ug Bachelor of Science in Hospitality Management. Miingon si Doctor Quirino nga pinaagi niini nga evaluation, matino sa MOSCAT ang kalidad sa edukasyon nga ilang gi-offer, komparar sa ubang mga institusyon. (fil deo uban sa report ni genesis v. monterde, moscat/pia-10)
SMS PIA CARAGA
nasod.
Regional Director Abner M. Caga, PIA 13 UPAT ka rebel-returnees sa Surigao del Sur nakadawat og livelihood assistance ubos sa Social Integration Program (SIP) sa OPAPP. Sa iyahang sulat ngadto ni Governor Johnny Pimentel, si Director Emmanuel Protacio sa OPAPP Peace Integration Unit (PIU) miingon nga ang matag usa sa natungdang rebel-returnees makadawat of tag-P50 mil. Ang upat mao sila si Germinilito Ecoben, Ernan Flores,
Ambrosio Grand and Piginio Montenegro. oOo ANG administrasyon ni President Benigno Aquino III nagapromote sa sciencebased agriculture, ilabi na ngadto sa mga mag-uuma sa kabaranggayan. Matud ni Dr. Emil Javier sa National Academy of Science and Technology, kini nga lakang makapadako sa gitawag og sustainable food production sa tibook
oOo GIPANGUSGAN karon sa gobyerno sa Pilipinas ang adbokasiya niini mahitungod sa paggamit sa binag-ong teknolohiya aron molambo ang agrikultura sa nasod. Kini sumala ni Dr. Emil Javier sa National Academy of Science and Technology. Matud ni Dr. Javier, ang modernong teknolohiya makatabang sa mga mag-uuma pagsabot sa kamahinungdanon sa taas nga produksiyon diha sa pagpalambo sa kalidad sa kinabuhi sa katawhan.
10 Kalingawan
Mindanao
Biyernes, Hulyo 15, 2011
CIRCLE A WORD
academia badoo buzznet cloob cyworld elftown facebook
fetlife flickr fotolog hotlist ibibo linkedin meetin
plaxo qzone shelfari skyrock youmeo zooppa
Balita
Inadlaw'ng Horoscope Giresearch ni Sonny G. David
AQUARIUS (Enero 20-Pebrero 18)Ang kalimot walay gahum, mao karong adlawa medyo limtanon ka tungod kay daghan imong gihunahuna. PISCES (Pebrero 19-Marso 20)Maayo kanimo karon ang negosyo. Sa trabaho maayo gihapon tungod kay dali kanimo ang swerte. ARIES (Marso 21-Abril 19) Kung manuroy ka magpauban kay aron adunay makasaksi sa mga problema. TAURUS (ABRIL 20-Mayo 20) Ganado ka karon tungod kay ang imong kapikas malipayon sa butang nga maoy makapahupay kaninyo.
CROSSWORD puzzle ACROSS 2. Atom bomb 6. Enfold 10. Whether 12. Stack 14. Period of time 15. Mauna_ 17. Asleep 19. Academic gown 21. Introductory book 22. Underground prison 24. _and behold 26. Gone by 27. Floor mat 29. Silver symbol 31. Crustacean 34. Calm 36. Clapton of music 38. Promotional devices 40. Low 41. Superlative ending 42. Abominable snowman 44. Preposition
CHESS PUZZLE Chess puzzle No. 28
White to play mate in 5
Solution to Puzzle No. 26
1. Bf5 Nd4; 2. Rc5 checkmate!
45. Film spool 46. Novice DOWN 1. Slant 3. Skyward 4. Young goat 5. Run away to marry 7. Paper quantity 8. Pineda of music 9. Supporter 11. Nourishment 13. Mistakes 16. _Bendita 18. 60 seconds 20. Viewpoints 23. Albatross 25. Lord 28. Microorganism 30. Waterfowl 32. Military cap 33. Public disorder 35. Tempo 37. Composed 39. Pigpen 43. Iridium symbol
Ang tubag sa miagi
GEMINI (Mayo 21-Hunyo 20) Nindot kanimo ang mangahenti tungod kay dali ang pagsulod sa klehinte. CANCER(Hunyo 21-Hulyo 22) Makadawat ka sa talagsaong balita gikan sa imong ig-agaw. LEO (Hulyo 23-Agusto 22)Ang imong kalipay maoy makapasulbad sa imong problema. Moabutay ang usa ka butang nga imong gipangandoy. VIRGO (Agusto 23-Septiyembre 22)Suportahi ang kalisod sa imong igsuon pinaagi sa moral nga aspeto kay kini maoy modala og swerte kanimo. LIBRA(Septiyembre 23-Oktobre 22)Makadawat ka sa maayong balita gikan sa tawo nga imong gipaabot. Ayaw lang dayon abusari. SCORPIO(Oktobre 23-Nobiyembre 21) Angay kanimo karon ang negosyo kay dugokan ka sa mga customers. SAGITTARIUS(Nobiyembre 22-Disyembre 21) Ayaw siya pasagdi sa iyang problema kay kung imo siyang atimanon, mao kana ang dalan sa imong kalampusan. CAPRICORN(Disyembre 22-Enero 19)Kung adunay tawo modulo kanimo, dili mokompyansa na dayon aron dili ka mailad.
Kalipayan 11
Mindanao
Balita Biyernes, Hulyo 15, 2011
WIN & HELP: SUPPORT GOVERNMENT’S PCSO DRAW RESULTS (JUly 14, 2011) SUERTRES RESULTS CHARITY PROJECTS, SUPPORT PCSO DATE 11 am 4 pm 9 pm 11a.m. - 20-04 4p.m. - 10-01 9p.m. - 10-01
02-25-45-28-24-21 Jackpot Prize: Php30,000,000.00 41-21-44-20-19-36 Jackpot Prize: Php72,164,376.00
MGA PANGINDAHAY NI MR. SUPERTRES
7-5 :Pasakay
DELIKADO sab ang 226 ug 227 karon ug ang mga even numbers nga 0-2-4-6-8 unya take1 ta sa 1-35-7-9. RAMBLE Ang digits nga 1-2-4 maayo sab nga pasakay karon. Congrats! Mr. Supertres yesterday’s MAGIC ANGLE
DRAW DATE: JUly 13, 2011
30-39-32-03-27-34 Jackpot Prize: Php14,212,731.60
TARGET
24-15-14-34-18-06 Jackpot Prize: Php5,449,586.40
405•524•564 SURE BASTA
561•562 591•592 761•762 791•792
1 4 5 6 2-3 7 8 9 0
MAGIC ANGLE
1 4 5 6 2-3 7 8 9 0 PLAYING NUMBERS
July 7 - 226 - 329 - 568 July 8 - 841 - 056 - 308 July 9 - 661 - 542 - 133 July 10 - 425 - 475 - 090 July 11 - 439 - 603 - 040 July 12 - 408 - 369 - 401 July 13 - 251 - 270 - 983
11 a.m. - 3-9-7 4 p.m. - 8-3-3 9 p.m. - 6-5-0
4-D - 8-6-9-7
3 1 9 1 8 6
3 1 5
4 7 2
0 2 4
5 6 8 nag-abay ang 3 ug 9, mokuha lang ug usa sa 1,2,4 abayan dayon sa 7 ug 8.... congratulations sa nakadaog kagahapong adlawa... butangi dayon kini nga numero 974, 713,723,734 kamo na ang bahala niana...
Sports MINDANAO DAILY BALITA
Biyernes, Hulyo 15, 2011
Ex-champ Hatton mi-retiro na
L
ONDON - Pormal nang gisang-at ni kanhi 2-division world champion Ricky Hatton ang iyang mga gloves timailhan sa iyang ti-unay nga pagretiro sa natad sa boksing. Ang 32-anyos nga boksingerong Briton, diin gipalukapa ni Filipino pound-forpound king Manny Pacquiao sulod lamang sa duha ka hugna niadtong Mayo 2009, mitala ug 14-ka tuig sa professional boxing. Ang pag-anunsyo ni Hatton sa iyang website nagpasabot nga human na ang iyang boxing career diin siya adunay record nga 45-2 ug 32 niini pinaagi sa knockout sulod sa welterweight ug light-welterweight
Ricky Hatton: Retired
divisions. Ang iyang laing kapildihan nahiagum niin ubos sa mga kamot ni Floyd Mayweather Jr. niadtong 2007. “I am very upset. It’s a very sad day for me. I know it is the right decision though,” matod ni Hatton. “I’ve known it was the right thing to do for 18 months to be honest. It’s a bit of a relief to finally do it. It’s been hovering over my head for such a long time. I need closure on my career
so I can move on with my life.” Ang estilo ni Hatton nga actionpacked ug sinsero nga pagka boksidor maoy nakapasikat kaniya sa tibuok kalibutan, ilabi na sa mga Briton. Niadtong 2010, gikuhaan si Hatton ug lisensya sa pag boksing gumikan sa paggamit ug cocaine. “These last two y e a r s h av e b e e n really frustrating. I hit rock bottom and it almost drove me i ns ane,” s ai d Hatton, who was also fined 20,000 pounds ($32,140) by the British Boxing Board of Control following the drug allegations. “ There’s nothing more I love than training for a fight but I have no dreams left now.” - reuters
Si Hatton nagpabiling way animo sa dihang gitumba ni Manny Pacquiao sa ikaduhang hugna niadtong 2009.
Gi-dunk ni Kobe Bryant ang bola sa dula niini uban sa Team UAAP batok Smart Gilas Pilipinas sa Araneta Coliseum.
Kobe-led UAAP All-Stars lose to Gilas PH NBA superstar Kobe Bryant gave the NikeUAAP All-Stars the thrill of their lives when the 5-time NBA champion decided to team with the collegiate players against the Smart Gilas Pilipinas National Team. JV Casio, Chris Lutz, Japeth Aguilar, Jason Ballesteros and Dylan Ababou of Gilas initially played a 10-minute exhibition game against Nico Salva, Kiefer Ravena, Arnold Van Opstal, RR Garcia and Aldrech Ramos of the UAAP. The Gilas players triumphed, 33-24. But Bryant decided that he wanted to play as well, and asked that 8 minutes be added to
the game clock. The sold-out Araneta Center crowd went wild as the NBA star put on a Far Eastern University (FEU) jersey and warmed up before the game. Bryant teamed up with Kirk Long, Greg Slaughter, LA Revilla and Joshua Webb, while Gilas again fielded Ballesteros, Lutz and Aguilar, along with Mark Barroca and Mac Baracael. Despite Br yant’s presence on the other team, the Gilas players refused to back down. A lay-up from Ballesteros and a thunderous slam from Aguilar increased the Gilas lead to 37-24. But Bryant quickly
went to work. He fed Long and Slaughter on back-to-back possessions for lay-ups, and then got the crowd on their feet once again with a slam dunk. With Bryant seemingly inspiring them, the UAAP players were able to cut the lead to 2, 41-39. A jumper by Barroca gave Gilas some breathing room, but Bryant quickly stole the ball and rose up for a dunk that once again cut the lead to 2, 43-41. Despite Bryant’s efforts, however, Gilas managed to hold on for the win, with Baracael sealing the victory with a lay-up.