Βιολογια γεν (θέματα πανελλαδικών έως 2012, 1o 2o) bm by Mixalis Xalikiopoulos

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

-1-

ΘΕΜΑΤΑ 2000 -2010

-2-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Οι ιοί είναι: α. παράσιτα β. ξενιστές γ. αποικοδομητές δ. παραγωγοί. Μονάδες 5 2. Οι ιντερφερόνες παράγονται από ορισμένα κύτταρα που έχουν μολυνθεί από: α. βακτήριο β. πρωτόζωο γ. ιό δ. μύκητα. Μονάδες 5 3.Ποιος από τους παρακάτω οργανισμούς χαρακτηρίζεται ως αυτότροφος; α. αλεπού β. βάτραχος γ. βελανιδιά δ. ψύλλος. Μονάδες 5 4.Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες χαρακτηρίζεται ως αβιοτικός; α. μύκητας β. φυτό γ. βακτήριο δ. νερό. Μονάδες 5 5.Το AIDS οφείλεται σε: α. βακτήριο β. ιό γ. μύκητα δ. πρωτόζωο. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις, συμπληρώνοντας τα κενά με τις σωστές λέξεις. 1.Οι περιοχές της Γης και της ατμόσφαιρας που επιτρέπουν την ύπαρξη ζωής συνιστούν τη .............................. 2.Τα άτομα του ίδιου είδους που ζουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή αποτελούν έναν ............................. 3.Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης, λόγω συσσώρευσης CO2 στην ατμόσφαιρα, ονομάζεται φαινόμενο .............................. 4.Η δράση των Τ λεμφοκυττάρων στο σύνολό της αποτελεί την .......................... ανοσία. 5.Οι ....................... μετατρέπουν τη νεκρή οργανική ύλη σε ανόργανη. Μονάδες 10

-3-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα τον αριθμό της στήλης ΙΙ, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΣΤΗΛΗ Ι α. Μετάσταση

ΣΤΗΛΗ ΙΙ 1.Επιτυγχάνεται με ορό

β. Ομοιόσταση

2.Δευτερογενής εστία καρκίνου

γ. Μόλυνση

3.Επιτυγχάνεται με αντιβιοτικά

δ. Παθητική ανοσία

4.Επιτυγχάνεται με εμβόλια

ε. Ενεργητική ανοσία

5.Ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις εσωτερικές του συνθήκες 6.Είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον οργανισμό μας Μονάδες 15

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Όλοι οι ιοί είναι : α. μικρά κύτταρα β. υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα γ. μη παθογόνοι για τον άνθρωπο δ. φορείς DNA Μονάδες 4 2. Ο ιός που προκαλεί το AIDS μεταδίδεται κυρίως με : α. το σάλιο και τον ιδρώτα β. τη χειραψία και το φιλί γ. το αίμα και τη σεξουαλική επαφή δ. το νερό και την τροφή Μονάδες 4 3. Αλλεργία είναι η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος : α. σε αβλαβείς για τον οργανισμό παράγοντες β. σε παθογόνους μικροοργανισμούς γ. σε αλλαγές της θερμοκρασίας δ. στη θέα επικίνδυνων ζώων Μονάδες 4 4. Η "τρύπα του όζοντος" είναι επικίνδυνη για τον πλανήτη μας, επειδή : α.προκαλεί μείωση της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων β. δημιουργεί φαινόμενα ευτροφισμού στα υδάτινα οικοσυστήματα γ.επιτρέπει σε μεγαλύτερη ποσότητα υπεριώδους ακτινοβολίας να φτάνει στη Γη δ.προκαλεί την όξινη βροχή. Μονάδες 5

-4-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Β.Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα τον αριθμό της στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Ι ΙΙ α. ιός HIV 1. πενικιλίνη β. αντιγόνο 2. βλέννα γ. φλεγμονή 3. ανοσολογική ανεπάρκεια δ. αντιβιοτικό 4. αντίσωμα 5. σχηματισμός πύου

Μονάδες 8 ΘΕΜΑ 2ο Α.Να χαρακτηρίσετε κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν ως Σωστή ή Λανθασμένη, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης, το γράμμα Σ για τις σωστές ή το γράμμα Λ για τις λανθασμένες. 1.Το σάλιο και ο ιδρώτας ανήκουν στους μηχανισμούς ειδικής άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού. 2.Η "βιολογική μεγέθυνση" είναι η αύξηση της βιομάζας των οργανισμών ενός οικοσυστήματος. 3.Κατά τη λειτουργία του κύκλου του άνθρακα, τα μόρια που περιέχουν το στοιχείο αυτό, περιφέρονται κυκλικά στην ατμόσφαιρα. 4.Η απόρριψη ενός μοσχεύματος από το δέκτη του οφείλεται σε αντίδραση του ανοσοποιητικού του συστήματος. 5.Το φαινόμενο του θερμοκηπίου οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Μονάδες 10 Β.Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις, συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1.Η χορήγηση ορού (έτοιμα αντισώματα) εξασφαλίζει στον οργανισμό παθητική .................. . 2.Η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον ανθρώπινο οργανισμό ονομάζεται ................... . 3.Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις εσωτερικές του συνθήκες ονομάζεται ..................... . 4.Σε μια τροφική αλυσίδα, τα ζώα, που εξασφαλίζουν την απαραίτητη γι' αυτά ενέργεια τρώγοντας άλλους οργανισμούς, ονομάζονται ................... . 5.Το σύνολο των βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων μιας περιοχής που βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση, συγκροτούν ένα ................... . Μονάδες 15

-5-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Α.Στις ερωτήσεις 1-3, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το τρυπανόσωμα προκαλεί: α. δυσεντερία β. ελονοσία γ. ασθένεια του ύπνου δ. χολέρα. Μονάδες 4 2. Η εξασθένηση της στοιβάδας του όζοντος προκαλείται από: α. διοξείδιο του άνθρακα β. διοξείδιο του αζώτου γ. χλωροφθοράνθρακες δ. διοξείδιο του θείου. Μονάδες 4 3. Παθητική ανοσία επιτυγχάνεται με χορήγηση: α. ορού αντισωμάτων β. εμβολίου γ. αντιβιοτικού δ. ιντερφερόνης. Μονάδες 4 Β. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις 1 και 2. 1. Ποιος είναι ο ρόλος των παραγωγών, των καταναλωτών και των αποικοδομητών σ' ένα οικοσύστημα; Μονάδες 6 2. Τι είναι τα ενδοσπόρια; Μονάδες 2 Κάτω από ποιες περιβαλλοντικές συνθήκες σχηματίζονται τα ενδοσπόρια; Μονάδες 2 Ποιος είναι ο ρόλος των ενδοσπορίων; Μονάδες 3 ΘΕΜΑ 2ο 1. Να περιγράψετε τον πολλαπλασιασμό των ιών που το γενετικό τους υλικό είναι: α. DNA Μονάδες 6 β. RNA. Μονάδες 6 2. Να ορίσετε το φαινόμενο της οικολογικής διαδοχής. Μονάδες 3 Να περιγράψετε ένα παράδειγμα οικολογικής διαδοχής. Μονάδες 5 3. Πώς παρεμβαίνει ο άνθρωπος στο βιογεωχημικό κύκλο του άνθρακα; Μονάδες 5

-6-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ερωτήσεις 1-3, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Η γονόρροια προκαλείται από: α. ιό β. μύκητα γ. βακτήριο δ. πρωτόζωο. Μονάδες 4 2. Κατά τη διαδικασία της απονιτροποίησης: α. το αέριο άζωτο μετατρέπεται σε μορφές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αυτότροφους οργανισμούς β. το άζωτο επανέρχεται στον ατμοσφαιρικό αέρα γ. η αμμωνία μετατρέπεται σε χρησιμοποιήσιμες από τα φυτά αζωτούχες ενώσεις δ. στους υδρόβιους οργανισμούς παράγεται και αποβάλλεται διοξείδιο του άνθρακα. Μονάδες 4 3.Τα βακτήρια δεν διαθέτουν: α. ριβοσώματα β. κυτταρικό τοίχωμα γ. πυρήνα δ. πυρηνοειδές. Μονάδες 4 Β. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις 1,2 και 3. 1. Γιατί οι ιοί χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα; Μονάδες 5 2. Πώς πραγματοποιείται η αζωτοδέσμευση στα υδάτινα οικοσυστήματα; Μονάδες 4 3.Τι είναι η βιόσφαιρα; Μονάδες 4 ΘΕΜΑ 2ο 1. Με ποιους τρόπους οι βλεννογόνοι του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος συμβάλλουν στην προστασία του ανθρώπινου σώματος από την είσοδο μικροοργανισμών; Μονάδες 7 2. Τι είναι η ομοιόσταση; Μονάδες 2 Ποιοι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν τη διαταραχή της ομοιόστασης; Μονάδες 3

-7-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

3. Ποιες επιπτώσεις παρατηρούνται σ' ένα οικοσύστημα από την ελάττωση της συγκέντρωσης του όζοντος στη στρατόσφαιρα; Μονάδες 5 4. Να περιγράψετε τη βασική δομή μιας ανοσοσφαιρίνης. Μονάδες 8

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Τα βακτήρια διαθέτουν α. μιτοχόνδρια β. ριβοσώματα γ. χλωροπλάστες δ. πυρήνα Μονάδες 3 2. Ασθένεια βακτηριακής αιτιολογίας είναι α. το κοινό κρυολόγημα β. η ηπατίτιδα γ. η πολιομυελίτιδα δ. η γονόρροια Μονάδες 3 3. Η αδυναμία επαναφοράς της διαταραγμένης ομοιόστασης στα φυσιολογικά επίπεδα μπορεί σταδιακά να οδηγήσει σε α. συναισθηματική φόρτιση β. υψηλή αρτηριακή πίεση γ. αύξηση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα δ. θάνατο Μονάδες 3 4. Μεταξύ των παραγόντων στους οποίους στηρίζεται η μη ειδική άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού είναι α. τα Β λεμφοκύτταρα β. οι βλεννογόνοι γ. τα Τ λεμφοκύτταρα δ. τα αντισώματα

-8-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Μονάδες 3 5. Οι ιοί αποτελούνται από α. DNA και πολυσακχαρίτες β. νουκλεϊκό οξύ και πρωτεΐνες γ. RNA και πρωτεΐνες δ. νουκλεϊκό οξύ και κάποια επιπλέον γονίδια Μονάδες 3 Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα τον αριθμό της στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. α. β. γ. δ. ε.

Στήλη Ι R NA ιός μ ειξ ιολογικό κριτήριο Πενικιλίν η ασθένεια του ύ πνου τρύ πα του όζοντος

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Στήλη ΙΙ αντιβ ιοτικό χλω ροφ θοράνθρακες αντίστροφ η μεταγραφ άση αντιτετανικός ορός κατάταξ η σε είδος β λέννα τρυ πανόσω μ α

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ 2ο Α. Και οι τρεις φράσεις που ακολουθούν είναι λανθασμένες. Να τις μεταφέρετε στο τετράδιό σας, αφού πρώτα τις διατυπώσετε σωστά, λαμβάνοντας υπόψη σας ότι οι υπογραμμισμένες λέξεις δεν πρέπει να αλλάξουν. 1. Οι καταναλωτές πρώτης τάξης είναι είτε φυτοφάγα είτε σαρκοφάγα ζώα. Η τροφή τους είναι είτε οι παραγωγοί είτε οι αποικοδομητές. 2. Τα βακτήρια και οι μύκητες είναι ευκαρυωτικοί οργανισμοί. Μερικοί απ' αυτούς είναι παθογόνοι όπως λ.χ. το πλασμώδιο που προκαλεί τη χολέρα. 3. Τα αντισώματα είναι μεγάλα μόρια πολυσακχαριτών. Αποτελούνται από τέσσερις ανόμοιες πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες. Μονάδες 15 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Η διαδικασία διαμέσου της οποίας επιβιώνουν οι καλύτερα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον οργανισμοί, ενώ αντίθετα εξαφανίζονται οι λιγότερο προσαρμοσμένοι, ονομάζεται

-9-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

α. φυσική διαδικασία β. φυσική επιλογή γ. βιολογική συσσώρευση δ. βιολογική προσαρμογή Μονάδες 3 2. Στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς ανήκουν α. τα βακτήρια και οι μύκητες β. τα βακτήρια και τα πρωτόζωα γ. οι μύκητες και τα πρωτόζωα δ. οι μύκητες και οι ιοί Μονάδες 3 3. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου οφείλεται, κατά κύριο λόγο, σε αύξηση της συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα του α. διοξειδίου του θείου β. διοξειδίου του άνθρακα γ. οξυγόνου και του αζώτου δ. διοξειδίου του θείου και του οξυγόνου Μονάδες 3 4. Στις αντιμικροβιακές ουσίες που παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός δεν ανήκει α. η πενικιλίνη β. η προπερδίνη γ. η ιντερφερόνη δ. το συμπλήρωμα Μονάδες 3 5. Το μειξιολογικό κριτήριο επιτρέπει την α. ανάμιξη διαφορετικών πληθυσμών β. ταξινόμηση των μονογονικών οργανισμών γ. ταξινόμηση των βακτηρίων δ. ταξινόμηση των ανώτερων οργανισμών Μονάδες 3 Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα τον αριθμό της στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

α. β. γ. δ.

Στήλη Ι Γονόρροια Ασθένεια ύπνου Ελονοσία Πολιομυελίτιδα

1. 2. 3. 4. 5.

Στήλη ΙΙ Τρυπανόσωμα Ιός Μύκητας Βακτήριο Πλασμώδιο Μονάδες 10

ΘΕΜΑ 2ο Α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις δύο ενότητες που ακολουθούν αφού διαγράψετε λέξεις από τις ευρισκόμενες μέσα σε παρένθεση, έτσι ώστε η κάθε πρόταση που παραμένει να είναι σωστή. 1. Τα λεμφοκύτταρα, μία κατηγορία (λευκοκυττάρων / ερυθροκυττάρων), είναι υπεύθυνα για την ανοσολογική αντίδραση. Από αυτά τα Β λεμφοκύτταρα εκκρίνουν (αντιγόνα / αντισώματα) και είναι υπεύθυνα για την (χυμική / κυτταρική) ανοσία. Τα Τ λεμφοκύτταρα είναι υπεύθυνα για την (χυμική / κυτταρική) ανοσία. Η ανοσολογική αντίδραση σταματά με τη βοήθεια των (κυτταροτοξικών / κατασταλτικών) Τ λεμφοκυττάρων. Μονάδες 5 2. Το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας οφείλεται στον ιό (AIDS / HIV). Ο ιός αυτός είναι ένας (RNA / DNA) ιός, περιβάλλεται από (κυτταρικό τοίχωμα / έλυτρο) και μεταδίδεται κυρίως με το σπέρμα και το (αίμα / σάλιο).

-10-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Μονάδες 4 Β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1. Τα βακτήρια συχνά σχηματίζουν συσσωματώματα, τις ................. . Η περιοχή του κυττάρου στην οποία βρίσκεται συγκεντρωμένο το DNA των βακτηρίων ονομάζεται .................. Τα βακτήρια κάτω από αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες σχηματίζουν ................. . Μονάδες 6 2. Κάθε αντίσωμα αποτελείται από τέσσερις ................. αλυσίδες από τις οποίες οι δύο είναι μεγαλύτερες και ονομάζονται ................. αλυσίδες. Μονάδες 4 3. Σύμφωνα με τη θεωρία του Λαμάρκ οι αρχές με βάση τις οποίες εξελίσσονται οι οργανισμοί είναι α. της ................. και της ................. των οργάνων και β. της κληρονόμησης των ................. χαρακτηριστικών. Μονάδες 6 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Ποιο από τα παρακάτω στοιχεία θεωρείται μικροθρεπτικό; α. άνθρακας β. οξυγόνο γ. άζωτο δ. ιώδιο. Μονάδες 5 2. Τα ενδοσπόρια σχηματίζονται από: α. φυτά β. DNA ιούς γ. βακτήρια δ. RNA ιούς. Μονάδες 5 3. Ποιο από τα παρακάτω όργανα χαρακτηρίζεται πρωτογενές λεμφοειδές όργανο; α. σπλήνας β. αμυγδαλές γ. θύμος αδένας δ. γαστρεντερικός σωλήνας. Μονάδες 5 4. Μεγάλες ποσότητες ανοσοσφαιρινών εκκρίνονται από: α. φυσικά κύτταρα φονιάδες β. μακροφάγα γ. πλασματοκύτταρα δ. βοηθητικά Τ λεμφοκύτταρα. Μονάδες 5 5. Κατά την απονιτροποίηση: α. το μοριακό άζωτο μετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα β. η αμμωνία μετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα γ. οι πρωτεΐνες διασπώνται σε αμμωνία δ. τα νιτρικά ιόντα μετατρέπονται σε μοριακό άζωτο. Μονάδες 5

-11-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΘΕΜΑ 2ο 1. Να αναφέρετε τους μηχανισμούς δράσης των αντιβιοτικών. Μονάδες 15 2. Γιατί τα τροπικά δάση είναι τελείως ακατάλληλα για γεωργία; Μονάδες 4 3. Με ποια κριτήρια κατατάσσονται δύο οργανισμοί στο ίδιο είδος; Μονάδες 6

-12-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Ποιος από τους παρακάτω οργανισμούς δεν μπορεί να θεωρηθεί σαπροβιοτικός; α. φυτοπλαγκτόν β. έντομο γ. μύκητας δ. βακτήριο. Μονάδες 5 2. Ο ιός που προκαλεί το AIDS ανήκει στους: α. ερπητοϊούς β. ευλογοϊούς γ. πικορνοϊούς δ. ρετροϊούς. Μονάδες 5 3. Ποιον από τους παρακάτω κυτταρικούς σχηματισμούς δεν διαθέτουν τα βακτήρια; α. ριβοσώματα β. κυτταρικό τοίχωμα γ. ενδοπλασματικό δίκτυο δ. πυρηνοειδές. Μονάδες 5 4. Ποια από τις παρακάτω ουσίες εθίζει; α. λεμφοκίνη β. πενικιλλίνη γ. συμπλήρωμα δ. θεοφυλλίνη. Μονάδες 5 5. Το κύριο αίτιο για τη μείωση της στιβάδας του όζοντος είναι: α. το διοξείδιο του άνθρακα β. οι χλωροφθοράνθρακες γ. τα νιτρικά ιόντα δ. το άζωτο. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 1. α. Τι είναι ορός; Μονάδες 3 β. Από ποια διαδικασία προέρχονται οι οροί; Μονάδες 3 γ. Ποιοι οροί θεωρούνται ως οι καταλληλότεροι για τον άνθρωπο και γιατί; Μονάδες 3 2. α. Τι είναι εμβόλια; Μονάδες 3 β. Τι μπορεί να περιέχουν τα εμβόλια; Μονάδες 3

-13-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

γ. Να εξηγήσετε σε ποια ιδιότητα του ανοσοβιολογικού συστήματος στηρίζεται η λειτουργία των εμβολίων. Μονάδες 4 3. Να αναφέρετε τους παράγοντες που οδηγούν στην αλλαγή της γενετικής δομής των πληθυσμών. Μονάδες 5 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Τα βακτήρια διαθέτουν α. ενδοπλασματικό δίκτυο. β. κυτταρικό τοίχωμα. γ. διακριτό πυρήνα. δ. μιτοχόνδρια. Μονάδες 3 2. Το Μεσογειακό κλίμα χαρακτηρίζεται από α. καύσωνες που εναλλάσσονται με καταρρακτώδεις βροχές. β. θερμό και ξηρό καλοκαίρι και ήπιο, υγρό χειμώνα. γ. τροπικά καλοκαίρια, και χειμώνες με αρκετή ηλιοφάνεια. δ. ζεστές θαλάσσιες μάζες το χειμώνα και δροσερές το καλοκαίρι. Μονάδες 3 3. Οι οροί που χρησιμοποιούνται για την παθητική ανοσοποίηση, περιέχουν α. έτοιμα τα αντιγόνα της συγκεκριμένης ασθένειας. β. λεμφοκύτταρα που αντιμετωπίζουν την προσβολή. γ. έτοιμα αντισώματα. δ. μακροφάγα ικανά να καταστρέψουν τον παθογόνο παράγοντα. Μονάδες 3 4. Ως "τρύπα του όζοντος" χαρακτηρίζουμε α. την τρύπα που προκαλείται σε ένα αρχαίο μνημείο από το όζον που παράγουν οι κινητήρες εσωτερικής καύσης. β. τη μείωση του πάχους της στιβάδας του όζοντος στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. γ. τη διάβρωση των ψυκτικών μηχανημάτων από τους χλωροφθοράνθρακες. δ. μια μορφή ρύπανσης που απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία που φτάνει στη Γη. Μονάδες 3 5. Στον κύκλο του νερού συμμετέχει άμεσα α. η ηχορύπανση. β. ο ευτροφισμός. γ. η διαπνοή των φυτών. δ. η αζωτοδέσμευση. Μονάδες 3 Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα τον αριθμό της στήλης ΙΙ που δημιουργεί τη σωστή αντιστοίχιση.

α. β. γ.

-14-

Στήλη Ι αντιβιοτικό εμβόλιο καφεΐνη

1. 2. 3.

Στήλη ΙΙ μετάδοση ιού του Α IDS μορφίνη εθισμός

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ.

μετάγγιση αίματος

4. 5. 6.

αντιμικροβιακός παράγοντας βαρβιτουρικό ενεργητική ανοσία Μονάδες 10

-15-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΘΕΜΑ 2ο Α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την ενότητα που ακολουθεί, αφού διαγράψετε λέξεις από τις ευρισκόμενες μέσα σε παρένθεση, έτσι ώστε κάθε πρόταση να παραμένει σωστή. Η συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων τοξικών ουσιών στους (ανώτερους/κατώτερους) καταναλωτές ονομάζεται (βιοαποικοδόμηση/βιοσυσσώρευση). Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται σε περιπτώσεις ουσιών που (βιοδιασπώνται/δε βιοδιασπώνται), όπως το (αντιβιοτικό/εντομοκτόνο) DDT. Μονάδες 10 Β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1. ..................... είναι η υπερευαισθησία του ανοσοποιητικού συστήματος σε αντιγόνα που φυσιολογικά δε δημιουργούν προβλήματα. Τέτοια αντίδραση προκαλείται από τα ..................................... . Μονάδες 5 2. ............................. είναι το σύνολο των πληθυσμών διαφορετικών ειδών που συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν σε συγκεκριμένο χώρο όπου, μαζί με τα αβιοτικά στοιχεία του περιβάλλοντος, συγκροτούν το ............... . Μονάδες 5 3. Στη βιόσφαιρα οι οργανισμοί δεσμεύουν άνθρακα από την ατμόσφαιρα με τη διαδικασία της ............... , ενώ το άζωτο με τη διαδικασία της ............... . Μονάδες 5 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Τα κύτταρα που παράγουν ιντερφερόνες έχουν μολυνθεί από: α. βακτήρια β. ιούς γ. πλασμώδια δ. πρωτόζωα. Μονάδες 5 2. Η σύφιλη οφείλεται σε: α. βακτήρια β. πρωτόζωα γ. μύκητες δ. ιούς. Μονάδες 5 3. Ως καταναλωτές πρώτης τάξεως χαρακτηρίζονται: α. τα σαρκοφάγα ζώα β. τα βακτήρια και οι μύκητες γ. τα φυτοφάγα ζώα δ. οι αποικοδομητές. Μονάδες 5 4. Το φυτοπλαγκτόν ανήκει: α. στους παραγωγούς β. στους καταναλωτές γ. στους αποικοδομητές δ. στα πρωτόζωα. Μονάδες 5

-16-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

5. Τα λοιμώδη νοσήματα οφείλονται: α. στην υπεριώδη ακτινοβολία β. σε ακραίες τιμές θερμοκρασίας γ. σε παθογόνους μικροοργανισμούς δ. στη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 1. Τι είναι τα δερματόφυτα; Μονάδες 5 2. Με ποιους τρόπους μεταδίδεται το AIDS; Μονάδες 4 3. Να ορίσετε το φαινόμενο της αλλεργίας. Μονάδες 5 4. Τι ονομάζεται οικοσύστημα; Μονάδες 6 5. Να αναφέρετε τις συνέπειες του φαινομένου της όξινης βροχής. Μονάδες 5 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1. Το τοξόπλασµα είναι : α. βακτήριο β. ιός γ. µύκητας δ. πρωτόζωο. Μονάδες 5 2. Η ασθένεια του AIDS οφείλεται σε : α. ρετροϊό β. ερπητοϊό γ. µύκητα δ. πρωτόζωο. Μονάδες 5 3. Η εξασθένιση της στιβάδας του όζοντος δηµιουργείται από : α. τους χλωροφθοράνθρακες β. το διοξείδιο του άνθρακα γ. τα οξείδια του αζώτου δ. το θειώδες οξύ. Μονάδες 5 4. Το ζωοπλαγκτόν ανήκει στους : α. παραγωγούς β. καταναλωτές γ. αβιοτικούς παράγοντες δ. ιούς. Μονάδες 5

-17-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

5. Πρωτογενή λεµφικά όργανα είναι: α. ο µυελός των οστών και οι λεµφαδένες β. ο µυελός των οστών και ο θύµος αδένας γ. οι αµυγδαλές και οι λεµφαδένες δ. ο θύµος αδένας και ο σπλήνας. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 1. Ποιες παθολογικές καταστάσεις ονοµάζονται αυτοάνοσα νοσήµατα; Μονάδες 5 2. Τι µελετά η επιστήµη της οικολογίας; Μονάδες 4 3. Για ποιους λόγους ερηµοποιείται ένα οικοσύστηµα; Μονάδες 6 4. Τι είναι η οµοιόσταση; Μονάδες 5 5. Ποιο οικοσύστηµα χαρακτηρίζεται ως φρυγανικό; Μονάδες 5 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Το πλασμώδιο είναι α. προκαρυωτικός οργανισμός. β. μονοκύτταρος ευκαρυωτικός μικροοργανισμός. γ. παθογόνος ιός. δ. μονόκλωνο DNA. Μονάδες 3 2. Ο πολλαπλασιασμός των ιών γίνεται α. μόλις αυτοί εγκαταλείψουν το κύτταρο στο οποίο παρασιτούν. β. στο εσωτερικό του κυττάρου – ξενιστή. γ. πριν αυτοί εισβάλουν στο κύτταρο – ξενιστή. δ. όταν έχουν αποθηκεύσει τα απαραίτητα για το σκοπό αυτό νουκλεοτίδια από το εξωτερικό περιβάλλον. Μονάδες 3 3. Στο φρυγανικό οικοσύστημα συναντάμε α. καλλιεργούμενα είδη όπως το σιτάρι και το κριθάρι. β. φυτικά είδη που απαιτούν συχνές βροχοπτώσεις. γ. φυτά όπως το θυμάρι, η ρίγανη, η λαδανιά κ.ά. . δ. φυτικά είδη που έχουν τη μεγαλύτερη παραγωγικότητα που έχει καταγραφεί στον πλανήτη. Μονάδες 3 4. Το δέρμα του ανθρώπου α. παράγει λεμφοκύτταρα. β. εκκρίνει υδροχλωρικό οξύ. γ. προκαλεί τον πυρετό. δ. εμποδίζει αποτελεσματικά την είσοδο μικροβίων στον οργανισμό. Μονάδες 3 5. Η ρύθμιση του επιπέδου του CO2 στο αίμα του ανθρώπου γίνεται με α. την πρόσληψη τροφής. β. την αποβολή υγρασίας από το δέρμα. γ. ομοιοστατικό μηχανισμό. δ. αύξηση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα.

-18-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Μονάδες 3 Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της στήλης Ι και, δίπλα σε κάθε γράμμα, τον αριθμό της στήλης ΙΙ που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση.

α. β. γ. δ.

Στήλη Ι αυτοάνοσα νοσήματα τροφική αλυσίδα μεταμόσχευση οργάνων πληθυσμοί

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Στήλη ΙΙ ροή ενέργειας ιστοσυμβατότητα βιοκοινότητα ρευματοειδής αρθρίτιδα αβιοτικοί παράγοντες ιντερφερόνη

Μονάδες 10 ΘΕΜΑ 2ο Α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο, αφού συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις Η ιδιότητα των ψυχανθών να φέρουν στις ρίζες τους αζωτοδεσμευτικά βακτήρια οδήγησε τους καλλιεργητές στην παραδοσιακή γεωργική πρακτική της ____________. Η εναλλαγή στην καλλιέργεια ____________ και ψυχανθών οδηγεί στον εμπλουτισμό του εδάφους με ____________. Άλλος οικολογικός τρόπος εμπλουτισμού του εδάφους σε ανόργανα θρεπτικά συστατικά είναι η ____________. Μονάδες 10 Β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την ενότητα που ακολουθεί, αφού διαγράψετε έναν από τους δύο ευρισκόμενους μέσα στην παρένθεση όρους, έτσι ώστε κάθε πρόταση να είναι σωστή. 1. Η απομάκρυνση του νερού από την επιφάνεια των φύλλων μέσω των στομάτων τους ονομάζεται (επιδερμική εξάτμιση/διαπνοή). Μονάδες 5 2. Χημικές ουσίες που απελευθερώνονται είτε από τραυματισμένα κύτταρα είτε από τους εισβολείς – μικροοργανισμούς, προσελκύουν (φαγοκύτταρα/ κατασταλτικά Τ-λεμφοκύτταρα) τα οποία φτάνουν με την κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή (της φλεγμονής/του μυελού των οστών). Μονάδες 10 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση που συµπληρώνει σωστά την ηµιτελή πρόταση. 1. Οι οροί περιέχουν… α. αντιγόνα. β. Β λεµφοκύτταρα. γ. αντισώµατα. δ. λυσοζύµη.

-19-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Μονάδες 5 2. Η πολυοµυελίτιδα οφείλεται σε … α. βακτήριο. β. ιό. γ. πρωτόζωο. δ. µύκητα. Μονάδες 5 3. Ο ιός HIV περιέχει… α. DNA. β. RNA. γ. DNA και αντίστροφη µεταγραφάση. δ. RNA και αντίστροφη µεταγραφάση. Μονάδες 5 4. Το φαινόµενο του θερµοκηπίου οφείλεται σε αυξηµένη συγκέντρωση στην ατµόσφαιρα του … α. µονοξειδίου του αζώτου. β. διοξειδίου του άνθρακα. γ. διοξειδίου του θείου. δ. διοξειδίου του αζώτου. Μονάδες 5 5.Στο φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης η συγκέντρωση της µη βιοδιασπώµενης ουσίας …. α. ελαττώνεται, όσο προχωράµε στα ανώτερα τροφικά επίπεδα. β. αυξάνεται, όσο προχωράµε στα ανώτερα τροφικά επίπεδα. γ. παραµένει σταθερή σε όλα τα τροφικά επίπεδα. δ. παραµένει σταθερή, επειδή µεταβολίζεται. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Ποιο είναι το κριτήριο, στις περισσότερες περιπτώσεις, για να χαρακτηριστεί ένας ρύπος απειλή για το περιβάλλον; Μονάδες 5 2. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας στους οργανισµούς; Μονάδες 5 3. Ένα από τα συµπτώµατα µε τα οποία εκδηλώνεται η φλεγµονή, µετά τον τραυµατισµό του δέρµατος από αιχµηρό αντικείµενο και την είσοδο παθογόνων µικροοργανισµών, είναι και ο πόνος. Πού οφείλεται το σύµπτωµα αυτό; Μονάδες 5 4. Πώς προκαλείται το φωτοχηµικό νέφος; Μονάδες 5 5. Με ποιους τρόπους µπορεί να µεταδοθεί η ηπατίτιδα C; Μονάδες 5 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 Α. Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση που συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Το πρωτόζωο που προκαλεί την ασθένεια του ύπνου είναι ... α. το πλασμώδιο β. το τοξόπλασμα γ. το τρυπανόσωμα δ. η αμοιβάδα Μονάδες 5

-20-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

2. Αντισώματα παράγονται από τα ... α. Τ - λεμφοκύτταρα β. Β - λεμφοκύτταρα γ. ουδετερόφιλα δ. μακροφάγα Μονάδες 5

-21-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

3. Αυτοάνοσο νόσημα είναι η ... α. πολιομυελίτιδα β. γονόρροια γ. ρευματοειδής αρθρίτιδα δ. πνευμονική καντιντίαση. Μονάδες 5 4. Οι οργανισμοί μιας περιοχής που ανήκουν στο ίδιο είδος αποτελούν ... α. ένα οικοσύστημα β. ένα βιότοπο γ. μία βιοκοινότητα δ. έναν πληθυσμό Μονάδες 5 5. Τα φυτά προσλαμβάνουν το άζωτο από το έδαφος με τη μορφή ... α. μοριακού αζώτου β. ουρίας γ. αμμωνίας δ. νιτρικών ιόντων Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2 Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Ποιες ουσίες παράγονται από τους αδένες του δέρματος και ποια η δράση τους; Μονάδες 7 2. Ποια είναι η επιρροή του θορύβου στην υγεία του ανθρώπου; Μονάδες 6 3. Ποια είναι τα «κριτήρια του Κοχ»; Μονάδες 6 4. Ποιες είναι οι πιθανές πορείες που είναι δυνατόν να ακολουθήσει το νερό που πέφτει στην ξηρά; Μονάδες 6 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Στις ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της φράσης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στο σωστό συµπλήρωµ ά της. 1. Στους ευκαρυωτικούς οργανισµούς ανήκουν α. τα βακτήρια και οι ιοί. β. οι µύκητες και τα πρωτόζωα. γ. τα πρωτόζωα και οι ιοί. δ. τα βακτήρια και τα πρωτόζωα. Μονάδες 5 2. Αντιγόνο είναι µία ξένη ουσία που α. υπάρχει µόνο σε βακτήρια. β. προκαλεί ανοσοβιολογική απόκριση του οργανισµού. γ. δεν υπάρχει στους ανθρώπους. δ. υπάρχει µόνο στη γύρη των ανθέων. Μονάδες 5 3. Βασικός παράγοντας που οδηγεί το µεσογειακό οικοσύστηµα σε ερηµοποίηση είναι α. η αλόγιστη λίπανση. β. οι πυρκαγιές και η υπερβόσκηση. γ. οι συνεχείς βροχοπτώσεις. δ. η έντονη κοσµική ακτινοβολία. Μονάδες 5

-22-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

4. Η περιοχή του µορίου του αντισώµατος που συνδέεται µε το αντιγόνο ονοµάζεται α. µεταβλητή περιοχή. β. σταθερή περιοχή. γ. βαριά περιοχή. δ. πρωτογενής περιοχή. Μονάδες 5 5. Ο ιός της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας του ανθρώπου (HIV) µεταδίδεται µε α. κατανάλωση µολυσµένων τροφίµων. β. επαφή µε αστικά λύµατα. γ. µετάγγιση µολυσµένου αίµατος. δ. τσίµπηµα µολυσµένου εντόµου. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Α. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας την ενότητα που ακολουθεί, αφού διαγράψετε έναν από τους δύο ευρισκόµενους µέσα στην παρένθεση όρους, έτσι ώστε κάθε πρόταση να είναι σωστή. Ο άνθρακας εισέρχεται στο οικοσύστηµα µε τη µορφή (διοξειδίου / µονοξειδίου) του άνθρακα. Αυτό παραλαµβάνεται από τους (καταναλωτές / παραγωγούς), προκειµένου να µετατραπεί µε τη διαδικασία της (φωτοσύνθεσης / αναπνοής), σε (γλυκόζη / πρωτεΐνες). Μονάδες 8 Β. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις και να συµπληρώσετε τα κενά µε τις κατάλληλες λέξεις. 1. Οι οργανισµοί ενός οικοσυστήµατος, οι οποίοι ανήκουν στο ίδιο είδος, αποτελούν έναν______________ Μονάδες 2 2. Οι παραγωγοί είναι οργανισµοί που φωτοσυνθέτουν και γι’ αυτό χαρακτηρίζονται ως _______________ οργανισµοί. Μονάδες 2 3. Ο ρυθµός µε τον οποίο οι οργανισµοί ενός οικοσυστήµατος παράγουν οργανική ύλη χαρακτηρίζεται ως _______________του οικοσυστήµατος. Μονάδες 2 4. Το δέρµα περιέχει δύο ειδών αδένες: τους _________________ και τους _______________ Μονάδες 2 5. Βασικό χαρακτηριστικό των _______________ είναι ότι λειτουργούν ως υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα. Μονάδες 2 6. Οι επαναλαµβανόµενες κυκλικές πορείες των______________χηµικών στοιχείων στα οικοσυστήµατα χαρακτηρίζονται ως ____________ ____________ . Μονάδες 2 Γ. Τι είναι η λυσοζύµη και πού οφείλεται η αντιµικροβιακή δράση της; Μονάδες 5

-23-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Στις ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της φράσης και, δίπλα του, το γράµµα που αντιστοιχεί στο σωστό συµπλήρωµά της. 1. Τα πρωτόζωα είναι α. οι πρώτοι οργανισµοί των τροφικών αλυσίδων. β. προκαρυωτικοί οργανισµοί µε ελικοειδές σχήµα. γ. µονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισµοί. δ. πρόδροµες µορφές παθογόνων ιών. Μονάδες 5 2. Ο βλεννογόνος της αναπνευστικής οδού αποτελεί φραγµό στην είσοδο µικροοργανισµών στον οργανισµό επειδή α. εκκρίνει τη βακτηριοκτόνο ουσία λυσοζύµη. β. διαθέτει βλεφαριδοφόρο επιθήλιο. γ. παράγει υδροχλωρικό οξύ. δ. παράγει µακροφάγα κύτταρα. Μονάδες 5 3. Η µεγάλη επιτυχία των µεταµοσχεύσεων οφείλεται και στη χρήση α. ανοσοκατασταλτικών φαρµάκων. β. µοσχευµάτων από ζωικούς οργανισµούς. γ. µικροοργανισµών που προστατεύουν το µόσχευµα. δ. γενετικά τροποποιηµένων ανθρώπινων οργάνων. Μονάδες 5 4. Βιότοπος ονομάζεται α. μια περιοχή που φιλοξενεί ζωικούς οργανισμούς. β. η περιοχή στην οποία ζει ένας πληθυσμός ή μία βιοκοινότητα. γ. κάθε οικοσύστημα. δ. μια περιοχή στην οποία διεξάγεται βιολογική έρευνα. Μονάδες 5 5. Η βιολογική αζωτοδέσμευση πραγματοποιείται από α. ελεύθερους ή συμβιωτικούς μικροοργανισμούς. β. μηρυκαστικά που ζουν σ’ έναν αγρό. γ. απονιτροποιητικά βακτήρια. δ. μικρά φυτά που δεσμεύουν το άζωτο της ατμόσφαιρας. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Α. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις, αφού συµπληρώσετε τα κενά µε τις κατάλληλες λέξεις. 1. Οι μικροοργανισμοί οι οποίοι, προκειμένου να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν, περνούν μέρος ή ολόκληρη τη ζωή τους στο εσωτερικό κάποιου πολυκύτταρου οργανισμού, ονομάζονται___________ και ο οργανισμός που τους “φιλοξενεί”____________ Μονάδες 4 2. Τα νοσήματα που προκαλούνται στον άνθρωπο από παθογόνους μύκητες ονομάζονται ______________ Τα ____________ αποτελούν μια ειδική κατηγορία μυκήτων που προσβάλλουν το δέρμα, ιδιαίτερα το τριχωτό μέρος της κεφαλής. Μονάδες 4

-24-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

3. Όταν κάποιος ιός µολύνει ένα κύτταρο, προκαλεί την παραγωγή ειδικών πρωτεϊνών, των ______________ Σε πρώτο στάδιο οι πρωτεΐνες αυτές ανιχνεύονται στο ____________ του µολυσµένου κυττάρου. Μονάδες 4 4. Ο ιός HIV έχει ικανότητα να ____________ µε ταχύτατους ρυθµούς. Αυτό καθιστά αδύνατη την αντιµετώπισή του από το____________ ____________ του ανθρώπου και δυσκολεύει τη θεραπεία του συνδρόµου. Μονάδες 4 5. Τα ερηµικά οικοσυστήµατα βρίσκονται εκεί όπου η ____________είναι πολύ χαµηλή. Τα οικοσυστήµατα αυτά προκύπτουν συχνά από ανθρώπινες παρεµβάσεις που οδηγούν στην_____________ Μονάδες 4 Β. Στον ανθρώπινο οργανισµό υπάρχουν οµοιοστατικοί µηχανισµοί. Τι ρυθµίζουν οι µηχανισµοί αυτοί; ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον ανθρώπινο οργανισμό χαρακτηρίζεται ως … α. λοίμωξη. β. αλλεργία. γ. μόλυνση. δ. μετάδοση. Μονάδες 5 2. Στο σάλιο, στον ιδρώτα και στα δάκρυα υπάρχει … α. βλέννα. β. συμπλήρωμα. γ. ιντερφερόνη. δ. λυσοζύμη. Μονάδες 5 3. Στα πρωτογενή λεμφικά όργανα ανήκει … α. ο σπλήνας. β. οι αμυγδαλές. γ. ο μυελός των οστών. δ. το πάγκρεας. Μονάδες 5 4. Ως ανεστραμμένη πυραμίδα μπορεί να χαρακτηριστεί … α. μια τροφική πυραμίδα ενέργειας. β. μια τροφική πυραμίδα βιομάζας. γ. μια τροφική πυραμίδα πληθυσμού με παρασιτικές σχέσεις. δ. κάθε τροφική πυραμίδα ενέργειας και βιομάζας. Μονάδες 5 5. Η εξασθένηση της στοιβάδας του όζοντος οφείλεται … α. στους χλωροφθοράνθρακες. β. στους υδροφθοράνθρακες. γ. στην υπεριώδη ακτινοβολία.

-25-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

δ. στην υπέρυθρη ακτινοβολία. Μονάδες 5

-26-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Πώς δημιουργείται η όξινη βροχή; Μονάδες 7 2. Ποιοι παράγοντες ευνοούν την εκδήλωση πυρκαγιάς στα μεσογειακά οικοσυστήματα; Μονάδες 6 3. Γιατί τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά έναντι των ιών; Μονάδες 6 4. Ποιοι κανόνες προσωπικής και δημόσιας υγιεινής, σε σχέση με τη διατροφή, αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών που οφείλονται σε παθογόνους μικροοργανισμούς; Μονάδες 6 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Η ασθένεια χολέρα οφείλεται σε ... α. βακτήριο. β. ιό. γ. μύκητα. δ. πρωτόζωο. Μονάδες 5 2. Οι ιοί έχουν την ικανότητα να πολλαπλασιάζονται … α. στις τροφές. β. μόνο έξω από τα κύτταρα του ξενιστή. γ. μόνο μέσα στα κύτταρα του ξενιστή. δ. στην ατμόσφαιρα. Μονάδες 5 3. Μετά την επανέκθεση του ανθρώπινου οργανισμού στο ίδιο αλλεργιογόνο, ειδικά κύτταρά του παράγουν … α. ιντερφερόνες. β. λυσοζύμη. γ. προπερδίνη. δ. ισταμίνη. Μονάδες 5

-27-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

4. Τεχνητά οικοσυστήματα είναι … α. τα δέλτα των ποταμών. β. οι καλλιεργούμενοι αγροί. γ. οι κοραλλιογενείς ύφαλοι. δ. τα τροπικά δάση. Μονάδες 5 5. Η εναλλαγή στην καλλιέργεια σιτηρών και ψυχανθών χαρακτηρίζεται ως … α. ευτροφισμός. β. αμειψισπορά. γ. βιοσυσσώρευση. δ. αγρανάπαυση. Μονάδες 5

-28-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Ποια είναι η δομή των βακτηρίων; Μονάδες 8 2. Ποιες προφυλάξεις πρέπει να παίρνει ο άνθρωπος, για να περιοριστεί η μετάδοση της ασθένειας AIDS; Μονάδες 8 3. Γιατί δεν είναι πάντοτε εύκολη η κατάταξη των καταναλωτών στα τροφικά επίπεδα; Μονάδες 9 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Στις ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της βασικής φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Αποικοδομητές καλούνται α. οι οργανισμοί που τρέφονται με νεκρή οργανική ύλη. β. όλοι οι ετερότροφοι οργανισμοί. γ. οι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί. δ. οι καταναλωτές τρίτης ή μεγαλύτερης τάξης. Μονάδες 3 2. Τα βακτήρια διαθέτουν α. πυρήνα. β. ριβοσώματα. γ. μιτοχόνδρια. δ. χλωροπλάστες. Μονάδες 3 3. Στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς ανήκουν α. τα βακτήρια και τα πρωτόζωα. β. τα πρωτόζωα και οι ιοί. γ. οι μύκητες και οι ιοί. δ. τα πρωτόζωα και οι μύκητες. Μονάδες 3 4. Τα ενδοσπόρια σχηματίζονται από α. φυτά.

-29-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

β. πρωτόζωα. γ. βακτήρια. δ. ιούς. Μονάδες 3 5. Αυτότροφος οργανισμός είναι α. ο βάτραχος. β. το τοξόπλασμα. γ. ο κότσυφας. δ. το θυμάρι. Μονάδες 3

-30-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα έναν από τους αριθμούς της στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση.

α.

Στήλη Ι ιός

Στήλη ΙΙ γονιμοποίηση

β.

φωτοσύνθεση

αποψίλωση

γ.

πλασμώδιο

δέσμευση CO2

δ.

ζυγωτό

ακυτταρική μορφή ζωής

ε.

αλλεργία

κεράτινη στιβάδα

γύρη

ελονοσία

ΘΕΜΑ 2ο Α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις, συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1. Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος ονομάζεται ............................ . Μονάδες 3 2. Στο βλεννογόνο του ..................... εκκρίνεται υδροχλωρικό οξύ που έχει αντιμικροβιακή δράση. Μονάδες 3 3. Οι παράγοντες που προκαλούν αλλεργία ονομάζονται ........................ . Μονάδες 3 4. Ο ρυθμός με τον οποίο οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος παράγουν οργανική ύλη αποτελεί την ..................... του οικοσυστήματος. Μονάδες 3 5. Η εναλλαγή στην καλλιέργεια σιτηρών και ψυχανθών εμπλουτίζει το έδαφος με άζωτο και ονομάζεται ........................... . Μονάδες 3

Β. Να χαρακτηρίσετε κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν ως Σωστή ή Λανθασμένη, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης, το γράμμα Σ, αν αυτή είναι σωστή, ή το γράμμα Λ, αν αυτή είναι λανθασμένη. 1. Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που οδηγούν ένα οικοσύστημα σε ερημοποίηση είναι οι πυρκαγιές. Μονάδες 2

-31-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

2. Ο πυρετός είναι αντίδραση του οργανισμού που εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό και τη λειτουργία των λεμφοκυττάρων. Μονάδες 2 3. Το φαινόμενο του ευτροφισμού λόγω υπερβολικής χρήσης λιπασμάτων παρατηρείται σε γεωργικά εδάφη. Μονάδες 2 4.Η ισταμίνη, μεταξύ άλλων, διεγείρει την εκκριτική δραστηριότητα των βλεννογόνων αδένων. Μονάδες 2 5. Οι μύκητες είναι μικροοργανισμοί που περιβάλλονται από έλυτρο. Μονάδες 2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Για τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της βασικής φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Το βακτήριο Ε. coli παράγει α. ιντερφερόνες. β. βιταμίνη Ε. γ. βιταμίνη Κ. δ. ισταμίνη. Μονάδες 3 2. Ασθένεια που προκαλείται από ιό είναι η α. χολέρα. β. γονόρροια. γ. πολιομυελίτιδα. δ. ελονοσία. Μονάδες 3 3. Από το βλεννογόνο της αναπνευστικής οδού εκκρίνεται α. βλέννα. β. γαλακτικό οξύ. γ. λιπαρά οξέα.

-32-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. υδροχλωρικό οξύ. Μονάδες 3 4. Τα φυτά προσλαμβάνουν το άζωτο από το έδαφος με τη μορφή α. νιτρικών ιόντων. β. αμμωνίας. γ. ουρικού οξέος. δ. μοριακού αζώτου. Μονάδες 3 5. Αυτότροφος οργανισμός είναι α. κάθε αρπακτικό ζώο. β. το τοξόπλασμα. γ. ένας πλάτανος. δ. κάθε μύκητας. Μονάδες 3 Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και, δίπλα σε κάθε γράμμα, έναν από τους αριθμούς της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. ∆ύο στοιχεία της Στήλης ΙΙ περισσεύουν. α.

Στήλη Ι RNA ιός

Στήλη ΙΙ οίδημα

β.

δερματόφυτα

ελαφριά αλυσίδα

γ.

μεταμόσχευση

αμμωνία

δ.

φλεγμονή

ιστοσυμβατότητα

ε.

νιτροποιητικά βακτήρια 5.

αντίστροφη μεταγραφάση

τριχωτό κεφαλής

παραγωγικότητα

-33-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Μονάδες 10 ΘΕΜΑ 2ο Α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1. Τα οικοσυστήματα στα οποία επικρατούν φυτά όπως το θυμάρι, η ρίγανη, η λαδανιά και άλλα ονομάζονται . Μονάδες 3 2. Τα αζωτοδεσμευτικά βακτήρια ζουν συμβιωτικά στις ρίζες των ψυχανθών σε ειδικά εξογκώματα που ονομάζονται . Μονάδες 3 3. Τα Τ-λεμφοκύτταρα τα οποία σταματούν την ανοσοβιολογική απόκριση μετά την επιτυχή αντιμετώπιση του αντιγόνου ονομάζονται Μονάδες 3 4. Το γενετικό υλικό των βρίσκεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή που ονομάζεται πυρηνική περιοχή. Μονάδες 3 5. Η ερημοποίηση μπορεί να συμβεί στα οικοσυστήματα από τις πυρκαγιές και την υπερβόσκηση. Μονάδες 3 Β. Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν ως Σωστή ή Λανθασμένη, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης, το γράμμα Σ, αν αυτή είναι σωστή, ή το γράμμα Λ, αν αυτή είναι λανθασμένη. 1. Τα βακτήρια σχηματίζουν υφές. Μονάδες 2 2. Αυτοάνοσο νόσημα είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Μονάδες 2 3. Η δράση των βοηθητικών αλλά και των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων αποτελεί τη χυμική ανοσία. Μονάδες 2 4. Οι αποικοδομητές μετατρέπουν την οργανική ύλη σε ανόργανη. Μονάδες 2 5. Οι δύο πιο οικολογικοί τρόποι εμπλουτισμού του εδάφους σε άζωτο είναι η αγρανάπαυση και ο ευτροφισμός. Μονάδες 2

-34-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ 1

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Ο άνθρακας εισέρχεται στο οικοσύστημα με τη μορφή α. διοξειδίου του άνθρακα. β. μονοξειδίου του άνθρακα. γ. γλυκόζης. δ. πρωτεϊνών. Μονάδες 5 2. Το νερό της ατμόσφαιρας εισέρχεται στα υδάτινα και χερσαία οικοσυστήματα με α. εξάτμιση. β. διαπνοή. γ. κατακρημνίσεις. δ. αμειψισπορά. Μονάδες 5 3. Η ασθένεια ηπατίτιδα Β οφείλεται σε α. πρωτόζωο. β. βακτήριο. γ. ιό. δ. μύκητα. Μονάδες 5 4. Οι οργανισμοί ενός είδους που ζουν σε συγκεκριμένη περιοχή αποτελούν α. έναν πληθυσμό. β. ένα βιότοπο. γ. μία βιοκοινότητα. δ. μία πυραμίδα. Μονάδες 5 5. Οι μύκητες είναι α. προκαρυωτικοί οργανισμοί. β. ευκαρυωτικοί οργανισμοί. γ. παθογόνα πρωτόζωα.

-35-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

δ. αυτότροφοι οργανισμοί. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Γιατί οι ιοί χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα; Μονάδες 4 2. Με ποιους τρόπους το δέρμα εμποδίζει αποτελεσματικά την είσοδο των μικροοργανισμών στον οργανισμό; Μονάδες 7 3. Όσο μεγαλύτερη ποικιλότητα έχει ένα οικοσύστημα, τόσο πιο ισορροπημένο είναι. Γιατί συμβαίνει αυτό; Μονάδες 8 4. Ποιες είναι οι πιθανές πορείες που μπορεί να ακολουθήσει το νερό που πέφτει στην ξηρά; Μονάδες 6

-36-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Τα βακτήρια σε αντίξοες συνθήκες σχηματίζουν α. μαστίγια. β. ενδοσπόρια. γ. βλεφαρίδες. δ. αποικίες. Μονάδες 5 2. Η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον οργανισμό μας ονομάζεται α. μόλυνση. β. αλλεργία. γ. λοίμωξη. δ. μετάδοση. Μονάδες 5 3. Η χυμική ανοσία οφείλεται α. στα Τ – λεμφοκύτταρα. β. στον πυρετό. γ. στη λέμφο. δ. στα Β –λεμφοκύτταρα. Μονάδες 5 4. Ως αυτότροφοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται α. οι καταναλωτές. β. οι παραγωγοί. γ. οι αποικοδομητές. δ. όλοι οι οργανισμοί. Μονάδες 5 5. Στους βιοτικούς παράγοντες μιας περιοχής περιλαμβάνονται α. τα βακτήρια του εδάφους. β. η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας.

-37-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

γ. το pH του εδάφους. δ. η υγρασία της ατμόσφαιρας. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Η παθογόνος δράση πολλών μικροοργανισμών οφείλεται σε ουσίες που οι ίδιοι παράγουν. Ποιες είναι οι ουσίες αυτές και τι συμπτώματα προκαλούν; Μονάδες 8 2. Τι προκαλεί η παραγωγή ισταμίνης κατά την αλλεργική αντίδραση ενός οργανισμού; Μονάδες 5 3. Στον κύκλο του αζώτου συμμετέχουν τα νιτροποιητικά και απονιτροποιητικά βακτήρια. Ποιος είναι ο ρόλος τους; Μονάδες 6 4. Ποιος είναι ο ρόλος της στιβάδας του όζοντος στην κατώτερη στρατόσφαιρα και σε τι οφείλεται η βαθμιαία εξασθένηση της στιβάδας αυτής; Μονάδες 6

-38-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ 1ο Α. Για τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της βασικής φράσης και, δίπλα του, το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Προκαρυωτικοί οργανισμοί είναι α. τα βακτήρια. β. τα πρωτόζωα και τα βακτήρια. γ. οι μύκητες. δ. τα βακτήρια και οι ιοί. Μονάδες 3 2. Ξενιστής ονομάζεται ο οργανισμός που α. “φιλοξενεί” κάποιο παράσιτο. β. έχει παράξενο τρόπο πολλαπλασιασμού. γ. ζει σε ξένο περιβάλλον, παρά τις συνήθειές του. δ. χρησιμοποιεί ξένα υλικά για τροφή. Μονάδες 3 3. Τα Τ - λεμφοκύτταρα α. ωριμάζουν στο πάγκρεας. β. διαφοροποιούνται σε μακροφάγα. γ. παράγουν αντισώματα. δ. διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο θύμο αδένα. Μονάδες 3 4. Παθητική ανοσία αποκτά ένας οργανισμός, όταν α. του χορηγηθούν έτοιμα αντισώματα. β. ασθενήσει από συγκεκριμένο παθογόνο παράγοντα. γ. για πρώτη φορά υποστεί κρίση αλλεργίας. δ. έχει ήδη αποκτήσει κυτταρική ανοσία. Μονάδες 3 5. Ο ιός HIV α. αποκλείεται να μεταδοθεί κατά τον τοκετό από τη μητέρα-φορέα προς το νεογνό. β. μεταδίδεται με τη χειραψία και την κοινή χρήση σκευών. γ. ανιχνεύεται κυρίως στο αίμα, στο σπέρμα και στις κολπικές εκκρίσεις. δ. δεν διαθέτει έλυτρο.

-39-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Μονάδες 3 Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα έναν από τους αριθμούς της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. ∆ύο στοιχεία της Στήλης ΙΙ περισσεύουν. Στήλη Ι α. β. γ. δ. ε.

ιός ερημοποίηση λεμφοκύτταρα αλλεργία αζωτοδέσμευση

Στήλη ΙΙ 1. αντισώματα 2. πρωτόζωα 3. δερματόφυτα 4. καψίδιο 5. φυμάτια 6. ισταμίνη 7. υπερβόσκηση

Μονάδες 10

-40-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ 2ο Α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις, συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1. Τα φαγοκύτταρα διακρίνονται στα ............... και στα μονοκύτταρα. Μονάδες 3 2. Στον ορό του αίματος του ανθρώπινου οργανισμού υπάρχει μια ομάδα είκοσι πρωτεϊνών με αντιμικροβιακή δράση που λέγεται ............... . Μονάδες 3 3. Ο ρυθμός με τον οποίο οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος παράγουν οργανική ύλη αποτελεί την ............... του οικοσυστήματος . Μονάδες 3 4. Η αμμωνία που συγκεντρώνεται στο έδαφος μετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα με τη δράση των ............... βακτηρίων. Μονάδες 3 5. Ο ιός HIV ανήκει σε μία κατηγορία RNA ιών που ονομάζονται ............... . Μονάδες 3 Β. Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν ως Σωστή ή Λανθασμένη, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης, το γράμμα Σ, αν αυτή είναι σωστή, ή το γράμμα Λ, αν αυτή είναι λανθασμένη. 1. Η πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση ενεργοποιείται κατά την πρώτη επαφή του οργανισμού με ένα αντίσωμα. Μονάδες 2 2. Τα Β-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο μυελό των οστών. Μονάδες 2 3. Η πρωτογενής παραγωγικότητα στα υδάτινα οικοσυστήματα καθορίζεται και από το βάθος στο οποίο μπορεί να διεισδύσει το φως. Μονάδες 2 4. Το οίδημα, ο πόνος και η τοπική αύξηση της θερμοκρασίας είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα της φλεγμονής. Μονάδες 2 5. Οι αποικοδομητές συμπεριλαμβάνονται στην κατηγορία των καταναλωτών. Μονάδες 2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

-41-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΘΕΜΑ 1ο Α. Για τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της βασικής φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Ο βλεννογόνος της αναπνευστικής οδού αποτελεί φραγμό στην είσοδο μικροοργανισμών στον οργανισμό, επειδή α. διαθέτει βλεφαριδοφόρο επιθήλιο. β. εκκρίνει τη βακτηριοκτόνο ουσία λυσοζύμη. γ. παράγει υδροχλωρικό οξύ. δ. παράγει μακροφάγα κύτταρα. Μονάδες 3 2. Η περιοχή του μορίου του αντισώματος που συνδέεται με το αντιγόνο ονομάζεται α. σταθερή περιοχή. β. πρωτογενής περιοχή. γ. μεταβλητή περιοχή. δ. βαριά περιοχή. Μονάδες 3

-42-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

3. Η ρύθμιση του επιπέδου του CO στο αίμα του ανθρώπου γίνεται με α. την αποβολή υγρασίας από το δέρμα. β. αύξηση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα. γ. την πρόσληψη τροφής. δ. ομοιοστατικό μηχανισμό. Μονάδες 3 4. Βιότοπος ονομάζεται α. κάθε οικοσύστημα. β. η περιοχή στην οποία ζει ένας πληθυσμός ή μία βιοκοινότητα. γ. μια περιοχή στην οποία διεξάγεται βιολογική έρευνα. δ. μια περιοχή στην οποία ζουν ζωικοί οργανισμοί. Μονάδες 3 5. Στο φρυγανικό οικοσύστημα συναντάμε α. καλλιεργούμενα φυτά, όπως το σιτάρι και το κριθάρι. β. φυτικά είδη που απαιτούν υγρασία. γ. φυτικά είδη με εξαιρετικά υψηλή παραγωγικότητα. δ. φυτά, όπως το θυμάρι, η ρίγανη, η λαδανιά κ.ά. Μονάδες 3 Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και, δίπλα σε κάθε γράμμα, έναν από τους αριθμούς της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. ∆ύο στοιχεία της Στήλης ΙΙ περισσεύουν. Α. Β. Γ. ∆. Ε.

Στήλη Ι τροφική αλυσίδα RNA ιός εμβόλιο μεταμόσχευση αλλεργία

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Στήλη ΙΙ ιστοσυμβατότητα ενεργητική ανοσία γονιμοποίηση ροή ενέργειας αντίστροφη μεταγραφάση αμμωνία γύρη

-43-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΘΕΜΑ 2ο Α. Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης, το γράμμα Σ, αν αυτή είναι Σωστή, ή το γράμμα Λ, αν αυτή είναι Λανθασμένη. 1. Ο πυρετός είναι η αντίδραση του οργανισμού που εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό και τη λειτουργία των λεμφοκυττάρων. Μονάδες 2 2. Οι δύο πιο οικολογικοί τρόποι εμπλουτισμού του εδάφους σε άζωτο είναι η αγρανάπαυση και ο ευτροφισμός. Μονάδες 2 3. Η χυμική ανοσία προκαλείται από τα Β λεμφοκύτταρα. Μονάδες 2 4. Το σάλιο και ο ιδρώτας ανήκουν στους μηχανισμούς ειδικής άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού. Μονάδες 2 5. Τα τροφικά πλέγματα αποτελούνται από πολλές διαπλεκόμενες τροφικές αλυσίδες. Μονάδες 2

-44-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. 1. Η εναλλαγή στην καλλιέργεια σιτηρών και ψυχανθών εμπλουτίζει το έδαφος με άζωτο και ονομάζεται _______________. Μονάδες 3 2. Στο βλεννογόνο του ___________ εκκρίνεται υδροχλωρικό οξύ που έχει αντιμικροβιακή δράση. Μονάδες 3 3. Οι παραγωγοί είναι οι οργανισμοί που φωτοσυνθέ-τουν. Χαρακτηρίζονται και ως____________ οργανισμοί. Μονάδες 3 4. Η ______________στα μεσογειακά οικοσυστήματα μπορεί να είναι αποτέλεσμα των πυρκαγιών και της υπερβόσκησης. Μονάδες 3 5. Όταν κάποιος ιός μολύνει ένα κύτταρο, προκαλεί την παραγωγή ειδικών πρωτεϊνών, των_____________ . Μονάδες 3 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Τα πρωτόζωα είναι α. πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί. β. μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί. γ. μονοκύτταροι προκαρυωτικοί οργανισμοί. δ. ακυτταρικές μορφές ζωής. Μονάδες 5 2. Αζωτοδέσμευση ονομάζεται η διαδικασία μετατροπής του ατμοσφαιρικού αζώτου σε μορφές αξιοποιήσιμες από τους α. αποικοδομητές. β. παραγωγούς. γ. καταναλωτές πρώτης τάξης.

-45-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

δ. καταναλωτές δεύτερης τάξης. Μονάδες 5 3. Το τμήμα του φλοιού της γης και της ατμόσφαιρας που επιτρέπει την ύπαρξη ζωής ονομάζεται α. βιόσφαιρα. β. βιότοπος. γ. οικοσύστημα. δ. βιοκοινότητα. Μονάδες 5 4. Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά έναντι των α. βακτηρίων. β. πρωτοζώων. γ. ιών. δ. μυκήτων. Μονάδες 5

-46-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

5. Οι οροί, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται παθητική ανοσία, περιέχουν α. νεκρούς μικροοργανισμούς. β. εξασθενημένους μικροοργανισμούς. γ. τμήματα μικροοργανισμών. δ. έτοιμα αντισώματα. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Με ποιους τρόπους μπορεί να μεταδοθεί ο ιός HIV που προκαλεί την ασθένεια AIDS; Μονάδες 6 2. Ποια είναι η δομή του βακτηριακού κυττάρου; Μονάδες 9 3. Οι πολυκύτταροι φυτικοί οργανισμοί, τα φύκη και τα κυανοβακτήρια υπάγονται στους παραγωγούς. Ποιοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται ως παραγωγοί; Μονάδες 4 4. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι λόγω της βαθμιαίας αύξησης της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, το 2040 η μέση θερμοκρασία του πλανήτη μας θα έχει αυξηθεί κατά 5oC. Ποιες θα είναι οι πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις για τον πλανήτη από αυτή την αύξηση; Μονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών που ζουν σε μια περιοχή και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους αποτελούν α. μία βιοκοινότητα. β. ένα οικοσύστημα. γ. ένα βιότοπο.

-47-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

δ. τη βιόσφαιρα. Μονάδες 5 2. Η είσοδος των παθογόνων μικροοργανισμών στον οργανισμό του ανθρώπου ονομάζεται α. οίδημα. β. ανοσία. γ. λοίμωξη. δ. μόλυνση. Μονάδες 5 3. ∆ίνεται η τροφική αλυσίδα ποώδη φυτά → έντομα → βάτραχοι. Αν ραντίσουμε με εντομοκτόνο και εξαφανιστούν τα έντομα τότε α. οι βάτραχοι θα μειωθούν. β. τα ποώδη φυτά θα μειωθούν. γ. ο αριθμός των βατράχων θα μείνει αμετάβλητος. δ. ο αριθμός των ποωδών φυτών θα μείνει αμετάβλητος. Μονάδες 5

-48-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

4. Τα δερματόφυτα είναι α. ιοί. β. βακτήρια. γ. μύκητες. δ. πρωτόζωα. Μονάδες 5 5. Τα νιτροποιητικά βακτήρια μετατρέπουν α. τα νιτρικά ιόντα σε μοριακό άζωτο. β. το μοριακό άζωτο σε νιτρικά ιόντα. γ. την αμμωνία σε νιτρικά ιόντα. δ. το μοριακό άζωτο σε αμμωνία. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Κάθε διαταραχή της ομοιόστασης μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση διαφόρων ασθενειών. Σε τι μπορεί να οφείλονται οι διαταραχές αυτές; Μονάδες 6 2. Τι είναι τα ενδοσπόρια (μονάδες 3) και κάτω από ποιες συνθήκες δημιουργούνται; (μονάδες 2) Μονάδες 5 3. Ποια είναι η δομή των ιών (μονάδες 6) και τι πληροφορίες διαθέτει το γενετικό υλικό των ιών; (μονάδες 2) Μονάδες 8 4. Για ποιους λόγους το καλοκαίρι ευνοείται η εκδήλωση πυρκαγιάς σε ένα μεσογειακό οικοσύστημα; Μονάδες 6 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ 1ο Για τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της βασικής φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Τα μακροφάγα είναι α. κύτταρα που προκαλούν πυρετό. β. μια κατηγορία λευκών αιμοσφαιρίων.

-49-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

γ. κύτταρα μνήμης. δ. κύτταρα που εκκρίνουν αντισώματα. Μονάδες 5 2. Η χελώνα είναι α. αυτότροφος οργανισμός, επειδή βρίσκει μόνη της την τροφή της. β. αποικοδομητής, επειδή τρώει νεκρά φύλλα. γ. ετερότροφος οργανισμός, επειδή καταναλώνει φυτά. δ. παραγωγός, επειδή παράγει απορρίμματα. Μονάδες 5 3. Τα πρωτόζωα α. είναι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί. β. έχουν κυτταρικό τοίχωμα. γ. δεν έχουν πυρήνα. δ. σχηματίζουν εκβλαστήματα. Μονάδες 5

-50-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

4. Ασθένεια που προκαλείται από βακτήριο είναι η α. πνευμονική καντιντίαση. β. πολυομυελίτιδα. γ. ελονοσία. δ. χολέρα. Μονάδες 5 5. Υψηλή παραγωγικότητα έχουν α. οι έρημοι. β. τα δέλτα των ποταμών. γ. τα βάθη των ωκεανών. δ. οι αστικές περιοχές (πόλεις). Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους παρακάτω παράγοντες ενός λιμναίου οικοσυστήματος και δίπλα σε καθένα από αυτούς το γράμμα Α, αν πρόκειται για αβιοτικό παράγοντα, ή το γράμμα Β, αν πρόκειται για βιοτικό παράγοντα. 1. βάτραχος 2. μύκητες 3. άνεμος 4. νερό 5. φυτοπλαγκτόν Μονάδες 5 Β. Τι ονομάζουμε ανοσία; Μονάδες 6 Γ. Η κατάταξη των καταναλωτών σε τροφικά επίπεδα δεν είναι πάντοτε εύκολη. Να εξηγήσετε τους λόγους. Μονάδες 6 ∆. Ένας ερευνητής μελετά τις καλλιέργειες τεσσάρων (4) δειγμάτων μικροοργανισμών (Α, Β, Γ, ∆). Ο μικροοργανισμός Α έχει ως γενετικό υλικό RNA. O μικροοργανισμός Β έχει πλασμίδια. Ο μικροοργανισμός Γ παράγει εκβλαστήματα. Ο μικροοργανισμός ∆ κινείται με ψευδοπόδια. Ποιος από τους παραπάνω μικροοργανισμούς είναι πρωτόζωο, ποιος είναι ιός, ποιος είναι βακτήριο και ποιος είναι μύκητας; Μονάδες 8

-51-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Οι ιοί διαθέτουν α. καψίδιο. β. κυτταρική μεμβράνη. γ. κυτταρικό τοίχωμα. δ. όλα τα παραπάνω. Μονάδες 5 2. Τα βακτήρια σε αντίξοες συνθήκες σχηματίζουν α. εκβλάστημα. β. ενδοσπόρια. γ. έλυτρα. δ. ψευδοπόδια. Μονάδες 5 3. Οι υφές παρατηρούνται α. στα βακτήρια. β. στους μύκητες. γ. στα πρωτόζωα. δ. στους ιούς. Μονάδες 5 4. Ως αυτότροφοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται α. οι καταναλωτές Α΄ τάξης. β. οι παραγωγοί. γ. οι αποικοδομητές. δ. οι καταναλωτές Β΄ τάξης. Μονάδες 5 5. Στους αβιοτικούς παράγοντες ενός οικοσυστήματος περιλαμβάνονται α. οι μύκητες. β. τα βακτήρια. γ. οι παραγωγοί.

-52-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. η ηλιοφάνεια. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Τι είναι αλλεργία; Ποιο είναι συνήθως το αποτέλεσμα των αλλεργιών; Μονάδες 6 2. Τι ονομάζεται ομοιόσταση; Μονάδες 5 3. Πού οφείλεται το γεγονός ότι μόνο το 10% περίπου της ενέργειας ενός τροφικού επιπέδου περνάει στο επόμενο, ενώ το 90% της ενέργειας χάνεται; Μονάδες 8 4. Ποιοι οργανισμοί ανήκουν στους αποικοδομητές και ποια η σημασία τους για το οικοσύστημα; Μονάδες 6

-53-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Στα αυτοάνοσα νοσήματα ανήκει α. η σύφιλη. β. η γονόρροια. γ. ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. δ. η ελονοσία. Μονάδες 5 2. Ως δυνητικά παθογόνος μικροοργανισμός χαρακτηρίζεται α. η Escherichia coli. β. o HΙV. γ. το τρυπανόσωμα. δ. το πλασμώδιο. Μονάδες 5 3. Τα ουδετερόφιλα ανήκουν στα α. φαγοκύτταρα. β. παθογόνα βακτήρια. γ. λεμφοκύτταρα. δ. πρωτόζωα. Μονάδες 5 4. Στα ετερότροφα οικοσυστήματα η εισαγωγή ενέργειας γίνεται με α. το άζωτο. β. τη μορφή χημικών ενώσεων. γ. το οξυγόνο. δ. την υπεριώδη ακτινοβολία. Μονάδες 5 5. Το έδαφος που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της γης έχει προέλθει από α. την αποσάθρωση των πετρωμάτων. β. τα ραδιενεργά απόβλητα. γ. την αζωτοδέσμευση. δ. τη βιοσυσσώρευση.

-54-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: 1. Γιατί τα όσπρια (φακές, φασόλια, κ.λπ.) είναι πλούσια σε πρωτεΐνες; Μονάδες 10 2. Σε ποια κατηγορία μικροοργανισμών ανήκουν το τρυπανόσωμα και το τοξόπλασμα, πώς μεταδίδονται και ποιες οι επιπτώσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό; Μονάδες 8 3. Τι είναι η αντίστροφη μεταγραφάση και ποιος ο ρόλος της; Μονάδες 7

-55-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ 1ο Για τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της βασικής φράσης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS) έχει αποδειχθεί ότι α. μεταδίδεται με χειραψία. β. οφείλεται στον ιό HIV. γ. μεταδίδεται με το σάλιο. δ. οφείλεται στο βακτήριο E. coli. Μονάδες 5 2. Ως αυτότροφοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται οι α. καταναλωτές α΄ τάξης. β. αποικοδομητές. γ. καταναλωτές β΄ τάξης. δ. παραγωγοί. Μονάδες 5 3. Ως ανεστραμμένη πυραμίδα μπορεί να χαρακτηρισθεί α. μια τροφική πυραμίδα ενέργειας. β. μια τροφική πυραμίδα βιομάζας. γ. οποιαδήποτε τροφική πυραμίδα ενέργειας και βιομάζας. δ. μια τροφική πυραμίδα πληθυσμού με παρασιτικές τροφικές σχέσεις. Μονάδες 5 4. Ένα οικοσύστημα είναι περισσότερο ισορροπημένο α. όσο μεγαλύτερη ποικιλότητα έχει. β. όσο μικρότερη ποικιλότητα έχει. γ. αν αποτελείται μόνο από καταναλωτές. δ. αν αποτελείται μόνο από αποικοδομητές. Μονάδες 5 5. Η ερημοποίηση ενός μεσογειακού οικοσυστήματος μπορεί να οφείλεται σε α. έντονη παρουσία νιτροποιητικών βακτηρίων. β. αύξηση της αυθαίρετης δόμησης. γ. πυρκαγιές και υπερβόσκηση.

-56-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. παρουσία μυκήτων στο οικοσύστημα. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων: Α. Γιατί οι ιοί χαρακτηρίζονται ως “υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα”; Μονάδες 8 Β. Ποιοι μηχανισμοί θα ενεργοποιηθούν και ποια συμπτώματα θα εμφανισθούν αν ένα αλλεργιογόνο εισέλθει για δεύτερη φορά στον ίδιο οργανισμό; Μονάδες 10 Γ. Τι ονομάζουμε βιολογική αζωτοδέσμευση και πώς αυτή μπορεί πρακτικά να χρησιμοποιηθεί προς όφελος των καλλιεργειών; Μονάδες 7

-57-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Η ελονοσία προκαλείται από α. το πλασμώδιο. β. το Vibrio cholerae. γ. το τοξόπλασμα. δ. δερματόφυτα. Μονάδες 5 2. Τα φυτοφάγα ζώα χαρακτηρίζονται ως α. καταναλωτές β΄ τάξης. β. παραγωγοί. γ. καταναλωτές α΄ τάξης. δ. αποικοδομητές. Μονάδες 5 3. Τα αντισώματα παράγονται από α. τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. β. τα πλασματοκύτταρα. γ. τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα. δ. τα φαγοκύτταρα. Μονάδες 5 2

4. Το διοξείδιο του άνθρακα (CO ) επιστρέφει στην ατμόσφαιρα από α. τους παραγωγούς. β. τους καταναλωτές. γ. τους αποικοδομητές. δ. όλους τους παραπάνω οργανισμούς. Μονάδες 5 5. Ενδοσπόρια σχηματίζουν α. οι μύκητες. β. τα βακτήρια. γ. οι ιοί. δ. τα πρωτόζωα. Μονάδες 5

-58-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ 2ο Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: Α. Με ποιους τρόπους μπορεί να προκληθεί ενεργητική ανοσία στον ανθρώπινο οργανισμό; Μονάδες 6 Β. Ποιες προφυλάξεις πρέπει να λαμβάνονται για να περιορισθεί η μετάδοση του ιού HIV; Μονάδες 8 Γ. Τι ονομάζεται βιοκοινότητα; Μονάδες 5 ∆. Ποιες λειτουργίες επιτελούνται από τα στόματα των φύλλων στα φυτά; Μονάδες 6

-59-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Η παθητική ανοσία αποκτάται α. με τον θηλασμό. β. με τον εμβολιασμό. γ. με προηγούμενη μόλυνση. δ. με αντιβιοτικά. Μονάδες 5 2. Η ερημοποίηση ενός χερσαίου οικοσυστήματος μπορεί να προκληθεί από α. την όξινη βροχή. β. τον ευτροφισμό. γ. την ηχορρύπανση. δ. τη φωτοσύνθεση. Μονάδες 5 3. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου προκαλείται από τη συγκέντρωση στην ατμόσφαιρα των α. μονοξειδίου του άνθρακα και υδρογόνου. β. μονοξειδίου του άνθρακα και οξειδίων του αζώτου. γ. διοξειδίου του άνθρακα και υδρατμών. δ. διοξειδίου του θείου και οξυγόνου. Μονάδες 5 4. Τα αυτοαντισώματα καταστρέφουν α. μόνο τους ιούς. β. τα αλλεργιογόνα. γ. τα δερματόφυτα. δ. τα κύτταρα ή τα συστατικά του ίδιου του οργανισμού. Μονάδες 5 5. Η απομάκρυνση του νερού από τα στόματα των φύλλων ονομάζεται α. κυτταρική αναπνοή. β. διαπνοή. γ. φωτοσύνθεση.

-60-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. αποικοδόμηση. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 1. Να περιγράψετε πώς ο βλεννογόνος της αναπνευστικής οδού συνιστά αποτελεσματικό φραγμό στην είσοδο των μικροβίων στον ανθρώπινο οργανισμό. Μονάδες 8 2. Ποιος είναι ο ρόλος των αποικοδομητών στον κύκλο του αζώτου; Μονάδες 5 3. Σε ποια κατηγορία ιών ανήκει ο ιός ΗΙV; (μονάδες 2) Να περιγράψετε τη δομή του ιού ΗΙV. (μονάδες 7) Ποιες κατηγορίες ανθρώπινων κυττάρων προσβάλλει ο ιός ΗΙV; (μονάδες 3) Μονάδες 12

-61-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Οι ιοί έχουν τη δυνατότητα να αναπαράγονται α. στο νερό. β. στον αέρα. γ. στα κύτταρα του ξενιστή. δ. στο καψίδιο. Μονάδες 5 2. Ασθένεια, που μπορεί να αντιμετωπισθεί με αντιβιοτικό, είναι α. η ηπατίτιδα C. β. το AIDS. γ. η πολυομυελίτιδα. δ. η γονοκοκκική ουρηθρίτιδα. Μονάδες 5 3. Το συμπλήρωμα είναι α. κατηγορία πρωτεϊνών, που παράγονται από τα Β λεμφοκύτταρα. β. μια σειρά πρωτεϊνών, που βρίσκονται στο πλάσμα και συμμετέχουν στη μη ειδική άμυνα. γ. κατηγορία κυττάρων του ανοσοβιολογικού συστήματος. δ. κατηγορία κυττάρων που παράγουν αντισώματα. Μονάδες 5 4. Η ενέργεια που μεταφέρεται από ένα κατώτερο τροφικό επίπεδο στο αμέσως επόμενο α. ελαττώνεται κατά 90%. β. παραμένει σταθερή. γ. διπλασιάζεται. δ. μειώνεται κατά 10%. Μονάδες 5 5. Η συγκέντρωση των μη βιοδιασπώμενων ουσιών είναι μεγαλύτερη α. στους αποικοδομητές. β. στους παραγωγούς. γ. στους κορυφαίους καταναλωτές.

-62-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. στα μικρόβια. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 1. Να περιγράψετε πώς η μόλυνση του ανθρώπου από έναν ιό είναι δυνατό να οδηγήσει σε αυτοάνοσο νόσημα. Μονάδες 5 2. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις ορισμένοι μικροοργανισμοί αποτελούν φυσιολογική μικροχλωρίδα για τον άνθρωπο; (μονάδες 3) Ποιος είναι ο ρόλος της φυσιολογικής μικροχλωρίδας; (μονάδες 3) Μονάδες 6 3. Να αναφέρετε τους λόγους, για τους οποίους ένα οικοσύστημα μπορεί να ερημοποιηθεί. Μονάδες 8 4. Ποια οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται ως ετερότροφα; (μονάδες 3) Να εξηγήσετε με ένα παράδειγμα. (μονάδες 3) Μονάδες 6

-63-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό κάθε μίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Προκαρυωτικοί μικροοργανισμοί είναι α. οι μύκητες. β. οι ιοί. γ. τα πρωτόζωα. δ. τα βακτήρια. Μονάδες 5 2. Ασθένεια που προκαλείται από ιό είναι η α. πολιομυελίτιδα. β. σύφιλη. γ. χολέρα. δ. ελονοσία. Μονάδες 5 3. Στο βλεννογόνο του στομάχου εκκρίνεται α. αμμωνία. β. υδροχλωρικό οξύ. γ. γλυκόζη. δ. λυσοζύμη. Μονάδες 5 4. Η περιοχή του μορίου του αντισώματος που συνδέεται με το αντιγόνο ονομάζεται α. σταθερή περιοχή. β. πρωτογενής περιοχή. γ. μεταβλητή περιοχή. δ. βαριά περιοχή. Μονάδες 5 5. Τα φυτά προσλαμβάνουν το άζωτο από το έδαφος με τη μορφή α. αμμωνίας. β. ουρικού οξέος. γ. νιτρικών ιόντων. δ. μοριακού αζώτου.

-64-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και, δίπλα σε κάθε γράμμα, έναν από τους αριθμούς της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. ∆ύο στοιχεία της Στήλης ΙΙ περισσεύουν. α.

Στήλη Ι μύκητες

Στήλη ΙΙ ενδοσπόρια

β.

αζωτοδέσμευση

ιστοσυμβατότητα

γ.

βακτήρια

ισταμίνη

δ.

μεταμόσχευση

πρωτόζωα

ε.

αλλεργία

υφές

υπερβόσκηση

φυμάτια Μονάδες 10

-65-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Β. Ποιες προφυλάξεις πρέπει να παίρνει ο άνθρωπος, για να περιοριστεί η μετάδοση του AIDS; Μονάδες 8 Γ. Να αναφέρετε τους φυσικούς τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται παθητική ανοσία (μονάδες 4). Πώς επιτυγχάνεται παθητική ανοσία με τεχνητό τρόπο; (μονάδες 3) Μονάδες 7 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. 1. Τα εμβόλια περιέχουν α. αντισώματα. β. Β-λεμφοκύτταρα. γ. εξασθενημένους μικροοργανισμούς. δ. λυσοζύμη. Μονάδες 5 2. Η ελονοσία οφείλεται σε α. βακτήριο. β. ιό. γ. μύκητα. δ. πρωτόζωο. Μονάδες 5 3. Από τους παρακάτω οργανισμούς χαρακτηρίζεται ως ετερότροφος α. το θυμάρι. β. το φίδι. γ. η βελανιδιά. δ. το πεύκο. Μονάδες 5 4. Οικοσυστήματα με υψηλή μεικτή πρωτογενή παραγωγικότητα είναι α. οι έρημοι. β. τα δέλτα των ποταμών. γ. τα βάθη των ωκεανών.

-66-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. οι αστικές περιοχές (πόλεις). Μονάδες 5 5. Στα δευτερογενή λεμφικά όργανα ανήκουν α. οι αμυγδαλές. β. οι πνεύμονες. γ. οι νεφροί. δ. οι ιδρωτοποιοί αδένες. Μονάδες 5

-67-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΘΕΜΑ 2ο 1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα έναν από τους αριθμούς της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. ∆ύο στοιχεία της Στήλης ΙΙ περισσεύουν. Στήλη Ι

Στήλη ΙΙ

α.

ιός

κεράτινη στιβάδα

β.

φωτοσύνθεση

φυμάτια

γ.

επιδερμίδα

ελονοσία

δ.

αλλεργία

δέσμευση CO2

ε.

αζωτοδέσμευση

υπερβόσκηση

ισταμίνη

ακυτταρική μορφή ζωής Μονάδες 10

2. Πώς ονομάζονται τα οικοσυστήματα στα οποία επικρατούν φυτά όπως το θυμάρι, η ρίγανη, η λαδανιά και η λεβάντα; Μονάδες 4 3. Πώς ονομάζονται οι ειδικές πρωτεΐνες που παράγονται όταν κάποιος ιός μολύνει ένα ανθρώπινο κύτταρο; Μονάδες 3 4. Οι μηχανισμοί ειδικής άμυνας διαθέτουν δύο χαρακτηριστικά που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας. Ποια είναι αυτά; Μονάδες 8 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

-68-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. ιό Μονάδες 5 Α2 Το τοξόπλασμα είναι α. βακτήριο β. δερματόφυτο γ. πρωτόζωο δ. ιός Μονάδες 5 Α3 Μικροοργανισμοί του εδάφους που τρέφονται με νεκρή οργανική ύλη είναι οι α. παραγωγοί β. καταναλωτές πρώτης τάξης γ. αποικοδομητές δ. αυτότροφοι οργανισμοί Μονάδες 5 Α4 Τα βακτήρια διαθέτουν α. έλυτρο β. ψευδοπόδια γ. πυρήνα δ. κυτταρικό τοίχωμα Μονάδες 5 Α5 Η παθητική ανοσία αποκτάται με α. ορό αντισωμάτων β. αντιβιοτικό γ. εμβόλιο δ. προπερδίνη Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1 Ποια χαρακτηριστικά παραδείγματα αποδεικνύουν πως τα μεσογειακά οικοσυστήματα μπορούν να επανακάμψουν μετά από πυρκαγιά, σε χρονικό διάστημα λιγότερο από δέκα χρόνια. Μονάδες 6 Β2 Οι μύκητες αναπαράγονται και με εκβλάστηση. Να περιγράψετε αυτή τη διαδικασία. Μονάδες 5

-69-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Β3 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράμμα τον αριθμό της Στήλης ΙΙ, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ∆ύο στοιχεία της Στήλης ΙΙ περισσεύουν. ΣΤΗΛΗ Ι

ΣΤΗΛΗ ΙΙ

α. ∆ιοξείδιο του άνθρακα

1. Φωτοχημικό νέφος

β. Χλωροφθοράνθρακες

2. Βιοσυσσώρευση

γ. Νιτρικά και φωσφορικά άλατα

3. Ευτροφισμός

δ. Μονοξείδιο του άνθρακα και το νιτρικό υπεροξυακετύλιο (ΡΑΝ)

4. Αποψίλωση 5. Φαινόμενο θερμοκηπίου 6. Εξασθένηση της στιβάδας του όζοντος

Μονάδες 8 Β4 Να εξηγήσετε τα δύο χαρακτηριστικά που διαθέτουν οι μηχανισμοί ειδικής άμυνας που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας. Μονάδες 6 ΘΕΜΑ Γ Γ1 Να εξηγήσετε πώς η αμειψισπορά αποτελεί οικολογικό τρόπο εμπλουτισμού του εδάφους με άζωτο. Μονάδες 8 Γ2 Τι ονομάζεται διαπνοή και ποιος είναι ο ρόλος της; Μονάδες 8 Γ3 Αν το δέρμα ενός ανθρώπου τραυματιστεί από ένα αιχμηρό αντικείμενο και κάποιοι παθογόνοι μικροοργανισμοί καταφέρουν να εισβάλουν στον οργανισμό του ανθρώπου από το τραύμα, εκδηλώνεται στη συγκεκριμένη περιοχή φλεγμονή. Στη φλεγμονή μεταξύ των άλλων προκαλείται τοπικό οίδημα και σχηματίζονται ινώδες και πύον. Να εξηγήσετε γιατί σχηματίζεται το ινώδες (μονάδες 3), πώς δρα το πλάσμα στη συγκεκριμένη περιοχή (μονάδες 3) και από τι σχηματίζεται το πύον (μονάδες 3). Μονάδες 9 ΘΕΜΑ ∆

-70-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Σε μια βραχονησίδα του Αιγαίου υπάρχουν πολλά θαμνώδη φυτά. Την άνοιξη τα φυτά ανθίζουν και εμφανίζονται κίτρινα λουλούδια. Την ίδια εποχή εμφανίζονται και πεταλούδες που τρέφονται από τα λουλούδια. Στην βραχονησίδα ζουν και εντομοφάγα πτηνά που τρέφονται με πεταλούδες. Ο πληθυσμός των πεταλούδων εμφανίζει πολύ περισσότερα κίτρινα άτομα και λιγότερα ιώδη (μωβ) άτομα. ∆1 Να διατυπώσετε την έννοια του είδους, όσον αφορά τους φυτικούς και ζωϊκούς οργανισμούς που αναφέρονται στο οικοσύστημα της βραχονησίδας. Μονάδες 7 ∆2 Να εξηγήσετε γιατί οι κίτρινες πεταλούδες είναι πολύ περισσότερες από τις ιώδεις (μωβ) πεταλούδες. Μονάδες 8 ∆3 Να εξηγήσετε πώς θα δράσει η φυσική επιλογή στη σύσταση του πληθυσμού των πεταλούδων ως προς τοχρωματισμό τους, εάν παρατηρηθεί μεταβολή του χρώματος των λουλουδιών από κίτρινο σε ιώδες (μωβ). Μονάδες 10 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. Α1 Το νερό της ατμόσφαιρας εισέρχεται στα υδάτινα οικοσυστήματα με: α. διαπνοή β. εξάτμιση γ. κατακρημνίσεις δ. αμειψισπορά Μονάδες 5 Α2 Το πρωτόζωο που προκαλεί την ελονοσία είναι: α. το τοξόπλασμα β. το τρυπανόσωμα γ. η ιστολυτική αμοιβάδα δ. το πλασμώδιο Μονάδες 5 Α3 Η θεμελιώδης μονάδα ταξινόμησης των οργανισμών είναι: α. ο πληθυσμός

-71-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

β. το είδος γ. το γένος δ. το φύλο Μονάδες 5

Α4 Η αυξανόμενη ανάγκη για ανακάλυψη νέων αντιβιοτικών οφείλεται: α. σε διαταραχές της λειτουργίας των λεμφοκυττάρων β. στην εμφάνιση νέων ιών γ. στο φαινόμενο του θερμοκηπίου δ. στη δημιουργία στελεχών βακτηρίων που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά Μονάδες 5 Α5 Η αμμωνία του εδάφους μετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα που προσλαμβάνουν τα φυτά από τα: α. νιτροποιητικά βακτήρια β. αζωτοδεσμευτικά βακτήρια γ. απονιτροποιητικά βακτήρια δ. φυμάτια στις ρίζες των ψυχανθών Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1 Να αναφέρετε τις επιπτώσεις που έχει η υπεριώδης ακτινοβολία στους οργανισμούς. Μονάδες 4 Β2 Να εξηγήσετε για ποιο λόγο οι ιοί χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα. Μονάδες 5 Β3 Να εξηγήσετε γιατί η δράση της φυσικής επιλογής είναι χρονικά και τοπικά προσδιορισμένη. Μονάδες 10 Β4 Να αναφέρετε ποιες ουσίες παράγονται από τους αδένες του δέρματος και να εξηγήσετε πώς εμποδίζουν αποτελεσματικά την είσοδο των μικροβίων στον οργανισμό. Μονάδες 6 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ

-72-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. Α1. Η τεχνητή παθητική ανοσία επιτυγχάνεται με τη χορήγηση ορού. Ένας ορός περιέχει α. αντιγόνα. β. ιντερφερόνες. γ. έτοιμα αντισώματα. δ. βιταμίνες. Μονάδες 5 Α2. Τα πρωτόζωα α. δεν έχουν πυρήνα. β. είναι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί. γ. είναι πολυκύτταρα παράσιτα. δ. είναι αυτότροφοι οργανισμοί. Μονάδες 5 Α3. Τα φυτοφάγα ζώα χαρακτηρίζονται ως α. καταναλωτές γ΄ τάξης. β. αποικοδομητές φυτών. γ. παραγωγοί. δ. καταναλωτές α΄ τάξης. Μονάδες 5 Α4. Η σταθερή περιοχή του αντισώματος α. είναι ίδια σε όλα τα αντισώματα. β. είναι αυτή που συνδέεται με το αντιγόνο. γ. αποτελείται από πολυσακχαρίτες. δ. παράγει αντιγόνα. Μονάδες 5 Α5.΄ Ενα μεσογειακό οικοσύστημα μπορεί να ερημοποιηθεί α. όταν αυξάνεται η διαπνοή των φυτών. β. μετά από συνεχείς πυρκαγιές και υπερβόσκηση. γ. μετά από υπερβολική δράση των νιτροποιητικών βακτηρίων. δ. όταν σταματήσει προσωρινά η φωτοσύνθεση. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β

-73-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Β1. Ποια είναι τα δευτερογενή λεμφικά όργανα και τι συμβαίνει σε αυτά; Μονάδες 5 Β2. Με ποιους τρόπους μεταδίδεται ο ιός HIV που προκαλεί την ασθένεια του AIDS; Μονάδες 8 Β3. Τι ονομάζεται οικοσύστημα; Μονάδες 6 Β4. Γιατί δεν είναι πάντοτε εύκολη η κατάταξη ενός καταναλωτή σε ένα τροφικό επίπεδο; Μονάδες 6 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και, δίπλα του, το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της. Α1. Στον βλεννογόνο του στομάχου εκκρίνεται α. μεθάνιο. β. διάλυμα γλυκόζης. γ. λυσοζύμη. δ. υδροχλωρικό οξύ. Μονάδες 5 Α2. Η ελονοσία οφείλεται σε α. βακτήριο. β. ιό. γ. πρωτόζωο. δ. μύκητα. Μονάδες 5 Α3. Από τους παρακάτω οργανισμούς ετερότροφος είναι α. το φίδι. β. τα φύκη. γ. η βαλανιδιά. δ. το θυμάρι. Μονάδες 5

-74-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Α4. Τα αντισώματα παράγονται από α. τα πλασματοκύτταρα. β. τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. γ. τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα. δ. τα φαγοκύτταρα. Μονάδες 5 Α5. Με τη διαδικασία της φυσικής επιλογής, σύμφωνα με τη θεωρία του ∆αρβίνου, επιβιώνουν οι οργανισμοί που είναι α. μεγαλύτεροι σε μέγεθος σε σχέση με τους υπόλοιπους. β. πιο καλά προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον. γ. πιο έντονα χρωματισμένοι. δ. ικανότεροι να επιλέγουν την τροφή τους. Μονάδες 5

-75-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΘΕΜΑ Β Β1. Να γράψετε στο τετράδιό σας το καθένα από τα γράμματα της Στήλης Ι και, δίπλα του, έναν από τους αριθμούς της Στήλης ΙΙ, έτσι ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. ∆ύο στοιχεία της Στήλης ΙΙ περισσεύουν.

Στήλη Ι είδος

Στήλη ΙΙ αντισώματα

β. λεμφοκύτταρα

ροή ενέργειας

γ. τροφική αλυσίδα

μειξιολογικό κριτήριο

δ. εμβόλιο

φυμάτια

ε. αζωτοδέσμευση

δερματόφυτα

ενεργητική ανοσία

υπερβόσκηση

α.

Μονάδες 10

Β2. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω προτάσεις, συμπληρώνοντας τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις. α. Το γενετικό υλικό των _________________ βρίσκεται σε μία συγκεκριμένη περιοχή που ονομάζεται πυρηνική περιοχή. Μονάδες 3 β. Η ερημοποίηση μπορεί να συμβεί στα _________ οικοσυστήματα από τις πυρκαγιές και την υπερβόσκηση. Μονάδες 3 γ. Αν εξαιρεθούν οι εποχικές διακυμάνσεις, τα μεγέθη των πληθυσμών παραμένουν σχετικά _________________ . Μονάδες 3

-76-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

δ. Τα φαγοκύτταρα διακρίνονται στα ____________ και στα μονοκύτταρα. Μονάδες 3 ε. Όταν κάποιος ιός μολύνει ένα κύτταρο, προκαλεί την παραγωγή ειδικών πρωτεϊνών, των _____________ . Μονάδες 3

-77-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό κάθε μίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. Α1. Τα ενδοσπόρια σχηματίζονται από α. φυτά. β. βακτήρια. γ. πρωτόζωα. δ. ιούς. Μονάδες 5 Α2. Από νηματοειδείς δομές (υφές) αποτελούνται α. τα βακτήρια. β. τα πρωτόζωα. γ. οι μύκητες. δ. οι ιοί. Μονάδες 5 Α3. Η τρύπα του όζοντος οφείλεται κυρίως α. στο διοξείδιο του άνθρακα. β. στο οξυγόνο. γ. στα οξείδια του αζώτου. δ. στους χλωροφθοράνθρακες. Μονάδες 5 Α4. Δευτερογενές λεμφικό όργανο είναι ο α. σπλήνας. β. θύμος αδένας. γ. μυελός των οστών. δ. πνεύμονας. Μονάδες 5 Α5. Μόλυνση ονομάζεται η α. παραγωγή διαφόρων ουσιών από τους παθογόνους μικροοργανισμούς. β. εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν οργανισμό. γ. είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν οργανισμό. δ. εκδήλωση των συμπτωμάτων μίας ασθένειας.

-78-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1. Πώς μπορεί να εξηγηθεί με βάση τη θεωρία της φυσικής επιλογής η επικράτηση του χαρακτηριστικού «ψηλός λαιμός» στις καμηλοπαρδάλεις; Μονάδες 8 Β2. Ποια είναι τα δύο κριτήρια κατάταξης των οργανισμών σε είδη και σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται το κάθε ένα από αυτά; Μονάδες 6 Β3. Τι είναι η λυσοζύμη, πού εντοπίζεται και ποια είναι η δράση της; Μονάδες 5 Β4. Να εξηγήσετε τις διεργασίες που οδηγούν στην πτώση του pH της βροχής κάτω από 5. Μονάδες 6

-79-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. Α1. Τα σπειρύλλια είναι μορφή: α. ιών. β. μυκήτων. γ. πρωτοζώων. δ. βακτηρίων. Μονάδες 5 Α2. Τα κύτταρα που παράγουν ανοσοσφαιρίνες είναι τα: α. μακροφάγα. β. πλασματοκύτταρα. γ. Τ-κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα. δ. ουδετερόφιλα. Μονάδες 5 Α3. Το σύνολο των διαφορετικών πληθυσμών που ζουν σε ένα οικοσύστημα και οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους αποτελούν: α. τον βιότοπο. β. τη βιόσφαιρα. γ. τη βιοκοινότητα. δ. το είδος. Μονάδες 5 Α4. Τα φύκη είναι: α. παραγωγοί. β. καταναλωτές α′ τάξης. γ. καταναλωτές β′ τάξης. δ. αποικοδομητές. Μονάδες 5 Α5. Η θεωρία του Λαμάρκ υποστηρίζει: α. τη φυσική επιλογή. β. τη σταθερότητα των ειδών. γ. την αρχή της χρήσης και της αχρησίας. δ. την ομοιομορφία των οργανισμών. Μονάδες 5

-80-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ Β Β1. Να δικαιολογήσετε γιατί, σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής, ως μονάδα εξέλιξης θεωρείται ο πληθυσμός και όχι τα μεμονωμένα άτομα. Μονάδες 6 Β2. Τι ονομάζεται φυσική επιλογή; Μονάδες 5 Β3. Να εξηγήσετε τους τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται τεχνητή ανοσία. Μονάδες 8 Β4. Ποια είναι η σημασία του όζοντος στα ανώτερα επίπεδα της ατμόσφαιρας (μονάδες 3); Ποια είναι τα αίτια της εξασθένησης της στοιβάδας του όζοντος (μονάδες 3); Μονάδες 6

-81-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση.

Α1. Τα ενδοσπόρια σχηματίζονται από α. φυτά. β. βακτήρια. γ. πρωτόζωα. δ. ιούς. Μονάδες 5

Α2. Από νηματοειδείς δομές (υφές) αποτελούνται α. τα βακτήρια. β. τα πρωτόζωα. γ. οι μύκητες. δ. οι ιοί. Μονάδες 5

Α3. Δευτερογενές λεμφικό όργανο είναι ο α. σπλήνας. β. θύμος αδένας. γ. μυελός των οστών. δ. πνεύμονας. Μονάδες 5

Α4. Το δεύτερο τροφικό επίπεδο περιλαμβάνει α. παραγωγούς. β. φυτοφάγους οργανισμούς. γ. σαρκοφάγους οργανισμούς που τρώνε φυτοφάγους οργανισμούς. δ. σαρκοφάγους οργανισμούς που τρώνε άλλους σαρκοφάγους οργανισμούς. Μονάδες 5

Α5. Τα φυτά προσλαμβάνουν το άζωτο από το έδαφος με τη μορφή α. μοριακού αζώτου. β. ουρίας. γ. αμμωνίας. δ. νιτρικών ιόντων. Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Β Β1. Πώς μπορεί να εξηγηθεί με βάση τη θεωρία της φυσικής επιλογής η επικράτηση του χαρακτηριστικού «ψηλός λαιμός» στις καμηλοπαρδάλεις; Μονάδες 8

Β2. Ποια είναι τα δύο κριτήρια κατάταξης των οργανισμών σε είδη και σε ποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται το κάθε ένα από αυτά; Μονάδες 6

-82-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Β3. Τι είναι η λυσοζύμη, πού εντοπίζεται και ποια είναι η δράση της; Μονάδες 5

Β4. Πόσο είναι το ποσοστό της ενέργειας που χάνεται κατά τη μετάβαση από ένα τροφικό επίπεδο στο επόμενο και σε ποιους λόγους οφείλεται η απώλεια αυτή; Μονάδες 6 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

α. ελονοσία β. ασθένεια του ύπνου γ. δυσεντερία δ. πνευμονία. Μονάδες 5 Α2. Τα φαγοκύτταρα παράγονται

α. στο νωτιαίο μυελό β. στο θύμο αδένα γ. στους λεμφαδένες δ. στον ερυθρό μυελό των οστών. Μονάδες 5 Α3. Το συμπλήρωμα και η προπερδίνη συμβάλλουν στην καταπολέμηση

α. των ιών β. των βακτηρίων γ. των μυκήτων δ. όλων των παθογόνων μικροοργανισμών. Μονάδες 5 Α4. Τα νιτροποιητικά βακτήρια μετατρέπουν

α. τα νιτρικά ιόντα σε μοριακό άζωτο β. την αμμωνία σε νιτρικά ιόντα γ. το ατμοσφαιρικό άζωτο σε νιτρικά ιόντα δ. τις αζωτούχες οργανικές ενώσεις σε αμμωνία. Μονάδες 5 Α5. Τα δάκρυα περιέχουν

α. λυσοζύμη β. γαλακτικό οξύ γ. λιπαρά οξέα δ. υδροχλωρικό οξύ. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1. Σε ποια κατηγορία παθογόνων μικροοργανισμών ανήκει το μικρόβιο που προκαλεί την πολιομυελίτιδα και ποια κύτταρα του ανθρώπου προσβάλλει (μονάδες 2);

-83-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Να εξηγήσετε πώς θα προστατευτεί ο οργανισμός ενός ανθρώπου, ο οποίος έρχεται σε επαφή με το μικρόβιο της πολιομυελίτιδας, αν κατά το παρελθόν είχε κάνει εμβόλιο για την ασθένεια αυτή (μονάδες 5). Μονάδες 7 Β2. Να εξηγήσετε ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες συμβάλλουν στη βαθμιαία αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Μονάδες 6 Β3. Να περιγράψετε τη δομή του ιού της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (HIV). Μονάδες 8 Β4. Ποιες προφυλάξεις συμβάλλουν στον περιορισμό της μετάδοσης της νόσου που προκαλείται από τον HIV; Μονάδες 4 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α4 και δίπλα τογράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. Α1. Η πενικιλίνη α. παρεμποδίζει τη σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος των βακτηρίων β. διασπά το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων γ. διασπά το καψίδιο των ιών δ. παρεμποδίζει τη σύνθεση της πλασματικής μεμβράνης των πρωτοζώων. Μονάδες 5 Α2. Η κυτταρική ανοσία περιλαμβάνει τη δράση των α. κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων και των κατασταλτικώνΤ-λεμφοκυττάρων

β. βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων και των Β–λεμφοκυττάρων γ. βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων και των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων δ. κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων και των Β-λεμφοκυττάρων. Μονάδες 5 Α3. Ένα συστατικό του φωτοχημικού νέφους που παρεμποδίζει, σε υψηλές συγκεντρώσεις, τη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς είναι το α. διοξείδιο του θείου

β. όζον γ. ΡΑΝ δ. μονοξείδιο του άνθρακα. Μονάδες 5 Α4. Πρωτογενές λεμφικό όργανο αποτελεί α. ο σπλήνας

β. το ήπαρ γ. ο θύμος αδένας δ. οι λεμφαδένες. Μονάδες 5 Α5.Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και, δίπλα σε κάθε γράμμα, έναν από τους αριθμούς της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση.(Ένα στοιχείο της Στήλης ΙΙ περισσεύει).

-84-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1. Να εξηγήσετε πώς η χρήση κοπριάς στα αγροτικά οικοσυστήματα εμπλουτίζει το έδαφος με νιτρικά ιόντα. Μονάδες 8 Β2. Τι ονομάζεται βιοκοινότητα και τι βιόσφαιρα; Μονάδες 6 Β3. Πώς συμβάλλει ο πυρετός στην καταπολέμηση μιας βακτηριακής λοίμωξης; Μονάδες 6 Β4. Με ποιους τρόπους οι τοξίνες των βακτηρίων απειλούν την υγεία μας; Μονάδες 5 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό κάθε μίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. Α1. Το τρυπανόσωμα προκαλεί α. ελονοσία β. ασθένεια του ύπνου γ. δυσεντερία δ. πνευμονία. Μονάδες 5 Α2. Τα φαγοκύτταρα παράγονται α. στο νωτιαίο μυελό β. στο θύμο αδένα γ. στους λεμφαδένες δ. στον ερυθρό μυελό των οστών. Μονάδες 5 Α3. Το συμπλήρωμα και η προπερδίνη συμβάλλουν στην καταπολέμηση α. των ιών β. των βακτηρίων γ. των μυκήτων δ. όλων των παθογόνων μικροοργανισμών. Μονάδες 5 Α4. Τα νιτροποιητικά βακτήρια μετατρέπουν α. τα νιτρικά ιόντα σε μοριακό άζωτο β. την αμμωνία σε νιτρικά ιόντα γ. το ατμοσφαιρικό άζωτο σε νιτρικά ιόντα δ. τις αζωτούχες οργανικές ενώσεις σε αμμωνία. Μονάδες 5 Α5. Τα δάκρυα περιέχουν α. λυσοζύμη β. γαλακτικό οξύ

-85-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

γ. λιπαρά οξέα δ. υδροχλωρικό οξύ. Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1. Σε ποια κατηγορία παθογόνων μικροοργανισμών ανήκει το μικρόβιο που προκαλεί την πολιομυελίτιδα και ποια κύτταρα του ανθρώπου προσβάλλει (μονάδες 2); Να εξηγήσετε πώς θα προστατευτεί ο οργανισμός ενός ανθρώπου, ο οποίος έρχεται σε επαφή με το μικρόβιο της πολιομυελίτιδας, αν κατά το παρελθόν είχε κάνει εμβόλιο για την ασθένεια αυτή (μονάδες 5). Μονάδες 7 Β2. Να εξηγήσετε ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες συμβάλλουν στη βαθμιαία αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Μονάδες 6 Β3. Να περιγράψετε τη δομή του ιού της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (HIV). Μονάδες 8 Β4. Ποιες προφυλάξεις συμβάλλουν στον περιορισμό της μετάδοσης της νόσου που προκαλείται από τον HIV; Μονάδες 4

-86-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Α1. Η λυσοζύμη α. παρεμποδίζει τη σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος των βακτηρίων

β. διασπά το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων γ. διασπά το καψίδιο των ιών δ. παρεμποδίζει τη σύνθεση της πλασματικής μεμβράνης των πρωτοζώων. Μονάδες 5 Α2. Η κυτταρική ανοσία περιλαμβάνει τη δράση των α. κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων και των κατασταλτικώνΤ-λεμφοκυττάρων

β. βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων και των Β–λεμφοκυττάρων γ. βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων και των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων δ. κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων και των Β-λεμφοκυττάρων. Μονάδες 5 Α3. Τα νιτροποιητικά βακτήρια μετατρέπουν α. το άζωτο της ατμόσφαιρας σε αμμωνία β. την αμμωνία σε νιτρικά ιόντα γ. τα νιτρικά ιόντα σε αμμωνία δ. την αμμωνία σε άζωτο. Μονάδες 5 Α4. Πρωτογενές λεμφικό όργανο αποτελεί α. ο σπλήνας

Μονάδες 5 ΘΕΜΑ Β Β1. Να εξηγήσετε πώς η χρήση κοπριάς στα αγροτικά οικοσυστήματα εμπλουτίζει το έδαφος με νιτρικά ιόντα. Μονάδες 8 Β2. Τι ονομάζεται βιοκοινότητα και τι βιόσφαιρα; Μονάδες 6 Β3. Πώς συμβάλλει ο πυρετός στην καταπολέμηση μιας βακτηριακής λοίμωξης; Μονάδες 6 Β4. Τι είναι τα ενδοσπόρια (μονάδες 3) και πότε δημιουργούνται (μονάδες 2);

-87-

ΘΕΜΑΤΑ 2000-2012

Μονάδες 5

-88-

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

-89-