ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΙΣΜΟΣΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ) Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ
ΤΑ ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Τα ιερά Μυστήρια της ορθόδοξης Εκκλησίας είναι θεοσύστατες τελετές, οι οποίες αποτελούν τα μέσα της Χάρης με τα οποία βοηθείται ουσιαστικά η χριστιανική ψυχή. Είναι οι πηγές του αγιασμού από τις οποίες τροφοδοτείται η αληθινή πνευματικότητα. Τα Μυστήρια της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας είναι επτά: α) το Βάπτισμα β) το Χρίσμα γ) η Θεία Ευχαριστία δ) η Μετάνοια και Εξομολόγηση ε) η Ιεροσύνη στ) ο Γάμος και ζ) το Ευχέλαιο
Τα επτά Μυστήρια μαρτυρούνται από την Αγία Γραφή και διδάσκονται πολυειδώς από την Εκκλησιαστική Παράδοση. Γι' αυτό και έχει γραφεί ότι: «Παραμένει αληθινό ότι τα ουσιώδη των ορθοδόξων τελετουργικών πράξεων έχουν την προέλευση τους στην Αγία Γραφή. Στο βάθος όλων αυτών των τελετουργικών πράξεων, οσοδήποτε κι αν είναι περίπλοκες, βρίσκομε ορισμένα απλούστατα στοιχεία από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, όπως το βάπτισμα με το νερό, τη χρίση με το λάδι, την επίθεση των χεριών, την κλάση του άρτου». Επιπλέον, όλα μαζί τα Μυστήρια και το καθένα χωριστά ανάγονται στο μοναδικό Μυστήριο του σαρκωθέντος Υιού του Θεού για τη σωτηρία των αμαρτωλών πλασμάτων Του.
Για την ενίσχυση της παραπάνω θέσης αξίζει να παραθέσομε τα όσα γράφει σχετικά ό π. Ιουστίνος Πόποβιτς: «Ολόκληρος δε η Εκκλησία του Θεού είναι ένα μυστήριο, «το μυστήριον του Χριστού». Τα πάντα πηγάζουν από το μυστήριον του σαρκωθέντος Θεού Λόγου διά του οποίου τα πάντα εκτίσθησαν (Ίωάν. Α' 3, Κολ. Α' 16, Έβρ.. Β' 10)(....) Εις την Εκκλησίαν του ο Χριστός τελεί την απολύτρωσιν και σωτηρίαν των ανθρώπων διά των μυστηρίων της Εκκλησίας και των αγίων αρετών με την δύναμιν και χάριν του Αγίου Πνεύματος. Ουσιαστικώς, ο ίδιος ο Θεάνθρωπος Χριστός μετά του σώματος Του, της Εκκλησίας, είναι το παν-μυστήριον εις το οποίον και από το οποίον πηγάζουν όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας αρχίζοντας από το
μυστήριον του βαπτίσματος μέχρις όλα τα άλλα».
Και επειδή τα Μυστήρια είναι ομήλικα με την ίδρυση της Εκκλησίας, γίνεται φανερό ποσό η αγιαστική τους επίδραση χάνεται, αλλά και βρίσκεται, μέσα στη λειτουργική Παράδοση των δύο χιλιάδων χρόνων. Τα Μυστήρια είναι οι φορείς και οι αγωγοί της θειας χάριτος. Υπάρχουν όμως σ' αυτά και τα εξωτερικά σημεία τα σύμβολα - τα οποία αποτελούν τον αισθητό χαρακτήρα των "Μυστηρίων"-όμως, επικρατεί σ' αυτά και κυριαρχεί του αισθητού και υλικού ο πνευματικός και υπέρ την αίσθηση χαρακτήρας. Γι' αυτό ο ιερός Χρυσόστομος διακηρύττει: «ουδέν αισθητόν παρέδωκεν ο Χριστός, αλλά αισθητοίς μεν πράγμασι, πάντα δε νοητά». Κανένα αισθητό δεν μας παρέδωσε ό Χριστός, αλλά μέσα από αισθητά πράγματα, όλα δε νοητά.
Επιπλέον, η Ορθοδοξία πρεσβεύει ότι η μοναδική δύναμη και δραστικότητα των Μυστηρίων προσδίδει σ' αυτά αντικειμενική αξία και τα καθιστά όργανα μεταδόσεως της Χάρης. Γι' αυτό και η ισχύς των Μυστηρίων δεν εξαρτάται από την αξία ή την αναξιότητα του λειτουργού ή του κοινωνούντος αυτά. Η ισχύς τους και η αποτελεσματικότητα τους εκπηγάζει όχι από κάποιο παράγοντα ανθρώπινο, αλλά από τη θεία σύσταση και δύναμη τους.
ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ -ΧΡΙΣΜΑ Είναι το μυστήριο με το οποίο εντάσσεται ο άνθρωπος ως μέλος στο μυστηριακό σώμα του Χριστού, την Εκκλησία και αναγεννιέται. Η κανονική τέλεση του μυστηρίου απαιτεί την τριπλή κατάδυση σε αγιασμένο νερό στο όνομα "του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος". Ο ιερέας αναφέρεται σε τρίτο πρόσωπο λέγοντας “βαπτίζεται”. Με το βάπτισμα ο πιστός ενδύεται το Χριστό και αναγεννιέται πνευματικά. Το μυστήριο του βαπτίσματος δεν επαναλαμβάνεται εφόσον τελεστεί κανονικά. Υπάρχει βεβαίως και το βάπτισμα της έκτακτης ανάγκης όταν πχ. υπάρχει ο κίνδυνος θανάτου του βρέφους όπου γίνεται με ραντισμό νερού ή και στον αέρα και μπορεί να γίνει από οποιοδήποτε μέλος της εκκλησίας. Εφόσον επιζήσει, το βάπτισμα ολοκληρώνεται με την ανάγνωση των σχετικών ευχών. Η ορθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζει το βάπτισμα των άλλων χριστιανικών Εκκλησιών επειδή αυτό γίνεται στο όνομα του Τριαδικού Θεού, όταν όμως πρόκειται να τους εντάξει στο σώμα της απαιτεί τη χρίση τους με το άγιο μύρο.
Το Μυστήριο του Χρίσματος έχει την αρχή του στην Π.Διαθήκη στην χρίση των βασιλέων, ιερέων και προφητών. Νοείται ως μεταβίβαση εξουσίας. Στην Κ.Διαθήκη έχει την αρχή του στη χρίση της ανθρωπότητας του Χριστού από τη θεότητά του και κατόπιν στους Αποστόλους. Οι Απόστολοι έβαζαν τα χέρια τους πάνω στους βαπτιζόμενους και προσευχόμενοι τους μετέδιδαν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το χρίσμα ως χρίση των πιστών με το άγιο μύρο αντικατέστησε αυτήν ακριβώς την τοποθέτηση των χεριών των Αποστόλων. Τα αισθητά σημεία του μυστηρίου είναι το άγιο μύρο, η χρίση με αυτό, οι λέξεις "σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου" και η ευχή για πέμψη του Αγίου Πνεύματος.
Η Θεία Ευχαριστία Με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος καθαγιάζονται ο άρτος και ο οίνος και μεταβάλλονται πραγματικά σε σώμα και αίμα Χριστού και παρέχονται στους πιστούς "εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον".Η Θεία Ευχαριστία συνοψίζει όλα τα σωτηριώδη γεγονότα του Χριστού. Είναι μία νέα ενσάρκωση, σταύρωση, ανάσταση, ανάληψη και μια νέα έλευση. Έχουμε δηλαδή την έλευση των εσχάτων μέσα στο ιστορικό παρόν της Εκκλησίας. Στους πιστούς παρέχεται η θεία κοινωνία αμέσως μετά το βάπτισμα και καθ΄'ολη τη διάρκεια της ζωής τους.
Η Μετάνοια και η Εξομολόγηση Το μυστήριο με το οποίο δίνεται άφεση αμαρτιών μετά το βάπτισμα. Προϋποθέτει ειλικρινή συντριβή του αμαρτωλού για τις αμαρτίες του και την εξομολόγησή τους στον ιερέα. Τα επιτίμια που επιβάλλει η Ορθόδοξη εκκλησία έχουν παιδαγωγικό και όχι εξιλεωτικό χαρακτήρα. Αποβλέπουν δηλαδή στην κάθαρση των παθών αλλά και στον παραδειγματισμό των πιστών. Το μυστήριο αυτό επαναλαμβάνεται ανάλογα με τις πνευματικές ανάγκες των πιστών.
Η Ιεροσύνη Το μυστήριο κατά το οποίο δίνεται η θεϊκή χάρη στον χειροτονούμενο και τον καθιστά χαρισματικό λειτουργό της Εκκλησίας. Απαραίτητος όρος της ιεροσύνης είναι η αποστολική διαδοχή. Οι τρεις βαθμοί της ιεροσύνης(επίσκοπος πρεσβύτερος διάκονος),έστω και με κάποια ασάφεια, μαρτυρούνται ήδη στην Κ.Διαθήκη(Πξ6,56. Τιτ 1,5. Α΄Τιμ.3,2)Η ορθόδοξη εκκλησία επιτρέπει το γάμο των κληρικών της πριν από την ιεροσύνη τους. Ο γάμος των επισκόπων απαγορεύτηκε από την πενθέκτη οικουμενική σύνοδο το 692 για λόγους μόνο σκοπιμότητας, που αναφέρονταν στην απρόσκοπτη διαποίμανση της Εκκλησίας.
Ο Γάμος Έχει την αρχή του στη δημιουργία και είναι το μυστήριο με το οποίο η χάρη του Αγίου Πνεύματος αγιάζει τον φυσικό δεσμό που πραγματώνεται με την ελεύθερη ένωση των συζύγων και ενισχύει αυτούς στο σκοπό του γάμου, που είναι η τελείωση στην αγάπη. Ο ορθόδοξος γάμος προϋποθέτει τη μονογαμία και το αδιάλυτό του. Μόνος λόγος που είναι δυνατόν να διαλύσει το γάμο είναι εκτός από το θάνατο ενός από τους δύο συζύγους(Α΄Κορ.7,39)η μοιχεία(Μθ 5,32 19,9).Στις περιπτώσεις αυτές επιτρέπει τον δεύτερο και τον τρίτο γάμο.
Το Ευχέλαιο Ο ιερέας επικαλείται τη θεία χάρη για τη θεραπεία των ψυχοσωματικών ασθενειών και την άφεση των αμαρτιών όσων μετέχουν σε αυτό. Οι μετέχοντες αλείφονται από τον ιερέα με αγιασμένο λάδι. Το μυστήριο είναι επαναλαμβανόμενο και εξαιτίας της διπλής ενέργειας του παρέχεται και σε υγιείς. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχει περιορισμός ως προς το χρόνο της τελέσεως του μυστηρίου. Όταν ένας χριστιανός είναι ασθενής ή επιθυμεί να προετοιμασθεί για τη θεία κοινωνία, είναι δυνατόν να καλέσει τους κληρικούς προς τέλεση του ευχελαίου.
ΤΑ ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ Το Μυστήρια της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας είναι οι οδηγοί της πίστης των καθολικών, τους δίνουν ένα χάρτη πορείας σχετικά με το πώς να ζουν τον πίστη τους, η οποία αρχίζει νωρίς στη ζωή τους με το βάπτισμα. Όμως, ποιος είναι ο σκοπός των Μυστηρίων; Είναι μια απλή τελετουργία ή είναι μια μέθοδος για να κερδίσουν τη χάρη του Θεού.
Τα Μυστήρια της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας είναι επτά: α) το Βάπτισμα β) το Χρίσμα γ) η Θεία Ευχαριστία δ) η Μετάνοια και Εξομολόγηση ε) η Ιεροσύνη στ) ο Γάμος και ζ) το Ευχέλαιο
Το Βάπτισμα Οι ρωμαιοκαθολικοί θεωρούν ως μέλη της Εκκλησίας όλους όσους βαπτίζονται στο όνομα της Αγίας Τριάδας είτε αυτοί είναι ορθόδοξοι είτε Προτεστάντες. Από τον 13ο αιώνα καθιέρωσαν το βάπτισμα με ραντισμό. Η ορθόδοξη άποψη υποστηρίζει ότι η πρακτική αυτή είναι απαράδεκτη, γιατί είναι αντίθετη τόσο με το περιεχόμενο της λέξης βαπτίζω(βυθίζω στο νερό) όσο και με την Αγία Γραφή η οποία συνδέει την τριπλή κατάδυση με τον θάνατο και την Ανάσταση του Χριστού (βλ.Ρωμ.6,4 Κολ.2,12). Ο ρωμαιοκαθολικός ιερέας αναφέρεται σε πρώτο πρόσωπο λέγοντας "εγώ σε βαπτίζω". Αυτή η αναφορά εξυπηρετεί μόνο την έξαρση του κλήρου πάνω από τον λαό.
Το Χρίσμα Οι Ρωμαιοκαθολικοί αρνούνται το δικαίωμα της χρίσεως στον ιερέα επειδή το θεωρούν αποκλειστικό δικαίωμα του επισκόπου. Η καινοτομία αυτή καυτηριάστηκε με το επιχείρημα ότι αν οι ιερείς δεν έχουν δικαίωμα να χρίουν τότε δεν έχουν δικαίωμα και να βαπτίζουν. Ακόμη αναβάλλουν το χρίσμα μέχρι το 7ο ή το 12ο έτος της ηλικίας του βαπτισμένου. Ως λόγο επικαλούνται την πνευματική ανωριμότητα των παιδιών. Αυτό είναι ασυνεπές θεολογικά, καθότι η χάρη του χρίσματος πρέπει να υπάρχει δυνάμει σε κάθε νεοφώτιστο για να μπορεί ο πιστός με την ελεύθερη βούληση του να ενεργοποιεί τις δυνάμεις της χάρης του χρίσματος σε κάθε ηλικία.
Η Θεία Ευχαριστία Οι ρωμαιοκαθολικοί δέχονται τη θεία ευχαριστία ως επαναλαμβανόμενη θυσία που αποσιωπά τη χαρισματική έλευση των εσχάτων. Προσπαθώντας να ερμηνεύσουν την ανερμήνευτη μεταβολή του άρτου και του οίνου σε σώμα και αίμα Χριστού διατύπωσαν την εσφαλμένη σχολαστική θεωρία της μετουσιώσεως που είναι επηρεασμένη από την αριστοτελική φιλοσοφία. Απλά υποστηρίζουν ότι ο άρτος και ο οίνος μεταβάλλουν την ουσία τους μόνο και διατηρούν τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά . Από τον 9ο αιώνα εισήγαγαν τον άζυμο άρτο. Αυτό όμως δεν θεμελιώνεται ούτε βιβλικά ούτε στην πράξη της αρχαίας Εκκλησίας. Από τον 12ο αιώνα στερεί τους λαϊκούς από την κοινωνία του αίματος του Χριστού(έρχεται σε αντίθεση με την εντολή του Χριστού "πίετε εξ αυτού πάντες"(Μθ 26,28).Αστήρικτη είναι επίσης και η στέρηση
Η Μετάνοια και η Εξομολόγηση Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έπλασε δικές της θεωρίες για ποινές, επιτίμια, αξιομίσθιες, αφέσεις και "καθαρτήριο πυρ" προσδίδοντας σε αυτά εξιλεωτικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με την Ρωμαιοκαθολική άποψη η μετάνοια ελευθερώνει τον πιστό μόνο από την ενοχή και τις αιώνιες ποινές όχι όμως και από τις πρόσκαιρες. Έτσι επιβάλλονται τα επιτίμια τα οποία αποβλέπουν να ικανοποιήσουν τη θεία δικαιοσύνη. Οι απόψεις αυτές δεν στηρίζονται ούτε στην Αγία Γραφή ούτε στη παράδοση της Εκκλησίας.
Η Ιεροσύνη Οι Ρωμαιοκαθολικοί επέβαλλαν με τη σύνοδο του Τριδένου(1545-65) την αναγκαστική αγαμία σ’ όλους τους βαθμούς της ιεροσύνης. Η επιβολή αυτή αποβλέπει στο να αυτονομηθεί ακόμη περισσότερο, να εξάρει την ιερατική εξουσία πάνω από το λαό και να επιβάλλει έτσι ευκολότερα την παπική μοναρχία.
Ο Γάμος Ο Ρωμαιοκαθολικισμός θεωρεί τον γάμο ως μυστήριο, δεν χορηγεί όμως σε καμία περίπτωση το διαζύγιο, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις από "κοίτης και τραπέζης". Εδώ μπορούμε ίσως να επισημάνουμε μια μαγική αντίληψη του γάμου, αφού δεν λαμβάνει υπόψη την ελεύθερη ανθρώπινη συμμετοχή, τη συνεργία. Ο πάπας όμως μπορεί να διαλύσει το γάμο θεωρώντας τον ότι δεν έγινε. Αυτό κυρίως σε βασιλικούς γάμους. Μάλιστα μετά το θάνατο ενός από τους συζύγους επιτρέπει και τον τέταρτο γάμο. Η πρακτική της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας στο γάμο αντίκειται στην αγιογραφική διδασκαλία.
Το Ευχέλαιο Ο Ρωμαιοκαθολικισμός από τον 12ο αιώνα έχει το ευχέλαιο ως τελευταίο εφόδιο για τους ετοιμοθάνατους και το παρέχει μόνο μια φορά για την κάθε ασθένεια. Δεν παρέχει το μυστήριο αυτό σε παιδιά κάτω των δεκατεσσάρων και στους διανοητικά ανάπηρους. Η πρακτική αυτή αντίκειται στην Αγία Γραφή(Ιακ.5,14 εξ.) και την παράδοση. Σύμφωνα με αυτή τελευταίο εφόδιο είναι η θεία ευχαριστία. Άλλωστε είναι αντιφατικό να θεωρεί ως τελευταίο εφόδιο το ευχέλαιο ενώ η Αγία Γραφή κάνει λόγο για θεραπεία του ασθενούς εξαιτίας αυτού του μυστηρίου.
ΤΑ ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟ Ο Προτεσταντισμός περιορίζει τον αριθμό των μυστηρίων σε δύο: το Βάπτισμα και τη Θεία Ευχαριστία, ενώ παράλληλα τα απομονώνει ουσιαστικά από το σώμα της Εκκλησίας. Και τούτο, επειδή προσδίδει μυστηριακό χαρακτήρα μόνο στο λόγο του Θεού, που φανερώνεται μέσα από τις συγκεκριμένες βιβλικές επαγγελίες του προς τους ανθρώπους. Κατά συνέπεια, εντοπίζει το μυστηριακό χαρακτήρα μόνο στους ιδρυτικούς λόγους αυτών των μυστηρίων αδυνατώντας να κατανοήσει τον όλο μυστηριακό χαρακτήρα της Εκκλησίας. Και για να περιοριστούμε μόνο στο βάπτισμα, αυτό κατά τον Λούθηρο λ.χ. δεν καταργεί ολοσχερώς την προγονική αμαρτία. Έτσι, η «υπολειπόμενη» από το βάπτισμα αμαρτία γίνεται το οντολογικό υπόβαθρο, που προκαλεί την καθημερινή αμαρτία του ανθρώπου. Με άλλα λόγια η αμαρτία είναι η αναπόφευκτη και φυσική κατάσταση του πιστού. Η οριστική κατάργηση της αμαρτίας θα γίνει μετά την ανάσταση των νεκρών.
Ο Λούθηρος(διαμαρτυρόμενος κατά της Ρωμαϊκής Εκκλησίας) στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας έλεγε ότι ο άνθρωπος πραγματικά πίνει το αίμα και το σώμα του Χριστού ενώ οι Καλβινιστές και οι Ζβιγγλιανοί πιστεύουν πως αυτό γίνεται μόνο μεταφορικά. Η Ιεροσύνη δεν είναι ιδιαίτερο μυστήριο, αλλά κάθε χριστιανός είναι ιερέας. Ο Γάμος είναι θεμιτός για τους λειτουργούς της εκκλησίας. Η Θεία Λειτουργία πρέπει να γίνεται, όχι στη λατινική γλώσσα, αλλά στις τοπικές, κατανοητές για τον απλό κόσμο, γλώσσες.
ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
ΤΟ
ΜΥΣΤΗΡΙΟ Της ΒΑΠΤΙΣΗΣ
ΤΟ
ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ
ΤΟ
ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ
ΤΟ
ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ 1. 2. 3. 4. 5.
orthodoxwiki.org/Ιερά μυστήρια Εγκυκλοπαίδεια Μαλλιάρης-Παιδεία Τα ιερά μυστήρια /Πηγή Ζωής/pigizois.net wikipedia.org/Προτεσταντισμός Ιερά Μυστήρια-Εγκυκλοπαίδεια National Geographic Γιώργος