Μια βόλτα με την Αριάδνη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Β΄ΦΑΣΗ «Επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη Διδακτική Πράξη», Γ΄ περίοδος 2011-2012, επιμορφωτής: Γιάννης Ρες
Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Περίπατος στον μαγευτικό κόσμο του Μινωικού Πολιτισμού
ΧΙΟΣ 1/3/2012
1 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Τίτλος διδακτικού σεναρίου:……………………………………………………………………………………3 Τάξη/εις:……………………………………………………………………………………………………………………3 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές:………………………………………………………………………….3 Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ:…………………………………………………………………….3 Διδακτική/ές ενότητα/ες:…………………………………………………………………………………………3 Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των μαθητών:…………………………………………3 Σκοπός και στόχοι………………………………………………………………………………………………………3 a. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο b. Ως προς τη διαδικασία μάθησης c. Σε σχέση με τις ΤΠΕ Διδακτική προσέγγιση (θεωρητική και μεθοδολογική)………………………………………….. 5 Εργαλεία εφαρμογής (κατηγορία λογισμικού-συνδυασμός κατηγοριών λογισμικού και η σημασία τους στην ανάπτυξη της μάθησης)……………………………………………………5 Εκτιμώμενη διάρκεια…………………………………………………………………………………………………6 Προτεινόμενη πορεία διδασκαλίας…………………………………………………………………………. 6 a. Προετοιμασία-Χώρος υλοποίησης-Οργάνωση τάξης b. Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή c. Σαφής αναφορά στο ρόλο, μαθητών, διδάσκοντος και των ΝΤ Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου (προστιθέμενη παιδαγωγική αξία)………8 Επιμέρους δραστηριότητες (ανά φάση υλοποίησης)………………………………………………8 Φύλλα εργασίας………………………………………………………………………………………………… 14 «Συντονιστής»………………………………………………………………………………………………………15 Ομάδα «Αρχιτέκτονες»…………………………………………………………………………………………17 Ομάδα «Έμποροι»………………………………………………………………………………………………..34 Ομάδα «Καλλιτέχνες»…………………………………………………………………………………………..44 Ομάδα «Κοινωνιολόγοι»……………………………………………………………………………………….59 Πρόσθετες πληροφορίες (Επεκτασιμότητα σεναρίου)……………………………………………69 Αξιολόγηση (διαμορφωτική και τελική)………………………………………………………………….69 Καταληκτικές επισημάνσεις-Παρατηρήσεις-Κριτική……………………………………………….74 Πηγές-βιβλιογραφία……………………………………………………………………………………………….75
2 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΗΣ:ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΕΣ ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΗ:ΜΑΡΙΑ ΚΕΡΟΓΛΟΥ
1.Τίτλος διδακτικού σεναρίου: Μια βόλτα με την Αριάδνη (Ο μινωικός πολιτισμός) 2.Τάξη/εις: Γ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 3.Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Γεωγραφία, Γλώσσα, Θρησκευτικά, Αισθητική Αγωγή, Αγωγή Υγείας 4.Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ: Το εκπαιδευτικό σενάριο είναι απολύτως συμβατό με το ΑΠΣ και ΔΕΠΠΣ αφού αφορά συγκεκριμένες διδακτικές ενότητες του βιβλίου του μαθητή και ακολουθεί τους προβλεπόμενους στόχους. Επίσης, συμβατή είναι και η χρήση Νέων Τεχνολογιών αφού όπως περιγράφεται στο ΑΠΣ οι μαθητές θα πρέπει «να εντοπίζουν, να επιλέγουν και να οργανώνουν απλές ιστορικές πληροφορίες µέσα από µια ποικιλία πηγών, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία ή άλλα µέσα για να ανακοινώνουν απλά ιστορικά θέµατα».Συμβατή είναι και η παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου στην οποία θα προχωρήσουν οι μαθητές αφού πάλι σύμφωνα με το ΑΠΣ θα πρέπει « να ασκηθούν στο να οργανώνουν και να ανακοινώνουν την ιστορική τους γνώση και άποψη προφορικά ή γραπτά, µέσω διαφόρων τεχνικών του περιγραφικού, αναφορικού λόγου» 5.Διδακτικές ενότητες: Βιβλίο μαθητή, Ιστορία Γ΄Τάξης:9.1 «Η Μινωική Κρήτη», 9.2 «Το ανάκτορο της Κνωσού», 9.3 «Η καθημερινή ζωή των Μινωιτών», 9.4 «Η θρησκεία και η γραφή των Μινωιτών», 9.5 «Η τέχνη των Μινωιτών» 6.Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των μαθητών: Ως προς το γνωστικό αντικείμενο: Έχει προηγηθεί η διδασκαλία της Θεματικής ενότητας «Ο Κυκλαδικός πολιτισμός» και έχει ήδη καταστεί σαφής η επιρροή της Μινωικής Τέχνης στις τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου της Θήρας όπως και η εμπορική σχέση μεταξύ Θήρας και Μινωικής Κρήτης στην περίοδο της εποχής του Χαλκού. Ως προς τη χρήση Νέων Τεχνολογιών: Οι μαθητές είναι εξοικειωμένοι στη χρήση νέων τεχνολογιών μέσα στην τάξη από το δάσκαλό τους, ήδη από τα προηγούμενα δύο χρόνια. Έχουν έρθει σε επαφή με τα προγράμματα Word, Google earth, revelation natural art, mindomo και γνωρίζουν να πλοηγούνται στο διαδίκτυο με τη βοήθεια μηχανής αναζήτησης google. 7.Σκοπός και στόχοι
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο οι μαθητές καλούνται να:
1.Γνωρίσουν πώς ήταν τα ανακτορικά κέντρα στη Μινωική Κρήτη και τι σχέση είχαν με τον λαβύρινθο
3 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 2.Να βρουν στο χάρτη τα ανακτορικά κέντρα, να καταλάβουν τη σημασία της γεωγραφικής τους θέσης και να τη συγκρίνουν με αυτή των σύγχρονων μεγαλουπόλεων του κόσμου που είναι χτισμένες κυρίως στα παράλια 3.Να καταλάβουν το ρόλο του εμπορίου στη Μινωική Κρήτη και το ρόλο του Βασιλιά στην οργάνωσή του 4.Να έρθουν σε επαφή με την τέχνη των Μινωιτών , να εξάγουν συμπεράσματα για το πώς αυτή εξέφραζε το χαρακτήρα τους και βέβαια να δώσουν προσοχή στη σφραγιδογλυφία 5.Να γνωρίσουν την καθημερινή ζωή των Μινωιτών, τις συνήθειες και την ενδυμασία τους, το ρόλο της θρησκείας στη ζωή τους και τη γραφή τους 6.Να παραγάγουν γραπτό και προφορικό λόγο μέσα από τα «φύλλα μελέτης και εργασίας» και την τελική παρουσίαση της εργασίας τους 7.Να παραγάγουν έντυπο υλικό ώστε οι μαθητές να έχουν ένα "περιοδικό" με τη δραστηριότητα αυτή στη βιβλιοθήκη τους Ως προς τη διαδικασία μάθησης προσδοκάται οι μαθητές να: 1. οικοδομήσουν τη γνώση τους μόνοι με αλληλεπιδραστικό τρόπο και όχι μόνο από το δάσκαλο ο οποίος θα παρέμβει μόνο όπου κρίνεται απαραίτητο 2. να συνεργαστούν με επιτυχία σε ομαδοσυνεργατικό περιβάλλον 3. οι ρόλοι και ο καταμερισμός εργασίας μέσα στην ομάδα να αυτοκαθοριστούν με κριτήριο τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και δεξιότητες κάθε μαθητή 4. να ανακαλύψουν με παιγνιώδη τρόπο τις πληροφορίες που χρειάζονται 5. να διασκεδάσουν και να μάθουν, παρακολουθώντας εποπτικό υλικό που θα προσελκύσει το ενδιαφέρον τους 6. να δοθεί σε όλους και κυρίως στους αδύναμους ή ντροπαλούς μαθητές η δυνατότητα να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από καλλιτεχνικές δραστηριότητες με ποικίλους τρόπους(revelation natural art και συμβατική ζωγραφική σε χαρτί) 7. να δοθεί η ευκαιρία για την παραγωγή γραπτού λόγου σε δυνατούς μαθητές ώστε να αναδείξουν τις δυνατότητές τους και ταυτόχρονα η ομαδοσυνεργατική μέθοδος να «ενθαρρύνει» από τη δραστηριότητα αυτή και τους αδύναμους μαθητές, δίνοντάς τους βοηθητική θέση 8. να δοθεί η θέση του συντονιστή σε μαθητή του οποίου πρέπει να τονιστεί η αυτοπεποίθηση 9. οι παρουσιάσεις των εργασιών στο τέλος να παρακολουθηθούν με ενδιαφέρον από όλους και να αναπτυχθεί ωφέλιμη συζήτηση
4 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 10. οι μαθητές να εργαστούν σε ένα πραγματικά όμορφο ,για παιδιά, περιβάλλον όπως είναι η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου μας ,που δημιουργεί εξαρχής καλή διάθεση για δουλειά και παραμονή στο χώρο και διαθέτει κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό και επίπλωση ώστε οι μαθητές να μη χρειαστεί να μετακινηθούν σε άλλη αίθουσα για τις εργασίες τους, κάτι που θα αποσπούσε την προσοχή τους
Σε σχέση με τις ΤΠΕ προσδοκάται: οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές να λειτουργήσουν ως εργαλεία που θα υποστηρίξουν δυναμικά τις ομαδικές διαδικασίες τα λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν (π.χ. google earth) να εξυπηρετήσουν το μοντέλο της ανακαλυπτικής μάθησης(Bruner)και του δομικού εποικοδομισμού (Piaget-Papert) βοηθώντας τους μαθητές να πορευθούν ενεργητικά προς την οικοδόμηση της γνώσης τους τα λογισμικά να συντελέσουν στην ανάπτυξη συστήματος αναζήτησης της πληροφορίας και ανακάλυψης μέσω καθοδηγούμενης διερεύνησης(κοινωνικοπολιτιστικές θεωρίες και θεωρίες οικοδομισμού και κοινωνικού οικοδομισμού-Vygotsky,Leontiev) η χρήση υπερμέσων και εννοιολογικών χαρτών (π.χ. mindomo) να συντελέσει στην δημιουργία και ανάπτυξη κλίματος συνεργασίας και επικοινωνίας(κοινωνικός εποικοδομισμός) πέρα από τη συλλογή πληροφοριών η πλοήγηση στο διαδίκτυο να διευκολύνει τις εργασίες των μαθητών και για αυτό το σκοπό θα παρασχεθούν, όπου χρειάζεται, σχετικοί σύνδεσμοι(εξοικονόμηση χρόνου) να δοθεί στους μαθητές η ευκαιρία να εξασκηθούν στη χρήση του word να δοθεί στους μαθητές η ευκαιρία να εξασκηθούν σε λογισμικά που καλλιεργούν την δημιουργικότητα και την ελεύθερη έκφραση όπως το revelation national art να χρησιμοποιούν στις αναζητήσεις τους λέξεις κλειδιά. Να αξιολογούν τις πληροφορίες 8.Διδακτική προσέγγιση (θεωρητική και μεθοδολογική)
Το σενάριο «Μια βόλτα με την Αριάδνη» στηρίζεται στις αρχές του εποικοδομισμού (constructivism) και στην Κοινωνικοπολιτιστική θεωρία του Vygotsky. Δίνεται έμφαση στην κριτική και στοχαστική σκέψη, στη συμμετοχική και συνεργατική μάθηση, στη δημιουργική έκφραση και στη διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης(Ράπτης & Ράπτη, 2006).Ως μέθοδος διδασκαλίας προτείνεται η εφαρμογή ενός κατευθυνόμενου ερευνητικού/ανακαλυπτικού μοντέλου διδασκαλίας, όπου ο δάσκαλος ωθεί τους μαθητές διακριτικά και παρεμβαίνοντας μόνο όταν κρίνεται απαραίτητο, στο να ανακαλύψουν, να διερευνήσουν και να οικοδομήσουν τη γνώση μόνοι τους. Η παρουσία του διακρίνεται ορατά ως βοηθητική σε τεχνικά θέματα του υπολογιστή και βρίσκεται πίσω από την επιλογή των ηλεκτρονικών διευθύνσεων και της σύνταξης των φύλλων εργασίας. 9.Εργαλεία εφαρμογής o Πρόγραμμα οπτικοποίησης και προσομοίωσης google earth&google maps(λογισμικό διερευνητικής μάθησης –καθοδηγούμενης ανακάλυψης και διερεύνησης-δομικός εποικοδομισμός<Piaget-Papert ) o Χρήση μηχανής αναζήτησηςwww.google.com (ανακαλυπτική μάθηση-Bruner) o Λογισμικά εικόνας και ήχου: http://www.youtube.com , http://www.slideshare.net o
o
Εκπαιδευτικές πύλες: http://www.hellenic-history.gr >http://www.fhw.gr/chronos και www.e-yliko.gr >Ιστορία Γ΄& Δ΄ Δημοτικού-συνοδευτικό CD-ROM σχολικού εγχειριδίου Π.Ι. Λογισμικό δημιουργικότητας και ελεύθερης έκφρασης Revelation Natural Art 5 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη o o o o o
Λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης www.mindomo.com ( κοινωνικός εποικοδομισμός-συνεργατικά περιβάλλοντα) Πολυμεσική εγκυκλοπαίδεια www.wikipedia.gr Διαφυλλιστής (browser) Κειμενογράφος word Εκπαιδευτικός φάκελος: «Ο Μινωικός πολιτισμός». Πρόγραμμα Μελίνα・ Έκδοση ΥΠ.ΠΟ.- ΥΠ.Ε.Π.Θ. Περιέχει βιβλίο για τον εκπαιδευτικό και το μαθητή, διαφάνειες, βιντεοταινία «Μία μέρα με τον Μίνωα», και υλικό για δραστηριότητες μέσα στην τάξη.
10.Εκτιμώμενη διάρκεια: 7 διδακτικές ώρες 11.Προτεινόμενη πορεία διδασκαλίας Α)Προετοιμασία-Χώρος υλοποίησης-Οργάνωση τάξης και σαφής αναφορά στο ρόλο, μαθητών, διδάσκοντος και των ΝΤ Χώρος υλοποίησης του εκπαιδευτικού σεναρίου θα είναι η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου γιατί διαθέτει την υλικοτεχνική υποδομή (υπολογιστές, τραπέζια εργασίας, γιγαντοοθόνη, βιντεοπροβολέα, εκτυπωτές, παιδικούς καναπέδες) αλλά και ελκυστικό περιβάλλον εργασίας για τα παιδιά. Οι μαθητές έχουν προετοιμαστεί ήδη από την τάξη για το περιεχόμενο και τον τρόπο εργασίας τους και έχουν έρθει προσέλθει με τα αντικείμενα(μολύβια, μπογιές, ψαλίδια, κόλλες) που τους είναι απαραίτητα. Ο δάσκαλος οφείλει να έχει φροντίσει για τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων, να έχει προεπιλέξει και μελετήσει τις ιστοσελίδες που θα διερευνηθούν, να έχει ετοιμάσει τα Φύλλα Εργασίας που θα δοθούν στις ομάδες, να έχει προβλέψει τυχόν απρόοπτα και απρόσμενες εξελίξεις κατά τη διεξαγωγή της διδασκαλίας (όπως αν οι ιστοσελίδες που θα μελετήσουν οι ομάδες είναι ενεργές τη συγκεκριμένη ημέρα, επάρκεια μελανιού στον εκτυπωτή, κ.α.). Ο ρόλος του διδάσκοντα πρέπει να είναι βοηθητικός, καθοδηγητικός, ενισχυτικός και παρεμβατικός μόνο όταν είναι απαραίτητο. Οι 17 μαθητές έχουν χωριστεί ήδη από την τάξη σε 4 ομάδες των 4 ατόμων, ανάλογα με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά και δεξιότητές τους. Ο 17ος μαθητής θα αναλάβει το ρόλο του γενικού συντονιστή μεταξύ των ομάδων , το χειρισμό του υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος με τον βιντεοπροβολέα όταν θα προβάλλεται υλικό που αφορά όλες τις ομάδες καθώς και θα βοηθήσει στην παρουσίαση και παραγωγή του τελικού προϊόντος. Προτείνεται ως συντονιστής να ενθαρρυνθεί να είναι άτομο χαμηλών δεξιοτήτων και αυτοπεποίθησης, ώστε να αναδειχθεί μέσω της θέσης αυτής, όπου μπορεί να έχει ανά πάσα στιγμή και τη διακριτική βοήθεια του δασκάλου. Οι ομάδες θα εργάζονται ταυτόχρονα σε διαφορετικούς τομείς και η φάση σύνδεσης των τομέων θα γίνει στην τελική παρουσίαση. Ομάδες Η πρώτη ομάδα 4 ατόμων ,είναι οι "Αρχιτέκτονες". Θα μελετήσουν την αρχιτεκτονική των κτιρίων και θα μας δώσουν πληροφορίες. Η δεύτερη ομάδα 4 ατόμων, είναι οι "Έμποροι". Θα δουν την γεωγραφική θέση των μινωικών ανακτόρων στο νησί, τη θέση του νησιού στη Μεσόγειο και τα προϊόντα που παρήγαγε και θα μας εξηγήσουν πώς σκεφτόταν ένας Μινωίτης έμπορος. Θα
6 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη μπουν και στο μυαλό του βασιλιά Μίνωα, που ήταν εξαιρετικά επιτυχημένος επιχειρηματίας. Η τρίτη ομάδα 4 ατόμων, είναι οι "Καλλιτέχνες". Θα μελετήσουν τις τοιχογραφίες, τα χρώματα, τα αγγεία τα κοσμήματα και τις σφραγίδες και θα μας δώσουν πληροφορίες γι΄αυτά. Η τέταρτη ομάδα είναι οι «Κοινωνιολόγοι». Θα μελετήσουν την καθημερινή ζωή των Mινωιτών, τη θρησκεία και τη γραφή τους και θα μας δώσουν πληροφορίες.
Υλικό στα χέρια των ομάδων Κάθε ομάδα θα εργαστεί πάνω: Στο «Φύλλο Μελέτης και Εργασίας» Στο «Φύλλο παρουσίασης» που περιέχει τα τελικά συμπεράσματα Τελικό στάδιο Αφού ολοκληρωθούν οι εργασίες των ομάδων, θα ακολουθήσει η προβολή των « φύλλων μελέτης και εργασίας »και των «Φύλλων Παρουσίασης» (για αυτό το λόγο περιέχονται εικόνες, πληροφοριακό υλικό και σύνδεσμοι), συζήτηση πάνω στην εργασία και παραγωγή έντυπου «περιοδικού» με τη συρραφή των «Φύλλων Μελέτης και Εργασίας» και των «Φύλλων Παρουσίασης» ώστε να μείνει στην τάξη και στην βιβλιοθήκη του σχολείου το αποτέλεσμα της δραστηριότητας. Στην τελευταία διδακτική ώρα θα γίνει προβολή ταινίας κινουμένων σχεδίων με θέμα «Θησέας και Μινώταυρος» (σύνδεση με τη μυθολογία) και οι μαθητές μπορούν να ασχοληθούν με δραστηριότητες που περιέχονται στο συνοδευτικό CD-ROM του σχολικού εγχειριδίου του Π.Ι. «Ιστορία Γ΄& Δ΄ Δημοτικού»
Η αίθουσα διαμορφώνεται ως εξής: Σε μια πλευρά είναι η γωνιά των 3 υπολογιστών με επαρκή χώρο για 4 παιδιά στον καθένα. Μπροστά τους τοποθετούνται οι καναπέδες για την παρακολούθηση των προβολών. Στο βάθος είναι η γιγαντοοθόνη. Στην άλλη πλευρά τοποθετούνται τα 4 τραπέζια εργασίας με το ένα πλαγίως στη γιγαντοοθόνη για την φάση της τελικής παρουσίασης. Επειδή υπάρχουν 3 υπολογιστές και 4 ομάδες, μια ομάδα εναλλάξ θα βρίσκεται πάντα στο τραπέζι της με έντυπο υλικό. Β)Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή
3 Υπολογιστές και 3 εκτυπωτές Βιντεοπροβολέας Εγκατεστημένα τα προγράμματα revelation natural art ,google earth, CD-ROM του Π.Ι.,με τα εικονίδιά τους στην επιφάνεια εργασίας, ενεργή η σύνδεση internet 7 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Φάκελοι με τα φύλλα «μελέτης-εργασίας» και «παρουσίασης» κάθε ομάδας στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή με το όνομα της ομάδας τους.Ισχύει και για τον συντονιστή. Αποθηκευμένες σχετικές εικόνες στην επιφάνεια εργασίας για την ομάδα «Καλλιτέχνες» Γεωγραφικός Άτλαντας σε έντυπη μορφή Έντυπο υλικό από το πρόγραμμα «Μελίνα» του τμήματος εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού : «Σφραγίδες και σφραγίσματα» και «Θεοί, δαίμονες και λάτρεις»
12.Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου (προστιθέμενη παιδαγωγική αξία) Η κοινωνία της πληροφορίας απαιτεί την απαλλαγή από την παράδοση έτοιμης γνώσης από τον εκπαιδευτικό προς τον μαθητή και καθιστά αναγκαία την καλλιέργεια σύνθετων δεξιοτήτων σκέψης στους μαθητές (κριτική σκέψη, δεξιότητες επίλυσης αυθεντικών προβλημάτων, λήψη αποφάσεων μέσα από τη διερεύνηση, πειραματισμό, συνεργασία και επικοινωνία). Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η τεχνολογία αξιοποιείται με σκοπό την υποστήριξη της ουσιαστικής διαφοροποίησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας έτσι ώστε ο/η κάθε μαθητής/τρια να εργάζεται και να οικοδομεί γνωστικές δομές με βάση το επίπεδο ετοιμότητάς του/της. Οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) δεν αποτελούν απλό προσάρτημα του μαθησιακού περιβάλλοντος που χρησιμοποιείται μόνο για την απλή τεχνολογική αναβάθμισή του, αλλά είναι σημαντικό μαθησιακό εργαλείο που έχει, σε επιλεγμένες διδακτικές περιπτώσεις, δυνατότητες προστιθέμενης μαθησιακής αξίας. Επομένως οι ΤΠΕ δεν χρησιμοποιούνται ως εργαλεία πληροφόρησης, αλλά κυρίως ως νοητικά εργαλείων με ιδιαίτερη συμβολή στη μαθησιακή διαδικασία. Σκοπός των ΤΠΕ είναι ο/η μαθητής/τρία να αναπτύξει δεξιότητες, γνώσεις και στάσεις σε σχέση με τη χρήση των ΤΠΕ για να προσεγγίζει κριτικά την κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας στα πλαίσια της ανθρωπιστικής παιδείας. Το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο Ιστορίας κινείται στο παραπάνω πλαίσιο. 13.Επιμέρους δραστηριότητες (ανά φάση υλοποίησης) ΦΑΣΗ 1Η:2 διδακτικές ώρες Ο συντονιστής έχει ήδη εκτυπώσει τα φύλλα «Μελέτης και Εργασίας» σχετικά με τη σφραγιδογλυφία 1 φορά για την ομάδα και τα έχει αφήσει στο τραπέζι εργασίας των «Καλλιτεχνών» για να εργαστούν μετά τη γενική προβολή ώστε να απελευθερωθεί ο ένας υπολογιστής. ΓΕΝΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ Οι ομάδες προσέρχονται στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και παίρνουν θέση στους καναπέδες, έτοιμοι για προβολή. Ο συντονιστής ανοίγει το πρόγραμμα google earth (με τη διακριτική βοήθεια του δασκάλου) και οι μαθητές εντοπίζουν τη θέση της Μεσογείου στην υδρόγειο, της Ελλάδας, της Κρήτης και των γειτονικών χωρών.
8 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Εντοπίζονται οι σύγχρονες πόλεις της Κρήτης, χτισμένες στα παράλια και η θέση των σπουδαιότερων μινωικών ανακτορικών κέντρων , και γίνεται συζήτηση για τη χρησιμότητα της επιλογής θέσης. Μικρή επίσκεψη και στις χώρες της Μεσογείου. Γίνεται σήμανση των ανακτορικών κέντρων, της Θήρας και των γειτονικών χωρών.
9 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Ο συντονιστής ανοίγει το αρχείο «Συντονιστής» και συνδέεται με τις παρακάτω διευθύνσεις:
1)
http://www.slideshare.net/tsilimigras/23-4355420 «Ιστορικά στοιχεία για τον
Μινωικό πολιτισμό»
2) http://www.youtube.com/watch?v=LGsVKFld6XM&feature=player_embedded Ψηφιακή αναπαράσταση των ανακτόρων της Κνωσού
Και….http://www.slideshare.net/giannisver/ss-1024610 Ο αρχαιολογικός χώρος όπως είναι σήμερα
10 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Στη συνέχεια:
οι 3 ομάδες εκτός των «Καλλιτεχνών» θα καθίσουν γύρω από έναν υπολογιστή , θα ανοίξουν το «Φύλλο μελέτης και εργασίας» και εκτός των στοιχείων που παρέχονται στην επιφάνεια των φύλλων, θα ενεργοποιήσουν και τους συνδέσμους για περισσότερες πληροφορίες. Στο μεταξύ, οι «Καλλιτέχνες» μελετούν και εργάζονται πάνω στα φύλλα που βρήκαν στο τραπέζι τους σχετικά με την σφραγιδογλυφία. Από το έντυπο υλικό του προγράμματος «Μελίνα» «Σφραγίδες και σφραγίσματα» θα μελετήσουν μόνο τις σελίδες 6 και 12. Οι ομάδες των υπολογιστών αποθηκεύουν και κλείνουν τα αρχεία τους. ΦΑΣΗ 2η:2 διδακτικές ώρες Στη 2η Φάση : όλες οι ομάδες εκτός από τους «Αρχιτέκτονες» θα ασχοληθούν κυρίως με έρευνα στο διαδίκτυο, συνεχίζοντας την έρευνα που ξεκίνησε στην 1η Φάση και συμπληρώνοντας στον υπολογιστή τα «Φύλλα μελέτης και εργασίας» και τα «Φύλλα Παρουσίασης».
(Θυμίζουμε ότι: Οι «Έμποροι» θα συμπληρώσουν και τον ημιδομημένο εννοιολογικό χάρτη MINDOMO ο οποίος θα αποτελέσει και το «Φύλλο Παρουσίασης» του τομέα του .Δύο από τους «Καλλιτέχνες» θα δημιουργήσουν στο REVELATION NATURAL ART, χρωματίζοντας 1 εικόνα από το ανάκτορο της Κνωσού και 1 από τα ταυροκαθάψια, ενώ οι ίδιες εικόνες θα χρωματιστούν και με συμβατικό τρόπο σε χαρτί.)
Στον ίδιο χρόνο για απελευθερωθεί θέση στον 3ο υπολογιστή για τους «Καλλιτέχνες» (που στην 1η φάση δούλεψαν στο τραπέζι εργασίας) η ομάδα «Αρχιτέκτονες» θα καθίσει στο τραπέζι εργασίας και θα ασχοληθεί με το «Φύλλο εργασίας και μελέτης» συμπληρώνοντας τις ερωτήσεις. Θα συμπληρώσει γραπτά και το «Φύλλο παρουσίασης» και θα πληκτρολογήσει τα πάντα στο τέλος της 2ης ώρας. Όλες οι εργασίες θα αποθηκευθούν από τις ομάδες και θα εκτυπωθούν με την επιμέλεια του συντονιστή ο οποίος θα συγκεντρώσει το εκτυπωμένο υλικό για το «περιοδικό». ΦΑΣΗ 3η:2 διδακτικές ώρες
Στην 3η Φάση θα γίνει η παρουσίαση της δραστηριότητας:
Θα γίνει προβολή των συμπληρωμένων «Φύλλων μελέτης και εργασίας» και «Φύλλων παρουσίασης» ώστε οι μαθητές να συνδέσουν τους τομείς που μελετήθηκαν χωριστά από τις ομάδες και να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για τον Μινωικό Πολιτισμό. Ο συντονιστής θα αναλάβει τα προβάλει(βοηθούμενος κάθε φορά από ένα μέλος της ομάδας που παρουσιάζει εργασία) τα αποθηκευμένα αρχεία και στο τέλος θα 11 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη συρράψει όλα τα εκτυπωμένα «Φύλλα Εργασίας και Μελέτης» και «Φύλλα Παρουσίασης» και θα δημιουργήσει το «περιοδικό» με τίτλο «Μια βόλτα με την Αριάδνη». ΦΑΣΗ 4η:1 διδακτική ώρα Στην 4η Φάση αξιοποιείται 1 ώρα από την Ευέλικτη ζώνη και
για να γίνει μια σύνδεση με τη Μυθολογία, μπορεί να προβληθεί ταινία κινούμενων σχεδίων με θέμα το μύθο του Θησέα και του Μινώταυρου:
http://www.youtube.com/watch?v=EMd1I5vJhkI&feature=related
επίσης, οι μαθητές μπορούν να ασχοληθούν με τις δραστηριότητες που περιέχονται στο : CD-ROM του Π.Ι. «Ιστορία Γ΄&Δ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ» www.e-yliko.gr
12 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
13 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
14.Φύλλα εργασίας
14 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
«ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ» ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ
15 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
«ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ» ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΦΑΣΗ 1 Α)Άνοιξε το φάκελο «kallitexnes_filomeletisergasias» και εκτύπωσέ το. Άφησέ το στο τραπέζι εργασίας τους. Β)Άνοιξε το εικονίδιο google earth Γ)Εδώ θα δούμε την ιστορία του Μινωικού πολιτισμού για να πάρουμε όλοι μια ιδέα http://www.slideshare.net/tsilimigras/23-4355420 2)Εδώ θα δούμε μια ψηφιακή αναπαράσταση των ανακτόρων της Κνωσού, όπως φαντάστηκαν οι επιστήμονες ότι θα ήταν στην εποχή τους http://www.youtube.com/watch?v=LGsVKFld6XM&feature=player_embedded 3)Εδώ θα δούμε πώς είναι σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού καθώς και κάποια ευρήματα που είναι στο Μουσείο http://www.slideshare.net/giannisver/ss-1024610 ΦΑΣΗ 2 Άνοιξε και εκτύπωσε τα παρακάτω αρχεία που βρίσκονται στην επιφάνεια εργασίας: “architectones_filomeletisergasias” “architectones_parousiasi” “emporoi_filomeletisergasias” “kallitexnes_filomeletisergasias» “Koinoniologoi_ filomeletisergasias” Οι «Έμποροι» θα εκτυπώσουν μόνοι το mindomo. Οι «Καλλιτέχνες» θα εκτυπώσουν μόνοι το «revelation natural art» ΦΑΣΗ 3 Α)Έχεις να προβάλεις τις εργασίες! Άνοιξε με τη σειρά κάθε αρχείο .Θα σε οδηγήσει και ο συμμαθητής σου. Φροντίστε να παρακολουθείτε τους ομιλητές για να δείχνετε αυτό που πρέπει. Καλή επιτυχία! Β)Συγκέντρωσε όλες τις εργασίες, και με τη βοήθεια της δασκάλας σου θερμοκόλλησέ τες για να φτιάξεις το περιοδικό της τάξης. Μη ξεχάσεις να βάλεις εξώφυλλο.
16 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
ΟΜΑΔΑ «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
17 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Ομάδα: «Αρχιτέκτονες» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1.Τα ανακτορικά κέντρα του μινωικού πολιτισμού Από το 2000 ως το 1700 π.Χ. η Κρήτη φτάνει σε μεγάλη ακμή. Γύρω στο 1900 π.Χ χτίζονται τα πρώτα μεγαλοπρεπή ανάκτορα της Φαιστού, της Κνωσού και των Μαλίων και Ζάκρου.Τα ανάκτορα αυτά είναι χτισμένα στα παράλια της Κρήτης ώστε να εξυπηρετούν το εμπόριο που γινόταν με τα καράβια προς διάφορες περιοχές της Μεσογείου. Οι βασιλιάδες βρίσκονται σε κάποια ισορροπία και οπωσδήποτε οι σχέσεις τους δεν είναι εχθρικές. Το 1640π.Χ περίπου, τα ανάκτορα καταστρέφονται από έναν ισχυρότατο σεισμό ίσως από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, για να ανοικοδομηθούν αμέσως, μεγαλύτερα και ωραιότερα. Ο βασιλιάς της Κνωσού Μίνως φαίνεται πως έχει την ολοκληρωτική ηγεμονία του νησιού αυτή την εποχή .
Πηγή: http://1lyk-peir-gennad.att.sch.gr/Folders/activities/1o_vima/z1.html Εντοπίστε στον χάρτη τα κυριότερα ανακτορικά κέντρα της εποχής:
18 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
1.Αναπαράσταση του ανακτορικού κέντρου στα Μάλια2.Ερείπια του Ανακτορικού κέντρου της Φαιστού.
Εντοπίστε τη νήσο Θήρα(Σαντορίνη) της οποίας η έκρηξη του ηφαιστείου πιθανότατα κατέστρεψε το μινωικό πολιτισμό το 1650 π.Χ
Τσουνάμι από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, κατακλύζει μινωική πόλη(αναπαράσταση)
19 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
2.Το ανάκτορο της Κνωσού
Τα ανάκτορα της Κνωσού-από το 1500 π.Χ. και μετά, δηλαδή μετά την 1η καταστροφή του μινωικού πολιτισμού από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας) αποτελούνταν από πολυώροφα διαμερίσματα (με 1500 περίπου δωμάτια) που ήταν διαρθρωμένα σε τέσσερις πτέρυγες γύρω από μία τεράστια ορθογώνια κεντρική αυλή. Μέσα στα ανάκτορα κατοικούσαν περίπου 500 άτομα, που ήταν η βασιλική οικογένεια, οι ιερείς, οι διοικητικοί υπάλληλοι, οι αποθηκάριοι και οι τεχνίτες.
Εδώ να κάνουμε μια παρένθεση, για να αναφέρουμε ότι η κοινωνία στην Κνωσό ήταν χωρισμένη πιθανότατα σε 6 τάξεις:
Βασιλικό γένος και ιερείς Πολεμιστές Καλλιεργητές και κτηνοτρόφοι 20 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Τεχνίτες
Δουλοπάροικοι-υποτελείς λαοί Δούλοι(χρησίμευαν κυρίως για την κατασκευή των ανακτόρων) Ο ρόλος του Βασιλιά ήταν διοικητικός, οικονομικός, δικαστικός και στρατιωτικός. Αυτό έχει σημασία στη διαμόρφωση των ανακτόρων γιατί χτίστηκαν για να είναι ταυτόχρονα ιερά και κέντρα διοίκησης και εμπορικής διαχείρισης.
Πηγή: http://www.hellinon.net/EthimaMinoikisKritis.htm
Έτσι λοιπόν, διέθεταν: μεγάλες αίθουσες υποδοχών και συνεστιάσεων, ιερά με ειδικές εγκαταστάσεις τελετουργιών, εργαστήρια, αποθήκες όπου συσσωρεύονταν τα γεωργικά, κτηνοτροφικά και βιοτεχνικά προϊόντα της περιφέρειας, αλλά και πολυτελή διαμερίσματα, όπου μάλλον κατοικούσαν οι βασιλείςαρχιερείς πλακοστρωμένες αυλές και θεατρικούς χώρους για τις δημόσιες τελετές και συναθροίσεις ήταν στολισμένα με ιερά σύμβολα θρησκείας: 1. διπλά κέρατα ταύρου ο οποίος συμβόλιζε τη γονιμότητα και θυσιαζόταν στις γιορτές προς τιμήν της Μεγάλης Θεάς που προστάτευε τη φύση 2. διπλούς πελέκεις (τσεκούρια) με τα οποία θυσίαζαν τον ταύρο (πέλεκυς=λάβρυς, λαβύρινθος=οίκος των λάβρεων) 3. ιερούς κόμπους που παρίσταναν ίσως ύφασμα που αφιερωνόταν ως ένδυμα για τη Μεγάλη Θεά Τα ανάκτορα, δεν ήταν οχυρωμένα, πράγμα που υποδεικνύει το αίσθημα ασφάλειας της ανακτορικής κοινωνίας στο εσωτερικό του νησιού. Στην πόλη της Κνωσού κατοικούσαν περίπου 80.000 κάτοικοι που μαζί μ΄ αυτούς της περιοχής του λιμανιού, έφταναν τις 100.000.
(πηγή: http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/habitance/index5.html)
Από τη μελέτη των πληροφοριών και από την παρακολούθηση του video της Εισαγωγής, μπορείτε να συμπεράνετε τον λόγο για τον 21 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη οποίο το ανάκτορο της Κνωσού συνδέθηκε με τον «λαβύρινθο» και από πού πήρε ο λαβύρινθος το όνομά του; ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….
Τι παριστάνει το σύμβολο της εικόνας; Γιατί το ανάκτορο ήταν στολισμένο με τέτοια σύμβολα; ........................................................................................ ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………
Αναγνωρίζετε το σύμβολο της εικόνας ;Τι είναι και πώς λέγεται; ………………………………………………………………….. …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ………………………………………………………………………
Οι επιμελημένοι εσωτερικοί χώροι, με τοίχους σκεπασμένους από γυαλιστερό γυψόλιθο ή θαυμάσιες τοιχογραφίες, με πατώματα στιλπνά, με οροφές επιμελημένες, με υδραυλικές εγκαταστάσεις και λουτρά, μαρτυρούν μια κοινωνία κομψή, με απαιτήσεις, που χτίζει σπίτια άνετα και απαιτεί καλαίσθητο αποτέλεσμα. Αλλά και μέσα στα σπίτια αυτά βρίσκονται μικρά στενόχωρα δωμάτια και λίγο μακρύτερα από τα μεγάλα αυτά μέγαρα υπάρχουν φτωχικές κατοικίες. Πηγή: http://1lyk-peir-gennad.att.sch.gr/Folders/activities/1o_vima/z1.html
22 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Τι συμπέρασμα βγάζετε για την οικονομική κατάσταση της κοινωνίας των Mινωιτών από την παρατήρηση των φωτογραφιών του ανακτόρου; ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………
Κάπως έτσι ήταν και τα υπόλοιπα ανακτορικά κέντρα. Ο βασιλιάς της Κνωσού Μίνως φαίνεται πως έχει την ολοκληρωτική ηγεμονία του νησιού αυτή την εποχή, άρα δεν είχε εχθρούς μέσα στο νησί. Καταλαβαίνεις τώρα γιατί δεν ήταν οχυρωμένα τα ανακτορικά κέντρα; …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………….
23 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
3.Κνωσός, το μνημειώδες κλιμακοστάσιο(σκάλα)
Το μνημειώδες κλιμακοστάσιο(σκάλα) που οδηγεί στα βασιλικά διαμερίσματα θεωρείται αρχιτεκτονικό αριστούργημα. Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί η σημασία που απέδιδαν οι Μινωίτες στους φωταγωγούς ως συστατικό στοιχείο της ανακτορικής αρχιτεκτονικής.
Το κλιμακοστάσιο του παλατιού αποτελείται από δύο πτέρυγες και περιβάλλεται από κιονοστοιχίες(κολόνες) που στηρίζουν τους ορόφους. Τα δύο κατώτερα επίπεδα είναι στην αυθεντική τους μορφή ενώ τα δύο ανώτερα ανακατασκευασμένα. Το πλάτος, το ύψος και η ελαφρά κλίση των σκαλοπατιών κάνουν το ανέβασμα και το κατέβασμα ιδιαίτερα άνετο. Στη φωτογραφία βλέπουμε τον ανακατασκευασμένο άνω όροφο του μεγάρου του βασιλιά Μίνωα στην ανατολική πτέρυγα του ανακτόρου της Κνωσού.
24 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
4.Κνωσός, η νοτιο-ανατολική πλευρά του Ανακτόρου
Εδώ βλέπουμε τo νοτιοανατολικό άκρο του ανακτόρου της Κνωσού. Χρονολογικά ανήκει στην παλαιότερη φάση του ανακτόρου (2.000-1.700 π.Χ.). Πρόκειται για οικία. Χαρακτηριστικά παχείς τοίχοι ισογείου, μικρού μεγέθους δωμάτια και πεσσός στο κέντρο για τη στήριξη της οροφής και του πάνω ορόφου. 5.Κνωσός, τα διαμερίσματα του βασιλιά Μίνωα
Η νότια εξωτερική όψη του μεγάρου του βασιλιά Μίνωα. Τα διαμερίσματα του Μίνωα είναι γνωστά και σαν Αίθουσα των Διπλών Πελέκωναπό τα χαρακτηριστικά σύμβολα στους τοίχους.
Πρόκειται για ιδιαίτερα προσεγμένο στην κατασκευή του δωμάτιο. Χτίστηκε από πέτρες χωρίς συνδετικό υλικό ανάμεσά τους. Αποτελείται από την κυρίως αίθουσα με πολύθυρα, και γύρω στοές από τις οποίες φωτιζόταν και αεριζόταν. Στη δυτικά στοά υπάρχουν τα υπολείμματα ενός εντυπωσιακού θρόνου (γνωστή ως «αίθουσα του θρόνου»), που προστατεύονται σήμερα με
25 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη γυάλινη βιτρίνα. Οι τοίχοι ήταν τοιχογραφημένοι. Αποσπασματικά σώζονται οι «οκτάσχημες ασπίδες», «ο Αργοναύτης» και ο «Ταύρος».
26 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 6.Κνωσός, τα διαμερίσματα της βασίλισσας
Εσωτερική άποψη από τα διαμερίσματα της βασίλισσας. Είναι μικρότερο από το μέγαρο του Μίνωα αλλά πολυτελές επίσης. Διέθετε παράθυρα, θρανία, στοά και βοηθητικούς χώρους. Στο χώρο αυτό βρέθηκε τουαλέτα με τρεχούμενο νερό και σαρκοφάγοι. Στον τοίχο στο βάθος φαίνεται σε αντίγραφο η νωπογραφία των «Δελφινιών». Στον όροφο πάνω από το μέγαρο της βασιλίσσης σε ένα μικρό ιερό βρέθηκε ο θησαυρός των ελεφαντοστέινων.
7.Κνωσός, η ανατολική πτέρυγα
Η ανατολική πτέρυγα από ψηλά. Το μπροστινό οικοδομικό σύνολο αποτελεί τον τομέα των εργαστηρίων της Κνωσού. Πιθανώς ανατολικά βρισκόταν η
27 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη αρένα όπου λάμβαναν χώρα τα ταυροκαθάψια(γυμναστικές επιδείξεις-αγώνες με αθλητές που κάνανε άλματα επάνω σ’έναν ταύρο).
8.Τα εργαστήρια της Κνωσού
Εδώ βρισκόταν το εργαστήριο του λιθοξόου με κομμάτια από κροκεάτη ή σπαρτιατικό λίθο. Όταν συνέβη η καταστροφή(σεισμός) οι τεχνίτες επεξεργάζονταν τις πέτρες. Δίπλα βρισκόταν το εργαστήριο του κεραμέα με ένα χαμηλό θρανίο και μία λεκάνη από γύψο. Σε μία αίθουσα πάνω από το εργαστήριο του κεραμέα βρέθηκε η τοιχογραφία των «Ταυροκαθαψίων».
28 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 9.Οι γιγάντιοι Μινωικοί πίθοι
Η αποθήκη των γιγαντιαίων πίθων. Χρονολογείται στην Παλαιοανακτορική Περίοδο (2.000-1.700 π.Χ.). Αξιοπρόσεκτο είναι το μέγεθός τους. Κάτι που προκαλεί την εντύπωση πολλών επισκεπτών είναι οι πολλές λαβές στο σώμα του βαρύ πίθου, μέσα από τις οποίες περνούσαν σχοινί κατά την μεταφορά του. Τι δείχνουν οι αποθήκες με τους τεράστιους πίθους για την οικονομία των Μινωιτών; ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… Γιατί υπήρχαν τόσες πολλές λαβές για την μεταφορά των πίθων; Γιατί χρειαζόταν να μεταφερθούν και πού πιστεύετε ότι τους πήγαιναν; Σκεφτείτε ότι οι Μινωίτες ήταν έμποροι και ναυτικοί… …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………….
29 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 10.Το αποχετευτικό σύστημα της Κνωσού
Στην Ανατολική πτέρυγα είναι εμφανές το αποχετευτικό σύστημα δηλαδή το σύστημα λίθινων αγωγών που οδηγεί τα όμβρια ύδατα(τα νερά της βροχής) έξω από το ανακτορικό συγκρότημα. Το προηγμένο υδρευτικό και αποχετευτικό σύστημα της Κνωσού, το συναντάμε και στα υπόλοιπα μινωικά ανάκτορα, και προκαλεί τον θαυμασμό για την τεχνική του αρτιότητα. Ο πήλινος αυτός αγωγός, αποτελείται από θηλυκό και αρσενικό τμήμα που το ένα κουμπώνει μέσα στο άλλο, ενώνονται απόλυτα και αποφεύγεται η διαρροή. Πήλινοι αγωγοί χρησιμοποιούνταν στην Κρήτη μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα. Όσο αφορά την Κνωσό, το νερό ερχόταν με υδατογέφυρα από τις πηγές στις Αρχάνες, μια απόσταση 10 χιλιομέτρων περίπου. (Πηγή: http://www.explorecrete.com/greek/Knossos4-GR.html
)
Τι συμπέρασμα βγάζετε για τους μηχανικούς της εποχής εκείνης; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….
30 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
31 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ΟΜΑΔΑ «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ» ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Μπορείτε να περιγράψετε με λίγα λόγια το ανάκτορο της Κνωσού και τις λειτουργίες του για να το παρουσιάσετε σύντομα και στις υπόλοιπες ομάδες; Οι εικόνες μπορεί να σας βοηθήσουν!
……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 32 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
33 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
ΟΜΑΔΑ «ΕΜΠΟΡΟΙ» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ(MINDOMO)
34 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Ομάδα: «Έμποροι» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1.Παρατηρήστε τη θέση της Κρήτης στον κόσμο. Βρίσκεται σχεδόν στη μέση μιας θάλασσας που λέγεται Μεσόγειος. Γιατί πιστεύετε ότι η θάλασσα αυτή πήρε τη συγκεκριμένη ονομασία; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….
2.Με τη βοήθεια του άτλαντά σας, προσπαθήστε να εντοπίσετε ποια περίπου σύγχρονα κράτη περιβάλλουν την Κρήτη. Αυτή η εργασία θα σας βοηθήσει να συνδέσετε γεωγραφικά το παρόν με το παρελθόν. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………
35 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 3. Στην παρακάτω αεροφωτογραφία του Google earth απεικονίζεται το ανάκτορο της Κνωσού (περίπου στο κέντρο) και η πεδιάδα που το περιβάλλει. Κάπως έτσι ήταν ο περιβάλλων χώρος της Κνωσού και κατά την περίοδο του Μινωικού πολιτισμού. Μπορείτε να υποθέσετε τι προϊόντα παρήγε η περιοχή; Συζητήστε το στην ομάδα σας και κατόπιν μελετήστε το κείμενο Α.
ΚΕΙΜΕΝΟ Α Υπήρχαν μικρές αγροτικές οικίες στο εσωτερικό του νησιού και μικρές γραφικές πόλεις στα παράλια ή κοντά σε αυτά. Πολλά μαγειρικά σκεύη, υφαντικά βάρη, αγροτικά και ξυλουργικά εργαλεία που έχουν βρεθεί, από τις αγροτικές περιοχές, ελαιοπιεστήρια και πατητήρια είναι οι βουβοί μα και εύγλωττοι μάρτυρες για τις ασχολίες των κατοίκων των αγροτικών περιοχών. Μπορεί να φαντασθεί κανείς τα μικρά αγροτικά σπίτια τους, περιτριγυρισμένα από καρποφόρα δέντρα, όπου οι άντρες ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, το κυνήγι, τη μελισσοκομία και οι γυναίκες με τις οικιακές εργασίες: το άλεσμα του σιταριού στους οικιακούς μύλους, το φάσιμο, το ράψιμο και το κέντημα των ρούχων. Από τα απανθρακωμένα προϊόντα και τα μινωικά ονόματα των φυτών φαίνεται άλλωστε ότι οι μινωίτες καλλιεργούσαν δημητριακά, όσπρια και άφθονα λαχανικά στους κήπους ενώ το σπουδαιότερο μέρος της παραγωγής αποτελούν το κρασί, το λάδι και το σιτάρι. Μέσω αυτών γνώρισαν τα προϊόντα αυτά και οι κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου. Η αρχαία παράδοση δείχνει πως οι μινωίτες υπήρξαν δάσκαλοι της συστηματικής καλλιέργειας της ελιάς, της αμπέλου και του σιταριού στην υπόλοιποι Ελλάδα. Κρητικός είναι και ο Στάφυλος, γιος του θεού Διονύσου και της κρητικιάς βασιλοπούλας Αριάδνης – που κατέφυγε στην Πεπάρυθο, σημερινή Σκόπελο – και από αυτόν κατάγονται η Σπερμώ, η Οινώ, και η Ελαϊς. 36 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Στη Σαμοθράκη βρέθηκαν πρόσφατα πινακίδες με κρητικά ιερογλυφικά, όμοιες των οποίων βρέθηκαν παλαιότερα στην Κνωσό και αναφέρουν την εισαγωγή κλημάτων αμπέλου. Οι μινωίτες, όμως, δεν υπήρξαν απλά καλοί γεωργοί. Παρατηρητικότατοι, μελετούν τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών. Μια λαϊκή ιατρική, βασισμένη στην πείρα, τους κάνει να ξεχωρίζουν τα φυτά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη φαρμακευτική. Τα αρωματικά φυτά και οι αρωματικοί σπόροι έχουν μεγάλη ζήτηση και πολύ γρήγορα αποτελούν αντικείμενο εμπορίου. Οι αγρότες αυτοί έχουν επίσης κοπάδια από βόδια, πρόβατα, χοίρους, κατσίκες. Ιδιαίτερα χρήσιμα για τις μεταφορές και τη γεωργία είναι τα βόδια. Οι μινωίτες δε γνωρίζουν το άλογο, το οποίο εισάγεται για πρώτη φορά στο νησί κατά τα υστερομινωικά χρόνια (1600 π.Χ.), ξέρουν όμως τα γαϊδουράκια, τα οποία με την αιώνια υπομονή τους διασχίζουν τους δρόμους που συνδέουν τα διάφορα κέντρα συγκέντρωσης των αγροτικών προϊόντων και της ξυλείας των βουνών. Οι δρυς, τα έλατα, τα κυπαρίσσια, δέντρα που σκεπάζουν τα ψηλά κρητικά βουνά, είναι χρησιμότατα για την κατασκευή στόλου. Τα αιγυπτιακά κείμενα μιλούν για τις ανταλλαγές που κάνει ο Φαραώ με τη Βαβυλώνα, την Κύπρο και την Κρήτη. Οι Κρήτες παίρνουν από τον Φαραώ χρυσάφι και ελεφαντόδοντο, πολυτελή υφάσματα και αρώματα, σκλάβους της Νουβίας και παιχνιδιάρικους πιθήκους για τους βασιλικούς κήπους του Μίνωα. Σε αντάλλαγμα, προσφέρουν στον Φαραώ τα θαυμαστά προϊόντα της μεταλλοτεχνίας και κοσμηματοποιίας τους.
Στις εικόνες βλέπετε ένα προϊόν μεταλλοτεχνίας και ένα κοσμηματοποιίας Πηγή: http://1lyk-peir-gennad.att.sch.gr/Folders/activities/1o_vima/z1.html Άρα, εσείς έμποροι, τι προϊόντα θα συγκεντρώνατε από τις γύρω περιοχές των ανακτορικών κέντρων αν ζούσατε την εποχή του μινωικού πολιτισμού; ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………
37 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 4.Πού συγκεντρώνονταν όμως, όλα τα προϊόντα; Μελετήστε το κείμενο Β: ΚΕΙΜΕΝΟ Β Κατά την Ανακτορική περίοδο (2000-1400 π.Χ.) η οργάνωση και ο έλεγχος του εμπορίου πέρασε εξ ολοκλήρου στη δικαιοδοσία των ανακτόρων. Εκεί συλλέγονταν τα προϊόντα της αγροτικής παραγωγής και της βιοτεχνίας και κατόπιν κατευθύνονταν προς τις εγχώριες και τις ξένες αγορές. Οι ανταλλαγές προϊόντων με μακρινές χώρες, απ' όπου οι Μινωίτες προμηθεύονταν τις πρώτες ύλες, εξυπηρετούνταν από την άριστα οργανωμένη ναυτιλία και την ίδρυση εμπορικών σταθμών σε σημαντικά λιμάνια της Μεσογείου. Είναι δε πολύ πιθανό ότι οι Μινωίτες είχαν αναλάβει και ένα μέρος του διεθνούς διαμετακομιστικού εμπορίου, μεταφέροντας μαζί με τα δικά τους προϊόντα και αυτά άλλων χωρών. Καταλαβαίνετε τώρα σε τι χρησίμευαν οι μεγάλες αποθήκες που υπήρχαν στο ανάκτορο της Κνωσού και αντίστοιχα στα υπόλοιπα μεγάλα ανακτορικά κέντρα του μινωικού πολιτισμού; ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. 5.Ποιος έκανε κουμάντο στην οικονομία και το εμπόριο; ΚΕΙΜΕΝΟ Γ Δε θα μπορέσει κανείς να καταλάβει την κοινωνική οργάνωση του μινωικού κόσμου αν δεν εννοήσει το συγκεντρωτικό χαρακτήρα τους μινωικής οικονομίας που βάση τους είναι το ανάκτορο. Όλη η ζωή τους πόλης είναι κλεισμένη στο ανάκτορο και γύρω από αυτό. Ο βασιλιάς έχει θεία δύναμη. Είναι αρχιερέας, ανώτατος δικαστής και αρχιστράτηγος. Περιβάλλεται από ιερείς, αξιωματούχους, υπαλλήλους. Από αυτόν απορρέει η γραφειοκρατία του ανακτόρου. Στα απόμερα διαμερίσματα οι γραφείς καταγράφουν τους πινακίδες τους δούλους, τον οπλισμό, τα ποίμνια και τα εισοδήματα του ανακτόρου ενώ άγρυπνοι στρατιώτες φρουρούν την τάξη. Ο κρατικός πλούτος ανήκει στο βασιλιά. Σε αυτόν τους ανήκει και ο στόλος. Επιπλέον, ο βασιλιάς, ως ανώτερος διπλωμάτης, δέχεται στην αυλή του τους αντιπροσώπους των ξένων κρατών. Οι πρίγκιπες των επαρχιών είναι αντιπρόσωποί του και η ζωή τους πρέπει να είναι ανάλογη. Πλούτος και πολυτέλεια τους δίνει την κοινωνική παράσταση που επιβάλλει η θέση τους. 6.Η μινωική θαλασσοκρατορία ΚΕΙΜΕΝΟ Δ Η μνήμη της παντοδυναμίας της Κρήτης στη θάλασσα έμεινε ζωντανή στις μεταγενέστερες παραδόσεις, ώστε οι πηγές της Αρχαιότητας να αναφέρονται στη "μινωική θαλασσοκρατορία". Η μαρτυρία αυτή επιβεβαιώνεται από τα αρχαιολογικά δεδομένα που αποκαλύπτουν την έντονη μινωική παρουσία σε ορισμένους μακρινούς νησιωτικούς οικισμούς, όπως το Ακρωτήρι της Θήρας και τα Κύθηρα, οι οποίοι εμφανίζουν το χαρακτήρα σταθερών μινωικών εγκαταστάσεων αν όχι των οργανωμένων αποικιών. Ανάλογα μινωικά στοιχεία 38 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη εμφανίζονται και σε μια σειρά σημαντικών οικισμών στα παράλια της Μικράς Ασίας, της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου. Μια διακριτική αλλά διαρκής παρουσία των κρητικών προϊόντων εντοπίζεται και στη δυτική Μεσόγειο, σε λιμάνια της Ιταλικής χερσονήσου, στη Μάλτα και τη Σαρδηνία. Πηγή: http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/economy/index2.html
Στις εικόνες βλέπετε απεικονίσεις μινωικών πλοίων
Στον παρακάτω χάρτη, εντοπίστε τις περιοχές που αναφέρονται στο κείμενο Β και τραβήξτε κόκκινες γραμμές από την Κρήτη προς αυτές. Έτσι θα έχετε μια πρώτη εικόνα των εμπορικών ταξιδιών που έκαναν οι Μινωίτες με τις γύρω περιοχές και χώρες. Τώρα καταλαβαίνετε σε τι τους χρειαζόταν ο στόλος; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………..
39 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
7.Μιλήσαμε για μεταλλοτεχνία… Είχε η Μινωική Κρήτη μέταλλα; ΚΕΙΜΕΝΟ Ε Η Κρήτη θεωρείται ανεπαρκής σε μέταλλα και οι λιγοστές πηγές μεταλλεύματος δεν είχαν εντοπιστεί από τους Μινωίτες. Έτσι ο χαλκός εισαγόταν αναγκαστικά από μακρινές χώρες, όπου είχε αρχίσει ήδη η συστηματική εκμετάλλευση των μεταλλείων. Θεωρείται μάλιστα ότι η Κύπρος, που ήταν μία από τις σημαντικότερες πηγές χαλκού της Αρχαιότητας, ήταν και η κύρια χώρα προμήθειας του χαλκού στη μινωική Κρήτη. Η απόκτηση του κασσίτερου, μίας εξαιρετικά σπάνιας πρώτης ύλης, οδήγησε τους Μινωίτες σε ακόμη μακρινότερους εμπορικούς δρόμους μέχρι το εσωτερικό της Μικράς Ασίας και το Αφγανιστάν. Έτσι, η αναζήτηση των μετάλλων έδωσε την κυριότερη ώθηση στο διεθνές εμπόριο, ενώ οδήγησε ταυτόχρονα στην εισαγωγή και άλλων πρώτων υλών και στη γνώση της κατεργασίας τους http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/artsandtechnology/index7.html Στον παρακάτω χάρτη, εντοπίστε το Αφγανιστάν (ανοίξτε και τον Άτλαντά σας)και συνδέστε το με την Κρήτη με μια κόκκινη γραμμή. Στη συνέχεια , κάντε το ίδιο με τις υπόλοιπες περιοχές με τις οποίες μάθατε ότι είχε η μινωική Κρήτη εμπορικές συναλλαγές. Έτσι, θα έχετε μια πλήρη εικόνα της εμπορικής της δραστηριότητας που θα 40 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη σας βοηθήσει να συμπληρώσετε τον εννοιολογικό χάρτη του «εμπορίου» .
http://www.worldmapfinder.com/GoogleMaps/El_Asia_Afghanistan.html
8. «Εμπορική»…ανακεφαλαίωση Τις επαφές των Μινωιτών με το εξωτερικό δείχνει η παρουσία των χαρακτηριστικών αντικειμένων μινωικής τέχνης, κυρίως της κεραμικής, που εντοπίζονται σε μακρινές περιοχές, και οι σύγχρονες εισαγωγές ξένων προϊόντων στην Κρήτη. Οι βασικότερες πρώτες ύλες που εισάγονταν ήταν τα μέταλλα, οι πολύτιμοι λίθοι και το ελεφαντόδοντο. Μαζί με αυτές εισαγόταν και ένας μεγάλος αριθμός πολυτελών αντικειμένων ανατολικής και αιγυπτιακής προέλευσης. Στις αγορές του εξωτερικού εξάγονταν τα προϊόντα της μινωικής βιοτεχνίας και τα εκλεκτότερα είδη της κρητικής γης. Κατά την Υστερομινωική εποχή (1550-1100) το κρασί, το λάδι και διάφορα είδη αρωματικών ελαίων μεταφέρονταν σφραγισμένα σε ειδικά σχεδιασμένα μεταφορικά αγγεία, τους ψευδόστομους αμφορείς. Πιθανά ανταλλάξιμα είδη μπορεί να ήταν και προϊόντα από φθαρτά υλικά που δεν άφησαν ίχνη, όπως τα προϊόντα της υφαντικής. Ανάμεσα 41 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη στα περιζήτητα είδη ανήκε ίσως και η ξυλεία της Κρήτης που μπορεί να εξαγόταν σε χώρες με πλήρη έλλειψη δασών, όπως η Αίγυπτος και η Μεσοποταμία, όπου είναι γνωστό ότι χρησιμοποιήθηκε εισηγμένη ξυλεία.
Στην πρώτη εικόνα βλέπουμε απεικόνιση υφάσματος και στη δεύτερη πώς μπορούσαν να επεξεργαστούν οι τεχνίτες τους χαυλιόδοντες από ιπποπόταμο και ελέφαντα
Πηγή: http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/economy/index4.html Για περισσότερες πληροφορίες , μπορείτε να κάνετε το εξής: κρατήστε πατημένο πάνω στο σύνδεσμο το πλήκτρο Ctrl και κάντε κλικ στο ποντίκι σας. 9.Εντοπίστε στον παρακάτω χάρτη τα μεγάλα ανακτορικά κέντρα: Φαιστός, Κνωσός, Ζάκρος, Μάλια. Βρίσκονται στη μέση ή στα παράλια της Κρήτης; Τι εξυπηρετεί η θέση τους; ………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………
42 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Ομάδα «Έμποροι» ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Κάνετε κλικ στην παρακάτω δ/νση: www.mindomo.com και καλέστε τη δασκάλα σας να κάνει login. Θα βρείτε τον παρακάτω ημιδομημένο χάρτη για το μινωικό εμπόριο, που θα τον συμπληρώσετε και θα αποτελέσει τον τρόπο Παρουσίασης της μελέτης σας, μαζί με το «Φύλλο μελέτης και εργασίας» Στο τέλος, εκτυπώστε το mindomo σας για να μπει στο «περιοδικό».
43 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
ΟΜΑΔΑ «ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΛΛΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
44 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ΟΜΑΔΑ: «ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1. Επισκεφθείτε τους συνδέσμους. Θα σας βοηθήσουν να μελετήσετε καλύτερα το θέμα σας. Ένα πλήθος τεχνιτών είναι εξαρτημένοι από τα ανάκτορα ή τις πριγκιπικές επαύλεις. Εκεί έχουν τα εργαστήριά τους και παράγουν θαυμάσια έργα
τοιχογραφίας http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Minoan_frescos
κεραμικής, http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeological_Museum_ of_Herakleion_-_Minoan_pottery
γλυπτικής, http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Snake_Goddess
χρυσοχοΐας και σφραγιδογλυφίας http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeological_Museum_ of_Herakleion_-_Minoan_jewellery
για χάρη του βασιλιά ή του πρίγκιπα. Φυσικά δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς ότι υπάρχουν τεχνίτες που αποτελούν μια οπωσδήποτε ελεύθερη τάξη, οργανωμένοι σε συντεχνίες, που εργάζονται σε παζάρια μέσα στις πόλεις. Βασιλικοί ή μη, οι τεχνίτες αυτοί δημιουργούν πάντοτε αριστουργήματα και είναι φανερό ότι το ζωηρό και εφευρετικό μυαλό τους δε γνωρίζει περιορισμούς. Η καλλιτεχνική ελευθερία που έχει ο Μινωίτης τεχνίτης είναι κάτι το αναμφισβήτητο. Εμπνέεται κυρίως από τη φύση και τα έργα του είναι γεμάτα από τη χαρά της ζωής.
45 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Τοιχογραφίες από το ανάκτορο της Κνωσού
46 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Τι παρατηρείς για το χρώμα που βαφόταν το σώμα των ανδρών και των γυναικών; ……………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………….. Οι τοιχογραφίες γίνονταν με την τεχνική της νωπογραφίας, δηλαδή το χρώμα ανακατευόταν με το σοβά όσο ήταν ακόμα υγρός. Αυτό βοήθησε να διατηρηθούν τα χρώματα τόσο ζωντανά για 4000 χρόνια Βλέποντας τις τοιχογραφίες, τι συμπέρασμα βγάζεις για τον χαρακτήρα των Μινωιτών; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………
47 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
πηγή:
http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/diagr3.html
Κεραμική
Πίθοι
48 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Τι παρατηρείς για τα θέματα που διάλεγαν για να διακοσμήσουν τα αγγεία τους;Τι δείχνει για το χαρακτήρα και τον τρόπο ζωής τους; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………… Ελεφαντουργία Έργα τέχνης από χαυλιόδοντες ελέφαντα και ιπποπόταμου.
Από πού πιστεύεις ότι προμηθεύονταν χαυλιόδοντες οι Μινωίτες;Ζητήστε πληροφορίες από την ομάδα των «Εμπόρων». ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………
49 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Ζατρίκιο: επιτραπέζιο παιχνίδι Φαγεντιανή: υλικό που έμοιαζε με πορσελάνη
Η θεά των όφεων
Μεταλλουργία
http://www.jewelpedia.com/lex251minoika+kosmimata+minoan+jewellery.html
50 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Σφραγιδογλυφία Ο σφραγιδόλιθος είχε την σημασία της προσωπικής ταυτότητας, το σύμβολο ή η παράσταση που ήταν χαραγμένη είχε άμεση σχέση με τον κάτοχο, έτσι τα θέματα ήταν κυρίως από την καθημερινή ζωή, και αναφέρονταν στο επάγγελμα ή την ιδιότητα του κατόχου. Τους κρεμούσαν απλά στο λαιμό ή τους είχαν μαζί τους ενώ πολύ αργότερα τους χρησιμοποιούσαν σε κοσμήματα κυρίως σε δαχτυλίδια. Τα θέματα αναφέρονταν σε κάθε ειδικότητα που μπορεί να είχε ο κάτοχος, όπως για παράδειγμα θέματα που είχαν σχέση με το κυνήγι για έναν κυνηγό, με την ναυτιλία (καράβια) για έναν ναυτικό ή σκηνές από την θρησκευτική λατρεία που απεικονίζουν ιέρειες σε βωμούς μινωικούς κτλ. Τα ζωομορφικά θέματα ήταν πάρα πολλά μιας η ανάγκη του να είναι μοναδικά ανάγκαζε τους τεχνίτες να δημιουργούν κάθε φορά καινούρια θέματα, έτσι έχουμε ευρήματα με παραστάσεις που απεικονίζουν διάφορα ζώα ή και σκηνές από το κυνήγι, λιοντάρια ή σκυλιά να κατασπαράζουν ελάφια, αίγαγρους για τους βοσκούς, ψάρια ή ακόμα και μυθικά ζώα.
Μ΄ αυτούς σφράγιζαν κυρίως τα εμπορεύματα τους, πιέζοντάς τους επάνω σε βουλοκέρι, ώστε να υπάρχει ασφάλεια ότι το προϊόν είναι γνήσιο. Λειτουργούσαν όμως και ως φυλαχτά.
Εκτυπώστε, μελετήστε και συμπληρώστε τις παρακάτω καρτέλες από το πρόγραμμα «Μελίνα». Θα σας βοηθήσουν πολύ στη μελέτη σας. Κόψτε τις σφραγίδες της 1ης σελίδας.
51 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
52 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
53 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
54 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
55 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Ομάδα «καλλιτέχνες» ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Ανοίγουμε το Revelation Natural Art. • Επιλέξτε Αρχείο > Άνοιγμα > Επιφάνεια εργασίας >anaktoro_knossos.jpg. Χρωματίστε σύμφωνα με τα χρώματα του φύλλου μελέτης και εργασίας σας, και διακοσμήστε την περιοχή γύρω από το παλάτι, όπως τη φαντάζεστε. Εκτυπώστε την δημιουργία σας.
Επιλέξτε Αρχείο > Άνοιγμα > Επιφάνεια εργασίας >tavrokathapsia _knossos.jpg. Χρωματίστε σύμφωνα με τα χρώματα της σελ 3. του φύλλου μελέτης και εργασίας σας, και διακοσμήστε την περιοχή γύρω από το παλάτι, όπως τη φαντάζεστε
56 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Ομάδα «Καλλιτέχνες» Εκτυπώστε τις παρακάτω 2 σελίδες Χρωματίστε τα σκίτσα σύμφωνα με τα χρώματα που δίνονται στο φύλλο μελέτης-εργασίας σελ.3
57 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
58 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
ΟΜΑΔΑ «ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΙ» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ , ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
59 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ΟΜΑΔΑ «ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΙ» ΦΥΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ και ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ 1.Ανοίξτε ένα έγγραφο word.Κάνετε κλικ στην παρακάτω δ/νση , μαρκάρετε από την 5η παράγραφο και κάτω και με δεξί κλικ «αντιγραφή» Στη συνέχεια, δεξί κλικ «επικόλληση» στο έγγραφο. Εκτυπώστε το. Θα σας βοηθήσει να συμπληρώσετε τις εργασίες σας. http://1lyk-peir-gennad.att.sch.gr/Folders/activities/1o_vima/z1.html ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΖΩΗ Με τι ασχολούνταν οι Μινωίτες στις αγροτικές περιοχές; ……………………..……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… Από πού το κατάλαβαν οι αρχαιολόγοι; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… Η ΖΩΗ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ Πώς καταλαβαίνουμε αν ήταν πλούσιοι ή φτωχοί από τα σπίτια τους; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… . Η ΖΩΗ ΣΤΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ Ποιες θέσεις είχε ο Βασιλιάς; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… Ποια επαγγέλματα υπήρχαν στο παλάτι; ……………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………..………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………….. Επισκεφθείτε και τον παρακάτω σύνδεσμο http://www.hellinon.net/EthimaMinoikisKritis.htm
60 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ Με τι ασχολούνταν οι Μινωίτες στην προσωπική τους ζωή; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………….. Τι καταλαβαίνεις από την παρακάτω εικόνα για τη σχέση τους με τον αθλητισμό;
…………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ποια ήταν η θέση της γυναίκας στη μινωική Κρήτη; http://www.clab.edc.uoc.gr/seminar/heraklio/minoiki/gineka.htm ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………….. ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΩΠΙΣΜΟΣ http://polioxni.wordpress.com/2011/06/15/%CE%BC%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%B9% CE%BA%CE%B7%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CF%89%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE %BF%CF%83/ Τι παρατηρείτε στο πρόσωπο της «Παριζιάνας»;
……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 61 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………… Περιγράψτε τους άνδρες στις παρακάτω εικόνες. Τι διαφορές παρατηρείτε; …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
Περιγράψτε τα φορέματα και τα χτενίσματα των γυναικών …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………
62 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Τι καταλαβαίνετε για την προσωπική φροντίδα των Μινωιτών από τα παρακάτω αντικείμενα;
…………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………..
ΓΡΑΦΗ
Μινωική ιερογλυφική γραφή Γραμμική Α (Δίσκος Φαιστού-δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί) Γραμμική Β (Αποκρυπτογραφήθηκε)
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CF%8 4%CE%B7%CF%82_%CE%A6%CE%B1%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D
Μπορείτε να «γράψετε» μια φράση με σύμβολα από το Δίσκο της Φαιστού και να τον «μεταφράσετε» από κάτω στα ελληνικά; ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… 63 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………….. ΘΡΗΣΚΕΙΑ Κάθε πνευματική και καλλιτεχνική εκδήλωση εμπνέεται από τη Μεγάλη Μινωική θεά που κυριαρχεί όχι μόνο στο σύμπαν αλλά και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Είναι η μεγάλη θεά – Μητέρα. Η παρουσία της συμβολίζεται με άπειρα ιερά σύμβολα: διπλούς πελέκεις, τρίαινες, αστέρες, κεραυνούς, στάχυα και άλλα. Προστατεύει τη φύση, τη βλάστηση και τη γονιμότητα. Οι μινωίτες τη λατρεύουν στα σπήλαια, σε απόμερα σκοτεινά οικιακά ιερά ή στις κορυφές των βουνών όπου ανάβουν μεγάλες καθαρτήριες φωτιές και με προσευχές, τελετουργίες και επικλήσεις, προσπαθούν να έλθουν σε επαφή με τη θεότητα. Συχνά, συνοδεύεται από έναν νεαρό θεό, τον οποίο οι Μινωίτες φαντάζονταν να πεθαίνει και να ξαναγεννιέται κάθε χρόνο, συμβολίζοντας έτσι το θάνατο και την αναγέννηση της φύσης μέσα από τις εποχές: τον χειμώνα και την άνοιξη. Τελετές φαίνεται ότι γίνονται και στους ανοικτούς χώρους, στις αυλές των ανακτόρων και στα ιερά άλση όπου έπαιρναν πανηγυρικό χαρακτήρα με πλήθος κόσμου. Ανώτατη ιέρεια είναι η βασίλισσα. Οι μινωίτες δεν φοβόντουσαν τον θάνατο, αντίθετα, λάτρευαν τη ζωή και τη φύση.
Στην εικόνα βλέπετε την «Θεά των όφεων». Τα φίδια θεωρούνταν ιερά, ίσως γιατί εξολόθρευαν τα ποντίκια που απειλούσαν την γεωργική παραγωγή. Εκτυπώστε, μελετήστε και συμπληρώστε τις παρακάτω καρτέλες που αποτελούν συνοδευτικό υλικό του εκπαιδευτικού προγράμματος «Μελίνα» του τμήματος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας του Υπουργείου Πολιτισμού.
64 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
65 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
66 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
67 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
68 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 15.Πρόσθετες πληροφορίες (Επεκτασιμότητα σεναρίου) Θεωρείται ότι για το επίπεδο και την ηλικία των μαθητών, το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο μάλλον καλύπτει απορίες. Θα ήταν πάντως, πολύ ευχάριστο οι μαθητές με αφορμή τους συνδέσμους που δίνονται ή εισάγοντας λέξεις κλειδιά στην αναζήτηση, να επιδιώξουν περαιτέρω έρευνα από μόνοι τους. Προτείνονται ωστόσο δύο εκπαιδευτικές επισκέψεις: Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου, όπου οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να συγκρίνουν τα έργα τέχνης του μινωικού πολιτισμού με αυτά του Μουσείου καθώς και τον τρόπο ζωής δύο διαφορετικών εποχών με τη βοήθεια της αρχαιολόγου που θα κάνει την ξενάγηση Στο Ναυτικό Μουσείο Χίου, όπου οι μαθητές θα συγκρίνουν τα μινωικά πλοία με τα νεώτερα και θα μάθουν για τα ναυτικά ταξίδια των Χιωτών Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο θα μπορούσε να επεκταθεί και να αξιοποιηθεί και από μεγαλύτερες τάξεις στις περιοχές : Της Γεωγραφίας (από άλλες τάξεις) Των Θρησκευτικών Της Αγωγής Υγείας σε σχέση με την διατροφή των Μινωιτών (που μπορεί να συναχθεί ως συμπέρασμα κατά την συζήτηση στη διάρκεια της τελικής Παρουσίασης) Της Αισθητικής Αγωγής Και βέβαια της Γλώσσας Προτείνεται ακόμα: Το βιβλίο «Εγώ ο Ίκαρος», Στέλλας Δ. Χρυσουλάκη, 1998, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ &ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ,ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΛΑΪΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ, Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ Η ταινία «Μια μέρα με τον Μίνωα» και πάλι από το Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ http://www.youtube.com/watch?v=TFlOhYXsgfU&feature=player_e mbedded Επιστημονικά δεδομένα για την καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας και ψηφιακή αναπαράσταση του τσουνάμι που προκλήθηκε.
16.Αξιολόγηση (διαμορφωτική και τελική) Η αξιολόγηση από το δάσκαλο έχει τη μορφή της παρατήρησης και καταγραφής: Φαινομένων συμπεριφοράς των μαθητών μέσα στην ομάδα(ικανότητα ένταξης, συνεργασίας, διανομής της πληροφορίας, «διανομής» της επιβράβευσης, τήρηση κανόνων ευγενείας , αυτοπροβολή ή όχι στην τελική παρουσίαση) Ατομικής πορείας προς την κατάκτηση της γνώσης, δυσκολίες(και συναισθήματα που δημιουργούνται), επιδεξιότητες που αναδεικνύονται κ.τ.λ. Ο δάσκαλος καλείται να συγκεντρώσει τα στοιχεία αυτά και να οργανώσει ένα πλάνο χειρισμού, τόσο ως προς την ομάδα όσο και ως προς τη μονάδα (εξατομικευμένες περιπτώσεις μαθητών με χαμηλή ή με υψηλή επίδοση)αλλά και ως προς τον βαθμό προσβασιμότητας των εργασιών που δίνει ο ίδιος με βάση την καταλληλότητα της ηλικίας, την ελκυστικότητα του θέματος και του τρόπου που
69 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη παρουσιάζεται, τη δυσκολία κατανόησης και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στα οποία υπάγονται και οι Νέες Τεχνολογίες. Οι παρακάτω ρουμπρίκες αξιολόγησης έχουν σκοπό ακριβώς α)να βοηθήσουν τον δάσκαλο να επαναπροσδιορίσει στόχους και μέσα , ελέγχοντας τα αποτελέσματα τόσο της ομάδας όσο και του κάθε μαθητή μέσα σ΄αυτή και β) τον μαθητή να προσδιορίσει τη συμπεριφορά του προς την ομάδα και προς το βαθμό ευκολίας με τον οποίο ανταποκρίθηκε ο ίδιος στα μέσα που του παρήχθησαν για να οικοδομήσει τη γνώση. Η ρουμπρίκα «ομαδικού παραδοτέου» συμπληρώνεται από τον δάσκαλο και η ρουμπρίκα «συνεργασίας» από τον μαθητή. Οι ρουμπρίκες είναι βασισμένες στο: http://www.zunal.com/evaluation.php?w=62693
Ονοματεπώνυμο : ΌνομαΟμάδας : ΡΟΥΜΠΡΙΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΜΑΔΙΚΟΥ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ WEBQUEST (Παρουσίαση)
ΚΡΙΤΗΡΙΑ
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ
ΜΕΤΡΙΑ ΕΠΙΔΟΣΗ
ΧΑΜΗΛΗ ΕΠΙΔΟΣΗ
3
2
1
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Περιεχόμενο Εκπλήρωση Διδακτικών Στόχων
Μέσα από την αναφορά εκπληρώνονται οι διδακτικοί στόχοι σε ποσοστό άνω του 80%
Μέσα από την αναφορά εκπληρώνονται οι διδακτικοί στόχοι σε ποσοστό μεταξύ του 50-80%
Μέσα από την αναφορά εκπληρώνονται οι διδακτικοί στόχοι σε ποσοστό κάτω του 50%
Πληρότητα
Το περιεχόμενο της αναφοράς καλύπτει το θέμα σε ποσοστό άνω του 80%
Το περιεχόμενο της αναφοράς καλύπτει το θέμα σε ποσοστό μεταξύ του 50-80%
Το περιεχόμενο της αναφοράς καλύπτει το θέμα σε ποσοστό κάτω του 50%
ΔομήΟργάνωση
Ακολουθείται μια οργάνωση παρουσίασης των πληροφοριών, σε ποσοστό άνω του 80% της αναφοράς
Ακολουθείται μια οργάνωση παρουσίασης των πληροφοριών, στο 50-80% του συνόλου της αναφοράς
Ακολουθείται μια οργάνωση παρουσίασης των πληροφοριών, σε ποσοστό κάτω του 50% του συνόλου της αναφοράς
70 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Ροή
Οι πληροφορίες εμφανίζονται με λογική σειρά, σε ποσοστό άνω του 80% της αναφοράς
Οι πληροφορίες εμφανίζονται με λογική σειρά, σε ποσοστό μεταξύ του 50-80% της αναφοράς
Οι πληροφορίες εμφανίζονται με λογική σειρά, σε ποσοστό κάτω του 50% της αναφοράς
Συνοχή
Χρησιμοποιούνται κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις, σε ποσοστό άνω του 80% του συνόλου της αναφοράς
Χρησιμοποιούνται κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις, σε ποσοστό μεταξύ του 50-80% του συνόλου της αναφοράς
Χρησιμοποιούνται κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις, σε ποσοστό κάτω του 50% του συνόλου της αναφοράς
Έκφραση- Ύφος-Χρήση Νέων Τεχνολογιών
Λεξιλόγιο
Χρησιμοποιείται κατάλληλο και πλούσιο λεξιλόγιο σχεδόν σε όλη την αναφορά (ποσοστό άνω του 80%)
Χρησιμοποιείται κατάλληλο και πλούσιο λεξιλόγιο σε ποσοστό 5080% του συνόλου της αναφοράς
Χρησιμοποιείται κατάλληλο και πλούσιο λεξιλόγιο σε ποσοστό κάτω του 50% του συνόλου της αναφοράς
Ορθογραφία
Υπάρχει σωστή ορθογραφία των λέξεων του κειμένου μέσα στην παρουσίαση και σωστά σημεία στίξης σχεδόν σε όλη την αναφορά (ποσοστό άνω του 80%)
Υπάρχει σωστή ορθογραφία των λέξεων του κειμένου μέσα στην παρουσίαση και σωστά σημεία στίξης σε ποσοστό 50-80% του συνόλου της αναφοράς
Υπάρχει σωστή ορθογραφία των λέξεων του κειμένου μέσα στην παρουσίαση και σωστά σημεία στίξης σε ποσοστό κάτω του 50% του συνόλου της αναφοράς
Γραμματική (Μορφολογία & Σύνταξη)
Χρησιμοποιούνται ορθά κατάλληλοι γραμματικοί τύποι και σύνταξη σχεδόν σε όλη την αναφορά (ποσοστό άνω του 80%)
Χρησιμοποιούνται ορθά κατάλληλοι γραμματικοί τύποι και σύνταξη σε ποσοστό μεταξύ του 50-80% του συνόλου της αναφοράς
Χρησιμοποιούνται ορθά κατάλληλοι γραμματικοί τύποι και σύνταξη σε ποσοστό κάτω του 50% του συνόλου της αναφοράς
Αξιοποίηση διαδικτυακών Πηγών και Χρήση
Οι μαθητές επισκέπτονται και αξιοποιούν τις διαδικτυακές πηγές σε ποσοστό άνω
Οι μαθητές επισκέπτονται και αξιοποιούν τις διαδικτυακές πηγές σε ποσοστό50-
Οι μαθητές επισκέπτονται και αξιοποιούν τις διαδικτυακές πηγές σε ποσοστό κάτω 71
Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη λογισμικών
Εξοικείωση με τη γραμμή εργαλείων κειμενογράφου και χρήση
του 80%.Παρατηρείται μεγάλη ευκολία στη χρήση λογισμικών
80%. Παρατηρείται σχετική ευκολία στη χρήση λογισμικών
του 50%. Παρατηρείται δυσκολία στη χρήση λογισμικών
Οι μαθητές χρησιμοποιούν με μεγάλη ευκολία όλα τα εργαλεία του κειμενογράφου και μπορούν να φέρουν ένα κείμενο στην επιθυμητή μορφή
Οι μαθητές χρησιμοποιούν με σχετική ευκολία τα εργαλεία του κειμενογράφου και χρειάζονται κάποιες οδηγίες για να φέρουν ένα κείμενο στην επιθυμητή μορφή
Οι μαθητές χρησιμοποιούν με δυσκολία τα εργαλεία του κειμενογράφου και χρειάζονται πλήρεις οδηγίες για να φέρουν ένα κείμενο στην επιθυμητή μορφή
Ονοματεπώνυμο : ΌνομαΟμάδας : ΡΟΥΜΠΡΙΚΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΚΡΙΤΗΡΙΑ
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ
ΜΕΤΡΙΑ ΕΠΙΔΟΣΗ
ΧΑΜΗΛΗ ΕΠΙΔΟΣΗ
3
2
1
Συμμετοχή
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
50%=το μισό 100%=ολόκληρο)
Παρουσία
Είμαι παρών σε όλες (ποσοστό 100%) τις συγκεντρώσεις της ομάδας και λαμβάνω μέρος στις συζητήσεις
Είμαι παρών στο 50-60% των συγκεντρώσεων της ομάδας αλλά δε λαμβάνω μέρος σε όλες τις συζητήσεις
Παρευρίσκομαι σε ποσοστό κάτω του 50% στις συγκεντρώσεις και στις συζητήσεις της ομάδας
Καταμερισμός Εργασίας
Λαμβάνω μέρος σε όλη (ποσοστό 100%) τη διαδικασία καταμερισμού της εργασίας και ωθώ την ομάδα να παίρνει δίκαιες αποφάσεις
Λαμβάνω μέρος στο 50-60% των φάσεων της διαδικασίας καταμερισμού της εργασίας, ενώ προτιμώ μερικές φορές να είμαι παθητικό μέλος
Λαμβάνω μέρος στη διαδικασία καταμερισμού της εργασίας σε ποσοστό κάτω του 50%
Αναζήτηση &
Συλλέγω ποσοστό
Συλλέγω ποσοστό
Συλλέγω 72
Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη Συλλογή Πληροφοριών
Συνεισφορά Πληροφοριών & Ιδεών
Έκθεση Ερωτημάτων
Επιχειρηματολογία
75-100% πληροφοριών σχετικών με το θέμα που διερευνάται
50-70% πληροφοριών σχετικών με το θέμα που διερευνάται
πληροφορίες σχετικές με το θέμα που διερευνάται σε ποσοστό κάτω του 50%
Μεταδίδω ποσοστό 70-100% πληροφοριών και ιδεών σχετικών με το θέμα που διερευνάται
Μεταδίδω ποσοστό 50-70% πληροφοριών και ιδεών σχετικών με το θέμα που διερευνάται
Μεταδίδω πληροφορίες ή ιδέες σχετικές με το θέμα που διερευνάται σε ποσοστό κάτω του 50%
Θέτω, σε ποσοστό τουλάχιστον 80%, σχετικά με το θέμα ερωτήματα και σχόλια
Θέτω σε ποσοστό μεταξύ 50-80% σχετικά με το θέμα ερωτήματα και σχόλια
Θέτω σε ποσοστό κάτω του 50% ερωτήματα και σχόλια σχετικά με το θέμα
Χρησιμοποιώ πειστικά επιχειρήματα για να υποστηρίξω τις απόψεις μου σε ποσοστό άνω του 80%
Χρησιμοποιώ πειστικά επιχειρήματα για να υποστηρίξω τις απόψεις μου σε ποσοστό 50-80%
Χρησιμοποιώ επιχειρήματα για να υποστηρίξω τις απόψεις μου σε ποσοστό κάτω του 50%
Υπευθυνότητα
Ολοκλήρωση Καθηκόντων
Εκτελώ πάνω από το 80% των καθηκόντων του ρόλου που μου έχει ανατεθεί στην ομάδα και ολοκληρώνω την εργασία μου χωρίς προειδοποίηση υπενθύμιση
Εκτελώ το 5080% των καθηκόντων του ρόλου που μου έχει ανατεθεί στην ομάδα και ολοκληρώνω την εργασία μου με προειδοποίηση υπενθύμιση από τα άλλα μέλη
Εκτελώ κάτω από το 50% των καθηκόντων του ρόλου που μου έχει ανατεθεί στην ομάδα
Συνέπεια
Παραδίδω όλες τις εργασίες που μου έχουν ανατεθεί χωρίς καθυστέρηση
Παραδίδω τις εργασίες που μου έχουν ανατεθεί με μικρή καθυστέρηση (σε ποσοστό και 20%)
Δεν παραδίδω ποτέ τις εργασίες που μου έχουν ανατεθεί εγκαίρως
Γενική Συμπεριφορά
73 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Ικανότητα Επικοινωνίας
Μεταδίδω τις σκέψεις μου, ακούω προσεκτικά και υπολογίζω πάντα (ποσοστό 100%) τις απόψεις όλων των μελών της ομάδας
Μεταδίδω τις σκέψεις μου, ακούω προσεκτικά και υπολογίζω τις απόψεις όλων των μελών της ομάδας σε ποσοστό 6080%
Προτιμώ να ακούω απλώς τις απόψεις των μελών της ομάδας, δεν ακούω προσεκτικά και δεν υπολογίζω τις απόψεις των μελών της ομάδας σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60%
Παροχή Βοήθειας
Παρέχω βοήθεια στην ομάδα όταν χρειαστεί, σε ποσοστό άνω του 70%, πέραν της εργασίας μου
Παρέχω βοήθεια στην ομάδα όταν χρειαστεί σε ποσοστό 50-70%
Δεν παρέχω βοήθεια στην ομάδα όταν χρειαστεί
Επίλυση Συγκρούσεων
Δεν μαλώνω με τα άλλα μέλη της ομάδας και βοηθάω στην επίλυση των διαφορών μεταξύ τους σχεδόν πάντα (ποσοστό άνω του 80%)
Μαλώνω μερικές φορές με τα άλλα μέλη της ομάδας και δε βοηθάω στην επίλυση των διαφορών μεταξύ τους
Μαλώνω αρκετές φορές, με τα άλλα μέλη της ομάδας
Αποδοχή Κριτικής
Επιδέχομαι οποιασδήποτε μορφής εποικοδομητική κριτική, συμβιβάζομαι και διαπραγματεύομαι
Επιδέχομαι οποιασδήποτε μορφής εποικοδομητική κριτική, συμβιβάζομαι και διαπραγματεύομαι σε ποσοστό 5070%
Επιδέχομαι οποιασδήποτε μορφής εποικοδομητική κριτική σε ποσοστό κάτω του 50%
17.Καταληκτικές επισημάνσεις-Παρατηρήσεις-Κριτική Ο μεγάλος όγκος του εκπαιδευτικού σεναρίου «Μια βόλτα με την Αριάδνη», πιθανώς να τρομάζει ως προς τη δυνατότητα υλοποίησής του, αλλά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ότι:
Έχουμε 4 ομάδες Κάθε ομάδα δουλεύει πάνω σε διαφορετικό τομέα μελέτης από τις άλλες και έχει τα δικά της φύλλα εργασίας Ο καταμερισμός εργασίας πρέπει να γίνεται και μεταξύ των μελών της ίδιας ομάδας με βάση τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητες του καθενός ή απλώς μετά από συμφωνία 74 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη
Όλες οι ομάδες δουλεύουν ταυτόχρονα, οπότε εξοικονομείται χρόνος Η σύνθεση του θέματος πραγματοποιείται πανηγυρικά με την τελική παρουσίαση και συζήτηση και με την παραγωγή έντυπου υλικού(συρραφή φύλλων εργασίας , μελέτης και παρουσίασης) ως βιβλίο που μένει στην τάξη. Έτσι, τα φύλλα εργασίας , μελέτης και παρουσίασης επιβάλλεται να περιέχουν όγκο εικόνων και στοιχειωδών πληροφοριών πέρα από αυτές που οι μαθητές αναζητούν στο διαδίκτυο αφού αποτελούν υλικό παρουσίασης και υλικό δημιουργίας βιβλίου(περιοδικό). Δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από μια ποικιλία μέσων
Η διάρκειά του είναι 7 διδακτικές ώρες σε έκταση 2 περίπου εβδομάδων(4 ώρες Ιστορίας και 3 Ευέλικτης Ζώνης, αλλά μπορεί να πάρει άλλη μια διδακτική ώρα από την Ευέλικτη Ζώνη. Το θέμα και η έρευνά του ενθουσιάζουν τα παιδιά καθώς συνδέονται με μυθολογικό θέμα(Θησέας και Μινώταυρος) που γνωρίζουν. Η πολυμεσικότητα που προτείνεται , είναι ελκυστική για τα παιδιά. Σε σχέση με τη χρήση Νέων Τεχνολογιών, απαραίτητη είναι η διακριτική διαρκής παρουσία του δασκάλου. 18.Πηγές Βιβλιογραφία 1. Επιμορφωτικό υλικό γενικού μέρους του προγράμματος σπουδών για την εκπαίδευση των επιμορφωτών-ΤΠΕ και Θεωρίες μάθησης-Οι ΤΠΕ ως καινοτόμος δράση, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ελλάδας. 2.Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία ,Θέμα: Ιστορία Δημοτική Εκπαίδευση, Εργαλεία Διαδίκτυο, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕ, Φθινόπωρο 2008 3.Θεοί,δαίμονες και λάτρεις-Μια προσέγγιση της αντίληψης του θείου στο μινωικό κόσμο, 2006 Υπουργείο Πολιτισμού, Δ/νση Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων-Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας, Αθήνα (συνοδευτικό υλικό στο φάκελο ΜΕΛΙΝΑ) 4.Κολιάδης Α. Εμμανουήλ, 1997Θεωρίες μάθησης και εκπαιδευτική πράξη, Αθήνα 5.Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, 2004 Η σχολική τάξη ,τόμος β΄, Αθήνα 6.Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2002) Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) & Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ) Υποχρεωτικής εκπαίδευσης, Αθήνα ΥΠ.Ε.Π.Θ-Π.Ι 7.Ράπτης Α. –Ράπτη Α., 2004 Μάθηση και διδασκαλία στην εποχή της πληροφορίας, Τόμος Α, Αθήνα 8.Ράπτης, Α. - Ράπτη Α., 2004,Μάθηση και Διδασκαλία στην Κοινωνία της Πληροφορίας, Τόμος Β’ Παιδαγωγικές Δραστηριότητες. Αθήνα 9.Ρες Ιωάννης, παραδόσεις και εκπαιδευτικό υλικό στα πλαίσια της «Επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη Διδακτική Πράξη» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ(2007-2013) για την περίοδο Σεπτέμβριος 2011-Μάρτιος 2012.
75 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη 10.Σφραγίδες και σφραγίσματα-Μια προσπάθεια ανάγνωσης του Μινωικού κόσμου, 2006 , Υπουργείο Πολιτισμού, Δ/νση Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων-Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας, Αθήνα. (συνοδευτικό υλικό στο φάκελο ΜΕΛΙΝΑ) Δικτυογραφία http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/society/index3.html http://www.google.gr/search?q=%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%BF%CE%B3%CF%81 %CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B5%CF%82+%CE%BA%CE%BD%CF%89%CF%83%CF%8C%CF %82&hl=el&prmd=imvns&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=nZddT97dD6jA0QXHhr2 7DQ&ved=0CDQQsAQ&biw=1034&bih=751 http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/protomin.html http://www.youtube.com/watch?v=4XJd88cTRsU&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=LGsVKFld6XM&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=EMd1I5vJhkI&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=EMd1I5vJhkI http://www.youtube.com/watch?v=jcW0WE28jygtoixografia http://www.youtube.com/watch?v=XKIXdryUQQg http://www.youtube.com/watch?v=bgx5xS7dBJk&feature=related http://www.explorecrete.com/greek/Knossos4-GR.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/queen.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/private1.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/diagr3.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/min013.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/min012.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/min_015.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/gallery/ladies.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/habitance/index4.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/artsandtechnology/index2.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/naturalenvironment/index9.html http://www.fhw.gr/chronos/02/crete/gr/artsandtechnology/index2.html http://www.mlahanas.de/Greeks/Arts/MinoanBullJump.htmhttp://www.greekislands.us/heraklio/knossos/minotaur-theseus.gif http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6d/Knossos_fresco_women.jpg http://www.platos-academy.com/photos/archives/knossos_male.jpg
76 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη http://www.platos-academy.com/archives/knossos.html http://wwwdaskalabm2blogspotcom.blogspot.com/2011/03/k.html http://3galactica.wikispaces.com/6.3.1.+%CE%95%CE%A1%CE%93%CE%91%CE%A3%CE%99 %CE%91+%CE%91%CE%93%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%91 http://www.hellinon.net/EthimaMinoikisKritis.htm http://hellinon.net/NeesSelides/Kriti/AnixnefsiPolitismou.htm http://1lyk-peir-gennad.att.sch.gr/Folders/activities/1o_vima/z1.html http://minoan.yolasite.com/dresses.php http://www.youtube.com/watch?v=TFlOhYXsgfU&feature=player_embedded http://www.oedb.gr:8080/oedvLibrary/user/presentDoc.jsp?docId=120&docType=1&fileNa me=book120.xml#120_2_4 http://arthistoryresources.net http://www.e-yliko.gr http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeological_Museum_of_Herakleion http://www.ou.edu/finearts/art/ahi4913/aegeanhtml/framesetminoan.html http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeological_Museum_of_Herakleion__Minoan_Frescos http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeological_Museum_of_Herakleion__Minoan_jewellery http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Minoan_jewellery http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Minoan_Bull-leaper http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Minoan_frescos http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sarcophagus_of_Agia_Triada http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeological_Museum_of_Herakleion__Minoan_Frescos http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Minoan_pottery http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeological_Museum_of_Herakleion__Minoan_pottery http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kamares_style http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Marine_style http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Palace_style
77 Μαρία Κέρογλου
Μια βόλτα με την Αριάδνη http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Vasiliki_style http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Snake_Goddess http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Phaistos_disk http://el.wikipedia.org http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CF%84%C E%B7%CF%82_%CE%A6%CE%B1%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Snake_Goddess http://www.hellinon.net/EthimaMinoikisKritis.htm http://www.slideshare.net/giannisver/ss-1024610 http://www.slideshare.net/daskalogiannis/ppt-4380920
78 Μαρία Κέρογλου