Maandblad de Krant

Page 1

NIEUWS UIT NEDERLAND

Warm onthaal voor nieuwe Koning en Koningin Nederland heeft koning WillemAlexander spontaan in de armen gesloten. Na een imponerende inhuldiging in Amsterdam werden de nieuwe koning en zijn echtgenote koningin Máxima verblijd met een warm

onthaal dat door het hele Koninkrijk der Nederlanden golfde. Na de ceremonie en eedaflegging in de kerk klonk op de Dam een luidkeels driewerf ‘hoera’ voor de nieuwe vorst. ’s Ochtends al werden koning

Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix na de troonsafstand op het balkon van het Koninklijk Paleis toegejuicht. De kersverse prinses kreeg twee dikke zoenen van Willem-Alexander.

Koning en koningin met hun kinderen tijden de ‘Koningsvaart’ op 30 april

de krant

Number 521, June 2013

PRINTED IN CANADA

Monthly magazine for Canadians and Americans of Dutch origin

Box 20203, Penticton, BC V2A 8M1 NIEUWS UIT NEDERLAND

Prins Maurits tot adjudant benoemd Prins Maurits is door koning Willem-Alexander benoemd tot adjudant in buitengewone dienst. In deze rol kan hij de Koning vertegenwoordigen tijdens ceremoniële militaire aangelegenheden. Prins Maurits is tevens bevorderd tot kapitein-luitenant ter zee van de Koninklijke Marine. Net als alle andere adjudanten kan prins Maurits op zijn uniform het monogram van de koning dragen. Hiermee heeft de nieuwe koning zijn eerste nieuwe lid van zijn hofhouding benoemd, al gaat het om een erebaan. De koning was zelf adjudant in buitengewone dienst van zijn moeder, toen zij nog koningin was. Vooralsnog gaat koning WillemAlexander verder met meerdere leden uit de hofhouding van koningin Beatrix. Volgens de traditie boden zij allemaal hun ontslag aan bij de troonswissel, zodat het nieuwe staatshoofd zijn eigen mensen om zich heen kan verzamelen. Prins Maurits is, net als de andere zoons June 3, 2013

NIEUWS UIT NEDERLAND

Felicitaties Obama

De Amerikaanse president Barack Obama en zijn vrouw Michelle hebben Willem-Alexander gefeliciteerd ter gelegenheid van zijn inhuldiging als Koning der Nederlanden. “Onze twee landen hebben een rijke geschiedenis en sterke banden gemeen, en het was voor ons een plezier het koninklijke paar te gast te hebben in het Witte Huis in september 2009”, aldus de Obama’s. Zij spreken ook hun waardering uit aan prinses Beatrix voor haar vriendschap, belangeloze dienst aan het land en ’voorbeeldig leiderschap’ als koningin de afgelopen 33 jaar. NIEUWS UIT NEDERLAND

AWACS-bescherming

Prins Maurits bij zijn benoeming met Koning Willem-Alexander (foto: RVD)

van prinses Margriet, geen lid meer van het Koninklijk Huis en is geen mogelijk troonopvolger meer. De eerste in lijn voor de troon is nu prinses Amalia, daarna komen haar zussen, dan komt prins Constantijn met zijn kinderen en daarna komt prinses Margriet.

Twee Awacs-radarvliegtuigen hebben tijdens de plechtigheden op 30 april het luchtruim boven Amsterdam bewaakt. De vliegtuigen stegen op van de Duitse NAVO-basis Geilenkirchen vlak over de grens bij Schinveld (Limburg). De bewaking duurde tot de late uurtjes. Dat heeft de NAVO bekendgemaakt. De Awacs bewaakten het luchtruim samen met de Koninklijke Luchtmacht. De vliegtuigen werden ingezet om eventuele dreigingen vanuit de lucht tegen te gaan, aldus de NAVO-basis. Beide Awacs controleerden onder meer of vliegtuigen afweken van het geplande vluchtschema. In dat geval zou onderschepping door F-16’s volgen.

Het enthousiasme nam gedurende de dag verder toe. Met als hoogtepunt de vaartocht over het IJ waarbij honderdduizenden zich aan de oevers hadden verzameld om het nieuwe koningspaar en hun drie kinderen toe te juichen. Spontaan legde het schip met daarop het koninklijk gezelschap aan bij de plek waar dj Armin van Buuren en het Nederlands Concertgebouw optraden. Onverwacht verschenen de koning, de koningin en de drie prinsesjes op het toneel om zich in een zee van gejuich te baden. Het is een eerste teken dat deze koning zijn eigen stempel gaat drukken, waarbij kennelijk ruimte is voor een losser protocol. De inhuldiging en de voorafgaande abdicatie in de Amsterdamse Nieuwe Kerk waren plechtig, maar soms ook verrassend persoonlijk. De eerste Nederlandse koning sinds 1890 gaf in zijn toespraak ingetogen maar vol zelfvertrouwen zijn visitekaartje af. “Het feit dat de Koning geen politieke verantwoordelijkheid heeft, betekent niet dat hij geen eigen verantwoordelijkheid draagt”, sprak hij terwijl koningin Máxima hem, gekleed in een schitterende royal blue jurk en met op haar hoofd een fonkelende witgouden tiara, voortdurend liefdevol en bemoedigend aankeek. De inhuldiging ging via de internationale media de hele wereld over, een geweldige reclame voor Nederland. In de Nieuwe Kerk waren tientallen koninklijke gasten samen met familieleden, vrienden en Kamerleden getuige van een waardige troonsoverdracht met zichtbare emoties. Buiten de kerk op de Dam maakten vele duizenden aanhangers van het Huis van Oranje het historische moment van dichtbij mee. De sfeer was er feestelijk en broederlijk. Een groot contrast met de gewelddadige rellen, traangas en lawaai tot in de kerk tijdens de inhuldiging van koningin Beatrix op 30 april 1980. Het was dit jaar na tweeën stil op straat. Nederland zat massaal voor de buis om maar niets van het historische moment te missen. “Ik treed aan in een periode dat velen in het koninkrijk zich kwetsbaar en onzeker voelen. Dat kinderen het beter krijgen dan hun ouders, lijkt minder vanzelfsprekend dan vroeger”, zo sprak de nieuwe koning realistisch tot zijn volk. Willem-Alexander wil een koning voor iedereen zijn. “Hoe groot de verscheidenheid ook is, hoe verschillend onze overtuigingen en dromen ook mogen zijn, waar onze wieg ook stond, in het Koninkrijk der Nederlanden mag iedereen zijn stem laten horen en op voet van gelijkwaardigheid méébouwen.” Ook waren er warme woorden van dank voor zijn moeder, prinses Beatrix, die ontspannen naast haar kleindochter prinses Amalia zat. De vertrekkende vorstin was zichtbaar trots op haar oudste zoon. “U wist uw vele plichten bijeen te brengen in een bezield verband. Op u werd nooit vergeefs een beroep gedaan”, aldus Willem-Alexander. De kersverse prinses kon het niet nalaten nog regie te houden tijdens de balkonscène. Zonder te weten dat de microfoon openstond, fluisterde ze haar zoon en schoondochter toe: “Misschien even wuiven?”


2 de krant

Juni 2013

‘Dutch in Wartime’: deze zomer is de serie van negen boekjes compleet

D

e afgelopen maand is er één van groot feest geweest, met voorlopig de laatste Koninginnedag en de inhuldiging van de nieuwe koning. Deze maand treft u daar in De Krant de sporen heel duidelijk van aan. Dertig procent of meer van de inhoud van deze Krant gaat over dat feest en de daarbij behorende achtergronden en beschouwingen. Circa één keer in de dertig tot vijfendertig jaar maken we een inhuldiging mee

de krant

– reken maar na: 1948 - 1980 - 2013. En als we denken over de volgende koning, wie weet duurt het dan net als de vorige keer wel weer 123 jaar, de koning heeft immers slechts dochters. Dus de aandacht die de afgelopen vier Kranten naar het Huis van Oranje is gegaan is wel op zijn plaats. Maar in al het feestgedruis moeten we niet vergeten dat het begin van de meimaand ook een periode van bezinning is. Een periode van terugkijken, herinneren en herdenken. Dus ook daar besteden we een aantal pagina’s aan deze maand.

Tom Bijvoet

457 Ellis Street, Penticton, BC

van huis uit

Box 20203 Penticton, BC V2A 8M1

Acht-en-zestig jaar geleden is het dat Nederland na een desastreuse, tirannieke Nazi-bezetting van vijf jaar door Canadese, Amerikaanse, Britse en andere geallieerde troepen bevrijd werd. Dat is lang geleden. De jongste mensen die als (jong)volwassenen de laatste oorlogsjaren meemaakten lopen al tegen de negentig. En zelfs diegenen, velen onder u ook, die als klein kind misschien flarden van herinneringen aan dat verschrikkelijke laatste oorlogsjaar hebben zijn ook de zeventig al enkele jaren gepasseerd. Bij veel mensen lijkt dat drie jaar geleden, toen we 65 jaar bevrijding vierden, tot een plotseling bewustzijn geleid te hebben: ‘onze herinneringen zijn vluchtig, tenzij we ze opschrijven. En onze herinneringen zijn het waard opgeschreven te worden’. Zo begon een project waarvan ik bij de aanvang niet wist hoe het zou aflopen. Het begon met een speciale uitgave van De Krant ‘The Dutch in Wartime’, in het Engels, voor de kinderen en kleinkinderen. De belangstelling was zo groot dat we moesten bijdrukken. Overigens, dankzij die tweede druk hebben we nog aardig wat exemplaren liggen. Mocht u een goed doel hebben voor een paar bundels van die speciale uitgave, een school bij u in de buurt misschien, laat u ons dat dan weten, we schenken ze graag als we ervan uit kunnen gaan dat ze goed terechtkomen en helpen de oorlogservaringen van de schrijvers te delen. Maar zoals u weet bleef het niet bij die speciale Krant. We kregen zoveel herinneringen en ook dagboekfragmenten binnen dat ik er voor mijn gevoel aan moest geloven. Er moesten boeken komen. In handzaam formaat. En daaruit ontstond de Dutch in Wartime serie boeken, elk circa 100 pagina’s, thematisch ingedeeld: de invasie van mei 1940, de eerste bezettingsjaren, de Jodenvervolging, het verzet, Indië enzovoort. Natuurlijk zijn er over de jaren al heel wat verhalen verteld, maar wat er bijzonder is aan deze serie is dat de verhalen in het Engels verschijnen. Het zijn immers voor het overgrote deel herinneringen van Nederlandse immigranten in Canada en de Verenigde Staten. De verhalen zijn gebundeld om hun kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, neven, nichten en kennissen over de oorlog te vertellen, net zoals mijn generatiegenoten en ik in Nederland die ver-

P.O. Box 2090 Oroville, WA 98844 Tel: (250) 492-3002 Fax: (866) 864-7510 admin@dekrant.ca

www.dekrant.ca www.facebook.com/dekrant De Hollandse Krant is an independent Canadian monthly publication in the Dutch language, is without political or religious affiliation and is dedicated to providing coverage of events and issues of interest to Canadians and Americans of Dutch origin. The views expressed in De Krant are those of the respective contributors and not necessarily those of the publisher or staff. Although all reasonable attempts are made to ensure accuracy, the publishers do not assume any liability for errors or omissions anywhere in the publication, or on its websites.

_______________

PUBLISHED BY Mokeham Publishing Inc. Penticton, British Columbia EDITOR: Tom Bijvoet editor@dekrant.ca ADMINISTRATION: Mohrea Halingten admin@dekrant.ca CONTRIBUTORS: Nova Scotia Anne van Arragon Hutten, Kentville - arragon@ns.sympatico.ca Ontario Lia Wolters, Toronto Henny Campbell, Ottawa - pecam@sympatico.ca Saskatchewan Dirk Hoogeveen, Regina - d.hoogeveen@sasktel.net Alberta Marijke Jalink-Wijbrans, Calgary - wimarj@telus.net British Columbia Gerard en Janny Bonekamp, Surrey - jbonekamp@shaw.ca Stefanie Prins, West Vancouver - stefanie.prins@hotmail.com Annemieke Hengeveld, Creston - hengdou.ann@gmail.com Jesse van Muylwijck, Courtenay - info@jessecartoons.com California Aubrey Beauchamp, San Clemente - hcfusa@gmail.com Thea Subke-Bay, Clayton Illinois Annet Peters, Peoria The Netherlands Jan Bosgraaf, Staphorst - janendjoke@home.nl Paul Lampe, The Netherlands - schrijfenblijf@ziggo.nl All or any paid subscription fees are non-refundable

June 3, 2013

halen hoorden van iedereen om ons heen. Van onze ouders, maar ook van schoolmeesters, kleuterjuffen, pianoleraressen en voetbaltrainers. En van de buurvrouw, de groenteman en de melkboer. Want toen ik klein was, toen had iedere volwassene verhalen, gruwelijke verhalen vaak, te vertellen over de oorlog. Wij zaten er in Nederland midden in. Maar de kinderen van de emigranten hier hebben mogelijk wel van hun ouders, maar niet van die hele brede omgeving om zich heen de verhalen gehoord. En dat proberen we met die boekjes, in het Engels, een beetje voor elkaar te krijgen. Niet één herinnering aan de hongerwinter, maar een aantal herinneringen aan de hongerwinter. Allemaal een beetje anders, maar toch ook allemaal heel erg hetzelfde. En al die verhalen samen, die vormen een beeld, niet alleen van de historische gebeurtenissen, maar vooral van de beleving van gewone mensen in de oorlog. Hoe was het om je van dag tot dag door de ellende heen te slepen, om steeds te moeten behelpen en vooral ook, om altijd maar bang te zijn. En in dat laatste hongerjaar te moeten strijden om in leven te blijven. Voelen zullen diegenen die de oorlog niet hebben meegemaakt het nooit. Maar het minste wat we kunnen doen is luisteren, of in dit geval lezen, wat anderen gevoeld hebben. Zes boekjes zijn er inmiddels uitgegeven. Boekje zeven zou al in de post moeten zitten, maar daar hebben we een lichte vertraging mee opgelopen. Het is nu echter nagenoeg klaar en gaat over de Slag bij Arnhem en de

de krant

gevolgen voor de burgerbevolking om midden in een veldslag te moeten leven (het omslagontwerp ziet u op deze pagina). Deel 8 dat ook ver gevorderd is gaat over de Hongerwinter en dan komt er nog een negende deel, over de bevrijding. Van tevoren wisten we niet precies hoeveel delen er zouden komen en om het zekere voor het onzekere te nemen hebben we bij voorinschrijving slechts delen 1 tot 8 verkocht. Naar diegenen onder u die de delen 1 tot 8, of 5 tot 8 besteld hebben, we gaan de delen 7 en 8 gelijktijdig verzenden aan het begin van de zomer. Deel 9, over de bevrijding komt dan tegen het eind van de zomer uit en is dan natuurlijk, voor diegenen die de serie compleet willen hebben, apart verkrijgbaar. We zijn nu ook gestopt met verkopen van series boekjes 1 tot 8, 1 tot 4 en 5 tot 8, en verkopen nu de individuele boekjes en de gehele serie, boekjes 1 tot 9. Daarmee hebben we hopelijk een blijvend monument opgericht in de vorm van een collectieve herinnering aan de oorlog. Met dit monument eren we niet alleen de mensen die de bezetting hebben meegemaakt, maar ook de militaire helden die Nederland bevrijd hebben. En misschien dat deze serie boekjes voor de veteranen, maar ook vooral voor hun nageslacht nog eens duidelijk kan maken waarom het Nederlandse volk ze zo hoog draagt. En waarom zelfs nu, 68 jaar na dato, die laatste geallieerde veteranen als ze hun opwachting rond 5 mei in Nederland maken door een nog steeds uitzinnige menigte worden ingehaald.

HOLLANDSE

CANADA POST CORPORATION

We acknowledge the financial support of the Government of Canada through the Canada Periodical Fund of the Department of Canadian Heritage.

Agreement No. 40017090 Return all undeliverable Canadian addresses to: DE KRANT, Box 20203, Penticton, BC V2A 8M1 ___________________________________________________

POSTMASTER US MAIL OFFICES

DE KRANT (USPS 003-365) is published monthly on the 25th of the month by Mokeham Publishing Inc., Box 20203, Penticton, BC V2A 8M1, Canada (862 Peace Portal Drive, Blaine, WA 98230) Subscription rate $39.90 per year, $72.50 for two years. Periodicals postage paid at US Mail, Blaine, WA 98231 Address changes in the USA please forward to: DE KRANT, P.O. Box 2090, Oroville, WA 98844


de krant 3

Juni 2013 NIEUWS UIT NEDERLAND

Inhuldiging voorbeeldig gevierd Nederland heeft de troonswisseling en laatste Koninginnedag op voorbeeldige wijze gevierd. De feestvreugde was in alle steden en dorpen met vrijmarkten, muziekfestivals en braderieën uitzinnig. Het werd een dag vol onvergetelijke historische hoogtepunten. Er deden zich volgens de lokale autoriteiten geen noemenswaardige incidenten voor. De festiviteiten kwamen pas na de inhuldiging van koning WillemAlexander in de Nieuwe Kerk echt op gang. Pleinen, feestterreinen en horecagelegenheden kleurden snel oranje en de miljoenen feestgangers, jong en oud, zorgden voor veel vertier. Mede dankzij het zonnige en droge weer was de toeloop groot. In sommige steden was zelfs sprake van extreme drukte. Zo raakte Apeldoorn compleet verstopt. Op de vrijmarkt van de Veluwse stad was er volgens de politie geen doorkomen aan. In Eindhoven, op Koninginnedag na Amsterdam vaak de drukste stad, waren zo’n 160.000 bezoekers op de been. “Een groot feest”, aldus Linda Jacobs van café Thomas. “Het is in de stad met talloze evenementen afgeladen vol. Alle verloven van ons personeel zijn ingetrokken.” In Breda moest de politie zelfs mensen weigeren die naar de Grote Markt en Havermarkt kwamen. Burgemeester Peter van der Velden kon niet anders dan de boel afsluiten. “Die maatregel was nodig omdat het publiek zich niet meer kon verplaatsen.” Zelfs terrassen moesten worden verwijderd. “We konden niet meer bij de tafeltjes komen. De drukte was enorm. Pas aan het begin van de avond werd het iets rustiger”, zei Bart Kamminga van café Sam Sam. Ook de massaliteit in Utrecht, met ruim 125.000 Oranjegangers, leidde tot het afsluiten van de 50 meter lange straat Het Wed waar cafés stampvol zaten. De politie in de hoofdstad raadde bezoekers af het Museumplein te bezoeken, waar het met 40.000 bezoekers ook vol was. De Nationale Politie hoefde weinig in actie te komen voor grote calami-

teiten. Alleen in de grote steden ontstonden kleine vechtpartijen, veelal veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik. Elders in het land bleef het redelijk rustig. De autosnelwegen waren tijdens de inhuldiging in de Nieuwe Kerk nagenoeg leeg. Op sommige stukken snelweg reden volgens de ANWB zelfs geen auto’s. “We hadden ingeschat dat het rustig zou blijven”, aldus Arnoud Broekhuis van de ANWBverkeerscentrale. Ook files bleven uit doordat veel mensen de troonswisseling dicht bij huis vierden. De toevoerwegen vanaf de Ring A10 richting het centrum van de hoofdstad raakten niet verstopt. NIEUWS UIT NEDERLAND

Vacante hotelkamers

Hoteleigenaren en -ketens die zich rijk rekenden op het moment dat koningin Beatrix haar aftreden bekendmaakte, hebben te maken met een financieel debacle. Het is voor het eerst in twintig jaar dat er in Amsterdam rondom Koninginnedag nog volop hotelkamers beschikbaar waren. De verhoogde prijzen die sommige hotels vroegen voor 29 en 30 april, hebben diezelfde hoteliers de das omgedaan. Mensen bleven weg vanwege hogere prijzen en de verwachte drukte. Volgens Machteld Ligtvoet, woordvoerster van Amsterdam Marketing, is het een goed moment voor de hotelbranche om eens kritisch naar zichzelf te kijken. “Als de vraag hoog is, reageert de hotelbranche daar altijd onmiddellijk op door de prijzen te verhogen. In eerste instantie was de vraag ook hoog en dus stegen de prijzen. Dat heeft mensen afgeschrikt en de prijzen zijn te laat weer naar beneden bijgesteld”, constateert ze. “Ik kan niet bevestigen dat de kamers eerst zo veel duurder waren”, zegt Hans Vugts van Koninklijke Horeca Nederland. “Feit is dat er ruim 250 hotels in de stad zijn die nog kamers beschikbaar hadden. Zelfs in de omgeving van de Dam.”

Ook in Groningen werd druk gefeest op 30 april

NIEUWS UIT NEDERLAND

Weinig animo voor demonstreren

De met veel bombarie aangekondigde ’massale demonstratie’ tegen de monarchie is uitgelopen op een zieltogende bijeenkomst. Op het Waterlooplein kwamen nog geen honderd actievoerders opdraven. Er waren zes locaties aangewezen door de gemeente om te demonstreren, maar alleen op het Waterlooplein werd daar door ‘het Republikeins Genootschap’, actiegroep ‘Het is 2013’ en ‘Pro Republica’ gebruik van gemaakt. Met opschriften als ‘Bevrijd de koning uit zijn gouden kooi’ en ‘1980 was veel leuker’ – verwijzend naar de massale rellen tijdens de inhuldiging van Beatrix – probeerden de demonstranten er nog iets van te maken. Nadat een Oranjeklant de drager van een spandoek met die laatste tekst belaagde, moest de actievoerder zijn identiteitsbewijs laten zien. De belager werd door de politie ongemoeid gelaten. NIEUWS UIT NEDERLAND

Hoogste provinciebazen hebben nieuwe titel

Voor twaalf hoge bestuurders heeft hun baan nu een andere naam. Na de inhuldiging van Willem-Alexander hebben de provincies nu een Commissaris van de Koning. In Limburg noemt men deze functionaris overigens van oudsher informeel ‘gouverneur’. Dankzij de moderne techniek kost de aanpassing de provincies hooguit een paar honderd euro. Een rondje langs de provinciale websites leert dat alle beheerders wakker zijn geweest, want overal prijkt onder het kopje bestuur een knop voor de commissaris van de Koning. “Dat hadden we inderdaad al klaar gezet”, zegt Raymond Fillet van de provincie Noord-Holland.

European Deli & Catering Co. Specializing in Dutch Imports & Delicacies

Croquettes - Matjes Herring Rookworst - Rookvlees - Drop Pickled Herring - Gouda Cheese Monday is SENIORS DAY 10% off

Full line of catering: - weddings - parties - banquets

Tel. 604-514-9010

Weekly Specials on meats & dry goods

Jake & Rita Hansma

#106 - 22314 Fraser Highway, Langley, BC HOURS: Mon-Sat 8:30 am - 5:00 pm Closed Sundays

June 3, 2013


4 de krant

Juni 2013

Uiteindelijk raak je overal aan gewend

H

et is de tijd van het jaar dat we naar buiten gaan om in de tuin te werken. Onkruid trekken, bij het tuincentrum wat plantjes kopen om in de grond te zetten, een potje verf halen om iets met een kwast een beetje op te knappen. Dat is dan ook de tijd om een praatje te maken met de buren die ook buiten bezig zijn. Daar komt in de wintermaanden namelijk niet veel van terecht. Je wuift vanuit de auto naar elkaar als je toevallig tegelijkertijd even weg gaat of thuis komt, 's winters, maar daar blijft het bij. Misschien is dat in Nederland anders dan bij ons in Canada. Daar kennen de buren elkaar beter want zoals ik me herinner uit mijn jonge jaren kwamen de buren regelmatig binnen, er werd zo af en toe samen koffie gedronken en er werd gepraat en gelachen.

Gerard Bonekamp

onder ons Daarom kwam het als de bliksem uit een heldere hemel toen de overbuurman, die aan zijn auto aan het sleutelen was, de weg naar ons overstak en vertelde dat Bonnie, zijn vrouw, een paar maanden eerder overleden was. Daar zit je dan op je knietjes in de aarde te wroeten en je weet even niet wat je zeggen moet. Ze was net zestig, een paar weken ziek omdat haar lever niet meer functioneerde, en weg. Hij was er zo kapot van dat hij maandenlang met niemand erover kon of wilde praten, vertelde hij ons. Toen realiseerde ik me dat ik haar al een heel lange tijd niet gezien had. Ook haar auto waarmee ze dagelijks als kapster naar haar werk ging was verdwenen. Ik kon het opeens van mezelf niet uitstaan dat ik niet eens aangeklopt had, maar zo is dat dus in Canada: je loopt de deur niet plat bij elkaar als buren. Zo kan het dus gebeuren, zelfs na meer dan vijftig jaar in Canada gewoond te hebben, dat je onverwachts toch nog geconfronteerd wordt met

Typisch nederlands: “Hé buurvrouw, heb je het al gehoord...?”

het feit dat je als kind, als tiener en als jong mens in een bepaalde culturele levenswijze opgroeide om je dan na je emigratie volledig aan te passen aan een geheel andere levensstijl. Minder gezellig, zullen veel lezers onder ons zeggen, maar ook vrijer en gemakkelijker in je doen en laten omdat niemand zich aan je opdringt. Zoiets van: ‘Dat moet je zo niet doen!’ of ‘Wat vind ik dat nou gek van je!’ altijd weer door jou gevolgd met ‘Waar bemoei je je nou eigenlijk mee!’ Gelukkig zijn we dat soort omgang met elkaar helemaal vergeten. Er zullen ongetwijfeld lezers onder ons zijn die nog altijd graag voor een reisje naar Nederland gaan. Iedere maand hoor je op de koffieclub van De Krant wel van mensen die een reisje geboekt hebben naar ‘het oude vaderland’. Dat vinden ze heerlijk want dan kan je vrienden en familie nog eens terugzien. Wellicht is er ie-

mand jarig zodat je weer eens een verjaarsvisite kan meemaken met dat lekkere Hollandse gebak. Maar niemand praat meer over heimwee. Zo’n veertig tot vijftig jaar geleden was dat woord nog schering en inslag. Alsof het een soort geestesziekte was. We hadden toen ook echt wel medelijden met mensen die daar last van hadden. In de jaren zeventig was het regeringsbeleid in Canada om immigranten de gelegenheid te geven hun afkomst, hun ‘heritage’ oftewel cultureel erfdeel te beleven. Ik herinner mij paginagrote advertenties uit Ottawa in de Krant over ‘multiculturalism met de boodschap om je afkomst niet te verloochenen. Multiculturalisme in Canada in plaats van de ‘melting pot’ in de Verenigde Staten in die jaren. Destijds waren er ook veel meer clubs en verenigingen van immigranten van allerlei nationaliteiten.

Dat is inmiddels verwaterd behalve misschien voor immigranten uit verre oosterse landen. Maar ook zij hebben hun feesten en samenkomsten niet uit overweging van heimwee. Nieuwere immigranten onder ons hoor je ook niet praten over heimwee. Dat is geen wonder want alle laatste nieuwtjes uit Nederland zijn met een klik op de muis in huis te krijgen. Vergeleken met een halve eeuw geleden zijn de kosten van een telefoongesprek met familie of vrienden in Nederland zo laag dat je er niet over in hoeft te zitten en met Skype is het helemaal gratis en kan je elkaar zelfs zien. Ondanks al die gemakken van tegenwoordig waarmee we contact met Nederland onderhouden, ondanks al die globaliserende mogelijkheden, blijft het dagelijks leven in Nederland toch heel anders dan het dagelijks leven hier in Noord-Amerika. Daarom blijft het aantrekkelijk voor velen onder ons om toch nog eens terug te gaan om die sfeer waarin je opgroeide even mee te maken. Voor mij is er niet veel over van dat zogenaamde culturele erfgoed. Een paar Delftsblauwe mosterdpotjes en bonbons-schaaltjes op de schoorsteenmantel, wat valletjes voor de ramen en een Anton Pieck verjaardagskalender in de bathroom, dat moet het doen. Daar is het wel zo'n beetje mee gedaan. Als ik de schokkende ervaring van de ontmoeting met mijn overbuurman straks naast me neer kan leggen, gaat mijn Canadese levensstijl weer zijn gangetje. Uiteindelijk raak je overal aan gewend, zelfs een levenslange immigratie.

‘Like’

ons op Facebook: facebook.com/dekrant June 3, 2013


de krant 5

Juni 2013

‘Self regulation’

NIEUWS UIT NEDERLAND

Maandag trouwdag

Nederlanders gaan steeds vaker op maandag naar het stadhuis om te trouwen. De reden hiervoor is dat deze dag goedkoper is dan andere dagen. Dat blijkt uit de cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek onlangs publiceerde. In 2012 vond 16 procent van de 69.000 huwelijken op een maandag plaats, een toename van 3 procent ten opzichte van 2008. Daarmee is deze dag op de vrijdag na de meest populaire dag om in het huwelijksbootje te stappen. Veertig procent van de tortelduiven trouwt op vrijdag. Om een partnerschap te registreren is maandag wel de meest favoriete dag. Vorig jaar gebeurde dat namelijk in 41 procent van de gevallen, tegen slechts 8 procent op vrijdag. Ongeveer 9000 stellen lieten een partnerschap registreren. Sinds 2010 is er zowel in het aantal huwelijken als partnerschapregistraties een daling te zien. Deze daling is te verklaren door een afname in de leeftijdsgroep 20-50 jaar. Binnen deze leeftijdscategorie trouwt men het meest. Ook de economische crisis speelt waarschijnlijk een rol.

Mark Rutte: op twee na best gekleed

NIEUWS UIT NEDERLAND

Rutte goed gekleed

Premier Mark Rutte zet Nederland internationaal op de kaart. Niet met zijn beleidsdaden, maar met zijn voorkomen. Het invloedrijke Amerikaanse glamourtijdschrift Vanity Fair heeft hem tot de op twee na best geklede politiek leider van de wereld uitgeroepen. Rutte zou volgens het blad de allure hebben van voormalig James Bond-acteur Pierce Brosnan. Ruttes ‘gekrulde glimlach’ en zijn ‘rijke, indrukwekkende haarlijn, die hem op een 20-jarige doen lijken’, komen des te beter uit door zijn randloze bril, meent Vanity Fair. Zijn klassieke pakken ‘doen vermoeden dat hij een even goede kleermaker als opticien heeft’. Op nummer één staat de Britse premier David Cameron, plek twee is voor de president van Costa Rica, Laura Chinchilla. Rutte blijft de voorzitter van de Indiase Congrespartij Sonia Gandhi (4e), de Amerikaanse president Barack Obama (5e) en premier Kamla Persad-Bissessar van Trinidad en Tobago (6e) voor.

M

ijn jongste dochter Sara heeft vandaag ‘student led conference’. Dat betekent dat we vroeg op school moeten zijn, zodat Sara ons rond kan leiden in haar klas om te vertellen wat ze het afgelopen trimester geleerd heeft. We beginnen met rekenen, daarna Frans, muziek, lezen en schrijven. Terwijl we aan haar tafeltje zitten, legt Sara ons uit waar ze goed in is en waar ze harder aan moet werken. Mijn echtgenoot en ik luisteren aandachtig naar onze dochter en zijn onder de indruk van haar inzichten. Ondertussen is de juffrouw op haar hurken bij ons tafeltje komen zitten en complementeert Sara met haar ‘self regulation’.

Stefanie Prins West Vancouver, British Columbia

Wasdag in Hoorn (Terschelling)

NIEUWS UIT NEDERLAND

Provinciefusie uitgesteld De komst van de superprovincie is een jaar uitgesteld. Nu hoeven Noord-Holland, Utrecht en Flevoland pas op 1 januari 2016 één landsdeel te vormen. Dat heeft minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) besloten na wekenlang overleg met de regio’s. In de provincies klonk het protest dat het haast niet te doen is om voor de streefdatum van 1 januari 2015 alles rond te krijgen. De PvdA-minister is daarvoor gezwicht. “Dit komt de zorgvuldigheid van het samenvoegingsproces ten goede”, schrijft Plasterk aan de Kamer over zijn uitstel. Inwoners van de drie provincies moeten een extra gang naar de stembus maken door Plasterks besluit. Het plan was eigenlijk om te fuseren voor de Provinciale Statenverkiezingen van 26 maart 2015, zodat het nieuwe landsdeel direct één bestuur zou hebben. Nu moeten de burgers opnieuw stemmen bij een herindelingsverkiezing in 2016. Gevolgen voor de samenstelling van de Eerste Kamer, zoals een normale Statenverkiezingen heeft, heeft die volksraadpleging niet. Plasterk wil de superprovincie verder meer taken geven. In de Eerste Kamer kan de PvdA-bewindsman nog op steun van D66 rekenen voor

zijn plannen. Naar hulp van GroenLinks, om zo een meerderheid in de senaat te krijgen, wordt nog naarstig gezocht. D66 reageert echter furieus op het uitstel en is bang dat het tot afstel zal leiden. Die kritiek pareert Plasterk met te stellen dat er nu juist meer steun is voor de fusie. NIEUWS UIT NEDERLAND

Topless zonnen is uit

Deze zomer zien we nauwelijks blote borsten meer op het strand, als het tenminste aan het merendeel van de Nederlandse vrouwen ligt. Driekwart van de vrouwen zegt volgens een recent onderzoek niet aan topless zonnen te doen. Volledig naakt is helemaal uit den boze, slechts twee procent durft dat aan. Bijna zestig procent van de vrouwen kiest voor een bikini, een derde voor een badpak. Vier procent houdt haar kleding aan. De meeste vrouwen vinden echter dat er geen maximumleeftijd voor topless zonnen is. Ongeveer driekwart van de vrouwen is ervan overtuigd dat een vrouw van zestig jaar net zoveel recht heeft om haar bovenstukje uit te trekken als een achttienjarige.

Nu heb ik toevallig een tijdje geleden een presentatie voor de ouders over dit onderwerp bijgewoond. De kinderen op school worden gestimuleerd om hun gevoelens, behoeftes en impulsen te herkennen en vervolgens leren ze daar mee om te gaan door het toepassen van allerlei strategieën. Zo stond mijn kleine meid bijvoorbeeld pirouettes te draaien tijdens de Franse les, de juffrouw was net van plan om Sara te corrigeren toen zij zich realiseerde dat Sara volledig geconcentreerd aan het luisteren was. Mijn dochter kan zich dus beter concentreren als ze in beweging is. Als mijn echtgenoot en ik met zijn tweetjes na de rondleiding weer naar huis lopen, kunnen we het niet nalaten om grapjes te maken over Sara’s zelfregulatie. Als wij als kind tijdens de les op zouden staan om rondjes te draaien, dan zouden we naar de gang gestuurd worden. En als onze ouders zulke mallotigheid zouden uithalen, dan zouden ze een tik met de houten lat gekregen hebben. Mijn dochter wordt geprezen voor zulk gedrag! Het zou wel handig zijn als Sara met die zelfregulatie ook haar rommel leert op te ruimen thuis, maar helaas zijn dat niet de behoeften en impulsen van een zevenjarig meisje.

NIEUWS UIT NEDERLAND

Vleessector doorgelicht De vleessector wordt volledig binnenstebuiten gekeerd. Op verzoek van staatssecretaris Dijksma (Economische Zaken) gaat de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) bedrijven in de vleesindustrie doorlichten. Helder moet worden hoe het zo verschrikkelijk mis heeft kunnen gaan met ondermeer paardenvlees in allerlei rundvleesproductie en gif in veevoer. De PvdA-bewindsvrouw wil dat de OVV niet alleen de vleesbranche tegen het licht houdt, maar ook alle betrokken overheidsdiensten. Bekeken moet worden of het Rijk wel zorgvuldig is omgesprongen met de voedselveiligheid. Daarbij mag de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWa) niet worden ontzien.

Duidelijk moet worden of de dienst steken heeft laten vallen. Dijksma: “Onze voedselketen is veel te belangrijk om ter discussie te staan. Hard optreden tegen incidenten is niet genoeg. Ik wil de zwakke plekken in het systeem blootleggen en aanpakken.” Op de NVWa is de afgelopen jaren hard bezuinigd. In de Tweede Kamer zwelt de kritiek daarop aan. Mogelijk is de broekriem te hard aangetrokken. Lastig is dat het kabinet vanwege de crisis geen geld heeft om de bezuinigingen weg te poetsen. Tegelijkertijd komt er in de vleessector schandaal na schandaal aan het licht. De raad heeft Dijksma laten weten met haar verzoek aan de slag te gaan.

NEW! Calgary-Amsterdam KLM Flights (non-stop, 5x weekly) Air Transat Charters OAD Bus Tours Globus/Trafalgar Tours Car Rentals Rhine River Cruises Mediterranean Cruises Baltic Cruises

Butte Travel Service 11733 - 95 Street Edmonton, Alberta

Henry F. Woudstra, manager. henry@buttetravel.com

Tel. 780-477-3561 Toll free: 1-800-661-8906

June 3, 2013


6 de krant

Juni 2013

‘Werken’

A

ls u er geen bezwaar tegen heeft houd ik het deze maand een beetje korter. Ik heb het namelijk gigantisch druk. Tja, waar kan jij het nou druk mee hebben meid? Ze zegt het niet, hoor, mijn moeder, maar ik hoor het wel in haar stem. En iedere keer als ze me vraagt of ik nou nog geen baantje heb, dan klinkt de afkeuring toch wel door. Ik ben thuis, voor de kinderen en volgens mij is dat goed. Volgens mij is het beter dat ik de kinderen van school haal dan dat ze zelf over straat gaan lopen zwalken. Dat zie je hier toch al genoeg. En dan Mikey, nou nou, wat moet ik dan met hem. Op Daycare doen zeker. Nou, mooi niet.

Annet Peters Peoria, Illinois Kijk, voor het geld zou het natuurlijk wel lekker zijn, als ik zou gaan werken… tenminste, dat zou je denken. Maar dat is dus niet helemaal waar. Tegen dat de daycare van Mikey betaald is en dan schiet het al helemaal niet op. En weet je wat er zeker ook gebeurt als ik zou gaan ‘werken’: vier keer in de week junkfood van de afhaal, duur en super ongezond! Ja ik zet ‘werken’ tussen aanhalingstekens, want ik wil niet vervelend doen hoor, maar ik werk me dus volgens mij te pletter. En als ik dan sommige van mijn vriendinnen zie. U mag mij uitleggen hoe het kan dat Amanda de hele dag door de status van haar Facebook zit bij te werken. Ik geef het u op een briefje: ze

June 3, 2013

‘werkt’ en nu zet ik het dus bewust weer tussen aanhalingstekens, bij de Vehicle Services Department. Ja van de belastingcenten van Michael en mij dat ziet u goed. En de hele dag door maar kraaien op Facebook, met foto’s van d’r lunch en links naar zogenaamd grappige websites. Wat doen ze daar, bij Vehicle Services…? Ja vehicles registreren, geen wonder dat als je eens iets hebt (en bij veel andere instellingen, overheid of privé is het niet anders) je maanden moet wachten voordat je geholpen wordt. Mary werkt bij de bank, nou breek me de bek niet open. De branch is bijna altijd leeg en toch staan ze dan met vier tellers. En maar kwebbelen de hele dag en als er dan eens een klant binnenkomt (ik bijvoorbeeld) dan kijken ze verstoord. Behalve Mary, want die kijkt blij als ik binnenkom, want dan heeft ze wat te doen. Ja, dan wil ik gewoon geld opnemen en dan begint ze een heel verhaal, voorovergebogen over de balie fluisterend over d’r collega’s, waarvan ik alleen kan denken dat als je dat allemaal weet, dan heb je dus al de hele ochtend zitten leuten. Ja, van mijn service charges en rente krijgen we al helemaal niet meer op ons geld! En dan zit ik op de schopstoel, want ik heb het druk, maar dan laat ze me niet gaan en maar doorzagen over dit en dat en zus en zo. Maar ik moet volunteeren met voorlezen, of Bree naar gym brengen of Bailey moet er nodig uit of er is een formulier voor school (ja ze mag mee op field trip, en nee, we zullen geen liability claims indienen als ze van een trapje valt en

d’r knie schaaft) dat in drievoud getekend terug moet voor vanmiddag vier uur. Weet u, Mary heeft die formulieren ook, maar die vult ze gewoon lekker in in de tijd van de bank.

Nu moet u niet denken dat ik zit te mopperen. (Hoewel, ik mopper wel, maar het is niet kwaad bedoeld, ha, ha!). Ik zou niet willen ‘werken’ hoor. Ik vind het veel te fijn dat ik er ben voor de kinderen en ik vind het leuk ook. Morgen heeft Mikey een science experiment op school, met een ei in water of zoiets. Hij heeft van het

weekend geoefend met Michael en het voorgedaan voor Cass en Bree. Fantastisch vind ik het dan om daar bij te zijn in de klas… Echt, ik zie mijn kinderen opgroeien, van stap tot stap en ik ben heel blij dat het me gegeven is dat ik dat kan en mag. En ik weet ook best dat er veel vrouwen zijn die moeten werken omdat het gezinsinkomen anders te laag is. (Zeker als ze zoals hier schrikbarend vaak voorkomt, alleenstaande moeder zijn). Maar toch heb ik er de schurft in als mensen daar schamper over doen. Ik werk ook. Ik heb drie opgroeiende kinderen, een hond, een huis en een lieve, maar mopperige man. Ik vind dat het onderhoud van dat goedje een dagtaak vormt en meer dan dat. En nu moet ik ermee ophouden, want ik moet funds raisen voor de soccerclub en helpen de gymzaal in te richten voor de talent show van Middle School en boodschappen doen en de auto naar de garage brengen en lunchformulieren invullen en een afspraak maken voor Michael bij de dokter dat-ie een check-up moet want zelf doet-ie dat niet en… en… en… Ja, en nog veel meer. ‘Werken’, lijkt me heerlijk rustig! NIEUWS UIT NEDERLAND

Asielzoekers blijven het proberen na afwijzing Vluchtelingen die bot vangen als ze een verblijfsvergunning in Nederland aanvragen blijven het daarna proberen via alle mogelijke juridische wegen. Het aantal herhaalde asielverzoeken is vorig jaar met maar liefst een kwart gestegen. De teller eindigde op ruim 3800 zaken, die voor een grote belasting zorgen van het ambtelijk apparaat. Het duurt gemiddeld zes weken voor een beroepszaak is afgerond. Een hoger beroep duurt zelfs zeventien weken. Wanneer asielzoekers daarna door-

procederen, worden de doorlooptijden nog veel langer. Het aantal asielzoekers dat voor de eerste keer naar Nederland kwam, daalde juist met 15 procent. De daling past in een trend die sinds 2009 zichtbaar is. Het aantal asielzoekers dat werd opgevangen daalde met ongeveer eenzelfde percentage. Eind december zaten er nog een kleine 15.000 mensen in asielzoekerscentra. De grootste groepen nieuwkomers komen uit Irak, Somalië, Afghanistan, Iran en Rusland.


de krant 7

Juni 2013

NIEUWS UIT CANADA

Belangrijke gift maakt Nederlands immigratiearchief mogelijk King’s University College in Edmonton, Alberta heeft aangekondigd dat er in de Simona Maaskant Bibliotheek van de universiteit een archief en collectie aangelegd zal gaan worden over de Nederlandse en Duitse immigratie ervaring in Canada. De oprichting van dit unieke archief is

te danken aan een gift van $400,000 door ondernemer Gerry Segger, uit Alberta. De ‘Gerry Segger Heritage Collection’ zal zich met name richten op het bijeenbrengen van een substantiële verzameling boeken, persoonlijke papieren en andere archiefmaterialen.

The King’s University is een universiteit op algemeen Christelijke grondslag. De universiteit is opgericht door leden van gemeenten van de Christian Reformed Church (CRC) in westCanada, voornamelijk Nederlandse immigranten, en de verzameling is mede bedoeld als een uitdrukking

Gerry Segger (midden) met Harry Fernhout, President van King’s University College (rechts) en Jim Janewski, Director of Library Services, bij de gelegenheid van de donatie op 31 oktober 2012 door de heer Segger van een unieke Nederlandse bijbel uit 1718.

NIEUWS UIT NEDERLAND

Speciale ‘gezondheidsbrigade’ gaat schoolkantines doorlichten Honderden scholen in het voortgezet en middelbaar onderwijs worden de komende maanden door speciale ’Schoolkantine Brigades’ doorgelicht met als doel vette snacks, snoepwaren en frisdranken definitief in de ban te doen. De speciale inspectieteams van het Voedingscentrum die hiervoor zijn ingeschakeld, hebben op dit moment zo’n vierhonderd middelbare scholen in het vizier. Tijdens de intensieve controles worden de keukens en kantines van de scholen grondig doorgelicht. Er vinden gesprekken plaats met directeuren, cateraars en conciërges. Schoolbestuurders krijgen na de controles een rapportage uitgereikt die ze kunnen gebruiken om zich te verbeteren. “Wij komen scholen tegen die een complete snackbar hebben ingericht en waar geen gezonde versproducten te koop zijn”, vertelt Kim Eversteijn van het Voedingscentrum. “Dat zijn weliswaar extreme situaties, maar wij vinden het wel zorgwekkend.” De kantinebrigades zijn het resultaat van een convenant tussen de Gezondsheidsraad, het adviesorgaan van de overheid, het Voedingscentrum en de onderwijswereld. Er zijn in het kader van het convenant richtlijnen opgesteld om de vette hap definitief uit de middelbare schoolkantines te verdringen en zo het voedingspatroon van Nederlandse tieners te verbeteren. Vanaf 2015 mag bijvoorbeeld nog

slechts 25 procent van het assortiment in schoolkantines uit als ‘ongezond’ aangewezen levensmiddelen bestaan. De overige 75 procent moet bestaan uit producten van de zogenaamde Schijf van Vijf, zoals zuivelproducten, groenten, fruit en brood.

De VO-Raad, de koepel van middelbare scholen, stelt dat het nog een lange weg is om alle scholen in Nederland zover te krijgen om zich aan de richtlijnen te houden. Net als in andere landen is overgewicht daar een groot probleem aan het worden.

van dank aan de oprichters, aldus de President van de universiteit, Dr. J. Harry Fernhout. Tegenwoordig is nog slechts circa 35% van de studenten aan de universiteit lid van de CRC en behoort de meerderheid tot andere kerkgenootschappen. In gesprekken met vertegenwoordigers van de universiteit kwam tot uiting dat bij het samenstellen van het archief met name ook materialen uit andere hoek dan alleen de CRC van belang zijn. Het archief zal uniek zijn in Canada. De precieze parameters voor de aard van het gezochte materiaal moeten nog opgesteld worden, vertelde ons geschiedenisprofessor William van Arragon, maar hij gaf aan te verwachten dat er gezocht zou worden naar materialen met betrekking tot alle delen van Canada, uit alle immigratieperioden, voor immigranten uit alle delen van Nederland, behorende tot alle maatschappelijke groeperingen; een zeer breed archief dus. Belangstelling voor gebruik van het bronnenmateriaal zal zowel uit wetenschappelijke als uit niet-wetenschappelijke hoek komen. Professor van Arragon verwacht dat er in eerste instantie zeker veel belangstelling zal bestaan bij amateurhistorici en genealogen, een ontwikkeling die hij ten zeerste aan zou moedigen. King’s krijgt diverse malen per jaar verzoeken van Nederlandse immigranten of hun nakomelingen om persoonlijke archieven op te nemen. Met de oprichting van dit archief kan nu aan die verzoeken gehoor gegeven worden. Voor meer informatie, of indien u materialen heeft waarvan u denkt dat ze mogelijk van belang kunnen zijn om bewaard te worden in dit archief, dan kunt u contact opnemen met King’s University College in Edmonton: 1-780-465-3500 en u door laten verbinden met William van Arragon in de geschiedenisfaculteit (ext. 8053), of Jim Janewski (ext. 8074) of Benita Bjornson (ext. 8054) beiden werkzaam in de universiteitsbibliotheek.

June 3, 2013


8 de krant

Juni 2013

Het was een druk jaar

T

ijdens het afgelopen jaar ben ik druk geweest. Zoals lezers van De Krant ondertussen wel weten, is Tom Bijvoet bezig met het uitgeven van een serie boekjes over de tweede wereldoorlog. Hij was zelf redacteur van de eerste drie, waarna ik het karwei van hem heb overgenomen. Velen van u hebben verhalen ingestuurd over uw oorlogservaringen, die nu in boekvorm samengevat worden. Ondertussen zijn zes bundels al gepubliceerd, en wanneer de Krant van juli in de postbus valt zijn nummers 7 en 8 ook wel klaar. In totaal werden het negen boekjes, vanaf de invasie op 10 mei 940 tot de bevrijding vijf jaar later. Onlangs stuurde ik de laatste naar Tom voor publicatie.

Anne van Arragon Hutten Kentville, Nova Scotia Wat heb ik veel geleerd van deze verhalen! Mijn hele leven lang las en hoorde ik over de oorlog, maar steeds komt er nog nieuwe informatie bij. Ik ben om zo te zeggen opgegroeid met oorlogsverhalen. Voor mijn generatie was de emigratie het grootste gebeuren, maar voor onze ouders was het de oorlog. Het klinkt misschien eenvoudig: al die verhalen die ingestuurd werden door Krantlezers werden verzameld in een serie boeken. In de praktijk hebben we er veel werk aan gehad. Ik moet daar meteen aan toevoegen dat het heel erg interessant werk was, voor mij althans. Dan las ik bijvoorbeeld een brief van een oudere vrouw die in het Nederlands vertelde over de hongerwinter, heel eenvoudig, maar wat een verhaal! Ik zag

June 3, 2013

het vaak voor me: volwassen mannen die zo’n honger hadden dat ze een pannetje verspilde soep van de straatstenen oplikten. Of de bengel van een jongen die voor een rijksdaalder tarwe mocht kopen bij een boer, en die zo vriendelijk en royaal werd geholpen dat zijn voeten amper de grond raakten terwijl hij met zijn buit naar huis rende. Een boek uitgeven is een serieuze onderneming, dus we deden moeite om de feiten te controleren. Gelukkig kan dat vaak gemakkelijk, dank zij het Internet. Schreef iemand dat zijn dorp op 25 April bevrijd werd door de Amerikanen, dan ging ik dat even na: de bevrijding van elk dorp en gehucht is te vinden, met datum, en ook of dat door Amerikanen gebeurde, of door een Canadese legereenheid. Over de oorlog in Nederlands Indië wist ik heel weinig toen ik aan dat gedeelte begon. Dat de Jappenkampen even vreselijk waren als die van de Duitsers, nee, dat heb ik niet eerder gelezen. Ook wist ik niet goed waarom er zoveel mensen uit Indonesië in Nederland woonden, hetgeen me nu duidelijker is. Wat ik gezellig vond was het praten via de telefoon met veel Krantlezers wiens verhaal ik onder handen had. Soms was het een dramatisch verhaal, maar de schrijver was vergeten om het dorp te noemen waar het gebeurd is. Ook hebben we geprobeerd om van iedere bijdrager een korte beschrijving te geven: Waar bent u geboren? Wanneer kwam u naar Canada of de VS? Hebt u een gezin? Achterin elk boek vindt u die informatie, over iedereen wiens verhaal in dat boek staat. Als iets me niet duidelijk was greep

De eerste zes boeken uit de ‘Dutch in Wartime’ boekserie (zie ook Van Huis Uit op pag.2)

ik de telefoon om ‘even’ een vraag te stellen. Zoals velen van u ondertussen weten kwam er niet veel van dat ‘even’, want we zaten soms een uur te praten. Er is altijd nog die band onder ons, naoorlogse emigranten, waardoor we elkaar eigenlijk een beetje kennen ook al hebben we elkaar nooit ontmoet. Gelukkig heb ik een telefoon ‘package’ waardoor ik voor een vast bedrag heel Noord Amerika kan opbellen, anders was ik ondertussen failliet gegaan aan de telefoonrekening. Stel je voor, ik heb Cor Feenstra in Hawaii wel vijf of zes keer opgebeld, lange gesprekken, waarin hij me vertelde hoe hij vijf verschillende concentratiekampen overleefd heeft. Hij stuurde me ook enkele DVDs met o.a. oude films van de bevrijding van die kampen. Drie van de DVDs vertoonden interviews die met Cor zelf gedaan werden, zodat zijn gezicht me nu ook bekend is. Hij werd negentig jaar oud in april, en is nog steeds actief. Soms kreeg ik een beetje te veel oorlog in mijn hoofd, en dan moest ik enkele dagen iets anders doen. Dat was niet moeilijk, want een kennis van me schreef over de afgelopen paar jaar een boek over ossen. Ja waarlijk, ossen! Hij is ermee opgegroeid, altijd een stel ossen waarmee zijn vader en ooms boomstronken uit het bos sleurden, of ‘s zomers met ossen ploegden en hooiden, of een vissersboot het water in trokken, noem maar op. Nou, Carmen kon goed schrijven, dat merkte ik al gauw, maar hij besloot om het boek zelf uit te geven hoewel hij niet wist waar te beginnen. Naast de oorlogsboeken heb ik dus dat varkentje ook nog even gewassen, en heb het totaal klaar gemaakt voor de drukker. Editing, layout and design noemt men dat. Pas in de eerste week van mei was dat klaar, en het heeft me veel uren gekost. Verder volg ik nog steeds Franse les op de universiteit (deze zomer ga ik weer oefenen in Québec), en ben nu zover dat ik de professor meestal kan verstaan. Het boerenmuseum heeft me nog steeds nodig voor hun schoolprogramma en voor alle publiciteit, want dat moet ook verzorgd worden. De kinderen en kleinkinderen hoef

ik eigenlijk niet te noemen, want het is vanzelfsprekend dat die een royaal gedeelte van mijn tijd opnemen. Dinsdagavond Ted en zijn drie dochters hier voor de avondmaaltijd omdat Mommy werkt, woensdagavond Paul met vier kinderen dito want Mom heeft fysiotherapie, vrijdag naar de bank voor Ted omdat die te druk is, en elke dag een paar uur de boomgaard in om appelbomen te snoeien. Voor degenen die nog niet met pensioen zijn wil ik dit nog even zeggen: het is niet nodig om je te vervelen wanneer het zover is. NIEUWS UIT NEDERLAND

Spaarrente omlaag

De spaarrentes bij Nederlandse banken zijn gekelderd naar het laagste punt in zeker vijf jaar. Aan deze duikvlucht zal niet snel een einde komen, omdat banken steeds goedkoper kunnen lenen bij de Europese Centrale Bank. Daardoor hebben zij minder geld nodig van spaarders. Woensdag was de gemiddelde rente op vrij opneembaar spaargeld 1,7 procent. Grote banken zoals ABN Amro, ING en Rabobank verlaagden de laatste maanden hun rente en bieden 1,3 tot 1,5 procent. Dat consumenten rente krijgen op hun spaargeld wil niet zeggen dat ze er ook flink aan verdienen. De inflatie van 2,9 procent maakt hun geld alleen maar minder waard. De hypotheekrente daalde recent licht.

Amsterdam Limousine Service

Don’t leave anything to chance, trust Amsterdam Limo

Servicing Greater Toronto, Niagara and surrounding areas. Our Services: - Airport Service - Dedicated Chauffeur - Point-to-Point Livery - Weddings - Prom/Graduation - Casino Tours - Niagara Tours - Night on the Town

Our Fleet: - Luxury Sedans - 6 Passenger Stretch Limousine - Super Stretch Limousine - Small Van - 6-Passenger SUV

Amsterdam Limousine Service’s commitment to customer comfort and satisfaction has made it one of the most reputable in the industry. service@amsterdamlimo.net 1-888-339-3166 1-647-367-1548 frankmeuleman@rogers.com 1-416-917-1596

www.amsterdamlimo.net


de krant 9

Juni 2013

Vakantie

‘Canadian War Cemetery’, Groesbeek

NIEUWS UIT NEDERLAND

Nederlandse jongen spoort veteraan op Na ruim vijf jaar zoeken naar de Amerikaanse eigenaar van de ‘dog tags’ die Mark van de Pol (20) vond in het bos bij Groesbeek, kan hij zijn missie voltooien. Als 14-jarige puber doorzocht Mark met een metaaldetector het gebied waar in september 1944 operatie Market Garden plaatsvond. De vondst die Mark deed, was wel heel uniek. Een set van twee naamplaatjes van Harry Brown, die met zijn 82e Airborne Division de brug over de Maas bij Grave op de Duitsers veroverde. Ondanks biedingen van honderden euro’s die hij kreeg op in-

ternet was hij vastbesloten: hij zou de eigenaar opsporen. Een moeizaam proces, waarbij hij stuitte op privacywetgeving. Een overlijdensadvertentie in de lokale krant hielp hem uiteindelijk verder. Mark nam contact op met de krant en spoorde zo de nabestaanden op. De nabestaanden waren enorm ontroerd door de Nederlandse jongen die de herinnering aan hun vader wilde terugbrengen. Mark reisde af naar Amerika om tijdens Memorial Day de plaatjes aan de dochters van Brown te overhandigen. NIEUWS UIT NEDERLAND

Dodenherdenking verwatert De doelstelling van dodenherdenking dreigt steeds vaker te verwateren door inmenging van gemeentebesturen en particuliere organisaties die eigen stokpaardjes berijden. Nadat in de Achterhoek voor de tweede achtereenvolgende keer een rel in de kiem werd gesmoord omdat burgemeester Henk Aalderink van de gemeente Bronckhorst op het laatste moment afzag van zijn ‘verzoeningsgebaar’ richting de Duitse bezetter, was er ook in Tilburg onrust. Daar wilde organisatie ‘het Wereldpodium’ immigranten uit Rwanda, Afghanistan en Somalië betrekken bij de herdenking. De vluchtelingen vroegen om een rol bij de kranslegging en wilden na afloop hun persoonlijke oorlogsverhalen vertellen. “Omdat deze immigranten uit landen komen waar nooit over de Tweede Wereldoorlog wordt gesproken, hebben we ze afgelopen weken les gegeven”, aldus Ralf Bodelier van het Wereldpodium. Net als in Vorden werd het initiatief een dag voor dodenherdenking afgewimpeld. Advocaat Herman Loonstein, voorzitter van Federatief Joods Nederland, vraagt zich af waarom de puurheid van de herdenking weer zo moet worden “aangetast en besmet”. “Bij dodenherdenking gaat het om Nederlandse slachtoffers die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in oorlogssituaties en bij vredesoperaties zijn omgekomen”, aldus de advocaat. “Zeker niet om de daders of om mensen die in heel andere conflicten waar ook ter wereld werden gedupeerd.” Overigens waren tijdens de dodenherdenking op de Dam voor het eerst leden van de moslimgemeenschappen aanwezig. De Raad van Kerken en de Joodse Gemeenschap kregen

gezelschap van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO). Deze organisaties, vinden alledrie dat alleen de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog moeten worden herdacht.

in

NIEUWVEEN - ZUID-HOLLAND Luxe 4 en 6 persoons appartementen in monumentale boerderij tussen Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Den Haag en Leiden. Supermarkt dichtbij. Midden in het Groene Hart van Holland, waar Holland echt Holland is. Meer informatie en prijzen zie www.holidayfarm.nl Sint Nicolaashoeve Hogendijk 1 2441 CK Nieuwveen tel 011-31-172-534769 of 011-31-6-51010473 mail info@sintnicolaashoeve.nl GEES - DRENTHE Te huur: 2 tot 12 persoons luxe bungalows. Ligging in groot natuurgebied. Info: http://www.elders.nl Email: info@elders.nl Tel: 011-31-52-458-1219 Fax: 011-31-52-458-1760 ZUID-HOLLAND Te huur voor vakantie in Nederland: Gezellige boerderij gelegen aan de Gaagweg tussen Schipluiden en Maasland. Groot genoeg voor 6 personen Grote huiskamer, twee slaapkamers, keuken en badkamer. Prijs per dag: 60 euro Contact: Mieke de Vette 011-31-15-380-8052

Nederland OOSTERWOLDE (FR) Te huur comfortabele vakantiewoning bij woonboerderij, rustig en landelijk gelegen aan privémeertje, prachtig fiets- en wandelgebied, centraal gelegen in Noord Nederland. Contact Tel: 011-31-611118444; www.gastenhuisje.nl GEMEENTE STAPHORST For rent: Spacious home away from home near amazing Staphorst, central to historic Zwolle, lively Hoogeveen and Giethoorn, the Dutch Venice. WIFI available. For more info visit: www.vakantiehuis-harfemmarreestzicht.nl. Contact info: Fam. Vos phone: 011-31-522-441858 e-mail: vos.tuin@hetnet.nl Contactadres Canada: Sid & Wendy Kamstra ph: 905-725-3882 LELYSTAD Komfortabele appartementen te huur, volledig ingericht met TV, telefoon en internet. 1 pers.: 34 euro per nacht. 2 pers.: 44 euro per nacht. Inclusief lakens en handdoeken Korting bij een langer verblijf Brochures, foto’s en boekingen: Ria Luikink-van Uum Moezelstraat 12 8226 LA Lelystad Netherlands Tel: 011 31 320 254316 E-mail: frans-ria-luikink@planet.nl Web: www.luikink.nl www.luikink.com FRIESLAND Twijzel, te huur volledig ingerichte woning, nabij Drachten. Informatie: 011-31-511-541830 g-jdeboer@hotmail.com Of in Canada: 1-613-966-9135 jhoeksma@cogeco.ca ROTTERDAM-HILLEGERSBERG Drie-kamerappartement te huur voor 1 à 2 personen U kunt beneden slapen Arja en Peter Dingenouts Oude Raadhuislaan 67 3054 NR Rotterdam tel/fax 011-31-10-4224240 email: p.j.dingenouts@hetnet.nl

Dodenherdenking in De Kwakel

NIEUWS UIT NEDERLAND

Duitse oorlogsbodems in A’dam op 4 mei Aan de vooravond van de dodenherdenking voeren drie Duitse oorlogsschepen de haven van Amsterdam binnen voor een meerdaags bezoek. De fregatten Bremen, Emden en het bevoorradingsschip Frankfurt am Main meerden op 3 mei af in de Amsterdamse Mercuriushaven en zetten dinsdag 7 mei koers richting Duitsland, aldus de Amsterdamse Havendienst. Ronnie Eisenmann, voorzitter van de Joodse Gemeente Amsterdam, vindt het een ongelukkig moment dat uitgerekend tijdens deze emotionele dagen Duitse oorlogsschepen in de

hoofdstad lagen. De Duitse schepen brachten een informeel havenbezoek na deelname aan de NAVO-oefening Joint Warrior. Ook Nederland heeft deelgenomen aan deze oefening ter voorbereiding op de inzet in de NAVO-antipiraterijmissie Ocean Shield. Een woordvoerder van de Koninklijke Marine zei over het bezoek: “Wetende welke dag het is, zullen de schepen uit eerbetoon hun vlag halfstok hangen en om 20.00 uur twee minuten stilte houden.” Ronnie Eisenmann vond het netjes dat de Duitsers dit deden. “Het getuigt van realiteitszin”, vindt hij.

FRIESLAND VROUWENPAROCHIE Te huur: 2 ruime appartementen, gelijkvloers, met prachtig uitzicht over het “Heitelân”. Friese ingrediënten: genieten van de waddenkust, ruimte, wandelen, fietsen, Waddeneilanden en de Friese (elf) Steden. Zie de website o.a. voor: “Friezen om utens”, prijzen, foto’s, gratis boodschappenmand en auto verhuur. Ook kunt u bellen of mailen: Phone: 011-31-518403767 Cell: 011-31-630337249 Mail: pensionbakker@hetnet.nl www.pensionbakker.nl June 3, 2013


10 de krant

Juni 2013

Taalpraatsje

T

Zicht op Jorwerd (Jorwert)

Wij hebben veel huisdieren gehad

W

e hebben veel huisdieren gehad. Variërend van honden, tot wandelende takken, cavia's, zebravinkjes, schildpadden, een kraai en een paar konijnen. Een van die konijnen heette eerst Nijntje. Onze jongste dochter had een vriendinnetje die konijnen te koop had. De ouders bezwoeren ons dat het een dwergkonijntje was, dus hoewel we al een beestenboel hadden, mocht het konijntje er ook nog bij. Bleef dat beest toch maar groeien en groeien, het werd een reuze groot konijn, dat ook nog constant merkwaardige bewegingen maakte waardoor zijn naam van Nijntje veranderde in Heer Wip. Onze andere dochter had in een schoenendoos langs het fietspad een ander konijntje gevonden dat ook mocht blijven. Het diertje kreeg de naam Pavarotti en nee, het kon geen aria's zingen. De liefste hond die ik ooit heb gehad was Joost, een zwarte labrador. Een trouwer dier kan ik me niet voorstellen. We hebben een prachtige foto van haar van de kinderen gekregen, maar ik kan er nog steeds niet naar kijken zonder tranen in mijn ogen te krijgen.

So Long Europe Hello South Africa! A different slant to Immigration! Going South instead of West

Dutch author Herman Thorbecke relates about growing up under German occupation and later about his experiences as a young immigrant to Apartheid-torn South Africa! Read about his work at: www.hermanthorbecke.com

His books are available at Amazon June 3, 2013

Het scheelde maar weinig, of we hadden nooit een Joost gehad. Mijn man wilde namelijk geen honden meer nadat zijn liefste dier was overleden, een paar jaar voordat wij elkaar leerden kennen. Hij wilde het verdriet dat je hebt als ze doodgaan nooit meer meemaken. Maar een huis zonder dieren kan ik me niet voorstellen en ik wilde dolgraag een labrador. Labradors staan bekend om hun zachte en intelligente karakter. Dus iedere advertentie in de krant met: ‘labradors te koop’, werd uitgeknipt en naast zijn ontbijtbordje gelegd. Na drie zaterdagen sprong hij op en riep: “die drammerige Friezen ook altijd, trek je jas aan, we gaan er eentje halen”.

Annemieke Hengeveld Creston, British Columbia We reden naar een boerderijtje ergens in de buurt van Zwolle. Aardige mensen, leuke kinderen, mama en papa hond waren aanwezig en een stelletje puppies. Het kleine zwarte labradortje waar ons oog op viel had helemaal geen belangstelling voor ons, want ze was aan het spelen met de aanwezige kattenfamilie. Het hondje, Joost, werd in een kartonnen doos op de achterbank gezet en de hele terugreis heb ik haar zachtjes zitten aaien. Voorzichtig de bochten nemend, reden we met Josefientje naar huis, waar mijn hubby haar op schoot nam, gezeten op de tuinbank in het zonnetje. Ze viel in slaap op zijn schouder en manlief bleef twee uur lang roerloos zitten om haar niet wakker te maken en werd ondertussen helemaal verliefd op dat kleine hondebeest. In Jorwerd, het dorpje in Friesland waar we toen woonden, was de jeugd stapel op Joost. Er werd gevochten om wie haar mocht uitlaten. Ze was

dol op autorijden en zodra iemand in de buurt een autoportier open liet staan, zat Joost in de auto. Zelfs mensen die een hekel aan honden hadden, zeiden: maar Joost is anders, die is zo lief. Ik kwam eens thuis van mijn werk in de winter, toen de schemering al was ingevallen. Het huis was donker, dus ik deed een lampje aan en zag manlief op de bank een tukje doen. Maar waar was de hond? Tot ik opeens een ander snurkje hoorde. Wat bleek, ze lagen gezellig samen op de bank en snurkten bijna gelijk op. Ze werden wakker toen ik in de lach schoot! Toen Joost tien jaar oud was, verhuisden we naar Canada. Joost ging in haar bench in het ruim van het vliegtuig. Onze buren hadden ons gesmeekt of ze haar alsjeblieft mochten hebben, maar wij konden ons nieuwe leven in Canada niet voorstellen zonder ons beste vriendje. Toen we op Schiphol zaten te wachten tot we in konden stappen, zagen we Joost in haar bench voorbijkomen op een karretje om ingeladen te worden. Wat waren we blij toen we haar weer terugzagen op Vancouver Airport. Ze mocht pas uit haar bench tot een official haar papieren had goedgekeurd. Dat duurde anderhalf uur en toen het eindelijk zover was, werd haar geen blik waardig gegund. We moeten 50 dollar betalen en dat was dat. Joost heeft een prachtig jaar gehad in Creston Valley. Ze vond het heerlijk om te rennen door bos en veld. Ze veroverde de harten van onze nieuwe buren. Tot ons onuitsprekelijke verdriet is ze door vergiftiging doodgegaan na een vreselijk lijden van drie dagen. In diezelfde week stierven nog drie honden uit de buurt. We zijn er nooit achter gekomen wie of wat de oorzaak was. En we besloten dat we nooit meer zo'n verdriet wilden meemaken.

roch it minskdom wurde oer de hiele wrâld sa’n 7.000 ferskillende talen sprutsen. Fan dy 7.000 wurde der mear as 1.000 talen earnstich bedrige en guon fan dy tûzen binne hast útstoarn. Allinne yn Europa binne der al in lytse 200 bedriigde talen. Dy wurde troch mear as 66 miljoen minsken sprutsen. Dat is trochinoar noch altyd 330.000 minsken. Neat oan ‘e hân, soe men sizze. Mar as men wit, dat der sûnt 1950 mear as 250 talen útstoarn binne, wurdt it byld hiel oars.

Jan Bosgraaf

STIKJES Hjoed de dei stjert der eltse twa wiken earne op ‘e wrâld in taal út. En net allinne de talen, mar ek it bioferskaat yn ‘e wrâld giet efterút. Dat soe in goede metafoar wêze foar de teloargong fan de talenrykdom yn ‘e wrâld. Troch mondialisearring, ynternet, massakomminukaasje en sosjale media sil it tempo dêr’t talen yn ferdwine, de kommende desennia allinne mar tanimme. Oer in ieu sil ûngefear de helte fan de besteande talen ferdwûn wêze, wurdt der sein. As it Frysk ien fan dy talen wêze sil, doar ik net te sizzen. Ik hoopje it fansels net en ik kin it mei, earlik sein, ek net yntinke. Want fan de ûngefear 650.000 ynwenners fan Fryslân ferstiet 94% it Frysk, 74% sprekt it en de helte brûkt it Frysk as harren deistige memmetaal. Hoewol de behearsking fan it Frysk lang net altyd sprekken lije kin. In hoart lyn koe op Omrop Fryslân Radio reagearre wurde op de stelling, dat it sprekken fan it Frysk, ek by Omrop Fryslân sels, oan ‘e protters raast. Ut fragen en reaksjes fan harkers die bliken, dat der in soad minsken binne, benammen de jongerein, dy’t net witte wat dy sizwize betsjut. Oerset yn it Nederlânsk: ‘het is ten hemel schreiend’. Sa besjoen, soe men sizze dat it faai stiet mei it Frysk. Mar oan ‘e oare kant is it Frysk in libbene taal. Idioom en stavering wurde sa no en dan oanpast oan wat de tiid freget. En der komme ek hieltyd nije wurden by. Jierliks wurdt der sels in kriich hâlden oer wat it moaiste nije Frysk wurd is. Sa is it moaiste nije Fryske wurd fan 2012 ‘bringbrommer’ (bezorgbromfiets) wurden. Yn 2011 wie it ‘ferpofambtner’ (weigerambtenaar). De ambtner fan de boargerlike stân dy’t gjin houlik slute wol tusken twa minsken fan itselde geslacht. En yn 2010 kaam ‘hipperhapke’ (insectensnack) as nûmer 1 út ‘e bus. Sa besjoen rekket de Fryske taal nea útstoarn. NIEUWS UIT NEDERLAND

Veel fraude met ID’s

Fraude met paspoorten en andere ID-bewijzen komt veel vaker voor dan gedacht. Op de semi-overheidswebsite fraudehelpdesk.nl werd melding gemaakt van rond de 800.000 Nederlanders die jaarlijks getroffen worden door deze fraude. “De collectieve schade loopt op tot 500 miljoen euro”, zo meldt een woordvoerder van de site.


de krant 11

Juni 2013 NIEUWS UIT NEDERLAND

Ajax kampioen

In Amsterdam hebben zo'n 50.000 Ajax-fans gevierd dat hun club de 32e landstitel heeft veroverd. Bij de ArenA werden spelers en trainer Frank de Boer toegejuicht tijdens de huldiging van de ploeg. “Deze ploeg heeft het toch weer voor elkaar gekregen om de derde landstitel op rij te winnen”, zei De Boer. Ajax pakte de titel door Willem II uit Tilburg met 5-0 te verslaan. Trainer en team arriveerden rond 16.30 uur per bus, om een half uurtje later het podium te betreden. Aan de huldiging gingen diverse optredens vooraf, onder anderen van Danny de Munk en Dré Hazes. Op hetzelfde moment vierden enkele honderden van de fanatiekste supporters een feestje op het Leidseplein. Zij waren het er niet mee eens dat de huldiging bij het stadion werd gehouden. “Het leek even onrustig te worden door gevechten tussen supporters onderling”, zei een politiewoordvoerder. De Mobiele Eenheid zorgde ervoor dat het niet uit de hand liep. In de stad werden rond 20 Ajaxfans opgepakt, voornamelijk voor het afsteken van vuurwerk. Volgens de politie zijn de feestelijkheden rond de huldiging over het algemeen veilig en ordentelijk verlopen. De sfeer was vrijwel overal gemoedelijk. NIEUWS UIT NEDERLAND

Wilde kat terug in Limburg In Zuid-Limburg loopt sinds kort weer een wilde kat rond. De Felis Silvestris, zoals de Latijnse naam van het dier luidt, was verdwenen uit Nederland, maar is in april een aantal keer gesignaleerd. De wilde kat verdween in de eerste eeuw na Christus uit heel Europa door klimaatverandering en ontbossing. Het dier dook sinds 1950 af en toe weer op in Europa, tot nu toe niet in Nederland. Vanuit Oost-Europa maakt het dier nu echter zijn opmars en heeft zich gevestigd in de Eifel, Jura, Vogezen en Ardennen. Het dier is in de grensstreek een aantal keer vastgelegd op een zogenoemde cameraval. De wilde kat was meermaals aan het eten van een kadaver van een ree. Dat verbaasde de boswachters; het dier stond niet bekend als een aaseter, maar als een jager. NIEUWS UIT NEDERLAND

Lonen voor bijbanen zijn dit jaar gedaald

Jongeren met een bijbaan hebben het moeilijk. Voor het eerst in jaren gingen de salarissen voor bijbaantjes omlaag. Het bruto uurloon daalde met bijna 10 procent, blijkt uit cijfers die gepubliceerd zijn in de jaarlijkse Banenmonitor. Tegelijkertijd leggen studenten de lat steeds lager bij het zoeken naar werk. Vanwege de crisis nemen ze vaak genoegen met een baan die minder goed betaalt. In 2012 kwam het gemiddelde bruto uurloon voor jongeren tussen 13 en 26 jaar nog uit op 7,91 euro, dit jaar ligt dat op 7,23 euro.

Niemeyer’s Imports Niemeyer’s Imports is a well-known Dutch store and coffee-shop in Toronto. We offer the best variety of products and the best prices. We carry over 2500 different products, food and non-food. It's always GEZELLIG to visit our store, de koffie staat klaar, en we hebben altijd tijd voor een praatje in het Hollands.

Shop on-line at:

WWW.DUTCHPRODUCTS.COM 10 East Wilmot, unit 9 Richmond Hill, Ontario Canada, L4B 1G9 Phone: 905-764-0302 Toll-free: 1-855-85-DUTCH Email: info@dutchproducts.com

MAGGIE’S MEAT MARKET

Orgelman in aktie in Groningen

NIEUWS UIT NEDERLAND

Orgelman beboet voor orgeldraaien De Leidse draaiorgelman Fabian Krul is op de bon geslingerd omdat hij met zijn orgel in een straat speelde waar dat volgens de gemeente Hillegom niet mocht. “Een bekeuring van 180 euro voor het optreden als straatartiest. Terwijl ik al 32 jaar een vergunning heb voor mijn draaiorgel”, briest hij. Krul kreeg de bon uitgereikt op het gemeentehuis van Hillegom. De Leidenaar reed zaterdag 20 april met zijn orgel voor het Bloemencorso van de Bollenstreek uit. “Dat doe ik al ook al 32 jaar, van Noordwijk tot Hillegom, en dat gaat altijd goed. Heel gezellig ook. Volgens mijn vergunning moet ik minimaal honderd meter voor het corso uitrijden en daar houd ik mij altijd netjes aan. Zo ook deze keer.” Toch ging het mis. En wel in de Weeresteinstraat in Hillegom. “Juist NIEUWS UIT NEDERLAND

Friese spellingsregels gaan veranderen Voor het eerst sinds 1980 gaat de Friese spelling op de schop. Zo wordt ‘noegje’ (uitnodigen) nu ‘nûgje’ en ’fûterje’ (foeteren) wordt ‘foeterje’. ‘Televyzje’ (televisie) verandert in ’telefyzje’. Volgens lexicograaf Anne Dykstra van de Fryske Akademy waren de veranderingen nodig omdat de taalregels niet altijd even consistent werden toegepast. “Niet alles werd altijd volgens bepaalde regels gespeld.” De academie is nu bezig met een nieuwe woordenlijst, die te vergelijken is met het Groene Boekje voor de Nederlandse taal. Het Fries is een officieel erkende taal, waardoor de Friese Provinciale Staten hebben moeten instemmen met de spellingswijziging. Volgens Dykstra stemden de Staten unaniem voor de veranderingen. Het Fries wordt niet vaak aangepast. De laatste keer voor 1980 was in 1945. Wanneer de nieuwe spelling ingaat, is nog niet bekend. Of de Friezen na de wijzigingen voortaan alles goed zullen spellen, valt te betwijfelen. Slechts tien procent van de Friese bevolking beheerst de taal ook met de pen. En dat terwijl het voor meer dan vijftig procent van de Friezen de moedertaal is.

op het moment dat honderden mensen gezellig op ’Tulpen uit Amsterdam’ en ’Ik hou van Holland’ stonden mee te zingen en te dansen, dook er een buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) van de gemeente op. De man kwam hevig gebarend naar mij toe en schreeuwde dat ik moest stoppen, anders zou ik een bekeuring krijgen. Ik ben gewoon doorgegaan. Ik reed immers op de openbare weg en had een vergunning. Daarbij was het veel te gezellig met al die swingende toeschouwers. Het was één groot feest.” Toch moest Krul naar het gemeentehuis komen, zo niet, dan zou de boa hem ’van zijn bed komen lichten’. “Ik dacht, ik ga erheen, we praten erover en dan is het klaar. Maar nee hoor. Volgens hen staat in de vergunning dat ik overal mag spelen, behalve juist in de Weeresteinstraat. Maar ik kan niet lezen of schrijven, dus had ik deze aanpassing niet gezien.” Volgens een gemeentewoordvoerder had Krul al eerder een waarschuwing gekregen voor een andere overtreding. “Toen de boa op 20 april zag dat hij weer orgelmuziek maakte op een plek waar hij geen vergunning voor had, heeft hij hem bekeurd.” NIEUWS UIT NEDERLAND

Bagagechaos op Schiphol

Vele duizenden vertrekkende reizigers zijn hun koffer op Schiphol kwijtgeraakt na een uren durende storing in het nieuwe bagagesysteem. Het was een complete chaos bij de incheckbalies. Vakantiegangers moesten zich op hun bestemmingen behelpen met sanitaire ‘overlevingspakketjes’, bij aankomst uitgedeeld door vliegmaatschappijen, waaronder de KLM. Als het te lang duurt, moeten mensen kleren kopen. Verwacht wordt dat de ellende miljoenen aan schadeclaims gaat opleveren. Die zullen vrijwel zeker worden verhaald op Schiphol als eigenaar van het bagagesysteem, dat 800 miljoen euro heeft gekost. De laatste fase is begin dit jaar opgeleverd. Schiphol wil pas reageren nadat het onderzoek naar de oorzaak is afgerond. “Voorop staat dat we herhaling willen voorkomen.”

Uw Hollandse winkel in PETERBOROUGH voor: kroketten, drop, Hollandse kaas en allerhande Nederlandse artikelen Shop here for Dutch food! 13-1837 Lansdowne St. West Peterborough, ON K9K 1R4 1-800-809-9340 maggies@oncomdis.on.ca

The Little

Dutch Girl

Almost everything from Holland in Texas! Opening hours: Monday 10-3 Tuesday-Friday 10-5 Saturday 10-6 Sunday 12-5

210 Gentry, Spring, Texas 77373 Phone: 281-355-0199 Fax: 281-288-5857 Email: littledutchgirl@sbcglobal.net Web: littledutchgirl.com

ORI-DELI

Dutch & Indonesian specialties

A complete assortment of Dutch, Indonesian and oriental delicacies, condiments and specialties for your kitchen. Visit our well-known kitchen, where we cook to order. YOU CAN SHOP AND ORDER FOOD AT OUR PLACE! Ask for a free mail-order catalogue, we ship everywhere ORI-DELI, where our customers are welcome, ALWAYS! Over 36 years of loyal service 5479 Snell Ave, San Jose, CA 95123 (408) 578-6262 - (408) 629-4979 - orideli.com Tue-Fri 10am-9pm / Sat noon-9pm / Sun 2pm-9pm

RAMAKER’S IMPORTS INC. We specialize in

DUTCH FOOD CHEESE CHOCOLATE TEXTILE & GIFTS 79 Ontario Street St. Catharines, Ont. L2N 4N8 Tel. (905) 934-6454 Fax (905) 934-3344

Email: ramakersimports@bellnet.ca June 3, 2013


12 de krant

Juni 2013

Radicale veranderingen

M

ijn artikel van vorige maand ging over mijn moeilijkheden met Luitenant ‘Bemoeial’. Het zal inmiddels midden juli geweest zijn, ik had nog een drie tot vier maanden dienst voor de boeg, een lange tijd om hem uit de weg te blijven. Maar het werd wel tijd om rond te kijken naar een burgerbaantje voor als het eenmaal zover was. Uiteraard praatte ik daar over met mijn verloofde. “Misschien kan ik daarbij helpen,” zei ze, “zoals je weet werk ik op het Ministerie van Oorlog. Daar kunnen ze altijd goede krachten gebruiken, ik zal het wel even aan de personeelschef vragen, die ken ik goed.”

Robert Anes Brantford, Ontario En jawel hoor, de volgende verlofzaterdag had ik een afspraak om 10 uur ‘s morgens. Ik ging er naar toe, en stelde me voor. “O ja, sergeant Anes. Die naam komt niet vaak voor hè?” “Dat klopt meneer, het is een Friese naam – ‘zoon van Ane’, voorzover mij bekend is iedere Anes familie.” Ik schonk er verder geen aandacht aan, hij vroeg wat ik in dienst deed, en wat mijn plannen voor het burgerleven waren. Over emigratie praatte ik uiteraard niet. “Dus als ik het goed begrijp heb je zowel technische als administratieve ervaring?” Ik beaamde dat. “Ik denk dat we

June 3, 2013

wel iets hebben.” Hij pakte de telefoon op en draaide een nummer. Hij sprak met iemand en zei tegen mij: “Ik heb een Overste van de verbindingsdienst aan de lijn. Hij heeft het momenteel erg druk met voorbereiden voor de oefeningen in Duitsland, heb je er bezwaar tegen om vanmiddag naar zijn huis te gaan?” “Helemaal niet, vraagt u hem maar waar hij woont.” Ik ging er die middag er naar toe. Na een gesprek van tien minuten over mijn opleiding en werk ervaring zei hij: “Jij bent precies de man die ik zoek. Hoe lang zit je nog in dienst?” “Dat weet ik niet precies Overste, maar ik denk dat het half-november zal zijn.” “Half november? Dat is nog vier maanden, ik heb je nu nodig.” “U bent een Overste. Ik ben sergeant. Ik denk dat uw connecties wat beter zijn dan de mijne.” Hij lachte: “Daar kon je wel eens gelijk in hebben.” “Ik zal er even over praten met mijn baas, de generaal, en hem vragen om het te bespreken met de inspecteur-generaal van de infanterie.” En daarmee was het onderhoud over. Ik moest uiteraard ook naar de oefeningen in Duitsland, maar daar gaat het nu niet over. Direct na terugkomst in de Harskamp ging ik gauw even op kantoor kijken om te zien of er iets belangrijks gebeurd was terwijl ik weg was. En wat is het eerste dat ik zag? “Direct na terugkeer uit Duitsland,

Aan de noordkant van de Kalvermarkt in Den Haag werd na de oorlog een uitbreiding gebouwd van het toenmalige Ministerie van Oorlog dat uit de vestiging aan het nabijgelegen Plein was gegroeid. Het werd in 1954 opgeleverd. Rijksbouwmeester Gijsbert Friedhoff ontwierp het gebouw in de stijl van de Delftse School met hulp van zijn assistent, Mart Bolten. De architectuur van de Delftse School ontstond rond 1925 en had grote invloed in de periode van de naoorlogse wederopbouw. De stijl keerde zich tegen het decoratieve element in de architectuur van de in het begin van de 20e eeuw in zwang zijnde Amsterdamse School. De traditionalistisch ingestelde architecten van de Delftse School zagen juist meer in de schoonheid van de eenvoud, waarbij harmonie tussen natuurlijke massa, ruimte en lichtval een rol speelden.

sergeant Anes overgeplaatst van 4e Divisie, 1e Regiment, Sectie 1, naar Inspectie Verbinding Afdeling 4, (logistiek) in Den Haag.” Geweldig: ‘Vaarwel Luitenant Bemoeial. Hallo Overste G4 Verbindings troepen’. Er wordt wel eens gezegd dat het leger sergeants heeft om er voor te zorgen dat luitenants geen domme dingen doen. Ik had mijn best gedaan, en nu kreeg ik mijn beloning: Thuis eten en slapen. Ieder weekend samen met mijn liefje. En het geld dat ze inhielden voor kost en inwoning in de kazerne kreeg ik nu uitbetaald! Geen soldatenleven meer, maar een

burgerbaantje in uniform. Maar dat is weer een ander verhaal. Het zal een paar weken later geweest zijn, bij het avondeten thuis vertelde mijn vader dat hij een nieuwe assistant had op kantoor. Hij noemde de naam, en ineens ging mij een lichtje op: “Was die meneer bij het Ministerie van Oorlog?” Verbaasd antwoordde mijn vader: “Dat klopt, maar hoe weet jij dat nou?” “Hij is de man die me aanbevolen heeft voor de baan die ik nu heb.” En nu begreep ik waarom hij interesse in mijn naam had toen ik me voorstelde: Ik was de zoon van zijn toekomstige baas!


de krant 13

Juni 2013

Nieuws uit de 12 provincies

Noord-Brabant Tilburg

Zogenoemde lokstudenten moeten er voor zorgen dat in Tilburg het aantal straatroven fors afneemt. Jonge agenten in burger fietsen door de Brabantse stad met dure koptelefoons op hun hoofd, in de hoop slachtoffer te worden van straatrovers. De gemeente Tilburg, het Openbaar Ministerie en de politie besloten als proef de lokstudent in te zetten op plekken waar regelmatig mensen worden beroofd. Districtschef Peter Verschuur rekent erop dat het fenomeen ’lokstudent’ zich snel rond spreekt in Tilburg en dat het straatrovers op andere gedachten brengt.

Noord-Holland Tuitjenhorn

Een nachtmerrie werd werkelijkheid voor kroegbaas Stef Haazelager uit Tuitjenhorn, toen hij als slachtoffer van een inbraak zelf voor het gerecht werd gedaagd. Hij sloeg de inbreker die hij in de nacht van 13 december 2011 in zijn café De Ruif aantrof met een houten bezem het ziekenhuis in. Met een beroep op noodweerexces vroeg het OM de rechtbank Alkmaar om Haazelager niet strafbaar te stellen en hem te ontslaan van alle rechtsvervolging. Toen hij de dat hoorde, kwam alle spanning van de afgelopen tweeënhalf jaar eruit in de vorm van tranen. Tegen de inbreker die al 170 keer veroordeeld is werd een taakstraf van 80 uur en drie maanden voorwaardelijk geëist.

Utrecht Maarssen

Na vijfendertig jaar valt het doek voor het Nederlands Drogisterij Museum . Ondanks de grote inspanning van de vele vrijwilligers is het niet gelukt om de financiering voor dit bekende museum rond te krijgen. De Maarssense ’schatkamer’ gaat per direct op slot. “Het gaat al langere tijd niet goed”, geeft vrijwilliger en beheerder Koos Koster toe. “Het geld is op. Door de economische crisis haken sponsors af en nieuwe sponsors zijn niet te vinden. Ook wil de gemeente Stichtse Vecht de huur niet verlagen. Maarssen verliest een bijzonder stukje cultuur”. Het Nederlands Drogisterij Museum opende in 1978 zijn deuren in Amsterdam. In 1995 verhuisde het museum naar Maarssen, waar de collectie explosief groeide.

Zeeland Vlissingen

Het geplande natuurgebied bij Westduin in Vlissingen dat eerst 30 hectare groot zou worden is nu teruggebracht naar 12 hectare. De Provincie Zeeland zou 18 hectare grond aankopen

voor de aanleg van een groot natuurgebied met bijbehorende wandelpaden. Het College van Gedeputeerde Staten van Zeeland heeft onlangs besloten dat er de komende tien jaar geen geld beschikbaar is om deze grond te kopen.

Zuid-Holland De Lier

Vier kinderen uit De Lier zijn aangehouden voor de verwoestende brand waarbij honderden sloopauto’s in vlammen opgingen. De politie begon direct na de brand bij een Westlands autobedrijf een groot onderzoek, omdat al snel was gebleken dat er sprake was van brandstichting. De vier kinderen (10-14 jaar) zijn op het bureau ontboden. De tieners hebben hun aandeel in de zeer grote brand opgebiecht. Zij verklaarden dat er sprake was van uit de hand gelopen baldadigheid. Het Openbaar Ministerie zal zich nog buigen over vervolging van de drie oudste knapen. De 10-jarige jongen kan vanwege zijn leeftijd niet worden vervolgd.

Drenthe Donderen

Een pluktuin met oude fruitsoorten, een expositieruimte, of wandelen door het bos tussen de wilde varkens. Het voormalige munitiecomplex Donderen moet omgetoverd worden tot een kunst- en cultuurlandschap. Dat plan heeft eigenaar Donderboerkamp, “Het terrein moet straks opengesteld worden voor publiek van zonsopgang tot -ondergang”, vertelt Luuk Prins van Donderboerkamp.

beter passen in het Schaatsmuseum’. In 1990 schonk de kroonprins zijn schaatsen aan Diekstra.

Gelderland Nijkerk

De jeugd in Nijkerk staat wat betreft het gebruik van het verdovende middel speed (amfetamine) boven alle grote Europese steden, op een tweede plaats achter Antwerpen. En het cocaïnegebruik is zelfs gelijk aan hoofdstad Amsterdam. Dat blijkt uit het KWR-rioolonderzoek (analyse van de concentratie van drugssporen in afvalwater) bekostigd door de Landelijke Moedige Moeders. Wilma Bothmer van de Nijkerkse Moedige Moeders zei: ”Onze gemeente houdt zich vast aan de cijfers van de GGD, dat maar drie procent van de jeugd gebruikt. Wij denken eerder aan zeventig procent.”

Groningen Eelde

Na bijna een halve eeuw wachten op de verlengde baan op Groningen Airport Eelde, is eindelijk de eerste vlucht vertrokken. De baanverlenging maakt het vooral mogelijk dat toestellen met meer brandstof aan boord kunnen vertrekken, zodat er verder gelegen bestemmingen kunnen worden bereikt. De baan is verlengd van 1800 naar 2500 meter. De directie van de luchthaven is dolblij met de extra meters asfalt, maar in de streek wordt gevreesd voor meer lawaai.

Limburg Maastricht

Leerlingen van het United World College aan de Nijverheidsweg in Maastricht haalden onlangs een noodgedwongen frisse neus na een mislukt scheikunde-experiment. Tijdens de les ontstond door een fout een chemische reactie waardoor vijf personeelsleden onwel werden en de school moest worden ontruimd. In de les werd 2-chloor-2methylpropaan gemaakt door zoutzuur en butanol bij elkaar te voegen. Er ontstond een onverwachte chemische reactie, waarop de schoolleiding besloot over te gaan tot evacuatie van de zeshonderd leerlingen. Zij werden opgevangen in het naburige Van der Valkhotel. Het personeel dat onwel raakte, werd ter plekke behandeld.

Overijssel Mariënberg

Ruim een jaar na de diefstal van het bronzen oorlogsmonument in het Overijsselse Mariënberg, heeft het lokale 4 meicomité eindelijk een nieuw beeld. Dat werd onthuld door vier oud-verzetsstrijders en burgemeester Snijders. “We laten ons niet door metaaldieven uit het veld slaan”, klinkt het strijdvaardig. Het ongeloof in Mariënberg en omstreken was begin vorig jaar groot toen criminelen het kunstwerk voor slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog van de sokkel bleken te hebben gezaagd. Het was ze om het brons te doen.

Flevoland Urk

Het officiële Koningslied is vertaald in het Urker dialect. De tekst is te vinden op een speciale website en Facebookpagina. De initiatiefnemers besloten het lied te vertalen nadat er twee weken geleden grote commotie over ontstond.

Friesland Hindeloopen

Er is geen twijfel over mogelijk waar de Elfstedenschaatsen van toenmalig kroonprins Willem-Alexander liggen: in het Schaatsmuseum in Hindeloopen. Dat meldt schaatsenverzamelaar René Diekstra uit Eindhoven. Diekstra reageert hiermee op de verwarring die onlangs ontstond over de plek waar de schaatsen worden tentoongesteld. Niet alleen het Schaatsmuseum in Hindeloopen zei over de schaatsen te beschikken, maar ook Museum Buren & Oranje in Gelderland. Volgens Diekstra zijn de schaatsen wel enige tijd in Buren tentoongesteld geweest, ‘maar ik vond ze

NIEUW IN CANADA: TulipTV

TulipTV is een nieuw Nederlands- en Engelstalig TV-programma in Canada. TulipTV wordt geproduceerd in Vancouver. Wij richten ons op iedereen in Canada met een Nederlandstalige achtergrond en daarnaast op een breder publiek dat geïnteresseerd is in de dynamiek tussen Nederland en Canada. Bekijk onze videoclips en lees onze blog op www.tuliptv.com. Nu ook op Shaw Multicultural Channel in Vancouver (ch 116), Whistler en Squamish, zaterdag 15.30u en zondag 6.30u herhaling. Volg TulipTV ook op Facebook via www.facebook.com/tuliptv en op Twitter via @tuliptvshow. Abonneer u op nieuwe clips via het YouTube TulipTVShow channel. TulipTV wordt geproduceerd door Abco Film Corp. in Vancouver June 3, 2013


14 de krant

Juni 2013

Koningin Beatrix tekent de akte van Abdicatie, Willem-Alexander wordt hiermee Koning der Nederlanden.

De kersverse koning verschijnt met zijn gezin op het balkon van het Koninklijk Paleis om de juichende menigte te begroeten. Koning Willem-Alexander legt de eed af in de Nieuwe Kerk.

Boven: Groepsfoto met de vooraanstaande genodigden. Voorste rij v.l.n.r: Agustina Kämpfer en haar verloofde Vice-President van Argentinië Amado Boudou, Sharon Johnston en haar echtgenoot Gouverneur-Generaal van Canada David Johnston, Sheika Moza bint Nasser al Misned van Qatar, Prins Albert II van Monaco, Prinses Ariana, Prinses Alexia, Prinses Amalia, Prinses Lalla Salma van Marokko, Kroonprins Naruhito en Kroonprinses Masako van Japan, Voormalig Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan en zijn echtgenote Maria Annan. Tweede rij v.l.n.r.: President van de Europese Commissie Jose Manuel Baroso en zijn echtgenote Maria Sousa Uva, Kroonprins Al Mouhtadi Billa en Prinses Sarah van Brunei, Prins Maha Vajiralongkorn en Prinses Maha Chakri Sirindhorn van Thailand, Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima, Prince Charles the Prince of Wales en Camilla the Duchess of Cornwall, Kroonprins Frederik en Kroonprinses Mary van Denemarken, President van de Europese raad Herman van Rompuy en zijn echtgenote Geertrui van Rompuy. Derde rij v.l.n.r.: Prinses Mathilde en Prins Philip van België, Prinses Sophie en Erfprins Alois van Liechtenstein, Prins Daniel en Prinses Victoria van Zweden, Prins Felipe en Prinses Letizia van Spanje, Kroonprins Haakon en Kroonprinses Mette-Marit van Noorwegen, Prins El Hassan bin Talal en Prinses Sarvath El Hassan van Jordanië. Achterste rij v.l.n.r.: Prinses Stephanie en Prins Guillaume van Luxemburg, Kroonprins Salman bin Hamad al Khalifa van Bahrain, Haitham bin Tariq al Said van Oman, Sheikh Hamed bin Zayed al Nahyan van Abu Dhabi, Voormalig Amerikaans ambassadeur in Nederland Fay HartogLevin, NAVO Supreme Allied Commander Admiraal James G. Stavridis, Directeur van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties Helen Clark.

(Foto’s © RVD) June 3, 2013


de krant 15

Juni 2013

Impressies van de inhuldiging van

Koning Willem-Alexander

Onder: Koning Willem Alexander, Koningin Mรกxima, Prinses Beatrix en de Prinsessen Alexia, Amalia en Ariane.

Op 29 april bood Koningin Beatrix een diner aan in de Eregalerij van het Rijksmuseum (onder). Zij arriveerde met Prins Willem-Alexander en Prinses Mรกxima (boven).

June 3, 2013


16 de krant

Juni 2013

Een regenachtige trouwdag

B

ruid en bruidegom en hun gasten moesten zich een weg banen tussen de kinderen door die op de grond zaten. Niet alleen de huidige 2e klas van de bruid was voltallig aanwezig, ook haar voormalige leerlingen; het was de dag na pasen, 1963. Marijke Jalink Wijbrans

Bij ons in Calgary Wij hebben na onze eigen bruiloft geen bruiloft in Nederland meer meegemaakt, dat het daar ook minder traditioneel wordt gevierd dan toen Wim en ik en velen onder ons in het bootje stapten blijkt uit de foto’s en trouwberichten die wij zien en lezen. Onze bruiloft was in feite niet anders dan de vooroorlogse bruiloften van onze ouders. Het gebeuren werd op de trouwkaarten aangekondigd door de ouders en afgezien van familie, een paar vrienden, mijn collega’s en Wim’s jaarclub-in-jacquet bestond de meerderheid van de belangstellenden die dag uit vrienden en kennissen van de wederzijdse ouders. Maar daar bleef het niet bij, wettelijk moesten ouders vroeger hun kind (tot 30 jaar oud!) toestemming verlenen om in het huwelijk te treden en op het stadhuis de trouwakte mede ondertekenen. Gelukkig is deze wet allang opgeheven. Met de naaste familie, getuigen en Sheila mijn vriendin uit Engeland, reden we in gehuurde auto’s, waarvan die van ons was versierd met verse bloemen, naar het stadhuis. Het goot en de foto’s van die dag kenmerken

zich door de enorme paraplu’s die boven ons werden gehouden door de ‘paraplu bijrijder’. Wat was ik blij met mijn korte trouwjurk! De ambtenaar van de burgelijke stand was even uit het veld geslagen toen hij de schare kinderen zag, maar paste zich snel en leuk aan. De kinderen gedroegen zich voorbeeldig, (vanzelfsprekend, ik was immers hun juf!) na afloop toen Wim en ik man en vrouw voor de wet waren was er voor de kinderen en hun ouders een kleine ontvangst in een hoekje op het stadhuis. Enige tekeningen van de kinderen, inmiddels allemaal rond de 55 jaar, zitten in ons trouwfotoalbum. De huwelijksinzegening in de oude Kloosterkerk in het centrum van Den Haag was voor ons het hoogtepunt. Toen wij de kerk binnenstapten scheen even de zon door de hoge boogramen. De voormalige Duinoordkerkgemeente, voor de oorlog de thuiskerk van de familie Jalink, na de oorlog van de familie Wijbrans, had hun kerkgebouw verloren tijdens de aanleg van een tankgracht in de oorlog. In de uit 1420 stammende Kloosterkerk vond de gemeente een tijdelijk onderkomen en ik ben in de Kloosterkerk opgegroeid. Over de jaren werd de gemeente zelfstandig. Nu is de gemeente een open geloofsgemeenschap. Men komt vanuit de hele stad en onofficiëel werd het ook de hofkerk voor de koninklijke familie. Na de dienst was er een receptie met koffie en broodjes in het ‘Ichthus’ gebouw van de Hervormde Kerk Jeugd waar Wim en ik elkaar leerden kennen. In het gastenboek staan meer dan 150 handtekeningen, som-

GEWOON  TE ! DE GOEDKOOPS

EEN AUTO HUREN IN NEDERLAND? G IN EURO

PRIJZEN PER DA

+ 6-13  14-27  28

ODELS ELLEN/ NEW M NIEUWSTE MOD ,-  25,-  23,A AYGO . . . . . 28 FIAT 500/TOYOT ,-  33,-  30,ORD FOCUS . . 36 OPEL ASTRA /F ,-  42,-  39,44 . . . D C-MAX VW GOLF+/FOR ,-  36,-  33,AGON . . . . . . . 38 FORD FOCUS W ,-  43,-  40,AZDA 5 . . . . . 45 OPEL ZAFIRA/ M IS (aut.) TOYOTA AVENS (aut.) . . . . . . . . 45,-  43,-  41,O  DE ON  M RD FO n Prijswijzigingen

r  We accept you creditcard!

VOOR MEER MODELLEN WWW.KOHLER.NL

Kindertekening uit het trouwalbum

mige herkennen we niet meer, we zijn ons bewust dat het merendeel van de gasten er niet meer is. Wie had toen kunnen denken dat 50 jaar later wij onze gouden trouwdag op Curaçao zouden vieren? Het diner voor zeventien personen werd gehouden in het clubgebouw van het Nederlands Instituut van Aannemers, in de Nieuwe Veenmolen aan de Vliet bij Leiden. De watermolen, nu onder monumentenzorg, deed allang geen polderbemaling meer en werd soms verhuurd voor privédiners. Ze zeggen als het regent op je trouwdag dat je veel kinderen krijgt... Het heeft bijna de hele dag gegoten, we kregen daarom als grap van onze ceremoniemeester tijdens zijn speech een officiëel supplement voor ons trouwboekje voor een extra dozijn kinderen! Ondanks de regen, bleef het bij twee fijne zonen. Toen onze zonen trouwden waren wij wat teleurgesteld dat het merendeel van de feestdag georganiseerd werd door de bruid en haar moeder. Onze oudste zoon trouwde in 1988

tijdens een oecumenische dienst in een R.K. kerk met een priester en dominee. De gesloten receptie, in feite diner met dansen na, werd op een warme juni-avond in het voormalige gebouw van de Dutch Canadian Club gehouden voor ruim 80 aanwezigen. De tweede zoon trouwde drie dagen na 9/11, moesten we de bruiloft uitstellen? Nee, iedereen snakte naar een tegenwicht, een positief gebeuren. Maar mijn zusje in Nederland en haar zoon moesten verstek laten gaan, er vlogen geen vliegtuigen en de oudste zoon en zijn gezin arriveerden op het nippertje uit Toronto met de eerste Air Canada vlucht met alleen mensen aan boord die een goede reden hadden om naar Calgary te komen. De plechtigheid werd buiten gehouden, omringd door beeldige herfstkleuren in de zon; de dominee was van Nederlandse afkomst en betreurde het dat hij zijn zorgvuldig ingestudeerde Nederlandse zinnen voor mijn zusje en haar zoon niet kon uitspreken. Het feest werd door ongeveer 125 hoofdzakelijk jongelui gevierd bij ons in Calgary.

Marijke en Wim Jalink

50 Jaar Getrouwd!

voorbehoude

GRATIS VERZEKERING 100% SERVICE BIJ ONS ALTIJD DE NIEUWSTE MODELLEN OOK LUXE PERSONENBUSSEN LEVERBAAR KIJK OP WWW.KOHLER.NL VOOR MEER MODELLEN!

Prijzen incl. BTW, verzekering en kilometers vrij (geldt niet voor personenbussen)

VOOR RESERVERING, ALLEEN PER FAX OF PER E-MAIL

Tel +3170 3809094 Fax +31 70 3809967

BINCKHORSTLAAN 342  2516 BL DEN HAAG  NEDERLAND HAAL EN BRENGSERVICE VANAF e35,00 June 3, 2013

Heel hartelijk gefeliciteerd van ons allen bij De Krant!


de krant 17

Juni 2013 Dag mevrouwtje

WAT ANDEREN ERVAN DENKEN

In Februari 2010 tijdens de Olympische Winterspelen in Vancouver zaten mijn zusje Els Huber en ik met onze echtgenoten in een bekend sushi restaurant op West Broadway in Vancouver. Ik zei tegen mijn zus: “Je weet nooit wie er bij de deur staat te wachten voor een tafel!” Daar stond kroonprins Willem-Alexander van Oranje met zijn vrouw en twee bodyguards net zoals iedereen op zijn beurt te wachten. Toen ze langs onze tafel liepen, wist ik niet meer wat zijn officiële titel was, dus zei ik maar: “Dag Meneertje!” Kroonprins Willem-Alexander stopte bij de tafel en met de grootste glimlach antwoorde hij zonder aarzelen: “Dag Mevrouwtje!” Leuke man, onze nieuwe Koning! Mijn zusje kon het niet geloven, maar ik wel!! Carla Rich de Zwager Vancouver, British Columbia

De handen van de koningin 30 april 2013: poseren voor het Koninklijk Paleis met oranje pruiken op

Van koningin naar koning

O

p 30 april was ik al vroeg op, want met zes uren verschil begonnen de festiviteiten al om 4 uur lokale tijd in Ottawa. Na vlug even koffie te hebben gezet (uiteindelijk moeten we de Hollandse sfeer hierbij aanhouden), gingen we beiden naar onze eigen computer om ‘live’ in te schakelen bij de NOS. Helaas vonden we wel allerlei korte clips met veel tekst over de voorafgaande gebeurtenissen, maar we konden de plechtigheden niet ‘live’ volgen. Ineens kreeg ik een ingeving, holde naar beneden en vond de BBC op de tv. Hoera, hier waren ze al bezig met de koninklijke feiten en voorvallen te rapporteren. Ik had eerder op de website al de abdicatiespeech van Beatrix gezien. Het was erg ontroerend toen Beatrix voor het laatst als koningin haar volk toesprak, en ze moest haar tranen inhouden. Ook de ‘bijna’ koning leek erg emotioneel.

Henny Campbell Ottawa, Ontario Toen later op de BBC ook de speech bij de beëdiging of inhuldiging van Willem-Alexander werd getoond, was het roerend zoals hij over en tegen zijn moeder sprak. Gelukkig kon ik deze speech nadien in een clip bij de NOS zien, want de Engelse vertaling dreunde de Nederlandse spraak uit. Ook versloeg de BBC niet alles, want ze gingen terug naar ander wereldnieuws. Naar ik vernam is toch nog zo'n 86 tot 90% van de Nederlanders proKoningshuis en dat is wel te zien als je zo op het Oranjeplein oftewel de Dam uitkijkt. Tjokvol en alles deint van oranje. Mijn vriendin schreef: ‘Heel Nederland was in de ban van de komende troonswisseling’. Het hielp dat Koningin Beatrix erg geliefd is in Nederland. Máxima, met haar grote charme en haar gewilligheid de Nederlandse taal zo goed te leren en zich in haar rol naast de toekomstige koning zo goed aan te passen, draagt zeker ook hiertoe bij. Mijn vriendin zei ook nog: ‘De lakeien die uren moesten stilstaan kregen stiekem suikerklontjes in de mond gestopt’ en ‘in een Utrechts ziekenhuis kregen de baby’s die op 30 april geboren werden een oranje mutsje op’.

Mijn zusje had onder andere dit te zeggen: “Ik heb de hele plechtigheid gezien en had het voor geen goud willen missen. Heel indrukwekkend en vooral ontroerend. Het mooiste vond ik dat Beatrix en WillemAlexander na de handtekening bij de abdicatie elkaars hand vastpakten en elkaar zo liefdevol aankeken”. Wat mijn zusje het meeste raakte, echter, was dat Beatrix zei dat haar huwelijk met Prins Claus de beste beslissing van haar leven was geweest en dat prins Claus haar vele jaren tot steun is geweest. Mijn vriendin: ‘In Nederland eten ze dagen voor de feestelijkheden oranje koningspudding, oranje stamppot, oranje donuts, tompoezen, soesjes. We kopen oranje bekers, t-shirts, jurkjes, hoeden, borden, lepeltjes, bloemen, vlaggen’. Een erg bijzonder moment was volgens mijn vriendin toen ze op tv het Museumplein in Amsterdam zag, waar duizenden mensen een concert van André Rieu bijwoonden en er een speciaal lied voor Maxima: ‘Don't Cry for Me, Argentina’, werd gespeeld en gezongen. ‘s Avonds, toen alles in Nederland al achter de rug was, gingen wij met honderden andere mensen van Nederlandse afkomst op naar het stadhuis. Hier werd door de Nederlandse ambassadeur en zijn vrouw een gezellige receptie gehouden. In de hoek van de zaal hing een enorm scherm waar alsmaar terugblikken te zien waren van de feestelijkheden in Nederland. Je kon daar fijn staan kijken, met een wijntje in de ene hand en een bordje met nieuwe haring, Hollandse kaas en bitterballen in de andere. Gezellige muziek van een bandje hield de sfeer er goed in. Na goed navigeren door de menigte heen kwam je af en toe naar de andere kant van de zaal, en zo ontmoette je heel wat kennisjes die je soms jaren niet had gezien, maar toch nog herkende. Enig was dat. Ambassadeur Wim Geerts zei in zijn speech, dat hij tijdens de vijf jaren dat hij hier werkt het hier het meest naar zijn zin heeft gehad. Hij vond de Canadese mensen ook reuze prettig om mee om te gaan en beschouwde Canada als goede vriend van Nederland. De heer Geerts en zijn gezin gaan binnenkort voorgoed terug naar Nederland.

Toen ik de foto van Koningin Beatrix zag op de voorpagina van De Krant schoot me gelijk een herinnering te binnen. Op moederdag 1967 kwamen Koningin Juliana en Prins Bernhard bij ons in Montreal in de kerk. Zij waren er voor Expo. Na de dienst gingen we allemaal naar beneden een kopje koffie drinken en we konden ons aan de koningin en prins voorstellen. Wat mij toen opviel waren Juliana's handen. En dat waren dezelfde handen als van Beatrix op de foto. Mijn ouders waren toen ook op bezoek vanuit Nederland en mijn moeder zei nog: “dat ik nu in Canada mijn koningin kan ontmoeten”. Wouter Hobe Sainte-Marthe de Vaudreuil, Quebec

Opgegroeid met de koningsfamilie Als kinderen zijn wij, in Soest wonende, met de koningsfamilie opgegroeid als het ware. Na de oorlog toen Prinses Juliana, Prins Bernard en de drie Prinsessen Beatrix, Irene en Margriet weer terugkwamen naar Nederland, werd er besloten dat er een groot tuinfeest gegeven zou worden ter ere van Irene's 6e verjaardag op 5 augustus 1945. Alle kinderen uit Soest en Baarn van de laagste twee klassen van de lagere school werden uitgenodigd. Mijn zusje die eigenlijk al te oud was (10 jaar) mocht ook mee omdat mijn moeder onze schooljuffrouw zou helpen. De verschillende klassen verspreidden zich over de grote voortuin van paleis Soestdijk. Onze klas was dicht bij het bordes. Juliana liep langs en duwde Beatrix in onze groep om mee te spelen. Ze ging in de rij staan net voor mijn zus. We waren Witte Zwanen, Zwarte Zwanen aan het spelen en een fotograaf vroeg mijn moeder en juf om Beatrix te ‘vangen’. Later kwam er een boekje uit, ‘de Oranje-prinsesjes thuis’. Er staan veel foto’s in van het tuinfeest: mijn moeder en juf staan erop met Trix ‘gevangen’ tussen ze in, mijn zus is te zien en van mij alleen de benen en een wit-blonde pijpekrul. Op een keer, ik was zeker al een jaar of tien, ging ik beukenootjes zoeken bij het paleis. Daar zijn niet alleen beukenbossen, maar er stonden ook enorme beukebomen langs de straat. Ik vroeg aan de wacht die bij het hek van het paleis stond, of de prinsesjes thuis waren en hij zei: “ja”. Een beetje later hoorde ik: “Psst,” ik draaide me om en de wacht zei “kijk eens wie daar aankomen”. Het waren Trix en Irene, gekleed in groene ribfluwelen rijbroeken en witte bloesjes. Ze waren alleen, zeiden “hallo” tegen mij en staken de straat over naar de stallen. Een andere keer ging ik naar een concours hippique in Soestdijk waar Beatrix en Irene ook in meereden. Toen Beatrix een paar keer een hindernis miste werd er omgeroepen dat ze het veld moest verlaten. Doch ze trok zich daar niets van aan en probeerde weer om over die bepaalde hindernis te springen. Enfin, we gingen altijd op Koninginnedag naar paleis Soestdijk. Eens mochten mijn vriendinnetje en ik onze school vertegenwoordigen en een bouquet bloemen aanbieden. Normalerwijze stond de koninklijke familie altijd op het bordes, maar deze keer was her weer erg guur en stonden ze voor een raam. Er was ons op het hart gedrukt om eerbiedig achteruit het bordes af te lopen; nadat we de bloemenmand boven op het bordes gedeponeerd hadden draaide ik me prompt om, om de trappen af te lopen. Meteen herinnerde ik me dat dit niet mocht en ik sloeg mijn hand voor de mond van schrik en keek onthutst naar de koninklijke familie. Juliana glimlachte en wuifde naar me. Nou ja. Erg lang geleden dit alles. Petra Poutsma Tijeras, New Mexico June 3, 2013


18 de krant

Juni 2013

Het Huis van Oranje en de Kerk

K

erk en Staat mogen in Nederland zijn gescheiden, het Huis van Oranje en religie zijn dat niet. Nederland was nooit tot de kenmerkende religieuze tolerantie en culturele veelkleurigheid gekomen als de stamvader van Beatrix en Willem-Alexander daartoe, in een tijd van godsdiensttwisten, niet de hoekstenen had gemetseld. Op de inhuldigingsdag torste Willem-Alexander als nieuwe koning de ’geheiligde’ opdracht van de ’vader des vaderlands’ mee de Nieuwe Kerk in: namelijk pal staan voor religieuze vrijheid en tolerantie, tot de dood erop volgt desnoods; datgene waarvoor Willem van Oranje in 1684 werd vermoord door sluipschutter Balthasar Gerards. Arjan Plaisier, de scriba (secretaris) van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), is daarover helder: “Willem van Oranje heeft een belangrijke rol gespeeld tijdens de Reformatie en de Tachtigjarige Oorlog. Hij kwam op voor de godsdienstvrijheid. Opkomen voor degenen die de klappen krijgen, de tirannie te verdrijven, dat was Willem van Oranje. Daar staat het Huis van Oranje ook voor. Dat is ook wat een ware christen drijft. Bij zeer veel protestantse gezinnen is er een echt gevoel van verbondenheid met Oranje.” Dat de strijd van Willem van Oranje ook een religieuze was, is terug te vinden in de vijftien coupletten van het Wilhelmus (in de afgelopen vier maanden in delen in De Krant gepubliceerd, red.). “Het Wilhelmus staat niet voor niets in ons liedboek”, zegt Plaisir. “Het gaat over kerk en vaderland. Neem couplet zes: Mijn schild ende betrouwen, zijt Gij, o God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen, verlaat mij nimmermeer.” In de PKN-kerken wordt het Wilhelmus als nationale hymne en als religieus lied gezongen op hoogtijdagen van Oranje, zoals bij geboorte of sterven van een prins of prinses, en altijd op de zondag tussen 30 april en 5 mei. In de jaren zestig, toen samenwerking van protestantse en katholieke

Inhuldiging van de Koning in de Nieuwe Kerk in Amsterdam

kerken gestalte kreeg en oecumene een modewoord was, kreeg de rol van de Oranjes, religieus gezien, een duchtige knauw. Prinses Irene, hervormd, stapte in 1964 over naar het katholicisme vanwege haar voorgenomen huwelijk met de Spanjaard Carlos Hugo. De hervormde kerk reageerde als door een horzel gestoken: een Oranje was van de Reformatie overgestapt naar Rome. Irenes bekering leidde wel in 1971 tot wederzijdse erkenning tussen de kerken van de doop. Voorts zou er verder worden gesproken over het regelen van ‘gemengde huwelijken’. Andermaal moest er een Oranjetelg aan te pas komen om het religieuze ijzer te smeden. Dat gebeurde in 1998, toen prins Maurits en Marilène in de protestante Grote Kerk in Apeldoorn oecumenisch trouwden. Een pastoor en een dominee leidden de dienst en wat protestant Nederland compleet schokte was het feit dat prinses Juliana en prinses Margriet toen bij pastoor Oostvogel ter communie gingen. Communie hoort bij de rooms-katholieke mis, niet bij een protestante dienst. En dus zetten de

Oranjes vier jaar later andermaal de religieuze toon, toen de rooms-katholieke Máxima trouwde met de kroonprins. Máxima moest afzien van het oecumenische mengsel. Bisschop Ad van Luyn verleende haar dispensatie om door dominee Ter Linden hervormd in de echt te worden verbonden. Protestant Nederland kon ermee leven, vooral omdat het paar had aangegeven hun kinderen hervormd te zullen opvoeden.

‘God wandelt mee’

De PKN stuurde naar aanleiding van de inhuldiging een ‘droom voor de Koning’ in en zond brieven aan prinses Beatrix en de Koning, die ‘Gods zege wordt toegewenst om zijn bijzondere ambt voor ons te vervullen’, terwijl de Katholieken in Nederland twee speciale missen voor het koningspaar planden. In een van die missen, in een afgeladen Nicolaas-basiliek in Amsterdam werden de dag voor de inhuldiging de felicitaties van paus Franciscus aan het aanstaande koningspaar voorgelezen door bisschop Jos Punt. “Ik bid om zegen voor hen beiden”, citeerde bisschop Punt de paus, die het aanstaande koningspaar al zijn oprechte gelukwensen stuurde. “Zegen voor hen, hun gezin en het hele Nederlandse volk.” In de Sint-Nicolaasbasiliek, tegenover het Centraal Station, nodigde de bisschop van Haarlem-Amsterdam gelovigen en prominenten uit voor een koninklijke eucharistieviering. Als bisschop van de stad waar de inhuldiging plaats zou vinden, preekte hij over verdraagzaamheid tussen alle

culturen en geloven. “De koninklijke weg”, zoals hij dit omschreef als een rol van de toekomstige koning. In de voorbeden noemde de bisschop prins Friso. De kerk bad met hem mee dat de nieuwe koning bij zijn werk door velen wordt gesteund. Ook prins Claus werd niet vergeten evenals koningin Beatrix, “dat haar nog vele jaren mogen resten.” Koningin Beatrix noemde Christus in een van haar kersttoespraken ooit ‘koning van hemel en aarde.’ Het Koninklijk Huis werd in de katholieke hoogmis vertegenwoordigd door Martine van Loon-Labouchère, grootmeesteres van koningin Beatrix, ceremoniemeester, Wim Cosijn en stalmeester Bert Wassenaar. De katholieken vormen veruit de grootste groep gelovigen in Nederland. “Op papier, dan”, zei oud-kardinaal Simonis realistisch. “Heeft de jeugd nog andere idealen dan geld en goederen? Hopelijk kan het aanstaande koningspaar iets betekenen tegen het individualisme.” Prinses Máxima liet de week voor de inhuldiging nog weten dat zij katholiek wil blijven. Nog niet zo lang geleden zou dat voor het protestante koningshuis en zelfs het Nederlands staatsbestel dus een groot probleem geweest zijn – nu niet meer. Kardinaal Wim Eijk: “Het Huis van Oranje is een belangrijk symbool voor ons land. De meeste Nederlanders zijn Oranjegezind.” De religieuze kantjes zijn er wel grotendeels van af, maar “God wandelt mee bij iedere stap van de koning” aldus de kardinaal. Bron: De Telegraaf

A True Story

This unique perspective on the Holocaust is the story of a Dutch boy who grew up during the Nazi occupation of the Netherlands. During the war, he scrounged for food to help his family, and the 8 Jews they were hiding, stay alive.

Available from Amazon

June 3, 2013


de krant 19

Juni 2013

Aal

D

e zware, onmiskenbaar gepensioneerde man in de wat te nauwe regenjas, die helemaal alleen aan de tap van het kleine Amsterdamse café stond, zei tegen de kastelein: “Gisteren, hè. Ik loop op de Albert Cuyp en daar zie ik mooie stoofaal liggen. Nou is m’n vrouw dol op stoofaal. Ik niet zo erg, al blief ik het wel, dus ik koop een kilo stoofaal. Die koopman doet ‘t in zo’n hangzak en ik wandel er mee naar huis. Ik pak m’n sleutels om de deur open te doen en ik zet die hangzak met stoofaal even op het stoepetje. Ik loop naar boven, ik ga zitten en ik zeg: ‘Weet je wat ik meegebracht heb? Stoofaal.’ Nou, mijn vrouw blij hè? Ze zegt: ‘Waar heb je die stoofaal neergezet?’ En ineens denk ik: ‘Hè, de stoofaal staat nog buiten op het stoepetje.’ Ik nog geen erg. Ik ga de trap af, ik doe de deur open en wat dacht je? Weg stoofaal.”

Simon Carmiggelt

loop op de Albert Cuyp en daar zie ik mooie stoofaal liggen. Nou is m’n vrouw verzot op stoofaal, ik niet zó, maar ik eet er graag van mee, dus ik koop een kilo stoofaal. Die koopman doet ‘t in zo’n plastic hangzak en ik wandel ermee naar huis. Ik pak m’n sleutels uit mijn broekzak om de deur open te doen en ik zet de zak met dat kilo stoofaal eventjes op het stoepetje. Ik ga naar boven en ik vergeet de stoofaal. Maar mijn vrouw zegt, toen ik zei dat ik stoofaal had meegebracht: “Waar heb je die stoofaal dan gezet?” Toen schoot het me te binnen. Ik naar beneden. En wat dacht je? Weg stoofaal. Nou, tante Mien zegt: ‘Wie doet nou zoiets?’ En terwijl ze dat zegt komt m’n zwager an. ‘Wat is hier aan de hand?’ zegt me zwager. En ik zeg: ‘Ik loop vanmorgen op de Albert Cuyp en ik zie mooie stoofaal liggen. Nou is Ali gek op stoofaal, ik niet zo erg...”’ “Ik moet even naar het privaat,” zei de kastelein, zwaar hijgend nu, en

Albert Cuypmarkt, Amsterdam

hij verdween achter een deur. Een beetje onthand bleef de man staan. Hij keek naar mij en zei: “ ‘t Is wat.” “Nou,” zei ik. De deur ging open en een zeer bejaarde stamgast schuifelde binnen. Toen hij ons recht hartelijk ‘goede morgen’ had toegewenst en de tap had bereikt, zei de dikke man:

“Gisteren, hè. Ik loop op de Albert Cuyp en ik zie mooie stoofaal liggen. Nou is mijn vrouw gek op stoofaal, ik niet zo erg...” De kastelein die was teruggekeerd, greep onbeheerst de jenevernes en schonk zichzelf in. Een dubbele.

Hij maakte het handgebaar van iemand die de onweerstaanbare pointe van een ijzersterke mop uitserveert. “Gestolen!” riep hij. “Een kilo stoofaal. Wie steelt er nou een kilo stoofaal?” De oude kastelein was niet ontroostbaar. “‘Tja...” zei hij alleen, zeer schor. “Maar nou sta ik daar beteuterd voor m’n eigen deur,” vervolgde de man. “En daar komt mijn buurman aan met z’n hond. Zo’n gele hond heeft-ie. Die laat hij vaak uit. Hij kijkt me aan en hij vraagt: ‘Is er wat, buurman?’ Omdat ik zo beteuterd keek, hè? Toen zeg ik: ‘Ja, ik loop vanmorgen op de Albert Cuyp en daar zie ik mooie stoofaal liggen. Nou is mijn vrouw dol op stoofaal, ik niet zo erg, al blief ik het wel, dus ik koop een kilo stoofaal. Die koopman doet ‘t in zo’n hangzak en ik wandel er mee naar huis. Ik pak m’n sleutels om de deur te openen en ik zet die hangzak met stoofaal even op het stoepetje. Ik loop naar boven, ik ga zitten en ik zeg tegen m’n vrouw: “Weet je wat ik voor je meegebracht heb? Een kilo stoofaal.” Nou, mijn vrouw blij natuurlijk. Ze vraagt: “Heb je die stoofaal al in de keuken gezet?” En ineens schiet me te binnen: “Hè, die hangzak met stoofaal staat nog buiten op ‘t stoepetje.” Ik nog geen erg. Ik ga in goed vertrouwen de trap af, ik doe de deur open en wat dacht je? Weg stoofaal!’ Toen zegt m’n buurman: ‘Wat ‘n rotzooi is het toch in Amsterdam. En als je ‘n agent nodig hebt, dan zie je ‘m niet.’ Maar...” De kastelein hijgde een beetje en begon met een theedoek zijn gezicht en zijn hals te betten. Onverstoorbaar ging de man voort: “Maar terwijl ik daar met m’n buurman sta, komt er een vrouw aan die ook d’r hond uitliet. Zo’n klein zwart hondje, al oud. Ze woont om de hoek bij mij, op een tweede etage, vroeger met d’r dochter, maar die is nou getrouwd. Tante Mien wordt ze genoemd. M’n buurman zegt tegen haar: ‘Ook wat moois. Ze hebben hem een zak met een kilo stoofaal afgepakt op klaarlichte dag.’ Toen zeg ik: ‘Nee, afgepakt niet. Kijk tante Mien, ‘t zit zo. Ik June 3, 2013


20 de krant

Juni 2013

Rommel

I

k neem u opnieuw mee, nu naar het Amsterdam van begin jaren zeventig, de periode waarin ik het ‘tweedehandscircuit’ ontdekte. Mogelijk had de welvaart toen al het punt van verzadiging bereikt. Met als gevolg dat nog goeie spullen, als ‘grof vuil’ op de stoep werden gezet. Handelaren, zeg maar de voddenman van vroeger, verdienden er een boterham aan. Maar ook zij die met een kleine beurs moesten rondkomen, struinden de avond voordat ‘s morgens de vuilniswagen langskwam, de trottoirs af. Voor sommigen werd het een sport om onderling wensen uit te wisselen: ‘Zoek jij een fietstas, een hamer en een zaag? Wij kunnen wel een koekenpan en een bijzettafeltje gebruiken.’

Paula Lampe The Netherlands Als je maar geduld had, vond je alles. Maar de echte juweeltjes vond je in de betere buurt. Achter het Concertgebouw of op de Apollolaan. Zo zag mijn vriendin vanuit lijn drie een met wijnrode stof beklede chaise longue op de Ceintuurbaan bij het vuil staan. En hoewel ze op weg was naar een vergadering, kon ze het niet laten om uit te stappen. Maar hoe vervoer je een canapé in een tijd dat mobiele telefoons nog niet bestaan? Met pijn in haar hart liet ze hem achter; hij had zó mooi in hun voorkamer gepast! Ongetwijfeld zou spoedig daarna een ander hem in zijn bakfiets laden. Scharrelaars die rond vuilnisbakken struinden werden in Amsterdam ‘morgensterren’ genoemd. Op het platteland hadden ze voor gebruikte goederen een andere vorm: de rommelmarkten en de boeldagen. Die rommelmarkten worden nog altijd goed bezocht. Nadat de dorpelingen de hele winter spullen hebben verzameld, wordt de datum vastgesteld. En zodra de krokusjes hun kopjes boven de grond uitsteken, worden overal rommelmarkten aangekondigd. Jaar in jaar uit, van generatie op generatie en altijd op een zaterdagmorgen. ‘s Morgens vroeg worden spiegelkast, stofzuiger en kinderkleding rond de kerk of op het dorpsplein tentoongespreid. De opbrengst gaat naar de reparatie van de kerkklok of nieuwe

trombones voor de fanfare. En gezellig dat het er is! Met wat goed geluk een zonnetje er bij. Potten, pannen, een strijkbout, een kaarsenstandaard, hoeden, petten en damescorseletten liggen voor vijfentwintig cent of een gulden op lange houten tafels of gewoon op het gras op een nieuwe eigenaar te wachten. Naast een bijbel en een boek over de binnenlanden van Ecuador, stekjes voor de tuin in bloempotjes en sieraden in glazen potten. In vergelijking met de Noord Amerikaanse versie zoals de garage sales, church sales dan wel de fleamarkets, geef ik de toch voorkeur aan ‘onze’ dorpse variant. Is het vanwege de intieme sfeer, het kleinschalige? Ik kan mijn vinger er niet opleggen. Bezoekers komen van heinde en verre en leuk is dat je er altijd bekenden treft. ‘Jij ook hier? Is je zoon al afgestudeerd? En zitten jullie nog midden in de verbouwing?’ En nadat je koffie met zelfgebakken cake of soep bij een van de stands hebt gehaald, wissel je, zittend op een oude grafsteen, nieuwtjes uit. Na afloop fiets je vrolijk met uitpuilende fietstassen naar huis, waar het inspecteren van je ‘koopjes’ in alle rust plaats kan vinden. Natuurlijk is er een naadje los in die Kasjmieren trui en zit er een barst in de Wedgwood schaal. Maar niet getreurd. Je geld was in ieder geval nuttig besteed aan het goede doel. Naast rommelmarkten waren er, eveneens in de jaren zeventig, nog de ‘boeldagen’. Stopte een boer ermee, dan kwam zijn hele boerenbeslag onder de hamer. Een gebeurtenis die aan buurtgenoten niet ongemerkt voorbijging. Een zeis, melkemmers maar ook een droogrek werden tijdens zo’n openbare verkoping, per opbod verkocht. Bij de ingang ontvingen potentiële bieders een nummer. Ondertussen ontstond op de deel een gezellige drukte. Roestig gereedschap, wagenwielen en weckflessen stonden aan de zijkant opgesteld. Bij een kraam met dampende pannen op butagas waren warme worsten en kadetjes met kaas en ham verkrijgbaar. Een kastelein achter zijn buffet schonk ranja en koffie. Alcohol mocht niet geserveerd worden. In het midden rijen klapstoeltjes. Een hooivork werd gewogen en weer teruggezet. Een melkbus aan één oor om zijn

Boeken van Paula Lampe Gedeelde kinderen. Co-ouderschap als keuze (Ambo, 1998, 2e druk 2003) Alleen nog opvraagbaar per PDF bestand op schrijfenblijf@ziggo.nl

Het Moeder Teresasyndroom. Het persoonlijke motief in de hulpverlening (Boom Lemma, 2002, 2e druk 2003)

Hulpverleners in een multiculturele samenleving. Verhalen en interviews (Boom Lemma, 2004)

Engelen des doods. Seriemoordenaars in de gezondheidszorg (Karakter Uitgevers, 2007)

Eenzaamheid begrepen. Over armoede en rijkdom van het zelf (Boom Lemma, 2009)

Informatie over alle boeken te vinden op Internet. June 3, 2013

Op de rommelmarkt (Foto: Paula Lampe)

as gedraaid. Buiten in de wei hees een man in overall zich op een tractor, morrelde wat aan de knoppen en trapte met zijn klompen op de pedalen. Weglopend draaide hij zich nog eenmaal om, alsof hij twijfelde. Eerst werd de inboedel geveild. Achter een tafel vooraan hield een notaris de boel goed in de gaten. De assistent-veilingmeester hees één van vier keukenstoelen op het platform met de woorden: ‘Na één likje verf, weer zo goed als nieuw.’ Nummers gingen omhoog, hier een hoofdknik, daar een opgestoken wijsvinger of slechts een knipoog, niets ontging de veilingmeester. ‘Niemand meer dan 80 gulden? Wie verhoogt dat bod tot negentig? Eenmaal, andermaal... verkocht.’ Waarna de hamer met een klap op de katheder belandde. Later kon er in de wei op de ploegen, eggen en zaaimachines geboden worden. Tot slot verplaatste de menigte zich naar de stallen. Koeienstaarten werden opgetild, paarden hun tanden ontbloot. Na afloop afrekenen bij de notaris, handen schudden en tevreden op naar moeder de vrouw. In diezelfde periode schoten ook tweedehandswinkels als paddenstoelen uit de grond. Je kocht er een spijkerbroek voor twee gulden of een zwart-wit televisie voor een joetje. Maar nog steeds kan je er goed terecht. Al moet je vandaag de dag vanzelf wel euro’s meebrengen. Zwangere vrouwen halen er hun eerste kinderwagen en poetsen die thuis op tot hij glimt. Reden tot tevredenheid, want ze heeft zeker driehonderd euro’s uitgespaard. Ook zijn er stofzuigers, bedden en bureaus te vinden Een kinderjasje naaien? Betaal drie euro’s voor een prima winterjas en gebruik de binnenzijde. Ook het Leger des Heils heeft verkooppunten waar je bij binnenkomst door een vrijwilliger wordt begroet. ‘Meid, ga lekker even zitten dan schenk ik een “bakkie” voor je in... Melk? Suiker?’ Voor je het weet ben je druk verwikkeld in een gesprek met Ome Joop, die hier dagelijks even aanwipt. Op den duur verschenen ook de ‘kringloopwinkels’. Net als op de rommelmarkten, bij boeldagen, en in tweedehandswinkels is hier goed te zien in welk een weggooimaatschappij wij leven. Voor pakweg vijfenzeventig euro heb je er een goede, nagekeken wasmachine, mét drie maanden garantie. Hier is een klant nog koning. De bezorging schijnt door ‘taakgestraften’ te gebeuren. Dus daar moet je mee uitkijken. Niettemin wordt beleefd geïnformeerd wanneer

ze de bestelling kunnen afleveren. Dit in tegenstelling tot de in een ‘witgoedwinkel’ gekochte wasmachine, vijfhonderd euro duurder, waarvan de leverancier alleen op dinsdagmiddagen bezorgt tussen 13.00 en 17.00 uur. Daarvoor moet je dan een vrije middag nemen. Onze wasmachine uit de kringloop voldeed ruim zes jaar prima Voor tweedehands fietsen, mutsen, Indiase kruiden en handlezen bezoeken Nederlanders graag de zogenoemde ‘zwarte markten’ in in het weekend leegstaande bloemenveilinghallen, bijvoorbeeld in Beverwijk, Utrecht en Eelde. Op de oorspronkelijke ‘zwarte markt’ vonden vroeger illegale en financiële transacties plaats, in het bijzonder de in- en verkoop van wapens of het omwisselen van buitenlandse valuta. Tegenwoordig zal je er niet gauw meer een pistool aantreffen. Al zullen er wel ‘fake’ merken worden verkocht, zoals parfum. Maar dat zie je ook op de Amsterdamse Albert Cuypmarkt. Hoewel nu overal de tweedehandsverkoop terugloopt door het aanbod op Internet, kopen Jan en Alleman hier nog steeds bestek, linnengoed en oude radio’s. Incognito handelaren, maar ook particulieren die oma’s nachtkastje, fotolijstjes en koffiezetapparaat kwijt willen nadat na overlijden haar huis moest worden ontruimd.

Van alles te koop (Foto: Paula Lampe)

Als laatste een originele uitvinding, de zogeheten ‘kofferbak verkopen’. Op een willekeurig parkeerterrein komen mensen samen en openen (het woord zegt het al...) de laadruimte van hun auto. Lampen, asbakken en gordijnen met de houten ringen er nog aan. Dus... scharrelen maar! Inmiddels is het tweedehandscircuit een onmisbare schakel in de detailhandel (als je het zo mag noemen tenminste). Want die zogenaamde ‘rommel’ komt ons goed van pas bij de huidige economische achteruitgang. Of het is gewoon omdat je je geld liever op de bank zet, als een appeltje voor de dorst.


de krant 21

Juni 2013

NAAR HET LICHT (deel 2) Een herinnering aan mijn moeder

I

k kan mij nog goed een bezoek herinneren in 1980. Mijn moeder was heel erg veranderd. Haar antwoorden waren heel vaag, en haar gedachten waren heel ver weg. Ik zat bij haar in de keuken, ze schonk de koffie in en vroeg: “suiker en melk?” Det verbaasde mij, want zij wist al jaren, dat ik nooit melk in de koffie deed. “Nee Ma, alleen suiker, dank je”.

Michael van der Boon Hidden Valley Lake, California Even later zette ze de de koffie voor mijn neus, met suiker en melk. Toen ze mijn perplexte gezicht zag, vroeg ze: “Is er iets niet goed?” “Sorry Ma, ik gebruik alleen maar suiker in de koffïe.” “Oh,sorry, ik zal je even een andere inschenken.” Terwijl ze weer een koffie voor mij stond in te schenken bij het aanrecht in de keuken, riep ze naar me: “Suiker en melk, schat?” Toen opeens greep het mij aan, ik ga mijn moedertje verliezen aan Alzheimer. Mijn zuster Ronnie heeft mijn moeder moeten helpen, om door de laatste zes jaar van haar ziekte te komen. Mijn vader was er natuurlijk ook, maar het is erg moeilijk, als man, om je vrouw te moeten wassen en verschonen, douchen enzovoort. Ronnie hield mij op de hoogte per telefoon, en er begonnen kleine dingen te gebeuren. Ma stopte met boeken en tijdschriften lezen, iets wat zij altijd graag deed. Zij begon er op aan te dringen, dat mijn vader zijn dag zo indeelde, dat zij nooit alleen zou zijn. Onbegrijpelijke episodes van verwardheid deden zich steeds vaker voor. Ma reageerde daarop met ongeloof en boosheid, alsof het altijd de schuld was van een ander. Zij verstopte dingen door het hele huis, zoals repen chocolade onder haar matras, zonder reden of aanleiding. Mijn zuster vroeg mijn ouders nog wel eens over voor het eten en de volgende morgen wist mijn moeder niet eens, dat ze bij haar geweest was. Uiteindelijk werd het onmogelijk voor mijn vader om zijn gedachten af te wenden van de totale verwoestingvan mijn moeders verstand. Soms deed zij opeens het licht aan in de slaapkamer, in het midden van de nacht en zei tegen mijn vader: "Wat doe jij hier, wie ben jij?” Mijn vader nam haar mee naar de dokter, en de uitslag verminderde niet de schok en de gedachten aan het uiteindelijke gevolg, toen hij het woord ‘Alzheimer’ hoorde. Mijn vader en de dokter besloten om het niet aan haar te vertellen, het zou geen verschil hebben gemaakt. Zij was al heel ver voorbij een zelfs tijdelijk begrip van haar situatie. Mijn vader probeerde om meestal geduldig en liefdevol te zijn tegenover haar, maar op een keer, na een erg stressvolle gebeurtenis, kon hij zich niet meer beheersen, en zei: "Wat is het met jou, ben je soms stom?” Terwijl hij het over de telefoon uitlegde aan mij, zei hij: “Ik voelde mij zo rot, de minuut dat het mijn mond uitkwam”.

Ik ben erg dankbaar, dat ik geen getuige hebt hoeven zijn van de vernietiging van mijn lieve moeder. Ze werd incontinent, verloor alle zelfbeheersing over haar lichaam, was er onbewust van, ze wist gewoon niet wat er gebeurde. Ze was een knappe vrouw geweest. Ze was altijd erg precies op hoe zij er uit zag, zichzelf respecterend. Mijn vader zei, dat om haar zo te zien staan onder de douche, verloren, mager, schaamte in haar ogen, zachtjes huilend, maar met geen idee wat er gaande was, meer was dan hij kon dragen. “Het is zo'n decadente ziekte, ik denk, dat als zij geweten had wat er met haar aan de hand was, dat zij zo niet had willen leven” zei hij. Ik ben blij, dat zij het nooit geweten heeft, dat is meer dan een mens kan verwerken. Ronnie heeft haar een lange tijd goed verzorgd, ik ben haar daar eeuwig dankbaar voor, het was een hele moeilijke situatie. Pa kon op het laatst niet anders, dan haar in een verpleeginrichting doen bij hem in de buurt, zodat ze toch ten minste de weekends thuis kon zijn. Als ik haar belde vanuit California, realiseerde ik, dat ik haar al verloren had, ze wist niet eens, wie ik was. Toen zij overleed, was ik blij. Het klinkt misschien erg om dat te zeggen, maar ik was blij dat zij verlost was van die degraderende ziekte. Maar even zo goed was het een schok, toen mijn vader belde, en mij vertelde, dat zij was overleden. Ik stapte gelijk ‘s morgens in het vliegtuig naar Ottawa. Mijn vrouw Ingrid bleef achter om voor de zaak te zorgen, dat kon niet anders. Er is nooit een begrafenis geweest, waar ik zo tegen op zag, als deze, behalve misschien later die van mijn vader. Ik ga al niet graag naar zo iets, omdat ik nogal gauw emotioneel wordt, maar dit was zo enorm, dat ik het haast niet aandurfde. Terwijl ik van San Francisco naar Toronto vloog, steeds dichter naar dat moeilijke moment toe, vond ik troost in iets, wat ik normaal zelden gebruik, want het helpt toch niet, en dat is de ene borrel na de ander. Toen ik in Toronto een uur moest wachten op mijn verbinding naar Ottawa, heb ik heel wat koffie gedronken, om nuchter te worden. De dag na mijn aankomst, was er

Zomeravond aan het Twiske

Zomeravond Ik lig al in bed, maar de zon is nog op en de merel is zó hard aan ‘t fluiten! Ik lig al in bed met de beer en de pop en verder is iedereen buiten. De radio speelt in de kamer benee of is het hiernaast bij de bakker? Nou hoor ik een kraan. O, ze zetten weer thee en ik ben nog zo vreselijk wakker. Ik lig al in bed en ik mag er niet uit, want de klok heeft al zeven geslagen. Ik wil een stuk koek en een halve beschuit, maar ik durf er niet meer om te vragen. Ik lig al in bed en ik speel met mijn teen en de zon is nog altijd aan ‘t schijnen. En ik vind het gemeen dat ik nou alleen in mijn bed lig, met dichte gordijnen. Annie M.G. Schmidt een wake, twee dagen lang. Ik kan mij niet herinneren, dat ik het gebouw waar die gehouden werd binnen liep, alsof ik in een trance was. Kon het zijn dat dit mijn moeder was, mijn lieveling, waar ik op neer keek, daar in die kist? Ze zag er zo vredig uit, haar gezicht ontspannen, zonder de pijnlijke uitdrukking, die ze de laatste paar jaar had. Haar handen waren uitgemergeld, de huid zo dun als vloeipapier. Terwijl ik daar stond wilde ik huilen, maar ik kon gewoon niet, ik weet niet waarom, zelfs nu niet. Misschien was het de schok, ik schaamde mij een beetje. Later in de chapel, gedurende de

eulogie, met haar favoriete hymns zachtjes spelend, kwam het onherroepelijke van dit gebeuren opeens over mij heen en kon ik mijzelf heel even niet meer beheersen. De menigte volgde ons naar de begraafplaats, en terwijl haar kist in de muur werd geduwd, wist ik dat zij in een betere plaats was. Ze was het licht tegemoet gegaan, naar een plek waar ik hoop haar nog eens te ontmoeten. Voordat de opening in de muur afgesloten werd riep één van de achterkleinkinderen: “Bye Nanna, love you!”. Al de kinderen noemde haar zo, voor mij was ze mijn moeder, mijn heldin!

WHY BOOK ON-LINE? LET US DO THE WORK! -We have access to air fares that are OFTEN BETTER than you can get on the Internet - Let us do the searching, we can FIND MORE than just what’s available on-line - We inform you completely: no hidden costs or small print, RISK FREE

Our experienced travel advisors work with you to plan the trip that fits your requirements. We provide any or all of: - flights - transportation (car rental, rail passes) - lodging - tours and event tickets - insurance We can arrange your complete travel package!

Give us a try, no charge for a FREE quote!

Call us BEFORE you pay too much! a subsidiary of

holland approach, inc. Murray Hill International Inc. www.globaltravelsolutions.com

GROUP TRAVEL: we have been involved in arranging group travel for over 28 years. We have worked with groups of all sizes. A few of the types of groups we have assisted: sports (many soccer groups), religious (pilgrimages), museum/art, agricultural, professional and special interest (including conventions), corporate. Our customers greatly appreciate our Groups on the Web feature, which allows you to see the booking and travel status of your group(s) on the web.

We speak Dutch - Wij spreken Nederlands Europcar Car Rentals

Now available at 33 locations in Holland

Check our low prices!

88 E. Main Street, Suite 342, MENDHAM, NJ 07945 Tel: 973-543-7070 Toll Free outside NJ: 800-776-4655 E-mail: travel@mhinet.com June 3, 2013


22 de krant

Juni 2013

OP DE KOFFIE

met de Krant

IEDERE DINSDAG, 12.30 uur:

WASHINGTON: Seattle, Northgate Mall tegenover Starbucks

Maandag 3 juni, 10.30 uur:

CALIFORNIA: Santa Rosa, St. Luke’s Lutheran Church, 905 Mendocino Ave.

Dinsdag 4 juni, 10.00 uur: ALBERTA: Lethbridge, Park Place

Verzoek aan de deelnemers aan de koffieclubs Vorige maand vroegen wij deelnemers aan koffieclubs een teken van leven te geven. Wij ontvingen er slechts drie, uit Winnipeg, Kelowna en Langley. Ook heb ik recent nog contact gehad met Santa Rosa, Qualicum Beach, Kemptville en Penticton. Als u wilt dat uw Koffieclub in De Krant en op de Website in de toekomst ook nog vermeld wordt, verzoek ik u iemand even contact met ons te laten opnemen, zodat uw lokatie bij de opschoningsactie niet verdwijnt!

LEKKER ETEN

... IS EEN STUK VAN JE LEVEN!

Woensdag 5 juni, 11.00 uur:

FLORIDA: Jacksonville, Avenues Mall (contact: 904-246-7472).

door Annemieke Hengeveld

Maandag 10 juni, 10.00 uur:

Mokka-chocolade-parfait

Dinsdag 11 juni, 10.00 uur:

Margrietha Schnitzler uit Ontario stuurde me een aantal recepten waar chocolade in is verwerkt en alleen al bij het lezen liep me het water in de mond. Chocolade is ook nog eens goed voor je, vooral bittere chocolade. Raar eigenlijk dat wij dat soms bittere chocolade noemen, want er is niets bitters aan. Pure chocolade komt het dichtst bij de waarheid. Het was moeilijk om een keuze te maken uit de zes recepten die Margrietha me stuurde, maar voor de komende zomer is dit alvast een decadente topper: Mokka-chocolade-parfait.

BRITISH COLUMBIA: Abbotsford, City Blends 2655 Clearbrook Rd. / Mission, A&W Lougheed Hwy BRITISH COLUMBIA: South Surrey, Semiahmoo Shopping Centre.

Woensdag 12 juni:

10.00 - NEW YORK: Garden City, Roosevelt Field (op het terras bij ‘The Grill’ 10.30 - CALIFORNIA: Gilroy, Premium Outlets Bldg C, at Erik’s Deli.

Maandag 17 juni, 10.00 uur:

BRITISH COLUMBIA: North Surrey, Surrey Central City Shopping Centre, 10153 King George Hwy. in front of Opa

Dinsdag 18 juni, 19.30 uur (7.30 p.m.!):

BRITISH COLUMBIA: New Westminster, White Spot in the Royal City Centre Mall.

Woensdag 19 juni: 10.00 uur:

ALBERTA: Edmonton, Londonderry Mall / Lethbridge, Park Place / Medicine Hat, Medicine Hat Mall. BRITISH COLUMBIA: Kamloops, contact Rita Dykstra 250-374-9486 / Kelowna, Capri Mall / Langley, Willowbrook Shopping Centre / Nanaimo, Woodgrove Mall / Penticton, Cherry Lane Shopping Centre / West Vancouver, Park Royal South Mall. CALIFORNIA: Fresno, Fashion Fair Mall / Laguna Hills, The Coffee Bean in Laguna Hills Mall / Newark, 2nd floor Starbucks in Newpark Mall / Riverside, By the Galleria at Tyler, off hwy 91 / Thousand Oaks, Oaks Mall. IDAHO: Boise, Town Square Mall. MANITOBA: Winnipeg, Kildonan Place Mall. NEW JERSEY: Cherry Hill, Cherry Hill Mall. NEW YORK: Rochester (Henrietta), Market Place Mall. NEVADA: Las Vegas, The Food Court at Palms Hotel and Casino. ONTARIO: Barrie, Georgian Mall / Kemptville, Five Star Restaurant 2600 Hwy #43 / Kingston, Cataraqui Town Centre / St. Catherines, Pen Centre.

10.30 uur:

Aangezien ik toch achter de computer zat, besloot ik eens te googlen wat ‘parfait’ nu eigenlijk betekent. Bij ‘parfait’ denk je aan ‘perfect’ maar klopt dat wel? Het blijkt dat ‘parfait’ in dit geval betekent dat je ijs maakt zonder er steeds in te hoeven roeren zoals bij het maken van roomijs het geval is. Lazy people ice cream dus!

Ingrediënten voor circa 10 personen • • • • • •

6 eierdooiers 125 gram kristalsuiker snufje gemberpoeder 1 eetlepel oploskoffie 200 gram pure of melkchocolade, in stukjes halve liter slagroom, lobbig geklopt, dus niet helemaal stijfgeslagen

Bereiding Klop de eierdooiers los met de suiker en gemberpoeder. Meng de oploskoffie met 3 eetlepels heet water en schenk dit bij het eierdooiermengsel.

ALBERTA: Calgary, Chinook Centre.

Zet de kom op een pan met heet water en klop het mengsel dik en romig tot het aan de lepel blijft hangen.

BRITISH COLUMBIA: Qualicum Beach, Upstairs at Quality Foods / Victoria, Hillside Mall CALIFORNIA: San Francisco, Stonestown Galleria, downstairs of Nordstrom.

Smelt de chocolade in een kom boven een pan met heet water en schenk dit bij het eierdooiermengsel.

11.00 uur:

Donderdag 20 juni, 10.00 uur:

Laat het afkoelen terwijl u blijft roeren en spatel de slagroom erdoor. Schenk de parfait in 10 vormpjes of een grote vorm en laat ze in circa 6 uur bevriezen.

Vrijdag 21 juni, 10.30 uur:

Dompel de vormpjes even in lauwwarm water en stort ze op bordjes die een aantal uren in de koelkast koud hebben staan worden.

SASKATCHEWAN: Regina, Victoria Square Mall. BRITISH COLUMBIA: Salt Spring Island, contact Anke @ 250-537-1270, ankes@shaw.ca. BRITISH COLUMBIA: Courtenay, Serious Coffee, Cliffe Avenue.

Dinsdag 25 juni, 10.30 uur:

FLORIDA: Sanford, Seminole Towne Center Mall, entrance food crt west side

Woensdag 26 juni, 11.00 uur:

OHIO: Beavercreek, Fairfield Commons Mall. FLORIDA: Palm Harbor, opgeschort tot de herfst, als je toch bij elkaar wil komen, neem contact op met: Loek Zwart (727) 266-4587 KOM OP DE KOFFIE MET DE KRANT GEZELLIG!

De Rechter

June 3, 2013

Tip: Zogenaamde siliconenvormpjes lenen zich uitstekend voor dit gerecht. Een grote vorm of een aantal kleinere. Je hoeft dan niet bang te zijn dat de parfait niet heelhuids uit de vorm komt. EET SMAKELIJK! Stuurt u uw Nederlandse gerechten met Noord-Amerikaanse ingrediënten naar: hengdou.ann@gmail.com of naar de Krant in Oroville of Penticton ter attentie van Annemieke Hengeveld

Jesse van Muylwijck


de krant 23

Juni 2013

Dossier: Toespraak Koning Willem-Alexander Op deze pagina leest u de volledige rede die Koning Willem-Alexander op 30 april uitsprak in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, bij zijn inhuldiging. Redactie Leden van de Staten-Generaal, Vandaag ben ik naar uw Verenigde Vergadering gekomen om als uw Koning te worden beëdigd en ingehuldigd. Als gekozen volksvertegenwoordigers bent u daartoe hier, in de hoofdstad, bijeen. Dit symboliseert onze constitutionele verhoudingen. In de loop van twee eeuwen is het Nederlandse Koningschap onlosmakelijk verbonden geraakt met de parlementaire democratie. Deze inhuldiging en de eed die ik straks afleg, bevestigen dat verbond, dat is verankerd in het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet. Democratie is gestoeld op wederkerig vertrouwen. Vertrouwen van burgers in hun overheid. Een overheid die zich aan het recht gebonden weet en perspectieven biedt. Maar ook vertrouwen van de overheid in haar burgers. Burgers die zich medeverantwoordelijk weten voor het algemeen belang en opkomen voor elkaar. Alle publieke ambtsdragers, of ze nu gekozen zijn, benoemd of aangewezen, hebben aan dat vertrouwen hun bijdrage te leveren. Zó wordt de democratie onderhouden. "In het winnen van wederkerig vertrouwen ligt een voortdurende opgave, in het klein en in het groot." Dat zei mijn moeder in haar laatste kersttoespraak als Koningin. Drieëndertig jaar lang heeft zij vertrouwen gegeven en het haar gegeven vertrouwen niet beschaamd. Dat is de basis van haar gezag. Zij stond voor de waarden die in de Grondwet zijn verankerd en waaraan zij zich op 30 april 1980 plechtig had verbonden. Zij gaf daaraan uiting als zij dat nodig vond. Want het feit dat de Koning geen politieke verantwoordelijkheid heeft, betekent niet dat hij geen eigen verantwoordelijkheid draagt. Anders zou de eed, die ook ik zo dadelijk in deze Verenigde Vergadering zal afleggen, betekenisloos zijn. Lieve Moeder, U was Koningin in het volle bewustzijn van de verantwoordelijkheden die daarmee verbonden zijn. De plichten van uw ambt was u volkomen toegewijd. Maar u was ook dochter, echtgenote, hoofd van de familie en moeder. Aan elk van die verantwoordelijkheden wilde u eveneens ten volle recht doen. Dat leidde soms tot innerlijke spanningen. Maar u wist uw vele plichten bijeen te brengen in een bezield verband. Op u werd nooit vergeefs een beroep gedaan. Ook in dagen van persoonlijke droefheid was u op de meest liefdevolle wijze een betrouwbare steun voor ons allemaal. Geholpen door mijn vader heeft u als Koningin uw eigen stijl ontwikkeld. Vluchtige populariteit was niet het kompas waarop u reisde. U hield een stabiele en zuivere koers aan omdat u wist in een lange traditie te staan. Rustig te midden van de woelige baren. Ik treed in uw voetsporen. Van mijn ambt heb ik een helder beeld. 'Wat

Koning Willem-Alexander tijdens de inhuldigingsplechtigheid (Foto: RVD)

de toekomst brengen moge', weet geen mens. Maar waarheen het pad ook leidt en hoe ver het ook voert, uw wijsheid en uw warmte draag ik met mij mee. Ik weet dat ik de gevoelens van velen in Nederland en de Caraïbische delen van ons Koninkrijk vertolk als ik zeg: dank u voor de vele mooie jaren waarin wij u als onze Koningin mochten hebben! Iedere Koning geeft een eigen invulling aan het ambt. Hij is een andere persoon, in een andere tijd. Het Koningschap is niet statisch. Binnen onze staatsrechtelijke regels heeft het zich steeds kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Die ruimte hebben ministers en Staten-Generaal de Koning ook geboden. Tegelijkertijd is het Koningschap een symbool van continuïteit en gezamenlijkheid. Het is een directe verbinding met ons staatkundig verleden, het tapijt van onze geschiedenis waaraan ook wij vandaag gemeenschappelijk verder weven. In de geschiedenis vinden we de verankering van de waarden die we delen. Eén van die waarden betreft de dienende rol van de Koning. De Koning bekleedt zijn ambt ten dienste van de gemeenschap. Dat diepgewortelde besef werd al in 1581 door de StatenGeneraal vastgelegd in het Plakkaat van Verlatinghe, de geboorteacte van wat later Nederland is geworden. Ik treed aan in een periode dat velen in het Koninkrijk zich kwetsbaar en onzeker voelen. Kwetsbaar in hun werk of in hun gezondheid. Onzeker over hun inkomen of over hun leefomgeving. Dat kinderen het beter

krijgen dan hun ouders, lijkt minder vanzelfsprekend dan vroeger. Ieder voor zich lijken we weinig greep te hebben op ontwikkelingen die ons leven beïnvloeden. Onze kracht ligt dan ook niet in afzondering, maar in samenwerking. Als familie. Als vrienden. Als bewoners van een straat of buurt. Als burgers van ons Koninkrijk. En als bewoners van deze aarde, die zich geconfronteerd zien met tal van opgaven die alleen in internationaal verband zijn op te lossen. Eenheid èn verscheidenheid. Eigenheid èn aanpassingsvermogen. Besef van de waarde van tradities èn nieuwsgierigheid naar wat de toekomst brengt. Die kenmerken hebben ons in de loop van onze geschiedenis gemaakt tot wie we zijn. De drang om grenzen te verkennen en liefst te verleggen, heeft ons vèr gebracht. Vijf bijzondere landgenoten staan daarvoor symbool. Zij vervullen hier, vandaag, een traditionele rol, maar zijn tegelijkertijd een levend bewijs van waartoe wij in staat zijn. Achter hen staan honderdduizenden anderen die zich op hun eigen manier onderscheiden. Ook hun inzet is onmisbaar. De hoop van ons land schuilt in het samenspel van al die mensen, met hun talenten, klein en groot. Vindingrijkheid, ijver en openheid zijn al eeuwenlang onze kracht. Daarmee hebben wij de wereld veel te bieden. Als Koning wil ik mensen aanmoedigen om actief gebruik te maken van de mogelijkheden die ze hebben. Hoe groot de verscheidenheid ook is, hoe verschillend onze overtuigingen en dromen ook mogen zijn, waar

onze wieg ook stond, in het Koninkrijk der Nederlanden mag iedereen zijn stem laten horen en op voet van gelijkwaardigheid méébouwen. Met trots zal ik het Koninkrijk vertegenwoordigen en helpen nieuwe kansen te ontdekken. Ik wil verbindingen leggen, verbanden signaleren en uitdragen wat ons, Nederlanders, verenigt, ook in tijden van grote vreugde en bij diep verdriet. Zo kan ik als Koning het wederkerig vertrouwen tussen burgers en hun overheid verstevigen, de democratie onderhouden en het algemeen belang dienen. Ik aanvaard dit ambt met dankbaarheid. Dankbaar voor de opvoeding die mijn ouders mij hebben gegeven en voor de ruimte die ik heb gekregen om me op dit ambt voor te bereiden. Velen hebben mij met raad en daad geholpen; hun allen zeg ik dank. Achtereenvolgende kabinetten, daarbij gesteund door de Staten-Generaal, hebben mij de mogelijkheid gegeven een eigen rol te spelen op verschillende werkterreinen. Daardoor heb ik veel kunnen doen in en voor Nederland. Dat werk heeft me bewust gemaakt van wat ik in mijn positie kan betekenen. Het heeft me ook de kans gegeven een grondig inzicht te verwerven in onderwerpen die fundamenteel zijn voor ons land, zoals een verantwoorde omgang met water. Nationale en internationale ervaringen hebben mij gevormd tot wie ik ben. Met vertrouwen durf ik tegen mezelf en tegen de wereld te zeggen: ik aanvaard dit ambt met overtuiging. Daarbij besef ik hoe intens gelukkig ik ben met de steun van mijn vrouw, Máxima. Zij is zich bewust van de persoonlijke begrenzing die haar positie soms van haar vraagt. Zij heeft ons land omarmd en is Nederlandse onder de Nederlanders geworden. Ten volle is zij bereid haar vele capaciteiten in dienst te stellen van mijn Koningschap en ons aller Koninkrijk. Leden van de Staten-Generaal, Vandaag bevestigen we tegenover elkaar onze wederkerige verantwoordelijkheden en verplichtingen. Het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet zijn ons gemeenschappelijke fundament. In goede en in minder goede jaren mogen we daarop verder bouwen in het volle vertrouwen dat we samen met opgeheven hoofd de toekomst tegemoet kunnen treden. Vanuit die overtuiging wil ik me als Koning inzetten met alle krachten die mij gegeven zijn. Ik zweer aan de volkeren van het Koninkrijk dat Ik het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet steeds zal onderhouden en handhaven. Ik zweer dat Ik de onafhankelijkheid en het grondgebied van het Koninkrijk met al Mijn vermogen zal verdedigen en bewaren; dat Ik de vrijheid en de rechten van alle Nederlanders en alle ingezetenen zal beschermen, en tot instandhouding en bevordering van de welvaart alle middelen zal aanwenden welke de wetten Mij ter beschikking stellen, zoals een goed en getrouw Koning schuldig is te doen. Zo waarlijk helpe Mij God almachtig! June 3, 2013


24 de krant

Denkend aan...

Versje van de Maand

Juni 2013

Wilhelmus van Nassouwe

Willem word wakker

Vers 11 Als een Prins opgheseten Met mijnes heyres cracht, Van den tyran vermeten Heb ick den slach verwacht, Die, by Maestricht begraven, Bevreesde mijn ghewelt; Mijn ruyters sach men draven Seer moedich door dat velt.

Willem word wakker, Willem Willem word wakker, Willem Zo klonk ‘t vannacht om één uur Aan de andere kant van de muur Het was de bange stem van de vrouw van onze linkerbuur: Toe Willem word wakker Toe Willem word wakker Wat is dat voor ‘n vreemd geluid Willem kom je bed toch uit ‘k Hoor gestommel in de gang Ik ben zo vrees’lijk bang Toe Willem word wakker Toe Willem word wakker

Vers 12 Soo het den wil des Heeren Op die tijt had gheweest, Had ick geern willen keeren Van u dit swaer tempeest: Maer de Heer van hier boven Die alle dinck regeert, Die men altijt moet loven, En heeftet niet begeert.

Daarna was ‘t een kwartier benauwend stil Maar plots klonk door de nacht een rauwe gil Toe Willem word wakker Toe Willem word wakker Ik hou ‘t niet uit Willem word wakker, Willem Willem word wakker, Willem Maar Willem gaf geen draad De buurt werd ten einde raad Men sprong uit bed en weldra klonk het door de hele straat: Toe Willem word wakker Toe Willem word wakker

Vers 13 Seer christlick was ghedreven Mijn princelick ghemoet, Stantvastich is ghebleven Mijn hert in teghenspoet, Den Heer heb ick ghebeden Van mijnes herten gront, Dat Hy mijn saeck wil reden, Mijn onschult doen oircont. Vers 14 Oorlof mijn arme schapen, Die zijt in grooten noot. U Herder sal niet slapen, Al zijt ghy nu verstroit: Tot Godt wilt u begheven, Sijn heylsaem woort neemt aen, Als vrome Christen leven, Tsal hier haest zijn ghedaen. Vers 15 Voor Godt wil ick belijden End sijner grooter macht, Dat ick tot gheenen tijden Den Coninck heb veracht: Dan dat ick Godt den Heere, Der hoochster Majesteyt, Heb moeten obedieren, In der gherechticheyt. Tekst: Marnix van Sint-Aldegonde

Van de hele trammelant Kwamen stukken in de krant Willem werd beroemd Want nu zingt heel ’t land: Toe Willem word wakker Toe Willem word wakker Toe Willem word wakker... Tekst: Pierre Wijnnobel

Quiz: Alexander 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Hoeveel pausen heetten Alexander? De hoeveelste dochter van Koning Willem-Alexander heet Alexia? Van welke plaats is Prins Alexander een deelgemeente? Welk van de volgende landen had nooit een Koning Alexander: Schotland, Macedonië, Bohemen, Servië? Welke Lex werd bekend door zijn vertolking van Tevje in de Nederlandse versie van de musical Anatevka? Welke Sandra zong vier keer voor Nederland op het Eurovisiesongfestival? Naar wie is de Egyptische plaats Alexandrië genoemd? Welk van de volgende varianten was in 2012 in Nederland het populairst als babynaam voor jongens: Alex, Sander, Xander, Alexander, Aleksei, Iskander? 9. Welk van de volgende varianten was in 2012 in Nederland het populairst als babynaam voor meisjes: Alexis, Alexia, Alexandra, Sandra, Xandra, Sandy? Antwoorden op pagina 27

Kruiswoordraadsel Horizontaal 1. Door Willem-Alexander ondernomen tocht 12. Niet graag 13. Achter 15. Nederlandse Kampioenschappen 16. Oosters bordspel 17. De eerste dag van iets 22. Stuk erfelijk materiaal 24. Schijf; Compact ____ ; Floppy ____ 27. ___hoe! 29. Sociaal-Geneeskundige Dienst 30. Schrijfvloeistof 31. Vis 33. Space Shuttle 40. Rivier in Rusland 41. Muzieknoot 42. Muzieknoot 43. Voorstellen (van wetten, moties) 47. Plaats in Utrecht Verticaal 1. Hoofddeksel (Willem-Alexander heeft er geen) 2. Engelse ontkenning 3. Historische Zuid-Amerikaan June 3, 2013

4. Nederduits-Gereformeerd 5. Lange smalle ruimte 6. Duitser 7. Veiligheidsraad 8. Meisjesnaam 9. Astronomische Eenheid 11. Lichaamsdeel 14. Meisjesnaam 16. Gemeentelijke Universiteit 18. Indiase vredesactivist; Indiase politieke dynastie 19. Naaktloper 20. Spellingstest 21. Land in Afrika 23. Landbouwwerktuig 25. Binnen 26. Saskatchewan 28. Onder Andere 34. Universiteitsbibliotheek 35. Spijskaart 36. Meer, kanaal en diverse plaatsen in Noord-Amerika 37. Vrucht 38. Kerst 39. Boom 43. Hij (informeel) 44. Maak je geen zorgen (sms/ tekst afkorting) 45. Nederlandse Spoorwegen 46. Heden

1

2

3

4

5

6

7

8

9

11

12 13

14

17

22

15 18

19

23

24

29

33

16 20

25

21

26

27

30

34

35

31

36

40

37

38

39

41 43

44

28

42 45

47 Oplossing op pagina 27

46


de krant 25

Juni 2013

Misbruik

Voor het raam door Benjamin de Regt

B

ijna net zo traditioneel als de jaarlijkse dodenherdenking van 4 mei zijn inmiddels de merkwaardige pogingen om de plechtigheden in een breder verband te trekken. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei doet daar zelf het hardst aan mee, getuige ook de jaarthema’s en meerjarenthema’s die tegenwoordig door deze club aan de herdenking van de Nederlandse doden uit de Tweede Wereldoorlog worden verbonden. ‘Ieder jaar wordt een thema gekozen dat aansluit bij het meerjarenthema “Vrijheid wereldwijd”’, staat bijvoorbeeld op de website, waarop tevens wordt benadrukt dat het jaarthema van 2013 ‘Vrijheid spreek je af’ is. ‘Het jaarthema inspireert om herdenken en vieren te verbinden aan de actualiteit’, lees ik ook.

Rob Hoogland De Telegraaf Heel lief, heel braaf, heel correct. Maar ik blijf het misbruik noemen. Verbinden aan de actualiteit: doe me een lol zeg. Ik zou emotioneel behoorlijk onderontwikkeld zijn – zeg maar zo’n beetje zoals die Marokkaanse jongens die voor de televisie-camera Osama bin Laden op de Dam tot hun held uitriepen – als ik degenen die andere doden uit andere en meer recente oorlogen willen herdenken het recht zou ontzeggen om daar op een of andere wijze gestalte aan te geven. Vooral doen, zeg ik. Ja hoor, ook als het om Duitse gesneuvelden uit de Tweede Wereldoorlog gaat, zoals voor de tweede achtereenvolgende maal in Vorden werd geprobeerd, en voor de tweede achtereenvolgende maal vergeefs. Maar zeker niet op 4 mei, en wellicht dat er, om andere redenen, nog enkele dagen minder geschikt voor zijn (Kerst, Pasen, Pinksteren, Oudjaar, Nieuwjaar, 15 augustus: de Indië-herdenking, die opvallend genoeg nooit in een breder verband wordt getrokken). Dan houd je er echter altijd nog zo’n 350 per jaar over, dus keuze zat. Die Gedanken sind frei. Daar wil ik óók even op wijzen. Het is niemand verboden om op 4 mei tussen acht en twee over acht zijn eigen gedachten te koesteren. Voor mijn part denk je aan die twee kleinkinderen van Hermann Göring, die zich uit wanhoop lieten steriliseren omdat ze per se zijn genen niet wilden verspreiden. Zolang je maar erkent dat die twee minuten stilte uit eerbied voor de Nederlandse slachtoffers van het naziregime in het leven zijn geroepen. Daar blijf je ook na 68 jaar vanaf. Te veel familieleden nog in leven, dat ten eerste. Te weinig besef van wat er tussen ’40 en ’45 is gebeurd, dat ten tweede. Kijkend naar de televise luisterde ik naar schrijver Tommy Wieringa. Of hij het zelf had bedacht, weet ik niet, ik vermoed van wel. Het leek wel alsof hij de miljoenen woorden die tot nu toe aan dit onderwerp zijn besteed in een grote pan had gegooid en de soep net zo lang had laten indikken totdat alleen dit zinnetje, door hem uitgesproken, nog over was: “Als je alles herdenkt, herdenk je niks.” Niets meer aan toe te voegen.

Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima bij de dodenherdenking op 4 mei 2013

Ik sluit mijn ogen, kan niet langer kijken, De waarheid is te hard, te bruut, te veil. De tegenstanders weten niet van wijken, Ze schoppen, duwen, trekken. Koevoet, bijl En honkbalknuppel komen neer op hoofden, De doffe klappen klinken in de straat. De vrije doorgang die zij ons beloofden Die is gesloten met een muur van haat. Ik kan nu niet naar buiten als bevolen. Ik kan niet binnen blijven want het huis Wordt straks door dat geteisem leeggestolen. Ik kan me niet verbergen, ben een muis Door katten in een kale hoek gedreven. Ik schuif het raam omhoog, en sta te beven.

Herdenken achter prikkeldraad

I

eder jaar, eind april, beginnen weer de discussies over de zin van de Nationale Dodenherdenking op de 4e mei. De argumenten zijn altijd dezelfde: Het is al zo lang geleden of er zijn steeds minder mensen over die de Tweede Wereldoorlog nog persoonlijk hebben meegemaakt. Jongeren en hun scholen interesseren zich in het geheel niet voor geschiedkundige feiten. Ze weten er dan ook weinig vanaf. We hebben inmiddels zo veel oorlogen gehad, dat aan herdenken nauwelijks nog te beginnen valt. En dan komt altijd als klap op de vuurpijl de schampere opmerking: “We herdenken toch ook niet de doden van de Slag bij Waterloo of Nieuwpoort?”

Prof. Dr. B. Smalhout De Telegraaf Nu zijn dat typische platvloerse pseudograppige opmerkingen van mensen zonder enig gevoel voor historie. Maar ook intellectuelen kunnen er wat van. Zo schreef de historicus prof. dr. H.W. von der Dunk op 5 mei 2003 in de Volkskrant: ‘De officiële herinnering aan de Tweede Wereldoorlog is allang versteend tot navelstaren en vooral tot een seizoensgebonden ritueel als de Matthäus Passion.’ Juist het levend houden van belangrijke historische gebeurtenissen en het herdenken daarvan is de belangrijkste factor die ons als mensen verheft boven het dier. De meeste dieren weten weinig tot niets van hun verleden en hebben geen idee over hun toekomst. Ze leven geheel in het hier en het nu … Alles wat thans belangrijk, nuttig en zelfs levensreddend is voor mensen, is een product van de geschiedenis. Waarom worden er in de geneeskunde zo veel medische handelingen verricht en gecompliceerde medicamenten toegediend? Omdat de eeuwenlange geschiedenis ons heeft geleerd wat er gebeurt als je dat allemaal niet doet. Iedereen weet ook welk groot en blijvend psychotrauma het voor familieleden is als een van hen is omgekomen, maar het stoffelijk overschot nooit is teruggevonden, zoals er bijvoorbeeld gebeurt bij rampen op zee. Vandaar dat er reeds in de Eerste Wereldoorlog door de Engelsen een oorlogsgravenstichting, de zogenaamde Imperial (Commonwealth) War Graves Commission, werd opgericht. Die organisatie is ook door Nederlanders overgenomen en heet thans de ‘Oorlogsgravenstichting’.

Die stichting spoort de doden op, identificeert ze en neemt zo mogelijk contact op met de familie. Verder zorgt ze voor een goed geadministreerd en blijvend onderhouden graf op een officieel ereveld.

Schokkende aantallen

Het betreft zowel militairen als burgers. De aantallen zijn schokkend. Alleen de Nederlandse oorlogsgraven bevatten al 180.000 slachtoffers. Maar 130.000 ervan hebben tot nu toe geen aanwijsbaar graf. Het betreft 22% militairen en maar liefst 78% burgers. In Nederland hebben wij twee erevelden, namelijk in Loenen en op de Grebbeberg. Maar verder liggen onze doden verspreid over vijf werelddelen in meer dan vijftig landen. In totaal betreft dat 13.246 doden. Bij de beruchte Birmaspoorweg liggen er bijvoorbeeld nog bijna drieduizend. Maar de top voor Nederland is Indonesië, waar meer dan 25.000 Nederlanders – Nederlandse burgers en militairen – begraven zijn. De militairen zijn vooral gesneuveld tijdens de politionele acties tussen de jaren 1945 en 1950. Maar het grootste deel van de graven bevat de stoffelijke overschotten van Nederlandse burgers, die soms al tientallen jaren in ons voormalige Nederlands OostIndië hadden gewerkt en gewoond als arts, leraar, verpleegkundige, ambtenaar, treinbestuurder of planter. Opvallend is het grote aantal zeer jonge kinderen die destijds door gehersenspoelde Indonesische jongeren (de zogenaamde rampokkers, pemuda’s of peloppers) op afschuwelijke wijze zijn vermoord. Het lijkt vanzelfsprekend dat de kosten van alles wat te maken heeft met de Oorlogsgravenstichting door de overheid dient te worden betaald. Dat is ook tientallen jaren uitstekend gebeurd, en de Nederlandse medewerkers van de stichting (zeer gering in getal) hebben dat geld voortreffelijk besteed. Thans echter heeft de overheid aangekondigd in het kader van bezuiniging extreem te korten op de financiële toelage. Het overheidsmanagement vindt dat de Oorlogsgravenstichting maar ‘de charitatieve markt’ op moet gaan om geld bij elkaar te bedelen. Dat betekent bijvoorbeeld dat wij voor de graven van onze gesneuvelde militairen op de Grebbeberg zouden moeten gaan bedelen bij gefortuneerde Duitse firma’s zoals Volkswagen, Opel of BMW. Voor de in Oost-Azië gesneuvelde en vermoorde Nederlanders zou dan wellicht een beroep gedaan moeten worden op rijke Japanse firma’s zoals

Daihatsu, Mitsubishi, Honda en Suzuki. Dit is zulk een hemeltergende situatie, dat die slechts de immorele en karakterloze samenstelling van zogenaamd boven ons geplaatste ambtenaren kan verklaren. Bovendien verliezen wij dan ook nog als volk en als natie ons gezicht en ons respect bij alle andere landen die ooit bij een oorlog betrokken zijn geweest. Wellicht dat onze gloednieuwe koning Willem-Alexander zijn juist begonnen koninklijke carrière en zijn status als oud-militair de schande zou kunnen besparen van de weerzinwekkende uitverkoop van onze doden, van wie de graven geruimd kunnen worden als er geen geld meer binnenkomt. Maar het zijn niet alleen de middelmatige en criminele politici die zulke asociale rampen veroorzaken. De naweeën van de dekolonisatie van ons vroegere Nederlands-Indië heeft vele families en gezinnen verscheurd.

Sociale uitsluiting

Gert en Rita, thans beide ongeveer tachtig jaar oud, zijn geboren en getogen in Batavia (thans Jakarta). Voor hun gevoel was Nederland een vreemd en kil land. Hun eigen vaderland was Indië. Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog overleefden ze beiden de Japanse concentratiekampen en werden toen berooid en nauwelijks gekleed op een stoomschip naar Nederland gezet. Halverwege het Suezkanaal kregen ze kleding uitgereikt, want ze hadden alleen maar totaal versleten tropenkleding aan, en in Nederland was het toen al winter. Zoals zo vele repatrianten werden zij niet echt gastvrij ontvangen. Als wij heden ten dage onze honderdduizenden immigranten zouden behandelen zoals wij in de jaren 1945-1950 onze Indische landgenoten, zou er spoedig geen Marokkaan, Turk, Bulgaar of Roemeen meer in Nederland rondlopen. Maar het ergste is dat Gert en Rita hun beide dochters en hun kleinkinderen sociaal zijn kwijtgeraakt, omdat die nooit meer iets van de oorlog wilden horen en omdat ze dat zo op school hadden geleerd. Gert en Rita waren eigenlijk arrogante, elitaire en slechte koloniale machtswellustelingen geweest. Dat was ook niet goed voor de kleinkinderen. Rita zei: “Wij leven eigenlijk al ons hele leven achter prikkeldraad. Eerst dat van de Japanners en later door de sociale uitsluiting door de Nederlanders in een land dat we eigenlijk nooit als iets van onszelf hebben kunnen omarmen.” June 3, 2013


26 de krant

Juni 2013

Tussendoortje

Moppen van de Maand met Gus the Plumber

(Bijna) vergeten woorden

Onderstaande moppen zijn ingezonden door Molly Shannon uit Austin, Texas. Niet zo snugger Een man vertelt zijn vriend: “Kerstmis is dit jaar op vrijdag.” “Laten we dan maar hopen dat het niet op de 13e valt,” antwoordt zijn vriend. *** Twee mannen vinden drie granaten en besluiten ze naar het politiebureau te brengen. “Wat als er één ontploft?” vraagt de een aan de ander. “Dan zeggen we gewoon dat er twee waren!” is het antwoord. *** “Heb je de shampoo nou gevonden?” roept de vrouw. “Ja, alleen er staat op dat hij voor droog haar is en ik heb mijn haar al nat gemaakt,” antwoordt haar man. *** Een man belt in paniek het ziekenhuis: “De bevalling is begonnen en de weeën komen om de twee minuten.” “Is dit haar eerste kind?” vraagt het ziekenhuis. “Nee, dit is haar man,” antwoordt hij. *** Een toerist vraagt aan de duikinstructeur waarom duikers altijd achterwaarts het water in vallen. “Als ze voorover zouden vallen, dan vallen ze in de boot,” antwoordt de instructeur. *** Mijn goudvis heeft denk ik epilepsie,” zegt de man tegen de dierenarts. “Hij ziet er gezond uit,” antwoordt deze. “Ja maar nu zit hij nog in de kom!” Heeft u ook een mop voor Gus ‘the Plumber’ Hutten uit Rohnert Park, California, stuur hem naar editor@dekrant.ca, of naar ons Amerikaanse of Canadese postadres!

Joshua Kamp legt samen met Veteraan Bob Dunk bloemen bij het monument in Doorn

A-team en monument in Doorn

WAT ANDEREN ERVAN DENKEN

Hallo Tom, Mischien weet je nog van het verhaal van de kinderen in Doorn die het monument met het embleem van The Queen's Own Rifles Regiment bijhouden nadat ik zag hoe slecht het er bij lag bij mijn bezoek drie jaar geleden aan mijn ‘home town’. Toen ik klaagde bij het gemeentehuis , werd niets gedaan en er kwam een artikel in de regionale krant met als kop: ‘Zo eer je je bevrijders niet’. Dat was genoeg voor een groep kinderen om onder leiding van een elfjarige jongen, Joshua Kamp, een speciaal team op te zetten dat ze ‘A-team’ noemden. Ze zijn nu al drie-en-een-half jaar bezig en houden het monument keurig schoon. Oktober vorig jaar is er een groep van vijftig Veteranen van The Queen's Own Rifles naar Doorn gegaan om de kinderen van het A-Team te bedanken. Intussen zijn de leden van het A-Team 3 jaar ouder and de teamleider is 14. Alles is inmiddels verbeterd, bovendien gaat de gemeente Doorn gaat het hele plein inclusief het embleem vernieuwen. De ontvangst van de Canadeese gasten was buitengewoon. Toen de bus het dorp in kwam rijden gingen de Royal Dutch Marines voor de bus uit voor de ontvangst bij de burgemeester. Daarna toespraken en leggen van bloemen met een minuut stilte voor de gevallen Canadezen. De kinderen van het A-Team in Doorn hebben alles in touw gezet om het zo ver te brengen. Er zijn 400 van de Queen's Own gesneuveld en meer dan 800 gewond, sommigen meer dan eens, voor de bevrijding van Holland. Nu alles zoveel beter is in Doorn kan men zeggen: Zo eer je je bevrijders! Kind Regards, Adrian Hovestad Nanaimo, British Columbia

Bless you, new King! Dear Tom. We finally have a King. Our flag was outside the entire day when I picked up the mail we took the Flag down .

Serving Victoria, Southern Vancouver Island & the Gulf Islands

WAT ANDEREN ERVAN DENKEN

Koningsgezind Ik ben Gerjan Stikker en woon nu 11 jaar in Rolling Hills, Alberta. Ik ben erg koningsgezind, dus de vlag kwam uit de kast en ging aan de mast. Ik was twee dagen lang uitgedost in Oranje en had oranje tulpen gekocht.

The Wooden Shoe Arie & Trudy Kuyvenhoven

- Dutch & Indonesian Groceries - Delicatessen - Imported Gifts - Over 60 Varieties of Licorice

2576 Quadra Street Victoria, BC V8T 4E2

Open Monday-Saturday, 9am-5pm Closed Sundays and Holidays

Tel: (250) 382-9042 woodenshoedeli@shaw.ca www.woodenshoedeli.com June 3, 2013

Thanks, new King, we hope you have for our people in Holland what your mother and grandmother, as well as Queen Wilhelmina had! Bless you! Fred and Cora Hueting Tampa, Florida

Ik geniet erg van De Krant. Dat hij er nog lang mag zijn! Groet, Gerjan Stikker Rolling Hills, Alberta

Na vele jaren buiten Nederland te hebben gewoond komt het wel eens voor dat we hard moeten denken om ons bepaalde woorden te herinneren. Dit zijn niet zozeer woorden die we bijna vergeten zijn, maar ook woorden waar we misschien nooit of nauwelijks van gehoord hebben. Zo kan er in mijn onderstaand lijstje eentje bij zitten waar u ook even de wenkbrauwen bij optrekt. De meeste zijn woorden die we, zeker nu, niet bepaald dagelijks in ons Engelstalig land gebruiken. Wat denkt U van: doedelzak – broos – buigtang – verspieder – remise – pul – ra – tooi – arglistig – zwachtel – smalen – mul – kuif – weerbarstig – hups – gummi – schuier – abuis – botweg – beu – dubio? Hoeveel zijn erbij die u herkent? En hoeveel van de woorden die u herkent kunt u met gemak vertalen in het Engels? Ik zie u al gauw ogen naar het Nederlands-Engels woordenboek. Neem nu een woord als gummi. Het eerste waar ik aan denk is ‘rubber laarzen’. De mijne waren groen en reikten tot aan mijn kuiten en dat was in mijn kleuterjaren. Kuif doet me denken aan een plaatjestijdschrift over een jongetje (‘Kuifje’) met dat ... aha, hier komt er weer een … weerbarstige plukje blond haar op zijn hoofd dat fier rechtop stond. En uw moeder zal vast wel eens opgemerkt hebben dat ze er beu van werd, wat dat ‘er’ ook geweest mag zijn; of dat ze in dubio stond; of per abuis het verkeerde merk koekjes had gekocht. Het is soms grappig als we aan de telefoon hangen en er voor het gemak maar een Engels woord uitgooien omdat het ons, zelfs in zinsverband, niet altijd lukt het juiste Nederlandse woord te vinden. Dit kan gebeuren als je al zo’n dertig jaar of meer uit Nederland weg bent. En er zullen er niet veel onder ons zijn die nog woorden als verspieder of pul of tooi of hups of zwachtel gebruiken. Die woorden zijn ook wel een beetje ouderwets. Maar weet u, er zijn mensen die, na een jaartje in een ander land te hebben vertoefd en dan weer terug zijn in Nederland, ons willen doen denken dat ze zich het Nederlands bijna niet meer kunnen herinneren! En dat is natuurlijk de grootste onzin. Want de taal waar je mee opgroeit vergeet je nooit. Afgezien misschien van sommige woorden; vooral als je ze niet regelmatig gebruikt. Het is altijd weer een verrassend ogenblik als ik een Nederlands woord herken dat ik in lange tijd niet gehoord of gebruikt heb en ik probeer er dan altijd een herinnering aan vast te knopen. Zoals mijn gummi laarzen. Ik hoop dat u hetzelfde kunt doen met bovenstaande, zomaar uit de mouw geschudde reeks woorden. En misschien kunt u er zelf nog een aantal aan toevoegen. Thea Subke-Bay Clayton, Californië


de krant 27

Juni 2013

Oproepen

Waar leest u de Krant? In Vancouver, British Columbia op de receptie

REUNIE SCHOOL DE KROMHOEK IN FRIESCHEPALEN Op 15 juni aanstaande van 10.00 uur tot ongeveer 16.00 uur wordt een reünie georganiseerd ter gelegenheid van het 125-jarig jubileum van het openbaar lager onderwijs in Frieschepalen. (Hierboven een schoolfoto uit 1941). GARAGE SALE The Fraser Valley’s LARGEST indoor Garage Sale. Friday & Saturday June 28 & 29 Corner 160th St and 90th Ave Surrey, British Columbia Estate items, loads of collectables, appliances, tools, cutlery and MUCH, MUCH more. Plenty of parking for this INDOOR EVENT!

Carla Rich uit Vancouver, British Columbia stuurde ons bovenstaande foto. Hij is genomen op de receptie van de Consul Generaal ter ere van koninginnedag op 30 april. De receptie vond plaats in het ‘De Dutch’ pannekoekenrestaurant aan Coal Harbor, in Vancouver. Op de foto ziet v.l.n.r. Els Huber, Bertine Hage en Carla Rich.

Antwoorden Quiz 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

8 De tweede Rotterdam Bohemen Lex Goudsmit Sandra Reemer Alexander de Grote Alexander Alexandra

I look forward to De Krant every month and hope to enjoy it for another two years. Keep up the good work! J.A. Dunning Red Deer, Alberta

Oplossing Kruiswoordraadsel K O N I N G S K R O O N

O N O A N G A E N G D H U I B I I E

I N G S V N G A A R C N K A N G S D U I D I S C I N K T S E M T E P E E R E N D I E N U W E R S

A A R T N E R N-J-D G O A T U M S M J O E A A L A V N D E L O S I E N E L U I S

MINI-ADVERTENTIES IN DE KRANT

Voor een nieuw abonnement, stuur onderstaande coupon met cheque, money order (payable to De Krant) of creditcardgegevens naar: DE KRANT Box 20203, Penticton, BC V2A 8M1 In de USA stuur naar: PO Box 2090, Oroville, WA 98844

Canada:

$102.50 / three years $72.50 / two years $39.90 / one year (includes taxes) Nieuw abonnement

Nummer en Straat

fax:

1-866-864-7510

Plaats

41-60 woorden: $51 - 3 keer voor $126

post Canada:

Box 20203 Penticton, BC V2A 8M1

61-80 woorden: $69 - 3 keer voor $166

post USA:

P.O. Box 2090 Oroville, WA 98844

Niet-commerciële oproepen door abonnees 50% korting: al vanaf

$15.50

Privacy Statement Mokeham Publishing & Maandblad de Krant: On rare occasions we may wish to share the contact information of our clients with organizations we partner with for informational services or offers that we believe could be of use to our clients. Please inform us at our regular e-mail or postal addresses if you wish to exclude your contact information from that process. For more information, please contact our privacy officer at info@mokeham.com.

$102.50 / three years $72.50 / two years $39.90 / one year Overseas: $93.50/year

Geschenkabonnement

Verlenging

Proefnummer

Naam en Voorletters

e-mail: editor@dekrant.ca

t/m 40 woorden: $31 - 3 keer voor $75

USA:

Provincie of Staat

Telefoonnummer (optioneel)

Postal Code of Zip Code Emailadres (optioneel)

ALL OR ANY PAID SUBSCRIPTION FEES ARE NON-REFUNDABLE

Mastercard or Visa payment If paying by Mastercard or Visa be sure to include your telephone number on the order form

Mastercard Visa

Card number: Expiry:

Total amount:

$

Name on card: (please print)

June 3, 2013


Ask about: rtn

499

incorporating Travel Headquarters, 906 West Broadway suite 206, Vancouver, BC V5Z 1K7 604.637.6406 or toll free 1.800.800.7252 ext.118

lucas@travelhq.ca or lucas@lloydstravel.com

$

from

- Car rental and leasing anywhere in Europe - Cruises and River Cruises - European Bus Tours - Travel Insurance

Air Transat

Vancouver and Calgary departures to Amsterdam:

rtn

2990

rtn

599

from

$

Call us for other departure cities and destinations!

KLM Economy $ from Class Business class

Prices plus taxes and surcharges - Prices are based on availability and subject to change without notice

European River Cruises, Bus Tours, Alaska Cruises, Last minute dream vacation packages! BC Reg#186

Toll Free: 1.800.270.3595

$17.90/kg

8983 Young RD, Chilliwack, BC Canada V2P 4R9 1(604)792-0272 hsc@hollandshop.com

Chilliwack

Frico Mild Gouda

*minimum 1kg

reg. $21.90/kg

*no minimum

reg. $26.50/kg

$19.90/kg

Frico Maasdam Swiss

Master Baker Almond Rounds

3 or more 2.49

$2.89ea

reg. $3.19

Holland Shopping Center

www.hollandshop.com

May 23 - June 19 Available in store only

$4.49ea reg. $4.99ea

3 or more $3.59

Conimex Mie Noodles New Westminster

141 Columbia St. E. New Westminster, BC Canada V3L 3V9 1(604)522-8333 hscnewwest@hollandshop.com

Number 521

MAANDBLAD

de krant

Juni 2013

Canada: Box 20203, Penticton, BC V2A 8M1

Monthly magazine for Canadians and Americans of Dutch origin

USA: P.O. Box 2090, Oroville, WA 98844

Foto: RVD

In dit nummer: uitgebreide berichtgeving over de inhuldiging

Op het balkon van het Koninklijk Paleis: Koning Willem-Alexander geeft zijn moeder een spontane zoen Agreement No. 40017090 (Canada) Periodicals USPS 003-365 (USA)

SINGLE COPIES: $3.50

Annual subscription: $39.90 Two year subscription: $72.50 Overseas annual subscription: $93.50


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.