ปที่ 15 ฉบับที่ 2155 วันที่ 23 เมษายน 2552
เหตุการณรุนแรงชวงสงกรานต : กระหน่ําซ้ําทองเที่ยวป’52...ถอยหลังไป 5 ป จากการชุมนุมของกลุมผูประทวงรัฐบาลซึ่งทวีความรุนแรงถึงขั้นจลาจลในชวงระหวางวันที่ 11-12 เมษายน 2552 ทําใหรัฐบาลตองประกาศใช พ.ร.ก.ฉุก เฉิน ในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลเมื่อวันที่ 12 เมษายน 2552 และใชกําลังทหารเขาควบคุมสถานการณจนสามารถคลี่คลายสูภาวะปกติ โดยไดมีการยุติ การชุมนุมลงในวันที่ 14 เมษายน 2552 แตภาพเหตุการณในชวงเวลาดังกลาวไดถูกเผยแพรผานสื่อตางๆ ทั้งในประเทศและตางประเทศ ซึ่งตอกย้ําใหนักทองเที่ยวตางชาติขาดความเชื่อมั่นดานความปลอดภัยใน การทองเที่ยวประเทศไทยมากยิ่งขึ้น และเปนการซ้ําเติมใหสถานการณการทองเที่ยวไทย ที่บอบช้ําอยูแลว จากเหตุการณชุมนุมและปดลอมสนามบินสุวรรณภูมขิ องกลุมพันธมิตรฯเมื่อปลายป 2551 ใหยิ่งทรุดหนัก ลงไปอีก อาจกลาวไดวา สถานการณทางการเมืองในประเทศที่ยังไมมีเสถียรภาพ ซึ่งนําไปสูการชุมนุมของ กลุมตางๆเพื่อเรียกรองทางการเมืองในชวงที่ผานมา บั่นทอนศักยภาพดานการทองเที่ยวของประเทศไทย ใหถอยหลังกลับไปอยูในชวง 4-5 ปกอนหนานี้ คือ ชวงป 2547-2548 ที่การทองเที่ยวไทยตองเผชิญกับ วิกฤตสึนามิ และมีรายไดจากการทองเที่ยวในขณะนั้นประมาณ 380,000 ลานบาท สําหรับ เหตุการณจลาจลที่เกิดขึ้นในกรุงเทพฯ ชวงเทศกาลสงกรานตซึ่งเปนเทศกาลงานรืน่ เริง เฉลิมฉลองวันขึ้นปใหมของไทยในระหวางวันที่ 11-15 เมษายน 2552 ที่ผานมา สงผลใหความพยายาม ของทั้งภาครัฐและภาคเอกชนในการเรงฟนฟูภาพลักษณดานการทองเที่ยวของไทย ดวยการจัด กิจกรรมตางๆเรียกความเชื่อมั่นดานความปลอดภัยในการเดินทางมาเที่ยวประเทศไทยใหกลับคืนมาในหมู นักทองเที่ยวตางชาติในชวงตนป 2552 ตองสูญเปลา ไมวาจะเปนการเดินทางไปจัดกิจกรรมสงเสริมการ ทองเที่ยวตามเมืองตางๆในตลาดทองเที่ยวหลักของไทยในภูมิภาคเอเชีย เพื่อชักจูงผูประกอบการธุรกิจนํา เที่ยวใหนํานักทองเที่ยวเดินทางมายังเมืองทองเที่ยวสําคัญๆของไทย โดยไดรับการสนับสนุนจากพันธมิตร ทางธุรกิจที่เกี่ยวของ อาทิ ธุรกิจโรงแรม และธุรกิจการบิน โดยหลายฝายตางคาดหวังกันวา ในชวงโลวซีซั่น ปนี้จะมีนักทองเที่ยวจํานวนมากจากตลาดทองเที่ยวระยะใกลใ นภูมิภาคเอเชียเดินทางเขามายัง แหลง ทองเที่ยวตางๆของไทยอยางตอเนื่อง อยางไรก็ตาม เมื่อเกิดเหตุการณความไมสงบขึ้นในกรุงเทพฯในชวงเวลาดังกลาว จนรัฐบาลตอง ประกาศใชพ.ร.ก.ฉุกเฉิน สถานการณดังกลาวยิ่งตอกย้ําใหนักทองเที่ยวตางชาติจํานวนไมนอยหวั่นเกรง
2
ความไมป ลอดภัยภายในประเทศไทย และหวนระลึกถึงเหตุการณการปด ลอมสนามบิน ในชวงปลายป 2551 รัฐบาลของกวา 20 ประเทศจึงไดประกาศเตือนประชาชนใหหลีกเลี่ยงการเดินทางมายังประเทศไทย ในชวงนี้ และเตือนนักทองเที่ยวที่จําเปนตองพํานักอยูในประเทศไทยตอไปใหระมัดระวังตัวอยางเขมงวด เพื่อความปลอดภัย โดยหลีกเลี่ยงการเขาไปอยูในสถานที่ราชการหรือที่ที่มีการชุมนุมประทวง สงผลให บรรดาบริษัทนําเที่ยวในตางประเทศทั้งหลาย โดยเฉพาะญี่ปุน จีน เกาหลีใต ฮองกง และสิงคโปร ตาง ยกเลิกทัวรที่จะเดินทางมายังประเทศไทยทันที บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด จึงคาดการณวา จากเหตุการณความไมสงบที่เกิดขึ้น สงผล กระทบทําใหตลาดนักทองเที่ยวตางชาติของไทยในป 2552 มีแนวโนมถดถอยลงจากป 2551 รุนแรงกวาที่ เคยคาดการณไวเดิมกอนหนาเกิดเหตุการณจลาจลดังกลาว และมีแนวโนมทําใหประเทศไทยตองสูญเสีย รายไดดานการทองเที่ยวจากนักทองเที่ยวตางชาติคิดเปนมูลคาประมาณ 50,000-100,000 ลานบาทจาก ประมาณการเดิม °กรณีเหตุการณความรุนแรงไมยืดเยื้อ : คาดสูญรายไดทองเที่ยวเขาประเทศ 50,000 ลานบาท ในกรณีที่เ หตุก ารณความไมสงบภายในประเทศไดรับ การคลี่คลายลงไดโดยเร็ว และไมเ กิ ด เหตุการณชุมนุมที่ทวีความรุนแรงขึ้นมาอีกในชวงเวลาที่เหลือของป 2552 บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด คาดการณวา ตลาดนักทองเที่ยวตางชาติที่ถดถอยลงรอยละ 16 ในชวงไตรมาสแรกของป 2552 มี แนวโนมถดถอยลงในอัต ราประมาณรอยละ 24 ในชวงไตรมาสที่ 2 และชะลอการถดถอยลงมาอยูใ น อัตรารอยละ 16 ชวงไตรมาสที่ 3 สวนไตรมาสสุดทายซึ่งเปนชวงไฮซีซั่นคาดวาจะสามารถฟนตัวกลับมา ขยายตัวเพิ่มขึ้นประมาณรอยละ 7 จากชวงเดียวกันของป 2551 จากแนวโนมดังกลาวจึงคาดวา ในชวงครึ่งแรกของป 2552 จะมีนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขา มายังประเทศไทยลดลงประมาณรอยละ 20 เมื่อเทียบกับชวงเดียวกันของป 2551 โดยมีจํานวนรวมทั้งสิ้น ประมาณ 6.3 ลานคน และชะลอการถดถอยลงเหลือเพียงรอยละ 4 ในชวงครึ่งหลังของป โดยมีจํานวน นักทองเที่ยวตางชาติที่เดินทางเขามารวมทั้งสิ้นประมาณ 6.4 ลานคน ทําใหโดยรวมตลอดทั้งป 2552 จะมีนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขามายังประเทศไทยรวมทั้งสิ้น ประมาณ 12.7 ลานคน ลดลงรอยละ 13 จากป 2551 และสรางรายไดดานการทองเที่ยวเขาประเทศคิดเปน มูลคาประมาณ 430,000 ลานบาทลดลงรอยละ 17 เมื่อเปรียบเทียบกับที่คาดการณไวกอนเกิดเหตุการณรุนแรงในชวงสงกรานต พบวา กรณีนี้จะมี นักทองเที่ย วตางชาติเ ดินทางเขามายังประเทศไทยลดลงจากที่คาดการณไวเดิมประมาณ 1.3 ลานคน (เดิมคาดการณไวที่ 14 ลานคน) และสงผลใหประเทศไทยสูญเสียรายไดดานการทองเที่ยวคิดเปนมูลคา ประมาณ 50,000 ลานบาทจากเดิมที่เคยคาดการณไวที่ 480,000 ลานบาท
3
°กรณีเหตุการณความรุนแรงยืดเยื้อ : คาดสูญรายไดทองเที่ยวเขาประเทศ 100,000 ลานบาท ในกรณีที่ความขัดแยงระหวางขั้วอํานาจทางการเมืองทวีความรุนแรง และอาจนําไปสูเหตุการณ ความไมสงบในประเทศไดอีกในชวงเวลาที่เหลือของป 2552 อันจะสงผลกระทบตอภาพลักษณดานความ สงบและปลอดภัยในประเทศอยางมาก จนยากที่จะสามารถเรียกความเชื่อมั่นดานความปลอดภัยของไทย ใหกลับคืนมาในหมูนานาประเทศไดในระยะเวลาอันสั้น ทําใหมีแนวโนมที่ประเทศไทยจะสูญเสียสวนแบง ตลาดนักทองเที่ยวตางชาติใหแกประเทศคูแขงดานการทองเที่ยวในภูมิภาคเดียวกันมากขึ้น โดย บริษัท ศูนยวิจัย กสิก รไทย จํากัด คาดการณวา ตลาดนักทองเที่ยวตางชาติที่ถ ดถอยลงรอยละ 16 ในชวง ไตรมาสแรกของป 2552 มีแนวโนมถดถอยลงอยางรุนแรงในอัตราประมาณรอยละ 35 ในชวงไตรมาสที่ 2 และชะลอการถดถอยลงมาอยูในอัตรารอยละ 25 ชวงไตรมาสที่ 3 สวนไตรมาสสุดทายซึ่งเปนชวงไฮซีซั่นมี แนวโนมทรงตัว โดยมีจํานวนนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขามาใกลเคียงกับชวงเดียวกันของป 2551 จากแนวโนมดังกลาวจึงคาดวา ในชวงครึ่งแรกของป 2552 จะมีนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขา มายังประเทศไทยลดลงประมาณรอยละ 25 เมื่อเทียบกับชวงเดียวกันของป 2551 โดยมีจํานวนรวมทั้งสิ้น ประมาณ 5.9 ลานคน และชะลอการถดถอยลงเหลือเพียงรอยละ 12 ในชวงครึ่งหลังของป โดยมีจํานวน นักทองเที่ยวตางชาติที่เดินทางเขามารวมทั้งสิ้นประมาณ 5.8 ลานคน ทําใหโดยรวมตลอดทั้งป 2552 จะมีนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขามายังประเทศไทยรวมทั้งสิ้น ประมาณ 11.7 ลานคน ลดลงเกือบรอยละ 20 จากป 2551 และสรางรายไดดานการทองเที่ยวเขาประเทศ คิด เปน มูลคาประมาณ 380,000 ลานบาทลดลงรอยละ 27 ตัวเลขนัก ทองเที่ย วและรายไดจ ากการ ทองเที่ยวถอยหลังไป 4-5 ปใกลเคียงกับจํานวนนักทองเที่ยวและรายไดในป 2547-2548 เมื่อเปรียบเทียบกับที่คาดการณไวกอนเกิดเหตุการณรุนแรงในชวงสงกรานต พบวา กรณีนี้จะมี นักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขามายังประเทศไทยลดลงจากที่คาดการณไวเดิมประมาณกวา 2 ลานคน (เดิมคาดการณไวที่ 14 ลานคน) และสงผลใหประเทศไทยสูญเสียรายไดดานการทองเที่ยวคิดเปนมูลคา ประมาณ 100,000 ลานบาทจากเดิมทีค่ าดการณไวที่ 480,000 ลานบาท
สรุป
นอกจากจะไดรับผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจสหรัฐอเมริกาที่ลุกลามไปทั่วโลกแลว ในป 2552 การทองเที่ย วไทยยัง คงตองเผชิญกับสถานการณท างการเมืองที่มีความไมแนนอน ซึ่ง ไดนําไปสูค วาม แตกแยกทางสังคมของประชาชนในประเทศอยางเดนชัดนับ ตั้ง แตป ลายป 2551 เปน ตน มา จนมาถึง เหตุการณจลาจลในชวงเทศกาลสงกรานตที่ผานมา ที่ตอกย้ําซ้ําเติมใหภาคอุตสาหกรรมการทองเที่ยวไทย ในสายตานักทองเที่ยวตางชาติในป 2552 ย่ําแยมากยิ่งขึ้น ทําใหคาดวารายไดดานการทองเที่ยวของไทย ในป 2552 มีแนวโนมลดลงจากที่เคยไดประมาณกวา 5 แสนลานในปที่แลวเหลือเพียงประมาณ 380,000430,000 ลานบาทใกลเคียงกับรายไดดานการทองเที่ยวของไทยเมื่อ 5 ปที่แลว
4
ภายใตสถานการณดังกลาว จําเปนอยางยิ่งที่ประชาชนคนไทยทุกคนจะตองรวมมือรวมใจกันสาน สามัคคีเปนหนึ่งเดียวเพื่อใหเกิดความสงบสุขในประเทศอยางแทจริง และมีการประสานความรวมมืออยาง จริงจังและตอเนื่องระหวางหนวยงานของภาครัฐและภาคเอกชนที่เกี่ยวของ ในอันที่จะเรงชี้แจงสถานการณ ที่เปนจริงในปจจุบันที่กลับสูภาวะปกติแลว และเชิญผูประกอบการธุรกิจนําเที่ยวและสื่อมวลชนจากนานา ประเทศ ใหเดินทางมาสัมผัสแหลงทองเที่ยวในประเทศไทยดวยตนเอง เพื่อความมั่นใจดานความปลอดภัย อันจะสงผลดีตอการทองเที่ยวของไทยทําใหสามารถฟนตัวไดอยางรวดเร็ว และสามารถเพิ่มพูนรายไดดาน การทองเที่ยวจํานวนมากเขามาชวยเสริมเสถียรภาพทางเศรษฐกิจของประเทศไดในที่สุด q
5
จํานวนนักทองเที่ยวตางชาติที่เดินทางมายังประเทศไทยและรายไดดานการทองเที่ยว ป 2547 2548 2549 2550 2551 2552 ** 2552 • 2552 ‚
นักทองเที่ยว (คน) 11,650,703 11,516,936 13,821,802 14,464,228 14,536,386* 14,000,000 12,700,000 11,765,000
การขยายตัว (รอยละ) 16.5 -1.1 20.0 4.6 0.5 -3.7 -12.6 -19.1
รายไดทองเทีย่ ว (ลานบาท) 384,360 367,380 482,319 547,782 520,000** 480,000 430,000 380,000
การขยายตัว (รอยละ) 24.3 -4.4 31.3 13.6 -5.1 -7.7 -17.3 -26.9
ที่มา : กระทรวงการทองเที่ยวและกีฬา (สถิติถึงป 2550 ของการทองเที่ยวแหงประเทศไทย) รวบรวมโดย : บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด หมายเหตุ : * ตัวเลขเบื้องตนของกระทรวงการทองเที่ยวและกีฬา ** ประมาณการเดิม โดย บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด กอนเกิดเหตุจลาจลในเดือนเมษายน 2552 • ประมาณการใหม โดย บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด (กรณีเหตุการณความรุนแรงไมยืดเยื้อ) ‚ ประมาณการใหม โดย บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด (กรณีเหตุการณความรุนแรงยืดเยื้อ)
Disclaimer รายงานวิ จัยฉบับนี้ จัดทํ าเพื่ อเผยแพรทั่ว ไป โดยจัดทํ าขึ้น จากแหล งขอ มูลต างๆที่นา เชื่อ ถือ แตบ ริษัท ฯ มิ อาจรับรองความถูกต อง ความ นาเชื่อถือ หรือความสมบูรณเพื่อใชในทางการคาหรือประโยชนอื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปลี่ยนแปลงปรับปรุงขอมูลไดตลอดเวลาโดยไมตอง แจงใหทราบลวงหนา ทั้งนี้ผูใชขอมูลตองใชความระมัดระวังในการใชขอมูลตางๆ ดวยวิจารณญาณของตนเองและรับผิดชอบในความเสี่ยงเอง ทั้งสิ้น บริษัทฯจะไมรับผิดตอผูใชหรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใชขอมูลดังกลาว ขอมูลในรายงานฉบับนี้จึงไมถือวาเปนการให ความเห็นหรือคําแนะนําในการตัดสินใจทางธุรกิจ แตอยางใดทั้งสิ้น