Chapar 86

Page 1





64



62





‫تاثیر داروهای ضدافسردگی‬ ‫بر احساس دلبستگی نسبت به همسر‬

‫یک بررسی جدید نشان می‌دهد که مصرف داروهای ضدافسردگی می‌تواند بر‬ ‫احساس دلبستگی میان همسران تاثیر داشته باشد‪.‬‬ ‫به گزارش الیوساینس پژوهشگران دریافتند مصرف داروهای ضدافسردگی از‬ ‫نوع «مهارکننده‌های بازجذب سروتونین» (‪ )SSRI‬که عمدتا از طریق سیستم‬ ‫ناقل‌های عصبی سروتونینی در مغز عمل می‌کنند‪ ،‬بر احساسات مردان بیش‬ ‫از زنان اثر می‌گذارد‪ .‬بر عکس به نظر می‌رسد مصرف داروهای ضدافسردگی‬ ‫سه‌حلقه‌ای(‪ )TCA‬که اثر کمتری بر سیستم سروتونینی مغز دارند‪ ،‬بر احساسات‬ ‫زنان بیش از مردان تاثیر می‌گذارند‪.‬‬ ‫سرپرست این پژوهش دکتر هوگوپ اس آکیسکال‪ ،‬استاد برجسته روانپزشکی‬ ‫در دانشگاه کالیفرنیا در سان‌دیه‌گو گفت‪« :‬خبر خوب این است که داروهای‬ ‫گوناگونی بری درمان افسردگی وجود دارد و پزشک می‌تواند نوع داروی بیمار‬ ‫را تغییر داد‪».‬‬ ‫در این بررسی پژوهشگران اثرات داروهای ‪ SSRI‬و ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای‬

‫را بر زندگی عاطفی‪ ۱۹۲‬فرد مبتال به افسردگی ‪ ۱۲۳ -‬زن و ‪ ۶۹‬مرد‪ -‬مورد‬ ‫مقایسه قرار دادند که میانگین سنی آنها ‪ ‌۴۱‬سال بود‪ .‬همه افراد در این بررسی‬ ‫در رابطه عاطفی به مدت هفت ماه تا ‪ ۲۶‬سال بودند‪.‬‬ ‫این افراد با پرکردن پرسشنامه‌ احساسات‪ ،‬دلبستگی و جاذبه جنسی‌شان نسبت‬ ‫به همسران‌شان را بیان کردند‪ .‬همچنین آنها درباره تغییرات احساسات‌شان‬ ‫پس از شروع مصرف داروهای ضدافسردگی در مقایسه با پیش از آن اظهار‬ ‫نظر کردند‪.‬‬ ‫نتایج این بررسی نشان داد که افرادی که داروهایی ‪ SSRI‬مصرف می‌کنند‪،‬‬ ‫نسبت به افرادی که داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای دریافت می‌کنند‪ ،‬در‬ ‫بیان کردن عواطف و افکارشان با همسران‌شان احساس راحتی کمتری می‌کنند‬ ‫و کمتر عالقمندند که عشق‌شان به هسرشان برای همیشه به طول انجامد‪.‬‬ ‫آنها همچنین متوجه شدند که مردانی که ‪ SSRI‬مصرف می‌کنند نسبت به زنانی‬ ‫که داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای مصرف می‌کننند‪ ،‬با احتمال کمتری از‬ ‫همسران‌شان تقاضای یاری یا همفکری می‌کنند یا به همسران‌شان توجه دارند‪.‬‬ ‫در مقابل زنانی که داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای دریافت می‌کنند‪ ،‬نسبت‬ ‫به مردانی که همین گروه دارویی را مصرف می‌کنند‪ ،‬به میزان بیشتری از‬ ‫اختالالت در زندگی جنسی‌ شکایت دارند‪.‬‬ ‫الهامبخش محققان در این بررسی‪ ،‬تحقیقات قبلی درباره روابط عاطفی و افراد‬ ‫مبتال اختالل وسواسی‪ -‬اجباری (‪ )OCD‬بود که نشان داده بودند کارکرد ناقل‬ ‫عصبی سروتونین در موارد روابط رومانتیک دچار تغییرات بسیار بیشتری نسبت‬ ‫به تغییرات آن در موارد اختالل وسواسی‪ -‬اجباری می‌شود‪.‬‬

‫سازمان بهداشت جهانی خواستار توقف تبلیغ سیگارهای برقی شد‬ ‫سازمان بهداشت جهانی‪ ،‬وابسته به سازمان ملل متحد بعنوان راهی برای توقف‬ ‫مصرف دخانیات‪ ،‬خواهان وضع مقرراتی برای توقف تبلیغات سیگارهای برقی‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫سازمان بهداشت جهانی همچنین می‌خواهد مصرف سیگارهای برقی در‬ ‫محل‌های عمومی و داخل ساختمانها ممنوع شو د و می‌گوید اثر دو د و دم‬ ‫ناشی از آن روی غیرسیگاری ها هنوز کامال مشخص نشده است‪.‬‬ ‫دودی که از مصرف سیگارهای برقی در هوا پخش می‌شود‪ ،‬دارای نیکوتین‬ ‫است ولی بعضی دانشمندان می‪‎‬گویند احتماال از دود سیگار معمولی کم‌زیان‌تر‬ ‫است‪.‬‬ ‫سازمان بهداشت جهانی همچنین گفته نگران این مسئله است که سهم‬ ‫شرکت‌های بزرگ دخانیات‪ ،‬که مصرف سیگارهای سنتی را تشویق می کنند‪،‬‬ ‫در بازار را افزایش یافته باشد‪.‬‬ ‫این سازمان گفته بیش از ‪ ۴۰۰‬کارگاه مختلف برای تولید سیگارهای برقی‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫چندی پیش ‪ ۵۳‬پژوهشگر و کارشناس بهداشت از کشورهای مختلف جهان‬ ‫در نامه‌ای به سازمان بهداشت جهانی از این سازمان خواست ‌ه بودند از محسوب‬ ‫کردن سیگار برقی در رده دخانیات زیانبار مانند سیگارهای سنتی خودداری‬ ‫کند‪.‬‬

‫‪56‬‬ ‫‪58‬‬

‫آنها سیگار برقی را از نوآوری‌های قرن بیست و یکم در زمینه بهداشت و‬ ‫سالمت شمرده و گفته بودند که ممکن است این سیگار جان صدها میلیون نفر‬ ‫را از مرگ در اثر مصرف دخانیان نجات دهد‪.‬‬ ‫سال گذشته سازمان بهداشت جهانی در یک گزارش محرمانه سیگار برقی را به‬ ‫عنوان یک «تهدید بهداشتی» رده‌بندی کرده بود‪.‬‬ ‫=سیگار برقی برای اولین بار در سال ‪ ٢٠٠٣‬در چین تولید شد اما در دو سال‬ ‫اخیر‪ ،‬مصرف آن افزایش یافته است‪ .‬ارزش تولید جهانی این محصول در سال‬ ‫گذشته میالدی به مرز ‪ ٣‬میلیارد دالر رسید‪.‬‬


57


56



54



52



50



‫ریشه معروفترین ضرب المثل های فارسی‬ ‫مثل کبک سرش را زیر برف می کند‬

‫‪48‬‬

‫این مثل در مورد کسانی به کار می رود که چون معایب خود را نمی بینند و‬ ‫تشخیص نمی دهند می پندارند که دیگران هم آن معایب را نمی بینند و از آن‬ ‫بی اطالع هستند‪.‬‬ ‫اتفاقاً سر زیر برف کردن کبک علت و سبب خاصی دارد که با گمان و تصور‬ ‫عامه در مورد این پرندۀ زیبا و خوش خرام کام ً‬ ‫ال مغایر و مباین است به همین‬ ‫جهت به شرح آن علت می پردازیم تا اشتباه عمومی در رابطه با این ضرب‬ ‫المثل روشن شود‪.‬‬ ‫کبک این حیوان زیبا را تقریباً همه کس می شناسد‪ .‬پرنده ای است از طایفۀ‬ ‫ماکیان که به جهت گوشت لذیذش آن را شکار می کنند‪ .‬تاکنون هشت نوع از‬ ‫این پرنده به وسیلۀ علمای حیوان شناس در آسیا و اروپا شناخته شده است‪.‬‬ ‫کبک در کوهسارها و مناطق روباز زندگی می کند و مانند قرقاول روی شاخ‬ ‫درختان نمی رود‪ .‬خوراکش دانه های گیاهی و سبزیها و برگ درختان و حشرات‬ ‫است که فقط صبح زود و هنگام غروب آفتاب از شکاف کوهها خارج می شود و‬ ‫تغذیه می کند و بقیۀ ساعات روز را در محل امنی می گذراند‪.‬‬ ‫کبک ماده در اردیبهشت ماه در زمین چاله ای با پا می کند و در آن روزی یک‬ ‫تخم نخودی رنگ می گذارد و بین دوازده تا هجده تخم می نهد و پس از سه‬ ‫هفته روی تخمها می خوابد تا جوجه هایش از تخم درآیند‪ .‬این پرنده در اسارت‬ ‫تخم می کند ولی بر روی تخم نمی خوابد بدین جهت برای تربیت و ازدیاد آن‬ ‫باید در منازل چمن تهیه کرد تا کبک در آن تخم بگذارد و بعداً تخمها را جمع‬ ‫آوری و زیر مرغ کرچ بگذارند تا جوجۀ کبک بیرون آید‪.‬‬ ‫برای این حیوان از قدیم سه صفت مشخص قائل بوده اند که عبارت است از‪:‬‬ ‫خرامیدن‪ ،‬قهقهه زدن‪ ،‬هنگام خطر سر زیر برف کردن‪.‬‬ ‫‪ -1‬خرامیدن و راه رفتن کبک به قدری مورد توجه ارباب ذوق و ادب واقع شده‬ ‫که کمتر شاعر یا نویسنده ای از آن ارسال مثل نکرده است‪ .‬ابوشکور بلخی می‬ ‫گوید‪:‬‬ ‫خرامیدن کبک بینی به شخ‬ ‫تو گویی ز دیبا فکندست نخ‬ ‫خاقانی شروانی‪ ،‬آنجا که می خواهد از هنر شاعری خویش ببالد و دیگران را در‬ ‫طی این طریق ضعیف و ناتوان بشمارد چنین می گوید‪:‬‬ ‫خاقانی آن کسان که طریق تو می روند‬ ‫زاغند و زاغ را روش کبک آرزوست‬ ‫‪ -2‬قهقهۀ کبک همان قدقد مخصوصی است که کبک نر و ماده در فصل بهار و‬ ‫موقع سرمستی و جفت گیری از حنجره خارج می کنند و نویسندگان و شاعران‬ ‫آن را به قهقهه یعنی خنده به آواز بلند تعبیر می کنند‪ .‬حافظ می گوید‪:‬‬ ‫دیدی آن قهقهۀ کبک خرامان حافظ‬ ‫که ز سرپنجۀ شاهین قضا غافل بود‬

‫‪ -3‬اما راجع به سر در زیر برف کردن کبک در میان مردم این طور شهرت دارد‬ ‫که در فصل زمستان هنگامی که زمین مستور از برف است به محض اینکه‬ ‫کبکها در معرض خطر جرگه و محاصرۀ شکارچیان قرار گیرند فوراً سر را در‬ ‫زیر برف فرو می کنند تا شکارچیان را نبینند به گمان آنکه چون آنها دشمن‬ ‫را نمی بینند پس دشمن هم آنها را نمی بیند و از تعرض و صید شدن مصون‬ ‫خواهد ماند‪»:‬چون صیادان قصد او کنند سر را در زیر برف پنهان کنند و چنان‬ ‫پندارد که صیاد او را ندیده و نبیند‪ ».‬در حالی که این گمان و تصور به کلی‬ ‫باطل است‪ ،‬چه اوالً کبک آن شعور را ندارد که دست به حیله و تزویر بزند‪ .‬ثانیاً‬ ‫به فرض آنکه دارای چنان هوش و فراست باشد به حکم شعور غریزی باید کاری‬ ‫کند که از تجاوز و دستبرد دشمن و شکار شدن در امان بماند نه آنکه سر در‬ ‫زیر برف کند به خیال آنکه کسی را نمی بیند پس هیچ کس او را نخواهد دید‪،‬‬ ‫در صورتی که غرایز حیوانی همیشه در جهت صیانت و بقای نفس دور می زند‬ ‫نه امر واهی و بی نتیجه‪.‬‬ ‫در این مورد با چند نفر از دوستان شکارچی من جمله شادروان عباس میرزا‬ ‫حشمتی که در امر شکار صاحب و صائب نظر بودند مزاکره کردم و ریشۀ این‬ ‫مثل مشهور و مصطلح را از آنان جویا شدم‪.‬‬ ‫اتفاقاً همگی متفق القول اظهار داشتند که این اصطالح به نحوی که در اذهان‬ ‫عامه و حتی شاعران و نویسندگان به منظور ارسال مثل اشتهارد دارد به هیچ‬ ‫وجه صحیح نیست‪ .‬حقیقت مطلب این است که در ازمنۀ گذشته موقعی که برف‬ ‫تازه می بارد شکارچیان جرگه می کردند یعنی در منطقه ای که کبک داشت از‬ ‫چهار جهت با رعایت سکوت و اختفا پیش می رفتند و منطقۀ صید و شکار را از‬ ‫هر طرف محاصره می کردند و کبکها را می پراندند و در هوا می زدند‪.‬‬ ‫از مختصات کبک این است که هنگام احساس خطر یک پرش برمی دارد و از‬ ‫شدت وحشت و اضطراب چندمتر دورتر به سرعت فرود می آید‪.‬‬ ‫پیداست چون زمین مستور از برف است این حیوان زیبا و قشنگ به علت‬ ‫سرعت فرود آمدن گاهی سر و گردن و گاهی تمام اعضای بدنش در زیر برف‬ ‫فرو می رود و قسمتی که تنها دم و دوپایش خارج از برف باقی می ماند و قدرت‬ ‫خارج شدن از برف و پرواز مجدد از وی سلب می گردد‪.‬‬ ‫در این موقع شکارچیان سر می رسیدند و آنها را زنده به دست می آوردند‪ .‬این‬ ‫کار اختصاص به شکارچیان نداشت بلکه در غالب دهات و روستاهای کوهستانی‬ ‫هنگام ریزش برف که کبکها به جستجوی غذا و دانه در داخل برف به طور دسته‬ ‫جمعی حرکت می کردند روستاییان به صورت جرگه آنها را محاصره می کردن‬ ‫و با پرتاب سنگ یا حملۀ دسته جمعی آنها را می پرانیدند‪ .‬کبکها از این حملۀ‬ ‫ناگهانی وحشت می کردند و به همان ترتیب که در باال شرح داده شد پرواز می‬ ‫کردند و چند صدمتر دورتر می رفتند و روستاییان آنها را با دست می گرفتند‪.‬‬



46



44



42



‫طالع بینی‬

‫مهر‬ ‫فــال روز متولدیــن مهــر‪ :‬زمــان آن فــرا رســیده کــه راجــع بــه کارهــای روزانــه‬ ‫و شــرایط کاری تــان فکــر کنیــد ‪ ،‬خصوصـاً اگــر آنهــا آن قــدر خســته کننــده‬ ‫هســتند کــه میخواهیــد از دستشــان فریــاد بزنیــد(( خســته شــده ایــد))‬ ‫کارهــای تکــراری و وظایــف همیشــگی نیــز امــروز اعصــاب شــما را خــرد مــی‬ ‫کنــد و باعــث مــی شــود از کــوره در برویــد برخــی افــراد عقیــده دارنــد کــه‬ ‫زندگــی همیــن اســت و بایــد راه ایــن روش بچســبید ولــی شــما مطمئــن ایــد‬ ‫کــه خیلــی ســریع اوضــاع تغییــر کــرده و بهبــود خواهــد یافــت‪.‬‬ ‫آبان‬

‫فروردین‬ ‫فــال روز متولدیــن فروردیــن‪ :‬از دیگــران دلگیــر مــی شــوید منظورشــان را‬ ‫اشــتباه برداشــت مــی کنیــد‪ .‬امــا نبایــد بــا همســرتان هــم همینــن طــور‬ ‫رفتــار کنیــد‪.‬‬ ‫اردیبهشت‬ ‫فــال روز متولدیــن اردیبهشــت‪ :‬بــه شــدت کار مــی کنیــد ‪.‬البتــه بــا همــکاران‬ ‫تمــام روز را غیبــت مــی کنیــد بنابرایــن حوصلــه تــان ســر نمــی رود ‪ .‬بهتــر‬ ‫اســت امــروز کار و تفریــح را بــا هــم ترکیــب کنیــد کــه البتــه نیــاز بــه انگیــزه‬ ‫داریــد کــه بایــد بــه دنبالــش بگردیــد ‪.‬‬ ‫خرداد‬ ‫فــال روز متولدیــن خــرداد‪ :‬امــروز کمــی مشــکل وجــود دارد مثـ ً‬ ‫ا در رابطــه‬ ‫بــا مســائل ملکــی‪ ،‬خانــه و خانــواده ســعی کنیــد شــرایط را تــا چنــد روز دیگــر‬ ‫تحمــل کنیــد‪ .‬تــا بتوانیــد بعــد از آن پیشــرفت کنیــد و ســوء تفاهــم هــا را‬ ‫حــل کنیــد و همیــن طــور بــرای آینــده نقشــه بکشــید‪.‬‬ ‫تیر‬ ‫فــال روز متولدیــن تیــر‪ :‬احساســات تــان بــر شــما غلبــه کــرده اســت و هــر‬ ‫نــوع اســترس و اضطرابــی بــر کارتــان تاثیــر مــی گذارد‪.‬همــکاران تــان از ایــن‬ ‫کــه حالــت غیرعــادی پیــدا کــرده اید‪،‬خوشــحال هســتند‪.‬‬ ‫مرداد‬ ‫فــال روز متولدیــن مــرداد‪ :‬امــروز ارزش هــای شــما ممکــن اســت دســت‬ ‫خــوش تغییــرات اساســی شــود کــه نــه تنهــا شــما‪ ،‬بلکــه اطرافیــان شــما‬ ‫را تنــی نیــز شــگفت زده خواهــد کــرد‪ .‬مــواردی کــه تــا بــه حــال برایتــان‬ ‫بســیار مهــم بــوده ممکــن اســت ناگهــان جلــوه خــود را از دســت بدهنــد‪ ،‬یــا‬ ‫روی مطالبــی کار کنیــد کــه قب ـ ً‬ ‫ا برایتــان حتــی ارزش دوبــاره فکــر کــردن‬ ‫را نداشــت‪ .‬ایــن تجربــه ای عالــی اســت و ذهــن شــما را بــه روی انــواع‬ ‫احتماالتــی بــاز مــی کنــد کــه هرگــز قب ـ ً‬ ‫ا مــورد توجــه قــرار نــداده بودیــد‪.‬‬ ‫شهریور‬

‫‪40‬‬

‫فــال روز متولدیــن شــهریور‪ :‬امــروز بعضــی از افــراد قابــل پیــش بینی هســتند‪.‬‬ ‫بنابرایــن در برخــورد بــا آنهــا بــا مشــکل روبــرو مــی شــوید‪.‬اما خودتــان هــم‬ ‫همیــن رفتــار را دارید‪.‬امــروز بهتــر اســت هــر کســی بــه حــال خــودش باشــد‬ ‫و بــا خــودش تنهــا باشــد‪.‬صحبت کــردن دربــاره مشــکالت بــی فایــده اســت‪.‬‬

‫فــال روز متولدیــن آبــان‪ :‬اگــر در آرزوهــای تــان بــه دنبــال کســی مــی گردیــد‬ ‫کــه مــی دانیــد در واقعیــت هرگــز وجــود نــدارد مطمئــن باشــید امــروز در‬ ‫مقابــل چشــمان تــان مــی باشد‪.‬شــاید رابطــه ای در حــال حاضــر صــورت‬ ‫نگیــرد امــا مطمئــن باشــید در آینــده یــک رابطــه عمیــق صــورت مــی گیــرد‪.‬‬ ‫آذر‬ ‫فــال روز متولدیــن آذر‪ :‬احتمــال یــک اختــاف عاشــقانه بیــن شــما و آن‬ ‫شــخص خــاص وجــود دارد‪ .‬یکــی از شــما خیلــی عیــب جــو و عصبــی خواهید‬ ‫بــود و یــا بطــور آگانــه یــا غیــر عمــدی ســعی خواهــد کــرد کــه دیگــری را‬ ‫نادیــده بگیــرد‪ .‬ایــن کــه ایــن مســئله فقــط یــک اختــاف زودگــذار باشــد یــا‬ ‫بــه یــک مشــکل بــزرگ تبدیــل شــود بســتگی بــه ایــن دارد کــه شــما چقــدر‬ ‫ســرعت عمــل در حمــل اختــاف نشــان دهیــد‪ .‬داد و بیــداد کــردن مســئله‬ ‫ای را حــل نمــی کنــد مگــر ایــن کــه فکــر کنیــد نکتــه ای را بــه دیگــری‬ ‫ثابــت کنیــد‪.‬‬ ‫دی‬ ‫فــال روز متولدیــن دی‪ :‬امشــب شــما بســیار جــذاب هســتید‪ .‬اگــر امــروز دعــا‬ ‫نکنیــد نمــی توانیــد کارهایتــان را بــه خوبــی انجــام دهیــد‪ .‬ســیارات از شــما‬ ‫حمایــت مــی کننــد بنابرایــن شــجاع ودلیــر باشــید و ســعی کنیــد خجالتــی‬ ‫و بــی اراده نباشــید‪.‬‬ ‫بهمن‬ ‫فــال روز متولدیــن بهمــن‪ :‬ســتارگان تشــویق تــان مــی کننــد تــا در رابطــه‬ ‫بــا چگونگــی پیشــرفت در هفتــه هــای آینــده فکــر کنیــد ‪ .‬بــا کســانی کــه‬ ‫اطالعاتــی دارنــد یــا مــی تواننــد شــما را بــه چنیــن افــرادی معرفــی کننــد‬ ‫صحبــت کنیــد ‪ .‬دانــش قــدرت اســت بنابرایــن شــاید در فکــر اضافــه کــردن‬ ‫معلومــات یــا مهــارت بــه گنجینــه خــود باشــید در ایــن مــورد بــرای بدســت‬ ‫آوردن تمامــی اطالعــات مربــوط درنــگ نکنیــد‪.‬‬ ‫اسفند‬ ‫فــال روز متولدیــن اســفند‪ :‬ســنجاق کــردن دیگــران در یــک چارچــوب‬ ‫ترتیــب داده شــده کاروبــار تمــام وقــت امــروز اســت ‪ .‬اگــر مــی خواهیــد بــه‬ ‫تلــف شــدن وقــت تــان پایــان دهیــد بایــد برنامــه هــای قریــب الوقــوع بزنیــد‬ ‫ایــن نیســت کــه دوســتان شــما را نرنجاننــد ‪ .‬امــا در نظــر بگیریــد کــه هــر‬ ‫کــس مــی توانــد در چنیــن موقعیتــی قــرار بگیــرد کــه بــه دوســتش نیــاز‬ ‫پیــدا کنــد‪ .‬لطف ـا‌ً خودتــان شــخصی انجــام ندهیــد‪.‬‬



38



36





‫تئاتر ایران‬

‫‪32‬‬

‫پس زمینه تئاتر در ایران به دوران باستان (‪ ۱۰۰۰-۶۴۱‬پیش از میالد) برمیگردد‪.‬‬ ‫شروع اولین تئاتر و پدیده‌های بازیگری مردم این سرزمین را می‌توان در مراسم‬ ‫و تشریفاتی جستجو کرد که در آن‌ها به ستودن قهرمان‌های افسانه‌ای و ملی‬ ‫و تحقیر دشمن می‌پرداختند‪ .‬که از این دست آثار می‌شود به سوگ سیاوش و‬ ‫روایات نمایشی از تاریخ‪ ،‬داستان‌های اساطیری و عشقی که توسط هرودوت و‬ ‫گزفون گزارش شده اشاره کردولی تئاترهای اولیه ایرانی پیوند عمیقی با واقعه‬ ‫کربال و سایر وقایع و زندگی پیامبران دارد که عموماً تعزیه نامیده می‌شود‪ .‬تئاتر‬ ‫جدید و مدرن اروپایی همچون بسیاری دیگر از مظاهر غربی در زمان ناصرالدین‬ ‫شاه به ایران آمد‪ .‬تا قبل از سفرهای سه گانه شاه به اروپا تئاتر غیرتعزیه‌ای ایران‬ ‫تنها به یک سری نمایش‌های سبک کوچه بازاری خالصه می‌شد‪ .‬روحوضی و‬ ‫تقلیدکاری نمونه‌ای از آن بود‪ .‬اشخاصی چون شیخ شیپور‪ ،‬شیخ کرنا و یا کریم‬ ‫شیره‌ای تئاترهایی فی‌البداهه اجرا می‌کردند و خاطر شاه منبسط می‌گردید‪.‬‬ ‫ولی سفر شاه به اروپا و دیدن عظمت و شکوه اپراها و سالن‌های نمایشی آنجا‬ ‫دل شاه را برد‪ .‬وی که شیفته ظاهرسازی بود و قبل از آن تکیه دولت را برای‬ ‫اجرای تعزیه تأسیس کرده بود‪ ،‬برای اجرای تئاتر مدرن فرمان به تأسیس سالنی‬ ‫در تهران داد‪.‬از سوی دیگر‪ ،‬به گفته «الول ساتن» نیز‪ ،‬اولین کسی که به نضج‬ ‫و پیدایش نهضت تئاتر ایران کمک کرد‪ ،‬ناصرالدین شاه قاجار بود که در سال‬ ‫‪ 1290‬هجری که وی سفری به فرنگستان کرد‪ .‬او تئاتر اروپایی را اندکی دیده‬ ‫بود و چون به ایران بازگشت‪ ،‬مسبب تحولی در اجرای تعزیه‌های درباری شد‪.‬‬ ‫در این دوره بود که تکیه دولت ساخته شد و بدعت دیگر‪ ،‬وجود تعزیه‌گردان‬ ‫بود که معادل ناظم نمایش یا رژیسور است‪ .‬مقارن این احوال بود که نخستین‬ ‫رشته از نمایش های غیر مذهبی به زبان فارسی نوشته و بازی شد‪ .‬چندین‬ ‫نمایش کوچک که موضوع آنها‪ ،‬اوضاع اجتماعی ایران بود از قلم «میرزا ملکم‬ ‫خان» تراوش کرد و نیز ترجمه‌های مشهور وزیر خان لنکران ‪ -‬حکایت دزد‬ ‫خرس افکن ‪ -‬که اصل ترکی آنها را فتحعلی آخوند زاده نوشته بود‪ .‬همچنین‬ ‫به دستور شخص ناصرالدین شاه قاجار بو د که در محل دارالفنون زیر نظر‬ ‫میرزا علی اکبر مزین الدوله نقاش‪ ،‬تئاتری دایر گردید‪ .‬با طلوع مشروطیت در‬ ‫ایران به سال ‪ 1324‬هجری قمری‪ ،‬جوش و خروش عجیبی در زمینه ادبیات‬ ‫و فرهنگ به وجود آمد و تئاتر مانند هر شعبه دیگری از شعب ادبی و ذوقی‪،‬‬ ‫از این تحول عظیم بهره‌مند گردید‪ .‬جماعات هنرپیشگان و تئاترهای متعددی‬ ‫در این دوره پدید آمد‪ .‬اولین اینها‪ ،‬تئاتر فرهنگ بود که در عمارت مسعودیه‬ ‫نمایش می‌داد‪ .‬یعنی بنایی بود که به اسم مسعود میرزا ظل السلطان معروف‬ ‫بود و بعدها شد وزارت فرهنگ‪.‬بعضی از اعضای تئاتر فرهنگ در رشته‌های‬ ‫دیگری شهرت پیدا کردند که از آن جمله بودند‪ :‬محمد علی فروغی‪ ،‬عبداله‬ ‫مستوفی‌‪ ،‬علی اکبر داورفر‪ ،‬فهیم الملک و سید علی نصر یعنی کسی که او را‬ ‫پدر تئاتر ایران نامیده‌اند‪ .‬تئاتر دومی‪ ،‬تئاتر ملی نام داشت که از قضا سید علی‬ ‫نصر نیز عضو آن بود‪ .‬این تئاتر را سید عبدالکریم محقق الدوله در سال ‪1329‬‬ ‫هجری قمری بنا کرد‪ .‬مرکز فعالیت این گروه‪ ،‬در محل هتل فاروس در الله‌زار‬ ‫بود و شاید بتوان گفت که الله زار‪ ،‬مرکز فعالیت‌های تئاتر تهران شد‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1334‬هجری قمری‪ ،‬سید علی نصر ضمن بازگشت از سفر اروپا‪ ،‬کمدی ایران‬ ‫را تاسیس نمود که ده سال باقی بود و این موسسه‪ ،‬اولین موسسه منظم تهران‬ ‫به شمار می‌رفت و وزارت تئاتر ایران‪ ،‬این تئاتر را به رسمیت شناخت‪ .‬بسیاری‬ ‫از هنر پیشگان نامی آن دوران در این تئاتر‪ ،‬فن هنرپیشگی را فرا گرفتند که‬ ‫از آن جمله‌اند‪ :‬بهرامی‪ ،‬رفیع حالتی‪ ،‬فضل‌الله بایگان‪ ،‬غالمرضا فکری‪ ،‬علی‬ ‫اصغر گرمسیری‪.‬کمدی ایران‪ ،‬در تاریخ تئاتر ایران نیز اهمیت به سزایی دارد‪،‬‬ ‫زیرا بسیاری از نمایشات خود را در عمارت جدید التاسیس» گراند هتل» در‬ ‫خیابان الله زار‪ ،‬عرضه داشت و همین عمارت بود که بعدها مبدل به تماشاخانه‬ ‫تهران شد‪(.‬مرحوم علی حاتمی در سریال به یاد ماندنی «هزار دستان» از این‬ ‫عمارت در ساخت سریال‪ ،‬استفاده کرد)‪ .‬تئاترهایی در طول ‪ 15‬یا بیست سال‬ ‫بعد از این‪ ،‬پا به عرصه وجود نهادند که می‌توان به اجمال به این نمایش‌ها اشاره‬ ‫کرد‪ :‬تئاتر نکیسا‪ ،‬که به دست ارباب افالطون شاهرخ ایجاد گردید و خود ارباب‬

‫افالطون‪ ،‬نمایشهای تاریخی چندی را نوشت‪ .‬جامعه باربد را ابراهیم مهرتاش‬ ‫به وجود آورد که به تکامل و پیشرفت صنعت تئاتر ایران‪ ،‬کمک شایانی کرد و‬ ‫پاره‌ای از مظاهر ذوقی باستانی ایران و فولکلور را زنده نمود‪ .‬هر دو تئاتر‪ ،‬یعنی‬ ‫نکیسا و باربد‪ ،‬به منزله مدرسه‌ای بود که در آن هنر پیشگان فراوانی تربیت‬ ‫یافتند‪ .‬دو نفر دیگر به نام‌های میرسیف الدین کرمانشاهی و علی دریا بیگی نیز‬ ‫مسئول پیدایش مدارس هنرپیشگی در ایران بودند‪ .‬تاسیس انجمنها و شرکتها‬ ‫یکی دیگر از عوامل پیشبرد تئاتر بوده‌اند‪ .‬انجمن اخوت که در سال ‪1317‬قمری‬ ‫تاسیس شد و از اولین گروه هایی بود که دست به فعالیتهایی نظیر کنسرت و‬ ‫نمایش زده است‪ .‬پس از انجمن اخوت تاسیس (شرکت فرهنگ)را می‌توان نام‬ ‫برد‪ .‬در سال ‪1329‬قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر‬ ‫ملی» دایر شد‪ .‬تا پیش از تاسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت‬ ‫عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده‬ ‫می‌کردند‪،‬اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده‬ ‫داشت‪ ،‬امکانات و بودجه خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تامین می‌کرد‬ ‫و مستق ً‬ ‫ال در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد‪ .‬فعالیت‌های چند ساله «تئاتر‬ ‫ملی»موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی‬ ‫خود را تامین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری‬ ‫در میان مردم نسبت به تئاتر بر انگیخته شود‪ .‬حتی عده‌ای از دانشجویان که‬ ‫برای تحصیل به خارج رفته بودند‪ ،‬در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر‬ ‫علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرح ریزی کردند‪.‬‬ ‫باید دانست که در جریان مشروطیت مردم ایران به حقوقی واقف شدند که پیش‬ ‫از آن از وجود آن آگاه نبودند‪ .‬در کشور ما حزبهای مختلف‪ ،‬هر چند به شیوه‬ ‫سنتی وجود داشت‪،‬اما تئاتر وجود نداشت‪ .‬لذا به گمان عده‌ای از روشنفکران‪،‬‬ ‫تاسیس تئاتر‪،‬گذشته از ارزش‌هایی که بر قفس نمایش مرتبت بود‪،‬نمادی از‬ ‫ترقی و رشد فکری تلقی می‌شد‪ .‬شرایط تئاتر ایران در سالها فاصله سالهای‬ ‫‪ 1320‬تا ‪ 1322‬را شماری پژوهندگان به سبب گستردگی اجرای صحنه و رشد‬ ‫تئاتر (دوران صحنه) نامیده‌اند‪ .‬این دوران به دلیل استقبال جامعه تماشاگران‬ ‫و مخاطبان از تئاتر صحنه به یاد ماندنی است‪ .‬در آن سالها تولیدات سینمای‬ ‫ایران به لحاظ کیفی و کمی در حدی نبود که بتواند پاسخگوی مخاطبان باشد‪.‬‬ ‫تلویزیون هنوز به ایران نیامده بود‪.‬رادیو به میزانی که باید در دسترس مردم‬ ‫قرار نداشت‪ .‬به دلیل در صد باالی بی‌سوادی در کشور از مطبوعات استقبال‬ ‫چندانی نمی‌شد و به همین دلیل از فعالیت‌های نمایشی استقبال بالینه مناسبی‬ ‫به عمل می‌آمد‪ .‬انگیزه‌های تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر‬ ‫گرمی و شماری به دلیل گرایش‌های سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را‬ ‫برای تماشا انتخاب می‌کردند‪ .‬شکل‌های پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی‬ ‫حاکم بر کشور‪ ،‬زمینه‌ای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود‪ .‬تئاتر در این‬ ‫دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جزب افراد به سوی احزاب نو‬ ‫پا داشت‪ .‬به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیت‌های نمایشی ـ ترجمه‬ ‫و نگارش و اجرا ـ ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد وباالخره یکی‬ ‫از مهمترین اتفاقهای این دوره شکل‌گیری «گروه تئاتر ملی»با هدف دستیابی‬ ‫به نمایش‌های با هویت ایرانی بود‪ .‬سر پرست این گروه‪ ،‬شاهین سرکسیان بود‪.‬‬ ‫کسانی چون عباس جوانمرد و علی نصیریان در پایه گذاری این گروه به او‬ ‫پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون رقیه چهرآزاد و عصمت صفوی با این گروه‬ ‫همکاری کردند‪ .‬تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو‬ ‫می‌شود‪ .‬با مقایسه فهرست‌های موجود از نمایش‌های چاپ شده ایرانی و ترجمه‬ ‫آثار خارجی و اجرای نمایشنامه‌های خارجی و ایرانی مشاهده می‌شود که کفه‬ ‫آثار اجرایی به ویژه نوشته‌های فارسی بسیار سنگینی چاپ شده است‪ .‬دلیل‬ ‫عمده این امر رشد تقاضای آثار ایرانی و میزان تماشاگران است که برای برآورده‬ ‫شدن خواسته‌های آنان‪ ،‬مدیران تماشاخانه‌ها ناگزیر از عرضه تعداد بالنسبه زیاد‬ ‫و سفارش و نگارش و ترجمه به (شکل بازی و تطبیق داده شده و آداپته) بودند‬ ‫که به سرعت آماده شود و در حد و اندازه پسند مخاطبان عام باشد‪.‬‬



30





‫ریچارد آتنبرو‪ ،‬بازیگر و کارگردان برنده‬ ‫اسکار هالیوود درگذشت‬ ‫ریچارد آتنبرو که در سال ‪ ۱۹۸۲‬برای ساخت فیلم گاندی برنده جایزه اسکار‬ ‫شده بود‪ ،‬روز گذشته در سن ‪ ۹۰‬سالگی درگذشت‪.‬‬ ‫ریچارد آتنبرو‪ ،‬که در سال ‪ 1982‬برای ساخت فیلم گاندی برنده جایزه اسکار‬ ‫شده بود‪ ،‬روز گذشته در سن ‪ 90‬سالگی درگذشت‪.‬‬ ‫او که در عرصه بازیگری نیز فعال بود‪ ،‬برای مخاطبان آمریکایی بیش از همه‬ ‫یادآور فیلم پارک ژوراسیک ساخته استیون اسپیلبرگ است‪.‬‬ ‫آتنبرو که اصالتا بریتانیایی بود‪ ،‬در سال ‪ 1993‬برای فعالیت گسترده در عرصه‬ ‫تئاتر و همچنین تالش‌هایش در پشت دوربین در جهت ارتقای سینمای بریتانیا‬ ‫از سوی ملکه الیزابت برنده جایزه افتخاری یک عمر دستاورد حرفه‌ای شد‪.‬‬ ‫آتنبرو کار در سینما را از سال ‪ 1942‬و با بازی در فیلم آنطوری که خدمت‬ ‫می‌کنیم ساخته مشترک دیوید لین و نوئل کاوارد آغاز کرد‪.‬‬ ‫پس از آن با وقفه‌ای چند ساله در فیلم‌های مدرسه و رازها‪ ،‬استخدام و پلکانی‬ ‫به آسمان بازی کرد‪.‬‬ ‫دهه ‪ 60‬اوج شکوفایی او بود و از دهه ‪ 80‬وارد عرصه کارگردانی شد و با ساخت‬ ‫فیلم گاندی که برنده ‪ 8‬جایزه اسکار شد‪ ،‬در این عرصه نیز خوش درخشید‪.‬‬ ‫از دیگر فیلم‌های او می‌توان به جادو‪ ،‬پلی در دوردست‪ ،‬دسته همسرایان‪ ،‬فریاد‬ ‫آزادی‪ ،‬سرزمین سایه‌ها اشاره کرد‪.‬‬

‫اقیانوس اطلس علیه گرمایش جهانی می‌ایستد‬

‫‪26‬‬

‫بر اساس یافته‌های یک پژوهش تازه‪ ،‬وقفه‌ای که چند سالی در افزایش دمای‬ ‫هوای کره زمین ایجاد شده ممکن است تا ‪ ۱۰‬سال دیگر ادامه داشته باشد‪.‬‬ ‫دانشمندان چند ساله که در تالشند دلیلی برای توقف افزایش دمای کره زمین‬ ‫که از سال ‪ 1999‬میالدی یعنی ‪ 15‬سال پیش شروع شده پیدا کنند‪.‬‬ ‫افزایش نیافتن دمای کره زمین در حالی در سال‌های گذشته ادامه داشته که‬ ‫مصرف سوخت‌های فسیلی و میزان گاز دی اکسید کربن در جو همچنان رو‬ ‫به افزایش است‪.‬‬ ‫بر اساس نظریه تازه‌ای که در این رابطه مطرح شده دلیل این مسئله به چرخه‬ ‫طبیعی جریان آب در اقیانوس اطلس مربوط می‌شود که دوره‌های ‪ 30‬ساله‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫پژوهشگران می‌گویند‪ :‬این جریان آب که حرکت بسیار کندی هم دارد گرما‬ ‫را به عمق اقیانوس منتقل می‌کند و به این وسیله جلوی گرم شدن هوا را‬ ‫می‌گیرد‪.‬‬ ‫آن‌ها معتقدند که این جریان آب در اقیانوس اطلس ممکن است تا یک دهه‬ ‫آینده همچنان ادامه داشته باشد‪.‬‬ ‫البته دانشمندان هشدار می‌دهند که وقتی چرخه این جریان به پایان برسد‬ ‫دمای کره زمین احتماال افزایش سریع خواهد داشت‪.‬‬ ‫ناصر کرمی اقلیم‌شناس و استاد دانشگاه برگن در نروژ می‌گوید‪ :‬استناد به این‬ ‫جریان‌های آب اقیانوسی و تاثیر آن در افزایش یا کاهش دمای زمین موضوعی‬ ‫است که هم موافقان و مخالفان نظریه تغییر اقلیم از آن استفاده می‌کنند‪.‬‬ ‫وی می‌گوید‪ :‬علم اقلیم‌شناسی در دنیا در سال‌های اخیر تغییر بزرگی کرده آن‬ ‫هم رویکرد موضوع مناطق انباشت انرژی است؛ یعنی جایی مانند اقیانوس آرام‬ ‫یا جنوب اقیانوس اطلس‪.‬‬ ‫آن‌ها می‌گویند‪ :‬انباشت انرژی خورشیدی در الیه‌های پایینی اقیانوس است‬ ‫که تعیین می‌کند اوال اقلیم مناطق دور دست دنیا چه وضعیتی در آینده پیدا‬ ‫خواهد کرد و دوم این که سرنوشت بحث تغییر اقلیم اساسا به کجا منجر‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫براساس این پژوهش ظاهرا روند توقف افزایش گرما رو به پایان است اما این‬ ‫که بعد از تغییر جریان آبی در اقیانوس اطلس چه اتفاقی می‌افتد و دمای کره‬ ‫زمین چقدر و با چه سرعتی افزایش خواهد یافت دست کم بین ‪ 15‬تا ‪ 20‬سال‬ ‫آینده مشخص خواهد شد‪.‬‬


25


24


23


22



20



18



16



14





10



8



6



4


3



‫صفحه ‪ 20‬و ‪22‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.