64
62
تاثیر داروهای ضدافسردگی بر احساس دلبستگی نسبت به همسر
یک بررسی جدید نشان میدهد که مصرف داروهای ضدافسردگی میتواند بر احساس دلبستگی میان همسران تاثیر داشته باشد. به گزارش الیوساینس پژوهشگران دریافتند مصرف داروهای ضدافسردگی از نوع «مهارکنندههای بازجذب سروتونین» ( )SSRIکه عمدتا از طریق سیستم ناقلهای عصبی سروتونینی در مغز عمل میکنند ،بر احساسات مردان بیش از زنان اثر میگذارد .بر عکس به نظر میرسد مصرف داروهای ضدافسردگی سهحلقهای( )TCAکه اثر کمتری بر سیستم سروتونینی مغز دارند ،بر احساسات زنان بیش از مردان تاثیر میگذارند. سرپرست این پژوهش دکتر هوگوپ اس آکیسکال ،استاد برجسته روانپزشکی در دانشگاه کالیفرنیا در ساندیهگو گفت« :خبر خوب این است که داروهای گوناگونی بری درمان افسردگی وجود دارد و پزشک میتواند نوع داروی بیمار را تغییر داد». در این بررسی پژوهشگران اثرات داروهای SSRIو ضدافسردگی سهحلقهای
را بر زندگی عاطفی ۱۹۲فرد مبتال به افسردگی ۱۲۳ -زن و ۶۹مرد -مورد مقایسه قرار دادند که میانگین سنی آنها ۴۱سال بود .همه افراد در این بررسی در رابطه عاطفی به مدت هفت ماه تا ۲۶سال بودند. این افراد با پرکردن پرسشنامه احساسات ،دلبستگی و جاذبه جنسیشان نسبت به همسرانشان را بیان کردند .همچنین آنها درباره تغییرات احساساتشان پس از شروع مصرف داروهای ضدافسردگی در مقایسه با پیش از آن اظهار نظر کردند. نتایج این بررسی نشان داد که افرادی که داروهایی SSRIمصرف میکنند، نسبت به افرادی که داروهای ضدافسردگی سهحلقهای دریافت میکنند ،در بیان کردن عواطف و افکارشان با همسرانشان احساس راحتی کمتری میکنند و کمتر عالقمندند که عشقشان به هسرشان برای همیشه به طول انجامد. آنها همچنین متوجه شدند که مردانی که SSRIمصرف میکنند نسبت به زنانی که داروهای ضدافسردگی سهحلقهای مصرف میکننند ،با احتمال کمتری از همسرانشان تقاضای یاری یا همفکری میکنند یا به همسرانشان توجه دارند. در مقابل زنانی که داروهای ضدافسردگی سهحلقهای دریافت میکنند ،نسبت به مردانی که همین گروه دارویی را مصرف میکنند ،به میزان بیشتری از اختالالت در زندگی جنسی شکایت دارند. الهامبخش محققان در این بررسی ،تحقیقات قبلی درباره روابط عاطفی و افراد مبتال اختالل وسواسی -اجباری ( )OCDبود که نشان داده بودند کارکرد ناقل عصبی سروتونین در موارد روابط رومانتیک دچار تغییرات بسیار بیشتری نسبت به تغییرات آن در موارد اختالل وسواسی -اجباری میشود.
سازمان بهداشت جهانی خواستار توقف تبلیغ سیگارهای برقی شد سازمان بهداشت جهانی ،وابسته به سازمان ملل متحد بعنوان راهی برای توقف مصرف دخانیات ،خواهان وضع مقرراتی برای توقف تبلیغات سیگارهای برقی شده است. سازمان بهداشت جهانی همچنین میخواهد مصرف سیگارهای برقی در محلهای عمومی و داخل ساختمانها ممنوع شو د و میگوید اثر دو د و دم ناشی از آن روی غیرسیگاری ها هنوز کامال مشخص نشده است. دودی که از مصرف سیگارهای برقی در هوا پخش میشود ،دارای نیکوتین است ولی بعضی دانشمندان میگویند احتماال از دود سیگار معمولی کمزیانتر است. سازمان بهداشت جهانی همچنین گفته نگران این مسئله است که سهم شرکتهای بزرگ دخانیات ،که مصرف سیگارهای سنتی را تشویق می کنند، در بازار را افزایش یافته باشد. این سازمان گفته بیش از ۴۰۰کارگاه مختلف برای تولید سیگارهای برقی وجود دارد. چندی پیش ۵۳پژوهشگر و کارشناس بهداشت از کشورهای مختلف جهان در نامهای به سازمان بهداشت جهانی از این سازمان خواست ه بودند از محسوب کردن سیگار برقی در رده دخانیات زیانبار مانند سیگارهای سنتی خودداری کند.
56 58
آنها سیگار برقی را از نوآوریهای قرن بیست و یکم در زمینه بهداشت و سالمت شمرده و گفته بودند که ممکن است این سیگار جان صدها میلیون نفر را از مرگ در اثر مصرف دخانیان نجات دهد. سال گذشته سازمان بهداشت جهانی در یک گزارش محرمانه سیگار برقی را به عنوان یک «تهدید بهداشتی» ردهبندی کرده بود. =سیگار برقی برای اولین بار در سال ٢٠٠٣در چین تولید شد اما در دو سال اخیر ،مصرف آن افزایش یافته است .ارزش تولید جهانی این محصول در سال گذشته میالدی به مرز ٣میلیارد دالر رسید.
57
56
54
52
50
ریشه معروفترین ضرب المثل های فارسی مثل کبک سرش را زیر برف می کند
48
این مثل در مورد کسانی به کار می رود که چون معایب خود را نمی بینند و تشخیص نمی دهند می پندارند که دیگران هم آن معایب را نمی بینند و از آن بی اطالع هستند. اتفاقاً سر زیر برف کردن کبک علت و سبب خاصی دارد که با گمان و تصور عامه در مورد این پرندۀ زیبا و خوش خرام کام ً ال مغایر و مباین است به همین جهت به شرح آن علت می پردازیم تا اشتباه عمومی در رابطه با این ضرب المثل روشن شود. کبک این حیوان زیبا را تقریباً همه کس می شناسد .پرنده ای است از طایفۀ ماکیان که به جهت گوشت لذیذش آن را شکار می کنند .تاکنون هشت نوع از این پرنده به وسیلۀ علمای حیوان شناس در آسیا و اروپا شناخته شده است. کبک در کوهسارها و مناطق روباز زندگی می کند و مانند قرقاول روی شاخ درختان نمی رود .خوراکش دانه های گیاهی و سبزیها و برگ درختان و حشرات است که فقط صبح زود و هنگام غروب آفتاب از شکاف کوهها خارج می شود و تغذیه می کند و بقیۀ ساعات روز را در محل امنی می گذراند. کبک ماده در اردیبهشت ماه در زمین چاله ای با پا می کند و در آن روزی یک تخم نخودی رنگ می گذارد و بین دوازده تا هجده تخم می نهد و پس از سه هفته روی تخمها می خوابد تا جوجه هایش از تخم درآیند .این پرنده در اسارت تخم می کند ولی بر روی تخم نمی خوابد بدین جهت برای تربیت و ازدیاد آن باید در منازل چمن تهیه کرد تا کبک در آن تخم بگذارد و بعداً تخمها را جمع آوری و زیر مرغ کرچ بگذارند تا جوجۀ کبک بیرون آید. برای این حیوان از قدیم سه صفت مشخص قائل بوده اند که عبارت است از: خرامیدن ،قهقهه زدن ،هنگام خطر سر زیر برف کردن. -1خرامیدن و راه رفتن کبک به قدری مورد توجه ارباب ذوق و ادب واقع شده که کمتر شاعر یا نویسنده ای از آن ارسال مثل نکرده است .ابوشکور بلخی می گوید: خرامیدن کبک بینی به شخ تو گویی ز دیبا فکندست نخ خاقانی شروانی ،آنجا که می خواهد از هنر شاعری خویش ببالد و دیگران را در طی این طریق ضعیف و ناتوان بشمارد چنین می گوید: خاقانی آن کسان که طریق تو می روند زاغند و زاغ را روش کبک آرزوست -2قهقهۀ کبک همان قدقد مخصوصی است که کبک نر و ماده در فصل بهار و موقع سرمستی و جفت گیری از حنجره خارج می کنند و نویسندگان و شاعران آن را به قهقهه یعنی خنده به آواز بلند تعبیر می کنند .حافظ می گوید: دیدی آن قهقهۀ کبک خرامان حافظ که ز سرپنجۀ شاهین قضا غافل بود
-3اما راجع به سر در زیر برف کردن کبک در میان مردم این طور شهرت دارد که در فصل زمستان هنگامی که زمین مستور از برف است به محض اینکه کبکها در معرض خطر جرگه و محاصرۀ شکارچیان قرار گیرند فوراً سر را در زیر برف فرو می کنند تا شکارچیان را نبینند به گمان آنکه چون آنها دشمن را نمی بینند پس دشمن هم آنها را نمی بیند و از تعرض و صید شدن مصون خواهد ماند»:چون صیادان قصد او کنند سر را در زیر برف پنهان کنند و چنان پندارد که صیاد او را ندیده و نبیند ».در حالی که این گمان و تصور به کلی باطل است ،چه اوالً کبک آن شعور را ندارد که دست به حیله و تزویر بزند .ثانیاً به فرض آنکه دارای چنان هوش و فراست باشد به حکم شعور غریزی باید کاری کند که از تجاوز و دستبرد دشمن و شکار شدن در امان بماند نه آنکه سر در زیر برف کند به خیال آنکه کسی را نمی بیند پس هیچ کس او را نخواهد دید، در صورتی که غرایز حیوانی همیشه در جهت صیانت و بقای نفس دور می زند نه امر واهی و بی نتیجه. در این مورد با چند نفر از دوستان شکارچی من جمله شادروان عباس میرزا حشمتی که در امر شکار صاحب و صائب نظر بودند مزاکره کردم و ریشۀ این مثل مشهور و مصطلح را از آنان جویا شدم. اتفاقاً همگی متفق القول اظهار داشتند که این اصطالح به نحوی که در اذهان عامه و حتی شاعران و نویسندگان به منظور ارسال مثل اشتهارد دارد به هیچ وجه صحیح نیست .حقیقت مطلب این است که در ازمنۀ گذشته موقعی که برف تازه می بارد شکارچیان جرگه می کردند یعنی در منطقه ای که کبک داشت از چهار جهت با رعایت سکوت و اختفا پیش می رفتند و منطقۀ صید و شکار را از هر طرف محاصره می کردند و کبکها را می پراندند و در هوا می زدند. از مختصات کبک این است که هنگام احساس خطر یک پرش برمی دارد و از شدت وحشت و اضطراب چندمتر دورتر به سرعت فرود می آید. پیداست چون زمین مستور از برف است این حیوان زیبا و قشنگ به علت سرعت فرود آمدن گاهی سر و گردن و گاهی تمام اعضای بدنش در زیر برف فرو می رود و قسمتی که تنها دم و دوپایش خارج از برف باقی می ماند و قدرت خارج شدن از برف و پرواز مجدد از وی سلب می گردد. در این موقع شکارچیان سر می رسیدند و آنها را زنده به دست می آوردند .این کار اختصاص به شکارچیان نداشت بلکه در غالب دهات و روستاهای کوهستانی هنگام ریزش برف که کبکها به جستجوی غذا و دانه در داخل برف به طور دسته جمعی حرکت می کردند روستاییان به صورت جرگه آنها را محاصره می کردن و با پرتاب سنگ یا حملۀ دسته جمعی آنها را می پرانیدند .کبکها از این حملۀ ناگهانی وحشت می کردند و به همان ترتیب که در باال شرح داده شد پرواز می کردند و چند صدمتر دورتر می رفتند و روستاییان آنها را با دست می گرفتند.
46
44
42
طالع بینی
مهر فــال روز متولدیــن مهــر :زمــان آن فــرا رســیده کــه راجــع بــه کارهــای روزانــه و شــرایط کاری تــان فکــر کنیــد ،خصوصـاً اگــر آنهــا آن قــدر خســته کننــده هســتند کــه میخواهیــد از دستشــان فریــاد بزنیــد(( خســته شــده ایــد)) کارهــای تکــراری و وظایــف همیشــگی نیــز امــروز اعصــاب شــما را خــرد مــی کنــد و باعــث مــی شــود از کــوره در برویــد برخــی افــراد عقیــده دارنــد کــه زندگــی همیــن اســت و بایــد راه ایــن روش بچســبید ولــی شــما مطمئــن ایــد کــه خیلــی ســریع اوضــاع تغییــر کــرده و بهبــود خواهــد یافــت. آبان
فروردین فــال روز متولدیــن فروردیــن :از دیگــران دلگیــر مــی شــوید منظورشــان را اشــتباه برداشــت مــی کنیــد .امــا نبایــد بــا همســرتان هــم همینــن طــور رفتــار کنیــد. اردیبهشت فــال روز متولدیــن اردیبهشــت :بــه شــدت کار مــی کنیــد .البتــه بــا همــکاران تمــام روز را غیبــت مــی کنیــد بنابرایــن حوصلــه تــان ســر نمــی رود .بهتــر اســت امــروز کار و تفریــح را بــا هــم ترکیــب کنیــد کــه البتــه نیــاز بــه انگیــزه داریــد کــه بایــد بــه دنبالــش بگردیــد . خرداد فــال روز متولدیــن خــرداد :امــروز کمــی مشــکل وجــود دارد مثـ ً ا در رابطــه بــا مســائل ملکــی ،خانــه و خانــواده ســعی کنیــد شــرایط را تــا چنــد روز دیگــر تحمــل کنیــد .تــا بتوانیــد بعــد از آن پیشــرفت کنیــد و ســوء تفاهــم هــا را حــل کنیــد و همیــن طــور بــرای آینــده نقشــه بکشــید. تیر فــال روز متولدیــن تیــر :احساســات تــان بــر شــما غلبــه کــرده اســت و هــر نــوع اســترس و اضطرابــی بــر کارتــان تاثیــر مــی گذارد.همــکاران تــان از ایــن کــه حالــت غیرعــادی پیــدا کــرده اید،خوشــحال هســتند. مرداد فــال روز متولدیــن مــرداد :امــروز ارزش هــای شــما ممکــن اســت دســت خــوش تغییــرات اساســی شــود کــه نــه تنهــا شــما ،بلکــه اطرافیــان شــما را تنــی نیــز شــگفت زده خواهــد کــرد .مــواردی کــه تــا بــه حــال برایتــان بســیار مهــم بــوده ممکــن اســت ناگهــان جلــوه خــود را از دســت بدهنــد ،یــا روی مطالبــی کار کنیــد کــه قب ـ ً ا برایتــان حتــی ارزش دوبــاره فکــر کــردن را نداشــت .ایــن تجربــه ای عالــی اســت و ذهــن شــما را بــه روی انــواع احتماالتــی بــاز مــی کنــد کــه هرگــز قب ـ ً ا مــورد توجــه قــرار نــداده بودیــد. شهریور
40
فــال روز متولدیــن شــهریور :امــروز بعضــی از افــراد قابــل پیــش بینی هســتند. بنابرایــن در برخــورد بــا آنهــا بــا مشــکل روبــرو مــی شــوید.اما خودتــان هــم همیــن رفتــار را دارید.امــروز بهتــر اســت هــر کســی بــه حــال خــودش باشــد و بــا خــودش تنهــا باشــد.صحبت کــردن دربــاره مشــکالت بــی فایــده اســت.
فــال روز متولدیــن آبــان :اگــر در آرزوهــای تــان بــه دنبــال کســی مــی گردیــد کــه مــی دانیــد در واقعیــت هرگــز وجــود نــدارد مطمئــن باشــید امــروز در مقابــل چشــمان تــان مــی باشد.شــاید رابطــه ای در حــال حاضــر صــورت نگیــرد امــا مطمئــن باشــید در آینــده یــک رابطــه عمیــق صــورت مــی گیــرد. آذر فــال روز متولدیــن آذر :احتمــال یــک اختــاف عاشــقانه بیــن شــما و آن شــخص خــاص وجــود دارد .یکــی از شــما خیلــی عیــب جــو و عصبــی خواهید بــود و یــا بطــور آگانــه یــا غیــر عمــدی ســعی خواهــد کــرد کــه دیگــری را نادیــده بگیــرد .ایــن کــه ایــن مســئله فقــط یــک اختــاف زودگــذار باشــد یــا بــه یــک مشــکل بــزرگ تبدیــل شــود بســتگی بــه ایــن دارد کــه شــما چقــدر ســرعت عمــل در حمــل اختــاف نشــان دهیــد .داد و بیــداد کــردن مســئله ای را حــل نمــی کنــد مگــر ایــن کــه فکــر کنیــد نکتــه ای را بــه دیگــری ثابــت کنیــد. دی فــال روز متولدیــن دی :امشــب شــما بســیار جــذاب هســتید .اگــر امــروز دعــا نکنیــد نمــی توانیــد کارهایتــان را بــه خوبــی انجــام دهیــد .ســیارات از شــما حمایــت مــی کننــد بنابرایــن شــجاع ودلیــر باشــید و ســعی کنیــد خجالتــی و بــی اراده نباشــید. بهمن فــال روز متولدیــن بهمــن :ســتارگان تشــویق تــان مــی کننــد تــا در رابطــه بــا چگونگــی پیشــرفت در هفتــه هــای آینــده فکــر کنیــد .بــا کســانی کــه اطالعاتــی دارنــد یــا مــی تواننــد شــما را بــه چنیــن افــرادی معرفــی کننــد صحبــت کنیــد .دانــش قــدرت اســت بنابرایــن شــاید در فکــر اضافــه کــردن معلومــات یــا مهــارت بــه گنجینــه خــود باشــید در ایــن مــورد بــرای بدســت آوردن تمامــی اطالعــات مربــوط درنــگ نکنیــد. اسفند فــال روز متولدیــن اســفند :ســنجاق کــردن دیگــران در یــک چارچــوب ترتیــب داده شــده کاروبــار تمــام وقــت امــروز اســت .اگــر مــی خواهیــد بــه تلــف شــدن وقــت تــان پایــان دهیــد بایــد برنامــه هــای قریــب الوقــوع بزنیــد ایــن نیســت کــه دوســتان شــما را نرنجاننــد .امــا در نظــر بگیریــد کــه هــر کــس مــی توانــد در چنیــن موقعیتــی قــرار بگیــرد کــه بــه دوســتش نیــاز پیــدا کنــد .لطف ـاً خودتــان شــخصی انجــام ندهیــد.
38
36
تئاتر ایران
32
پس زمینه تئاتر در ایران به دوران باستان ( ۱۰۰۰-۶۴۱پیش از میالد) برمیگردد. شروع اولین تئاتر و پدیدههای بازیگری مردم این سرزمین را میتوان در مراسم و تشریفاتی جستجو کرد که در آنها به ستودن قهرمانهای افسانهای و ملی و تحقیر دشمن میپرداختند .که از این دست آثار میشود به سوگ سیاوش و روایات نمایشی از تاریخ ،داستانهای اساطیری و عشقی که توسط هرودوت و گزفون گزارش شده اشاره کردولی تئاترهای اولیه ایرانی پیوند عمیقی با واقعه کربال و سایر وقایع و زندگی پیامبران دارد که عموماً تعزیه نامیده میشود .تئاتر جدید و مدرن اروپایی همچون بسیاری دیگر از مظاهر غربی در زمان ناصرالدین شاه به ایران آمد .تا قبل از سفرهای سه گانه شاه به اروپا تئاتر غیرتعزیهای ایران تنها به یک سری نمایشهای سبک کوچه بازاری خالصه میشد .روحوضی و تقلیدکاری نمونهای از آن بود .اشخاصی چون شیخ شیپور ،شیخ کرنا و یا کریم شیرهای تئاترهایی فیالبداهه اجرا میکردند و خاطر شاه منبسط میگردید. ولی سفر شاه به اروپا و دیدن عظمت و شکوه اپراها و سالنهای نمایشی آنجا دل شاه را برد .وی که شیفته ظاهرسازی بود و قبل از آن تکیه دولت را برای اجرای تعزیه تأسیس کرده بود ،برای اجرای تئاتر مدرن فرمان به تأسیس سالنی در تهران داد.از سوی دیگر ،به گفته «الول ساتن» نیز ،اولین کسی که به نضج و پیدایش نهضت تئاتر ایران کمک کرد ،ناصرالدین شاه قاجار بود که در سال 1290هجری که وی سفری به فرنگستان کرد .او تئاتر اروپایی را اندکی دیده بود و چون به ایران بازگشت ،مسبب تحولی در اجرای تعزیههای درباری شد. در این دوره بود که تکیه دولت ساخته شد و بدعت دیگر ،وجود تعزیهگردان بود که معادل ناظم نمایش یا رژیسور است .مقارن این احوال بود که نخستین رشته از نمایش های غیر مذهبی به زبان فارسی نوشته و بازی شد .چندین نمایش کوچک که موضوع آنها ،اوضاع اجتماعی ایران بود از قلم «میرزا ملکم خان» تراوش کرد و نیز ترجمههای مشهور وزیر خان لنکران -حکایت دزد خرس افکن -که اصل ترکی آنها را فتحعلی آخوند زاده نوشته بود .همچنین به دستور شخص ناصرالدین شاه قاجار بو د که در محل دارالفنون زیر نظر میرزا علی اکبر مزین الدوله نقاش ،تئاتری دایر گردید .با طلوع مشروطیت در ایران به سال 1324هجری قمری ،جوش و خروش عجیبی در زمینه ادبیات و فرهنگ به وجود آمد و تئاتر مانند هر شعبه دیگری از شعب ادبی و ذوقی، از این تحول عظیم بهرهمند گردید .جماعات هنرپیشگان و تئاترهای متعددی در این دوره پدید آمد .اولین اینها ،تئاتر فرهنگ بود که در عمارت مسعودیه نمایش میداد .یعنی بنایی بود که به اسم مسعود میرزا ظل السلطان معروف بود و بعدها شد وزارت فرهنگ.بعضی از اعضای تئاتر فرهنگ در رشتههای دیگری شهرت پیدا کردند که از آن جمله بودند :محمد علی فروغی ،عبداله مستوفی ،علی اکبر داورفر ،فهیم الملک و سید علی نصر یعنی کسی که او را پدر تئاتر ایران نامیدهاند .تئاتر دومی ،تئاتر ملی نام داشت که از قضا سید علی نصر نیز عضو آن بود .این تئاتر را سید عبدالکریم محقق الدوله در سال 1329 هجری قمری بنا کرد .مرکز فعالیت این گروه ،در محل هتل فاروس در اللهزار بود و شاید بتوان گفت که الله زار ،مرکز فعالیتهای تئاتر تهران شد .در سال 1334هجری قمری ،سید علی نصر ضمن بازگشت از سفر اروپا ،کمدی ایران را تاسیس نمود که ده سال باقی بود و این موسسه ،اولین موسسه منظم تهران به شمار میرفت و وزارت تئاتر ایران ،این تئاتر را به رسمیت شناخت .بسیاری از هنر پیشگان نامی آن دوران در این تئاتر ،فن هنرپیشگی را فرا گرفتند که از آن جملهاند :بهرامی ،رفیع حالتی ،فضلالله بایگان ،غالمرضا فکری ،علی اصغر گرمسیری.کمدی ایران ،در تاریخ تئاتر ایران نیز اهمیت به سزایی دارد، زیرا بسیاری از نمایشات خود را در عمارت جدید التاسیس» گراند هتل» در خیابان الله زار ،عرضه داشت و همین عمارت بود که بعدها مبدل به تماشاخانه تهران شد(.مرحوم علی حاتمی در سریال به یاد ماندنی «هزار دستان» از این عمارت در ساخت سریال ،استفاده کرد) .تئاترهایی در طول 15یا بیست سال بعد از این ،پا به عرصه وجود نهادند که میتوان به اجمال به این نمایشها اشاره کرد :تئاتر نکیسا ،که به دست ارباب افالطون شاهرخ ایجاد گردید و خود ارباب
افالطون ،نمایشهای تاریخی چندی را نوشت .جامعه باربد را ابراهیم مهرتاش به وجود آورد که به تکامل و پیشرفت صنعت تئاتر ایران ،کمک شایانی کرد و پارهای از مظاهر ذوقی باستانی ایران و فولکلور را زنده نمود .هر دو تئاتر ،یعنی نکیسا و باربد ،به منزله مدرسهای بود که در آن هنر پیشگان فراوانی تربیت یافتند .دو نفر دیگر به نامهای میرسیف الدین کرمانشاهی و علی دریا بیگی نیز مسئول پیدایش مدارس هنرپیشگی در ایران بودند .تاسیس انجمنها و شرکتها یکی دیگر از عوامل پیشبرد تئاتر بودهاند .انجمن اخوت که در سال 1317قمری تاسیس شد و از اولین گروه هایی بود که دست به فعالیتهایی نظیر کنسرت و نمایش زده است .پس از انجمن اخوت تاسیس (شرکت فرهنگ)را میتوان نام برد .در سال 1329قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد .تا پیش از تاسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند،اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت ،امکانات و بودجه خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تامین میکرد و مستق ً ال در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد .فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی»موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تامین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر بر انگیخته شود .حتی عدهای از دانشجویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند ،در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرح ریزی کردند. باید دانست که در جریان مشروطیت مردم ایران به حقوقی واقف شدند که پیش از آن از وجود آن آگاه نبودند .در کشور ما حزبهای مختلف ،هر چند به شیوه سنتی وجود داشت،اما تئاتر وجود نداشت .لذا به گمان عدهای از روشنفکران، تاسیس تئاتر،گذشته از ارزشهایی که بر قفس نمایش مرتبت بود،نمادی از ترقی و رشد فکری تلقی میشد .شرایط تئاتر ایران در سالها فاصله سالهای 1320تا 1322را شماری پژوهندگان به سبب گستردگی اجرای صحنه و رشد تئاتر (دوران صحنه) نامیدهاند .این دوران به دلیل استقبال جامعه تماشاگران و مخاطبان از تئاتر صحنه به یاد ماندنی است .در آن سالها تولیدات سینمای ایران به لحاظ کیفی و کمی در حدی نبود که بتواند پاسخگوی مخاطبان باشد. تلویزیون هنوز به ایران نیامده بود.رادیو به میزانی که باید در دسترس مردم قرار نداشت .به دلیل در صد باالی بیسوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال بالینه مناسبی به عمل میآمد .انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر گرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند .شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور ،زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود .تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جزب افراد به سوی احزاب نو پا داشت .به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی ـ ترجمه و نگارش و اجرا ـ ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد وباالخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری «گروه تئاتر ملی»با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود .سر پرست این گروه ،شاهین سرکسیان بود. کسانی چون عباس جوانمرد و علی نصیریان در پایه گذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون رقیه چهرآزاد و عصمت صفوی با این گروه همکاری کردند .تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو میشود .با مقایسه فهرستهای موجود از نمایشهای چاپ شده ایرانی و ترجمه آثار خارجی و اجرای نمایشنامههای خارجی و ایرانی مشاهده میشود که کفه آثار اجرایی به ویژه نوشتههای فارسی بسیار سنگینی چاپ شده است .دلیل عمده این امر رشد تقاضای آثار ایرانی و میزان تماشاگران است که برای برآورده شدن خواستههای آنان ،مدیران تماشاخانهها ناگزیر از عرضه تعداد بالنسبه زیاد و سفارش و نگارش و ترجمه به (شکل بازی و تطبیق داده شده و آداپته) بودند که به سرعت آماده شود و در حد و اندازه پسند مخاطبان عام باشد.
30
ریچارد آتنبرو ،بازیگر و کارگردان برنده اسکار هالیوود درگذشت ریچارد آتنبرو که در سال ۱۹۸۲برای ساخت فیلم گاندی برنده جایزه اسکار شده بود ،روز گذشته در سن ۹۰سالگی درگذشت. ریچارد آتنبرو ،که در سال 1982برای ساخت فیلم گاندی برنده جایزه اسکار شده بود ،روز گذشته در سن 90سالگی درگذشت. او که در عرصه بازیگری نیز فعال بود ،برای مخاطبان آمریکایی بیش از همه یادآور فیلم پارک ژوراسیک ساخته استیون اسپیلبرگ است. آتنبرو که اصالتا بریتانیایی بود ،در سال 1993برای فعالیت گسترده در عرصه تئاتر و همچنین تالشهایش در پشت دوربین در جهت ارتقای سینمای بریتانیا از سوی ملکه الیزابت برنده جایزه افتخاری یک عمر دستاورد حرفهای شد. آتنبرو کار در سینما را از سال 1942و با بازی در فیلم آنطوری که خدمت میکنیم ساخته مشترک دیوید لین و نوئل کاوارد آغاز کرد. پس از آن با وقفهای چند ساله در فیلمهای مدرسه و رازها ،استخدام و پلکانی به آسمان بازی کرد. دهه 60اوج شکوفایی او بود و از دهه 80وارد عرصه کارگردانی شد و با ساخت فیلم گاندی که برنده 8جایزه اسکار شد ،در این عرصه نیز خوش درخشید. از دیگر فیلمهای او میتوان به جادو ،پلی در دوردست ،دسته همسرایان ،فریاد آزادی ،سرزمین سایهها اشاره کرد.
اقیانوس اطلس علیه گرمایش جهانی میایستد
26
بر اساس یافتههای یک پژوهش تازه ،وقفهای که چند سالی در افزایش دمای هوای کره زمین ایجاد شده ممکن است تا ۱۰سال دیگر ادامه داشته باشد. دانشمندان چند ساله که در تالشند دلیلی برای توقف افزایش دمای کره زمین که از سال 1999میالدی یعنی 15سال پیش شروع شده پیدا کنند. افزایش نیافتن دمای کره زمین در حالی در سالهای گذشته ادامه داشته که مصرف سوختهای فسیلی و میزان گاز دی اکسید کربن در جو همچنان رو به افزایش است. بر اساس نظریه تازهای که در این رابطه مطرح شده دلیل این مسئله به چرخه طبیعی جریان آب در اقیانوس اطلس مربوط میشود که دورههای 30ساله دارد. پژوهشگران میگویند :این جریان آب که حرکت بسیار کندی هم دارد گرما را به عمق اقیانوس منتقل میکند و به این وسیله جلوی گرم شدن هوا را میگیرد. آنها معتقدند که این جریان آب در اقیانوس اطلس ممکن است تا یک دهه آینده همچنان ادامه داشته باشد. البته دانشمندان هشدار میدهند که وقتی چرخه این جریان به پایان برسد دمای کره زمین احتماال افزایش سریع خواهد داشت. ناصر کرمی اقلیمشناس و استاد دانشگاه برگن در نروژ میگوید :استناد به این جریانهای آب اقیانوسی و تاثیر آن در افزایش یا کاهش دمای زمین موضوعی است که هم موافقان و مخالفان نظریه تغییر اقلیم از آن استفاده میکنند. وی میگوید :علم اقلیمشناسی در دنیا در سالهای اخیر تغییر بزرگی کرده آن هم رویکرد موضوع مناطق انباشت انرژی است؛ یعنی جایی مانند اقیانوس آرام یا جنوب اقیانوس اطلس. آنها میگویند :انباشت انرژی خورشیدی در الیههای پایینی اقیانوس است که تعیین میکند اوال اقلیم مناطق دور دست دنیا چه وضعیتی در آینده پیدا خواهد کرد و دوم این که سرنوشت بحث تغییر اقلیم اساسا به کجا منجر میشود.
براساس این پژوهش ظاهرا روند توقف افزایش گرما رو به پایان است اما این که بعد از تغییر جریان آبی در اقیانوس اطلس چه اتفاقی میافتد و دمای کره زمین چقدر و با چه سرعتی افزایش خواهد یافت دست کم بین 15تا 20سال آینده مشخص خواهد شد.
25
24
23
22
20
18
16
14
10
8
6
4
3
صفحه 20و 22