DE HAGELANDSE WIJN PROEVEN VAN DE STREEK
PROEF HET
Hageland VLAAMS-BRABANT
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 1
21/01/2016 11:26:52
2 I VOORWOORD
DÉJÀ-BU ! Beschermend, als was het een pasgeboren baby, wordt de decanteerkan van hand tot hand, behoedzaam doorgegeven. Robijnrode schittering golft deinend tegen kristalheldere wanden. De druiven door de zomerzon gekust, versluieren nog even hun duistere mysterie. Zalig glukt het godenvocht. ‘t Bezwangert gul de moederschoot van het maagdelijke glas. Geen tango maar een wals geeft sensueel de waaier van aroma’s een tweede leven. Verlangen om te proeven, te smaken, te savoureren. De lippen tuiten zich verlegen als om een eerste zoen. Nog even extra lucht geruisloos inhaleren…en dan! Een heildronk amalgeert ‘t palet van kleur en geur en smaak. De epicurische sensatie van alle zintuiglijke lust. Pure concentratie transformeert in een verrukt gevoel van déjà-bu! Ik ken je Herken je! Maar veel wezenlijker dan de beste wijn. Die triomfantelijke fonkeling in je ogen, Het gelukzalige gevoel, ’t genot, met vrienden samen te zijn. © ANITA BUVENS
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 2
21/01/2016 11:26:57
INHOUD 05
Je proeft het hagelandse karakter
06
Bezoekerscentrum hagelandse wijn
Frisse toetsen
WIJNDOMEINEN 09
Vinobelga
11
Houwaartse wijngaard Wijndomein Steenen Muur
07
Sfeervol touren met een origineel voertuig?
12
08
Historiek van de hagelandse wijn
20
Wijndomein Hagegoud
23
Wijndomein Danouise
10 13
De houwaartse wijnfeesten Wezemaalse wijnfeesten
14
Het geheim zit in de bodem
15
Wijngaardbergwandeling
16
Wijnfietsroute
18
Houwaartse bergwandeling
19
Mountainbiken met pit
21
Meeting in de wijngaard
22
Iedereen toerist
25
Met heel het gezin
27
(Wijn)boeren met klasse
28
Achter de kasteelpoort van horst
31
Hoe proef je wijn?
32
De druivensoorten
36
Wijnkasteel haksberg
37
Arrangementen
43
Snuisteren tussen streekproducten
46
Onderzoek en innovatie in wijnteelt
24
Wijndomein Ten Gaerde
26
Wijndomein Kluisberg
29
Wijndomein Uylenbergher
30
Wijndomein Chartreuzenberg
33
Wijndomein Het Eiken Vat
34
Wijndomein Ten Bunder
35
Wijndomein De Lange Eycken
40
Wijndomein Liemau
41
Wijndomein Molenberger
42
Wijndomein Elzenbosch
45
Wijndomein Hageling
ROTSELAAR WIJNDOMEIN STEENEN MUUR
Zet kok Jeroen De Pauw een glas witte Hagelandse wijn voor en hij denkt meteen aan de zomer. Aan frisse toetsen in een zomers slaatje. En wie wordt daar niet gelukkig van? We mogen dus echt wel fier zijn op onze eigen Hagelandse wijn. De wijnbouw is lang niet meer de hobby van enkelingen, maar een passioneel beroep van professionele wijnbouwers. Kennis van zaken, kwaliteit, intensieve druivenselectie en liefde voor de wijn zijn daarbij cruciaal. Zo trots zijn die wijnboeren op hun werk, dat ze je met veel plezier rondleiden op hun wijndomein.
AARSCHOT WIJNDOMEIN DAEMS -VINOBELGA
HOLSBEEK WIJNDOMEIN TEN BUNDER MOLENBERGHER UYLENBERGHER CHARTREUZENBERG
BEKKEVOORT WIJNDOMEIN KLUISBERG ELZENBOSCH
TIELT-WINGE WIJNDOMEIN DANOUISE GEETBETS LIEMAU WIJNDOMEIN HET EIKEN VAT HAGEGOUD DE LANGHE EYCKEN WIJNGAARD TEN GAERDE HOUWAARTSE WIJNGAARD WIJNKASTEEL HAKSBERG
In deze brochure krijg je alvast een voorsmaakje van de wijnstreek met een pak suggesties om de streek te verkennen. Zoals originele arrangementen en logies, wandelingen en bezoektips, wijnfeesten en picknickmanden. Want we pakken graag uit met onze wijn. Een vleugje chauvinisme, dat geven we toe, maar ook omdat het succes van de wijn afstraalt op de hele regio. Het is een toeristische troef en dus ook van economisch belang. Bovendien is wijnbouw duurzame economie: een ambachtelijk proces, natuurlijke grondstoffen en alles in eigen streek. Redenen genoeg om fier te zijn. Monique Swinnen voorzitter Toerisme Vlaams-Brabant vzw
TIENEN WIJNDOMEIN HAGELING
HAGELAND
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 3
21/01/2016 11:27:00
4 I Hagelandse wijn
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 4
21/01/2016 11:27:08
Hagelandse wijn I 5
’Je proeft het Hagelandse karakter’ Paul Vleminckx weet waarover hij het heeft. Hij is voorzitter van de vzw Belgische Wijnbouwers en van de vzw Streekproducten Vlaams-Brabant. ‘En zelf gepassioneerd wijnbouwer’, lacht hij. ‘De Hagelandse wijn kan je met geen enkele andere wijn vergelijken. Proef maar eens een Hagelandse monocépage, een wijn die gemaakt is van één en dezelfde druif. Dat is een ander type dan een moezelwijn, bijvoorbeeld. Dat eigen karakter is te danken aan de bodem van ijzerzandsteen. Dat het Hageland het meest noordelijke wijngebied van Europa is, is een fabeltje. Maar nergens anders vind je dezelfde omstandigheden als hier. Dat maakt de Hagelandse wijn zo uniek.’
Bloesemtoetsen Het Hageland levert vooral witte wijn. Het klimaat en het aantal zonuren lenen zich daar het beste toe. Het is een lichtvoetige wijn, met bloesemtoetsen en frisse fruittonen. Over de kwaliteit
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 5
De ondergrond geeft de Hagelandse wijn zijn unieke karakter. Maar het is de ervaring van de wijnbouwers die dat karakter smaak geeft.
valt niet te twisten. ‘De Hagelandse wijnbouwers hebben zich over de jaren heen gegroepeerd en geprofessionaliseerd. Ze werken met een grote kennis van zaken en dat merk je’, vertelt Paul Vleminckx. ‘Wie een Hagelandse wijn drinkt, proeft de kwaliteit.’
‘Doet me aan zomer denken’ Lekkere smaken, daar weet Jeroen De Pauw alles van. De televisiekok is ambassadeur van Streekproducten Vlaams-Brabant. Hij kokkerelt graag met de lekkernijen uit het Hageland zoals het fruit, de vleesspecialiteiten, het bier en ook de wijn. ‘Een witte Hagelandse wijn doet me aan de zomer denken’, zegt de kok. ‘Fris, fruitig, wat zure toetsen. Dat kan bij een carpaccio van coquilles of vis, bijvoorbeeld. Of een zomers slaatje.’
Zomerse stoemp Maar ook bij een zomerse variant van de klassieke puree. ‘Zomerse stoemp’, zegt Jeroen. ‘Niet warm, maar koud. En met frisse ingrediënten als zilveruitjes, bieslook, garnaaltjes, en daar een kleine kluts Hagelandse wijn bij voor die extra frisse toets.’ Meer en meer Hagelandse wijnboeren hebben ook een mousserende wijn in hun assortiment. ‘Dat lijkt me een logische keuze’, zegt Jeroen. ‘Druiven voor schuimwijn zijn wat minder klimaatgebonden dan de zuiderse rode en witte wijnen. De Champagnestreek ligt ook noordelijker dan de andere grote Franse wijnstreken. Wie weet wordt de Hagelandse schuimwijn ook een succesverhaal, zoals cava en prosecco. Nu nog alleen een goed bekkende naam zoeken voor de Hagelandse parelende wijn.’
21/01/2016 11:27:14
6 I Hagelandse wijn
Bezoekerscentrum Hagelandse wijn
Een aanrader! Als je echt alles wilt weten over de Hagelandse wijn, moet je zeker dit boeiende Bezoekerscentrum binnen gaan. Je vindt het in een knap, neogotisch gebouw in het hart van wijndorp Wezemaal, zowat aan de voet van de Wijngaardberg. In de tentoonstellingsruimte ontdek je hoe het heuvelachtige landschap van het Hageland is ontstaan, welke druiven hier groeien en waar je de wijngaarden vindt. De maquette van de Wijngaardberg geeft je alvast een voorsmaakje.
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 6
Bekijk de film en laat de wijnbouwers zelf vertellen over hun passie. Klaar om op pad te gaan? Klik dan op de tablets voor inspiratie voor wandelingen, fietstochten en een pak heerlijke wijnrecepten. Natuurlijk kan je in het Bezoekerscentrum ook wijn kopen en proeven. Elke maand staat er een andere unieke wijn in de schijnwerpers. Wat dacht je van een proeverij in het gezellige wijnkeldertje? Dat kan vanaf 15 personen. Vergeet niet te reserveren.
Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn Kerkstraat 16 3111 Wezemaal 016-61 64 40 WWW.ROTSELAAR.BE
21/01/2016 11:27:25
Hagelandse wijn I 7
Sfeervol touren met een origineel voertuig? Ontdek de mooiste plekjes van het Hageland in Vlaams-Brabant met onze e-bikes, scooters, Vespa’s, Twizy, Citroën 2PK’s, Méhari of DS! Vanuit het kasteel van Horst nemen we je mee langs heuvelende wijngaarden, kastelen en uitgestrekte fruitboomgaarden. Een kaart of gids heb je niet nodig: een gps-audiogids toont je de weg en vertelt je leuke verhalen over de streek. Geniet van onze streekgerechten onderweg of neem je Hagelandse picknick mee. Maak je keuze uit ons aanbod op: sales@wow-routes.com Langestraat 40c 3220 Sint-Pieters-Rode 016-76 68 14 WWW.WOW-ROUTES.COM
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 7
21/01/2016 11:27:33
8 I Hagelandse wijn
Historiek van de Hagelandse wijn de koude en de concurrentie van vreemde, goedkope wijnsoorten zorgden voor een wisselend succes van de wijnbouw. In de negentiende eeuw verdween de druiventeelt zo goed als volledig uit beeld.
Een Romeins geschenk
Europese erkenning
De Romeinen hebben de druivenstok tijdens hun veroveringstochten verspreid over heel Europa. De Hagelanders hadden al snel door dat hun bodem van roestbruine ijzerzandsteen geknipt was voor deze uitheemse plant, maar toch zou het nog enkele eeuwen duren voor de wijnteelt echt doorbrak.
Sinds de jaren 1970 is de Hagelandse wijn aan een grote heropleving toe. Vrienden Jos Daems, Marcel Saenen, Maurice Fol, Jacques Cypers en Achilles Schrevens beslisten in 1972 om opnieuw aan wijnbouw te doen. Ze startten de vereniging de ‘Hagelandse wijnliefhebbers’ en plantten opnieuw wijnstokken op de zuidelijke heuvels. Een aanstekelijk voorbeeld. Meer en meer wijnbouwers sloten aan en de kwaliteit werd alsmaar beter. In 1997 kreeg de Hagelandse wijn als eerste Belgische wijn de Europees erkende herkomstbenaming ‘Gecontroleerde Oorsprongsbenaming Hageland’. Als die titel op het etiket staat, dan weet je dat je te maken hebt met een echte Hagelandse wijn van de beste kwaliteit.
Middeleeuwse kloosterwijn Tijdens de middeleeuwen was de wijnteelt een zaak van de adel en de kloosters. Godfried I, Hertog van Brabant, liet in de twaalfde eeuw een wijngaard in Leuven aanleggen. Een eeuw later doken de eerste wijngaarden op in Aarschot, Diest en Hoegaarden. Schommelende graanprijzen, de godsdienstoorlogen van de zestiende eeuw,
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 8
21/01/2016 11:27:34
Hagelandse wijn I 9
del eeu wen wij nb ouw in de mid
VINOBELGA DE EERSTE HAGELANDSE WIJN
HAGELANDSE WIJNBOUWER
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 9
Wijlen Jos Daems plantte begin jaren 1970 de eerste druivenranken op de zuiderflank van de Houwaartse Berg. Het begin van de heropleving van de Hagelandse wijn. Met de oogst - M端ller-Thurgau en Ortega - maakte hij samen met zijn vrouw Simone de eerste Hagelander. De kelder waar hij dat deed, is nu een klein museum over de Hagelandse wijnbouw. Een ode aan wijlen Jos Daems. Zoon Rik zet de traditie van zijn vader voort en richtte het ouderlijke huis in als ontmoetingscentrum met bistro en wijnkelder, uiteraard.
h ur g a u M ul le r T
Bezoek en degustatie op afspraak: www.vinobelga.be
21/01/2016 11:27:49
10 I Hagelandse wijn
De Houwaartse Wijnfeesten Als de druivenoogst achter de rug is, is het tijd om te feesten! De Hagelandse wijnboeren blazen dan verzamelen in zaal Sint-Denijs in Houwaart en ze nodigen iedereen uit om te komen proeven. Daar horen lekkere hapjes, verse oesters en kinderanimatie bij. Een jaarlijkse traditie die in het leven is geroepen door de vzw Houwaartse Wijngaard, een groep enthousiaste wijnliefhebbers die hun eigen wijngaard beheren op de Houwaartse Berg. Mis de volgende editie niet. Deze wijnfeesten hebben plaats in november, de eerste zaterdag na de herfstvakantie.
Contactpersoon Houwaartse wijnfeesten Joris Eeckhout 0477-57 52 02 houwaartse.wijngaard@gmail.com WWW.HOUWAARTSEWIJNGAARD.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 10
21/01/2016 11:27:57
Hagelandse wijn I 11
Halte!
Eerst een glas Hagelandse wijn als aperitief en dan een lekker gerecht met een toets van de streek. Levensgenieters weten de Gempemolen aan de rand van het Troostembergbos wel te vinden. Hans Meus - broer van Jeroen - is fier op zijn streek en dat straalt af op deze sfeervolle brasserie. De watermolen is een parel, de rijke geschiedenis gaat helemaal terug tot het jaar 1229. Gempstraat 56 3390 Sint-Joris-Winge 016-48 73 07 WWW.GEMPEMOLEN.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 11
HAGELANDSE WIJNBOUWER
De Gempemolen
H O U WA A RTS E W I J N GA A R D WIJNVRIENDEN SLAAN HANDEN IN ELKAAR Een groep enthousiaste wijnliefhebbers had het plan opgevat om een eigen wijngaard te starten in hartje Houwaart. Hun bekwaamheid hadden ze al bewezen door een oude wijngaard met succes te restaureren. De vrienden verenigden zich in de vzw Houwaartse Wijngaard en plantten in 2014 1200 wijnstokken op de top van de Houwaartse Berg. In 2015 kwamen daar nog twee variĂŤteiten voor rode wijn bij. De teller met druivensoorten staat nu op vijf: Pinot Noir, Pinot Meunier en Pinot Gris, Cabernet Cortis en Rondo. Bezoek en degustatie op afspraak: www.houwaartsewijngaard.be
21/01/2016 11:28:01
12 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN STEENEN MUUR TRADITIE OP DE WIJNGAARDBERG
HAGELANDSE WIJNBOUWER Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 12
In de 19de eeuw was de Wijngaardberg al bezaaid met bloeiende wijnranken. De lange wijnmuur in ijzerzandsteen moest de wijngaarden beschutten tegen de noordenwind. Toen enkele wijnliefhebbers in 1997 een vereniging startten om de Wezemaalse wijntraditie nieuw leven in te blazen, moesten ze niet lang nadenken over de naam. Vzw Steenen Muur was geboren.
De wijnvrienden plantten 3000 wijnstokken aan. Chardonnay, Bacchus, Sirius, Pinot Gris en Pinot Noir voor de witte wijn, Dornfelder voor de rode. Bezoek en degustatie op afspraak: www.steenenmuur.be
21/01/2016 11:28:17
Hagelandse wijn I 13
Wezemaalse wijnfeesten De laatste zaterdag van augustus is het feest in wijndorp Wezemaal. Wijnboeren slaan hun tent op in het charmante dorpscentrum en laten je proeven van hun lekkerste wijnen. Je koopt een fraai versierd glas en daarmee kan je vijf verschillende wijnen proeven. Straatmuzikanten, kinderanimatie, huifkartochten, oude ambachten en eetkraampjes met streekproducten zorgen voor een flinke dosis sfeer. Tot in de late uurtjes.
Contactpersoon Steenen Muur Eduard Monsecour 0473-17 30 69 eduard-monsecour@skynet.be WWW.STEENENMUUR.BE
Halte!
Bij Boeres Kerkstraat 6 3111 Wezemaal 016-89 38 19 WWW.BOERES.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 13
Al sinds 1620 is de herberg In de Ster - ook wel Bij Boeres - een begrip in Wezemaal. Het dorp was in rouw toen cafĂŠbaas Georges in 1989 zijn cafĂŠ sloot. Dirk Claes zag dit niet graag gebeuren en nam het initiatief om de oude herberg nieuw leven in te blazen. Een vakkundige restauratie deed geen afbreuk aan de authentieke sfeer en vandaag is het een heerlijk adres om te verpozen bij een typische Hagelandse schotel. Probeer de Wezemaalse pensen of de Werchterse geitenkaas maar eens. Natuurlijk met een Hagelandse wijn of een streekbier.
21/01/2016 11:28:29
14 I Hagelandse wijn
Het geheim zit in de bodem
Want in die bodem zit ijzerzandsteen met een bijzondere eigenschap: de steenlaag neemt tijdens de dag de warmte op en geeft die ’s nachts af. Dat is enorm heilzaam voor het rijpingsproces van de druif. De roestbruine ijzerzandsteen is een geschenk van de zee. Tijdens het Tertiair – 70 tot 3 miljoen jaar geleden – stond de zee tot diep in wat nu België is. Tot aan de stad Diest. In het Hageland vormde deze ‘Diestiaanzee’ grote zandbanken. Het zand bevatte een hoog percentage van het mineraal glauconiet dat voor een stuk uit ijzer bestaat. Toen de zee zich terugtrok klitten de zandkorrels samen en het ijzer oxideerde: de ijzerzandsteen was geboren.
Wijnmuur Overal waar je kijkt in het Hageland, duikt de roestbruine kleur van ijzerzandsteen op. In de holle wegen, op heuvelflanken, in kerken, kastelen en tuinmuurtjes. Ook de wijnmuur op de Wijngaardberg in Wezemaal is opgetrokken in schollen van ijzerzandsteen. De muur is anderhalve kilometer lang en werd gebouwd tussen 1814 en 1825 om de wijnranken te beschermen tegen wilde dieren en gure noordenwind. Pure wijngeschiedenis dus, en vandaag een beschermd monument.
Koekjes van ijzerzandsteen
Echte ijzerzandsteen zit er niet in, maar de geelrode crumbling op de koekjes van bakkerij Rubbens in Tielt-Winge lijkt er verdacht veel op. Het recept is geïnspireerd op de Hagelandse ondergrond en is een oud familierecept. Erg lekker ook. WWW.BAKKERIJRUBBENS.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 14
21/01/2016 11:28:49
Hagelandse wijn I 15 40
60
WIJNGAARDBERGWANDELING 20
8 KM 20
40
40
20
28 Wijngaardberg
43 42
165 164
0,4
0,1
40
0,9
0,3
0,9
60
154
163
0,2
29
40
68
1,2
1,7
1,6
Beninksberg
1,2
60
Bezoekerscentrum van de Hagelande wijn Kerkstraat 16 - Wezemaal
Kratenberg
161
1,7
60
0,5
166
40
- E314
20
62
60
1,7
66
A2 1,4
0,5
40 0,4
1,5
30
0,5
65
0,6
63
Wijnmuur
27
0,6
160
60
1,1
61
40
26 25
24
0,7
40
6 Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn
aa Rill
40
67
1,1
1,3
152 0,7
0,8
20 1,4
149 146
Kloosterbroekbos
0,3
147
0,5
0,2
44
129
50
20
0,5
131
0,7
1
20 20
0,5
40
1,3
0,4
57
0,2
118
0,7
117
1,4
137
1,8
136 0,6
0,7
0,6
77,5
60
80
60
52
4,8
60
58 60
wandelroute (onverhard)
1,5
80
60
60
55
Bleekbos
54
2,8
Kratenberg
51
0,5
77,5
0,1
13
64
60
14
40
5
60
60
0,6
80
49 1,3
60
Wandelnetwerk Hagelandse Heuvels, 300 km wandelplezier, kaart en infogids te koop aan 9 euro in de toeristische infokantoren, boekhandels en www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties
9 EURO 2012 | 2014
9
c rs Aa
N1
40
wandelroute (kassei)
at W
drankgelegenheid
74
60
40
wandelroute (verhard)
a str os
0,7
60
at
Schoolbergen 60
Ronde Bos 0,5
0,5
erlo
0,2
0,8
12
40
1,2
53 Lindenbos
56
0,6
47
knooppunt
60
135
60
0,3
15
75
0,6
60 6 0
0,3
0,9
0,4
0,7
0,3
KAA KA A RT EN N INF IN FOGIDS
400
119 19
0,7
60
1,5
0,2 ,2
40
0,4
0,3
1,1
0,5
16
1,1
138
0,4
1,4
112
0,7
1,7
0,9
0,5
0,5
6
1,8
1,1
1,7
0,7
1,1
0,3
2 1,2 1,
60 Speelberg
17
111
rgstra at
139
Uilenber
120
116 114
40
Chartreuzenbos
0,5
19
53
134
1,4
0,4
Chartreuzenberg
140
0,4
0,6
122
1,8 2,2
0,6
40
1,6
0,9
18
75
113
80
52
141
142 48
40
Rodeberg
125 0,8
115
0,6 0,5
Lemingberg
sbe Men
144
0,7
0,2
1
60
110
0,3
17
0,4
0,3
0,4
109
60
60
46
0,4
133
123 47
46
40
Molenberg Mo lenber lenbe enberg g
121
75
143
0,4
0,4
0,2
124
0,3
51
0,7
132
127 126
30 0K M W WA ANDELPLEZIER
60
12
Bezoekerscentrum Kasteel van Horst
49
0,6
20
1
0,3
128
1,2
107
108
0,3
40
Dubbele holle weg
1
0,7
0,5
0,6
130
21
106
16
13
0,5
151
1,2
145
1,9
de Winge
1
1
Dunbergbroek
104
0,8
0,2
0,5
Meesberg
0,9
22
0,1
602 601
0,6
0,8
69
0,7
105
0,7
11 1
18
20
0,5
0,5
603
HAGELANDSE HEUVELS
HOLSBE OLSBEE EK 19
10
150
148
45
WANDELNETWERK 20
0,7
103 102
1,5
15
0,8
60
23
2,4 21
0,3
0,3
eetgelegenheid
20
1,6
Wijngaardberg 40
1,1
60
63
1,4
0,6
62
Ben ninksstra a
rustbank toeristisch infokantoor
65
kerk
Wezemaal
Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn
picknickbank
40
Wijnmuur
0,6
40
6
60
61
1,5
40
at
G el
20
n baa ese rod
A2
kapel
4
E31
merkwaardig gebouw bezoekerscentrum
an inba eple Beuk
60
Beninksberg
wijngaard uitzichtpunt
40
ijzerzandsteengroeve
N Basiscartografie Nationaal Geografisch Instituut Brussel - www.ngi.be - toelating A3201
0 km
1000 m Mol
Laat je charmeren door één van de mooiste wandelingen van het Hageland. Stap eerst het Bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn
© Toerisme Vlaams-Brabant
natuurdomein
1,4
20
afstand
i ng Tussen de lange rijen wijnstokken Gkom jestuiteindelijk aan de anderrote Lo ole
nbeek halve kilometer lange stenen wijnmuur uit de 19deMeeuw. Op de
in hartje Wezemaal binnen en werp een blik op de maquette van
top heb je een weidse blik over de Hagelandse heuvels, met in de
de Wijngaardberg. Zo weet je wat je te wachten staat. Dan volg je
verte de molenwieken van de Moedermeule in Gelrode. Voor de
de knooppunten van het Wandelnetwerk Hagelandse Heuvels voor-
afdaling begint, kan je even uitblazen op de rustbanken aan de voet
bij de Sint-Martinuskerk en de prachtige Norbertijnenpastorie met
van een indrukwekkend Christusbeeld dat beschermend over We-
slotgracht. Wat verder ga je de zuidflank van de Wijngaardberg op.
zemaal kijkt.
VOLG DE KNOOPPUNTEN 6, 62, 63, 65, 74, 64, 61, 6.
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 15
21/01/2016 11:29:01
16 I Hagelandse wijn
WIJNFIETSROUTE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 16
43,6 KM
21/01/2016 11:29:04
Hagelandse wijn I 17
De fietskaart volgen? Of de wijnkaart vragen in de volgende fietsvriendelijke horeca?
16
De Moedermeule
260
Het Kwadraat
261
Het Wagenhuis
410
Brasserie Nestor
504
Bij Boeres, Herberg in de Ster
570
Brasserie De Gempemolen
571
Onder de Toren
260
De Uitweg
261
Jos Theys Boerderij
262
Guesthouse Luttelkolen
410
Craywinckelhof
570
Silentium
S TS GIDBANT FIE K VLAAM S-BRA
FIETSN ETWER
CHTEN INFO 6 THEMATO PRAKTISCHE ÉS & -LOGIES 214 FIETSCAF
3,4
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 17
af s t a n d
21/01/2016 11:57:50
18 I Hagelandse wijn 60 Mostingsbos
HOUWAARTSE BERGWANDELING 60
3,7 KM
40
60
154
Basiscartografie Nationaal Geografisch Instituut Brussel - www.ngi.be - toelating A3201
Kriesberg
0,3
Sint-Denijskerk Halderstraat 1b 339 Houwaart t
60
Jo
Nieuwrode
el Terheidev
155
60
228 knooppunt
0,9
dweg
wandelroute (onverhard) wandelroute (verhard) 60
Benneberg
wandelroute (kassei) 60
0,3
Terheidehoek
Houw a ar
0,
t s gat
60
227
Houwaartse Berg
3
N22
40
0,5
1,5
Lu
Kratenberg
43 42
60
0,1
40
0,9
0,3
0,9
29
40
68
tte
1,1
1,3
152 0,7
1,4
149 146
0,2
44
129
50
20
0,5
0,6
131
0,2
0,7
1
1,6
0,9
1,8
20 20
40
0,2
0,4
0,5
40
1,3
1,7
KAA KA A RT EN INFOGIDS IN S
400
e
kerk kapel kasteel
0,7
57
0,2
118
0,7
117
1,4
bezoekerscentrum
1,1
60
137
135
60
0,3
15
75
0,6
60 6 0
119 19 0,3
0,3
0,7
0,9
1,4
0,4
16
229
uitzichtpunt
0,4
1,1
0,5
0,3
0,4
0,5
60 Speelberg
112
0,7
1,8
136 0,6
0,7
0,6
77,5
60
80
60
52
60
1,5
0,3
0,9
1,7
0,5
139
Uilenber
138
116 114
40
17
111
53
1,1
0,4
1,1
1,2
113
80
Chartreuzenbos
0,5
19
140
134
1,4
0,4
0,7
0,6
40
0,6
120
115
0,6 0,5
Chartreuzenberg
144
0,7
1
109
60
110
0,3
17 18
75
60
0,4
52
141
142 48
40
Rodeberg
125 0,8
122
121
1,8
4,8
60 1,5
80
60
60
58 2,2
143
0,4
0,4
40
60
75
12
0,4
133
123 47
46
40
Molenberg Mo lenber lenbe enberg g
toeristisch infokantoor
n
0,6
0,4
0,2
124
0,3
51
0,7
132
127 126
30 0K M W WA ANDELPLEZIER
60
Dubbele holle weg
13
Bezoekerscentrum Kasteel van Horst
49
0,3
20
1
0,3
128
1,2
107
108
0,3
144
1
0,7
0,5
130
21
106
16
Lemingberg
0,5
151
1,2
145
1,9
de Winge
1
1
Dunbergbroek
104
0,8
0,2
0,5
0,9
22
0,1
602 601
0,6
0,8
69
0,7
105
46
0,5
150
148 0,5
603
20
0,7
11 1
18
Meesberg
aat
0,3
147
0,5
45
WANDELNETWERK
HAGELANDSE HEUVELS
HOLSBE OLSBEE EK 19
10 20
60
23
0,7
103 102
1,5
15
0,8
0,3
0,8
20
Kloosterbroekbos
2,4
21
rustbank
le ko
40
67
Bezoekerscentrum Kasteel van Horst
picknickbank
1,8
1,2
1,7
1,6
Beninksberg
60
165 164
0,4
154
163
0,2
20
60
1,2
161 0,5
166
40
- E314 1,7
62
24
60
0,7
0,4
Bezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn
30 1,7
66
A2 1,4
160
60
1,1
0,5
65
0,6
63
Wijnmuur
27
226
Houwaart
228
0,9
20
Wijngaardberg
61
40 0,6
eetgelegenheid at tra rs lde Ha
aat
Heikant 28 40
26 25
verblijf (hotel, gastenkamer, vakantiewoning)
0,5
eg enw ste
0,6
0,6
6
225
Ne rin ges tr
151
se hot rsc Aa
5
Klein e Lostin g
ng W ij
niet bewegwijzerde route
Bre de Mo tt
Rodestraat
153
t raa dst a ar
0,6
152
1,7
40
60
12 0,2
55
Ronde Bos
0,5
Bleekbos
54
2,8
Kratenberg 0,3
1,2
53 Lindenbos
56
Schoolbergen 60
0,6
47 0,8
51
0,5
77,5
0,1
60
14
40
13
5
wijngaard
60
60
0,6
49 80
0,5
1,3
9 EURO 2012 | 2014
Wandelnetwerk Hagelandse Heuvels, 300 km wandelplezier, kaart en infogids te koop aan 9 euro in de toeristische infokantoren, boekhandels en www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties enhoek
Sint-Pieters-Rode
60
TIP Vergeet je picknick niet 40
Bestel een picknickmand met streekproducten bij bakkerij Rubbens in Tielt-Winge. Vlei je neer in het gras met uitzicht over de wijngaarden en ontkurk een fles Hagelandse wijn. WWW.BAKKERIJRUBBENS.BE
0 km
1000 m
ijzerzandsteengroeve
1,8
afstand
Een korte maar wondermooie wandeling langs de zuiderflank van de Houwaartse Berg. Als N de zon mee wilt, waan je je in een Zuid-Franse wijngaard. Vertrek aan de Sint-Denijskerk in Houwaart en al snel krijg je een open zicht op de rijen wijnranken. Een onverhard veldwegje brengt je naar de mooie Jozefkapel - met een rustbankje - en wat verder kom je aan de eerste wijngaard. Je klimt nog wat hoger naar de Wijngaardstraat. Neem hier de tijd om te genieten van het uitzicht over het dal. Tussen knooppunten 225 en 226 zakt de holle weg het landschap in en geeft de bodem haar geheim prijs: let op de oude ijzerzandsteenlagen in de berm. Een kilometertje naar beneden kom je weer aan de kerk uit.
VOLG DE KNOOPPUNTEN 229, 228, 227, VOLG DE AFWIJKENDE ROUTE NAAR 225, 226, RICHTING 227, NEEM DE AFSLAG NAAR LINKS RICHTING 229.
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 18
21/01/2016 11:29:19
Hagelandse wijn I 19
Mountainbiken met pit Zin in een sportieve mountainbiketocht? De heuvels, bossen en velden van het landelijke Hageland vormen het gedroomde parcours. Bewegwijzerde routes leiden je langs de meest gewaagde en mooiste wegeltjes. Stel de rit samen op jouw maat, of combineer lussen voor een meerdaagse, sportieve uitdaging. Kies voor ĂŠĂŠn van de routes door Nieuwrode of Houwaart en geniet er niet enkel van de pittige hellingen op ijzerzandsteenondergrond maar ook van het wondermooie zicht op de wijnvelden. Je kan al deze mountainbikeroutes downloaden via WWW.VLAAMSEMOUNTAINBIKEROUTES.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 19
21/01/2016 11:29:25
20 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN HAGEGOUD A WOMAN’S TOUCH
HAGELANDSE WIJNBOUWER Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 20
Wijnbouw een mannenzaak? Vergeet het. Véronique Naessens heeft een passie voor wijn. Toen ze in 2005 samen met haar echtgenoot van Grimbergen naar Geetbets verhuisde, vond ze de ruimte en de juiste ondergrond om haar wijndromen waar te maken. De creatieve hobby liep wat uit de hand, want het wijndomein Hagegoud telt al 2500 druivelaars. Naast witte en rode wijn maakt Véronique ook heel originele aardbeienwijn. Een zalige zomerse lekkernij.
Jo ha nn ite r
Bezoek en degustatie op afspraak: www.hagegoud.be
21/01/2016 11:29:38
Hagelandse wijn I 21
Meeting in de wijngaard Een businessmeeting met een aansluitende wijnproeverij? Een origineel bedrijfsevenement tussen de Hagelandse wijnranken? Of een rondleiding op een wijndomein? Meeting Leuven & Vlaams-Brabant zoekt voor jouw bedrijf een geschikte wijnformule op maat. Meeting Leuven & Vlaams-Brabant is hét aanspreekpunt voor meetings, incentives, congressen en events in Leuven en Vlaams-Brabant. WWW.MEETINGLEUVEN.BE
De rust van een wijndomein
In het huis van de pionier
In de rust van het landelijke Geetbets, op wandelafstand van de wijngaard van domein Hagegoud, komt de inspiratie vanzelf. Vergaderen kan hier tot zestien personen. Een ontbijtvergadering of een lunch nadien? Dat kan. Of vraag een wijndegustatie met een rondleiding op het domein door gastvrouw en wijnbouwer Véronique Naessens.
Het huis waar pionier Jos Daems zijn eerste wijnen liet rijpen en zo de Hagelandse wijnteelt nieuw leven in blies, is vandaag een stijlvol ontmoetingscentrum. Hier vergader je in alle comfort tot vijftig personen. Een ontbijt, lunch of diner erbij? Of na de meeting een stevige teambuildingactiviteit in het Hageland, zoals een ballonvaart, Vespatocht of wijndegustatie? Het kan allemaal. VINOBELGA organiseert ook jouw bedrijfsfeest. Klinken doe je dan met een glaasje Cuvée Joseph, de mousserende wijn genoemd naar wijnvader Jos.
Contactpersoon Hagegoud : Véronique Naessens Glabbeekstraat 217, 3450 Geetbets 0473-48 27 21 info@hagegoud.be WWW.HAGEGOUD.BE
Contactpersoon VINOBELGA: Rik Daems 0477-19 19 19 info@vinobelga.be WWW.VINOBELGA.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 21
21/01/2016 11:29:45
22 I Hagelandse wijn
Iedereen Toerist
Iedereen kan genieten van de Hagelandse wijnstreek. Ook ouderen, kleine kinderen en personen met een beperking. Toerisme Vlaams-Brabant werkte enkele mooie, toegankelijke fiets- en wandelroutes uit. Zoals de Vinneronde fietsroute langs valleien en boomgaarden in en rond Zoutleeuw. Je vertrekpunt is Provinciedomein Het Vinne, een knap en heel toegankelijk stuk natuurpracht. Of wat dacht je van de Zevenbronnenwandeling in Landen, met prachtige vergezichten over uitgestrekte weilanden en akkers. Je vindt deze routes in de brochure Grenzeloos Toegankelijk via WWW.TOERISMEVLAAMSBRABANT.BE
Welke bezienswaardigheden zijn toegankelijk? Welke logies hebben een aangepaste kamer? Dat vind je met een eenvoudige muisklik op de website van Toegankelijk Vlaanderen : WWW.TOEVLA.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 22
21/01/2016 11:30:02
Hagelandse wijn I 23
Lekker Hageland is een webwinkel met Hagelandse streekmanden. Je kan kiezen uit een assortiment van vooraf samengestelde pakketten die je aan huis laat leveren of zelf afhaalt in Tielt-Winge. Een wijnpakket, degustatiemand, ontbijtmand, snoepmand, aperitiefmand, een bakje vol liefde, iets hartsverwarmend,... ideaal als origineel cadeau, relatiegeschenk of eigen verwennerij! Op de website vind je ook een beschrijving van alle producenten en hun producten.
HAGELANDSE WIJNBOUWER
Streekmandjes aan je deur
WIJNDOMEIN DANOUISE A LT I J D W E L K O M DaniĂŤl Vandervaeren is zo trots op zijn hobby dat hij hem graag met je deelt. De wijnbouwer staat altijd klaar voor een rondleiding of een proeverij in de wijngaard. Zelfs een lunch in open lucht tussen de 1200 wijnranken kan. En twee keer per jaar, in juni en september, nodigt hij iedereen uit tijdens de Open Wijngaard. Ook rolstoelgebruikers zijn van harte welkom, want slechts weinig wijndomeinen zijn zo toegankelijk als Danouise. Bezoek en degustatie op afspraak: www.danouise.be
Neem snel een kijkje op WWW.LEKKERHAGELAND.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 23
21/01/2016 11:30:21
24 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN TEN GAERDE VA D E R E N Z O O N
HAGELANDSE WIJNBOUWER
Vader André plantte al in de jaren ‘70 zijn eerste wijnranken van MüllerThurgau en Optima in het Hageland. Daarmee is hij één van de pioniers van de heropleving van de wijnteelt. Ook zoon Danny kreeg de microbe te pakken en in 2010 besloten vader en zoon een wijngaardje voor eigen gebruik op te starten. En wat je graag doet, doe je goed, want de wijnen vielen in de prijzen bij de verkiezing van Beste Hobby Wijnmaker van het Hageland. Hun wijngaard is intussen volwassen geworden zodat iedereen kan genieten van hun wit, rood en rosé streekproduct. Bezoek en degustatie op afspraak: www.wijngaardtengaerde.be
pin ot no ir
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 24
21/01/2016 11:30:25
Hagelandse wijn I 25
Met heel het gezin
Waarom geen leuk verjaardagsfeest voor kinderen of een origineel familiefeest op een Hagelands wijndomein? De wijn is dan wel alleen voor volwassenen, kinderen kunnen zich ook hartelijk amuseren in een wijngaard. De kindergids van Elismer Wijntoerisme zorgt voor avontuur, terwijl de sommelier de volwassenen laat proeven en rondleidt. Twee uur lang entertainment voor alle leeftijden met lekkere streekproducten erbij. Elismer Wijntoerisme 0491- 64 28 47 wijntoerisme@gmail.com WWW.WIJNTOERISME.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 25
21/01/2016 11:30:27
26 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN KLUISBERG B L O E I E N D FA M I L I E B E D R I J F
HAGELANDSE WIJNBOUWER Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 26
Toen Jos Vanlaer in 1983 zijn eerste fruitwijntjes proefde, had hij nooit durven dromen dat zijn hobby zou uitgroeien tot een bloeiend familiebedrijf. Vandaag is hij een grote wijnboer, met 15.000 druivelaars en acht soorten wijn. Zijn vrouw DaniĂŤlla, zoon Bart en dochter Lincy helpen hem daarbij. Jos doopt zijn domein Kluisberg, naar de ligging van zijn eerste wijngaard op de helling van de Kluisberg in Assent. Eeuwen geleden verbouwden kluizenaars hier al wijn.
Do rnf eld er
Bezoek en degustatie op afspraak: www.kluisberg.be
21/01/2016 11:30:38
Hagelandse wijn I 27
(Wijn)boeren met klasse TIP Reserveer je Hoe gaat het er aan toe achter de schermen van een wijndomein? Waar gaan de geoogste druiven naartoe? En waar rijpt de wijn? De wijnboer zelf vertelt het je allemaal tijdens een toffe rondleiding met je klas of groep. En niet alleen wijnbouwers gunnen je een kijkje op hun bedrijf. Het netwerk ‘Boeren met Klasse’ bundelt een 80-tal land- en tuinbouwbedrijven in Vlaams-Brabant die hun deuren openzetten voor groeps- en klasbezoeken. Het gaat om boerderijen met runderen, varkens, wijngaardslakken of zelfs ezels. Er zijn akkerbouwers, fruittelers, wijnbouwers, telers van miniwitloof en sappige druiven.
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 27
hoevepicknick
Niets zo heerlijk als tijdens een wandeling of fietstocht door de velden en bossen genieten van een lekkere picknick met streekproducten. De brochure ‘Picknick een hoeve’ serveert je landelijke wandelen fietsroutes in Vlaams-Brabant. Langs elke tocht ontdek je een hoeve waar de boer of boerin je met plezier een goedgevulde picknickmand toestopt en een idyllisch picknickplekje aanwijst.
Een bezoekje plannen? Ga naar
Vraag of download de brochure ‘Picknick een hoeve’ via
WWW.VLAAMSBRABANT.BE/HOEVEBEZOEK
WWW.VLAAMSBRABANT.BE/PUBLICATIES
21/01/2016 11:30:54
28 I Hagelandse wijn
Verscholen tussen de bossen en de Hagelandse wijnheuvels staat de ridderlijke waterburcht van Horst. De robuuste donjon waakt al eeuwenlang over de streek.
Achter de kasteelpoort van Horst Als de zon het kasteel verlicht en de weerspiegeling in het water speelt, kan je niet anders dan wegdromen van een lang vervlogen verleden van jonkvrouwen en ridders. De geschiedenis van dit waterslot begint in de middeleeuwen. In de 13de eeuw bouwden de Heren van Horst hier hun versterkte hoeve. De stoere donjon kwam er bij in de 15de eeuw, toen ridder Pynnock er de plak zwaaide. Edeldame Maria-Anna Van den Tympel gaf het kasteel in de 17de eeuw zijn huidige vorm, met een nieuwe kapel, sierlijk stucwerk in de ridderzalen en een fraai koetshuis. De stadsadel van Leuven keek uit naar elk feestje dat ze organiseerde.
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 28
Op ontdekking Volg het spannende familieparcours door het kasteel, de bewoners zelf nemen je op sleeptouw. Ridder Pynnock pronkt graag over zijn kloeke woontoren. Schildknaap Tijl gaat waar zijn baas niet komt, achter de schermen van het officiĂŤle riddergebeuren. Kokkin Margriet roert in de kookketels van kasteelvrouw Maria-Anna Van den Tympel. Ze vertellen je niet alles zomaar. Je moet ook zelf zoeken, nadenken en puzzelen. Natuurlijk kan je ook individueel een bezoekje brengen en de donjon beklimmen tot in de allerhoogste torenkamer. Of laat je in groep rondleiden door een Horstgids.
Wijnarrangement Dronken de kasteelheren hier ook Hagelandse wijn? Vraag naar het wijnarrangement en kom het te weten. Een Horstgids vertelt je niet alleen de wijngeschiedenis van Horst, hij neemt je ook mee naar een wijndomein in de buurt. En nadien proef je in het kasteel van enkele wijnen, samen met lekkere hapjes van streekproducten. Een organisatie van Herita vzw i.s.m. Uylenbergher en Elismer Wijntoerisme.
WWW.KASTEELVANHORST.BE
21/01/2016 11:31:29
Hagelandse wijn I 29
HAGELANDSE WIJNBOUWER
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 29
WIJNDOMEIN UYLENBERGHER VA N M O E S T U I N T O T W I J N G A A R D ‘Probeer eens wijn te maken van je serredruiven’, stelde een vriend voor. Het resultaat was zo lekker dat André Goemans de aardappelen in zijn moestuin opofferde om er wijnranken te planten. Heel de familie hielp mee: zijn zonen Bart en Geert, zijn vader Edmond en schoonvader François. Vandaag is Uylenbergher - genoemd naar de Uilenberg - een volwassen wijndomein van 1,2 hectare. Snuif de sfeer op van de wijnkelder en proef daarna een wijntje in de degustatiekamer met uitzicht over de allereerste wijngaard van het domein in de voormalige moestuin.
Reg ent
Bezoek en degustatie op afspraak: www.uylenbergher.be
21/01/2016 11:31:41
30 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN CHARTREUZENBERG EEN WIJNGAARD ALS EINDWERK
HAGELANDSE WIJNBOUWER Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 30
Herman Van Goidsenhoven zag wel wat in de vijftig wijnstokken die zijn zoon Pieter had aangeplant voor zijn eindwerk aan de tuinbouwschool De Wijnpers. Samen met zijn vrouw Gerda plantte hij er in 2003 nog eens duizend extra op de Chartreuzenberg in Holsbeek. Resistente soorten als Regent, Reberger en Johanniter, zodat hij geen pesticiden en andere chemicaliĂŤn nodig heeft. Hij maakt er witte en rode wijn van, en sinds een tijdje ook lekkere schuimwijn. Bezoek en degustatie op afspraak: www.chartreuzenberg.be
21/01/2016 11:31:46
Hagelandse wijn I 31
Hoe proef je wijn? Met veel plezier als het om een Hagelandse wijn gaat, dat is zeker. Maar hoe begin je er aan?
Bekijk de kleur. Bij witte wijn geldt doorgaans: hoe donkerder de wijn, hoe rijper de druiven. Een oudere rode wijn zal meer bruine toetsen hebben dan een jonge rode wijn.
Ruik. Wals met jouw glas zodat de wijn lucht krijgt. Ruik aan de wijn, herken de vrijgekomen aroma’s.
Ontsluier de wijngeheimen met Elismer Wijntoerisme Laat je inwijden in de Hagelandse wijn door een volleerd wijndocent. Die ontkurkt samen met jou en je vrienden, groep of vereniging enkele verrassende flessen en maakt je wegwijs in de kleuren, geuren en smaken van de streek. Al dan niet met een hapje erbij. Met veel tips en tricks, wijnweetjes, schenk- en bewaartips. Tof als teambuilding, familie-uitje, of gewoon als uitstap met vrienden. Elismer Wijntoerisme organiseert ook rondleidingen met proeverij op een Hagelands wijndomein. Elismer Wijntoerisme wijntoerisme@gmail.com 0491 - 64 28 47 WWW.WIJNTOERISME.BE
Proef. Geef de wijn opnieuw lucht door hem zachtjes rond te draaien en drink er een slokje van. Wordt de verschillende smaken in jouw mond gewaar en geniet.
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 31
21/01/2016 11:31:49
32 I Hagelandse wijn
De druivensoorten Met 1500 uren zonneschijn per jaar en een gemiddelde temperatuur van 11° Celsius gedijen vooral vroegrijpe witte druiven goed in het Hageland. Toch zien we dat ook de blauwe druiven het goed doen in het Hageland.
Enkele druivenrassen in het Hageland WITTE DRUIVENRASSEN
BLAUWE DRUIVENRASSEN
MÜLLER-THURGAU
REGENT
Door de vroege rijping is deze druif ideaal om te verbouwen in het Hageland. De wijnen gemaakt van deze druif hebben milde zuren. Je ruikt een bloemig boeket en de rijke aroma’s van perzik en abrikoos proef je in het glas.
Een resistent ras tegen valse meeldauw. Deze druif geeft zeer donkere tanninerijke wijnen met aroma’s van bosvruchten en kersen.
JOHANNITER Deze druif heeft kenmerken van het moederras Riesling. Dat vind je ook terug in de smaak. Aroma’s van fijn fruit, meloen en pompelmoes. Johanniter heeft een zeer hoge weerstand tegen schimmelziektes. KERNER Kerner is een geschikte druif voor het Hagelandse klimaat. De wijnen hebben geen scherpe zuren, zijn fruitig met aroma’s van frisse appel, limoen en perzik. BACCHUS
BACCHUS Deze druif is een gemakkelijke soort met een hoge productiviteit die niet veel eisen aan de omgeving stelt. Dit ras rijpt vroeg met een hoog suikergehalte, belangrijk in een koeler klimaat. De druif is genoemd naar de Romeinse god van de wijn. Je drinkt zachte wijn met een bloemig karakter en een lichte muscaatsmaak.
DORNFELDER Een grote tros mooie druiven met een harde schil. Dornfelderwijn is meestal mooi donkerrood, lekker vol van smaak: aroma’s van braambes en vlier. PINOT NOIR Deze druif groeit in een heel compacte tros en levert een heel aromatische wijn op met een lichte kleur. Aardbeien en kersen kan je onder andere ontdekken in wijnen gemaakt van deze fijne druif. LEON MILLOT Een vroegrijp resistent ras dat een zeer donkere wijn oplevert. Het bouquet is fruitig met een hint van chocolade.
PINOT GRIS
DORNFELDER
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 32
Deze druif geeft een krachtige witte wijn met goudgele kleur, een expressieve fruitneus en een volle smaak. Je onderscheidt peer, roze pompelmoes en gedroogd fruit in de aroma’s.
LEON MILLOT
21/01/2016 11:31:55
Hagelandse wijn I 33
HAGELANDSE WIJNBOUWER
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 33
W I J N D O M E I N H E T E I K E N VAT OP ZOEK NAAR DE BESTE WIJNSTREEK Gust Bertels plantte zijn eerste druivelaars in zijn thuisdorp Noorderwijk in 1990. Om uit te breiden, trok hij naar de beste wijnstreek van het land, het Hageland. Op de zuiderhelling van de Houwaartse Berg vangen nu 2500 wijnranken de zon. Met negen verschillende druivensoorten maakt Gust een hele resem witte, een rosĂŠ en drie rode wijnen. Een proevertje tussen de wijngaarden? Daar zorgt Gust met plezier voor. Bezoek en degustatie op afspraak: www.heteikenvat.be
21/01/2016 11:32:03
34 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN TEN BUNDER A M B A C H T E L I J K E PA R E L S Het was een oude droom die in vervulling ging, toen Bruno Cools in 2001 zijn eerste wijnstokken op de zuiderflank van zijn wijnheuvel in Nieuwrode plantte. Hij doet niets liever dan zijn druivelaars zorgvuldig te snoeien zodat de rijpende druiven net genoeg zon krijgen. Als ze rijp zijn, oogst en controleert hij ze met de hand. Ambachtelijk, eerlijk en kleinschalig. En lekker, proef maar eens zijn mousserende rosĂŠwijn Ten Bunder Bruischaerd die achttien maanden heeft gegist op de fles. Bezoek en degustatie op afspraak: www.tenbunder.be
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 34
21/01/2016 11:32:12
Hagelandse wijn I 35
HAGELANDSE WIJNBOUWER Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 35
WIJNDOMEIN DE LANGHE EYCKEN ROZEN ALS VERKLIKKER Eén van de oudste wijndomeinen van het Hageland. Al in 1973 was deze wijngaard op de Houwaartse Berg gekend als Wijngoed Sint-Denijs. Wijnbouwers Thierry en Marianne plantten rozenstruiken in de wijngaard. Bijzonder mooi in het bloeiseizoen, maar de struiken hebben ook een heel nuttige functie. Als er een plantenziekte de kop opsteekt, worden de rozenstruiken het eerst aangetast. Vandaag bestaan er efficiëntere technieken, maar vroeger kon een rozenstruik het verschil maken tussen een geslaagde en een mislukte oogst. Bezoek en degustatie op afspraak: wijndomein-de-langhe-eycken.webnode.be
21/01/2016 11:32:21
36 I Hagelandse wijn
Wijnkasteel Haksberg Stijlvol logeren
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 36
Een sierlijk wit wijnkasteel, boven op een helling, met een knap wandelpark en de mooiste wijngaarden er rond. Je hoeft er niet voor naar het zuiden van Frankrijk, Tielt-Winge is ver genoeg. Het kasteel is ook een prachtig logeeradres. Het landhuis is ingericht als luxueuze vakantiewoning. Wie wil er niet wakker worden met een uitzicht over de glooiende, Hagelandse wijnhellingen? Die wijngaarden worden hier trouwens zonder onkruidbestrijdingsmiddelen onderhouden. Meer werk, maar een gezond en lekker resultaat.
21/01/2016 11:32:23
Hagelandse wijn I 37
ARRANGEMENTEN B&B LUTTELKOLEN HOLSBEEK
Picknick in de wijngaard
GASTENKAMERS NOKERNOTE VISSENAKEN
Biowijn en gastronomie
Sfeervol logeren in een gerestaureerde hoeve, op een middeleeuwse boogscheut van het magnifieke kasteel van Horst. Gastkoppel Lieve en Luc vullen een stevige picknickmand voor je. De beste picknickplek: de lange stenen tafel van wijngaard Ten Bunder met een prachtig zicht over de Hagelandse vallei. Na het bezoek aan de wijngaard wacht een degustatie. 2 nachten met ontbijt - 275 euro (2p) 490 euro (4p) - 700 euro (6p) www.luttelkolen.be 0473-71 45 50
Een zinnenprikkelend verblijfsarrangement in het landelijke Vissenaken waarbij je de biowijn van domein De Hageling ontdekt. Bij mooi weer bezoek je de wijngaard, als het regent duik je de wijnkelder in. Een proeverij van drie wijnen krijg je er altijd bij. ‘s Avonds wacht je een verrassend maandmenu in restaurant De Refugie in Tienen.
Bezoek, degustatie en reservatie:
2 nachten met ontbijt - 155 euro pp www.nokernote.be 0474-65 53 44
WWW.HAKSBERG.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 37
21/01/2016 11:32:27
38 I Hagelandse wijn
ARRANGEMENTEN B&B DE ZEVENSLAPER GEETBETS
Aardbeienwijn op het platteland Lies en Stef heten je hartelijk welkom in hun karaktervolle herenhoeve. Na een lekker ontbijt wandel je door de kalmte van het plattelandsdorp naar het unieke wijndomein Hagegoud, waar wijnbouwster VĂŠronique Naessens haar befaamde, frisse aardbeienwijn maakt. Moet je proeven! Ze vertelt je er zelf meer over tijdens de rondleiding.
VAKANTIEWONING DE UITWEG HOLSBEEK
Vang in groep de zon in je glas Een midweek of een weekend in pure rust met familie of vrienden? Deze ruime vakantiewoning midden in de velden biedt plaats aan negen gasten. De wijnbouwer van domein Molenbergher nodigt je uit voor een bezoekje tussen de wijnvaten en druivelaars. Je gekoelde fles frisse Hagelandse wijn staat al klaar voor het aperitief. Midweek of weekend - 90 euro pp (min. 7 personen) www.de-uitweg.be 0496-51 27 78
B&B HET HUIS VAN PETER MOT**** RILLAAR
Terug naar de pioniersjaren
2 nachten met ontbijt - 382 euro (4p in dubbele familiekamer) - 224 euro (2p) www.dezevenslaper.be 0485-78 79 50 0473-48 27 21 (Hagegoud)
Niets doen is geen zonde in Het Huis van peter Mot. De stilte heerst in het groen van Rillaar. Hier vind je ook wijndomein VINOBELGA, het domein waar wijlen Jos Daems de Hagelandse wijnteelt nieuw leven inblies. Het huis van de pionier is een ontmoetingscentrum waar je lekker kan tafelen. 2 overnachtingen met ontbijt + rondleiding op het domein VINOBELGA + wijndegustatie + 3-gangen maaltijd in VINOBELGA Bistro - 136,50 euro pp (min. 2 personen) www.hethuisvanpetermot.be 0475-66 17 44 0477 - 19 19 19 (VINOBELGA)
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 38
21/01/2016 11:32:31
Hagelandse wijn I 39
B&B SILENTIUM TIELT-WINGE
De wijn en het Walenbos
B&B DE MEREN LANGDORP
B&B VILLA HESTIA ASSENT
Wijnproeven met een expert
Landelijke luxe
Uitvalsbasis en heerlijk stil en gastvrij slaapadres is B&B De Meren in Langdorp, waar het glooiende Hageland overgaat in de bossen van de Merode. Els van Elismer Wijntoerisme heeft zich als wijnkenner gespecialiseerd in de Hagelandse wijn. Ze puzzelde een bijzonder arrangement samen, met een boeiende wijnworkshop in de B&B en een kaasschotel achteraf als verwennerij. 2 nachten met ontbijt - 137,50 euro pp (min. 6, max. 12 personen) www.demeren.com 0478-21 82 36
In de luxueuze suite wacht je een pakket lekkernijen uit de streek en daar ontbreekt uiteraard geen fles Hagelandse wijn bij. Deze viersterren-B&B ligt vlakbij het wandel- en fietsnetwerk. De fietsen staan trouwens voor je klaar. Je kan ermee naar wijndomein Kluisberg waar wijnbouwer Jos Vanlaer je rondleidt en laat proeven van zijn verschillende wijnen. 2 nachten met ontbijt - 267 euro (2p) www.villahestia.be 0475-44 69 33
Een droomplekje aan de rand van het Walenbos, waar de mooiste wandel- en fietsroutes van het Hageland zich voor de deur uitrollen. Ze leiden je langs de kleinschalige wijngaard Liemau, waar vader Maurice en dochter Lieve met liefde voor het vak hun reeks wijnen produceren. Na de rondleiding laten ze je met enige fierheid proeven. 2 nachten met ontbijt - 184 euro (2p) www.silentium.be 0473-34 59 06
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 39
21/01/2016 11:32:40
40 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN LIEMAU KLEIN MAAR FIJN Kleinschaligheid troef in de wijngaard van Maurice Wuyts in Tielt-Winge. Maar dat is net de sterkte, vindt hij. Samen met zijn dochter Lieve doet hij het planten, oogsten, snoeien en bottelen zelf. Met veel liefde voor de stiel, en dat levert nog altijd de beste kwaliteit. Het resultaat? Een reeks witte, rode en rosĂŠ wijnen, en een parelende schuimwijn. Bezoek en degustatie op afspraak: www.liemau.be
Reg ent
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 40
21/01/2016 11:32:49
Hagelandse wijn I 41
HAGELANDSE WIJNBOUWER Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 41
WIJNDOMEIN MOLENBERGHER TWEE DOMEINEN, ÉÉN WIJNNAAM Op de Beninksberg werd in de middeleeuwen al aan wijnbouw gedaan. In 1980 werd er een nieuwe wijngaard aangeplant met de druivenrassen Pinot Noir en Muller-Thürgau. In 1994 werd Noël Overbergh eigenaar van de wijngaard. Bijkomende druivenrassen werden aangeplant: Bacchus, Chardonnay en Pinot Gris. Vanaf 2007 werd een deel van de wijngaard commercieel overgenomen door wijnbouwer Paul Vermeeren. Hij startte in 2007 ook een eigen wijngaard in KortrijkDutsel. De wijnen uit deze wijngaarden worden allen onder de naam Molenbergher op de markt gebracht. Bezoek en degustatie op afspraak: www.molenbergher.be
21/01/2016 11:33:00
42 I Hagelandse wijn
WIJNDOMEIN ELZENBOSCH WIJNHOEVE
HAGELANDSE WIJNBOUWER Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 42
Jos Boyen verbouwt 10.000 wijnstokken op de zuiderhelling van de Rijnrodeberg en ‘t Waanveld en maakt daar op een ambachtelijke manier zijn Elzenboscher van. Proef ervan in de sfeervolle wijnschuur. Bezoek en degustatie op afspraak: http://users.skynet.be/elzenbosch/
21/01/2016 11:33:08
Hagelandse wijn I 43
Snuisteren tussen streekproducten In het toeristisch infokantoor van de stad Diest kan je volop snuisteren tussen de superlekkere streekproducten. Zoetigheden, honing, fruitsappen, bier en natuurlijk ook Hagelandse wijn. Tof om als cadeau te geven in een mooie geschenkmand of gewoon als verwennerijtje voor jezelf. Je vindt alle toeristische informatie over de streek zodat je van hieruit meteen het Hageland kan verkennen. Het infokantoor ligt op een minuutje stappen van de Grote Markt in Diest. Koning Albertstraat 16a, 3290 Diest 013-35 32 73, toerisme@diest.be WWW.TOERISMEDIEST.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 43
21/01/2016 11:33:18
44 I Hagelandse wijn
Alle Hagelandse smaken in één winkel Wil je Tienen ontdekken? Dan is de Erfgoedsite aan de Grote Markt een verplichte stop. Bezoek het Suikermuseum voor een reis door de zoete suikerwereld. Of museum ‘het Toreke’ voor een blik op het Gallo-Romeinse verleden van de stad. In de mooie Streekshop vind je niet alleen alle mogelijke toeristische informatie maar ook de lekkerste streekproducten. Koekjes, bier, honing, confituur, wijn, alles wat het vruchtbare Hageland en zijn creatieve streekproducenten te bieden hebben. Ze vullen hier met plezier een geschenkmand op maat voor je.
Suikermuseum
Grote Markt 6, 3300 Tienen 016-80 57 38 info@erfgoedsitetienen.be WWW.ERFGOEDSITETIENEN.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 44
Streekshop
21/01/2016 11:33:23
Hagelandse wijn I 45
HAGELANDSE WIJNBOUWER
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 45
WIJNDOMEIN HAGELING 100% BIO Honderd procent biologisch! De wijnen van Hugo Bernar en Greet Denruyter dragen sinds 2012 het Europese biolabel en zijn echt puur natuur. Dat label garandeert ecologisch geteelde druiven, zonder chemische bemesting, insecten- of onkruidbestrijding. Hageling werkt met combinatieteelten: de planten en het groen onder de wijnstokken trekken nuttige insecten aan en zorgen voor voedingsstoffen voor de druivelaars. Gezond en goed voor de biodiversiteit. Bezoek en degustatie op afspraak: www.hageling-bio.be
Jo ha nn ite r
21/01/2016 11:33:28
46 I Hagelandse wijn
Onderzoek en innovatie in de wijnteelt Zit er een wijnboer in je? Wil je echt alles leren over wijn? En misschien je eigen wijn maken? Waarom dan geen professionele wijncursus volgen. Een vakleerkracht van CVO VOLT in Leuven gidst je stap voor stap door de wondere wijnwereld. Dat begint bij het maken van de wijn, eerst in theorie dan in de praktijk bij de Hagelandse wijnbouwers. In het tweede deel van de cursus leer je proeven met al je zintuigen, je leert over het bewaren en schenken van wijn en over de verschillende druivensoorten. Elke les wordt afgesloten met een degustatie. In het derde deel duik je de wijngaard van de campus in en kom je te weten hoe je een eigen wijngaard kan opstarten. Na deze jaarcursus die één avond per week in beslag neemt, ben je een volleerd wijnkenner.
De wijnbouw is een buitenbeentje in de landbouwsector. De teelt van wijndruiven heeft geen lange traditie van onderzoek en voorlichting zoals bij andere teelten wel het geval is. Daarom bundelden de Nationale Proeftuin voor Witloof in Herent, het Proefcentrum Fruitteelt (Pcfruit) en de dienst Voorlichting van het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid de krachten. Samen werken ze projecten uit die de wijnbouwers ondersteunen, zoals het project ‘Implementatie van IPM in de druiventeelt’. IPM staat voor Integrated Pest Management, of geïntegreerde gewasbescherming. Dat betekent bewust omgaan met gewasbeschermingsmiddelen, met de voorkeur aan biologische en fysische bestrijdingstechnieken. De drie partners startten samen met de vzw Belgische wijnbouwers ook het Technisch Comité voor de Druiventeelt op. Dit comité slaat een brug tussen de wijnbouwsector en de praktijkcentra en organiseert studiedagen voor wijnbouwers over landbouwregelgeving en technische onderwerpen. WWW.VLAAMSBRABANT.BE/DRUIVEN
CVO VOLT - Campus De Wijnpers Mechelsevest 72 3000 Leuven info@cvovolt.be WWW.CVOVOLT.BE
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 46
21/01/2016 11:33:36
Hagelandse wijn I 47
Colofon Deze brochure is een initiatief van Toerisme Vlaams-Brabant vzw 2015-2016 Beleidsverantwoordelijke Monique Swinnen Projectverantwoordelijke Sophie Homans Copywriting Bart Claes Vormgeving Kris Smets Fotografie Š Toerisme Vlaams-Brabant, Lander Loeckx Wettelijk depot: D/2015/4058/06 Cartografie Elke Feusels Druk Goekint Graphics Deze publicatie is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Vlaams-Brabant vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/of onnauwkeurigheden in de opgenomen gegevens.
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 47
21/01/2016 11:33:36
VRAAG JE GRATIS ABONNEMENT
Krijg je nooit genoeg van Vlaams-Brabant? Neem dan een gratis abonnement op het Groene Gordel & Hagelandmagazine. Twee keer per jaar valt het in je brievenbus, vol nieuwe fiets-, wandel- en bezoektips. www.toerismevlaamsbrabant.be/abonnement
GI DS TSMS-B FIEVLAA RABA NT
WANDELNETWERK VLAAMS-BRABANT
FIETS NETW ERK
INFO 6 THEMAT PRAKTISCHE & -LOGIES 214 FIETSCAFÉS
GETEVALLEI
OCHTEN
ZIN OM TE WANDELEN OF TE FIETSEN
Ontdek dan zeker ook de handige fietsnetwerkkaart en de wandelkaarten met een waaier aan prachtige uitgestippelde wandelingen. www.toerismevlaamsbrabant.be/publicaties
250 KM
WANDELPLEZIER NL
2015-2017
¤9
MEETING
Meeting Leuven en Vlaams-Brabant, jouw aanspreekpunt voor meetings, incentives, congressen en events in Vlaams-Brabant. www.meetingleuven.be
Bezoek Hageland en Groene Gordel op Facebook fb.com/groenegordel fb.com/hetHageland
Twitter @GroeneGordel @VisitHageland
Hageland_Wijnbrochure_2015_DEF.indd 48
21/01/2016 11:33:39