Wel
05
België – Belgique P.B. – PP
VlaamsBrabant
3000 Leuven Masspost BC 31991
%PTTJFS t Wegwijs in het sociale hulpaanbod Coördinatiepunt Pleegzorg zoekt pleegouders 5IVJT[PSH t Geestelijke gezondheidszorg
Provinciaal informatieblad voor de welzijnssector s oktober-november-december 2011 Verschijnt vier keer per jaar s¬¬P911755 s¬¬Dienst Welzijn Provincieplein 1, 3010 Leuven
WEL.05_6.indd 1
magazine
1
13/09/11 13:02
in dit nr 04 kort Doe-koffers gehoorschade Busje komt zo Seniorenambassadeurs
06 dossier Wegwijs in het sociale hulpverleningsnetwerk
09 praktisch Het Pluimkrediet. Waar is dat feestje?
10 in de kijker De inhaalrace van het Coördinatiepunt Pleegzorg
12 Het Wereldje Wel Het Ondersteuningsteam Allochtone Jongeren
13 Focus op thuiszorg De Nachtwacht Koepelwebsite voor SEL’s
15 agenda Wat staat er de komende maanden op het programma?
16 als ik baas was... Mensen uit de welzijnssector over hun wensen en dromen
“
06
‘Vroeger had ik een hele kast vol classeurs met allerlei gidsen en folders van rusthuizen en instellingen. Nu vind ik die informatie op het internet met één klik op de knop.’
Lieve Vrancken maatschappelijk werkster van de Christelijke Mutualiteit in Leuven
2
WEL.05_6.indd 2
13/09/11 13:02
Welkom Beste Vlaams-Brabander De Vlaamse regering keurde onlangs een Witboek goed dat de krijtlijnen van de interne staatshervorming vastlegt. Sommige provinciale taken worden in dat Witboek herschikt.
dossier
als ik baas was…
16
Uitgangspunt in het Witboek is dat de provincies eerder bevoegd zijn voor opdrachten met een grondgebonden karakter en minder voor niet-grondgebonden taken, zoals welzijn. Op het vlak van welzijn kunnen de provincies slechts bevoegdheden uitoefenen als die door een Vlaams decreet of overeenkomst worden toegekend. De komende maanden zal er dus stevig moeten worden onderhandeld, want de achterstand op welzijnsvlak blijft voor onze provincie een strijdpunt. Voor de sectoren integratie, inburgering, tolk- en vertaaldiensten, waar zestig medewerkers van de provincie Vlaams-Brabant dagelijks het beste van zichzelf geven, zijn we goed bezig. Daarom: handen af van wat goed werkt!
Vrijwilligerswerk over de grenzen heen
Wij doen dapper verder en houden u op de hoogte.
Ik wens u veel leesplezier.
Monique Swinnen gedeputeerde welzijn
Op maandag 3 oktober 2011 zet het Provinciehuis in Leuven de deuren open voor alle vrijwilligersorganisaties in Vlaams-Brabant. Dit jaar is uitgeroepen tot het Europees jaar van de vrijwilliger. Geen beter moment, zo vond de provincie, om een inspiratiedag te organiseren over vrijwilligerswerk over de grenzen heen. Hoe ziet de toekomst van het vrijwilligerswerk binnen de Europese Unie eruit? Wat zijn de mogelijkheden en de beperkingen? Is een vlotte uitwisseling van vrijwilligers mogelijk tussen de lidstaten? Hoe zit het met de wetgeving? Staat het vrijwilligerswerk overal open voor iedereen? Ook voor personen met een handicap, kansarmen, asielzoekers? Zouden jongeren zich verplicht een jaar in het vrijwilligerswerk moeten gooien zoals dit al gebeurt in Frankrijk met de verplichte burgerdienst? U verneemt er alles over op deze boeiende inspiratiedag. Meer info: www.vlaamsbrabant.be/vrijwilligers
Wel. magazine is een driemaandelijkse uitgave van de provincie Vlaams-Brabant met nieuws uit en voor de welzijnssector.¬ s¬ Redactie en realisatie: Jansen & Janssen, www. jaja. be¬s¬Verantwoordelijke uitgever: Marc Collier, provinciegriffier, Provincieplein 1, 3010 Leuven¬s¬Redactiecontact: wel@vlaamsbrabant.be¬s Wel.magazine wordt gedrukt op milieuvriendelijk papier. Etikettering en verzending gebeuren in samenwerking met een beschutte werkplaats. Hebt u ideeën om het blad nog beter te maken? Voorstellen voor een artikel, initiatieven die u in het zonnetje wilt zetten? Laat het ons gerust weten op wel@vlaamsbrabant.be, en we gaan ermee aan de slag!
3
WEL.05_6.indd 3
13/09/11 13:02
KORT
Haal een seniorenambassadeur in huis Seniorenambassadeurs zijn personen- meestal zelf senior- die speciaal opgeleid zijn door de provincie om senioren naar het vrijwilligerswerk te leiden. Zij informeren over de vrijwilligerswetgeving, onkostenvergoeding, aansprakelijkheid, de combinatie van pensioen met vrijwilligerswerk én ze doen dat met een flinke dosis enthousiasme. Zo weten ze net die argumenten aan te halen die senioren over de streep kunnen trekken om vrijwilliger te worden. Benieuwd naar de meerwaarde
Busje komt zo Personen die minder mobiel zijn, zoals bewoners van rust- en verzorgingstehuizen of personen met een beperking, hebben soms aangepast vervoer nodig. Iedereen die geen beroep kan doen op vrienden, familie of het openbaar vervoer, en onder een bepaalde inkomensgrens leeft, kan gebruik maken van de mindermobielencentrales (MMC’s). Deze zorgen voor vrijwilligers die de klant met hun eigen wagen vervoert. Voor personen die met een rolstoel moeten vervoerd worden, zijn er de Diensten voor Aangepast Vervoer (DAV). Het tarief bedraagt maximaal 0,48 euro voor de kilometers die men in het voertuig doorbrengt. Leeggereden kilometers worden dus niet aangerekend. Voor één assistent of begeleider van de klant is het vervoer gratis. Het vervoer is in principe alle weekdagen van 6.30 tot 24 uur beschikbaar met mogelijkheid tot individuele afwijkingen
van een seniorenambassadeur? U kunt er zelf een boeken via www.vlaamsbrabant.be/seniorenambassadeurs. Daar vindt u ook alle voorwaarden en de contactgegevens van de ambassadeurs.
Meer info www.vlaamsbrabant.be/ seniorenambassadeurs Steunpunt vrijwilligerswerk Vlaams-Brabant Ingrid Tack, 016 26 73 98, ingrid. tack@vlaamsbrabant.be
Begeleid e in de nacht wanneer er geen alternatieven zijn. De chauffeurs verlenen assistentie bij het vervoer, maar niet bij de doelactiviteit van de klant. Voor Vlaams-Brabant zijn twee diensten actief:
Meer info: Dienst Aangepast Vervoer Leuven Vanden Tymplestraat 33, 3000 Leuven T 016/20 53 83 dispatching@mobiel-dav.be Dienst Aangepast Vervoer Grimbergen Grimbergsesteenweg 40, 1850 Grimbergen T 02/270 94 36 info@dav-grimbergen.net Meer info over de MMC’s en DAV vindt u via www.taxistop.be
Zorgen dat de Jongeren en hun gezin
in de Jeugdhulp worden vaak gevolgd door meerdere hulpverleners. Zeker als het om een complexe problematiek gaat die op meerdere levensdomeinen slaat, verloopt de samenwerking tussen al die partijen niet altijd even optimaal. Zowel voor de hulpverleners als voor de jongere en hun ouders is dat erg frustrerend. Cliëntoverleg met een externe, onafhankelijke voorzitter kan in dat geval een oplossing bieden. Hulpverleners en cliënt gaan dan samen rond de tafel zitten om tot een werkbaar hulpverleningsplan te komen. Sleutelfiguur is de externe voorzitter die alles
4
WEL.05_6.indd 4
13/09/11 13:02
95.576 95.576 van de 1,07 miljoen Vlaams-Brabanders krijgen een voorkeursregeling in de ziekteverzekering. Die regeling maakt de gezondheidszorg goedkoper voor personen en gezinnen met een laag inkomen. Kinderen en jongeren krijgen vaker de voorkeursregeling dan gemiddeld, maar vooral bij 65-plussers ligt het aandeel hoog: daar gaat het om meer dan 25%. Gemiddeld is Vlaams-Brabant een rijke provincie, maar dat betekent niet dat armoede er niet bestaat. Dit blijkt uit het dossier ‘Armoede in Vlaams-Brabant’ dat het steunpunt sociale planning samenstelt. Het dossier wordt
Welgeteld voorgesteld op 17 oktober, de internationale dag van de strijd tegen armoede. Het dossier bevat heel wat armoedeindicatoren op gemeentelijk niveau, maar er gaat ook aandacht naar de groepen die een verhoogd risico op armoede hebben en naar het beleid dat wordt gevoerd om armoede tegen te gaan.
Meer info Het dossier ‘Armoede’ is beschikbaar vanaf 10 oktober op www.vlaamsbrabant.be/dossierarmoede
d erspas breidt uit Goed nieuws voor begeleiders van per-
. Mijn
www.vlaamsbrabant.be/ begeleiderspas
e puzzel past in goede banen leidt. Tot nu toe maakt de welzijnssector in onze provincie jaarlijks 20 à 30 keer gebruik van zo’n onafhankelijk overleg.
Meer info: www.jeugdhulp.be mon.vandekeybus@ wvg.vlaanderen.be, 016 66 51 62
le ge
gr
e. s me aƟ
De lijst met alle organisaties vindt u op:
be
sonen met een handicap: de begeleiderspas is recent uitgebreid met nog eens 14 deelnemende organisaties! Begeleiders mogen nu al gratis mee naar activiteiten van zo’n 80 organisaties. Met een sticker aan de kassa of ingang maken ze duidelijk dat u er de begeleiderspas kunt gebruiken. Nieuwe organisaties kregen de kans om hun infrastructuur gratis te laten screenen op toegankelijkheid. De informatie over toegankelijkheid van alle gescreende organisaties is te vinden op toevla.be. ider mag
Doe-koffer
‘Amai, mijn (h)oren!’ Muziek en jongeren
horen bij elkaar en dat zal altijd zo blijven. Jongeren gaan naar concerten, festivals en fuiven waar muziek stevig versterkt wordt. Met de komst van de iPod en de mp3-speler wordt het wel heel aantrekkelijk om gedurende lange tijd naar muziek te luisteren met een volume boven de 80 dB(A). Te lang naar te luide muziek luisteren kan blijvend gehoorverlies, tinnitus (oorsuizen) of overgevoeligheid voor geluid tot gevolg hebben. De gevolgen van harde muziek voor het gehoor worden zeer vaak onderschat! Velen denken dat de piep of de suis in hun oren na een avondje stappen vanzelf overgaat, maar gehoorschade is blijvend en kan tot vandaag niet genezen worden.
Om die misverstanden te vermijden en de oorzaken en gevolgen van gehoorschade te kunnen duiden, hebben de dienst gezondheid en jeugd hun oor bij elkaar te luister gelegd. Vanaf nu kan je via de uitleendienst de educatieve doe-koffer 'Amai, mijn (h)oren' met een gehoortest, interactieve opdrachten, ... uitlenen.
Je kan ze aanvragen bij de provinciale uitleendienst via: uitleendienst.vlaamsbrabant.be Leuven: T 016-26 76 91, uitleenbalie. leuven@vlaamsbrabant.be Asse: T 02-454 82 41, uitleenbalie. asse@vlaamsbrabant.be
Meer info: www.weesnietdoof.be, www.ietsminderisdemax.be
5
WEL.05_6.indd 5
13/09/11 13:02
$/33)%2¬s¬¬).4%2.%4
Wegwijs in Digitale Sociale Kaart www.desocialekaart.be
Vlaams-Brabanders kunnen een beroep doen op heel wat sociale diensten. Maar zelfs voor een welzijnswerker is het niet altijd gemakkelijk om het overzicht te bewaren. Gelukkig brengt het Internet raad.
e
r bestaan verschillende internetapplicaties om de zoektocht naar sociale dienst- en hulpverlening gemakkelijker te maken. Dat is interessant voor de burger, maar ook voor hulpverleners zelf, die hun klanten dankzij de sites gericht kunnen doorverwijzen. En gemeenten krijgen de kans om hun inwoners beter te informeren.
De Digitale Sociale Kaart dateert al uit 2001. Toen beslisten de Vlaamse provincies om samen een overzicht te publiceren van het voorzieningenaanbod uit de welzijnsen gezondheidssector in heel Vlaanderen en Brussel. De databank bevat zowel erkende als niet-erkende organisaties, van OCMW’s over ziekenhuizen tot en met Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg. Commerciële initiatieven en zelfstandige beroepen, zoals huisdokters, zijn niet opgenomen. De kaart is zeer volledig en up-to-date. Ze wordt dagelijks aangepast met nieuwe en verbeterde gegevens. Voor de gebruikers is het erg handig dat ze het gebied kunnen aanpassen waarin de voorzieningen worden weergegeven. Vooral voor wie op de rand van de provinciegrenzen woont, is dat van groot belang. Als u in Affligem iemand moet doorverwijzen, is het handig dat u niet alleen het Vlaams-Brabantse aanbod kunt zien, maar ook de voorzieningen in Oost-Vlaanderen, een paar kilometer verderop. Gemeenten vinden de sociale kaart vooral nuttig als overzichtsinstrument. Zo kunnen ze de leemten in de dienstverlening op hun grondgebied opsporen, en eventueel samenwerkingsverbanden realiseren binnen de gemeente en in de ruimere regio.
6
WEL.05_6.indd 6
13/09/11 13:02
$/33)%2¬¬s¬¬).4%2.%4
VLAAMS-BRABANTSE VOORSPRONG Het Digitaal Sociaal Huis vindt zijn oorsprong in het decreet Lokaal Sociaal Beleid. Dat verplicht de gemeenten om een ‘sociaal huis’ op te richten: één loket dat toegang tot en informatie over alle sociale dienst- en hulpverlening voor de burger geeft. ‘Veel gemeenten hebben gekozen voor een fysiek loket in het gemeentehuis of het OCMW. Anderen kozen voor een sociaal huis op het Internet. Dat heeft onder meer het voordeel dat de drempel heel laag is: u hoeft zich niet
te verplaatsen om informatie te verkrijgen, en u kunt ook anoniem op de website terecht.’ Vlaams-Brabant was de eerste provincie om de gemeenten een gemeenschappelijke sokkel aan te bieden waarop ze hun Digitaal Sociaal Huis kunnen bouwen. Intussen heeft het autonoom provinciebedrijf Vera samenwerkingsakkoorden gesloten zodat het systeem nu ook in andere provincies voet aan de grond krijgt.
het hulpaanbod Digitaal Sociaal Huis
Rechtenverkenner
Het Digitaal Sociaal Huis is een initiatief op maat van de gemeenten. In totaal zijn er nu ongeveer 40 gemeenten die een Digitaal Sociaal Huis hebben. De basis wordt geleverd door het autonoom provinciebedrijf Vera. Pakweg 75% van de dienstverlening is in elke gemeente immers dezelfde. Voor dergelijke diensten bevat de database van Vera een standaardfiche. De gemeente neemt die over en voegt er dan de lokale gegevens aan toe. Op die manier kan elke gemeente, vertrekkend van een gemeenschappelijke sokkel, een eigen website opmaken. Die site bevat bovendien een rechtstreekse koppeling met de rechtenverkenner. Die informatie hoeft dus niet te worden overgetypt, en omgekeerd wordt de informatie over de gemeentelijke rechten rechtstreeks in de rechtenverkenner gepubliceerd. Het resultaat is een volledig overzicht van de sociale dienstverlening in de gemeente zelf, maar ook van andere overheden, én de sociale rechten uit de rechtenverkenner. Ook hier kunt u de site doorzoeken op thema’s en doelgroepen, of een volledig overzicht krijgen van alle ‘producten’.
Ook de rechtenverkenner is een aanwinst voor de sociale sector. De site geeft een overzicht van alle sociale rechten: premies en andere voordelen op het vlak van onderwijs, arbeid, wonen, welzijn, energie, enzovoort. Hij is doorzoekbaar op thema, bijvoorbeeld elektriciteit of mobiliteit, of op doelgroep: personen met een handicap, of werkzoekenden. Het mooie aan de site is de personalisering. U geeft uw postcode op en de doelgroep waartoe u behoort, en als u in een gemeente woont die haar eigen informatie aan de rechtenverkenner heeft doorgegeven, krijgt u alle premies en voordelen waar u recht op hebt – en alleen die.
www.rechtenverkenner.be
7
WEL.05_6.indd 7
13/09/11 13:02
$/33)%2¬s¬¬).4%2.%4
“Altijd up-toHet Internet hee onze werkomgeving op enkele jaren tijd drastisch veranderd. Daar kan Lieve Vrancken, maatschappelijk werkster van de Christelijke Mutualiteit in Leuven, over meespreken. ‘Ik kan nu eindelijk mijn indrukwekkende papieren archief afbouwen.’
v
oor haar werk gebruikt Lieve vooral de digitale sociale kaart, en in mindere mate de rechtenverkenner. ‘Vroeger had ik een hele kast vol classeurs met allerlei gidsen en folders van rusthuizen en instellingen. Nu is die informatie bereikbaar via het internet. Al heb ik mijn mappen nog niet weggegooid: de kast staat er nog steeds. Maar ooit zal het er wel van komen om dat archief te verkleinen.’
NIET VERTROUWD Lieve gebruikt de digitale sociale kaart vooral als cliënten op haar spreekuur langskomen voor informatie. ‘Het grote voordeel: de informatie is altijd up-to-date. Folders verouderen, dus na een tijdje kloppen de telefoonnummers en andere praktische informatie vaak niet meer. Dat heb je hier natuurlijk niet. Anderzijds: een papieren gids kan je meenemen op huisbezoek, de digitale sociale kaart niet. Zo ver dat we al een iPad meenemen op huisbezoek zijn we niet, nee.’ ‘We mogen ook niet vergeten dat een groot deel van onze doelgroep bestaat uit mensen die niet vertrouwd zijn met de computer. Als mijn cliënten op spreekuur komen, laat ik ze altijd meekijken en kunnen ze meestal ook wel volgen, maar zelf opzoeken is vaak een stap te ver – ook al omdat veel mensen geen computer hebben. Je kan natuurlijk in de bibliotheek een computer raadplegen, maar dan is een papieren overzicht thuis toch gemakkelijker. Vandaar dat ik ook heel wat uitprint.’
8
WEL.05_6.indd 8
13/09/11 13:03
praktisch.
date MENSELIJK ASPECT Bovendien kan een databank de knowhow van een maatschappelijk werker niet volledig vervangen, vindt Lieve. ‘Als professional heb ik het soms al moeilijk om mijn weg te vinden in al die verschillende administraties, en dat geldt zeker voor de hulpzoekende zelf. Dat er overzichten als de digitale sociale kaart en de rechtenverkenner bestaan, is sowieso winst – maar het fundamentele probleem is in feite de onderliggende administratieve wirwar. Dat probleem wordt met die websites niet opgelost, hoogstens verzacht.’ ‘Ik zou het dus jammer vinden als databanken een excuus zouden worden om te besparen op de bestaande hulp- en dienstverlening van maatschappelijke werkers en andere professionals. Want voor veel cliĂŤnten is die nog altijd broodnodig.’
PLUSPUNT Kortom, zegt Lieve: de computer kan niet alles oplossen. ‘Maar handig zijn de sites zeker wel – in het bijzonder voor de hulpverleners zelf. Als je het systeem eenmaal doorhebt, krijg je met een druk op de knop een mooi overzicht. En je kunt gemakkelijk doorklikken naar de juiste website met aanvraagformulieren en dergelijke: ook dat is een groot pluspunt.’
Meer info: www.desocialekaart.be
$/33)%2ÂŹÂŹsÂŹÂŹ88888
Pluimkrediet
Waar is dat feestje? Vindt u het hoog tijd om het werk van uw welzijnsorganisatie in de kijker te zetten? De provincie springt bij met een pluimkrediet van 250 euro, op voorwaarde dat u het evenement aankondigt voor een ruimere doelgroep.
m
et het pluimkrediet geeft de provincie een impuls aan Vlaams-Brabantse welzijnsorganisaties die hun werking in de kijker willen zetten naar aanleiding van een jubileumviering, een bijzonder project of gebeurtenis of die een evenement organiseren om hun vrijwilligers te waarderen. Bijvoorbeeld: sÂŹÂŹEENÂŹACTIVITEITÂŹINÂŹVERBANDÂŹ met de inzet van vrijwilligers, sÂŹÂŹDEÂŹPLECHTIGEÂŹOPSTARTÂŹOFÂŹ afsluiting van een project, sÂŹÂŹDEÂŹINGEBRUIKNEMINGÂŹVANÂŹ een nieuwe vestiging, sÂŹEENÂŹJUBILEUMVIERING Als het evenement publiek wordt aangekondigd naar een ruimere doelgroep dan de eigen organisatie, kunt u een subsidie krijgen van maximaal 250 euro, naar gelang van de begrote kosten van het evenement.
PROVINCIALE
AMS-BRAB SUBSIDIE VLA
ANT
Pluimkrediet isaties voor welzijnsorgan
VOOR WIE? De subsidie wordt gegeven aan feitelijke verenigingen, stichtingen en vzw’s die een werking hebben in Vlaams-Brabant en vallen onder de volgende welzijnssectoren: sBIJSTANDAANKINDEREN
sÂŹÂŹBIJSTANDÂŹAANÂŹGEZINNENÂŹ (ook armoedeverenigingen), sÂŹALGEMEENÂŹWELZIJNSWERK
sÂŹÂŹONTHAALÂŹENÂŹDEÂŹINTEGRATIEÂŹVANÂŹMINDERHEDEN
sÂŹPERSONENÂŹMETÂŹEENÂŹHANDICAP
sÂŹOUDERENZORG
sÂŹBIJZONDEREÂŹJEUGDBIJSTAND
sÂŹMAATSCHAPPELIJKÂŹOPBOUWWERK
sÂŹZELFHULPGROEPEN
sÂŹGEESTELIJKEÂŹGEZONDHEIDSZORG
AANVRAAG? U vraagt de subsidie aan door het ingevulde aanvraagformulier, samen met een begroting van het evenement, op te sturen naar het provinciebestuur Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven. De aanvraag moet worden ingediend minstens acht weken voorafgaand aan het evenement. Elke organisatie kan slechts ĂŠĂŠn keer per jaar een aanvraag indienen. Het subsidiebedrag wordt uitbetaald na goedkeuring van de subsidieaanvraag door de deputatie.
Meer info:
v.u.: Marc Collier, provinciegrifďŹ
er, Provincieplein 1,
3010 Leuven
www.vlaamsbrabant.be/pluimkrediet
WEL.05_6.indd 9
VOOR HET PLUIMKREDIET
EVENEMENTEN VAN
WELZIJNSORGAN
ISATIES
9
13/09/11 13:03
IN DE KIJKER
Coördinatiepunt Pleegzorg op toerental
De Grand Prix Eerst het slechte nieuws: er is een tekort aan pleegouders en dat tekort neemt nog altijd toe. Het goede nieuws is dat de Vlaams-Brabantse diensten voor pleegzorg daar vorig jaar op gereageerd hebben met de oprichting van het Coördinatiepunt Pleegzorg. Na een oefenronde zijn ze daar klaar om de inhaalrace in te zetten.
h
et tekort aan pleegouders kunnen we alleen tegengaan door samen te werken. Uit dat besef is het Coördinatiepunt Pleegzorg opgericht’, zegt Johan Ieven, voorzitter van de stuurgroep Pleegzorg Vlaams-Brabant en Brussel (PVBB). Dat is een samenwerkingsverband van negen diensten voor pleegzorg: Centrum Pleegzorg Kessel-Lo (CPK), Jeugdzorg in gezin, Kiezen voor Kinderen, Kinderdienst, Oikonde Leuven, Open Gezin, Open thuis, Opvang en Onderweg. Deze diensten voor pleegzorg, waarvan de meeste in meerdere provincies actief zijn, beslisten een tweetal jaar geleden om de handen in elkaar te slaan. Het eenheidsdecreet Pleegzorg, dat minister van Welzijn Jo Vandeurzen na overleg met de sector aan het afronden is, moet die schaalvergroting bekrachtigen. Alle Pleegzorginitiatieven voor minderjarigen zullen dan aangestuurd worden door dezelfde administratieve overheid. Het eenheidsdecreet bepaalt ook dat alle diensten voor pleegzorg zich hervormen tot vijf provinciale organisaties.
ding van de pleeggezinnen gebeurt voorlopig nog afzonderlijk door een van de negen deelnemende diensten. Zodra het voorbereidende werk afgerond is, krijgen die de dossiers toegewezen, volgens een verdeelsleutel.’ Tegelijk werd van de grootschalige reorganisatie gebruikgemaakt om naar één uniforme werkmethode te gaan: ‘Twee jaar lang hebben vertegenwoordigers van de verschillende diensten en een procesbegeleider daarvoor samengezeten. Een heel verrijkende ervaring, waarbij we al onze expertise hebben kunnen uitwisselen en bundelen’, zegt Johan Ieven, die nog meer voordelen ziet aan de nakende fusie: ‘We zullen niet langer concurrenten zijn, maar bondgenoten. In plaats van in elkaars vijver te vissen, zullen we beschikken over een pool van kandidaat-pleegouders en pleegkinderen over de hele provincie. En meer keuze betekent automatisch een veel grotere kans op een goeie match ... Ook op vlak van herkenbaarheid en naambekendheid naar het grote publiek toe zal dit een uitstekende zaak zijn.’
INTEGRATIE IN STAPPEN
INHAALMANOEUVRE
‘We hebben het decreet echter niet afgewacht om een groot deel van het proces onder te brengen in een overkoepelend Coördinatiepunt Pleegzorg’, zegt Johan Ieven. ‘Daar gebeurt nu al het voorbereidende werk: de pr-acties, de werving en het selectieproces van kandidaat-pleegouders, het intakeproces van de kinderen en ten slotte ook de matching van het pleegkind met het best aangewezen kandidaat-pleeggezin. Het Coördinatiepunt kan daarvoor drie jaar lang rekenen op subsidies van de provincie Vlaams-Brabant. De begelei-
Elk jaar plaatsen de Vlaams-Brabantse diensten voor pleegzorg ongeveer 200 pleegkinderen. ‘Soms is dat voor een kortere termijn, bijvoorbeeld als de ouders tijdelijk door een moeilijke periode gaan. Meestal gaat het echter om een langere periode, doordat de ouders niet langer in staat zijn om hun kind in optimale omstandigheden op te voeden’, zegt Christine Tanghe, intaker bij Pleegzorg Vlaams-Brabant en Brussel. ‘In het bijzonder twee cijfers trekken nog meer de aandacht: in de pool van PVBB zitten momenteel 30 kandidaat-pleeg-
gezinnen die wachten op een pleegkind. Daartegenover staan er meer dan 60 kinderen die op de wachtlijst staan voor een pleeggezin. Met andere woorden: ruim de helft van deze kinderen kan voorlopig nergens terecht.’ Werk aan de winkel dus, maar waar te beginnen? Johan Ieven geeft alvast een aanzet: ‘Om een onverklaarbare reden hebben we momenteel vooral in het Pajottenland weinig kandidaat-ouders. Aan die streek gaan we de komende tijd zeker extra aandacht besteden. Een andere moeilijkheid is een pleeggezin vinden voor kinderen jonger dan 2,5 jaar. Dat komt vooral doordat zij in hun eerste levensjaren nog naar een crèche of een onthaalouder moeten. Voor de pleegouders betekent dat serieuze meerkosten die ze niet altijd kunnen opbrengen. Hier zou extra steun van de overheid welkom zijn. Ten slotte vinden we ook nog steeds heel weinig allochtone pleegouders. Deze doelgroep moeten we dringend activeren. In functie van een optimale matching zou het ideaal zijn dat we een Marokkaans pleegkind kunnen onderbrengen bij een Marokkaans gezin.’
DVD’S MAKEN O WARM VOOR P Niet alleen minderjarigen, maar ook volwassen personen met een handicap komen in aanmerking voor pleegzorg. Voor deze doelgroep is de nood aan opvang zo mogelijk nog groter. Precies daarom heeft Pleegzorg Vlaanderen eerder dit jaar een nieuwe dvd laten maken die gezinnen of particulieren enthousiast wil maken voor een engagement als pleeggezin van een volwassene. Net als twee jaar geleden kwam deze dvd tot stand met steun van de provincie Vlaams-Brabant. Toen ging het om een dvd ter promotie
10
WEL.05_6.indd 10
13/09/11 13:03
Pleegzorg
N OUDERS R PLEEGZORG voor de pleegzorg van minderjarigen. Beide dvd’s worden vertoond tijdens de diverse informatiemomenten die Pleegzorg Vlaanderen over heel Vlaanderen organiseert, maar ook particulieren en organisaties kunnen een exemplaar bestellen.
Meer info: Pleegzorg Vlaams-Brabant Celestijnenlaan 66, 3001 Leuven (Heverlee) Tel. 0491 56 76 76, www.pleegzorgvlaamsbrabantenbrussel.be
11
WEL.05_6.indd 11
13/09/11 13:03
HET WERELDJE WEL
“Culturen
verbinden
Elke Vlaamse provincie hee een Ondersteuningsteam Allochtone Jongeren (OTA). Dat team wordt ingeschakeld op aanvraag van hulpverleners uit de Bijzondere Jeugdzorg, om het contact met allochtone jongeren en hun gezin te vergemakkelijken. Zo hoeven culturele verschillen geen barrière voor hulp te vormen.
o
TA werkt met jongeren die zich in een problematische opvoedingssituatie bevinden of die wegens een ‘als misdrijf omschreven feit’ in contact komen met de bijzondere jeugdbijstand. Het team wordt uitsluitend ingezet op aanvraag van de hulpverlener zelf. Farid Mokhless en Katrien Lauwereys van OTA Vlaams-Brabant & Brussel: ‘Bij sommige hulpverleners gebeurt dat van bij de intake. Anderen roepen onze hulp in omdat de situatie totaal geblokkeerd is geraakt, of omdat er een conflictsituatie is ontstaan. Soms blijft onze bemiddeling bij een eenmalig advies, soms
gaan we uitgebreider coachen en proberen we de situatie in kaart te brengen, bijvoorbeeld via een huisbezoek, om de culturele en familiale context te duiden.’ Kort samengevat heeft OTA de opdracht om hulpverleners te ondersteunen door hen te adviseren, de situatie te analyseren en te bemiddelen in conflictsituaties.
JA EN NEE ‘De oorzaak van vele misverstanden is dat jongeren en hun ouders niet vertrouwd zijn met de hulpverlening, omdat de hulpverleningsstructuren in hun land anders zijn of
onbestaande. Dit verklaart in sommige gevallen waarom een aanbod voor vrijwillige hulp wordt afgewezen, wat op termijn vaak leidt tot gedwongen hulp. Je mag er niet van uitgaan dat zaken vanzelfsprekend zijn. Je moet altijd checken of iedereen inderdaad hetzelfde begrepen heeft, bijvoorbeeld door de cliënten te laten herformuleren wat er werd gezegd.’ Ook de manier van communiceren is vaak een aandachtspunt. ‘Het is niet zo dat allochtonen van thuis uit omzwachtelder communiceren dan wij, zoals het cliché gaat. Allochtone jongeren groeien op tussen twee culturen en slagen er niet altijd in om de verschillende cultuurfragmenten met elkaar te verbinden. De ouders zelf weten vaak niet meer wat nu het beste is voor hun gezin.’
GEEN TOLKDIENST Waarmee we aangekomen zijn bij wat in feite de basistaak van het OTA is: ‘Ondersteunen en bemiddelen is natuurlijk belangrijk, maar bovenal willen we onze kennis doorgeven aan de hulpverleners zelf’, zeggen Farid en Katrien. ‘Via de klassieke cursussen, maar ook gewoon door aandachtspunten mee te geven tijdens de samenwerking on-the-job. Zo moeten de hulpverleners in veel gevallen geen beroep meer op ons doen. We willen onszelf zo veel mogelijk overbodig maken.’ En tot slot nog even een vaak voorkomend misverstand uit de wereld helpen: OTA is geen tolkdienst. ‘Als de taal een probleem is voor jongeren en hun ouders, dan schakelen we de sociaal tolken van Pasta in. Maar onze grootste doelgroep is van de derde of vierde generatie en die spreekt gewoon Nederlands. Culturele verschillen zijn veel breder dan taal alleen, en vormen meestal een complex geheel met andere aandachtspunten. Daarbij gaan we ervan uit dat het niet zozeer het verschil is in de cultuur maar wel de wijziging van de context die aan de basis ligt van heel wat moeilijkheden met allochtone jongeren.’
Meer info: www.vlaamsbrabant.be/OTA
12
WEL.05_6.indd 12
13/09/11 13:03
FOCUS OP THUISZORG
Oost west, thuis best Grondige reorganisatie voor geestelijke gezondheidszorg Met de toepassing van artikel 107 is een nieuwe kans ontstaan om de geestelijke gezondheidszorg in België te moderniseren. De eerste lijn zal in die nieuwe visie een prominente rol spelen.
s
inds vorig jaar biedt artikel 107 van de ziekenhuiswet ziekenhuizen de mogelijkheid om psychiatrische bedden buiten gebruik te stellen met behoud van de financiering. Eerder stelde het (Vlaamse) artikel 33, Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG’s) in staat om 10% van hun budget aan te wenden voor zorgvernieuwing. Beide regels zijn een grote stap voorwaarts in de modernisering van de geestelijke gezondheidszorg, reageert professor Guido Pieters, verbonden aan het UPC van de KULeuven te Kortenberg: ‘Door het verschuiven van middelen vanuit residentiële zorg naar ambulante zorgvormen, kunnen we een hulpverlening uitbouwen die beter is afgestemd op de zorgnoden van de psychiatrische patiënt.’ Het doel is om een evenwichtigere samenwerking en verdeling te krijgen tussen ambulante, outreachende en residentiële zorg.
PATIËNT STAAT CENTRAAL Artikel 107 past in een nieuwe globale visie
op geestelijke gezondheidszorg. In die visie wordt sterk de nadruk gelegd op netwerking en samenwerking met de eerste lijn en andere voorzieningen in de regionale geestelijke gezondheidszorg. Daarbij zal zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van bestaande overleg- en communicatiekanalen. ‘Er wordt gekozen voor een “herstelgerichte” visie, waarbij het persoonlijke herstelproces van patiënten en het hervinden van de regie over het eigen leven centraal staan’, zegt Dirk Nissen, coördinator bij het Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus.
EERSTE PROJECTEN IN LEUVEN EN ZORGREGIO TERVUREN Halverwege 2010 verscheen in het kader van artikel 107 een projectoproep die voor heel België 24 projecten opleverde, waaronder een voor het arrondissement Leuven en de zorgregio Tervuren. Dit project werd weerhouden en kon als enige in het land van start gaan.
Een eerste doelstelling is om één mobiel behandelteam voor acute psychiatrische zorg en zes mobiele teams voor langdurige psychiatrische zorg op te starten vanaf september 2011. Voor de uitbouw van elk van de zeven outreachende behandelteams werd een projectteam samengesteld dat de opstart van de nieuwe zorgvormen zal coördineren. Het projectteam voor acute zorg ging in september 2011 van start. De projectteams voor de langdurige zorg zijn in Leuven en Tienen al operationeel. In Aarschot, Diest en Tervuren werd deze werking eveneens in september opgestart. Ook de opstart van een vroeginterventieteam wordt voorbereid. Het team stelt zich tot doel hulpverleners uit de brede eerstelijnssector een GGZ-consult aan te bieden rond cliëntsituaties en anderzijds cliënten met een verhoogde psychische kwetsbaarheid (beperkt in tijd) de nodige geestelijke gezondheidszorg aan te bieden en/of toe te leiden naar de meest passende zorg.
Meer info: Prof. Guido Pieters guido.pieters@uc.kortenberg.be 02 758 05 18 Dhr. Dirk Nissen dirk.nissen@fracarita.org www.psy107.be
13
WEL.05_6.indd 13
13/09/11 13:03
FOCUS OP THUISZORG
Koepelwebsite voor SEL’s Het gaat goed met de Samenwerkingsi-
De Nachtwacht Verschillende thuiszorgdiensten, vrijwilligersorganisaties en woon- en zorgcentra organiseren sinds 2009 samen nachtzorg. Iedere zorgbehoevende inwoner ouder dan 60 jaar van Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan een beroep doen op dit zorgaanbod. Door ‘s nachts toezicht en ondersteuning te bieden aan oudere zorgbehoevende personen willen de initiatiefnemers de mantelzorger(s) ontlasten. Op die manier kunnen zij de zorg voor hun partner, ouder of familielid beter volhouden en kan de oudere zorgbehoevende langer thuis blijven wonen. Afhankelijk van de thuissituatie en de mogelijkheden van de zorgbehoevende wordt een van de volgende drie formules, of een combinatie ervan, aangeboden: sÂŹÂŹÂŹÂŹDEÂŹZORGVRAGERÂŹKRIJGTÂŹNACHTOPPASÂŹ aan huis van een ervaren vrijwilliger (slapende nachten) sÂŹÂŹÂŹÂŹDEÂŹNACHTZORGÂŹAANÂŹHUISÂŹWORDTÂŹ geboden door een gediplomeerde verzorgende (wakende nachten) sÂŹÂŹÂŹÂŹ SÂŹNACHTSÂŹEENÂŹVERBLIJFÂŹVOORZIENÂŹINÂŹ een woon- en zorgcentrum.
Nachtzorg kan geboden worden van 22 uur ’s avonds tot 7 uur ’s morgens en kost 25 euro per nacht. De zorgbehoevende kan maximaal 3 keer per week een beroep doen op nachtzorg, ook tijdens de weekends. Zorgbehoevende personen ouder dan 60 jaar kunnen een beroep doen op nachtzorg als ze behoren tot een van de volgende doelgroepen: zwaar zorgbehoevende personen, dementerende personen, gezinnen waar er een tijdelijke adempauze van de mantelzorger noodzakelijk is of mensen in een palliatieve situatie. Elke aanvraag wordt besproken tijdens een huisbezoek door de coÜrdinator.
Voor meer info en aanvragen: www.nachtzorgvlaamsbrabant.be CoÜrdinator arrondissement Halle-Vilvoorde en Brussel: Ha-Na-Lee Gysen en Griet Seghers– 02-456 01 70 hvb@nachtzorgvlaamsbrabant.be CoÜrdinatoren arrondissement Leuven: Anke Meus en Carissa Vets – 016-24 20 93 leuven@nachtzorgvlaamsbrabant.be
nitiatieven Eerstelijnszorg (SEL’s). Na hun oprichting in januari, beschikken ze nu ook over een koepelwebsite. Voorlopig bevat de site, die u kunt bereiken via www.vlaamsesels. be of www. eerstelijn.org, enkel de belangrijkste informatie over de SEL’s en GDT’s. In de toekomst zult u er ook alles kunnen lezen over gezamenlijke initiatieven en activiteiten. Ook Sel/GDT Goal mocht een nieuwe website aankondigen: www.selgoal.be. U kunt er terecht voor alle details over de werking van Goal, de lokale afdelingen en de projecten. Ook voor informatie over het multidisciplinair overleg, de contactgegevens van de overlegorganisatoren en het elektronisch zorgplan bent u hier aan het juiste adres.
Verzorgenden gemakkelijker parkeren? Voor thuisverplegend personeel duurt het vinden van een (geschikte) parkeerplaats soms langer dan het patiĂŤntencontact zelf. Hier zou nu verandering in kunnen komen. Het Vlaams Parlement heeft de Vlaamse regering namelijk op 21 juni 2011 gevraagd om een uniforme regeling uit te werken die de parkeerproblematiek van verzorgenden moet aanpakken. Wordt vervolgd.
Mailbox in de knoop? Nieuw knooppunt Vorming & Communicatie Wordt uw mailbox ook overstelpt met uitnodigingen voor infosessies, vormingen en opleidingen? Omdat het vaak moeilijk is om door de bomen nog het bos te zien heeft SEL Zorgnetwerk Zenneland het Knooppunt Vorming & Communicatie opgericht. Het Knooppunt zal alle informatie centraliseren rond vormingen die sOPENSTAANVOORHETBREDEPUBLIEKEN OFZORG  en hulpverleners, sPASSENBINNENWELZIJNENGEZONDHEID EN sGEORGANISEERDWORDENDOOR eerstelijnsorganisaties en –diensten.
Concreet houdt dit in dat het Knooppunt tweemaal per jaar een vormingskalender zal opmaken voor de regio, vormingen zal uitwerken en aanbieden, en hierover informatie zal verspreiden onder de welzijnswerkers. Hebt u interesse en wenst u lid te worden van het Knooppunt Vorming & Communicatie? Neem dan contact op met SEL Zorgnetwerk Zenneland via: info@zenneland.be, 02 306 8044, 02 569 66 63
14
WEL.05_6.indd 14
13/09/11 13:03
agenda.
$/33)%2¬¬s¬¬88888
29 september
10 oktober
17 oktober
9 november
Verslaving en Gedragsverandering
Panda
Dag tegen de armoede
Een kleinkind met een handicap?
Overzicht provinciale acties Leuven Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/ welzijn-gezondheid/ armoedebestrijding
Namiddag voor grootouders van een kind met een handicap Leuven Info en inschrijvingen: gezinenhandicap@kvg.be
11 oktober
17 oktober
Nationale vrouwendag
Islam, de betekenis van religie/cultuur binnen de palliatieve zorg
VGPH: mijn woonst, mijn toekomst
Sel Goal platform Tienen Info en inschrijvingen: cecile.verbeke.goal@gmail.com
29 september Diabetes: uw en onze zorg. Voeding en voetverzorging Infosessie SEL Goal platform Kortenberg Info en inschrijvingen: cecile.verbeke.goal@gmail.com
1&2 oktober 29e herfstfeesten Ons-Tehuis-Brabant vzw Kampenhout Info en inschrijvingen: www.onstehuisbrabant.be
3 oktober Vrijwilligers over de grenzen heen Studiedag Leuven Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/ vrijwilligers
4 oktober Agressie bij kinderen Voordracht voor ouders en professionelen Leuven Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/agressie
4 oktober Gezinszorg en aanvullende thuiszorg Studievoormiddag Sint-Ulriks-Kappelle Info en inschrijvingen: kdhaese@welzijnskoepelwb.be
4 oktober Waar heb ik recht op? Infoavond voor ouders Roosdaal Info en inschrijvingen: gezinenhandicap@kvg.be
Toneelvoorstelling rond drugpreventie voor leerlingen van de tweede graad secundair onderwijs Herent Info en inschrijvingen: gezondheid@vlaamsbrabant.be
Minisymposium Diest Info en inschirjvingen: www.panal.be
11 oktober Intercultureel samenwerken Vormingsreeks voor 4e pijlerorganisaties Leuven Info en inschrijvingen: www.4depijler.be
Leuven Info en inschrijvingen 17oktober@vgph.be
Erfrecht Infoavond Leuven Info en inschrijvingen: gezinenhandicap@kvg.be
18 oktober Signs of safety
13 oktober Van de schoolbank naar de werkbank
20 oktober
13 oktober
De cliënt en zijn netwerk Studiedag begeleid wonen Leuven Info en inschrijvingen: anne.bongaerts@ begeleidwonenleuven.be
Te Gek Optocht karavaan Leuven Info en inschrijvingen: www.sad.be
17 november Informatiesessie Sel Goal platform West-Hageland Lubbeek Info en inschrijvingen: sel.gdt.goalvzw@gmail.com
24 november Artikel 107 Infosessie Sel goal platform Leuven Info en inschrijvingen: sel.gdt.goalvzw@gmail.com
6 december Vrouwensportdag Tienen Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/ vrouwensportdag
7 december Handicap en Vrije Tijd
Artikel 107
21 oktober
Infosessie SEL Goal platform Meerdael. Oud-Heverlee Info en inschrijvingen: sel.gdt.goalvzw@gmail.com
Terugkoppeling werkgroepen suicidepreventie
14 oktober
25 oktober
Georges
De vrijwilliger in de social profit: medewerker van het jaar: Investeren in vrijwilligers(beleid)
Leuven Info en inschrijvingen: www.gespforum.be/register.php
Infoavond Zellik Info en inschrijvingen: gezinenhandicap@kvg.be
8 december NUTtige dag
Toneelstuk over ouderenmisbehandeling Glabbeek Info en inschrijvingen: lieve.degeest@scarlet.be
15 oktober
Studiedag Kortenberg Info en isnchrijvingen: lieve.coorevits@caritas.be
Georges
6 oktober
Leuven Info en inschrijvingen: www.vrouwendag.be
Artikel 107
18 oktober
Studiedag integrale jeugdhulp Leuven Info en inschrijvingen: www.sporen.be
Provinciale netwerkdag Leuven Info en inschrijvingen: sociale.economie@ vlaamsbrabant.be
11 november
Toneelstuk over ouderenmisbehandeling Sint-Pieters-Leeuw Info en inschrijvingen: denis.deneulin@ sint-pieters_leeuw.be
8 - 25 november Holebifilmfestival verschillende locaties in Vlaams-Brabant Info en inschrijvingen: www.holebifilmfestival.be
Tienen Info en inschrijvingen: owrt@tienen.be
Surf naar
www.vlaamsbrabant.be/ kalender voor een uitgebreide agenda met meer informatie over de komende evenementen. Of surf naar
www.uitmettoegang.be
15
WEL.05_6.indd 15
13/09/11 13:03
als ik baas was …
“
Bruggen tussen onderwijs en welzijn Jan De Ceulaer, directeur van Type 3 Anders (Leuven)
a
ls ik de baas was, zou er meer uitwisseling
zijn tussen de domeinen onderwijs en welzijn. Deze sectoren hebben elkaar namelijk veel te bieden. Met de steun van de provincie hebben we het experimentele onderwijsproject Type 3 Anders opgezet. Dat richt zich op leerlingen tussen 13 en 18 met leermoeilijkheden en gedrags- of emotionele problemen, waardoor ze niet kunnen schoollopen in een reguliere school. Normaal kunnen dergelijke jongeren alleen terecht in de welzijnssector, via bijvoorbeeld time-
outprojecten. Ons project wil die jongeren, met de steun van welzijnswerkers de sociale vaardigheden en arbeidsattitudes aanleren om later toch de stap naar het ‘gewone’ onderwijs of de arbeidsmarkt te zetten. Jongeren hebben recht op onderwijs, niet alleen op begeleiding. Daarom hoop ik dat ons experiment op termijn navolging krijgt van andere kleinschalige projecten die de onderwijssector met de welzijnssector verbinden.’
16
WEL.05_6.indd 16
13/09/11 13:03