Wel
07
magazine
België – Belgique
VlaamsBrabant
P.B. – PP 3000 Leuven Masspost BC 31991
Dossier • Vrijwilligers werven Sociale huisvesting • Feiten en fabels Thuiszorg • Vernieuwing in de mantelzorg
Provinciaal informatieblad voor de welzijnssector • april-mei-juni 2012 Verschijnt vier keer per jaar. P911755 • Dienst Welzijn, Provincieplein 1, 3010 Leuven
1
in dit nr 04 kort
12 het Wereldje Wel
Brochure Jongeren en drugs Wooninfobeurzen Het Vinne toegankelijk
06 dossier Verleidingstechnieken voor vrijwilligers
09 praktisch
De begeleiderspas
Spelotheek Kleine Klaas in Diest
13 Focus op thuiszorg Rusthuis-Infofoon wordt Woonzorglijn Agenda dementiecafés
15 agenda Wat staat er de komende maanden op het programma?
10 in de kijker
16 als ik baas was…
Sociale woningen: feiten en fabels over de toekenning
Mensen uit de welzijnssector over hun wensen en dromen
2
“
06
Elke maand houden we een vergadering. Alle vrijwilligers hebben ook een peter of meter. En er zijn de kleine dingen, zoals een verjaardagskaartje of elk jaar een etentje.
Myriam Ruelens van vzw Domo geeft tips over het werven, en vooral behouden van vrijwilligers
Welkom Beste Vlaams-Brabander,
dossier
het Wereldje Wel
12
15 juni: Een dag om niet te vergeten Mensen met dementie kunnen met behulp van bepaalde
methodes opnieuw gedrag aanleren. Dat is de positieve insteek van de studiedag over dementie, op vrijdag 15 juni in het Provinciehuis in Leuven. ‘Een dag om niet te vergeten’is een organisatie van de Provincie Vlaams-Brabant en Memo, het Expertisecentrum voor dementie in Vlaams-Brabant. Op deze bijeenkomst verwachten wij professionelen in de zorg, maar ook vrijwilligers en mantelzorgers die zich inzetten voor personen met dementie. Leidraad doorheen de studiedag is het boek ‘Het lerend vermogen van mensen met dementie van R. Dirkse, R. Kessels, F. Hoogeveen en I. Dixhoorn, dat voorgesteld zal worden door één van de auteurs. In het boek reiken zij verschillende methodes aan om nieuw gedrag aan te leren bij mensen met dementie. In de namiddag kunnen de deelnemers workshops volgen waar ze dieper op bepaalde aspecten ingaan. Op de studiedag wordt ook een nieuwe brochure over dementie voorgesteld, bedoeld voor een breed publiek. Die bevat een heldere omschrijving van wat dementie is en hoe je ermee kan omgaan. De brochure bevat tevens een handig overzicht van alle adressen waar mensen die geconfronteerd worden met dementie, terechtkunnen voor steun en advies. De brochure zal gratis aangevraagd kunnen worden.
Meer info Het volledige programma van de studiedag vind je op www.vlaamsbrabant.be/dementie en op www.ecdmemo.be
Vrijwilligerswerk neemt een belangrijke plaats in de maatschappij in. Vrijwilligers zijn er in alle maten en soorten, met een groot en klein engagement, met verschillende interesses. Hun engagement verdient onze steun. De provincie biedt organisaties een gratis vrijwilligersverzekering aan. Vorig jaar maakten 1.362 organisaties hier gebruik van, alles samen goed voor 28.872 verzekerde vrijwilligersdagen. Vrijwilligers werven is vaak moeilijk. Wat is een goede wervingsstrategie, wie en wat heb je daarvoor nodig? Onze brochure ‘Stappenplan om vrijwilligers te werven’ kan u al op weg zetten. De vacaturebank www.vrijwilligerswerk.be leent zich dan weer uitstekend om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Met onze nieuwe wervingscampagne: ‘Ben jij de vangst van de dag?’, die we tijdens de week van de vrijwilliger lanceerden, willen we mensen uitnodigen om een kijkje te nemen op die vacaturebank. De visvijver van 'vacatures' is namelijk immens groot en er zit zeker iets tussen dat aansluit bij ieders kwaliteit of interesse. Ik wens u veel leesplezier.
Monique Swinnen gedeputeerde welzijn
.
Wel magazine is een driemaandelijkse uitgave van de provincie Vlaams-Brabant met nieuws uit en voor de welzijnssector. • Redactie en realisatie: Jansen & Janssen, www. jaja. be • Verantwoordelijke uitgever: Marc Collier, provinciegriffier, Provincieplein 1, 3010 Leuven • Redactiecontact: wel@vlaamsbrabant.be • Wel.magazine wordt gedrukt op milieuvriendelijk papier. Etikettering en verzending gebeuren in samenwerking met een beschutte werkplaats. Hebt u ideeën om het blad nog beter te maken? Voorstellen voor een artikel, initiatieven die u in het zonnetje wilt zetten? Laat het ons gerust weten op wel@vlaamsbrabant.be, en we gaan ermee aan de slag!
3
kort
Boeiende buitenruimtes De meeste initiatieven
voor kinderopvang besteden minder aandacht aan hun buitenruimtes. Een gemiste kans, zo meent de Provincie, die in samenwerking met de vzw Green een boekje heeft uitgewerkt. Daarin wordt stap voor stap uitgelegd hoe je een boeiende buitenruimte creëert voor kinderen van uiteenlopende leeftijden. Het boekje wordt op 16 mei voorgesteld in recreatiedomein Het Vinne, in
het kader van de Week van de Opvoeding. Op datzelfde moment zal in Het Vinne een tentoonstelling lopen waar verschillende organisaties het project voor hun buitenruimte presenteren. Die projecten konden ze verwezenlijken na een projectoproep en met de financiële steun van de Provincie.
Meer info kindbeleid@vlaamsbrabant.be
Het Vinne toegankelijk Het Europees project ‘Gren-
21
21 OCMW’s tekenden tot nog toe in op
het tevredenheidsonderzoek dat de provincie Vlaams-Brabant aanbiedt in samenwerking met de Katholieke Hogeschool Leuven. OCMW’s worden – net als alle andere organisaties die lokale dienstverlening bieden – uitgedaagd om hun werking en dienstverlening permanent te verbeteren. Om hen hierbij te
4
zeloos Toegankelijk’ ijvert voor een beter toegankelijke recreatieve sector voor mensen met beperkingen. Eén van de partners in Vlaanderen is de stad Zoutleeuw. Die heeft de ambitie om van Het Vinne hét aantrekkingspunt te maken voor personen met een handicap. In samenwerking met de provincie Vlaams-Brabant, projectleider en eigenaar van het Vinne, ondernam de stad al heel wat inspanningen.
Welgeteld helpen, hebben de provincie en de KHLeuven een methode uitgewerkt om de tevredenheid te meten van de cliënten van de sociale dienst van het OCMW. De KHLeuven verzorgt het veldwerk en bezorgt het OCMW een uitgebreid rapport met de resultaten. De provincie subsidieert de deelnemende OCMW‘s voor 80% van de kostprijs. Bovendien staat het steunpunt sociale planning in voor de verwerking van de ruwe gegevens tot overzichtelijke resultaten. Hierdoor wil de provincie de OCMW’s aanmoedigen om een kwaliteitsbeleid te voeren waarbij de cliënt centraal staat.
Meer informatie www.vlaamsbrabant.be/socialeplanning
Zo is er een integraal toegankelijke speeltuin en is de inkom van het ecohuis eveneens toegankelijker gemaakt. Er werd een zintuigenbeleefpad aangelegd en een infozuil met brailleplan geplaatst aan de ingang van het domein. Verder op het programma: daisyspelers voor de kruidentuin, het verhuur van aangepaste fietsen en een Wonbat of rolstoel die naast de weg kan. Het groot afsluitmoment van dit project is gepland in mei 2012.
Website provincie krijgt toegankelijkheidslabel De website van de provincie Vlaams-Brabant behaalde voor de tweede keer het Anysurfer kwaliteitslabel. Dit label wordt voor twee jaar gegeven aan websites die toegankelijk zijn voor mensen met een beperking.
Brochure
Jongeren en drugs Wegwijs
Jongeren en drugs
U maakt zich zorgen over het druggebruik van uw zoon of dochter . U wilt meer informatie over bepaalde product en. U wil verdere begelei ding …
In de provincie VlaamsBrabant kunt u terecht bij verschillende centra en diensten die gespeci aliseerd zijn in alcohol - en drugproblemen. Ouders kunnen bij deze centra individueel of in groep begeleiding krijgen.
Ga ook eens na of u steun of begeleiding kunt krijgen van mensen uit uw omgeving. Ook uw huisarts kan u wellicht verder helpen. Het Centrum voor Leerling enbegeleiding (CLB) van de school van uw kind kan u veel informatie geven. Ook een Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) of een Centrum Geestelijke Gezond heidszorg (CGG) kunnen u op weg helpen. U kunt kiezen bij welke dienst u te rade gaat. Jongeren kunnen gratis en gemakkelijk advies en hulp krijgen bij het JAC (jongerenadviescentrum) dat een onderde el is van het CAW.
Ouders en opvoeders zitten met veel
vragen over jongeren en druggebruik. Wat doe je als je een vermoeden hebt dat een jongere drugs gebruikt? Wat vertel je hen over drugs? Hoe kijk je zelf naar druggebruik? Wat kan wel en wat kan niet voor jou? Hoe reageer je als blijkt dat een jongere met drugs experimenteert? Waar kan je terecht voor hulp? Met een nieuwe brochure tracht de provincie opvoeders en ouders te ondersteunen in hun zoektocht naar antwoorden. Niet door zelf pasklare antwoorden te formuleren, wel door een aantal tips
en aandachtspunten te geven die je kunnen helpen om het gebruik van de jongere te situeren, of om met het druggebruik van de jongere om te gaan. De brochure geeft ook cijfers van recent onderzoek, informatie over producten en de wetgeving en bevat adressen waar je terecht kan voor hulp en informatie.
Adresgegevens verandere n wel eens in de loop deze uitgave niet meer van de tijd. Als u merkt kloppen, zoek dan best dat gegevens in het de organisatie op surf naar de Druglijn: via internet of bel/ 078-15 10 20 – www.dru glijn.be
ALGEMENE INFORMATIE
Bij de DrugLijn Vlaander en kan iedereen terecht kan met informatievragen hulpvragen of vragen naar materiaal over drank, , drugs, pillen en gokken. kunt anoniem bij de DrugLijn U terecht via het telefoon van maandag tot vrijdag nummer 078 15 10 20, van 10 tot 20 uur, of u kunt uw vragen mailen zelfs skypen via de site en www.druglijn.be.
DrugLijn: 078-15 10 20 www.druglijn. be
Meer info
Nuttige iNfo voor ouders over drugs, ALCoHoL, goKKeN eN NieuWe
De brochure kunt u vanaf half april b estellen via www.vlaamsbrabant.be/publicaties
MediA
Adviescentrum Pellenberg Sinds 2010 beschikt het UZ Leuven
campus Pellenberg over een Adviescentrum voor aangepast fietsen voor personen met een fysieke beperking. Het initiatief kadert in het project ‘start to handisport of g-sport’, waarmee de provincie Vlaams-Brabant mensen met een handicap duurzaam aan het sporten wil krijgen. Door de jarenlange ervaring met aangepast fietsen (handbike, driewieler, aanpassingen aan fietsen, duofietsen) beschikt het adviescentrum over alle nodige kennis en materiaal
om duidelijk en onafhankelijk advies te geven. Geïnteresseerden kunnen een consultatie aanvragen bij de revalidatiearts via het nummer 016 33 87 00. Wie in aanmerking komt, kan aansluitend op de consultatie een afspraak maken om de verschillende mogelijkheden uit te testen.
Meer info: revalidatiecentrum@uzleuven.be of T 016 33 87 00
Wooninfobeurzen 2012 Ben je op zoek naar informatie over
het huren of kopen, bouwen of verbouwen van een woning, en alles dat daarbij te kijken komt? Dan ben je op de wooninfobeurs aan het juiste adres! Het parcours ‘van lening tot premie’ leidt je langs verschillende standhouders. Gaandeweg bieden die je een antwoord op vragen over premies, energiebesparingen, aangepast (ver)bouwen, huurproblemen, inbraakbeveiliging... Tussendoor heb je de mogelijkheid om een aantal infosessies te volgen over meer specifieke thema's. Ook aan de kleine bezoeker is gedacht: gedurende de ganse dag is er randanimatie en kinder-
opvang voorzien. Op zondag 15 april doet de wooninfobeurs het Provinciehuis in Leuven aan. Drie weken later, op zondag 6 mei, slaan de standhouders hun kramen op in gemeenschapscentrum De Zandloper in Wemmel.
Meer info www.vlaamsbrabant.be/ wooninfobeurs-leuven www.vlaamsbrabant.be/ wooninfobeurs-wemmel www.vlaamsbrabant.be/kalender
BEURS
5
“ Ondersteunen en bevorderen Wat doet het Steunpunt Vrijwilligerswerk? Vrijwilligers zijn voor veel organisaties onmisbaar, maar de match tussen organisatie en vrijwilliger is soms moeilijk te maken. Daarom heeft de provincie een aantal initiatieven ontwikkeld om de werving van vrijwilligers te bevorderen én de vrijwilligerswerking te ondersteunen. alleen al staan er zo’n 260 vacatures op de site die je kunt doorzoeken op locatie, taken, uurrooster, talenkennis, enzovoort.’
Senioren welkom
i
Ingrid Tack
ngrid Tack coördineert het Provinciaal Steunpunt Vrijwilligerswerk. ‘Een dergelijk steunpunt is er in elke provincie’, zegt ze. ‘We helpen organisaties in hun relatie met vrijwilligers. Dit gebeurt via publicaties, vorming en het gezamenlijk beheer van de website www.vrijwilligerswerk.be. Thema’s zijn de wetgeving en het werven en behouden van vrijwilligers. Zo is er dit najaar een tweedaagse vorming over vrijwilligersmanagement. Daarnaast zijn we ook een soort helpdesk voor alle vragen over vrijwilligerswerk: de wettelijke regels, de forfaitaire vergoeding, vacatures, documentatiemateriaal, enzovoort.’
6
Uit ouderenbehoefteonderzoeken blijkt dat ongeveer 16% van de ouderen vrijwilliger is. Nog eens 17% overweegt om vrijwilligerswerk te doen. ‘Een enorm potentieel. De provincie Vlaams-Brabant heeft dat als eerste ingezien en heeft daarom een aantal acties ontwikkeld die specifiek op senioren gericht zijn.’ Zo stelt de provincie sinds vorig jaar seniorenambassadeurs ter beschikking. Die mensen – meestal zelf senior – zijn speciaal opgeleid om senioren naar het vrijwilligerswerk te leiden. ‘Enthousiaste mensen die informatie geven over de vrijwilligerswetgeving, onkostenvergoeding, aansprakelijkheid of de combinatie van pensioen met vrijwilligerswerk. Zodra je een groepje hebt van acht geïnteresseerde senioren, komen ze langs, tegen een vergoeding van 30 euro. En ook op de vrijwilligersbeurzen zijn ze uiteraard te vinden.’
Vacaturebank
Gratis vrijwilligersverzekering
Een van de verwezenlijkingen van het steunpunt is www.vrijwilligerswerk.be, een vacaturebank waar potentiële vrijwilligers en organisaties elkaar kunnen vinden. ‘Per maand krijgt de site tussen de 17.000 en 23.000 bezoekers over de vloer – toch een respectabel aantal. Voor Vlaams-Brabant
Tot slot biedt de provincie een gratis vrijwilligersverzekering aan waarmee organisaties hun vrijwilligers kunnen verzekeren (zie het vorige nummer van Wel.magazine). De provincie werkt hiervoor nauw samen met de lokale besturen in 52 gemeenten. Onder meer Landen is sinds dit jaar aangesloten. De stad
heeft nu een eigen vrijwilligersloket, waar de burger zijn verzekering kan aanvragen en terechtkan met al zijn vragen over vrijwilligerswerk. De verzekering heeft haar doel niet gemist: elk jaar zijn er nu meer dan 1500 mensen die er gebruik van maken, goed voor ongeveer 30.000 vrijwilligersdagen. ‘In feite is zo’n verzekering een must, en vooral in onze provincie hebben de mensen dat goed begrepen’, zegt Ingrid Tack. ‘In verhouding tot de bevolkingsdichtheid is het aantal verzekeringnemers de laatste jaren het sterkst gegroeid in Vlaams-Brabant!’
Feestje! Vrijwilligers maken het verschil. Met die slogan
Roger Cumps
DOSSIER • Vrijwilligers
Ben jij onze vangst in 2012? De provincie wil mensen motiveren om vrijwilligerswerk te doen. Elk jaar voert ze daarvoor een campagne begin maart, in de week van de vrijwilliger. ‘Dit jaar lanceerden we onze nieuwe campagne: ‘Ben jij de vangst van de dag?’ Samen met kapitein Mout, een prettig gestoorde acteur, maakten we op verschillende markten mensen op een ludieke manier warm voor het vrijwilligerswerk, en trokken we hun aandacht op vacatures in hun regio. Via deze campagne vragen we organisaties ook om ons een foto op te sturen van ‘hun vangst ‘ of ‘hun vrijwilligers’. De 10 creatiefste foto’s worden uitgeloot, en gebruiken we in onze publicaties. De winnende organisaties krijgen een subsidie van 300 euro voor hun verdere vangst. De subsidie zal worden uitgereikt rond de Internationale dag van de vrijwilliger in december 2012.’
werd 2011 uitgeroepen tot het Europees jaar van de Vrijwilliger. Ook in Vlaams-Brabant zijn er duizenden vrijwilligers die zich dagelijks enthousiast en belangeloos inzetten. Op 5 december 2011, Internationale dag van de Vrijwilliger, sloot de provincie het Europees jaar van de vrijwilliger feestelijk af in het Uilenspiegeltheater in Diest. Gedeputeerde Monique Swinnen reikte er prijzen uit aan de vijf winnaars van de vrijwilligerscampagne ‘300 euro voor je wervingstips’. Dat was een campagne die de provincie in 2011 lanceerde voor organisaties en verenigingen die tal van creatieve ideeën hebben om vrijwilligers te werven, maar geen budget om ze uit te voeren.
De winnaars: • Helga Janssen, Consultatiebureau voor Arbeid en Zorg, arrondissement Leuven, • Koen Michiels, Thuishulp Brabant, • Etienne De Vos, Seniorenadviesraad Ternat, • Michel Truszkowski, popkoor Vocalicious, • Thomas Van Ryckeghem, Jeugdcentrum Vleugel.
Meer info: www.vlaamsbrabant.be/vrijwilligers Steunpunt vrijwilligerswerk: T 016 26 73 98 vrijwilligerswerk@vlaamsbrabant.be www.vrijwilligerswerk.be Natuurgidsen Webbekombroek, Diest
Sportgangmakers Huldenberg
Charel Fonteyn
7
DOSSIER • Vrijwilligers
“ Websites hebben succes
Hoe Domo vrijwilligers werft en behoudt Vrijwilligers werven: hoe doe je dat? Er komt in elk geval meer bij kijken dan een advertentie in de krant, zegt Myriam Ruelens van vzw Domo. ‘Je moet je misschien zelfs afvragen of een advertentie überhaupt wel het beste middel is.’
d
e vzw Domo ‘Door Ondersteuning Mee Opvoeden’ geeft opvoedingsondersteuning aan kinderen tot 12 jaar oud in kwetsbare gezinnen. De organisatie bestaat intussen 20 jaar in Leuven en heeft sinds enkele jaren ook een afdeling in Antwerpen. ‘Wij draaien hoofdzakelijk op vrijwilligers, zowel voor onze interne werking als voor onze
kerntaak,’ zegt Myriam Ruelens. ‘De vrijwilligers gaan doorgaans een halve dag per week op bezoek bij het gezin. Mee naar het Centrum voor Leerlingenbegeleiding gaan, een uitstapje naar het toneel, voorlezen of educatieve spellen spelen: het kan allemaal. We positioneren ons als een vriend aan huis of een goede buurvrouw. Heel laagdrempelig dus. Je hoeft als vrijwilliger zeker niet geschoold te zijn in de sociale sector.’
Vrijwilligers werven: stap voor stap Vrijwilligers werven en behouden is voor veel organisaties een uitdaging. Daarom heeft de provincie een stappenplan gepubliceerd om organisaties op weg te zetten. In 10 praktische stappen worden ze doorheen het wervingsproces geleid.
Meer info: Het stappenplan is te krijgen via het steunpunt vrijwilligerswerk, of via www.vlaamsbrabant.be/vrijwilligers.
8
Media Momenteel werkt Domo met ongeveer 50 vrijwilligers. ‘Een fikse groei tegenover onze begindagen, en dat heeft toch wat groeipijnen opgeleverd’, zegt Myriam. ‘We hebben onze werving een stuk beter moeten structureren. Vroeger steunden we vooral op advertenties in de Passe-partout, maar die zijn niet goedkoop en leverden ook bijna geen instroom op. Websites als www.vrijwil-
ligerswerk.be en www.seniorennet.be hebben veel meer succes. Voor de rest proberen we onze nieuwe flyer en onze affiche zo goed mogelijk te verspreiden.’ ‘Wat we ook merken, is het belang van de media. Enkele jaren geleden kregen we de prijs Armoede Uitsluiten, en dat merkten we meteen aan de instroom. Maar we mogen sowieso niet klagen: de instroom verloopt de laatste jaren vlot. Misschien komt dat ook omdat het werk op zichzelf best uitdagend is. Het is ook voor de vrijwilligers zelf verrijkend.’
Intake Nog belangrijker dan vrijwilligers aantrekken, is de intakeperiode die erop volgt, vindt Myriam. Daar wordt immers bepaald of vrijwilliger en organisatie wel bij elkaar passen, en of er een langetermijnrelatie kan worden opgebouwd. ‘Wie bij ons vrijwilliger wordt, doet dat in principe voor minstens een jaar of zelfs langer. We hebben een profiel op papier gezet van het soort vrijwilliger dat we zoeken, en tijdens een eerste gesprek vinken we die criteria af. We geven ook een onthaalmap mee
praktisch.
DOSSIER • xxxxx
De begeleiderspas bestaat 10 jaar en m ider ag gra onlangs werd de 2000e pas uitgereikt! ele Met de provinciale begeleiderspas mag de begeleider van een persoon met een handicap gratis mee naar bijvoorbeeld het theater, een optreden, een sportmanifestatie of een tentoonstelling. Hoe kun je de pas gebruiken en wat zijn de voorwaarden? . mee ts
. Mijn b eg
De Begeleiderspas
1
Voor wie?
kopie van zijn of haar identiteitskaart, plus een van deze twee documenten: • Een kopie van het algemeen attest van de FOD Sociale Zekerheid waaruit blijkt dat de aanvrager verminderd zelfredzaam is met ten minste 9 punten (of 66%), of dat zijn of haar verdienvermogen is verminderd tot 1/3 of minder. • Een kopie van het attest verhoogde kinderbijslag.
De pas is bedoeld voor de begeleider, maar staat op naam van de persoon met een handicap. De begeleider hoeft dus niet altijd dezelfde persoon te zijn. De persoon met een handicap betaalt zelf de gewone toegangsprijs.
2
zodat iedereen weet waar hij aan toe is. En zodra we drie kandidaat-vrijwilligers hebben, geven we ze een vormingsavond waarop we een aantal aandachtspunten uitdiepen. Elke vrijwilliger tekent ook een afsprakennota. Pas als dat alles goed verlopen is, gaan we op zoek naar een match met een gezin.’
Vertrouwensband Ook later probeert Domo de band met de vrijwilligers te behouden. ‘Anders dan in veel andere organisaties, hebben onze vrijwilligers weinig direct contact met de collega’s. Daarom houden we elke maand een vergadering met alle vrijwilligers, om vorming te geven of een gezinsbesprekingsgroep te houden. Alle vrijwilligers hebben ook een peter of meter die hen van nabij ondersteunt. En dan zijn er ook de kleine dingen, zoals een verjaardagskaartje of elk jaar een etentje.’ Kortom: Domo doet er alles aan om de band met de vrijwilligers te behouden. ‘Dat is niet alleen belangrijk voor ons, maar ook voor hen. We hebben al vaak de respons gekregen dat ze die ondersteuning niet hadden verwacht, maar wel prettig vinden.’
Waar? Momenteel aanvaarden reeds 89 uiteenlopende organisaties de begeleiderspas in Vlaams-Brabant: culturele centra, zwembaden, musea, muziekverenigingen, enz. Een geactualiseerde lijst is te vinden op onze website. Organisaties die de pas aanvaarden, zijn ook herkenbaar aan een speciaal label.
Myriam Ruelens (vooraan, staand): '‘Wie bij ons vrijwilliger wordt, doet dat in principe voor minstens een jaar.'
3
Hoe aanvragen? Het aanvraagformulier voor de begeleiderspas kunt u vinden op onze website. U kunt hem ook bestellen via: Dienst welzijn en gezondheid Cel personen met een handicap T 016 26 73 20 begeleiderspas@vlaamsbrabant.be De aanvrager vult de antwoordstrook in en voegt er een pasfoto bij en een
4
Voor hoe lang? De geldigheidstermijn van de begeleiderspas is afhankelijk van de termijn die vermeld staat op het algemeen attest van de FOD Sociale Zekerheid, met een maximum van 5 jaar. Voor attesten van onbepaalde duur is het pasje 5 jaar geldig. De pas kan altijd worden verlengd. • Wie bij de eerste aanvraag een attest van onbepaalde duur opstuurde, heeft alleen een nieuwe pasfoto nodig. • Anderen sturen een nieuwe pasfoto op, samen met een nieuw attest waarvan de einddatum nog niet verstreken is.
Meer info www.vlaamsbrabant. be/ begeleiderspas
9
In de Kijker
Feiten en fabels over de toekenning van sociale woningen
De achterpoortjes Over de toekenning van sociale woningen bestaan nog steeds heel wat mythes en misverstanden, ook bij hulp- en zorgverleners. Karel Janssens, directeur van de sociale huisvestingmaatschappij Providentia in Asse, schept met alle plezier duidelijkheid.
1
De huisvestingmaatschappij mag het toewijzingreglement interpreteren zoals zij dat zelf verkiest.
‘De toewijzing van sociale huuren koopwoningen is heel strikt gereglementeerd volgens de Vlaamse Wooncode. Het sociale kaderbesluit van dat decreet bevat een erg gedetailleerde opsomming van alle inkomens- en eigendomsvoorwaarden. Het meest zwaarwegende criterium bij de toekenning is de rationele bezetting. De sociale huisvestingsmaatschappijen hebben het recht om de kandidaturen te rangschikken vol-
FABEL
10
gens de types woningen die zij aanbieden, meestal één-, twee of drie slaapkamerwoningen. Dat is meteen de enige regel waarin de huisvestingmaatschappijen inspraak hebben en ook die passen we objectief toe. Een andere belangrijke regel is dat benadeelden altijd voorrang krijgen. We hebben het dan over mensen die onteigend zijn, wiens huis onbewoonbaar verklaard is, of die hun – wegens gezinsuitbreiding – te krap geworden sociale woning mogen ruilen voor een grotere. Mensen met een fysieke handicap krijgen ook altijd voorrang in huizen die daarvoor aangepast zijn.’
2
De gemeente mag de toewijzing beïnvloeden zoals zij dat zelf het beste acht. ‘In het sociaal huurbesluit staat dat de gemeenten slechts inspraak krijgen op basis van drie principes: het vaakst gebruikte is de lokale binding, dat inwoners de kans geeft om een betaalbare woning in eigen gemeente te vinden. Het gemeentebestuur kan bijvoorbeeld bepalen dat de kandidaat een aantal jaren (meer dan drie van de laatste zes jaar) in de gemeente moet wonen of gewoond hebben. Gemeenten kunnen volgens datzelfde principe ook samenwerkingen met elkaar afsluiten. Ze geven hun inwoners dan de kans om niet per se in eigen gemeente, dan wel in eigen streek te blijven wonen. Een tweede principe waarmee gemeenten het toewijzingsbeleid kunnen beïnvloeden is het doelgroepenplan: daarmee kunnen ze senioren, mensen met een handicap, jonge gezinnen, initiatieven voor begeleid wonen, en andere kwetsbare groepen voorrang geven. Een laatste principe is het zogenaamde leefbaarheidsplan: met zo’n plan kunnen gemeenten de toekenning op wijk- of gemeenteniveau beïn-
FABEL
zijn toe Profiel Karel Janssens •D irecteur sociale huisvestingmaatschappij Providentia in Asse • Providentia is actief in 27 gemeenten in het arrondissement Asse-Halle-Vilvoorde en Leuven. • De huisvestingsmaatschappij verhuurt 2705 woningen en heeft sinds zijn ontstaan zo’n 2500 sociale woningen verkocht.
vloeden om de leefbaarheid daar te verhogen. De gemeentes kunnen die principes wel niet naar eigen believen toepassen of afschaffen: elk plan moet expliciet de goedkeuring krijgen van de Vlaamse minister voor Wonen. Bovendien mogen de gemeenten er daarna niet meer van afwijken, tenzij na goedkeuring.’
3
Mensen kunnen de wachtlijsten consulteren, zodat ze kunnen zien op welke plaats ze staan. ‘Dit klopt deels. Het kaderbesluit zegt inderdaad dat kandidaten recht op inzage hebben in het zogenaamd beknopt register. Daaruit kunnen ze niet afleiden welke plaats ze hebben op de wachtlijst, wel of er mensen voor of na hen al een woning hebben gekregen. We willen de mensen geen valse hoop geven. Het kan altijd gebeuren dat iemand die op de eerste plaats staat, nog wordt voorbijgestoken door iemand die absolute voorrang heeft. Volgens het principe van de versnelde toewijzing bijvoorbeeld, kan de huisvestingsmaatschappij iemand voorrang geven op basis van een zwaarwichtig sociaal rapport van het OCMW. Dat is bijvoorbeeld het geval bij seksueel misbruik of voor daklozen. De evaluatie van die toewijzing gebeurt door een onafhankelijke toezichthouder. In de praktijk geven we wel een indicatie als iemand een goede plaats op de wachtlijst heeft. En goed betekent: binnen de eerste tien.’
FEIT
4
5
‘Iemand in die situatie kan nog FABEL steeds in aanmerking komen voor een sociale woning. Wel zal de kandidaat aan de opgelegde voorwaarden moeten blijven voldoen en zal hij wellicht zijn keuze willen wijzigen, bijvoorbeeld van een tweeslaapkamerwoning naar een drie-slaapkamerwoning. Wanneer dat gebeurt, behoudt hij zijn inschrijvingsdatum, maar komt de kandidaat, alweer volgens het principe van de rationele bezetting, op een nieuwe lijst terecht, namelijk die van de drie-slaapkamerwoningen.’
‘Ook deze stelling klopt deels. Sinds 2008 is het effectief verplicht dat een kandidaat Nederlands spreekt, of tenminste aantoont dat hij bereid is om Nederlands te leren. Voor asielzoekers die zich hier vestigen is dat niet moeilijk te bewijzen, aangezien zij een verplichte inburgeringscursus volgen. EU-burgers en Franstalige Belgen die het Nederlands niet machtig zijn, moeten zich in het Huis van het Nederlands inschrijven voor een taalcursus. Die verplichting geldt voor alle meerderjarige bewoners van de woning. Krijgen wij het signaal dat de bewoner niet langer deelneemt aan de taallessen, dan kunnen wij maatregelen nemen.’
Een kandidaat die zich op de wachtlijst inschreef als alleenstaande, maar intussen een nieuwe partner heeft gevonden, komt niet meer in aanmerking voor een sociale woning.
Nederlands spreken is een criterium om een woning te krijgen. Ook de inwonende familieleden moeten allemaal Nederlands kunnen.
FEIT
11
Het wereldje Wel
Al spelend kennismaken Spelotheek Kleine Klaas in Diest biedt de mogelijkheid om goedkoop en kwalitatief speelgoed te ontlenen. Van dat forum maakt ze gebruik om de drempel tot het ontspannings- en hulpverleningsaanbod in de streek te verlagen.
w
ij werken op dezelfde manier als een bibliotheek’, legt initiatiefneemster Agnes Claes uit. ‘Mensen kunnen bij ons een lidmaatschap aanvragen voor 4 euro per jaar. Voor dat geld mogen ze per kind twee stuks speelgoed lenen, met een leentermijn van één maand, maximaal één keer te verlengen met een week.’ Sinds de opening in 2009 telt de spelotheek zo’n 56 gezinnen. Dat werden er na de officiële opendeurdag eind 2011 meteen 96. ‘Bemoedigende cijfers’, vindt Claes.
die werken met kwetsbare groepen. ‘Diest telt heel wat allochtonen die onze taal nog niet machtig zijn’, aldus Agnes. ‘Er komen hier ook verschillende medisch-pedagogische instituten, net als organisaties uit de psychiatrische sector en bijzondere jeugdzorg. Gebruik maken van het aanbod in de spelotheek door begeleide groepen èn de gewone Diestenaar kan de integratie bevorderen in de Diestse samenleving. Preventie en integratie, daar draait onze werking helemaal om.’
Hoekenwerk
www.spelotheek-kleineklaas-diest.be
In De Kleine Klaas zijn hoeken ingericht, waar de bezoekers met hun kind kunnen spelen of het spelmateriaal bij een tas koffie rustig kunnen bekijken. Het spelaanbod omvat alle ontwikkelingsdomeinen en er is ook materiaal voor kinderen met beperkingen en voor leraren en begeleiders. ‘Via de aanwezige brochures vinden ze op een vrijblijvende manier de weg naar de socio-culturele verenigingen en het hulpverleningsaanbod in de streek’, legt Agnes uit. ‘Zo ligt er in de hoek met leerspelen informatie over de CLB’s, in de hoek met opvoedingsspelen of informatieve spelen informatie over CAW en CGG. In de hoek creativiteit vinden ze dan weer documentatie over de tekenacademie, de muziekschool...’
Preventie en integratie De spelotheek richt zich niet alleen op individuen of gezinnen, maar ook op organisaties
12
Meer info
Kleine Klaas in profiel Spelotheek De Kleine Klaas werd opgericht in 2009 door de vzw Gelijke Onderwijskansen (GOK), een initiatief binnen het Lokale Overlegplatform (LOP). Onder impuls van voorzitter Valeer Schodts kon het initiatief van start gaan met werkingsmiddelen van het Sociaal Impulsfonds, het Flankerend Onderwijsbeleid, de Provincie en de Stad Diest. De spelotheek is ingebed in de accommodatie van de Brede
school ‘De Pit’, van waaruit samenwerkingsverbanden zijn ontstaan met andere lokale initiatieven zoals vzw Metamorfose. De Kleine Klaas draait op een tiental gemotiveerde vrijwilligers en één halftijdse kracht. De spelotheek is open op woensdag van 16u tot 19u voor alle inwoners uit Diest en de omliggende gemeenten. Organisaties kunnen er terecht op dinsdag, woensdag en donderdag.
focus op THUISZORG
Sterke schouders
onder helpende handen Provincie steunt vernieuwende projecten in de mantelzorgsector Vlaams-Brabant telt in totaal 100.000 mantelzorgers. De provincie moedigt mantelzorgverenigingen aan om projecten ten behoeve van mantelzorgers te ontwikkelen. In 2011 kregen vier mantelzorgverenigingen subisidies om zulke projecten uit te werken. Een overzicht. CM Leuven verkent blinde vlekken in de mantelzorgwerking Onze provincie telt enkele regio’s waar het tot op heden moeilijker is om mantelzorgers te bereiken. CM Leuven zal op deze locaties een 4-tal bijeenkomsten organiseren. Op elke bijeenkomst zullen mantelzorgers elkaar kunnen ontmoeten en een praatje maken. Na afloop van het project zal Ziekenzorg CM instaan voor de opvolging en nazorg van de deelnemers.
Ons Zorgnetwerk ondersteunt mantelzorgers voor mantelzorgers Dit idee is geïnspireerd op het concept van gastgezinnen, waarbij een gezin op regelmatige en vrijwillige basis zorg draagt voor een zorgbehoevende senior in de buurt. Met een proefproject wil de vzw zogenaamde adempauzes (of respijtzorg) voor mantelzorgers
uitproberen. Dit moet leiden tot een draaiboek dat de drempels en haalbaarheid van het proefproject oplijst.
Ons Zorgnetwerk pakt lege-nestsyndroom aan Ons Zorgnetwerk wordt regelmatig geconfronteerd met leden die moeite hebben om het overlijden van de persoon voor wie ze jaren gezorgd hebben te verwerken. De vzw zal een brochure samenstellen met uiteenlopende getuigenissen, waarin thema’s als rouw en depressie geduid worden.
Kenniscentrum Mantelzorg werkt aan zelfzorg voor mantelzorgers KeM vzw wil zowel het traditionele (lijfelijke) lotgenotencontact als het online lotgenotencontact doordacht organiseren. Ten tweede wil
ze good practices formuleren om de voordelen van sociale steun optimaal te benutten en de nadelen proactief op te vangen. KeM vzw zal dit project in minstens één, liefst meerdere, Vlaams-Brabantse gemeenten opstarten.
Steunpunt Thuiszorg start een vervoerdienst voor nachtoppassers in Halle-Vilvoorde De provincie zal de vervoerkosten van deze nachtoppassers gedurende een jaar op zich nemen. Heel wat extra cliënten kunnen zo nachtoppas krijgen en de mantelzorgers worden ontlast. De initiatiefnemers rekenen op een 250-tal extra nachten. Gemiddeld zou een verplaatsing 40 km bedragen (‘s avonds de vrijwilliger ophalen in Brussel en naar de cliënt brengen, ‘s morgens terug ophalen). De chauffeurs ontvangen 0,3352 euro per km.
Steunpunt Thuiszorg ontwikkelt brochure over hef- en tiltechnieken in de zorg Steunpunt Thuiszorg werkt een brochure uit over hef- en tiltechnieken. Hoe help ik mijn bejaarde vader het best uit de zetel zonder mijn rug te belasten? Welke techniek gebruik ik het best om mijn zieke partner om te draaien in bed om doorligwonden te voorkomen?... Aan de brochure kan een vorming worden gekoppeld. De brochure is niet enkel interessant voor de mantelzorger, maar ook voor alle hulpverleners die aan huis komen.
13
focus op THUISZORG
Begeleide vrije tijd Voor personen met een handicap verloopt de zoektocht naar een geschikte vrijetijdsactiviteit soms moeizaam. Vrijetijds trajectbegeleiding kan dan helpen. Deze dienstverlening verheldert de behoeften en mogelijkheden en zorgt voor een gerichte toeleiding naar een vrijetijdsbesteding op maat. Cruciaal voor trajectbegeleiding is dat de hele vrijetijdszorgsector dezelfde methodiek en instrumenten hanteert. De nood aan wetenschappelijk onderzoek naar dit thema drong zich dan ook op. Dit werd uitgevoerd door de KULeuven, op vraag van de vier erkende Vlaams-Brabantse vrijetijdszorgorganisaties Het Balanske, Indivo, KVG en Gehandicapten en Solidariteit en met de steun van
de provincie Vlaams-Brabant. Het doel van het onderzoek was het begrip 'vrijetijdszorgtrajectbegeleiding' duidelijk te definiëren en uit te werken. De resultaten werden voorgesteld op een symposium in februari.
Meer info over dit rapport? www.vlaamsbrabant.be/vrijetijdszorg
Rusthuis-Infofoon wordt Woonzorglijn De Rusthuis-Infofoon
evolueert mee met de sector aan en verandert zijn naam in ‘Woonzorglijn’. Wat niet verandert is de dienstverlening. De Woonzorglijn blijft een laagdrempelig meldpunt voor vragen, suggesties en klachten van bewoners van voorzieningen, thuiswonende ouderen, hun familieleden
en derden of personeel. Overigens heeft de Woonzorglijn, voorheen dus Rusthuis-Infofoon, vorig jaar minder oproepen ontvangen dan in 2009: in 2010 kwamen er 905 oproepen binnen met vragen, klachten of mededelingen over woonzorgcentra en serviceflats. Dat is een daling van 11% tegenover 2009. Meer dan vier
op de vijf oproepen (741) waren vragen om informatie. Bij 90 oproepen ging het om een of meerdere klachten. In totaal werden 294 klachten geregistreerd. De meeste klachten gaan nog altijd over dienstverlening en verzorging, maar er is een opvallende stijging van het aantal klachten over rechten en vrijheden.
Dementie van A(arschot) tot Z(aventem) Een praatcafé dementie
is een bijeenkomst voor familieleden van personen met dementie en andere geïnteresseerden. Het heeft de gemoedelijkheid zoals we die van een gewoon café kennen. Muziek en een glas horen er dus bij. Het praatcafé is vrij en gratis toegankelijk voor alle familieleden en geïnteresseerden. Ook personen met dementie kunnen aanwezig zijn. In het praatcafé wordt telkens een gastdeskundige aan het woord gelaten over bepaalde aspecten van
14
dementie. Hierna volgt een gedachtewisseling met het publiek. Achteraf kan men onderling een praatje maken over ernstige en minder ernstige dingen. Om iedereen in de provincie de kans te geven om naar een praatcafé dementie te komen, hebben een vijftigtal organisaties en diensten de handen in elkaar geslagen. Als resultaat hiervan worden er in 2012 op veertien verschillende plaatsen praatcafés dementie georganiseerd.
Daarnaast wordt er in Leuven ook een tweemaandelijks praatcafé jongdementie georganiseerd. Dit praatcafé jongdementie richt zich uitsluitend naar familieleden en kennissen van een persoon die op jongere leeftijd (-65 jaar) lijdt aan dementie en personen met jongdementie zelf.
Meer info Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant “MEMO” www.ecdmemo.be www.dementie.be.
agenda. 15 april en 6 mei Wooninfobeurs
15 april: Leuven Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/ wooninfobeurs-leuven 6 mei: Wemmel Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/ wooninfobeurs-wemmel
17 april
Jongeren in het welzijnswerk Inspiratiedag Brussel Info en inschrijvingen: www.steunpunt.be
20, 21 en 27 april
werk-armoede-welzijn Vorming Leuven Info en inschrijvingen: www.vierdewereldgroepaalst.be
19 april , 15 en 22 mei Praten met je kinderen, hoe doe je dat?
Voordracht 19 april: Leuven Info en inschrijvingen: liesbet.borremans@leuven.be 15 mei: Tremelo Info en inschrijvingen: bibliotheek@tremelo.be 22 mei: Asse Info en inschrijvingen: asse@bibliotheek.be 22 mei: Steenokkerzeel Info en inschrijvingen: bibliotheek@steenokkerzeel.be
23 april, 7 en 21 mei Zelfvertrouwen met vallen en opstaan
Voordracht over opvoeding 23 april: Kortenaken Info en inschrijvingen: kortenaken@bibliotheek.be 7 mei: Aarschot Info en inschrijvingen: bibaarschot@ bibliotheekaarschot.be 21 mei: Leuven Info en inschrijvingen: liesbet.borremans@leuven.be
25 april
Mijn kind heeft een ‘etiketje’. Wat nu? Infoavond Leuven Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be
DOSSIER • xxxxx
26 april
5 mei
Academische zitting Leuven Info en inschrijvingen: mmc.dispatching@gmail.com
Opendeurdag Vilvoorde Info en inschrijvingen: onthaalbureau@ vlaamsbrabant.be
26 april
5 mei
Ontmoetingsdag jongdementie
22 mei
Inspiratiedag Leuven Info en inschrijvingen: lut.cloetens@vlaamsbrabant.be
Leuven Info en inschrijvingen: www.ecdmemo.be
Leuven Info en inschrijvingen: gelijkekansen@vlaamsbrabant.be
26 april
7 mei
Interculturele communicatie deel 1
27 mei
Leuven Info en inschrijvingen: lut.cloetens@vlaamsbrabant.be
Vorming Leuven Info en inschrijvingen: ils.stevens@vlaamsbrabant.be
Toegankelijk voor personen met een handicap Diest Info en inschrijvingen: linda. rottiers@vlaamsbrabant.be
27 april
9 mei
29 mei
Studiedag over diversiteit en gelijke kansen in het onderwijs Leuven Info en inschrijvingen: wendy.broos@vlaamsbrabant.be
Eindcongres Leuven Info en inschrijvingen: linda.rottiers@vlaamsbrabant.be
21 en 28 april
Impact van levensbeschouwing en traditie op jongeren
30 jaar Minder Mobielen Centrale
Werken aan samenleven in de praktijk
Inspiratiedag sociale cohesie
Anders? Hoe?
Gezond koken voor kids
Onthaalbureau Vilvoorde
Grenzeloos toegankelijk
10 mei
Info en inschrijvingen: ils.stevens@vlaamsbrabant.be
22 mei
Vrouwentrefdag Leuven Info en inschrijvingen: Ils.stevens@vlaamsbrabant.be
Lezing Mustafa Kör
Dag van het park
Investeren in welzijn: waar staan we in 2012? Studienamiddag Leuven Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant/ investereninwelzijn
4 juni
Een puber in huis
Workshop 21 april: Zellik Info en inschrijvingen: asse@bibliotheek.be 28 april: Pepingen Info en inschrijvingen: maya.vanholder@pepingen.be
3-daagse vorming Leuven Info en inschrijvingen: ils. stevens@vlaamsbrabant.be
6 en 7 juni
20 april
Communiceren met anderstaligen in de gemeente 3-daagse vorming Leuven Info en inschrijvingen: ils.stevens@vlaamsbrabant.be
Colloquium ICC in Gent Info en inschrijvingen: informatie@vaph.be
16 mei
12 juni
Picknick voor ouders en kinderen Zoutleeuw Info en inschrijvingen: www. vlaamsbrabant.be/superhelden
Toneelvoorstelling Leuven Info en inschrijvingen: gelijkekansen@vlaamsbrabant.be
20 mei
15 juni
Waarom ouders zich altijd schuldig voelen Voordracht Diest Info en inschrijvingen: davina.meuwissen@diest.be
1 mei
Kruidenbabbel-wandeling met proevertjes Huizingen Info en inschrijvingen: ines. philippaerts@vlaamsbrabant.be
3, 10, 14 en 22 mei Sociale Plattegrond
3 mei: Leuven 10 mei: Tienen 14 mei: Asse 22 mei: Sint-Pieters-Leeuw Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/ socialeplattegrond
14 mei
Week van de opvoeding
In de Luwte Toegankelijk kunstfestival Roosdaal Info en inschrijvingen: linda.rottiers@vlaamsbrabant.be
21 mei
Voordracht Halle Info en inschrijvingen: gaelle.selens@halle.be
Perspectiefplan 2020
Leven in een krabbenmand
Een dag om niet te vergeten Studiedag dementie Leuven Info en inschrijvingen: www.ecdmemo.be
Interculturele communicatie deel 2 Vorming Leuven
15
als ik baas was …
aandacht “ Meer voor vrije tijd Marie-Louise Dewil, coördinator Gehandicapten en Solidariteit
a
ls ik de baas was zou ik ervoor zorgen dat
mensen met een beperking meer hulp en ondersteuning krijgen in hun zoektocht naar aangepaste vrijetijdsactiviteiten. Voor veel personen met een beperking is de drempel naar ontspanningsactiviteiten te hoog. Nochtans hebben zij, net als iedereen, nood aan zinvolle vrije tijd en aan sociaal contact. Het
probleem ligt zowel bij het aanbod als bij de ondersteuning: Vlaanderen telt 20 erkende vrijetijdszorgorganisaties. Met wat extra middelen zouden die een vrijetijdstrajectbegeleider in dienst kunnen nemen. Die zou dan samen met de persoon in kwestie op zoek kunnen gaan naar vrijetijdsactiviteiten, op maat van zijn of haar specifieke mogelijkheden en behoeften.
16