1. Commissie, beoordelingskaders en werkwijze

6 COMMISSIE VOOR MONUMENTEN EN WELSTAND HOORN JAARVERSLAG 2019

Hoofdstuk 1 Commissie, werkwijze en beoordelingskaders Belanghebbenden en geïnteresseerden zijn van harte

1.1 Even voorstellen De Commissie voor Monumenten en Welstand is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Hoorn. Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2019 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

Commissieleden afgevaardigd van Stichting MOOI Noord-Holland: • ir. Ron Baltussen, architect en voorzitter; • ir. Anouk Vermeulen, architect;

Adviseurs aangesteld door gemeente Hoorn: • Hans Boonstra, monumentendeskundige; • Frans van Iersel, adviseur monumenten en afgevaardigde Vereniging Oud Hoorn; • Piet Verhoeven, monumentendeskundige. De adviezen

Bart Duvekot (architect) en Marina Roosebeek (architect) waren werkzaam als prévisor en supervisor voor respectievelijk de uitbreidingen Zevenhuis en Bangert & Oosterpolder. Anouk Vermeulen was previsor voor het Holenwegkwartier, de Siriusstraat e.o. en de Schelphoek. Ron Baltussen was supervisor voor de Westfrisiaweg. Frans van Iersel was previsor voor de dijkverzwaring van de Westerdijk en het stadsstrand. De supervisor heeft een mandaat tot advisering. De prévisor is als gesprekspartner bij het altijd in de commissie plaats.

De commissie werd ondersteund door: • Marrit van Zandbergen, commissiecoördinator

MOOI Noord-Holland; • Nico Happé en Mariska Dijkman plantoelichter(s) gemeente Hoorn. 1.2 Werkwijze De Commissie voor Monumenten en Welstand Hoorn is een integrale commissie met architectleden en monumentenleden. Zodoende kan de commissie advies uitbrengen op zowel algemene bouwaanvragen als op vragen over monumenten. De commissie wordt daarnaast in het maandelijkse stedenbouwkundig overleg gevraagd naar haar advies aangaande stedenbouwkundige onderwerpen. De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om het initiatief toe te lichten. welkom om de behandeling van de plannen te volgen. Er wordt gezorgd voor een prettige en respectvolle gespreksomgeving. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.

Bij de grotere plannen is de stedenbouwkundige van de gemeente aanwezig om de commissie te informeren. Dat gebeurt bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium.

ontwerpproces betrokken, maar de advisering vindt Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; dus helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden.

Planregistratiesysteem Nu worden de adviezen nog vastgelegd in een door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, genaamd CorSys. De commissiecoördinator, de plantoelichter en de gemandateerde commissieleden hebben toegang tot dit systeem en kunnen te allen tijde de geschiedenis van de planbehandeling raadplegen. In 2020 wordt een nieuw verbeterd

systeem ingevoerd, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem krijgt de naam (MOOI) DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.

Preadviezen Veel plannen worden pas in het stadium van de Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook

vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.

Kleine commissie Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. Kleine bouwplannen en plannen die voor besproken zijn door de grote commissie worden door de kleine commissie beoordeeld. De kleine commissie vergadert iedere twee weken, de grote commissie komt eens per maand samen.

“In 2019 heb ik veelvuldig commissievergaderingen bijgewoond om Welstand en Stedenbouw meer naar elkaar toe te trekken. Als bouwplancoördinator en stedenbouwkundig adviseur helpt dit om planbehandelingen binnen en buiten de commissie snel, soepel en zorgvuldig te laten verlopen. Zo leidt de intensievere samenwerking tot meer eenduidige beoordelingskaders, betere sturing voor de initiatiefnemer en uiteindelijk ook hoogwaardigere (totaal)ontwerpen. Het uitwisselen van inzichten en belangen brengt discussies op gang die van toegevoegde waarde zijn. Architectuur en Stedenbouw zijn tenslotte erg met elkaar verweven.”

Lisa van Hijum, stedenbouwkundig adviseur gemeente Hoorn

8 COMMISSIE VOOR MONUMENTEN EN WELSTAND HOORN JAARVERSLAG 2019

Lange Kerkstraat 13, de voormalige winkelpui is vervangen door een woonpui. Om dit soort onwenselijke situaties te voorkomen, zijn criteria voor functie wijzigingen in de binnenstad nodig.

1.3 Beoordelingskaders Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De Welstandsnota van de gemeente Hoorn is het belangrijkste beoordelingskader. Deze is in 2019 herzien en wordt in 2020 ter vaststelling aan de raad voorgelegd. Ook bestaat er erfgoedbeleid. Naast de welstandsnota zijn er ook beoordelingscriteria opgenomen in de beeldkwaliteitsplannen van bijzondere gebieden. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant.

De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen. In de loop van 2019 zijn wij echter wel een aantal verbeterpunten tegen gekomen. De commissie heeft geconstateerd dat er veel woningen gerealiseerd worden in de historische binnenstad. Soms gebeurt dit in panden die hiervoor oorspronkelijk niet gebouwd zijn, zoals schuren, pakhuizen en winkels. Deze oude ‘niet woongebouwen’ dragen bij aan het afwisselende straatbeeld dat Hoorn kenmerkt. Bij Lange Kerkstraat 13 bijvoorbeeld is een woning in een voormalige winkel ondergebracht. De pui is ten behoeve van de nieuwe functie ingrijpend veranderd en heeft een geheel andere uitstraling gekregen. De commissie betreurt het dat de oude pui verloren is gegaan. Zij adviseert de gemeente Hoorn om uitgangspunten te formuleren voor dit soort ontwikkelingen. Verandering van functie kan bijdragen aan de levendigheid van het bestaande straatbeeld, zeker daar waar het leegstaande panden betreft, de behoefte aan woonruimte is evident, maar wellicht kunnen er uitgangspunten voor dit soort bouwplannen worden geformuleerd die tot meer succesvolle verbouwingen leiden.