ARAÇLARDA HİDROLİK PRENSİPLER MODÜLÜ ÇALIŞMA SORULARI 1.Kütle ne demektir? Tanımlayarak açıklayınız. Bir cismi meydana getiren madde miktarına kütle denir. Kütle, ağırlığın bir sebebidir. Yer çekiminin kütleye olan etkisine de ağırlık denir. Mesela ağırlık yer çekimine göre değişen bir büyüklük olduğu hâlde kütle değişmez. Kütle birimleri gram, kilogram ve tondur. 2.Kuvvet ne demektir? Tanımlayarak açıklayınız. Kuvvet bir cisim üzerine uygulanan çekme veya basma işlemidir. Kuvvet bir cismin hareket etmesine, durmasına, hızını veya yönünü değiştirmesine sebep olabilir. 3. Newton Kanunu’na göre kuvvet formülü nedir? Açıklayınız. Newton Kanunu’na göre kuvvet = kütle x ivme => F=m.a’dır. Kütle “m” ile gösterilir ve birimi kg’dır. Yer çekimi ivmesi “a” ile gösterilir ve birimi m/sn² dir. Metrik sistem standartlarına göre kuvvet birimi Newton (N) dur. 1 Newton 1 kg kütleye 1 saniyede 1 m/ sn²lik ivme verebilen kuvvettir. 1 N = 1 kg.m/ sn² 4.Katılara göre basınç ne demektir? Tanımlayınız. Katıların basıncı: Katı cisimlerin üzerinde durdukları yüzeye, ağırlıklarından dolayı uyguladıkları kuvvete basınç denir. Katılar basıncı iletmezler. 5.Sıvılara göre basınç ne demektir? Tanımlayınız. Sıvıların basıncı: Sıvılar ağırlıklarından ötürü, içinde bulundukları kaba bir kuvvet uygular. Bu kuvvete basınç denir. Sıvıların basıncı içinde bulundukları kabın şekline bağlı değildir. 6. Gazlara göre basınç ne demektir? Tanımlayınız. Gazların basıncı: Maddelerin gaz hâlinde bulunmasının nedeni, moleküllerinin her tarafa doğru hareket ediyor olmasıdır. Bu nedenle gazlar içinde bulundukları kabın çeperlerine çarpar. Bu çarpma sonucu yüzeye uygulanan etkiye basınç denir. 7. İtme Kuvveti, Basınç ve Alan Arasındaki İlişki nasıldır? Açıklayınız. Kapalı kap içindeki sıvıya, belirli bir kesit alanına sahip pistonun piston kolu yardımı ile itme kuvveti uygulandığında sıvının basıncı artar. İtme kuvveti arttıkça basınç artar, Piston kesit alanı arttıkça basınç azalır. 8.Kapalı kap içine basınçlı bir akışkan gönderdiğimizde kaba bağlı olan piston kolundan elde edeceğimiz kuvvet ile piston alanı arasındaki ilişki nasıldır? Açıklayınız. Kapalı kap içine basınçlı bir akışkan gönderdiğimizde kaba bağlı olan piston kolundan elde edeceğimiz kuvvet piston alanına bağlı olarak değişir. Alan arttıkça kuvvet artar, alan azaldıkça kuvvet azalır. 9. Kuvvet basınç ve alan arasındaki ilişki formülünü yazınız. P = F /A P: İtme kuvveti sonucu kap içinde oluşan basınç …..kg/ cm² F: Piston itme kuvveti……..…….kg A: Piston kesit alanı…………….........cm²
10. Hidrolik akışkanları inceleyen bilim dalları nelerdir? Yazınız. Hidrolik akışkanları inceleyen bilim dalları hidrostatik ve hidrodinamik olarak ikiye ayrılır.
11. Hidrostatik ve hidrodinamiğin inceleme alanları nelerdir? Yazınız. Hidrostatik durgun sıvıları hidrodinamik ise hareketli sıvıları inceleyen bilim dallarıdır. 12. Hidrolik sistemler neden geniş bir uygulama alanına sahiptirler? Yazınız. Hidrolik sistemler güç iletim kolaylığı, kontrol kolaylığı, ekonomik olması ve az yer kaplamalarından dolayı geniş bir uygulama alanı bulmuştur.
13.Hidrolik sistemlerin deniz ve havacılıkta ki uygulama alanları nelerdir? Yazınız. 1.Gemi güverte vinçlerinde 3.Gemi yön kontrol sistemlerinde 5.Uçak yön kontrol sistemlerinde
2. Gemilerin yük doldurma ve boşaltma işlerinde 4.Uzay teleskoplarında 6.Uçakların iniş kalkış sistemlerinde
14.Hidrolik sistemlerin endüstriyel üretimde ki uygulama alanları nelerdir? Yazınız. 1.İş tezgâhlarında 2.Preslerde 3.Enjeksiyon preslerinde 4.Kaldırma araçlarında 5.Ağır sanayi makinelerinde 15.Hidrolik sistemlerin enerji üretiminde ki uygulama alanları nelerdir? Yazınız. 1.Barajların kapaklarının açılıp kapatılmasında 2.Demir ve çelik üretiminde 3.Türbinlerde santrallerde 5.Maden üretiminde 6.İş makinelerinde 7.Hareketli mobil alanlarda 8.Taşıtlarda 9.Vinçlerde 10.Tarım makinelerinde
4.Nükleer
16. Hidrolik sistemlerin motorlu araç sektöründe ki uygulama alanları nelerdir? Yazınız. Taşıtların fren ve direksiyonları, yağlama istasyonları, hidrolik kaldıraçlar, damperli kamyonlar, iş makineleri, Krikolar, , vinçler, takım tezgâhları, vites kutuları, test cihazları, vb.
17. Hidrolik sistemlerin üstünlükleri nelerdir? Yazınız. 1.Diğer sistemlere göre sessiz ve gürültüsüz çalışırlar. 2.Hidrolik enerjinin elde edilmesi, denetimi ve kontrolü kolaydır. 3.Uzaktan kontrol edilebilir. 4.Bakımı, tamiri ve onarımı kolaydır. 5.Ani basınç yükselmelerinde devre otomatik olarak durur sonra yeniden normal çalışmasına devam eder. 6. Küçük basınçlarla büyük güçler elde edilebilir. 7.Sistem durdurulmadan yön değişimi sağlanabilir. 8.Sistem çalışma sırasında kendi kendini yağlar. 9.Parça ömrü uzun olduğundan ekonomiktir. 10.Hatlarda dolaşan hidrolik akışkan ısıyı dağıtır ve devre elemanlarının soğutulması sağlanmış olur. 11.Sistem durmadan hız kontrolü yapılabilir. 12.Otomatik kumanda sistemi ile tek merkezden kontrol edilebilir. 13.Elektrikli ve elektronik kontrol sistemleri ile yeni makineler tasarlanabilir. 14.Daha az yer kaplar. 18. Hidrolik sistemlerin olumsuz yönleri nelerdir? Yazınız. 1.Sıvıların yüksek ısılara ulaşması sonucu sızıntı yağ kaçakları miktarı artacağından verim düşer. 2.Bağlantı ve rakorlarda yüksek basınçtan kaynaklanan kaçak ve sızıntı oluşabilir. 3.Arıza durumunda yağ sarfiyatı olur ve atık yağlar doğaya zarar verir. 4.Bazı elemanlar yüksek basınç ve ısılarda özelliklerini kaybedebilir. Bu da sistemin çalışamaz hâle gelmesine neden olur. 5.Isı ayarlayıcıların (eşanjör) devreye bağlanmaları gerekmektedir. 6.Sistem montajı sırasında borularda fazla kıvrım verilirse verim düşer. 7.Elemanlar iyi seçilmez, sistem iyi monte edilmez ise verimi düşer.
19.Ülkemizde hidrolikte kullanılan birim sistemleri nelerdir? Yazınız. Ülkemizde hidrolik sistemlerde yapılacak hesaplamalarda MKS birim sistemi kullanılmaktadır. ADI
Sembol
Basınç Kuvveti Yüzey (Alan) Basınç
Birim
F A P
N m² N/m²
kg cm² kg/ cm²
20.Hidrolik sistemlerde kullanılan basınç birimleri nelerdir? Yazınız. Pascal(N/m²)
Basınç birimi olarak
ve
1 Pa(Pascal) =
1 bar= 1 atm = 1 kg/cm² =
105 Pa
Bar(kg/cm²)
1 N/m²(Newton/m²)
105 N/m²
14,5 PSI veya 14,5 Libre/inç²
1.02 kg/cm²
76 cm-Hg
10 Newton/cm²
760 mm-Hg 0,981 Bar
21. Hidrolik sistemlerde kullanılan kuvvet birimleri nelerdir? Yazınız.
1 Newton = 1 kgf = 1 daN= 1 N=
0,1 kgf 10 N 10 N 1 kgm/sn.²
22. Hidrolik sistemlerde kullanılan iş birimleri nelerdir? Yazınız.
1 W(Watt)= 1 HP = 1 kW = 1W=
0,00135 HP (Horse Power)
0,00135 BG (Beygir Gücü)
735,5 W
75 kgm/sn. 1000 W 1 Nm/sn.
23. Hidrolik sistemlerde kullanılan hacim birimleri nelerdir? Yazınız.
1 litre = 1 galon =
1 dm³
1000 cm³
0,264 Galon
3,785 litre
(Galon: Amerikan birim sisteminde hacim ölçüsü) 24.Çözümlü örnekler
10 kgf = 5 bar = 10 kgf.m = 10 HP = 10 litre =
100 N 500 000 Pa 100 Joule 750 kgm/sn. 10 000 cm³
25. Aşağıdakilerden hangisi basınç birimlerinden birisi değildir? A) PSI
B) Newton
C) Bar
D) Pascal
26. Hareketli akışkanları inceleyen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) Hidroelektrik
B) Hidrostatik
C) Hidrodinamik
D) Mekanik
27. Aşağıdakilerden hangisi hidroliğin uygulama alanlarından birisi değildir? A) İş makineleri
B) Mekanik kontrol mekanizmaları
C) Ağır sanayi
D) Otomotiv sanayi
28. Aşağıdakilerden hangisi hidrolik sistemin üstünlüklerinden biri değildir? A) Diğer sistemlere göre sessiz ve gürültüsüz çalışır. C) Uzaktan kontrol edilebilir.
B) Sistem çalışma sırasında kendi kendini yağlar. D) Parça ömrü kısadır.
29. Aşağıdakilerden hangisi hidrolik sistemlerde kullanılan kuvvet birimlerden değildir? A) Atm
B) Newton
C) daN
D) kgf
30. Kapalı bir kaptaki durgun sıvılara ait prensip ve kanunları inceleyen bilim dalı nedir? Yazınız Hidrostatik 31.Herhangi bir kapta bulunan sıvıların kabın tabanına yaptığı basınç değişimi nasıldır? Açıklayınız. Sıvıların kabın tabanına uyguladıkları basınç kabın şekline bağlı değildir. Sıvının kabın tabanına uyguladıkları basınç sıvının yüksekliğine ve yoğunluğuna bağlı olarak değişir. Farklı sıvıların yoğunlukları da farklıdır. Örneğin özdeş iki kabın birine yağ birine de su konulsa yağın yoğunluğu az olduğundan dolayı kabın tabanına uyguladığı basınç suya göre azdır. 32. Şekilde görülen kapların hepsinde aynı sıvı varsa ve yükseklikleri eşit ise tabanlarındaki basınçlar nasıldır? Açıklayınız.
Kapların hepsinde aynı sıvı varsa ve yükseklikleri eşit ise tabanlarındaki basınçlar da eşittir. P1=P2=P3=P4 P =Sıvının kabın tabanına yaptığı basınç (kg/cm²) P=ρ×h×g h =Sıvı yüksekliği (m) Aynı sıvılar olduğundan formüle göre yoğunluk,yükseklik ρ =Yoğunluk (kg/m³) ve yerçekimi ivmesi eşit olduğu için tabanlarındaki g =Yer çekimi ivmesi (m/sn.² ) sabittir ve yaklaşık 9,81 basınçlar da eşittir.
33. 1 m yüksekliğindeki kapta bulunan hidrolik yağ sütunu kabın tabanına ne kadar basınç uygular? (hidrolik yağ yoğunluğu 0,90 g/cm3 ve yer çekimi ivmesi 9.81 m/sn.²)
Verilenler: P=ρ×h×g ρ = 0.90 g/cm3 g = 9.81 m/ sn.² h = 1 metre = 100 cm
Çözüm: P = 0.90 g/cm3 x 100 cm x 9.81 m/sn.2 P = 883 g.cm.m/cm3.sn.2 Eşitliği 1000’e bölersek gram kilograma çevrilir. P = 0.883 kgm/sn2.cm2= 0.883 N/cm2 P = 0.0883 bar 0.09 kg/cm2
34.Aşağıdaki şekilleri inceleyerek piston alanı ve yük arasındaki bağıntıyı açıklayınız.
Kapalı kaplardaki durgun sıvılara ait prensiplerin en önemli özelliği sisteme uygulanan küçük bir kuvvetin büyük kuvvetlere dönüşmesidir. Şekillerde görülen sistemlerde basıncı belirleyen faktör, karşı dirençtir. Basit olarak bu direncin bir silindirin kaldıracağı yük olduğu düşünülürse yükün hareket edebilmesi için sistem basıncının yük ve piston alanı kadar yükselmesi gerekir. Yük azalırsa sistem basıncı da kendiliğinden azalacaktır. Basıncın gerekli değer kadar yükselmesi, dış etkenlerle sağlanır ki hidrolik sistemlerde bu bir pompadır 35.Pascal Kanunu nedir ? Açıklayınız. Pascal Kanunu’na göre sıvı dolu bir kaba uygulanan kuvvet sonucu meydana gelen basınç, sıvı tarafından kabın bütün yüzeylerine aynen iletilir. Paskal Kanunu’na göre kuvvet uygulanan kapta meydana gelen basınç, kuvvetin şiddeti ile doğru kuvvetin uygulandığı pistonun yüzey alanı ile ters orantılıdır.
36. Taban alanı 2 cm² olan bir şişe kapağına 10 kg’lık bir kuvvet uygulanmaktadır. Şişenin tabanına etki eden basınç ne kadardır? Verilenler Şişe taban alanı (A) = 2 cm² Uygulanan kuvvet (F) = 10 kg Şişe tabanına etki eden basınç (P) = ?
Çözüm:
37. Şekilde görülen basit hidrolik presi inceleyerek kuvvet ve pistonların aldığı mesafe arasındaki eşitlik formülünü bulunuz. A1 alanına uygulanan F kuvveti, kapalı hacim içinde P=F/A oranında bir basınç oluşturur. Bu basınç aynen A2 alanına da uygulanacaktır. P1= P2 olacağından her iki eşitliği bir birine eşitlersek
F2 ile elde edilen kuvvet, alanla orantılı olacaktır. Küçük pistonun aşağı inerken süpürdüğü hacimdeki akışkan, büyük pistonu yukarı itecektir. Birinci pistonda etki eden F1 nedeniyle sıvı kap içinde hareket eder. Sıvılar sıkıştırılamayacağı için sıvı hacmi (V=V1 =V2 ) aynı kalarak V1 =S1.A1 aynı hacimde sıvı V2 = S2. A2 ikinci kabın olduğu pistonu hareket ettirir. Buna göre; Her iki eşitlikteki benzer terimleri birbirine eşitlersek.
Kuvvet ve pistonların aldığı mesafe arasındaki eşitlik
bulunur.
38.Şekildeki hidrolik liftin ikinci pistonu üzerinde bir yükü kaldırmak istiyoruz. Birinci silindire 150 kg’lık yük uyguluyoruz. Birinci silindir piston çapı 5 cm ve ikinci silindir piston çapı 10 cm olduğuna göre yükü kaldıracak ikinci silindirdeki kuvveti bulunuz. Verilenler: F1=150 kg d1=5cm d2 =10 cm İstenenler:
A1= ? A2 = ? F2 =?
39. Hidrolik basınç yükseltme ne demektir? Kesit ölçüleri farklı iki piston kullanarak akışkanların basıncını artırma işlemine “hidrolik basınç yükseltme” adı verilir. 40. Hidrolik basınç yükseltme prensibi araçlarda hangi kısımlarda kullanılır? Hidrolik basınç yükseltme prensibi araçların hidrolikle çalışan fren sistemlerinde ve direksiyon sistemlerinde, asansörlerde, kaldırma ve iletme araçlarında, iş makinelerinin hidrolik sistemlerinde kullanılmaktadır.
41.Şekli inceleyerek basınç ve alan arasındaki ilişkiyi formülize ediniz.
F1 = F 2 olduğundan F1= P1 x A1 F2 = P2 x A2 buradan P1 x A1 = P2 x A2 şeklinde ifade edilir. 42. Bir iş makinesinde kullanılan hidrolik basınç yükselticinin kesit alanı 80 cm² olan birinci pistonuna 10 kg/cm² basınç uygulanmaktadır, ikinci pistonun kesit alanı 20 cm² olduğuna göre ikinci pistonda ne kadarlık basınç meydana gelir? Verilenler: P1= 10 kg/cm² A1= 80 cm² A2= 20 cm²
İstenenler: P2=?
Çözüm: P1 x A1= P2 x A2 10 x 80 = P2 x 20
P2 =40 kg/cm²
43.İş ne demektir? Açıklayınız. Bir mesafe boyunca sarf edilen kuvvettir.
İş = Kuvvet x Yol
W=FxL
44.Güç ne demektir? Açıklayınız. Güç, birim zamanda yapılan iştir.
45. Hidrolik sistemde güç nelere bağlıdır? Hidrolik sistemde güç; basınç, debi ve hidrolik pompa verimine bağlıdır.
Buradan hidrolik sistemin gücü; 45.Güç birimi nedir? Yazınız. Güç birimi olarak “Beygir Gücü (HP)” veya “Kilowatt (kW)” kullanılır. 1 HP = 75 kgf.m/sn. = 0.746 kW 46. Hidrolik sistemlerde güç iletimi ve enerji değişimi şemasını çiziniz.
Formüldeki V=Hızdır
47. Bir hidrolik depoda bulunan hidrolik akışkan yağın yoğunluğu 900 kg/m³, yağın depodaki seviyesi (yüksekliği) 80 cm ise yağın depo tabanına yapmış olduğu basıncı hesaplayınız. Verilenler ρ = 900 kg/m3 g = 9.81 m/sn.2 h = 80 cm = 0,8 m
İstenilen P=?
P=ρ×h×g P = 900 x 9,81 x 0,8 (kg/m3. m/sn2.m ) P =7063,2 kgm/sn².m P =7063,2 N/m² P =7063,2= Pa == 7063.2 Pa = 0,07 bar
48. Kapalı bir kaptaki pistona uygulanan kuvvet 40 N ve piston kesit alanı 5 cm2dir. Uygulanan kuvvet sonucu oluşan basıncı hesaplayınız. Verilenler: F = 40 N A = 5 cm2 = 0,0005 m²
İstenen: P=?
49. Hidrostatik basıncın değeri aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir? A) Yer çekimi ivmesi
B) Sıvının ağırlığı
C) Sıvının yoğunluğu
D) Sıvının yüksekliği
50. Durgun sıvı hareketlerini inceleyen hidrolik prensibi aşağıdakilerden hangisidir? A) Hidrostatik
B) Hidrodinamik
C) Hidroelektrik
D) Jeoloji
51. “Sıvı dolu bir kaba uygulanan kuvvet sonucu meydana gelen basınç sıvı tarafından kabın bütün yüzeylerine aynen iletilir.” prensibi aşağıdakilerden hangisidir? A) Bernoulli
B) Newton
C) Pascal
D) Arşimet
52. Bir mesafe boyunca sarf edilen kuvvet aşağıdakilerden hangisini belirtir? A) Basınç
B) Ağırlık
C) Güç
D) İş
C) Bar
D) Pascal
53. Güç birimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Joule
B) Watt
54.Hidrodinamik prensip ne demektir? Yazınız. Hareket hâlindeki (boru, kanal, hortum vb. içinden akan) akışkanlara ait prensip ve kanunlardır. 55.Debi ne demektir? Yazınız. Belirli bir kesitten birim zamanda (1 dakikada, 1 saniyede vb.) geçen akışkan miktarına debi denir. 56.Süreklilik denklemi nedir? Açıklayınız. Farklı kesitlerden oluşan bir boru içinden akan akışkanın debisi, borunun her noktasında aynı değerdedir. Debinin sabit kaldığını düşünürsek küçük kesitlerde büyük kesitlere oranla daha hızlı akar. Daralan kesitte akış hızının arttığı açıktır. Q1= Q2 Q = Debi v = Akışkanın hacim A = Borunun kesit alanı S = Akışkanın aldığı yol V = hız t = zaman Sonuç olarak şunu yazabiliriz: Q1 = Q2
A1 x V1 = A2 x V2 (süreklilik denklemi 57. Hidrolik devrede bulunan bir borunun kesit alanı 0,2 cm² ve kesitten akan sıvının hızı 4 m/sn.² bir darbe sonucu boru çap daralarak 0,008 cm²ye düşmekte ve akışkan hızı da 100 m/sn. çıkmaktadır. Borudan geçen akışkanın debisini hesaplayınız. Verilenler: Q=AxV V1 = 4 m/sn. V2 = 100 m/sn. Q1 = A1 x V1 = (0,2.10-4 m2). 4 m/sn. = 0,8. 10-4 m³/sn. -4 2 A1 = 0,2 cm² = 0,2.10 m A2 = 0,008 cm² = 0,008.10-4 m2 Q2 = A2 x V2 = (0,008.10-4 m2). 100 m/sn. = 0,8. 10-4 m³/sn. İstenilenler: Q=?
A1 x V1 = A2 x V2 Q = Q1 = Q2 =0,8. 10-4 m³/sn.
58. Bernoulli Denklemi ne demektir? Tanımlayınız. Bir borudan sürekli akan akışkanın toplam enerjisi akım çizgisi boyunca her noktada aynıdır. Bu prensibe “Enerjinin Korunumu Prensibi” ve bu prensibe göre elde edilen denklemede bulan kişinin ismi “Bernoulli Denklemi” denilmiştir. Akım çizgisi akışkanın aktığı boru veya kanalın tam ortasından geçtiği varsayılan bir nevi eksen çizgisidir.
59.Akışkanın enerjisi nasıl bulunur ? Yazınız. Kinetik enerji akışkanın hızından dolayı sahip olduğu enerjidir. Potansiyel enerji ise akışkanın basıncından dolayı sahip olduğu enerjidir. Akışkanın enerjisi ise akışkanın kinetik enerjisi ve potansiyel enerjilerinin toplamıdır. 60.Bernoulli prensip formülünü yazarak? Açıklayınız. Güç = Basınç x Debi W=PxQ Birimi Watt = Pa .m3/sn.=(Nm/sn.)
P= Basınç (Pascal) V= Akış hızı (m/sn.) A= Boru kesit alanı (m²) Z= Mutlak yükseklik (m) γ= Özgül ağırlık (kg/m³) g= Yerçekimi ivmesi (m/ sn.²)
61. Çapı 3 cm olan borudan geçen hidrolik akışkanın ortalama hızı 3 m/sn.dir. Aynı sistem içinde akışkan 6 cm’lik boru çapından geçerken hızı ne olur? Verilenler d1= 3 cm = 0,03 m d2= 6 cm = 0,06 m V1= 3 m/sn. V2 = ? 62.Sürtünme kayıplarının büyüklüğü nelere bağlıdır? Yazınız. 1.Boru uzunluğu, 2. Borunun yüzey düzgünlüğü, 3.Borunun malzemesi 5.Boru çapı, 6.Akışkanın cinsi, 7.Akışkanın vizkozitesi
4.Kıvrım ve dönüş sayısı, 8.Sistem sıcaklığı,
63.Akışkanlarda sürtünme nasıldır? Açıklayınız. Eğer akışkan hareket etmiyorsa devredeki bir daralma noktasının önünde, arkasında, içinde veya devrenin herhangi bir yerindeki basınç aynıdır. Akışkan akmaya başlayınca sürtünme nedeniyle ısı oluşur. Böylece akışkanın sahip olduğu enerjinin bir bölümü ısıl enerji şeklinde kaybolur. Hidrolik enerji kayıpsız iletilemez. Önemli olan bu kayıpların minimuma indirilmesidir.
64. Bir su borusundaki su, çapı 12,5 mm’den 9 mm’ye inen daralma parçasında akmaktadır. Suyun geniş tarafındaki hızı 0,9 m/sn. ise dar uçtaki hızı ne olur? Verilenler Süreklilik Denklemi’nden A1xv1=A2xv2 ise d1=12,5 mm = 0,0125 m d2= 9 mm = 0,009 m A1=0,785.d1=0,0098125 m² V1=0.9 m/sn. A2=0,785.d2=0,007065 m² V2=? 65. Farklı çapları d1 =15 cm d2 =5 cm d3 = 13 cm olan bir borudan geçen akışkanın debisi 5 litre/dk.dır. Farklı çaplara göre akışkanın hızları ne olur? Verilenler d1 =15 cm=0,15 m d2 =5 cm=0,05 m d3 =13 cm=0,13 m V1=? V2=? V3=?
66. “Farklı kesitlerden oluşan bir boru içinden akan akışkanın debisi, borunun her noktasında aynı değerdedir.” prensibi aşağıdakilerinden hangisini ifade eder? A) Süreklilik Denklemi B) Hidrostatik basınç C) Hidrodinamik basınç D) Pascal Kanunu 67. “Belirli bir kesitten birim zamanda (1 dakikada, 1 saniyede vb.) geçen akışkan miktarıdır.” olarak ifade edilen hidrolik terim aşağıdakilerden hangisidir? A) Hız B) Hacim C) Basınç D) Debi 68. Akım çizgisi boyunca boru çapı küçültülürse akışkanın basınç ve hız nasıl değişir? A) Basıncı artar-Hızı azalır B) Basıncı azalır-Hızı azalır C) Basıncı azalır-Hızı artar D) Basınç artar-Hız artar 69. Enerjinin korunumu prensibini bulan kişi aşağıdakilerden hangisidir? A) Newton B) Bernoulli C) Pascal
D) Toricelli
70. Sürtünme kayıplarının büyüklüğü aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir? A) Boru uzunluğu B) Boru çapı C) Akış hızı D) Boru sayısı 71.Hidrolik yağ nedir? Yazınız. Hidrolik devrelerde kullanılan sıvılardır. 72. Hidrolik yağın görevleri nelerdir? Yazınız. 1.Güç iletmelidir. 2.Yağlama yapmalıdır. 3.Sistemi soğutmalıdır. 4.Sızdırmazlık sağlamalıdır. 5.Paslanmayı önlemelidir. 6.Aşıntıyı azaltmalıdır. 7.Sistemi temizlemelidir. 73. Hidrolik yağlarda aranan özelikler nelerdir? Yazınız. 1.Devre elemanları ve çalışan kısımlarda film tabakası oluşturarak yağlama özelliği bulunmalıdır. 2.Sistem ısındığında soğutma yapmalıdır. 3.Yapışkanlık özelliğinden ötürü sızdırmazlık sağlamalıdır. 4.Çalışan elemanlarda paslanma sorun olduğundan paslanmaya karşı koruyucu olmalıdır. 5.Yağların oksijenle birleşmesi yağın ekonomik ömrünü kısaltır. Bu yüzden oksijenle birleşmeye karşı direnci yüksek olmalıdır. 6.Yağlar, içindeki hava ve suyu kolayca dışarı atabilmelidir (Su paslanmaya neden olur. Hava kabarcıkları ise kavitasyon oluşturur. Sistemin düzensiz çalışmasına neden olur.). 7.Yüksek basınçlara ve ısılara karşı özelliklerini kaybetmemelidir. 8.Güç kaybına neden olmamalıdır. 9.Çalışma şartlarından ötürü sistemin içine girebilecek pislikleri süzme özelliği olmalıdır.
10.Temas ettiği devre elemanlarını içine katılan katıklar sayesinde temizlemelidir. 74.Yağların karakteristik özellikleri nelerdir? Yazınız. 1.Viskozite 6.Oksidasyon
2.Yağlama yeteneği 7.Akma noktası
3.Film dayanımı 8.Isıl genleşme
4.Köpüklenme 9.Alev alma noktası
5.Polimerleşme 10.Özgül ağırlık
75.Viskozite ne demektir? Viskozite ne ile ölçülür? Yazınız. Akışkanların akmaya karşı göstermiş olduğu dirence viskozite denir. Yağların viskozitesi, viskozitemetre ile ölçülür. 76.Yağlarda viskozite değişimi nasıldır? Açıklayınız. Yağların viskozitesi çalıştıkları ortamın sıcaklığına göre değişir. Isı yükseldikçe viskozitesi azalır. Soğuk havalarda hidrolik sistem yağlarının viskozitesi artar. 77.Viskozite indeksi ne demektir? Yazınız. Yağın viskozitesinin sıcaklığa bağlı olarak değişmesine viskozite indeksi denir. 78. Yağın viskozitesi yüksek olursa oluşabilecek sakıncalar nelerdir? Yazınız. 1.Sürtünmeler artar 2.Yağ hidrolik sistemden üzerine aldığı pislikleri filtrelere bırakamaz. 3.Hidrolik alıcıların hızları azalır dolayısı ile hareket yavaşlar. 4.Verim azalır. 5.Güç kaybı olur. 6.Gürültü artar. 7.Sıcaklık artar. 8. Filtre ömrü azalır. 79. Yağın viskozitesi düşük olursa oluşabilecek sakıncalar nelerdir? Yazınız. 1.Hidrolik devre elemanları iç kaçak ve sızıntıları artar. 2.Bağlantı elemanlarından kaçaklar artar. 3.Yağlama iyi olmaz ve aşıntılar artar. 4.Hidrolik sistem ısısı artar. 5.Hidrolik pompa verimi düşer. 6.Hidrolik sistem verimi düşer. 80. Yağlama yeteneğinin iyi olması ne demektir? Yazınız. Yağlama yeteneğinin iyi olması hareket eden parçalar arasında yağ filmi tabakası oluşturulmasıdır. Böylece çalışan parçaların hareketini rahatlatır, aşıntılar azalır, güç kaybını azaltır. Hidrolik yağlarda aranan bu nitelikler; yağın viskozitesine, akıcılığına, viskozite indeksine ve içinde yabancı madde barındırmamasına bağlıdır. 81. Film Dayanımı ne demektir? Önemini yazınız. Yağın çalışan parçalara yapışma ve katman oluşturma özelliğidir. Yağların film dayanımının iyi olması, çabuk yırtılmadan basınç sıcaklık ve zorlamalara dayanabilmesi demektir. 82.Köpükleme nedir? Hangi zararlara sebep olur? Yazınız. Hidrolik devrelerde yağın içine hava karışmasıyla meydana gelen ve kesinlikle istenmeyen bir durumdur. Yağın ısınmasına, çok gürültü oluşmasına ve basıncın düşmesine neden olur. Köpüklenme, sistemin verimsiz ve titreşimli çalışmasına sebebiyet verir. Sistemin basıncı da azalır. 83. Depodaki yağın üzerinde köpük varsa arıza nedir ? Yazınız. Depodaki yağın üzerinde köpük varsa pompa bir yerden hava alıyor demektir. Sistem derhâl durdurulup gerekli onarım yapılmalıdır. Boruların kıvrım biçimi de köpüklenme nedeni olabilir. Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için borular keskin (90°) köşeli bükülmemelidir. Büyük kavislerle bükülmelidir. Kesitleri birdenbire daraltılmamalı, iç yüzeyleri düzgün olmalıdır. Depo içinde sisteme uygun filtre seçilmeli, emiş ve dönüş hattı arasına ara perde (deflektör) konularak çalkalanmalara izin verilmemelidir. 84. Polimerleşme ne demektir? Yazınız. Hidrolik devrelerde, yüksek basınç ve ısıda yağ özelliğini korumalı ve moleküllerine ayrılmamalıdır. Yağ bu olumsuz şartlarda bozulmuyor ve moleküllerine ayrışmıyorsa polimerleşme özelliği iyidir. 85. Polimer yapısı bozulan polimerleşme özeliğini kaybeden yağ nasıl olur? Yazınız. Yağın polimer yapısı bozulan polimerleşme özeliğini (molekülleri bir arada tutamama) kaybeden yağ koyulaşır yağlama özelliğini yitirir içinden ayrışan asitler parçalara zarar verir. Ayrışma neticesinde ortaya çıkan su ve su buharları metal yüzeylerde pas oluşturabilir.
86. Oksidasyon ne demektir?Açıklayınız. Yağın bileşenlerinin oksijenle kimyasal tepkimeye girerek bazıları erimeyen türden kimyasal bileşikler oluşturması olayıdır. 87.Oksidasyonun hidrolik sisteme verdiği zararlar nelerdir? Oksidasyon sonucu oluşan çamur veya sakız yapısındaki bileşikler yapışkanlığı artırır, ayrıca pompa ve valflerdeki küçük delikleri tıkayarak kesikli çalışmaya neden olur. Aynı şekilde açığa çıkan asidik maddeler, sızdırmazlık elemanlarının bozulmasına ve metal yüzeylerde korozyona neden olur. Bunun için hava ve suyun hidrolik devreden dışarıya atılması gerekir. 88.Oksidasyonu arttıran en önemli sebep nedir? Yazınız. Bir kimyasal tepkimede diğer tüm unsurlar sabit kalmak koşuluyla her 5.5 0C’lik sıcaklık artışı tepkime hızını iki katına çıkarır. Oksidasyon da kimyasal tepkimedir ve 50 0C’ye kadar hızı çok yavaştır. Bu değerden sonra hızı çok artar. O yüzden hidrolik sistemlerde yağ sıcaklığı yaklaşık 35 0C – 50 0C arasında olmalı, kesinlikle 70 0C’nin üstüne çıkılmamalıdır. Gerekirse soğutucu kullanılmalıdır. 89.Akma noktası nedir? Yazınız. Hidrolik devre yağlarının akıcılık özelliğini kaybedip katılaşmaya başladığı ısıya "akma noktası" denir. 90.Hidrolik devrelerde yağın çalışma sıcaklığı kaç derecedir? Yazınız. Hidrolik devrelerde yağın çalışma sıcaklığı -50°C ila +100°C arasındadır. 91.Yağın çalışma ısısındaki düşme ne gibi aksaklıklara sebep olur? Yazınız. Çalışma ısıları düştükçe yağın viskozitesi artar yani akıcılığı azalır. Böyle durumlarda sistemin verimi de azalır. Hidrolik akışkanların içinde su olması, akma noktasının düşmesine yağların donmasına neden olur. Bu nedenlerle devrelerde soğutucu ve ısıtıcılar bulunmalıdır. 92.Yağda ısıl genleşme nasıl oluşur? Isıl genleşme neye sebep olur? Ne gibi tedbirler alınır? Yazınız. Hidrolik devrelerde yağın ısısının artması ile yağda ısıl genleşmeler meydana gelir. Isıl genleşme neticesinde yağın hacmi artar. Hacmi artan yağ, sistemde sıkışma oluşmasına neden olur. Bu nedenle depoya doldurulacak yağ miktarı, ısıl genleşme sonucu hacminin artacağı hesaplanarak doldurulmalıdır. 93.Yağdaki sıcaklık artışı ile oluşan ısıl genleşme sonucu yağ hacmindeki artış miktarı nedir? Formülize ediniz. Yağ, 1 ºC sıcaklıkta bulunduğu hacminin 0,0007 katı oranında artış gösterir. Δt =Yağın ısı sonucu artma miktarı ºC t2 = Son sıcaklık ºC t1 = İlk sıcaklık ºC V1 = Yağın hacim olarak artışı ( l) V0 = Yağın ilk hacmi ( l ) V = Yağın son hacmi ( l) α = Yağın genleşme oranı
Δt =t2 – t1, V= V0 ×Δt×α , V=V0 + V1
94.Yağların alev alma noktası ne demektir? Hidrolik sistem yağları ne zaman yanmaya başlar? Yazınız. Yağların toz hâlinde püskürtüldüğü zaman yanmaya başladığı sıcaklık derecesidir. Hidrolik sistem yağları 160°C - 200°C arasındaki ısılarda toz hâlinde püskürtüldükleri zaman yanmaya başlar. 95.Hidrolik yağların özgül ağırlığını tanımlayarak ne kadar olduklarını yazınız. Hidrolik yağların 20°C ısıda birim hacminin ağırlığına özgül ağırlık denir. Özgül ağırlık N/dm³ veya kgf/dm³ birimleri ile ölçülür. Genel olarak hidrolik yağların özgül ağırlıkları 0,90 - 0,95 N/ dm³ arasında değişir. 96.Hidrolikte kullanılan yağları sınıflandırınız. 1.Standart madenî (Mineral) yağlar 2.Ateşe dayanıklı yağlar. 97.Standart madeni yağların özellikleri hangi faktörlere bağlı olarak değişir? Yazınız. 1.Hem petrolün kalitesi 2.Rafineri metodu ve derecesi 3.Kullanılan katıklar
98.Özelliklerine göre madeni yağlar nelerdir? Gruplandırınız. HL Korozyona ve yaşlanmaya (oksidasyona) karşı katkı maddeli HLP: HL+ Sürtünme aşınmasına karşı katkı maddeli HLP-D: HLP+ Aktif yayılma ve deterjan katkılı (Hava su ayrışımına ihtiyaç duymaz.) 99.Madeni yağların sakıncası varmıdır? Yazınız. Madenî yağların bir sakıncası yanabilmeleridir. Isıl işlem, kaynak, döküm gibi ateşin tehlikeli olabileceği ortamlar için yanmaz yağlar kullanılmalıdır. 100. Ateşe dayanıklı hidrolik akışkan tipleri nelerdir? Yazınız. 1.Su-glikol çözeltisi 2.Su-yağ karışımları (emülsiyonları) Ateşe dayanıklı yağlar aşağıdaki karışım oranları ile elde edilmektedir. HFA: % 10 katkı (yağ...vb) + % 90 su HFA-V: % 20 konsantrasyon+% 80 su HFB: % 60 yağ + % 40 su HFC (Su glikol) %40 su+%60 glikol HFD-R (fosfat ester)
3.Sentetik yağlar
101.Ateşe dayanıklı hidrolik akışkan olan Su-glikol çözeltisi kullanmanın sakıncalı tarafları nelerdir? Yazınız.x 1.Gerekli yapışkanlığı korumak için buharlaşma nedeniyle eksilen su miktarını sürekli ölçmek gerekir. 2.Buharlaşma bazı katıkların kaybolmasına, sonuçta yağın ve malzemenin ömrünün azalmasına neden olur. 3.Çalışma sıcaklığı düşük tutulmalıdır. Su-glikol çözeltileri, ayrıca ucuz olmaları nedeniyle büyük hacimli sistemlerde kullanılır. 102. Ateşe dayanıklı hidrolik akışkan olan Su-yağ karışımları (emülsiyonları) tercih sebepleri nelerdir? Yazınız. Bu emülsiyonların içlerinde iki akışkanı bir arada tutmak için katıklar vardır. Bu emülsiyonların avantajları ateşe dayanıklı olmaları, mükemmel soğuma karakteristiği sağlamalarıdır. Bu tür akışkanların filtrelenmesine ayrı bir özen gösterilmelidir. 103. Ateşe dayanıklı hidrolik akışkan olan sentetik yağların elde ediliş yöntemi ve tipleri nelerdir? Yazınız. Ateşe dayanıklı sentetik akışkanlar, kimyasal yollar ile elde edilirler. 1.Fosfat esterli, 2.Klorlu hidrokarbonlar, 3.Sentetik esaslı akışkanlar 104. Ateşe dayanıklı hidrolik akışkan olan sentetik yağların özellikleri nelerdir? Yazınız. 1.Sentetik yağlar su içermedikleri için su-yağ emülsiyonlarına göre daha yüksek sıcaklıkta çalışabilirler. 2.Ateşe dayanıklı sentetik yağlar düşük sıcaklıkta pek verimli olmadıkları için soğuk ortamlarda bir parça ısıtılmaları gerekebilir. 3.Bu tip akışkanlar diğerlerine göre en yüksek özgül ağırlığa sahiptir. 4.Sentetik yağlar akışkanlar içinde en pahalı olanıdır. 5.Su-glikol ve su-yağ çözeltileri yeni sentetik esaslı keçe malzemeleri ile uygun çalışır. 6. Sentetik yağlar çoğunlukta kullanılan nitrile (buna) ve neoprene keçeler ile uygun çalışmaz. 7.Bu tür yağ ile uygun çalışacak keçeler (viton, teflon) kullanılmalıdır. 105. Aşağıdakilerden hangisi hidrolik yağların görevlerinden değildir? A) Güç taşıma B) Aşındırma C) Pasa karşı koruma
D) Soğutma
106. Aşağıdakilerden hangisi yağlarda aranan özelliklerden değildir? A) Viskozite B) Oksidasyon C) Sertleşme
D) Polimerleşme
107. Sıvıların akmaya karşı göstermiş olduğu dirence ne ad verilir? A) Viskozite B) Polimerleşme C) Oksidasyon
D) Köpüklenme
108. Hidrolik borular 90º kıvrılırsa ne gibi sorun meydana gelir? A) Viskozite artar. B) Yağ yanar. C) Oksitlenme olur.
D) Yağda köpük oluşur.
109. Yüksek basınç ve ısıda yağın özelliğini korumasına ne denir?
A) Viskozite B) Köpüklenme C) Oksidasyon D) Polimerleşme 110.Hidrolik sembollerin bilinmesi niçin önemlidir? Yazınız. Hidrolik devrenin çiziminde kullanılan semboller standarttır. Bu standartlarının tam karşılığı ve daha detaylı standartlar TS 1306, ISO-1219, DIN 24 300’de bulunmaktadır. Dünyada üretilen tüm makinelerin hidrolik devre projelerinde kullanılan hidrolik devre elemanı sembolleri aynıdır. Hidrolik sembollerin bilinmesi, ilgili hidrolik devrenin okunabilmesini sağlar. Hidrolik devrelerin okunabilmesine, kontrollerinin yapılabilmesine ve arızalarının tespit edilebilmesine olanak sağlar. 111. Hidrolik devre çiziminde kullanılan semboller nelerdir? Gruplandırınız. 1.Yardımcı eleman sembolleri, 2.Kumanda kontrol elemanı sembolleri 3.Hidrolik devre elemanları sembolleri
112.Aşağıdaki şekillerde görülen hidrolik devre çiziminde kullanılan hatların sembolleri nelerdir? Yazınız. ELEMAN ADI ELEMAN ADI SEMBOLÜ SEMBOLÜ Çalışma hattı
Eleman sınırı
Uyarı hattı
Dönüş yönü
Sızıntı hattı
Ayarlanabilir-Değişkenlik
Elektrik hattı
Kör tapa
Bükülebilir hat
Dışarıdan bağlantı yapılabilir hat
Kesişen hatlar
Çabuk bağlantı elemanı
Kesişmeyen hatlar
Kısma(Viskoziteden bağımsız)
Havalandırma noktası
Kısma(Viskoziteye bağlı)
Yay
Akış yönü
113. Aşağıdaki şekillerde görülen hidrolik devre yardımcı elemanlarının sembolleri nelerdir? ELEMAN ADI ELEMAN ADI SEMBOLÜ SEMBOLÜ İçten yanmalı motor
Elektrik motoru
Açma kapama vanası
Basınç anahtarı
Hidrolik tank
Basınç uygulanmış hidrolik tank
Isıtıcı
Soğutucu
Filtre
Hidrolik akümülatör
Basınç ölçer (Manometre)
Sıcaklık ölçer (Termometre)
114. Aşağıdaki şekillerde görülen hidrolik devre elemanlarından olan Hidrolik pompaların, hidrolik motorların sembolleri nelerdir? Yazınız.
SEMBOLÜ
Hidrolik Pompa Sembolleri ELEMAN ADI SEMBOLÜ
ELEMAN ADI
Tek yönlü sabit debili pompa
Tek yönlü değişken debili pompa
Çift yönlü sabit debili pompa
Çift yönlü değişken debili pompa
Hidrolik Motor Sembolleri Tek yönlü sabit devirli motor
Tek yönlü değişken devirli motor
Çift yönlü sabit devirli motor
Çift yönlü değişken devirli motor
115. Aşağıdaki şekillerde görülen hidrolik devre elemanlarından olan Hidrolik silindir sembolleri nelerdir? Yazınız.
SEMBOLÜ
ELEMAN ADI Tek etkili hidrolik silindir
SEMBOLÜ
ELEMAN ADI Tek etkili hidrolik silindir (Geri dönüşü yaylı)
Çift etkili hidrolik silindir
Çift etkili çift milli hidrolik silindir
Tek etkili teleskopik silindir
Çift etkili teleskopik silindir
Tek yönlü yastıklı silindir
Çift yönlü yastıklı silindir
Tek yönde ayarlanabilir yastıklı silindir
Çift yönlü ayarlanabilir yastıklı silindir
Tandem silindir
116. Aşağıdaki şekillerde görülen hidrolik devre elemanlarından olan Hidrolik valf sembolleri nelerdir? Yazınız.
SEMBOLÜ
ELEMAN ADI
SEMBOLÜ
ELEMAN ADI
Basit çek valf
Yaylı çek valf
Ayarlı çek valf
Pilot kumandalı çek valf
Veya valfi
çek valfli çabuk bağlantı
Ayarlanabilir akış denetim valfi
Tek yönlü akış bölücü valf
2 yollu 2 konumlu yön denetim valfi
İki yönlü akış bölücü valf
3 yollu 2 konumlu yön denetim valfi
4 yollu 2 konumlu yön denetim valfi
4 yollu 3 konumlu yön denetim valfi
6 yollu 3 konumlu yön denetim valfi
6 yollu 4 konumlu yön denetim valfi
Valf konumları
Açık merkez
Kapalı merkez
H merkez
Normalde açık basınç denetim valfi
Pilot kumandalı basınç denetim valfi
Basınç denetim valfi
117. Aşağıdaki şekillerde görülen hidrolik yön kontrol valflerinin kumanda şekillerinin sembolleri nelerdir? Yazınız.
SEMBOLÜ
ELEMAN ADI
SEMBOLÜ
ELEMAN ADI
El ile kumandalı
Pedal ile kumandalı
Düğme ile kumandalı
Pim ile kumandalı
Makara ile kumandalı
Elektrik (Selonoid) kumandalı
Elektrik ve hidrolik kumandalı
Hidrolik kumandalı
Pnömatik (hava) ile kumandalı
Elektro hidrolik kumandalı
Elektro pnömatik kumandalı
Hidrolik basıncın düşürülmesiyle tahrikli
Pnömatik basıncın düşürülmesiyle tahrikli 118.Aşağıdaki şekildeki sembol hangi parçayı ifade eder? A) Tek etkili silindir B) Çift etkili silindir C) Teleskopik silindir D) Tandem silindir 119. Aşağıdaki şekildeki sembol hangi parçayı ifade eder? A) Hidrolik silindir B) Hidrolik Pompa C) Hidrolik motor D) Akış kontrol valfi 120. Aşağıdakilerden hangisi bir yön kontrol valfi sembolüdür?
A)
B)
C)
D)
C)
D)
121. Aşağıdakilerden hangisi bir ölçme cihazı sembolü değildir?
A)
B)
122. Kör tapa sembolü aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
123.Hidrolik devre çeşitleri nelerdir? Yazınız. 1.Açık hidrolik devreler 2.Kapalı hidrolik devreler
C)
D)
3.Yarı kapalı hidrolik devreler
124.Açık hidrolik devre ne demektir? Yazınız. Hidrolik silindirlerden çıkan sıvı doğrudan depoya döner ya da ikinci bir silindiri veya motoru (alıcıyı) çalıştırmak için kullanılırsa böyle devrelere açık hidrolik devreler denir. Akışkanın sistem içinde dolaşması sırasında ısısı artar. Devre sürekli açık olduğu için ısısı artan sıvının depoda soğutulması sağlanır. Sistem çalışmasa bile devre sürekli açık kalır. 125.Aşağıdaki şekilde görülen açık hidrolik devrenin çalışmasını kısaca açıklayınız. Şekilde görülen açık devrede elektrik motorunun çalışması ile pompa, sıvıyı sisteme gönderir. Devreye basınç kontrol (emniyet valfi) valfi konulduğu için basınç ayarlanır. Gerektiği zaman basınç ayarlaması akışkan depoya gönderilerek yapılır. Yön kontrol valfine giren akışkan, valf nötr konumda olduğu için depoya döner. Yön kontrol valfi çalıştırılıp 1. veya 2. konuma getirilirse akışkan silindire girerek iş yapmış olur. Hidrolik devreli doğrusal hareket ile çalışan takım tezgâhları açık devreli tezgâhlardır.
126. Kapalı hidrolik devre ne demektir? Yazınız. Bir hidrolik sistemde pompanın alıcılara (silindir-hidrolik motor) gönderdiği basınçlı akışkan alıcıdan çıktıktan sonra sıvının tamamı ya da bir bölümü tekrar pompaya girip oradan tekrar alıcılara dönerek çalışan devrelere denir. Hidrolik motorların çalıştırılmasında başarılıdır. Silindirden çıkan sıvı tekrar depoya dönmediği için yağ gereksinimi düşüktür. Açık sisteme göre daha küçük bir depo sistem için yeterli olur. 127. Aşağıdaki şekilde görülen kapalı hidrolik devrenin çalışmasını kısaca açıklayınız.
Şekilde pompadan çıkan basınçlı sıvı bir motora hareket vermektedir. Hidrolik motordan çıkan sıvı 3/3'lük yön kontrol valfinden geçerek yeniden başka bir hidrolik motoru çalıştırabilme özelliğine sahiptir. Bu sistemde akışkan sürekli devrettiğinden sıvının ısısı artabilir.
128.Açık ve kapalı devrelerin karşılaştırılmasını yapınız. Açık devrelerin deposu büyük, kapalı devrelerinki küçüktür. Bundan ötürü kapalı devreler taşıtlarda başarı ile uygulanır. Açık devrelerde yağın depoya dönmesi ile sıvının temizlenmesi, dinlenmesi ve soğutulması sağlanır. Açık devrelerde iletilen kuvvet büyüktür. Açık devrelerde kontrol basınç hattından, kapalı devrelerde ise dönüş hattından alınan sinyallerle sağlanır. Açık devrelerde ilk çalışma anında sisteme hava girer. Kapalı devrelerde bu durum söz konusu değildir. Kapalı devrelerin açık devreye göre ısısı çabuk artar. Kapalı devrelerde sıvı çabuk kirlenir. Kapalı devrelerde devrenin çalıştırılması için az sayıda devre elemanı gerekmektedir. Kapalı devrelerde motorların yön ve hız kontrol ayarları en hassas değerlerde ayarlanabilir.
Kapalı devrelerde silindirden çıkan sıvı ile diğer elemanların kontrolü gerçekleştirilebilir. 129. Yarı kapalı hidrolik devre ne demektir? Yazınız. Hidrolik silindirlerden dönen sıvının bir bölümü depoya dönerken diğer bir bölümü de tekrar silindirlere gönderiliyorsa buna yarı kapalı hidrolik devre denir. 130. Aşağıdaki şekilde görülen yarı kapalı hidrolik devrenin çalışmasını kısaca açıklayınız.
Yarı kapalı devreli sistemlerde bir pompadan üretilen sıvıya birden fazla iş yaptırılabilir. Bu nedenle yarı kapalı devrelerin uygulama alanları yaygındır
131.Hidrolik devre üzerindeki hatlar nelerdir? Yazınız. 1.Emiş Hattı 2.Basınç Hattı 3.Geri Dönüş Hattı 4.Nötr Hat 5.Pilot Hat
6.Sızıntı Hatları
132. Hidrolik devre üzerinde bulunan emiş hattını göstererek açıklayınız.
Hidrolik sistemde yağ deposu ile hidrolik pompa arasındaki hidrolik hatta denir. Bu hat üzerinde emiş filtresi ve ısıtıcı bulunmaktadır.
133.Hidrolik devre üzerinde bulunan basınç hattını göstererek açıklayınız.
Hidrolik pompa ile alıcı (silindir/motor) arasındaki hatta denir. Bu hat üzerinde emniyet valfi, yön kontrol valfi, akış kontrol valfi, çek valf, manometre gibi bulunur.
134.Hidrolik devre üzerinde bulunan geri dönüş hattını göstererek açıklayınız.
Hidrolik pompadan çıkan akışkanın alıcıda iş yaptıktan sonra veya diğer hidrolik devre elemanlarından çıkan örneğin emniyet valfinden depoya dönmesini sağlayan hatta denir. Bu hat üzerinde geri dönüş filtresi ve soğutucu bulunmaktadır.
135. Hidrolik devre üzerinde bulunan geri nötr hattı göstererek açıklayınız.
Hidrolik pompanın ürettiği basıncın alıcıya gitmeden yön kontrol valfinden depoya geri döndüğü hattır.
136. Hidrolik devre üzerinde bulunan pilot hat nedir? Tanımlayınız. Basınç hattı üzerinde bulunan valflerin yüksek basınç ile kontrolü sağlanamadığı durumlarda valfleri çalıştıran hidrolik hattır. Yüksek basınca kumanda eden yön kontrol valflerine düşük bir pilot basıncı ile elektrohidrolik olarak kumanda edildiği hattır. 137. Hidrolik devre üzerinde bulunan sızıntı hattı göstererek açıklayınız.
Hidrolik devre elemanları üzerinde akışkanın iş yaptıktan sonra elemanın parçaları arasında sızıntı yoluyla oluşan yağın depoya döndüğü hattır. Sızıntı hattındaki akışkan miktarının normalden çok olması hidrolik devre elemanlarının aşıntı miktarları hakkında ipucu verir. Sızıntı hattı basıncı çok düşük ve diğer hatlara oranla daha küçük çaplı bağlantı elemanları kullanılır.
138.Hidrolik devrelerin ana kısımları nelerdir? Yazınız. 1.Yağ deposu 2.Hidrolik pompalar 3.Hidrolik silindirler 4.Hidrolik motorlar 5.Hidrolik valfler ( a.Yön kontrol valfleri b.Emniyet ve basınç düşürme valfleri c.Akış kontrol valfleri d. Çek valfler) 6.Hidrolik akümülatörler 7.Bağlantı elemanları 8.Sızdırmazlık elemanları 9.Manometreler 10.Filtreler 139. Aşağıdaki şekilde kesit ve sembolle gösterilmiş olan hidrolik devre elemanları nelerdir? Yazınız.
140.Aşağıdakilerden hangisi hidrolik devre çeşidi değildir? A) Açık hidrolik devreler B) Kapalı hidrolik devreler C) Yarı açık hidrolik devreler D) Yarı kapalı hidrolik devreler 141. Hidrolik silindirlerden çıkan sıvı doğrudan depoya döner ya da 2. bir silindiri çalıştırmak üzere yola devam ederse bu tür devrelerin adı nedir? A) Açık hidrolik devreler B) Kapalı hidrolik devreler C) Yarı kapalı hidrolik devreler D) Hiçbiri 143. Hidrolik pompanın pompaladığı sıvı, alıcıdan çıktıktan sonra sıvının tamamı ya da bir bölümü tekrar pompaya girip oradan alıcılara giderek çalışan devrenin adı nedir? A) Açık hidrolik devreler B) Kapalı hidrolik devreler C) Yarı kapalı hidrolik devreler D) Hiçbiri 144. Hidrolik alıcıdan dönen sıvının bir bölümü depoya dönerken diğer bir bölümü de tekrar alıcıya gönderiliyorsa bu devrenin adı nedir? A) Açık hidrolik devreler B) Kapalı hidrolik devreler C) Yarı kapalı hidrolik devreler D) Hiçbiri 145. Aşağıdakilerden hangisi bir basınç birimidir? A) Gram B) Ons
C) Newton/Metrekare
146. Aşağıdakilerden hangisi bir hacim birimidir? A) Bar B) Pascal
C) Joule
D) Kilogram D) Litre
147. Hidrolik fren sisteminin çalışma prensibi aşağıdaki kanunlardan hangisine dayanır? A) Süreklilik Denklemi B) Bernoulli Denklemi C) Pascal Kanunu D) Toricelli 148. A1 x V1 = A2 x V2 formülü neyi ifade eder? A) Pascal Kanunu B) Süreklilik Denklemi C) Hidrostatik prensipler D) Hidrodinamik prensipler 149. Aşağıdakilerden hangisi yağın görevlerinden biri değildir? A) Güç taşıma B) Yağlama C) Aşındırma
D) Sızdırmazlık
150. Aşağıdakilerden hangisi hidrolik yağın köpürmesinin nedenlerinden değildir? A) Dik boru bağlantısı B) Sisteme hava girişi C) Dış ve iç kirleticiler D) Kalitesiz yağ 151. Yağın bileşenlerinin oksijenle kimyasal tepkimeye girerek bazılarının erimeyen türden kimyasal bileşikler oluşturması olayına ne ad verilir? A) Viskozite B) Polimerleşme C) Oksidasyon D) Isıl genleşme 152. Standart yağların alevlenme sıcaklığı kaç 0C’dir? A) 160-210 B) 60-80 C) 120-150 153. Aşağıdakilerden hangisi ateşe dayanıklı hidrolik yağlardan değildir? A) Su-glikol çözeltisi B) Su-yağ karışımları C) Doğal yağlar 154. Aşağıdakilerden hangisi hidrolik devre çeşidi değildir? A) Açık hidrolik devreler B) Kapalı hidrolik devreler C) Yarı açık hidrolik devreler D) Yarı kapalı hidrolik devreler
D) 45-90
D) Madenî yağlar