De Februaristaking was een daad van hartverwarmende solidariteit
De Overtoom: van middeleeuws pelgrimspad tot centrale verkeersader
Wat vindt u van de stad? Doe mee aan de enquête
3
5
11
Amsterdam Uitgave van de gemeente Amsterdam
Jaargang 3 nummer 2
18|02|16 editie West
Dagelijkse geschiedenis Tram 27 op de Kinkerstraat ter hoogte van de Postjesweg l Foto Stadsarchief Amsterdam Jaren zestig Elke periode in de geschiedenis heeft zijn eigen kenmerken. Op foto’s staat de tijd stil, alles en iedereen blijft eruit zien zoals op het moment dat het beeld wordt gemaakt. In de jaren zestig lieten jongens hun haar groeien en droegen ze spijkerpakken of ribfluwelen kleding. Vrouwen konden voor het eerst een maillot of panty dragen, onder hun steeds korter wordende rokjes. De vrije zaterdag werd ingevoerd en de televisie en auto deden langzaam maar zeker hun intrede. Op de Dam sliepen hippies.
24H West biedt deelnemers, bewoners en bezoekers een platform om de trots van hun buurt met elkaar te delen.
In de jaren zestig bestonden er twee opvattingen over Amsterdam. Is de stad vooral een economische eenheid of staat de woonfunctie voorop? De stad groeide en ontwikkelde zich als plek om geld te verdienen. Maar natuurlijk bleef Amsterdam ook een stad om in te wonen. In dat decennium ontstond ook het ideaalbeeld van Amsterdam als
woonplaats, ontmoetingscentrum en broedplaats van ideeën. In de stad anno nu blijft het balanceren tussen deze twee visies. Levend houden In 1960 werd het Anne Frankhuis geopend, waar bezoekers anno 2016 nog voor in de rij moeten staan. Het is een
icoon in de dagelijkse herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Dagelijks, maar ook op meer specifieke momenten in het jaar houden we de geschiedenis levend. Door te vieren, of door te herdenken. Soms in kleine kring, als het gaat om bijvoorbeeld een overleden familielid. Lees verder op pagina 2
Februaristaking in West Herdenken Op donderdag 25 februari 2016 is het 75 jaar geleden dat Dirk van Nimwegen, een medewerker van de stadsreiniging, Amsterdammers opriep te gaan staken als reactie op de razzia op 427 Joodse mannen. Om 12.00 uur wordt dit herdacht bij de plaquette bij het Dirk van Nimwegencentrum in de Borgerstraat 52 (Amsterdam- Oud West). Lees verder op pagina 2
Ontdek Amsterdam West 24 uur lang 12 & 13 maart Ga op avontuur in Amsterdam West. Op zaterdag 12 en zondag 13 maart, van 12.00 tot 12.00 uur, gaan gedurende 24 uur vele deuren voor u open. Van muziek tot poëzie en van creatieve workshops tot backstage tours. Ontdek vele bijzondere (en vaak gratis) activiteiten. Deze 24H wilt u niet missen. www.iamsterdam.nl/24H Lees verder op pagina 10
2 Amsterdam | 18 februari 2016
Vervolg van pagina 1 Andere keren herdenken we gebeurtenissen die ons allemaal nog bij staan, die een grote impact op de stad hebben gehad.
Amsterdam is een stad met twee zielen in de borst
De Februaristaking van 1941 is zo’n gebeurtenis die niet alleen toentertijd belangrijk voor de stad was, maar die nog steeds een onvergetelijke mijlpaal in onze geschiedenis is. Daarom is de jaarlijkse herdenking, waarover u meer leest op pagina 3, nog steeds springlevend. Twee zielen De staking was een blijk van medemenselijkheid, zegt burgemeester Van der
Column Jeroen Slot is Hoofd afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam. Hij is een van de grootste kenners van de cijfers en feiten over onze stad. Jeroen Slot schrijft maandelijks over de opvallendste ontwikkelingen in Amsterdam.
Oude jaarboeken Geschiedenis is populair. Al een hele tijd. Het lijkt wel alsof iedereen iets wil weten over zijn familie, over de plattegrond van zijn woning en over haar eerdere bewoners. Het onvolprezen televisieprogramma Andere Tijden zendt al bijna uit op het tijdstip dat vroeger alleen voor Mies Bouwman was weggelegd. Hoe ’t komt dat geschiedenis populair is? Misschien omdat we meer tijd hebben of omdat de oorlog wat verder weg is als we terugkijken. Wat in ieder geval helpt, is dat veel materiaal gemakkelijk beschikbaar is, vooral beeldmateriaal. Maar die overvloed aan materiaal maakt het nog niet per se gemakkelijk te begrijpen wat er zich in het verleden heeft afgespeeld - het zijn met recht andere tijden. Dat weet ook het Stadsarchief Amsterdam. Hoe maak je een objectieve en representatieve selectie uit het enorme aanbod? Wat moet je bewaren om iedereen de mogelijkheid te bieden zelf een zoektocht naar het verleden te beginnen en zelf een oordeel te vormen over haar verloop? Amsterdams jaarboek uit 1895 Zelf blader ik voor dat doel graag door de jaarboeken van Onderzoek, Informatie en Statistiek. Ze zijn er al sinds 1895 en
op internet beschikbaar. En een uurtje bladeren is altijd de moeite waard. Neem de armenzorg aan het eind van de 19e eeuw. Maar liefst 123 weldadigheidsinstellingen boden zorg aan de armen en behoeftigen in de stad. Maar wel allemaal op hun eigen manier. Zo zorgde de St. Aloysius-stichting zonder voorbehoud voor arme verlaten jongens, zolang ze maar katholiek waren. In het Konijnenen Zwaardvegerhofje kon je alleen terecht met een bewijs van goed gedrag, een inkomen van een paar gulden per week en nadat je een paar jaar lid was. Ook kun je terugzien hoe het deftige vreemdelingenverkeer van vroeger zich heeft ontwikkeld tot het massatoerisme van nu. En hoe verschijnselen als drugsverslaving en verkeersonveiligheid zich in de tijd hebben ontwikkeld. De geschiedenis herhaalt zich nooit. Maar wel geldt dat ‘de toekomst in de geschiedenis rijpt’, zoals de Russische dichteres Achmatowa het ooit mooi formuleerde. Daarom moet geschiedenis populair blijven.
Waar in West? In het vorige nummer stond de Kolenkitkerk aan de Bos en Lommerweg. Dat was makkelijk te herkennen en alle inzenders hadden het dan ook goed. Landje Bleeker schreef: "Jazeker, daar ben ik zelfs gedoopt in de Kolenkitkerk. De Opstandingskerk aan het Bos en Lommerplein 325 in de Amsterdamse Kolenkitbuurt." En Tom Molenaar: "Het gebouw rechts op de foto is de Kolenkit in de Kolenkitbuurt, gezien vanaf de Akbarstraat. Ruim een jaar geleden was naast de Akbarstraat mijn eerste woning in Amsterdam, namelijk in de Nannostraat. De Nannostraat is helemaal gesloopt in het kader van stedelijke vernieuwing." Deze keer een foto van een enorme wegverbreding bij de grens van het huidige West. Weet u waar het is? Mail uw antwoord naar s.markx@west.amsterdam.nl of stuur een kaartje naar: Gemeente Amsterdam, Amstel 1, 1011 PN Amsterdam, t.a.v. Serge Markx. Onder de goede inzenders wordt een fotoboek van West verloot.
Laan in de speciale herdenkingskrant die het Comité Herdenking Februaristaking 1941 uitgeeft. Maar we moeten ook oog houden voor het onbegrip en de desinteresse waarmee de Joodse Amsterdammers die de Tweede Wereldoorlog overleefden te maken kregen.Ook van de gemeente, blijkt uit het rapport ‘Openstaande rekeningen’ van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. De studie toont aan dat de gemeente
zich onnodig kil en formeel heeft opgesteld tegenover Joodse erfpachters die tijdens de oorlog van hun bezit waren beroofd. Dat maakt, zo zegt de burgemeester, Amsterdam een stad met twee zielen in de borst: de Februaristaking en de massale deportaties. Het verzet mág trots stemmen, als het leed van joden in en na de oorlog maar niet in vergetelheid raakt.
75 jaar geleden oproep tot Februaristaking in West Vervolg van pagina 1 Leerlingen van groep 8 van de Annie M.G. Schmidtschool, die de plaquette heeft geadopteerd, hebben een expositie in school ingericht over Dirk van Nimwegen onder leiding van de stichting ‘Oorlog in mijn buurt’. Op 25 februari wordt deze expositie geopend. Tijdens de herdenking dragen leerlingen zelf gemaakte gedichten voor. Roel Walraven zal namens het Dirk van Nimwegencomité spreken, waarna ook Fenna Ulichki, lid van het dagelijks bestuur in West een toespraak houdt. De herdenking wordt afgesloten met het leggen van bloemen bij de plaquette. Ter herinnering aan de Februaristaking laat het GVB om 11.00 uur in Amsterdam
alle trams, bussen, metro’s en veerponten één minuut stil staan. ’s Middags vindt in aanwezigheid van Koning Willem Alexander om 16.30 uur de herdenking van de Februaristaking plaats bij de Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein.
Programma: 11.50 uur Verzamelen bij plaquette Dirk van Nimwegencentrum (Borgerstraat 52) 12.00 uur Welkom en toespraak André Martens, directeur Annie M.G. Schmidtschool Voordracht gedichten door leerlingen Annie M.G. Schmidtschool 12.15 uur Toespraak Roel Walraven namens het Dirk van Nimwegen comité 12.20 uur Toespraak Fenna Ulichki, lid dagelijks bestuur Stadsdeel West Gelegenheid tot het neerleggen van bloemen Koffie/thee in het Huis van de Buurt De Klinker. De toegang is gratis!
3 Amsterdam | 18 februari 2016
Februaristaking
Staakt! Staakt! Staakt! Jubileum Op donderdag 25 februari wordt bij de Dokwerker de Februaristaking herdacht. Een bijzondere bijeenkomst, want het is 75 jaar geleden dat de staking uitbrak en vele tienduizenden burgers het werk neerlegden en opkwamen voor de vervolgde Joodse bevolking. De staking in Amsterdam kreeg direct gevolg in andere plaatsen. Ook in de Zaanstreek, Kennemerland, Utrecht, Hilversum en Weesp werd gestaakt. Voor heel veel Nederlanders was de Februaristaking een inspiratiebron. De Februaristaking van 1941 heeft nationaal én internationaal grote indruk gemaakt. Het was de enige algemene
Het programma van 25 FEBRUARI: ■
■
■
■
■
■
■
11.00 uur: alle voer- en vaartuigen van GVB staan een minuut stil 12.00 uur: Dirk van Nimwegencentrum, Borgerstraat 52, herdenking Februaristaking door stadsdeel West. 12.00-16.00 uur: Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein, tentoonstelling van zo’n veertig affiches die door de jaren heen gemaakt zijn voor de herdenking van de Februaristaking. 15.00 uur, hoek Amstel/Zwanenburgwal, herdenking van het Joodse verzet bij het daarvoor opgerichte monument. 15.00 uur, Stopera, herdenkingsbijeenkomst voor de Februaristaking, georganiseerd door kaderleden van de FNV, met sprekers en compilatie van theatervoorstelling STAAKT. 16.30 uur, Jonas Daniël Meijerplein, start van herdenking van de Februaristaking bij de Dokwerker. Toespraak van burgemeester Van der Laan; voordrachten van Joost Prinsen en Thomas Spijkerman, in aanwezigheid van de koning. 17.00 uur, Jonas Daniël Meijerplein, start defilé langs de Dokwerker, gelegenheid tot het leggen van bloemen en kransen.
politieke staking in Europa tegen de anti-Joodse maatregelen van de nazi’s in bezet gebied. Als blijk van erkenning en waardering verleende Koningin Wilhelmina de gemeente Amsterdam in 1946 het devies ‘Heldhaftig, vastberaden, barmhartig’. Dit is sindsdien toegevoegd aan het stadswapen. De Februaristaking is nog steeds belangrijk. U wordt dan ook van harte opgeroepen om op donderdag 25 februari 2016 naar het Jonas Daniël Meijerplein te komen en deel te nemen aan het defilé langs de Dokwerker. De herdenking wordt live uitgezonden op de televisie. Dat gebeurt in een uitzending op NPO1, van 16.00 tot 17.50 uur. Fototententoonstelling Op zondag 21 februari opent voormalig burgemeester Job Cohen om 17.00 uur op het Jonas Daniël Meijerplein een fototentoonstelling over de razzia’s die de directe aanleiding vormden voor de staking. Alle GVB-vervoer een minuut stil Bij deze bijzondere herdenking horen ook bijzondere activiteiten. Zo zet het GVB op 25 februari om 11.00 uur trams, bussen, metro en ponten in heel Amsterdam een minuut stil om aandacht te
Dokwerker op Jonas Daniël Meijerplein vragen voor de staking en de betekenis ervan. De herdenking Kransen en bloemstukken kunnen tussen 12.00 en 15.00 uur worden afgegeven in de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein. Ophalen is mogelijk tot 16.30 uur. De herdenking bij de Dokwerker begint om 16.30 uur. Om 17.00 uur start het defilé. Koninklijke aanwezigheid Ook bijzonder is de aanwezigheid van Koning Willem-Alexander. Zijne Ko-
ninklijke Hoogheid neemt dit jaar deel aan de jubileumherdenking en het defilé bij de Dokwerker. Met zijn deelname staat de koning in een 70-jarige traditie. In 1946 was koningin Wilhelmina aanwezig bij de eerste officiële herdenking. In 1952 was koningin Juliana bij de onthulling van de Dokwerker en in 1991 was koningin Beatrix bij de herdenking aanwezig. Kijk voor meer informatie over de Februaristaking in 1941, de herdenking en het volledige programma op www.amsterdam.nl/februaristaking.
Twee dagen van strijd en hoop Solidariteit Op dinsdag 25 februari 1941 - ruim negen maanden na het begin van de bezetting - brak in Amsterdam een algemene werkstaking uit. Het tramverkeer kwam tot stilstand, vele fabrieken en winkels liepen leeg. De Februaristaking was een daad van hartverwarmende solidariteit. Al in 1940 begonnen de Duitse bezetters de Joodse burgers te discrimineren. Daardoor gesterkt trokken NSB'ers door de Joodse buurten in Amsterdam; ze mishandelden bewoners en richtten vernielingen aan. Joodse jongens stelden zich ertegen te weer en één van de schermutselingen
leidde tot het overlijden van een NSB'er. In een reactie hierop pakten de bezetters op 22 en 23 februari 1941 willekeurig 427 jonge Joodse mannen op en deporteerden hen naar concentratiekamp Mauthausen. Geen van hen overleefde het. Deze razzia vormde dé aanzet voor de Februaristaking.
Ooggetuigen In de vroege ochtend van 25 februari verspreidde Mien ten Dam de ‘Staakt’-manifesten rondom het Nassauplein. Zij spoedde zich daarna naar het naaiatelier in de Sint Willibrordusstraat en slaagde erin de ongeveer tachtig meisjes en jonge vrouwen tot staken te bewegen. "Iedereen legde het werk neer. Zelfs de cheffin, van wie ik niet wist aan welke kant ze stond. We liepen gezamenlijk richting Jordaan. Het leek of de hele stad op pad was. Overal zag je grote groepen Amsterdammers. Het was geweldig." Harry Verheij, die in 1941 via de Gemeentelijke Arbeidsreserve gedetacheerd werd bij de tram, reageert: “Die razzia in de Jodenbuurt maakte diepe indruk. Dit konden we niet over onze kant laten gaan! Met de staking hebben we de Duitsers een rake klap gegeven. Als je zo'n staking meemaakt, krijg je het vertrouwen weer terug in de mensen.”
De enige algemene politieke staking in Europa tegen de anti-Joodse maatregelen van de nazi’s in bezet gebied Stakende trambestuurders in de Sarphatistraat in Amsterdam. Voor zover bekend de enige foto van de Februaristaking | Foto: Verzetsmuseum Amsterdam, P. Krüger
Remises Bij de ingangen van de tramremises van de Havenstraat en de Lekstraat werd druk gedebatteerd toen het stakingsparool de ronde deed. Sommige trams reden nog uit, maar keerden vrij snel weer terug. Arbeiders van Publieke Werken, Stadsreiniging en het Gemeentelijk Energiebedrijf sloten zich aan. Groepjes ervan
Op deze typemachine is het beroemde pamflet STAAKT!!! STAAKT!!! STAAKT!!! getikt | Foto: Verzetsmuseum Amsterdam namen de pont naar Noord om mee te helpen de stakingsgolf uit te breiden. Op de scheepswerven en bij bedrijven als Kromhout, Fokker en Verschure ging het werk plat. Ben Sijes: “We pakten de fietsen en gingen als de donder de fabrieken uit, want we wisten: straks komt de Grüne Polizei en die mept je er weer uit. Eruit, eruit, naar de ponten, terug naar de stad. Daar op die pont, dat was iets schoons, dat is een van de mooiste taferelen die ik in mijn leven heb meegemaakt. Die ponten stonden hartstikke vol en de Internationale werd gezongen. Het was werkelijk een grote belevenis.” Dit artikel is een bewerking van een stuk dat Jan de Boo schreef voor de speciale Herdenkingskrant die wordt uitgegeven door het Comité Herdenking Februaristaking 1941.
4 Amsterdam | 18 februari 2016
Wat gebeurt er in West
Museum Het Schip Amsterdamse School Aan het Spaarndammerplantsoen in Amsterdam staan drie monumentale volkswoningbouwcomplexen van architect Michel de Klerk. Het meest opvallende blok wordt in de volksmond Het Schip genoemd en behoort tot de top van de architectuurstroming De Amsterdamse School uit het begin van de twintigste eeuw. Bezoek aan het museum is een bijzondere ervaring. Het museum is gevestigd in Het Schip en toont onder meer het interieur dat Michel de Klerk ontwierp voor het voormalig Postkantoor, een Museumwoning in de originele woning met inrichting uit de jaren ‘20 en men krijgt een inzicht in het beroemde torentje. Zowel de sociale geschiedenis als de vormtaal van de architectuur en de gebruiksvoorwerpen in de Amsterdamse School stijl zijn een onderdeel van de presentatie. Dagelijks museumbezoek Museum Het Schip heeft haar museale ruimtes verspreid over verschillende plekken in en rond Het Schip. Zo is er het prachtige - door Michel de Klerk ontworpen - voormalig Postkantoor met wisselende exposities over toegepaste kunst.
De ingang van het prachtige antieke postkantoor De binnenruimtes van het Museum (Postkantoor, Museumwoning en Krotwoning, Museumtuin) bezoekt u met de rondleiding. Deze rondleiding vertrekt op het hele uur. De expositie in het Postkantoor en in de Museumtuin zijn de hele dag te bezoe-
ken, de interieurs van de krotwoning en de Museumwoning alleen met de rondleiding. De rondleiding is kosteloos en onderdeel van uw toegangskaartje. Behalve rondleidingen en excursies organiseert Museum Het Schip ook lezingen en diverse permanente en tijdelijke tentoonstellingen.
Bezoekadres Museum Het Schip Spaarndammerplantsoen 140 Amsterdam Openingstijden Di t/m zo 11.00-17.00 uur
... en verder in Amsterdam
Amsterdam Museum
Meer Bijlmer in Bijlmer Meer
Museum Amsterdam-Noord
Centrum HĂŠt stadsmuseum dat het verhaal van de stad vertelt van toen, nu en straks. Het bestaat sinds 1926, als dependance van het Stedelijk Museum. Vanaf 1975 zit het museum in het pand van het oude Burgerweeshuis. De bezoekersaantallen zijn in 2015 verdubbeld. Kalverstraat 92. www.amsterdammuseum.nl
Zuidoost De permanente, gratis tentoonstelling Bijlmer Meer, Vitrine van Zuidoost neemt u mee door de rijke historie van de Bijlmer. Van het droogleggen van het Bijlmermeer in de 17e eeuw en de toestroom van Surinaamse immigranten tot de florerende tijden van AFC Ajax. De objecten zijn afkomstig van bewoners en van bestaande archieven zoals het Ajax Museum en het Stadsarchief. Bibliotheek Bijlmer, Frankemaheerd 2. www.imagineic.nl
Noord Het inzicht dat reinheid infectieziekten helpt voorkomen, bracht het gemeentebestuur ertoe om 21 badhuizen te bouwen. Het badhuis in Vogeldorp, het eerste Tuindorp, kreeg de vorm van een stolpboerderij om het landelijk karakter van Noord te benadrukken. In 2009 werd het badhuis het Museum Amsterdam-Noord, over heden, verleden en toekomst van het stadsdeel. Zamenhofstraat 28. www.museumamsterdamnoord.nl
Foto Stadsarchief Amsterdam
Bezoekerscentrum De Dageraad Buurtmuseum Indische Buurt
Van Eesterenmuseum
Zuid Bezoek de dependance van Museum Het Schip, toegewijd aan de Amsterdamse School. De golvende gevel van dit gebouw vormt een hoogtepunt in deze bouwstijl. Het bezoekerscentrum is open op vrijdag, zaterdag en zondag. Ieder uur (tussen 12.00 en 16.00 uur) vertrekt er een rondleiding. Bezoek ook de gratis expositie over Plan Zuid en de Museumwinkel. Burgemeester Tellegenstraat 128. www.hetschip.nl
Nieuw-West Grijp uw kans en bezoek de museumwoning in de Freek Oxstraat 27-huis in Slotermeer. Elke vrijdag, zaterdag en eerste zondag van de maand. Ervaar de jaren vijftig in een moderne vijftigerjaren gezinswoning. Met kolenkachel, bakelieten telefoon, en Bruynzeelkeuken. Geheel ingericht volgens de principes en idealen van stichting Goed Wonen. www.vaneesterenmuseum.nl/museumwoning
Oost Er was al een boekje met historische wandelingen; nu hangen er ook 23 historische informatieve borden verspreid door de Indische Buurt. Die vertellen het rijke verhaal van de gebouwen (zoals Herberg Zeeburg, het oudste gebouw, uit 1675), straten en pleinen en hoe deze tot stand zijn gekomen, maar ook over de bewoners van de Indische Buurt. www.facebook.com/m.indischebuurt
5 Amsterdam | 18 februari 2016
De geschiedenis van de Overtoom
Van middeleeuws pelgrimspad tot centrale verkeersader Boulevard van Amsterdam De Overtoom is al eeuwenlang de belangrijkste verkeersader richting de Amsterdamse binnenstad. Bijna twee kilometer lang en rond 1300 ontstaan is de Overtoom de oudste en meest gevarieerde boulevard van Amsterdam. Het klinkt onlogisch en onmogelijk: een schip over een dam heen tillen in plaats van gebruik te maken van een sluis, toch is dat wat tot de uitvinding van zulke sluizen gebeurde. Hierbij werd gebruik gemaakt van een zogenaamde ‘overtoom’, een installatie waarmee met behulp van katrollen en touw een schip over een brug van het ene water naar het andere getild wordt. De Amsterdamse Overtoom is vernoemd naar een dergelijk werktuig dat zich van begin 1515 tot 1809 bevond tussen de Schinkel, Kostverlorenvaart en Overtoomsevaart. Uitgaanscentrum avant-la-lettre Rondom de overhaal ontstond een soort uitgaanscentrum avant-la-lettre, bestaande uit herbergen (Herberg De Bonte Os gebouwd in 1633 aan de Sloterkade, later genaamd Aalsmeerder Veerhuis, staat er nu nog), dranklokalen, winkels en woningen. Deze verzameling horeca en woonhuizen groeide uit tot een kleine woongemeenschap ver buiten de Amsterdamse stadsmuren en kreeg de naam Buurtschap Den Overtoom. De overhaal
De overhaal waar de Overtoom naar vernoemd is rond 1611: rechtsonder de Overtoomsevaart, linksboven de Schinkel en rechtsboven de Kostverlorenvaart. Links het Leyds Veerhuis op de Amstelveenseweg, aan de overkant de Sloterkade | Foto Stadsarchief Amsterdam bleef eeuwenlang in gebruik, tot 1809 toen de Overtoomse Sluis werd gebouwd.
Het lijkt een foto van Volendam of Marken, maar dit is de Overtoom gezien vanaf de Nassaukade in 1864. Niet alleen bijzonder om hoe we de Overtoom zien maar ook omdat dit één van de vroegste foto’s van Amsterdam is | Foto Stadsarchief Amsterdam
Pelgrimspad Voordat deze overhaal in 1515 in gebruik werd genomen heette de Overtoom de Heiligeweg, het was een pelgrimspad. Het voerde langs de Heiligewegsevaart naar de Heilige Stede in de Kalverstraat. Dat was een pelgrimsoord, aangezien daar het Mirakel van Amsterdam plaats had gevonden: een zieke man had in 1345 een hostie uitgebraakt, die weggegooid in het vuur onvernietigbaar bleek. Vanuit heel Europa kwamen pelgrims naar de plek waar dit wonder zich voltrokken had en waar de Kapel ter Heilige Stede was gebouwd. De Heiligevaart werd later ook wel de Overtoomsevaart genoemd. In 1903 wordt de Overtoomsevaart gedempt, een paar jaar daarvoor is de Heiligeweg al officieel veranderd in Overtoom.
Schuitje varen, theetje drinken, Varen we naar de Overtoom. Drinken er zoete melk met room. Zoete melk met brokken, Kindje mag niet jokken. Dit bekende kinderliedje uit de 17e eeuw is gebaseerd op de periode dat de Overtoom een favoriete uitgaansplek was voor dagjesmensen. Enigszins in contrast hiermee: het galgenveld met half vergane lijken van terechtgestelde misdadigers in Noord was in dezelfde periode eveneens een populaire uitgaansplek.
Recente foto van de Overtoom, kruising eerste Constantijn Huygenstraat gezien vanaf de Nassaukade. Het voormalig pelgrimspad is verworden tot een drukke verkeersader met zeer gevarieerde bouwstijlen die het uitgebreide verleden van de straat goed weergeven.
6 Amsterdam | 18 februari 2016
Amsterdammer van het jaar
‘Ik wil graag iets terugdoen voor Nederland’ Gifgas Nasir Higazi groeide op in Iran. Hij werd kolonel in het leger en raakte gewond
in Groningen. Hij kan me dag en nacht bellen en ik zal voor hem tolken. Vrijdag ga ik naar Groningen om hem te helpen.”
door gifgas tijdens de oorlog met Irak (19801988) In 1987 vluchtte hij naar Nederland. Nu helpt hij dag en nacht vluchtelingen en daklozen. In januari werd Nasir uitgeroepen tot Amsterdammer van het jaar 2015. Nasir (69) werkt als vrijwilliger voor stichting De Regenboog Groep. De stichting helpt mensen die het sociaal moeilijk hebben, zoals daklozen en vluchtelingen. Het hoofdkantoor is aan de Droogbak vlakbij het Centraal Station. Daar vindt het interview plaats, om 10.00 uur ’s morgens. Nasir is buitengewoon vriendelijk en bescheiden. Uit zijn houding, zijn blik en zijn woorden spreekt één ding: hij leeft om andere mensen te helpen. Het is nu tien uur in de ochtend. U werkt ook 's nachts. Heeft u vannacht gewerkt? “Ja, ik ben gisterenavond om acht uur begonnen. Ik heb vannacht een jonge vluchteling opgevangen. Een Afghaanse jongen van ongeveer dertien jaar, hij was helemaal alleen. Hij zou uit Afghanistan vertrekken met zijn invalide moeder, maar die ging uiteindelijk niet mee. Misschien had ze niet genoeg geld om de mensensmokkelaars voor twee mensen te betalen. Ik beschouw die mensensmokkelaars als maffia. Hij werd afgezet bij het Centraal Station. Hij reisde met een vrachtauto en vertelde dat de reis dertig dagen duurde. Hij spreekt alleen Pasjtoe, Afghaans, en kan niet lezen en schrijven. Ik spreek die taal ook en daarom kon ik hem helpen. Hij was bang en huilde. Ik zei hem dat hij in Nederland niet bang hoeft te zijn. Hij gaat morgen met de politie naar een opvangcentrum
U had een drukke nacht. Bent u moe? “Ik ben niet moe. Ik heb veel energie en wil doen wat ik kan. Ik slaap vier uur per dag: ik wil en kan niet slapen. Ik moet werken; zonder werk weet ik niet wat ik moet doen. Ik werk vijf dagen per week veertien uur per dag voor de Regenboog. Sinds september help ik er vooral vluchtelingen. Er komen rond de twintig vluchtelingen per nacht aan in Amsterdam.” U bent zelf gevlucht uit Iran. “Ik kom uit Isfahan, uit een grote familie. Ik werd kolonel in het leger en gaf leiding aan tweeduizend soldaten. We vochten in de oorlog tegen Irak, die begon in 1980. Er was een aanval met chemische wapens. Ik deed mijn gasmasker te laat op en raakte vergiftigd. Het gifgas rook naar komkommer, dat vergeet ik nooit. Ik liep daardoor ernstige schade aan mijn nieren op. Ik kon niet leven onder het fundamentalistische regime en vluchtte in 1987 met mijn vrouw naar Nederland. We kwamen aan in Arnhem. Ik ben nooit teruggegaan naar Iran. Als ik terugga krijg ik de doodstraf, omdat ik deserteerde uit het leger. Ik kan pas terug als Iran een democratie is. Naar de buitenwereld toe is Iran nu een vriendelijk land, maar tegen de bewoners is het hard en streng. De doodstraf wordt veel toegepast.” Hoe was het om in Nederland aan te komen? “Ik vind Nederland een gastvrij land met aardige mensen. Het is een mooi land: de koeien, de weilanden, de straten. Ik ben hier blij. Ook met mijn gezin gaat het hier goed.”
‘Het gifgas rook naar komkommer’ Foto De Regenboog Groep
Waarom doet u dit werk? “Nederland heeft mijn familie en mij geholpen. Ik wil graag iets terugdoen. Graag wil ik het volgende zeggen: be-
dankt, Nederland. Bedankt Amsterdam. En de Regenboog Groep extra bedankt! Dat is de waarheid.”
Asielopvang
Van oudsher gastvrij Vier locaties Noodopvang Amsterdam vangt sinds september 2015 tijdelijk vluchtelingen en asielzoekers op. Zij zijn hier in afwachting van hun asielprocedure, die door de grote toestroom uit met name Syrië vertraging heeft opgelopen. In totaal vangt de gemeente ongeveer 1.300 asielzoekers op, in vier locaties verdeeld over Amsterdam. De opvang van vluchtelingen is niets nieuws voor de stad. Amsterdam is altijd een gastvrije stad geweest voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlog, of omdat ze in hun thuisland niet zichzelf kunnen zijn. Rond 1700 had bijvoorbeeld ruim tien procent van de inwoners van Amsterdam de Franse nationaliteit. Meer dan 50.000 Franse protestanten vluchtten naar Nederland omdat ze in Frankrijk gedwongen werden om katholiek te worden. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw moest er vooral noodopvang komen voor mensen uit landen als Chili en Vietnam. In de negentiger jaren waren het Afrikanen, Irakezen, Afghanen en mensen uit
voormalig Joegoslavië die naar Amsterdam kwamen. Inmiddels zijn we een stad waarin we met 180 nationaliteiten samenleven. Divers en gastvrij.
Kijk voor alle informatie over de noodopvang van vluchtelingen en asielzoekers op www.amsterdam.nl/ vluchtelingen. Hier vindt u ook contactgegevens van de diverse hulporganisaties waar u terecht kunt als u zelf ook iets wilt doen voor de mensen die onze stad opvangt.
7 Amsterdam | 18 februari 2016
Amsterdammers in het nieuws
Het Amsterdammertje van het jaar is… Toby Pérez Vrijwilliger Hij doet niet alleen goed werk, hij is ook nog eens heel erg aardig: Toby Pérez, dit jaar gekozen tot Amsterdammertje van het jaar. We ontmoeten hem samen met zijn vader Joaquin op het Centraal Station, net voordat ze samen met een team van vrijwilligers op pad gaan om vluchtelingen op te vangen. “Ik zag op televisie hoe de mensen vanuit Syrië in bootjes naar Europa vluchtten. Er waren ook kinderen bij. Kinderen die huilden omdat ze het koud hadden en omdat ze gewoon in een ellendige situatie terecht waren gekomen. Ik vond het heel zielig voor ze en ik wilde heel graag gaan helpen.” Zo kwam de veertienjarige Toby terecht bij een groep vrijwilligers die zich inzet voor de vluchtelingen. Toby: “Als vluchtelingen in Amsterdam aankomen hebben ze geen flauw idee waar ze naar toe moeten. Ze hebben een lange en gevaarlijke reis achter de rug. Ze zijn moe en ze hebben honger. Amsterdam zien ze vaak als eindpunt, maar ze kunnen hier hun asielprocedure niet starten. Daarvoor moeten ze naar Ter Apel, een dorp in de provincie Groningen.” Welkom Zodra er internationale treinen op het Centraal Station aankomen, gaan Toby
Toby (links) met de kinderredactie op het Centraal Station en de andere vrijwilligers er op af. Op hun fel oranje gekleurde T-shirts staat in verschillende talen ‘Vluchtelingen welkom’ en ‘Wij zijn hier om jullie te helpen’ Toby: “Wij geven de mensen eten en drinken en als het nodig is, geven we ze extra kleren. Daarna brengen we ze naar inloophuis Blaka Watra aan de Droogbak 1. Daar krijgen ze een warme maaltijd. Ze kunnen er douchen en slapen. De volgende dag worden ze op de trein gezet naar Groningen.” Toby geeft ons een rondleiding op het station. Hij laat ons zien waar de treinen aankomen en waar de vluchtelingen worden opgevangen. We zijn allemaal onder
de indruk van wat hij zegt. Hij vertelt over de dankbaarheid van de vluchtelingen en over de mooie reacties die hij vanuit de omgeving krijgt. Ook vertelt hij hoe sommige mensen hem uitschelden omdat ze tegen de komst van vluchtelingen zijn. Zwaar Toby is tenminste twee avonden in de week op het Centraal Station te vinden. “In het begin hielpen we soms wel dertig of veertig mensen op een avond. Nu is dat iets minder, maar het aantal vluchtelingen kan ook zo weer toenemen.” Hoe lang hij dit werk blijft doen? “Zo
lang het nodig is”, antwoordt Toby. “Het is soms wel zwaar, omdat ik overdag ook naar school ga. Maar ik moet er niet aan denken dat de vluchtelingen in mijn stad aankomen en dat niemand ze helpt. Het minste wat ik dan kan doen is ze een maaltijd en een bed aan te bieden. Dat wil ik nog heel lang blijven doen.”
Dit artikel is gemaakt door kinderen uit Amsterdam Zuidoost. Zij volgen de brede schoolactiviteit ‘Buurtkrant’, onder begeleiding van Ellen Jansen.
Jubileum
Een bijzondere ontmoeting met Beatrix en Claus Westerkerk Henk en Tineke Janssen uit Oud-West vierden onlangs hun 50-jarige huwelijk. Stadsdeel West ging op bezoek met bloemen en een oorkonde en werd getrakteerd op een verhaal over een zeer speciale ontmoeting van 50 jaar geleden. De Telegraaf van 21 december 1965 ligt op de salontafel. Henk wijst op het artikel over hun ontmoeting met Prinses Beatrix en haar verloofde. Toen Henk en Tineke bij de Westerkerk arriveerden, was het
daar een drukte van belang. Er stonden minstens tien fotografen buiten. “Dat kan toch niet voor ons zijn”, zei Henk. “Wij hebben maar één fotograaf besteld.” Eenmaal binnen stuitten Henk en
Tineke op het vorstelijk paar dat daar hand in hand om zich heen stond te kijken en vast de sfeer proefde van de kerk waarin ze op 10 maart zouden trouwen. Citaat uit de krant: ‘Tegen 15.00 uur deed zich een charmant incident voor. Een autobus vol mensen stopte voor de kerk. Het bruidspaar Johan Janssen en Tineke Tensen stapte uit, ging naar binnen en liep ongeveer in de armen van de twee vorstelijke verloofden die straks voor de-
Toen Henk en Tineke bij de Westerkerk arriveerden, was het daar een drukte van belang Foto Lejo Duijvestijn
zelfde kansel hun ja-woord zullen laten klinken.’ Na hun trouwen betrokken Henk en Tineke een woning in de Oude Looiersstraat. Ze hadden daar 32 m2 tot hun beschikking. Er was geen douche en alleen ruimte voor een opklapbed. Het voeteneind moest omhoog als het paar aan de eettafel plaatsnam. Na drie en een half jaar vertrokken Henk en Tineke naar de Schimmelstraat. Toen het pand daar grootschalig gerenoveerd werd en zij er niet konden terugkeren, kregen zij voorrang bij het zoeken naar een ander huis. Naast de wettelijke verhuiskostenvergoeding, wist Henk nog wat extra geld los te peuteren bij de huisbaas. Het paar moet er nog om lachen. Zij verhuisden naar de nieuwbouwwoning op de Jacob van Lennepkade, waar Tineke haar oog op had laten vallen en wonen er nu alweer 30 jaar. De veranderingen in de buurt zoals de komst van de Hallen, vinden Henk en Tineke goed geslaagd. Tineke: “Het was wel een gesteggel voordat de oude tramremise getransformeerd kon worden tot het uitgaansgebied wat het nu is. Wij zijn trots op het resultaat. Grappig dat een van de bioscoopzalen is ingericht met het meubilair uit de Parisien, de voormalige softporno bioscoop op de Nieuwendijk. En neem nou de Borgerstraat, waar ik veel vrijwilligerswerk deed in Buurthuis Borgheem, vroeger een achterstandswijk. En nu wil iedereen er wonen.”
8 Amsterdam | 18 februari 2016
Langs de tijdlijn
Amsterdam na de Twee Onze stad ontstond in de dertiende eeuw als een klein vissersdorpje, toen vissers langs de oevers van de rivier de Amstel begonnen met de aanleg van palissades, een omheining van in de grond geslagen palen. Inmiddels is Amsterdam een wereldstad. Een stad met een rijke historie, ook in het jongste deel van onze geschiedenis. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de samenstelling van de Amsterdamse bevolking snel. Veel oorspronkelijke Amsterdammers vertrokken, daartegenover stond de toestroom van Surinamers, Turken en Marokkanen. Inmiddels telt Amsterdam ruim 800.000 inwoners uit 180 verschillende landen, die allemaal Amsterdammer zijn en wonen in een stad vol gebeurtenissen en ontwikkelingen die in ons geheugen staan gegrift.
Stadsuitbreiding
Ajax Europees kampioen 1970 De gouden tijd van Ajax duurde van 1965 tot 1973. 'Voetbal is oorlog' was het motto van trainer Rinus Michels, die dan ook bekend stond als de generaal. Het team speelde het revolutionaire 'totaalvoetbal'. Dankzij de stugge Rinus Michels en het enorme talent van de spelers bereikte Ajax de wereldtop. Het seizoen 1970-1971 was een topjaar voor Ajax. De club had een
bijna onoverwinnelijk team met legendarische spelers als Johan Cruijff, Arie Haan en Piet Keizer. Ajax eindigde in de Eredivisie competitie op een tweede plaats, maar won wel de Europacup I en de KNVB beker. In 1995 floreerde Ajax opnieuw in Europa door onder leiding van Louis van Gaal de Champions League en de Super-Cup te winnen. Foto: Ajax
Foto Stadsarchief Amsterdam 1958 In dit jaar werd de eerste steen gelegd van tuinstad Buitenveldert. In 1959 werden hier de eerste woningen in gebruik genomen. Nu wonen er ongeveer 20.000 mensen, waaronder veel ouderen, en ook een grote Joodse gemeenschap. Deze zuidelijke uitbreiding van Amsterdam was, naast de westelijke tuinsteden, onderdeel van het Algemeen Uitbreidingsplan uit 1935. Door WO II werd dit plan pas in de
jaren '50 uitgevoerd. De westelijke woonwijken zijn ook aangelegd als tuinsteden: stroken met langgerekte flatgebouwen, afgewisseld met groen en sportvelden. Zo verrezen de wijken Slotermeer (1951-1954), Geuzenveld (1953-1958), Slotervaart, (19541960), Overtoomse Veld (1958-1963) en Osdorp (1956-1962). Te midden van deze westelijke tuinsteden kwam de Sloterplas te liggen.
1950
1960
1970
198
Nieuwmarktrellen 1975 De Twintigjarige Stadsoorlog woedde van 1965 tot 1985. Het was een opstand van vrijgevochten jongeren tegen het gezag. Het begon met Provo en eindigde met ingrijpen door de overheid in de Staatsliedenbuurt. De rellen rond de Nieuwmarkt vormden een hoogtepunt. Voor het aanleggen van de metro naar de Bijlmer zou een groot deel van de Nieuwmarktbuurt gesloopt worden. De Weesperstraat zou een snelweg worden naar de Prins Hendrikkade. De gemeente had een 'groot-
schalige' visie op de stad, terwijl de buurtbewoners hun oude kleinschalige buurt wilden behouden. In april 1975 waren er grote rellen tussen bewoners en actievoerders en de politie. De panden werden ontruimd en de metro gebouwd. Maar op de lange duur wonnen de 'kleinschaligen'. De snelweg kwam er niet en de brede weg loopt nu dood bij cafĂŠ Tisfris. De visie van het stadsbestuur veranderde; er kwamen geen nieuwe grote flatwijken, maar de oude buurten werden opgeknapt.
Foto ANP
Provo 1965 Op het Spui was het bronzen beeld Het Lieverdje, een stoer Amsterdams jongetje met een hart van goud, elke zaterdagnacht het middelpunt van een happening met Robert Jasper Grootveld. Hij protesteerde tegen de sigarettenindustrie. Tegelijk werd de anarchistische jeugdbeweging Provo
opgericht. Zij provoceerde het gezag, gekleed in spijkerpakken en met lange haren. Die explosie van jeugdcultuur maakte Amsterdam wereldberoemd. Hippies en rugzaktoeristen kwamen van heinde en verre naar Amsterdam en sliepen in het Vondelpark en zelfs op de Dam, tot dit in 1970 werd verboden.
Foto ANP
9 Amsterdam | 18 februari 2016
ede Wereldoorlog Geen woning geen kroning
Homohuwelijk
1980 Op 30 april 1980 werd prinses Beatrix in Amsterdam beëdigd en ingehuldigd tot Koningin der Nederlanden. De grote ceremonie was in de Nieuwe Kerk op de Dam. Dit vormde voor de kraakbeweging en anarchistische groepen aanleiding om protesten en rellen te organiseren. 'Geen woning geen kroning' was het motto. Bij de Blauwbrug over de Amstel was een grote confrontatie tussen actievoerders en de politie. De actievoerders gooiden stenen en de politie achtervolgde hen te paard op het Waterlooplein. Aan het eind van de dag veranderde het Rokin in een ongekend slachtveld. Er vielen vele gewonden, maar tot ieders grote opluchting geen doden. Ongeveer twee maanden eerder, op 3 maart, hadden tanks de barricaden bij een kraakpand in de Vondelstraat omver gereden. 1980 was het hoogteen dieptepunt van de rellen in Amsterdam.
80
2001 Op 1 april 2001 waren de ogen van de wereld gericht op Amsterdam. Op die dag werd in onze stad het eerste homohuwelijk ter wereld gesloten. Vier stellen stapten die dag in het huwelijksbootje. Zij werden in het stadhuis in de echt verbonden door toenmalig burgemeester Job Cohen. Het homohuwelijk was een volgende bevestiging van Amsterdam als Gay Capital, na de eerste Amsterdam Gay
Pride in 1996 en de Gay Games, waarvan de stad in 1998 gastheer was. De gemeente wil nog steeds dat Amsterdam een veilige, open en internationaal aantrekkelijke roze stad is. Een stad waarin iedereen zichzelf mag zijn, een stad waarin iedereen in vrijheid kan leven: een zogenaamde gay destination. Daarom is in april 2015 de roze agenda gepresenteerd. www.amsterdam.nl/rozeagenda
Foto ANP
1990
2000
2010
Koning ingehuldigd 2013 Op 30 april 2013 zijn wederom alle ogen op Amsterdam gericht, want er wordt een koning ingehuldigd. Na 33 jaar doet Koningin Beatrix afstand van de troon in het paleis op de Dam. Enkele uren later wordt de nieuwe Koning ingehuldigd in de Nieuwe Kerk. De sfeer in de stad is compleet anders dan in 1980: nu is
Bijlmerramp 1992 Zondagavond, 4 oktober 1992. Het bord lag bij velen nog op schoot toen de uitzending van Studio Sport werd onderbroken door het bericht dat er in de Bijlmermeer een vliegtuig was neergestort. Een Boeing van de Israëlische luchtvaartmaatschappij EL AL boorde zich om 18.36 uur in de flats Groeneveen en Kruitberg. 43 mensen overleefden de ramp niet.
In de dagen, maanden en jaren na de ramp bleven er vragen over de lading van het vliegtuig, de mannen in witte pakken en het aantal slachtoffers. De Bijlmerramp wordt elk jaar herdacht bij ‘De boom die alles zag’. Tijdens deze herdenking vliegen er geen vliegtuigen over de Bijlmer, normaal gesproken een drukke aanvliegroute voor Schiphol.
Amsterdam trots en viert de stad uitbundig feest. Overal zijn festiviteiten, zoals op het Museumplein. De dag eindigt met de Koningsvaart op het IJ. De stad ontvangt die dag zo’n 700.000 bezoekers. In totaal maken 1.500 journalisten gebruik van het perscentrum, waarvan 70 tot 80 procent internationale pers is.
10 Amsterdam | 18 februari 2016
24 uur West
Ontdek uw stad 24 uur lang! 12 & 13 maart De elfde editie van 24H vindt plaats in Amsterdam West. 24H West is een verrassend evenement, doordat u bijzondere plekken en activiteiten kunt ontdekken. Het biedt deelnemers, bewoners en bezoekers een platform om de trots van hun buurt met elkaar te delen. “Zo kom je op plekken waar je normaal niet zo snel langskomt”, aldus een bezoeker van een eerdere editie.
Een greep uit het programma Culturele instellingen, bedrijven en ondernemers organiseren tijdens 24H West een breed palet aan activiteiten. Op deze pagina een kleine greep uit het programma. Of je worst lust Zaterdag 12.00-15.00 De worstkoningen van Brandt & Levie die in korte tijd Amsterdam hebben veroverd verzorgen een worstproeverij waarbij ze vertellen over hun bedrijf en laten zien hoe hun heerlijke worsten gemaakt worden. Brandt en Levie, Archangelkade 9 Amsterdamse augurken en uitjes Zaterdag 12.00-17.00 Rondleiding door Kesbeke, de enige inleggerij van echte Amsterdamse tafelzuren. Ooit begonnen aan het Waterlooplein en sinds de jaren zeventig gevestigd in West: hier haal je de beste augurken en uitjes. Kesbeke Fijne Tafelzuren, Adolf van Nassaustraat 2-8 Privéconcert op bed Zaterdag 13.00-17.00 CityHub is het hotel van de toekomst met de kleinste kamers ter wereld. Tijdens 24H West krijg je een exclusief concert op bed in je eigen ‘hub’. Sleep-innig. CityHub, Bellamystraat 3
Knutselen to the max voor volwassenen | Foto Kate Nozik fiti’-master BLAZIN: vermeng graffiti en calligrafie en ontdek hoe geweldig het is om letterkunst te creëren. Verzamelen bij: Street Art Museum Amsterdam, Immanuel Kanthof 1 3x jezelf Zaterdag 14.00-18.00 Geportretteerd worden door drie tekenaars in heel verschillende stijlen? Dat kan vandaag bij de sneltekenaars van de AvierKoerier! Met drinks & bites en lekkere deuntjes tijdens het wachten. T.I.T.S., De Clercqstraat 78
Rondleiding Westermoskee Zaterdag 14.00-16.00 Wel eens een moskee van binnen gezien? Grijp nu je kans. Iedereen is welkom om de prachtige pas geopende Westermoskee vandaag te komen bezichtigen. Westermoskee, Piri Reisplein 101
Thuis best, Oud-West Zaterdag 15.00-18.00 Tijdens InsideOudWest laten bewoners, ondernemers, theatermakers, kunstenaars, muzikanten, de bakker, de wijnhandelaar en de kruidenier je op het kleinste fijnste plein van Oud-West de buurt zien door hun ogen. Met mooie verhalen, verrassende optredens en een silent disco. InsideOudWest, Eerste Constantijn Huygensstraat 62
Workshop calligraffiti Zaterdag 14.00-16.00 Op een muur in Nieuw-West maak jij je eigen graffitikunstwerk onder leiding van ‘calligraf-
Middagje Nachtlab Zaterdag 15.00-18.00 Voor een muzikaal en artistiek kijkje in de keuken van de dance-industrie kom je naar het
Kom naar de Westermoskee voor een rondleiding Nachtlab. Volg een dj-les, bekijk live streams van Beatport of volg een masterclass van The School of House. Nachtlab, Isolatorweg 36 Knutselen to the max voor volwassenen Zaterdag 15.00-22.00 Als een ware Frankenstein maak je samen met de Cardboarders uit levenloos karton de meest fantastische monsteroutfits, maskers en robots. Na deze workshop zal karton er nooit meer hetzelfde uitzien. The Student Hotel, Jan van Galenstraat 335 Bier & opera Zaterdag 17.30-18.00 In biercafé BRET laat Else-Linde Buitenhuis je de mooiste opera-aria’s horen. Die worden niet alleen live begeleid op piano, maar ook gecombineerd met de beste bijpassende speciaalbieren uit de regio. I.s.m. Opera Twist. BRET, Orlyplein 76
Worsten proef je bij Brandt en Levie
Het monster van de Sloterplas Zaterdag 19.00-22.00 Op een zinderende zoektocht naar het monster van de Sloterplas. Op waterfiets-avontuur door het donkere water. Durf jij het aan? Zoek je mee? Voor groot en klein, met borrel na afloop. Watersportcentrum Sloterplas, Christoffel Plantijngracht 4 (bij de brug)
Nachtzwemmen Zaterdag 23.00-01.00 SportPlaza Mercator wordt vannacht omgetoverd in Hawaii! Dus trek je mooiste gebloemde zwembroek of ananasbikini uit de kast en kom in beweging voor een lesje zumba of een heerlijke sessie nachtzwemmen (tegen gereduceerd tarief). SportPlaza Mercator, Jan van Galenstraat 315 Expeditie Robinson X Westerpark Zondag 10.00-12.00 Eenmalig is speelterrein Het Woeste Westen niet voor kinderen, maar voor volwassenen. Waan je in de finale van Expeditie Robinson en kom op een vlot varen, zelf vuur maken en boogschieten. Het Woeste Westen, Overbrakerpad 3 (Westerpark)
En nog veel meer De genoemde evenementen zijn een selectie uit de vele activiteiten die tijdens 24H West op het programma staan. Programma onder voorbehoud. Voor sommige evenementen moet u zich aanmelden. De meeste activiteiten zijn gratis. Kijk voor het volledige programma op www.iamsterdam.nl/24H of houd de Facebookpagina van 24H West in de gaten.
11 Amsterdam | 18 februari 2016
Schone lucht
Op weg naar een uitstootvrij 2025 Gezond In de nabije toekomst krijgen Amsterdammers alleen nog een parkeervergunning als hun auto de lucht in de stad niet ontoelaatbaar vervuilt. Het is één van de maatregelen die de stad neemt om de lucht schoon te maken. Ook worden de milieuzones uitgebreid. De Amsterdamse lucht moet zo schoon en gezond mogelijk worden, met zo min mogelijk stikstofdioxide, fijnstof en roet. In een Amsterdam met schone lucht kunt u prettig wonen, wandelen en fietsen. Kinderen spelen lekker buiten, zonder dat u zich zorgen hoeft te maken over uw gezondheid. Te veel luchtverontreiniging heeft impact op de kwaliteit van leven en belemmert daarnaast. Op sommige plekken mogen nu geen scholen of woningen gebouwd worden omdat de luchtkwaliteit daar te slecht is. Dat moet anders. Eerste Europese stad Amsterdam is enorm ambitieus. In 2025 moet het verkeer schoon zijn en is onze stad uitstootvrij. Amsterdam is de eerste stad in Europa waar deze ambitie is vast-
Meer informatie De weg naar een uitstootvrij 2025 maakt onderdeel uit van de Agenda Duurzaamheid van de gemeente. De besluiten die zijn genomen gaan nu het inspraaktraject in. Wilt u meer weten over wat de gemeente aan duurzaamheid doet, én wat u zelf kunt bijdragen aan een schone en gezonde stad? Kijk voor alle informatie op www.amsterdam.nl/duurzaam
Openbaar vervoer, vracht- en bestelvervoer worden allemaal uitstootvrij gelegd. Daarom worden er niet in de toekomst, maar nu al maatregelen genomen. Het gemeentebestuur heeft een aantal belangrijke besluiten genomen, waarmee een grote bijdrage wordt geleverd aan de leefbaarheid van onze stad. De gemeente neemt haar verantwoordelijkheid en stimuleert u om dat ook te doen. Schone lucht is voor iedereen belangrijk, en bereiken we alleen door allemaal onze bijdrage te leveren. Schoon parkeren Benzineauto’s die voor 1992 zijn gebouwd krijgen straks geen parkeervergunning meer. Voor auto’s die op diesel rijden ligt de grens op 2005. De bedoe-
ling is dat deze regel rond september wordt ingevoerd. Het geldt alleen voor nieuwe aanvragen, of als u het kenteken op een bestaande vergunning wilt aanpassen. Amsterdam Elektrisch Onze stad is koploper op het gebied van elektrisch rijden en wil dat ook blijven. Daarom wordt het aantal elektrische oplaadpunten uitgebreid van 1.000 naar 4.000. Onlangs zijn ook de eerste twee snellaadpunten geplaatst bij de taxistandplaats op het Centraal Station. Op nog een aantal plekken in de stad verrijzen dit jaar punten waar elektrische voertuigen razendsnel kunnen worden
Twee jaar langer leven met schone lucht Luchtvervuiling Een belangrijke motivatie voor de grote schoonmaak van de Amsterdamse lucht is uw gezondheid. “Luchtverontreiniging scheelt in Nederland gemiddeld twee jaar op de levensverwachting”, zegt dr. Van der Zee, longarts in het OLVG. “Het is niet alleen slecht voor de longen, maar luchtverontreiniging heeft vooral ook effect op het hart- en vaatstelsel. Wanneer ergens een piek in de luchtvervuiling wordt geme-
ten, dan merken ziekenhuizen dat er binnen 24 tot 48 uur meer mensen worden opgenomen met hartinfarcten. Het betreft dan vaak oudere mensen, die al klachten hebben.” De lucht is tegenwoordig al een stuk schoner dan dertig jaar geleden. “We stoken niet meer op kolen bijvoorbeeld”, aldus dr. Van der Zee. “Auto’s zijn nu ook minder vervuilend dan vroeger. Maar er is nog steeds te veel verontreiniging,
waardoor kinderen een vergroot risico hebben op astma of allergieën. Ook het verlies van de longfunctie gaat sneller en het gevaar van longkanker is groter.” Hoewel een groot deel van de luchtverontreiniging in Nederland letterlijk komt overwaaien uit het buitenland, hebben de maatregelen van Amsterdam wel degelijk zin, volgens dr. Van der Zee. “Juist lokaal merk je het effect van schone lucht direct.”
Enquête
Wat vindt u van de stad? De gemeente Amsterdam werkt aan een gastvrije stad. Een stad die leefbaar en duurzaam is, niet alleen voor toeristen en bezoekers, maar vooral voor bewoners en ondernemers. We willen dan ook graag van u weten hoe u de stad ervaart. Uw mening willen wij gebruiken om maatregelen te treffen om van de stad een plezierige woon-en werkplek te maken. Uiteraard willen we de goede dingen behouden. En wat volgens u beter kan, nemen we graag mee in onze maatregelen. U kunt tot eind februari meedoen aan de enquete. Kijk op www.amsterdam.nl/stadinbalans
Onderzoek: Wat volgens u beter kan, nemen we graag mee
opgeladen, wat vooral voor het beroepsmatige verkeer belangrijk is. Uitbreiding milieuzones Voor het vrachtvervoer geldt al sinds 2013 een milieuzone. Dit betekent dat vrachtwagens die voor oktober 2005 zijn gebouwd, de stad niet meer in mogen. Zij moeten hun vracht aan de rand van de stad afleveren, waarna het met kleinere, schone voertuigen de stad in wordt gebracht. De komende jaren wordt de milieuzone uitgebreid. Volgend jaar, in 2017, worden er ook voorwaarden gesteld aan het bestelvervoer. Bestelauto’s die voor 2000 zijn gebouwd wordt dan de toegang tot Amsterdam ontzegd. En in 2018 wordt een volgende stap gezet in het verschonen van de lucht door vervuilende taxi’s. Met zowel de bestel- als de taxibranche zijn afspraken gemaakt. Brom- en snorfietsen van vóór 2011 dragen zo ernstig bij aan de luchtvervuiling dat de gemeente ook deze voertuigen uit de stad wil weren. Openbaar vervoer Om in 2025 alleen schoon verkeer in de stad te hebben, wordt ook het openbaar vervoer uitstootvrij. Het GVB gaat ervoor zorgen dat de bussen uitstootvrij gaan rijden en er wordt ook gekeken hoe bijvoorbeeld de veerponten schoon kunnen worden gemaakt.
12 Amsterdam | 18 februari 2016
Stadspas
loop binnen met de stadspas aanbiedingen maart Van deze aanbiedingen kunt u alleen gebruik maken als op de achterzijde van uw Stadspas het woord “aanbiedingen” in de kleur paars gedrukt staat.
100 Highlights Cruise
Carré Gratis
Heb je je eigen stad wel eens bekeken vanaf het water? Niet voor niets maken jaarlijks vele bezoekers een rondvaart door het UNESCO Werelderfgoed: de grachtengordel. Vanaf de boot kun je ontspannen genieten van het uitzicht op de grachtenpanden uit de Gouden Eeuw, de vele bruggen en andere highlights. Amsterdam is het mooist vanaf het water, kom varen met de Canal Company! Geldig: van 1 maart t/m 24 maart Stadspasprijs: gratis (normaal € 14,50) Kaartverkoop: pas laten scannen aan de kassa’s van Canal Company (zie website voor verkoopadressen) Meer info: www.canal.nl
Allard Pierson Gratis
Koninklijk Theater Carré presenteert Broadway aan de Amstel met PIPPIN, een duizelingwekkende musical vol buitengewone acrobatiek. De voorstelling vertelt het verhaal van Pippin die op zoek is naar zichzelf en de zin van het leven. Deze ‘eye-popping razzle dazzle’ is met originele Amerikaanse cast, slechts 5 weken te zien in Nederland. 9 maart tot en met 10 april, exclusief in Koninklijk Theater Carré. Geldig: 9 maart, 11 t/m 31 maart op dinsdag, woensdag en donderdag Stadspasprijs: € 5, exclusief € 1 restauratietoeslag per kaart en boekingskosten (éénmalig € 4,50 per boeking). Alleen geldig op de tweede rang (normale prijs € 59,50) Kaartverkoop: aan de kassa van Carré (dagelijks geopend van 16.00 tot 18.00 uur en vanaf 1,5 uur voorafgaand aan een voorstelling). Niet geldig i.c.m. andere aanbiedingen of op reeds gekochte kaartjes. Zolang de voorraad strekt
€5
Foto Terry Shapiro Adres: Koninklijk Theater Carré, Amstel 115-125 Meer info: www.carre.nl/pippin
Bijlmer Parktheater In maart kunt u voor € 2 naar een voorstelling in het Bijlmer Parktheater. Met (bekroonde) jeugdvoorstellingen in de voorjaarsvakantie zoals AaiPet en Pokon. En ons paradepaardje: het In The Picture Festival waar jong talent uit Zuidoost laat zien wat het kan! Bekijk het hele aanbod van maart op bijlmerparktheater.nl en koop snel uw tickets! Geldig: 1 t/m 31 maart Stadspasprijs: voor € 2 naar een voorstelling naar keuze (normale prijzen variëren van € 7 tot € 18,50)
€2
Kaartverkoop: aan de kassa Reserveren: 020 311 3933 Adres: Anton de komplein 240 Meer info: www.bijlmerparktheater.nl
De FilmHallen De FilmHallen vertonen dagelijks de beste films in 9 mooie filmzalen. Van de beste Hollywood films tot kleine arthouse cinema, in de FilmHallen is altijd iets te zien voor jong en oud. In de maand maart mag je voor € 1 één film naar keuze bezoeken.
Kom je met de Stadspas naar het DWDD Pop-Up Museum dan ontvang je gratis het boek dat bij de tentoonstelling is uitgegeven. Vanaf 1 maart liggen er 200 boeken klaar voor iedereen die zich meldt met de Stadspas. Maar wees er snel bij, want als ze op zijn, zijn ze op. Geldig: vanaf 1 maart, dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur Stadspasprijs: gratis (normale prijs € 10) Kaartverkoop: aan de kassa Adres: Oude Turfmarkt 127 Meer info: www.allardpiersonmuseum.nl
Geldig van: 1 t/m 31 maart Stadspasprijs: € 1 (normale prijs € 11) Kaartverkoop: aan de kassa Reserveren: kosteloos reserveren op www.filmhallen.nl en uiterlijk een halfuur voor aanvang van de film uw Stadspas tonen bij de kassa Adres: Hannie Dankbaarpassage 12 (in de Hallen-Amsterdam) Meer info: www.filmhallen.nl of 020 820 8122
€1
13 Amsterdam | 18 februari 2016
Stadspas
loop binnen met de stadspas
Gratis
Bounz Springen bij Bounz. Bij Bounz gaat trampolinespringen een stapje verder. Lekker een uur lang springen op een veld dat bestaat uit 32 aaneengeschakelde trampolines en een meterslange tumblingbaan. In de maand maart mag u 2 keer (!) een uur komen springen. In verband met piektijden staan hieronder de beschikbare periodes. Reserveren is verplicht. Op maandagen is Bounz gesloten.
Gratis
Geldig: van 1 maart t/m 31 maart (van dinsdag t/m vrijdag) Stadspasprijs: gratis (normaal € 7) Kaartverkoop: aan de kassa Reserveren: 020 611 4481 of per e-mail via amsterdam@bounz.nl Adres: Willinklaan 5 Meer info: www.bounz.nl
Wilt u weten waar u nog meer korting krijgt met uw Stadspas, kijk dan in de Stadspas Kortingsgids 2015/2016. Stadspas, Antwoordnummer 47197, 1070 WB Amsterdam Telefoon: 020 252 6000 (8.30-17.00 uur). Aan deze informatie kunnen geen rechten ontleend worden. Wijzigingen voorbehouden.
Foto Mark Okoh Camera Press London
Joods Historisch Museum Amy Winehouse, een van de meest succesvolle artiesten van de afgelopen tijd, staat centraal in Amy Winehouse: A Family Portrait. Deze persoonlijke tentoonstelling, samengesteld door Amy’s broer Alex Winehouse en The Jewish Museum Londen, belicht Amy’s passie voor muziek en mode, haar joodse familiegeschiedenis en schooltijd. Ook is er aandacht voor Camden Town waar Amy lange tijd woonde.
Geldig: t/m 4 september Stadspasprijs: gratis, (normale prijs € 15). Op vertoon van de Stadspas bij de Museumshop ontvangt u een poster van de tentoonstelling (1 per Stadspas en zolang de voorraad strekt) Kaartverkoop: aan de kassa Adres: Nieuwe Amstelstraat 1 Meer info: www.jck.nl/amy-winehouse
hulpverlener weten of uw aanvraag wordt goedgekeurd. Het hele traject kan een paar weken in beslag nemen.
de hulp die wordt aangeboden in het kader van armoedebestrijding, maar ook regelingen die daarbuiten vallen. Bijvoorbeeld de kwijtschelding van de gemeentebelasting, het jeugdsportfonds en woonlastentoeslag.
Schone lucht
Apparaat te leen Witgoedregeling Kunt u zich een dag zonder koelkast voorstellen? Een week zonder wasmachine of gasfornuis? Als een van deze apparaten stuk gaat, komt dat altijd ongelegen. We hebben ze elke dag nodig, kunnen niet zonder. Als u een laag inkomen hebt is het extra vervelend, omdat u niet zomaar eventjes een nieuwe koelkast kunt kopen. Als u de vervanging niet kunt betalen, kan de witgoedregeling van de gemeente uitkomst bieden. De witgoedregeling is een noodvoorziening. Een speciaal fonds (Fonds Bijzondere Noden Amsterdam) regelt voor u de vervanging van een kapotte wasmachine, koelkast of gasfornuis. Amsterdammers die geen andere mogelijkheden hebben om aan het apparaat te komen, kunnen van de regeling gebruik maken. U krijgt het apparaat in bruikleen. Hoe werkt het? U kunt de witgoedregeling niet zelf aanvragen. Dit doet een hulpverlener voor u. Gaat uw wasmachine, koelkast of gasfornuis stuk en kunt u de kosten echt niet zelf betalen? Ga dan bijvoorbeeld naar een hulpverlener van de Maatschappelijke Dienstverlening in uw stadsdeel of naar een financieel spreekuur.
Het financieel spreekuur Op veel plekken in Amsterdam zijn financiële spreekuren. U kunt hier terecht met al uw vragen over geldzaken. De medewerkers helpen u ook met het aanvragen van extra’s. Zoals geld voor schoolkosten en gratis openbaar vervoer voor ouderen. De locaties bij u in de buurt vindt u op www.amsterdam.nl/pakjekans
U moet kunnen aantonen dat u recht heeft op de witgoedregeling. Neem uw bankafschriften, bewijzen van schulden en/of een afwijzing van de gemeentelijke Kredietbank mee. Hiermee kun u laten zien dat u een laag inkomen en weinig vermogen heeft. Vervolgens krijgt u een huisbezoek. Daarna hoort u of uw hulpverlener een aanvraag kan doen. Het fonds laat uw
Meer weten? Kijk voor meer informatie en voor alle voorwaarden op www.amsterdam.nl/ pakjekans. Op deze site zijn alle regelingen verzameld. U vindt daar niet alleen
U kunt ook contact opnemen via telefoonnummer 020 252 6000.
14 Amsterdam | 18 februari 2016
Europese Unie
Het verdrag van Amsterdam Grondlegger De eerste helft van 2016 is Nederland voor de twaalfde keer voorzitter van de Europese Unie. Vrijwel alle vergaderingen vinden plaats in Amsterdam, op het Marineterrein. Ook wordt er dertien keer een ministeriële vergadering met vakministers georganiseerd in het Scheepvaartmuseum. Nederland is een van de grondleggers van het huidige Europa. Na de Tweede Wereldoorlog werd in 1951 het Verdrag van Parijs getekend. Nederland ondertekende met Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België en Luxemburg dit verdrag, dat als doel had de vrede in Europa te verzekeren. Voor dat doel werd de productie van kolen en staal, die toen golden als de belangrijkste middelen voor de productie van oorlogswapens, onder het gezag geplaatst van een gemeenschappelijke Hoge Autoriteit. De EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) geldt als de eerste aanzet tot de Europese Unie. Het verdrag van Amsterdam In de eerste helft van 1997 was Nederland ook voorzitter van de Europese Unie. Op 2 oktober van dat jaar, tijdens het voorzitterschap van Luxemburg, ondertekenden de ministers van Buitenlandse Zaken van de vijftien lidstaten het Verdrag van Amsterdam. In dit verdrag zijn afspraken gemaakt over het openen van de grenzen voor personen, en een Europees beleid voor asiel en immigratie. De afspraken van het Akkoord van Schengen zijn met het Verdrag van Amsterdam binnen de
Europese Unie ondergebracht. Onderwerpen die ook tijdens het huidige voorzitterschap actueel zijn. Anno nu Europa is al eeuwenlang enorm belangrijk voor Amsterdam. En omgekeerd speelt de stad ook al heel lang een belangrijke rol op het continent. Amsterdam is tenslotte een internationale, open en bruisende stad en kent een lange geschiedenis wat betreft handel en ondernemen. De ambitie van de stad is om haar positie als Europese vestigingsregio en economische motor te versterken. Qua handelspositie valt Amsterdam in de categorie Brussel, Frankfurt en Chicago. En als vestigingslocatie van internationale hoofdkantoren staat Amsterdam op de vierde plaats binnen de EU. Van oudsher is de welvaart van Amsterdam en de regio verbonden aan de positie als internationaal zaken- en handelscentrum. Dit maakt de stad in Europa en de rest van de wereld interessant als toegangspoort en verbindende schakel tussen internationaal werkende bedrijven, organisaties en steden. Dat is goed voor de stad én goed voor Europa.
Ter ere van het voorzitterschap is de stad aangekleed met onder andere deze vlaggen Meer weten? De Europastrategie van Amsterdam vindt u op www.eu2016.amsterdam. Op deze pagina is ook alle informatie over het huidige voorzitterschap te vinden,
zoals de kalender en het culturele programma. Ook als u meer wilt weten over de eeuwenlange relatie tussen Amsterdam en Europa kunt u op deze site terecht.
Vernieuwing
Het verleden en de eeuwigheid Erfpacht 2016 is een belangrijk jaar voor de Amsterdamse erfpacht. De gemeente wil eeuwigdurende erfpacht invoeren, als eerste voor nieuwbouw. Voor mensen die nu al erfpachter zijn, wordt de waarde van de grond nog maar één keer bepaald na vaststelling van de Overstapregeling. Grote prijsstijgingen horen dan tot het verleden. De erfpachtvernieuwing moet zorgen voor meer zekerheid en duidelijkheid voor de erfpachter. Maar waar komt erfpacht vandaan en waar gaat het precies naartoe?
Al in het oude Egypte en in het Romeinse rijk werd staatsgrond in erfpacht uitgegeven. In Amsterdam dateren de eerste uitgiften in erfpacht uit de 15e en 16e eeuw. De grond binnen de vestingwerken was volledig benut. Het stadsbestuur onteigende landbouwgronden
rond de stad om verder te kunnen uitbreiden. Het bestuur slaagde er echter niet in alle grond ook weer te verkopen. Een deel werd daarom in erfpacht uitgegeven voor tuinbouwdoeleinden. Zo ontstond in de zeventiende eeuw de Plantagebuurt.
In de zeventiende eeuw ontstond de Plantagebuurt dankzij erfpacht
Erfpacht voor de gemeenschap Tussen 1850 en 1896 werden terreinen voornamelijk aan ondernemers in erfpacht uitgegeven. Zij wilden vaak liever hun kapitaal in hun bedrijf investeren, dan in grond. Het raadslid mr. M.W.F. Treub - later wethouder en uiteindelijk minister - diende in 1890 een motie in om enkele percelen bouwgrond niet te verkopen. Hij wilde ze ‘in opstal uitgeven‘. Eind 1896 leidde dit tot de invoering van erfpacht. Het ging om een erfpachtstelsel met erfpacht op langere termijn (75 jaar), met een vaste canon (vergoeding voor gebruik). De uitvoering ging langzaam. Bezwaren leidden in 1915 tot herziening. Voortaan werd grond uitgegeven in voortdurende erfpacht, met de mogelijkheid om de canon en de bepalingen na 75 jaar te verande-
ren, en daarna telkens na 50 jaar. We hebben vandaag de dag nog voortdurende erfpacht. Door de jaren heen zijn de Algemene Bepalingen (de spelregels van het stelsel) gewijzigd om aan de eisen van de tijd te voldoen. Eeuwigdurende erfpacht: meer weten? De gemeente wil voortdurende erfpacht veranderen in eeuwigdurende erfpacht. Binnenkort kunt u inspreken op de Algemene Bepalingen van dit nieuwe stelsel. Daarna kan bij nieuwbouw eeuwigdurende erfpacht ingaan. Vervolgens komt er een overstapregeling. Daarin staat op welke manier mensen die nu al erfpachter zijn, kunnen overstappen naar het nieuwe stelsel. Ook hierop kunt u reageren. Meer weten? Kijk dan op www.amsterdam.nl/erfpacht.
15 Amsterdam | 18 februari 2016
Beste zorg
Slachtoffers seksueel geweld 0800 0188 Het Centrum Seksueel Geweld Amsterdam-Amstelland (CSG) biedt dag en nacht hulp aan iedereen die kort geleden een aanranding of verkrachting heeft meegemaakt. Om goede zorg te bieden, wordt door verschillende hulpverleners samengewerkt. Het CSG heeft geen locatie die u kunt bezoeken, maar is een samenwerkingsverband van organisaties met expertise op medisch, psychisch en forensisch gebied. Het Centrum Seksueel Geweld is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar via het gratis telefoonnummer 0800 0188. Iedereen kan slachtoffer worden van seksueel geweld. U verdient na zo’n vreselijke gebeurtenis de best mogelijke zorg. Daarom werken artsen, verpleegkundigen, politie, psychologen, maatschappelijk werkers en seksuologen nauw samen. Alle professionals houden zich aan hun beroepsmatige geheimhoudingsplicht. Als u dat wilt, brengt het CSG u in contact met de politie. U krijgt dan een gesprek waarin wordt uitgelegd hoe de procedure
zakelijke zorg nu ook beschikbaar voor slachtoffers die zich niet bij de politie melden. Dit is belangrijk, omdat lang niet iedereen na een verkrachting of aanranding contact wil met de politie. Naar schatting wordt in slechts 10% van de verkrachtingen of aanrandingen aangifte gedaan.
mensen aangifte gedaan van een verkrachting of aanranding. Daarvan was 97% vrouw. De daders waren in 54% van de aangiften een onbekende. Een onbekende dader betekent meestal dat de identiteit van de dader wel bekend is, maar dat het slachtoffer en de dader elkaar korter dan 24 uur kennen.
Cijfers in Amsterdam Vanaf 2012 tot mei 2015 hebben 260
Wilt u meer informatie, kijk dan op www.centrumseksueelgeweld.nl
bij de politie werkt. Slachtofferhulp Nederland of gespecialiseerde advocaten kunnen u helpen bij het juridische traject. Ook als u geen aangifte wil doen in Amsterdam werken de verschillende organisaties al langer samen om goede zorg te bieden aan slachtoffers van seksueel geweld die zich bij de politie melden. Met de komst van het Centrum Seksueel Geweld, per 1 januari 2016, is deze nood-
Verkeer
Start herinrichting Kinkerstraat Oost Werkzaamheden Op 29 februari start de herinrichting van de Kinkerstraat Oost, tussen de Bilderdijkstraat en de Nassaukade. Bij de nieuwe inrichting krijgen het winkelend publiek, de voetganger en de fietser meer ruimte. De werkzaamheden duren tot eind juli. Er komt éénrichtingsverkeer voor auto’s die de stad in rijden, net als het andere deel van de Kinkerstraat. Doordat de auto op de trambaan gaat rijden, is er meer ruimte voor brede trottoirs aan beide zijden. Ook komt er aan beide zijden een aparte strook voor fietsers en breiden we het aantal fietsparkeerplekken flink uit. Er komen kleine bomen in bakken en zitplekken. Alle parkeerplekken worden verplaatst naar een inpan-
dige garage bij De Hallen. Om de buurt zo goed mogelijk bereikbaar te houden, worden de werkzaamheden uitgevoerd
in drie fasen. Het verkeer wordt per fase omgeleid via borden. Meer informatie: www.amsterdam.nl/kinkerstraatoost.
Colofon
Stadsdeel West - contact en openingstijden Stadsloket Voor burgerzaken, vergunningen, parkeren, Sociaal Loket, etc. Bos en Lommerplein 250 ma t/m vr: 08.00-18.00 uur Telefoon 14 020 www.amsterdam.nl/stadsloket Afspraak maken: www.amsterdam.nl/afspraak (huwelijk, inzage documenten, voorbespreken vergunning) Digitale dienstverlening: www.amsterdam.nl/veelgevraagd Bekendmakingen: www.amsterdam.nl/bekendmakingen Nieuws gemeente Amsterdam: www.amsterdam.nl/actueel
■
■
■ ■
Sociaal Loket sociaalloket@west.amsterdam.nl Telefoon 14 020 ■
■
Meldingen en hulpvragen ■
■
Meldingen Openbare Ruimte: bel 14 020 of ga naar www.amsterdam.nl/mor Meldingen Horeca-overlast: bel 14 020 (24 uur per dag)
Overlast te water: bel 0900 9394 (24 uur per dag) Veilig Thuis, voor advies of hulp: bel 0800 2000 Milieuklachten: bel 14 020 Zorg en Woonoverlast: bel 020 255 2914 van 08.00 tot 18.00 uur
■
Ten Katepoort Ten Katestraat 67-71 Inloopspreekuur: op werkdagen van 08.45-12.30 uur Stadsloket Bos en Lommerplein 250 Spreekuur op afspraak en op inloop: 08.45 -12.30 De Koperen Knoop Van Limburg Stirumstraat 119
Vindhek In 2009 werd in de Kinkerstraat het eerste Vindhek geplaatst. Initiatiefnemer Annemarieke Weber noemt het een interactieve kunstinstallatie waarbij het gaat om: Eerlijkheid, Respect en Vertrouwen. Als u een verloren voorwerp vindt in de buurt, kunt u het ophangen aan het Vindhek. En als u iets kwijt bent, gaat u daar kijken of iemand zo aardig is geweest het voor u op te hangen.
Spreekuur in de wijk ■
■
Ten Katepoort Ten Katestraat 67-71 Inloopspreekuur: ma en wo 08.30-12.30 uur De Koperen Knoop Van Limburg Stirumstraat 119 Inloopspreekuur: ma en do 8.30-12.30 uur
Stadsdeel West Bos en Lommerplein 250 Postbus 57239, 1040 BC Amsterdam Telefoon 14 020 info@west.amsterdam.nl www.amsterdam.nl/west
Jaargang 3, nummer 2, 18 februari ■ Amsterdam is een uitgave van de gemeente Amsterdam ■ Amstel 1 ■ Postbus 202, 1000 AE Amsterdam ■ E-mail: krant@amsterdam.nl ■ Internet: www.amsterdam.nl ■ Telefoon: 14 020 (Ingesprektoon of geen toon? Bel 020 624 1111) ■ Hoofdredactie: Djoe Lan Tan ■ Eindredactie: Jeroen Nan ■ Beeldredactie: Edwin van Eis ■ Coördinatie: Thea Bielsma ■ Fotografie, tenzij anders aangegeven: Edwin van Eis, Marjolijn Pokorny en Alphons Nieuwenhuis Aan dit nummer werkten mee: Sylvia van den Bremen, Thijs de Bruijn (Movement), Wim de Graaf, Ank Lommel, Serge Markx, Jeroen Slot, Frank van Vuuren en Helma de Waal Vormgeving: Floppy Design (Amsterdam) Productie: Movement (Amsterdam) ■ Druk: De Groot Drukkerij BV Goudriaan / Koninklijke Drukkerij Vorrselmans BV Zundert ■ Verspreiding: Post NL ■ In deze krant staat informatie van de gemeente Amsterdam ■ De volgende editie van Amsterdam verschijnt op 24 maart ■ De krant wordt huis aan huis verspreid, ook bij brievenbussen met een JA-NEE of NEE-NEE sticker omdat het om overheidsinformatie gaat ■ Klachten over de bezorging? Bel Post NL via tel. 0900 0990 (€ 0,45 per minuut) ■ ■
16 Amsterdam | 18 februari 2016
Mijn Amsterdam West
Platform voor elektronische muziek Nachtlab In het weekend van 12 en 13 maart is 24H West. In 24 uur ontdek je de diverse kanten van stadsdeel West. Tijdens 24H West opent ook Nachtlab hun deuren. Platform voor elektronische muziek Nachtlab biedt werkruimte aan de creatieve geesten van het nachtleven waaronder ID&T. Westerpark Bart: “De sfeer van het Westerpark is typisch voor West. Er is een soort aantrekkingskracht door de dingen die er gebeuren. Zoiets als de rollende keukens en ook een aantal van de andere festivals die daar gehouden worden. Het initiatief ligt in Westerpark. Dat is een unicum in Amsterdam.” Linda: “Voor mij zit er ook nog een emotionele lading aan de Westergasfabriek. Ik ging er vroeger al naar house feestjes.”
De organisatoren en producenten maar ook de DJ’s en de dance feesten zelf vind je in dit pand aan de Isolatorweg. Tijdens 24H West maak je een tripje langs de historie van de House en kun je ook de muziekstudio’s van binnen zien en uitproberen. Bart Blankman en Linda Kersten van Nachtlab delen hun favoriete plekken in West. Winkel Linda: “Op de Jan Evertsenstraat heb je een klein kledingwinkeltje, Things I like Things I love. Het zijn jonge frisse meiden met een heel leuk assortiment. Bovendien is het heel betaalbaar.”
Het is zo knap. Met alleen een computerprogramma iets kunnen creëren. Ineens zie je daar een mens lopen of een huis staan en het lijkt net als of je het aan kunt raken.” Plek Linda: “Ik ben onwijs fan van kringloopwinkel Rataplan die bij ons om de hoek zit. Dat is een mega grote kringloopwinkel. Wat mensen wel niet weg doen. Daar kun je echt uren dwalen.” Kunstwerk Eensgezind: “The statue of no liberty. Het is van Dadara , Daniël Rozenberg. Achtduizend kilo zwaar en negen meter
hoog. Hij staat aan de weg op de Elementenstraat.” Gebouw Linda: “De binnenkant van Hotel Not Hotel in de Baarsjes. Het interieur, de styling, alles wat er hangt staat, ligt. Het is bijzonder. Het is een doorgaande straat en ineens zit je in een soort van wereld waar alles stylish en luxe is.” Uittip Bart: “Aan de achterkant van ons pand zit Warehouse Elementenstraat. Hier zijn 25 tot 30 dance feesten per jaar. Het programma staat op www.elementenstraat.nl.”
Cafe/Restaurant Bart: “Het Westergasterras. Dat sfeertje aan het water. Wat dat betreft een unieke locatie. Eigenlijk heeft het dezelfde aantrekkingskracht als het Westerpark.” Linda: “Het terras van Edel. Je bent dichtbij het centrum en je zit vlakbij een drukke weg maar als je daar zit is het net een eilandje en is er toch rust.” Kunstenaar Linda: “We zitten vol met kunstenaars in het pand. Je hebt verschillende muziekstudio’s met producers maar ook 3D designers voor trailers en on stage visuals. Ontwerpbureau Boompje studio bijvoorbeeld. Ze maken wat je maar wilt.
The statue of no liberty
Warehouse Elementenstraat
Meer activiteiten in West
The songs of Senna Black
24 H West
Blik op de wereld Cornelis Grau
Vrijdag 19 februari The songs of Senna Black is een unplugged voorstelling. Hierin toont Senna Black haar kleine en breekbare kant. Met gitaristen Nathaniel van Veenen en Jeffrey Migchelsen brengt ze de door blues en country geïnspireerde liedjes van haar EP The recordings of Senna Black ten gehore. Daarnaast zingt ze ook nieuw repertoire vol eigen liedjes. Podiumwinkel Toon Amsterdam, Jan Evertsenstraat 4,6,8| www.toon-amsterdam.nl
Zaterdag 12 en zondag 13 maart Op zaterdag 12 maart vanaf 12.00 uur tot zondag 13 maart 12.00 uur, is er op veel plekken een speciaal programma in het kader van 24H West. Zie pagina 10 van deze krant en kijk voor locaties en het volledige programma op iamsterdam.nl/24H en houd de Facebookpagina van 24H West in de gaten.
Tot 15 maart Cornelius Grau toont ons de wereld der dingen: pijnlijk leeg en ontroerend mooi. Voor de etalages in de Zeeheldenbuurt heeft Cornelius 6 kleine installaties gemaakt die ieder een eigen onderwerp hebben: de slaapkamer, de keuken, het huis, tuinieren, hout hakken en de bouw. Kunstetalages Zeeheldenbuurt, Dirk Hartoghstraat 41 en 45, Van Heemskerckstraat 42 en 46 en Roggeveenstraat 109 en 165 | www.kunsttrajectamsterdam.nl
Expositie Tanja Henn
Juicy Lights bij ARCAM
Tot 25 maart 2016 Beeldend kunstenaar Tanja Henn exposeert een installatie van glasobjecten. De glasobjecten veranderen onder invloed van het zonlicht steeds weer van indruk. Zelfs in het donker geven de objecten nog licht af. Openbare Bibliotheek, van Hallstraat 615. www.lightaffectableart.com
Tot zondag 3 april Het lichtkunstwerk Juicy Lights wat vanaf november 2016 komt te hangen in zesvoud op de Ten Katestraat is nu te zien bij Arcam. Het Architectuurcentrum Amsterdam besteed aandacht aan het thema licht en architectuur. Licht en architectuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en gaan op vele manieren interacties aan. Die diversiteit wordt zichtbaar in de tentoonstelling van twintig lichtobjecten. Arcam, Prins Hendrikkade 600. www.arcam.nl
Kijk voor meer evementen in Amsterdam op www.amsterdam.nl/evenementen