İnşaat Mühendisliği İçin 2025 Vizyonu by Niyazi Sahin

Amerikan İnşaat Mühendisleri Birliği'nin 2025 Yılı İnşaat Mühendisliği için Vizyon "The Vision for Civil Engineering in 2025" isimli yayını temel alınarak yayınlanmıştır. Marmara Çalışanlar Federasyonu Yapı Sektör Kurulu Başkanlığı tarafından çevrisi ve basımı yaptırılmıştır. Editör: Niyazi Şahin İnşaat Yüksek Mühendisi

Marmara Çalışanlar Federasyonu Molla Gürani Cd. No 28 Fındıkzade İstanbul www.mcf.org.tr

MARMARA ÇALIŞANLAR FEDERASYONU Marmara Çalışanlar Federasyonu, bünyesinde mühendis, işçi ve memur üye profillerine sahip, farklı sektör ve iş kollarında çalışanları temsil eden dokuz derneğin bir araya gelerek, 1 Mayıs 2006 tarihinde kurduğu bir federasyondur. Mesleki gelişimin artması, sivil inisiyatiflerin canlanması ve kurumsal sosyal sorumluluğun giderek önem kazanması federasyonun varlık nedenlerini oluşturmaktadır. Bugün yaklaşık 30 derneğin üye olduğu federasyon, yaklaşık 25.000 kamu ve özel sektör çalışanını temsil ederek, belirlemiş olduğu vizyon doğrultusunda ülke kalkınmasına katkıda bulunmaktadır. Eğitim, seminer, sempozyum, panel ve mesleki projeler düzenleyerek çalışmalarına devam eden üye derneklerin bu aktiviteleri yılda ortalama 75.000 katılımcıya hitap etmektedir. Bunun yanında üyeleriyle birlikte dernekler yaklaşık 130.000 çalışanla iletişim içindedir. Derneklerin yanı sıra federasyonumuz da olarak da bazı etkinlikler düzenlemektedir. Bu etkinlikler dernek yöneticilerine hitap eden eğitimler, dernekler arası iletişimi artırıcı etkinlikler ve mesleki gelişim eğitimleri şeklinde özetlenebilir. Ayrıca federasyon bünyesindeki komisyonlar tarafından düzenlenen bazı organizasyonlarda, alanlarında başarılı kurum ve kuruluşlara ödüller verilerek konuya dikkat çekilmekte ve özendirici rol üstlenilmektedir. Üye derneklerde temsil edilen çalışanlar, federasyon bünyesinde Sektör Kurulları ile temsil edilmekte ve böylelikle dernekler arası sektörel bilgi akışı ve koordinasyon sağlanmaktadır. Ayrıca bu kurullar aracılığı ile düzenlenen etkinliklerde sektör temsilcileri bir araya getirilerek sorunlara çözümler aranmakta, eğitim ve seminerler verilmektedir. Yerel yönetimlere özel eğitimler ve etkinlikler organize eden federasyon, sivil toplum ile kamu ilişkisini olması gereken çizgiye taşımaktadır. Gerekli altyapı çalışmaları tamamlanarak alınan Özel İstihdam Bürosu yetki belgesi ile başta federasyon çatısı altındaki tüm çalışanlara ve geniş bir kitleye istihdam hizmeti vermektedir. Federasyonun kurumsal ilişki içinde olduğu kurum ve kuruluşlar da bu hizmetten faydalanmakta, hızlı ve doğru çözüme ulaşmaları sağlanmaktadır.

VİZYON

İLKELER

Ülkemizin demokratik, sosyo - ekonomik ve kültürel kalkınmasına, mesleki sivil toplum kuruluşları aracılığıyla katkıda bulunan bir organizasyon olmak.

Mesleki gelişime değer vermek

MİSYON Kamu ve özel sektör çalışanlarını temsil eden üye sivil toplum kuruluşlarının etkinliğini artırmak amacı ile sektörel ve mesleki faaliyetlerini desteklemek, ödüllendirmek ve bu kuruluşlara liderlik etmek.

FAALİYET ALANLARI Üye derneklerin yöneticilerine ve katılımcılarına yönelik bilgilendirici ve yönlendirici eğitim, danışmanlık ve benzeri aktiviteler. Kamu ve özel sektörlerde, sanayi, üniversite, meslek okulları, sivil toplum kuruluşları, sendikalar, meslek odaları ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla dayanışma, yardımlaşma ve işbirlikleri kurarak yürütülecek ortak projeler. Sektörel toplantı, seminer, eğitim, sosyal ve kültürel organizasyonlar. Toplumsal veya bölgesel fayda gözeten sivil toplum projeleri. Basılı ve görsel yayınlar. İş ve meslek adaylarına yönelik seçme ve yerleştirme hizmetleri.

Federasyon, mesleki gelişimin, ülke kalkınması ve küresel rekabetteki en değerli unsurlardan biri olduğunu düşünmektedir. Mesleki gelişimin çalışan kesimlerin her katmanında hayat boyu gerçekleşmesi, kamu ,yerel ve özel sektör kuruluşlarının verimini ve etkinliğini artıracaktır. Sivil toplum inisiyatiflerine destek olmak Sivil toplum kuruluşları, AB üyelik sürecinde, ülke kalkınmasında, demokratikleşmesinde ve evrensel temel hak ve özgürlüklerin toplumun her kesiminde benimsenmesinde çok önemli roller üstlenmektedir. Federasyon, üye dernekleri ile işbirliği içerisinde, ülke çapındaki sivil toplum çalışmalarını desteklemeyi temel bir ilke olarak benimsemiştir. Toplumsal duyarlılığa sahip olmak Federasyon, toplumu ilgilendiren tüm olaylar karşısında duyarlı bir duruş sergileme adına, üye dernekleri ve bağlantıda olduğu çalışan kitlesini örgütlemeyi ve yönlendirmeyi bir ilke olarak benimsemiştir. Etik ve insani değerlere saygılı olmak Federasyon, çalışanlar arasında etik ve evrensel kabul görmüş insani değerlerin desteklenmesi, yaşatılması ve bu değerleri sergileyenlerin ödüllendirilmesini temel bir prensip olarak benimsemiştir.

SEKTÖR KURULLARI :

İNSAN KAYNAKLARI ÖZEL İSTİHDAM BÜROSU

Tarım Gıda Sektör Kurulu Kültür, Sanat ve Turizm Sektör Kurulu Ulaştırma ve Lojistik Sektör Kurulu Yapı İnşaat Sektör Kurulu Enerji Sektör Kurulu Tekstil Sektör Kurulu

Gerekli altyapı çalışmaları tamamlanarak alınan Özel İstihdam Bürosu yetki belgesi ile başta federasyon çatısı altındaki tüm çalışanlara ve geniş bir kitleye istihdam hizmeti vermektedir. Federasyonun kurumsal ilişki içinde olduğu kurum ve kuruluşlar da bu hizmetten faydalanmakta, hızlı ve doğru çözüme ulaşmaları sağlanmaktadır.

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Sektör Kurulu Sağlık ve Sosyal Sektör Kurulu

BAZI ETKİNLİKLER

Bilişim ve Teknoloji Sektör Kurulu Makine Endüstri Sektör Kurulu Bankacılık ve Finans Sektör Kurulu Yerel Yönetimler Sektör Kurulu

KOMİSYONLAR :

Genetiği Değiştirilmiş (Transgenetik) Gıdalar Paneli Sağlık Yöneticileri Zirvesi Kurumsal Sosyal Sorumluluk Konferansı Ve Proje Ödül Töreni Üniversite Öğrencilerine Staj Yeri Belirleme Organizasyonu

İnsan Kaynakları Komisyonu

Küresel Krizin Türkiye’ye Etkileri Ve Çıkış Yolları Paneli

Kalite Komisyonu

Avrupa Birliği Projeleri

Yerel Yönetimler Komisyonu AB Proje Komisyonu Mesleki Eğitim Komisyonu Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komisyonu

İçindekiler Yönetimsel Özet

2006 : İnşaat Mühendisliğinde Genel Durum,

Kariyer Yapma Olanağı

5 5 7 8

Yüzünü Geleceğe Dönmek

Endişeler ve Fırsat Meseleler ve Trendler Yeni Baskılar

Neden Bir Zirveye İhtiyaç Duyuldu ?

İnşaat Mühendisliği Vizyonu

Vizyon 2025 İnşaat Mühendislerinin Profili

2025 : İnşaat Mühendisinin Dünyası Senaryo Başlıyor Sürdürülebilir Bir Dünya Araştırma ve Geliştirme Risk Yönetimi Üstat Yenilikçiler ve Entegratörler Mühendis Yetiştirmede Reform

Peki ya Sonra ?

13 14 19 20 20 23 26 27 28 31

Yönetimsel Özet Çok harika bir meslektir bu. Hayal gücünün, bilimin de yardımıyla bir parça kağıt üzerinden gerçeğe dönüşmesini seyretmenin büyüsünü taşır. Sonrasında meslekler ve evler sunar... Yaşam standartlarını yukarılara çeker ve yaşam konforunun artmasına katkı sağlar. İşte bu, bir mühendisin yüksek ayrıcalığıdır. Herbert Hoover, mühendis, hayırsever ve 31. ABD Başkanı

Uluslararası misafirleri de bulunan bir grup inşaat mühendisi ve liderler, İnşaat Mühendisliğinin Geleceği Zirvesi’ne aktif olarak katılmak maksadıyla Haziran 2006’da bir araya geldi. Amaçları; inşaat mühendisliğinin bütün seviye ve katmanlarına hitap ederek mesleğin geleceğine dair küresel çapta kapsayıcı bir vizyon ortaya koymaktı. İnşaat mühendisliğinin bugün arz ettiği manzara, Zirve’nin temel yapı taşı ya da çıkış noktası olarak değerlendirilmiştir. Zirve’de üzerinde durulan mevcut meseleler ve trendler arasında çok sayıda ülkenin yetersiz altyapı koşullarına, küresel mühendislik ve inşaat sektöründeki aksaklıklara, inşaat mühendislerinin siyasi sürece asgari düzeyde katılıyor olmasına, sürdürülebilirliği ve mühendislik uygulamalarının küreselleşmesini tam olarak kucaklamak gerektiğine ve en iyi ve en zeki olanları mesleğe kazandırmaya değinilmiştir.

İnşaat mühendisleri Haziran 2006'da inşaat mühendisliğine global bir vizyon kazandırmak üzere toplandı.

Zirve’ye katılanlar, 2025 yılında inşaat mühendisleri için çok farklı bir dünya öngörmüştür. Kentlere doğru akın eden küresel nüfusun sürekli olarak artış göstermesi, sürdürülebilirliğin daha kapsamlı olarak benimsenmesini gerekli kılmaktadır. Enerji, içme suyu, temiz hava, güvenli atık tasfiyesi ve ulaşım talepleri, çevre korunmasının ve altyapı gelişiminin belirleyici gücü olacaktır. Toplum, doğa

olayları, kazalar ve belki de terörizm gibi öteki nedenlerden gelen ve dozunu gittikçe artıran tehditlerle karşı karşıya gelecektir. Mevcut sorunlarla uğraşıp fırsatları değerlendirmek, araştırma ve geliştirme aşamasında ve projelerde disipliniçi, disiplinler-arası ve çok-disiplinli bir işbirliği yapmayı gerektirmektedir. Bilgi teknolojisi, akıllı altyapı ve dijital simülasyon gibi alanlarda daha ileri düzeyde gelişime ihtiyaç duyulacaktır. İnşaat mühendisliğinin burada anlatılan mevcut durumu ve onun karşı karşıya kaldığı zorluklar ve fırsatlar göz önüne alındığında, Zirve sonunda ortaya konan kapsamlı küresel vizyon aşağıdaki gibi özetlenebilir:

İnşaat mühendislerini 2025'te bekleyen dünya, bugünkünden daha çetin sorunlar barındıracak.

İnşaat mühendisleri, toplumun kendisine emaneti olan sürdürülebilir bir dünya yaratmak ve küresel yaşam kalitesini yükseltmek amaçları için etik kurallar ışığında, işbirliğini gözeterek ve etkin bir biçimde aşağıda belirtilen rollerde bir üstat olarak faaliyette bulunmalıdır: • • • •

•

Toplum Ekonomisi ve Toplum Mühendisliğinde planlayıcılar, tasarımcılar, kurucular ve operatörler Doğal çevre ve kaynaklarının hizmetçileri Kamu sektörü, özel sektör ve akademik alanlar üzerine fikir ve teknolojileri icad eden ve entegre eden kişiler Doğal olaylar, kazalar ve diğer tehditlerden kaynaklanan belirsizlikleri gideren ve riskleri önleyen yöneticiler Toplumsal çevre ve altyapı politikalarını belirleyen tartışmalarda ve alınacak kararlarda liderler

Zirve’yi düzenleyenler ve katılımcılar, ortaya konan bu vizyonun inşaat mühendisliği topluluğu içindeki politikalar,

planlar, süreçler ve gelişmelere küresel bazda rehberlik etmesini istemektedir. Mühendislik topluluğu, özellikle de inşaat mühendisliği topluluğu, küreseldir. Bundan dolayı ortak bir vizyon paylaşmalı ve sözkonusu vizyonu gerçekleştirmek için ortak hareket etmelidir. Zirve artık sona erdiğine ve vizyon da ortaya konup rapor tamamlandığına göre, inşaat mühendisliği organizasyonlarının liderleri, inşaat mühendisliği topluluğunu sözkonusu vizyona taşımalıdır. Bu zorluğun üstesinden gelmek, çeşitli çevre ve altyapı cephelerinde aktif olarak görev almayı gerektirmektedir.

2006: İnşaat Mühendisliğinde Genel Durum, Endişeler ve Fırsat Elimizi çabut tutmazsak geride kalacağız. Lucius Annaeus Seneca, Romalı filozof

İnşaat mühendisleri, miraslarıyla gurur duymakta sonuna kadar haklılar. Ulaşım sistemleri, sosyal ve ekonomik birer motor vazifesi görmektedir. Gücü ve güzelliği harmanlayan yeni köprüler, ulaşımı hızlandırmakta ve toplulukları bir birine daha çok yaklaştırmaktadır. İnşaat mühendislerinin gerekli tasarım ve proje desteğini sağladıkları kamu ve özel inşaat şirketleri, binlerce insana istihdam yaratmakta ve toplumsal gelişmenin önünü açmaktadır. ABD’deki işlevsel ve harikulade Golden Gate Köprüsü’den Malezya’daki Petronas Kuleleri’ne ve Fransa’da bulunan Pont du Gard’dan büyük oranda saklı olan su havzaları ve temiz kanalizasyon sistemlerine kadar, inşaat mühendisleri dünyanın her köşesinde herkesin günlük yaşamının birçok tabakasında kendilerinden bir iz bırakmışlardır.

Meseleler ve Trendler İnşaat mühendisleri, mesleklerinin itibarına sırtlarını dayamamalıdır. Halihazırdaki trendler, mesleğin geleceğine dair soru işaretlerini beraberlerinde getirmektedir. Bu sorular, inşaat mühendislerinin toplumda, dünya altyapı sistemlerinin gelebileceği nihai aşamada ve doğal çevrenin korunmasıda oynadıkları – ya da oynayabilecekleri – rollere dairdir.

2025'te, inşaat mühendisleri; üstat inşaacılar, çevre kollayıcıları, yenilikçiler, belirsizlik ve risk yöneticileri ve kamu politikalarını şekillendiren liderler olacaktır.

Dünyanın her yerindeki inşaat mühendisliği kuruluşlarının liderleri, inşaat mühendisliği topluluğunu sözkonusu vizyona ulaştırmaya çalışmalıdır.

Uzun yıllardır, inşaat mühendisliğinin önde gelenleri, altyapıyı sürdürmek ve geliştirmek için gereken yatırımların eksikliğinden dem vurmuştur. Bu eksikliklerden bazıları; mühendislik tasarımları, hükümet fonları ve toplumsal denetim sistemlerini sekteye uğrayıp ölümlere ve yıkımlara sebebiyet verip sorgulanmış ve vahim bir tablo ortaya çıkarmıştı. İnşaat mühendisleri, altyapının hakettiği ilgiyi görmediğinde meydana gelebilecek kamu sağlığı, güvenliği ve refahı ile ilgili sorunların oldukça bilincindedir. Bununla birlikte, yine aynı mühendisler, daha teknik bir temele dayandıklarından emin oldukları için, sosyal ve siyasi arenada düşündüklerini daha iyi bir biçimde dile getirip siyasi süreçte ve karar alma sürecinde daha ön sıralarda yer alabileceklerini de biliyorlar. İnşaat mühendisleri, olayların merkezinde yer almaları ve siyasi hizmete ve kamu hizmetine iştirak etmeleri gerektiğinin de farkındadır. Bugün artık halk, gelişmenin, tehlikeli ve tükenmiş bir çevre pahasına sağlanmaması gerektiğinin daha çok bilincindedir. Aydınlanmış vatandaşlar, sürdürülebilirliği, gerçekleşmesi imkansız bir ideal olarak değil gerçekliği mümkün bir hedef olarak görmektedir. İnşaat mühendisleri bu çağrıya kulak vermek için, kendilerini tasarımcı ve inşaacılardan, yaşam döngüsünü “sürdürenler”e dönüştürmeleri gerektiğinin farkındadır. Böyle geniş kapsamlı sorumluluklar, sadece günümüzde uygulanan eğitimlerin değil aynı zamanda ve daha çok temel inşaat mühendisliği eğitiminin ortaya koyabilecekleri üzerinde durmaktadır. Öğrencilerden istenen erken kariyer yapma tecrübesi ile uyuşsa bile, profesyonel düzeyde inşaat mühendisliği yapmak için gereken bilgilerle donanmak, geleneksel dört yıllık bir üniversite eğitiminin kapsamı dışındadır. Eğitim; teknik açıdan mükemmellik ile birleştirebilme, liderlik etme ve etkileme kabiliyetiyle harmanlanmalıdır. Bir mühendis ancak bu şekilde planlama, tasarlama ve inşaa etme konusundaki

yaklaşımları şekillendiren farklı toplumsal meseleleri tartabilme kabiliyeti edinebilir.

Yeni Baskılar Teknoloji ve piyasanın güçleri, inşaat mühendislerinin rolleri üzerinde ayrıca bir baskı yaratmaktadır. Bilgiye dayalı inşaat mühendisliği yazılımları, olağan mühendisliği gittikçe teknoloji uzmanlığı ve teknisyenliğe doğru kaydırmaktadır. Bu durumun önümüzdeki yıllarda nasıl bir etkisi olacak? İnşaat mühendisliği gittikçe daha çok sistem içindeki bir role doğru mu kayacak? İnşaat mühendisliği ticarileşme riski altında. Müşteriler ve mal sahipleri, en iyi yaşam döngüsünü sağlama konusunda, yeterliliğe dayanan seçenekler ve bunların sunacağı fırsatlar yerine, daha düşük maliyetli seçenekleri tercih edeceklerdir. Bunun yanında, çağdaş toplumlardaki inşaat mühendisleri, proje ekiplerinin hepsinin aynı yerde bulunma ihtiyacının gittikçe azalmasına ve dünyanın dört bir yanında düşük ücretli mühendislerin küresel ekonomik pastadan bir parça koparma azmine nasıl tepki verecekler? Acaba ekonomik güçler pastayı, bütün mühendislere iş olanakları sunacak şekilde büyütecek mi yoksa yerel istihdam üzerindeki negatif etkiyi yavaşlatacak yeni engeller mi yaratılacak? İnşaat mühendisleri ihtiyaç duydukları uluslararası iş yapabilme becerileri yanında kültürel ve linguistik bilgileri nasıl edinecekler? Küresel mühendislikte ve inşaat sektöründe yaşanan aksaklıkları gündeme getirmeyi sürdürecekler mi? Bütün bu etkenler, statükoyu değiştirecektir. Sonuç olarak, günümüzde hakim konumdaki bir takım ülkelerin, mühendislik araştırmaları ve yeni teknolojileri tatbik etme konusundaki küresel rollerinde bir gerileme yaşanabilir.

Geçmişiyle gurur duyan küresel inşaat mühendisliği topluluğu sadece mesleğin sahip olduğu prestije dayanmamalıdır. Kamu sağlığı, güvenlik ve refah; altyapıya ve çevreye daha fazla önem verilmesini gerektirmektedir.

İnşaat mühendisleri, altyapı ve çevreyle ilgili çalışmaları sayesinde, dünya istikrarına katkıda bulunabilir. Şu örneği bir düşünün: Neredeyse bütün uluslar bugün ya bir çeşit su sorunu yaşamaktadır ya da 20 yıl içinde yaşayacaktır.

Yaşam veren bu kaynağa olan talep onu ulusal sınırların ötesiyle paylaşma ihtiyacı ile birleştiğinde patlayıcı bir durum yaratabilir. İnşaat mühendisliği bilgi ve kabiliyetlerini su temini ve dağıtımında kullanmak, inşaat mühendisliği önündeki en büyük zorluklardan biri haline dönüşebilir.

Kariyer Yapma Olanağı İnşaat mühendisliği, siyasi kararların alındığı süreçlerde de daha etkin bir rol oynamalıdır.

Bütün bu meseleler, yeni nesil inşaat mühendislerinin karşısına çıkacak yeni sorumluluklar ve kritik testler anlamına gelmektedir. Meslek, uzun yıllar boyunca, en iyi ve en zeki olanları kariyer cazibesiyle kendine çekmeye çalıştı. İnşaat mühendisliğinin sunduğu fırsatlardan, örneğin; insanlığa yardım etmek ve rekabetçi bir ortamda tatminkar bir yaşam sunmak konusunda üniversite kapısındaki bir genç, daha fazla nasıl bilgilendirilebilir? Ve bir mühendisin teoride yapması gerekenler ile ona atanan iş tanımı henüz tam uyuşmamışken, halen temel prensipleri belirleme aşamasındaki bir yönetimden ne gibi bir yardım beklenebilir?

Yüzünü Geleceğe Dönmek İnşaat mühendisleri, böylece, bir yandan gelecekte takip edilecek yollara dair endişelerini dile getirirken bir yandan da kendilerini etkileyici bir mirasın bekçileri konumunda bulmuşlardır. Daha çok risk almaları gerektiğinin farkındalar. Daha fazla liderlik yapmaları gerektiğini biliyorlar. Olayların onları kontrol etmesinden çok, onların kendi kaderlerini tayin etmeleri gerektiğinin bilincindeler. 2025 İnşaat Mühendisliğinin Geleceği Zirvesi, sözkonusu geleceğe giden yolda atılan çok önemli bir adımı temsil etmektedir. Katılımcılar soruyor: İnşaat mühendisliği dünyası bundan 20 yıl sonra nasıl olacak? Radikal bir biçimde değişen dünyada inşaat mühendisleri hangi faaliyetlerde bulunacak? Açıkça belirtmek gerekirse, önümüzdeki bilinmeyene

bakmak önemli oranda risk içermektedir. Geleceğe ait gerçeklikler yakalanamayabilir ve vizyonun bazı yönleri sadece bir seraptan ibaret kalabilir. Hayatın farklı kesimlerinden başarılı bireyler, zirvede bir araya gelmiş ve bugünün stratejik meselelerinin ötesine bakarak 2025 yılına kadar inşaat mühendisliğinin olması gereken yere gelmesi adına takip edilecek işaret levhalarını yerlerine yerleştirmişlerdir. Yol boyunca yerleştirilmiş bu işaretlere doğru atılan adımlar – ve oraya ulaşmak için harcanacak aydınlık çabalar – sadece bir başlangıçtır. Küresel inşaat mühendisliği, bu zorluğu göğüslemeye hazırdır.

Neden Bir Zirveye İhtiyaç Duyuldu ? Küçük ama kendini adamış bir grup insanın dünyayı değiştirebileceğinden şüphe etmeyin. Bu aslında dünyayı değiştirebilmiş tek şeydir. Margaret Mead, antropolog

İnşaat Mühendisliğinin Geleceği Zirvesi, inşaat mühendisliğinin günümüzdeki durumuna, meslekle ilgili endişelere ve fırsatlara cevaben toplanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri dışında sekiz ülkeden katılımcıları ağırlayan Zirve’de çok farklı ülkelerden bir grup inşaat mühendisi, öteki disiplinlerden mühendisler, mimarlar, eğitimciler, dernek ve topluluk yöneticileri ve öteki liderler biraraya gelme fırsatı bulmuştur. Zirve, Landsdowne Virginia’da 21-23 Haziran 2006 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Zirve’nin amacı, inşaat mühendisliği topluluğunu her seviye ve açıdan ele alarak (yani profesyonel (lisanslı) inşaat mühendisleri, lisanssız inşaat mühendisleri, teknik uzmanlar ve teknisyenler) inşaat mühendisliğinin geleceği için küresel bir vizyon ortaya koymaktı. Zirve’nin hedefi, organizasyonu yapanların ve katılımcıların işlerini şansa bırakmama iradesini yansıtmaktadır. Politikacı William Jennings Bryan, “Kader bir şans meselesi değil bir seçim meselesidir” diyerek bu bakış açısının altını çizmiştir. Daha açık konuşmak gerekirse, dünyada inşaat mühendisliğinin geleceği için iki durum vardır; bunlardan biri, mesleğin kendisi için bir şeyler ortaya koyma çabası, diğeri de ötekilerin meslek için bir şeyler yapma çabasıdır. İnşaat mühendisleri Zirve’ye, kendi mesleklerinin geleceğini belirlemek üzere gelmiştir.

İnşaat mühendisliği üzerinde hissedilen baskı; tasarımda yazılım kullanımının rolü, hizmetlerin somut halde ortaya konması yanında küreselleşmenin etkisini de kapsamaktadır.

Bu raporun amacı, Zirve sırasında kullanılan hayli interaktif süreci özetlemek ve daha önemlisi Zirve’nin sonuçlarını detaylı olarak sunmaktır. Bu rapor, vizyonu hedeflerine ulaştırabilecek bireyler ve organizasyonları harekete geçmeye çağırmaktadır.

Liderler inşaat mühendisliğine global bir vizyon kazandırmak üzere biraraya geldi.

2025 İnşaat Mühendisliğinin Geleceği Zirvesi, katılımcılar için ufuk açıcı, yaratıcı, işbirliğini artırıcı bir tecrübe olmuştur. Alt grupların ürettiği geniş kapsamlı tartışmalarla ve Zirve sonrası bu grupların fikirlerini sentezlemesiyle nihai vizyon ortaya konmuştur. Çok büyük önem taşıyan Zirve, ileriye dönük bir sürecin sadece başlangıcıdır. Zirve’yi düzenleyenler (ve muhtemelen katılımcıların büyük bölümü) bu raporda sunulduğu gibi, küresel vizyonun, küresel inşaat mühendisliği topluluğu bünyesindeki politikalar, planlar, süreçler ve ilerlemelere rehberlik etmesini istemektedir. Bu vizyon, sadece dünyanın dört bir yanındaki inşaat mühendisliğini değil aynı zamanda öteki mühendislik disiplinleri ve meslekleri de etkileyebilir. İnşaat mühendisliği topluluğu çok farklı menfaatler açısından küresel bir kimlik taşırken, herkesin faydasına olacak şekilde ortak bir vizyon çerçevesinde faaliyette bulunabilir ya da belki de bulunmalıdır.

İnşaat Mühendisliği Vizyonu Zafer ve yenilginin ne olduğunu Yaşadıkları gri alacakaranlıkta bilmeyen Ve ne çok mutluluk duyan ne de çok ızdırap çeken Zavallı ruhlarla aynı saflarda yer almaktansa Şanlı zaferler kazanmak için Zaman zaman başarısız olunsa da Büyük işleri sırtlamak çok daha önemlidir. Theodore Roosevelt, 26. ABD Başkanı

Vizyon Zirve, 2025 dünyasına dair katılımcılardan gelen görüşlerle oluşturulan bir dizi vizyon ortaya koymuştur. Bunların birleştirilip sentezlenmiş hali aşağıda belirtildiği gibidir: İnşaat mühendisleri, toplumun kendisine emaneti olan sürdürülebilir bir dünya yaratmak ve küresel yaşam kalitesini yükseltmek amaçları için etik kurallar ışığında, işbirliğini gözeterek ve etkin bir biçimde aşağıda belirtilen rollerde bir üstat olarak faaliyette bulunmalıdır: • Toplum Ekonomisi ve Toplum Mühendisliğinde planlayıcılar, tasarımcılar, kurucular ve operatörler • Doğal çevre ve kaynaklarının hizmetçileri • Kamu sektörü, özel sektör ve akademik alanlar üzerine fikir ve teknolojileri icad eden ve entegre eden kişiler • Doğal olaylar, kazalar ve diğer tehditlerden kaynaklanan belirsizlikleri gideren ve riskleri önleyen yöneticiler • Toplumsal çevre ve altyapı politikalarını belirleyen tartışmalarda ve alınacak kararlarda liderler

Bu rapor, oldukça interaktif geçen Zirve'ye katılan liderlerin görüşlerini ortaya koymaktadır.

Vizyon’da belirtildiği gibi “üstat”; eğitim, tecrübe ve başarılar

yoluyla edinilmiş herkesçe kabul edilen değerli bilgi, beceri ve öteki niteliklere sahip olmak anlamında kullanılmıştır. Sözkonusu niteliklere sahip bireyler, toplumun en acil ihtiyaçlarını çözmeye çalışarak daha yaşanabilir bir gelecek yaratmaya yardımcı olurken genellikle topluma yardım etmeye istekli ve muktedirdir.

2025 İnşaat Mühendislerinin Profili İnşaat mühedisliği topluluğu küresel bir niteliğe sahiptir ve ortak bir vizyon paylaşmalıdır.

İnşaat mühendisleri 2025 yılında ne yapıyor olacaklar? Bu soruya yanıt ararken Zirve katılımcıları, 2025 yılı için inşaat mühendislerinin bir profilini oluşturdular, yani, mesleğin vizyonuna uygun olarak bireyin sahip olması gereken nitelikleri ortaya koydular. Sözkonusu nitelikler; arzulanan bilgi, yetenek ve yaklaşım tarzı şeklinde tanımlanabilir. Burada kullanıldığı gibi bilgi, büyük oranda bilişseldir, yani, teoriler, prensipler ve temel kaidelerdir. Örneğin geometri, integral, vektörler, momentum, sürtünme, gerilme, akışkanlar mekaniği, enerji, devamlılık ve değişkenlik. Tam tersine beceri, verilen bir görevi yerine getirebilme kabiliyetidir. Örneğin elektronik tablo programı kullanma; sürekli öğrenme; problem çözme; eleştirel, küresel, entegre edici ve yaratıcı düşünme; takım çalışması; iletişim; ve kendini değerlendirme (tartma). Formel eğitim bilginin temel kaynağı iken beceriler ise formel eğitim, odaklanmış eğitim ve işbaşında kazanılan tecrübeyle gelişir. Yaklaşım tarzı, bir bireyin değerlerini yansıtır ve dünyayı nasıl algıladığı, yorumladığı ve ona nasıl yaklaştığını belirler. Etkili mesleki uygulamaya yardımcı yaklaşım tarzı; kararlılık, merak, dürüstlük, bütünlük, tarafsızlık, iyimserlik, duyarlılık, titizlik ve hoşgörüyü kapsamaktadır. Zirve’ye katılanlar, bilgi, beceri ve yaklaşım tarzı kategorileri altında çok çeşitli nitelikler belirlemiştir. Sonuçlar burada sunulmuştur. İnşaat mühendisi bilgilidir. O, aşağıda belirtilen öğelerin

teorileri, prensipleri ve/veya temel kaidelerini çok iyi anlar: • • •

• •

•

• •

Matematik, fizik, kimya, biyoloji, mekanik ve malzeme ki bunlar mühendisliğin temelidir Yapılar, tesisler ve sistemlerin tasarımı Risk/belirsizlik, örneğin risk tespiti, bunların veri-tabanlı ve bilgi-tabanlı olanları yanında olasılık ve istatistik Sürdürülebilirlik, ki bu sosyal, ekonomik ve fiziksel boyutları kapsamaktadır Politik süreç, kanunlar, tüzükler ve ödenek bulma mekanizmaları gibi öğeleri içeren kamu politikası ve yönetimi Mülkiyet, kar, gelir beyanı ve bilanço, karar verme ve mühendislik ekonomisi, ve pazarlama gibi yasal formları içeren temel iş kaideleri Ekonomi, tarih ve sosyolojiyi içeren sosyal bilimler Müşteri mahremiyeti; mühendislik toplulukları dışındaki ve dâhilindeki etik kodlar; yolsuzluğa karşı olma; kanunların öngördüğü şartlar ile etik beklentiler arasındaki farklar; halk sağlığı, güvenliği ve refahına öncelik vermede mesleğin sorumluluklarını içeren etik davranışlar

İnşaat mühendisi beceriklidir. Aşağıda belirtilen noktaları yerine getirme yollarını çok iyi bilir: •

•

İstatistiksel analiz, bilgisayar modelleri, tasarım kodları ve standartları ve proje gözlem metodları gibi temel mühendislik araçlarını kullanma Bireysel ve kurumsal etkinliği ve randımanı artırmak için yeni teknolojiyi öğrenme ve değerlendirme Dinleme, konuşma, yazışma, matematik ve görsel öğeler üzerinden, teknik ve teknik olmayan bireylerle ikna edici ve tutkulu bir biçimde iletişim kurma Disiplin-içi, disiplinler-arası ve çok-disiplinli geleneksel ve sanal takımlar konusunda işbirliği

2025'te, inşaat mühendisleri; üstat inşaacılar, çevre kollayıcıları, yenilikçiler, belirsizlik ve risk yöneticileri ve kamu politikalarını şekillendiren liderler olacaktır.

•

Kişisel nitelikler, bilgi, yetenek ve davranışlar, 2025'te karşılaşılacak zorlukları aşacak şekilde geliştirilmedir.

İnşaat mühendisi, mesleğin etkin bir biçimde uygulanmasını sağlayacak nitelikleri benimser ve aşağıda belirtilen şu nitelikleri taşır: •

•

• •

•

yapma Bütçe, program ve öteki koşulları gözeterek teslim edilecek şeyleri temin etmek için görevlendirmeler, projeler ve programları yönetme Çevresel, altyapısal ve öteki düzenlemeleri formüle ederek liderlik etme ve geniş kapsamlılığı, empatiyi, şefkati, ikna ediciliği, sabrı ve eleştirel düşünmeyi kullanarak bir fikir birliği sağlama

İhtimal ve fırsatların etkin bir biçimde belirlenmesini sağlayacak yaratıcılık ve girişimcilik ve bunları geliştirecek adımları atmak Etik, kişisel ve kurumsal hedeflere yönelme yanında değerli takım ve organizasyonlar oluşturma konusundaki kararlılık Öğrenmenin, yeni yaklaşımların, yeni teknoloji geliştirmenin ya da varolan teknolojinin yenilikçi bir biçimde uygulanmasının temeli olan merak Doğruluk ve dürüstlük – doğru söylemek ve sözünü tutmak Kararlılık, planlama, vizyon, sabır, esneklik ve takım çalışmasında yatan gücün bilincinde olarak zorluklar ve engeller karşısında iyimserliği korumak Ötekilerin hakları, değerleri, görüşleri, mülkiyeti, malları ve duyarlılıklarına saygı göstermek ve hoşgörülü olmak Mühendislik projelerinde kamu sağlığı, güvenliği ve refahı ile ilgili konularda olduğu kadar proje takımları içinde ve arasında hayli yüksek olan karşılıklı bağımlılığı korumada titiz ve disiplinli olmak

Yukarıda sözedilen niteliklerin birçoğu öteki meslekler için de geçerlidir. İnşaat mühendisliğinin burada diğerlerinden ayrıldığı nokta, bu niteliklerin mesleğin icrasında oynadığı rol ile, daha önemlisi, mesleğin olması gereken yere ulaşmasında üstlendiği işlevler ile ortaya konmuştur.

2025: İnşaat Mühendisinin Dünyası Köklü değişimlerin yaşandığı zamanlarda, geleceğin varisleri öğrenenler olacaktır. Öğrenmiş olanlar ise genelde kendilerini, artık var olmayan bir dünyada yaşamak için donanmış bulurlar. Eric Hoffer, kendini yetiştirmiş filozof

Zirve’de tartışmalar sonunda, inşaat mühendislerinin 2025 yılı dünyasına dair çok sayıda ve çeşitli fikirler ortaya çıkmıştır. Daha açık ifade etmek gerekirse, alt gruplar iki soru üzerinde durmuştur: • •

2025 dünyasında ne ya da neler farklı olacak? Sözkonusu bu farklı dünyada inşaat mühendisleri ne yapıyor olacak?

Birinci sorunun cevabı, bundan 20 yıl sonra, inşaat mühendislerinin üzerinde faaliyet göstereceği sahneyi betimlemektedir. İkinci sorunun cevabıysa inşaat mühendislerinin oynayabileceği rollere işaret etmektedir. İnşaat mühendisleri bu sahneyi derinden etkileyebilecek bir konumda değiller fakat rol alacakları oyunları ve oynayacakları rolleri belirleyebilirler.

İnşaat mühendisi, sosyo-ekonomik konularda olduğu kadar teknik ve mesleki alanlarda da donanımlı olmalıdır.

Aşağıdaki senaryo, Zirve’de elde edilen sonuçlara ve 2025 inşaat mühendisliği hedefleri ve vizyonlarıyla ilgili Zirve öncesi düzenlenen ASCE (American Society of Civil Engineers, Amerikan İnşaat Mühendisleri Topluluğu) üye anketine dayanarak geliştirilmiştir.

Senaryo Başlıyor İnşaat mühendisi çok ve birbirinden farklı becerilere sahip olmalıdır.

Yıl 2025. Sektörden, akademik dünyadan ve hükümetten mühendisler, altı yıl önce Portekiz’in Porto şehrinde başlatılan işbirliği çalışmalarını sürdürmek üzere Brezilya’nın Rio de Janeiro şehrinde, üç yılda bir düzenlenen, ikinci, Dünya İnşaat Mühendisleri Dernekleri Sempozyomu’nda biraraya gelmiştir. Konferansı düzenleyenler sonuç bildirgesinde, dünyanın sürdürülebilirlik durumu, araştırma ve geliştirme, risk yönetimi, inovasyon ve entegrasyon ile mühendisleri yetiştirmede yapılacak reformlara dair aşağıdaki raporları hazırlamışlardır.

Sürdürülebilir Bir Dünya İnşaat mühendisi, sektör, eğitim ve hükümet dahilinde etkin mesleki uygulamaların gerçekleştirilmesini sağlayan ve bilgi ve yeteneği tamamlayan bir dizi yaklaşımı benimsemek durumundadır.

Küresel inşaat mühendisliği; azalan doğal kaynaklar gerçeğini, sürdürülebilir uygulamalar ve tasarım arzusunu, kaynakların tüketiminde sosyal eşitliğe duyulan ihtiyacı çok iyi analiz etmiş ve anlamıştır. İnşaat mühendisleri, sürdürülebilirlik konusunda küresel beklentileri artırmada ve çevreyi korumada önemli ölçüde katkı sağlamıştır. Meslek, yeşil tasarımın dünyaca kabul görmesini sağlamış ve yaşam döngüsü ile kâr-zarar analizlerinin bir parçası olarak, çevre duyarlılığı sağlama konusunda en ön sıralarda yer almıştır. İnşaat mühendisleri, kentsel yaşam ve çevre kalitesini artırmak için yeni, çevre-dostu teknolojiler kullanmaları konusunda müşterilerine ısrar etmektedir. Tasarımlar, geri-dönüşümlü ürünler kullanmak ya da proje öğelerinin fayda sağlayan uzun kullanım süreleri sonunda geri dönüşümünü sağlamak suretiyle, olağan biçimde geri dönüşümü kapsamaktadır. Çevreye daha az zararlı olan yeni süreçler uygulanmakta ve en yeni inşaat teknikleri, yeşil ve akıllı-yapı teknolojisine dayanmaktadır. Yeni yapılardan birçoğu aslında tükettikleri enerjiden daha fazlasını üretmektedir. Dünya, demografik açıdan bakıldığında, 2050 yılında 10 milyarı aşması beklenen nüfusa doğru yol almaktadır.

Bugün insanlar, gezegende 30 yıl öncesinde olduğundan daha fazla yer kaplamakta, çevreyi de özellikle enerji, içme suyu, temiz hava ve güvenli atık tasfiyesi açılarından alabildiğine zorlamaktadırlar. Geçtimiz 30 yıl içinde, kademe kademe ilerleyen küresel ısınma, kıyı bölgelerinden 50 km içerilere kadar geniş bir alanda yaşayan dünya nüfusunun yarıdan fazlasını önemli oranda etkilemiştir. Bu bölgeler, deniz seviyesindeki dramatik yükselme, sıkça çıkan fırtınalar ve sele maruz kalma olasılığının artışı dolayısıyla yaşanması hayli güç alanlara dönmüştür. Artan nüfus, azalan kaynaklar ve mevsim normallerinin değişmesi, sürdürülebilirliği küresel dikkat gerektiren meselelerin en önemlisi haline getirmiştir. Nüfusun yer değiştirmesi ve artışı, zaten kapasitesinin üzerinde yükü taşıyan altyapıyı zorlamaktadır. İnsanların kırsaldan kente ve banliyölere göçü, dünyada nüfus yoğunluğunun artması neticesini doğurmuştur. Gelişmiş ülkelerdeki altyapı eskimektedir. Bakım ve onarım çalışmaları ve yerine yenilerini yapma faaliyetlerinin hızı, altyapının bozulma hızına yetişememiştir. Gelişmekte olan ülkelerde yeni bir altyapıya duyulan ihtiyaç, toplumların bunu gerçekleştirme gücünün ötesindedir. İnşaat mühendisliği önderliğinden etkilenen insanlar, yaşam kalitesi ile altyapı arasındaki kritik bağı artık daha iyice anlamış, bu durum, iyileştirilmiş altyapı bakımı ve hızlandırılmış altyapı inşaası lehine kamu politikalarının önemli derecede değişmesi sonucunu doğurmuştur.

İnşaat mühendisleri, 2025'te oynayacakları rolleri tespit edebilirler.

Milenyum Gelişme Hedefleri’nin açıklanmasından 25 yıl sonra, bir miktar ilerleme sağlanmış, fakat çevre güvenliği ve restorasyon konusunda gittikçe artan küresel taleb karşısında, hedeflere büyük ölçüde ulaşılamamıştır. Çevre anlayışında önemli derecede iyileşme yaşanması ve geniş bir biçimde paylaşılan çevresel değerlerin kabulü, küresel çevre sorunlarının ancak küresel çözümlerle giderilebileceği anlayışını güçlendirmiştir. Bu değerlere muhalif ülkeler, dünyada yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen sürdürülebilirlik normlarına uymaları konusunda, küresel çaplı bir baskıya maruz kalmaktadır.

Sürdürülebilir enerji, içme suyu, temiz hava, güvenli atık tasfiyesi talebi gibi faktörler altyapı gelişimini küresel çapta etkilemektedir. Sınırlı kaynaklar ve artan enerji talebi, enerji kaynaklarını önem sırasına koyma ve alternatif yakıtlar kullanma ihtiyacı doğurmuştur. Temiz kömürün karbon sekestrasyonu ve nükleer enerjinin rüzgar, dalgalar ve jeotermal gibi yenilenebilir enerjilerle birlikte kullanımı, artan talebi karşılamayı mümkün kılmıştır. Ayrıca artan şehirleşme, toplu taşıma araçlarının kullanımını artırmış ve özel taşıtlara bağımlılığı azaltmış, böylece fosil yakıtlara olan talep önemli ölçüde aşağılara çekilmiştir. Birçok araç, artık etanol gibi yakıt hücre teknolojisi ya da yenilebilir kaynaklar kullanmaktadır. Temiz içme suyuna duyulan ihtiyaç küresel bir sorun olmaya devam etmektedir. Gelişmekte olan ülkelerdeki süratli kentleşme, artan içme suyu ihtiyacını karşılamayı çözülmesi gittikçe zor bir sorun haline getirmiştir. Geliştirilmiş su arıtma yöntemleri, tuzlu su arıtma teknolojisi ve kullanımı günden güne artan kapalı döngü (closed-loop) sistemlerinin kullanımı, ihtiyaçların karşılanmasına yardım etmiştir. Merkezî olmayan sistemlerde kullanımı gittikçe artan atık su sistemleri mevcuttur ve suyu kullanım noktalarında arıtmak şeklinde değişen bir felsefe vardır. Bu durum, suyu işleyerek içme suyu standartlarına uygun hale getirme ihtiyacını büyük oranda azaltmıştır. Üstelik, suyu işleme sırasında harcanan enerjide büyük oranda tasarruf edilmesine sebep olmuştur.

Vizyon'a uygun olarak 2025 senaryosu kaleme alınmıştır.

Bunun yanında, sürdürülebilirlik prensipleri, atık akışında önemli derecede azalma sağlayan yeniden kullanım ve geri dönüşümle birlikte güvenli atık tasfiyesinde belirleyici taleplerdendir. Nükleer teknolojide elde edilen başarılar, yüksek oranda radyoaktif olan nükleer atıkların tasfiyesinde kullanılan yöntemlerin değişmesine neden olmuştur. Yaşam-döngülü tasarım felsefeleri, atık tasfiyesinde kullanılan enerjide önemli oranda tasarruf sağlamış ve neredeyse net sıfır atık elde edilmesi sonucu doğurmuştur. Neredeyse herşeyin geri dönüşümü sağlanmakta ve yeniden kullanılmaktadır.

Sivil toplum kuruluşları tarafından yaygınlaştırılan yeni küresel sürdürülebilir tasarım standartları, ülkelerin tek başlarına kendi standartlarını sürdürebilme kabiliyetlerinin ötesinde, küresel sürdürülebilme taleplerini karşılayacak biçimde uygulanmaktadır. Sözkonusu uluslararası standartların ve sürdürülebilirlik için gerekli en yerinde uygulamaların benimsenmesi, küresel ölçekte artan bir sorumluluk bilinciyle hayata geçirilmektedir. Bireysel projeler, gittikçe artan bir biçimde, sürdürülebilirliğe ve proje bütünlüğünün sağlanmasına olan ihtiyaçtan dolayı sadece bölgesel ve küresel meselelere değil aynı zamanda yerel meselelere de hitap etmektedir. Dünyayı istikrara kavuşturacak en önemli faktörlerden biri, yaşam standartlarında daha eşitlikçi bir yaklaşımın ortaya konmasıdır. Öngörülenin ötesinde, dünyada büyük hissedarlar arasındaki liderlik ve işbirliği faaliyetleriyle, gelişmiş, gelişmekte olan ve gelişmemiş uluslar arasındaki mesafe kapanmaktadır. Değişen toplumsal gereksinimlere bağlı olarak, yenilikçi yaklaşımlar; altyapıya ilave yapılması, altyapının sökülmesi, tamiri ve yenilenmesi sonucunu doğurmuştur. Mühendisler, geniş bir dizi çevre ve altyapı konularında lider, öğretmen ve öğreniciler olarak kabul edilmiştir. Altyapı finansmanı, rutin bir biçimde kamusal tartışmaları da içeren yaşam-döngüsü maliyet analizlerini içermektedir.

İnşaat mühendisleri; sürdürülebilirlik ve çevre kollayıcılığı konusunda küresel beklentilerin artmasına yardım etmiştir.

Araştırma ve Geliştirme Tasarıma, bakım/onarıma ve çıkarılması gereken derslere dair açık bir veri eksikliğine ek olarak, 21. yüzyılın ilk on yılında cesaret kırıcı çok sayıda doğal ve suni felaket yaşanmıştır. Bundan dolayı, araştırma ve geliştirme konusunda küresel yatırımın stratejik yönünü belirleyecek uluslararası bir komisyon kurulmuştur. Sonuç olarak, inşaat mühendisleri, çözüm getiren bir yaklaşım yerine önleyici bir yaklaşım benimsemiştir. Meslek, ulusal ve küresel çapta temel araştırma ihtiyaçlarını öncelik sırasına koyarken disiplin-içi, disiplinler-arası

ve çok-disiplinli bir işbirliğinin önünü açarak, araştırma gündemini belirleme konusunda dengeli bir yaklaşım ortaya koymuştur. İnşaat mühendisleri, hükümet ve küresel komisyonlarda görev alarak kamu politikalarını tanımlamada eleştirel teknik rehberlik sağlamaktadır.

İnsanların kırsal kesimlerden kentlere akışı, zaten kapasitesinin üzerinde işlev gören altyapının işleyişi gittikçe zorlaştırmıştır.

Yüzyılın başında, teknolojik inovasyon riskini değerlendirme önündeki en büyük zorluklardan biri, en iyi durumda eldeki bilgiler minimum seviyedeyken bile, bunların geçerli kılınmasıdır. Geçtiğimiz on yılda oluşturulan bir protokol, klinik deneyler gerçekleştirmeyi kapsamakta olup suni ve doğal çevredeki uygulamalar konusunda çığır açıcı gelişmeler yaşanmasına neden olmuştur. Bunun yanında, metodoloji, kamu sektörü ile daha ileri düzeyde şeffaflık ve bilgi paylaşımı gerektirmektedir. İnşaat mühendisliği, 2025 altyapı çevresinde, nano-bilim, nano-teknoloji ve bio-teknolojiyle ilgili araştırma gündemini belirlemede başat bir rol oynamaktadır. Mühendisler, neredeyse bütün sanayi sektörlerini etkileyen ürünler spektrumunda nano-bilim ve nano-teknolojinin önemli teknolojik inovasyonlar gerçekleştirecek araçlar olduğunu kabul etmektedir. Sektörde, akademik çevrede ve kamuda çalışan inşaat mühendisleri, sağlam bir nano-teknoloji üretim kapasitesi elde etmek için, aletler, ölçüm teknikleri ve standartları geliştirmeye çalışmıştır. Bu, nano-teknoloji üretimini oluşturan malzemeler, süreçler, aletler, sistemler ve ürünlerin fiziksel boyutları, özellikleri ve işlevselliğinin ölçülmesi ve tanımlanmasına olanak sağlamıştır. Sonuç olarak, pazar ihtiyacını karşılamak üzere üretimin kontrol altında tutulması, tahmin yürütülmesi ve ölçeklendirilmesi mümkün olmuştur. İnşaat mühendisliği girişimleri, 2025 yılında, sürati temel alan gelişme ve teknoloji kullanımı üzerine odaklanmıştır. Geçen 20 yılda veri yönetimi ve bilgi teknolojileri alanlarında mesleğin attığı adımlar, kuruluşların, tasarım, mühendislik, inşaat ve bakım/devamlılık konusunda büyük gelişmeler yaşamasına sebep olmuştur.

İnşaat mühendisleri, teknolojik gelişimin itici gücü olan uygulamalar üzerine odaklanmıştır. Araştırmalar, günümüzdeki teknolojik gelişmelerin, henüz deneme aşamasındaki uygulamaların gerçekleştirilmesine olanak sağlayabileceğini göstermektedir. İnşaat mühendisliği, bilgiye dayalı kararların alınmasını sağlamak amacıyla canlı veritabanlarına gerçek zamanlı erişim, sensörler, tanılama araçları ve diğer gelişmiş teknolojileri kullanarak, yeni teknolojiden risk dolayısıyla uzak durduğu yönündeki imajı değiştirmektedir. Dört-boyutlu veritabanları ile desteklenen planlama ve inşaat araçları, artırılmış hesaplama kapasitesine yapılan büyük araştırma yatırımları ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, mevcut durumu göstererek özgürce akmakta ve her zaman kullanıma açık bulunmaktadır. Görünmeyen kusurlar, tasarımın daha ilk aşamalarında tespit edilmekte ve durum, ana veritabanına aktarılmaktadır. İçe-gömülü sensörler ve gerçek zamanlı tanılama araçları gibi akıllı altyapı öğeleri, “ön-emprenyen” (pre-preg) ve tasarım aşamalarında, süratle gelişen ve yüksek değer taşıyan teknolojileri kullanma dönüşümünü başlatmıştır. Gerçek zamanlı gözlem, tespit, veri erişimi, depolama ve modelleme, bilgiye dayalı kararlar alınmasının önünü açarak tahmin zamanını önemli oranda yukarılara çekmiştir. Robot-bilim; insana öykünerek, yüksek risk taşıyan altyapı alanlarına insansız müdahale konusunda önemli katkı sağlamaktadır.

İnşaat mühendisi, sektör, eğitim ve hükümet dahilinde etkin mesleki uygulamaların gerçekleştirilmesini sağlayan ve bilgi ve yeteneği tamamlayan bir dizi yaklaşımı benimsemek durumundadır.

Akıllı sensörler, üretkenliği bütün zamanların en üst seviyesine çıkarmıştır. Akıllı çip teknolojileri, malzemelerin izlenmesini kolaylaştırmış, üretimi hızlandırmış ve maliyetleri azaltmıştır. Giyilebilir bilgisayar bağlantılı araçlar; işbaşındaki mühendisler, işçiler ve denetimciler arasındaki iletişimi temin etmekte ve dünyanın birbirinden uzak yerlerinde bulunan döküman ve kaynaklara erişimi sağlamaktadır.

Risk Yönetimi 2025 yılının dünyası, büyük çaplı doğal afetler ve muhtemel terör eylemlerinden kaynaklanan tehditler altında yüksek riskli bir çevre çıkarıyor karşımıza. İnşaat mühendisleri, büyük ödülün ancak yüksek risk taşıyan çözümlerden gelebileceğinin bilincinde olarak, uygun yaklaşımlar geliştirmede ve riski yönetecek ve azaltacak tasarımlar ortaya koymada en ön sıralarda yerlerini almıştır. İnşaat mühendislerinin, kurumların risk yönetiminde lider konumuna yükselmesi, hatta bazılarının “risk yönetim başkanı” titri taşımasıyla her proje için o projeye özgü kararlar alınmaya başlanmıştır.

2025'te, inşaat mühendisleri; üstat inşaacılar, çevre kollayıcıları, yenilikçiler, belirsizlik ve risk yöneticileri ve kamu politikalarını şekillendiren liderler olacaktır.

Risk, inovasyonu tetikleyen başlıca güçtür. Mühendisler, risk ve ödül arasındaki dengeyi gözeterek hangi yeni malzemeler, süreçler ve tasarımların kullanılabileceğini onların başarısız olma potansiyelini ölçerek değerlendirir. Büyük yapıların daha denenmemiş teknolojileri birleştiren yaşayan modellerini inşaa ederek ve bu yapıların uzun vadeli performanslarını araştırarak riski ve, dolayısıyla, sorumluluk alma yükümlülüğünü azaltırlar. Sürece yardım etmek üzere hükümetler, inovasyonu daha da hızlandıran yönetmeliklerin hazırlanmasına ağırlık vermiştir. Küresel çaplı ve performansa dayalı kural ve standartların uygulanması, dünyada altyapı kalitesini artırmada genel kabul görmekte ve mühendisler bu tür prensipleri geliştirmede öncü rol oynamaktadır. Artan tehditlere ve bölgeden bölgeye değişen tehdit türleri üzerine, küresel kural ve standartlar, yerel koşullara daha rahat uyacak şekilde risk-tabanlı hale gelmiştir. Doğal tehditler ve terör tehditleri, dünyadaki koşullarla birlikte değişmeye devam etmektedir. Kuralları koyup standartları belirleyenler, sözkonusu standartların gerektiği şekilde benimsenmesi konusunda daha aktif ve yeterli hale gelmiştir. Mühendisler, yerel risk değişkenlerine ilişkin olarak, bir yandan beklentileri gözetirken bir yandan da altyapının nasıl inşaa edileceğine dair sağlıklı kararlar verilebilsin diye, yeni teknolojinin sınırları konusunda halkı eğitmektedir.

Bununla birlikte, beklentilerin gerçekçi bir biçimde yönetimi, dikkate alma/umursama standardının değerinden birşey kaybettirmemiştir. Büyük çok-uluslu şirketler, birçok ulusun gayri safi milli hasılasını (GSMH) aşan toplam cirolarıyla büyümeye ve küresel ölçekte dev ekonomik güçler olmaya devam etmektedir. Sözkonusu şirketler, kısmen küresel üretim ve arz ağlarının birbiri ile ilişkili doğasından dolayı, ulusların çevre kural ve standartları üzerinde büyük bir nüfuza kavuşmuştur. Bu çok-uluslu şirketler, artık küresel çevre standartlarının en önemli belirleyicileridir. Böylece, her ülkede daha sert standartlar uygulama imkanı artmıştır. Ekonomik güçler, bu tür bir çevre ıslahı gerçekleştirmeye yardım ederken, bazı daha az gelişmiş ülkelerde bağlayıcılığı çok etkin olmayan çevre standartları geçerliliğini korumaktadır. Yerel uyum meseleleri halen bir sorun olmayı sürdürmektedir.

İnşaat mühedisliği topluluğu küresel bir niteliğe sahiptir ve ortak bir vizyon paylaşmalıdır.

Üstat Yenilikçiler ve Entegratörler İnşaat mühendisliğinde, proje teslimi gittikçe karmaşık bir süreç haline gelmiştir. 25 yıl önce, bir mal sahibi, genellikle önce planları ve teknik özellikleri geliştirmesi için bir tasarım uzmanı bulur, daha sonra sözkonusu planlar ve teknik özellikleri bir müteahhite vererek bunların hayata geçirilmesini sağlardı. 2025 tasarım takımında mühendislik dışından fakat ilgili yönetim, çevre bilimleri, sosyal bilimler, hukuk, planlama, coğrafya ve öteki disiplinlerden çok sayıda katılımcı bulunmaktadır. Aynı şekilde, müteahhit kesimi de sadece birkaç işadamından değil inşaa edilecek bir projeyi hayata geçirmek üzere sistematik olarak bir araya gelmiş ve belli alanlarda uzmanlaşmış düzinelerce işadamından meydana gelmektedir. İnşaat mühendisleri, üstat yenilikçiler ve entegre edenler olarak, uygun rekabet avantajlarını yaratacak yeni teknolojileri geliştirip uygulamaya yardım eden liderlerdir. İnşaat mühendisleri, sözkonusu yeni teknolojileri hem tasarım hem de inşaata adapte ve entegre etme

konusunda öncü rol oynayacak eğitim ve donanıma sahiptir. İnşaat mühendisleri, yapı sektörüne dar bir bakış açısıyla yaklaşmanın artık geçerliliğini yitirdiği bilincindedir. Odaklanmaları gereken hususlar çok-katmanlı, çokdisiplinli ve bütünsel olmalıdır.

İnşaat mühendislerini 2025'te bekleyen dünya, bugünkünden daha çetin sorunlar barındıracak.

İnşaaat mühendisleri, üstat yapıcı/entegre edici yaklaşımını kapsayan uygun eğitimlerin geliştirilip uygulanmasında da lider rol oynamaktadır. Takım çalışması ve birleştirici olma özellikleri, mevcut eğitim müfredatının bir parçasıdır. Üstat yenilikçiler ve entegre ediciler olarak, inşaat mühendisliği ile öteki meslekler arasında gerçek zamanlı fikir alış-verişi, bir merkezden yönetilmeyen takımların çalışma verimini önemli oranda artırmıştır. Siber-uzayın halen bulunmadığı bu gibi alanlarda, elde taşınan, sesle aktif hale gelen araçların temini mühendislerin birbiriyle irtibatlı olmasını sağlamaktadır. Şimdi projeler, sanki ortak bir alanı kullanılıyormuş gibi istihdam ve idare edilmektedir. Bu durum, “matrisin laneti” (curse of the matrix) sorununu çözdüğü kadar, her bir takım üyesinin rol ve sorumluluğunu yanlış anlamaya yer vermeyecek şekilde belirlemiştir. Bazıları, hangi disiplinin sorumlu olduğuna değil fakat proje sonucuna odaklanmanın çarpıcı sonuçlar doğurduğunu bildirmiştir. İnşaat mühendisi, öncü birleştirici olarak, bu sözkonusu yeniliği kullanmaktadır.

Mühendis Yetiştirmede Reform İnşaat mühendislerinin öncülüğünde, mesleki uygulamalar için istenen akademik yeterlilik konusunda geniş kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. Günümüzde, mühendis olmak isteyenler, eğitim ve tecrübe üzerinden gerekli bilgilerle donanmış olduklarını göstermelidir. Gerekli bilgilerle donanmış olma kavramının günümüzdeki haliyle ortaya çıkması 20 yıl sürmüş, fakat bugün dünyanın büyük bölümünde genel uygulama olarak kabul görmüştür. İnşaat mühendisliği eğitiminde ve tecrübenin erken kazanımında reform yapılarak çıta daha yukarılara

çekilmiştir. Bu değişim, lisans ve doktora diplomalarının verilmesinde olduğu kadar yaşam boyu süren eğitim faaliyetlerinde, akademi ve sektörün işbirliği yapması ihtiyacının kabulüyle gerçekleşmiştir. Sektör, büyük bir iştahla gerçek dünyadaki meseleleri üniversite sınıflarına getirmiş ve mühendislerin kariyerleri boyunca mesleki gelişimlerini sağlayacak büyük adımlar atmıştır. Akademisektör ortaklığı, formel eğitimin, süratle değişen mevcut uygulamalara ve yeni teknolojilere ayak uydurabilmesine zemin hazırlamıştır. Hem formel eğitimde hem de iş-başı mühendislik eğitiminde kavramların yeniden tanımlanması, mühendisliği, halkın gözünde problem-tanımlayan ve problem-çözen bir meslek olmaktan “öğrenme temelli bir mesleğe” dönüştürmüştür. Mühendisliğin, fırsatları tespit eden ve büyük sorunlara hitap eden öğrenmeye dayalı bir meslek olarak itibar artışı sağlaması, çok sayıda gencin kariyer seçimini mühendislikten yana kullanmasında temel faktör olduğu belirtilmektedir. İnşaat mühendisliğinin gelişmekte olan ülkere uzanarak kapasite inşaasına katkı sağlaması mesleğe “humanist” bir görünüm vermiş ve sosyal adalet isteyen insanları bu mesleğin saflarına çekmiştir. İnşaat mühendisliğini seçenlerin sayısındaki bu ciddi artıştan dolayı, meslek bugün hizmet ettiği toplumu yansıtır duruma gelmiştir. İnşaat mühendisliği, profesyonel uygulamaları gerçekleştirmek için istenen bilgi düzeyi yeterliği yanında, mesleki uzmanlık alanlarındaki yeterliği gösteren araçlar olarak, uzmanlık sertifikalarını tanımanın önünü açmıştır. Geçtimiz 20 yıl zarfında, uzmanlık sertifikası, meslek içi ve dışında teknik bir alandaki yeterlik ölçüsü olarak yaygınlık kazanmıştır. Kurul sertifikasyonunun ve inşaat mühendisleri eğitiminde reform yapılmasının bir sonucu olarak, inşaat mühendislerinin halk tarafından işini bilen profesyoneller olarak algılanmasında istikrarlı bir artış sağlanmıştır.

İnşaat mühendisleri Haziran 2006'da inşaat mühendisliğine global bir vizyon kazandırmak üzere toplandı.

İnşaat mühendisleri ayrıca, dünyada inşaat sektöründe

yaşanan yolsuzlukların azaltılmasında önemli roller üstlenmiştir. Mühendislik etiği, mesleğin köşetaşlarından biridir. Akademik dünya ve sektör bu alanda yaşam boyu sürecek bir öğrenme sürecini desteklemektedir.

Şimdi 2007 yılına geri dönelim...

Peki ya sonra? İnşaa ettiğimizde bunun sadece bugün için olmasına izin vermeyelim. Öyle bir çalışma yapalım ki, bizden sonra gelenler bize teşekkür etsin. John Ruskin, filozof

Bu raporla ortaya konan vizyon sadece bir başlangıçtır – 2025 inşaat mühendisleri vizyonunun hayata geçirilebilmesi için sürdürülebilir, etkili bir süreci başlatacak bir sıçrama tahtasıdır. Zirve’nin tek amacı bu ideal vizyonu tanımlamaktı. Yoksa, onun nasıl gerçekleştirileceğine dair bir yol haritası yaratmak değildi. Sözkonusu harita yapma işi şimdi başlıyor – sizinle. Eğer başarılı olmak istiyorsak, mühendislik topluluğundan herkesle görüşüp bu süreci daha ileri götürme gayreti içinde olmalıyız. Liderler, vizyon belirlenip gelecek kestirilebildiğine göre, bundan böyle, mühendislik mesleği dahilinde ve haricinde çok geniş bir perspektifte planlarına, politikalarına, süreçlerine ve ilerlemelerine yol gösterecek bir hedefe sahiptir. Unutulmamalıdır ki, gelecek vizyonunu sadece yayımlamak çok az katkı sağlayacaktır.

İnşaat mühendisi, sosyo-ekonomik konularda olduğu kadar teknik ve mesleki alanlarda da donanımlı olmalıdır.

İnşaat mühendisliği topluluğu geleceğe yürürken aşağıda belirtilen hususları dikkate almalıdır; • •

• •

Çeşitli ortaklar bulunmalı; ortaklık ve eylem fırsatları belirlenmelidir. Uluslararası mühendislik topluluğu, vizyonu küresel inşaat mühendisliği topluluklarına ulaştırmada azami gayret sarfetmelidir. Halk ve siyasetçiler, mesleğin topluma bütünüyle hizmet etmesi için çaba harcamalıdır. Geleceğin inşaat mühendislerinin eğitim ve meslek

tatbiki yanında; günümüz inşaat mühendislerinin mevcut gelişimi, istenen teknik yeterliği kapsayıp daha ileri düzeye çıkartılmalıdır. Vizyona ulaştıracak uzun vadeli bir eylem planını hazırlamak, farklı grupların lider ve organizasyonlarından alınacak girdi ve işbirliğine bağlıdır. İnşaat mühendisliği dahilindeki liderlerin her biri vizyonu gerçekleştirme bilinç ve heyecanını çevrelerine yaymalıdır. Bunun yanında, inşaat mühendisliği organizasyonları, kendi içlerinde vizyonu gerçekleştirecek çalışmalara hız vermelidir. 2025 vizyonunu kurul toplantıları, yıllık konferanslar vb ortamlarda sunma fırsatları tespit edilip izlenmelidir. Organizasyonlar, vizyona doğru kayda değer ilerleme sağlamak istiyorlarsa birlikte çalışmak durumundadır. Örneğin, ABD içinde ASCE, Amerikan Mühendislik Toplulukları Derneği, Amerikan Mühendislik Şirketleri Konseyi ve diğerleri, inşaat mühendisliğinde vizyonu ne şekilde gerçekleştireceklerine odaklanan atölyeler kurup konferanslar tertip ederek işbirliğine gidebilir. Amerikan Mimarlar Enstitüsü, Amerikan Planlama Derneği ve diğer kardeş organizasyonlarla işbirliği yapılarak, inşaat mühendisliği hedeflerine ulaşma başarısını en üst düzeye çıkaracaktır.

Bu rapor, oldukça interaktif geçen Zirve'ye katılan liderlerin görüşlerini ortaya koymaktadır.

Teknik ve profesyonel organizasyonlara ek olarak, müşteriodaklı organizasyonlarla da işbirliği yolları aranmalıdır. Sonunda, inşaat mühendisleri, inşaat mühendisliği mesleğinden asıl faydalanacak olanlarla yani halkla da irtibat kurmalıdır. Bireyler ve organizasyonlar arasında bu tür işbirliği ve dayanışmalar, vizyonun gerçekteşmesinde kilit rol oynayacaktır. Günümüzün inşaat mühendisleri, yarının zorluklarına hazırlıklı olmak üzere kendilerini dönüştürmelidir. Değişen teknolojiler, pazar trendleri ve iş hayatındaki gelişmelerden sürekli haberdar olmak zorundalar. İnşaat mühendisleri, sürdürülebilir olan ve çevreye karşı duyarlılık taşıyan yeni metod ve ürünler geliştirmek ve kullanmak zorundadır. Dahası, dönüşümü yarına taşımak için yeni teknolojiler

geliştirmek, pazarı yönlendirmek ve yeni iş uygulamaları geliştirmek durumundalar. Geleceğin inşaat mühendislerini eğitmek, 2025 inşaat mühendisliği vizyonunun bir diğer önemli öğesidir. Vizyonu gerçekleştirmek için, genişletilmiş bir dizi bilgi, yetenek ve yaklaşıma gereksinim vardır. 2025 yılında ihtiyaç duyulan bu yetenek ve davranışları edinmek ve sözkonusu bilgiye sahip olmak, bugünden bir müfredat reformu yapmaya bağlıdır. Kolej ve üniversiteler, vizyona doğru ilerleme adına ve geleceğin inşaat mühendisini yetiştirme amacıyla müfredatlarını gözden geçirmelidir. ABD’de ABET A.Ş. bu alanda hedeflenen bir ortaktır. Aynı şekilde, tecrübeli mühendisler, formel eğitim sırasında öncelikle elde edilen bilgi, beceri ve davranışları geliştirme hedefiyle genç mühendislere koçluk ve rehberlik yapmalıdır. Vizyon, birçok açıdan inşaat mühendisinin halkla etkileşime girmesiyle ilgilidir. İnşaat mühendisleri, altyapı konusunda, kamuda kendisine güven duyulan danışmanlar ve yol belirleyeciler olmayı – ve algılanmayı – hedeflemektedir. İnşaat mühendisleri, bunu başarmak için, hizmetlerinin halkın günlük yaşamına nasıl dokunduğunu ve yaşamları nasıl iyileştirdiğini göstermek zorundadır. Özellikle inşaat mühendisleri topluluğu, hizmetleriyle dünyanın daha çok bölgesinde yaşam kalitesini artıracak fırsatlar kollamalıdır. Şimdi, dünyanın altyapı ihtiyaçlarına uygulanabilir ve ekonomik olarak elverişli çözümler üretme vaktidir. Halk, bu devam eden sürece dahil edilerek altyapı kalitesini artırılmalıdır.

Liderler inşaat mühendisliğine global bir vizyon kazandırmak üzere biraraya geldi.

Amerikan inşaat mühendisleri, vizyonu küresel inşaat mühendisliği topluluğu ile paylaşmada katalizör görevi görebilir. Başarıya götürecek en kesin yol; çok geniş bir ekonomi, kültür ve koşullar yelpazesinde faaliyet gösteren inşaat mühendislerinin bilgi birikimlerini birleştirmesidir. Dünya Mühendislik Organizasyonları Federasyonu gibi uluslararası mühendislik kuruluşları tarafından düzenlenen konferanslar, eşzamanlılığı yakalamak ve 2025 inşaat mühendisliği mesleğine verilecek yönü belirlemek

için mükemmel bir araçlardır. Vizyonun gerçekleştirilmesine yardım edecek kolektif ve uzun vadeli eylemlerden birkaçı aşağıda belirtilmiştir;

İnşaat mühendisleri, 2025'te oynayacakları rolleri tespit edebilirler.

•

İnşaat mühendislerini liderliğe hazırlayan ve kamu yararını etkileyen projelerde hizmet etmeleri için gereken çok-katmanlı teknik olmayan becerileri onlara kazandıracak daha zengin içerikli bir eğitim

•

Lisanslı inşaat mühendisinin baş program/proje birleştiricisi rolünü üstlendiği mühendislik takımları için daha iyi tanımlanmış organizasyonel bir yapı

•

Toplumun geleceğine yön verildiği ve inşaat mühendislerinin kamuoyunun güvenini kazanabileceği kamusal siyaset forumlarına daha fazla inşaat mühendisinin katılması

•

Doğrudan altyapıyı ve sürdürülebilirlik siyasetini etkileyebilecekleri kamu kuruluşlarına daha çok mühendisinin seçilmesi

•

Altyapı ihtiyacının bulunduğu sürdürülebilir bir çevreyi dengelemek amacıyla, inşaat mühendisleri arasında ve mühendis olmayan menfaat sahipleri arasında daha üst düzeyde bir işbirliği ve iletişim

•

İnşaat mühendislerinin yeni yöntemler bulma ve uygulamada öncü rol oynamasıyla birlikte doğal afetlerin etkilerini hafifletecek araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde artış sağlanması

•

Mühendislerin rol modelleri olmasına imkan veren daha üst düzeyde bir eğitim ve etik anlayışı yanında küresel mühendislik uygulamalarının etik yönüne daha çok vurgu yapılması

•

Vizyonu, lise mezunları, aileleri ve danışmanlarıyla paylaşarak onları meslekle ilgili daha iyi

bilgilendirmek ve böylece daha fazla sayıda iyi ve zeki öğrenciyi mesleğe kazandırma Bu ilk muhtemel eylem taslakları sayesinde siz okurlar, vizyonu gerçeğe dönüştürmede bir sonraki adımı nasıl atacağınız konusunda kendi üzerinize, organizasyonunuza ve ülkenize düşen sorumlulukları düşünmeye başlayacaksınızdır. Bu kesinlikle yabana atılacak küçük bir iş değildir. Bununla birlikte, birleşmiş bir mühendislik topluluğu, bizleri sonunda sözkonusu hedefe ulaştıracak zorlu çalışmaların ilk adımlarını atabilir.

NOTLAR

Molla G羹rani Cd. No.28 Aksaray, F覺nd覺kzade / 襤stanbul Tel : (212) 523 73 71 - 73 - 43 Faks : (212) 523 74 23 www.mcf.org.tr E-mail : bilgi@mcf.org.tr