REISGIDS
HAMBURG
VAN HARTE WELKOM! Hamburg, een jonge en bruisende studentenstad waar vanalles te vinden is. Ham-
burg-Mitte, Altona, Eimsb端ttel, Hamburg-Nord, Wandsbek, Bergedorf en Harburg zijn de 7 stadsdelen van Hamburg. Over al deze stadsdelen is wel iets te lezen in deze reisgids. Zo kun je bijvoorbeeld een stukje over de geschiedenis lezen, de beste plekken om een hapje te gaan eten, wat nou typische woorden voor de stad zijn, echte bezienswaardigheden uit Hamburg, de beste plekken om te
2
shoppen, tips van de lokale bevolking,
dus echt niet vergeten! Er staat zoveel
artiesten die zijn opgegroeid in Hamburg,
intressante informatie in.
auteurs die in Hamburg zijn opgegroeid, dingen die je echt niet kunt vergeten als
Wat maakt Hamburg nou echt hamburg?
je naar de stad gaat, de lokale gewoon-
Dat is niet zo moeilijk. Dat is de cultuur,
tes van de bevolking uit de stad en de
de vele musea en natuurlijk ook de hele
leukste activiteiten en evenementen die
gezellige sfeer. Als je het mij vraagt,
je het hele jaar door kunt vinden. Dit alles
zeker een bezoekje waard!
is verdeelt tussen alle stadsdelen met elk ook nog een eigen infographic, met
Ben jij nieuwsgierig naar hoe de stad in
leuke weetjes van de stad, en een kaart
elkaar zit of van plan om binnenkort de
zodat je zeker niet zal verdwalen. Als je
stad te gaan bezoeken? Lees dan snel
Hamburg in gaat moet je deze reisgids
verder!
3
Historisch Hamburg Hamburg; De belangrijkste havenstad en de op een na grootste stad van Duitsland. Iedereen heeft weleens van de stad gehoord, maar hoe is de stad uitgegroeid tot een belangrijke stad?
4
Het begon in het jaar 825. Door de des
pa.
tijde keizer werd er een kasteel ge-
De graaf van Holstein wordt beschouwd
bouwd. Een aantal jaar leeft de kleine
als de tweede stichter van de stad.
gemeenschap die daar zonder kerk.
In 1134 maakte hij van Hamburg een
Totdat in 834 er een kerk kwam in het
handelsstad. Vanaf toen begon de stad
dropje. Vanaf toen begon Hamburg een
door te groeien tot een echte handels-
grote rol te spelen. Bijna 300 jaar lang
stad. De stad maakt en snelle ontwik-
heeft de stad een belangrijke functie in
keling door en krijgt op 7 mei 1189 de
de kerkgeschiedenis voor Noord-Euro-
handels- en scheepshandel. Vanaf 1227
Zo zag Hamburg er vroeger uit de op de kaart.
gaat de stad een ontwikkeling door waar-
rijk tot in 1881. In de Groot-Hamburgwet,
door het oppervlak van de stad vier keer
in 1937,worden de omringende steden,
zo groot wordt.
Altona, Harburg en Wandsbek bij de stad gevoegd. Hierdoor wordt de stad nog
Vanaf toen ging het snel met de stad. Het
groter en belangrijker voor Duitsland.
begon zich meer en meer te ontwikkelen
Vervolgens kwam de tweede wereld
tot een echte stad. Na een tijdje werd het
oorlog. De stad kwam, net als bijna alle
een keizerlijke vrije rijksstad en kon hij
Duitse steden, onder het Duitse bewind.
zetels hebben. In 1806 komt het Heilige Roomse Rijk tot en eind en Hamburg
Tot halverwege de 19e eeuw was in
wordt daardoor een soevereine staat met
Duitsland, en zo dus ook in Hamburg, de
de titel Vrije Hanzestad. Maar al in 1810
taal Nederduits. Maar na loop van de tijd
komt dit vrije rijk tot een eind doordat
werd het ‘Hoodduits’, wat ook al gebruikt
het wordt ingelijfd bij het keizerrijk van
werd voor de schriftelijke communicatie
Frankrijk. Maar op 30 mei in 1815 neemt
in het land, wel de hoofdtaal in het land.
de stad zijn vrijheid weer terug.
Echter, de taal is vroeger wel beïnvloed door andere talen zoals Portugees, Turks
In 1867 wordt Hamburg, onder de Pruise
, Russisch en Pools.
leiding, lid van de Noord-Duitse Bond. Hierdoor komt er eind maart 1868 een
Hamburg was eigenlijk vanaf het begin
einde aan de soevereiniteit van de stad.
wel katholiek. Maar ze hebben tegen-
Hierdoor varen de schepen niet meer
woordig ook nog andere soorten religies
uit met de vlag van Hamburg maar van
die er wonen zoals bijvoorbeeld moslims
het Duitse rijk. Echter, Hamburg blijft wel
en hindoes.
economisch onafhankelijk van het Duitse 5
What to read & What to listen
Deichkind
Uit Hamburg komen veel schrijven en muziekanten. Allemaal hebben ze een eigen verhaal. En het is zeker om dat te lezen of te luisteren.
Auteurs uit Hamburg
den. Inmiddels heeft ze meerdere boe-
Sigrid Behrens – De in 1976 geboren
ken uitgegeven en is haar laatste boek
Sigrit groeide samen met haar kunstzin-
Diskrete Momente een groot succes in
nige ouders op in Hamburg. Door haar
Hamburg.
kunstzinnige ouders is ze al op vroege leeftijd begonnen met het schrijven van
6
Elisa Helm – Elisa is in 1982 geboren en
boeken en toneelstukken.
haar boek Nachtbilder is erg bekend in
Op haar 22e bracht ze haar eerste boek
Duitsland. Nachtbilder is in 2014 uitge-
Fundstücke uit. Dit boek was al snel in
komen. Momenteel is dit dan ook haar
verschillende Duitse boekhandels te vin-
enige boek.
Muzikanten uit Hamburg
er vrijwel niemand die nog nooit van hun
Deichkind - Deichkind is een hip-hop
heeft gehoord.
burg heeft opgericht. In Duitsland staat
Eureka – Ook Eureka is populair in Duits-
/ electro band die zich in 1997 in Hamde band momenteel in de top 10 ‘Best
land. Ook hun zijn in 1997 begonnen. De
Ghettotech Group/Artist’.
band is een progressive rock / art rock band en staat onder leiding van compo-
Met hun nummers Southside Festial,
nist en songwriter Frank Bossert.
Leider Geil Rock am Ring en Illegale fans zijn ze snel gegroeid in Duitsland en is
7
What to bring? Wat moet je meenemen naar Hamburg.
nemen.
Als eerste zal ik er altijd voor zorgen
Het is ook erg handig om een goed
om een goed humeur mee te nemen.
zakcentje mee te nemen. In Hamburg
Duitsers zijn zelf ook goed humeurig en
kan je fantastisch uitgaan en het gaat
houden wel van gezelligheid. Dus als
er dan ook hard aan toe. Ook vindt de
jij dat ook bent zal je het wel goed met
duurste winkelstraat van Europa zich
ze vinden.
plaats in Hamburg. Mooie winkels als Dior en Gucci bevindt zich allemaal in
8
Je zwembroek kan je waarschijnlijk wel
het winkelcentrum, Mรถnckebergstras-
thuislaten, tenzij je natuurlijk een over-
se. Lekker en sjiek eten kan ook alle-
dekt zwembad hebt. Het regent erg
maal in Hamburg. Je hebt in Hamburg
vaak in Hamburg dus het is verstandig
fantastische restaurants met lekker
om een lange broek en een jas mee te
eten en goede bediening.
Lokale gewoontes Naast drie staatstheaters, waaronder het in het jaar 1678 gebouwde Hamburgische Staatsoper, het Deutsche Schauspielhaus en het Thalia Theater, trekken meer dan 50 musea en in totaal ruim 300 muziekpodia, theaters, variĂŠtĂŠs en kleinkunstpodia het publiek met een hun afwisselend aanbod op cultureel gebied naar de Duitse Hanzestad.Hamburg is de stad die, na de steden New York en Londen, de op twee na grootste musicalstad van heel de wereld.
In Hamburg weet men wat lekker eten is
Chinees, Afrikaans, Koreaans, Scan-
en ook hoe men een dergelijke cultuur
dinavisch, Thais, Russisch, Mediter-
met anderen kan delen. De stad telt
raans, Zuid-Amerikaans, Vietnamees en
ruim vier duizend eetgelegenheden en
Indisch.
het aantal is nog altijd aan het stijgen.
Echt elk mens vindt in de stad Hamburg
Niet enkel de lokale keuken wordt in de
wel een keuken die aansluiting vindt bij
stad uitgebreid aangeboden maar ook
zijn of haar nationaliteit of keuken waar
nagenoeg alle buitenlandse bekende
men op dat moment zin in heeft. Mocht
en ook minder bekende bereidingen
je nou geen trek in zo een grote hap,
vinden hun weg naar de restaurants in
maar wil je een lekker tussendoortje. Kan
de Duitse Hanzestad. Een greep uit het
je altijd nog de verrukkelijke curryworst
erg gevarieerde aanbod: Amerikaans,
proberen.
9
Alt stadt, Neustadt & St. Georg Alt stadt en Neustad zijn twee wijken in Hamburg. Allebei zijn ze erg karakteristiek. Er valt in deze delen veel te ontdekken over de geschiedenis.
‘Altona-Altstadt’ is een van de oudste
De neustadt is het oudste gedeelte van
begon als een vissersnederzetting. In
een van de hoofdkerken van Hamburg
1938 werd het toegevoegd aan Ham-
Vroeger was dit gedeelte van de stad erg
burg. Doordat de stad gedeeltelijk was
belangrijk voor de handel en de scheeps-
verwoest in de tweede wereldoorlog,
vaarderij. In de neustadt ligt ook een 34
moest veel worden herbouwd. Hierdoor
meter hoog stambeeld. Dit is het grootste
zijn veel van de gebouwen helaas niet in
standbeeld van Bismarck.Vroeger was
de oorspronkelijke staat terug herbouwd.
de Neustadt het Joodse gedeelte van de
stadsdelen van Hamburg. Dit stukje
de stad. In dit gedeelte van de stad staat
stad.
10
TIP VAN DE LOCALS
Wat je, als je een kunstliefhebber bent, vooral moet bekijken is de Kunsthalle. Dit
Town Hall
Voor maar 4 euro krijg je een rond-
ligt ten westen van Hamburg, bijna in St.
leiding door het oude raadhuis van
Georg. Het is bijna het bekendste muse-
Hamburg, maar behalve dat het ge-
um van heel Hamburg. Naast de kunst-
bouw opzich al leuk is om te bewon-
werken van de echte oude meesters in
deren, zijn er ook nog verschillende
het vak, heeft het museum ook een mooie
soorten kunst te vinden zoals mooie
collectie van de schilder die stammen uit
beelden of schilderijen. Verder kan je
de 19e en 20ste eeuw. Hieronder vallen
veel te weten komen over de poilitiek
natuurlijk Rembrandt, Manet en Munch.
in en rondom Hamburg.
11
BEZIENSWAARDIGHEDEN
Miniatur Wunderland Wat ook een aanrader is als je toch in de Speicherstadt bent, is Miniatur Wunderland. Hierin zie je de op schaal nage-
12
Wat je ook vooral moet bekijken is de St.
Georg de oude kerk. Deze kerk stampt uit 1890 en heet St. Mary ‘s kathedraal.
maakte landschappen van onder andere
Het is een Rooms Katholieke kerk. De
Hamburg, Oosterijk en Amerika. In dit
stijl van deze kerk is erg mooi. Als je in
Wunderland zie je verschillende auto’s
de kerk bent zie je de oude dingen die
en treinen die rijden. En om het kwartier
super mooi zijn. Door de kerk goed te
wordt het ‘nacht’ en dan zie je alle licht-
bekijken, kun je een ontdekken hoe de
jes aangaan en ziet het er prachtig uit.
mensen vroeger leefde in de stad.
SHOPPEN Hanse-Viertel
Een overdekt winkelcentrum. Hier zitten juist de exclusieve boetiekjes en cafes. Denk hierbij aan aparte muziekwinkels of boekhandels. Of misschien zijn wijnen delicatessen zaken wel jou ding!
Europa Passage
Een super groot winkelcentrum waar wel 120 winkels gevestigd zijn! Hieronder vallen de bekende zaken, maar er is ook een groot mode warenhuis Wormland. Over de vijf verdiepingen verschillende dingen verdeeld. Voor het shoppen in Hamburg zijn er de leuke algemene winkelstraten, maar er zijn ook verschillende winkelcentra die over verschillende delen van de stad verdeeld zijn. st. Georg
In de Altstadt bijvoorbeeld, zit de Europa Passage. Verder bevindt zich tussen de Altstadt de Neustadt Hanse-Viertel.
13
HORECA Estancia Steaks
Dit restaurant is voor de echte vlees liefhebber. Hou je van goed en lekkere steaks? Dan is dit restaurant echt wat voor jou! Ze serveren hier niet enkel steaks, maar ook heerlijke bijgerechten die voor iedereen aantrekkelijk zijn. Het is een restaurant die bekend staat om zijn goede kwaliteit en zijn klantvriendelijkheid. Zorg wel dat je van tevoren reseveerd, want ze zitten al snel vol! Paulaner’s Miraculum
Dit is een echt Duits eetcafé. Dit restaurant valt onder de categorie ‘Heerlijk, maar simpel eten.’ De etenswarenkaart is goed gevult en ook de bier/wijnkaart is lekker groot. Daarom heeft dit restaurant een goede en rijke keuze qua eten voor iedereen. De bediening is er erg goed, wat het eetplezier natuurlijk weer wat hoger brengt.
Casa Di Roma :
Wat ook nog een veel voorkomende
St. Georg. Ze hebben er mediterraans
Joh. Altbrecht. Dit is een echt typisch
Dit is een Italiaans restaurant dat ligt in eten, Italiaans en ze hebben er pizza.
liefhebber is bij het publiek is Brauhaus Duits restaurant dat ligt in de Altstadt.
Ook hier is het altijd een supergezellige
14
Het is een vrije groot restaurant, waar ze
boel. Het eten is eenvoudig maar wel
vooriedereen wel wat lekkers hebben.
typisch Duits. Verder verkopen ze niet
Het eten is er relatief eenvoudig maar het
alleen maar eten maar ook een biertje of
smaakt er super goed.
wijn is er
Eimsbüttel, Harvesterude, Eppendorf, & Rotherbaum Een mooie buurt in de Duitse stad Hamburg. Het heeft veel karakter en is typische duits.
Eimsbüttel heeft maar een korte ge-
of kaarten nog niet genoemd. Ook werd
schiedenis. Op 11 mei 1951 is de wijk
het gebied vaak Kerneimsbüttel ge-
Eimsbüttel ontstaan. De wijk bestaat
noemd. Dit was meer het geval bij de
dus nog niet eens 70 jaar. Het gedeelte
wat oudere mensen die uit de omgeving
dat nu de wijk Eimsbüttel heet, werd
kwamen. De wijk is gevormd nadat het
sinds 1275 al door de jeugd Eimsbüttel
gebied steeds toeristischer was en men-
genoemd, echter was dit toen alleen een
sen de omgeving aan elkaar koppelde en
naam die gebruikt werd door plaatselijke
het bij elkaar vonden horen. Momenteel
bevolking en werd het nergens in boeken
is het dan ook een erg toeristische plek.
15
Langenhorn Langenhorn
TIPS VAN LOCALS
Eimsbüttel, Harverstehude, Rotherbaum & Eppendorf Sint Johanneskerk
Best bewaarde neogotisch monument van Hamburg. Heimhurder Straße 92
Eppendorfer Park
Gebied die oorspronkelijk bestemd was voor patiënten van het University Hospital. Momenteel een erg mooi park
1.850
Fuhlsbüttel Fuhlsbüttel
Nord Groß Groß Borstel Borstel
Eidelstedt Eidelstedt
... Hamburg de twee na grootste musical stad van Europa is! ... je voor minder dan 50 euro al een retourtje Amsterdam - Hamburg hebt met de trein! ... de haven van Hamburg, na de Rotterdamse haven, de grootste van Europa is!
Inwoners in Hamburg
Niendorf Niendorf
Eimsbüttel
Wist je dat...
Must see
Alsterdorf Alsterdorf
Lokstedt Lokstedt Eppendorf Eppendorf
Stellingen Stellingen
Winterhude Winterhude
Barmbek Barmbek Eimsbüttel Eimsbüttel Eimsbüttel
Harvestehude Harvestehude Harvestehude Rotherbaum Rotherbaum Rotherbaum
Xenios Bei Themi Grieks restaurant Osterstraße 46
1.750 1.700
Bolero
1.650
Fresh restaurant & lifestyle bar Rothenbaumchauße 78
1.600 1.550 1.500 2011
2012
2013
2014
2015
jaar
Eimsbüttel
Eppendorf
Hadley’s – Hamburg hospita-ity
Galerieka – Art Café
oud gebouw, dat, in de Jaren 1800,
word gecombineerd met in café. Het art
een ziekenhuis was. Overdag vind je
café is gelegen aan de Ludolfstrasse 60.
er een café die taart en ontbijt serveert.
Het café stelt stukken van lokale
’s Avonds word het een bar met een
Hamburgse artiesten tentoon en verkoopt
grote selectie wijnen. Ook serveren ze er
er ook een deel van. Er zijn verschillen-
“Abendbrot”. Een typisch Duits diner met
de kamers in het café die allemaal een
verschillende soorten brood.
ander thema hebben.
Midden in Eimsbüttel ligt een prachtig
Galerieka is een nieuw soort gallerij, die
In het midden van de voorste kamer,
16
Ba Ba
Hoheluft Hoheluft
Food hotspots
1.800
aantal x miljoen
Schnelsen Schnelsen
Elke zondag van 15:00 tot 19:00 kun je
tussen allemaal schilderijen is een indivi-
in Hadley’s genieten van een groot scala
dualistisch cafeetje. Ze hebben maar een
aan gebakjes in vorm van een buffet.
klein menu, bestaand uit taart, ontbijt,
Tijdens deze uren komen er ook lokale
quiche, salades en verschillende wijnen,
artiesten langs om hun muziek te laten
maar wat ze serveren is goed. Vooral de
horen.
appeltaart is enorm aan te bevelen!
Uhlenhorst Uhlenhorst HohenHohenfelde felde
SHOPPING
TK Maxx is het grootste off-price bedrijf
voor fashion en residentiële accessoires van Europa. Ze bieden een grote selectie van designer labels, topmerken, opkomende merken, stijlvolle mode, woonaccessoires, cadeau-ideeën en unieke schatten die altijd afgesprijst zijn tot 60%. Met hun concept streven ze naar de best emogelijke prijs kwaliteit verhouding. Ze zijn altijd op zoek naar goede deals en het blij houden van hun klanten. Je zou je in deze winkel een hele dag kunnen bezighouden. De winkel is gelegen aan Eppendorfer Landstraße 77. Dor Hamburg is een warenhuis die alleen maar tweedehehands spullen verkoopt.
In 1998 is deze winkel geopend en sinds dien is het al een groot succes. De winkel is gelegen aan de Eppendorfer Baum 6. Het warenhuis word beschouwd als een van de beste schop plekken in heel Hamburg. Nog ver buiten Duitsland om komen mensen naar deze plek om te shoppen. Als je uitgeshopt bent in Dor Hamburg kun je zo de volgende winkel inspringen, want de Eppendorfer Baum is een bekende, populaire schopstraat.
17
BEZIENSWAARDIGHEDEN
Sint-Johanneskerk
NHB
NOAS
De Sint-Johanneskerk is een neogotisch
het altaar (ontworpen door Dritz Neubers)
kerkgebouw. Sinds de Tweede Wereld-
Christus drie keer getoont en is Christus
oorlog behoord de kerk tot een van de
als Hemelse Heerser te zien op het kerk-
best bewaarde monumenten van heel de
venster boven het altaar.
stad. Na de opheffing van stadsbevestiging in 1860 begonnen veel gebieden
18
Het NHB is een postproductie huis die
zich snel te ontwikkelen. De dorpskerken
inmiddels al vele prijzen heeft gewonnen.
werden allemaal te klein en er werden
Ze richten zich op bewegend beeld,
hele reeksen nieuwe kerken gebouwd.
ontwerp, digitale projecten en op muziek.
De Sint-Johanneskerk is er hier een van.
“Onze passie is het streven naar perfecte
Het interieur van de kerk is op voorstel-
foto’s en fijne geluiden. Ontworpen met
lingen van Jezus en het houtgesneden
de geest van de toekomst.” Het zeker de
vergulde altaar georiënteerd. Zo komt in
moeite waard om te gaan kijken.
HORECA
NOAS Hamburg
"Wij van NOAS benadrukken een eerlijke,
tot 15:00 uur en van 18:00 uur t/m 23:00,
product-gebaseerde, minimalistische en
op zaterdag van 13:00 uur t/m 23:00 uur
seizoensgebonden gerechten.� Bij NOAS
en op zondag zijn ze gesloten.
kun je vanalles vinden. Het restaurant streeft naar biologische en minimalisti-
Dai Nam is een Vietnamees restaurant
sche producten. Ze serveren uitgebreid
gelegen aan beim schlump 1. Het res-
lunch en diner.
taurant is dagelijks van 12:00 tot 16:00 en opend ’s avonds weer om 17:30 tot
Het restaurant is gelegen aan Iseka 1.
22:00. Het restaurant word heel erg posi-
Reserveren kun je doen op het nummer
tief beoordeeld op vele vlakken. Hun eten
040-57009690. De openingstijden zijn
is overheelijk, het interieur is top en de
van maandag t/m vrijdag van 12:00 uur
bediening doet het al helemaal goed. 19
Karovier Sternsch
Karoviertel & Sternshanze
Een mooi, bijzonder en a dicht bij het centrum van
Landmarks van
Schanzepark
Het park is groot e van de mooiste pa
Marktstraße
In deze straat zijn Hier proef je altern heel bijzonder man
Karolineviertel en Sternschanze zijn twee buurten dichtbij het hart van Hamburg. Het zijn twee kleine buurten, waar veel kunstenaars zich gevestigd hebben. De twee buurten samen worden vaak gezien als de culturele en wat alternatievere plek van Hamburg.
Gezinnen vs stude 100%
50%
0%
Karolineviertel word vaak aangeduid als
Sternschanze is voornamelijk een
perde buurt geweest. Tijdens de tweede
het kleinste stadsdeel, maar heeft een
wereldoorlog zijn de gebouwen in deze
hoge bevolkingsdichtheid. In de jaren 70
buurt nooit verwoest, waardoor ze nog in
trokken veel families weg uit deze buurt.
originele staat zijn. Vanaf de jaren 90 is
Studenten leerde deze goedkope buurt
er zorgvuldig gewerkt aan vernieuwing
kennen als “Redelijk” goedkoop en goed-
en dat heeft zeker zijn vruchten afgewor-
gelegen met de universiteit. Hierdoor
pen. Tegenwoordig is deze buurt een
evolueerde dit stadsdeel van een familie-
multiculturele mix van immigranten.
woonwijk naar een alternatieve wijk.
Karoviertel. De buurt is een lang verpau-
20
In de jaren 70 vertrokken vee wijk, vanwege de opkomst v
gebied met oudere bebouwing. Het is
Jaren --->
TIP VAN LOCALS
oviertel & schanze
der en alternatieve wijk, rum van Hamburg.
Station
Bullerei
De makkelijkste weg om naar een andere wijk te gaan, is natuurlijk met de trein!
Het beste restaurant uit de gehele wijk
Wist je dat?! ... de gebouwen die in de wijk staan nog van voor de oorlog zijn? De buurt is gespaard gebleven tijdens beide oorlogen ... Karoviertel barst van de kunstenaars, waardoor er vrijwel overal mooi graffiti tekeningen te vinden zijn?
s van de wijk
... de gehele wijk dé alternatieve buurt is van heel hamburg?
zepark
s groot en behoort tot een oiste parken van Hamburg
traße
aat zijn veel kunstenaars. je alternatiefheid op een nder manier.
kken veel gezinnen uit de komst van de studenten.
vs studente
Metro
Erika’s Eck
Deze metro gaat naar de andere wijken van Hamburg Lijnnummer: 3
Het tweede beste restaurant uit de wijk
Knust
Een concertzaal en bar in een. In beide zalen kan je genieten van ‘t concert.
>
Marktstraße
Schanzepark
21
HORECA
Gastropub Altes In de avond kan je heerlijk eten in het
en maaltijden, allemaal vers en behoor-
zogenaamde ‘gastropub’ genaamd
lijk smakelijk.
Altes Mädchen Braugasthaus in Karolineviertel.
Al hun ingrediënten worden lokaal geproduceerd, zorgvuldig verwerkt
22
Het is gelegen in een voormalig slacht-
en zijn milieuvriendelijk. Maar waar ze
huis, is dit niet de meest standaard
echt bekend om staan zijn hun bieren.
plaats om te eten en te drinken. Ze ser-
De bieren zijn het zeker waard om te
veren voornamelijk sandwiches, snacks
proeven!
SHOPPEN Door de vele kleine winkeltjes is het een uitstekende mogelijkheid om te winkelen. Je ziet de creativiteit van de wijk terug in de winkeltjes, elk heeft zijn eigen gezicht. De modewinkels hebben allemaal een alternatieve touch.
Het shoppen in Karoviertel is anders dan in het grote stadscentrum. De MarktstraĂ&#x;e is het hart van Karoviertel en de gasten kunnen genieten van een korte pauze om te winkelen. Door de creativiteit en inzet van de winkeliers en bewoners, zijn er uitbreidingsplannen naar de aangrenzende beursterrein.
Altes Mädchen Braugasthaus 23
BEZIENSWAARDIGHEDEN De alternatieve Hamburg Tour is een tour die je lopend kan afleggen. In de tour kom je niet alleen veel nationale, lokale en internationale graffitiartiesten tegen maar kan je ook een kijkje nemen in
Hamburgs Boheemse district en alterna-
tieve cultuur. Je zal in de tour vooral veel leren over gemeentetprotesten, piratenlegendes, stedelijke kunst en creatieve centrums van de wijk. De tour duurt ongeveer 2 uur en begint bij Sternschanze, je zal vervolgens lopen door de wijken Schanzenviertel en St. Pauli lopen, je eindigt bij het stadscentrum vlakbij Gänsemarkt. Alle tours kunnen op een tijdstip dat jou uitkomt
In Schanzenviertel is Knust gevestigd. Dit is een live club, waar regelmatig
bandjes concerten geven. Het is een pub en een concertzaal in een, maar… wel gescheiden van elkaar. Als je in de pub staan kun je alsnog van het concert genieten, want dat wordt namelijk geprojecteerd op een wit doek. De prijzen voor de drankjes en tickets zijn redelijk. Knust ligt dicht naast het metrostation Feldstraße, het is op loopafstand, maar je kan het ook zien als “een biertje lopen.” 24
Stadion
St. Pauli Jong, oud, zakenlui of keiharde hooligans van St. Pauli. Je kan het allemaal tegenkomen in de wijk St. Pauli. Dat is ook het leuke aan deze wijk. Er vindt zoveel diversiteit plaats in deze wijk dat je je heel snel thuis zult voelen. Ook zijn de mensen uit St. Pauli heel
In de loop van de 17e eeuw ontwikkelde
gastvrij en vriendelijk, dat geldt namelijk
het zich tot uitwijkplaats van activiteiten
voor bijna alle Duitsers. St. Pauli staat
die in de binnenstad te veel overlast
het vooral bekend om het deel van de
gaven: zowel vervuilende industrieĂŤn als
wijk dat der Kiez wordt genoemd: een
bronnen van illegaal vermaak vestigden
hoerenbuurt die tegenwoordig ook het
zich op de voormalige Hamburger Berg.
middelpunt is van allerlei andere vormen
Na de dertigjarige oorlog, die Hamburg
van stedelijk vermaak. Middelpunt van
vrijwel ongeschonden was door geko-
der Kiez is de Reeperbahn.
men. Werd het echter opnieuw met de grond gelijk gemaakt.
25
BEZIENSWAARDIGHEDEN
St. Pauli
In St. Pauli kan je heerlijk eten. Volgens sommige staat het beste restaurant daar, het East restaurant. 20up is fantastische cocktailbar, met een mooi uitzicht over Hamburg. The Beatles woonde in St. Pauli, nadat hun een aantal keer hadden gespeeld in de Star club op de Reeperbahn. Is de populariteit enorm gestegen van St. Pauli en heel Hamburg
1.Wist je dat, het stadion van FC St. Pauli ook wordt gebruikt voor American football wedstrijden. 2. Wist je dat, St. Pauli vroeger de plek was voor al het illegaal vermaak wat niet kon plaats vinden in het centrum. 3. Wist je dat, St. Pauli is vernoemd naar een kerk die is gebouwd na de 30-jarige oorlog.
St. Pauli staat bekend om de Reeperbahn, Dit is de uitgaansplek van alle jongeren.
De supporters van de voetbalclub FC St. Pauli staan bekend om hun fanatisme.
East in St. Pauli Is het mooiste res-
Delta Bistro
heeft een hele goede keuken, je kan er
Delta Bistro kan je heerlijk eten en word
fantastisch eten. Waar het allemaal echt
je ook nog eens heel erg goed behan-
om draait in dit restaurant is de ambian-
delt. De sfeer is heel gezellig en knus.
ce. Je kijkt je ogen uit. Een tip: probeer
Wil je lekker gaan uiteten, mag je ook het
wel ver van tevoren te reserveren, want
Delta Bistro niet missen.
taurant van deze wijk. Dit restaurant
De beste steaks zijn hier te vinden. Bij
bekend restaurant. Lounge&bar, 20up.Bij deze fantastische bar kan je genieten van een prachtig
uitzicht over Hamburg tijdens het nemen van een heerlijke cocktail. Ben je in de buurt van Hamburg mag u deze bar zeker niet overslaan.
26
Lounge & Bar 20up
ook bij de lokale bewoners is dit een heel
TIP VAN LOCALS
Wie ervan houdt om een heerlijke wandeling te maken of sportief bezig wil zijn tijdens zijn/haar trip naar St. Pauli. Mag niet het stuk langs de Elbe (rivier die door Hamburg stroomt) missen. Voor de vroegevogels onder ons is dat een fantastische plek om te gaan joggen of een ochtendwandeling te maken. De zon die dan ook nog eens op komt als uitzicht, laat het hart doen smelten. De Hamburger Dom is iets om niet te missen. De Hamburger Dom is een grote kermis bijeenkomst, Het is zelfs het grootste publieke festival van Noord-Duitsland. Er is ĂŠĂŠn nadeel, het vindt maar drie keer per jaar voor vier weken lang plaats. Dit is in Maart, Juli en November. Planten un Blomen. Dit betekent planten en bloemen, maar Planten un blomen is een hartstikke mooi natuurpark, van wel 47 hectare groot. Het park staat bekend om zijn licht-watershows, de publiekelijke theatervoorstellingen en de muzikanten. Het park is het hele jaar geopend en je kan gratis naar binnen.
27
BEZIENSWAARDIGHEDEN
De Sint-Jozefkerk
Millerntor-Stadion
Fischma De Sint-Jozefkerk in St. Pauli is zeker
inrichting, maar in de jaren 1977-1978
een must see. Het is een groot barok
werd het kerkgebouw opnieuw van een
kerkgebouw in de Der Kiez. Het kerkge-
barokke inrichting voorzien om weer iets
bouw is tegenwoordig in gebruik door
van het oorspronkelijk uitbundige karak-
de Poolse gemeenschap in Hamburg.
ter van de ruimte terug te geven.
Tijdens herhaaldelijke bombardementen in 1944 op de stad werd de kerk vrijwel
28
Het Millerntor-Stadion is een stadion
geheel vernietigd. De wederopbouw
in de wijk Sankt Pauli in de Duitse stad
volgde van 1953 tot 1955 onder leiding
Hamburg. In het stadion spelen de voet-
van Georg Wellhausen. Alleen de sier-
balclub FC St. Pauli en Americanfootball-
gevel van de kerk werd gerestaureerd,
club Hamburg Blue Devils hun thuiswed-
de rest werd geheel nieuw opgebouwd.
strijden. Het stadion heeft een capaciteit
De kerk kreeg vooralsnog een moderne
van 29.063 toeschouwers.
SHOPPEN
De vismarkt in Hamburg, ook wel Fisch-
markt, is een markt die elke zondag wordt gehouden. Op de markt wordt niet alleen vis verkocht. Het veilinggebouw op de markt is een van de beroemdste gebouwen
Reeperbahn
hmarkt
van Hamburg. De Reeperbahn is een van de belangrijkste uitgaansstraten van Hamburg. De Reeperbahn ligt in de wijk Sankt Pauli en is naast een uitgaanscentrum, met theaters, bars en clubs ook een buurt die erg lijkt op de Amsterdamse Wallen. 29
Hafencity &
Speicherstadt Hafencity is het jongste district van Hamburg en is ontwikkeld sinds 2008. Het grootste gedeelte van dit gebied wordt gevormd door het grootte historische pakhuis complex uit de 18e en 19e eeuw, dit gebied wordt ook wel Speicherstadt genoemd. In Hafencity vindt je er nu al galeries,
Speicherstadt is een complex van ha-
De oude havenpakhuizen combineren
een deel nog steeds in gebruik zijn. De
uitstekend met de nieuwe architectuur
pakhuizen staan grotendeels in het water
in deze wijk. Het totale gebied dat wordt
en er liggen buikgoederen als koffie,
vernieuwd zal straks 157 hectare zijn.
thee, cacao, kruiden, specerijen en tabak
Wat het gebied bijzonder maakt is dat
opgeslagen, maar het is ook de grootste
het meerdere doeleinden op hetzelfde
opslagplaats van Oosterse tapijten ter
moment bediend.
wereld (geschatte waarde 1,6 miljoen
restaurants, terrassen en mooie parken.
venpakhuizen in rode baksteen, die voor
euro)
30
HORECA
NOEMI
MeĂ&#x;mer Momentum
Wandrahm
31
SHOPPEN
hebben ze besloten om geen winkelcentrum te bouwen. Dus voor de winkels is het beter om naar een van de andere wijken te gaan. Blader het boekje maar eens door, je komt vast een leuke wijk tegen met een leuk winkelcentrum.
32
Hafencity
Speicherstadt Bij het bouwen van het project Hafencity
TIP VAN LOCALS Een rondvaart door de Hamburgse haven en Speicherstadt
Shoppen in de moderne binnenstad
Architectuur Hafencity
Architectuur Hafencity
33
BEZIENSWAARDIGHEDEN Onderzeeboot U-434 Onderzeeboot U-434 Bezienswaardigheden Kijk eens naar het
bracht over de geschiedenis van de
nieuwe concertgebouw, de Elbphilhar-
scheepvaart, je ziet er scheepsmodellen,
Museum opende haar deuren in de
en wapens. Ook kan je een bezoekje
monie. Het Internationales Martitimes
ontwerpschetsen, schilderijen, uniformen
zomer van 2008 en is gevestigd in
brengen aan de onderzeeboot U-434,
deze 92 meter lange Russische onder-
34
een fraai gerestaureerd pakhuis. Op
zeeĂŤr werd gebruikt voor spionagedoel-
maar liefst 10 verdiepingen is een
einden. Je kan dan de sfeer proeven van
schitterende tentoonstelling samenge-
de Koude Oorlog.
Altona & Ottensen Ottensen, waarvan de oude naam Ottenhusen, ligt in de wijk Altona, het ligt recht tegenover de rivier de Elbe. In de wijk stond het voormalige gemeentehuis. Altona neemt 104 vierkante kilometer in van Hamburg.
Altona was samen met Ottensen tot
bonte verzameling van unieke zaakjes
1937 een apart dorp, ondanks dat het
die contrastrijk naast elkaar bestaan. Zo
nu al voor een lange tijd bij Hamburg
vind je er dure modezaakjes en biologi-
hoort zie je nog steeds het oorspronke-
sche buurtsupers naast louche 2e hands-
lijke karakter die de wijk heeft weten te
zaakjes en zijn er veel multiculturele
behouden. Ook de bewoners van de wijk
cafeetjes te vinden. De wijk trekt ook veel
zijn divers alle lagen uit de bevolking
jonge gezinnen door het groene karakter
zijn vertegenwoordigd en leven hier in
van de stad en het feit dat de wijk auto
harmonie met elkaar. Omdat de wijken
onvriendelijk is door de vele eenrichtings-
een apart dorp waren zie je nog altijd een
wegen.
35
HORECA Eisenstein, Zeisehallen scène. Naast cafÊs en pubs zijn hier ook kleine en goede restaurants te vinden. In de zomer kunt u buiten zitten en genieten van het goede leven met een heerlijke cocktail. Eten kun je in Zur Traube (internationale keuken) heerlijk doen en zeker een aanrader. Een populaire plek voor een brunch op zondag is het Eisenstein in de Zeisehallen. 36
Een Duitse Cocktail
Hotel Zur Traube Ottensen staat bekend om haar eetkamer
SHOPPINGS
De oude fabrieken zijn gerenoveerd en nu het huis van kleine winkels en gezellige cafĂŠs en restaurants. In Mercado direct bij het Altona treinstation vindt u niet
alleen een verscheidenheid aan winkels, wat vooral populair is zijn de marktkramen in het grote winkelcentrum. Als het gaat om mode hebben Ottesen en Altona veel
te bieden. De mode daar is vooral gericht op exclusiviteit en ook street wear voor vrouwen en mannen. De straat
Maygreen biedt vooral ecologische en
fair-trade designer mode voor vrouwen aan.
37
BEZIENSWAARDIGHEDEN Ottenser Haptstrasse
Fischmarkt Altona
Gallery In The Park
Fischmarkt is iets wat je echt gezien en
Gallery In The Park je kan hier naar
open wanneer de Reeperbahn dicht
stellingsstukken kijken. Naast het oude
gaat. Maar het feest is dan nog niet
huis is een mooie externe park/tuin en is
afgelopen. Om vijf uur ’s ochtends gaat
een erg ontspannende plek om te wan-
de markt open en lach je je rot om hoe
delen. Er is een een verscheidenheid aan
de visboeren hun etenswaren verkopen.
metaal beeldhouwkunst voor elke smaak.
In de oude visveiling spelen rockbands.
Ook na donker is het erg prettig om een
Nog even een lekker Duits biertje en
leuke wandeling te maken
beleefd moet hebben. De vismarkt gaat
dan ontnuchteren op de markt met de vislucht. 38
binnen in een oud huis en naar tentoon-
De straten Ottenser Haptstrasse en de Bahrenfelder strasse waar het altijd gezellig is en leeft.
Ins bet
TIPS VAN LOCALS
Barretjes Ins Bett of Knuth Bar voor
Altona Museum om zo nog meer over
de geschiedenis van de stad te weten te komen.
Altona Museum
een unieke ervaring
39
VEEL GEBRUIKTE WOORDEN
Hoe laat is het? Wie spät ist es?
de Bus
Der Bus
Mag ik de rekening?
Darf ich bitte die Rechnung haben?
Winkelen
Einkäufe machen.
Het vliegtuig
Das Flugzeug
Dat is goedkoop/duur Das ist billig/teuer
Naar de disco gaan in die Disko gehen
Ontbijten
Fühstücken
Kan ik u helpen?
Kann ich dir helfen? Naar de bios gaan ins Kino gehen.
Tot ziens
Auf Wiedersehen!
Kan ik hier bellen?
Kann ich hier telefonieren? Het hotel
Das Hotel
Alstublieft Bitte sehr
Hoe zeg je dat in het Duits?
De supermarkt
Dank u wel
Wie sagt man das auf
Vielen Dank
Deutsch?
De toiletten
Het bier
Kunt u dat spellen?
Der Supermarrkt
Die Toiletten
das Bier
können Sie das buchstabieren?
het paspoort Der Pass
Een fles wijn
eine Flasche Wein
Kunt u dat herhalen?
können Sie das wiederde zaklantaarn
Die Taschenlampe
Ik heb er plezier in
holen?
Es macht mir Spaß
Ik spreek geen Duits. De bagage
das Gepäck
40
Hoeveel kost dat? Wie viel kostet es?
Ich sprache keine Deutsh.
Hamburg, een jonge en
deze wijken is er vanalles
bruisende studentenstad.
te vinden in deze reisgids.
Er is vanalles te beleven in
Zo lees je bijvoorbeeld wat
de stad en in deze reisgids
de wijken uniek maken, wat
vind je hier vanalles over.
volgens de locals nou de
Je vind een stukje geschie-
beste plekken zijn om langs
denis over de stad, bandjes
te gaan, de mooiste en
en auteurs die in Hamburg
leukste bezienswaardighe-
zijn grootgebracht, wat voor
den, de beste plekken om
spullen je nou echt niet
te gaan eten en om te gaan
moet vergeten als je naar
shoppen en ook de leukste,
Hamburg gaat, wat de lo-
meest vermakelijks activi-
kale gewoontes zijn en een
teiten.
woordenlijst van de typische duitse woorden.
Ben jij benieuwd wat er nou zo speciaal aan de stad is?
Hamburg bestaat uit
Sla deze reisgids dan nu
meerdere wijken. Ook over
open!