In ’t kort

GEZOCHT: KANDIDAATSDOSSIERS VOOR HET FONDS VOOR NATUUR BIJ ONS

Het ‘Fonds voor natuur bij ons’ – opgericht door WWFBelgië in samenwerking met Be Planet – heeft als doel lokale, kleinschalige initiatieven die een positieve bijdrage leveren aan de bescherming van de natuur in België, en die gedragen worden door verenigingen en buurtbewoners, financieel te ondersteunen (€ 2 500 tot € 5 000/project). De projecten moeten betrekking hebben op één of meer van volgende thema's: natuur en biodiversiteit; droogte en klimaat; landbouw; vervuiling. Misschien maak jij wel deel uit van zo’n lokale vereniging? Misschien hebben jullie geweldige ideeën om de natuur in jullie buurt te doen heropleven? Dien dan zeker voor 24/09/21 jullie dossier in! Dien hier jullie dossier in: fonds.wwf.be

© SHUTTERSTOCK © SHUTTERSTOCK © SHUTTERSTOCK

© NICHOLAS DOHERTY/UNSPLASH

BESCHERMING VAN DE NOORDZEENATUUR IN OFFSHORE WINDPARKEN

Het 'Belgian Offshore Platform' (BOP; een vereniging van investeerders en eigenaars van windparken in de Belgische Noordzee) en '4Sea' (een coalitie van Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace Belgium, Natuurpunt en WWFBelgië) zijn ervan overtuigd dat de ontwikkeling van windenergie in het Belgisch deel van de Noordzee goed kan – en moet – zijn voor natuur en klimaat, mits de nodige maatregelen genomen worden. Samen onderschrijven BOP en 4Sea dat natuurbescherming een topprioriteit is bij het ontwerp, de bouw, de exploitatie en de ontmanteling van de windparken in de nieuwe Belgische offshore windzones, die gedeeltelijk gelegen zijn in beschermde Natura 2000-gebieden. De samenwerking beoogt dus een maximale bescherming en versterking van de biodiversiteitswaarden van de Noordzee. Zo maken we van de Noordzeenatuur een bondgenoot in de strijd tegen het razendsnelle tempo waaraan we biodiversiteit verliezen en tegen de klimaatverandering. wwf.be/nl/windenergie-noordzeenatuur wwf.be/nl/video-windenergie-noordzeenatuur

© ECOEXIST

MENS-DIERCONFLICTEN NIET ENKEL EEN NATUURBEHOUDSPROBLEEM

Conflicten tussen mensen en dieren zijn één van de belangrijkste bedreigingen voor het voortbestaan van enkele van 's werelds meest emblematische soorten, waarschuwt een rapport van WWF en het VN-milieuprogramma (UNEP). Volgens het rapport vormen deze conflicten evenzeer een ontwikkelings- en humanitair probleem als een probleem van natuurbehoud. Ze belemmeren de toegang tot water voor gemeenschappen die met wilde dieren concurreren om lokale waterbronnen. Bovendien zorgen ze voor ongelijkheid aangezien diegenen die met wilde dieren samenleven, zelf zelden voordeel halen uit dit samenleven: letsels en overlijdens, het verlies van eigendommen en middelen van bestaan leiden tot financiële onzekerheid en een slechte lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het rapport stelt dat het niet mogelijk is om mens-dierconflicten volledig te voorkomen, maar dat goed geplande, geïntegreerde benaderingen conflicten kunnen verminderen en kunnen leiden tot een vorm van samenleven. Dergelijke benaderingen vereisen werk op het gebied van preventie, mitigatie, onderzoek en monitoring, ondersteund door krachtig beleid en de deelname van lokale gemeenschappen. updates.panda.org/human-wildlife-conflict-report

INHEEMSE VOLKEREN EN LOKALE GEMEENSCHAPPEN CRUCIAAL VOOR BIODIVERSITEITSDOELSTELLINGEN

32% van het aardoppervlak wordt beheerd door inheemse volkeren en lokale gemeenschappen. 91% van dat land is in goede of redelijke ecologische toestand. Dat stelt de nieuwe analyse ‘The State of the Indigenous Peoples’ and Local Communities’ lands and territories’, uitgevoerd door zo’n 30 natuurbeschermingsexperten, inheemse volkeren en mensenrechtenorganisaties. De analyse benadrukt het belang van het erkennen en respecteren van de rechten, de manier van beheren en de instandhoudingsinspanningen van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen als beheerders van hun land. Verder levert de analyse ook het bewijs dat de mondiale biodiversiteitsdoelstellingen onbereikbaar zijn zonder hun volledige inclusie. Iets waar onze wereldleiders die dit jaar bijeenkomen om oplossingen te vinden voor duurzame ontwikkeling (SDG’s 0615/07), natuurbehoud (IUCN, 3-11/09; CBD 11-24/10) en klimaat (UNFCCC, 1-12/11) best rekening mee houden.

wwf.be/nl/iplc

© CATHERINE RENARD/WWF-BELGIË KORTINGSBON - AQUASCOPE VIRELLES

Zin om uit je kot te komen? Daar hebben we alle begrip voor! Geniet met WWF van een bezoek aan Aquascope Virelles, mét korting! Met zijn 80 hectare groot meer rijmt Aquascope Virelles toerisme, educatie en milieubescherming, voor iedereen wat wils dus! Het maakt niet uit of je een groentje of een ervaren natuurkenner bent, het meer laat je kennismaken met al het moois dat de Belgische natuur in petto heeft. - € 1,5 per persoon (max. 4 personen), geldig bij elk bezoek tot maart 2022, mits voorlegging van deze bon. Gratis voor leden van de WWF-Rangerclub (breng je lidkaart en bon uit het bonnenboekje mee) aquascope.be Reserveren verplicht (COVID-19-maatregel). Bereid je bezoek voor via de website.

DOSSIER

WWF werd 60: een bloemlezing van onze successen

Op 29 april 1961 zag WWF het levenslicht. Op die dag ondertekenden een kleine groep gepassioneerde en toegewijde mensen de verklaring die bekend werd als het ‘Morges Manifesto’, en die de fundamenten van WWF vastlegde. 60 jaar al voeren we wetenschappelijk onderzoek en terreinprojecten uit voor een betere wereld voor mens en natuur. Er is heel wat werk verricht waar we best trots op mogen zijn – waarvan een bloemlezing op de volgende pagina’s. Hoewel het een gelegenheid is om onze overwinningen van de afgelopen 60 jaar te vieren, beseffen we maar al te goed dat er nog veel moet gebeuren. Onze blik blijft dus gericht op de uitdagingen van vandaag en morgen, en we blijven bouwen aan een toekomst waarin de mens in harmonie leeft met de natuur.

 Benieuwd naar het verhaal bij deze foto? Dat en nog meer succesverhalen vind je op wwf.be/60jaar

Na 100 jaar achteruitgang stijgt het aantal wilde tijgers weer

DE VOORUITGANG DIE WE SAMEN HEBBEN GEBOEKT

Amper 10 jaar geleden was het aantal wilde tijgers nog in vrije val richting definitieve uitroeiing. Er waren nog maar 3 200 wilde tijgers over van de ongeveer 100 000 aan het begin van de 20ste eeuw. Ze hielden enkel nog stand in fragmenten van hun vroegere verspreidingsgebied, dat zich ooit uitstrekte over de graslanden en wouden van het Aziatische continent. Gelukkig keerde het tij. In 2010 zijn de overheden van de 13 landen in het verspreidingsgebied van de tijger het engagement aangegaan (‘Tx2’) om het aantal wilde tijgers te verdubbelen tegen 2022, het Chinese jaar van de tijger. Een uitgebreid herstelplan volgde. Samen met particulieren, bedrijven, gemeenschappen, overheden en andere natuurbeschermingspartners, heeft WWF zich onvermoeibaar ingezet om deze grootse ambitie te verwezenlijken. Sindsdien zijn de tijgers aan een ongelooflijke comeback begonnen in Bhutan, India, Nepal en Rusland. In veel regio’s stijgen hun aantallen. De populaties verplaatsen zich zelfs naar nieuwe gebieden. Uitstekend nieuws dus voor de toekomst van deze legendarische katachtige, maar ook voor de talloze soorten en miljoenen mensen die afhankelijk zijn van gezonde leefgebieden. Dit succes is het resultaat van talloze inspanningen: het investeren in beschermde gebieden, het opstellen van algemene natuurbehoudsnormen voor het beheer van de leefgebieden van de tijger (‘CA|TS’) die van kracht zijn in meer dan 125 sites, de strijd tegen stroperij en illegale handel in lichaamsdelen van tijgers, het bewerkstelligen van een gedragsverandering bij de consument, het bestrijden van criminele activiteiten, en door bij te dragen aan de afbouw van tijgerfokkerijen. Bovendien verlenen we steun aan lokale gemeenschappen die een cruciale rol spelen in de bescherming van de tijgers.

60 JAAR

ACTIE VOOR DE NATUUR

Deze tijdlijn biedt een overzicht van de successen die we samen met wetenschappers, lokale gemeenschappen, regeringen, natuurbeschermingsorganisaties en bedrijven hebben bewerkstelligd. 8

29 april 1961

WWF wordt opgericht door een kleine groep toegewijde natuuronderzoekers die zich vooral zorgen maken over het verlies van leefgebieden en stroperij in Afrika. WWF-België wordt opgericht onder het voorzitterschap van prins Antoine de Ligne. Het eerste project gaat van start: de herintroductie van ooievaars in het Zwin.

1966

DE UITDAGINGEN DIE WE NOG MOETEN AANGAAN

Jammer genoeg bestaan tal van historische bedreigingen nog steeds: de vernietiging en fragmentatie van leefgebieden, de illegale handel. Deze bedreigingen hebben een bijzonder grote impact in de Zuidoost-Aziatische landen. Valstrikken vormen in deze regio een groeiende bedreiging voor tijgers en andere wilde dieren, inclusief de prooien waar tijgers zich mee voeden. In ‘Belum-Temengor’ in Maleisië, een van de laatste en belangrijkste tijgerregio’s van Zuidoost-Azië, is de tijgerpopulatie tussen 2009 en 2018 met 50% achteruitgegaan. Een achteruitgang die voornamelijk te wijten is aan zulke valstrikken. We kennen de oplossingen: meer middelen toekennen om wilde soorten te behouden en te beschermen in beschermde gebieden, strengere wetten en een striktere toepassing ervan om de handel in wilde soorten te bestrijden, grotere investeringen om de stroperij te bedwingen, en onderwijs en voorlichting verbeteren om de vraag van consumenten naar lichaamsdelen van de tijger te doen dalen.

SAMEN KUNNEN WE HET VERSCHIL MAKEN

HET BELANG VAN TECHNOLOGIE

WWF-België steunt o.a. een tijgerproject in ‘Dawna Tenasserim’, een gebied over de grens van Thailand en Myanmar heen. In de Thaise wouden leven minder dan 200 tijgers. Het land wil de populatie met 50% doen toenemen in de loop van de volgende jaren. Om bij te dragen aan deze doelstelling, heeft WWF-Thailand een nieuw ‘SMART Patrol Monitoring Center’ opgericht. Het patrouillesysteem werd tien jaar geleden in de Thaise wouden geïntroduceerd en bestrijkt nu 213 beschermde gebieden in 19 bosgebieden van het land. Het systeem stelt de rangers in staat om digitale kaarten en GIS-technologie (‘Geographic Information System’) te gebruiken om gebieden effectiever te bewaken. Een videoconferentiesysteem laat toe om de informatie door te geven aan een centrale, geautomatiseerde databank opdat de gegevens kunnen worden geanalyseerd. Lees meer over de tijgerprojecten van WWF-België: wwf.be/nl/dawna-tenasserim wwf.be/nl/mondulkiri

1975

WWF richt mee de ‘Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora’ (CITES) op. Een jaar later volgt ‘TRAFFIC’, toezichthouder op illegale handel in wilde soorten. WWF-België koopt en beheert een aantal belangrijke watergebieden in België: de moerassen van Boven-Semois en Harchies, het Stamprooierbroek en de Vallei van de Zwarte Beek.

WWF wordt gevraagd om de panda in China te beschermen. 30 jaar later evolueert de soort van ‘bedreigd’ naar ‘kwetsbaar’ dankzij de Chinese overheid, de lokale bevolking, natuurreservaten en ngo's.

1977 1979

Het grootste beschermde stuk tropisch regenwoud ter wereld

DE VOORUITGANG DIE WE SAMEN HEBBEN GEBOEKT

In het hart van het Colombiaanse Amazonewoud ligt het nationaal park ‘Serranía del Chiribiquete’, een van de meest ongerepte tropische regenwouden ter wereld. Dit park herbergt bijna 3 000 planten en dieren, waaronder bedreigde soorten zoals de laaglandtapir, de reuzenotter, de reuzenmiereneter, de jaguar, wolapen en rivierdolfijnen. Het park bevindt zich daar waar het Amazonewoud samensmelt met de naburige ecoregio’s van de Andes, de Orinoco en de Guyana’s. Veel van de planten en dieren die hier voorkomen, vind je nergens anders ter wereld.

Chiribiquete is ook van vitaal belang voor de lokale inheemse gemeenschappen, waarvan sommige nog nooit in contact zijn geweest met de buitenwereld en andere vrijwillig in afzondering leven. Oude rotstekeningen vormen een van de grootste archeologische rijkdommen van dit park: 50 muurschilderingen bestaande uit meer dan 70 000 oude tekeningen, waarvan sommige meer dan 20 000 jaar oud zijn. Ze bevinden zich in de vele, tafelvormige rotsformaties (tepuis) die uit het dichte woud oprijzen. In 2018, na vele jaren campagnevoeren door WWF en andere organisaties, breidde de Colombiaanse overheid het park met meer dan de helft uit. Met zijn 4,3 miljoen hectare – de grootte van Denemarken – is dit vandaag het grootste beschermde stuk tropisch regenwoud ter wereld. Chiribiquete is bovendien erkend als werelderfgoedsite, wat bijdraagt tot de bescherming van zijn natuurlijke en culturele rijkdommen voor de toekomstige generaties. We werken nu samen met de gemeenschappen, de overheid en andere partners om het goede beheer van het park te verzekeren. Samen werken we aan de samenstelling van een netwerk van goed beheerde en goed gefinancierde beschermde gebieden doorheen heel Colombia.

1982

De ‘Save the Whales’-campagne leidt tot een moratorium op de commerciële walvisvangst door de ‘International Whaling Commission’. Er zouden nu weer zo’n 5 000 à 15 000 blauwe vinvissen zijn.

Samen met ‘Réserves Naturelles et Ornithologiques de Belgique’ (het huidige Natagora) krijgt WWF-België het beheer van het meer van Virelles in handen voor een periode van 99 jaar. ‘World Wildlife Fund’ wordt ‘World Wide Fund for Nature’. Het gebruik van het woord 'natuur' in plaats van 'wilde dieren' erkent de uitbreiding van de missie van de organisatie.

1983 1985

DE UITDAGINGEN DIE WE NOG MOETEN AANGAAN

Elk jaar wordt een gebied dat meer dan twee keer zo groot is als het nationaal park Chiribiquete, ontbost. Hoewel vele overheden, bedrijven en andere zich ertoe hebben verbonden om de ontbossing te stoppen, wordt jaarlijks nog altijd 10 miljoen hectare woud gekapt, dat is de oppervlakte van een voetbalveld om de twee seconden.

Landbouw vormt de voornaamste reden van ontbossing, vooral de productie van rundvlees, palmolie en soja. Maar ook mijnbouw, slecht beheerde bosontginning, de aanleg van wegen en andere voorzieningen vernielen boshabitats. De ontbossing bedreigt de overlevingskansen van ontelbare soorten en miljoenen mensen die in en rond de wouden leven. Ze heeft ook gevolgen op wereldschaal: ontbossing versterkt de klimaatverandering en verhoogt het risico op pandemieën zoals COVID-19, door het toenemende contact tussen mensen en wilde dieren en de ziekteverwekkers die ze meedragen. Overheden, gemeenschappen, bedrijven en vele andere, waaronder WWF, hebben een belangrijke rol te spelen in het rechttrekken van deze situatie. We moeten de mensen helpen begrijpen dat de bossen ons allemaal – waar we ook wonen – talloze essentiële diensten bieden, zoals proper water en een gezonde bodem. We moeten de ontbossing een halt toeroepen, de overblijvende wouden beter beschermen en duurzaam beheren, en de boslandschappen herstellen..

SAMEN KUNNEN WE HET VERSCHIL MAKEN HET BELANG VAN STERKE WETGEVING

Eind vorig jaar organiseerde de Europese Commissie (EC) een publieksconsultatie over ontbossing, een unieke gelegenheid om tropische regenwouden, maar ook savannes, graslanden en waterrijke gebieden te redden en de klimaatverandering te bestrijden. Meer dan 150 ngo's mobiliseerden bijna 1,2 miljoen burgers, waaronder meer dan 87 000 Belgen. Ze vroegen de EC om een strenge wetgeving goed te keuren die voorkomt dat hun aankopen bijdragen aan de vernietiging van natuurlijke habitats en aan de schending van de mensenrechten. De EC bereidt nu een wetsvoorstel voor. WWF en zijn partners waken erover dat dit voorstel ook effectief de ontbossing tegengaat. We blijven ook campagne voeren opdat de lidstaten eind dit jaar, wanneer het wetsvoorstel er vermoedelijk zal zijn, voor deze wet stemmen.

Lees meer over de bosprojecten van WWF-België: wwf.be/nl/groene-hart-europa wwf.be/nl/mai-ndombe wwf.be/nl/ecomakala wwf.be/nl/mondulkiri wwf.be/nl/vloedbossen wwf.be/nl/suriname wwf.be/nl/amazonegebied

1992

WWF speelt een cruciale rol bij de totstandkoming van de 'Convention on Biological Diversity' (CBD), een internationaal verdrag over het behoud en het gebruik van biodiversiteit. WWF richt mee de ‘Forest Stewardship Council’ (FSC) op dat verantwoord bosbeheer promoot. In 1997 krijgen drie Vlaamse bossen het FSC-label en komt het eerste FSC-hout op de Belgische markt.

WWF brengt zijn eerste ‘Living Planet Report’ uit. Daaruit blijkt dat de wereldwijde biodiversiteit sinds 1970 met gemiddeld 30% is afgenomen. In 2020 is de achteruitgang al gemiddeld 68%.

1993 1998

De berggorilla is de enige soort grote mensaap waarvan de populatie groeit

DE VOORUITGANG DIE WE SAMEN HEBBEN GEBOEKT

Berggorilla’s komen slechts nog op twee plekken voor: in het Virunga-gebergte, waar de Democratische Republiek Congo, Rwanda en Oeganda samenkomen, en in het nationaal park ‘Bwindi Impenetrable Forest’ in Oeganda. Er leven nog iets meer dan 1 000 gorilla’s in het wild, en de vooruitzichten voor deze zachtaardige loebassen zijn vandaag veel beter dan enkele decennia geleden. In 1991 startte WWF het ‘International Gorilla Conservation Programme’ (IGCP) op met onze partners ‘African Wildlife Foundation’ en ‘Flora and Fauna International’. Door samen te werken met de lokale gemeenschappen en met de overheden van de drie landen, konden we de achteruitgang van het aantal berggorilla’s ombuigen. Regelmatige tellingen tonen aan dat beide populaties constant groeien. De populatie in het Virunga-gebergte telt tegenwoordig meer dan 600 individuen ten opzichte van 480 in 2010. De populatie in Bwindi is gestegen van ongeveer 400 individuen in 2010 naar 459 tijdens de laatste telling in 2019. De samenwerking met de lokale bevolking staat centraal in onze aanpak voor de bescherming van de gorilla’s: we steunen de gemeenschappen met alternatieve bronnen voor brandstof, water en inkomsten zodat we de druk op het leefgebied van de gorilla’s kunnen verlichten. Het gorillaobservatie-ecotoerisme wordt momenteel weliswaar getroffen door de mondiale pandemie, maar vormt voor de lokale bevolking een sterke stimulans om de soort te beschermen. Het ecotoerisme vormt niet alleen een belangrijke bron van werkgelegenheid en inkomsten voor de lokale bevolking, maar ook van inkomsten voor de nationale regeringen.

© CHRIS JAMES

2000 2007 2010

WWF-België speelt een cruciale rol bij de aanduiding van Natura 2000-gebieden in België. WWF-Australië lanceert ‘Earth Hour’ en moedigt mensen aan om hun lichten te doven om stelling te nemen tegen de klimaatverandering. Het is nu een van de grootste wereldwijde bewegingen.

WWF helpt bij het organiseren van de ‘Tiger Summit’. De 13 ‘tijgerlanden’ verbinden zich ertoe om het aantal wilde tijgers tegen het volgende Chinese jaar van de tijger (2022) te verdubbelen.

DE UITDAGINGEN DIE WE NOG MOETEN AANGAAN

De berggorilla is de enige grote mensaap waarvan de populatie groeit. Het aantal chimpansees, bonobo’s, orang-oetangs en de andere ondersoorten van de gorilla, gaan achteruit door de activiteiten van hun naaste verwant, de Homo sapiens. Hetzelfde geldt voor alle soorten: de ‘Living Planet Index’ van WWF, die de evolutie van de grootte van bijna 21 000 populaties zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen opvolgt, stelt een gemiddelde achteruitgang van 68% vast sinds 1970. We hebben met andere woorden al bijna twee derde van de wilde dieren wereldwijd verloren in minder dan een halve eeuw tijd. Specifieke natuurbehoudsinitiatieven zoals het IGCP om de berggorilla’s te redden (zie p. 16-17), kunnen het verschil maken voor welbepaalde soorten en populaties. Daarom blijven deze initiatieven een essentieel deel van ons werk. Maar als we alle wilde soorten op onze planeet willen redden, moeten we de achterliggende dreigingen aanpakken. Verlies en degradatie van leefgebieden, overexploitatie, klimaatverandering, invasieve soorten en verontreiniging zijn de belangrijkste oorzaken van de achteruitgang van soorten, en zijn allemaal het gevolg van menselijk handelen. Voornamelijk de manier waarop we voedsel en energie produceren en consumeren, heeft een enorme impact. Naarmate de menselijke bevolking groeit, zullen de populaties van de andere soorten waarmee we de planeet delen, blijven achteruitgaan, tenzij we onze relatie met de natuur veranderen.

SAMEN KUNNEN WE HET VERSCHIL MAKEN HET BELANG VAN WETENSCHAP

Een van de bedreigingen voor mensapen zijn ziekten die overgedragen worden door de mens. De gevolgen van een besmetting kunnen dan ook dramatisch zijn voor de vaak fragiele, nog resterende populaties. Daarom steunt WWF-België o.a. een project in samenwerking met het Robert Koch-Instituut. Het instituut verricht onderzoek bij westelijke laaglandgorilla’s in het DzangaSanghareservaat in de CentraalAfrikaanse Republiek. Door de vroegtijdige opsporing van ziekteverwekkers kan meteen actie ondernomen worden om een snelle verspreiding en mogelijk dodelijke epidemie te voorkomen. Tegelijk kunnen we onze ontoereikende kennis over de overdracht van zoönosen op die manier vergroten. Lees meer over de gorillaprojecten van WWF-België: wwf.be/nl/gezondheid-mensapen wwf.be/nl/toekomst-berggorilla (zie ook p. 16-17)

Benieuwd naar de verhalen bij de foto's op de cover van dit magazine? Je vindt ze op wwf.be/60jaar

2012

ECOmakala, een project van WWFBelgië in de Democratische Republiek Congo, overtreft de doelstelling van 4 000 hectare boomplantages voor de productie van duurzame houtskool.

Na een WWF-campagne beëindigt de Britse oliemaatschappij ‘SOCO International’ haar olie-exploratieactiviteiten in het nationaal park Virunga in de Democratische Republiek Congo.

196 landen sluiten in Parijs een wereldwijde overeenkomst die de klimaatverandering moet beperken. Het klimaatakkoord omvat de belangrijkste eisen van WWF.

2014 2015

© NATIONAL GEOGRAPHIC CREATIVE/PAUL NICKLEN/WWF Dossier

Test je kennis

Wat weet jij over ecosystemen, natuurlijke hulpbronnen, bedreigingen voor het leefmilieu en onze medebewoners? Ontdek het snel.

1/ Een regenwoud kan niet bestaan zonder organismen die de bodem vormen om het bos te voeden. Sommige zijn essentieel voor zaadkieming en boomgroei. Door zich met de wortels te verbinden zorgen ze voor mineralen en voedingsstoffen. Over welke organismen hebben we het? a/ algen b/ schimmels c/ spinnen d/ kikkers

2/ Hoeveel procent van de klimaatverandering wordt veroorzaakt door ontbossing en bosdegradatie? a/ 1% b/ 4% c/ 10% d/ 20% 3/ Hoeveel procent van al het zoet water op aarde komt voor onder de vorm van sneeuw of ijs? a/ 45% b/ 58% c/ 62% d/ 70%

4/ Hoeveel spieren zitten er in de slurf van een olifant?

a/ 15 b/ 200 c/ 5 000 d/ 150 000

5/ Hoe noem je een groep giraffen? a/ toren b/ kolom c/ kudde d/ bende

ANTWOORDEN

6: d/ sneeuwluipaard; 7: c/ 6 cm 000; 5: a/ toren; 3: d/ 70%; 4: d/ 150 1: b/ schimmels; 2: c/ 10%;

2018 2020

De regering van Belize voert wetgeving in om de mangroven te beschermen, en om de verkoop van openbare gronden binnen het ‘Belize Barrier Reef’, een werelderfgoedsite, te voorkomen.

De populatie Iberische lynxen is de voorbije 20 jaar vertienvoudigd. Dankzij inspanningen van WWF, vele andere organisaties en instellingen en EUfinanciering, telt Spanje nu 1 111 lynxen in het wild. Ondanks de COVID-19-pandemie zetten we onze wereldwijde inspanningen om de natuur te beschermen en te herstellen zo goed en zo kwaad als mogelijk verder.

6/ Welke katachtige kan niet brullen?

a/ leeuw b/ tijger c/ jachtluipaard d/ sneeuwluipaard

7/ Antarctisch krill is een van de meest voorkomende en succesvolle soorten op aarde. Deze diertjes vervullen een essentiële rol in het Antarctische voedselweb. O.a. walvissen en pinguins zijn ervan afhankelijk. Hoe groot wordt volwassen krill?

a/ 1 cm b/ 3 cm c/ 6 cm d/ 15 cm

Opgewarmd? Ga dan naar wwf.be/60jaar en neem deel aan de online quiz.

20202021

WWF IN UW TESTAMENT

Hebt u al eens over uw nalatenschap nagedacht? Behalve uw naasten, kan u ook de natuur in uw testament opnemen. Zo biedt u bedreigde soorten en hun leefomgeving een toekomst. WWF-experten werken wereldwijd al 60 jaar in meer dan 100 landen aan de bescherming van de meest waardevolle pareltjes van de natuur. Elk jaar dragen nalatenschappen ten voordele van WWF aanzienlijk bij aan de financiering van deze projecten. Zonder het engagement van onze erflaters zouden we onze missie niet kunnen waarmaken. Samen maken we het verschil. Door een deel of het geheel van uw bezittingen na te laten aan WWF, schenkt u de volgende

generaties een levende planeet.

Benieuwd naar het verhaal bij deze foto? Dat en nog meer succesverhalen vindt u op

wwf.be/60jaar

ANTWOORDSTROOK:

 Ik wens gecontacteerd te worden voor meer informatie.  Ik wens vrijblijvend en vertrouwelijk een brochure met informatie te ontvangen over hoe ik WWF kan opnemen in mijn testament.  Ik heb WWF in mijn testament opgenomen.

 Mevr.  Dhr. Voornaam:.............................................. Naam: ......................................................................... Straat: .............................................................................................................................................. Nr:......................... Postcode: ..............................................Plaats: .............................................................................................................. E-mailadres:.................................................................................................................................................................... Telefoonnummer:..................................................................... Geboortedatum: ......................................................

Terug te sturen naar: Dominique Weyers • WWF-Belgium • Emile Jacqmainlaan 90 • 1000 Brussel Of neem contact op via telefoon: 02 340 09 37 of 0476 58 07 42 • E-mail: dominique.weyers@wwf.be.

WWF-Belgium, E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel laat uw gegevens verwerken door Bisnode, Researchdreef 65, 1070 Brussel volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming. We gebruiken uw gegevens enkel voor de op dit formulier vermelde activiteiten. U kan uw gegevens steeds inkijken, laten aanpassen of schrappen via WWF. Wil u meer weten over WWF en uw gegevens? Surf naar wwf.be/ nl/privacy/. Wij kunnen u onze privacyverklaring ook per post bezorgen.

OP HET TERREIN

Berggorilla’s: een ontmoeting met vreedzame loebassen

In de bergachtige wouden van Centraal-Afrika leven de laatste berggorilla’s. Tot in 2018 was deze ondersoort ernstig bedreigd. Vandaag zijn er bemoedigende tekenen van groei, met iets meer dan 1 000 geregistreerde gorilla’s. Bescherming tegen stroperij, opvolging van hun gezondheid, en een programma voor ecotoerisme staan centraal in de bescherming van de gorilla en zijn leefgebied.

In de jaren ‘80 waren er nog amper 400 berggorilla’s over. Om het tragische lot te voorkomen waartoe de soort gedoemd leek, werd in 1991 het ‘International Gorilla Conservation Programme’ (IGCP) opgericht, het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen WWF en zijn partners ‘Conservation International’ en ‘Fauna & Flora International’. Door de natuurbehoudsinspanningen van de Democratische Republiek Congo, Oeganda en Rwanda te verenigen, en door samen te werken met lokale gemeenschappen, overheden en partners, kon het IGCP het tij keren voor deze zachtaardige loebassen. De voorbije jaren hebben regelmatige tellingen hoogst bemoedigende cijfers opgeleverd voor de berggorilla’s. De laatste twee populaties groeien voortdurend aan. De populatie in het nationaal park Virunga telt nu 600 individuen tegen 480 in 2010, en die van ‘Bwindi Impenetrable Forest’ is van 400 in 2010 gestegen naar 459 in 2019.

© MARTIN HARVEY/WWF

© BRENT STIRTON/REPORTAGE FOR GETTY IMAGES/WWF HET ECOTOERISME DRAAGT BIJ TOT HET BEHOUD VAN DE BERGGORILLA’S

De natuur waarderen door soorten in stand te houden en tegelijk duurzame inkomsten te verzekeren voor lokale gemeenschappen, dat is het opzet van ecotoerisme. Het vormde dan ook snel een van de vier pijlers van de inclusieve natuurbehoudsinspanningen in de drie ‘berggorillalanden’. De andere drie pijlers zijn de bescherming tegen stroperij, de bescherming van het leefgebied, en de opvolging van de gezondheid van de grote apen. Op dit ogenblik staan de activiteiten rond de observatie van de gorilla’s op een laag pitje, maar in normale tijden sporen deze activiteiten de lokale bevolking aan om de soort en de onschatbare natuurlijke rijkdom van zijn leefgebied te beschermen. Het ecotoerisme creëert veel banen en vormt een belangrijke bron van inkomsten voor zowel de lokale bevolking als de nationale overheden.

In totaal zijn 44 gorillagroepen gewend gemaakt aan de aanwezigheid van mensen. Ze leven verspreid over het ‘Volcanoes National Park’ in Rwanda, het ‘Bwindi Impenetrable Forest’ en het ‘Mgahinga Gorilla National Park’ in Oeganda, en in het nationaal park Virunga in de Democratische republiek Congo.

EEN LABEL OM BIJ TE DRAGEN TOT DE BESCHERMING VAN DE GORILLA’S

Net als andere grote apen delen gorilla’s gemiddeld 98% van hun DNA met dat van de mens. Ze zijn dus extreem gevoelig voor dezelfde ziektes. Het was daarom essentieel om de risico’s op overdracht van ziektes te minimaliseren en de verstoring van het natuurlijke gedrag van de gorilla’s te vermijden, zowel voor het ecotoerisme als voor wetenschappelijke onderzoek. Daarom heeft het IGCP bijgedragen tot strikte voorzorgsmaatregelen om de gorilla’s te beschermen, en dat lang voor de huidige gezondheidscrisis. Deze regels gelden voor iedereen die de gorilla’s benadert. Een mondmasker dragen en een afstand van minstens 10 meter bewaren zijn al vele jaren ingeburgerd tijdens excursies. Zo kunnen toeristen een verrijkende ervaring beleven met minimale risico’s.

Dankzij de steun van onze donateurs die symbolisch een gorilla hebben geadopteerd, kunnen wij op meerdere fronten handelen om de berggorilla’s en hun wouden te beschermen.

Wil jij ook bijdragen tot het behoud van de gorilla? Kijk dan snel op wwf.be/adopteer

VIER DINGEN DIE JE MOET DOEN ALS JE VOOR EEN GORILLA STAAT

Na vele maanden van inactiviteit start het toerisme weer op in de drie berggorillalanden. Staat een ontmoeting met deze indrukwekkende soort hoog op jouw verlanglijstje? Dan zal dit lijstje met nuttige tips goed van pas komen: • Ssst, stilte tijdens de siësta! Beweeg rustig en fluister in het bijzijn van de grote apen, maar ook tijdens de rest van de excursie. Zo kan je ook de overige fauna en flora in het woud bewonderen. • In de drie landen zijn een afstand van tien meter en een mondmasker verplicht in de buurt van de berggorilla’s. Zo voorkom je dat je hen besmet. • Wanneer je voor een ‘silverback’ (dominant mannetje) staat, vermijd je beter langdurig oogcontact.

Ga op je hurken zitten om te tonen dat je geen bedreiging vormt als hij nerveus lijkt. • Tot slot zijn foto’s maken toegelaten, maar gebruik geen flits en geen selfiestick, want de gorilla’s ervaren dit als bedreigend. Ben je van plan je droom te verwezenlijken en berggorilla’s te ontmoeten? Ga naar gorillafriendly.org en onderteken het charter om deze soort te beschermen!

FOCUS

Wat we weten – en vooral niet weten – over diepzeemijnbouw

De ontginning van de diepzeebodem is volgens de industrie nodig om te voldoen aan de stijgende vraag naar mineralen. Volgens WWF is de betere keuze volop te gaan voor een circulaire deeleconomie die respectvol omspringt met de grenzen van de oceaan en de planeet.

gebieden met mineraalknollen gebieden met kobaltkorsten gebieden met diepzeeschoorstenen

De diepzeebodem is nog grotendeels onbekend terrein. Hij beslaat ongeveer de helft van het aardoppervlak. Maar er zijn tekenen dat het een wereld is die wemelt van het leven, en die bovendien een grote invloed uitoefent op het hele oceaanecosysteem en op ons klimaat. Tot nu toe ondervonden diepzee-ecosystemen weinig hinder van menselijke activiteiten, maar we vermoeden dat die ecosystemen weinig veerkrachtig zijn. Diepzeesoorten leven lang, bereiken pas laat de reproductieve leeftijd en de vruchtbaarheidscijfers zijn laag waardoor ze minder goed weerstaan aan en herstellen van verstoringen. Door het trage tempo van diepzeeprocessen is het onwaarschijnlijk dat vernietigde habitats zich binnen de tijdspanne van een mensenleven kunnen herstellen.

OP ZOEK NAAR DE HEILIGE GRAAL …

De diepzeebodem is rijk aan mineralen. Deze mineralen komen in geconcentreerde vorm voor: mineraalknollen, diepzeeschoorstenen en kobaltkorsten. De diepzeemijnbouwlobby beweert dat de ontginning ervan de beste optie is om te voldoen aan de stijgende vraag naar mineralen die nodig zijn voor de enorme toename van batterijen voor elektrische voertuigen, zonnepanelen en windmolens – die onze CO 2-uitstoot helpen verminderen – en elektronische gadgets. Ze suggereren ook dat diepzeemijnbouw de negatieve ecologische en sociale effecten van mijnbouw op het land zou kunnen voorkomen.

 Mexico, Santa Clara. Diepzeemijnbouw, waar dan ook ter wereld, zal verstrekkende gevolgen hebben voor de gezondheid van de hele oceaan.

… MAAR TOT WELKE KOST?

Het is echter zeer onzeker in hoeverre diepzeemijnbouw de mijnbouw op het land kan en zal vervangen. De technologie staat nog in zijn kinderschoenen en wetenschappelijk bewijs voor de vermeende milieuvoordelen ten opzichte van de mijnbouw op het land ontbreken. Ondanks de vele problemen vormen mijnbouwactiviteiten een belangrijke bron van inkomsten voor enkele van de armste landen en gemeenschappen. Diepzeemijnbouw zou in hoge mate geautomatiseerd zijn, en gedomineerd worden door een paar bedrijven die over de technologie en het kapitaal beschikken.

Naast de directe vernietiging van ecosystemen wanneer mineralen worden gewonnen, zal er waarschijnlijk ook grote schade en verstoring ontstaan door licht-, geluid- en sedimentvervuiling. We kunnen deze risico's niet alleen op projectniveau bekijken, maar moeten ook hun cumulatieve impact in beschouwing nemen, aangezien diepzeemijnbouw gebieden zou aantasten op continentale schaal. Één enkele diepzeemijnbouwoperatie zou miljoenen tonnen sediment terug het water in storten, waarbij metaaldeeltjes zullen vrijkomen, en waardoor de diepzeebodem langzaam maar zeker zal bedekt raken met een laag sediment die de diepzee-organismen zal verstikken. Omdat mariene ecosystemen geen duidelijke fysieke grenzen hebben, kan diepzeemijnbouw niet geïsoleerd plaatsvinden, en zouden de effecten ervan niet beperkt blijven tot de oceaanbodem. Verstoringen kunnen ecologische en jurisdictiegrenzen overschrijden, wat kan leiden tot onverwachte en niet-kwantificeerbare gevolgen, zelfs op het land. Dat zou bijvoorbeeld gevolgen kunnen hebben voor de wereldwijde visserij, en een bedreiging vormen voor de belangrijkste eiwitbron van ongeveer een miljard mensen en het levensonderhoud van ongeveer 200 miljoen mensen, velen uit arme kustgemeenschappen.

BEDRIJVEN VERWERPEN DIEPZEEMIJNBOUW

Verschillende grote bedrijven hebben zich aangesloten bij onze oproep voor een wereldwijd moratorium op diepzeemijnbouw, en voor alternatieve oplossingen die geen milieuschade veroorzaken. BMW Group, Samsung SDI, Google en Volvo Group beloven geen mineralen uit de diepzee te winnen, mineralen uit de diepzee uit hun toeleveringsketens te weren, en geen diepzeemijnbouwactiviteiten te financieren. WWF dringt er wereldwijd bij bedrijven en investeerders op aan om hun inspanningen te richten op slimme, efficiënte en circulaire economie-oplossingen, en op verantwoorde mijnbouwpraktijken op het land die de ecologische en sociale impact verminderen.

WANTED: EEN WERELDWIJD MORATORIUM

Wetenschappers, lokale gemeenschappen, de visserij, politieke leiders en ngo's, waaronder WWF, roepen op tot een wereldwijd moratorium. Diepzeemijnbouw kan niet doorgaan totdat de ecologische, sociale en economische risico's duidelijk zijn, alle alternatieven voor het winnen van meer mineralen zijn uitgeput, en het is aangetoond dat diepzeemijnbouw kan worden beheerd op een manier die een effectieve bescherming van het mariene milieu garandeert en verlies aan biodiversiteit voorkomt.

Diepzeemijnbouw is een vermijdbare milieuramp. We kunnen koolstofarm worden door te innoveren, beter te ontwerpen, te consuminderen, te hergebruiken en te recycleren. De kortetermijnvoordelen van diepzeemijnbouw wegen niet op tegen de langetermijnvoordelen van een gezonde oceaan. Het openstellen van de zeebodem voor de winning van mineralen zou kwetsbare oceaanecosystemen destabiliseren en de fundamenten van een circulaire oceaaneconomie fataal ondermijnen.

1 000

soorten ontdekt in een diepzeegebied van 30 km2

90% van de recent bestudeerde diepzeesoorten zijn nieuw voor de wetenschap

1,2 miljoen km2 oceaanbodem werd al vergund voor diepzeemijnbouw