tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 1
201 3
EQUIDAY
MAGAZINE
“Let's do it for all the horses!’’ Informatie over EquiDay 2013
Tips voor beter paardenluisteren Vrijheidsdressuur meer dan alleen een kunstje
Parelli in de sport
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 2
)PFG T D IPFOFOXJ OL FM OM %F T QFD J B M J T U J O T D IPFOFO W PPS QB B S EFO
)PFG T D IPFOFOXJ OL FM OM CJ FEU FFO HF[ POE B M U FS OB U J FG PQ IPFรถK [ FS T )PFG T QFD J B M J T U ,M B B T ' FVU I J T IFU HF[ J D IU B D IU FS EF XJ OL FM EVT PPL W PPS B EW J FT CFOU V CJ K POT B B O IFU HPFEF B ES FT .B B L L FOOJ T NFU IFU CS FEF B T T PS U J NFOU L XB M J U FJ U T T D IPFOFO W B O EF IPFG T D IPFOFOXJ OL FM OM NFU PB
& RVJ OF ' VT J PO 1FS G PS NB OD F
3FOFHB EF )PPG CPPU
& B T Z CPPU (M PW F #B D L $PVOU S Z
& B T Z CPPU & QJ D
& B T Z CPPU (M PW F
$B W B M M P 4 QPS U
/J FVX
)PFG T D IPFOFO )VS FO .B B L W FJ M J H L FOOJ T NFU IPFG T D IPFOFO EPPS EF FFS T U XFL FO U F U FT U FO V RQ J 9RORN R
)PFG T D IPPM ,M B B T ' FVU I 5 J K EFOT EF PQM FJ EJ OH U PU IPFG T QFD J B M J T U M FFS U V PB B M M FT PW FS IPFG T D IPFOFO 7S B B H OB B S EF PQM FJ EJ OH U PU IPFG T QFD J B M J T U CJ K PO[ F T U B OE
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 3
INHOUDSOPGAVE
17 Parelli in de sport
Foundation before specialisation
4
27
Horsemanship 2.0
Dual Aktiviering
Wat is er de laatste twintig jaar veel gebeurd op het gebied van Natural Horsemanship en de bekendheid ervan. In 1990, of nog eerder, behoorde deze kennis toe aan een clubje uitverkoren elite die de summier beschreven kennis met veel gevoel uitvoerde en ook de gewenste resultaten behaalde.
Dual Aktivierung is sinds jaren succesvol in veel Europese landen (met ca. 100 trainers in Duitsland) en bestaat dit jaar 10 jaar ! Rij jij nog ‘gewoon’ of is je paard dual geactiveerd? Het begon allemaal o p een koude dag in november 2003.
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
3
Voorwoord
8
Controle over wormen nu en in de toekomst
10
Handleiding paardenpoep composteren
12
Leiderschapslessen van Paarden
14
Vrijheidsdressuuroefeningen
18
Horse Agility
21
Pas op, zwenkt uit!
22
Workshops
23
Standhouders
24
Programma
26
Plattegrond
32
Klaar voor de start!
36
“Its all about balance”
40
Wat is paarden lezen?
42
Het geheim van “paarden fluisteren”...
39
The Seven Games
46
Is Your Horse A Rock Star?
47
Waaraan herken je een NH'er?
48
Slotwoord
49
Instructeurspagina 1
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 4
A D V E R T O R I A L
PAARDENINZICHT Takes you to the next level! Paarden helpen mensen aan meer zelfinzicht. Paarden helpen verder burn-out en fobieën te over winnen, grenzen te stellen, beter te functioneren, leiding te geven, een team worker te worden en met angsten om te gaan – en zo kan de lijst nog eindeloos aangevuld worden. Daarnaast bereik je met de paardencoaching snel, effectief en blijvend resultaat. Het is dan ook niet gek dat de paardencoaching een welverdiende opmars maakt in het woud van coachings-mogelijkheden op het gebied van persoonlijke en zakelijke begeleiding.
foto’s: Margreet, Pedro en Merlijn
Margreet Noordanus is de drijvende kracht achter PaardenInzicht en verzorgt de Training en Coaching met Paarden. Ruim 39 jaar ervaring met het trainen, verzorgen, begeleiden en revalideren van (dravers) paarden, worden gecombineerd met veel theoretische kennis en een grote ervaring met lesgeven.
Hilde en Djinty
Haar talenten om paarden te begrijpen en met ze te communiceren worden gebruikt om paarden, paardenmensen en cursisten zonder paarden op weg te helpen naar een beter begrip, groter inzicht, meer vertrouwen en betere samenwerking. Privé voor relatie en gezin, kun je veel baat hebben bij de training en coaching met paarden. Je ervaart hoe je communiceert en hoe je je gedraagt. Je krijgt inzicht in ‘lastige’ problemen en dieper liggende belemmeringen. Vervolgens ga je hiermee actief en praktisch aan de slag, samen met het paard. Met hetgeen je leert en ervaart, help je vervolgens niet alleen jezelf maar ook je omgeving. Margreets’ ruime werkervaring (diverse
verantwoordelijke functies bij kleine bedrijven tot multinationals), haar grote interesse in: communicatie, samenwerking, begrip, leidinggeven, beslissen en werkprocessen, alsmede het actief bijdragen aan de verbetering daarvan, geven haar de unieke mogelijkheid een link te leggen tussen hetgeen de paarden lezen (spiegelen) en het dagelijks werk en –leven van de cursist. Ben je werknemer bij een bedrijf, directeur of manager? Of heb je een eigen bedrijf? En kom je problemen en onbegrip tegen? Dan zullen de paarden van PaardenInzicht je helpen hier zicht en grip op te krijgen. Dit zal het functioneren en de prestaties ten goede komen! Voor vragen en afspraken: info@paardeninzicht.nl Meer informatie vind je op: www.paardeninzicht.nl
www.paardeninzicht.nl 2
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
16-04-2013
VOORWOORD
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
COLOFON Deze jaarlijkse uitgave wordt gratis uitgedeeld op het evenement Equiday. Hét Natural Horsemanship evenement in Nederland. En dit jaar op 4 mei 2013. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van EquiDay.
22:27
Pagina 5
Op een mooie zonnige voorjaarsmiddag wandel ik vol plannen en voornemens de wei in, om mijn paard te begroeten. Behalve dat ik straal genegeerd word, loopt hij uiteindelijk zelfs weg als ik op zo'n 5m genaderd ben. Er zijn veel uiteenlopende technieken ontwikkeld om je paard op zo'n moment te vangen. In een stal jagen, een bakje brokjes mee, of (meer natural) een catchinggame á la parelli. Maar na heel wat jaren regelmatige frustratie, is het me wel duidelijk geworden dat het niet om het vangen gaat! Ongewenst gedrag is vaak een feedback op jouw relatie met je paard, zijn huisvesting, zijn gezondheid, zijn gevoel van veiligheid, etc. Niet alle paarden zijn even open over hun ideeën en emoties overigens. Voor sommige paarden moet je op hele kleine signalen letten, maar elk paard geeft feedback! Zeer waardevolle informatie over hoe jouw paard over zijn wereld en zijn relatie met jou denkt. Soms kun je, door kleine wijzigingen te maken in jouw dagelijkse omgangspatroon met je paard, je relatie met je paard enorm verbeteren. Mede door die ontdekking zijn wij dol op feedback. En dan in ons geval niet alleen van onze paarden, maar nu vooral ook van alle bezoekers van EquiDay. Na een half jaar hard werken hebben we ons hard gewerkt om deze dag weer te laten slagen en te verbeteren ten opzichte van het vorige jaar. Maar of EquiDay ook daadwerkelijk een succes was, dat weten vooral de bezoekers. Misschien lees je dit magazine thuis op de bank, net terug na een vermoeiende EquiDay. Bedenk dan even dat wij op dit moment vol spanning wachten op jouw feedback. Wat vond je van het programma en de standhouders? Hoe was de sfeer? Wat was je hoogtepunt? En waar kunnen we ons in verbeteren? Heb je nog leuke ideeën voor volgend jaar? Volgende week wordt een enquête rondgestuurd aan iedereen, die in de voorverkoop een ticket heeft besteld. Vul in die enquête, zodat ook jij volgend jaar een dag hebt om naar uit te kijken! Wij wensen je een heerlijk harmonieus paardenjaar toe! Eveline Asjes en Sandra Boertien (organisatoren EquiDay)
Redactie: Eveline Asjes en Sandra Boertien Foto cover: Kim met haar fries Auke, gefotografeerd door Ilse Ebbing Vormgeving: Marja Langelaan, Lila Design Van deze glossy verschijnt een digitale uitgave op equiday.nl. Hoewel aan deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaarden redactie noch uitgever enige aansprakelijkheid noch schade ontstaan door eventuele fouten of onvolkomenheden in dit magazine.
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 6
Wat is er de laatste twintig jaar veel gebeurd op het gebied van Natural Horsemanship en de bekendheid ervan. In 1990, of nog eerder, behoorde deze kennis toe aan een clubje uitverkoren elite die de summier beschreven kennis met veel gevoel uitvoerde en ook de gewenste resultaten behaalde. Het gros van de paardenliefhebbers in Europa was had nog nooit gehoord van Natural Horsemanship en moest zich redden met de kennis vanuit de traditionele Europese paardensport. De mensen die wel iemand kende die ‘de magie’ begreep werden veelal geconfronteerd met het feit dat de meesten die heel goed zijn met paarden niet kunnen uitleggen wat en waarom ze doen wat ze doen, omdat er zoveel gevoel bij komt kijken. Voor de mensen die dit gevoel niet hadden maar het graag wilden leren, mensen zoals ikzelf, bleef de magie uit en waren frustratie en teleurstelling reden genoeg om het op te geven.
Horsemanship 2.0 Anna de Winter De eerste waar ik kennis mee mocht maken was Emiel Voest. Het filmpje waarbij hij op een bruin paard zonder zadel en hoofdstel door het bos galoppeert deed mijn meisjeshart sneller kloppen. DAT……dat moest het zijn! En nog beter, deze meneer had een boek en een videoband gemaakt om mij, de gewone sterveling zonder aangeboren paardenantenne, te leren hoe ik dat zou bereiken. Vol goede moed kocht ik, en waarschijnlijk vele anderen met mij, zijn boek en video. Lastig bleek het wel…want ook deze kennis bracht mij niet tot het rijden in het bos zoals de video beloofde.
Klaus Hempfling zat Voest op de hielen en ook Monty Roberts liet niet lang op zich wachten. Boeken gelezen, filmpjes bekeken maar toch mocht het voor mij niet het gewenste plaatje opleveren. De technieken leken wel danspasjes die ik met mijn niet al te soepele lijf echt niet voor elkaar kreeg. Toen ontdekte ik voor het eerst de kennis van een cowboy uit Amerika…..Wat kon die mij nu nog brengen, dacht ik. Ik kende veel van de theorie maar in de praktijk was ik nog niet verder gekomen dan loswerken, een join-up en wat wandelen met mijn paard aan een lang touw. De instructie was letterlijk mijlen ver weg en langzaam zag ik mijn droom van de video in duigen vallen. Tot ik mensen ontmoette die mij vertelde dat deze cowboy een heel programma had geschreven. En niet alleen over bepaalde dingen maar echt een hele opbouw van hoe ik het halster om moest doen naar het rijden dat mijn grote droom was. Nu, ik was nog niet direct overtuigd natuurlijk, ik had immers al de nodige ervaring in NH, dacht ik toen. Het paard dat ik 4 weken mee had om me te verdiepen in Parelli was ons ‘lastigste’ exemplaar. Na 4 weken konden we de 7 games op de grond, rijden in stap, draf en galop terwijl hij voor die 4 weken enkel omhoog en achteruit wilde. Vijf lange jaren heb ik als student nog aangemodderd met het geweldige systeem om mij te begeleiden en ik weet zeker dat ik alles wel tien keer gelezen heb. Toch verkoos mijn paard Romeo niet bij me te zijn, hij rende zelfs weg in de weide. 7 games werden 7 plagen en mijn droom verwaterde door de technieken te gebruiken met de
4
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 7
THERE IS
verkeerde houding: “Ik doe Parelli voor jou, dus jij doet nu wat ik wil”. Daar kwam ik natuurlijk pas jaren later achter. Na mijn studie paardenhouderij wist ik het zeker. Ik wilde echt heel graag de magie begrijpen. 4,5 jaar heb ik gewoond en gewerkt tussen de paarden bij een Parelliinstructrice in Frankrijk en geprobeerd om de Parelli methode me eigen te maken. Elke keer als het niet lukte week ik uit naar andere technieken en methoden….niet wetende dat de technieken geen Horsewoman van mij zouden maken. Als student was er ook geen land te bezeilen met me, erg eigenwijs en niemand kon mij vertellen hoe het wel moest, alleen de ervaring kon mij leren.
SOMETHING ON THE OUTSIDE OF A HORSE
THAT IS GOOD
FOR THE INSIDE OF A HUMAN.
Na veel feedback van mijn paard, de grootste frustratie ooit en teleurstelling ten top omdat ik toch Natural Horsemanship deed voor mijn paard en hij nog steeds niet bij me wilde zijn….besloot ik het anders te doen. Diep in mezelf moest ik anders gaan denken, alle informatie opnieuw in me op nemen, mijn technieken waren het best ontwikkeld op dat moment….spullen had ik ook genoeg. Maar juist dat ene ontastbare waar ik in het begin al geen snars van begreep bleef me achtervolgen tot ik het zou snappen. Het ging voor mij om het allerbelangrijkste waar ik aan kan werken: Attitude, mijn houding tegenover mijn paard, mijn chauvinisme; ik ben beter dan jij en dan iedereen, mijn autocratie; ik zal hier de dienst uitmaken en mijn directe manier van denken; zo is het en niet anders.
boeken). Het is inmiddels moeilijk geworden om de kern van wat Natural Horsemanship is te vinden en uit te zoeken waar het nu echt om gaat. Inmiddels lijkt het hier en daar wel te gaan om de kleurrijkste outfits, de meeste sticks en de methode die je doet. En juist dat is eigenlijk helemaal niet interessant. Wat doe je met de gegeven hulpmiddelen en kennis en hoe ga je om met tegenslag, verrassingen en uitdagingen? Waar het in 1990 moeilijk was om überhaupt informatie te vergaren is het in 2013 moeilijk geworden om uit alle boeken en methoden de essentie van NH terug te vinden. De essentie komt uiteindelijk maar neer op één ding.
Natural Horsemanship gaat over twee partijen, een paard en een mens, samen op reis naar partnerschap. De boeken en methodes leren je de technieken, de stapjes, de principes, maar er zal niets veranderen als je niet zelf werkt aan je houding. Mijn pad heb ik bewandeld met behulp van het Parelli programma en ik vind er veel houvast in om te blijven streven naar een betere versie van mezelf en dus een betere relatie met mijn paard. Natuurlijk kun je ook door andere methoden geraakt worden, er zijn meerdere wegen naar Rome.
Paarden vragen van ons om juist ‘outside the box’ te denken, ons ego aan de kant te schuiven en onze drang naar controle los te laten.
Zorg er in elk geval voor dat je niet in dezelfde val trapt als ik, als het niet gaat zoals je wilt zal een andere methode je waarschijnlijk wel op korte termijn tevreden stellen, maar op de lange termijn komt hetzelfde probleem toch weer om de hoek kijken. Durf naar jezelf te kijken, je gedachten, je patronen en je intentie, daar vind je de meeste antwoorden op weg naar een betere relatie met je paard.
Nu zitten we in 2013. Nog nooit waren er zoveel methodes om harmonie te bereiken met je paard. Iedereen vindt dat zijn manier de beste is ( lees het chauvinisme in veel
Anna de Winter Parelli Licensed 2* professional www.tophorsemanship.nl
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 8
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 9
A D V E R T O R I A L
“Kennis is wijsheid en wijsheid is paardenwelzijn” Anja Thomassen Marcinski Wat is nu eigenlijk paardenwelzijn? En wat kun je er zelf aan doen om je paard een beter leven te geven of in ieder geval zoveel mogelijk aan zijn behoeften te voldoen waar hij van oorsprong recht op zou hebben?
Hippo Sofia Academie, een opleidingsinstituut voor complementaire geneeswijzen en disciplines om het paardenwelzijn te bevorderen. De academie is breed opgezet en omvat vijftien verschillende opleidingen, waaronder medische basiskennis, cranio-sacraaltherapie, osteopathie, bioresonantie, shiatsu, lymfedrainage. En nog veel meer. Alle docenten opereren vanuit een wetenschappelijke achtergrond of zijn werkzaam als dierenarts of therapeut. En allemaal hebben ze de ervaring dat een paard sneller herstelt als je naast reguliere geneeskunde ook complementaire therapieën inzet.
Innovatief Wat de Hippo Sofia Academie biedt, is beslist innovatief. Er bestaan wel veel losse opleidingen, maar het mooie van HSA is dat je als student een combinatie kunt maken van de opleidingen die je wilt gaan volgen. Dan heb je meer in huis als je gaat behandelen en kun je gerichter aan het paardenwelzijn werken. Daarom zal ook geen enkele docent op de academie zijn eigen methode heilig verklaren. We zetten hiermee een omslag voort die al in gang is gezet. En met die omslag bedoel ik een betere manier om met paarden om te gaan. Paarden zijn zó genereus naar mensen, ze verdienen dan ook het allerbeste dat we ze kunnen teruggeven!
foto's: Margriet Markerink
Veel problemen komen voort uit onwetendheid. Het zou al zo’n verbetering geven als we zouden nadenken waarom we een bepaalde handeling doen: omdat we het zo geleerd hebben of omdat we vinden dat het bij het paard hoort? Mijn kreet is ‘Kennis is wijsheid en wijsheid is welzijn’. Het gaat mij om het bewustzijn hoe je met paarden omgaat. Je kunt de prachtigste stallen hebben, maar realiseer je je wel dat de paarden de hele dag door tralies moeten kijken? Hoe zou je het zelf vinden als je zo elke dag moest leven? Wat zou dat met je gestel doen? Voor een paard is dat ook funest. Waarom zou het paard niet naar buiten mogen? Een reden is dat het zichzelf zou kunnen bezeren(?) Maar in de stal bezeert het zich in het hoofd. Een fysieke bezering is maar van tijdelijke aard, een mentale niet. Als hier meer bewustzijn in komt, niet alleen qua stalling maar ook bij alle andere aspecten zoals gebits- en hoefverzorging, zadelgebruik, omgang, training en ook heel belangrijk het voer, dan zou het leven voor paarden enorm verbeteren. Daarnaast vind ik dat als paarden niet meer kunnen presteren of op welke manier dan ook geen economische waarde meer vertegenwoordigen, we ons er niet zomaar bij hoeven neerleggen. Met verschillende complementaire therapieën is in heel veel gevallen verbetering en vaak ook genezing mogelijk.”
Belangrijke combinatie Inmiddels heb ik een zeer praktische manier bedacht om dit gedachtegoed verder vorm te geven: in september start de
www.hipposofia.com E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
7
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 10
De afgelopen 40 jaar dachten wij met zijn allen dat wij een goede oplossing voor wormbesmettingen hadden, namelijk chemische ontwormmiddelen. Sinds enkele jaren is er nu een receptplicht voor ontwormmiddelen. De overheid wil dat wij ons wormbeleid gaan veranderen en enkel nog gaan ontwormen wanneer nodig. Door wormmiddelen enkel op recept te verstrekken via een dierenarts hopen zij dit te realiseren.
Controle over wormen nu en in de toekomst Waarom moet ik veranderen van wormbeleid?
Hoe kunnen we dat nu het beste aanpakken.
Dat een paard wormen in zich draagt vinden veel eigenaren een vies idee. Maar een nultolerantie beleid is niet alleen niet haalbaar, het heeft ook nadelen. Uit meerdere studies blijkt dat een lage besmetting van wormen het lichaam helpt om een weerstand op te bouwen. Daarnaast is resistentie voor de bestaande ontwormmiddelen een gevaar dat steeds groter wordt. We willen deze middelen wanneer nodig, nog zo lang mogelijk kunnen gebruiken. We moeten dus naar een situatie toe waarin controle over wormen de strategie wordt in plaats van gehele wormbestrijding. Wij noemen dit Wormmanagement.
De methode van met regelmaat preventief ontwormen is volledig achterhaald. Uit de praktijk blijkt dat 4 van de 5 paarden onnodig wordt ontwormd. Daarnaast is het vaak niet de volwassen worm maar juist de larve die de meeste schade veroorzaakt in het paard. Wat we dus moeten doen is de kans op besmetting met wormlarven verlagen. Maar hoe gaan we dat aanpakken. De bekendste methoden zijn verwijderen mest, omweiden en hooien van het weiland. Ook andere grazers zoals schapen en koeien laten grazen is een zeer effectieve methode. Maar er zijn nog andere mogelijkheden. Uit studie blijkt dat 20 % van de paarden 80
8
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 11
% van de eieren uitscheidt. Door deze grote ei-uitscheiders te ontwormen en de rest niet kan je een reductie van wel 95 % van de eieren op het weiland bereiken.
Maar hoe weet je nu welke paarden je wel en welke je niet hoeft te ontwormen en voor welke worm. Een mestonderzoek op basis van eitelling geeft je hierop antwoorden. Dit is de meest gebruikte methode door dierenartsen en laboratoriums. De methode is zeer betrouwbaar maar de betrouwbaarheid van de uitslag is wel afhankelijk van de kwaliteit van het mestmonster. Na 4 uur ongekoeld gaat de kwaliteit van het mestmonster namelijk achteruit. Hierdoor kan je een vals negatieve uitslag ontvangen wat betekend dat er geen eieren zijn gevonden terwijl deze in eerste instantie wel in de mest aanwezig waren. Een andere belangrijke reden om mestonderzoek uit te voeren is dat je na behandeling kan controleren of het wormmiddel gewerkt heeft. Door te controleren op de werkzaamheid van een wormmiddel kan jij dus ook nagaan of er wellicht al resistentie op jou locatie bestaat voor het wormmiddel. De meeste ideale oplossing zou dus zijn als de eigenaar zelf het mestonderzoek zou uivoeren. Want naast kostenbesparend ben je zo gegarandeerd van een zo vers mogelijk mestmonster.
Hoe gaat zo een mestonderzoek in zijn werk? Een mestonderzoek werkt via een flotatiemethode. Dat wil zeggen; wij maken een oplossing waarbij de dichtheid zo hoog is dat de mest zinkt en de wormeieren blijven drijven. Dit wordt gezeefd en spuiten wij in een speciaal microscoopglaasje, een zogenaamde telkamer. Door de hoeveelheid mest in verhouding tot een exacte hoeveelheid oplossing in een compartiment van de telkamer te brengen kunnen wij een berekening maken voor iedere gevonden
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
wormei. Door nu alle wormeieren te tellen en te vermenigvuldigen kunnen we beoordelen of er geen, een lage, middelhoge of hoge eitelling is. Op basis hiervan kunnen we weer bepalen of we moeten ontwormen of niet.
Kan je alle wormen vinden met mestonderzoek Nee, helaas niet. De lintworm legt bijvoorbeeld niet constant eitjes maar met tussenpozen. De kans dat je deze dan niet aantreft tijdens je onderzoek is dan groot. De horzellarf is weer een parasiet die het volwassen stadium niet in het paard heeft en daarom vind je ook geen wormeieren in de mest. Ook ingekapselde bloedwormen kan je niet vinden met een mestonderzoek. Wij raden dan ook aan om ĂŠĂŠn maal per twee jaar preventief te ontwormen met een ontwormmiddel op basis van Praziquantel voor de lintworm in de herfst. Bij een vermoeden van de ingekapselde bloedworm je een middel op basis van Moxidectine gebruiken 1 maal per jaar bij voorkeur tevens in de herfst. Voor de rest kan je een volwassen paard prima onder controle houden met mestonderzoeken. Voor jonge paarden tot 3 jaar en veulens komt er wat meer bij kijken maar dit artikel voert te ver om daar op in te gaan.
Heb je nog vragen? Wij hebben een wormtestkit ontwikkeld zodat je eenvoudig en goedkoop zelf mestonderzoeken kan uitvoeren. De kit wordt geleverd met een boekje dat je precies uitlegt hoe je een betrouwbaar mestonderzoek moet uitvoeren naast andere informatie over weide- en paddockmanagement, veulens etc. Ook organiseren wij praktijkdagen zodat je eerst kan oefenen voordat je beslist om de kit aan te schaffen of als je nog onwennig bent bij de beoordeling van de onderzoeken. Kijk op onze website www.wormtest.nl of stuur een email naar info@wormtest.nl
9
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 12
Handleiding paardenpoep composteren Hester van der Geer Waarom composteren? Het is mooi om je eigen ecosysteem te hebben. De paarden eten het gras op en poepen het weer vol. Verse mest bevat eitjes van wormen. Ieder paard heeft wormen, dat is normaal. Verse mest trekt mineralen uit de grond om te verteren. Mineralen die je niet kwijt wilt. Indien je verder niets doet aan je land, verschraald en verarmd het. Het land is niet meer bestand tegen afvreten. Het is verstandiger om poep weg te halen van je land. Dit reduceert de wormeitjes en de poep trekt de mineralen niet uit je land om te verteren. Dan rijst de vraag, waar laat ik de poep? Je kunt het wegbrengen, op laten halen of composteren. De compost breng je weer terug op je land. Alle waardevolle stoffen uit de compost geef je terug aan je land. De cirkel is weer rond.
De brandnetels kun je op deze manier wél goed op je hoop gooien, want het zaad is hiermee gedood. Brandnetel wordt ook als activator gebruikt. Hierdoor gaat je hoop broeien en gebeurd er van alles.
Hoe zit het met wormen?
•
•
•
Leuk om te weten: Als aanjager van je compost wordt ook wel geadviseerd om op je hoop te plassen! Het zit boordevol stikstof en kalium. Brandnetel zit vol met ijzer en silica, wat enorm waardevol is voor je hopen. Het wortelstelsel draagt bij aan lucht en zuurstof. Wanneer ze gaan uitlopen, vis je de wortels er tussenuit. Je kunt brandnetels in een emmer water zetten. Dan krijg je brandnetelgier. Is ook handig voor je moestuin.
10
Indien de compost op de juiste wijze is verteerd en voldoende hitte heeft gehad, zijn de wormen(eitjes) gedood. Eieren van spoelwormen hebben een lang leven (2-3 jaar). Deze zijn voornamelijk voor de jonge paarden gevaarlijk. Het blijft dus opletten. Indien je ontwormt, bijvoorbeeld na een wormeitelling, houd je de poep apart voor 6 weken. Hierna is het middel uitgewerkt. Het ontwormingsmiddel dood ook de wormen in je composthoop en dat legt je composteringsproces stil. Een goede hoop heeft compostwormen. Deze zijn ook te kweken in wormenbakken. Wanneer je hoop is afgekoeld, kun je de compostwormen toevoegen. Dit zijn geen regenwormen!
Hoe lang duurt het verteringsproces?
•
Dat is moeilijk te zeggen. Het hangt onder andere af van het weer ('s winters gebeurt er weinig), de ligging (ideaal is beschut en schaduwrijk) en de hoeveelheid anorganisch materiaal. Bij mij duurt het minimaal 8 maanden voordat het volledig is verteerd.
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 13
HOE COMPOSTEER JE? Niet te moeilijk doen, gewoon beginnen. Belangrijk is dat er zuurstof bij kan en dat de beestjes die het voor jou composteren erbij kunnen komen. STAP 1: de bodem maken. Leg veel takken neer. Op en over elkaar. Waar haal je takken vandaan? Haal ze uit het bos, gebruik je eigen snoeiafval, knip de bramenstruiken, etc. Deze takken blijven intact, die composteren niet, maar ze zorgen wel voor lucht. De kevers en wormen hebben hier hun huis. Eronder moet dan ook grond zijn. Lekkere losse grond. Dit kun je niet op beton of puin doen. STAP 2: Je composthoop gaan bouwen. De eerste laag kunnen proppen kranten zijn, stukken ribbelkarton of eierendozen. Dit absorbeert het evt. teveel aan vocht. Veel composteerders raden aan om 2 weken te wachten voordat je poep aanbrengt. Dit is natuurlijk niet altijd mogelijk, maar op een gegeven moment weet je hoelang het duurt voordat een hoop vol zit, en wanneer je aan een nieuwe hoop toe bent. STAP 3: Laagjes maken van poep, afgewisseld met groen materiaal (laagje stro, of houtsnippers, gras, rietstengels, plantenresten, GFT bakje, haren van je paard, etc. ) Bouw je hoop tot 1 à 1,25 meter hoog, 1 meter breed en zo'n 2 meter lang. Een te kleine hoop geeft onvoldoende warmte, te groot geeft te weinig zuurstof. STAP 4: Als de hoop zijn maximum formaat heeft bereikt, dek je (indien mogelijk) je hoop af. Zorg dat er lucht en vocht bij kan. Niet onder plastic afdekken. Deze stap kun je ook overslaan als het echt niet anders kan. Ik raad hem wel aan, het composteren verloopt beter onder de deklaag. STAP 5: Wachten... en intussen je hoop blijven verzorgen. Zorg dat er lucht bij kan. Ik kan je de compostbeluchter van harte aanbevelen. Hierdoor hoef je de hoop niet te keren.
Wat mag NIET op de hoop?
Wat gooi ik er met mate op?
paardenpoep
Jacobskruiskruid!
Citrus, biologisch!
koffiepads
Karkassen/ vleesafval
Aardappelschillen
GFT
Tuinafval
Riet uit de sloot, zonder
Bloeiende brandnetel Hondenpoep
Kattenbakvulling
Foto Jacobskruiskruid is van mensendierinharmonie.nl, Jennifer Tichy
Wat mag WEL op de hoop?
Bladafval
Bovenstaande meng ik goed met bij restjes hooi
wortels!
gras ( tegen het uitdrogen wanneer hij in de volle zon ligt)
Gehakseld hout Onkruid
Niet bloeiende brandnetel
Hoe weet je of het klaar is?
Hoe verbouw ik groenten op de composthoop?
Het ziet eruit als aarde, het ruikt naar aarde en het is fijn spul wat je uitstekend in je handen kunt verkruimelen
Je kunt hem als broeibak gebruiken. Dat betekent dat je een laagje aarde op je al deels verteerde composthoop strooit. Je kunt rucola, courgette, pompoen, Oost-Indische kers heel goed proberen. Probeer gewoon iets uit wat veel mest nodig heeft.
Heb ik nog iets nodig?
• • •
Lava, kalk, enzymen, activators, water is allemaal geheel naar eigen inzicht aan te brengen. Het kan ook geheel weggelaten worden Een compostbeluchter om lucht aan te brengen Een kruiwagen en schep om de compost te verspreiden
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
Wil je meepraten, kijk dan op www.nhforum.nl. Onder Huisvesting wordt er over poep en composteren gepraat.
11
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 14
Johan*, algemeen directeur van een middelgrote organisatie, gaat de paddock in waar een grote, bruine ruin los rondloopt. Hij loopt direct op het paard af. De ruin loopt weg en gaat een stukje verderop staan. Johan loopt weer naar het paard toe. De ruin loopt weer weg. Dit herhaalt zich nog een aantal keer. Een kort stukje uit een sessie paardencoaching met een van mijn klanten. Het zijn maar een paar minuten, maar dit korte moment blijkt wel een echte ‘eye-opener’ te zijn voor Johan. Johan is samen met zijn drie unit-managers bij mij om hun leiderschap te verbeteren. Het bedrijf zit in een reorganisatie en heeft stevige leiders nodig. Samen met de paarden zal ik ze hierbij begeleiden.
Leiderschapslessen Van Paarden Hoe paardencoaching nou eigenlijk werkt Wendy Bouwense Bij paardencoaching krijg je feedback van een paard die vervolgens door een menselijke coach (de ‘paardencoach’) wordt vertaald naar de (werk)praktijk. Het maakt hierbij niet uit of de persoon in kwestie (Johan in dit geval) ervaring heeft met paarden of niet. De persoon krijgt een eenvoudige opdracht van de paardencoach. De opdrachten worden op de grond uitgevoerd. In dit geval kreeg Johan van mij de opdracht om het paard te aaien. Vervolgens bekijken we de reactie van het paard. De reactie van de ruin was om steeds weg te lopen. Deze reactie vertaalt de paardencoach naar de werkvloer.
Mensen lopen meestal niet letterlijk weg, zoals een paard, maar geven een andere reactie. Ze reageren bijvoorbeeld niet op wat je vraagt, ontwijken een antwoord, veranderen het onderwerp, geven aan er later op terug te komen, klappen dicht, gaan stotteren en blozen, etc. Het liefst zouden ze weglopen, maar ze weten dat dat onbeleefd is, zeker tegenover de algemeen directeur. Johan geeft aan dat dit een herkenbare situatie is. Ook Johans collega’s geven aan dat ze dit herkennen. Collega Ben* verwoordt het als volgt: “Johan is
heel direct in zijn vragen en eist dan ook meteen een antwoord, met name als er iets niet goed loopt in een van de units. Hij denkt heel snel en verwacht dat wij dat ook doen. Om heel eerlijk te zijn word ik er vaak een beetje bang van. Net als het paard zou ik dan liever even op een afstandje gaan staan en er rustig over nadenken. Maar als ik dat doe dan komt Johan direct weer naar me toe en vuurt de volgende vraag op me af.”
Eén van de doelen van paardencoaching is het ontvangen van feedback over je gedrag
12
Een van de doelen van paardencoaching is het ontvangen van feedback over je gedrag. Het volgende doel is het
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 15
aanpassen van je gedrag, zodat het effectiever wordt. In dit geval wil Johan zijn gedrag veranderen, zodat hij een betere leider is voor zijn medewerkers. Ook dit nieuwe gedrag kan meteen bij de paarden getest worden. In overleg met zijn collega’s besluit Johan te onderzoeken wat er gebeurt wanneer hij het paard de tijd geeft om eerst op afstand kennis te maken. Hij gaat de paddock in, maar loopt niet naar het paard toe. In plaats daarvan wacht hij rustig op een paar
meter afstand van het paard. Na een paar minuten loopt de ruin naar Johan toe en laat zich aaien. Wanneer Johan terug loopt naar zijn collega’s loopt de ruin achter hem aan. Hij heeft zijn leider gevonden.
*Johan en Ben heten in werkelijkheid anders, maar wensen anoniem te blijven. De man op de foto is iemand anders.
Drs. Wendela den Tonkelaar van Onbewuster is paardencoach. Ze helpt managers met de leiderschapslessen van paarden meer effect te bereiken met hun team. Wendela is de auteur van het succesvolle eBook voor managers “Spiegelen - In 5 stappen net zo veel mensenkennis als een paard”. Je kan het eBook gratis downloaden op www.onbewuster.nl.
www.onbewuster.nl
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
13
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 16
Lichamelijk gezonde uitvoering van Vrijheidsdressuuroefeningen Vrijheidsdressuur wordt steeds bekender in Nederland. Steeds meer mensen willen naast rijden of als aanvulling op grondwerk wat erbij doen. Vrijheidsdressuur is daarnaast ook nog eens geschikt voor alle paarden van alle leeftijden. Vrijheidsdressuur biedt veel mogelijkheden. Je kunt het gebruiken om je paard leniger te maken, als bezigheidstherapie voor oudere of geblesseerde paarden, jonge paarden leren om samen te werken met de trainer of met het doel om gewoon afwisselend bezig te kunnen zijn.
Het leuke van vrijheidsdressuur is dat je een paard ALLES kunt leren wat je wilt. Je kunt een paard leren om deuren open te doen, kleuren te herkennen, op een klein commando een buiging te maken, liggen zodat je kunt opstappen en nog veel meer. Alles kun je op commando zetten. Als je maar op tijd beloont en herhaalt. Eigenlijk zijn alle oefeningen uit de vrijheidsdressuur normale oefeningen voor een paard. Spelende paarden in de wei zie je regelmatig steigeren. Als jonge paarden elkaar naar de knieën happen zakken ze als vanzelf in het compliment. Paarden liggen zelf, paarden hebben dominant gedrag in de vorm van voorbenen uitslaan, dus de jambette, Spaanse pas en Spaanse draf. Als een paard ‘s ochtends van stal komt, wil hij zich nog wel eens uitrekken, dan zie je de spagaat en de klassieke buiging nog wel eens voorbij
14
komen… Alles wat je doet met vrijheidsdressuur motiveer je uit het natuurlijke gedrag. Om een paard te motiveren kun je gedrag uitlokken. Een kriebeltje hier, een tikje daar… Daarop kan een paard al snel reactie gaan geven en kan er een commando aan gekoppeld worden. Maar, waar mensen heel vaak niet bij stil staan, is dat vrijheidsdressuur veel meer is dan puur het aanleren van wat leuke kunstjes. Veel oefeningen trainen spieren die je anders nooit traint. Er zijn oefeningen die een paard sterker en soepeler maken, en er zijn oefeningen waarbij je in dressuurmatige training weer veel baat bij hebt. Omdat het dus meer dan een kunstje is, kunnen er ook veel dingen bij fout gaan. Ook met vrijheidsdressuur kun je een paard blesseren. Neem een fout uitgevoerde buiging: je
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 17
paard kan zijn spieren vastzetten. Een fout uitgevoerde steiger: je paard gaat zijn lichaam verkeerd gebruiken en kan spieren verrekken. Ook wanneer je een oefening zoals de jambette verkeerd aanleert kan een paard zijn spieren verrekken. Bij vrijheidsdressuur komen erg veel dressuurmatige puntjes kijken. Neem bijvoorbeeld de Spaanse pas: van oorsprong een hogeschool oefening die vanuit een verzamelde stap gereden moet worden. Nog steeds is het belangrijk dat een paard goed nageeflijk loopt, netjes van voor naar achter wordt getraind. Ook in de Spaanse pas! Ook in een ‘kunstje’ kan een paard op de voorhand vallen of zijn rug wegdrukken. Daarom is het belangrijk dat je weet wat je doet.
als het ware omhoog. Het veel voorkomende uitslaan tijdens het steigeren is een vorm van balans houden. Door uit te slaan blijft het paard zijn gewicht verplaatsen, waardoor hij zijn rug- en buik spieren te zwaar moet aanspannen om overeind te blijven.
Ook het compliment is een typische oefening waarbij goed Er is een reden dat een spagaat vooraf gaat aan de klassieke gekeken moet worden naar de uitvoering. Een paard moet buiging: ruimte creëren in het lichaam van het paard. een diagonaal strekbeen hebben en een hoek van Wanneer je de buiging zonder spagaat zou 90 graden in het steunbeen. Daarnaast is het vragen is de kans groot dat het paard zijn rug enorm belangrijk dat de achterbenen goed onder bolt, vastzet, hoofd onder het lichaam gooit en HEB de achterhand staan. Staat een paard met zijn dus een ongezonde en zelfs slechte houding achterbenen buiten de massa (zowel bij het aanneemt. Wanneer een paard in de spagaat VOORAL compliment, als bij de klassieke buiging en het word gevraagd te buigen kan hij zijn gewicht knielen) dan is hij uit balans en zal eerder zijn rug goed verplaatsen, de voorbenen gestrekt houden SAMEN vasthouden om evenwicht te bewaren. en mooi vanuit de schoft naar beneden zakken.
PLEZIER! Bij het steigeren is het enorm belangrijk dat een paard zichzelf omhoog tilt in plaats van zichzelf omhoog gooit. Het is relatief makkelijk het verschil te zien: een paard dat zichzelf omhoog gooit zal eerst zijn hoofd/hals omhoog gooien, voor de rest van het lichaam iets gaat doen. Een paard dat gecontroleerd omhoog gaat komen stapt eerst onder en drukt zijn lichaam
Het is ook erg belangrijk een paard nooit te ver te vragen in de spagaat. Het gaat bij de spagaat niet om ‘zo wijd mogelijk staan’ maar om een goed uitgangspunt te hebben voor de vervolg oefeningen klassieke buiging en compliment. Bij de spagaat is het aan te raden om de voorbenen verticaal onder het lichaam te houden en alleen de achterbenen iets diagonaal. Staat een paard te wijd voor een buiging dan raakt de achterhand achter de massa en creëer je dus onbalans. Bedenk dus goed wat een oefening kan doen voor je hem gaat aanleren. De Spaanse pas heeft enorm veel baat bij het creëren van meer schoudervrijheid, de klassieke buiging rekt alle bil-, buik- en rugspieren fijn op, de spagaat rekt ook de bil-, buik- en rugspieren op, maar dan precies andersom. Ook het naar de zijkant inbuigen is een fijne vrijheidsdressuur oefening om je paard soepeler te maken. Het belangrijkste is toch het samenwerken met je paard.Samen ontdekken,uitvinden en spelen.Heb vooral samen plezier! Maar houd altijd in je achterhoofd dat het méér is dan alleen een kunstje. Zowel in fysieke,als in geestelijke zin.
Teks: Nikki van Olst, VisibreTeam, www.visibreteam.nl Fotografie: Linsey van Roosmalen, www.seasonsphotography.nl
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
15
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16
16-04-2013
22:27
Pagina 18
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 19
Ik ben met mijn paard Spetter al een aantal jaartjes bezig met Parelli en alles wat daar bij hoort. We geven demonstraties, rijden wedstrijden en proberen steeds verder te komen. Zelf ben ik geïnteresseerd in veel verschillende takken van de paardensport. Western, dressuur, springen, eventing, Trec en endurance. En de afgelopen maanden ben ik met Spetter dan ook in bijna al deze takken van de sport gestart. Niet om te winnen, maar gewoon om te kijken hoe ver we zouden komen op basis van de relatie die we nu samen hebben….
Parelli in de sport
Foundation before specialisation Het eventing seizoen begon voor ons goed, een mooi parcours afgelegd en weer een stukje vertrouwen en rust gewonnen. Ook moesten we hier een dressuurproefje afleggen en dat ging erg fijn. Nog nooit liep ze zo ontspannen een dressuurproefje op een wedstrijdterrein. De punten waren niet prijswaardig, maar ik had dat al vast voor onszelf gewonnen en de dag kon niet meer stuk. De week erna had ik ons ingeschreven voor een western wedstrijd. En heb aan alle onderdelen meegedaan. De trail aan de hand heb ik “at liberty” gedaan en ook de trail rijdend heb ik gereden met alleen een touwtje om de hals. In beide onderdelen zijn we eerste geworden! Ook de horsemanship en de pleasure gingen erg goed. Dan waren er nog twee snelle onderdelen waar we aan mee hebben gedaan. Dit ging erg goed, rustig en gefocust gereden en blijkbaar toch ook erg snel, want ik was met Spetter de winnaar van deze twee onderdelen. Veertien dagen later hadden we een twee daagse Trec wedstrijd in Laag Soeren. Op de eerste dag een buitenrit met kaart en kompas en de tweede dag een gangen beheersingsonderdeel en een uitgebreid
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
hindernissenparcours. Spetter deed het ook hier weer super goed en hebben echt samen genoten van dit weekend. En met weer een mooie eerste plaats gingen we door naar volgend weekend… Er stond weer een eventing wedstrijd op onze agenda. Drie jaar geleden ben ik met eventing gestopt, omdat Spetter hier veel te gespannen van werd. Ze was dan één brok spanning, begon te bokken en haar hartslag was voor de start erg hoog. Ik vond dit niet leuk en vooral ook niet goed voor Spetter. Dus besloten te stoppen en thuis aan de gang te gaan met haar extreme Right Brain Extroverte gedrag.
EN ZO BLIJKT MAAR WEER HOE WAAR DE UITSPRAAK VAN PAT PARELLI IS:
“FOUNDATION BEFORE SPECIALIZATION”
Nu drie jaar verder zijn we ver gekomen en hebben we zelfs de laatste cross van dit seizoen gestart zonder hoofdstel! Met alleen een touwtje om de hals hebben we het hele parcours foutloos gereden. Wat een super gevoel en een overwinning was dat! En elke week weer verbaasde ik me over hoe goed Spetter al deze verschillende takken van de sport kan uitvoeren. En wat een goede onderlinge relatie kan betekenen. De ene week Engels, dan weer western, dan een eventing wedstrijdje, het maakt niet uit als de basis maar goed is.
17
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 20
Een totaal nieuwe paardensport, ontstaan vanuit Natural Horsemanship.
Horse Agility interview met Vanessa Bee Wat is dat precies, Horse Agility? Bij Horse Agility wordt, net als bij agility met honden, een parcours met verschillende obstakels doorlopen. Het is een spannende manier om plezier te maken met je paard, zonder dat je op zijn rug zit. Het is daarom perfect voor paarden die niet meer bereden kunnen worden vanwege fysieke- of gedragsproblemen, voor pony's die te klein zijn voor hun eigenaar, of voor mensen die niet willen of kunnen rijden. Voorbeelden van obstakels zijn: kleine sprongen, een zeil, een slalom, een brug of wip en een grote hoepel om doorheen te springen.
Van NH-grondwerk naar Horse Agility In 1996 begon Vanessa Bee, oprichtster van de Internationale Horse Agility club, met het Parelli-programma. Ze reisde rond met Monty Roberts en organiseerde clinics met Mark Rashid. Sinds 2003 gebruikte ze in grondwerkcursussen regelmatig hindernissen die bij honden agility gebruikelijk waren, maar pas vier jaar geleden keek ze op internet of er meer mensen waren die agility als sport beoefenden met hun paard. Omdat er helemaal nĂets over te vinden was, besloot Vanessa zelf een club op te richten. In zeer korte tijd groeide deze club uit tot een internationaal netwerk met vele honderden leden in meer dan 20 landen.
18
Vanessa ziet graag dat iedereen de waarde inziet van goed grondwerk, voordat men gaat rijden. Goede gewoonten op de grond zorgen namelijk voor een fijn rijpaard. Met Horse Agility ontdekken mensen spelenderwijs hoe positief het grondwerk is voor de relatie met hun paard.
Hoe begin ik met Horse Agility? Het afleggen van een obstakelparcours op hoge snelheid is een prachtig doel, maar dit is niet waar je begint met oefenen. Het enige dat je nodig hebt is een halster en een lang touw van minimaal drie meter. En de enige basisvaardigheid die je nodig hebt, is je paard veilig kunnen leiden. Heb je hier nog problemen mee, dan raadt Vanessa je aan om eerst les te nemen bij een Natural Horsemanship instructeur. Net als bij agility met honden, werk je met paarden stapsgewijs richting het vrije werk. De eerste stap is het leren volgen. Vooruit, achteruit, links, rechts en stoppen. Vervolgens oefen je met het overwinnen van obstakels, nog steeds met halster en touw. Pas daarna laat je, in een veilige omheinde ruimte, je paard los om te zien of hij je nog steeds volgt. Vertrekt je paard? Dan geeft hij daarmee aan dat hij niet graag bij je is. Laat je paard weten dat het comfortabel is bij jou, door zacht tegen hem te praten, te aaien of
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 21
kriebelen en eventueel met snoepjes (maar pas op dat hij niet alleen voor het voer gaat werken). De belangrijkste beloning? Laat je paard met rust! Veel paarden vinden het heerlijk om simpelweg ontspannen bij je te staan.
Goed voor de relatie Bij sommige obstakels moet het paard echt vertrouwen op de mens, dat het veilig is en dat hij gesteund wordt als hij het eng vindt. Dit begint met hele simpele hindernissen en bouwt langzaam op naar meer uitdagende hindernissen. Hierdoor is de kans klein dat het misgaat en het vertrouwen beschaamd wordt. Als het even niet lukt, hoef je maar een klein stapje terug te doen om de relatie met je paard weer te herstellen.
Speciaal obstakel: het zeil Het lijkt zo makkelijk, je paard over een plastic zeil laten lopen, maar met een verkeerde aanpak schiet je paard er overheen, of weigert hij om er een voet op te zetten. Vanessa hanteert de volgende aanpak voor het overwinnen van het zeil: Negeer het zeil volledig! Wanneer je erop focust, ga je namelijk (onbewust) druk leggen op je paard. Leg het zeil tussen de andere obstakels en loop er af en toe langs. Het moment dat je paard zélf interesse toont in het zeil en eraan ruikt of zelfs met zijn been op schraapt, leid je hem er vandaan. Klaar voor vandaag!
in verschillende landen georganiseerd worden, zoals ook op EquiDay. Op het eerste niveau mag je nog een touw gebruiken, op de hogere niveaus loopt het paard geheel vrij. Beginners mogen uitgebreid de tijd nemen om de obstakels te overwinnen. Voor gevorderden is het parcours een race tegen de klok, waardoor het een spannende sport wordt voor toeschouwers.
Een competitie via internet Omdat er steeds meer leden kwamen uit verre uithoeken in de wereld, die graag wilden meedoen aan wedstrijden, is een online competitie opgezet. Of je nu op een afgelegen boerderijen woont in Australië, op een eiland, of simpelweg je paard niet wil of kan vervoeren: iedereen kan meedoen met de online competitie. Hoewel de deelnemers elkaar niet kunnen zien, kunnen ze via de “HA social hub” met elkaar praten. Mensen van over de hele wereld delen hun passie, schrijven over hun progressie en raken met elkaar bevriend.
Stap voor stap met de (online) competitie levels
Horse Agility als wedstrijdsport
Wanneer je lid wordt van de Club, krijg je toegang tot de informatie over de competitie levels. Dit bevat een simpel programma, over hoe je opbouwt van het leiden van je paard rond de obstakels, naar het werken in vrijheid. Iedereen begint op het startersniveau en verdient punten door mee te doen. Op een hoger niveau worden de uitdagingen groter. De jury zal altijd positieve, opbouwende feedback geven bij de scores, waarmee je geholpen wordt om vooruitgang te boeken.
Op dit moment is Horse Agility nog geen officiële wedstrijdsport, maar Vanessa timmert hard aan de weg om de sport officieel erkend te krijgen. Tot die tijd kan iedereen meedoen aan de online competitie en aan wedstrijden die
Zin gekregen om ook met Horse Agility te beginnen? Kijk op: http://www.thehorseagilityclub.com
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
19
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
20
16-04-2013
22:27
Pagina 22
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 23
Pas op, zwenkt uit! De stuurinrichting van een paard vraagt om het nodige inlevingsvermogen. Waar wij kunnen omdraaien op het oppervlak van een agenda, heeft een paard toch een beduidend grotere draaicirkel. Met zo’n lang lijf, 4 benen en een lange hals zijn er bovendien heel veel mogelijkheden om te verdraaien…
In theorie is het redelijk simpel: Je zit op je paard en rijdt recht uit. Als je wilt afwenden hoef je alleen maar te draaien met je lijf, alle hulpen ontstaan vanzelf en je paard volgt die…, einde verhaal, veel succes ;-)!!! Ik zal het nader uitleggen. Let maar eens op als je de volgende oefening doet of je voelt dat er ergens weerstand is in je lijf, of verschil tussen naar links, of naar rechts draaien. Dus: hoe recht gericht ben je zelf??
Meestal heeft het nog wel de nodige begeleiding nodig om echt goed en in balans door de bocht te komen. Een paard heeft nog twee bewegingsrichtingen om rekening mee te houden: lengtebuiging (het opbollen van de rug) en enige mate van rotatie (overdreven gezegd: plat door de bocht, zoals je met een fiets zou doen als je heel hard gaat). Even voor de duidelijkheid, wat ik laterale buiging noem en lengtebuiging is de uitleg die een dierenarts er aan zou geven. Wel zo handig om allemaal dezelfde taal te spreken. De rotatie zorgt voor de schoudervrijheid.
Je gaat staan in paardrijhouding. Stel je voor dat Net zoals wij een voorkeur hebben voor het je ruggengraat een bezemsteel is. Dat is de spil FLORIEN DE GRAAF bewegen van een bepaalde kant op, zo heeft een waar je omheen draait. Zonder in te knikken dus. WWW.SINCERITA.NL paard dat ook. Hij wordt daar alleen in Als je nu je hoofd draait naar de kant die je op gecorrigeerd als jij met hem traint. De rest van wilt, draaien je schouders vanzelf mee en je de dag beweegt hij lekker in zijn favoriete armen zodoende ook. Zou je op een paard zitten scheefheid… Ik ben zelf al jaren lang bezig om bewegingen zo dan komt de buitenteugel tegen de hals en de binnenteugel veel mogelijk twee kanten op te doen en nog steeds heb ik gaat er wat vanaf. Als je je gewicht op de bal van je voeten een voorkeur. Voor mij is het dan ook zo klaar als een klontje hebt, terwijl je zo staat, merk je, als je een kwartslag gedraaid dat het altijd de nodige begeleiding vraagt om een bocht hebt, dat je binnenbeen naar voren is (op de singel) en je goed door te komen. buitenbeen naar achter. Je buitenschouder is naar voren gekomen en je buitenheup naar achteren, precies wat je wilt En anders kun je nog altijd een bordje achter op de kont van je van je paard: laterale buiging, dus lang aan de buitenkant en paard hangen: Pas op zwenkt uit!! kort aan de binnenkant. Appeltje, eitje, als alles goed gaat…
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
21
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 24
Workshops 11.00-11.50
Workshopring
Ttouch met Vanda Oosterhuis
12.00-12.50
Workshopring
Aikido met Petra Lievense
13.00-13.50
Workshopring
Aikido met Petra Lievense
13.00-13.50
Foyer
Werken aan de hand, met Tessa Roos
14.00-14.50
Workshopring
Vrijheidsdressuur met Nikki van Olst
15.00-15.50
Workshopring
Dual Aktivierung met Linda Bunschoten
15.00-15.50
Foyer
Werken aan de hand, met Tessa Roos
16.00-16:50
Workshopring
DEMO
Adam Shereston Horsemanship Het geheim van 'paardenfluisteren' ontrafeld
Toeschouwers welkom bij de workshopring, NIET bij de Foyer. Deelname alleen met inschrijving vooraf.
22
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 25
Standhouders Adam Shereston Horsemanship Aditi Horses i.s.m. Liz & Laire Equitherapie. Akasha Rijkunst Atorka Ruitersport be Danger Becidor.nl Bio-Ron Bitloosrijden Brooke Hospital for Animals Brouwer Osteopathie Chiropractor Sanne Steenhuisen Coupony.nl Dierencommunicatie Symone Ottevangers Dual Aktivierung NL E-Kruiwagen.nl Equi Libra Equi-Performance Equi-Unity equibest EquiPlay EquiSani Equus Universalis Foundation Equus-Libris Fibra Paardenvoeders Forever Living Products Green Distance het Loosterveld Het Soepele Paard Hidalgo zadel Nederland en BelgiĂŤ Hippo Sofia Academie Hoefschoenenwinkel Horse & Country Horse Beads Horse Beads Horse Charms Horsebalance Irwin Institute Europe, Mansour JW-Portretten Keulseweg/Paardenbloemen KHMJ Klassiek Homeopaat Mascha Jansen KNHS Endurancevereniging Magic's Spirit MD Creatief, versier je dier! Media Boekservice
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
Natural Horse Shop Natural Western Riding Center Ned. ver. Natural Balance Hoofcare Nederlandse Vereniging voor Vrijetijds Ruiters Niek Elings Horsemanship NNelleke Olewo Nederland Osteopathie voor paarden - Voskamp Outdoor Ruitersport Paard Centraal Paard en Bewegen Paard en Natuur Paard&Ruiter Natuurlijk Paarden Kennis Centrum - Little Bit Feeders Paardencontact Paardencrematorium Het Hoeksche Hof PaardenInzicht Paardensport Duval Pallastrainingen Parelli - Eef Veenstra Passie voor Paarden Per Mi Cavallo RevitaVet.NL Rhythmbeads Europa Saddle Point Silmaril Ranch Sincerita Snowville Sport & Horsemanship United Stal Holistisch Trainen - Kirsten Daamen Terra Natura Tessa Roos - Rijkunst in Beweging Tigchelkachels en Finovens Top Horsemanship Trainings3daagse - Holistische Training Tweedehands kraam two lazy seven ranch Uitgeverij Ridaire Vanda Oosterhuis Westernshop Mieke Wasser Wild Flowers - Iriscopie voor paarden Wormtest zadelhulp Zoutewelle Barebackpad
23
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 26
Showring 10:00
10:00 10:10 Nalanta Vrijheidsdressuur 10:20 Parelli - Eef Veenstra 10:30 10:40
Sincerita
PROGRAMMA
10:50 Nista Horsemanship
11:00 11:10
Bitloze carrousel
Parelli - Anna de Winter 11:20
10:10
Adam Shereston Horsemanship
10:20
Het geheim van 'paardenfluisteren' ontrafeld*
10:30 10:40
Natural Western Riding Center
10:50
Westernrijden met invloeden van NH waaronder Chris Irwin
11:00 11:10
Parelli - Eef Veenstra
11:20
Maak je paard dapperder, de kracht van de Friendly Game, Level 1/2
11:30
11:30
11:40
Tessa Roos
Akasha Rijkunst
11:50
De rol van houding en zit in de klassieke dressuur
Werken met een onafhankelijke zit en leerprincipes in de praktijk
12:00
11:40 11:50
12:00 12:10
E-liberty Horsemanship 12:30 12:40 12:50
Horse-agilit - Joyce de Vos 13:10
kunstje!
12:30 12:40
2 lazy 7 Ranch
12:50
The Wild Bunch, Karakters van paarden, eiden vanuit een kuddegevoel
13:10 13:20
13:20 13:30 Equi-Unity - Kim Steutel 13:40 13:50Equi-Performance Spotlights Challengers 14:00 14:10Wendy Bouwense Western- vs Dressuurproef 14:20
14:30 Spotlights Challengers
13:30 13:40
Niek Elings Horsemanship
13:50
Problem solving op basis van ervaring bij Martin Black
14:00 14:10 14:20
Equi-Unity - Kim Steutel
14:30
Balans tussen lichaam en geest
14:40 2 lazy 7 Ranch
The14:50 Wild Bunch, Hoe je je paard licht maakt met rijden
15:00
15:10 Spotlights Challengers Nalanta Vrijheidsdressuur 15:20 15:30 Stal Mansour - Rik Steijn 15:40 Springles
15:50
16:10 Paard&RuiterNatuurlijk 16:20 Spotlights Horse Agility 16:30Centraal - Karin Huizer Paard 16:40 Western Riding Center Natural 16:50
Clinic VisibreTeam Vrijheidsdressuur: Meer dan een
13:00
13:00
14:40
12:10 12:20
12:20
16:00Henke Karelse
24
Clinicring 1
Afsluiting
14:50
15:00
Hippodroom -Sylvia van Noye Nonverbale communicatie o.b.v. Chris Irwin
15:10 15:20
Parelli - Anna de Winter
15:30
De 7 sleutels tot succes
15:40
Parelli - Anouk en Laura
15:50
16:00 16:10 16:20 16:30 16:40
Liesbeth Jorn Spelen met springmateriaal voor body & mind
16:50
17:00 E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 27
Clinicring 2 10:00 Paardbart Horsewispering 10:10 10:20 Paardeninzicht 10:30 Margreet Noordanus Demonstratie paardencoaching 10:40
10:50 Paard&Coach - Thirza Schraa 11:10
zie jij de details?
11:20 Paard Centraal - Karin Huizer 11:30volgens het Freestyle systeem Training 11:40
van Emiel Voest
11:50 Sincerita - Florien de Graaf
12:00 Oplossingen voor een rijtechnisch probleem!
12:10
10:10 10:20 10:30 10:40 10:50
11:00 11:10 11:20 11:30
Bitloze dressuur
11:40 11:50
12:00 12:10 12:20
12:20
12:30
12:30 12:40
10:00
12:40 Liesbeth Jorna
12:50the "sweet spot" van balans Finding en ontspanning online
13:00
13:10 Parelli - Eef Veenstra 13:20 Maak je paard dapperder, de kracht van de Friendly Game, Level 3/4
13:30
13:40 Aditi horses - Josien vd Poel 13:50 In vrijheid naar balans
14:00
14:10 Eliberty Horsemanship 14:20 Equi-Performance 14:30
Anders trainen met je paard
14:40 14:50 Ned Ver Natural Balance Hoofcare 15:00 Wat zijn goed functionerende hoeven 15:10 en hoe kun je dat zien en controleren
15:20 15:30 PaardenKennisCentrum 15:40 Voeding door het lichaam van 15:50 het paard heen
16:00 Paard&Coach - Thirza Schraa 16:10 Rijden, het begint op de grond!
16:20 16:30 Deal in Dreams - Ilian Trichopoulos 16:40 Fun met trailerladen
16:50
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
12:50
13:00 13:10 13:20 13:30 13:40 13:50
14:00
NH Challenge 2 uur
14:10 14:20 14:30 14:40 14:50
15:00 15:10 15:20 15:30 15:40 15:50
16:00
Horse agility 2 uur
PROGRAMMA
11:00 Grondwerk en communicatie,
Wedstrijdring
16:10 16:20 16:30 16:40 16:50
* Extra demo van Adam Shereston om 16:00 uur in de workshopring
17:00 25
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
26
16-04-2013
22:27
Pagina 28
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
22:27
Pagina 29
27
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 30
A D V E R T O R I A L
Spiritueel met Paarden Tijdschrift voor mensen die verder kijken dan de oppervlakte
2013 is alweer de veertiende jaargang van Spiritueel met Paarden, een door Uitgeverij Ridaire uitgegeven tijdschrift dat in een trouwe lezerskring is uitgegroeid tot een begrip. In het compacte blad worden onderwerpen samengebracht waar elders in de paardenwereld weinig over te vinden is. Van klankschalen tot telepathie en van familieopstellingen tot mindfullness met paarden, overal is aandacht en respect voor. Maar ook andere, meer “aardse” thema’s als centered riding, het gebruik van muziek bij het rijden of de intelligentie van het paard komen aan bod. Tel daar nog bij op de prachtige en soms zeer emotionele ervaringsverhalen en je hebt een soort tijdschrift dat je niet vaak tegenkomt. Spiritueel met Paarden verscheen voor het eerst in de zomer van 2000. Het blad is een initiatief van Ridder Dijkshoorn. Hij vroeg zich af of er een diepergaand contact tussen mens en paard mogelijk was dan alleen maar via teugels/leidsels, stem-, zit- en beenhulpen. Met name de vraag of er ook 'telepathisch' contact mogelijk was tussen mens en dier intrigeerde hem. En zo ja, wat heeft het paard ons dan te vertellen? Graag wilde hij hierover de mening van andere 'alternatieve' paardenliefhebbers horen, waarbij het tijdschrift een ideaal podium zou vormen om elkaar ervaringen te vertellen rondom de 'spirituele kant' van het omgaan met paarden.
En dat gebeurde… In de loop der jaren hebben veel bekende en minder bekende paardentrainers, coaches en dierentolken hun verhalen geschreven. Natuurgeneeskundigen gaven uitleg over geneeskrachtige kruiden en andere middelen. Trainers deelden hun visie op vriendschap, dominantie, verbinding en alles tussen hemel en aarde. Dierentoken uit alle windstreken vertelden over hun gesprekken met paarden en andere dieren. Maar ook gewone lezers, met een eigen verhaal, leverden bijdragen aan het blad en vertelden over de speciale band met hun paard of de bijzondere manier waarop zij elkaar gevonden hadden. Door deze aanpak is SmP een uniek blad met een eigen stijl en een trouwe groep lezers. Dat leverde niet alleen mooie verhalen, maar vaak ook prachtige foto’s op, die de cover van het blad sierden. De uitgebreide evenementenlijst en de uitstekende recensies maken het blad compleet. Naast het blad verschenen er ook ansichtkaarten van de coverfoto’s, die voor een klein prijsje te koop zijn via de website: www.spiritueelmetpaarden.nl Een abonnement op Spiritueel met Paarden kost € 20,- per jaar (vier nummers). Wil je meer weten, neem dan een kijkje op de website of kom langs bij de stand op Equiday.
www.spiritueelmetpaarden.nl
28
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 31
Dual Aktivierung is sinds jaren succesvol in veel Europese landen (met ca. 100 trainers in Duitsland) en bestaat dit jaar 10 jaar ! Rij jij nog ‘gewoon’ of is je paard dual geactiveerd?
Dual Aktivierung Het begon allemaal op een koude dag in november 2003. Michael Geitner , renpaardentrainer in de buurt van München, bukte zich tijdens het longeren van een merrie om iets om te rapen. Hij stond rechts achter haar en verbaasde zich dat zij haar hoofd helemaal naar links boog om òver haar rug te kijken wat hij aan het doen was. Terwijl het toch zo veel makkelijker was geweest om naar rechts te kijken …… Al snel constateerde hij dat de meeste paarden het linkeroog gebruiken om situaties in te schatten terwijl het ‘minder actieve’ rechteroog de eventuele vluchtroute bepaalt. Het idee kwam in hem op om paarden, niet zoals gebruikelijk, alleen fysiek links-rechts te gymnastiseren,
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
maar ook om het ‘zwakkere’ oog te trainen met behulp van een wapperend vlaggetje. Opvallend was dat de paarden door deze extra links-rechts impuls geconcentreerd werkten, soepeler bewogen en blijkbaar veel minder moeite hadden met de omschakeling linkerhand-rechterhand. Niet veel later combineerde hij deze methode met een oude wijsheid om ongeconcentreerde, soms nerveuze paarden tùssen 2 balken door te laten lopen en de training werd nog effectiever. Toen hij navraag deed bij de Universiteit in München was hier nog niet veel over bekend. Wel was er in de tussentijd een groot onderzoek geweest over het kleurzicht van het paard, waardoor Michael er voor koos in het vervolg gebruik te maken van de kleuren geel en blauw. In de menselijke psychologie wordt al geruime tijd de zg. EMDR (Eye Movement Disensitization and Reprocessing) therapie toegepast. Men heeft vastgesteld dat de
29
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 32
Er wordt op dit moment gewerkt aan een concept om naast de veelzijdige workshops en lessen, een train-detraineropleiding aan te bieden in Nederland. Om het 10-jarig bestaan te vieren, hebben we regelmatig leuke acties en aanbiedingen. hersenactiviteit door links-rechts impulsen verhoogd wordt. Hierdoor wordt stress sneller afgebouwd en lichamelijke en geestelijke ontspanning wordt bevorderd. Terug naar de training: voor de ruiter heeft hij vervolgens blauwe en gele schuimstofbalken ontwikkeld zodat het paard tijdens het rijden van verschillende figuren linksrechts geprikkeld wordt.
Houd hiervoor onze website www.dualaktivierung.nl in de gaten òf meld je aan voor de nieuwsbrief door een mailtje te sturen naar info@dualaktivierung.nl. Hier kun je ook terecht als je vragen en/of opmerkingen hebt mbt het volgen van een workshop/les of de train-detraineropleiding.
In 2011 ontstond een samenwerking tussen Michael en Corinna Lehmann (klassieke dressuurinstructrice en auteur) waarbij nog duidelijker is geworden dat Dual Aktivierung een waardevolle aanvulling is op de dagelijkse training. Het nieuwe boekje ‘Geitners Dual-Kit’ barst van tips en ideeën en is geschikt voor alle rijstijlen op ieder niveau. De training bevordert de concentratie, activeert de achterhand, laat het paard beter onder de massa treden, verbetert de balans, traint rug- en buikspieren en lost gedragsproblemen op. Het paard wordt tijdens de training aangemoedigd om zelfstandig te ontdekken wat de aangenaamste manier is om een bepaalde oefening uit te voeren, waardoor het leerproces enorm verbeterd en versneld wordt.
30
Linda Bunschoten, tel. 06 139 39 002
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
22:27
Pagina 33
31
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:27
Pagina 34
Als twaalfjarig jochie kwam ik voor het eerst in contact met de wereld van horsemanship. De beelden van rijden zonder hoofdstel en zadel vond ik uiteraard ontzettend stoer, dat wilde ik ook! Inmiddels, elf jaar later, is de destijds ontstane interesse uitgegroeid tot een fascinatie voor de kunst en kunde die goede horsemanship vereist en probeer ik zoveel mogelijk kennis op te doen bij verschillende leermeesters. Eén van de onderdelen waar ik mij op ben gaan toeleggen is het starten van jonge paarden. De kans om een jong paard een basis mee te geven waar zowel het paard als de eigenaar plezier aan beleven, dat is mijn doel. In mijn zoektocht naar meer kennis op dit vlak ben ik in februari van dit jaar naar de USA gevlogen om daar een ‘coltstarting course’ te volgen met Martin Black, wat mijn visie op horsemanship en met name het jonge paarden starten ontzettend heeft verdiept.
Klaar voor de start! Niek Elings
Het begin Een geslaagde start is er één waarbij het paard zich goed voelt bij alles wat hij doet, waarna de eigenaar veilig met het paard verder kan bouwen aan de geplande toekomst samen. Vooraf moet daarom ingeschat worden wat de eigenaar precies voor ogen heeft betreffende de toekomst met het paard. Moet het paard bij wijze van spreken in de manegeles kunnen meelopen, gaat het om een recreatiepaard of is er een sportcarrière gepland? En de ruiter, is deze wat angstig of eerder overmoedig? Hoe beter we deze dingen bij voorbaat kunnen inschatten, hoe beter we het paard kunnen voorbereiden op zijn toekomst. Iedereen in de horsemanship-wereld is wel bekend met de term ‘setting it up for succes’. Voor een jong paard betekent dit dat we een oefening zo opzetten dat de stap die hij moet uitvoeren alleen nog maar de juiste kan zijn. Een paard reageert alleen maar op de manier waarvan hij denkt dat wij dat verwachten. Ook is het bij een jong paard zeer belangrijk om dingen niet teveel te herhalen. Stel je het volgende voor: ik vraag je een letter ‘A’ op een blaadje te tekenen. Jij pakt een pen en tekent een keurige A, waarna je me vragend aankijkt. Ik blijf vragen of je een letter A voor me wilt tekenen. Waarschijnlijk vraag jij je nu af of die eerste A dan niet goed was. Wellicht probeer je een kleinere of grotere letter, of misschien zelfs wel een ‘B’. Martin Black noemt dit de “A-test” . Als het paard op de eerste vraag goed antwoordt, waarom dan nogmaals vragen? Het paard zal alleen maar vermoeden dat het juiste antwoord nog niet is gegeven en zal zijn antwoord veranderen… juist, in een antwoord waarnaar we niet op zoek zijn.
Bit of geen bit Het wel of niet gebruiken van een bit is een vraag die veel discussie oproept. Ieder jong paard zal kennis moeten maken
32
met het bit, ongeacht het feit of de eigenaar hier wel of niet mee zal gaan werken. Het paard moet bij een start zo goed mogelijk worden voorbereid op de rest van zijn leven en helaas kan niemand de toekomst voorspellen. Er is altijd een kans dat het paard onverhoopt van eigenaar moet wisselen en dat deze nieuwe eigenaar er andere ideeën op nahoudt dan de vorige. Het werkt dan alleen maar in het voordeel van het dier dat het op jongere leeftijd al op een positieve manier kennis heeft gemaakt met het bit. Het gaat niet zozeer om het bit zelf, als wel om de manier waarop het paard hiermee kennismaakt. Jonge paarden zijn van nature nieuwsgierig en nemen graag dingen in de mond. We kunnen het bit dan ook zo aanbieden dat het de keuze van het paard is het bit vast te pakken en in de mond te
nemen. Nog belangrijker dan het op een goede manier aanbieden van het bit, is de manier waarop het weer uit de mond wordt gehaald. Vaak genoeg wordt het bit hierbij onvoldoende begeleid, waardoor het tegen de achterkant van de voorste snijtanden valt. Dit kan een zeer negatieve associatie wekken tussen het bit en pijn in de mond en moet uiteraard te allen tijden voorkomen worden.
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 35
Sensibiliseren vs desensibiliseren. In het kader van veiligheid zijn veel methoden gericht op het desensibiliseren van het paard, een paard dat geleerd heeft veel druk te accepteren reageert immers minder snel op iets engs. In de korte periode dat een paard bij mij is, moeten we hem voor een aantal zaken desensibiliseren. Voor een prettige toekomst voor zowel het paard als de eigenaar is het dan ook noodzaak dat het paard comfortabel is met het zadel, de singel en ons gewicht. Als een paard zichzelf comfortabel voelt met deze zaken vind ik het niet nodig er nog een schepje bovenop te doen. Ik geloof in het dapperder maken van het paard in plaats van het afstompen van de natuurlijke gevoeligheid. Voor een dier dat van nature zo gevoelig is, is het onlogisch om hem eerst ongevoeliger te maken voor druk terwijl we aan de andere kant wel gevoeligheid aan de hulpen willen creëren. Hiervoor moeten we namelijk nog meer druk toevoeren om reactie te krijgen. Het is voor mij dan ook een doel op zich om de natuurlijke gevoeligheid van een paard niet te verpesten, maar juist in het voordeel van de berijder te laten werken.
Het uiteindelijke doel: Rijden Met alle eerder genoemde concepten in het achterhoofd blijft natuurlijk het hoofddoel een paard rijdbaar te maken voor de eigenaar. Hiertoe probeer ik zoveel mogelijk tijd door te brengen in het zadel. Alles passeert de revue: achter- en voorhandcontrole, impuls en sturen in alle basisgangen. Voor- en achterhandcontrole zijn allesbepalend voor zowel de basis als meer gevorderde manoeuvres zoals een spin of travers. Een goede impuls maakt dat een paard fijn aanvoelt in de overgangen en het helpt in de vorming en behoud van balans. Een simpel motto dat bij Martin Black langs kwam houd ik hierbij altijd in het achterhoofd:“Ride fast horses slow and slow horses fast”, totdat een goede balans gevonden is. Hierbij is het van groot belang dat de voorwaartse hulp licht blijft, ik probeer dan ook zo min mogelijk aan de flank te blijven met vaste druk. Als het paard namelijk niet binnen enkele seconden voorwaarts denkt, is iedere seconde die langer vastgehouden, een seconde die het paard minder gevoelig maakt. Het paard denkt op dat moment namelijk niet voorwaarts, waardoor de hulp hier ook
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
niet aan gekoppeld kan worden. Er wordt dan ook snel over gegaan naar een secundaire hulp, hetzij met de leadrope, hetzij met meer ritmische druk vanaf het been, zolang het maar een voorwaartse respons geeft waarna directe release volgt. Al snel zullen de paarden reageren op de eerste hulp, namelijk de lichte aanraking aan de flank. Zodra het paard het voorwaarts gaan en stoppen snapt, kunnen we gaan werken aan het sturen. Iedereen kan sturen, trek maar hard genoeg aan één teugel en uiteindelijk zal het paard wel volgen. Maar sturen voelt pas echt fijn als het paard ook dezelfde kant op wil als jij voor ogen hebt. Sturen begint dan ook met niets meer dan van A naar B gaan, waarbij ik wil dat het paard mijn focus volgt. Als ze dit in een rechte lijn beginnen door te krijgen en ze komen met de vraag:“Hoe snel wil je naar punt B?”, dan begin ik met het introduceren van cirkels. Eerst een kwart cirkel van de rand naar het midden van de bak, daarna een halve cirkel enzovoorts. Ik focus altijd een kwart cirkel vooruit en corrigeer enkel wanneer het paard niet meer nadenkt over de cirkel die hij aan het lopen is. Aan het einde van dit proces zijn we ongeveer twee tot drie weken verder en is er een mooie basis gelegd voor de eigenaar om op voort te borduren, ongeacht welke discipline zij voor ogen heeft. Uiteindelijk is de maatstaf voor succes relatief. Als iets beter gaat dan de voorgaande keer is het een succes. Ook als het minder goed gaat dan die voorgaande keer gaat het waarschijnlijk beter dan tien sessies geleden en is er nog steeds vooruitgang, dus succes. En als het dan echt niet lukt in een sessie? Bij Martin Black heb ik hier het mooiste antwoord op gehoord: Als het vandaag niet lukt is er altijd een volgende dag. En als die dag er niet is, is het het niet waard om vandaag te blijven pushen op iets wat er vandaag niet inzit en daarmee de sessie voor jezelf en voor je paard met een slecht gevoel af te sluiten. Oftewel, set it up for succes! Voor meer informatie over het starten van jonge paarden, lessen en trainingen kunt u terecht op mijn website www.niekelings.nl.
33
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 36
A D V E R T O R I A L
Osteopathie bij paarden, zeer effectief! De wereld van paarden is haar grote passie naast haar werk als fysiotherapeut. In 2003 behaalde Ruth Brouwer haar diploma fysiotherapie. Inmiddels is zij behalve mede-eigenaar van één van de weinige fysiotherapie plus-praktijken in Nederland, gevestigd in Hilversum, ook gediplomeerd osteopaat voor dieren en geregistreerd in de therapeutenlijst van het ICREO.
“Voor veel mensen is osteopathie een onbekend terrein in de medische wereld” aldus Ruth Brouwer.“ik zie het daarom als een uitdaging om mensen bekend te maken met mijn werkwijze. Een osteopaat gaat op zoek naar de oorzaak van de klachten en behandelt het lichaam als geheel. Ik ben opgeleid om verandering in weefsels te voelen. Dit kan zich uiten in verhardingen, spanning en verandering van positie. Een geblokkeerd gewricht geeft pijn in de directe omgeving maar kan ook nadelige gevolgen hebben op heel andere plaatsen”.
“ALS FYSIOTHERAPEUTE BEN IK OPGELEID TOT SPECIALIST IN BEWEGEN. IN DE OSTEOPATHIE WORDT DE BEWEEGLIJKHEID VAN VRIJWEL ELK WEEFSEL IN HET LICHAAM ALS ZEER BELANGRIJK ERVAREN. OSTEOPATHIE WAS VOOR MIJ DUS EEN LOGISCHE KEUZE”.
De osteopathische behandeling bestaat alleen uit manuele technieken. Een osteopaat schrijft dus geen medicijnen voor en gebruikt geen invasieve technieken (injecties e.d.).“Het liefst kom ik voor een behandeling naar het paard toe. In de vertrouwde omgeving is het paard het meest ontspannen en dat werkt het prettigst”.
natuurlijke genezingsproces van de ziekte stimuleert. Het lichaam van mens en dier heeft het vermogen om beperkingen te compenseren. Als de voorwaarden voor herstel onvoldoende zijn, kan het gebeuren dat het zelfgenezend vermogen van het lichaam tekort schiet. Ruiters merken dit wanneer de problemen niet op te lossen zijn met training, rust of medicatie.“Er zijn talloze klachten waarmee paardeneigenaren bij een osteopaat terecht kunnen. Enkele voorbeelden zijn singelnijd, vluchten, kantelen van het hoofd of plotselinge gedragsverandering. Aan mij de taak om de oorzaak te vinden en de juiste behandeling toe te passen”.
Het enthousiasme van deze gedreven osteopaat is aanstekelijk en daarnaast leerzaam. Zo legt Ruth uit dat je met osteopathie niet de ziekte behandelt maar het
Wilt u weten of de klacht bij uw paard te behandelen is met osteopathie? Neem dan vrijblijvend contact op via www.brouwerosteo.nl of bel met 06-20 778 778
www.brouwerosteo.nl 34
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 37
Outdoor Ruitersport De ruitersportwinkel en webshop voor de recreatieve-, TREC- en enduranceruiters. Voor o.a. zadeltassen, halster-hoofdstellen, schapen- en rendiervachten en nog veel meer. www.outdoor-ruitersport.nl info@horseandlady.nl
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
35
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 38
"It's all about balance!" Liesbeth Jorna Balans voelt goed! Wel eens gedanst met een echt goede danspartner? Zo één die echt leidt maar je toch op eigen benen laat dansen? Vrij maar met veel gevoel, energiek, losjes, lichtvoetig. Je durft en kan steeds meer. Balans voelt goed! Daar word je blij van! Een onbereden paard is prima in balans ... tot er een ruiter op zijn rug gaat zitten. Het paard zal zijn natuurlijke balans even moeten hervinden met die ruiter op zijn rug. Als dat lukt groeit het zelfvertrouwen en het plezier van het paard om zijn ruiter te dragen. De meeste paarden lopen echter niet vanzelfsprekend in balans met een ruiter op hun rug. Ze spannen spieren die ze beter los kunnen laten, lopen op de voorhand of scheef. Dat kan komen door én leiden tot pijn, emoties, onbegrip, steeds meer scheefheid bij ruiter en paard of verminderde kracht en coördinatie. Reden genoeg om te zorgen dat je de balans onderhoudt en waar nodig verbetert!
Cocoa in een natuurlijke eigen balans. Ik focus alleen op een constant ritme en vloeiende lijnen en stel verder geen eisen. Mijn taak: een zo comfortabel mogelijke passagier zijn die haar eigen balans houdt zonder zijn balans te verstoren.
De plek van balans in "het grote plaatje" Om een fijne thuisbasis te ontwikkelen in stap, draf en galop heb je 4 ingrediënten nodig: ontspanning, antwoord op hulpen, energie en balans. Elk van die 4 heeft weer invloed op de andere 3. Kun je precies de juiste mix vinden dan onstaat harmonie tussen ruiter en paard en zal je paard vrij onder je kunnen bewegen. Hij loopt recht en op eigen benen. Hij is energiek, ontspannen en in balans en kan steeds meer bewegingen uitvoeren zonder die "thuisbasis" te verliezen. Om die goede mix te vinden bestaat geen standaardrecept, want alle paarden en ruiters zijn verschillend. Om balans te vinden moet je op zoek!
36
Ingrediënten uit de basis van natural horsemanship Oefeningen uit natural horsemanship leggen een sterke basis. Je paard leert op eigen benen te lopen in een constant tempo. Al in een heel vroeg stadium leert hij om op een lichte vraag zijdelings te buigen, afzonderlijk zijn voor- of achterhand naar links of rechts te verplaatsen, zijwaarts of achterwaarts te bewegen. Als het kan, rijden we eerst (vrijwel) zonder teugelcontact zodat hij zelf zijn natuurlijke balans kan vinden en vertrouwd raakt met het ruitergewicht. En, net zo belangrijk: wij moeten zelf onze eigen balans aanpassen aan de manier van bewegen van dit specifieke paard.
Spelenderwijs balans verbeteren Het is onze bedoeling het paard zoveel mogelijk zelf te laten ontdekken wat goed voelt, zodat hij die balans steeds meer zelf opzoekt en er niet voortdurend "micromanagement" nodig is. Om samen die balans te vinden moet je een beetje creatief en nieuwsgierig zijn. Het is zoeken naar een beweging die
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 39
Cocoa negen weken later. Langzamerhand is de balans verschoven. Door gerichte oefening is hij sterker geworden en beter in balans. Hij is rechter, ritmischer en lichtvoetiger geworden. Nog net zo relaxed als in het begin maar met veel meer zelfvertrouwen, gemak en draagkracht.
goed voelt: ergens in het midden tussen scheef naar de ene of naar de andere kant, ergens tussen natuurlijk evenwicht en verzameling. Het liefst zoek ik eerst online (of aan de longe zonder hulpteugels) en daarna vanuit het zadel. Als je erop zit, kun je variaties in je eigen balans testen: wat gebeurt er als ik iets meer gewicht op de linker- of rechterbeugel breng, iets meer naar voor of achter zit, etc. Iedereen die wel eens op de flexchair heeft geoefend weet dat kleine houdingveranderingen grote impact hebben! Ook kun je je paard vragen om iets in zijn lichaamspositie te veranderen met behulp van de reeds aangeleerde communicatie daarover: de "basic alignment exercise".
Basic alignment exercise Om je paard meer in balans te brengen kun je spelen met de positie van voor- of achterhand. We vragen bijvoorbeeld om het gewicht van de voorhand meer naar het buitenvoorbeen te verplaatsen en voelen wat er verandert. Stel je het voor als een gesprek: "Kun je je gewicht meer
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
naar de buitenschouder verplaatsen? Dank je wel. Hoe voelt dat?" Het moment dat goed voelt, is misschien niet het moment van die positie zelf maar een momentje als je paard weer terug "veert", door het midden komt. Als je dat moment vindt kun je een volgende vraag stellen: "Zou je deze positie een paar passen kunnen volhouden?" Eerst zal hij vaak naar zijn oude positie terugveren. Je kunt hem dan even snel herinneren: "Die schouder, weet je nog?" Die herinneringen worden steeds kleiner en minder vaak. Hij gaat het langer zelf volhouden. Vertrouw op je gevoel en wat je paard je vertelt! Je paard zal zich ook fijn voelen als hij balans gevonden heeft: hij wil graag zijn bovenlijn strekken (actieve stretch) en geeft bijna vanzelf na. Natuurlijk krijgt hij die gelegenheid en wordt zijn succes beloond. Met de gevonden eigen balans als "thuisbasis" wordt alles wat erna komt veel makkelijker! Š Liesbeth Jorna - Sport & Horsemanship United, Equiday Magazine, mei 2013
37
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
38
16-04-2013
22:28
Pagina 40
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 41
COLUMN The Seven Games Het is alweer een paar jaar terug, maar ik hoorde mijn vriendin iets zeggen over Games. Niet zomaar een Game, Seven Games! Met andere woorden, zeven spelletjes. Da’s niet zomaar een spelletje, maar zeven spellen in een, dacht ik. Leuk, spelletjes! Ik ben gek op spelletjes! Mijn gedachten dwaalden al gauw af naar oude floppy’s op de computer, waarin maar liefst 7 (of meer) spelletjes op een schijfje stonden en waarbij je de meest kansloze spelletjes kon spelen op je nog kanslozere computer. Ikzelf ben een enthousiaste gamer, ik speel World of Warcraft. Voor de ongelovigen onder ons, World of Warcraft is een virtuele wereld waar je - samen met allemaal mede-verslaafde vriendjes - de meest afzichtelijke wezens moet verslaan. Om een lang verhaal kort te houden, toen mijn vriendin begon over over “The Seven Games” werd ik meteen enthousiast. Dat was nog voordat ik begreep dat ik jaren later op een winterse zondag – in een door merg en been snijdende kou – bij het paard en het kuiken (mijn vriendin) zou staan. Het zijn niet zomaar dagen. Het zijn dagen waarop je relatie ernstig op de proef wordt gesteld. Het zijn dagen waarop je laat zien dat je er niet alleen bent in voorspoed, maar ook in tegenspoed. En terwijl ik mezelf warm probeer te houden door te denken aan zomervakanties, zonnige stranden, verzengende hete dagen en warme koffie, zie ik het kuiken met onze knol door het zand rennen, zich geen seconde bewust van de opnieuw ingetreden ijstijd. De blik in haar ogen zegt genoeg. De blik die laat zien dat het niet uitmaakt of het nou vijftig graden boven of onder nul is, dat ze is waar ze moet zijn. Op dat soort dagen zie ik eens te meer bevestigd dat mensen die doen wat ze leuk vinden het echte geluk kennen. Zij doen wat ze doen omdat ze het willen, niet omdat ze het moeten. En ook al gaat het de ene dag beter dan de andere dag, het is een kwestie van vallen en opstaan. Van jezelf oprapen en verder gaan waar je gebleven bent. Het leven met paarden is niet zomaar een leven. Het is fantastisch. Elke dag, goed of slecht, blijft er eentje om in te lijsten. En zo trotseer ik warme en koude dagen, om van een afstandje mee te genieten. Hoe je het ook went of keert, paarden houden is een passie. En ook al is het serious business, het is en blijft een spelletje. Of zeven.
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
39
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 42
Paarden lezen is eigenlijk luisteren naar de taal van je paard. Je hoort enkel maar het woord paardenfluisteren, maar dan heb je een one-way communicatie. Sommigen zeggen dan: het is niet paardenfluisteren, maar het is paardenluisteren. Komt op hetzelfde neer, one-way communicatie. Je moet namelijk beide kunnen!
Wat is paarden lezen? Wendy Bleekemolen
Hoeveel mensen zie je pauzeren in hun training met paard, om eens te luisteren naar hun paard? Je moet eerst kunnen luisteren voordat je weet wat je moet antwoorden of waar je op in moet spelen. Je kunt ook niet verwachten dat het andersom gaat, want de intelligentie van een paard is te laag om dit uit te kunnen leggen. Speel dus gewoon in op wat er gezegd wordt tegen jou!
Het is toch vanzelfsprekend dat je voor een goede relatie niet enkel een luisterend oor moet kunnen hebben, maar ook de juiste antwoorden moet kunnen bieden? Als ik mijzelf dan een magische titel moet geven, ben ik een paardenfluisteraar en een paardenluisteraar. Er is echter niks magisch aan: paardenfluisteren is gewoon informatie overbrengen met jouw lichaamstaal. Dit altijd consequent toegepast en met (op?) meerdere energieniveaus. Hierbij maken we gebruik van de denkwijze en psychologie van het paard. Iedereen kan dit leren! Essentieel is wel dat je begrijpt dat je eerst een paardenluisteraar moet worden, anders geef je heel vaak een actie op een ongepast moment.
Dit garandeert een uitstekende relatie! Als je relatie in balans is, begint het paard zich meer als luisterend oor op te stellen. Dan ben je beide naar elkaar aan het luisteren en speel jij in op de vragen die er ontstaan. Hetzij als leidend of drijvende leider.
DE PAARDEN ROND MIJ
Perfectie? Dat bestaat niet! Er is niemand die hier nooit een fout in maakt! Zelfs een mensenpsycholoog die er een gesproken verhaal bij krijgt, maakt verkeerde diagnoses.
Het paardenfluisteren is dus ĂŠĂŠn helft van ZIJN MIJN BESTE Groot verschil is natuurlijk dat mensen het communiceren met paarden. kunnen liegen en paarden niet. Nochtans Het paardenluisteren/lezen is de andere INSTRUCTEURS! kunnen ze door opvoeding, trauma, geen helft. Dit is niet altijd makkelijk voor de sociaal gedrag, enz. een gestoorde taal mens, hiervoor moet je namelijk zelf hebben ontwikkeld, wat het lezen moeilijk maakt. kunnen zwijgen! Zelfs regelmatig jouw wensen en principes Soms heb ik het gevoel dat ik op de goede weg ben en dan over boord gooien, om de relatie te doen groeien. Paardenineens laat een paard mij iets zien of voelen waardoor ik heel fluisteren breekt door, paarden luisteren nog veel te weinig!
40
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 43
Tips voor beter paardenluisteren > Bewust worden dat een paard communiceert! Paarden hebben een taal onderling: hoe kan het anders dat een paard zijn oren plat legt en de ander weet dat hij weg moet gaan? Het is geen gesproken maar een visuele taal. > Leren over hun visuele taal. Alle facetten gaan bestuderen: oren, ogen, mond, benen, staart enzovoort. Ze vertellen er zoveel mee! > Ruimte geven aan je paard om te communiceren! Kijk naar je paard of hij iets wil zeggen en geef hem daar de tijd en ruimte voor. > Bekijk de conversatie vanuit zijn standpunt! Wij vinden de redenatie van een paard al snel “stom”. Dit is omdat de beleefwereld van een prooi en roofdier enorm verschillen. > Verdiep je dus in zijn beleefwereld! Hoe ziet een paard? Hoe voelt een paard? Hoe denkt een paard? Hoe werkt zijn geheugen? Enzovoort. > Ga er vanuit dat een paard bij verzet, je niet begrijpt of angstig is, in plaats van altijd aan verzet en dominantie te denken. Zelfs al is het dominantie, dan zal je zien: wanneer je de vraag zachter of anders stelt het probleem vaak is opgelost. > Zorg dat je belangrijk genoeg bent voor je paard om mee te communiceren. Als je volgens hem te laag bent in rang, is er misschien geen reden om iets aan jou te vragen! > Laat jezelf filmen en kijk wat je gemist hebt in de communicatie met jouw paard. Je zult zien dat je paard achter je rug ook vaak van alles te zeggen heeft! > Hou rekening met afstand, de communicatie begint al op een zeer grote afstand! > Stay open minded! Pas op dat je het niet ziet, zoals jij het wilt zien!
Er zijn veel aspecten waar je rekening mee moet houden, een begin maken met meer naar je paard te kijken is echter de beste start!
mijn visie moet herzien! Toegeven van dit soort “missers” helpt je dan ook te groeien in je kunde! De paarden rond mij zijn mijn beste instructeurs!
TIP DE THEORIEAVONDEN STARTER BASICS, BASIC ADVANCED EN PRE-ADVANCED OP DE TWO LAZY SEVEN RANCH. WWW.ANDERS-PAARDRIJDEN.BE
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
41
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 44
Het geheim van “paarden fluisteren”, meer dan lichaamstaal alleen… Danielle Visarius Het is inmiddels 15 jaar geleden dat we met verwondering naar de film ‘The Horse Whisperer’ keken. Het leek een magische gave die voor velen slechts een droom was. Totdat ‘Natural Horsemanship’ zijn intrede deed, en de magie veranderde in iets wat iedereen kon leren: lichaamstaal. Sindsdien komen we bij het horen van ‘paardenfluisteraar’ algauw in een allergie zone terecht. Want met zichtbare lichaamsgebaren, touwen en sticks, wordt er maar zelden gefluisterd.
Onzichtbaar voor het blote oog Na jaren van verschillende naturalen non-natural horsemanship methodes van diverse leraren, in verschillende landen, wist ik dat er meer diepgang zat in de taal van paarden, dan ik tot dan toe had geleerd. Ik zag dat een paard het vertrouwen van de kudde niet verdiende door het uitoefenen van druk, noch door het geven van een beloning. Er was iets veel subtieler dan dat, iets wat wij met het blote oog, blijkbaar niet konden zien. Toen ik ‘paardenfluisteraar’ Adam Shereston jaren geleden ontmoette, verwachtte ik dan ook om ‘méér van hetzelfde’ te zien te krijgen, maar ik bleek ernaast te zitten…
De missing link In Adams werkwijze vond ik de subtiliteit, die ik bij paarden onderling had gezien. Empathie en een verfijnde communicatie, door het gebruik van ‘feel’, intuïtie, balans, en timing. Een manier die het paard direct aanspreekt op zijn natuur, en die uitgaat van harmonie en innerlijke kracht. Ik zag Adam werken met ruimte, richting en intentie. Een universele taal die wij allemaal gebruiken, maar waar wij mensen ons nauwelijks bewust van zijn.
Werken met de wereld van het paard Paarden communiceren, naast lichaamstaal, door middel van ‘gevoel’. Met hun goed ontwikkelde, sensitief vermogen
42
voelen ze haarfijn ‘emoties’ aan. Van hun kuddeleden, en van hun omgeving. Paarden zijn van nature afgestemd op behoud van harmonie in de kudde. Ze zijn ontworpen om te synchroniseren met hetgeen, ze vertrouwen en respecteren. Meestal is dat het wijze paard in de kudde. Ze zoeken hier van nature aansluiting bij, omdat ze weten dat diens beslissingen voor de kudde het beste zijn. Vertrouwen en respect is iets wat een paard verdient door wat het de kudde biedt, niet door wat het van ze verlangt. En dit is cruciaal in onze werkwijze.
Het paard bieden wat het nodig heeft Wanneer we willen dat het paard ons als die wijze leider ziet, moeten we eerst die wijze leider wórden. Willen we beste maatjes zijn, zullen we eerst dat beste maatje moeten worden. Het ontvangen van vertrouwen en respect, begint bij het maken van beslissingen die voor het paard (in zijn optiek) het beste zijn. Niet één keer, maar juist op al die momenten dat het paard ons het hardst nodig heeft. Heeft het paard tien keer ervaren dat onze beslissing voor hem goed uitpakte, is de kans groter dat hij hier de elfde keer blindelings op vertrouwt.
Geef het paard een stem We kunnen pas weten wat een paard nodig heeft, wanneer we het een stem geven. Als beide partners zich mogen uiten, kan het gesprek beginnen. En pas wanneer we niet bang zijn voor wat we te horen krijgen, groeit het vertrouwen. Door domesticatie raken paarden uit balans. Hun reacties zijn gebaseerd op wat hen in een menselijke omgeving, het meest heeft opgeleverd. Door het paard in het gesprek een
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 45
mogelijkheid aan te reiken die dichter bij zijn natuur ligt, krijgt het weer een keuze. We kunnen hem op die manier helpen om zijn eigen balans terug te vinden.
‘Alignment’
Wil je Adam aan het werk zien? Kijk in het programma overzicht voor locatie+tijd van zijn demonstraties. Kom voor meer informatie naar onze stand, of bezoek: www.adamshereston.com & www.daniellevisarius.com / danielle.visarius@gmail.com.
‘Paarden fluisteren’, is het werken met hun hele natuur; zowel hun stille taal, als hun denk- en leefwereld. Een paardenfluisteraar voelt wat een paard voelt, hoort wat het paard denkt, begrijpt hun natuur, en biedt de hulp en steun die het nodig heeft. Hierin is hij succesvol, omdat hij zelf zijn zaken ‘op een rijtje’ heeft. In het Engels wordt hiervoor het woord ‘alignment’ gebruikt. Wat betekent dat alles in optimale afstemming is.
Het geheim ontrafeld Om het paard te kunnen horen, moeten we stil zijn van binnen. Om terug te spreken, moeten we hun taal beheersen, en om begrepen te worden, moeten we net als paarden, authentiek en congruent zijn. Dit betekent dat onze intentie, gedachten, gevoelens, energie en lichaamstaal, dezelfde boodschap communiceren. In afstemming met elkaar. Het is het bewust worden van wat we, onbewust al gebruiken. Werken met wat je hebt. En als we het geduld en het verlangen hebben om onszelf en het paard, beter te leren kennen, komen onze werelden vanzelf dichter bij elkaar.
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
43
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 46
Lose your mind and come to your senses Fritz Perls
opleidingen op gebied van coaching met behulp van paarden:
‡ HTXLQH DVVLVWHG FRDFK OHYHO NOBCO JHDFFUHGLWHHUG
‡ YHUGLHSLQJVMDDU HTXLQH DVVLVWHG FRDFK OHYHO ‡ YRLFH GLDORJXH PHW EHKXOS YDQ SDDUGHQ
‡ IDPLOLH HQ RUJDQLVDWLHRSVWHOOLQJHQ PHW SDDUGHQ ‡ ELMVFKROLQJ QDVFKROLQJ HQ LQWHUYLVLH ‡ FRPPXQLFDWLH PHW SDDUGHQ
educatief centrum keulseweg | www.keulseweg.nl
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 47
Misschien ben jij zo iemand: lekker recreatief bezig met je (verzorg)paard of pony, je rijdt vaak buiten, doet aan vrijheidsdressuur, rechtrichten, Trec of net waar je zin in hebt. Je paard is je vriend, en zijn of haar plezier is net zo belangrijk als dat van jou. Je doet misschien wel eens mee aan een wedstrijd, maar prestaties zijn niet het belangrijkste. Je zou het best leuk vinden om meer mensen te ontmoeten die er net zo over denken. Lees dan verder. Misschien is de NVVR wel de plek voor jou.
Kom ook bij de NVVR Een gezellige vereniging voor mens en paard NVVR staat voor: De Nederlandse Vereniging voor Vrijetijds Ruiters. De vereniging werd opgericht in 1986. Inmiddels is de NVVR uitgegroeid tot een vereniging met zo'n duizend leden, verspreid over het land. Er worden regionale ritten georganiseerd, waar je meestal kosteloos aan mee kunt doen. Het bijzondere aan deze ritten is, dat je met elkaar rijdt. Er is geen ‘begeleider’ maar wel heb je een gids die de routes kent en weet waar de mooiste plekjes te vinden zijn. Over het algemeen wordt er bij deze ritten goed rekening gehouden met elkaar, ook met onervaren of angstige combinaties. Naast de ritten zijn er ook enkele malen per jaar instuctieen rijweekenden in de mooiste gebieden van Nederland. Maar er is nog meer! Wanneer je lid wordt van de NVVR,
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
ontvang je de VrijRuiter, hét tijdschrift voor als je écht van paarden houdt. In dit fraai vormgegeven magazine vind je artikelen over natuurlijke paardenhouderij, verschillende trainingsstijlen, (alternatieve) geneeswijzen en alles dat bij de recreatieruiterij hoort. De VrijRuiter gaat diep op haar onderwerpen in en biedt ook de ervaren paardenmens een nieuwe blik. Ook jij kunt lid worden van de NVVR. Je ontvangt dan zes keer per jaar VrijRuiter en je kunt tegen zeer vriendelijke tarieven en soms zelfs gratis meedoen aan de door de vereniging georganiseerde activiteiten. Bovendien steun je de NVVR, een vereniging die paardenwelzijn propageert. Wil je meer weten? Kijk dan op onze website, meld je aan of vraag om een proefpakket. www.nvvr.info
45
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 48
B O E K R E C E N S I E
‘IS YOUR HORSE
A ROCK STAR?’ Understanding Your Horse’s Personality
Dessa Hockley beschrijft in ‘Is Your Horse a Rock Star?’ hoe je erachter kunt komen welk persoonlijkheidstype je paard heeft. Ze legt uit hoe je de verschillende persoonlijkheidstypes het beste kunt trainen en zelfs op wat voor manier je ze het beste met pensioen kunt laten gaan, als de tijd daarvoor rijp is. Dit doet ze door te kijken welke combinatie van 8 karaktereigenschappen het paard heeft: dominant of onderdanig energiek of lui nieuwsgierig of bang vriendelijk of afstandelijk Op grond van deze eigenschappen zijn er 16 verschillende persoonlijkheden te onderscheiden. Achterin het boek staat een uitgebreide vragenlijst die je helpt te bepalen welke persoonlijkheid jouw paard heeft. Ook wordt er aandacht besteed aan het karakter van de trainer/eigenaar, en aan de vraag wat voor soort mens er nu het beste bij het betreffende type paard past. ‘Is Your Horse a Rock Star?’ is een gemakkelijk en prettig leesbaar boek. Een echte aanrader! Het laat je ongetwijfeld met andere ogen naar je paard en naar je training kijken.
Auteur: Dessa Hockley Uitgeverij: Booksurge Publishing ISBN: 1-4196-6605-3
Deze recensie is geschreven door Natural HorseTrainer Marja Besselink, NH-trainer, Centered Riding instructrice, Paardengedragsdeskundige en Yoga docente. www.naturalhorsetrainer.nl info@naturalhorsetrainer.nl
46
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 49
NH
Waaraan herken je een NH'er? Het belangrijkste uiterlijke kenmerk van een Natural Horsemanship aanhanger is toch wel de aparte uitrusting die hij/zij gebruikt. Niet zelden word je als NH'er door stalgenoten aangeduidt als 'dat meisje dat haar paard aait met een gekke stok'. Wat is nu het nut van deze attributen, die uitsluitend door NH'ers gebruikt lijken te worden?
De leadrope, oftewel de communicatielijn Iedere trainer die min of meer onder de noemer 'Natural Horsemanship' valt, maakt gebruik van een lang touw. Bij voorkeur een wat zwaarder type. Een lang en stevig touw is veelzijdig in gebruik: je kunt je paard ruimte geven, hem ermee aaien, met het uiteinde zwaaien om ruimte te creeëren, het uiteinde vastknopen tot teugels en nog veel meer. Belangrijk bij een goede leadrope is het juiste 'gevoel' dat het touw geeft. Het is immers de verbinding tussen jouw handen en je paard. Een longeerlijn is te slap en zwaait niet lekker, de meeste halstertouwen zijn te kort om veilig mee te grondwerken.
Touwhalster, een modegrill? Tegenwoordig heeft ieder zichzelf respecterend Penny-meisje minimaal 1 setje van een (fel)gekleurd touwhalster met bijpassende teugels. Liefst versierd met kraaltjes en veertjes, want dat staat leuk op de foto. Bij een NH'er heeft het touwhalster een heel ander doel: het is een communicatiemiddel. Anders dan bij een breed nylon of leren stalhalster, kun je met een touwhalster veel beter signalen overbrengen naar je paard. Een borsttuig van een aanspanning is breed, zodat het paard er comfortabel aan kan trekken. Met grondwerken en rijden wil je juist géén trekwedstrijdje starten met je paard. Het touwhalster helpt hierbij: het is op de neus en achter de oren net zo breed als je vingertoppen. Hierdoor is het licht en comfortabel
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
wanneer de leadrope of teugels doorhangen, maar duidelijk voelbaar wanneer de druk wordt opgebouwd.
Rijd jij wel eens met alleen een string? Wanneer je niet bekend bent met Parelli, zal deze vraag je wel héél vreemd in de oren klinken. Deze 'string' is letterlijk niets anders dan een touwtje. Met een lusje aan een uiteinde wordt het aan de stick of rond de hals geknoopt. Een leertje maakt het andere uiteinde wat zwaarder, zodat er beter mee gezwaaid kan worden wanneer hij aan de stick zit.
Stick, stok of zweep? De stick (en string) zijn vast onderdeel van de uitrusting die Pat Parelli aanprijst. Het gebruik van een stok bij de training van dieren is niet nieuw: herders, olifantentrainers en ruiters op ezels maken al millennia lang gebruik van een houten stok. Alleen bij de training van paarden is een zweep veel gebruikelijker. Het grote verschil tussen een stick en een zweep is de flexibiliteit. Een stick is vrij zwaar en zwiept niet. Hij is bedoeld als verlengstuk van je arm. Je kunt je paard ermee aaien, drijven en laten wijken voor druk. Met een stick ben je groter dan je paard. Sta je in het midden naast je paard, dan kun je hem met je stick zowel op zijn neus als achter zijn achterhand aanraken. Met rijden gebruik je de stick niet alleen om te drijven, maar ook om de voorkant te sturen. Meer weten over Natural Horsemanship uitrusting? Kijk op www.equiplay.eu door: Eveline Asjes, EquiPlay
47
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 50
SLOT WO OR D Let's do it for all the horses! Iedereen heeft wel eens, zo'n "stel dat..." -gedachte. Stel dat ik tóch de journalistiek in was gegaan. Stel dat ik niet met mijn huidige man was getrouwd. Stel dat... ik mijn eerste pony niet had verkocht. Die laatste gedachte schoot onlangs door me heen. Ik was 19 jaar, druk met studie en werk én had een liefde 200 km verderop. Dat was allemaal nog wel te combineren met een paard, maar het liep ook niet zo lekker tussen mijn paard en mij. Rambo draaide zich om op smalle dijkjes, bokte in de wei, liet zich vaak niet vangen en ontsnapte uit de stal. We hadden zogezegd een turbulente relatie, waarbij van mijn kant vaak woorden vielen en hij reageerde voornamelijk met daden. Pas nadat Rambo was verkocht, ontdekte ik Natural Horsemanship. Stel je even voor: Ik reisde 70 km om iemand te ontmoeten die Parelli deed. Een zeldzame vondst in die tijd (2002). Ik herinner me nog zo het gevoel van "wow!!!" toen ik de drivinggame en de yoyogame zag gebeuren. Het hek was van de dam en verschillende verzorgpaarden werden mijn onderwijzers. Ineens zag ik in wat er mis was geweest in mijn relatie met Rambo. Voor ons was dat helaas te laat. Vanaf het moment dat ik me dat realiseerde, nam ik me voor dat ik mijn best ging doen om zoveel mogelijk mensen in de wereld te laten zien hoe gaaf NH is. Ik gaf wat demo's op maneges, probeerde les te geven, en sloot me aan bij fora. Met een nerveus demopaard en geen didactische aanleg, heb ik mij nu voor het vierde jaar volledig op EquiDay gestort. Want hoe geweldig is het dat ik, door heel veel instructeurs samen te brengen, heel veel mensen kan laten zien wat Natural Horsemanship kan betekenen voor mens en paard! Zodat relatieproblemen kunnen worden opgelost en paardengedrag beter wordt begrepen. Dat is mijn drijfveer om elk jaar weer, en nu zelfs twee keer per jaar, er compleet voor te gaan. I didn't do it for Rambo, dus let's do it for all the horses! Ik wil alle standhouders, demogevers, schrijvers, vrijwilligers en andere helpers bedanken voor alle hulp en inzet. Mijn speciale dank gaat uit naar mijn beste vriendin én partner in crime: Eveline. EquiDay kan niet zonder haar bestaan. En onze kerels: bedankt voor alle support en verdraagzaamheid. Met zijn allen maken we de paardenwereld weer een beetje beter. Let's do it! Sandra Boertien
48
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 51
INSTRUCTEURSPAGINA Aditi Horses, in vrijheid naar balans. Bitloos rechtrichten, Training aangepast aan het specifieke karakter van je paard. Lichamelijke training met de neckrope www.aditihorses.nl
Rik Steijn Rik Steijn is eigenaar van Stal Mansour en heeft als Chris Irwin Trainer de kwalificaties Gold- rijden / Silver-grondwerk. www.mansour.nl / www.chrisirwin.eu
Danielle Visarius Horsemanship trainer (Adam Shereston) Grondwerk, synchronized riding Communiceren door lichaamstaal & gevoel www.daniellevisarius.com, +31641421838
Sport & Horsemanship United www.sporthorsemanshipunited.nl NH, recreatie, klassieke dressuur, sport Instructie aan huis, trainingen, clinics Ook voor Dressage Naturally studenten!
De houten poort De houten poort biedt u totale NH begeleiding met uw paard. Grondwerk, rijden, mennen of dierenarts bezoeken. Specialisme: begeleiding van mensen met angst. info@dehoutenpoort.nl
Stal Holistisch Trainen 'persoonlijk, educatief, bewust trainen' prive-rijlessen, dag & weekendtrainingen holistisch ponykampen, paard & kindercoaching www.holistischtrainen.nl, Kirsten Daamen
Equi-Unity Natural Horsemanship Rechtrichtende dressuur Regio Noord-Holland www.equi-unity.nl
Tessa Roos/Rijkunst in Beweging Lessen en clinics in bewustwording van beweging voor ruiter en paard, waarbij ik gebruik maak van klassieke dressuur aan de hand en onder het zadel. goodluck@xs4all.nl
Equilogic Paardentraining Limburg e.o. • Grondwerk in vrijheid en aan de hand • Rijden • Revalidatie www.equilogic.eu / 06-1985 2050
Top Horsemanship Anna de Winter 2* lisenced Parelli Professional www.tophorsemanship.nl tophorsemanship@hotmail.com
www.everythingisclicking.com Suzanne Huijs Als je wilt denken in oplossingen ipv problemen. Weten hoe je paard/hond leert icm de natuurlijke taal van je dier, en de praktische toepassing ervan in je training.
Vanda Oosterhuis Centered Riding, Connected Riding, Tellington TTouch. Bewust paardrijden, recreatief en dressuurmatig. Grondwerk voor warming-up en verbetering van balans. www.gevoelvoorpaarden.nl
EZ Riding, Erika Zengerink Western, Centered Riding, Yoga en Rijden Ook voor hulp met buitenrijden, angst/spanning/ wedstrijdstress. Gediplomeerd instructrice. Meer info: www.ezriding.nl
Terra Natura School for Essential Horse Communication (www.terra-natura.nl): cursussen, workshops en individuele lessen op verschillende locaties in Nederland en België. info@terra-natura.nl
Linda Polak 06-51225728 Chris Irwin trainer: dubbel zilver Centered Riding instructeur level 2 www.naturalwestern.nl
Trainingscentrum Horsevision Gooi en omstreken. Sharon Nawijn geeft les in vrijheidsdressuur, NH en trailerladen. Is coach bij problemen (gedragstherapie) en rijdt samen met u uw jonge paard in. Al vanaf 15,- per uur! www.trainingscentrumhorsevision.nl
Paard&Ruiter Natuurlijk Betaalbare Natural-Horsemanship training Regio Brabant-Gelderland-Limburg Communicatie, veiligheid en ontspanning www.prnatuurlijk.nl
Joyce Mulder Klassieke Dressuur & Zittraining Emotionele en fysieke balans voor ruiter en paard www.joycemulder.nl info@joycemulder.nl
www.paard-en-spel.nl Persoonlijke Ontwikkeling - Paardvriendelijk - Plezier Eigen paard niet nodig. Kinderen en volwassenen. Terra Natura EquiLibre docent. Danielle Bons 06- 222 698 55 Gelderland/Utrecht
Kelly de Geus Kelly de Geus bied als holistisch instructeur inzicht in een andere samenwerking tussen ruiter en paard www.kellydegeus.nl info@differhand.nl
Sincerita - Klassieke dressuur Probleemoplossende lessen klassieke dressuur op basis van anatomie en biomechanica met veel oog voor de interactie menspaard, brengt harmonie en plezier voor beide! www.sincerita.nl - Florien de Graaf.
Natural Horsemanship zomerkampen 12 t/m 16 juli en 10 t/m 14 augustus Plezier, ontspanning en veel leren Regio Enschede, door Parelli L4 studente callippo@gmail.com of www.nhforum.nl
E Q U I D AY - M A G A Z I N E 2 0 1 3
49
tijdschrift 2013-48pg:Opmaak 1
16-04-2013
22:28
Pagina 52
EquiDay Advanced Zaterdag 12 oktober 2013 KNHS-centrum Ermelo 10-17 uur Ben je op zoek naar meer informatie en inspiratie? Naar Natural Horsemanship op een hoger niveau?
Kom dan naar
EquiDay Advanced Een seminar met clinics en lezingen van binnenlandse ĂŠn buitenlandse instructeurs. Tijdens elke demo of lezing wordt een uur lang een bepaald onderwerp uitgediept, waarbij de al vaak vertelde basis grotendeels zal worden overgeslagen. We hebben al hele leuke plannen voor EquiDay Advanced 2013 en zullen deze zo snel mogelijk op de website vermelden: www.equiday.nl Hou ons dus in de gaten en mis het niet! Het unieke Natural Horsemanship Seminar in Nederland!