de
Natuurvriend
BelgiĂŤ - Belgique P.B. Antwerpen X 8/2872
magazine voor duurzame en actieve vrije tijd - juli/augustus 2012
Veel meer dan een stad
Barcelona verschijnt tweemaandelijks - 82e jaargang nr. 4 juli/augustus 2012 - P 702093 - Afgiftekantoor Antwerpen X
De groene omgeving van
Brugge
Op zoek naar...
Goedkope logies? En verder: Terugkomen na een sportongeval, Arriba Bolivia, NV-huizen en tips voor trips, ‌
1
Een echt
Natuurvriendenboek
De Natuurvrienden selecteerde tien groene oases waarin tal van verrassende activiteiten te beleven zijn.
ledenk orting 3 euro
Wat dacht je van een partijtje boerderijgolf tussen paarden, een heuse smokkelqueeste of een onvervalst lasergevecht? Bovendien krijg je vele wandel- en fietstips voorgeschoteld met diverse natuurpareltjes als decor. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met enkele interessante ecoweetjes of enkele tips voor een avontuurlijke vakantie.
Na actie komt‌ ontspanning! Hiervoor kun je terecht in een van de 20 milieuvriendelijke logies. Overnachten in een boomhut, kamperen op een vlot of logeren in een tipi in ware Indianen-stijl: het is eens wat anders dan het klassieke bed. De rode draad doorheen deze gids is actief genieten zonder het milieu te schaden.
Bestelje boek via info@denatuurvrienden.be* Als lid van De Natuurvrienden krijg je 3 euro korting op de prijs in de boekhandel (15.99 euro) Je geniet bovendien korting in een groot aantal van de logies die in dit boek worden beschreven!
* De volledige opbrengst gaat naar de werking van De Natuurvrienden! Elke aankoop steunt de verdere uitbouw van onze vereniging!
IN DIT NUMMER
8 4
In beeld
6
Standpunt
7
Kort nieuws
8
Barcelona
12
Fotowedstrijd
13
Goedkoop logeren
14
Wist je dat?
16
Het Brugse Ommeland
19
Arriba Bolivia
20
Natuurvriendenhuizen
22
Wat na een sportongeval?
25
Wandelnieuwtjes
26
Fietsen
27
Fiets- en wandelkalender
28
Bergsportkalender
29
Activiteiten
30
Groetjes uit Griekenland
13
16
26
WIN! 5 lezers krijgen de gloednieuwe Ecocyclogids Turnhout. Antwoord op volgende vraag: De hoeveelste Ecocyclogids van De Natuurvrienden is dit? (Mail je antwoord, naam en adres naar info@denatuurvrienden.be) Een onschuldige hand kiest de winnaars.
3
IN BEELD
Tijdelijke gevangenschap Dit beeld van Bert Willaert uit Assebroek is één van de 68 prachtige foto’s uit het nieuwe fotoboek van ARGUS. Daarin staan alle finalebeelden van de fotowedstrijd editie 2011 van ARGUS. Deze foto vertelt het verhaal van een eeuwenoud ritueel dat van vader op zoon wordt doorgegeven bij Georgische valkeniers. Wanneer de sperwers aan hun jaarlijkse najaarstrek naar Afrika bezig zijn, zien deze valkeniers hun kans schoon. Met een grauwe klauwier als lokaas stellen ze zich op achter een scherm van varens en lokken zo de hongerige sperwers in de val. De sperwers worden daarna getraind om op kwartels te jagen. Eind september worden de sperwers gelost. De hobby van deze vogelvangers kost dus enkel kwartels het leven. De sperwer mag na zijn tijdelijke dwangarbeid zijn trek naar het Zuiden voortzetten. Je kunt dit boeiende lees- en kijkboek bestellen voor 10 euro/stuk via www.argusfotowedstrijd.be of via info@argusmilieu.be. Ook in 2012 organiseert ARGUS een fotowedstrijd.
Naar het weer te zien zou men niet zeggen dat de zomer in aantocht is, maar toch is het zo. Op 1 juli start de zomervakantie, voor velen de gelegenheid om erop uit te trekken, alleen, met vrienden, met familie, ... Om nieuwe werelden te ontdekken, sportieve uitdagingen aan te gaan, even weg te zijn van de sleur van alle dagen, of gewoon om te genieten van de rust en de kalmte, van een andere omgeving. In deze Natuurvriend vindt u, zoals gewoonlijk, enkele reistips, ook dicht bij huis. Want het is niet iedereen gegeven een verre reis te boeken. Ook ons eigen land heeft heel wat te bieden, en in vele steden worden in de zomer festivals georganiseerd of speciale culturele activiteiten opgezet. Reden genoeg dus om deze zomer een stapje buiten te zetten! Op het Vlaamse front is de laatste tijd veel te doen over het terugschroeven van subsidies in de culturele sector. Terecht dat men daartegen reageert. Het zijn immers vaak die verenigingen die zich, op lokaal vlak, inzetten voor projecten waarbij men mensen (vaak met verschillende achtergrond) samen brengt en zo de integratie en cohesie bevordert. Het is misschien gemakkelijk om in tijden van crisis te snoeien in dergelijke subsidies, maar gevaarlijk is het ook. Zo fnuikt men immers ontplooiing en participatie, elementaire elementen van onze democratie. Zoals ik in mijn vorige voorwoord al zei, worden verenigingen zoals de onze in gans Europa getroffen door de crisis en het beleid dat daarrond gevoerd wordt. Enkele voorbeelden: door het terugschroeven van subsidies moet men personeel ontslaan en kantoren sluiten. Om het hoofd boven water te kunnen houden moeten mensen soms een bijkomende job aannemen, waardoor er geen tijd meer overblijft om zich in te zetten voor de beweging. Investeringen in nieuwe energieën worden teruggeschroefd, onze ecologie en ons milieu lijken niet belangrijk meer in het licht van de harde economische realiteit. Dit zijn alle evoluties die we streng in het oog moeten houden. Natuurlijk moet het hoofd geboden worden aan de gevolgen van de economische en financiële crisis maar daarbij mogen solidariteit, aandacht voor onze medemens en onze natuur niet uit het oog verloren worden. Het gaat dus om keuzes maken. Dit alles komt ook aan bod in onze gastcolumn, dit maal van de voorzitter van de Griekse Natuurvrienden. Hij waarschuwt voor de gevolgen van een sterk neoliberaal beleid, maar blijft geloven in een betere toekomst, met echte solidariteit en duurzame ontwikkeling.
de natuurvriend
juli 2012
Met die positieve boodschap wil ik graag afsluiten, en jullie allen een fantastische zomer toewensen, en een hartelijk Berg Vrij!
6
Greet van Gool Voorzitter
KORT NIEUWS
STANDPUNT
Beste Natuurvrienden
Nieuwe fietsgids: Ecocyclo Turnhout
Met de regelmaat van de klok verschijnt er bij De Natuurvrienden een nieuwe Ecocyclogids. Onze nieuwste worp is Ecocyclo Turnhout. In deze handige fietsgids vind je twee routes: Turnhout/Oud-Turnhout en Turnhout/Merksplas. De twee routes starten aan het station van Turnhout. De eerste route is 33,7km lang, de andere 30,4 km. De nieuwe tochten werden ontwikkeld in samenwerking met de stadsregio Turnhout en de dienst duurzaamheid van Turnhout en bieden bijzondere aandacht aan projecten die werken rond sociale economie. Sociale economie zorgt voor heel wat tewerkstelling bij mensen die in het reguliere arbeidscircuit moeilijk aan de slag kunnen. Ook dit solidariteitsaspect van duurzaamheid willen we bij De Natuurvrienden in de kijker zetten. Uiteraard komen ook heel wat ecovriendelijke plekjes als historische en natuurlijke pareltjes aan bod. Je fietst onder meer voorbij de Dombergheide, het 435ha grote Landschap De Liereman, het Turnhouts Vennengebied, De Kolonie in Merksplas, Het Zweepes Ven en veel andere bezienswaardigheden. Bestel je ecocyclogids nu aan 2 euro/stuk via www.ecocyclo.org (verzendingskosten niet inbegrepen). Wie 4 verschillende Ecocyclogidsen bestelt, krijgt er eentje gratis!
//////////////////////////////////////////////////////////////////
Afschaffing reisbureaudecreet goede zaak voor De Natuurvrienden De Vlaamse Vereniging voor Reisbureaus won al verschillende rechtszaken tegen reiswebsites omdat ze zonder vergunning aan reisbemiddeling doen. Ook mensen die een reis organiseren voor een vereniging of een klas liepen het gevaar dat ze als een reisbemiddelaar beschouwd worden en bijgevolg over een vergunning moesten beschikken. Organisaties uit de socio-culturele sector die niet-commerciële reizen organiseren, zijn vandaag in principe niet verplicht een vergunning aan te vragen. Toch sleepte de VVR al verschillende socio-culturele organisaties voor de rechtbank. Het keerpunt kwam na een proces tegen Okra, de ouderenvereniging binnen het Algemeen Christelijk Werknemersverbond. Indien zij werden veroordeeld zou dit verregaande gevolgen hebben gehad voor de hele socio-culturele sector, waartoe ook De Natuurvrienden behoort. Al die verenigingen zouden niet langer reizen kunnen organiseren. De rechter stelde de VVR echter in het ongelijk. Het gevolg: Verantwoordelijk minister Geert Bourgeois besliste het decreet gefaseerd af te schaffen. //////////////////////////////////////////////////////////////////
Campagne tegen Euratom De Internationale Natuurvrienden zijn een grootschalige campagne gestart tegen Euratom. Het Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EGA), European Atomic Energy Community (EAEC) of kortweg Euratom, is een internationale organisatie met als doel het bevorderen van vreedzame toepassingen van kernenergie. De Natuurvrienden eisen een zo snel mogelijke uitstap uit kernenergie en een maximale promotie van herbruikbare energie. Om dit te bereiken vragen ze eerst de ontmanteling van Euratom en de oprichting van een nieuwe instantie die instaat voor de bevordering van groene en herbruikbare energie en energiebesparing. NFI vraagt ook dat de Europese Unie er op internationaal niveau op aandringt om kernenergie af te bouwen. Ook jij kunt mee campagne voeren. Op het facebookaccount van het NFI kun je onder meer buttons downloaden om op je eigen profiel te plaatsen. Op die buttons staat ons logo met de boodschap ‘Stop Euratom’. Verder kun je foto’s van jezelf opsturen met het campagnebeeld dat zowel op de website van NFI als op haar facebookpagina kan gedownload worden. Ook de Duitse Natuurvrienden voeren een soortgelijke actie. Zij hebben vlaggen gemaakt. Ze hopen duizend foto’s te verzamelen van mensen die op een plek poseren met de vlag. Momenteel verzamelden ze al een driehonderdtal foto’s. Je eigen foto opsturen mag ook! Meer info: www.nfi.at , www.euratom-nein-danke.de en op www.facebook.com/nfint.org
/////////////////////////////////////////
Internationale verbroedering aan Duitse Ossenweg Vier Belgische Natuurvrienden, waaronder nationaal fietscoördinator Dolf Claes en zijn echtgenote Monique, namen in mei deel aan de internationale verbroedering georganiseerd door de Natuurvrienden van het Duitse Schlesswig-Hollstein. Aan de tour namen meer dan 200 fietsers deel afkomstig uit België, Denemarken en Duitsland. In groepen fietsten ze het historische langeafstandstraject ‘Oschenweg’ af. Onderweg werden ze door menig burgemeester of gastspreker ontvangen waarbij ook onze delegatie in de bloempjes werd gezet vanwege haar inzet voor de internationale verbroedering tussen Natuurvrienden van verschillende landen. De langeafstandsfietsroute ‘Ochsenweg’ volgt het traject dat al in de steentijd bestond als verbindingsweg tussen noord- en midden-Europa. De naam Ossenweg is te danken aan de grote Ossenkaravanen die van de 14de eeuw tot in de 19de eeuw plaatsvonden. In die periode kwam het vlees dat verhandeld werd in de West-Europese steden vaak vanuit het verre Denemarken. In het voorjaar werden tot 50.000 ossen vanuit Jutland in grote en kleine kudden naar de Elbe gedreven om verkocht te worden. Waar ooit de ossen zuidwaarts trokken, fietst men nu, 245 km lang, door uitgestrekte moerassen, typisch Noord-Duitse weide- en heidelandschappen en langs meren en rivieren: van Flensburg, Schleswig en Rendsburg tot aan de Elbe bij Hamburg. Wie de regio wil aandoen, kan onder meer logeren in enkele Natuurvriendenhuizen. Je vindt er verschillende in de buurt van het traject en nabij de Oostzee. In de buurt van Kiel ligt het NV-huis “Kalifornien”, nabij Lübbeck ligt het huis “Priwall”. Ten zuiden van Hamburg tenslotte, ligt in het Seevetal het Johan Simonishuis. Wie daar boekt wordt ongetwijfeld met open armen ontvangen en weet meteen wat te doen: De ossenweg affietsen! Meer info over de huizen: www.natuurvriendenhuizen.net
/////////////////////////////////////////////
Bezoek ons op Dranouter De Natuurvrienden staat dit jaar op het festival van Dranouter met een eigen stand. Kom dus gerust even langs moest je toevallig op het festival zitten. Het festival vindt plaats van 3 tot en met 5 augustus 2012. Meer info vind je op www.festivaldranouter.be.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Check onze nieuwe webshop
dergelijke vanaf nu ook we onze boeken, fietsgidsen, jassen en en bied len rtike ena iend urvr Natu r naa je naar hartenlust shopGezien de stijgende vraag laten bouwen. In deze virtuele winkel kun shop web se heu een we ben heb r in een sneltreintempo aan op onze website. Daarvoo Je krijgt je gevraagde artikelen achteraf ting. nkor lede fikse een een met eten Ecocyclogidsen, fluohesjes pen en meteen afrekenen. Leden geni aat voorlopig onder meer uit boeken, best en wd bou uitge er verd aag gest t niging! thuis afgeleverd. Het aanbod word naar de verdere uitbouw van onze vere de computer dus! Alle opbrengst gaat er acht Allen . logo met sen l-jas shel en soft www.denatuurvrienden.be
7
ONDERWEG
Barcelona:
meer dan stad alleen Touwen en klimijzers Wie zin heeft in een meerdaagse wandeltocht, kan kiezen voor het recent ontwikkelde Picassopad. De kubistische schilder heeft op zich weinig met bergwandelen te maken. Maar de naam trekt nu eenmaal toeristen aan en dat is ook de plaatselijke toeristische dienst niet ontgaan. Toch is er een link. Om aan een dipje te ontsnappen, trok de schilder
in de lente van 1906 naar het pittoreske bergdorpje Gósol. Openbaar vervoer was – en is nog steeds – niet erg betrouwbaar in Spanje en dus wachtte Picasso een lange wandeltocht vanuit het station in Guardiola de Berguedà . Met een wandelstok in de ene hand en een gepakte muilezel aan de andere trok hij enkele dagen door de Pyreneeën. Gósol was destijds enkel te voet bereikbaar. De auto deed pas in 1942 zijn intrede in het bergdorp. Na enkele weken vertrok de schilder alweer. Picasso was aartsbenauwd voor ziektes en toen de dochter van zijn waard in het ziektebed belandde, ging hij er als een hazenwind
de natuurvriend
juli 2012 mei 2012
De provincie Barcelona start wanneer je de hoogste toppen van de Spaanse Pyreneeën met hun eeuwige sneeuwtoupet achter je laat. Meteen stuit je op een berg die voor veel Catalanen de mooiste is van de lagere Pyreneeën: de Pedraforca. De van verre herkenbare mastodont in het natuurpark Cadí Moixeró dankt zijn naam aan zijn karakteristieke vorm. De twee toppen vormen een denkbeeldige vork. De hoogste van de twee, de Pollegó Superior, is met zijn 2498 meter hoogte een populaire bestemming voor bergwandelaars. De berg trekt ook heel wat klimmers aan. Die vinden alleen al aan de Pedraforca tientallen klimroutes van verschillende niveaus.
8
De Pedraforca, één van de populairste bergen van Catalonië.
Vogels spotten nabij Barcelona
Terwijl elke toerist vlotjes de weg naar de stad van Gaudí en voetbal vindt, blijft haar groene achtertuin bijna angstvallig leeg. Geen massatoerisme hier. Toch bulkt de gelijknamige provincie van de kleine historische plekjes en bergachtig natuurschoon. Wandelschoenen aan en vertrekken dus!
Het Picassopad volgt de wandelroute die de schilder destijds aflegde. De route is om en bij de zestig kilometer lang en volgt deels de GR150. Het pad loopt over kleine rotsige weggetjes en passeert onder meer het riviertje Saldes. Onderweg krijg je prachtige vergezichten voorgeschoteld waaronder een
Amerikaanse inwijkelingen Om die lokale fauna en flora te ondersteunen ligt aan de voet van het natuurpark het centrum voor milieueducatie Camadoca. Het
centrum wordt beheerd door de Spaanse variant van Natuurpunt, Adeffa. In het centrum kweekt en verzorgt men de autochtone fauna. Je vindt er onder meer schildpadden, vissen, ooievaars, uilen, papegaaien en krabben. Elke dag trekt medewerker Frederique naar het riviertje Riera de Merlès om de krabbenvallen die daar zijn uitgezet te controleren. Het centrum vangt uitheemse rivierkrabben. Die sterkere en agressievere Amerikaanse inwijkelingen verdrijven hun autochtone soortgenoten. En dat verstoort zowat de hele biohuishouding van de lokale rivieren. Ook de gekweekte vogels worden regelmatig uitgezet. Je kunt het centrum elk weekend bezoeken. Je betaalt vijf euro per persoon.
Cardona
Picassostraat in Gòsol
El Mas, logeren op het platteland
van door. Ondanks dat korte verblijf gaan de Catalanen er prat op dat net in Gósol Picasso zijn zo typerende stijl ontwikkelde. Op het dorpsplein van Gósol prijkt vandaag het standbeeld ‘vrouw met brood’ gebaseerd op één van zijn schilderijen. Je vindt er ook een Picasso Center met info over het leven en werk van de man.
blik op de Pedraforca. De meeste mensen doen er twee tot drie dagen over. Onderweg kun je slapen in berghutten. Een bus brengt je van het eindpunt weer naar Gósol. Het natuurpark Cadí Moixeró herbergt overigens heel wat fauna en flora. Enkele jaren geleden deed zelfs de wolf er zijn herintrede. Men schat dat er momenteel 13 wolven ronddwalen. Ook heel wat gieren, herten, berggeiten en salamanders voelen zich hier opperbest.
9
Frederique vangt uitheemse rivierkrabben
Op een kleine honderd kilometer van Barcelona stuit je op Cardona, een stadje waar een cultuurminnend hart in een hogere versnelling gaat. Het stadje heeft twee toeristische troeven: haar kasteel en haar zoutmijn. Zoutmijnen vind je overal, maar Cardona mag zich de trotse bezitter noemen van de enige zoutberg in Europa. Ooit reikte de Atlantische oceaan tot in deze streek. De zee trok weg en een zoutlaag bleef achter. Tezelfdertijd stuwde botsende tektonische platen de Pyreneeën naar hun huidige hoogte. In één beweging werd ook de zoutlaag omhooggeduwd. Wat achterbleef was een grote berg zout.
de natuurvriend
juli 2012
Spoken in kamer 712 Die berg wordt al eeuwen geëxploiteerd en speelde zelfs een rol in het tegenhouden van de moslims in de Middeleeuwen. Cardona lag tientallen jaren op de frontlijn. Een burcht was er, maar de kasteelheren hadden ook bewoners nodig die het zwaard opnamen in geval van een bestorming. Dus stelden ze in 986 een akte op om arme boeren te lokken. Die akte beloofde potentiële inwoners wekelijks een gratis portie zout, destijds een zeer kostbaar goedje. Cardona groeide uit tot een welvarend stadje. Die middeleeuwse welvaart straalt nog steeds van de oude stadsgevels af. De voorbije eeuw groef men tot 1300 meter diep in de zoutberg. Maar bij elke dertig meter dieper onder de grond, steeg de temperatuur met 1 C°. De arbeiders kregen last van dehydratatie en economisch bleek het zaakje nauwelijks nog rendabel. De boel werd gesloten.
10
Een bezoek is aanrader. Getooid met een verplichte plastic helm ontplooit zich in de mijn een adembenemend palet van de
Het Picassopad in natuurpark Cadi Moxeiro
meest uiteenlopende kleurenvariaties. Niks witte korrels zoals uit een zoutvaatje, maar een doolhof van galerijen met stalagmieten en stalactieten. Een tip: draag een regenjasje of je vest binnenstebuiten. De zoutdruppels laten fikse vlekken achter op trui of bloes. De burcht van Cardona kijkt trots uit op het stadje. Sinds 1975 is het kasteel ingericht als Parador of staatshotel. En zoals het historische plekken betaamt, hoort er ook een legende bij. In de 11de eeuw, zo gaat het verhaal, werd de jonge maagd Adales, dochter van de kasteelheer verliefd op een Moorse heer. De liefde voor de aartsvijand vond echter geen genade in de ogen van haar ouders. Die sloten hun dochter op in de kasteeltoren. Adales stierf er van verdriet. Haar geest zou nog steeds ronddwalen in het kasteel en meer specifiek in kamer 712 van de Parador. Het vertrek wordt niet verhuurd, tenzij op expliciet verzoek.
uitdijende stad. Vliegtuigen vliegen hier op en aan. Toch is dit een populair broedgebied met maar eventjes 360 soorten vogels. Je vindt hier talrijke vennen, kleine paadjes en kijkhutten. Het naastgelegen strand is op een enkele zonneklopper na volledig leeg. En dat op nauwelijks 12 kilometer van de drukke Ramblas. Wie dus even het stadsgewoel wil ontglippen, neemt de trein richting Llobregat. Twee haltes verder sta je in de groene achtertuin van Barcelona! Tekst en foto’s: Luc van Bakel
►► Praktisch Deze reis kwam tot stand in samenwerking met Brussels Airlines en de toeristische diensten van Spanje, l’alt Berguedà, El Cardener en Llobregat Brussels Airlines vliegt vier keer per dag tussen Brussel en Barcelona. Retourtickets zijn beschikbaar vanaf 99 euro. Compenseer de impact van je vlucht op www.compenco2.be of www.greenseat.nl.
Lege zandstranden Vanuit Brussel rijd je ongeveer 1400 km tot in Barcelona. Wie een extra dosis cultuurhistorisch erfgoed Naar Pedraforca kun je met de trein of met een huurauto. wil, kan ook naar het wereldvermaarde Met de trein doe je er drie uur over tot in Guardiola. Vandaar is het 45 minuten met de bus tot in Gosól. Met de auto rijd klooster van Montserrat, vlakbij Barcelona. je anderhalf uur vanuit Barcelona. Wie vanuit Frankrijk komt Het bevindt zich op een hoogte van 720 meter volgt ter hoogte van Andorra de weg naar Berga en dan en staat bekend als bedevaartsoord richting richting Guardiola de Berguedà. Santiago de Compostella. In Montserrat liggen Wie wil rotsklimmen in het Montserrat -of Pedraforcamassief heel wat grotten. Eén is er open voor publiek. wendt zich tot www.climbcatalunya.com. Op zich is een bezoek niet zo heel bijzonder, maar volgens de trotse Catalanen inspireerde ►► Interessante adressen: de grillige zuilengalerijen niemand minder Het Natuurpark van Cadi Moixero, Gosól en het Picassopad: dan Gaudí voor zijn bekende Sagrada Familia. www.altbergueda.cat. Montserrat is ook populair bij klimmers, wandelaars en mountainbikers. Het centrum voor fokken en milieueducatie Camadoca: www.altbergueda.cat en www.berguedaturisme.com Vlakbij de luchthaven van Barcelona ligt het laatste natuurgebied van ons bezoek, het Alles over Cardona: www.cardonaturisme.cat Espais Natural del Delta del Llobregat. Dit beschermd gebied van 900 hectaren vormt Het Natuurpark van Delta del Llobregat: een natuurlijke buffer tegen een alsmaar www.deltallobregat.cat
De zoutmijn van Cardona
Groene droomlogies nabij Barcelona Even ontsnappen aan de drukte van Barcelona? Een absolute topper om te logeren is el Molí del Casó in Bagà, niet ver van natuurpark Cadi Moixero. Deze bed&breakfast is ondergebracht in een oud molencomplex. Daar waar vroeger een bergriviertje het molenrad meel deed malen wordt er nu de elektriciteit voor het gastenverblijf mee opgewekt. Alles in dit logies ademt duurzaamheid uit. Uitbaters Conxita Carreras en Ramon Tor lapten het verblijf bijzonder creatief op met restanten van het oude molenhuis. In de trapleuningen werd oud bestek verwerkt, ladders werden kasten, oude vergieten doen dienst als lampenkap, enz. Toch is alle comfort aanwezig. In de grote tuin van El Moli groeien honderden kruiden en groentes. Bijna alles wat je hier ‘s avonds of ’s ochtends op je bord krijgt komt uit die bijzondere tuin. En Conxita kan koken! Ze geeft workshops. Zelfs de zeep voor de gasten is eigengemaakt met planten uit de tuin. Wie gewoon een plek in het groen zoekt en wat dichter bij Barcelona kan misschien afzakken naar El Mas in Castelltallat. Deze oude hoeve werd omgebouwd tot een eenvoudig gastenverblijf in een prachtige omgeving. Info: www.molidelcaso.es en www.elmas.cat
11
Fotowedstrijd ‘Natuurvriendelijke Reizen’ Nu de zomer voor de deur staat, kondigen we met trots de vierde editie van de Natuurvriendenfotowedstrijd aan.
Een greep uit de prijzenmand:
Die staat deze keer in het teken van ‘natuurvriendelijk reizen’. Alle vakantiefoto’s met een milieuvriendelijke inslag zijn dus welkom. Per persoon mag je drie beelden opsturen. Vermeld telkens je naam en een korte omschrijving van de foto. Net zoals bij de vorige edities zijn de te winnen prijzen niet min. De volledige top 20 ontvangt een prijs!
• Een fiets- of wandelarrangement voor 2 nachten in Natuurvriendenhuis De Berk. • Professionele Polar hartslagmeters • Een volledige wieleroutfit van Bioracer • Het reisboek 20xOp Avontuur in de Natuur • Boekenbons van boekhandel Altiplano • Wandelsokken van Bridgedale • ...
Waag dus je kans en stuur ons je vakantiefoto’s op! Wat betekent natuurvriendelijk reizen voor jou? Met de steun van:
DE NATUURVRIENDEN VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
Stuur je beste foto’s (max 3) door vóór 31 december 2012 naar info@denatuurvrienden.be Het volledige wedstrijdreglement vind je weldra op www.denatuurvrienden.be
ONDERWEG
Vakantie in crisistijd 6 tips om goedkoop te logeren!
In België komen we (voorlopig) nog relatief goed weg, maar in heel wat landen slaat de crisis ongemeen hard toe. En wie financieel moet inboeten, schrapt vaak in zijn reisbudget. Toch kun je fors besparen zonder aan reiskwaliteit in te boeten. Meer nog, het nieuw codewoord is ‘sharing’ of ‘delen’. Dat slaat zowel op het delen van je verblijf als op de uitwisseling van de nodige couleur local. Hier zijn alvast zes tips om je verblijf een pak goedkoper te maken en meteen ook je vakantieoord door de ogen van de lokale bevolking te bekijken.
1
AirBnB: origineel Huizenruil: jouw huis logeren bij een local is even het mijne
Zoek je een origineel appartementje in een stad? Of dacht je aan een vakantiehuisje op het platteland? Via AirBnB kun je de meest plezante logeeradresjes vinden vlakbij populaire vakantieplekken tot in de meer onbekende uithoeken in de wereld. Via deze website bieden locals hun vrije ruimte te huur aan. Zoekcriteria zijn data, prijs en/of je gewoon een kamer wilt of een compleet huis of appartement zoekt. Vaak betaal je slechts een fractie van wat je voor een gelijkaardige ruimte op hotel zou betalen. (www.airbnb.com)
2
Camp in my garden: Andermans tuin als privaatcamping
Via deze site kun je zoeken naar tuinen van particulieren waarin je mag kamperen. Je kunt uiteraard ook je eigen grond als kampeerplek aanbieden. De tuineigenaar bepaalt zelf welk bedrag hij voor de kampeerplek wenst te ontvangen. Meestal worden de plekken heel goedkoop tot gratis aangeboden. De site is heel populair in Groot-Brittannië, maar stilaan gaat ook de rest van Europa en de Verenigde Staten voor de bijl. Je vindt intussen zelfs tuincampings in Indonesië en Marokko. (www.campinmygarden.com)
3
Jij slaapt in mijn huis, ik in het jouwe. Huizenruilers ruilen hun woonplaats in een periode die voor beide partijen geschikt is. Leden die gastvrijheid willen verlenen, kunnen andere mensen in bepaalde perioden ook in hun huis ontvangen. Huizenruil is gratis. Het vergt uiteraard wel een groot vertrouwen in mensen die je niet kent. Maar die onzekerheid geldt net zo goed voor het gezin waarmee je ruilt, waardoor er zich in de praktijk nauwelijks problemen voordoen. De site is actief in 140 landen. Lidmaatschap is verplicht, maar kan al gratis. (www.huizenruil.com)
(www.coachsurfing.org)
5
Myfriendshotel: je interesses als uitvalbasis
Deze site combineert de voordelen van bijvoorbeeld een AirBnB met de interesses van gast en verhuurder. Naast locatie en type verblijfplaats kun je ook zoeken op hobby’s en interesses. Wil je bijvoorbeeld naar de marathon van New York, zoek dan een bed bij een al even grote loopfanaat ter plekke. Wijnliefhebbers kunnen mensen met een wijngaard of een uitgebreide thuiscollectie zoeken om bij te logeren. De prijzen zijn beduidend lager dan op hotel. Aanmelden is gratis. De website rekent een kleine commissie aan per verblijf. (www.myfriendshotel.com)
Natuurvriendenhuizen: Coachsurfing: Zoveel sociaal en wereldwijd meer dan een bed Onze eigen natuurvriendenhuizen kun-
Het opzet van coachsurfing is simpel: Wie een zetel of een bed vrij heeft kan dit aanbieden op het net. Er komt geen geld bij kijken. Wie interesse heeft moet zich aanmelden op een website. Je bent als gebruiker niet verplicht om zelf een bed in de aanbieding te hebben, al mag dat natuurlijk altijd. Deelname is gratis, al zijn donaties welkom. Coachsurfing telt ruim twee miljoen leden. Vergelijkbare initiatieven zijn Hospitality Club. BeWelcome en Pasporta Servo.
4
6
nen in dit artikel uiteraard niet ontbreken. Met de Natuurvrienden kun je in meer dan 1000 huizen wereldwijd logeren. De meeste staan in Europa en meerbepaald in Oostenrijk, Duitsland, Nederland en de Franse Vogezen. Maar je vindt net zo goed huizen in Senegal, Roemenië, Portugal, Finland of Denemarken. Ook in België kun je goedkoop logeren in een Natuurvriendenhuis. Voor 8 euro vind je al een bed in Wallonië. Het comfort is erg uiteenlopend, van berghut tot hotel. Vaak deel je een zelfverzorgingskeuken met andere gasten. Leden genieten korting. (www.natuurvriendenhuizen.net) Tekst: Luc van Bakel
13
Wist je dat?
Elektris che ta in Brussel xi’
s
In het B ru beeld zull sselse straaten volge nd voorjaar de e ers taxi's ve te elektrische rsc eerste fa hijnen. In een se gaat het om maximaa l3 De elektr 0 voer tuigen. isc len eruit he taxi's zulzien als gewone taxi's, m aa een spec r dragen wel ifie Eerder b k logo dat op hu esliste B n elektris rus ch selbusse n meer m sel al dat de MIV e aandrijving wijs B vanaf t. ag beste van de B 2015 llen rus 1 januari selse openbare . En de trams en geen dieverv m 2 ropese s 013 enkel nog o oermaatschapp etrostellen ij rijden v p groene teden, zo ana als str elektrisch e taxi al e Utrecht, Amste oom. In andere f rd E nige tijd ingeburg am en Londen, uerd. is de
akken plastic z L.A. bant
de natuurvriend
juli 2012
s tuur van Lo Het stadsbes op od rb ve n ee Angeles heeft goedgekeurd. plastic zakken L.A. de grootDaarmee wordt e stad met zo'n ste Amerikaans de , na New York verbod. In L.A. orw , VS van de grootste stad 2,7 ng tti ha sc ar e van dit jaar den jaarlijks na en gebruikt. Tegen het eind kk zijn. Grotere za en tic verdwen miljard plastic as pl t , he n va t deel aan te passen moet een groo de tijd om zich en al nd en aa le m al s ë ze Californi winkels krijgen jaar de tijd. In zet. ls krijgen een ke zwar te lijst ge in w de re op ne k ei kl za tic as pl de od. steden eft al zo'n verb hebben nu 48 hington DC he as W d ta ds of Ook ho
14
ë wil Veneti bannen cruises dat
eisen erders stadsbeo v e ti c A e etiaans hehet Ven rme cruisesc it o n ite e c a r p u a stu een c agiers t e m pen pass ne .500 van 4 etsbare lagu e w d k uit de e zogenaam n D e enoude g r t. o r wee de eeuw mooie pen" z me n a h v c s g r in "monste uiling en scho die de funder dien dikwijls schip e en rv eil voor ve in het waterp sten en bov met het cruis el Gip ta d n n e m a la a g r a o n s li me eep nen an Is en kun keren. De sch oor de kust v locatie alleen w u o b e k v g e dit jaar hten blo evoelig vergezic ncordia, begin id over deze g o e Costa C t de bezorgdh ef glio, he n toenemen. oe d r a ma
klonen Chinezen jks dorp Oostenri File op de Mount Everest Deze foto, gemaakt door Ralf Dujmovits toont tientallen klimmers, op hun weg omhoog naar de Mount Everest. Bergklimdeskundigen denken dat een vergelijkbaar knelpunt bij de Hillary Step, een 40 meter hoge rotswand op 8.740 meter, op zijn minst deels verantwoordelijk was voor de recente dood van 4 klimmers. De 4 moesten toen bijna 3 uur wachten tot dat een menigte van 150 klimmers de weg vrij had gemaakt. De klimmers werden zo gedwongen hun kostbare zuurstof op te maken. bron: welingelichtekringen.nl
ze kopiëDe Chinezen, s, Louis ne ho iP ren alles. sen... en Vuitton-handtas e dorp ks rij het Oosten dden er ha Ze Hallstatt. rp kunnen een slechter do is wetatt uitkiezen: Halls roemd be en d relder fgoe t pasteln zij rend meer. He n va e omwill van een schitte rs ve na oe ils ta de de op niet tot in de d kleurige huizen er w s er ar on la 900 inw tontwikke s dorp van zo'n Chinese projec de , s en lg vo zelfs iets te opvallend gebouwd, wat ereenkomsten ov n de ee n n zij aa d ch er To w . dorp 'onmogelijk' is inspiratie: het lden an voor louter en engelenbee rk ke de om door te ga k oo en De d rp uw r gebo Chinese do . ar tificieel mee et katholieke ni na e ng jla bi staan in het tt See. naam? Hallsta
zee wereld ter
je in ? Wat betaal vakantievilla duurste de het MaOp 1 juni open a Retreat dame Zabre Sp Island s he op het Desroc llen de he yc Se van de n prijs van deuren. Met ee r nacht is 12.000 euro pe eteen m lla vi ie nt deze vaka wereld. r te e st ur du ook de gwekde plaats. lin ize el wat luxe in Voor het du he d ar ra te ui en de drie krijg je n het kuuroord kende bedrag va en je ak m k ui gebr Nachts slaap Zo mag je vrij n het resort. ’s va op n ht de zic ba nd em ffe paradijselijke zw epchique suites met verblu ie po masseuse en in een van de dr . Voor ts staan er een kok, eaan de Indische Oc hikking. sc be je t to r butle
Grootste het reservaat t aan t ter ndig
ko servaa n. ralië e e Aust ste zeer len mak ,1 t l 3 i o w o r n g ed va ld te were n gebie nte kilom ls e e nes, In e n vierka nge reg re n zo re. i e e e d l o r d j t l e e de mi aan s der an g. pged in an n n g rdt o aan dan isserij en ter n voor o liewinni gs o w n o v st et gelde rij en komt lan tralië. H is toege ien dat tevrede n s r z visse eservaat van Au den mee iever ge maar zij l n , r Het le kustlij ige gebie en wel en werd d e de h in somm ties had el verbod t zoda organisa zijn gehe u Milie inning in e stap. lo iew ze eerst de met
15
DICHTBIJ de natuurvriend
juli 2012
Verrassend groen in en rond Brugge 16
Wie Brugge zegt, denkt meteen aan het Begijnhof, het Belfort, de smalle gezellige straatjes,‌ en daardoor ook aan de vele toeristen. Maar wat Brugge ook kenmerkt, zijn vele kleine en grotere natuurgebieden die vlakbij de stad liggen. En ga je daar naartoe, dan ben je wellicht alleen. Het Brugse Ommeland is heerlijk fietsgebied (foto Westtoer)
Kijkboerderij Pierlapont
Een molen op de kruisvest
Om een deel van het Brugse Ommeland te verkennen, logeer ik in het Hof van Steelant, een charmante kasteelhoeve uit de 18de eeuw. De B&B ligt op 5 km van de stad, is ideaal te bereiken met het openbaar vervoer en is helemaal ‘bio’. Het huis telt twee gastenkamers en je kunt er ook een heuse ‘pipowagen’ huren. Deze woonwagen uit 1953 schuimde vroeger alle kermissen af, maar staat nu netjes gerestaureerd in de grote tuin. Ideaal om met kinderen in te verblijven. Een eigen terrasje en tuintje met picknicktafel, meer heb je niet meer nodig om na een daguitstap tot rust te komen. Het gastgezin kent heel wat leuke plekjes in de buurt en raadt me aan om de streek te verkennen per fiets. Het fietsknooppuntennetwerk passeert de tuin. Na een stevig en uitgebreid ontbijt, vertrek ik dan ook meteen. Als eerste op mijn programma staat het domein Beisbroek. Op het einde van de 19de eeuw lag Brugge als omwalde stad nog midden in een groen landschap. Ten noorden van de stad strekten zich de weidse polders uit tot aan de Noordzee en ten zuiden ervan lagen her en der bosrijke domeinen verspreid. In het begin van de 20ste eeuw bezondigde men aan lintbebouwing langsheen de invalswegen en vanaf 1950 begon men zelfs de achterliggende landbouwgronden te verkavelen. Een mooi initiatief van de openbare besturen was om groene zones op te kopen en open te stellen voor het publiek. En dit stadspark is daar eentje van. Het is vrij toegankelijk en je kunt er een natuurpad van 3 km volgen. Zo loop je door een mozaïek van verschillende bostypes. Midden in het domein staat een kasteel dat is ingericht als bezoekerscentrum. Hier vind je alles over natuur en landschap. Een leuke natuurexpo geeft met behulp van kaarten, teke-
ningen, foto’s, een diaprojectie en diorama’s een overzicht van de belangrijkste landschappen in de omgeving. Wie meer tijd heeft, moet zeker ook naar de bovenverdieping. Daar vind je de volkssterrenwacht, een observatietoren met twee krachtige telescopen, een planetarium en een tentoonstelling. Grazende koeien Mijn laarzen heb ik nodig wanneer ik het natuurgebiedje ‘Doeveren’ ga verkennen. Het gebied wordt beheerd door Natuurpunt en staat heel drassig na enkele dagen met buien. Halfopen bos, heide en weideland typeren dit gebied en roofvogels zoals de boomvalk, buizerd, havik en sperwer houden van de half ingesloten akkers. Ik volg de westelijke wandellus die me door de verschillende biotopen van dit gebied leidt. Wanneer ik door een groot akker loop, zie ik in de verte enkele Gallowayrunderen staan. Dit klein Schotse koeienras heeft een dikke vacht en is goed bestand tegen guur weer. De koeien hebben bijgevolg weinig verzorging nodig en zorgen voor een natuurlijke begrazing van het natuurgebied. En dat is goed voor een gevarieerde plantengroei. Iets helemaal anders is de kijkboerderij De Pierlapont. Gegeerd door jong, oud en… koninklijk bloed. In 2010 brachten prins Filip en zijn gezin een bezoekje aan de boerderij. Iedereen die het leven op en rond de boerderij wil leren kennen, is hier welkom. Samen de dieren eten geven en verzorgen, zelf brood bakken en picknicken op de boerderij is een hele belevenis. En de dieren hebben hier ook leuke namen: Salami het varken, Juul de eend, Fox de hond,… Fox ziet de dieren op de boerderij heel graag. Hij staat elke dag met z’n pootjes op het hokje van de konijnen telkens de boer ze eten geeft.
Glooiende gazons Een bezoekje aan Brugge zelf mag niet ontbreken. En ja… ook hier vind ik een groene plek. De vesten zijn vandaag een attractief wandel- en rustgebied. Het eivormig tracé is ongeveer zeven km lang en brengt je langs waterpartijen en glooiende gazons. Een ideale manier om meer te weten te komen over de geschiedenis van de stad. Het mindere weer houdt me tegen om nog meer groene plekjes te verkennen. Maar aanraders zijn zeker de Assebroekse Meersen en het doolhof aan het kasteel van Loppem. Dit doolhof dateert al van 1873 en is door zijn ligging in het romantische kasteelpark van Loppem een ideale locatie voor een actieve familie-uitstap in een groene omgeving. Tekst: Griet Veris
N LEOODREDEEL V
►► Praktisch:
• Hof Van Steelant: Leden van De Natuurvrienden genieten hier 10 procent korting op een kamer met ontbijt met een minimum van twee nachten. Tel.: 050/59 96 80 of www.hofvansteelant.centerall.com • Natuureducatief centrum en Volkssterrenwacht: Zeeweg 96, 8200 Brugge, tel. 050 39 09 75 (natuureducatief centrum), www.beisbroek.be (volkssterrenwacht) • Doeveren: http://users.telenet.be/andre.vanhevel/doeveren.htm • Assebroekse Meersen: Agentschap voor Natuur en Bos, Tel. 050 24 77 40 • Doolhof van Loppem: open van paas- tot herfstvakantie, Steenbrugsestraat, Loppem • Kijkboerderij de Pierlapont: www.pierlapont.be 17
18
de natuurvriend
mei 2012
JONGEREN
Arriba Bolivië: jongeren gezocht! De Natuurvrienden heeft na de boomplantactie in Senegal opnieuw een uitdagend project in petto. We bieden aan 8 jongeren tussen 15 en 25 jaar de mogelijkheid om deel te nemen aan een culturele jongerenuitwisseling, met als hoogtepunt (letterlijk en figuurlijk!) een verblijf van 5 weken in Bolivië. Ter plaatse zullen we met een groep lokale jongeren ontdekken hoe zij hun vrije tijd invullen, hoe hun dagelijkse leven eruit ziet, welke mogelijkheden zij en wij als jongeren hebben, hoe wij met klimmen bezig zijn in België... Samen met hen zullen we op een rots in de buurt een klimschool bouwen en de lokale jongeren de kneepjes van het klimmen aanleren. We zullen ook een documentaire maken over hun manier van vrije tijdsbesteding en hoe de klimschool tot stand komt. De laatste week van ons verblijf ginder zullen we een echte berg beklimmen met de hele groep. Interesse? Heb je zin om actief mee te werken aan de voorbereiding en de uitvoering van dit jongerenproject? Wil je een deel van je vrije tijd hieraan besteden tussen september 2012 en november 2013? Kan je je vrijmaken tussen 1 juli 2013 en 6 augustus 2013 om 5 weken te wonen en werken in Bolivië? Ben je in juli 2013 niet ouder dan 25 jaar? Dan is dit project voor jou dé kans om een stukje van de wereld te ontdekken. Reken op een eigen financiële bijdrage aan het hele project van maximaal zo’n 1000
euro (omvat alle kosten van voorbereiding, reis naar en uitvoering in Bolivia en achteraf in België). Voor de rest van de kosten loopt een subsidieaanvraag. De eigen bijdrage kan lager worden, afhankelijk van hoe het project wordt vormgegeven tijdens de voorbereidingsfase. Als je geïnteresseerd bent om dit project mee vorm te geven en uit te voeren, stel je dan kandidaat voor 20 augustus 2012. Maak een korte motivatiebrief en CV waarin je uitlegt waarom jij een goede kandidaat bent. De selectie houdt rekening met: - Leeftijdslimiet - Bereidheid om engagement in de groep op te nemen (voorbereiding, ter plaatse en achteraf) - Mogelijkheid om tijd vrij te maken voor de voorbereiding en uitwerking van dit project - Ervaring met en/of interesse in klimmen - Ervaring met en/of interesse in het maken van beeldopnames - Bereidheid om Spaans te leren Vragen of interesse? Ben je kandidaat? Aarzel dan niet om te mailen naar jespersniels@hotmail.com.
Jonge Natuurvrienden aan de slag in Senegal Wanneer je dit leest, zitten 10 jonge wolven van De Natuurvrienden bomen te planten in Senegal. Het jongerenproject ‘l’arbre pour le Sénégal’ is eindelijk van start gegaan. Nog tot 11 augustus steken ze de handen uit de mouwen om te werken aan een boomkweekproject nabij Dakar. Iedereen is overigens welkom om de jonge Natuurvrienden op 11 augustus te verwelkomen op Zaventem (11.25u). Via deze weg willen we de volledige vereniging nogmaals uitvoerig bedanken voor de steun die ze bood aan dit jongerenproject. In totaal haalden onze reizigers bijna 2000 euro op tijdens activiteiten van de Bergstijgers en De Natuurvrienden. Ook heel wat afdelingen deden vrijwillig een gulle duit in het zakje. Een gebaar van solidariteit en een bewijs van de hechtheid van onze vereniging! Meer over Senegal lees je in één van de volgende nummers van De Natuurvriend 19
Zomeractie
Natuurvriendenhuizen in Nederland
‘Nivon let op de kleintjes’: in de zomervakantie kunnen kinderen gedurende enkele weken gratis overnachten in een aantal natuurvriendenhuizen. Volwassen Natuurvriendenleden kunnen vanaf 20,20 euro p.p.p.n. terecht. Misschien ken je gezinnen met kinderen die hiervan gebruik willen maken, of kleinkinderen die hun opa’s en oma’s eens willen meenemen naar een natuurvriendenhuis, maak hen attent op deze actie. ‘Nivon-natuurvriendenbed zoekt weekendslaper’: slaap 2 nachten v.a 15 euro p.p.p.n. in weekenden in juni, september, november en december. Voor meer info: Nodig bijvoorbeeld je wandel- of fietsmaatje uit en laat hem/haar kennis maken met de Natuurvrienden en een natuurvriendenhuis. Heb je vrienden/kennissen of anderen waarvan je denkt dat ook zij er graag gebruik van zouden willen maken, stuur dit mailtje door, want wie wil er nu niet een paar daagjes op uit voor een laag bedrag? Uiteraard kunnen niet-leden ook gebruik maken van deze acties, alleen tegen een wat hoger tarief.
Meer info: www.nivon.nl/zomeractie www.nivon.nl/accommodaties/kortingsacties.asp
NV HUIS
Ontdek het Odenwald Het Odenwald is een bebost middengebergte en ideaal wandelgebied. In het Hintere Odenwald, op 426 m, ligt het kindvriendelijke, gastvrije en milieuvriendelijke Natuurvriendenhuis Kohlhof. Het Odenwald ligt tussen de rivieren Rijn, Main en Neckar, waar goed kan worden gefietst. Het gedeelte tussen Heidelberg (op ca. 20 km afstand) en Mosbach het meest schilderachtige deel van de Neckar. Een rustige en veilige fietsroute door een uniek stukje Duitsland: oude dorpen en burchten zie je op een heel andere manier vanaf je fietszadel. Overal tref je burchten en ruïnes aan. Ook zijn er overblijfselen van de Limes, de Romeinse verdedigingsmuren. Op de berghellingen zijn wijngaarden. Milieuvriendelijk Kohlhof is een groot zelfverzorgingshuis met 84 bedden. Naast het oude gedeelte is er in 2003 een nieuw stuk op zeer milieuvriendelijke wijze aangebouwd, met mos op het dak, zonnecollectoren, regenwateropvang voor de toiletten enz. Het huis is open van april tot november en wordt in het weekend door vrijwillige huiswachten beheerd. Er is dan een zaal als restaurant in gebruik, waar allerlei gerechten worden verkocht, ook aan voorbijkomende wandelaars. Er is ook een zelfverzorgingskeuken. Buiten zijn er terrassen, een grillplaats, een kinderspeelplaats en er beginnen veel
gemarkeerde wandelroutes. Andere Natuurvriendenhuizen in de omgeving zijn Trommhaus en Zwingenberg (met camping). Te veel voor één vakantie Vanaf Hirschhorn stadsmuren, een middeleeuwse burcht en een Karmelietenklooster kun je een boottocht maken naar Heidelberg. Je gaat door verschillende sluizen, en vooral de aankomst bij de Alte Brücke met stadspoort imponeert. In Neckarsteinach en Neckargemünd zijn vele mooie vakwerkhuizen. Schriesheim met Altstadt, Ladenburg met Benz-automuseum en Romeinse opgravingen, Weinheim met Schlosspark en Exotenwald zijn zeer de moeite waard. Voor degenen, die over eigen vervoer beschikken zijn uitstapjes naar Mannheim en op de andere Rijnoever Worms en Speyer goed mogelijk. Verder zijn er vele musea. Techniek, Kunsthalle en Volkenkundig en Archeologisch Museum in Mannheim, een zeeaquarium in Speyer, een Formule 1 Museum in Hockenheim en nog veel meer. Voor één vakantie veel te veel. Tekst en foto's: Dinie Bakker, Vakantie Advies Bureau Nivon
Meer info? Adres: Kohlhof 5, D 69198 Schriesheim–Altenbach. Tel. 0049 62208520. Info: Adolf Rachow, Eugen-Richterstr. 18, D 68199 Mannheim, kohlhof@email.de, www.L2.naturfreundehaus.de. Tarieven: Volwassenen 10 euro (oude deel) of 14 euro (nieuwe deel), kinderen van 3 tot 10 jaar 5 euro, jeugd tot 17 jaar 7 euro. Tot 3 jaar gratis. Beddengoed zelf meenemen of huren aan 4 euro. In het weekend ontbijt aan 4 euro. Er zijn fietsen te huur. Te bereiken: Per auto: Arnhem, A3 tot Frankfurt, A5 tot afslag Ladenburg, naar B3 richting Schriesheim. Na Schriesheim over Altenbach naar Heiligkreuzsteinach, vanaf daar gemarkeerd. Per trein: vanaf station Mannheim of Heidelberg per Strassenbahn Linie 5 tot Schriesheim, daar met bus 628 richting Wilhelmsfeld tot halte Kipp. Van daar is het nog 20 minuten lopen. Informeer eerst!
21
bergsport
Wat als het toch fout gaat...
Terugkomen na een sportongeval
de natuurvriend
juli 2012 mei 2012
Vechten! Niet opgeven! Doorzetten! Ik denk dat deze woorden de afgelopen drie jaar bijna elke dag door mijn hoofd zijn gegaan. Het zijn de sleutelwoorden voor succes en herstel. Maar terugkomen na een sportongeval doe je niet alleen. Steun, vertrouwen en vriendschap zijn minstens even belangrijk.
22
Nico Merciny op de Aba Dablam in Nepal
Nico Merciny en Lionel Daudet tijdens de DODtour
Iets meer dan drie jaar geleden belandde ik na de winterbeklimming van de Franse Directissima-route op de Aiguille Sans Nom Noordwand in het ziekenhuis van Chamonix. Door de barre en grillige weersomstandigheden die ik tijdens deze beklimming moest doorstaan, had ik vrieswonden opgelopen. In het ziekenhuis nam dokter Cauchy, de meest geprezen spoedarts in Chamonix en ook wel bekend als ‘le docteur vertical’, me onder zijn hoede. Ik moet toegeven, zijn boeken zijn adembenemend, de reddingen die hij heeft uitgevoerd spectaculair, de man zelf ingetogen, oprecht en inspirerend. Ondanks de helse pijn van de behandeling, het zware verdict dat mijn zware bevriezingen zouden leiden tot enkele amputaties en het feit dat je ver van huis in een ziekenhuisbed ligt, krijg ik toch al meteen de eerste signalen om positief aan herstel te denken. Cauchy vertelt me dat klimmen, bergwandelen, sporten op hoog niveau nog perfect mogelijk zal zijn. In Chamonix kent bijna iedereen wel iemand met vinger- en/of teenamputaties. En dat die klimmers niet de minste zijn, blijkt wanneer Cauchy me bij mijn ontslag uit het ziekenhuis voorstelt contact op te nemen met Lionel Daudet, een Franse topalpinist die enkele jaren daarvoor ook vrieswonden opliep tijdens een aartsmoeilijke en solo winterbeklimming van een nieuwe route op de Matterhorn Noordwand. En dat vrieswonden kunnen leiden tot amputaties van tenen heeft ook deze topalpinist aan den lijve mogen ervaren. Verontrustende telefoontjes Bij mijn thuiskomst besef ik dat men in België weinig weet over teenamputaties bij jonge sportieve mensen. Ik krijg meteen de eerste verontrustende telefoontjes. Zo belt een kameraad me
op: “Nico, succes met het herstel, maar ga je dan nu voor altijd in een rolstoel zitten?” of “Ga je nog ooit kunnen lopen? Zonder je grote teen heb je toch geen evenwicht meer?”… Toegegeven, zulke berichten maken je onzeker, doen je twijfelen en zorgen voor frustraties. En dan komt het erop aan om te vechten tegen vooroordelen. Je hoofd draait door: zal ik inderdaad nog wel kunnen lopen, zal ik omvallen wanneer ik moet rechtstaan,…? Maar ook, zal ik normale schoenen kunnen blijven dragen, moet ik steunzolen laten maken, bestaan er teenprotheses? Of hoe laat ik best de wonden genezen, zal ik fantoompijnen krijgen? En voor mij toch ook heel belangrijk: Ga ik nog ooit op mijn oude niveau kunnen bergbeklimmen? Gelukkig vind ik een chirurg in Genk, dr. Van den Hof, met een ijzersterke reputatie die op vele van deze vragen kan antwoorden. Hij heeft ervaring met vrieswonden en de bijhorende medische zorgen. Over revali-
deren en de toekomstmogelijkheden kan hij me minder bijbrengen. Op dat moment denk ik terug aan mijn gesprek met dokter Cauchy in Frankrijk. En even later neem ik enorm zenuwachtig mijn telefoon en draai ik het telefoonnummer van Lionel Daudet. Vergelijk het alsof je hier een doorgedreven fietser bent en je gaat bellen met Lance Armstrong. Jij zou toch ook bloednerveus zijn, niet? Aan de andere kant van de lijn neemt een sympathieke Fransman op die me onmiddellijk tips geeft, mijn vragen beantwoordt, me goede moed geeft en … begrijpt. Ondanks het feit dat hij een professioneel atleet is, zat hij enkele jaren voordien met dezelfde vragen en dezelfde problemen. Ik stond daar niet bij stil, want je gaat ervan uit dat iedereen profatleten en wereldtoppers in hun sport spontaan zou willen helpen. Niet dus!
Wie is Lionel Daudet? Frans professioneel klimmer die tal van eerste beklimmingen op zijn naam heeft staan. Daudet gaat op zoek naar avontuurlijke en onbekende gebieden voor zijn expedities. Daarbij neemt hij graag jonge talentvolle alpinisten mee die in zijn kielzog de knepen van het vak kunnen leren. Daudet won in 1993 en in 2000 ‘le piolet d’or’ (de oscar voor een beklijvende beklimming). Daudet verliest in 2002 liefst 8 tenen door bevriezing tijdens een winterexpeditie langs de noordroutes van de Eiger, Matterhorn en Jorasses.
DODtour? ‘le DODtour’ is een project waarbij Lionel Daudet de exacte Franse landsgrens afwandelt, fietst, klimt, kajakt,… zonder gemotoriseerd vervoer. In totaal zal hij iets meer dan een jaar onderweg zijn. Het startpunt was de Mont Blanc begin augustus 2011 waarbij hij over enorm steile en zelden beklommen graten moest traverseren. Van daaruit ging het verder richting Jura, Vogezen, De Rijn en zo op naar de Belgisch-Franse grens om dan via de kuststrook van de Atlantische Oceaan naar de Pyreneeën te gaan, die vervolgens te doorkruisen en zo langs de Middellandse Zee en zo terug naar de Alpen waar hij eind augustus 2012 hoopt te zijn. Op facebook kun je zijn exploten volgen. In november 2011 stapte Nico enkele etappes mee. Enkele gezellige, maar vooral zeer intensieve stapdagen. Meer op www.dodtour.fr (bij compagnon de route – nord est vind je meer over Nico)
23
Lionel Daudet volgt de exacte Franse landsgrens zonder gemotoriseerd vervoer.
Bergtocht
de natuurvriend
juli 2012
Dat hij al zijn ervaringen met me deelt, is voor hem evident. Dezelfde loyale informatie krijg ik van Wilco Van Rooijen (beklimmer van K2 in 2009 en auteur van ‘Overleven op de K2’) en wijlen Ronald Naar (eerste Nederlander die Mount Everest beklom). Maar het bijzonder warme gevoel dat Daudet me geeft, is niet met woorden te beschrijven. In mijn revalidatieproces zal hij dan ook de rode draad zijn. Wanneer ik vragen heb over steunzolen of aangepaste klimschoenen, stuurt hij me foto’s door van zijn materiaal. Wanneer ik te snel wil gaan en niet voldoende de tijd wil nemen om mijn voeten te laten genezen, schrijft hij in zijn e-mail : "tout ca m’ a pris pas mal de mois! Je moet geduld hebben. Ik kan je niet zeggen wanneer je terug de oude bent. Trouwens… de tijd die je nodig hebt om te revalideren verschilt van mens tot mens." Misschien heb ik dat net nodig: iemand die me durft tegen te spreken. Ik zou mezelf in de vernieling trainen om toch maar zo snel mogelijk de ‘oude’ te willen zijn. Maar zo werkt het natuurlijk ook weer niet. Vijf maanden na de amputaties onderneem ik m’n eerste bergtocht. In het Bergell massief maak ik de oversteek vanuit de Albigna hut naar de Sciora hut via de Cacciabella pas, enorme hoogteverschillen en bijna zeven uur stappen. Hoewel ik het er goed vanaf breng, is de onderneming op dat moment eigenlijk te zwaar. Mijn voeten en spieren hebben het geweten.
24
Maar dat alles na verloop van tijd goed komt, heeft Daudet bewezen. Hij klimt zonder moeite 8a, doet nog steeds de moeilijkste winterbeklimmingen en onderneemt lange tochten. Zijn meest dankbare advies: “Gebruik je lichaam als je kompas. Het geeft steeds aan wat je kan en wanneer je het kan. En vergeet niet dat je ernstige wonden hebt opgelopen. Je voeten verdienen en vragen net meer aandacht. Tijdens
een lange tocht, warmen ze sneller op. Steek ze dan even in een beekje of smeer ze in met een crème.” En zo ben ik vandaag op een punt gekomen dat alles lukt of toch veel. Inderdaad, tijd heeft uitgewezen dat je na een ernstig sportongeval kan revalideren, je ambities niet moet opgeven en je oude sportniveau terug kan halen. Goede medische zorgen zijn uiteraard noodzakelijk, maar voor mij is het vertrouwen dat ik kreeg van vrienden minstens even belangrijk geweest.
En dat ik dat Daudet zelf mocht zeggen, was als een droom die werkelijkheid werd. Afgelopen zomer klom ik in het Nationaal Park Les Ecrins, de thuishaven van deze alpinist. Tijdens één van de vele regendagen mocht ik langsgaan bij hem thuis… en dat werd een hartelijke namiddag vol leuke klim- en avontuurverhalen en een uitnodiging om deel te nemen aan Daudets nieuwe project ‘le DODtour’. Tekst: Nico merciny Foto's: Griet veris, Lionel Daudet
Lieven Maesschalk: lidatie” “Hou je fysiek op pijl tijdens reva lidatie vergen Sportblessures en de bijhorende reva Eén van ’s ak. aanp even gedr een specifieke en door cure’ – pron Maesschalck die met zijn ‘move to Lieve is ie lidat treva spor in ten lands specialis nele als ssio profe l zowe ma ontwikkelde op maat van eren gramma een eigen revalidatieprogram pass ze r maa rs, ande is ie lidat delaars. “Elke reva recreatieve sporters, fietsers en wan weg naar herstel.” allemaal enkele logische stappen op hoe zwaar? Dat belangrijk. Wat is er geblesseerd en • “In eerste instantie is de diagnose ” verlopen. bepaalt hoe en hoelang het herstel zal zijn werk doen en zing. Hierbij gaat je lichaam in alle rust • “Daarna start de natuurlijke gene “ . fase ieve pass k is een fysie de kwetsuur of wonde aanpakken. Dit moet je de getroffen ve revalidatie. Tijdens deze periode • “Dan volgt de functionele of actie ing van die funcstell doel De f. actie ie t de revalidat bewegingsfunctie herstellen. Hier word zen en herval vermijden.” tionele revalidatie is tweeledig: gene aanpak. Daarbij de blessure zelf. Maar ook de indirecte • “Je hebt hierbij de directe aanpak: dus het cardiowe gaan Hier en. houd te peil fysiek op moet je alternatieven zoeken om je kunnen dat fase t je fysiek onderhouden! In deze vasculair niveau opschroeven. Je moe bad zijn.” bijvoorbeeld oefeningen in het zwem
rijk: zowel de proindividuele aanpak. En niet onbelang • “Elke blessure vergt uiteraard een lidatie aanvatreva zijn lling moet met een zelfde inste fessionele als de recreatieve sporter professionele door ze dat is n ante ifieke aan recre ten. Anders blijf je sukkelen. Het spec een meer gerichte aanpak vragen.“ bezigheden minder tijd hebben en dus gaat anders met ces is de mentale beleving. Iedereen • “Belangrijk in heel het revalidatiepro lt het zoeken spee Hier eid. kerh onze tot vaak t leidt een blessure om. Niet weten wat er kom dus!“ egen bew n opnieuw een belangrijke rol: blijve naar alternatieve bewegingsvormen vind je op www.movetocure.com Meer info over Lieven Maesschalck
WANDELNIEUWS
wandelnieuws Speurtocht naar het geheim in Maredsous Bezoekers kunnen de Abdij van Maredsous en de omgeving ontdekken op een wel heel bijzondere manier: een interactief stripverhaal. Een parcours, uitgetekend in een strip vertelt de geschiedenis van de Abdij. Met familie en vrienden kun je met de strip in de hand allerlei raadsels oplossen die leiden naar het goed bewaard geheim van de Abdij: de kaas. De gids kan gratis gedownload worden op de website www.maredsouskazen.be of kan worden aangekocht voor 3.99 euro in het St. Joseph bezoekerscentrum in de Abdij van Maredsous.
Sideways: wandelkunstenfestival langs trage wegen
Consciense achterna
Een ezel uitgerust met multimedia apparatuur? Tekeningen maken met een GPS? Eetbare planten ontdekken langs trage wegen? Je beleeft het allemaal tijdens Sideways, een kunstenfestival op weg en onderweg.
In Halle en Beersel staat de zomer van 2012 helemaal in het teken van Hendrik Conscience. In 2012 is het 200 jaar geleden dat de schrijver werd geboren.
Trage wegen vormen een maand lang het decor voor ontmoeting tussen natuur en cultuur. De ruggengraat van het Sideways festival bestaat uit een wandeltocht dwars door België, van west naar oost, van Menen tot Zutendaal. Wandel deze zomer mee met een internationale groep kunstenaars, 4 weken lang: van maandag tot donderdag zijn 4 dagetappes uitgestippeld. Dagtochten variëren van 7 tot 35 kilometer. Details over de instappunten (vertrekuur en –plaats) vind je op www.sideways2012.be. Een creatieve expeditie langs charmante trage wegen, vol ontmoetingen met artiesten, bewoners, vrienden en passanten.
De man, waarvan gezegd wordt dat hij zijn volk leerde lezen, kwam graag naar Halle omdat zijn dochter met haar gezin hier woonde. Nog tot eind september zet de gemeente het Consciencepad in de kijker. Deze wandeling werd in 1935 als eerste VTB wandelpad ingehuldigd, en loopt van Halle over Dworp tot in Beersel. Er is nu een nieuwe brochure uitgegeven en er werd een luisterwandeling ontwikkeld, die voor beeld en uitleg zorgt op 10 stopplaatsen. De mp3-spelers zijn te ontlenen bij Toerisme Halle en Toerisme Beersel. Reservatie is aangewezen. Je kunt de luisterwandeling ‘Conscience achterna’ ook downloaden op www.conscienceachterna.be.
Sideways is een initiatief van Trage Wegen vzw.
25
fietsen
Fietsen in groep: wat kan, wat moet? Fietsactua
Biodroom langs Ecocyclo Antwerpen Wie Ecocyclo Antwerpen gaat fietsen stuit op een nieuwe (tijdelijke) bezienswaardigheid die niet is opgenomen in onze fietsgids: Biodroom. Deze unieke gemeenschapstuin op Linkeroever brengt kunst en ecologie samen en wordt een ontmoetingsplek met een mooie cultuurkalender, volkskeukens en biomarktjes. Op Linkeroever is er veel ‘kijkgroen’, maar relatief weinig gebruikersgroen voor de vele appartementsbewoners. In de gemeenschapstuin kunnen deelnemers tuinieren in tweehonderd big bags waar groenten, bloemen en kruiden in groeien. Ga zeker eens kijken: Biodroom, Willem Gijsselsstraat , Antwerpen-Linkeroever. Voor Ecocyclofietsers: je vindt Biodroom op enkele minuutjes van knooppunt 27 of van de Middenvijver op Linkeroever. www.dna.be/biodroom.
De fiets, het heilige stalen ros der Belgen, is al jaren op stormachtige wijze onze vrije tijd aan het inpalmen. Ook wij, Natuurvrienden, trekken met onze tweewieler naar de mooiste plekjes in binnen- en buitenland. Maar wie fietst in groep, kent maar beter ook de regelgeving. Wat kan, wat mag en vooral wat moet bij fietsen in groep?
de natuurvriend
juli 2012
Voor alle duidelijkheid: dit artikel is van toepassing op groepen van 15 tot 50 personen. Ben je met minder, dan moet je je aan de gewone regelgeving houden en dien je dus gebruik te maken van het fietspad en dergelijke. Vanaf 15 personen hoef je dat niet. Maar daar hangen wel een aantal voorwaarden aan vast. Groepen van meer dan 50 personen moeten bijvoorbeeld vergezeld worden door ten minste twee wegkapiteins. Bij groepen tussen 15 en 50 is dit geen verplichting maar wel aangewezen.
26
Op de rijweg moet je met twee naast elkaar rijden en gegroepeerd blijven. Groepen boven de 50 personen moeten bovendien voorafgegaan en gevolgd worden door een begeleidende auto. De groep mag nooit meer ruimte dan één rijstrook (+3 meter)in beslag nemen. Een wegkapitein mag bij dergelijke groepen ook het verkeer op een kruispunt zonder verkeerslichten tegenhouden. De wegkapitein moet wel ouder dan 21 jaar zijn en een om de linkerarm een band dragen met, horizontaal, de nationale kleuren met in zwarte letters op de gele strook het woord ‘wegkapitein’. Bij groepen onder de vijftig personen kan dit niet.
5 TIPS om veilig in groep te rijden • In groep fiets je best met minimum twee begeleiders. Deze begeleiders fietsen voor en achter de groep en zijn op de hoogte van het fietstraject. • Spreek enkele signalen af die iedereen begrijpt. Dat kan met gebruik van een fluitje (bv. eenmaal fluiten is opletten voor een gevaarlijke situatie).Maar dat kan ook met armgebaren om hindernissen aan te duiden. Communiceer met elkaar. Roep het aan elkaar door wanneer er een auto aankomt of een paaltje op de weg staat. Wijs ook de kant aan waar het obstakel zich van de groep bevindt. • Zorg ervoor dat de begeleiders minstens een fluohesje dragen of voorzien zijn van de officiële armband. • Een begeleider dient een eenvoudige EHBO-draagtasje bij zich te hebben en een beetje gereedschap voor eenvoudige fietsherstellingen. • Hou altijd je voorganger in het oog en bewaar tegelijkertijd het overzicht op de groep zodat je snel kan anticiperen wanneer zich een onverwachte situatie voordoet.
Subsidie voor elektrische fietsen in Gent De stad Gent ontving al 700 aanvragen voor een subsidieregeling voor elektrische fietsen. Inwoners van Gent, taxidiensten, koerierdiensten en autodeelorganisaties kunnen sinds 1 januari subsidies krijgen voor de aankoop van elektrische (bak)fietsen, -scooters en -wagens of CNG-wagens (aardgas). Intussen werd 174.000 euro aan subsidies toegekend voor de aankoop van 696 elektrische fietsen. Er werden al 24 bakfietsen gesubsidieerd voor samen 9.600 euro, naast vier elektrische scooters en twee CNG-wagens. Ook kregen 51 Gentenaars een tegemoetkoming op hun inschrijving bij een autodeelorganisatie. Gent wil door de subsidieregeling volop inzetten op duurzame mobiliteit.
Limburg vernieuwt huurfietsen Wie in Limburg gaat fietsen, komt ze deze zomer ongetwijfeld tegen: de fluogroene huurfietsen van de provincie. Toerisme Limburg vernieuwde al zijn huurfietsen, 350 in totaal. De provinciale fietsverhuur in Limburg is redelijk uniek. Verspreid over 17 verdeelpunten kun je een fiets van de provincie huren. Met die inspanning wil het Limburgse provinciebestuur de kaap van twee miljoen fietsers op het Limburgse fietsroutenetwerk ronden. Vorig jaar vonden de huurfietsen liefst 17.377 keer een huurder. Een fiets huren kost 10 euro. Groepen en kinderen krijgen korting. Ook elektrische fietsen kunnen uitgeleend worden. Meer info over de ‘Groene Limburg fietsen’ vind je op www.toerismelimburg.be/fietsen/fietsverhuur.
IN DIT NUMMER
Provinciale wandel- en fietsdag Antwerpen De provinciale wandeldag in Antwerpen wordt dit jaar georganiseerd door afdeling Hove-Kontich. Op het programma staat een resem wandel- en fietstochten met verschillende afstanden in de landelijke omgeving van Hove. Er is een geleide natuurwandeling in het Gemeentelijk domein Weyninckhoven en een speeltuin voor de kleinsten. De afdeling viert dit jaar bovendien haar 65ste verjaardag. Er worden doorlopend foto’s tentoongesteld over het rijke verleden van Hove-Kontich. ►► INFO
Wanneer? Zondag 23 september 2012 Provinciale wandel-fietsdag Hove-Kontich Waar? Lokalen van het JOC, Gemeentelijke Sporthal Hove, Paul van Ostayenlaan (naast gemeentehuis Hove). Ruime parking naast sporthal. Vertrek vanaf 9 u. Prijs? Leden 1 euro, niet leden 1,50 euro Meer info? Op www.denatuurvrienden.be
//////////////////////////////////////////////
Extra Mountainbikeweekend in de Ardennen Lustin is een rustig dorpje op de rotsen boven de Maas. Het ligt pal in het midden tussen Anhée en de citadel van Namen. De ideale verblijfplaats dus voor een mountainbikeweekend! Op zaterdag verzamelen we om 10u aan het Outward Bound cursushuis van Lustin. Onder leiding van de mountainbikebegeleider duiken we de Maasvallei in richting Anhée. De tocht van 15 km tot aan startplaats van de routes maken we in groep. In Anhée vertrekken enkele knappe mountainbikeparcours met heel wat singeltrack en een aantal pittige klimmetjes. Afhankelijk van je niveau kies je zelf een route tussen de 10 en de 50 kilometer. Op dag twee trekken we in noordelijke richting naar Nannine. De route start direct met een stevige afdaling met daarop volgend een pittige klim over rode rotsen. ►► INFO
Waar? Outward Bound cursushuis in Lustin Wanneer? 20 en 21 oktober 2012 zaterdag vanaf 10u tot zondag 16u. Prijs? Leden (met verzekering outdoor of bergsport) slechts 20 euro, niet-leden 50 euro. Inschrijven? Tot en met zondag 14 oktober, via 100procentoutdoor@ denatuurvrienden.be of 03 270 02 83. Inbegrepen? Verzekering, tochtbegeleiding, bikewash, après-bike, pastamaaltijd, overnachting en ontbijt. Extra? Voor leden van De Bergstijgers is een combinatie mogelijk van 1 dag mountainbiken en 1 dag klimmen. Deelname is dan volledig gratis. Dagafstanden: 30 tot 80 km.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
12 de Fietsquizfotozoektocht Al voor de 12de keer organiseert De Natuurvrienden Kalmthout haar fietsquizfotozoektocht. De tocht loopt tussen Kalmthout en Kapellen en heeft een totale afstand van 26km. Onderweg moet je leuke vragen oplossen en beelden herkennen. Plezier voor het hele gezin! Er zijn mooie prijzen te winnen.
Wandelkalender • 1 juli: Ardennenwandeling Rochefort. Vertrek 7.30u. Afdeling Kalmthout. Frans Leemans: 03/666 98 92 • 1 juli: Wandelen in het Zoniënwoud. Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 1 juli: Wandeling vallei Zwarte Beek. Vertrek 9u. Afdeling Hove-Kontich. waltersuys.natuur@ belgacom.net • 7 juli: Avondwandeling in Uitbergen. Vertrek 18.30 u. Afdeling Dendermonde. ernasaeys@ hotmail.com • 7 juli: Dagwandeling te Terhaegen. Vertrek 9u. Afdeling Kapellen. Bob Neefs: 0496/22 46 37 • 15 juli: Wandelen in het domein Moretusbos + barbecue. Afdeling Deurne. maria.cluts@ telenet.be • 29 juli: Wandelen tussen Schelle en Boom. Afdeling Deurne. maria.cluts@telenet.be • 4 augustus: Dagwandeling te Grobbendonk. Vertrek 9u. Afdeling Kapellen. Bob Neefs: 0496/22 46 37 • 5 augustus: Wandelnetwerk Kempens Landgoed Bossen Ravels. . Afdeling Deurne. maria. cluts@telenet.be • 5 augustus: Wandeling Hendrik Luytenpad in Brasschaat. Vertrek 12.45u. Afdeling Kalmthout. Frans Leemans: 03/666 98 92 • 18 augustus: Middagwandeling te Berendrecht. Vertrek 13u. Afdeling Kapellen. Bob Neefs: 0496/22 46 37 • 19 augustus: Heidewandeling in Limburg (Mechelse Heide). Afdeling Deurne. maria.cluts@ telenet.be • 26 augustus: Tussen Zonhoven en het park van Genk. Afdeling Deurne. maria.cluts@ telenet.be Het volledige overzicht van onze wandelingen vind je in onze activiteitenkalender op www. denatuurvrienden.be
WANDELEN voor een gezonde stad voetgangerstunnel > justitiepaleis
16 september - 15u
►► INFO
Wanneer? Naar keuze t/m 2 september 2012 Waar? Startplaatsen in café De Sandy, Heidestatieplein, Kalmthout en taverne Starrenhof, Kapelsestraat 59, Kapellen. Prijs? 4 euro per deelnameformulier Extra? Deelnameformulieren krijg je op de startplaatsen of in de deelnemende café’s. De lijst vind je op www.natuurvriendenkalmthout.be Info? Manes Orban (03 666 42 07) – Inge Orban (0496 28 18 42) ademloos.Be
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
>>> Op zoek naar een fietstocht in jouw omgeving?
Kijk snel op onze kalender op www.denatuurvrienden.be voor ons volledige fietsaanbod
organisatie en info: www.ademloos.be
27
BERGSPORT
Trektocht in de Vogezen
Cursus jeugdklimmen
Onze lightversie van de Vogezen trektocht is op maat gesneden van recreatieve wandelaars. Deze meerdaagse tocht richt zich vooral naar personen met enige wandelervaring, maar het hoeven geen supercracks te zijn. Er wordt op een normaal tempo gewandeld, zonder daarom het slenteren te ambiëren. Te verwachten zijn tochten van 5 à 8 uren en er is zeker af en toe tijd voor een fotootje. Passeren we toevallig een plaatselijke taverne dan bestaat de mogelijkheid deze te bezoeken. Onderweg wordt zoveel mogelijk in Natuurvriendenhuizen overnacht. We trekken elke dag verder en je draagt dus je rugzak voor 4 dagen. Er is ook een zware versie voorzien!
Al spelenderwijs leer je de basistechnieken aan van de klimsport. Deze cursus richt zich op kinderen tussen 8 en 14 jaren die willen leren klimmen.
►► INFO
Zaterdag en zondag klimmen en gezellig samenzijn in Hotton. Afspraak om 10u aan de rotsen voor een weekend klim- en wandelplezier.
Wanneer? 31 oktober tot 4 november 2012 Voor wie? Wandelliefhebbers. (lid zijn is verplicht, minstens verzekering outdoor) Info? sven.van.hee@telenet.be of www.bergstijgers.org
/////////////////////////////////////////////////////////////////
Zomerkamp in het Italiaanse Sterzing De Bergstijgers Kempen houdt haar zomerkamp in het Italiaanse Sterzing in Zuid-Tirol. De camping ligt net voorbij de Brennerpas op wandelafstand van het stadje. Hier uitleggen wat er op gebied van klimmen, wandelen, fietsen of cultuur allemaal mogelijk is, is onbegonnen werk. Ga er van uit dat het ‘de moeite’ zal zijn. ►► INFO
Wanneer? 14 juli 2012 tot 28 juli 2012 Waar? Camping Gilfenklamm, Jaufenstraße 2, 39040 Racines/Casateia, Italië. Tel.: +39 0472-779132 Prijs? Verblijf op de camping en maaltijden voor eigen rekening. Inschrijven? Via www.bergstijgerskempen.be
de natuurvriend
juli 2012
/////////////////////////////////////////////////////////////////
28
►► INFO
Wanneer? 28 september, 12en 26 oktober,9 en 23 november en 7 december 2012. Waar? Klimzaal de Mixx, Asbroek 1, 2230 Herselt Prijs? 10 euro voor leden Natuurvrienden Bergstijgers. (lidmaatschap vereist, verzekering bergsport) Inbegrepen? begeleiding, gebruik klimmateriaal (uitgezonderd klimschoenen) en inkom klimzaal. Info en inschrijvingen? www.bergstijgerskempen.be of lievedeceulaer@hotmail.com
///////////////////////////////////////////////////////////////
Clubweekend Hotton
►► INFO
Wanneer? 18 en 19 augustus 2012 Waar? We verblijven op Camping les Fonzays "Eau-Zone", Rue des Fonzays, 6990 Hotton. Contact: Mr Van Massenhove Kristof: 084/47 77 15 of 0479 /788 164 Prijs? Overnachtingskosten camping. Reserveren is niet nodig. Info? www.bergstijgers.org
///////////////////////////////////////////////////////////////
Nieuwe Bloso-klimzaal in Brugge! Op 9 september gaat de nieuwe klimzaal open in het Bloso-centrum Julien Saelens te Brugge. Voor het ontwerp en de invulling van de klimzaal werden de Bergstijgers Brugge aangeduid als belangrijkste partner in het project. In samenwerking met Bloso en de stad Brugge wordt zo een topklimzaal gerealiseerd. ►► INFO
Waar? Bloso-centrum Julien Saelens Nijverheidsstraat 112 - 8310 Assebroek – Brugge Wanneer? Vanaf 9 september 2012 Openingsuren? Tijdens de normale openingsuren van het Bloso-centrum : Van maandag tot en met zaterdag van 08.00u tot 23.30u Op zondag van 08.00u tot 18.00u. Toegangsprijs? 7 euro/pers, -25% voor inwoners van Brugge/studenten 10 beurten kaart: 63 euro, -25% voor inwoners van Brugge/studenten Voorwaarden? Beschikken over een klimvaardigheidsbewijs indoorklimmen Contactpersoon? Brugse Bergstijgers: Tom Robyn, tom.robyn@telenet.be
>>> Blijf op de hoogte van al onze activiteiten en abonneer je gratis op ons E-zine! Dat kan via www.denatuurvrienden.be
Floriade, hét theater van de natuur! Venlo (NL) De Floriade is een wereld tuinbouw expo die ééns per 10 jaar in Nederland wordt georganiseerd. Het Floriadepark is 66 hectare groot en bestaat uit 5 unieke themawerelden, van elkaar gescheiden door bosgebied. Elke wereld heeft een eigen decor, programma en activiteiten. Wandel doorheen de prachtige tuinen en paviljoens met unieke bloemen en planten van over de hele wereld. Geniet van een verrassende show van acrobatiek en wereldmuziek en bewonder de grootste indoor bloemententoonstelling van Europa in Villa Flora. ►► INFO
Wanneer? Zondag 9 september 2012 Prijs per persoon? 32,50 euro (bus + inkomticket) of 36,50 euro (bus + combiticket, inkom +kabelbaan); niet-leden betalen een toeslag van 2 euro p.p. Wie? De Natuurvrienden Berchem Wat? Bezoek aan de Floriade, inclusief vervoer per autocar met vertrek om 8u aan Parking PIVA Berchem Meer info en inschrijven? cuvelier.jenny@pandora.be of tel. 03/238 06 42. Inschrijving is pas definitief na storting van het juiste bedrag op rekeningnummer BE 36 0682 5022 6681 van De Natuurvrienden Berchem www.floriade.nl
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Paris, c’est une merveille !!! Een vierdaagse naar lichtstad Parijs. Op de eerste dag bezoek je toppers als de Place Vendôme, de Eiffeltoren en de Arc de Triomphe Ook een boottocht op de Seine behoort tot de mogelijkheden. Dag twee brengt je naar Versailles, het beruchte Bois de Boulogne en kun je indien gewenst mee naar de beroemde Moulin Rouge (apart te betalen). Op dag drie maken we een rondrit en kun je gaan shoppen! Op de slotdag bezoeken we de Notre Dame, het Centre Pompidou en de kunstenaarswijk Montmartre met de prachtige Sacré Coeur. ►► INFO
Wanneer? Vrijdag 21 september tot en met 24 september Wie? De Natuurvrienden Willebroek Prijs? 360 euro p.p. Inbegrepen? Busreis, verblijf op basis van dubbele kamer met ontbijtbuffet en half pension, rondritten, vergoeding reisbegeleider en gids, De toegangsgelden voor boottocht, Montparnasse en Versailles. Info en Inschrijven? Stuur een email naar dehertogh.r@telenet.be. Of kijk op www.natuurvriendenwillebroek.be
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Zarladinge zoek- en sneukeltocht Zarlardinge is een deelgemeente van de stad Geraardsbergen. Het dorpscentrum ligt nog geen kilometer ten westen van dat van Goeferdinge. We verzamelen om 13 u aan de woning van penningmeester Johan Hellinckx waar we onze opdrachten krijgen. We leggen een “sneukeltocht“ af met bezoek aan enkele plaatselijke kunstenaars en zoeken een paar typische plekjes van de streek op. We eindigen op de feestweide waar een muzikaal optreden en een barbecue de groep ontvangt. ►► INFO
Wanneer? Zaterdag 14 juli 2012 Wie? De Natuurvrienden Geraardsbergen Prijs? Deelnameprijs voor de zoektocht: 3 euro - Barbecue: 10 euro Inschrijving? jo.hellinckx@skynet.be of 055/424036
////////////////////////////////////////////////
Telex Je vinger aan de afdelingspols... ►► De Natuurvrienden van Sint-Niklaas organiseren in juli een heuse grootouderkleinkinddag. De inschrijvingen lopen alvast als een trein. ►► En nog meer nieuws uit Sint-Niklaas. De afdeling heeft haar nieuwe website boven het doopvont gehouden. Kijk snel even op: www.denatuurvriendensintniklaas.com ►► De Aarschotse Natuurvrienden kennen de Ardennen ondertussen als hun broekzak. Hun jaarlijkse trektocht brengt hen in 4 dagen zowel in de jeugdherberg van St. Vith als in de Natuurvriendenhuizen Les Gattes en Auberge D’ Arimont. ►► De Turnhoutse Natuurvrienden fietsen in avant-premiere de nieuwe Ecocyclo van Turnhout en wezen ons nog op een paar kleine foutjes. Merci mannen. ►► De ‘klimfotografiedag’ was een succes! Ondanks het mindere weer werden er heel mooie foto’s genomen. Guy en Marcel gaan nu aan de slag om er een mooie reportage van te maken. Op 19 oktober volgt de première in Herselt. Alle geïnteresseerden zijn welkom! ►► Op 7 augustus verkennen we een nieuwe Ecocyclotocht in Maasmechelen. Een tocht met aandacht voor toegankelijkheid. ‘Ecocyclo en Handicap’ wordt een tocht voor personen met een motorische, visuele, auditieve en mentale handicap. ►► Buro53 nam deel aan de allereerste Antwerp Triatlon: Redacteur Luc van Bakel kwam helmboswuivend over de finish in 1u23, terwijl sportcoördinator Jurgen Dewulf na 2u12 over de meet strompelde… na een dubbele afstand weliswaar. Volgend jaar een Natuurvriendenteam? Ook nieuws over je lokale afdeling? Stuur je info naar: luc@denatuurvrienden.be. 29
GASTCOLUMN
De Griekse economie, de maatschappij en het milieu in crisis. In deze rubriek krijgt een Natuurvriend buiten Vlaanderen het laatste woord. Dit keer trekken we naar Griekenland. Konstantine Foteinankis, voorzitter van de Griekse Natuurvrienden, en Anastasios Pappas, universiteitsassistent in de macro-economie, schreven een open brief over de crisis die hun land momenteel tot in zijn diepste vezels treft. “We zenden deze brief om de Internationale Natuurvrienden te informeren over de huidige economische en sociale gevolgen van de Europese schuldencrisis in Griekenland.” ”Griekenland gaat zijn tweede jaar van economische depressie in. En dat heeft ernstige economische en sociale gevolgen. Het land werd in een memorandum gesleept met de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds – samen de trojka genoemd - om zijn publieke schuld aan te pakken die voor de ‘crisis’ opliep tot 120% van haar bruto binnenlands product (BBP). Vandaag is die schuld, na toepassing van strenge maatregelen en een schuldaflossingsschema (de ‘Haircut’), meer dan 160% van dat BBP en namen armoede en werkloosheid een hoge vlucht. Waar ging het verkeerd? Economen en politici wereldwijd zien de diepe depressie en het uitdeinende schuldprobleem niet als de oorzaak die naar het memorandum leidde maar als een symptoom ervan. De strenge maatregelen, opgelegd door de Griekse overheid in navolging van de richtlijnen van de ‘trojka’ zijn noodzakelijk om het land te redden, klinkt het. Maar dat is niet onze mening…
de natuurvriend
juli 2012
Solidariteit of speculatie Al twee jaar horen de Grieken politici als Angela Merkel, Nicolas Sarkozy, Olli Rehn, Jean-Claude Juncker of Wolfgang Schäuble zeggen dat Europa solidair is met Griekenland door middel van geldsteun. Dat geld is natuurlijk geen donatie. Het is een lening, en inderdaad, met veel hogere interesten dan deze die de Europese Centrale Bank aan de Europese private banken aanrekent voor leningen.
30
Heeft Griekenland een toekomst in de Eurozone?
schuld. In banktaal noemen ze dat een ‘haircut’ (een haarsnit). Normaal gezien vermindert een haircut de staatsschuld en kan ze, onder bepaalde voorwaarden, de economie helpen. Een eerste voorwaarde is transparantie maar in het geval van de Griekse haircut was die er allesbehalve.
Een ander feit is dat slechts 15% van de ‘Trojka’leningen naar de Griekse economie gaat. Met de overige 85 % worden oude Griekse schulden afbetaald aan private banken wereldwijd. De laatste twee jaar is in feite niet gewerkt aan de redding van het land, maar aan die van enkele grote private banken!
Om een opstapeling van nieuwe schuld te vermijden wordt een haircut normaal gevolgd door een lange aflossingsvrije periode en een lage rente. Maar ook dit was hier niet het geval. Griekenland kreeg geen aflossingsvrije periode en de interestvoet lag veel hoger dan de marktrente. Een laatste voorwaarde is dat de haircut moet worden vergezeld van maatregelen die de duurzame groei bevorderen. Niet alleen waren deze in Griekenland niet aanwezig, bovendien moeten de strenge schikkingen die de zware recessie hebben veroorzaakt, gehandhaafd worden.
Over PSI-formules en haircuts Enkele maanden geleden had de Griekse overheid het over het grote succes van het PSI (Private Sector Involvement; waarbij private kredietverleners onderhandelen met de Grieken over het nemen van een verlies op Griekse staatsobligaties.). Het ‘Involvement’ heeft betrekking op het verminderen van de nominale Griekse overheids-
Het feit dat de ‘Haircut’ ook werd toegepast op de reserves voor pensioenen en verzekeringsfondsen, ziekenhuizen, universiteiten en spaargeld van mensen die in Griekse staatsfondsen belegden, maakt de situatie en de negatieve sociale gevolgen nog erger. Zo lijkt de ‘Haircut’ eerder op een communicatietruc in plaats van op een echt hulpmiddel voor het Griekse volk.
Maar ze was een voorwaarde van Europa om de Griekse overheid een nieuwe lening van 130 miljard euro toe te staan. Economische en sociale gevolgen. De huidige cijfers zijn dramatisch op zowel economisch als sociaal vlak. De Grieken hebben de laatste twee jaar gemiddeld zo’n 35% van hun inkomen verloren. De officiële werkloosheid bedraagt 20%, officieus is het aantal veel hoger. Werkloosheid treft 50% van de jongeren. De armoede stijgt dramatisch (30%) en de zelfmoordcijfers zijn, in vergelijking met 2011, gestegen met wel 20%. Crisis en milieu Sinds het uitbreken van de crisis tot nu zijn de Grieken gechanteerd met diverse (pseudo)dilemma’s. ‘Een sterk neoliberaal beleid of chaos’, ‘euro of drachme’, ‘strengheid of falen’, ‘minder loon of werkloosheid’. Dagelijks wordt het Griekse volk via de media met deze dilemma’s geterroriseerd. De enige oplossing om te blijven leven is het bittere medicijn te slikken. Maar uiteindelijk veroorzaakt het medicijn zelf de dood. Ook met betrekking tot het milieu worden dezelfde dilemma’s gesteld. ‘Wil je ontwikkeling of milieubescherming?’ Voor de aanhangers van de neoliberale doctrine zijn economische groei
“De Grieken hebben de laatste twee jaar gemiddeld zo’n 35% van hun inkomen verloren.” De toekomst Wij geloven dat Griekenland het eerste experiment in Europa is voor de toepassing van de ‘schokdoctrine’. Als het strenge neoliberale experiment lukt in Griekenland zullen andere Europese landen volgen. Als dit beleid zich voortzet, zal het Europa van de toekomst niet meer het Europa zijn dat wij kennen.
Griekse Natuurvrienden in actie!
COLOFON
en milieu tegenstrijdige concepten. Natuurlijk heeft de groei die zij beogen niets te maken met duurzame ontwikkeling. Zij hebben het over groei die vervuilt, de natuur vernietigt, de lonen verlaagt en de inkomens oneerlijk verdeelt. Dat is de groei die men voor Griekenland beoogt. De Griekse overheid stemde na 2010 verschillende wetten die zware gevolgen zullen hebben voor het milieu. De klok werd ook teruggedraaid in de kleine stappen die de de laatste tien jaar werden gezet op gebied van milieu-onderwijs. Ecologie en milieu kregen even zware klappen als het inkomen van de Griek. De ecologische
De Natuurvriend verschijnt tweemaandelijks en is een gezamenlijke uitgave uitgave van ATB De Natuurvrienden vzw en de Natuurvriendensportfederatie vzw.
beweging is nu een noodzakelijk tegengewicht voor de crisis. De samenwerking en coördinatie, op nationaal en Europees niveau, van krachten die het neoliberaal en niet duurzame groeimodel in vraag stellen is noodzakelijk voor de natuurbescherming en de samenleving. De Griekse Natuurvrienden zullen, ondanks de gekende moeilijkheden, met alle middelen (wettelijk, op onderwijsvlak, in de bewegingen) vechten voor de bescherming van natuur en samenleving.
Dagelijks Bestuur Natuurvriendensportfederatie Raymond Brys, Adolf Claes, Lieven Heuten, Eric Kussener
Redactieadres De Natuurvriend, Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen. Tel.: 03/270 02 80 e-mail: info@denatuurvrienden.be
Algemeen coördinator Lieven Heuten (lieven@denatuurvrienden.be)
Verantwoordelijk Uitgever Greet Van Gool, p/a Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen
Redactie Griet Veris, Heidi Van Deuren, Jurgen Dewulf, Martine Deweirt en Diederik Dewit
Dagelijks Bestuur De Natuurvrienden Greet Van Gool, Raymond Brys, François Aerts, Adolf Claes
Werkten mee aan dit nummer Nico Meciny
Hoofdredacteur Luc van Bakel (luc@denatuurvrienden.be)
Wij geloven dat de ongelukkige situatie die Griekenland, maar ook andere Europese landen, getroffen heeft het gevolg is van conservatieve regeringen en het financiële kapitaal die de Europese Unie domineren. De Europese linkse, groene, sociaal-democratische kijk op zowel de oorzaken als de oplossingen voor de Europese crisis is heel anders. Alleen als de Europese regeringen en de Europese Unie de richting van echte solidariteit en duurzame ontwikkeling wil inslaan, kunnen we hopen op een betere toekomst. Wij zien onze toekomst in een Europese familie. Maar niet in een familie die haar kinderen domineert. Geef ons maar een progressieve, democratische en ecologische familie. Wij geloven in een Europa waarin de mensen en niet het geld en de banken belangrijk zijn! tekst: Konstantine Foteinankis Anastasios Pappas vertaling: martine deweirt
Coverfoto Pavel Semenov, Shutterstock.com Reclameregie Uitgeverij Baeté, Stationsstraat 42, 2870 Puurs. Tel.: 03/889 00 51, info@baetedrukkerij.be Layout en drukwerk Collectief De Wrikker cvba, Patriottenstraat 29, 2600 Berchem. Tel.: 03/218 56 74, info@dewrikker.be www.dewrikker.be Gedrukt met vegetale inkten op een alcoholvrije Heidelberg EcoColor Printmaster Papier: Cyclusprint 90 gr. 100% gerecycleerd. 31
n e t h c a N 1 0 0 1 en Natuurvriendenhuis DE NATUURVRIENDEN VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
in e
Als lid slaap je voor een prikje in één van de duizend Natuurvriendenhuizen wereldwijd. Kijk snel op www.denatuurvrienden.be/huizen voor het volledige aanbod.