Cultuur

Een ode aan de cultuur van Land in Friesland

Foto: Theo de Witte

Van adel tot arbeiders: we hebben door de eeuwen heen met ons land geleefd. Gebruik gemaakt van de schatten, parken gemaakt, er in gewerkt en ons erdoor laten inspireren. Soms zie je dat nog heel duidelijk, maar soms ook niet. Gelukkig is er veel bewaard gebleven in de 30 musea die ‘Land in Friesland’ kent. www.eropuitinfriesland.nl/musea.

Spitketen

Vroeger waren de ‘Wâldpyken’ (inwoners van de Friese wouden) erg arm en de omstandigheden waren erbarmelijk. Mensen woonden in ‘spitketen’, ook wel plaggenhutten genoemd. De Spitkeet in Harkema laat zien hoe mensen in de Groningse en Friese heide het niet gemakkelijk hadden in de periode 1850-1950. Voor kinderen is er ook een speeltuin aanwezig in het museum! www.despitkeet.nl

Ga op beZoek bij de adel

Niet bij alle Staten en Stinzen kun je naar binnen maar flaneer eens door de tuinen! Park Vijversburg in Tytsjerk, Stania State in Oentsjerk, De Klinze in Aldtsjerk, Fogelsanghstate in Veenklooster, Lytse Slot in Veenklooster en Rinsmastate in Driezum. Meer info vind je op www.eropuitinfriesland.nl/ statenenstinzen.

Kloosters

Nabij Rinsumageast stond eens het grote klooster Klaarkamp, gesticht rond 1165. De grachten aan de Birdaarderstraatweg bij Sibrandahûs geven nog de omtrek van het klooster aan. Museum Klooster Claercamp of de uithoven Kloosterkapel Sibrandahûs en de Schierstins in Feanwâlden kun je bezoeken.

Verhalen

Rond een vuurtje, via een fiets- of wandelroute of gewoon in je luie stoel: verhalen verbinden. De grootste verzameling volksverhalen van Nederland vind je in Eastermar; Dam Jaarsma verzamelde er maar liefst 17.000! Bezoek de verhalen–kamer en ga er lekker voor zitten.

Friese landbouw

Benieuwd naar de leef-, werk- en woonomstandigheden van de boer tijdens verschillende perioden? Je vindt het in het Fries Landbouwmuseum in Leeuwarden, gevestigd op de grens van stad en platteland in een prachtige Rijksmonumentale boerderij. In 2021 staat de aardappel centraal, met leuke activiteiten voor jong en oud! www.frieslandbouwmuseum.nl

Huisschilder

Wat doe je wanneer je oliekachel ontploft in de woonkamer? Precies, dan behang je de muren. Dat deed Ruurd Wiersma ook, maar het wit zinde hem niet en dus beschilderde hij alles. En dat was het begin van zijn carrière als schilder. Zijn huisje in Burdaard is uniek in de wereld, evenals zijn naïeve kunst. Bezoek dit kleine museum.

IJskoud

De IJsfontein in Dokkum, die moét je gevoeld hebben. Een waar kunstobject op de Markt in Dokkum.

Glasschitteringen

Gefascineerd door glas? Breng dan een bezoek aan de atelier van Glasschitteringen in Wierum en zie hier hoe er wordt gewerkt met verschillende technieken en wat lichtinval met glas doet. Ze zijn ook onderdeel van de Noord-Friese Winkeltjesroute. www.glasschitteringen.nl

De sporen van de Dobbepaarden

We leven al eeuwen als vriend en vijand van het water. In 2006 ging het nog eens flink mis en werd Marrum wereldnieuws door de 200 dobbepaarden en het heldhaftig optreden van een paar amazones. Inmiddels is de historie vereeuwigd door een wandeling langs de dobben in het NoardFryslân Bûtendyks-gebied. Midden in de Ozingadobbe ligt het kunstwerk van Marcel van Luit. Start de 7 km lange route bij de Dijktempel in Marrum. Vergeet je laarzen niet.

Kunst

Wachten op hoog water

Tussen de twee 5 meter hoge vrouwen. Terwijl zij zoeken naar balans, uitkijkend over de weidsheid, daar aan het einde van de wereld, land jij. Ze staan aan het parallelweggetje vlak voor de pier van Holwerd.