NEAR
News
Нэг Зүүн хойд Ази- Нэг хамтын нийгэмлэг NEAR l One Northeast Asia Region, One Community NEAR 2016 онь ו7-8 сар
Vol.
69
БНСУ-ын Кёнсанбүг муж мужийн Чонсун сумын Жүвуан уул Энэ сарын мэдээ NEAR Холбооны үйл ажиллагаа / Холбооны Хэрэг эрхлэх газрын мэдээ Гишүүн байгууллагуудын мэдээ / Гишүүн орон нутгуудад зохиогдох арга хэмжээ PioNEAR дадлагын хөтөлбөрт оролцсон тухай сэтгэгдэл -Гэмён их сургуулийн оюутан Гвон Жи Хван Сэдэвт нийтлэл Зүүн хойд Азийн орнуудад хуримыг хэрхэн хийдэг вэ -Монгол, Орос
Зүүн хойд Азийн нутгийн захиргаадын Холбоо
The Association of Northeast Asia Regional Governments
NEAR News
NEAR News сэтгүүл нь гишүүн байгууллагуудын мэдээг дамжуулах, харилцан мэдээлэл солилцох албан ёсны хэвлэл юм. NEAR Холбооны гол үйл ажиллагаа, гишүүн орон нутгуудын мэдээ, төрөл бүрийн нийтлэл, зарлал зэргийг голчлон нийтэлдэг 2 сар тутмын хэвлэл бөгөөд гишүүн орон нутаг, холбогдох байгууллагуудад үнэгүй тараадаг. Мөн сэтгүүлийг онлайн хэлбэрээр Холбооны вэбсайтад тавьдаг. NEAR News сэтгүүл гишүүн орон нутгийн нийтийн бүтээл бөгөөд Зүүн хойд Азийн бүсийг сонирхогч хэн бүхэнд нээлттэй. Сэтгүүлд чанартай нийтлэл, шинэ санаа оноо тусгахыг хүсвэл бидэнд хандана уу.
4
6
Vol. 69
Орос·Хятадын соёл, урлагийн үзэсгэлэнгийн үеэрх урлагийн тоглолт
15
Зүүн хойд Азийн 6 улс(Монгол, Орос, Хятад, Япон, Өмнөд Солонгос, Хойд Солонгос)-ын 80 орон нутаг(73 гишүүн орон нутаг, 7 ажиглагч статустай орон нутаг)-аас бүрдэх Зүүн хойд Азийг төлөөлөх орон нутгийн гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны олон улсын байгууллага юм. Тус Холбоо хамтын хөгжил цэцэглэлт гэсэн үндсэн үзэл санаан дор Холбооны үндсэн дүрмийг баталж, эдийн засаг, хүмүүнлэгийн харилцаа, худалдаа, боловсрол соёлын харилцаа, байгаль орчин, гамшгаас сэргийлэх, хилийн хамтын ажиллагаа, шинжлэх ухаан технологи, аялал жуулчлал, далай загасны аж үйлдвэр, эрдэс баялаг, зохицуулалт, хүүхэд эмэгтэйчүүд, эмчилгээ, газар тариалан зэрэг төрөл бүрийн салбарт өргөн харилцаа, хамтын ажиллагааны төслийг хэрэгжүүлж байна. Европын орон нутгийн хамтын ажиллагааны төлөөлөх байгууллага AER, уур амьсгалын өөрчлөлтийн R20 зэрэг олон улсын байгууллагуудтай түншлэлийн харилцаа тогтоох, хамтын төсөл явуулах зэргээр идэвхтэй харилцан Зүүн хойд Ази төдийгүй дэлхийн хэмжээнд харилцаа, хамтын ажиллагааг явуулахад хичээн чармайж байна
NEAR Холбооны үүд хаалга үргэлж нээлттэй байна Зүүн хойд Азийн бүсэд байршилтай, Холбооны үндсэн үзэл санаатай санал нэг орон нутгийн захиргаад тус Холбооны Бүгд хуралд оролцож, гишүүнээр элсэн орж болно.
Зүүн хойд Азийн нутгийн захиргаадын Холбоо
The Association of Northeast Asia Regional Governments
Энэ сарын мэдээ
NEAR Холбооны үйл ажиллагаа
NEAR Холбооны үйл ажиллагаа NEAR-ICLEI хооронд хамтран ажиллах тухай санамж бичиг байгуулав.
11:30~13:00 14:00~15:45 16:00~18:00 18:00
Үзэсгэлэн үзэх NEAR Холбооны Эрдэс баялаг, нөөц боловсруулалт зохицуулалтын хорооны хурал Уул уурхайн клубын ‘MINEX’ хурал (2-р хэсэг, Хаана : Соёлын төвд) 'Колыма дуу' хөгжмийн фестиваль
6 дугаар сарын 16-ны өдөр NEAR Холбоо болон ICLEI (Тогтвортой байдлын төлөөх дэлхийн орон нутгийн байгууллага) хооронд хамтран ажиллах тухай санамж бичиг байгууллаа. Тухайлбал, NEAR Холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ
Боловсрол, соёлын харилцааны хорооны 16-р хурал Шиманэ мужид болно.
Вон, ICLEI байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жинер Бан Бегин нар ICLEI-ийн Зүүн Азийн салбар төв буюу Сөүл хотноо харилцан
8 дугаар сарын 19-24-ний өдрүүдэд Япон улсын Шиманэ мужид
мэдээлэл солилцох, байгаль орчин, эрчим хүч зэрэг салбарт хамтран
Холбооны Боловсрол, соёлын харилцааны хорооны хурал болно. Хурлаар
ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурцгаав.
санал бодол солилцох хэлэлцүүлэг болно. Мөн аялал жуулчлалын бодлого
Талууд энэхүү санамж бичгийг байгуулснаар бүсийн тогтвортой байдлын талаарх мэдлэг, мэдээллийг солилцох, хамтын ажиллагааны
хэмээх сэдвээр илтгэл тавих ба дараагаар нь япон айлд байрлах, япон үндэсний соёлтой танилцах зэрэг хөтөлбөр багтсан.
хөтөлбөр боловсруулах, харилцан үйл ажиллагааг дэмжиж ажиллах зэргээр гишүүн орон нутаг хоорондын харилцааг бэхжүүлж, цаашлаад Зүүн хойд Азийн ойлголцол, хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэхэд хувь нэмэр оруулна гэж найдаж байна.Дашрамд ICLEI нь дэлхийн 86 орны 1000 гаруй
“Зүүн хойд Азийн залуу удирдагч 2016” форум болно.
орон нутгийг гишүүнээр элсүүлсэн олон улсын байгууллага юм. Тус форум 8 дугаар сарын 7-13-ны өдрүүдэд БНСУ-ын Кёнсанбүг мужийн Кёнжү хотноо болно. Форумд Холбооны гишүүн орон нутгуудын оюутан залуус оролцож, төрөл бүрийн сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлж, Зүүн хойд Азийн талаарх ойлголтыг нэмэгдүүлнэ. Форум Зүүн хойд Азийн ирээдүй ба би түүнчлэн Зүүн хойд Ази” хэмээх сэдвээр хэлэлцүүлэг болох ба тусгай илтгэл, соёлтой танилцах аялал хөтөлбөр багтсан.
NEAR Холбооны 11-р Бүгд хурал болно. Тус Холбооны 11-р Бүгд хурал 9 дүгээр сарын 26-29-ний өдрүүдэд ОХУ-ын Иркутск мужид болно. Энэ жил тус Холбоо байгуулагдсаны
Эрдэс баялаг, нөөц боловсруулалт зохицуулалтын хорооны хурал болно (ОХУ, Магадан муж)
20 жилийн ой тохиохын хувьд төрөл бүрийн арга хэмжээг зохион байгуулахаар төлөвлөөд байна. Мөн энэ жил гишүүний татвар төлөх тогтолцоог нэвтрүүлэх, Холбооны дараагийн Бүгд хурал зохион байгуулах гишүүн орон нутгийг сонгох, шинээр гишүүн элсүүлэх зэрэг асуудлуудыг
7 дугаар сарын 15-16-ны өдрүүдэд Холбооны Эрдэс баялаг, нөөц боловсруулалт, зохицуулалтын хорооны хурал ОХУ-ын Магадан хотноо болно. Уг хуралд Холбооны гишүүн орон нутгуудын холбогдох хэлтэс газрын төрийн албан хаагч, эрдэс баялагийн салбарын мэргэжилтэн, уул уурхайн компаний төлөөлөл болон хөрөнгө оруулагчид оролцоно. 7 дугаар сарын 15-ны өдөр Магадан-Олон улсын хөрөнгө оруулалт, худалдааны 3 дахь удаагийн үзэсгэлэн болон Холбооны Эрдэс баялаг , нөөц боловсруулалт, зохицуулалтын хорооны хурал зохиогдох ба 16-ны өдөр хурлын зочид төлөөлөгчид “Алт фестиваль”-д оролцоно. Үзэсгэлэн, хурлын талаарх дэлгэрэнгүй хөтөлбөрийг дор хавсаргав. Цаг 09:30~10:00
4
Зочдыг бүртгэх
Агуулга
10:00
Үзэсгэлэн, хурал нээлт
11:00
Үзэсгэлэн үзэх (Хөрөнгө оруулалтын төслийн танилцуулга, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үзэсгэлэн)
NEAR NEWS Vol. 69
шийдвэрлэнэ. Мөн энэ үеэр Холбоо байгуулагдсаны 20 жилийн ойн арга хэмжээг зохион байгуулна. Энэ удаагийн Бүгд хуралд гишүүний татвар төлөх журмыг шийдвэрлэх зэрэг гол асуудлыг хэлэлцэх тул Засаг дарга, Засаг даргын орлогч гэх мэт тухайн орон нутгийн удирдах албан тушаалтан, холбогдох хүмүүс оролцох шаардлагатай юм. Бүгд хуралд оролцох хүсэлт, илтгэлийг 8 дугаар сарын эхээр Холбооны Хэрэг эрхлэх газарт ирүүлнэ үү.
Холбооны Хэрэг эрхлэх газрын мэдээ
Холбооны Хэрэг эрхлэх газрын мэдээ Ерөнхий нарийн бичгийн дарга “Торгоны зам 2016” олон улсын үзэсгэлэнд оролцов.
болон тус мужаас зохион байгуулсан Байгаль орчны форумд оролцсонд талархал илэрхийлээд “Цаашид NEAR Холбоо ба Тояама муж хооронд хамтын ажиллагааг идэвхтэй явуулна гэдэгт найдаж байна” гэв. Хариуд нь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ Вон “Тояама муж
Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ Вон 5 дугаар сарын 13-ны
бол тус холбооны байгаль орчны хороог хариуцлагатайгаар, үлгэр
өдөр БНХАУ-ын Шиан хотноо болсон “Торгоны зам 2016” үзэсгэлэн
жишээ болохоор ажиллуулдаг бөгөөд энэ удаагийн хурал Зүүн хойд
болон Хятадын зүүн, баруун бүсийн хамтарсан хөрөнгө оруулалт,
Азийн байгаль орчны асуудлыг шийдвэрлэхэд том хувь нэмэр оруулна
худалдааны уулзалтад оролцов. Тэрээр нээлтийн ажиллагаанд оролцож,
гэдэгт итгэлтэй байна" гээд 9 дүгээр сард ОХУ-ын Иркутск мужид болох
“Энэхүү үзэсгэлэнд торгоны замын зэргэлдээ орших улс орнуудаас
Холбооны Бүгд хуралд Тояама мужийн удирдах албан тушаалтнуудыг
хүртэл оролцож байгаа нь тэдгээр улсуудад хоорондоо харилцах, хамтран
оролцуулахыг хүсэв..
ажиллах сайхан боломж олголоо. Цаашид NEAR холбоо энэ мэт харилцаа, хамтын ажиллагааны бодит арга замыг судлах шаардлагатай байна” гэв. Нөгөөтэйгүүр энэхүү үзэсгэлэнд БНСУ, Казакстан улс гол зочин улсаар оролцсон бөгөөд Солонгосын аж үйлдвэр, худалдаа, нөөцийн яамны сайд тэргүүтэй төр засгийн өндөр дээд албан тушаалтнууд болон бизнес эрхлэгчид оролцов.
Ерөнхий нарийн бичгийн дарга “Оросын өдөр” арга хэмжээнд оролцов. 6 дугаар сарын 7-ны өдөр Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ
Холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Зүүн хойд Азийн байгаль орчны форумд оролцов.
Вон ОХУ-аас БНСУ-ын Пусан хотод суугаа Консулын газраас “Оросын өдөр” арга хэмжээний хүрээнд зохион байгуулсан хүлээн авалтын үйл ажиллагаанд оролцов. Энэхүү арга хэмжээнд Пусан, Дэгү, Үльсан хотуудын захиргааны албаны хүмүүс, дипломат албаны төлөөлөгчид, улс
5 дугаар сарын 24-ний өдөр Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ Вон Япон улсын Тояама мужид болсон Зүүн хойд Азийн байгаль орчны форумд оролцов.
төр, эдийн засаг, боловсрол, хэвлэл мэдээллийн салбарын төлөөлөгчид оролцов. Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ Вон ОХУ-аас Пусан хотод
Тэрээр NEAR Холбооны Байгаль орчны салбар хорооноос Зүүн
суугаа Ерөнхий консул Востроковтой уулзахдаа түүнийг урьсан явдалд
хойд Азийн байгаль орчныг хамгаалах чиглэлээр явуулсан төслийн үр
талархал илэрхийлээд “Оросын өдөр” арга хэмжээг зохион байгуулж буйд
дүнгийн талаар болон Холбооноос явуулж буй үйл ажиллагаа, цаашдын
баяр хүргэв. Хариуд нь консул Востроков цаашид NEAR Холбооны арга
үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг танилцуулав. Цаашид байгаль орчныг
хэмжээнд идэвхтэй оролцох болно гэв.
хамгаалах үйл ажиллагаанд Зүүн хойд Азийн орон нутгууд хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх хэрэгтэйг онцлон хэлэв. Энэ өдөр форумд оролцсон Тояама мужийн 650 гаруй иргэн NEAR Холбооны байгаль орчныг хамгаалах үйл ажиллагааг ихэд сонирхож байв. Дараагаар нь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Тояама мужийн захиргааны Аялал жуулчлалын бүсийг хөгжүүлэх газрын дарга Гамэй Акинурид бараалхав. Аялал жуулчлалын бүсийг хөгжүүлэх газрын дарга Гамэй Акинури Ерөнхий нарийн бичгийн даргад хандан Тояама мужид хүрэлцэн ирсэн
The Association of Northeast Asia Regional Governments
5
Холбооны Хэрэг эрхлэх газрын мэдээ
NEAR Холбооны Хэрэг эрхлэх газрын төлөөлөгчид 20 дахь удаагийн “Пухан-Танужоль” баярт оролцов.
байгуулсан энэ удаагийн форумд Солонгосын далайн эргийн бодлогын мэргэжилтэн бүхий 300 гаруй хүн оролцож, “Зүүн тэнгисийн эргийн эдийн засгийг хөгжүүлэхийн тулд далайн эргийн орон зайг үр ашигтайгаар ашиглах нь” сэдвээр илтгэл тавьж, хэлэлцүүлэг өрнүүлэв. Форумыг нээж Далайн аж үйлдвэрийн яамны сайд асан Юн Жин Сүг илтгэл тавьж, дараагаар нь далайн эргийн бодлого, далайн эргийн суулт нуралт, холбогдох технологи боловсруулах, далайн эргийг үр ашигтайгаар тохижуулах зэрэг асуудлаар илтгэж, хэлэлцүүлэв. Холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ Вон “Зүүн хойд Азийн энэ чиглэлийн холбогдох орон нутгууд далайн эргийг үр ашигтайгаар ашиглан, хамгаалж Зүүн тэнгисийн эргийн эдийн засгийг хөгжүүлэхийг хүсье” гэв. Нөгөөтэйгүүр 6 дугаар сарын 10-ны өдөр хуралд оролцсон зочид төлөөлөгчид Пухан хотын усан сувгийг үзэхээр усан онгоцоор аялав.
Кёнсанбүг муж-Иркутск муж хооронд ах дүүгийн харилцаа тогтоосны 20 жилийн ойн арга хэмжээнд NEAR Холбооны төлөөлөгчид оролцов. Тус Холбооны гишүүн орон нутаг болох БНСУ-ын Кёнсанбүг муж ба 6 дугаар сарын 8-ны өдөр Холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
ОХУ-ын Иркутск муж хооронд ах дүүгийн харилцаа тогтоосны 20 жилийн
болон тус газарт ажиллаж буй гишүүн орон нутгуудын төрийн албан
ойн арга хэмжээ ёслол төгөлдөр болж өнгөрлөө. Тухайлбал 6 дугаар сарын
хаагчид 20 дахь удаагийн Пухан-Танужоль баярт оролцож солонгос
30-ны өдөр Кёнсанбүг мужийн Андун хотноо орших мужийн захиргааны
үндэсний тоглоом, уралдаан, тэмцээнийг үзэж сонирхов.
ордонд 20 жилийн ойн нээлтийн ажиллагаа, Солонгос∙Оросын соёлын
Холбооны Хэрэг эрхлэх газрын гадаад ажилтнууд солонгос үндэсний
тоглолт боллоо. Энэхүү арга хэмжээнд Кёнсанбүг мужийн захирагч Ким
тоглоом, дуу хөгжим зэргийг газар дээр нь үзэж сонирхсон тул өндөр
Гуан Юн, Иркутск мужийн захирагч Сергей Левченко, ОХУ-аас Пусан
сэтгэгдэлтэй байв.
хотод суугаа Ерөнхий консул Востроков зэрэг 500 гаруй хүн оролцлоо.
Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Жон Жэ Вон “Солонгосын уламжлалт ёс
NEAR Холбооны Хэрэг эрхлэх газраас Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
заншлын нэг болох Тану буюу аргын тооллын 5 сарын 5-ны өдрийн энэхүү
Жон Жэ Вон, гадаадаас томилогдон ажиллаж буй төрийн албан хаагчид
арга хэмжээ нь гадаадын төрийн албан хаагчдад Солонгосын уламжлалт
оролцов. Ойн арга хэмжээний нээлтийн ажиллагаагаар хоёр талын
соёлыг таниулах завшаан боллоо” гээд “Цаашид улс орнуудын соёл, ёс
харилцааны түүхийг харуулсан видео үзүүлсэн бөгөөд ирсэн зочид
заншилтай харилцан танилцах талаар судалж үзнэ” гэв.
төлөөлөгчдөд баярын мэндчилгээ дэвшүүлсний дараагаар цаашдын хамтын ажиллагааг тодорхойлсон хамтарсан мэдэгдэлд талууд гарынүсэг
Ерөнхий нарийн бичгийн дарга 6 дахь удаагийн Тэнгисийн эргийн хөгжлийн форумд оролцов.
зурцгаав. Иркутск мужийн захирагч Сергей Левченко тэргүүтэй бизнес эрхлэгч, дуу бүжгийн чуулгын уран бүтээлч зэрэг 50 гаруй төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүн Кёнсанбүг мужийн захиргааны ордон байгуулагдсны дараа ирсэн анхны зочид бөгөөд энэхүү арга хэмжээ нь хоёр талын нөхөрөлт харилцааг нэмэгдүүлэхэд ач холбогдолтой байв.
6 дугаар сарын 9-10-ны өдрүүдэд болсон 6 дахь удаагийн Тэнгисийн эргийн хөгжлийн форумд тус газрын төлөөлөгчид оролцлоо. БНСУ-ын Далайн аж үйлдвэрийн яам, Кёнсанбүг муж болон Пухан хотоос зохион
6
NEAR NEWS Vol. 69
Гишүүн байгууллагуудын мэдээ
Гишүүн байгууллагуудын мэдээ Шаньдун муж-БНХАУ “Чиндао 2016” 8 дахь удаагийн олон улсын дарвуулт завьны өдрүүд” арга хэмжээ болно. Чиндао хотын захиргаа 2009 оноос эхлэн “Чиндао-Олон улсын дарвуулт завьны өдрүүд” арга хэмжээг зохион байгуулж ирснээс хойш одоо Азийн бүсэд зохиогддог дарвуулт завьны хамгийн том арга хэмжээ болж өргөжсөн. Арга хэмжээний хугацаанд Чиндао хотын захиргааны нэрэмжит дарвуулт завьны тэмцээн, Чиндао-Олон улсын дарвуулт завьны тэмцээн, Чиндао-Олон улсын дарвуулт завьчдын цугларалт” зэрэг 3 арга хэмжээг зохион байгуулна. 2014 оноос эхлэн “Чиндао-Олон улсын дарвуулт завьны өдрүүд” арга хэмжээг Чиндао-Олон улсын тэнгисийн наадамтай хамтад нь зохион байгуулах болсон. 2016 онд 8 дахь удаагийн “Чиндао-Олон улсын дарвуулт завьны өдрүүд” арга хэмжээ болон Чиндао-Олон улсын тэнгисийн наадмыг 8 дугаар сарын 6-14-ний өдрүүдэд Чиндао хотын Олимпийн дарвуулт завьны
Шиманэ муж-Япон улс Япон улсын Шиманэ муж ба ОХУ-ын Приморийн хязгаар хоорондын харилцааг бэхжүүлнэ.
төвд зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд уг арга хэмжээг олон улсын чанартай, нээлттэй байлгаж, ард иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэхэд анхаарч байна. Мөн энэхүү арга хэмжээг дарвуулт завьны чиглэлийн соёлын харилцаа, дарвуульт завьны аж үйлдвэр, далайн шинжлэх ухааны технологи, аялал жуулчлалын салбар зэргийг хамруулж Чиндао хотын онцлогийг тусган баяжуулахаар төлөвлөжээ.
Шиманэ муж 1991 онд ОХУ-ын Приморийн хязгаартай нөхөрлөлийн харилцаа тогтоосноос хойш харилцан ойлголцол, нөхөрлөлийн харилцааг нэмэгдүүлэхийн тулд төрийн захиргааны байгууллага болон ард иргэдийн харилцаа, эдийн засаг зэрэг төрөл бүрийн салбарт харилцааг явуулж байна. Ялангуяа энэ жил нөхөрлийн харилцаа тогтоосны 25 жилийн ой тохиож буй тул жилийн турш Шиманэ муж ба Приморийн хязгаарт ойн тэмдэглэлт арга хэмжээнээс авахуулаад Шиманэ мужийн хоол, гар урлалын бүтээгдэхүүнийг Приморийн хязгаарт танилцуулах эвент, Приморийн хязгаарын жүжиг, найрал дууны хамтлагын Шиманэ муж дахь тоглолт зэрэг төрөл бүрийн тэмдэглэлт арга хэмжээ болно. Шиманэ мужид ургадаг цээнэ цэцгийг Оросын зах зээлд худалдаалдаг
Хёго муж-Япон улс Олон улсын виноны уралдаан(IWC)-ы ‘Sake-ний төрлийн шалгаруулалт’ Хёго мужид болж өнгөрлөө.
Владивосток хотын компаний төлөөлөл тэргүүтэй 13 хүний бүрэлдэхүүн цээнэ цэцэг ид цэцэглэсэн байдаг 5 дугаар сарын эхний долоо хоногт Шиманэ мужийг зорьсон юм. Тэд Шиманэ мужид зохиогдсон цээнэ цэцгийн фестивальд оролцон орос ардын дуу хөгжим, бүжгийн тоглолтоос толилуулсан бөгөөд орос хүүхдүүдийн зурсан цээнэ цэцгийн гэрэл зургийн үзэсгэлэн, Шиманэ мужийн бага, дунд, ахлах ангийн сурагчидтай
Олон улсын виноны тэмцээний 10 дахь удаагийн ‘Sake(япон архи)’-
хамтран оролцох эвент, Орос, Японы дайны улмаас Японд үлдсэн
ны шалгаруулалт 5 дугаар сарын 16-18-ны өдрүүдэд Хёго мужид болж
Орос дайчдын дурсгалд хүндэтгэл үзүүлэв. Түүнээс гадна Мацуй муж,
өнгөрлөө.
Ицмутайша сүм, Окинушима аялал, цаасан бөмбөг хийх зэрэг хөтөлбөр
Хёго мужийн Ямаданишики сортын цагаан будаагаар хийсэн сакэ
зохион байгуулсан.
The Association of Northeast Asia Regional Governments
7
Гишүүн байгууллагуудын мэдээ
Дэгү хот-БНСУ “Дэгү-Шарсан тахиа, шар айрагны фестиваль 2016” болно.
Чүнчонбүг мужаас дэлхийн тулааны урлагийн мастеруудын тэмцээнийг зохион явуулна. Тулааны урлагийн олимп гэж хэлж болох дэлхийн тулааны урлагийн ур чадварын анхдугаар тэмцээн 9 дүгээр сарын 3-8ны өдрүүдэд Чонжү хотноо болно. Энэхүү тэмцээнд 30 улсын 1600 гаруй тамирчин оролцох ба Солонгосын таквэндо, тэггёноос авахуулаад ушу, самбо, гиса, мутай, жүтитцү, краш, кикбокс зэрэг тулааны урлагийн 13
7 дугаар сарын 27-31-ний өдрүүдэд БНСУ-ын Дэгү хотын Дүрю
төрлөөр өрсөлдөх болно. Үүний зэрэгцээ 30 гаруй улс тулааны урлагийн
цэнгэлдэх хүрээлэнд “Дэгү-Шарсан тахиа, шар айрагны фестиваль 2016”
үзүүлэх тоглолт, уралдаанаас гадна өндөрт өшиглөх, гараар туйпуу хагалах
болно.
зэрэг 7 төрлөөр рекорд тогтоох тэмцээн болно. Дэлхийн тулааны урлагийн
2013 оны онлайн хайлтаар 1-рт, 2015 онд ганц өдрийн арга хэмжээнд
ур чадварын анхдугаар тэмцээнийг зохион явуулах гэж буй Чүнчонбүг
880.000 хүн оролцсоноор өргөн танигдсан энэхүү фестивальд энэ жил
мужид Солонгосын тулааны урлагийн салбар голчлон хөгжсөн бөгөөд
1 сая гаруй хүн цуглах Солонгосын томоохон фестиваль болно гэж
хэдэн арван жилийн турш уг тэмцээнийг зохион байгуулахын тулд бэлтгэж
тооцоолж байна. Энэ удаагийн арга хэмжээнд шарсан тахиа, шар айрагны
ирсэн юм. 2000 онд дэлхийд анх удаа Чүнжү-Дэлхийн тулааны спортын
салбарын экспо, энэ чиглэлийн мэргэжилтнүүдийн ур чадварын тэмцээн,
наадмыг зохион байгуулсан. Уг наадамд 40 гаруй орноос оролцон дэлхийн
ярилцлага шоу, кино фестиваль, шарсан тахиа, шар айрагтай зуны усан
тулааны спортын холбоог байгуулж ЮНЕСКО-гийн албан ёсны ТББ
парк ажиллуулах зэрэг төрөл бүрийн хөтөлбөр багтсан.
болсон. Мөн Солонгосын уламжлалт тулааны спортыг хөгжүүлэх хуулийг
Энэ жил фестивалийн үеэр гадна задгай талбайд шар айраг уух
батлан тэггёнийг дэлхийн биет бус соёлын өвд бүртгүүлсэн. ЮНЕСКО-
боломжтой. Урьд нь задгай шар айраг болон гар аргаар хийсэн шар
гийн дэргэдэх Олон улсын тулааны урлагийн төв (ICM)-ийг ажиллуулах
айргийг зөвхөн дотор зардаг байсан бол Татварын Ерөнхий газрын
эрхийг авсан бөгөөд ирэх 9 дүгээр сард Чүнчонбүг мужийн Чүнжү хотод
шаардлагаар өнгөрсөн 3 жилийн турш лаазтай шар айраг л зардаг байсан.
байгуулна. Тулааны урлагийг биеийн тамир, спорт болгон хөгжүүлэх
Фестивалийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг : http://chimacfestival.com/
төдийгүй эрүүл мэнд, кино урлаг анимаци, компьютер тоглоом зэрэг
сайтаас авна уу.
контенцээр хөгжүүлэхэд анхаарна. Ирэх 9 дүгээр сард Чүнчонбүг мужид болох Чонжү 2016-Дэлхийн тулааны урлагийн ур чадварын тэмцээнд дэлхийн олон орны тулааны урлагийн мастерууд ирэх тул хүрэлцэн ирж сонирхон үзнэ үү.
Эмблем
Бэлгэдэл хүүхэлдэй
Хэнтий аймаг-Монгол улс "Алтаргана-2016" бага наадам болж өнгөрлөө. Буриадын үндэсний уламжлалт зан заншил, хэл соёлыг хамгаалах, сэргээх орон нутгийн өвөрмөц уламжлалыг хөгжүүлэх, буриадын ардын дууг түгээн дэлгэрүүлэх, уламжлалт ёс заншлыг өвсөр үеийнхэнд өвлүүлэх зорилготой 12 дахь удаагийн "Алтаргана-2016" наадам 6 дугаар сарын 30ны өдрөөс 7 дугаар сарын 3-ны өдрийг хүртэл ОХУ-ын Буриадын БНУын Улаан-Үд хотноо болж өнгөрлөө. Уг наадмыг угтаж Хэнтий аймгийн Батширээт суманд "Алтаргана-2016" бага наадмыг 5 дугаар сарын 2021-ний өдрүүдэд зохион явуулав. Бага наадамд Хэнтий аймгийн Хэрлэн, Батширээт, Биндэр, Дадал, Цэнхэрмандал зэрэг сумдын 100 гаруй ардын
Чүнчонбүг муж-БНСУ Дэлхийн тулааны урлагийн ур чадварын тэмцээн болно.
авьяастнууд болон гар урлалын бүтээл урлаачид оролцож, буриад ардын дуу, “Буриадын хүний нэг өдөр” жүжигчилсэн тоглолт, буриад түмний гар урлал бүхий үзэсгэлэн худалдаа, орчин үеийн дуулаач, дуу зохиогч, хувцас загвар, үлгэрч, ерөөлч, эссэ, яруу найраг, “Дагина” гоо бүсгүй шалгаруулах тэмцээн гэсэн 11 төрлөөр явагдаж, шилдэгүүдээ тодруулжээ. “Алтаргана-2016” бага наадмаас шалгарсан авьяастнууд 7 сард
8
Хэзээ : 2016 оны 9 сарын 3-8-ны өдрүүдэд
ОХУ-ын Улаан-Үд хотод зохион байгуулагдсан Буриад түмний
Хаана : БНСУ-ын Чүнчонбүг мужийн Чонжү хот
“Алтаргана-2016” их наадамд оролцох эрхээ гардан авсан юм.
NEAR NEWS Vol. 69
Гишүүн байгууллагуудын мэдээ
Алтаргана” наадам анх Эзэн Чингис хааны өлгий тоонот нутаг Хэнтий
бизнес эрхлэгчид оролцдог. Энэхүү фестивалийн хүрээнд Орос, Хятадын
аймгийн Дадал суманд 1994 онд болсон “Буриад үндэстний дууны
хамтын ажиллагааны хөгжил сэдэвт хурал, дугуй ширээний ярилцлага,
наадам”-аас эхэлсэн түүхтэй. Улмаар энэхүү наадмын хөтөлбөр
урлаг, гар урлалын бүтээлийн үзэсгэлэн, гэрэл зургийн үзэсгэлэн,
улам өргөжин тэлж, төрөл зүйлүүдээ нэмэгдүүлэн баяжуулж, өмнөх
уралдаан, уран сайханчдын уулзалт, 3 хэмжээст газрын зураг хийх зэрэг
наадмаасаа сургамж аван, туршлага хуримтлуулсаар улам боловсронгуй
төрөл бүрийн арга хэмжээ болно. Фестивальд хоёр орны дээд зэргийн
болон олон улсын хэмжээний том наадам болтлоо хөгжиж чаджээ.
урлагийн хамтлагууд оролцож байжээ.
чдаж .э
Амур муж-ОХУ 7 дахь удаагийн Орос, Хятадын соёл урлагийн үзэсгэлэн, фестиваль болно. 8 дугаар сарын 8-16-ны өдрүүдэд тус үзэсгэлэн фестиваль болно. Тухайлбал “Сэтгэл татам ертөнц, Орос үндэстэн” фестиваль, “Соёлын яриа” сэдэвт Орос, Хятадын зохиолчид, хэвлэлийн компаний төлөөлөгчид оролцсон дугуй ширээний ярилцлага, “Пушкиний зохиол уншигчдын клуб ба бэрхшээл”, хэмээх зохиолчдын форум, Орос, Хятадын урлагийн үзэсгэлэн, музейн үзэсгэлэн, гар урлалын бүтээгдэхүүний үзэсгэлэн худалдаа, Орос, Хятадын ахмад настан уран сайханчдын арга хэмжээ болно. Нөгөөтэйгүүр “Орос, Хятадын соёл, урлагийн үзэсгэлэн” хэмээх Оросын Амур муж ба Хятадын Хэйлонжан мужийн фестиваль 6 дахь удаагаа зохиогдох гэж байна. Орос, Хятадын Соёлын яамны ивээн тэтгэлгээр болдог уг арга хэмжээ нь Амур мужийн захиргаа болон Хэйлонжан мужийн захиргааны санаачлагатай бодитоор хэрэгжиж буй төсөл юм. Өнгөрсөн хугацаанд 6 удаа Орос, Хятадын тал хамтарсан уран сайхны тоглолт хийж, үүнд 5000 гаруй хүн оролцож, 150.000 хүн үзэж сонирхсон. Түүнчлэн хил хязгаараас хальж, Амур муж ба Алс дорнодын бүсээс гадна Оросын нийт орон нутгийн урлагийн хамтлаг, зохиогч, уран сайханч, гар урлалын мастер, тулааны урлагийн мастер, соёл урлагийн салбарын болон
The Association of Northeast Asia Regional Governments
9
Гишүүн орон нутгуудад зохиогдох арга хэмжээ
July
Гишүүн орон нутгуудад зохиогдох арга хэмжээ
Sunday
Monday
Tuesday
2016. 7
3
• Ангилал : Улаанбаатар хот/Монгол • Арга хэмжээний нэр : “Дээлтэй Монгол” наадам • Хэзээ : 7.10 • Хаана : Улаанбаатар хот • Харилцах утас : Улаанбаатар хотын Аялал жуулчлалын газар, хариуцсан ажилтан Болортуяа (T) +976-70128687 (E)bayar_019@yahoo.com info@montravels.com
10
• Ангилал : Хөвсгөл аймаг/Монгол • Арга хэмжээний нэр : Цаатан фестиваль • Хэзээ : 7.5~7.8 • Хаана : Хатгал тосгон • Харилцах утас : Хөвсгөл аймгийн ЗДТГ-ын Нийгмийн хөгжлийн хэлтэс (T) +976-70388184 (T) +976-70388184 (E)bayar_019@yahoo.com info@montravels.com
5
12
17
18
19
24
25
26
1
2
• Ангилал : Улаанбаатар хот/Монгол • Арга хэмжээний нэр : Наадам • Хэзээ : 7.11-12 • Хаана : Улаанбаатар хот • Харилцах утас : Улаанбаатар хотын Аялал жуулчлалын газар, Наадмыг зохион байгуулах хороо (T) +976-11-325599 +976-11-329659
• Ангилал : Хакасын БНУ • Арга хэмжээний нэр : ‘Etnova’ залуучуудын үндэсний аялал жуулчлалын форум • Хэзээ : 8.1 • Хаана : Хакасын БНУ • Харилцах утас : Хакасын БНУ-ын Эдийн засгийн яам
2016. 8
7
8
14
15
• Ангилал : NEAR Холбооны Хэрэг эрхлэх газар • Арга хэмжээний нэр : NEAR-Залуучуудын форум • Хэзээ : 8.7-8.13 • Хаана : БНСУ-ын Кёнсанбүг мужийн Кёнжү хот • Харилцах утас : (T) +82-54-223-2320(хятад хэл) / +82-54-223-2317(япон хэл) / +82-54-223-2384(монгол хэл) / +82-54-2232310(орос хэл) / +82-54-223-2318(англи хэл) (F) +82-54-223-2307
21
28
NEAR NEWS Vol. 69
4
11
August
10
• Ангилал : Томск муж/Орос • Арга хэмжээний нэр : “Environmis- 2016” Олон улсын байгаль орчин хэмжилзүй, жишиг, мэдээллийн системийн бага хурал • Хэзээ : 7.4~7.9 • Хаана : Томск хот • Харилцах утас : Уур амьсгал, байгаль орчны системийн мониторингийн судалгааны институт
• Ангилал : Хёго муж/Япон • Арга хэмжээний нэр : Дэлхийн орхиг дсон далайн бүсийн байгаль орчныг хамгаалах 11-р хурал • Хэзээ : 8.22~8.27 • Хаана : Санктпетрбург хот • Харилцах утас : Хурлын алба (Оросын Үндэсний Ус цаг уурын дээд сургуульд байдаг) Dr.AlexandraErshova (Хурлын албыг хариуцагч) (E) ershova@rshu.ru Dr.GeorgeGogoberidze(Хурал зохион байгуулах хорооны дарга) (E) ggg@rshu.ru
22
9
• Ангилал : Камчатк хязгаар/Орос • Арга хэмжээний нэр : Дэлхийн уугуул иргэдийн өдөр • Хэзээ : 8.9 • Хаана : Петр Петрпавловск-Камчатский хот • Харилцах утас : Камчатк хязгаарын Соёлын яам (T) +7-4152-41-02-30 (E) culture@kamgov.ru
16
23
30
Гишүүн орон нутгуудад зохиогдох арга хэмжээ
Wednesday
• Ангилал : Дэгү хот/Солонгос • Арга хэмжээний нэр : Дэгү 2016-Шарсан тахиа, шар айрагны фестиваль • Хэзээ : 7.27~7.31 • Хаана : Дүрю парк • Харилцах утас : Фестиваль зохион байгуулах хороо (T) +82-53-631-0052 (E)info@uvurkhangaitravel.com
• Ангилал : Дундговь аймаг/Монгол • Арга хэмжээний нэр : Айрагны баяр • Хэзээ : 8.10~8.15 • Хаана : Бага газрын чулуу • Харилцах утас : Дундговь аймгийн Соёл, спорт, аялал жуулчлалын газар (E) blissfull_0247@yahoo.com
• Ангилал : Дэгү хот/Солонгос • Арга хэмжээний нэр : 7 дахь удаагийн олон улсын LED&Display-н үзэсгэлэн • Хэзээ : 8.24~8.26 • Хаана : Дэгү EXCO төв • Харилцах утас : Үзэсгэлэн зохион байгуулах алба (T) +82-53-601-5398
Thursday
Friday
Saturday
1
2
8
9
6
7
13
14
• Ангилал : Магадан муж/Орос • Арга хэмжээний нэр : NEAR Холбооны Эрдэс баялаг, нөөц боловсруулалт, зохицуулалтын хорооны хурал • Хэзээ : 7.15~16 • Хаана : Магадан хот • Харилцах утас : Магадан мужийн Байгалийн нөөц баялаг, байгаль орчны яам (T) +(4132)-643259 (E) PritolyukLV@49gov.ru
21
• Ангилал : Өвөрхангай аймаг/Монгол • Арга хэмжээний нэр : Эсгий урлалын баяр • Хэзээ : 7.22 • Хаана : Хужирт сум • Харилцах утас : Өвөрхангай аймгийн Байгаль орчин, аялал жуулчлалын газар (T) +976–99058710 +976–94007001 (E)info@uvurkhangaitravel.com
15
16
22
• Ангилал : Өвөрхангай аймаг/Монгол • Арга хэмжээний нэр : Сарлагийн баяр • Хэзээ : 7.23 • Хаана : Батөлзий сум • Харилцах утас : Өвөрхангай аймгийн Байгаль орчин, аялал жуулчлалын газар (T) +976–99058710 +976–94007001 (E)info@uvurkhangaitravel.com
23
27
28
3
4
5
10
11
12
13
17
18
19
20
26
27
24
31
25
• Ангилал : Инчон хот/Солонгос • Арга хэмжээний нэр : Дэлхийн үл хөдлөх хөрөнгийн салбарын удирдагчдийн үзэсгэлэн • Хэзээ : 8.31~9.3 • Хаана : Сунду конвеншиа төв • Харилцах утас : Хөрөнгө оруулалтын асуудал хариуцсан алба (T) +82-32-440-3283
• Ангилал : Шиманэ муж/Япон • Арга хэмжээний нэр : NEAR Холбооны Боловсрол, соёлын харилцааны хорооны хурал • Хэзээ : 8.19~8.24 • Хаана : Шиманэ муж • Харилцах утас : Шиманэ мужийн Боловсрол, олон улсын хэлтэс (T) +81-852-22-6493
• Ангилал : Тояама муж/Япон • Арга хэмжээний нэр : Тояама 2016-Дэлхийн хүүхдийн тайзны урлагийн наадам • Хэзээ : 7.30~8.4 • Хаана : Тояама хот • Харилцах утас : Тояама мужийн Амьдрал, хүрээлэн буй орчин, Соёлын хэлтсийн Соёлын хөгжлийн тасаг (T) +81-76-444-3455 (F) +81-76-444-4438
The Association of Northeast Asia Regional Governments
11
PioNEAR дадлагын хөтөлбөрт оролцсон сэтгэгдэл
PioNEAR дадлагын хөтөлбөрт оролцсон сэтгэгдэл
PioNEAR дадлагын хөтөлбөрт оролцсон сэтгэгдэл
9 дүгээр сарын 19-ний өдөр Иркутскээр дайран Тувад ирэнгүүт ачаагаа ч задалж амжилгүй Олон улсын хүүхэд залуучуудын анхдугаар форумд оролцсон. Тувагийн брэнд гаргах, аялал жуулчлалын бүсийг хөгжүүлэх зэрэг сэдвээр залуучууд ба бизнес эрхлэгчид хуралдсан. Анхандаа яах ёстойг мэдэхгүй сандарч мэгдэж байсан ч өдөр өнгөрөх тусам Тувад солонгос хүний зүгээс хэрхэн туслах вэ гэж бодох болсон. Тува бол Монголтой хөрш зэргэлдээ оршдог бөгөөд Солонгосын хойгоос 2 дахин том газар нутагтай. Нийт 310.000 гаруй хүн амтай Оросын нэг жижиг БНУ боловч тэдний соёл, үндэсний онцлог шинж нь маш өндөр түвшинд байдаг гэж бодсон. Одоо Тува улс археологийн хувьд үнэ цэнэтэй газар гэгдэх бөгөөд эмийн ургамалаар алдартай. Форумд сууснаар хэдэн зүйлийг мэдэх болсон. Тухайлбал, Солонгостой төстэй спорт ба хөгжим байдгийг мэдсэн. Солонгост үндэсний бөхийн спорт байдаг шиг тувад ч үүнтэй төстэй Хуреш гэдэг бөхийн спорт байдаг. Жил бүрийн зун бөхийн тэмцээн болдог. Би дадлагааар Тувад байх хугацаандаа бөхийн тэмцээн үзэж чадаагүй нь харамсалтай байна. Мөн Солонгос үндэсний ятга, хуучиртай төстэй хөгжмүүд Тувад байдаг. Форумын үеэр Тувагийн үндэсний хөгжмийн тоглолтыг үзсэн. Оросын "Сая сая улаан сарнай" дууг тува хэлээр сонсоход их содон санагдсан. 2 хоног 3 өдрийн турш үргэлжилсэн
Тува улсад анх очиход онгон
тэрхүү форумаар Тува улсын соёл, түүх, тэрчлэн аж амьдралыг мэдэх болсон. Өөрийн нүдээр харж,
шинжээ хадгалан үлдсэн
өөрийн гол зорилго болох солонгос хэлийг заах бэлтгэл хийсэн. Хичээлийн эхний өдөр сургуулийн
байгаль, үндэсний өвөрмөц
бөөгийн эх нутаг гэсэн сэтгэгдэл
төрсөн. Хүний гар хүрээгүй тэгш талыг харахад цээж онгойх мэт санагдсан.
газар дээр нь биечлэн танилцсан тул уг форум миний ой тойнд онцгой үлдсэн. Форум дууссаны дараа багш нар их санаа зовж байсан. Учир нь өмнөх жилийг бодвол цөөхөн хүүхэд солонгос хэл сурахаар бүртгүүлсэн байв. Гэвч хичээлээ заангаа би ч сурагчдаас суралцахад урамтай байсан бөгөөд хүнд зааж сургахад сэтгэл өөдрөг байсан. Хичээлгүй өдөр Тувагийн Үндэсний их сургуулийн хичээлд суудаг байв. Тува сурагч, оюутнууд надад их тус болж байсан тул тэнд дасан зохицоход онцын бэрхшээл гараагүй. Гол нь Солонгосын соёл урлагийн нөлөөгөөр олон оюутан “Сайн байна уу, хайртай” мэтийн үгийг солонгосоор цэвэрхэн хэлэхэд нь гайхсан. Тува оюутнууд хүүхэд шиг цовоо цолгиун, цайлган. Хичээлд суухад надаас Солонгосын талаар ихийг сонирхон асуудаг байсан. Тэр дундаас “Солонгосчууд угийн овор багатай юмуу? гэж их асуудаг
Гэмён их сургуулийн Хүмүүнлэг, олон улсын дээд сургуулийн Орос хэл, утга зохиолын ангийн төгсөгч-Гвон Жи Хван
12
NEAR NEWS Vol. 69
байсан нь тодхон санагдана. Дадлага хийх хугацаанд форумаас гадна Тувагаас зохион байгуулсан олон арга хэмжээнд оролцсон. Тухайлбал: 10 дугаар сарын 16-ны өдрөөс 11 сарын 3-ны өдрүүдэд Тувагийн Үндэсний их сургууль байгуулагдсаны 20 жилийн ойн арга хэмжээ, Тувагийн үндэсний музей байгуулагдсаны арга хэмжээнд гадаад оюутнууд оролцсон.
PioNEAR дадлагын хөтөлбөрт оролцсон сэтгэгдэл
1
2
4
3
5
Тувад Монгол, Япон, Туркменистан, Хятад зэрэг олон орны оюутнууд сурч байсан. Олон төрлийн арга хэмжээнд оролцохдоо Тува ба Солонгосын залуучууд харилцах боломж их гараасай гэж бодсон. Солонгосын кино, К-попийг мэдэх тэдэнд Солонгос орон бол явж үзээгүй шинэ газар юм. Мөн зарим сурагч солонгос хэл сурч Солонгосын их дээд сургуульд сурахыг хүсдэг. Солонгос хүний зүгээс тэдэнд ихээр тусалж чадаагүйдээ харамссан. Дадлагаа дуусгаад бодогдсон зүйл бол Солонгос, Тува улсыг ойртуулах хэрэгтэй байна. Тувачууд
1. Тува-Олон улсын залуучуудын анхдугаар форум 2. М о н г о л , Т у р к м е н и с т а н найзуудын хамт 3. Намрын өнгө 4. Тува-Олон улсын залуучуудын анхдугаар форум 5. Солонгос хэлний хичээл 6.Т у в а г и й н ү н д э с н и й м у з е й байгуулагдсны 20 жилийн ойн арга хэмжээний үеэр
Солонгосыг мэдэх ч Солонгосчууд Туваг мэдэхгүй. Яаж Туваг Солонгост таниулах вэ?” гэж форумын үеэр их бодсон. Төгсгөлд нь надад их тусалсан Сайлык Михайловна багшид талархал илэрхийлье.
Кызыл хотын төв
6
The Association of Northeast Asia Regional Governments
13
Сэдэвт нийтлэл
Зүүн хойд Азийн орнуудад хуримыг хэрхэн хийдэг вэ
Зүүн хойд Азийн орнуудад хуримыг хэрхэн хийдэг вэ -Монгол, Орос
Хүний амьдралын хамгийн жаргалтай, дурсамжтай, нандин мөч бол хурим юм. Хуримын ёслолд гэр бүл, ах дүү хамаатан садан, найз нөхөд цугларч хуримлагч хосуудад баяр хүргэх нь аль ч цаг үед хувиран өөрчлөгдөөгүй бол хуримын ёслол, зан үйл цаг үеээ дагаад өөрчлөгдсөөр ирсэн. Улс орон бүрийн хуримын ёслол харилцан адилгүй байдаг. Сэтгүүлийн энэ удаагийн дугаарт Холбооны гишүүн орнууд болох Монгол, Оросын хуримын ёс заншлаас танилцуулж байна.
Монгол Монголчууд шинээр гэр бүл болж гал голомтоо бадраахад нарийн ёс журам баримталдаг уламжлал өнөө үед уламжлагдан, орчин үеийн аж төрөх ёсны агуулгаар улам баяжиж хувьсан өөрчлөгдсөөр байна. Монгол орон уудам цэлгэр нутагтай, олон ястан үндэстэн амьдардаг болохоор хуримлах ёс бага зэрэг ялгаатай байдаг. Тэр тусмаа хот суурин газар, хөдөө нутгийн хуримын ёс ялгаатай. Иймд сэтгүүлийн энэ дугаарт хот суурин газарт болдог орчин цагийн төв халхын хуримын ёсыг голчлон танилцуулъя. .
1. Хурим найрын цаг
Хурим найрыг ихэвчлэн цагаан идээ элбэг дэлбэг намрын сард хийдэг. Түүнчлэн хаврын хахирган
улирал, зуны их ажлын ард хүмүүст, тэр тусмаа хөдөөгийн малчид, тариаланчдын хувьд хавар зундаа амрах цаг гардаггүйгээс гадна өргөн уудам нутагт таран суурьшсан ахан дүүс цуглах боломж нь намарт тохиодог билээ. Тиймээс ч намрын сарыг хурим найрын сар гэдэг.
2. Хуримын зан үйл, ёслол Ангилал
Агуулга
Газар
Бэр гуйх
Энэ зан үйлийг авга, нагац, ахан дүү,танилаараа гүйцэтгүүлдэг заншил уламжлагдаж ирсэн. Бэр гуйхаар явж буй хүмүүс хүүгийн талын элч,зарлага гэдэг утгаараа эцэг, эх нь тэр бүрэлдэхүүнд оролцох нь зохимжгүй. Бэр гуйгч нь удам судар сайтай нэр бүтэн хүн байх ёстой.
Бэр буулгах
Хуримын ёслол хийх өдрийн өглөө хүргэн өөрийн талын хүндэт хүн, үеийн залуу, бэргэний хамт хүүхнээ авахаар ирсэнээр бэр буулгах ёслол эхэлнэ.
Хуримын ёслол
Хот суурин газарт гэрлэх ёслолын ордон руу шууд явах ба гэрлэх ёслолын танхимд 2 талын бэргэний хамт гэрлэлтийг баталгаажуулсан албан ёсны баримт бичигт гарын үсэг зурж, батламж бичгээ аваад хуримын бөгжөө солилцоно. Тэгээд дараагийн танхим руу орж шинэ өрх айл гал голомтоо бадраасны бэлгэдэл болгон бэр зууханд гал асаах ёслол үйлдсэний дараа сүү амсах ёслолыг хийнэ. Үр хүүхдүүдийнхээ цаашдын амьдралд саад тотгор бүү тохиолдог, үргэлж сайн сайхан байх болтугай хэмээн бэлгэшээж хоёр талын ээжүүд нь энэхүү ёслолыг үйлдсэнээр хуримын албан ёсны ажиллагаа өндөрлөнө.
Гэрлэх ёслолын ордон
Түүхэн дурсгалт газруудаар явна
Хотын төвд
Дурсгалын зураг авахуулах Хуримын найр 1
14
Найр хүлээн авалтын хэсэгт хосуудын болон зочдын хүндэтгэдэг дуртай дууч, хөгжимчдийг урилгаар тоглуулдаг. Уртын дуу, дуурийн дуу, амьд хөгжмийн хамтлаг, нийтийн дуу зэрэг төрөл жанр нь чөлөөтэй байдаг.
NEAR NEWS Vol. 69
Сүйт бүсгүйн гэр
Сүйт бүсгүйн гэр Хуримын ордон (Хот суурин газарт )
3. Хуримын бөгж
Монгол хуримын бөгж нь бусад орнуудын хуримын бөгжнөөс өөр хэлбэр дүрс болон утга агуулгатай юм. Хуримын бөгжийг хатан сүйх, хаан бугуйвч гэдэг монгол хээнээс үүсгэн хийсэн. Эрэгтэй хүний бөгжийг хаан бугуйвч, эмэгтэй хүний бөгжийг хатан сүйх гэж нэрлэнэ. Хаан бугуйвч дугуй хэлбэртэй байдаг нь монгол гэрийн тоононы хэлбэртэй, хатан сүйх нь ташуу дөрвөлжин зөрж барилдсан байдаг нь тоонот гэрийн багана тулгуурын хэлбэрийг дүрсэлсэн Ресторан
байгаа нь хос залуучуудын үүрдийн бат бэх холбоог бэлгэдсэн утга агуулгатай юм.
Зүүн хойд Азийн орнуудад хуримыг хэрхэн хийдэг вэ
Орос Оросууд таван сард гэрлэдэггvй. “Сайн хvмvvс таван сард хуримладаггvй”, “Таван сард хуримаа хийвэл насан туршдаа зовно” гэх vг ч байдаг. Таван сар муу сардаа биш юм. Учир нь энэ vед газар тариалангийн ажил эхэлж, идээ будаа хомсхон, тарчиг байдагтай холбоотой байжээ.
1. Бэр гуйх
бүсгүй рүү шиддэг. Хуримлагч хосуудад гэр бүл, хамаатан садан нь баяр
Эцэг эхийн зөвшөөрөлгүйгээр хосууд хурим хийдэггүй. Эхлээд хүүгийн
хүргэдэг. Зочид хуримлагч хосуудад бэлэг өгдөг. Мөн хуримлагч хосуудын
тал хүүхний эцэг эхийнд очно. Хүүхний эцэг эх хүргэн болох залууг
эд зүйлээр хөгжөөнтэй байдлаар дуудлага худалдаа зохион байгуулдаг. Найр
зөвшөөрвөл нөхөр болох залуу сүйт бүсгүйдээ гэрлэх санал тавьж гуйна.
өндөрлөхөд гадаа салют буудуулж, шаар хийсгэдэг.
Мөн ирээдүйн хадам ааваас охинтой нь гэрлэх зөвшөөрөл авна. Хүүхний гэрт очихдоо залуу 2 ширхэг баглаа цэцэг бэлддэг. Нэгийг нь ирээдүйн хадам ээждээ, нөгөөг нь ирээдүйн эхнэр болох бүсгүйдээ өгдөг.
2. Хуримын өмнөх зан үйл
Хүүхнийг хурим болох газар руу авч явахаас өмнө выкуп/үнэ төлөх гэсэн утга/ гэсэн зан үйл хийдэг. Хүргэн өглөө эртлэн босч гоё хувцсаа өмсөөд найзуудыгаа цуглуулан хуримын цуваа машинтай хүүхний гэрт очно. Хуримын машин холоос сайн харагдаж, сайн сонсогдох хэрэгтэй. Хуримын машинуудыг гялалзтал арчин, чимэглэдэг ба хөгжим хангинуулан машинаа дуу чимээтэй явуулж хүмүүст хүргэний сууж яваа машин болохыг таниулдаг. Хүүхний гэрт ирэхэд хүргэн болон найзуудыг хүүхний найзууд угтан хүүхэнд мөнгө төлөх юмуу эсвэл шалгалт өгч байж хүүхнийг авахыг шаарддаг. Энэ шаардлагыг биелүүлсний дараа хосууд гэрлэлтээ бүртгүүлэхээр бүх найзуудын хамт явдаг.
3. Хуримын ёслол
Хуримын ёслолд гэрлэлтийн бүртгэл заавал хийлгэх ёстой. Зочид, гэрчийн дэргэд тэд гэрлэлтээ батлуулж, хуримын бөгж солилцсоны дараа гэрлэлтийн баталгаанд гарын үсэг зурдаг. Дараа нь хосууд үнсэлцсэнээр хуримын албан ёсны арга хэмжээ өндөрлөнө. Хосууд гэрлэлтээ батлуулж дуусахад зочид баяр хүргэх ба цагаан будаа, зоос, цэцгийн навч зэргийг шидэн баяр хүргэдэг. Гэрлэсэн хосууд тэнгэрт хос цагаан тагтаа нисгэдэг. Энэ нь хосуудын хайр, сэтгэлийг бэлгэддэг. Дараагаар нь хосууд зочдын хамт хотын төвөөр зугаалан зураг авахуулдаг.
4. Хуримын найр
Хуримын ёслолын дараагаар найр эхэлнэ. Залуу хосууд ресторанд орж
ирэхэд нь үүдэнд нь хүргэний эцэг эх хүүхдүүдээ удаан хугацааны турш аз жаргалтай амьдрахыг бэлгэдэж дугуй талх, бурхны зураг барин тосч
Тувагийн хурим Олон үндэстэн ястнаас бүрдэх Орос оронд газар бүрт хуримын зан заншил адилгүй байдаг. Тувагийн БНУ-ийн хуримын ёслолооос товчхон танилцуулья. Эрт дээр үеэс залуу хосууд гэр бүл болоход хоёр талын эцэг эх хуримлах өдрийг товлохоор бөөд очдог байсан. Хуримын өмнө хамаатнууд нь залуу хосуудад өгөх бэлэг сэлт бэлддэг. Дээр үед залуу хосуудын эцэг эх уулын даваа, голын эрэг, хүргэний эцэг эхийн гэрт гэсэн газруудад уулздаг байсан. Хүргэний ээж хадган дээр аягатай сүү барин угтдаг. Дараагаар нь хуримын ёслол эхэлнэ. Хуримын ёслод хүргэн бэрийн эцэг эх, хамаатан садан, найз нөхөд дараалан зогсч баяр хүргэхийн зэрэгцээ бэлэг өгдөг. Хамгийн өндөр настангаас эхлэн хуримлагч хосуудад ерөөлийн үг хэлдэг. Эх сурвалж: http://rusvesta.ru/ , http://www.lib.rtyva. ru/news/94/6376/
уулздаг. Найрын төгсгөл хэсэгт бэр баглаа цэцгийг удахгүй хуримаа хийх
The Association of Northeast Asia Regional Governments
15
The Association of Northeast Asia Regional Governments
Зүүн хойд Азийн нутгийн захиргаадын Холбоо The Association of Northeast Asia Regional Governments
аяг. Кёнсанбүг муж, Пухан хот, Намгү Жигугну 394(Жигугдун 601) Пухан Техно парк 3 давхарт Х Утас. +82-54-223-2384 Факс. +82-54-223-2309 E-mail near@neargov.org Website www.neargov.org