notariële zaken in het nieuws
in het nieuws Sociale media bij de Netwerknotaris Steeds meer Nederlanders, in alle leeftijdscategorieën, zijn actief op de sociale media. Inmiddels zijn dat bijna 9 op de 10 Nederlanders. Omdat je online bestaan niet meer uit je leven is weg te denken, speelt het ook steeds meer een rol bij zaken die je met je Netwerknotaris regelt. Wij ontwikkelden daarvoor de socialemedia-executeur en de socialemediaclausule. Socialemediaclausule voor partners Vanaf eind september 2014 kun je in een samenlevingscontract of de huwelijkse voorwaarden bij de Netwerknotaris een ‘socialemediaclausule’ opnemen. Hiermee kan online moddergooien en het publiceren van naaktfoto’s en dergelijke door je ex worden voorkomen. In de clausule staat dat je over elkaar geen intieme informatie prijsgeeft en dat je geen whatsappberichten, sms-jes en naaktfoto’s en –filmpjes op de sociale media en het internet publiceert. Als een van de ex-partners deze afspraak overtreedt, moet hij/zij een boete betalen. Deze boete bepaal je samen in een
contract bij de Netwerknotaris. Het is verstandig deze te relateren aan je financiële positie omdat er wel een dreigende werking van moet uitgaan. Het is ook mogelijk om op een eenvoudige manier de clausule toe te voegen aan huwelijksof samenlevingscontracten die al zijn afgesloten.
Socialemediaclausule bij scheiding Ook in een scheidingsconvenant kun je een socialemediaclausule opnemen. Hiermee kun je voorkomen dat als je in een vechtscheiding terechtkomt en via de rechter je ex moet dwingen de publicatie terug te draaien.
Sociale media in je testament Veel mensen hebben nog niks geregeld voor hun socialemediaprofielen als ze overleden zijn. Dat betekent dat ze online voort blijven leven, wat vaak verdrietig is voor de nabestaanden. Als je bij de Netwerknotaris komt voor een testament bespreekt de notaris wat je wilt dat er na je overlijden met je online leven moet gebeuren. Je kunt dit vastleggen in je testament. Als je wilt dat je profielen worden verwijderd kun je in je testament iemand daarvoor aanwijzen. Die persoon wordt ‘socialemedia-executeur’ genoemd.
‘Ja ik wil.... een sociale mediaclausule’ Hoe denk jij over je online reputatie? Doe mee met onze anonieme en korte online enquête op: https://nl.surveymonkey.com/s/ socialemediaclausule Alvast bedankt voor het meedoen.
verder Online kerkhof / Facts & figures / Je online en offline bestaan / Vraag en antwoord
netwerk notarissen vertelt
in het kort
Online kerkhof
Voorbeeld uit de praktijk
Er is een online kerkhof aan het ontstaan. Naar schatting zijn alleen op Facebook al ruim 30 miljoen gebruikers overleden, 428 per uur, 10.273 per dag, 312.500 per maand. Als je online niet verder wilt leven dan is daar wat aan te doen: je wens kenbaar maken over wat je wilt dat er na je dood met je socialemediaprofielen gebeurt. We zien vaker in de praktijk dat nabestaanden niet weten wat de wens van de overledene was: de accounts verwijderen of een er gedenkpagina van maken? Ze krijgen zelfs onderling onenigheid over wat er met de socialemediaprofielen van de overledene moet gebeuren. Netwerk Notarissen heeft daar een oplossing voor: de socialemedia-executeur. Deze vertrouw je je accountgegevens toe en je geeft hem de opdracht wat hij met je online bestaan moet doen. De accountgegevens opnemen in een testament bij de notaris is de veiligste manier. Veel Nederlanders vertrouwen hun foto’s en andere gegevens toe aan de ‘cloud’. Maar denken daarbij niet na over wat er met die gegevens gebeurt als zij overlijden. Dat geldt ook voor de materiële tegoeden bij cloud-diensten. Netwerk Notarissen volgt daarom ook de ontwikkelingen rond bijvoorbeeld bitcoins op de voet. Er zijn meerdere nog onbeantwoorde vragen rond deze internetvaluta. Bijvoorbeeld: hoe vererft deze aan de erfgenamen? Bij de online tegoeden zijn de regels van verschillende landen betrokken waardoor het vaak een juridisch doolhof wordt. Ook hebben veel clouddiensten geen regels over wat er met het tegoed gebeurt als de gebruiker overlijdt. Omdat het voor nabestaanden moeilijk is te achterhalen van welke online diensten je gebruikmaakt, adviseren wij jou daar een lijst van te maken.
facts + figures
Sociale media facts maart 2014 (in Nederland)
9 miljoen hebben een facebookaccount
4.5
1.4 miljoen gebruikers, waarvan 536.000 dagelijks gebruikmaken
5 miljoen geregistreerde accounts, 1.3 miljoen zijn maandelijks actief
9.5
Ex mag geen Facebookaccount meer hebben, zegt rechter In een zaak waarover de rechter in Amsterdam zich moest buigen, ging het over een man die aan het adres van zijn ex-vrouw allerlei bedreigingen en forse beledigingen op Facebook had geplaatst. Deze teksten gingen ook over hoe de vrouw volgens de man met hun kinderen omging. De vrouw stapt naar de rechter, die de man veroordeelt deze teksten van Facebook te verwijderen. De man trekt zich daar niks van aan en laat de teksten gewoon op zijn Facebookaccount staan. De vrouw stapt opnieuw naar de rechter die nu stevige maatregelen neemt: de man moet zijn profielen op de sociale media verwijderen en mag één jaar lang geen beheerder en/of gebruiker van een sociaalmediaprofiel zijn. De vrouw krijgt zogenoemde ‘vervangende toestemming’ zodat zij zich direct tot de provider kan wenden als de man zich opnieuw niet houdt aan het vonnis van de rechter.
hoe ziet jouw digitale erfenis eruit? Je staat er misschien niet bij stil, maar ook jij hebt waarschijnlijk een digitale erfenis. Dit kan bestaan uit bijvoorbeeld foto’s die je in de cloud bewaart, een online betaalaccount (bijvoorbeeld PayPal) of een account op de sociale media. In het buitenland, bijvoorbeeld in de UK, is onderzoek gedaan naar de digitale erfenis. Gemiddeld hadden de respondenten een indrukwekkende digitale erfenis. Wij willen graag een beeld krijgen van de digitale erfenis die Nederlanders achterlaten. Daarom hebben wij een onderzoek opgezet. Wil je ons helpen een beeld te krijgen van de digitale erfenissen in Nederland? Deelname aan het onderzoek is anoniem en duurt ongeveer vier minuten; het maakt niet uit of je daadwerkelijk een digitale erfenis hebt of niet. Alvast dank voor het meedoen!
bron: Marketingfacts miljoen gebruikers en 4.6 bezoekers per maand
2
miljoen gebruikers
Je vindt het onderzoek op: https://nl.surveymonkey.com/s/ digitaleerfenis
in het nieuws
Je online en offline bestaan Over bijna iedereen is wel wat op het internet te vinden. Die online gegevens samen vormen je ‘online reputatie’. We willen graag zelf controle houden over die online reputatie. Maar hoe gaat dat als je gaat scheiden of overlijdt? Online sporen
Einde offline leven
Bijna iedereen bouwt naast een offline bestaan ook een online leven op. Of dat nou is via de sociale media, het opslaan van foto’s in de cloud, het whatsappen of het schrijven van een blog. Ook veel oudere mensen. Vaak verzekeren zij mij dat ze niet online zijn. Maar als je even met ze gaat zitten en een lijstje maakt, blijken ook zij online sporen te hebben. Je kunt dus stellen dat veel mensen een online reputatie hebben opgebouwd: dat wat er op het ‘web’ over die mensen is te vinden.
Je blijft online voortleven als je offline overlijdt. Wil je dat wel? Als het je niks uitmaakt, dan hoeft je daarvoor niks te regelen. Alhoewel: als je wilt dat je nabestaanden bij je online tegoeden of foto’s kunnen komen, moet je zelf wel vertellen waar je actief bent in de cloud.
Recht om vergeten te worden De online reputatie is een belangrijk goed. Sinds de uitspraak van het Europese Hof over het recht om op internet vergeten te worden, ontving Google alleen al uit Nederland duizenden verzoeken om zoekresultaten te verwijderen. We delen veel op internet, maar we willen graag zelf controle hebben over hoe we ‘online’ te kijk staan. Op sommige publicaties op het internet die direct of zijdelings over jou gaan, heb je geen invloed. Maar op veel publicaties kun je wel invloed uitoefenen. Tenminste, als je dat goed hebt geregeld. Dat is niet altijd even eenvoudig. Je komt dan namelijk terecht op het gebied van online auteursrechten. Maar na een scheiding of overlijden kun je wel zelf aan zet zijn en blijven.
in het nieuws
Een vechtscheiding is al erg genoeg. Het wordt nog erger als die online wordt uitgevochten. Als je na je offline overlijden ook online wilt overlijden, moet je daarvoor iemand aan het werk zetten. Belangrijk is dan om je wensen kenbaar te maken: wil je een gedenkpagina op Facebook of moeten je profielen verwijderd worden. Er zijn trouwens ook internetdiensten die namens jou kunnen blijven twitteren... Overweeg in ieder geval eens een ‘socialemedia-executeur’. Die voert jouw wensen over jouw al dan niet online voortleven uit.
Online vechtscheiden Een vechtscheiding is al erg genoeg. Het wordt nog erger als die online wordt uitgevochten. Er kijken en lezen namelijk ontelbare mensen mee. En toekomstige werkgevers of zakenrelaties kunnen ook
advies van mr. lucienne van der geld, juridisch directeur van netwerk notarissen en docent aan de radboud universiteit nijmegen
‘meegenieten’. Daar is sinds eind september een oplossing voor: de socialemediaclausule. Hierin spreek je het volgende af: - geen informatie delen over zaken die je weet omdat je een relatie met elkaar hebt gehad; - geen informatie over ziektes, alcohol-, drugs- en medicijngebruik en seksuele voorkeuren; - geen naaktfoto’s en naaktfilms delen, ook geen whatsapp- en sms-berichten enzo. Je kunt de socialemediaclausule zó vormgeven als je zelf wilt. Voor degenen die vrezen dat er ooit een boek over hem/haar verschijnt, kan een offline variant worden toegevoegd. Kortom: met de socialemediaclausule bescherm je je online reputatie.
Bewust worden Vaak wordt gevraagd of het nodig is om deze zaken écht te regelen. In het algemeen geldt: het is een advies, doe het als het bij je past. We vinden het vooral belangrijk dat mensen zich bewust worden van wat de gevolgen zijn van het achterlaten van online sporen. Wat wil je wel en niet delen en hoe denk je daar over als je jaren verder bent?
3
notaris antwoord
Vraag antwoord testament
huwelijkse voorwaarden
Waarom maak je, behalve voor een socialemediaclausule, een samenlevingscontract?
Waarom maak je, behalve voor de socialemedia-executeur, een testament?
Waarom maak je, behalve voor de socialemediaclausule, huwelijkse voorwaarden?
In een samenlevingscontract leg je vooral afspraken vast over scheiding en overlijden.
In een testament kun je vastleggen wat er moet gebeuren als je overlijdt. Je kunt zelf kiezen wie er van je erft en hoe jouw erfenis wordt verdeeld. Als je geen testament hebt, dan wordt de wet gevolgd. De wet biedt een basisregeling voor een aantal standaardsituaties. Er is in de wet geen rekening gehouden met persoonlijke situaties. Ben je niet met je partner getrouwd? Dan erft hij/ zij niet als je geen testament hebt. Heb je nog jonge kinderen of ben je eerder getrouwd geweest? Dan is een testament belangrijk voor jou. Dat is ook zo als je bijvoorbeeld met bepaalde familieleden geen contact meer hebt.
Door huwelijkse voorwaarden te maken, kunnen partners zelf kiezen of en welke bezittingen of schulden zij op welke manier willen delen. Met huwelijkse voorwaarden kan in de meeste gevallen voorkomen worden dat schuldeisers aanspraak kunnen maken op het vermogen van de andere echtgenoot. Als je niet voor huwelijkse voorwaarden kiest, trouw je in gemeenschap van goederen. Je deelt dan bij een eventuele scheiding ook alle bezittingen en schulden die je vóór het huwelijk al had. Dat betekent dat bijvoorbeeld een studieschuld ook gedeeld moet worden.
tip Op www.netwerknotarissen.nl/ 10redenenvooreentestament lees je waarom het interessant is een testament te maken.
tip Je kunt de mogelijkheden van huwelijkse voorwaarden ontdekken op www.huwelijksezakentest.nl. Hier test je wat het beste bij jullie past: huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen.
samenlevingscontract
Scheiding: Wie krijgt dan welke spullen? Vaak kunnen bij het uit elkaar gaan rechtszaken worden voorkomen door deze zaken in een samenlevingscontract te regelen. Overlijden: Je kunt afspreken dat de partner die achterblijft alle gezamenlijke bezittingen erft, zoals het huis en de inboedel. Voor andere bezittingen is een testament nodig. Verder nog: - Zonder een samenlevingscontract is er vaak geen recht op nabestaandenpensioen. Bij veel pensioenfondsen is een notarieel samenlevingscontract namelijk verplicht om de partner aan te kunnen melden voor het partnerpensioen (nabestaandenpensioen). - Naast een hypothecaire geldlening heb je misschien ook spaargeld of een schenking in het huis gestoken. Het is goed dit in een samenlevingscontract vast te leggen, zodat bij overlijden of scheiding duidelijk is wie wat in het huis heeft gestopt. tip Op www.samenleeftest.nl kun je onderzoeken welke voordelen een samenlevingscontract voor jou en je partner biedt.
Sociale media ook in levenstestament Een levenstestament maak je voor de situatie dat je zelf niet meer in staat bent je eigen beslissingen te nemen. Met een levenstestament wijs je een vertrouwenspersoon aan die voor jou je beslissingen neemt en al je zaken regelt. Je beschrijft in een levenstestament verschillende scenario’s die zich kunnen voordoen: - wat wil je dat er met je huis en spullen gebeurt als je definitief niet meer thuis kunt wonen? - welke medische behandelingen wil je wel en welke wil je niet ondergaan? - moeten je donaties aan goede doelen worden voortgezet? Ook kun je in je levenstestament vastleggen wat er met je socialemediaprofielen moet gebeuren. Wil je dat je vertrouwenspersoon berichten op Facebook plaatst over hoe het met je gaat? Of is het juist de bedoeling dat je profielen op sociale media worden verwijderd?
De informatie in deze uitgave is met grote zorgvuldigheid tot stand gekomen. De informatie is algemeen van karakter en niet van toepassing op individuele situaties en personen. Voor een persoonlijk advies kan je contact met ons opnemen. Dit is een uitgave 2014/04 van Netwerk Notarissen. Overnemen van tekst vinden wij plezierig mits dit met bronvermelding ‘Netwerk Notarissen’ gebeurt. Ontwerp: blik grafisch ontwerp, Utrecht
net iets meer notaris