Heiligdom Symbolen

Controverse listigste ketterijen en gevaarlikste bedriegerijen opdrongen. Doch hun opvoeding van der jeugd aan was van zulk een aard geweest, dat ze op dat alles voorbereid waren.

Op de scholen, waarheen ze zich begaven, mochten ze niemand hun vertrouweling maken. Hun klederen werden z gemaakt, dat ze er hun grootste schat, de kostbare handschriften vandeBijbel, inverbergenkonden.Dezehandschriften,devruchtvanmaande-enjarelange arbeid, droegen ze bij zich, en waar ze ook maar konden zonder argwaan op te wekken, legden ze een gedeelte ervan met bedachtzaamheid voor aan degenen, wier harten open schenen te staan voor de waarheid. Van moeders knie aan was de Waldenziese jongeling met dit doel voor ogen opgeleid; ze verstonden hun werk, en deden het met getrouwheid. Er werden in deze inrichtingen van onderwijs bekeerlingen gewonnen voor het ware geloof, en somtijds doortrokken de beginselen ervan de gehele school, zonder dat de Roomse leiders, zelfs door het strikste onderzoek, ontdekken konden, waar de zogenaamde verder- felike ketterij oorsprong nam.

De geest van Christus is een zendingsgeest. Het allereerste streven van het herboren hart is, ook anderen tot de Heiland te leiden. Dat was de geest van de Vaudois Christenen. Ze gevoelden, dat God hen tot meer riep, dan eenvoudig de waarheid in hun eigen kerken zuiver tebewaren;dat ereen ernstigeverantwoordelikheidop hen rustte onhunlicht telatenschijnen voor degenen, die in duisternis zaten; en door de grote kracht van Gods Woord trachtten ze de slavernij te verbreken, welke door Rome opgelegd werd. De Vaudois predikers werden als zendelingen opgeleid, en elkeen, die het predikambt begeerde, moest eerst ondervinding opdoen als evangelist. Elkeen moest drie jaren dienst doen in het ene of andere zendingsveld, eer de zorg van een van de vaderlandse kerken hun toevertrouwd werd. Zodanige dienst, die van het begin af zelfverloochening en opoffering vereiste, was een passende voorbereiding voor het herderlik leven in die tijden, welke de zielen van de mensen zo zeer op de proef stelden. De jongeling, die de wijding v r het heilig ambt ontving, zag v r zich geen verschiet van aardse rijkdom en eer, maar een leven van moeite en gevaar, en de mogelikheid van het lot van een martelaar. De zendelingen gingen twee aan twee uit, gelijk Jezus Zijn discipelen uitzond. Gewoonlik vergezelde iemand van jaren en ondervinding elke jonge man, en stond zulk een jongeling onder de leiding van zijn metgezel, die voor zijn opleiding verantwoordelik gehouden werd, en naar wiens onderwijs de jongeling verwacht werd zich te gedragen. Zulke gemeenschappelike arbeiders waren niet altijd samen, maar ontmoetten elkander dikwels tot gebed en beraadslaging, en versterkten elkander op die wijze in het geloof.

Bekendstelling van het doel van hun zending zou dat doel verijdeld hebben; vandaar dat ze het ware karakter zorgvuldig verborgen. Iedere prediker kende het een of andere ambacht, en de zendelingen zetten hun arbeid voort, zich schuilend achter een aards beroep. Gewoonlik kozen ze dat van handelaar, of reizend koopman. “Ze hadden bij zich zijdestoffen, juwelen en andere artikelen, welke in die tijd niet gemakkelik verkrijgbaar waren dan op vergelegen markten, en werden als kooplieden verwelkomd, waar ze als zendelingen afgewezen zouden

Heiligdom Symbolen

Controverse zijn geworden.” Voortdurend zagen ze op tot God om wijsheid, ten einde de aandacht te kunnen bepalen op schatten, kostbaarder dan goud of juwelen. Ze droegen heimelik gehele of gedeeltelike afschriften van de Bijbel bij zich, en waar zich ook maar een gelegenheid aanbood, wezen ze hun klanten op die manuskripten. Dikwels ontstond op die wijze lust om Gods Woord te lezen, en werd er gaarne een gedeelte van achtergelaten bij degenen, die begerig waren het te ontvangen.

Het werk van deze zendelingen begon in de vlakten en valleien aan de voet van hun eigen bergen, maar strekte zich tot ver buiten die grenzen uit. Barrevoets en met grove klederen, door het reizen bemorst, gelijk die van hun Meester waren, trokken ze grote steden door, en drongen vergelegen landen binnen. Overal strooiden ze het kostbare zaad. Op hun spoor verrezen kerken, en het bloed van martelaren getuigde voor de waarheid. De dag des Heren zal een rijke oogst doen zien van zielen, ingebracht door de arbeid van die trouwe mannen. Bedekt enin het verborgen maakte Gods Woordzich baan door de Christenheid heen, en werd in de huizen en harten van de mensen met blijdschap ontvangen.

Voor de Waldenzen waren de Schriften niet slechts het verhaal van Gods leidingen met de mensen in het verleden, en een openbaring van de verantwoordelikheden en verplichtingen van het te genwoordige, maar eveneens een ontvouwing van de gevaren en heerlikheid van de toekomst. Ze geloofden, dat het einde van alle dingen niet ver in het verschiet was; en terwijl ze biddend en met tranen de Bijbel onderzochten, kwamen ze te dieper onder de indruk van zijn kostbare uitspraken, en van hun plicht om de zaligmakende waarheid aan anderen bekend te maken. Ze zagen het heilsplan duidelik op de heilige bladzijden opengelegd, en vonden troost, hoop, en vrede in het geloof in Jezus. Terwijl het licht hun verstand verlichtte en hun harten verblijdde, verlangden ze, de stralen ervan op degenen te laten schijnen, die in de duisternis van de pauselike dwalingen verkeerden.

Ze zagen, hoe grote scharen onder de leiding van paus en priesters tevergeefs trachtten, vergiffenis te erlangen door hun lichamen te pijnigen voor de zonden van hun zielen. Daar hen geleerd was, op hun goede werken te vertrouwen, als zouden die hen kunnen redden, zagen ze immer op zichzelven, peinsden over hun zondige staat, meenden zich blootgesteld aan de toorn Gods, en kwelden hun ziel en lichaam, doch vonden geen baat. Aldus werden de nauwgezettezielendoordeleerstellingenvan Romeinbandengehouden.Duizendenverlieten vrienden en betrekkingen, en gingen hun leven in kloostercellen slijten. Door gedurig vasten en wrede geselingen, door middernachtelike gebeden, door zich uren achtereen uit te strekken op de koude, vochtige stenen van hun duistere verblijfplaats, door lange bedevaarten, door vernederende boetedoening en schrikkelike foltering zochten duizenden vergeefs zielsrust te vinden. Terneder gedrukt door een gevoel van zonde, en achtervolgd door de vrees voor Gods vergeldende toorn, leden er velen voort, totdat de natuur eindelik bezweek, en ze zonder een enkele straal van licht of hoop in de groeve neerzonken.