Heiligdom Symbolen

Controverse

gedood. Ga naar huis en lees het drie en vijftigste hoofdstuk van Jesaja, en ge zult er van overtuigd worden, dat Jezus Christus de Zoon van God is.” De overtuiging hiervan maakte zich onmiddellik van hem meester. Hij ging naar huis en las het hoofdstuk na, zich verwonderende toen hij zag, hoe volmaakt hetgeen daar geschreven stond in Jezus van Nazareth was vervuld. Waren de woorden van de Christen de waarheid? De knaap vroeg zijn vader om uitleg van de protetie, maar ontving als antwoord zulk een streng stilzwijgen, dat hij nooit meer op het onderwerp durfde terugkomen. Dit verhoogde echter slechts zijn begeerte om meer van de Christelike godsdienst te weten.

De kennis, die hij zocht, werd stelselmatig van hem weggehouden in zijn Joods tehuis; maar toen hij nog pas elf jaren oud was, verliet hij zijn ouderlik huis, en ging de wereld in om zich een opvoeding te verwerven, en zijn godsdienst en levenswerk te kiezen. Hij vond enige tijd een tehuis bij familiebetrekkingen, maar werd spoedig door hen als een afvallige weggejaagd, en moest zich alleen en zonder een enkele penning een weg banen onder vreemdelingen. Hij trok van plaats tot plaats, ijverig studerende, en zichzelf onderhoudende met Hebreeuws te onderwijzen. Door de invloed van een Katholieke onderwijzer kwam hij ertoe, het Roomse geloof aan te nemen, en vormde het plan om zendeling onder zijn eigen volk te worden. Met dit doel voor ogen vertrok hij enige jaren later, om zijn studieën in het Kollege van de Propaganda te Rome voort te zetten. Hier werd hij wegens zijn gewoonte van onaf- hankelik denken en vrijuit spreken van ketterij beschuldigd. Hij viel de misbruiken van de kerk openlik aan, en drong aan op de noodzakelikheid van een hervorming. Hoewel hij in het eerst door de hoge pauselike geesteliken met biezondere gunst behandeld was, verwijderden die hem na enige tijd uit Rome. Onder toezicht van de kerk ging hij van plaats tot plaats, totdat het duidelik bleek, dat hij er nooit toe gebracht zou kunnen worden om zich onder het juk van de Roomse kerk te buigen. Hij werd onverbeterlik verklaard, en men liet hem vrij om te gaan waar hij wilde. Toen ging hij naar Engeland, en, het Protestantse geloof omhelzende, sloot hij zich bij de Engelse Kerk aan. Na twee jaren van studie begon hij in 1821 zijn zendingswerk.

Terwijl Wolff de grote waarheid van Christus’ eerste komst als “een man van smarten, en verzocht in krankheid” aannam, zag hij, dat de profetieën even duidelik Zijn wederkomst met macht en heerlikheid aan het licht brengen. En terwijl hij zijn volk tot Jezus van Nazareth trachtte te leiden als tot de beloofde Messias, en hen te wijzen op Zijn eerste komst in vernedering en als offerande voor de zonden van de mensen, leerde hij hen evenzo aangaande Zijn wederkomst als Koning en Verlosser. “Jezus van Nazareth, de ware Messias,” zei hij, “wiens handen en voeten doorboord werden, die als een lam ter slachting werd geleid, die een man van smarten was en verzocht in krankheid, die, nadat de septer van Juda was geweken, endewetgevervantussenzijnvoeten,voordeeerste maalkwam,zaltentweeden malekomen op de wolken des hemels, en met de stem van de Archangel,“ en “staan op de Olijfberg; en de heerschappij over de schepping, die eenmaal aan Adam gegeven werd, en door hem werd verbeurd (Gen. 1: 26; 3:17), zal aan Jezus gegeven worden. Hij zal koning zijn over de gehele

Heiligdom Symbolen

Controverse

aarde. Het kermen en klagen van de schepping zal ophouden, maar lof- en dankliederen zullen gehoord worden.. Wanneer

JezuskomtindeheerlikheidvanZijnVader metdeheiligeengelen,...zullendeontslapen gelovigen het eerst opstaan. 1 Thess. 4:16; 1 Kor. 15:23. Dit is wat wij Christenen de eerste opstanding noemen.Dan zal het diererijk van aard veranderen (Jes. 11: 6-9) en zich aan Jezus onderwerpen. Ps. 8. Algemene vrede zal dan heersen.” “De Heer zal weder op de aarde nederzien, en zeggen, ‘Ziet,het is zeer goed.’“ Wolft’geloofde,dat de wederkomst des Heren ophanden was,en zijn verklaring vande profetiesetijdperkenplaatste heteinde vande wereld binnen een zeer klein aantal jaren van de tijd, die door Miller was aangegeven. Tot hen, die om de tekst: “Van die dag en die ure weet niemand,” beweerden, dat de mensen niets zullen weten betreffende de nabijheid van de wederkomst, sprak Wolff: “Heeft onze Heer gezegd, dat de dag en het uur nooit bekend zouden zijn? Heeft Hij ons geen tekenen van de tijden gegeven, opdat we ten minste de nadering van Zijn komst zouden weten, zoals men de nadering van de zomer bemerkt, doordat de bladeren van de vijgeboom uitspruiten ? Matth. 24: 32.

Zullen we die tijd nimmer weten, terwijl Hijzelf ons vermaant om Daniël, de profeet, niet alleen te lezen, maar hem ook te verstaan? En dat wel datzelfde boek, waarin gezegd wordt, dat de woorden toegesloten waren tot de tijd van het einde (hetwelk het geval was in zijn tijd), en dat ‘velen het zullen naspeuren’ (een Hebreeuwse uitdrukking voor ‘letten op en denken over de tijd’), en de ‘wetenschap’ (aangaande die tijd) zal ‘vermenigvuldigd worden.’ Dan. 12:4. Behalve dat, onze Heer bedoelt daarmede niet, dat de nadering van de tijd niet bekend zal zijn, maar dat niemand de juiste dag en het juiste uur weet. Hij zegt, dat er door de tekenen van de tijden genoeg zal bekend worden, om er ons toe te bewegen, ons voor te bereiden op Zijn komst, gelijk Noach de ark toebereidde.”

Aangaande de algemeen gebruikelike wijze van de Schriften uit te leggen, of liever er een verkeerde uitleg aan te geven, schreef Wolff: “Het merendeel van de Christelike kerk is van de eenvoudige zin van de Schrift afgedwaald, en heeft zich gekeerd tot het geestestelsel van de Boeddhisten, die geloven, dat de toekomstige gelukzaligheid van de mensheid bestaan zal in het zweven door de lucht, en veronderstellen, dat wanneer ze Joden lezen, ze Heidenen moeten verstaan, en wanneer ze Jeruzalem lezen, ze de Kerk moeten verstaan; en als er staat aarde, het lucht betekent; en dat voor de wederkomst des Heren ze verstaan moeten de toename van de zendinggenootschappen; en dat gaan naar de berg van het huis des Heren een grote gemeentevergadering van Methodisten betekent.” Gedurende de vier en twintig jaren van 1821 tot 1845 reisde Wolff overal rond; in Afrika bezocht hij Egypte en Abyssinië; in Azië trok hij Palestina, Syrië, Perzië, Bokhara, en Indië door.

Hij bezocht ook de Verenigde Staten, en predikte op zijn reis daarheen op het eiland St. Helena. Hij kwam in Augustus 1837 te Nieuw-York aan, en, na in die stad gesproken te hebben, predikte hij te Philadelphia en Balti-more, en ging eindelik naar Washington. “Daar,”

Heiligdom Symbolen

Controverse

zegthij,“opeen voorstelvandegewezenPresident,JohnQuincyAdams,ineenvandehuizen van het Kongres, stond de vergadering me eenstemmig het gebruik van de Kongres Zaai af om een lezing te houden ; deze hield ik op een Zaterdag, vereerd door de tegenwoordigheid van al de leden van het Kongres, alsook van de bisschop van Virginië, en de geestelikheid en burgers van Washington. Dezelfde eer werd me bewezen door de leden van de Goevernementen van Nieuw-Jersey en Penn- sylvanië, in wier tegenwoordigheid ik lezingen hield over mijn onderzoekingen in Azië, alsmede over de persoonlike regering van Jezus Christus.”

Dr. Wolff doorreisde de barbaarste landen zonder bescherming van enige Europese overheid, grote ontbering verdurende, en omringd door talloze gevaren. Hij werd met stokken geslagen, uitgehongerd, als slaaf verkocht, en drie malen ter dood veroordeeld. Hij werd door rovers aange- vallen, en kwam somtijds bijna om van dorst. Eens werd hem alles, wat hij bezat, ontstolen, en moest hij honderden mijlen te voet afleggen door de bergen, terwijl de sneeuw hem in het aangezicht woei, en zijn naakte voeten verkleumd waren door aanraking met de bevroren grond.

Toen hij gewaarschuwd werd om niet ongewapend onder wilde en vijandelike stammen te gaan, verklaarde hij, dat hij “van wapenen voorzien” was, “gebed, ijver voor Christus, en vertrouwen op Zijn bijstand.” “Ook ben ik,” zei hij, “voorzien van de liefde tot God en mijn naaste in mijn hart, en de Bijbel is in mijn hand.” De Hebreeuwse en Engelse Bijbel nam hij met zich, waar hij ook heenging. Van een van zijn latere reizen zegt hij: “Ik . . . hield de Bijbel open in mijn hand. Ik gevoelde, dat mijn kracht in dat boek lag, en dat zijn macht me ondersteunen zou.”

Aldus volhardde hij in zijn arbeid, totdat de tijding van het oordeel aan een groot gedeelte van de bewoonde aardbol gebracht was. Onder Joden, Turken, Parsen, Hindoes en vele andere nationaliteiten en rassen verspreidde hij Gods woord in hun verschillende talen, en overal kondigde hij de naderende regering van de Messias aan. Toen hij door Bokhara reisde, vond hij dat de leer van de spoedige wederkomst des Heren door een afgelegen en afgezonderd volk geloofd werd. De Arabieren van Yemen, zegt hij, “hebben een boek, ‘Seera’ genoemd, waarindewederkomst vanChristusenZijnheerschappijinheerlikheidwordtaange-kondigd, en ze verwachten, dat er grote gebeurtenissen zullen plaats hebben in het jaar 1840.” “In Yemen . . . bracht ik zes dagen bij de Rechabieten door. Ze drinken geen wijn, planten geen wijngaarden, zaaien geen zaad, wonen in tenten, en gedenken aan de woorden van Jonadab, dezoonvanRcoliab;en bijhenvondikkinderenIsraëls,vandestamvanDan...die,tezamen met de kinderen van Rechab, de spoedige komst van de Messias op de wolken des hemels ver-wachten.”

Een andere zendeling bevond, dat er een gelijksoortig geloof bestond in Tartarije. Een Tartaars priester vroeg aan de zendeling, wanneer Christus voor de tweede maal komen zou. Toen de zendeling zei, dat hij daar niets van wist, scheen de priester zeer verwonderd over

Heiligdom Symbolen

Controverse zulk een onwetendheid van iemand, die voorgaf, de Bijbel te onderwijzen, en zei, dat hij op grond van de profetieën geloofde, dat Christus ongeveer in 1844 zou komen.

Reeds in 1826 begon men de Advent-boodschap in Engeland te prediken. De beweging nam hier niet zulk een bepaalde vorm aan als in Amerika; de juiste tijd van de wederkomst werd niet zo algemeen verkondigd, maar de grote waarheid van de spoedige wederkomst van Christus in macht en heerlikheid werd wijd en zijd bekend gemaakt. En dat niet alleen onder afgescheidenen en nonkonformisten. Mou- rant Broek, een Engels schrijver, zegt, dat ongeveer zeven honderd predikanten van de Engelse kerk dit “evangelie van het koninkrijk” predikten. De boodschap, die op 1844 wees als de tijd voor de wederkomst des Heren, werd ook in Groot- Britannië gehoord. Advent-geschriften uit de Verenigde Staten werden overal verspreid. Boeken en, tijdschriften werden in Engeland overgedrukt. En in 1842 keerde Robert Winter, een Engelsman van geboorte, die het Advent-geloof in Amerika aangenomen had, naar zijn vaderland terug om de komst des Heren aan te kondigen. Velen hielpen hem bij dat werk, en de boodschap van het oordeel werd in verschillende delen van Engeland verkondigd.

In Zuid-Amerika baande zich Lucunza, een Spanjaard en Jezuïet, temidden van barbaarsheid en priesterbedrog een weg tot de Schriften, en nam op die wijze de waarheid aangaandedespoedigewederkomstdesHeren aan.Gedrongenomde waarschuwingtegeven, en toch begerig om aan de veroordeling van Rome te ontsnappen, gaf hij zijn inzichten in het licht onder de aangenomen naam van “Rabbi Ben- Israel,” en deed zich voor als een bekeerde Jood. Lucunza leefde in de achttiende eeuw, maar het was ongeveer in 1825 dat zijn boek, dat op de een of andere wijze naar Londen gedwaald was, in de Engelse taal werd overgezet. De uitgaveervanvermeerderdedebelangstelling,diereedsinEngelandwasopgewektaangaande het onderwerp van de wederkomst.

In Duitschland was de leer in de achttiende eeuw door Bengel, predikant van de Lutherse Kerk, een beroemd geleerde en bijbeluitlegger, gepredikt. Na zijn opvoeding voltooid te hebben, wijdde Bengel zich aan de studie van de godgeleerdheid, waartoe hij van nature zich aangetrokken gevoelde wegens de ernstige en godsdienstige aanleg van zijn geest, welke nog vermeerderd en versterkt was door zijn eerste opleiding en tucht. Gelijk andere nadenkende jongelieden, v r en na hem, had hij te strijden met twijfel en moeilikheden van godsdienstige aard; en hij spreekt met veel gevoel over de ‘vele pijlen, die zijn arm hart doorboorden, en zijn jeugd moeilik te dragen maakten.’”1 Toen hij lid van de kerkeraad van Wurtenberg werd, bepleitte hij de zaak van godsdienstvrijheid. “Terwijl hij de rechten en privilegieën van de kerk handhaafde, was hij ervoor, dat alle redelike vrijheid toegestaan zou worden aan hen, die zich gedrongen gevoelden, op grond van hun geweten, zich uit de bestaande kerk terug te trekken.” De goede gevolgen van deze handel- wijze worden nog gevoeld in de provincie, waarin hij tehuis behoorde.

Heiligdom Symbolen

Controverse

Terwijl hij zich voorbereidde omop “Advent Zondag” uit Openbaring 21 te prediken, ging het licht van Christus’ wederkomst voor Bengel op. De profetieën van de Openbaring ontvouwden zich voor zijn verstand gelijk nooit tevoren. Overweldigd door een besef van het verbazende gewicht en de overstelpende heerlikheid van de tonelen, die de profeet schilderde, werd hij gedwongen, voor een tijd de beschouwing van het onderwerp te staken. Toen hij op de kansel stond, kwam het weder met de eigen levendigheid en kracht bij hem op. Van die tijd af wijdde hij zich aan de studie van de profetieën, voornamelik die van de Openbaring, en kwam spoedig tot de overtuiging, dat zij erop heenwezen, dat de komst van Christus nabij was. De datum, die hij vaststelde 1 Encyclopædia Britannica, art. Bengel (9de ed.). voor de tijd van de wederkomst, verschilde slechts een paar jaren van die Miller later aangaf.

Bengels geschriften zijn door de gehele Christelike wereld verspreid. Zijn inzichten over de profetieën werden algemeen aangenomen in zijn eigen staat Wurtemburg, en tot op zekere hoogte in andere delen van Duitschland. De beweging duurde voort tot na zijn dood, en de Advent-boodschap werd in Duitschland gehoord op dezelfde tijd, dat die in andere landen de aandachttrok. Alspoedigtrokkensommigenvandegelovigen naar Rusland,envormden daar kolonieën; en het geloof in de spoedige wederkomst van Christus heerst nog in de Duitse kerken van dat land.

Het licht scheen ook in Frankrijk en Zwitserland. Te Génève, waar Farel en Calvijn de waarheden van de Hervorming hadden verspreid, predikte Gaussen de boodschap van de wederkomst. Terwijl hij nog student was, had Gaussen kennis gemaakt met die rationalistiese geest, die gedurende het laatste deel van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw geheel Europa doortrok; en toen hij zijn werk als prediker begon, was hij niet alleen onkundig aan het ware geloof, maar geneigd tot twijfelzucht. In zijn jeugd was zijn belangstelling opgewekt in de studie van de profetieën. Na Rollins “Oude Geschiedenis” gelezen te hebben, werd zijn aandacht bepaald bij het tweede hoofdstuk van Daniël, en trof hem de wondervolle juistheid, waarmede de profetie vervuld was, gelijk uit de oorkonde van de geschiedschrijver bleek. Hier was een bewijs, dat de Schriften door ingeving geschreven zijn, hetgeen hem tot een anker verstrekte te midden van de gevaren van latere jaren. Hij kon zich niet tevreden stellen met de leer van het rationalisme, en door het bestuderen van de Bijbel en het zoeken naar duideliker licht, kwam hij na enige tijd tot een beslist geloof.

Terwijl hij bezig was, de profetieën te onderzoeken, geraaktë hij tot de overtuiging, dat de wederkomst des Heren op handen was. Onder de indruk van de ernst en het gewicht van deze grote waarheid wenste hij die voor het volk te brengen ; maar het algemene geloof, dat de profetieën van Daniël verborgenheden zijn, en niet verstaan kunnen worden, was hem een ernstig struikelblok. Hij besloot eindelik evenals Farel v r hem gedaan had bij het evangeliseren van Génève om met de kinderen te beginnen, door wie hij hoopte de belangstelling van de ouders op te wekken.

Heiligdom Symbolen

Controverse

“Ik wens het verstaan te hebben,” zei hij later, sprekende over het doel, waarmede hij dit gedaan had, “dat het niet is om het weinige gewicht, maar integendeel om de grote waarde ervan,dat ikhetop dezegewone wijze inkleedde,enhetaan dekinderenvoorstelde.Ikwenste een gehoor te krijgen, en vreesde, dat me dit niet gelukken zou, indien ik me eerst tot de volwassenen richtte.” “Derhalve besloot ik om tot de jongsten te gaan. Ik breng een gehoor van kinderen bijeen; indien de groep aangroeit, indien het blijkt dat ze luisteren, dat het hun bevalt, en ze er belang in stellen, dat ze het onderwerp verstaan en uitleggen, ben ik er zeker van, spoedig een tweede kringetje te krijgen; en op hun beurt zullen de oudere mensen inzien, dat het de moeite waard is om neder te zitten en te onderzoeken. Wanneer ik het zo ver krijg, dan is de zaak gewonnen.”

De poging gelukte. Terwijl hij de kinderen toesprak, kwamen oudere mensen luisteren. De galerijen van zijn kerk waren vol aandachtige hoorders. Onder hen waren mannen van rang en geleerdheid, alsook vreemdelingen en uitlanders, die Génève bezochten; en op die wijze werd de boodschap naar andere streken gebracht.

Aangemoedigd door dit sukses gaf Gaussen zijn toespraken uit, in de hoop van de studie van de profetiese boeken in de kerken van het Frans sprekende volk te bevorderen. “Onderricht aan kinderen gegeven,” zegt Gaussen, “betekent tot volwassenen te zeggen, die maar al te dikwels geen acht slaan op zulke boeken, onder het valse voorwendsel, dat ze te onverstaanbaar zijn: ‘Hoe kunnen ze verborgen zijn, wanneer uw kinderen ze verstaan?’ ” “Ik gevoelde een sterke begeerte,” voegt hij erbij, “om de kennis van de profetieën algemeen te maken in onze gemeenten, indien dat mogelik is.” “Er is inderdaad geen studie, die volgens mijn mening beter aan de behoeften van de tijd beantwoordt.” “Het is hierdoor, dat we ons voorbereiden moeten op de tijd der benauwdheid, die op handen is, en moeten waken en wachten op de komst van Jezus Christus.”

Ofschoon hij een van de geëerdste en geliefdste predikers in de Franse taal was, werd Gaussen na een tijd uit het pre-dikambt ontzet, zijn voornaamste overtreding zijnde, dat hij in plaatsvandekatechismusvan de kerk, een droogen ra- tionalisties handboek, waar nauweliks een bepaald geloof in geleerd werd, de Bijbel gebruikt had om de jeugd te onderrichten. Later werd hij leraar aan een theologiese school, terwijl hij ‘s Zondags zijn werk als katechiseermeester voortzette, de kinderen toesprak, en hen in de Schrift onderwees. Zijn boeken over de profetieën wekten ook veel belangstelling op. Uit het hoogleraarsgestoelte, door de pers, en in zijn liefste betrekking, als onderwijzer van de kinderen, oefende hij gedurende vele jaren een grote invloed uit, en werd het middel om de aandacht van velen te trekken tot de studie van de profetieën, welke aantoonden, dat de wederkomst des Heren nabij was.

OokinSkandinaviëwerddeAdvent-boodscliapverkondigd,en wijdenzijdbelangstelling opgewekt. Velen ontwaakten uit hun zorgeloze zekerheid om hun zonden te belijden en vaarwel te zeggen, en vergeving te zoeken in de naam van Christus. Maar de geesteliken in

Heiligdom Symbolen

Controverse de staatskerk wederstonden de beweging, en door hun invloed werden er sommigen, die de boodschap predikten, in de gevangenis geworpen. Op vele plaatsen, waar aan de predikers van de spoedige komst des Heren aldus het zwijgen werd opgelegd, behaagde het God, de boodschap op een wonderdadige wijze door jonge kinderen te laten brengen. Daar ze onder de leeftijd waren, kon de wet van het land hen niet keren, en werd het hun toegelaten ongehinderd te spreken.

Debewegingwashoofdzakelikonderdelagereklasse;enhetwasindenederigewoningen van de arbeiders, dat de mensen samenkwamen om naar de waarschuwing te luisteren. De kinder-predikers waren zelven merendeels arme hutbewoners. Sommigen van hen waren niet meer dan zes of acht jaren oud; en terwijl hun leven getuigde, dat ze de Heiland liefhadden, en trachtten omin gehoorzaamheid aan Gods heilige eisen te leven, openbaarden ze overigens slechts het verstand en de bekwaamheid, welke in kinderen van die leeftijd in de regel opgemerkt wordt. Wanneer ze echter voor het volk stonden, was het duidelik, dat er een invloed in hen werkte, die meer was hun eigen natuurlike begaafdheid. Toon en manieren veranderden, en met ernst en kracht waarschuwden ze tegen het oordeel, gebruik makende van de eigen woorden van de Schrift: “Vreest God, en geeft Hem heerlikheid, want de ure van Zijn oordeel is gekomen.” Ze bestraften de zonden van het volk, en veroordeelden niet alleen onzedelikheid en ontucht, maar berispten wereldsgezindheid en afval, en waarschuwden hun hoorders om zich te haasten, aan de toekomende toorn te ontvlieden.

Het volk luisterde bevend naar hun woorden. De overtuigende Geest Gods sprak tot hun harten. Velen werden er toe geleid, de Schriften met vernieuwde en grotere belangstelling te onderzoeken; de onmatigen en zedelozen kwamen tot hervorming; anderen gaven hun oneerlike praktijken op; en z duidelik was de beweging, dat zelfs predikanten van de staatskerk gedwongen waren, te erkennen, dat Gods hand er zichtbaar in was. Het was Gods wil, dat de tijding van de wederkomst van de Heiland in de Skandinaviese landen verkondigd zou worden; en toen de stem van Zijn dienstknechten tot zwijgen werd gebracht, goot Hij Zijn Geest over de kinderen uit, opdat het werk zou worden gedaan.

Toen Jezus Jeruzalem naderde, omringd door de juichende menigte, die Hem met triomfkreten en het wuiven van palmtakken als de Zoon van David binnenleidde, beriepen de naijverige Farizeën zich op Hem om hun het stilzwijgen op te leggen; maar Jezus antwoordde, dat dit alles tot vervulling van de profetieën geschiedde; en dat, indien zij zouden zwijgen, de stenen haast roepen zouden. Het volk staakte hun vreugdevolle aankon- diging, toen ze de poorten van Jeruzalem binnentrokken, uit angst voor de bedreigingen van de priesters en overheden; maar de kinderen in de voorhoven van de tempel herhaalden het referein, en hun palmtakken wuivende, riepen ze, “Hosanna aan de Zone Davids!” Toen de Farizeën, die dit zeer kwalik namen, tot Hem zeiden: “Hoort ge wel, wat dezen zeggen?” antwoordde Jezus, “Ja, hebt ge nooit gelezen: Uit de mond van de jonge kinderen en de zuigelingen hebt ge U lof toebereid?” Evenals God ten tijde van Christus’ eerste komst door middel van kinderen werkte, zo werkte Hij ook door hen bij het verkondigen van de tijding van de wederkomst.