Zamknięte po Łacinie

White

Gdy chrześcijaństwo zostało prawnie uznane, zepsuta łacina stała się językiem powszechnie używanym we wszystkich zachodnich częściach Europy. Również i nabożeństwa kościelne, jak i tłumaczenia Biblii, którą czytano w kościołach, odbywały się w tym języku, jako powszechnie używanym w kraju. Gdy wtargnęły narody barbarzyńskie, które obaliły cesarstwo rzymskie, we wszystkich krajach Europy przestano używać łaciny jako języka potocznego. Lecz poszanowanie, jakie lud żywi dla religii, zachowuje z natury rzeczy ustalone formy i ceremonie, choć dawno już bardzo ustąpiły okoliczności, które je w swoim czasie wprowadziły i które ich istnienie uzasadniały. Choć więc szerokie masy ludności nie rozumiały już łaciny, wszystkie przecież obrzędy kościelne sprawowano nadal w tym języku. A więc w Europie, podobnie jak w starożytnym Egipcie, ustaliły się dwa różne języki, to znaczy język kapłanów i język ludu; język uświęcony i język świecki; język ludzi wykształconych i językludziniewykształconych.Leczbyłorzecząkonieczną,abykapłanirozumielichoć trochę język uświęcony inaukowy, wktórymmieli sprawowaćobrządki; stąd też łacina stała się od samego początku podstawowym przedmiotem wykształcenia uniwersyteckiego.

Inaczej było z językiem greckim i hebrajskim. Nieomylne dekrety kościoła uznały, że łaciński przekład Biblii, zwany powszechnie Wulgatą, podyktowany byt przez boskie na-tchnienie i z tego powodu posiada autorytet równy oryginałom greckiemu i hebrajskiemu. Dlatego też znajomość tych dwóch języków niebyła duchownemu niezbędnie potrzebna, a nauka ich przez dłuższy ccas nie wchodziła w .kres przedmiotów wymaganych w czasie studiów uniwersytecki.. Zapewniano mnie; żeistniejekilkauniwersytetówhiszpańskich,gdzienaukajęzykagreckiegonigdydotąd nie była objęta programem tych studiów. Pierwsi reformatorzy uznali, iż grecki tekst NoWego Testamentu, a nawet hebrajski tekst Starego Testamentu bardziej odpowiada ich przekonaniom niż przekład Wulgaty, który, jak z oczywistych względów można by przypuszczać, stopniowo był przystosowany do umocnienia doktryn kościoła katolickiego. Dlatego też wzięli się do wytykania licznych błędów tego przekładu, co zmusiło duchowieństwo rzymsko-katolickie do obrony lub wyjaśnień. Ale nie można było tego dokonać bez pewnej znajomości języ.

Księga V. Rozdział I. O Wydatkach Państwa lub Rzeczypospolitej

Sekcja: O Robotach i Instytucjach Publicznych, które są Konieczne dla Ułatwienia Poszczególnych Gałęzi Handlu.

CZĘŚĆ III. O Wydatkach na Roboty Publiczne i Instytucje Publiczne. Śledztwo w

Sprawie Natury i Przyczyn Bogactwa Narodów, Adam Smith, 1776