Vết son

Vị Cha xứ trẻ tuổi đứng với tôi trong căn phòng khánh tiết sáng láng, giữa bốn vì tường kín đặc những phóng ảnh lớn chân dung những Tổng Thống Hoa Kỳ tiền nhiệm, trên thượng tầng chót vót tòa nhà Thông Tấn Quốc Tế, ông mạnh mẽ trong tấm áo chùng thâm óng ả thả dài tới mắt cá chân, cặp mắt một mí trẻ thơ hơi lồi sau kính trắng êm đềm ném tới một khúc quanh của dòng sông Potomac ở xa xa.

Đang giữa mùa đông. Khúc quành đóng băng.

Dưới chân chúng tôi, con đường 14 ong bướm đọa lạc và thủ đô Hoa Thịnh Đốn rét mướt run rẩy trong sương mù giăng kín.

74 |Mai Thảo

Chúng tôi vừa đi dạo một vòng trên đại lộ Pennylvania, sau bữa ăn trưa cha đãi tôi trong một tiệm ăn Tàu sang trọng, chủ nhân, cha cho biết, là một tướng lãnh Thái cao cấp ôm bạc tỷ đào tẩu khỏi Bangkok, thời gian Kittikachorn bị hất xuống. Bữa ăn có rượu chát Pháp thượng hạng. Và đồ nhậu một người sành ăn gọi. Tôi buông đũa, ngồi nhìn vị Cha xứ tị nạn còn ngon miệng ăn tiếp. Sau đó, cơ thể no đủ ấm áp, chúng tôi thả bộ trở lại tòa nhà Báo Chí này, chờ một người bạn ký giả đang dự cuộc họp báo kết thúc hòa đàm của Tổng Thống Carter và Thủ tướng Pakistan ở phòng họp báo kế bên.

Tôi mời Cha một điếu thuốc lá. Ông vừa hút bập bập vừa đưa điếu thuốc lên nhìn như nó là một vật thể kỳ lạ mới ngó thấy lần đầu. Câu chuyện trao đổi trong cổ áo kéo cao và hơi thở ra khói dưới những bóng cành trụi lá của con đường Pennsylania, tiếp tục:

– Ông Nguyễn rời Sài Gòn vậy là sau khi Cha Thanh và các Cha trong phong trào tranh đầu đã bị bắt?

Vệt son | 75 – Vâng. Cha Thanh bị bắt trước nhất. Cộng sản kết tội Cha và các đồng chí của Cha là nhân viên CIA gài lại.

– Giêsu!

– Chúng nói cuộc tranh đấu chống tham nhũng, chống độc diễn của các Cha nhằm lật đổ Thiệu, thực chất chỉ là vâng lệnh quan thầy CIA hất xuống một kẻ không còn chịu tuân lời chủ Mỹ, đưa lên một Tổng Thống bù nhìn khác, dễ bảo hơn. Giêsu! Chúng dám đặt điều oan khuất cho các Cha như vậy?

Giữa con đường Pennsylvania nườm nượp công chức Mỹ nam nữ hồng hào béo tốt bỏ sở đi ăn lunch, hai chữ Giêsu thảng thốt kêu lớn một cách rất Việt Nam, rất Xóm Mới, nghe vui tai lạ. Nó ngộ ngĩnh, thơ ngây. Rất chất phác và rất đạo gốc.

– Còn Cha Định?

– Tôi cũng đang muốn nói với Cha về Cha Định Bình Định. Ông cũng bị bắt giữ như hơn

76 |Mai Thảo hai trăm Cha thuộc Giáo Hội miền Nam, nhưng trong một trường hợp đặc biệt. Đó là vị Cha xứ cương cường và đấu tranh nhất sau miền Nam mất. Trong khi các địa phận khác tạm im lặng trước đổi đời. Chuông vẫn đổ hồi ở nhà thờ Tân Chí Linh mở rộng, Cha Định vẫn làm lễ, vẫn thuyết giảng mỗi sáng chủ nhật. Trong một bài giảng đã trở thành bất hủ đối với trí nhớ và lòng kính phục vô bờ bến của hàng triệu người miền Nam từ đó, Cha Định nói: “Tôi, linh mục Định Bình Định, tôi tiếp tục chống lại mọi hình thức áp bức và độc tài, bất cứ từ đâu tới”. Cộng sản vây kín họ đạo Tân Chí Linh. Cha Định bị bắt đưa đi biệt tích vì lời giảng ấy.

– Xin Ơn Trên phù hộ cho người.

Chúng tôi cùng im lặng một lát. Giữa anh dũng Tân Chí Linh. Giữa bất tử Định Bình Định, Rồi ánh mắt đang thư thái mơ màng với khúc quanh đóng băng của dòng sông Potomac ở xa xa nơi người Cha xứ tị nạn đứng cạnh tôi chợt xao xuyến, chợt khổ sở. Như nó vừa đâm suốt một bởi một niềm đau đớn dữ dội.

– Ông Nguyễn.

– Thưa Cha.

– Ông nghĩ thế nào về một vị Linh Mục đã bỏ con chiên, bỏ họ đạo, chạy trốn một mình?

– Tôi không dám nghĩ gì hết. Ngoài điều này. Hoàn cảnh khốc liệt thì lựa chọn cũng khốc liệt. Lựa chọn nào cũng là một thảm kịch. Và một vị linh mục cũng bị đẩy tới trước một lựa chọn. Như mọi người. Không có số phần khác biệt.

Xua tay. Xua tay. Lắc đầu. Lắc đầu liên hồi.

– Tôi không phải là một người. Tôi là một Linh mục. Một kẻ đã nguyện dâng trọn vẹn đời mình cho phụng thờ Chúa, không có cuộc đời riêng ở thế gian này. Kẻ đó không còn cái quyền lựa chọn. Kẻ đó phải vâng mệnh bề trên, phục tòng ý Chúa. Tuyệt đối. Tôi được lệnh phải ở lại với họ đạo của tôi, với con chiên của tôi. Tôi đã bỏ đi.

Dụi tắt điếu thuốc, ông đi đi lại lại, bồn chồn

78 |Mai Thảo trên mặt thảm Ba Tư đỏ chói. Và kể cho tôi về sự khổ sở không cùng ấy.

Trước một tra vấn. Trước một cực hình. Đêm nào trở về căn phòng lạnh buốt của tôi ở một giáo đường Hoa Kỳ trên đường 19, tôi cũng quỳ trước tượng Chúa, ông Nguyễn. Tự hỏi và cầu nguyện. Cầu nguyện và tự hỏi. Rằng Chúa có cho phép tôi vượt biển như tôi đã làm? Rằng một Linh mục Việt Nam như tôi tới nơi chốn này để làm gì?

Tôi dịu dàng:

– Đất nước đã đổi đời và đã lật sấp. Từ những Pendleton, Fort Chaffee. từ những Pulau Besar, Pulau Bidong, đã đẻ ra những bổn đạo mới. Cha tới đây để dẫn dắt cho những con chiên mới của Cha trên những bổn đạo mới.

– Bổn đạo nào của tôi? Căn phòng nguyện lạnh lẽo của tôi trơ trọi giữa một giáo đường Mỹ. Con chiên nào của tôi? Ông Nguyễn nhìn xem. Chung quanh tôi hoàn toàn người da đen. Những người da đen của con đường 14.

Phòng họp báo kế bên náo động. Cuộc họp báo chấm dứt. Đám vệ sĩ Mỹ mặc thường phục, cao lớn, súng gồ sau ngực áo, ào ạt xô ra. Trong chen lấn, thấp thoáng nụ cười mở rộng của vị Tổng thống đương nhiệm và cái mũ fez quốc khách.

Chúng tôi theo người bạn ký giả xuống đường. Con đường 14 sương đã tan nhưng khi trời còn lạnh buốt. Tấm áo chủng thâm óng ả của vị Cha xứ Việt Nam trẻ tuổi lách giữa những bầy phụ nữ da đen đứng từng tốp và đang ngặt ngẽo cười giỡn với nhau cạnh những cột đèn. Chị nào thân xác cũng ngồn ngộn. Son phấn họ nhễ nhại. Nước hoa họ thơm gắt. Tôi bậm miệng không dám cười, nháy mắt với người bạn, cùng liếc sang vị Cha khả ái của chúng tôi, nét mặt nghiêm lạnh, hai mắt ngó thẳng bước thân trọng giữa cánh rừng phấn hương lơi lả.

Bỗng một ả trong đám chợt nhìn thấy cái áo chùng thâm và vị linh mục da vàng. Một vị linh

80 |Mai Thảo mục trôi giạt. Không có nhà thờ. Không có bổn đạo. Và đang đi trên con đường 14. Vụt tách khỏi đồng bọn, ả tới đứng cản đường Cha. Tôi ngừng thở trước sự cản trở bất ngờ, chờ đợi ở người đàn bà đen của vỉa hè đọa lạc một hành động trêu ghẹo bất kính. Không. Rất ngoan đạo, ánh mắt thành khẩn, chị tay quỳ một gối xuống, kính cẩn làm dấu thành giá. Đoạn, nói một câu tiếng Anh như một lời xin phép, rồi ôm lấy vị Cha xứ tị nạn của chúng tôi, hôn lên hai gò má của ông. Xong, chị ta lùi lại, cúi đầu xuống và để cho ông đi.

Rẽ sang con đường khác rồi, tôi và người bạn ký giả mới dám cười lăn ra. Cha bật cười theo. Tôi yêu mến nắm lấy cánh tay áo đen, nói:

– Đó. Những con chiên mới của Cha?

– Thật vậy không, ông Nguyễn?

– Thật, Cha. Đó, những bổn đạo, những con chiên trôi giạt của Cha, một vị Cha xứ Việt Nam lưu đày và trôi giạt.

Vệt son | 81

Cha tủm tỉm cười, cẩn thận dùng khăn tay lau sạch hai vệt son môi ướt nhẫy in hằn trên hai gò má. Hai gò má. Má phải. Má trái. Như lời Chúa nói. Như trong Kinh Thánh.

Chúng tôi chia tay nhau.

82 |Mai Thảo