Hội thảo AO, Việt Nam 2009
Nguyên tắc ñiều trị: gãy xương phạm mặt khớp Bác sĩ Saw Aik Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh Viện ðại Học Y Khoa Malaya, Malaysia
Dàn bài sụn
khớp là gì ñịnh nghĩa và phân loại ñánh giá các nguyên tắc ñiều trị các biến chứng lâu dài tóm tắt
A. Sụn khớp là gì Sụn khớp: • •
ñàn hồi mềm dẻo, không có mạch máu
Thành phần cấu tạo: • • • •
các tế bào sụn proteoglycan collagen tuýp II nước
Vai trò: • • •
phân bố lực ñồng ñều tạo mặt khớp không ma sát hấp thu lực sang chấn
B. ðịnh nghĩa và Phân loại Loại B
ðường gãy lan ñến mặt khớp Phân loại theo AO : ðoạn
gãy : 1 và 3 Loại gãy : B và C
Loại C
ðánh giá X quang thông thường : Khớp
bản lề ñơn giản : Khớp cổ chân
CT scan : Khớp
ổ bi : Khớp háng Khớp phức tạp: khớp dưới sên
C. Nguyên tắc ñiều trị Nắn hoàn hảo/ Mổ nắn trực tiếp Vững tuyệt ñối/Không can xương Ghi nhớ: - bất
ñộng lâu dài - mổ nắn kết hợp xương + bất ñộng - kéo + vận ñộng sớm - mổ nắn kết hợp xương + vận ñộng sớm
: Cứng khớp : Cứng khớp : Kết quả tốt : Kết quả tốt nhất
(1) nắn Nguyên tắc nắn: hầu như luôn luôn phải mở bao khớp nắn trực tiếp, không chấp nhận cấp kênh mặt khớp nên lấy bỏ các mảnh sụn rời tránh trì hoãn, dù gãy kín hay gãy hở
(2) Kết hợp xương • Vững tuyệt ñối • Kết hợp xương với vít: - vặn chìm ñầu vít - kết hợp xương ngoài mặt khớp - 2 vít nhỏ tốt hơn 1 vít lớn
• Mổ nắn kết hợp xương ñược chỉ ñịnh cả cho gãy xương hở
Sau mổ
Một năm
(3) Vận ñộng Vận ñộng sớm: - Duy trì tầm vận ñộng bình thường của khớp - Hỗ trợ sự tuần hoàn của dịch khớp - Cung cấp dưỡng chất cho các tế bào sụn
Không cho phép mặt khớp chịu tải
Gãy nát mặt khớp Khung cố ñịnh ngoài dạng vòng - cho phép khớp vận ñộng - là dụng cụ kết hợp xương chính thức - ñòi hỏi phẫu thuật viên có tay nghề kỹ thuật
Khung cố ñịnh ngoài băng qua khớp - nhanh và dễ - là dụng cụ kết hợp xương tạm thời nguy cơ gây cứng khớp
Các biến chứng lâu dài Liên quan ñiều trị: - thiếu vận ñộng: cứng khớp -không nắn hoàn hảo mặt khớp: thoái hóa khớp về sau
Liên quan dụng cụ kết hợp xương: - kim loại cộm dưới da - hạn chế tầm vận ñộng của khớp
R
L
Phẫu thuật cứu vớt khi khớp thoái hóa Hàn khớp Không
ñau Khớp vững
Thay khớp Nguy
cơ nhiễm trùng Tỉ lệ lỏng dụng cụ cao ở bệnh nhân trẻ
Tóm tắt Các yêu cầu ñể có kết quả tốt : Mổ
nắn khớp hoàn hảo như giải phẫu trước gãy Kết hợp xương vững tuyệt ñối Tập khớp vận ñộng sớm trong phạm vi an toàn
Nếu không ñạt ñược mục tiêu vận ñộng khớp, nên ưu tiên chọn chi không ñau và vững hơn là tình trạng khớp lỏng lẻo, không vững.