uitgave 2019
Geld Bijna 18 alles wat je wilt weten over geld
Logo Lelystad (?)
Bijna 18! Voor de wet ben je nu bijna volwassen. Eindelijk! Je mag straks van alles zelf bepalen en regelen en dat geeft vrijheid. Het betekent ook dat je vanaf dan zelf verantwoordelijk bent voor je eigen leven. Daar horen verplichtingen bij. Zoals een rekening betalen als je een abonnement of zorgverzekering afsluit. Er komt een hoop bij kijken, als je 18 bent. Je krijgt van ons daarom dit boekje, met een overzicht van allerlei zaken waarmee je vanaf je 18e te maken kunt krijgen. In het boekje vind je informatie over studeren, op jezelf wonen, zorgverzekering en (financiĂŤle) hulpmiddelen die je kunt gebruiken, zoals zorgtoeslag of huurtoeslag. Eigenlijk staat er alles in wat je wilt weten over geld. Met dit boekje kun je jezelf wegwijs maken. Ook krijg je vaker te maken met de gemeente. Bijvoorbeeld als je je rijbewijs of paspoort aanvraagt of wanneer je op jezelf gaat wonen en een verhuizing moet doorgeven. De gemeente biedt ook hulp. In dit boekje vind je informatie over Dordtse organisaties die je kunnen helpen als je vragen hebt of in een moeilijke situatie zit. Zoals de mensen van de Sociale Wijkteams. Zo hoef je er niet alleen voor te staan, zeker niet in lastige tijden. We helpen je graag! Ik wens jou een heel goed volwassen leven toe! Vriendelijke groeten, Peter Heijkoop Wethouder gemeente Dordrecht
Een probleem of vraag? Blijf er niet mee zitten! Er zijn in Dordrecht veel organisaties waar je terecht kunt met (financiële) vragen. We noemen er hier drie. Iedereen wil je helpen en zal je altijd naar de juiste plek doorsturen als een andere organisatie je beter kan helpen. Blijf niet met je vragen rondlopen.
R-Newt Dordrecht - jongerenwerk Jongerenwerk R-Newt kan je helpen met: • het ontdekken en ontwikkelen van je talenten • juridisch advies • hulp bij financiën • hulp bij problemen thuis, school, werk en heel veel andere vragen
Tijden en contact Voor hulp van R-newt kun je gewoon een keertje binnenlopen, bellen of zoek contact via de website of Facebook. De mensen van R-Newt luisteren, kijken met je mee en zoeken passende hulp voor jouw situatie.
R-Newt Dordrecht - jongerenwerk Vest 181 3311 TV Dordrecht 078-632 41 00 r-newt.nl/locatie/dordrecht/ facebook.com/Rnewtjongeren/
De sociale wijkteams Dordrecht heeft 6 wijkteams. De medewerkers van de wijkteams kunnen je helpen met: geldzaken, werk en inkomen, meedoen in het dagelijks leven, wonen, (jeugd) zorg, voorzieningen en heel veel andere vragen. Kijk op: swtdordrecht.nl voor meer informatie.
Tijden en contact Je kunt op werkdagen tussen 9.00-16.00 uur gewoon even binnenlopen. Er is ook een sociaal wijkteam bij jou in de buurt:
Sociaal wijkteam Centrum
Sociaal wijkteam Krispijn
Bankastraat 10 (Gebouw de Driesprong) 078-221 02 00 centrum@swtdordrecht.nl
Nassauweg 2 078-221 00 07 krispijn@swtdordrecht.nl
Sociaal wijkteam StadspoldersDubbeldam Sociaal wijkteam Crabbehof Van Oldebarneveltplein 84-86 078-617 00 16 crabbehof@swtdordrecht.nl
Dudokplein 213A (gebouw Het Palet) 078-221 02 01 stadspolders-dubbeldam@ swtdordrecht.nl
Sociaal wijkteam Sterrenburg
Sociaal wijkteam Wielwijk
Dalmeijerplein 80 (gebouw Het Sterrenwiel). 078-221 00 05 sterrenburg@swtdordrecht.nl
Admiraalsplein 413 078-221 00 03 wielwijk@swtdordrecht.nl
Inhoudsopgave 1.
Bijna 18, en nu?..................................................................................................
4
2.
Je DigiD.................................................................................................................
6
3.
Je bankrekening en spaarrekening...........................................................
9
4.
Je zorgverzekering...........................................................................................
12
5.
Je zorgtoeslag.....................................................................................................
18
6.
Je aansprakelijkheidsverzekering..............................................................
23
7.
Geld verdienen...................................................................................................
26
8. Studeren................................................................................................................
33
9. Wonen....................................................................................................................
38
10.
Grip op je geld....................................................................................................
45
11.
Abonnementen, contracten en verzekeringen afsluiten ..............
49
12.
Geld tekort............................................................................................................
53
13.
Bijdrage ouders..................................................................................................
57
14. Autorijden.............................................................................................................
60
1. Bijna 18
En nu?
Op je 17e kan je bijna niet wachten om 18 te worden. Je mag dan van alles wat je nu nog niet mag. En je moet ook van alles, dat wist je misschien nog niet. Wat verandert er als je 18 wordt?
18 = Volwassen?! Als je 18 wordt, ben je ineens volwassen voor de overheid: je bent zelf aansprakelijk voor financiële verplichtingen, zoals: • betalingsachterstanden • leningen waarvoor je hebt getekend • boetes • aankopen waarvoor je akkoord hebt gegeven • rood staan bij de bank • schulden op je creditcard. Gaat er iets mis, dan draai je er zelf voor op. Dat hoeven je ouders niet meer voor jou te doen.
Financieel redzaam Vind jij dat je goed met geld om kunt gaan? Dat betekent bijvoorbeeld dat je niet meer uitgeeft dan je binnenkrijgt. Best een uitdaging! En nog dan ben je niet financieel redzaam. Want dat word je als je uitgaven in balans houdt,
4
nu én in de toekomst. Dit houdt meer in dan je saldo checken. Denk bijvoorbeeld aan het afsluiten van zorgverzekering, het aanvragen van zorgtoeslag en sparen.
Alles op een rij Online is van alles vinden over wat er gebeurt als je 18 wordt, maar je ziet door de bomen het bos niet. Wat mag je als je 18 wordt, en wat moet je regelen om financiële problemen te vermijden? De antwoorden vind je in deze compacte en duidelijke gids. Je inzicht in geldzaken wordt sterk vergroot, en je financiële redzaamheid gaat met sprongen vooruit! Een mooie aanvulling op deze gids is het online geldplan Bijna 18. Aan de slag!
Regel het online: bijna-18.nl
Checklist Bijna 18 Regel het nu! dit MOET je DigiD aanvragen
Bankrekening & spaarrekening afsluiten
Checken of je een aansprakelijkheidsverzekering hebt
Zorgverzekering afsluiten
Zorgtoeslag aanvragen
Betalingsachterstanden, boetes & leningen betalen
dit MAG je Abonnementen & contracten afsluiten
Studiefinanciering & reisproduct aanvragen
Huurtoeslag aanvragen
Verzekeringen afsluiten
Zelfstandig autorijden
Zelf alimentatie ontvangen
Alcohol & sigaretten kopen
Rood staan & een lening afsluiten
Stemmen
5
4. Je zorgverzekering Iedereen vanaf 18 jaar is in Nederland wettelijk verplicht een zorgverzekering te hebben.
12
Regel het! Zorgverzekering in 5 stappen: 1.
Bepaal wat je nodig hebt aan zorg
2.
Vergelijk de verschillende zorgverzekeraars
3.
Kies je eigen risico
4.
Bekijk of je een aanvullende verzekering nodig hebt
5.
Vraag je zorgverzekering aan 13
Wat is een zorgverzekering? Met een zorgverzekering ben je verzekerd voor de ziektekosten die je maakt. Denk daarbij aan medicijnen, een bezoekje aan de huisarts of het ziekenhuis. Een zorgverzekering bestaat uit een basisverzekering en een aanvullende verzekering. Hiervoor betaal je premie aan je zorgverzekeraar. Een basisverzekering kost tussen de € 121 en € 134 (2019).
Waarom een zorgverzekering? Tot je 18e ben je verzekerd via je ouders. Daarna moet je zelf een zorgverzekering afsluiten. Dat is wettelijk verplicht. Als je geen zorgverzekering hebt, krijg je een boete. Het Zorginstituut Nederland sluit dan voor jou een zorgverzekering af voor één jaar. De premie hiervan is vaak hoger dan wanneer je het zelf regelt. Regel het dus op tijd!
jongeren zorgverzekering heb je vaak voldoende.
Stap 2: Vergelijk de zorgverzekeraars Via vergelijkingssites kun je zien welke zorgverzekering het meest geschikt is voor jouw situatie. Bijna alle zorgverzekeraars hebben een speciale jongeren zorgverzekering. Ga naar consuwijzer.nl om een vergelijking te maken.
Stap 3: Kies je eigen risico Stap 1: Bepaal wat je nodig hebt aan zorg
Verplicht eigen risico
Vanaf de dag dat je 18 wordt moet je een eigen zorgverzekering hebben. Je bent verplicht om een basisverzekering af te sluiten met een eigen risico van € 385 (2019). Er zijn speciale jongeren zorgverzekeringen die méér vergoeden dan alleen de basisverzekering en meestal niet veel duurder zijn. Aan zo’n
Als je ziektekosten hebt, betaal je de eerste € 385 zelf. Dit heet het verplichte eigen risico. Dit geldt niet voor alle ziektekosten. Zo betaal je geen eigen risico voor de huisarts, verloskundige zorg en voor zorg uit de aanvullende zorgverzekering. Wil je precies weten voor welke zorg een verplicht eigen risico geldt? Kijk dan op
14
rijksoverheid.nl en zoek op 'verplicht eigen risico'. Heb je weinig spaargeld en verwacht je ziektekosten? Probeer dan met je zorgverzekering af te spreken dat je je eigen risico meeverzekert. Hiervoor betaal je elke maand een bedrag bovenop de normale premie. Heb je zo meer betaald dan het eigen risico? Dan krijg je dat bedrag na een jaar terug.
Heb je zorg nodig en is de situatie niet levensbedreigend? Ga dan naar de huisarts of huisartsenpost in plaats van naar het ziekenhuis. Voor behandelingen bij je huisarts of de huisartsenpost betaal je namelijk geen eigen risico. Voor spoedeisende hulp in een ziekenhuis wel. Zorg dat je het bedrag voor je eigen risico op een spaarrekening hebt staan.
Vrijwillig eigen risico Je kunt met je verzekeraar een hoger eigen risico dan € 385 afspreken. Dit bedrag ligt tussen de € 485 en € 885. Als je ziektekosten hebt, betaal je in dat geval de eerste € 485 tot € 885 aan kosten zelf. Hoe hoger je eigen risico, hoe lager je maandelijkse premie. Dit klinkt handig, maar als er iets gebeurt, moet je dus wel meer zelf betalen. Bedenk: kun jij € 385 in 1x betalen? En € 885? Bekijk het volgende rekenvoorbeeld: Basisverzekering bij een bepaalde zorgverzekeraar* Verplicht eigen risico
Kosten basisverzekering per maand
€ 385 € 121
Maximaal vrijwillig eigen risico (incl. het verplichte eigen risico) € 885 € 103
* De prijzen verschillen per zorgverzekering.
Pieter neemt geen vrijwillig eigen risico. Kim kiest voor het maximale eigen risico. Zij bespaart hiermee € 18 per maand en dus € 216 per jaar op de basisverzekering. Als ze allebei naar het ziekenhuis moeten en een rekening krijgen van € 800, dan moet Pieter € 385 van die rekening zelf betalen. De rest betaalt de verzekering. Kim betaalt per maand minder voor haar zorgverzekering dan Pieter, maar zij moet de rekening van het ziekenhuis zelf betalen. Daardoor is ze uiteindelijk veel duurder uit. 15