Geld Geld Bijna 18
Grip op geld
Eline vertelt!
Wat je echt moet regelen als je 18 wordt: van DigiD tot zorgtoeslag.
Overzicht geeft grip op je geld én een goed gevoel.
Ze kreeg schulden maar vroeg gelukkig op tijd hulp.
Superspaarder,
pagina 2
pagina 3
pagina 4
Geld-Chaoot?
Wil je écht blij zijn als je iets koopt? Mooie nieuwe broek. Tiptop laptop. Terrasje pakken met je vrienden. Daar word je blij van, dat is leven! Maar hier komt natuurlijk meteen de ‘spoiler’: alles kost geld. Heb jij ook weleens het gevoel dat je altijd geld tekort komt? Het klinkt misschien gek, maar door niet meteen te kopen wat je wilt hebben ‘koop’ je wel vrijheid - een lekker leven zonder geldgezeur! Dat MOET ik hebben De verleidingen, kortingen en aanbiedingen zijn overal. Opeens heb je iets gekocht terwijl je dat totaal niet van plan was. Tja, we zijn maar mensen. Het vervelende is alleen: voor je het weet is je geld alweer op. Dus als je voor de kassa staat of op ‘betalen’
wilt klikken – stop en denk even na! Waarom wil ik dit nú hebben? Als ik het koop, welke dingen kan ik deze maand dan niet meer doen? Wat goed werkt als je iets leuks ziet: wacht een dagje met kopen. En kijk of je het dan nog steeds wilt hebben.
Dubbel genieten! Grip op je geld geeft rust en een echt goed gevoel. Neem vandaag of morgen even de tijd om financieel overzicht te krijgen. Dan weet je voortaan altijd wat je uitgeeft, wat je kunt sparen, wat je per maand overhoudt. Voor je het weet kun je die broek kopen. Een rondje geven. Lachend je ticket kopen voor dat festival. En je geniet er dubbel van, omdat het gewoon kán! Een simpel maandoverzicht, dat je makkelijk kunt bijhouden, vind je op nibud.nl/meerderjarig.
Zo blijf je financieel fit! Deze vier simpele regels helpen je om financieel fit te blijven. 1. 2. 3. 4.
Check wekelijks je saldo en uitgaven. Plan maandelijks je inkomsten en uitgaven en bekijk hoeveel je kunt uitgeven. Spaar maandelijks 10% van je inkomsten en zet het op een spaarrekening. Bewaar je financiële administratie, die per mail en post binnenkomt, overzichtelijk.
Ben jij een Big Spender,
Rekenmaster of
Doe de geldtypetest! Big Spenders houden er van om geld uit te geven. Superspaarders hebben veel geld op hun spaarrekening staan. Rekenmasters houden ervan om hun geldzaken op orde te hebben en Geld-Chaoten geven graag cadeautjes maar vergeten waar ze hun geld aan hebben uitgegeven. Hoe ga jij om met geld? Check geldtypetest.nibud.nl
Hou ’m scherp, die mentale boekhouder Ook jij houdt in je hoofd een boekhouding bij, bewust of onbewust. Je weet wat je ongeveer hebt uitgegeven, hoeveel geld er nog op je rekening staat en wat er deze maand binnenkomt.
Ieder mens heeft zo’n ‘mentale boekhouder’ die de uitgaven en inkomsten bijhoudt. Handig toch? Maar je mentale boekhouder is ook maar een mens. Soms zit ‘ie even te slapen. Een paar voorbeelden...
Contactloos is gedachteloos
Zorgtoeslag binnen, lekker, maar let op: daar betaal je nou je zorgverzekering van!
Als je bij de kassa pint of contactloos betaalt, gebeurt dit soms onbewust. Waardoor je mentale boekhouder niet goed in de gaten heeft waaraan je het geld hebt uitgegeven. Kijk daarom vóór je betaalt of je voldoende geld op
je rekening hebt staan. En check dagelijks je Mobiel Bankieren app.
Weinig wordt veel Jouw mentale boekhouder rondt bedragen graag af. En hij registreert vooral de grotere bedragen. Bij kleine uitgaven (koffie, broodje enz.) knijpt hij vaak een oogje dicht. Maar al die kleine dingen die je koopt slaan ongemerkt een flink gat in je budget. Tel eens wekelijks of per maand al die ‘kleine’ bedragen bij elkaar op: al dat kleins kan oplopen tot tientallen euro’s per maand!
2
| GeldChecker
18 worden is verantwoordelijk zijn Als je 18 wordt ben je voor de Nederlandse wet officieel meerderjarig en volwassen. Je mag stemmen, autorijden en toeslagen aanvragen. Abonnementen en leningen afsluiten, zelfstandig je eigen bedrijf starten en je inschrijven als woningzoekende. En dat allemaal zonder de toestemming van je ouders. Je bent de baas over je geld!
leningen of schulden? Je ouders hoeven daar niet voor op te draaien, jij wel. Krijg je een boete in het verkeer? Jij bent verantwoordelijk voor de betaling. Dus... hou je hoofd erbij. Meerderjarig is ook financieel redzaam zijn. Dat betekent dat je veel of zelfs alles zelf kunt regelen, maar ook weet wanneer je hulp nodig hebt.
Even regelen Meerderjarig is: zelf je keuzes maken, je leven uitstippelen, vrijheid. Maar ook verantwoordelijk zijn. Vanaf je 18de ben je ook persoonlijk aansprakelijk als je er financieel een zooitje van maakt. Krijg je te maken met betalingsachterstanden,
Dit MOET je...
Zodra je 18 wordt zijn er een paar dingen die je persoonlijk moet regelen, bij verschillende instanties. Dat kost even tijd, maar het is echt niet moeilijk. Jij kunt het ook. Bijna alles kun je eenvoudig online aanvragen.
Dit MAG je...
DigiD aanvragen
Bankrekening & spaarrekening openen
Abonnementen & contracten afsluiten
Studiefinanciering & reisproduct aanvragen
Zorgverzekering afsluiten
Zorgtoeslag aanvragen
Verzekeringen afsluiten
Zelfstandig autorijden
Huurtoeslag aanvragen
Rood staan & een lening afsluiten
Checken of je een aansprakelijkheidsverzekering hebt
In het online Geldplan Bijna 18 helpen we je om alles te regelen. Lekker makkelijk! Kijk op Bijna-18.nl
Losse abonnementen, vaste lasten Netflix, Spotify, mobiel internet, swapfiets, bloemen, boodschappenbox; overal kun je een abonnement op nemen. Fijn toch? Maar ondertussen zijn al die losse abonnementen gewoon vaste lasten. Dat wil zeggen, dat je er een bepaalde tijd aan vast zit en er niet zomaar van af
kan. Ook al zijn het allemaal kleine bedragen, samen loopt het al snel flink op. En weet je eigenlijk wel hoeveel je er hebt? Gebruik de handige online abonnementenlijst van het Nibud, daar kun je ze zรณ invullen. Zoek online op abonnementenlijst Nibud.
Top 5 abonnementen
jongeren 18 - 25 jaar
1.
Mobiele telefoon met internetbundel
2.
Streaming diensten
3.
Combinatiepakket: internet, tv, telefoon
5.
4.
Online muziek
Openbaar vervoer
GeldChecker
Maandelijkse inkomsten -
Zakgeld Kleedgeld Zorgtoeslag Salaris Studiefinanciering
|
3
Rijk is fijn, grip is geluk Rijk worden, dat willen we allemaal wel. Wie weet ben jij een slimme ondernemer en straks miljonair. Misschien word je een dik betaalde advocaat of YouTube koning(in). Eén ding is zeker: er is nog nooit iemand rijk geworden door er financieel een puinhoop van te maken. Hoe je rijk wordt, en of geld gelukkig maakt, dat mag je zelf gaan ontdekken. Maar weet je wat GEGARANDEERD gelukkig maakt? Grip op je geld!
Maandelijkse uitgaven -
sport Eten Huur Zorgverzekering Kleding en schoenen Mobiele telefoon Persoonlijke verzorging / make-up Schoolspullen en schoolboeken Sieraden en accessoires Uitgaan, bioscoop (Spel)computer, games Cadeaus
Kijk voor het digitale begrotingsformulier op nibud.nl/meerderjarig
Bekijk regelmatig, minstens iedere week, je saldo in je bankapp. Dan weet je meteen wat je hebt, en kom je niet voor verrassingen te staan. Want roodstaan is de duurste lening.
Hoe kan ik wat sparen? Al die kosten die je voor je kiezen krijgt! Je vraagt je af hoe je in hemelsnaam geld overhoudt. Toch is het handig, en zelfs nodig om een buffer op te bouwen. Om onverwachte dingen te betalen als een kapotte telefoon of boete. Of om te sparen voor een vakantie of wat dan ook.
Een paar tips die je zeker helpen: • Zet extra inkomsten (bijbaan, vakantiegeld etc.) meteen apart op je spaarrekening. Dan geef je het niet zo snel uit. • Spaar elke maand automatisch 10% van je inkomsten. Dat kun je instellen in je Mobiel Bankieren app. Zo spaar je ongemerkt. • Open een spaarrekening voor een speciaal spaardoel zoals vakantie, rijlessen, laptop of een dure jas.
Zorg in ieder geval dat het bedrag van je eigen risico van je zorgverzekering op je spaarrekening staat.
Inkomsten, uitgaven Of je nu werkt of studeert: je hebt inkomsten en uitgaven. Elke maand ontvang je loon of studiefinanciering en eventueel ook zorgtoeslag. Daartegenover staan je uitgaven voor bijvoorbeeld zorgverzekering, fitness en aansprakelijkheidsverzekering.
Gewoon even begroten Grip op je geld is een kwestie van overzicht houden; weten wat er binnenkomt, weten wat je uitgeeft. Dat kun je natuurlijk heel makkelijk in je bankapp zien! Vervolgens maak je voor elke maand een begroting: een overzicht van je inkomsten en uitgaven. Zo weet je exact wat erin en eruit gaat. Je kunt maanden met elkaar vergelijken en kijken of je de ene maand meer uitgeeft dan de andere. Op die manier kun je bij jezelf nagaan: doe
ik maar wat of ga ik juist bewust met mijn geld om?
Vaste lasten Vaste lasten. Die heb je, niks aan te doen. Voordeel is dat je precies kunt uitrekenen wat je aan vaste lasten kwijt bent. Of je nou thuis woont of een kamer hebt gevonden. Huur of kostgeld, je telefoon, Spotify, sportschool: zet alles in je begroting.
Nibud helpt je Je geldzaken op orde hebben en houden? Vaak kun je het zelf, en soms heb je hulp nodig. Op nibud.nl vind je tips en tools voor het opzetten van je administratie én een begroting die je alleen nog maar hoeft in te vullen. Krijg je maar geen overzicht, of heb je schulden waarvan je niet weet hoe je die kunt oplossen: zoek dan hulp. Bij je eigen netwerk, of bij de gemeente waar je woont.
4
| GeldChecker
Eline: Vraag op tijd hulp Eline (21) volgt een studie aan het hbo. In een paar jaar tijd kwam ze in serieuze financiële problemen. Door haar eigen keuzes, maar ook doordat lenen zo makkelijk is en schulden zich ongemerkt opstapelen. Eline: ‘Mijn probleem was dat ik van alles wilde doen, behalve naar mijn budget kijken. Ik was nog maar net 18 en ik had al geregeld dat ik 1.000 euro kon roodstaan. Maar ik wilde ook graag een mooie scooter. Hop, een lening van 3.000 euro afsluiten en rijden maar! Wat ik toen niet besefte is dat ik daarmee al een totale schuld had van 4.000 euro. Het leven ging door. Mijn vaste lasten, boodschappen en studiekosten dus ook. En die scooter moest afbetaald. Eerst ging ik schuiven: dit wel betalen, dat kan nog wel even wachten... Al snel kwamen er aanmaningen. Van de zorgverzekeraar, de bank. Voor ik het wist kwamen er stapels vervelende post en e-mails. Nu betalen!!! De paniek sloeg toe. Ik kon niet meer slapen van de geldstress. Ik schaamde me ook. Hoe had het zover kunnen komen?
Uiteindelijk heb ik het aan mijn beste vriendin verteld. Zij vertelde het aan haar moeder, die op een accountantskantoor werkt. Eerst was ik kwaad, maar het was mijn redding: haar moeder heeft me direct geholpen om orde op zaken te stellen, een maandbudget te maken en een afbetalingsplan. Nu ben ik bezig al mijn achterstanden en schulden weg te werken, alles wat ik bijverdien gaat daar nu aan op. Maar ik kan doorstuderen en heb geen geldstress meer.
’ Ongelofelijk hoe snel ik in de schulden ben geraakt.’ Mijn advies? Tja, niet meer uitgeven dan er binnenkomt. Maak een budget per maand. En neem snel iemand in vertrouwen zodra je betalingsachterstanden krijgt. Vraag en accepteer hulp. Als ik dat niet had gedaan, was mijn financiële situatie nu rampzalig geweest.’
Beginnende schuld? Kom in actie!
Bewaren! Waar bewaar jij je je diploma's, je PUK-code, je contracten? Iedereen heeft belangrijke documenten. Handig om die te ordenen, dan vind je ze gemakkelijk terug. Maar wat moet je nu echt bewaren? Kijk op nibud.nl/meerderjarig!
Studie: diploma's
Aankoopbewijzen: bonnen, facturen, garantiebewijzen
Werk: salarisstroken, jaaropgave
Wonen: huurcontract, lokale lasten
Vervoer: OV, fiets, scooter, auto
Contracten: abonnementen, PUK-code
Toeslagen: brieven van de Belastingdienst
Identiteitsbewijs: paspoort, rijbewijs
Praat erover met bekenden of met deskundigen die jou kunnen helpen.
• • • •
Je ouders, broer, zus of ander familielid Een vriend of vriendin Een vertrouwenspersoon/decaan van je opleiding Jongerenafdeling in jouw gemeente
Kijk ook op zelfjeschuldenregelen.nl. In 6 stappen schuldenvrij bij beginnende schulden, door het maken van een duidelijk aflosplan.
Recht op extra geld? Studiefinanciering
Toeslagen en teruggave
Begin je aan een mbo-opleiding? Dan krijg je studiefinanciering vanaf het eerste kwartaal van je 18e verjaardag, tenzij je een BBL-opleiding volgt. Ben je nog geen 18 jaar, en doe je mbo-BOL? Dan kun je al wel een studentenreisproduct krijgen.
Je krijgt zorgtoeslag als bijdrage aan de kosten voor je zorgzekering. Of je zorgtoeslag krijgt, en hoe hoog de toeslag is, hangt af van je inkomen.
Start je op het hbo of de universiteit? Dan krijg je studiefinanciering direct als je studie start, ook als je nog geen 18 bent. Studiefinanciering bestaat uit een lening, en eventueel met een aanvullende beurs. Hebben je ouders wat minder geld, dan is er een aanvullende beurs mogelijk. Ben je 18 of ouder en volg je het voortgezet onderwijs (voltijd)? Dan krijg je mogelijk de tegemoetkoming scholieren. Die gaat in vanaf het kwartaal van je 18e verjaardag. Doe je het voortgezet onderwijs in deeltijd, dan kun je mogelijk de tegemoetkoming deeltijders krijgen. Kijk op duo.nl voor de voorwaarden.
Heb je een zelfstandige woonruimte, dan heeft het zin om te checken of je recht hebt op huurtoeslag. Huurtoeslag is verder afhankelijk van de hoogte van je huur, en van je inkomen. Heb je een bijbaantje naast je studie? Doe dan aangifte bij de belastingdienst om geld terug te krijgen, ook als je nog geen 18 jaar bent. Check de voorwaarden op belastingdienst.nl
Lenen mag, nadenken moet Geld lenen voor een scooter of een andere aankoop? Bedenk dan eerst of je genoeg geld binnen krijgt om de lening en rente terug te betalen. Want elke maand moet je verplicht een vast bedrag aflossen. En betaal zeker niet meer rente voor je lening dan nodig is. Vergelijk de rentepercentages en de voorwaarden en zeg niet meteen ja. En bedenk: sparen is ook een optie.
© Nibud, 2019
Deze GeldChecker is een speciale uitgave van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). De GeldChecker is tot stand gekomen door een financiële bijdrage van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van de Rabo Foundation. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van het Nibud.