uitgave 2020
Geld Bijna 18 alles wat je wilt weten over geld
Logo Lelystad (?)
Bijna 18! Voor de wet ben je nu bijna volwassen. Eindelijk! Je mag straks van alles zelf bepalen en regelen en dat geeft vrijheid. Het betekent ook dat je vanaf dan zelf verantwoordelijk bent voor je eigen leven. Daar horen verplichtingen bij. Zoals een rekening betalen als je een abonnement of zorgverzekering afsluit. Er komt een hoop bij kijken, als je 18 bent. Je krijgt van ons daarom dit boekje, met een overzicht van allerlei zaken waarmee je vanaf je 18e te maken kunt krijgen. In het boekje vind je informatie over studeren, op jezelf wonen, zorgverzekering en (financiĂŤle) hulpmiddelen die je kunt gebruiken, zoals zorgtoeslag of huurtoeslag. Eigenlijk staat er alles in wat je wilt weten over geld. Met dit boekje kun je jezelf wegwijs maken. Ook krijg je vaker te maken met de gemeente. Bijvoorbeeld als je je rijbewijs of paspoort aanvraagt of wanneer je op jezelf gaat wonen en een verhuizing moet doorgeven. De gemeente biedt ook hulp. In dit boekje vind je informatie over Dordtse organisaties die je kunnen helpen als je vragen hebt of in een moeilijke situatie zit. Zoals de mensen van de Sociale Wijkteams. Zo hoef je er niet alleen voor te staan, zeker niet in lastige tijden. We helpen je graag! Ik wens jou een heel goed volwassen leven toe! Vriendelijke groeten, Peter Heijkoop Wethouder gemeente Dordrecht
Een probleem of vraag? Blijf er niet mee zitten! Er zijn in Dordrecht veel organisaties waar je terecht kunt met (financiële) vragen of als je moeite hebt met rondkomen. We noemen er hier drie. Iedereen wil je helpen en zal je naar de juiste plek doorsturen als een andere organisatie je beter kan helpen. Blijf niet met je vragen rondlopen.
R-Newt Dordrecht - jongerenwerk Jongerenwerk R-Newt kan je helpen met: • Het ontdekken en ontwikkelen van je talenten • Juridisch advies • Hulp bij financiën • Hulp bij problemen thuis, school, werk en heel veel andere vragen
Tijden en contact Voor hulp van R-newt kun je gewoon een keertje binnenlopen, bellen of zoek contact via de website of Facebook. De mensen van R-Newt luisteren, kijken met je mee en zoeken passende hulp voor jouw situatie. Vest 181 3311 TV Dordrecht 078-632 41 00 r-newt.nl/locatie/dordrecht/ facebook.com/Rnewtjongeren/
De sociale wijkteams Dordrecht heeft 6 wijkteams. De medewerkers van de wijkteams kunnen je helpen met: geldzaken, werk en inkomen, meedoen in het dagelijks leven, (jeugd)zorg, wonen en heel veel andere vragen.
Tijden en contact Er is ook een sociaal wijkteam bij jou in de buurt. Kijk voor de openingstijden en meer informatie op swtdordrecht.nl.
Sociaal wijkteam Centrum
Sociaal wijkteam Krispijn
Bankastraat 10 (Gebouw de Driesprong) 078-221 02 00 centrum@swtdordrecht.nl
Nassauweg 2 078-221 00 07 krispijn@swtdordrecht.nl
Sociaal wijkteam Crabbehof Van Oldebarneveltplein 84-86 078-617 00 16 crabbehof@swtdordrecht.nl
Sociaal wijkteam Sterrenburg Dalmeijerplein 80 (gebouw Het Sterrenwiel). 078-221 00 05 sterrenburg@swtdordrecht.nl
Sociaal wijkteam StadspoldersDubbeldam Dudokplein 213A (gebouw Het Palet) 078-221 02 01 stadspolders-dubbeldam@ swtdordrecht.nl
Sociaal wijkteam Wielwijk Admiraalsplein 413 078-221 00 03 wielwijk@swtdordrecht.nl
Of kijk eens op onze speciale website GeldenzoDordt.nl. Hier vind je heel veel voorzieningen op een rij. Bijvoorbeeld adressen waar je voordelig mooie gebruikte kleding kunt aanschaffen of waar je voor een prikkie welkom bent om een gezonde avondmaaltijd te komen eten. Klik je leeftijdscategorie aan en ontdek wat GeldenzoDordt jou te bieden heeft. Het helpt je bij een leuker ĂŠn gemakkelijk leven.
Sociale Dienst Drechtsteden De Sociale Dienst Drechtsteden kan je helpen met: • Het vinden van een opleiding of werk • Een aanvullend inkomen als dat nodig is (zoals bijstand of een Wajonguitkering) • Je geldzaken of schulden
Tijden en contact Je kunt terecht op maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur. Ons adres is: Sociale Dienst Drechtsteden , Spuiboulevard 298, Dordrecht
Heb je vragen? Bel dan naar 078-770 89 10 op werkdagen tussen 08.30 en 12.00 en tussen 13.00 en 15.00 uur. Of stuur een appje naar 06-362 416 62 Je krijgt binnen een uur reactie op werkdagen tussen 8.30 tot 16.30 uur. socialedienstdrechtsteden.nl/ facebook.com/socialedienstdrechtsteden
Geldplan Bijna 18! In de Drechtsteden hebben we een pagina op het startpunt geldzaken van het Nibud. Hier kun je eenvoudig bekijken wat je nog moet regelen vóór je 18e verjaardag en wat er daarna nog meer verandert: startpuntgeldzaken.nl/drechtsteden/alle-geldplannen/geldplan-bijna-18/
Colofon Aan deze uitgave hebben meegewerkt: Annette Groen Anne-Mart Kuipers DĂśrthe Kunkel Karin Radstaak Geert-Jan van der Veen
12e druk, januari 2020 Š Nibud 2020, Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, Utrecht Dit boekje hebben we zeer zorgvuldig samengesteld. Toch kunnen er eventuele (druk)fouten of onvolledigheden in voorkomen. Het Nibud kan hiervoor niet aansprakelijk worden gesteld. Niets uit deze uitgave mag je reproduceren zonder schriftelijke toestemming van het Nibud. Het gaat hierbij om druk, film, fotokopie of op andere manieren. ISBN 978-90-8904-112-8 Design en grafische productie: Vormgeverij Verf en de Buuf, Culemborg, verfendebuuf.nl Drukwerk: New Energy Drukwerk, Vianen 1
Inhoudsopgave 1.
Bijna 18, en nu?..................................................................................................
4
2.
Je DigiD.................................................................................................................
6
3.
Je bankrekening en spaarrekening...........................................................
9
4.
Je zorgverzekering...........................................................................................
12
5.
Je zorgtoeslag.....................................................................................................
18
6.
Je aansprakelijkheidsverzekering..............................................................
23
7.
Geld verdienen...................................................................................................
26
8. Studeren................................................................................................................
34
9. Wonen....................................................................................................................
40
10.
Grip op je geld....................................................................................................
47
11.
Abonnementen, contracten en verzekeringen afsluiten ..............
52
12.
Geld te weinig.....................................................................................................
57
13.
Bijdrage ouders..................................................................................................
61
1. Bijna 18
En nu?
Op je 17e kan je bijna niet wachten om 18 te worden. Je mag dan van alles wat je nu nog niet mag. Maar wat je misschien nog niet wist, is dat je dan ook opeens van alles moet. Wat verandert er als je 18 wordt?
18 = Volwassen?! Als je 18 wordt, ben je voor de overheid volwassen. Van de ene op de andere dag ben je zelf aansprakelijk voor financiële verplichtingen zoals: • betalingsachterstanden • leningen waarvoor je hebt getekend • boetes • aankopen waarvoor je akkoord hebt gegeven • rood staan bij de bank • schulden op je creditcard Gaat er iets mis, dan draai je er zelf voor op. Dat hoeven je ouders niet meer voor jou te doen.
Financieel redzaam Ook verwacht de overheid dat je financieel redzaam bent. Dat je bijvoorbeeld zelf je zorgverzekering afsluit en zorgtoeslag kunt aanvragen. Of dat je weet hoe je belasting kunt terugvragen als je een bijbaantje hebt. En natuurlijk betekent financieel
4
redzaam ook dat je met geld kunt omgaan. Dat je niet meer uitgeeft dan er binnenkomt én dat je geld achter de hand hebt voor onverwachte uitgaven. En het allerbelangrijkste aan financieel redzaam worden en zijn, is dat je weet dat je hulp moet vragen als je er zelf niet uitkomt.
Alles op een rij Wat mag je als je 18 wordt, en wat moet je regelen om financiële problemen te vermijden? De antwoorden vind je in deze compacte en duidelijke gids. Je inzicht in geldzaken wordt sterk vergroot, en je financiële redzaamheid gaat met sprongen vooruit! Een mooie aanvulling op deze gids is het online geldplan Bijna 18. Aan de slag!
Regel het online: bijna-18.nl
Checklist Bijna 18 Wat mag? Wat moet? dit MOET je DigiD aanvragen
Bankrekening & spaarrekening openen
Zorgverzekering afsluiten
Zorgtoeslag aanvragen
Checken of je een aansprakelijkheidsverzekering hebt
dit MAG je Abonnementen & contracten afsluiten
Studiefinanciering & reisproduct aanvragen
Huurtoeslag aanvragen
Verzekeringen afsluiten
Zelfstandig autorijden
Zelf alimentatie ontvangen
Rood staan & een lening afsluiten
5