Krant Geld
Een gezamenlijke uitgave van de Gemeente Leiden en het Nibud
Grip op geld
In 4 stappen
pagina 2
Regelingen
Dit doet de gemeente
pagina 4
We zijn er voor je
We merken allemaal dat het leven duurder wordt: bij de kassa in de supermarkt, of als we de energierekening ontvangen. Ik hoor dat steeds meer mensen het moeilijk vinden om grip op hun geld te houden. Misschien geldt dat ook voor jou. Weet dat je er niet alleen voor staat!
De gemeente Leiden speelt een belangrijke rol in het voorkomen van armoede en schulden bij onze inwoners. Met regelingen en advies bieden we hun onze hulp. Maar ook onze medewerkers
Besparen op energie?
5 slimme tips
pagina 6
kunnen op ons rekenen. Daarom ontvang je deze Geldkrant, die we samen met het Nibud hebben gemaakt.
Op het intranet heb je er misschien ook over gelezen. In deze Geldkrant vind je
handige tips waarmee je grip op je geld kunt krijgen. Bijvoorbeeld de tip om belangrijke papieren goed te bewaren. Of door te kijken of je misschien recht hebt op een regeling (landelijk of vanuit de gemeente). Met deze Geldkrant willen we je ook laten weten dat je er niet alleen voor staat.
Maak jij je zorgen over geld? Bespreek het met je manager, de collega’s van
Rondkomen, hoe dan?
Het leven is op dit moment zo duur dat het nog meer dan anders een uitdaging is om rond te komen. Ook voor mensen die daar eerder weinig moeite mee hadden.
In dit soort tijden is het extra goed om je inkomsten en uitgaven op een rij te zetten. Zodat je ziet waar je geld blijft en of er posten zijn waarop je kunt bezuinigen. Wie weet heb je abonnementen die je kunt missen of kan een verzekering goedkoper? Op pagina 4 lees je welke regelingen er zijn voor mensen met een laag inkomen. Misschien heb jij ook recht op een regeling, of kun je iemand in je omgeving helpen bij het aanvragen ervan. Heb jij kinderen van rond de 18? Dan is de laatste pagina van deze krant voor hen.
de Stadsbank of 1 van de andere professionals die je hierbij kunnen helpen. De contactgegevens vind je in het rode blokje hierboven.
Vraag om hulp
Vraag op tijd om hulp. We helpen je graag, want we weten dat het hebben van geldzorgen invloed heeft op je werk en op je privéleven. Samen kunnen we ervoor zorgen dat jouw zorgen niet tot geldproblemen of tot
schulden leiden.
Met vriendelijke groet, Pim van Vliet Gemeentesecretaris/ algemeen directeur
Je bent niet de enige
Heb je zorgen over geld? Je bent niet de enige. Veel mensen hebben er op dit moment last van. Aan stijgende prijzen kun je niets veranderen, maar je kunt wél hulp zoeken als je in de problemen komt of daar bang voor bent. Neem contact op met Team Financieel Fit van de gemeente Leiden. Zij zijn er speciaal voor jou en kunnen je helpen met passende doorverwijzing of met het weer op orde krijgen van je geldzaken. Het e-mailadres vind je in het rode blokje bovenaan deze pagina.
Anderen helpen
Misschien heb je zelf geen zorgen over geld, maar vermoed je dit wel bij iemand uit je omgeving. Sla dan snel om naar pagina 7, waar je handige tips voor praten over geld vindt. Omdat we weten: praten over geldzorgen helpt bij het voorkomen van erger.
Bewaarexemplaar
Financieel
financieelfit@leiden.nl
Geldzorgen? Neem contact op met Team
Fit:
Check!
Startpunt Geldzaken
Grip op je geld is grip op je leven. Maar wat als je leven verandert? Bijvoorbeeld door een scheiding, een kindje of omdat je met pensioen gaat?
Alle inwoners en medewerkers van de gemeente Leiden kunnen gratis gebruikmaken van de Geldplannen van Startpunt Geldzaken. Deze plannen zijn gebaseerd op onderzoeken en adviezen van het Nibud en een handig hulpmiddel om grip te houden op je geld. Of om opnieuw grip te krijgen als je die even kwijt bent. Met een Geldplan loop je stap voor stap door jouw financiële situatie.
Met de Geldplannen krijg je:
• te zien waar je financiële knelpunten zitten
• tips om nóg handiger met je geld om te gaan
• advies over hoe je zelf aan de slag kunt
• te zien waar je terechtkunt voor meer hulp
• een overzichtelijk actieplan voor jouw situatie
Je vult het Geldplan anoniem in. Er zijn 11 verschillende Geldplannen, zoals Scheiden, Bijna 18 en Beter Rondkomen. Ga naar startpuntgeldzaken.nl/leiden voor het overzicht van alle Geldplannen of scan de QR-code met je telefoon.
4 effectieve vuistregels voor Grip op geld
Uit Nibud-onderzoek blijkt keer op keer dat je een veel kleinere kans op geldproblemen hebt als je jezelf een aantal goede gewoontes aanleert. Weet jij waar je geld blijft? En kun je al je belangrijke papieren makkelijk terugvinden? Kortom: heb je grip op je geld? Of ben je het overzicht vaak kwijt? De 4 vuistregels van het Nibud helpen je.
1. Check
Houd je uitgaven bij en check je saldo minstens 1 keer in de week. Gaan je inkomsten omlaag? Check dan of je recht hebt op (meer) toeslagen om zo je inkomen te vergroten. Gaat je inkomen omhoog? Dan raak je je recht op toeslagen misschien kwijt. Vergeet niet om veranderingen snel door te geven aan de Belastingdienst.
2. Plan
Maak een begroting (een overzicht) van je inkomsten en uitgaven in je nieuwe situatie. Vul ‘m bijvoorbeeld in op de pagina hiernaast. Kijk ook goed naar je uitgaven. Wat levert het op als je eind dit jaar overstapt naar een nieuwe zorgverzekeraar? Hoeveel abonnementen heb je en welke heb je echt nodig?
3. Spaar
In een ideale situatie spaar je 10 procent van je maandinkomen voor je buffer. Zo heb je geld achter de hand als de auto of de wasmachine kapotgaat. Kun je die 10 procent (nog) niet missen? Spaar dan zoveel als je kunt. En zet het meteen apart als je inkomsten op je rekening staan. Dan is de verleiding minder groot om er alsnog dingen van te kopen die je eigenlijk niet nodig hebt.
Met een Geldplan loop je stap voor stap door jouw financiële situatie.
4. Bewaar Bewaar al je belangrijke documenten op een plek waar je ze makkelijk terug kunt vinden. Zo raak je ze nooit meer kwijt. In de Nibud Bewaarwijzer (nibudbewaarwijzer.nl) kun je opschrijven waar je je documenten bewaart. Bekijk dagelijks of er (digitale) post is binnengekomen en neem 1 keer per week de tijd om je administratie bij te werken.
2
Plan! Weet jij waar je geld blijft?
WAT?! Heb ik nog maar zó weinig geld? En het duurt nog een week voordat ik weer loon krijg ... Herken je dat? Het overkomt iedereen wel eens.
Het is slim om je inkomsten en uitgaven op te schrijven. Zo krijg je meer inzicht in je geldzaken. Maak bijvoorbeeld eens een overzicht van je inkomsten en uitgaven per maand: een maandbegroting. Een handig voorbeeld zie je hieronder.
Rijke en arme maanden Er zijn zogenaamde ‘rijke’ en ‘arme’ maanden. In de rijke maanden heb je meer geld dan normaal. Dat zijn bijvoorbeeld de maanden waarin je vakantiegeld of kinderbijslag ontvangt. Arme maanden zijn maanden waarin je niets overhoudt of misschien zelfs geld te kort komt. December kan zo’n maand zijn, als je cadeaus moet kopen of veel gezellige uitjes gepland hebt staan. Kijk bij het maken van je maandbegroting daarom ook naar de rijke en arme maanden.
Inzicht in je inkomsten en uitgaven
MAAND:
Maandbegroting
Zet met deze maandbegroting op een rij welke inkomsten en uitgaven je hebt.
Je kunt de maandbegroting ook digitaal invullen via nibud.nl/eenmaandbegroting-maken/. Maak je liever een jaarbegroting? Dat kan via nibud.nl/begroting
INKOMSTEN nettosalaris of uitkering* , vakantiegeld* , 13e maand/eindejaarsuitkering* , kinderbijslag , zorgtoeslag , huurtoeslag , kindgebonden budget , kinderopvangtoeslag , voorlopige aanslag Belastingdienst , alimentatie , kostgeld inwonende personen , gemeentelijke ondersteuning , overige inkomsten ,
TOTAAL INKOMSTEN ,
* Heb je een partner? Tel zijn of haar inkomsten dan ook mee
Tip: houd je in een rijke maand geld over? Zet dit op een spaarrekening. Zo bouw je in rijkere maanden een buffer op, waarmee je de armere maanden kunt opvangen.
MAAND:
VASTE LASTEN huur/hypotheek , servicekosten , energie (gas/elektriciteit/water) , onroerende zaakbelasting , reinigingsheffing , rioolheffing , overige lokale lasten , telefoon, televisie en internet , zorgverzekering , aansprakelijkheidsverzekering , inboedelverzekering , overige verzekeringen , onderwijs , kinderopvang , abonnement krant/tijdschrift , contributie (sport)vereniging , motorrijtuigenbelasting , autoverzekering , afschrijving auto , benzine , onderhoud auto , openbaar vervoer/fiets , alimentatie , afbetalingen ,
Totaal vaste lasten ,
RESERVERINGSUITGAVEN kleding en schoenen , inventaris , onderhoud huis en tuin , niet-vergoede ziektekosten , vrijetijdsuitgaven , extra sparen , Totaal reserveringsuitgaven ,
HUISHOUDELIJKE UITGAVEN voeding , was- en schoonmaakartikelen , persoonlijke verzorging , huishoudelijke hulp , huisdieren , roken , zakgeld , diversen ,
Totaal huishoudelijke uitgaven ,
TOTAAL UITGAVEN ,
MAAND:
Inkomsten: €
Uitgaven: € _
Over/te kort: €
3
Regelingen: landelijk en lokaal
Voor mensen met een laag inkomen zijn er landelijke regelingen van de overheid. Daarnaast biedt de gemeente Leiden een aantal aanvullende regelingen voor haar inwoners. Op welke regelingen je recht hebt hangt onder andere af van je inkomen, je leeftijd, of je werkt en of je kinderen hebt. We zetten ze voor je op een rij. Misschien heb je recht op een van de regelingen, of kun je iemand uit je omgeving helpen met het aanvragen ervan.
Landelijke regelingen zijn bijvoorbeeld:
• huurtoeslag
• zorgtoeslag
• kinderbijslag
• kindgebonden budget
• kinderopvangtoeslag
Zelf berekenen op welke regelingen je recht hebt? Ga naar berekenuwrecht.nl. Binnen 5 à 10 minuten kun je - kosteloos en anoniem - uitrekenen of je voor bepaalde regelingen in aanmerking komt. Houd je loonstrook en de loonstrook/uitkeringsspecificatie van je eventuele partner bij de hand.
Meer weten over deze regelingen of toeslag aanvragen? Ga dan naar toeslagen.nl
Dit doet de gemeente voor mensen met een laag inkomen
Hieronder vind je een handig overzicht van de regelingen vanuit de gemeente. Wil je meer weten? Bijvoorbeeld wie precies recht heeft op de regeling, hoe je ‘m aanvraagt en wat de exacte bedragen zijn? Scan dan de QR-code hiernaast met je mobiele telefoon.
Bijzondere bijstand
Als je een laag inkomen hebt, kan het lastig zijn om onverwachte extra kosten zelf te betalen. Je kan dan bijzondere bijstand aanvragen. De gemeente betaalt bijzondere bijstand als lening of als gift. Op de site van de gemeente kun je vinden welke kosten via bijzondere bijstand worden vergoed.
Collectieve aanvullende verzekering
Als je een laag inkomen hebt, kun je via gezondverzekerd.nl een goedkopere aanvullende verzekering afsluiten: de Gemeentepolis. Er zijn 3 pakketten. Jouw inkomen mag niet hoger zijn dan 120% van de bijstandsnorm.
Individuele inkomenstoeslag
Voor mensen die al 5 jaar of langer leven van een inkomen op bijstandsniveau, is er de individuele inkomenstoeslag. Bedragen variëren van € 406 tot € 559 per jaar. Kijk op de website van de gemeente aan welke eisen je moet voldoen.
Studietoeslag
De studietoeslag is er voor studenten van 15 jaar of ouder die een blijvende medische beperking hebben en daardoor niet kunnen werken. Per 1 april 2022 is deze regeling (voorheen individuele studietoeslag) veranderd in een landelijke regeling. Kijk op de website van de gemeente om te zien wat er precies veranderd is en of je voor deze toeslag in aanmerking komt.
Stichting Leergeld
Stichting Leergeld ondersteunt ouders met een laag inkomen of een bijstandsuitkering die kinderen van 4 tot 18 jaar hebben. Via deze stichting kunnen zij in aanmerking komen voor een vergoeding van de kosten voor bijvoorbeeld de sportclub, een schooluitje, een fiets of een computer. Meer informatie vind je op leergeld.nl/leiden
Jeugdfonds Sport en Cultuur
Voor ouders met een laag inkomen of een bijstandsuitkering is er ook het Jeugdfonds
Sport en Cultuur. Hier kun je een aanvraag doen zodat je kind mee kan doen met sporten, muziekmaken of toneelspelen. Vraag hulp via jeugdfondssportencultuur.nl
Volwassenenfonds Sport en Cultuur
Heb jij of heeft iemand uit je omgeving een laag inkomen of een bijstandsuitkering, en wil jij of diegene graag aan de slag met sport en/of cultuur? Misschien kan het Volwassenenfonds Sport en Cultuur dan helpen. Aanmelden gaat via een tussenpersoon. Bekijk de spelregels op volwassenenfonds.nl/deelnemers/leiden
Energietoeslag
Door de gestegen gasprijzen hebben we bijna allemaal te maken met een hogere energierekening. Voor inwoners met een laag inkomen (tot 120% van de bijstandsnorm) is er een tegemoetkoming. Deze energietoeslag betaalt de gemeente automatisch uit aan inwoners met een bijstandsuitkering of collectieve zorgverzekering via de gemeente. Sommige mensen die er recht op hebben, moeten ‘m zelf aanvragen. Op de site van de gemeente kun je zien hoe hoog het bedrag is en wanneer je er recht op hebt.
Tijdelijke regeling bijzondere bijstand energiekosten
Deze regeling is er voor iedereen met een laag inkomen tot 150% van de bijstandsnorm die het afgelopen jaar meer aan energie is gaan betalen. Hoeveel je krijgt, ligt aan het verhoogde termijnbedrag, de hoogte van je inkomen en je vermogen. Als je ook energietoeslag hebt ontvangen, wordt dit verrekend.
Energiecoach
Via gagoed.nl/energiecoaches kun je (telefonisch) om advies vragen van een energiecoach. Deze coach geeft tips hoe je op een eenvoudige manier minder energie kunt verbruiken en geeft persoonlijk advies over je huidige energiecontract. Voor iedereen die huurt is er een gratis pakket met o.a. led-lampen en radiatorfolie. Daarmee kun je besparen op je energieverbruik.
4
Hoe geldfit ben jij?
Doe de test!
Binnen 2 minuten anoniem checken hoe fit jij bent als het om geld gaat? Dat kan met de Geldfit-test op geldfit.nl
Na het invullen van de korte vragenlijst krijg je een persoonlijk advies, eventueel aangevuld met organisaties en regelingen bij jou in de buurt.
Chat of bel met Geldfit
Wil je liever gelijk hulp? Dan kun je ook chatten op de website of bellen naar het nummer 0800 - 8115. Je kunt natuurlijk ook naar Geldfit verwijzen als je geldproblemen vermoedt bij iemand uit je omgeving. Geldfit heeft al 1,5 miljoen mensen geholpen.
BuZz: iedereen heeft talent!
Bij stichting BuZz ontdekken mensen wat hun talenten zijn en leren zij hoe ze die talenten kunnen gebruiken.
Bij BuZz kun je van alles leren op het gebied van de Nederlandse taal, hoe je om kunt gaan met de computer of mobiele telefoon of hoe je een vrijwilligersplek of een baan vindt. Je kunt er ook terecht om te leren hoe je je administratie kunt ordenen of hoe je goed omgaat met geld. Hoe oud of jong je ook bent: BuZz is er voor iedereen in Leiden. Er zijn locaties in de wijken Merenwijk, Leiden Noord, Binnenstad, Mors, Stevenshof, Roodenburg en Bos en Gasthuis.
BuZz biedt hulp op het gebied van:
- Nienke
Goedkope energie van gezondverzekerd.nl
De gemeente Leiden is sinds kort aangesloten op goedkope energie van gezondverzekerd.nl. Voor kwetsbare mensen met een laag inkomen en een hoge energierekening kan dit een goed alternatief zijn.
Op dit moment ervaren heel veel mensen de last van een hoge energierekening. Energiemaatschappijen geven door de hoge prijzen geen vaste contracten meer. De meeste (nieuwe) contracten zijn variabel. Dat betekent dat de prijs die jij betaalt, binnen een jaar vaker kan stijgen of dalen. Als je vroeger betalingsachterstanden of schulden hebt gehad, kan het zijn dat een energiemaatschappij jou niet accepteert. Soms moet je dan bijvoorbeeld een borg betalen. Bij gezondverzekerd.nl hoeft dat niet.
Het aanbod
De voorwaarden van gezondverzekerd.nl zijn heel eenvoudig:
• iedereen wordt geaccepteerd, ook als je eerder problemen hebt gehad
• je hoeft geen borg te betalen
• als je naar gezondverzekerd.nl overstapt en je moet een boete betalen bij je oude leverancier, krijg je de boete terug
• langere contracten
• duurzame energie
Heb je nu nog een vast contract met een redelijk maandbedrag, dan is het misschien slimmer om bij je energiemaatschappij te blijven tot je contract is afgelopen. Om erachter te komen wat voor jou het handigst is, ga je naar gezondverzekerd.nl en doe je de test.
Interesse?
Je kunt ook contact opnemen met de gemeente. Wij kunnen je uitleggen hoe de energiecontracten werken en of het voor jou wel of een goed idee is om over te stappen.
5
Ik ontdekte dat ik recht had op toeslagen en regelingen.
Scan de QR-code hieronder met je mobiele telefoon om gelijk de website te gaan.
Besparen op energie? 5 tips!
1. Deurdranger
Met een deurdranger sluit een deur automatisch. Op die manier blijft er nooit zomaar een deur openstaan en blijft de warmte waar ie hoort: in de kamer.
2. Kieren dichten
Maak kieren rond ramen en buitendeuren dicht met zelfklevend tochtband of met tochtstrips. Dan blijft de warmte binnen en de kou buiten.
3. Eco-knop
Heeft je wasmachine een eco-knop of eco-stand, gebruik die dan in plaats van het gewone programma. De was duurt langer, maar kost minder stroom. De eco-stand is 30 procent zuiniger dan het gewone wasprogramma op 40 of 60 graden.
4. Ledlampen
Laat het licht nooit onnodig aan. Maak zoveel mogelijk gebruik van daglicht en vervang alle gloeilampen en halogeen lampen door nieuwe ledverlichting. Ledlampen zijn tot wel 85 procent zuiniger dan een reguliere lamp.
5. Opladen
Opladen? Laad apparaten niet langer op dan nodig en haal de oplader altijd uit het stopcontact als deze niet wordt gebruikt. Dat is ook veiliger!
straatvraag
Waar spaar jij voor?
Ina:
‘Momenteel is het best lastig om geld opzij te zetten, maar ik spaar elke maand een klein bedrag voor mijn vakantie volgend jaar. Zo hoef ik dat straks niet in 1 keer te betalen. Ik heb het spaarpotje in de bankapp zomervakantie genoemd. Dat helpt mij met het sparen.’
Jaap:
‘We willen ons huis graag verduurzamen, dus daar sparen we nu voor. Het is een flinke investering die zich de komende jaren vast gaat uitbetalen. Ook zetten we elke maand geld opzij voor onze kleinkinderen. Dat geld krijgen zij als ze 18 worden.’
Bewaar! Je administratie op orde
Waar is die rekening ook alweer gebleven? Had ik daar niet al een herinnering van gehad? De ene rekening komt per e-mail binnen, de andere staat in een online klantportaal of mijn-omgeving en de volgende wordt automatisch afgeschreven. Geen wonder dat je soms het overzicht kwijtraakt of belangrijke documenten over het hoofd ziet.
Bewaar je administratie op een geordende manier en houd het bij:
• eenmalig: administratie inrichten;
• dagelijks: (digitale) post openen;
• wekelijks: administratie bijwerken en betalingen doen;
• maandelijks: bijzonderheden doornemen (met partner);
• jaarlijks: administratie grondig opruimen.
Scan de QR-code met je telefoon voor handige tips om je administratie in te richten en bij te houden.
6
Abonnementen de ‘onzichtbare’ vaste lasten
Films en series, muziek, bloemen, een fiets of een boodschappenbox: je kunt overal een abonnement op nemen. Fijn, toch? Maar ondertussen zijn al die losse abonnementen gewoon vaste lasten. Dat wil zeggen dat je er maandelijks een vast deel van je inkomen aan kwijt bent. Ook al zijn het allemaal kleine bedragen, bij elkaar opgeteld loopt ‘t al snel flink op. En weet je eigenlijk wel hoeveel je er hebt? Weet je zeker dat je er nu niet een aantal vergeet?
Gebruik de handige online abonnementenlijst van het Nibud, daar kun je ze zó invullen. nibud.nl/abonnementenlijst
Praten over geld in 4 stappen
14 is het gemiddelde aantal abonnementen per huishouden
43% 28%
van de huishoudens weet hoeveel zij per maand aan abonnementen uitgeven
is wel eens vergeten een abonnement op tijd op te zeggen
Bron: Nibud Abonnementenonderzoek 2021
Praten over geld is moeilijk. Dat vinden we allemaal. Toch helpt het praten over geldzorgen bij het voorkomen ervan. Ervaar je geldstress of vermoed je dat van iemand in je omgeving? Praat er eens over. Misschien kunnen jullie elkaar helpen.
1. De juiste setting
Een gesprek over geld begint bij een setting waar jullie je allebei op je gemak voelen en open kunnen praten. Zoek een rustig plekje of ga een stukje lopen.
3. Niet oordelen
Vraag ook eens hoe die ander dat ervaart. Oordeel in ieder geval niet te snel, want jullie inkomsten en uitgaven kunnen behoorlijk verschillen. Naast persoonlijke voorkeuren bepaalt dat voor een belangrijk deel de keuzes die je maakt.
2. Zelf vertellen
Vertel aan de ander hoe jij met geld omgaat. Kom je makkelijk rond? Sta je wel eens rood? En lig je wel eens wakker van geldzorgen?
4. Hulp bieden
Luisteren, begrip tonen en niet oordelen zijn belangrijk bij een gesprek over geld. Heb je het idee dat de ander hulp nodig heeft, dan kun je na het gesprek vragen of je hem of haar mag helpen. Je kunt bijvoorbeeld doorverwijzen naar de gemeente of naar Geldfit.nl
7
Geld Krant Jongeren
Beleggen?
Dit wil je weten voordat je begint
Beleggen: misschien is het een hot topic bij jou en je vrienden, of juist een ver van-je-bed-show. Feit is dat steeds meer jongeren beleggen én dat ze dat steeds vaker in cryptovaluta doen. Dat is niet zonder risico's. We helpen je graag slimme keuzes te maken met deze 5 tips.
1. Buffer = belangrijk
Ai: je scooter gaat kapot en nu moet je naar school lopen, want je hebt al je geld geïnvesteerd in crypto. Dit wil je natuurlijk voorkomen. Zorg dat je voldoende buffer hebt om onverwachte uitgaven op te vangen, en beleg alleen met geld dat je kunt missen.
2. Geduld!
Beleggen is geen quick fix, maar vraagt juist heel veel geduld. Ga er dus van uit dat jouw geld vaak pas op de lange termijn meer waard wordt, en houd er ook altijd rekening mee dat je een deel van jouw inleg kunt verliezen.
3. Slim spreiden
Vandaag investeren in een nieuwe cryptomunt die over een maand 5 keer zoveel waard is? Crypto klinkt interessant, maar is ook bijzonder
Dit moet je, dit mag je
risicovol. Slim beleggen betekent je geld spreiden: een deel beleg je bijvoorbeeld in aandelen, een deel in fondsen én wat geld in crypto's. Zo loop je het minste risico om in 1 klap veel geld kwijt te raken.
4. Lees je in
Er is enorm veel informatie over beleggen te vinden. Je kunt je inlezen, maar er zijn ook Instagram-pagina's, YouTube-tutorials of podcasts over beleggen. En wie weet kan die slimme neef of nicht je wel wat tips & tricks bijbrengen. Gebruik in ieder geval meerdere bronnen om aan informatie te komen.
5. Blijf rustig
Koersen veranderen van minuut tot minuut, dus houd je hoofd koel. Ben je iemand die snel in de stress schiet als ze dalen? Of wil je precies weten waar je aan toe bent als het om geld gaat? Dan past beleggen misschien toch niet zo goed bij jou. En dat is helemaal niet erg.
Gemak = duur
Is 'treat yourself' jou op het lijf geschreven? Bestel je vaak sushi of koop je het liefst elke dag een cappuccino met havermelk buiten de deur? Wees je er dan van bewust hoeveel geld het je zou schelen als je dat niet deed. Reken voor jezelf eens uit wat al die kleine, dagelijkse bedragen je kosten als je ze bij elkaar optelt. Zoals Reza deed:
Vanaf je 18de verjaardag mag je ineens van alles wat je eerst nog niet mocht. Stemmen of zelfstandig autorijden bijvoorbeeld. Maar er komen ook dingen bij kijken die je moet doen. Zoals een DigiD aanvragen en je verkeersboetes zelf betalen. Vul het Geldplan Bijna 18 van het Nibud in door de QR-code hieronder te scannen met je smartphone.
startpuntgeldzaken.nl/leiden/bijna18
Colofon
© Nibud, december 2022
Deze krant is ontwikkeld door het Nibud in opdracht van de Stadsbank Leiden.
Aan de teksten in deze krant kunnen geen rechten worden ontleend. Niets in deze uitgave mag u reproduceren zonder schriftelijke toestemming van het Nibud. Het gaat hierbij om druk, film, fotokopie of andere manieren.
Vormgeving en opmaak: Verf en de Buuf, verfendebuuf.nl
Hoezitdat
Ben je jong en heb je vragen over geld, werk of relaties? Je kunt ze stellen bij Hoezitdat, een handige website voor hulp en advies. Helemaal gratis en anoniem!
hoezitdat.info/leiden
8
