Nibud agenda 2018
op tijd & geld
Deze agenda is van...
Naam........................................................................................................................................................................ Adres......................................................................................................................................................................... Postcode / plaats............................................................................................................................................ Telefoonnummer............................................................................................................................................ Mobiel...................................................................................................................................................................... E-mail......................................................................................................................................................................
1
Colofon
Š Nibud juli 2017, Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, Utrecht Deze agenda hebben we zeer zorgvuldig samengesteld. Toch kunnen er (druk)fouten of onvolledigheden in staan. We nemen hiervoor geen aansprakelijkheid. Wil je inhoud uit deze agenda hergebruiken? Vraag ons dan eerst om toestemming. ISBN: 978-90-8904-099-2
Projectverantwoordelijke: Anne-Mart Kuipers Teksten: Anne-Mart Kuipers, Brigitte ter Laak, Gea Schonewille Irene Blanken, Sasja van der Knoop Redactie: Anne-Mart Kuipers, Brigitte ter Laak Design en grafische productie: Vormgeverij Verf en de Buuf, Culemborg verfendebuuf.nl Drukwerk: New Energy Drukwerk, newenergydrukwerk.nl
2
Pagina's OM TE ONTHOUDEN
Doe de CheckPlanSpaartest
10
E-mailcoaching CheckPlanSpaar 13 Maak een jaarbegroting
22 - 27
FinanciĂŤle opvoeding
58 - 59
In en om het huis; inventaris
70 - 71
De vakantiebegroting
98 - 99
Zorgverzekering
173 - 175
Overzicht Wijkteams Almere
187 - 189
3
Voorwoord Je staat er niet alleen voor! Trouwen of samenwonen, verhuizen, kinderen of kleinkinderen krijgen, een nieuwe baan, studeren of met pensioen gaan. Allemaal zijn het gebeurtenissen die van invloed (kunnen) zijn op je inkomen en uitgaven. Met deze agenda willen wij je helpen met informatie over waarop te letten. Welke gebeurtenissen verwacht je en hoe ga je je daarop voorbereiden? Op niet alles in het leven kan je je voorbereiden. Er kan van alles gebeuren waardoor je leven opeens een heel andere wending neemt. Een scheiding, je verliest je baan of je woning blijkt onverkoopbaar. Het kan iedereen overkomen. De gemeente Almere heeft voor inwoners met een krappe beurs een aantal regelingen beschikbaar. Je kunt de regelingen bekijken op almere.nl/rondkomen. Weet je zelf niet hoe je je geldzaken op orde kan krijgen en houden? Twijfel dan niet en schakel hulp in. De gemeente Almere helpt je graag op weg. Je kunt voor persoonlijk advies contact opnemen met een medewerker van het wijkteam. Heb je schulden? Ga naar Plangroep. Zij helpen je verder.
4
WETHOUDER
Heb je een laag inkomen en hoge zorgkosten? Bekijk dan eens de polissen van de collectieve zorgverzekering van de gemeente Almere voor mensen met een krappe beurs. De gemeente Almere betaalt mee aan de premie van deze zorgverzekering. En natuurlijk doen wij als gemeente ook ons best om te zorgen dat mensen (weer) aan werk komen. Wil je meer weten over de manier waarop de gemeente je daarbij op weg kan helpen? Neem dan contact op met je klantmanager of kijk op almere.nl/werken/werken-en-meedoen. Kortom, in deze Nibud-agenda vind je tips en uitleg voor ondersteuning en hulp bij het op orde brengen van je geldzaken. Je staat er niet alleen voor!
Froukje de Jonge Wethouder Participatie, Werk en Inkomen.
5
Betaalbare Gezond eten met een krappe beurs Wil je minder geld uitgeven aan je dagelijkse boodschappen? En toch gezond en gevarieerd eten? Je maaltijden vooruit plannen is vaak voordeliger. Voordeel hiervan is dat je minder vaak naar de winkel moet. Je voorkomt dat je met een hongerige maag door de winkel loopt en wordt verleid om meer producten te kopen. Tip: Maak alleen gebruik van aanbiedingen als ze echt nuttig zijn. In deze agenda vind je drie recepten voor minder dan 2 euro per persoon! Deze recepten komen uit het kookboek Lekker voor weinig. Een kookboek van het Voedingscentrum in samenwerking met het Nibud. Bestel nu zonder verzendkosten, winkel.nibud.nl, ovv actiecode Almere2018.
Coalitie Buitengewoon Almere Heb je het financieel moeilijk? En vind je het lastig om goedkoop en gezond te eten? Coalitie Buitengewoon kan helpen. Interesse? Kijk op Facebook Buitengewoon Almere. Een van de verbonden stichtingen in jouw wijk kunnen jou wellicht helpen.
6
RECEPTEN Sperziebonen-ovenschotel 500 gram sperziebonen 600 gram aardappelen 150 ml halfvolle melk nootmuskaat 1 ui
2 tomaten 2 eetlepels rozijnen ½ eetlepel kerriepoeder 1 eetlepel vloeibare margarine 200 gram mager rundergehakt
Maak de sperziebonen schoon en breek ze eenmaal. Kook de sperziebonen gaar. Schil de aardappelen en kook ze in weinig water gaar. Pureer de gare aardappelen met de hete melk, nootmuskaat en peper. Pel de ui en snijd hem klein. Was de tomaten en snijd ze in parten. Was de rozijnen. Fruit de ui met de kerrie in de margarine goudbruin. Doe het gehakt erbij en bak het gaar en rul. Voeg de tomaten en de rozijnen toe en smoor het enkele minuten. Schep de sperziebonen in een ovenvaste schaal en verdeel het gehaktmengsel erover. Dek dit af met de aardappelpuree. Laat er een bruin korstje opkomen onder de grill of in een hete oven (200 °C). Voedingswaarde per persoon: 650 kcal, 20 g vet, waarvan 7 g verzadigd vet, 80 g koolhydraten, waarvan 20 g suikers, 15 g vezel, 30 g eiwit, 250 g groente,
Gebruik sperziebonen uit de diepvries als ze in de aanbieding zijn. 7
Betaalbare Gehaktballetjesgoulash 2 sneetjes (oud) volkorenbrood 1 ui 2 teentjes knoflook 400 gram tomaten of 1 blik tomatenblokjes zonder zout
1 stengel bleekselderij 150 gram mager rundergehakt 1 eetlepel vloeibare margarine 3 theelepels scherpe paprikapoeder stuk witte kool
Week het brood in een beetje water. Pel de ui en de knoflook en snijd de ui en de knoflook klein. Maak de bleekselderij schoon en snijd de stengel in smalle reepjes. Was de tomaten en snijd ze in stukken. Meng het gehakt met het uitgeknepen brood, een beetje ui, een beetje knoflook, een lepel fijngesneden bleekselderij en peper. Vorm er kleine gehaktballetjes van. Bak de gehaktballetjes in de hete margarine bruin. Neem de gehaktballetjes uit de pan. Fruit de rest van de ui, de knoflook en de bleekselderij in de achtergebleven margarine. Roer de paprikapoeder en de tomatenblokjes erdoorheen. Breng de saus aan de kook, schep de gehaktballetjes erdoor en laat ze op klein vuur 15 minuten zacht pruttelen. Maak het stuk kool schoon en schaaf of snijd het in fijne repen. Stoof de laatste 5 minuten de witte kool mee. Voedingswaarde per persoon: 440 kcal, 20 g vet, waarvan 5 g verzadigd vet, 30 g koolhydraten, waarvan 12 g suikers, 10 g vezel, 30 g eiwit, 200 g groente, 0,9 g zout
Lekker met volkoren macaroni. 8
RECEPTEN Broodpizza met sardientjes en champignons 6 sneetjes (oud) volkorenbrood 1 dunne prei 150 gram champignons 1 blikje sardientjes
50 gram tomatenblokjes zonder zout (blik) 2 theelepels gedroogde Italiaanse keukenkruiden 40 gram geraspte belegen 30+ kaas
Warm de oven voor op 220 °C. Snijd de korsten van het brood. Beleg een bakblik met het brood. Maak de prei schoon en snijd hem in dunne ringen. Maak de champignons schoon en snijd ze in plakken. Giet 1 eetlepel van de olie van de sardientjes bij de tomatenblokjes. Doe de prei en de Italiaanse keukenkruiden erbij. Pureer dit met een staafmixer of in een keukenmachine tot een saus. Laat de sardientjes op keukenpapier uitlekken. Halveer de sardientjes en verwijder de graatjes. Bestrijk het brood met de saus en verdeel de champignons en de sardientjes erover. Strooi de kaas erover. Bak de pizza in circa 10 minuten gaar en knapperig. Voedingswaarde per persoon: 450 kcal, 35 g eiwit, 40 g koolhydraten, waarvan 5 g suikers, 9 g vezel, 15 g vet, waarvan 5 g verzadigd vet, 150 g groente, 2 g zout
9
Doe de test Onze vuistregels: Check, Plan, Spaar Waar sta jij? Weet jij wat je moet doen om financieel gezond te worden, te zijn en te blijven? Vind je het lastig? De vuistregels van het Nibud helpen je erbij. Door deze agenda heen komen de Nibud-vuistregels aan bod. Eerst even kijken hoe goed jij ze al onder de knie hebt? Doe de test! 1. Hoe vaak bekijk je je banksaldo? A. Meerdere keren per dag B. Dagelijks C. Wekelijks D. Minstens eens per twee weken E. Minstens 1 keer per maand F. (Bijna) nooit
2. A. B. C. D. E. F.
A=10 B=10 C=10 D=5 E=0 F=0
Mijn punten:
Ik weet op dit moment wat mijn saldo is Ik weet het niet Ik weet het niet, ik weet alleen of ik rood sta of niet Ik weet het ongeveer, ik kan er tot € 200 vanaf zitten Ik weet het ongeveer, ik kan er tot € 100 vanaf zitten Ik weet het ongeveer, ik kan er tot € 50 vanaf zitten Ik weet het precies A=0 B=0 C=0 D=5 E=10 F=10 Mijn punten: Heb je minder dan 15 punten? Dan valt er nog winst te behalen Subtotaal: op het checken, zie pagina 14 en 15! 10
CHECK, PLAN, SPAAR 3. Maak je wel eens een begroting? A. Ik maak elk jaar een begroting voor dat jaar B. Ik maak elk jaar een begroting voor dat jaar. En als er tijdens het jaar iets verandert in de inkomsten of uitgaven, pas ik het aan C. Ik heb één keer in de afgelopen drie jaar een begroting gemaakt D. Ik heb ooit een begroting gemaakt. Die pas ik elke keer aan als er iets verandert in de inkomsten of uitgaven E. Ik heb het wel eens geprobeerd, maar nooit afgemaakt. F. Ik heb nog een nooit een begroting gemaakt A=10 B=10 C=5 D=5 E=0 F=0 Mijn punten: 4. Ik heb het gevoel dat ik overzicht over mijn financiële situatie heb A. Helemaal eens B. Eens C. Niet eens, niet oneens D. Oneens E. Helemaal oneens A=10 B=10 C=5 D=0 E=0 Mijn punten:
Subtotaal:
Heb je minder dan 15 punten? Dan valt er nog winst te behalen op het plannen, check pagina 16 t/m 20! 11
Doe de test 5. A. B. C. D. E.
Spaar je? Ja, iedere maand ongeveer 10 procent (of meer) van mijn inkomen Ja, iedere maand, maar minder dan 10 procent Ja, jaarlijks ongeveer 10 procent (of meer) van mijn inkomen Ja, jaarlijks, maar minder dan 10 procent van mijn inkomen Nee, ik spaar niet A=10 B=5 C=10 D=5 E=0 Mijn punten: 6. Ik vind het moeilijk om te sparen A. Helemaal eens B. Eens C. Niet eens, niet oneens D. Oneens E. Helemaal oneens A=0 B=0 C=5 D=10 E=10 Mijn punten:
Subtotaal:
Heb je minder dan 15 punten? Dan valt er nog winst te behalen op het sparen. Check pagina 29, 30 en 31! 12
CHECK, PLAN, SPAAR Uitslag: Tel de subtotalen van checken, plannen en sparen bij elkaar op en bekijk hieronder je score: 0-24 punten: onvoldoende 25-34 punten: matig 35-44 punten: voldoende 45-59 punten: goed 60 punten: uitstekend! Ben je tevreden over de uitslag of had het wel wat beter gekund? Wil je jezelf aanscherpen of scherp houden? In deze agenda gaan we dieper in op de vuistregels en op veel dat daar mee samenhangt. Dat gaat je zeker aanscherpen. Wil je echt een flitsende start van het nieuwe jaar maken? Volg dan onze gratis e-mailcoaching Check, Plan, Spaar. Hiermee maak je in 12 weken de drie Nibud-vuistregels tot routine. Wekelijkse mails en sms’jes geven je geheugensteuntjes, praktische uitleg en tips om grip te houden op je geldzaken. Meedoen? Ga naar nibud.nl en zoek op CheckPlanSpaar. Laten we afspreken dat we eind 2018 de test opnieuw doen. Erg benieuwd hoe je dan scoort. We gaan voor de 60 punten! 13
#CheckPlanSpaar 76% van de Nederlandse bevolking checkt wekelijks hun banksaldo! (uit: Geldzaken in de praktijk, 2015)
Check je saldo Je wilt je boodschappen afrekenen, maar op het schermpje van het pinapparaat verschijnt ‘geen saldo’. Hoe kan dat nou weer? Er stond toch nog genoeg geld op je rekening! Herkenbaar? Als je regelmatig je saldo en uitgaven checkt, voorkom je dit soort situaties. Je hebt dan immers meer grip op je geld. Daarom is één van de Nibud-vuistregels om minstens elke week je saldo te checken.
Hoe doe je dat? Dat kan op verschillende manieren: • Inloggen bij je bank op je smartphone of computer (online bankieren). • Je saldo telefonisch opvragen bij je bank. • Je saldo opvragen bij een pinautomaat van je bank. Geen mobiel bankieren? Geen zorgen, je kunt nog steeds papieren bankafschriften ontvangen, vaak eens per maand of per twee weken. Informeer bij je bank.
14
Vuistregel CHECKEN Klopt er iets niet? Hou ook goed de af- en bijschrijvingen in de gaten. Klopt er iets niet? Is er een bedrag afgeschreven via automatische incasso terwijl je hier geen machtiging voor hebt gegeven of is het bedrag onjuist? Of heb je een machtiging ingetrokken, maar is er toch geld afgeschreven?
Kom dan snel in actie Je kunt het bedrag (laten) terugboeken. Bij online bankieren kun je dit zelf doen, maar je kunt ook bellen met je bank.
Onze vuistregel? Check wekelijks je saldo!
15
#CheckPlanSpaar Het aantal mensen dat een begroting maakt is ten opzichte van 2012 verdubbeld! (uit: Geldzaken in de praktijk, 2015)
Plannen met je geld? Zo werkt dat! Planmatig omgaan met geld helpt om financiële problemen te voorkomen en nog belangrijker, geeft rust en ruimte in je hoofd. Daarom is naast Checken, één van de Nibud-vuistregels Plannen. Dit doe je het makkelijkst door een begroting te maken. Dat is een jaaroverzicht van als je inkomsten en uitgaven. We hebben daar een handig stappenplan voor dat je kunt doorlopen. Op pagina’s 22 - 27 staat een begrotingsformulier. Dat kun je op papier invullen, maar je kan hem ook downloaden van nibud.nl/begroting. Wil je daarin iets aanpassen, dan gaat dat eenvoudig. Bovendien wordt dan elke maand voor je uitgerekend wat je over hebt of tekort komt. Ben je er klaar voor? Dan beginnen we met stap 1!
Onze vuistregel? Plan jaarlijks je inkomsten en uitgaven!
16