Inhoud Voorwoord wethouder Gerard van den Hengel
5. Wonen
Tips en voorzieningen in gemeente Barneveld 1. Inleiding
5
2. De zorgverzekering
8
Bij je ouders wonen Op jezelf gaan wonen Je kamer of huis inrichten Nieuwe uitgaven Kosten delen Samenwonen Een huis kopen
6. Grip op je geld Een eigen zorgverzekering Wel of geen aanvullende verzekering? Het eigen risico Zorgtoeslag
3. Werken
18
7. Geld tekort
70
Leningen en schulden Keuzes maken Hulp nodig?
8. Bijdrage ouders 30 Geld van je ouders Studiefinanciering Lenen tijdens je studie Lesgeld en collegegeld
58
Belangrijke documenten Waar blijft je geld? Een smartphone Betalingen regelen
Rechten en plichten Loonstrookje Belasting betalen & terugvragen Zeker zijn van je inkomen
4. Studeren
38
78
Voorwoord
Gerard van den Hengel wethouder gemeente Barneveld
liciteerd!
nt meer zelf ag meer, je ku m Je . en op eld voor je (financiĂŤle) elijk voor de at er een wer rd ga oo ar w ja nt 18 ra Met . ook zelf ve weg te vinden bent vanaf nu je helpt je jouw ek regelen en je bo it D t. aa n die je aang verplichtinge eeld enk bijvoorb genkomen. D te ig at . lm en ge re lf gaat won meente ook als je op jeze Je zult de ge ng zi ui haald. rh ge ve amen hebt geven van je zodra je je ex , aan het door ijs w be rij gen van jouw Of het aanvra meente. cht bij de ge t, kun je tere zi ee m an staat, et ba ni kende loop den dat het er tij w in k uw jo oo en. n r va Maa t begin ater te houd eert of aan he ofd boven w ud ho st je g no je om n je Als n maken om et meevalle bruik van ka s financieel ni ge m jij r so t aa e w he w n n ka hebben i regelinge ze informatie e heeft allerle genzit. Al de te l De gemeent ee ci an fin lpen als het op weg te he ekje. ndeld in dit bo voor jou gebu
efe Van harte g
ijke groet,
Met vriendel
n Hengel
Gerard van de wethouder
Lokale voorzieningen en tips Gratis informatie en advies Heb je hulp nodig bij het invullen van formulieren, aanvragen van (gemeentelijke) regelingen of ondersteuning nodig bij het begrijpen of schrijven van brieven? Bij onderstaande spreekuren kun je binnenlopen zonder afspraak met al je vragen over financiĂŤn en administratie.
Spreekuur van het Sociaal Juridisch Steunpunt Wanneer? Elke dinsdag van 10.00 tot 13.00 uur binnenlopen zonder afspraak. Waar? Bibliotheek Barneveld, Nieuwstraat 29 Spreekuur Diaconaal Netwerk, locatie ‘Buurthuis Bronveld Wanneer? Elke woensdag van 11.00 - 12.00 uur. Waar? Buurthuis Bronveld, Zonnebloemstraat 31 in Barneveld.
Spreekuur Diaconaal Netwerk, locatie Perron16 Wanneer? Vrijdag 10.00 - 12.00 uur. Waar? Perron16, Smidsplein 16 in Voorthuizen. Spreekuur Diaconaal Netwerk, locatie Bibliotheek Wanneer? Vrijdag 16.00 - 17.00 uur. Waar? Bibliotheek Barneveld, Nieuwstraat 29 via de hoofdingang links, en dan eerste kamer links.
Zorgverzekering Als je 18 wordt, moet je een eigen zorgverzekering afsluiten. Meer informatie en tips over zorgverzekeringen en zorgtoeslag vind je verderop in dit boekje. De gemeente Barneveld heeft voor inwoners met een lager inkomen een collectieve zorgverzekering bij Menzis afgesloten. Als jongere kun je hiervoor ook in aanmerking komen. De gemeente draagt maandelijks bij in de kosten van de verzekering. Op www.gezondverzekerd.nl/barneveld kun je kijken of je in aanmerking komt (ook als je nog thuiswoont) en kun je de drie verschillende aanvullende pakketten bekijken.
Let op! Op de website staat dat je alleen aan het einde van het jaar kan overstappen naar deze zorgverzekering. Maar, omdat je 18 bent geworden en voor het eerst zelf een verzekering moet afsluiten kun je je wel gedurende het hele jaar aanmelden bij deze collectieve verzekering.
Regelingen bij een laag inkomen Wilt je weten of je mogelijk in aanmerking komt voor minimaregelingen zoals een vergoeding voor sporten? Ga dan naar de website: www.berekenuwrechtplus.nl. Na de berekeningen kun je ook meteen een digitale aanvraag doen.
Let op! Bij deze regelingen (behalve de collectieve zorgverzekering) wordt wel gekeken naar het huishoudinkomen (van belang als je nog thuis woont).
Omgaan met geld Omgaan met geld is niet altijd even makkelijk. Het is iets wat je moet leren door het te doen. Wil je meer kennis opdoen over geldzaken en budgetteren? De gemeente Barneveld organiseert in samenwerking met het Geldloket Amersfoort verschillende keren per jaar budgetcursussen voor alle inwoners van de gemeente Barneveld. Deze vinden plaats in de bibliotheek in Barneveld. In vier avonden leert je alles wat je nodig hebt om je geldzaken te organiseren. Aanmelden kan via Thea Aantjes: t.aantjes@barneveld.nl. Je wordt door haar geĂŻnformeerd over de data van de eerstvolgende cursus. Deze cursus is gratis.
Schulden Heb je schulden? En kom je hier zelf niet uit? Of wil je graag dat een professional eens meekijkt met jou uitgaven om je tips te geven of weer op weg te helpen? Je kunt hiervoor altijd een afspraak maken bij de afdeling schulddienstverlening van de gemeente via 14 0342 (netnummer niet nodig). Je kunt ook je vragen stellen via schuldhulpverlening@barneveld.nl. Deze ondersteuning vanuit de gemeente is gratis.
Handige sites www.jeugdinbarneveld.nl Online informatiepunt voor jongeren in de gemeente Barneveld. www.wijzeringeldzaken.nl Tips over geldzaken voor als je 18 wordt, o.a. checklist wat je allemaal moet regelen als je 18 wordt. www.uitdemin.nl Gratis en anoniem chatten over problemen met geld. www.edgie.nl Edgie.nl is een interactief jongerenplatform dat jongeren helpt meer uit hun geld te halen; met artikelen, tools, tips en video’s door, met en voor jongeren. De site richt zich op jongeren van 12 tot 25 jaar. http://scholieren.nibud.nl alles over geldzaken voor jongeren, bijvoorbeeld de spaartest en wat zijn populaire bijbaantjes en welke leveren het meest op?
1. Inleiding
5
Gefeliciteerd, 18 jaar! Net 18 geworden of binnenkort jarig? Gefeliciteerd! Je mag nu van alles wat je eerst niet mocht. En je moet ook van alles. Maar hoe zit het nou precies? Dit boekje geeft antwoord op al je vragen over geldzaken en meer.
Zelf aansprakelijk: wat betekent dat? Ben je 18, dan ben je zelf aansprakelijk. Dat betekent dat je verantwoordelijk bent voor de (financiële) verplichtingen die je aangaat, zoals: • boetes • betalingsachterstanden • rood staan bij de bank • schulden op je creditcard • aankopen waarvoor je akkoord hebt aangegeven • leningen waarvoor je hebt getekend
Wat mag je nu je 18 bent? En wat moet je? Waar heb je recht op als je gaat werken of studeren? Heb je recht op extra geld? Zoals toeslagen? En als je op jezelf gaat wonen: weet je eigenlijk hoeveel dat kost en wat je dan allemaal moet regelen?
Je ouders kunnen nooit gedwongen worden om schulden of boetes voor jou te betalen. Houd je je niet aan de afspraken, dan kan dat grote financiële gevolgen voor je hebben. Denk dus goed na voordat je een verplichting aangaat.
Kijk ook bij Geld tekort (p. 70).
6
Check! Dit moet iedere 18-plusser weten. Dit MAG je Zelfstandig autorijden
Alcohol en sigaretten kopen
Toeslagen, zoals de zorgtoeslag, aanvragen met je DigiD
Een telefoonabonnement afsluiten op jouw naam
Zelf contracten + overeenkomsten afsluiten
Studiefinanciering aanvragen als je een opleiding volgt
Stemmen
Rood staan of een lening afsluiten
Zelf alimentatie ontvangen
Dit MOET je Een zorgverzekering afsluiten
18 jaar? Vraag meteen je eigen DigiD aan! Vraag je DigiD op tijd aan Nadat je je DigiD hebt aangemaakt, duurt het ongeveer vijf werkdagen voordat je ‘m kunt gebruiken. Regel het dus op tijd. Ga naar digid.nl/aanvragen
Beslissen of je een aanvullende verzekering wilt
Zelf je betalingsachterstanden, boetes en leningen betalen
Wat is een DigiD? Een DigiD is je elektronische handtekening. Met een DigiD kun je: • belastingaangifte doen • toeslagen aanvragen • je inschrijven voor je opleiding • studiefinanciering aanvragen via mijnduo.nl • je pensioenopbouw bekijken via mijnpensioenoverzicht.nl
7
2. De zorgverzekering 8
Een eigen zorgverzekering
10
Wel of geen aanvullende verzekering?
12
Het eigen risico
14
Zorgtoeslag
16
9
Een eigen zorgverzekering Wist je dat de zorgverzekering verplicht is voor iedereen vanaf 18 jaar?
De verplichte basisverzekering
Naturapolis of restitutiepolis?
Op je 18de moet je een eigen zorgverzekering afsluiten. Alle basisverzekeringen vergoeden dezelfde zorg, onder andere de huisarts, ziekenhuiszorg en medicijnen. Een (natura) basisverzekering kost tussen de € 105 en € 110 (2016).
Als je een basisverzekering uitkiest, kun je kiezen tussen een naturapolis en een restitutiepolis. Voor een naturapolis betaal je per maand gemiddeld € 6 minder dan voor een naturapolis. De verschillen: • Bij een naturapolis heeft je zorgverzekeraar afspraken gemaakt met artsen en ziekenhuizen. Als je naar die artsen of ziekenhuizen toegaat, worden je kosten direct vergoed. Doe je dat niet, dan moet je de kosten waarschijnlijk (deels) zelf betalen. • Met een restitutiepolis mag je zelf bepalen waar je behandeld wordt. Heeft je zorgverzekeraar geen afspraak met die arts gemaakt? Dan moet je de rekening misschien voorschieten. Op de site van jouw zorgverzekeraar kun je zien met welke zorgverleners ze een contract hebben afgesloten. Kijk dit dus goed na.
Let op! Sluit je de verplichte basisverzekering niet af, dan krijg je een boete en sluit het Zorginstituut Nederland namens jou een zorgverzekering af voor één jaar. De premie hiervan is hoger dan normaal.
TIP! Kies een zorgverzekeraar die bij jou past. Kies niet automatisch de zorgverzekering van je ouders. Wat voor jouw ouders goed is, is niet per se goed voor jou.
10
Check! Wat moet je regelen? een basisverzekering afsluiten beslissen of je een aanvullende verzekering wilt afsluiten beslissen of je een naturapolis of een restitutiepolis wilt beslissen of je een vrijwillig eigen risico wilt zorgtoeslag aanvragen
11