een uitgave van het Nibud in samenwerking met de Gemeente Maastricht
Heerlijk, mijn administratie op orde! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Gemeente Maastricht geeft informatie en advies.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Inkomenskaart Maastricht....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Het geld vliegt mijn portemonnee uit!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Inkomsten en uitgaven op een rijtje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Keuzes maken. ........................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Samen uit de min. ............................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Ai, we geven te veel uit................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 18 en verder. .............................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Maakt geld gelukkig? Keuzes maken
De meningen hierover lopen nogal uiteen, dat zult u wel herkennen. Bij het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) hebben we bewijs voor zowel het één als het ander, dus wij hebben het antwoord ook niet. Maar wat we wel weten: géén grip op geld maakt ongelukkig en onrustig.
Grip op geld
Grip op geld krijgen, hebben, houden en verstevigen, dat geeft u rust en geluk. En daar gaat deze krant van de gemeente Maastricht en het Nibud over. Een speciale editie voor alle inwoners van de stad Maastricht; voor hen die grip hebben en dat zo willen houden. Maar ook voor hen
die -even- de grip kwijt zijn en in de problemen zitten. Iedereen kan uit deze krant veel nuttige informatie halen. Toegankelijk, praktisch en stapsgewijs. Bijvoorbeeld hoe u uw administratie op orde krijgt en houdt, en hoe u zelf een begroting kan maken. Rustige gedachte toch, een goed inzicht in uw eigen geldzaken?
Gemeente Maastricht: maastricht.nl
Als u een goed inzicht in uw geldzaken heeft, dat kunt u verder kijken. Heeft u bijvoorbeeld een laag inkomen? Dan zijn er misschien nog regelingen waarop u aanspraak kunt maken om uw inkomen aan te vullen. U kunt ook keuzes gaan maken. Of u gaat sparen, besparen, of juist een lening wilt afsluiten. Of, als daar sprake van is, hoe u uw schulden gaat aflossen. Op eigen kracht of met hulp en advies van deskundigen.
Hulp en advies
Wilt u meer informatie, hulp of advies dan deze krant u
biedt? Dat kan! Want u staat er namelijk echt niet alleen voor, er zijn zoveel mogelijkheden om deskundige hulp en advies te vragen. Bijvoorbeeld voor het op een rijtje zetten van uw inkomsten en uitgaven en kijken naar wat u precies te besteden hebt. Of voor het invullen van formulieren, het krijgen van juridisch advies, het vinden van een regeling voor het afbetalen van schulden en nog veel meer.
Deze krant is helemaal voor u, maak er gebruik van.
Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud): nibud.nl
André Willems,
wethouder Sociale Zaken
Een gezonde balans Een goede balans in het leven is erg belangrijk voor de gezondheid. Bijvoorbeeld de balans tussen eten en bewegen of tussen werken en ontspannen. Dat geldt ook voor de financiële balans: tussen inkomsten en uitgaven. We staan er te weinig bij stil hoe veel gezondheidsproblemen, zowel geestelijk als lichamelijk, veroorzaakt worden door geldproblemen. Daarom is het goed om mensen te helpen die het zelf niet meer lukt om hun geldzaken op orde te krijgen. Vaak ontstaat de onbalans door onvoorziene omstandigheden als ontslag, ziekte en echtscheiding. Maar soms ook door oorzaken die hier niets mee te maken hebben. Een van de meest voorkomende oorzaken in onze huidige consumptiemaatschappij zijn verlokkingen. Die zijn immers enorm. Er is gelukkig hulp voor mensen die problemen hebben met een gezonde financiële huishouding. Het maakt niets uit hoe de problemen zijn ontstaan. Het gaat om het resultaat: zorgen dat mensen hun geldzaken op orde krijgen en weer een gezonde balans vinden in hun leven. Samen bieden de Gemeente Maastricht en het Nibud u deze hulp. Niet door het overnemen van de geldproblemen maar door u te helpen weer in uw eigen kracht te komen. Want de eigen kracht is en blijft de sterkste. In deze krant leest en leert u hoe u zelf de regie over uw financiën houdt, en hoe u financiële problemen kan voorkomen of oplossen. Een aanbieding die u niet kunt afslaan.
1
Keuzes maken
Als het goed is, heeft u nu overzicht over uw administratie en inzicht in wat er binnenkomt en uitgaat. U weet ook of en op welke inkomensregelingen u aanspraak kunt maken. Dat kunt u weer een volgende stap zetten. Afhankelijk naar welke kant de balans overhelt of dreigt te gaan overhellen, kunt u keuzes maken. Wilt of moet u bezuinigen? Overweegt u om een lening af te sluiten? Heeft u betalingsachterstanden of kleinere schulden die u misschien zelf nog kan oplossen? Daar gaat het op pagina 6 en 7 over.
Samen uit de min Vrijwilligers zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving en o zo belangrijk voor mensen die tijdelijk een extra steuntje kunnen gebruiken. In 2013 heeft een aantal vrijwilligersorganisaties in Maastricht met elkaar afgesproken om nauw samen te werken onder de naam Samen uit de min. Elke organisatie gaat uit van de eigen kracht en zelfredzaamheid van de burger, maar heeft zijn eigen sterkten en kwaliteiten. Door samen te werken vullen de organisaties elkaar heel goed aan. Ze kunnen: • veel beter inschatten waar de burger mijn zijn specifieke probleem het beste terecht kan; • veel makkelijker onderling informatie uitwisselen en afstemmen; • veel meer cliënten bereiken; • zich veel meer richten op vroeg herkennen en voorkomen van schulden; • veel makkelijker de professionele hulpverlening vinden.
Wat is er allemaal al gebeurd?
• • • • •
De vrijwilligers van de verschillende organisaties volgen samen trainingen. Alle organisaties hebben bijgedragen aan de doorontwikkeling van de website pasopjegeld.nl. Op initiatief van Samen uit de min is de Schuldenkaart Maastricht Heuvelland ontwikkeld. Op initiatief van Samen uit de min is de Op+pluskaart Maastricht 2016 tot stand gekomen. Er zijn netwerkbijeenkomsten waar vrijwilligers met elkaar kennismaken en ervaringen en informatie kunnen uitwisselen. • Er is een Budgetkring gestart bij Vluchtelingenwerk Maastricht. • Humanitas en Trajekt zijn intensiever gaan samenwerken in het klapperen in het algemeen en het doorverwijzen van burgers. • Per juli 2016 zullen meer organisaties aansluiten zoals MEE Zuid-Limburg.
humanitas
Uw leven staat op zijn kop En dat kan heel leuk zijn, want u gaat trouwen, krijgt gezinsuitbreiding, gaat een huis kopen, gaat lekker met pensioen, noem maar op. Maar het kan ook helemaal niet leuk zijn; door overlijden of scheiding van uw partner, door werkloosheid of arbeidsongeschiktheid of door het faillissement van uw eigen bedrijf.
3. Vergroot je inkomsten
Of deze veranderingen nou wel of niet gepland zijn en vrolijk of verdrietig zijn, één ding is zeker: ze zijn van invloed op uw inkomsten en/of uw uitgaven.
4. Verklein je uitgaven
Hoe te handelen? 4 tips
Minder inkomen?
1. Zorg voor overzicht
Hebt u een verandering in uw inkomenssituatie? Dat betekent dat u uw uitgavenpatroon moet aanpassen. Wacht dan niet af maar ga direct aan de slag. Wat gaat er precies anders worden? Komen er kosten bij, bijvoorbeeld bij een gezinsuitbreiding of verhuizing naar een duurdere woning? Of verliest u geheel of gedeeltelijk uw inkomen? Wat kunt u nog wel betalen en wat niet meer?
6
Maak keuzes, kijk wat er door moet blijven gaan, en wat u kunt schrappen.
Meer dan ooit is het belangrijk dat u uw administratie op orde hebt en een duidelijk inzicht hebt in de –te verwachten – inkomsten en uitgaven (zie ook pagina 2 van deze krant). 2. Maak een begroting
Maak een overzicht van uw inkomsten en uitgaven van uw huidige en uw nieuwe situatie. Zo ziet u wat er verandert (zie pagina 5 van deze krant).
Kijk bijvoorbeeld of u in aanmerking komt voor inkomensondersteunende regelingen (zie pagina 3 van deze krant).
Bekijk uw vaste lasten eens kritisch. De energieleverancier, de zorgverzekering, uw telefoonen internetabonnement. Heeft u alles nodig? En kan het misschien goedkoper?
Komt u er zelf niet uit? Wacht niet, maar vraag ondersteuning van de gemeente Maastricht. Er is heel veel mogelijk, raadpleeg de Inkomenskaart Maastricht 2016 om te zien voor welke inkomensondersteuning u wellicht in aanmerking komt.
Je hoeft je nergens voor te schamen Sommige mensen durven uit schaamte, bijvoorbeeld na een scheiding of baanverlies, niet te laten merken dat ze financieel krap zitten. Ze doen het liefst of er niets aan de hand is, maar op enig moment lopen ze natuurlijk toch vast. Gerda (45): ‘Het was even slikken toen ik en mijn man uit elkaar gingen. Dit was niet alleen zwaar voor de kinderen, maar bracht ook enorme financiële veranderingen met zich mee. Samen met een vrijwilliger thuisadministratie heb ik een begroting gemaakt. Daarom is het ons gelukt het hoofd boven het water te houden. Dat geeft ontzettend veel rust in toch al zulke zware tijden.’ Sjef (32): ‘Net voor de feestdagen kreeg ik slecht nieuws: Mijn contract zou niet worden verlengd. Mijn vriendin was toen 30 weken zwanger. Bij het Budgetloket zeiden ze dat ik huurtoeslag kon aanvragen. Daardoor en door wat kritischer met ons geld om te gaan is het ons gelukt om niet in de financiële problemen te komen. Het is niet makkelijk, maar ik ben trots dat we geen schulden hebben.'
Let op! Geld lenen kost geld Lenen kost geld omdat u elke maand niet alleen een bedrag aflost, maar ook rente betaalt. Als u bijvoorbeeld een laptop van 599 euro op afbetaling koopt en afspreekt 25 euro per maand af te betalen met een rente van 14%, dan betaalt u uiteindelijk 699 euro. U betaalt dus 99 euro extra aan rente! Vaste lasten worden hoger
U krijgt hogere vaste lasten, waardoor er minder overblijft voor alle andere uitgaven. Kijk echt goed of u daardoor niet in de problemen komt. Ook al wil de geldverstrekker u het bedrag lenen, dat betekent dat nog niet dat de aflossing in uw uitgavenpatroon past. Raadpleeg de Risicometer Lenen op nibud.nl.
Kan het ook met sparen?
Hoe dringend heeft u de aankoop nodig? Kan het misschien nog even wachten
en kunt u ondertussen het benodigde bedrag sparen? Want sparen doet u wanneer het u uitkomt, terwijl u met een lening meteen aan een verplichting vastzit. En kijk eens eerlijk naar uzelf; als het u niet lukt om te sparen, lukt het u dan wel om af te betalen?
Waar leent u het goedkoopst?
Enkele tips: Vraag bij meerdere geldverstrekkers een offerte aan voor een lening. Vergelijk de looptijden van de verschillende leningen.
Een lening met een langere looptijd heeft misschien lagere maandlasten, maar uiteindelijk bent u duurder uit. Dat komt omdat u gedurende een langere tijd rente over de lening betaalt. Om leningen goed met elkaar te kunnen vergelijken, moet de aanbieder ook de effectieve rente vermelden. Dat is de rente inclusief alle bijkomende kosten. Vraag of u de lening eerder of versneld mag aflossen dan afgesproken. Vraag of u dan een boete moet betalen, vaak loont het dan nog steeds.
Het Bureau Krediet Registratie Als u leent bij de bank, meldt de bank dit bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Dat is wettelijk verplicht. Het BKR bekijkt of u al leningen heeft lopen, en zo ja, voor welk bedrag. Ook bekijkt het BKR hoe u in het verleden met leningen bent omgegaan. Op basis van die gegevens besluit de bank of u de lening krijgt. De bank voorkomt daarmee dat u te veel leent.
Kijk voor meer informatie op bkr.nl
Ai, we geven te veel uit Geeft u meer geld uit dan er
binnenkomt? Met andere woorden, zijn uw inkomsten lager dan uw uitgaven? Dan hebt u een tekort. Hoe lost u dit op? Met uw spaargeld? Of staan er nog rekeningen open die eigenlijk al betaald hadden moeten worden? Hebt u schulden? Daarmee moet u echt aan de slag, we kunnen u met onderstaande informatie al op weg helpen. Rood staan
Als rood staan u helpt een krappe periode voor korte tijd te overbruggen, dan geeft dat meestal geen problemen. Vergeet niet dat u rente betaalt over het bedrag dat u rood staat en die ligt een stuk hoger dan op een gewone lening. Vergeet ook niet te controleren of uw rekeningen worden afgeschreven.
groot uw achterstanden zijn. Schrijf ook op wanneer u het geld had moeten betalen.
Hoeveel kunt u afbetalen?
Als u nog geen gemiddelde maandbegroting heeft gemaakt zoals het voorbeeld op pagina 4, begin daar dan eerst mee. Dan weet u namelijk snel of en hoeveel u gemiddeld per maand overhoudt. Met het bedrag dat u overhoudt kunt u de achterstanden inlopen. Let er wel op dat u genoeg geld overhoudt voor de rekeningen van de komende maanden. Voor u het weet, hebt u zo weer een nieuwe betalingsachterstand.
Urgentie vaststellen
Uiteindelijk moet u natuurlijk alle achterstanden terugbetalen, maar bijvoorbeeld de huur en de zorgverzekering zijn erg belangrijk. Betaalt u geen huur, dan kunt u uit uw huis gezet worden. Betaalt u de zorgverzekering niet, dan moet u uw medische kosten zelf betalen, vaak met een hoge boete.
Overleg met de schuldeisers
Toegegeven, het is best lastig, maar bel alle instanties die geld van u krijgen. Maak afspraken hoe u uw betalingsachterstanden gaat inlopen. Misschien door
in termijnen te betalen? Of misschien op het moment als u kinderbijslag of vakantiegeld krijgt.
U redt het niet
Houdt u geen geld over om achterstallige betalingen in te lopen? Of lukt het niet om zelf afspraken te maken met de instanties die nog geld van u te goed hebben? Neem dan contact op met de gemeente Maastricht. Dit kan bij het Wijkservicepunt bij u in de buurt (zie pag. 2 van deze krant). Zij kunnen u advies geven bij het oplossen van uw geldproblemen. Ook kunt u via het Wijkservicepunt doorverwezen worden naar Kredietbank Limburg. Zij helpen u verder.
Betalingsachterstanden
Als u niet af en toe rood staat, maar keer op keer tekortkomt, dan wordt het serieuzer. Dan vormen zich langzaamaan betalingsachterstanden. Daarmee moet u echt meteen aan de slag om niet in nog grotere problemen te komen. Dat kunt u zelf. Maak een lijst van alle onbetaalde rekeningen, zodat u weet hoe
7
18 EN VERDER
Spannend hoor, 18 worden Met het bereiken van de volwassen leeftijd verandert er best wel wat. Als je je rijbewijs hebt, mag je zelf achter het stuur van een auto. Je krijgt zorgtoeslag, maar je moet ook zorgpremie gaan betalen. Ben je van plan te gaan studeren? Daar komt financieel ook het een en ander bij kijken. Kortom je krijgt allerlei -financiële- verantwoordelijkheden en het is fijn als je weet wat die allemaal zijn. Op deze pagina geven we informatie, maar op nibud.nl/scholieren vind je nog veel meer.
18
&
No Credit, Game Over!
Een serious urban game dat jongeren in de leeftijd van 16 tot 19 jaar in beweging brengt rond een sociaal relevant thema, namelijk ‘schulden’. Aan de hand van digitale media baan je je een weg door Maastricht in een poging je (vituele)schulden af te lossen. Hierbij moet je verschillende organisaties aanspreken en praktische oplossingen zoeken. Denk aan Sociale Zaken Maastricht, Podium 24, Juridisch
Loket, Kredietbank Limburg, Rabobank. Door het afnemen van interviews, het maken van foto’s en andere documenten kan je aantonen dat je je weg kan vinden in de wereld van de social media maar ook de keiharde realiteit onder ogen kan zien.
Aanzet naar meer zelfstandigheid
Tijdens je tocht door de stad maak je zelf beslissingen. In de nabespreking evalueren we je gedrag en je financiële keuzes. Met deze discussie, word je aangespoord tot financiële zelfstandigheid en weerbaarheid.
Studeren, wat komt er financieel bij kijken? Of het is al zover, of het zit eraan te komen; je sluit de middelbare school af en wilt verder studeren. Op het mbo, hbo of de universiteit. Je kiest een opleiding waar je voor wilt gaan, maar daarnaast dienen zich nogal wat financiële issues aan. Wat kost zo’n studie eigenlijk? Bijvoorbeeld collegegeld en boeken? En hoe komen de kosten eruit te zien als je op kamers gaat wonen? Of als je thuis blijft? Wie betaalt eigenlijk wat? Om inzicht te krijgen in wat studeren kost, zou je een financieel studieplan kunnen maken. Het is een gratis tool dat je hier vindt: financieelstudieplan.nl. Het is voor mbo-, hbo- en wo-studenten en laat ook zien wat vergelijkbare studenten verdienen en uitgeven En natuurlijk kun je ook altijd voor meer informatie, handige tips en adressen op nibud.nl/scholieren terecht.
Kijk voor meer informatie over No Credit, Game Over! op pasopjegeld.nl
Word je 18? Of ben je het al?
Laten we eens op een rijtje zetten wat moet en mag: Moet Contracten, (telefoon-) abonnementen en overeenkomsten afsluiten op je eigen naam
Mag x
Een basis zorgverzekering afsluiten en zorgtoeslag regelen
x
Beslissen of je een aanvullende zorgverzekering wilt
x x
Zelf alimentatie ontvangen
x
Rood staan, een lening afsluiten
x
Studiefinanciering aanvragen als je een opleiding volgt
x
Ps. Je ouders zijn nog wel onderhoudsplichtig. Dat betekent dat tot je 21-ste zij jou verzorgen en opvoeden.
8
x
© Nibud, April 2016
d door het Nibud Deze krant is ontwikkel in r Budgetvoorlichting) voo uut tit Ins (Nationaal t. ich str Maa te een gem opdracht van de : Projectverantwoordelijke ud, nibud.nl Anne-Mart Kuipers, Nib Teksten en redactie: jers, ne Blanken, Marion Wei Brigitte ter Laak, Ire icht.nl str maa t, ich str Maa te Nibud, nibud.nl, Gemeen
Toeslagen aanvragen met je DigiD
Zelf aansprakelijk zijn voor betalingsachterstanden, boetes en leningen
COLOFON
chen Fotografie: Jef Fouras ductie: Design en grafische pro Buuf, verfendebuuf.nl vormgeverij Verf en de reso.nl Drukwerk: Impreso, imp
n krant kunnen geen rechte Aan de teksten in deze u mag e gav uit e dez van worden ontleend. Niets van het riftelijke toestemming reproduceren zonder sch of pie oko fot m, fil j om druk, Nibud. Het gaat hierbi en. op andere manier