Diokos2l org1 2 by Nick Ioannou

ζει. 12

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

2. Ονοματολογία κατά IUPAC. International Union of Pure and Applied Chemistry Διεθνής Ένωση Θεωρητικής και Ευαρμοσμένης Χημείας.

2.1. Βασικοί κανόνες ονοματολογίας απλών άκυκλων ενώσεων. Οη βαζηθνί θαλόλεο νλνκαηνινγίαο αλαθέξνληαη ζε ελώζεηο πνπ έρνπλ ζπλερή αλζξαθηθή αιπζίδα (δελ ππάξρεη θακία δηαθιάδσζε ηεο αλζξαθηθήο αιπζίδαο) , θαη δηαζέηνπλ έλα κόλν είδνο ιεηηνπξγηθήο νκάδαο. Τν όλνκα ηεο θάζε απιήο έλσζεο απνηειείηαη από ηξία ζπλζεηηθά πνπ ην θαζέλα δίλεη πιεξνθνξίεο γηα ηελ ζύληαμε ηεο έλσζεο. Τν πξώην ζπλζεηηθό καο πιεξνθνξεί πόζα άηνκα άλζξαθα έρεη ε έλσζε, ην δεύηεξν ζρεηίδεηαη κε ηελ θύζε ησλ δεζκώλ κεηαμύ ησλ αλζξάθσλ θαη ην ηξίην ζπλζεηηθό καο δείρλεη ηελ ιεηηνπξγηθή νκάδα πνπ δηαζέηεη ε έλσζε. Σην παξαθάησ πίλαθα θαίλνληαη αλαιπηηθά ηα παξαπάλσ ζπλζεηηθά. πλήθορ ανθπάκυν 1o ζςνθεηικψ 1C μεθ2C αιθ3C πποπ4C βοςη5C πενη6C εξκ.λ.π.

θωζη δεζμϊν 2ο ζςνθεηικψ μόνο απλοί δεζμοί -ανέναρ διπλόρ δεζμόρ -ενέναρ ηπιπλόρ δεζμόρ -ινδύο διπλοί δεζμοί -διενδύο ηπιπλοί δεζμοί -διινηπειρ διπλοί δεζμοί -ηπιενκ.λ.π.

λειηοςπγική ομάδα 3ο ζςνθεηικψ ςδπογονάνθπακαρ μία αλκοολομάδα μία αλδεςδομάδα μία κεηονομάδα μία καπβοξςλομάδα δύο αλκοολομάδερ δύο αλδεςδομάδερ κ.λ.π.

-ιο -όλη -άλη -όνη -ικό οξύ -διόλη -διάλη

 Παξαηεξήζεηο: 1. Η πνιιαπιόηεηα ησλ δηπιώλ, ηξηπιώλ δεζκώλ θαη ησλ νκάδσλ δειώλεηαη κε θαηάιιειν αξηζκεηηθό. 2. Η νλνκαζία ησλ αηζέξσλ θαη ησλ εζηέξσλ ζα δνζεί αξγόηεξα γηαηί νλνκάδνληαη κε δηαθνξεηηθό ηξόπν. Παξαδείγκαηα νλνκαηνινγίαο: ςδπ/θπακαρ

ςδπ/θπακαρ

μεθ αν ιο

CH4 1 άηομo C

κοπεζμένη

CH3 CH CH2 πποπ έν ιο 1 δ.δ.

3 άηομα C

αλκοολομάδα

αλδεχδομάδα

CH3

4 άηομα C

O βοςη ιν άλη 1 η.δ.

H2C CH

CH CH CH2 OH πενη α διεν ψλη 5 άηομα C

2 δ.δ.

ζει. 13

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

3 αλκοολομάδερ 2 καπβοξωλια

OH OH OH πποπ αν ο ηπιψλη

CH2 CH CH2 3 άηομα C

κοπεζμένη

HOOC CH CH COOH 4 άηομα C

CH3 C

CH3

βοςη αν ο διψνη κοπεζμένη

4 άηομα C

1 δ.δ.

Παξαηήξεζε: Σε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο, γηα ιόγνπο επθσλίαο, παξεκβάιιεηαη κεηαμύ 1νπ θαη 2νπ ζπλζεηηθνύ ην θσλήελ «α» ελώ κεηαμύ 2νπ θαη 3νπ ζπλζεηηθνύ ην θσλήελ «ν» .

2 κεηονομάδερ

βοςη εν ο διικψ οξω

ΠΡΟ΢ΟΧΗ: Πνιύ ζπρλά ζε έλα όλνκα κηαο νξγαληθήο έλσζεο είλαη δπλαηόλ λα αληηζηνηρνύλ δύν ή θαη πεξηζζόηεξεο ελώζεηο.

π.ρ. κε ην όλνκα βνπηίλην αληηζηνηρνύλ νη ελώζεηο: CH3 C C CH3 θαη CH C CH2 CH3

ελώ κε ην όλνκα πξνπαλόιε νη ελώζεηο: CH3 CH2 CH2 OH θαη CH3 CH CH3 OH

Η αληηκεηώπηζε ηεο αζάθεηα ηεο νλνκαζίαο επηηπγράλεηαη ζύκθσλα κε ηα παξαθάησ βήκαηα: i. Αξηζκνύκε ηα άηνκα ηνπ άλζξαθα αξρίδνληαο από ην άθξν ηεο αλζξαθηθήο αιπζίδαο κε βάζε ηνλ θαλόλα: Πξώηε πξνηεξαηόηεηα σο πξνο ηελ αξρή ηεο αξίζκεζεο έρεη ην άθξν πνπ είλαη πιεζηέζηεξα ζηελ ιεηηνπξγηθή νκάδα ηεο νκόινγεο ζεηξάο πνπ αλήθεη ε έλσζε θαη δεύηεξε πξνηεξαηόηεηα ην άθξν ηεο αλζξαθηθήο αιπζίδαο πνπ είλαη πιεζηέζηεξα ζηνλ δηπιό ή ηξηπιό δεζκό. Δειαδή ζε θάζε πεξίπησζε ηα άηνκα ηνπ άλζξαθα πνπ θέξνπλ ηηο ιεηηνπξγηθέο νκάδεο ηεο νκόινγεο ζεηξάο έρνπλ ηνπο κηθξόηεξνπο δπλαηνύο αξηζκνύο θαη έπνληαη ηα άηνκα ηνπ άλζξαθα πνπ έρνπλ ηνπο δηπινύο ή ηξηπινύο δεζκνύο π.ρ. 3

CH3 CH2 CH2 OH

ζωζηή αξίζκεζε 1

H2C

CH CH2 CH O

CH C

ζωζηή αξίζκεζε

ιάζνο αξίζκεζε H2C

C CH2 CH3

CH3

ιάζνο αξίζκεζε

H3C

CH3

αδηάθνξε αξίζκεζε

Απιθμοωμε απψ ηο άκπο πος είναι κονηά ο C ηηρ ομάδαρ και ψσι ο C ηος πολαπλοω δεζμοω.

Όηαν ο C ηηρ ομάδαρ είναι αδιάθοπορ ζηην απίθμηζη, ηψηε απιθμοωμε απψ ηο άκπο πος είναι κονηά ζηοςρ C ηυν πολλαπλϊν δεζμϊν

H2C

CH CH2 CH O

ζωζηή αξίζκεζε 1

H2C

CH C

CH3

ζωζηή αξίζκεζε

Σνπνζεηνύκε ηνπο αξηζκνύο ησλ αηόκσλ άλζξαθα πνπ έρνπλ:  ηνπο πνιιαπινύο δεζκνύο ζηελ αξρή ηνπ νλόκαηνο  ηηο ιεηηνπξγηθέο νκάδεο πξηλ από ηελ θαηάιεμε.

ii.

H2C

CH C

CH3

HO 1,3-πενηαδιεν-3-ψλη

H2C

CH C

CH2 C

O O 5-εξεν-2,4-διψνη

CH3

H3C C

CH2 OH

2-βοςηίν-1-ολη

ζει. 14

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

Αλ δελ ππάξρνπλ δηπινί ή ηξηπινί δεζκνί νη αξηζκνί πνπ αληηζηνηρνύλ ζηηο ιεηηνπξγηθέο νκάδεο ηνπνζεηνύληαη ζηελ αξρή ηεο νλνκαζίαο:

Οη αξηζκνί πνπ αλαθέξνληαη ζηηο αιδεϋδνκάδεο ή ηηο θαξβνμπινκάδεο ζπρλά παξαιείπνληαη γηαηί νη νκάδεο απηέο ππνρξεωηηθά είλαη ζηηο άθξεο ηεο αλζξαθηθήο αιπζίδαο.

Τέινο παξαιείπνληαη νη αξηζκνί όηαλ ζην όλνκα ππνρξεωηηθά αληηζηνηρεί κόλν κία έλωζε

H2C

H3C

CH2 CH CH3

CH2 C

CH CH2 CH O

CH3

HOOC CH2 CH2 CH2 COOH πενηανοδιικψ οξω

H3C C

CH3

O O βοςηανοδιψνη

αιθανψλη

Αζθήζεηο. 1. Να γξαθνύλ νη ζπληαθηηθνί ησλ ελώζεσλ. αηζάλην, βνπηάλην, 2-βνπηέλην, πξνπίλην, 2-βνπηίλην, 1,3-πεληαδηίλην, 2-πεληελ-1-όιε, 2-βνπηελάιε, βνπηαλόλε, πξνπαλάιε, πξνπεληθό νμύ, αηζαλνδηάιε, αηζαλνδητθό νμύ, βνπηηλόλε, 3-πεληηλ-2-όλε

O O 2,4-πενηανοδιψνη

H3C CH2 OH

πποπένιο

OH 2- βοςηανψλη

3- βοςηενάλη

CH CH3

H3C

1,3-βνπηαδηέλην, 2-βνπηαλόιε, 1,2,3-πξνπαλνηξηόιε, 2,4-πεληαλνδηόλε, 1,3-πεληαδηελ-1,5-δηόιε.

2. Να νλνκαζηνύλ νη ελώζεηο. H3C CH2 CH2 CH2 CH3 H2C CH COOH

H3C CH CH CH CH3

HC C CH2 CH3 H2C CH

H3C CH

OH H2C CH CH2 C CH3 O

CH CH2

CH CH3

H3C CH

CH CH2 CH3

O CH CH O

HOOC C C

COOH

OH OH OH CH CH O

CH O

H3C

C CH2 C O

CH3

3. Τα νλόκαηα ησλ παξαθάησ ελώζεσλ είλαη ιαλζαζκέλα. Χξεζηκνπνηώληαο ην ιάζνο όλνκα λα γξάςεηε ηνπο ζπληαθηηθνύο ηύπνπο ησλ ελώζεσλ θαη ζηε ζπλέρεηα λα νλνκάζεηε ζσζηά ηηο ελώζεηο. 4-πεληίλην, 2,4-πεληαδηέλην, 4-πεληαλόιε, 1-πεληελ-4-όιε, 3-πεληελνδηάιε, 3-βνπηαλόλε, 4-πεληελ-3-όλε 3,4-πεληαλνδηόιε. 4. Να γίλεη αληηζηνίρεζε ησλ ηύπσλ κε ηηο ζσζηέο νλνκαζίεο. CH2 CH CH2 OH α. 1. 3-πεληίλην 2. 2-πεληίλην 3. 4,5-επηαδηίλην HO CH2 C C CH2 CH2 OH β. 4. 1,3-επηαδηίλην HC C C C CH2 CH2 CH3 γ. 5. 1-πξνπέλ-3-όιε 6. 3-πεληίλ-1,5-δηόιε H3C C C CH2 CH3 δ. 7. 2-πξνπέλ-1-όιε 8. 1-πξνπαλόιε H3C CH2 CH2 OH ε. 9. 2-πεληίλ-1,5-δηόιε

ζει. 15

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

2.2. Ονοματολογία άκυκλων ενώσεων με διακλάδωση ανθρακικής αλυσίδας. Σε θάζε έλσζε κε δηαθιαδηδόκελε αλζξαθηθή αιπζίδα δηαθξίλνπκε νξηζκέλα άηνκα άλζξαθα πνπ απνηεινύλ ηελ θύξηα αλζξαθηθή αιπζίδα θαη ηα ππόινηπα άηνκα άλζξαθα πνπ είλαη νη δηαθιαδώζεηο ηεο αλζξαθηθήο αιπζίδαο. Η θύξηα αλζξαθηθή αιπζίδα είλαη ε κεγαιύηεξε δπλαηή ζπλερόκελε αιπζίδα πνπ πεξηέρεη όιεο ηηο ιεηηνπξγηθέο νκάδεο θαη όινπο ηνπο δηπινύο ή ηξηπινύο δεζκνύο κεηαμύ ησλ αλζξάθσλ. 1 Οη δηαθιαδώζεηο είλαη θνξεζκέλα ηκήκαηα αλζξαθηθήο αιπζίδαο κε ηύπν CλΗ2λ+1- πνπ νλνκάδνληαη αιθύιηα. Τα αιθύιηα νλνκάδνληαη κε ηα ζπλζεηηθά κεζ- , αηζ- … θαη ηελ θαηάιεμε –ύιην , αιιά εηζάγνληαη ζηελ νλνκαζία ηεο έλσζεο ζαλ πξνζέκαηα όπσο δείρλεη ν δηπιαλόο πίλαθαο. Τα αιθύιηα ραξαθηεξίδνληαη ζπρλά ζαλ ππνθαηαζηάηεο επεηδή ππνθαζηζηνύλ άηνκα πδξνγόλνπ ζηελ θύξηα αλζξαθηθή αιπζίδα.

Αιθύιην , CλH2λ+1CH3CH3CH2- ή C2H5CH3CH3CH2- ή C3H7CH3CH3CH3CH2- ή C4H9CH3CH3CH3CH2- ή C5H11-

CH3 CH2

CH C

Όλνκα κεζύιην αηζύιην πξνπύιην βνπηύιην πεληύιην

CH3 CH2 CH C

Πξόζεκα κέζπιν αίζπιν πξόππιν βνύηπιν πέληπιν

CH3

H ςποκαηάζηαζη ηος Η με μεθωλιο (CH3)

Γηα λα νλνκάζνπκε ζσζηά κία έλσζε κε δηαθιαδηδόκελε αλζξαθηθή αιπζίδα πξέπεη λα αθνινπζήζνπκε ηέζζεξα δηαδνρηθά βήκαηα πνπ είλαη ε εμήο: i. Βξίζθνπκε θαη αξηζκνύκε ηελ θύξηα αιπζίδα. ii. Ολνκάδνπκε ηελ θύξηα αιπζίδα αγλνώληαο ηηο δηαθιαδώζεηο (ππνθαηαζηάηεο). iii. Εληνπίδνπκε ηα δηαθιαδηδόκελα αιθύιηα (ππνθαηαζηάηεο). iv. Θέηνπκε ζην όλνκα ηηο θπξίαο αιπζίδαο ηα νλόκαηα ησλ αιθπιίσλ ζαλ πξνζέκαηα. Γηα ηελ πιεξέζηεξε θαηαλόεζή ησλ βεκάησλ απηώλ πξνζέμηε ηα παξαθάησ παξαδείγκαηα. Παξάδεηγκα 1ν :

Να νλνκαζηεί ε έλωζε: H3C

CH CH2 CH2 COOH CH CH2

i. Βξίζθνπκε θαη αξηζκνύκε ηελ θύξηα αιπζίδα: Λανθαζμένη επιλογή κωπιαρ αλςζίδαρ.

Συζηή επιλογή και απίθμηζη κωπιαρ αλςζίδαρ. 4

H3C

CH CH2 CH2 COOH CH CH2

Δεν πεπιέσει ψλερ ηιρ λειηοςπγικέρ ομάδερ.

CH CH2 CH2 COOH

H3C 5

CH2

Οη πεξηπηώζεηο πνπ δελ ηζρύεη ν θαλόλαο απηόο απηέο δελ αληηκεησπίδνληαη από ηελ δηδαθηέα ύιε ηεο Β΄ ιπθείνπ.

ζει. 16

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

ii. Ολνκάδνπκε ηελ θύξηα αιπζίδα: 5-εξενικψ οξω

H3C

CH2 CH2 COOH

CH2 3

iii. Εληνπίδνπκε ηα δηαθιαδηδόκελα αιθύιηα :

CH CH2 CH2 COOH

H3C

5 CH

μεθωλιο ζηον 4ο άνθπακα ηηρ κωπιαρ αλςζίδαρ

6 CH 2

iv. Θέηνπκε ζην όλνκα ηεο θπξίαο αιπζίδαο ην νλόκα ηνπ αιθπιίνπ ζαλ πξόζεκα: 3

4-μέθςλο-5-εξενικψ οξω

CH CH2 CH2 COOH

H3C

5 CH 6

CH2

Η θέζη ηος αλκςλίος δηλϊνεηαι με ηον απιθμψ πος ανηιζηοισεί ζηο άηομο άνθπακα ηηρ κςπίαρ αλςζίδαρ.

CH3 CH3 ν

Παξάδεηγκα 2 :

Να νλνκαζηεί ε έλωζε: CH3

CH CH CH CH2 CH3 CH2 CH2 CH3

i. Βξίζθνπκε θαη αξηζκνύκε ηελ θύξηα αιπζίδα: Λανθαζμένη επιλογή κωπιαρ αλςζίδαρ.

CH3

CH3 CH3 CH2 CH2 Δεν είναι η μεγαλωηεπη δςναηή αλςζίδα.

CH3

Συζηή επιλογή και απίθμηζη κωπιαρ αλςζίδαρ.

CH2 CH3

CH3

CH CH2 CH3 5

CH3 CH3 CH2 6 CH2

Αν δεν ςπάπσοςν λειηοςπγικέρ ομάδερ απιθμοωμε απψ ηο άκπο πος είναι κονηωηεπα οι διακλαδϊζειρ.

ii. Ολνκάδνπκε ηελ θύξηα αιπζίδα: επηάνιο CH3 CH CH

CH3

CH CH2 CH3 5

CH3 CH3 CH2 6 CH2 7

CH3

iii. Εληνπίδνπκε ηα δηαθιαδηδόκελα αιθύιηα : CH3 CH CH

CH CH2 CH3 5

CH3 CH3 CH2 6 CH2 δωο μεθωλια ζηον 2ο και 3 άνθπακα ηηρ κωπιαρ αλςζίδαρ.

CH3

ένα αιθωλιο ζηον 4ο άνθπακα ηηρ κωπιαρ αλςζίδαρ

ζει. 17

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

iv. Θέηνπκε ζην όλνκα ηεο θπξίαο αιπζίδαο ην νλόκα ηνπ αιθπιίνπ ζαλ πξόζεκα: 4-αίθςλο-2,3-διμέθςλοεπηάνιο

CH3

CH CH2 CH3 5

CH3 CH3 CH2 6 CH2

Σηα δωο ή πεπιζζψηεπα ψμοια αλκωλια σπηζιμοποιοωμε απιθμηηικψ δι- ,ηπι- κ.λ.π.

CH3

Το πλήθορ ηυν απιθμϊν πος δείσνοςν ηιρ θέζειρ ηυν αλκςλίυν ππέπει να είναι ψζα και ηο πλήθορ ηυν αλκςλίυν. Τα αλκωλια ηοποθεηοωνηαι με αλθαβηηική ζειπά ζωμθυνα με ηο ελληνικψ αλθάβηηο.

Γηα πεξηζζόηεξν πνιύπινθεο αιπζίδεο (κειέηε θαηά βνύιεζε). κωπια ανθπακική αλςζίδα Σε πεξίπινθα αιθύιηα είλαη δπλαηόλ λα ππάξρεη δηαθιάδσζε αιπζίδαο ζην ίδην ην αιθύιην, όπσο ζην δηπια1 CH2 λό ζρήκα, όπνπ έλα βνπηύιην είλαη ππνθαηεζηεκέλν από 3 4 2 CH CH2 CH3 έλα κεζύιην. Σηηο πεξηπηώζεηο απηέο νλνκάδνπκε ην αιθύιην ζαλ λα CH3 ήηαλ κόλνο ηνπ κηα έλσζε, αξρίδνληαο ηελ αξίζκεζε από ηνλ άλζξαθα πνπ ελώλεηαη ζηελ θύξηα αιπζίδα. Έηζη ην ππνθαηεζηεκέλν βνπηύιην ηνπ ζρήκαηνο νλνκάδεηαη 2-κεζπινβνπηύιην.

Σηελ πιήξε νλνκαζία κηαο έλσζεο πνπ πεξηέρεη ππνθαηεζηεκέλα αιθύιηα ην όλνκά ηνπ γξάθεηαη ζε παξέλζεζε.

HOOC

CH2

CH CH2 COOH

αιθωλιο ζηον 2ο C

CH2 CH3

CH2

CH CH2 CH3

2-μεθςλο βοςηωλιο ζηον 4ο C

CH3

2-αιθςλο-4-(2μεθςλοβοςηςλο)εξαδιενικψ οξω

Γηα νξηζκέλα αιθύιηα ρξεζηκνπνηνύληαη εκπεηξηθέο νλνκαζίεο. Η ρξήζε ηνπο είλαη ηδηαίηεξα ζπρλή θαη γη΄απηό έρνπλ ελζωκαηωζεί ζηελ νλνκαηνινγία IUPAC.

CH2

CH3 CH CH3 ιζοπποπωλιο i-Pr

CH3

CH3 CH CH2 CH3

H3C

sec (δεςη)-βοςηωλιο s-Bu

π.ρ.

CH2

CH3

CH2

CH3

ιζοπποπωλιο ζηον 2ο C

2-ιζοπποπςλοβοςηάνιο

CH3 C CH3 CH3

tert-βοςηωλιο ζηον 3ο C

3-tert βοωηςλοπενηάνιο

Τέινο αμίδεη λα αλαθέξνπκε έλαλ επίζεο ζπρλά εκθαληδόκελν αιιά αθόξεζην ππνθαηαζηάηε ην βπλίιην :

CH3

CH3 tert (ηπιη)-βοςηωλιο t-Bu

CH3

CH3 CH

CH3 ιζοβοςηωλιο i-Bu

CH2

ζει. 18

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

2.3. Ονοματολογία αλογονιδίων, αιθέρων, εστέρων. Ολνκαηνινγία αινγνληδίσλ. Τα αινγνλίδηα νλνκάδνληαη ζαλ ππνθαηεζηεκέλα παξάγσγα δειαδή βάδνπκε ζαλ πξνζέκαηα ηα νλόκαηα ησλ αινγόλσλ ζηελ νλνκαζία ηεο έλσζεο. π.ρ. 1

H3C

CH2 CH2

βπυομεθάνιο (απολςμανηικψ)

δωο σλϊπια ζηον 1ο και 2ο C

δισλυποδιθθοπομεθάνιο

1,2-δισλυποαιθάνιο

(τςκηικψ)

(άπιζηορ διαλωηηρ)

CH3

CH2

CH3

CH2

δωο σλϊπια ζηον 2ο και 3ο C

2,3-δισλυποπενηάνιο

βπϊμιο ζηον 3ο C

3-βπυμο-1-βοςηένιο

Ολνκαηνινγία αηζέξσλ. Γηα λα νλνκάζνπκε έλαλ αηζέξα βάδνπκε ζαλ πξνζέκαηα ηα νλόκαηα ησλ αιθπιίσλ ζηε ιέμε «αηζέξαο» . π.ρ.

CH3

CH2 CH3

αιθςλομεθςλ(ο)αιθέπαρ CH3

CH3

CH CH3 CH3

CH3

διμεθςλ(ο)αιθέπαρ

ιζοπποπωλιο

ιζοππψπςλομέθςλ(ο)αιθέπαρ

Ολνκαηνινγία εζηέξσλ. Οη εζηέξεο πξνθύπηνπλ από ηα νμέα κε αληηθαηάζηαζε ηνπ Η ηνπ θαξβνμπιίνπ (-CΟΟΗ) κε έλα αιθύιην. Γηα λα νλνκάζνπκε έλαλ εζηέξα νλνκάδνπκε ην νμύ από ην νπνίν πξνήιζε, αθνινπζεί ην πξόζεκα ηνπ αιθπιίνπ θαη ε ιέμε «εζηέξαο». π.ρ. ηο "οξω" απ' ψπος πποκωπηει

ηο "οξω" απ' ψπος πποκωπηει

O H3C C O

O CH3 ή

H3C COO

CH3

H C O

αιθανικψρ μεθςλεζηέπαρ

ηο "οξω" απ' ψπος πποκωπηει o εζηέπαρ μποπεί να είναι δικαπβοξςλικψ

CH2 CH3

H COO

CH2 CH3

μεθανικψρ αιθςλεζηέπαρ

COO CH3

πποπανοδιφκψρ μεθςλεζηέπαρ

CH2 COO

CH3

ζει. 19

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

σπερβολές

ηο "δικαπβοξςλικψ οξω" απ' ψπος πποκωπηει

έσει ψξινο Η 10

HOOC

CH2 CH CH

CH3

CH C

CH3

CH2 COO

HC CH3

CH3

ψξινορ 7,9-διμεθςλο-4-ιζοπποπςλο-3,5-δεκαδιενικψρ tert-βοςηςλεζηέπαρ

 Αζθήζεηο. 1. Να γξαθνύλ νη ζπληαθηηθνί ησλ ελώζεσλ. κεζπινβνπηάλην,

2,4-δηκεζπινπεληάλην

κεζπινπξνπέλην,

κεζπιν-2-πξνπαλόιε

2-αηζπιν-1-βνπηέλην

1,1-δηκεζπινπξνπάλην

κεζπινβνπηαλνδηάιε

2,3-δηκεζπιν-1,3-βνπηαδηέλην

αηζπινπεληαλόλε

2-κεζπιν-3-αίζπιν-2-πεληελνδηηθό νμύ

2,2-δηκεζπιν-3-αηζπιν-1,4-βνπηαλνδηόιε 2. Να νλνκαζηνύλ νη ελώζεηο. H2C C

CH2 CH CH3

CH3

CH3 H3C CH

H2C CH2 CH3

CH3

OH CH3 CH2

H2C C CH3

H3C CH

H2C C

CH3

H3C

CH C CH3

O CH C

CH2 CH3

CH O C CH3

H3C CH

H2C

CH2

C CH CH3 H2C CH3

H3C CH2

H3C

CH CH3

CH3 CH2 CH

CH2 CH3

CH2

CH2 CH3 CH3

CH3 CH C

H2C CH3

CH3

H2C C COOH

H3C C

H3C CH

HC C CH CH3

CH3 CH

CH3

3. Να γξαθνύλ νη ζπληαθηηθνί ησλ ελώζεσλ. αηζπινπξνππιαηζέξαο

δηαηζπιαηζέξαο

πξνπαληθόο κεζπιεζηέξαο

1,1-δηρισξνπξνπάλην

1-βξσκνκεζπινπξνπέλην

κεζπινπξνππιαηζέξαο

πξνπεληθόο αηζπιεζηέξαο

αηζαλνδηηθόο κεζπιεζηέξαο

1-ρισξν-3βξσκν-βνπηαλόλε

κεζαληθόο βνπηπιεζηέξαο

2-αηζπιν-3-βνπηηληθόο κεζπιεζηέξαο

ζει. 20

Διογένη Κοσμόποσλοσ: Οργανική Χημεία Β λσκείοσ - Ονοματολογία

 Εξγαζία γηα ζπλνιηθή επαλάιεςε ηεο νλνκαηνινγίαο. Να νλνκαζηνύλ νη ελώζεηο. CH3 OH

CH2

CH3

CH CH

CH3

CH2

O CH2

CH3

CH2

CH C

O CH3

CH2

CH CH

CH2

CH3

O CH3

CH CH

CH3

CH CH

CH2

CH CH CH3

CH CH

CH2

CH3

CH2

CH3

CH2

CH3 O

C C

CH3

CH2

CH CH CH3

OH OH

CH2 Cl

CH3 O C CH2

CH2

CH3

CH CH CH

CH3

CH2

CH CH

CH2

CH CH

CH2 CH2

CH3 CH CH3

CH2 CH CH

CH3

C C

CH Cl

O CH2

O C

CH2

CH3

C OH

CH3