Εγχειρίδιο Ψύξης & Κλιματισμού by Nicos Leonida

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΨΑΡΑΣ ΝΙΚΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΨΥΞΗΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ

Κυριάκος Ψαράς Γεννήθηκε στην Άσσια της επαρχίας Αμμοχώστου το 1957 και φοίτησε στην Τεχνική Σχολή Λευκωσίας στον κλάδο των οικιακών συσκευών. Συνέχισε τις σπουδές του στην ψύξη και κλιματισμό στο Openshaw Technical College στο Manchester Αγγλίας και εξειδικεύτηκε στην βιομηχανική ψύξη στο Centro Studi Galileo της Ιταλίας. Παρακολούθησε πολλά σεμινάρια για την εξοικονόμηση ενέργειας και νέες τεχνολογίες στον κλάδο της ψύξης και κλιματισμού, και είναι κάτοχος άδειας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων από το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας. Έχει περάσει με επιτυχία τις εξετάσεις για τo FGas Regulations cat. I and cat. II από το Star Refrigeration και έχει εξασφαλίσει τα σχετικά διπλώματα πιστοποιημένα από το CPD της Αγγλίας. Είναι μέλος σε διάφορα ινστιτούτα όπως, International Institute of Refrigeration, I.O.R., Refrigeration Service Engineers Society, κλπ. Έχει πέραν των 30 χρόνων πρακτική πείρα σε όλο το φάσμα της ψύξης και του κλιματισμού.

Νίκος Λεωνίδα Γεννήθηκε το 1960 στην Λευκωσία και μεγάλωσε στο Καϊμακλί. Φοίτησε αρχικά στο Γυμνάσιο Ακροπόλεως και μετά στο Παγκύπριο Γυμνάσιο από όπου αποφοίτησε από τον κλάδο των θετικών επιστημών (πρακτικό). Σπούδασε Business Studies στο Higher College of Technology στη Λευκωσία, και εξειδικεύτηκε στο Marketing στο North East London Polytechnic στην Αγγλία. Το 1983 επέστρεψε στην Κύπρο και εντάχθηκε στην οικογενειακή επιχείρηση εισαγωγής και διανομής ψυκτικού εξοπλισμού. Αμέσως μετά, συμπλήρωσε την τεχνική του κατάρτιση στην ψύξη και κλιματισμό παρακολουθώντας ολοκληρωμένη σειρά σπουδών δια αλληλογραφίας από το International Correspondence Schools, και σύντομα έγινε μέλος σε επαγγελματικά σώματα όπως ASHRAE, Institute of Refrigeration, Institut International du Froid, Institute of Management Specialists, κλπ. Λόγω της εργασίας του επισκέφτηκε πάρα πολλά πολυεθνικά εργοστάσιακολοσσούς στον τομέα της ψύξης και συμμετείχε σε δεκάδες τεχνικά σεμινάρια στο εξωτερικό.

Όλα τα δικαιώματα επιφυλάσσονται Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου ή μέρους αυτού, καθώς και η εκμετάλλευση ή μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς την γραπτή άδεια των δημιουργών.

Γηράσκω αεί διδασκόμενος

iii

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σημείωμα προς τον αναγνώστη

Εισαγωγή ..

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 – Βασική θερμοδυναμική ..

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

viii

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

1.01 Γνώση των βασικών προτύπων ISO 1.02 Κατανόηση της βασικής θεωρίας των συστημάτων ψύξης 1.03 Πίνακες και διαγράμματα. Διάγραμμα log (p)‐h 1.04 Κύρια μέρη του ψυκτικού κυκλώματος 1.05 Βασική λειτουργία διαφόρων κατασκευαστικών στοιχείων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 – Περιβαλλοντικές επιπτώσεις ..

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

4.01 Πιθανά σημεία διαρροής 4.02 Εξέταση του αρχείου του συστήματος 4.03 Οπτική και χειρωνακτική επιθεώρηση του συστήματος 4.04 Έμμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών 4.05 Χρήση φορητών συσκευών (μανόμετρα, θερμόμετρα, πολύμετρα) 4.06 Άμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών 4.07 Άμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών χωρίς παρέμβαση στο κύκλωμα 4.08 Χρήση ηλεκτρονικής συσκευής εντοπισμού διαρροών 4.09 Συμπλήρωση των δεδομένων στο αρχείο του συστήματος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 – Χειρισμός του συστήματος και του ψυκτικού μέσου .. .. .. ..

3.01 Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης για έλεγχο της αντοχής του συστήματος 3.02 Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης για έλεγχο της στεγανότητας του συστήματος 3.03 Χρήση αντλίας κενού 3.04 Εκκένωση του συστήματος 3.05 Καταγραφή δεδομένων στο αρχείο του συστήματος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 – Έλεγχοι για διαρροές ..

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

2.01 Κλιματικές αλλαγές και Πρωτόκολλο του Κιότο 2.02 Δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη. Κανονισμός (ΕΚ) 842/2006 για τη χρήση φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 – Έλεγχοι του συστήματος

5.01 Σύνδεση και αποσύνδεση των μετρητών ελέγχου και των γραμμών 5.02 Εκκένωση και πλήρωση φιάλης ψυκτικού μέσου 5.03 Χρήση εξοπλισμού ανάκτησης 5.04 Εκκένωση ελαίου που έχει ρυπανθεί v

5.05 Πλήρωση του συστήματος με ψυκτικό μέσο 5.06 Χρήση πλάστιγγας για τη ζύγιση του ψυκτικού μέσου 5.07 Καταγραφή στο αρχείο του συστήματος 5.08 Διαδικασίες χειρισμού ρυπανθέντων ψυκτικών μέσων και ελαίων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 – ΣTOIXEIO: Εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση συμπιεστών .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 – ΣTOIXEIO: Εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση συμπυκνωτών .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 – ΣTOIXEIO: Εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση εξατμιστών . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

6.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπιεστή 6.02 Ορθή εγκατάσταση του συμπιεστή 6.03 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου 6.04 Ρύθμιση των βαλβίδων αναρρόφησης και κατάθλιψης 6.05 Έλεγχος του συστήματος επιστροφής του ελαίου 6.06 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του συμπιεστή 6.07 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπιεστή

.. .. ..

7.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπυκνωτή 7.02 Ρύθμιση του οργάνου ελέγχου της πίεσης κατάθλιψης 7.03 Ορθή εγκατάσταση του συμπυκνωτή 7.04 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου 7.05 Έλεγχος των γραμμών κατάθλιψης και υγρού 7.06 Εξαέρωση του συμπυκνωτή από μη συμπυκνώσιμα αέρια 7.07 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του συμπυκνωτή 7.08 Έλεγχος της επιφάνειας του συμπυκνωτή 7.09 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπυκνωτή

.. .. ..

8.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του εξατμιστή 8.02 Ρύθμιση οργάνου του εξατμιστή που ελέγχει την πίεση εξάτμισης 8.03 Ορθή εγκατάσταση του εξατμιστή 8.04 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου 8.05 Έλεγχος της ορθής θέσης των σωληνώσεων υγρού και αναρρόφησης 8.06 Έλεγχος της σωλήνωσης απόψυξης που λειτουργεί με θερμό αέριο 8.07 Ρύθμιση της βαλβίδας αυξομείωσης της πίεσης εξάτμισης 8.08 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του εξατμιστή 8.09 Έλεγχος της επιφάνειας του εξατμιστή 8.10 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του εξατμιστή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 – ΣTOIXEIO: Εγκατάσταση, λειτουργία και εξυπηρέτηση εκτονωτικών βαλβίδων και άλλων κατασκευαστικών στοιχείων . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

.. ..

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 – Σωληνώσεις: Δημιουργία στεγανού δικτύου σωλήνων σε ψυκτικές εγκαταστάσεις . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

9.01 Εξήγηση των βασικών αρχών λειτουργίας εκτονωτικών ρυθμιστών πίεσης 9.02 Ορθή εγκατάσταση βαλβίδων 9.03 Ρύθμιση μηχανικής/ηλεκτρονικής θερμοστατικής εκτονωτικής βαλβίδας 9.04 Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών θερμοστατών 9.05 Ρύθμιση πιεζοστατικής βαλβίδας 9.06 Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών περιοριστών πίεσης 9.07 Έλεγχος της λειτουργίας ελαιοδιαχωριστή 9.08 Έλεγχος της κατάστασης φίλτρου ξήρανσης 9.09 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση των εν λόγω στοιχείων

10.01 Στεγανές συγκολλήσεις σωλήνων για συστήματα ψύξης 10.02 Κατασκευή και έλεγχος στηριγμάτων των σωλήνων

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

Ασφάλεια και υγεία στην εργασία Κανονισμός Ευρωπαϊκής Ένωσης αριθ. (ΕΚ) 303/2008 Νομοθεσία Κυπριακής Δημοκρατίας αρ. 23(Ι) του 2010

vii

Σημείωμα προς τον αναγνώστη

Για την συγκέντρωση του υλικού που περιλαμβάνεται στο βιβλίο αυτό χρειάστηκε πάρα πολύς χρόνος για έρευνα και συλλογή πληροφοριών, προστρέχοντας τόσο σε βιβλιογραφία, καταλόγους, τεχνικά φυλλάδια και φυσικά στο διαδίκτυο. Είναι ίσως η πρώτη φορά στη χώρα μας που αναλαμβάνεται ένα τέτοιο εγχείρημα για έκδοση τεχνικού βιβλίου ψύξης και κλιματισμού στην Ελληνική γλώσσα. Προσπαθήσαμε να δώσουμε όλες τις περιγραφές, επεξηγήσεις, τεχνικούς όρους, κλπ., σε γλώσσα απλή και κατανοητή από όλους. Έχει γίνει σημαντική προσπάθεια για εξάλειψη των λαθών (συντακτικών και άλλων) στο βιβλίο αυτό. Παρόλα αυτά, λάθη ή παραλείψεις πιθανόν να υπάρχουν. Αν εντοπίσετε κάποια εμφανή ανακρίβεια, κάποια παράλειψη ή κάποιο λάθος, σας παρακαλούμε να μας κρίνετε με επιείκεια. Σας ευχαριστούμε που αγοράσατε και χρησιμοποιείτε το βιβλίο μας. Είμαστε σίγουροι πως θα ωφεληθείτε αρκετά μελετώντας το και σας ευχόμαστε κάθε επιτυχία στην απόκτηση του πιστοποιητικού χρήσης και διαχείρισης φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου.

viii

Εισαγωγή

Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι ένας οδηγός για την εξέταση που απαιτείται για την απόκτηση του πιστοποιητικού χρήσης και διαχείρισης φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου, ή αλλιώς f‐gases. Ως τέτοιο, το βιβλίο αυτό δεν είναι γενικό βιβλίο ψυκτικής και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως βιβλίο εκμάθησης της ψυκτικής τέχνης για αρχάριους. Αντιθέτως, το βιβλίο αυτό απευθύνεται στον έμπειρο τεχνικό ψύξης και κλιματισμού που θέλει να παρακαθίσει με επιτυχία στις εξετάσεις που επιβάλλει ο Ευρωπαϊκός κανονισμός (ΕΚ) 303/2008. Μελετώντας το βιβλίο θα σας βοηθήσει να φρεσκάρετε τις γνώσεις σας σε ότι αφορά τη θεωρία της ψύξης και τις αρχές της θερμοδυναμικής, αλλά και να κατανοήσετε το υπόβαθρο λειτουργιών και πρακτικών που ήδη εφαρμόζετε στα χρόνια της υπηρεσίας σας στον τομέα της ψύξης και του κλιματισμού. Επιπρόσθετα, στο βιβλίο παρέχονται πληροφορίες που αφορούν περιβαλλοντικά προβλήματα, τις κλιματικές αλλαγές και τους σχετικούς κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απορρέουν κυρίως από το πρωτόκολλο του Κιότο. Η γνώση στα θέματα αυτά είναι άλλωστε απαραίτητη και περιλαμβάνεται στα θέματα της εξέτασης. Η δομή του βιβλίου και των θεμάτων που πραγματεύεται βασίζεται αυστηρά στον πίνακα με τις ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά τις γνώσεις και δεξιότητες που πρέπει να εξετάζονται από τους φορείς αξιολόγησης. Στα παραρτήματα του βιβλίου παρατίθεται αυτούσιος ο κανονισμός (ΕΚ) 303/2008 της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και ο εναρμονισμένος νόμος αριθμός 23(Ι) του 2010 της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Βασική Θερμοδυναμική 1.01 Γνώση των βασικών προτύπων ISO 1.02 Κατανόηση της βασικής θεωρίας των συστημάτων ψύξης 1.03 Πίνακες και διαγράμματα. Διάγραμμα log (p)‐h 1.04 Κύρια μέρη του ψυκτικού κυκλώματος 1.05 Βασική λειτουργία διαφόρων κατασκευαστικών στοιχείων

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

1.01 Γνώση των βασικών προτύπων μονάδων ISO Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων είναι η σύγχρονη μορφή του μετρικού συστήματος και είναι γενικά ένα σύστημα μονάδων μέτρησης που επινοήθηκε γύρω από τις κυριότερες μονάδες μέτρησης και την ευκολία του αριθμού δέκα. Είναι το πλέον ευρέως χρησιμοποιημένο σύστημα μέτρησης στον κόσμο, τόσο στην καθημερινή ζωή, στο εμπόριο και στην επιστήμη.

Τα βασικά πρότυπα που έχουν σχέση με την ψύξη και θα πρέπει να γνωρίζετε, συνοψίζονται στον πιο κάτω πίνακα.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ

ΟΝΟΜΑΣΙΑ

ΣΥΜΒΟΛΟ

Θερμοδυναμική θερμοκρασία

Κέλβιν (Kelvin)

⁰K

Πίεση

Πασκάλ (Pascal)

Μάζα

Κιλό (Kilogram)

Ενέργεια

Joule

Ενθαλπία

KJoule / Kilogram

KJ/Kg

Δύναμη

Newton

Πυκνώτητα

Kιλό / Κυβ. Μέτρο

Kg/m3

Ειδικός όγκος

Κυβ. Μέτρο / Κιλό

m3/Kg

Ηλεκτρικό ρεύμα

Αμπέρ (Ampere)

Μήκος

Μέτρο

Χρόνος

Δευτερόλεπτο

1.02 Κατανόηση της βασικής θεωρίας των συστημάτων ψύξης Ψύξη (refrigeration) είναι η διεργασία αφαίρεσης θερμότητας από ένα κλειστό χώρο ή από κάποιο αντικείμενο, με σκοπό την μείωση της θερμοκρασίας του. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι δεν παράγουμε ή εφαρμόζουμε «ψύξη» στο αντικείμενο, αλλά αντιθέτως, το ψυκτικό σύστημα παρέχει τον τρόπο με τον οποίο θα αφαιρεθεί η θερμότητα από κάποιο αντικείμενο. Αυτό επιτυγχάνεται με την απορρόφηση της θερμότητας από τον χώρο που θέλουμε να ψύξουμε, και την μεταφορά της θερμότητας αυτής στον έξω χώρο. 2

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ποια είναι όμως η διαφορά μεταξύ ψύξης και κλιματισμού;

Όπως προαναφέραμε, «ψύξη» είναι η διεργασία αφαίρεσης θερμότητας από ένα κλειστό χώρο ή από κάποιο προϊόν, με σκοπό την μείωση της θερμοκρασίας του. «Κλιματισμός» είναι η διεργασία επεξεργασίας του αέρα με σκοπό τον ταυτόχρονο καθαρισμό του, έλεγχο της υγρασίας, την ομαλή διανομή του σε όλο τον χώρο, καθώς επίσης και μείωση της θερμοκρασίας του στο επιθυμητό επίπεδο. Ο κλιματισμός, επομένως είναι μέρος της ψύξης με την ευρεία έννοια του όρου. Η ψυκτική είναι μείγμα τριών τεχνικών τομέων: ηλεκτρισμός, αέριο, μηχανική συνεπώς απαιτείται υψηλό επίπεδο γνώσεων. Για να μάθετε ψυκτική πρέπει να κατανοήσετε τους βασικούς νόμους της θερμοδυναμικής. Πρέπει να γνωρίζετε την βασική ιδέα πως λειτουργεί η ενέργεια. Πρώτος νόμος θερμοδυναμικής: Ο πρώτος νόμος της θερμοδυναμικής ορίζει ότι η ενέργεια είναι διατηρημένη, δεν μπορεί να δημιουργηθεί ή να καταστραφεί. Η ενέργεια μπορεί να αλλάξει από μια μορφή σε άλλη. Δεύτερος νόμος θερμοδυναμικής: Κατά τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής όταν υπάρχει μετατροπή ενέργειας από μια μορφή σε άλλη, χρήσιμη ενέργεια χάνεται. Αυτό είναι πολύ αισθητό στην ψυκτική και όταν αυτό συμβαίνει ονομάζεται λανθάνουσα θερμότητα που είτε αποβάλλεται ή απορροφάται. Αυτό συμβαίνει όταν υγρό βράζει σε αέριο ή το αέριο συμπυκνώνεται σε υγρό. Καταστάσεις ύλης: Υπάρχουν τρεις κοινές αναγνωρίσιμες καταστάσεις ύλης: στερεό, υγρό, αέριο.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Στερεό σε υγρό: Αν θερμότητα προστεθεί στο στερεό τότε θα μετατραπεί σε υγρό. Η θερμοκρασία στην οποία αλλάζει μορφή από στερεό σε υγρό ονομάζεται σημείο τήξης. Υγρό σε αέριο: Αν ακόμα πιο πολλή θερμότητα προστεθεί στο υγρό τότε θα μετατραπεί σε αέριο. Η θερμοκρασία στην οποία αλλάζει μορφή από υγρό σε αέριο ονομάζεται σημείο βρασμού. Θερμότητα (Heat) Θερμότητα είναι μορφή ενέργειας που δημιουργείται από την αλλαγή άλλων μορφών ενέργειας σε θερμότητα. Παράδειγμα η μηχανική τριβή που προκαλεί ένας τροχός που γυρίζει δημιουργεί θερμότητα. Η θερμότητα δεν καταστρέφεται αλλά μεταφέρεται από ένα θερμό μέρος προς ένα πιο κρύο μέρος. Θερμότητα υπάρχει σε οποιανδήποτε θερμοκρασία πάνω από το απόλυτο μηδέν. Το θεωρητικά απόλυτο μηδέν είναι ‐273ºC. Η θερμότητα μεταφέρεται με τρεις τρόπους:  Αγωγιμότητα (conduction)  Μεταγωγή (convection)  Ακτινοβολία (radiation) Θερμοκρασία (Temperature) Η θερμοκρασία είναι τρόπος μέτρησης της έντασης ή του επιπέδου της θερμότητας αλλά από μόνη της δεν είναι μέτρο μέτρησης της ποσότητας της θερμότητας που περιέχεται σε ένα αντικείμενο. Δηλώνει τον βαθμό της ζεστασιάς ή πόσο ζεστό ή κρύο είναι ένα αντικείμενο. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι λέξεις «θερμότητα» και «θερμοκρασία» είναι δύο εντελώς διαφορετικές έννοιες. Το όργανο με το οποίο μετρούμε την θερμοκρασία είναι το θερμόμετρο. Στο σχέδιο δίπλα φαίνονται ενδεικτικά οι κλίμακες Κελσίου και Φάρεναϊτ. Κορεσμός (Saturation) Κορεσμένο υγρό: Όταν η θερμοκρασία του υγρού ανέβει σε τέτοιο σημείο, ώστε οποιαδήποτε ποσότητα θερμότητας προστεθεί, θα αναγκάσει το υγρό να αρχίσει να ατμοποιείται. Το σημείο αυτό ονομάζεται «σημείο κορεσμού», και το υγρό σε αυτή την κατάσταση ονομάζεται «κορεσμένο υγρό». Κορεσμένο αέριο: Παρομοίως, όταν η θερμοκρασία του αερίου μειωθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε οποιαδήποτε ποσότητα θερμότητας αφαιρεθεί, θα αναγκάσει το αέριο να αρχίσει να υγροποιείται. Το σημείο αυτό ονομάζεται «σημείο κορεσμού», και το αέριο σε αυτή την κατάσταση ονομάζεται «κορεσμένο αέριο». 4

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Υπερθερμασμένο αέριο: Όταν η θερμοκρασία του αερίου αυξηθεί πάνω από την θερμοκρασία κορεσμού, τότε το αέριο σε αυτή την κατάσταση ονομάζεται «υπερθερμασμένο αέριο». Για να υπερθερμανθεί το αέριο πρέπει να μην περιέχει καθόλου υγρό γιατί σε τέτοια περίπτωση, οποιαδήποτε θερμότητα προστεθεί, θα χρησιμοποιηθεί για ατμοποίηση του υγρού και όχι για να υπερθερμάνει το αέριο. Υποψυγμένο υγρό: Αν μετά την συμπύκνωση (υγροποίηση) συνεχίσουμε να αφαιρούμε θερμότητα, τότε το υγρό ονομάζεται «υποψυγμένο υγρό». Υγρό που βρίσκεται σε οποιανδήποτε θερμοκρασία πάνω από την θερμοκρασία τήξης είναι υποψυγμένο υγρό. Η αλλαγή μορφής μεταφέρει μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Σε θερμοκρασία κορεσμού τα υλικά είναι ευαίσθητα σε πρόσθεση η αφαίρεση θερμότητας. Το νερό είναι ένα παράδειγμα το πώς η ιδιομορφία κορεσμού των υλικών μπορούν να μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Το ψυκτικό χρησιμοποιεί την ίδια αρχή όπως τον πάγο. Για οποιανδήποτε πίεση το ψυκτικό έχει την θερμοκρασία κορεσμού. Αν η πίεση είναι χαμηλή η θερμοκρασία κορεσμού είναι χαμηλή και αν η πίεση είναι ψηλή τότε και η θερμοκρασία κορεσμού είναι ψηλή. Πίεση και βρασμός Όπου η ατμοσφαιρική πίεση είναι χαμηλότερη το υγρό θα βράσει σε πιο χαμηλή θερμοκρασία. Σε αντίθεση όταν η πίεση αυξηθεί περισσότερο από την ατμοσφαιρική το υγρό θα βράσει σε πιο ψηλή θερμοκρασία. Τώρα μπορούμε να καταλάβουμε ότι το υγρό μπορεί να απορροφήσει τόση ενέργεια μέχρι να φτάσει στο σημείο κορεσμού. Αν αυξήσουμε η μειώσουμε την πίεση θα αυξηθεί ή θα μειωθεί η ποσότητα θερμότητας που η υλη θα απορροφήσει πριν φτάσει σε βρασμό. Άρα αν μειώσουμε την πίεση μειώνουμε και το σημείο βρασμού. Αισθητή θερμότητα (Sensible heat) Sensible heat είναι η θερμότητα που όταν προστεθεί σε μια ουσία, ή όταν αφαιρεθεί από μια ουσία, τότε αλλάζει η θερμοκρασία της ουσίας χωρίς να αλλάξει η κατάσταση της. Για παράδειγμα, όταν προσθέσουμε θερμότητα σε νερό θερμοκρασίας 0ºC και η θερμοκρασία του νερού φτάσει στους 50ºC τότε θερμότητα που προσθέσαμε είναι η αισθητή θερμότητα. Μερικές από τις μονάδες μέτρησης της θερμότητας είναι BTU, KJ, KW, Kcal. 5

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Λανθάνουσα θερμότητα (Latent heat) Λανθάνουσα θερμότητα είναι η θερμότητα που χρειάζεται το υγρό για να αλλάξει σε αέριο η το αέριο για να μετατραπεί σε υγρό χωρίς να αλλάξει η θερμοκρασία του. Θερμότητα είναι μορφή ενέργειας που μεταφέρεται από ένα αντικείμενο σε άλλο. Θερμότητα είναι μορφή ενέργειας που μεταφέρεται από διαφορά θερμοκρασίας. Θερμότητα μεταφέρεται όταν υπάρχει διαφορά θερμοκρασίας αναμεταξύ δυο η και περισσότερων αντικείμενων. Θερμότητα θα μεταφερθεί μόνο από ζεστό αντικείμενο προς πιο κρύο. Η μεταφορά θερμότητας είναι μεγαλύτερη όταν υπάρχει μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας αναμεταξύ δυο αντικειμένων. Ειδική θερμότητα (Specific heat) Ειδική θερμότητα είναι η ποσότητα θερμότητας που πρέπει να απορροφηθεί ή να χαθεί από 1 γραμμάριο μιας ουσίας για να αλλάξει η θερμοκρασία της κατά 1ºC. Η ειδική θερμότητα του νερού είναι 1.00 cal/gºC. Αυτό σημαίνει ότι για να ανέβει η θερμοκρασία μάζας ενός γραμμαρίου νερού κατά 1ºC χρειάζεται θερμότητα 1cal. Ενθαλπία Ενθαλπία είναι η ιδιότητα ενός σώματος που υποδεικνύει την ποσότητα ενέργειας που περιέχει και η οποία είναι διαθέσιμη για να μετατραπεί σε θερμότητα. Η ενθαλπία είναι ακριβώς μετρήσιμη μεταβλητή κατάσταση, δεδομένου ότι ορίζεται με βάση τρείς άλλες μεταβλητές. Ενθαλπία (H) = U + PV Όπου: U = Εσωτερική ενέργεια, P = Πίεση, V = Όγκος Θερμότητα συμπίεσης Η θερμότητα συμπίεσης μετριέται με την αλλαγή της ενθαλπίας από την είσοδο του κομπρεσέρ στην έξοδο του κομπρεσέρ υπολογίζοντας και την απώλεια θερμότητας από το κομπρεσέρ που είναι περίπου 5% έως 7%. Η αλλαγή της θερμοκρασίας εκτόνωσης και συμπύκνωσης διαφοροποιούν την απόδοση του κομπρεσέρ. Οποιαδήποτε αυξομείωση στην θερμοκρασία επηρεάζει την πυκνότητα του ψυκτικού, που αλλάζει την διαφορά συμπίεσης (compression ratio) αναμεταξύ χαμηλής και ψηλής πίεσης. Ψηλή θερμοκρασία στον ψυκτήρα σημαίνει ψηλή πίεση και ψηλή πυκνότητα αερίου. Αυτό σημαίνει ότι 1 κιλό αέριο ψηλής πίεσης καταλαμβάνει λιγότερο χώρο από 1 κιλό αέριο χαμηλής πίεσης. 6

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Στο ψυκτικό σύστημα η ροή αερίου σε ψηλή θερμοκρασία στο κομπρεσέρ καταλαμβάνει περισσότερο χώρο σε κάθε εκτόπισμα από τα πιστόνια του κομπρεσέρ από το χαμηλής πίεσης αέριο. Για να διατηρήσουμε συγκεκριμένη χαμηλή πίεση πρέπει ο ψυκτήρας να είναι σχεδιασμένος να εκτονώνει την ίδια ποσότητα (μάζα) ψυκτικού από ότι το κομπρεσέρ εκτονώνει. Η χρησιμοποίηση της λέξης θερμότητα όταν ανεβάζουμε την θερμοκρασία καμία φορά είναι λάθος. Προσθέτοντας ενέργεια και ανεβάζοντας την θερμοκρασία μπορεί να γίνει με το να προσθέσουμε θερμότητα ή να κάνουμε έργο ή και τα δύο. Για να περιγράψουμε την ενέργεια που έχει ένα ζεστό αντικείμενο δεν είναι σωστό να χρησιμοποιούμε την λέξη θερμότητα για να πούμε περιέχει θερμότητα άλλα περιέχει εσωτερική ενέργεια. Η λέξη θερμότητα καλύτερα να χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε την μεταφορά ενέργειας από αντικείμενο με ψηλή θερμοκρασία σε αντικείμενο με χαμηλή θερμοκρασία. Θερμική ενέργεια Θερμική ενέργεια (KJ) = Όπου:

= μάζα ροής (Kg), c = ειδική θερμότητα, T1 = αρχική θερμοκρασία, T2 = τελική θερμοκρασία

Φόρμουλες Κατανάλωση ενέργειας του κομπρεσέρ = (h1‐h2)

Ενέργεια του συμπυκνωτή = (h1‐hs)

Ψυκτική απόδοση του εξατμιστή = (h2‐hs)

Όπου: = μάζα ροής (Kg) h1 = ενθαλπία συμπίεσης h2 = ενθαλπία εξάτμισης hs = εκτόνωση Συντελεστής Απόδοσης (COP) O συντελεστής απόδοσης COP (coefficient of performance) είναι σημαντικός για ένα ψυκτικό σύστημα γιατί μας δείχνει πόσο αποδοτικά χρησιμοποιείται η ενέργεια που καταναλώνει το σύστημα μας.

c (T2‐T1)

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Υπόψυξη (Subcooling) Η σημασία της επιπλέον αφαίρεσης θερμότητας από το ψυκτικό υγρό είναι πολύ σημαντική σε ένα ψυκτικό σύστημα και έχει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: Είμαστε σίγουροι ότι στην εκτονωτική βαλβίδα θα έχουμε 100% υγρό και όχι μείγμα υγρού και αεριού λόγω flash gas (αλλαγή μορφής ‐ βρασμός) που έχει σαν συνέπεια την μείωση της απόδοσης του συστήματος μας μέχρι και 50%. Αφαιρώντας επιπλέον θερμότητα (subcooling) από το υγρό μετά την έξοδο του από τον συμπυκνωτή αυξάνουμε την απόδοση του μηχανήματος μας και μειώνουμε την κατανάλωση του σε ηλεκτρικό ρεύμα. Πως δημιουργείται το Flash gas Το Flash gas δημιουργείται αν έχουμε πολλές γωνιές στο κύκλωμα μας μετά τον συμπυκνωτή με αποτέλεσμα την πτώση πίεσης ή αν χρησιμοποιήσουμε πιο μικρές σωλήνες από ότι πρέπει. Όπως γνωρίζετε η πίεση και η θερμοκρασία πάνε μαζί, άρα αν η πίεση ελαττωθεί τότε και η θερμοκρασία του υγρού πρέπει να μειωθεί. Σαν αποτέλεσμα, μέρος του υγρού θα βράσει για να απορροφήσει θερμότητα από το υπόλοιπο υγρό ώστε να το φέρει στη θερμοκρασία που αντιστοιχεί στην νέα πίεση. Υπερθέρμανση (Superheat) Η υπερθέρμανση (superheat) είναι επίσης πολύ σημαντική για ένα ψυκτικό κύκλωμα. Μας εγγυάται ότι όλο το υγρό έχει εξατμιστεί στον ψυκτήρα και δεν θα έχουμε επιστροφή υγρού στο κομπρεσέρ. Επιστροφή υγρού στο κομπρεσέρ σημαίνει την καταστροφή των βαλβίδων, πιστονιών και διώξιμο λαδιού που σημαίνει «μάγκωμα» του κομπρεσέρ. Η υπερθέρμανση πρέπει να είναι στα σωστά επίπεδα. Πάρα πολλή υπερθέρμανση σημαίνει ότι το σύστημα μας θέλει αέριο και πολύ λίγη υπερθέρμανση σημαίνει επιστροφή υγρού στο κομπρεσέρ. Η υπερθέρμανση που πρέπει να έχουμε και που μας δίνεται από της εκτονωτικές βαλβίδες είναι περίπου 5 βαθμοί κελσίου και μετριέται στην έξοδο του ψυκτήρα. Την ολική υπερθέρμανση την μετρούμε περίπου 30 εκατοστά πριν το κομπρεσέρ και συνήθως είναι γύρω στους 5 βαθμούς κελσίου περισσότερη από την κανονική υπερθέρμανση. Ο λόγος που πρέπει πάντα να ελέγχουμε την υπερθέρμανση είναι ότι πάρα πολλές φορές η εκτονωτική βαλβίδα που επιλέγουμε δεν μας δίνει τα ακριβή κιλοβάτ που θέλουμε ή σε περίπτωση που έχουμε περισσότερο αέριο ή λιγότερο αέριο στο σύστημα μας, η υπερθέρμανση αλλάζει. Πολλή υπερθέρμανση ή πολύ λίγη υπερθέρμανση θα μας καταστρέψει το κομπρεσέρ. Ρύθμιση υπερθέρμανσης Όπως αναφέραμε προηγουμένως υπερθέρμανση προστίθεται όταν το υγρό, αέριο ή στερεό ευρίσκεται σε θερμοκρασία κορεσμού. Σαν τεχνικοί ψύξης πρέπει να μας ενδιαφέρει πόση υπερθέρμανση υπάρχει στο σύστημα μας. Πολύ λίγη υπερθέρμανση σημαίνει επιστροφή υγρού στο κομπρεσέρ με τα επακόλουθα του. Πάρα πολλή σημαίνει αδειανός ψυκτήρας από υγρό και πιθανόν υπερθέρμανση του κομπρεσέρ, περισσότερη κατανάλωση ενέργειας και έλλειψη ψύξης στον χώρο μας. Από το εργοστάσιο οι εκτονωτικές βαλβίδες είναι ρυθμισμένες σε 3.3°C στατική υπερθέρμανση και πάνω από αυτό ονομάζεται υπερθέρμανση κλίσης. Η υπερθέρμανση μετριέται στην έξοδο του ψυκτήρα γι’ αυτό αν δείτε μεγαλύτερη στο κομπρεσέρ 8

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

είναι φυσιολογικό. Εκτονωτική βαλβίδα με εξωτερικό εξισωτή πιέσεως (external equalizer) πρέπει να χρησιμοποιείται όταν η πτώση πίεσης στο ψυκτήρα είναι μεγαλύτερη από: 1.5°C για συστήματα κλιματισμού 1.0°C για ψυκτικά συστήματα συντήρησης (πάνω από 0°C) 0.5°C για ψυκτικά συστήματα κατάψυξης (κάτω από 0°C)

Βλέποντας το πιο πάνω σχέδιο θα δείτε ότι φεύγουμε από την εκτονωτική βαλβίδα με πίεση 69 psig στους 4.4°C θερμοκρασία κορεσμού του R22. Καθώς το ψυκτικό περνά από το ψυκτήρα έχει πτώση πίεσης 10 psig. Τώρα με πίεση 59 psig έχουμε θερμοκρασία κορεσμού 0.5°C και όταν το υγρό έχει βράσει τελείως θα αρχίσουμε να προσθέτουμε υπερθέρμανση. Τα νέα δεδομένα είναι χαμηλής πίεσης και χαμηλής θερμοκρασίας υπερθερμασμένο αέριο 59 psig και 10°C. Στα 59 psig έχουμε θερμοκρασία κορεσμού 0.5°C και φεύγοντας από τον ψυκτήρα το αέριο είναι 10°C άρα έχουμε 9.5°C υπερθέρμανση. Θερμοκρασία κορεσμού – θερμοκρασία εξόδου = υπερθέρμανση Εφόσον η ρύθμιση της υπερθέρμανσης είναι 10°C, το 85 psig πίεση βολβού είναι μεγαλύτερη από την πίεση εξόδου του αερίου όπου είναι το σωληνάκι του external equalizer και της πίεσης του ελατηρίου (85>59+16) άρα η βαλβίδα θα ανοίξει και θα αφήσει περισσότερο υγρό στον ψυκτήρα. Ογκομετρική απόδοση (Volumetric efficiency) Ογκομετρική απόδοση είναι η διαφορά από τον πραγματικό όγκο αερίου που αντλείται από το κομπρεσέρ με τον όγκο που καταλαμβάνει το πιστόνι του κομπρεσέρ. Η ογκομετρική απόδοση μετράται σε ποσοστό από 0% έως 100% και εξαρτάται από κάθε σύστημα. Ψηλή ογκομετρική απόδοση σημαίνει ότι τον περισσότερο χώρο του κυλίνδρου του πιστονιού τον καταλαμβάνει νέον αέριο προερχόμενο από την επιστροφή και όχι από αέριο που επαναεκτονώνεται. Όσο πιο μεγάλη η διαφορά πίεσης αναμεταξύ επιστροφής (suction) και ψηλής πίεσης (discharge) τόσο λιγότερη θα είναι η ογκομετρική απόδοση. Με συμπίεση 10:1 στην οριζόντια γραμμή τράβα μια κάθετη γραμμή μέχρι να συναντηθεί με την γραμμή ογκομετρικής απόδοσης. Τώρα τράβα μια οριζόντια γραμμή μέχρι να σταυρώσει τον κάθετο άξονα που είναι 45%. Με αυτή την ογκομετρική απόδοση σημαίνει ότι μόνο 45% νέο αέριο εισέρχεται στον κύλινδρο. Πρέπει να προσπαθούμε να κρατάμε την διαφορά συμπίεσης όσο πιο χαμηλά γίνεται για να έχουμε πιο ψηλή 9

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

ογκομετρική απόδοση. Ψηλή ογκομετρική απόδοση σημαίνει λιγότερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και πιο αποδοτικό ψυκτικό σύστημα. Η αναλογία συμπίεσης (compression ratio) μετριέται με την ακόλουθη φόρμουλα: Αναλογία συμπίεσης =

H αναλογία συμπίεσης πρέπει να είναι όσο πιο μικρή γίνεται για πιο αποδοτικό σύστημα. Οι τεχνικοί όταν διαβάζουν την πίεση στα ρολόγια τους διαβάζουν 0 psi ή 0 bar αν και υπάρχει η ατμοσφαιρική πίεση που είναι 14,696 psi ή 1 bar. Έχουν ρυθμιστεί να δείχνουν ‘0’ σε ατμοσφαιρική πίεση. Αν θέλουμε την απόλυτη πίεση πρέπει να προσθέσουμε στην ένδειξη των ρολογιών μας 15 psi ή 1 bar.

Ψυκτική απόδοση (Cooling capacity) H πραγματική ψυκτική απόδοση μπορεί να καθοριστεί και να μετρηθεί χρησιμοποιώντας το ίδιο το κομπρεσέρ σαν όργανο μέτρησης της μάζας ροής (mass flow rate). Για να καθορίσουμε πόσο ακριβώς ψυκτικό έργο παράγεται πρέπει να γνωρίζουμε την μάζα ροής του ψυκτικού υγρού. Αρχίζουμε μετρώντας τα αμπέρ του κομπρεσέρ και τα μετατρέπουμε σε κατανάλωση ρεύματος (kW). Με την πιο κάτω φόρμουλα μπορούμε να βρούμε την μάζα ροής. Όπου: = μάζα ροής, Ε = κατανάλωση ρεύματος (kW), 10

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Η = απώλεια θερμότητας από το κομπρεσέρ, = ενθαλπία εξόδου από το κομπρεσέρ, = ενθαλπία εισόδου στο κομπρεσέρ Η απώλεια θερμότητας (Η) εκφράζεται σαν ποσοστό της κατανάλωσης ρεύματος (Ε) και κυμαίνεται μεταξύ 5 – 7 % στα πλείστα είδη κομπρεσέρ. Γνωρίζοντας την μάζα ροής, το ποσοστό ροής θερμότητας στον εξατμιστή και στον συμπυκνωτή μπορούν να υπολογιστούν χρησιμοποιώντας τις μετρήσεις θερμοκρασίας και πίεσης που παίρνουμε από το ψυκτικό μας κύκλωμα.

Ζεοτροπικά μείγματα Οι ιδιότητες των ζεοτροπικών μειγμάτων διαφέρουν από αυτές των παραδοσιακών ψυκτικών ρευστών. Η σύνθεση των ζεοτροπικών μειγμάτων αλλάζει κατά την διαδικασία εκτόνωσης και συμπύκνωσης. Καθώς το μείγμα αλλάζει μορφή, κάποια από τα συστατικά του θα αλλάξουν μορφή γρηγορότερα από τα άλλα. R‐404A R‐407A R‐407B R‐407C R‐407D R‐410A R‐410B

R‐125/143a/134a (44%/52%/4%) R‐32/125/134a (20%/40%/40%) R‐32/125/134a (10%/70%/20%) R‐32/125/134a (23%/25%/52%) R‐32.125/134a (15%/15%/70%) R‐32/125 (50%/50%) R‐32/125 (45%/55%)

Η αλλαγή στην αναλογία σύνθεσης του υγρού – κλασμάτωση (fractionation) – αναγκάζει την θερμοκρασία βρασμού του ψυκτικού ρευστού να ψηλώσει. Η ολική αύξηση της θερμοκρασίας από την μία πλευρά του εναλλάκτη θερμότητας στην άλλη ονομάζεται «temperature glide».

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

1.03 Πίνακες και διαγράμματα. Διάγραμμα log (p)‐h Η κάθετη γραμμή αντιπροσωπεύει την πίεση (bar). Η οριζόντια γραμμή αντιπροσωπεύει την ενθαλπία (KJ/Kg). Το διάγραμμα (p)‐h έχει πολλές λεπτές γραμμές (Iso‐Lines) που η ονομασία τους και το τι αντιπροσωπεύουν είναι σημαντικά. Αυτές είναι: γραμμή υπόψυκτου υγρού (subcooled liquid), γραμμή κορεσμένου αερίου (saturated vapor), γραμμή εντροπίας (entropy line), γραμμή ειδικού όγκου (specific volume), γραμμή υπερθερμασμένου αερίου (superheated gas) και γραμμή ποιότητας ψυκτικού (quality line).

Σημείο 1 μέχρι 2 το ψυκτικό αλλάζει στο κομπρεσέρ Σημείο 2 μέχρι 3 το ψυκτικό αλλάζει στο συμπυκνωτή Σημείο 3 μέχρι 4 το ψυκτικό αλλάζει στην εκτονωτική Σημείο 4 μέχρι 1 το ψυκτικό αλλάζει στο ψυκτήρα 12

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Σχεδιασμός διαγράμματος log (p)‐h Για τον σχεδιασμό διαγράμματος log (p)‐h θα λάβουμε υπ’ όψιν τα ακόλουθα δεδομένα: Ψυκτικό

Θερμοκρασία εξάτμισης

Θερμοκρασία συμπύκνωσης

Θερμοκρασία υγρού πριν την εκτονωτική βαλβίδα [ SUBCOOLING ]

Θερμοκρασία αερίου επιστροφής [ SUPERHEAT ]

R410A

0°C

50°C

45°C

6°C

α) Γραμμή συμπύκνωσης (condensing): Τράβηξε μια οριζόντια γραμμή από την γραμμή κορεσμού του αερίου προς την γραμμή κορεσμού του υγρού στους 50°C.

β) Γραμμή εξάτμισης (evaporating): Τράβηξε μια οριζόντια γραμμή από την γραμμή κορεσμού του αερίου προς την γραμμή κορεσμού του υγρού στους 0°C.

γ) Γραμμή κομπρεσέρ και υπερθέρμανσης: Τράβηξε μια καμπυλωτή γραμμή από το σημείο 1 στο σημείο 2, παράλληλη των ισοτροπικών γραμμών (entropy lines). Η γραμμή κομπρεσέρ ξεκινά από εκεί που σταυρώνει η γραμμή εξάτμισης με την ισοθερμική γραμμή 6°C. Η ισοθερμική γραμμή 6°C είναι το superheat. δ) Γραμμή υπόψυξης (subcooling) και εκτόνωσης: Προέκτεινε την οριζόντια γραμμή συμπύκνωσης από τους 50°C προς τα αριστερά μέχρι το σημείο των 45°C. Η διαφορά αυτή των 5°C είναι η υπόψυξη. Από το σημείο αυτό τράβηξε μια κάθετη γραμμή μέχρι την γραμμή εξάτμισης. Η κάθετη αυτή γραμμή [3 ‐ 4] είναι η γραμμή εκτόνωσης.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Γραμμές σταθερής θερμοκρασίας Όταν τα σημεία των ίσων θερμοκρασιών του ψυκτικού είναι συνδεδεμένα με γραμμή από το υπόψυκτο υγρό, τους υγρούς ατμούς και τις περιοχές υπέρθερμου ατμού, αυτές οι γραμμές ονομάζονται γραμμές σταθερής θερμοκρασίας. Οι γραμμές σταθερής θερμοκρασίας φαίνονται σαν κάθετες στην περιοχή του υπόψυκτου υγρού και παράλληλες με τις γραμμές σταθερής πίεσης στην περιοχή υγρών ατμών. Στην περιοχή της υπερθέρμανσης φαίνονται καμπυλωτές με κλίση προς τα κάτω.

Συνοψίζοντας, βλέπουμε στο διπλανό σχεδιάγραμμα τα τέσσερα κομβικά σημεία του ψυκτικού κύκλου που αντιπροσωπεύουν τις ακόλουθες καταστάσεις του ψυκτικού ρευστού: Σημείο 1: Ψυκτικό αέριο σε υπερθέρμανση. Είναι το αέριο που φεύγει από τον εξατμιστή και αναρροφάται από το κομπρεσέρ, το οποίο έχει λίγο περισσότερο βαθμό υπερθέρμανσης από ότι το κορεσμένο αέριο. Σημείο 2: Ψυκτικό αέριο που εκκενώνεται από το κομπρεσέρ και εισέρχεται στον συμπυκνωτή είναι υπερθερμασμένο αέριο το οποίο είναι αρκετά υπερθερμασμένο. Σημείο 3: Υγρό που συμπυκνώνεται στον συμπυκνωτή ελαφρώς υποψυγμένο εισέρχεται στην εκτονωτική βαλβίδα. Σημείο 4: Υγρό το οποίο περνά δια μέσου της εκτονωτικής βαλβίδας. Εξερχόμενο από την εκτονωτική βαλβίδα λόγω πτώσης της πίεσης αρχίζει να εκτονώνεται και συνεχίζει ως μείγμα υγρών ατμών μέχρι πλήρους εξάτμισης. Στην έξοδο του εξατμιστή έχουμε ξηρό υπερθερμασμένο ατμό.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Διαφοροποίηση στο διάγραμμα log (p)‐h ανάλογα με τις αλλαγές στις συνθήκες λειτουργίας. Αντικανονική αύξηση της ψηλής πίεσης: Πιθανοί λόγοι: 1) λερωμένος συμπυκνωτής 2) ανακύκλωση ζεστού αέρα 3) πάρα πολύ αέριο στο σύστημα 4) αέρια που δεν συμπυκνώνονται στο σύστημα Συμπτώματα: Η χαμηλή πίεση ψηλώνει λίγο κατά την διάρκεια που η ψηλή πίεση ανεβαίνει. Στην περίπτωση που το σύστημα χρησιμοποιεί τριχοειδή σωλήνα η χαμηλή πίεση αναβαίνει αισθητά. Σε αυτή την περίπτωση η υπερθέρμανση μειώνεται και το αέριο που φεύγει από το κομπρεσέρ γίνεται πολύ ζεστό. Η βαθμοί υπόψυξης ανεβαίνουν μόνο αν στο σύστημα υπάρχει πολύ ψυκτικό, ενώ στις άλλες περιπτώσεις σημειώνει λίγη αλλαγή ή πτωτική τάση. Η κατανάλωση ρεύματος αυξάνεται και η απόδοση μειώνεται. Προβλήματα: Όταν η ψηλή πίεση φτάσει στο σημείο ρύθμισης του πρεσοστάτη, τότε το σύστημα διακόπτει την λειτουργία του, αν όμως δεν υπάρχει πρεσοστάτης ή για οποιονδήποτε λόγο το σύστημα συνεχίσει να λειτουργεί, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβούν τα ακόλουθα προβλήματα: 1) Η θερμοκρασία εκκένωσης του αερίου ψηλώνει υπερβολικά, επηρεάζοντας αρνητικά ολόκληρο το σύστημα και τα επί μέρους εξαρτήματα του. 2) Το ψυκτικό έργο μειώνεται και η αναλογία συμπίεσης αυξάνεται, προκαλώντας δραματική μείωση στην ψυκτική απόδοση. 3) Ο συντελεστής επίδοσης (COP) μειώνεται και διαβαθμίζει την λειτουργική ικανότητα. 4) Η θερμική ισοδυναμία του έργου συμπίεσης αυξάνεται προκαλώντας αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Ασυνήθιστη πτώση χαμηλής πίεσης κατά την υπερθερμασμένη συμπίεση Πιθανοί λόγοι: 1) λίγο αέριο (πιθανή διαρροή) 2) μπλοκαρισμένη εκτονωτική βαλβίδα ή τριχοειδής σωλήνας 3) μπλοκαρισμένο φίλτρο Συμπτώματα: Σε αυτή την περίπτωση τα κιλά ψυκτικού που κυκλοφορούν έχουν μειωθεί. Ως εκ τούτου με την μείωση της θερμότητας εξάτμισης, η ποσότητα θερμότητας που συμπυκνώνεται μειώνεται, έτσι μειώνει λίγο την θερμοκρασία συμπύκνωσης. Το αέριο επιστροφής αυξάνει την θερμοκρασία του και τον ειδικό όγκο. Η θερμοκρασία συμπίεσης καθίσταται σημαντικά ψηλή. Η υπόψυξη μειώνεται στην περίπτωση απώλειας αερίου ενώ αυξάνεται σε άλλες περιπτώσεις όπως μπλοκάρισμα. 15

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Προβλήματα: Η θερμοκρασία αναρρόφησης έχει ψηλώσει υπερβολικά. Όργανα προστασίας του κομπρεσέρ όπως θερμικό ή πρεσοστάτης χαμηλής πίεσης μπορούν να ενεργοποιηθούν και να σταματήσουν το σύστημα. Αν όμως για οποιονδήποτε λόγο το σύστημα συνεχίσει να λειτουργεί, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβούν τα ακόλουθα προβλήματα: 1) Η θερμοκρασία εκκένωσης του αερίου ψηλώνει υπερβολικά, επηρεάζοντας αρνητικά ολόκληρο το σύστημα και τα επί μέρους εξαρτήματα του. 2) Παρόλο ότι το ψυκτικό έργο αυξάνεται, η αναλογία συμπίεσης και ο ειδικός όγκος του αερίου επιστροφής αυξάνεται επίσης, με αποτέλεσμα την μείωση του βάρους του ψυκτικού που κυκλοφορεί, που σημαίνει σημαντική μείωση στην ψυκτική απόδοση. 3) Ανεξάρτητα από την μικρή αλλαγή στην θερμική ισοδυναμία του έργου συμπίεσης, εφ’ όσον ο ειδικός όγκος του αερίου επιστροφής είναι μεγάλος, η κατανάλωση ρεύματος μειώνεται. Ασυνήθιστη πτώση χαμηλής πίεσης κατά την υγρή συμπίεση Πιθανοί λόγοι: 1) περιορισμένη ροή αέρα 2) λερωμένος εξατμιστής 3) λίγο φορτίο Συμπτώματα: Σε αυτή την περίπτωση η θερμότητα στο εξατμιστή έχει μειωθεί. Άρα με την μείωση της θερμοκρασίας εξάτμισης (πίεση επιστροφής), η θερμοκρασία του συμπυκνωτή (πίεση συμπύκνωσης) έχει μειωθεί λίγο. Το αέριο επιστροφής έχει το φαινόμενο «hunting» αναμεταξύ υγρού αερίου και υπερθερμασμένου αερίου σε συστήματα που χρησιμοποιούν εκτονωτική βαλβίδα, ενώ γίνεται υγρό αέριο σε συστήματα με τριχοειδή σωλήνα. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις ο ειδικός όγκος μεγαλώνει. Η θερμοκρασία εκκένωσης μειώνεται. Με το όρο «hunting» εννοούμε όταν υπάρχουν σκαμπανεβάσματα στην ροή ψυκτικού στο εξατμιστή. Προβλήματα: Εφ’ όσον το κομπρεσέρ απορροφά υγρό αέριο, δεν δημιουργείται ικανοποιητική πίεση λαδιού (υδραυλική πίεση), επομένως θα ενεργοποιηθεί ο διαφορικός πρεσοστάτης λαδιού ή ο πρεσοστάτης χαμηλής πίεσης. Αν υγρό αέριο απορροφηθεί, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβούν τα ακόλουθα προβλήματα: 1) Δεν δημιουργείται ικανοποιητική πίεση λαδιού με αποτέλεσμα την φθορά των εσωτερικών εξαρτημάτων του κομπρεσέρ. 2) Το ψυκτικό έργο είναι μικρό και η αναλογία συμπίεσης του αερίου επιστροφής, ως επίσης και ο ειδικός όγκος του αερίου επιστροφής είναι μεγάλος. Επομένως, η ψυκτική απόδοση έχει σημαντική μείωση. 3) Ανεξάρτητα από την μικρή αλλαγή στην θερμική ισοδυναμία του έργου συμπίεσης, εφ’ όσον ο ειδικός όγκος του αερίου επιστροφής είναι μεγάλος, η κατανάλωση ρεύματος μειώνεται. 16

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ασυνήθιστη αύξηση χαμηλής πίεσης κατά την υπερθερμασμένη συμπίεση Πιθανοί λόγοι: 1) αύξηση ψυκτικού φορτίου 2) λανθασμένη επιλογή μηχανήματος (πολύ μικρό) Συμπτώματα: Η ψηλή πίεση αυξάνεται ελαφρώς καθώς η χαμηλή πίεση ψηλώνει. Το αέριο επιστροφής αυξάνει την θερμοκρασία του ενώ μειώνεται ο ειδικός όγκος. Η θερμοκρασία του αερίου εκκένωσης ψηλώνει. Ο βαθμός υπόψυξης μειώνεται. Προβλήματα: Η θερμοκρασία του αερίου επιστροφής ανεβαίνει πολύ. Όργανα προστασίας του κομπρεσέρ όπως θερμικό μπορούν να ενεργοποιηθούν και να σταματήσουν το σύστημα. Αν το σύστημα δεν σταματήσει, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβούν τα ακόλουθα προβλήματα: 1) Η θερμοκρασία του αερίου εκκένωσης αυξάνεται υπερβολικά επηρεάζοντας αρνητικά ολόκληρο το σύστημα και τα επί μέρους εξαρτήματα του. 2) Εφ’ όσον ο ειδικός όγκος του αερίου επιστροφής μειώνεται, το βάρος του ψυκτικού που κυκλοφορεί και η ψυκτική απόδοση αυξάνονται. Επιπλέον, αυξάνεται και η κατανάλωση ρεύματος.

Ασυνήθιστη αύξηση χαμηλής πίεσης κατά την υγρή συμπίεση Πιθανοί λόγοι: 1) δυσλειτουργία εκτονωτικής βαλβίδας (λανθασμένη εγκατάσταση βολβού) 2) πάρα πολύ αέριο (στις περιπτώσεις που λειτουργεί με τριχοειδή σωλήνα) Συμπτώματα: Μονάδες που χρησιμοποιούν εκτονωτικές βαλβίδες δείχνουν πτωτική τάση στο βαθμό υπόψυξης σε αντίθεση με μονάδες που λειτουργούν με τριχοειδή σωλήνα όπου δείχνουν άνοδο στο βαθμό υπόψυξης. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις η ψηλή πίεση ανεβαίνει. Ο ειδικός όγκος του αερίου επιστροφής μειώνεται ενώ η θερμοκρασία μένει περίπου η ίδια όπως σε κανονική λειτουργία. Η πίεση του αερίου εκκένωσης αυξάνεται ενώ μειώνεται λίγο η θερμοκρασία του. Προβλήματα: Εφόσον το κομπρεσέρ απορροφά υγρό αέριο, η πίεση λαδιού δεν ανεβαίνει. Άρα ο πρεσοστάτης λαδιού μπορεί να ενεργοποιηθεί και να διακόψει την λειτουργία του συστήματος. Αν υγρό αέριο ψηλής πίεσης απορροφηθεί, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβούν τα ακόλουθα προβλήματα: 1) Δεν δημιουργείται ικανοποιητική πίεση λαδιού με αποτέλεσμα την φθορά των εσωτερικών εξαρτημάτων του κομπρεσέρ. 2) Αφού ο ειδικός όγκος του αερίου επιστροφής μειώθηκε, αυξάνεται η ψυκτική απόδοση και ταυτόχρονα και η κατανάλωση ρεύματος. 17

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ασυνήθιστη αύξηση χαμηλής πίεσης και πτώση της ψηλής πίεσης Πιθανοί λόγοι: 1) δυσλειτουργία συμπίεσης (σπασμένες βαλβίδες) 2) χαλασμένη βαλβίδα αλλαγής ροής αερίου 3) χαλασμένη ανεπίστροφη βαλβίδα Συμπτώματα: Η θερμοκρασία του αερίου επιστροφής αυξάνεται σημαντικά αλλά μειώνεται ο ειδικός όγκος. Ταυτόχρονα αυξάνεται και η θερμοκρασία του αερίου εκκένωσης. Εφόσον η αναλογία συμπίεσης είναι μικρή, η ενέργεια που απορροφά το κομπρεσέρ μειώνεται. Αν η βαλβίδα αλλαγής κατεύθυνσης του αερίου είναι χαλασμένη, τόσον η θερμοκρασία αναρρόφησης όσον και η θερμοκρασία εκκένωσης του αερίου δεν ανεβαίνουν. Προβλήματα: Η θερμοκρασία επιστροφής αερίου έχει ανέβει πολύ ψηλά. Όργανα προστασίας του κομπρεσέρ όπως θερμικό μπορούν να ενεργοποιηθούν και να σταματήσουν το σύστημα. Αν το σύστημα δεν σταματήσει, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να συμβούν τα ακόλουθα προβλήματα: 1) Εφ’ όσον το πιστόνι του κομπρεσέρ δεν συμπιέζει, η ψυκτική απόδοση μειώνεται σημαντικά. 2) Ακόμη και στις περιπτώσεις «pump‐down» η χαμηλή πίεση δεν θα πέσει.

1.04 Κύρια μέρη του ψυκτικού κυκλώματος Τα τέσσερα βασικά μέρη του ψυκτικού κυκλώματος, όπως φαίνονται στο πιο κάτω σχέδιο είναι τα ακόλουθα: 1. 2. 3. 4.

Κομπρεσέρ Συμπυκνωτής (condenser) Εκτονωτική βαλβίδα (expansion device) Εξατμιστής (evaporator)

Καθώς το ψυκτικό κυκλοφορά μέσα στο σύστημα, περνά μέσα από διάφορες αλλαγές στην κατάσταση και στην μορφή του. Κάθε ψυκτικό κύκλωμα χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη που αντιστοιχούν σε δύο διαφορετικές πιέσεις (ψηλή και χαμηλή) και χωρίζονται από το κομπρεσέρ και την εκτονωτική βαλβίδα. Ο συμπυκνωτής βρίσκεται στο μέρος της ψηλής πίεσης ενώ ο εξατμιστής στο μέρος της χαμηλής πίεσης.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Κομπρεσέρ: Το κομπρεσέρ είναι η καρδιά του συστήματος. Συμπιέζει το αέριο χαμηλής πίεσης που έρχεται από τον εξατμιστή, σε αέριο ψηλής πίεσης. Η εισαγωγή του κομπρεσέρ ονομάζεται επιστροφή. Φέρνει το αέριο χαμηλής πίεσης στο κομπρεσέρ. Το κομπρεσέρ συμπιέζει το αέριο χαμηλής πίεσης σε αέριο ψηλής πίεσης και το μεταφέρει στην γραμμή υψηλής πίεσης.

Συμπυκνωτής: Η γραμμή υψηλής πίεσης φεύγει από το κομπρεσέρ και πηγαίνει στην είσοδο του συμπυκνωτή. Επειδή το αέριο έχει συμπιεστεί είναι σε ψηλή θερμοκρασία και πίεση (υπερθερμασμένο αέριο). Το ζεστό αέριο σε ψηλή πίεση εισέρχεται στον συμπυκνωτή δια μέσου των σωλήνων του συμπυκνωτή. Κρύος αέρας φυσά δια μέσου του συμπυκνωτή. Καθώς ο αέρας είναι πιο κρύος από το αέριο, μία ποσότητα θερμότητας μεταπηδά από τις σωληνώσεις του συμπυκνωτή στον αέρα (η θερμότητα μεταφέρεται από το ζεστό στο κρύο). Καθώς θερμότητα αφαιρείται από το αέριο, το αέριο φτάνει σε θερμοκρασία κορεσμού και ξεκινά η αλλαγή μορφής από αέριο ψηλής πίεσης σε υγρό ψηλής πίεσης (λανθάνουσα θερμότητα). Το υγρό ψηλής πίεσης φεύγει από τον συμπυκνωτή δια μέσου της γραμμής υγρού και ταξιδεύει προς την εκτονωτική βαλβίδα. Κατά την μεταφορά του περνά από φίλτρο για την αφαίρεση τυχόν ακαθαρσιών ή υγρασίας.

Εκτονωτική βαλβίδα: Η εκτονωτική βαλβίδα ελέγχει την ποσότητα υγρού που θα περάσει στον ψυκτήρα. Η εκτονωτική βαλβίδα προσπαθεί να ελέγξει την προκαθορισμένη διαφορά θερμοκρασίας αναμεταξύ εισόδου και εξόδου του ψυκτήρα (υπερθέρμανση). Καθώς η εκτονωτική βαλβίδα ελέγχει την ποσότητα υγρού που θα περάσει αφήνει μικρές ποσότητες υγρού στην γραμμή του ψυκτήρα και σαν αποτέλεσμα αφήνει πίσω το υγρό ψηλής πίεσης. Τώρα έχουμε χαμηλής πίεσης πιο κρύο υγρό να εισέρχεται στον ψυκτήρα (η πίεση έχει χαμηλώσει άρα και η θερμοκρασία).

Εξατμιστής (ψυκτήρας): Στο ψυκτήρα είναι που αφαιρείται η θερμότητα από το σπίτι σας, το γραφείο, ή το ψυγείο σας. Υγρό χαμηλής πίεσης φεύγει από την εκτονωτική βαλβίδα και εισέρχεται στον ψυκτήρα. Το πιο κρύο υγρό που ταξιδεύει δια μέσω των σωλήνων του ψυκτήρα θα απορροφήσει μέρος της θερμότητας του αέρα. Συνήθως ο ανεμιστήρας θα μετακινήσει ζεστό αέρα από τον χώρο δια μέσου του ψυκτήρα. Η αλλαγή θερμοκρασίας του υγρού θα του προκαλέσει βρασμό και αλλαγή από υγρό χαμηλής πίεσης σε κρύο αέριο χαμηλής πίεσης. Το αέριο χαμηλής πίεσης θα απορροφηθεί από το κομπρεσέρ και ο κύκλος θα ξεκινήσει από την αρχή. Η πρόσθεση θερμότητας στο κορεσμένο υγρό για να αλλάξει την μορφή του ονομάζεται λανθάνουσα θερμότητα. Όταν όλο το υγρό μετατραπεί σε αέριο όποια άνοδος της θερμοκρασία πάνω από την θερμοκρασία βρασμού ονομάζεται υπερθέρμανση. Ένας τρόπος για να γεμίσουμε ένα σύστημα με αέριο είναι η υπερθέρμανση.

Ο απλός ψυκτικός κύκλος: Ξεκινώντας από το κομπρεσέρ, αέριο χαμηλής πίεσης συμπιέζεται και εκκενώνεται έξω από το κομπρεσέρ. Το αέριο τώρα είναι ψηλής πίεσης, ψηλής θερμοκρασίας, υπερθερμασμένο αέριο. Το αέριο ψηλής σε αυτή την κατάσταση ταξιδεύει στον συμπυκνωτή δια μέσου της σωλήνας εκκένωσης. Ο συμπυκνωτής αλλάζει το αέριο αυτό σε υγρό χαμηλής θερμοκρασίας και ψηλής πίεσης το οποίο φεύγει από τον συμπυκνωτή και περνώντας από το φίλτρο ταξιδεύει και φτάνει στην εκτονωτική βαλβίδα. Η εκτονωτική βαλβίδα ελέγχει την σωστή ροή του υγρού προς τον ψυκτήρα. Καθώς η εκτονωτική βαλβίδα αφήνει υγρό να περάσει, αυτό μετατρέπεται σε κορεσμένο υγρό/αέριο χαμηλής πίεσης και θερμοκρασίας. Αυτό το κορεσμένο υγρό/αέριο μπαίνει στον ψυκτήρα όπου απορροφώντας θερμότητα μετατρέπεται σε ξηρό αέριο χαμηλής πίεσης και επιστρέφει στο κομπρεσέρ από την γραμμή επιστροφής. Ο κύκλος ξεκινά από την αρχή. 19

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Αλλαγή μορφής διαφόρων ουσιών: Η περισσότερες ουσίες μπορούν να υπάρχουν σε στερεά, υγρή, ή σε αέρια μορφή ανάλογα με την θερμοκρασία τους και σε ποιά πίεση εκτίθενται. Η θερμότητα μπορεί να τους αλλάξει την θερμοκρασία τους και την μορφή τους. Θερμότητα απορροφάται ακόμα και χωρίς να αλλάξει η θερμοκρασία τους στις περιπτώσεις όταν στερεό αλλάζει σε υγρό η υγρό σε αέριο. Η ίδια ποσότητα θερμότητας αφαιρείται όταν το αέριο γίνεται υγρό ή το υγρό σε στερεό. Το πιο κοινό παράδειγμα είναι το νερό το οποίο υφίσταται ως υγρό, στερεό (πάγος) και αέριο (ατμός). Ο πάγος απορροφά θερμότητα καθώς λιώνει σε σταθερή θερμοκρασία 0°C. Αν τοποθετηθεί σε μια κατσαρόλα πάνω σε μια εστία τότε η θερμοκρασία του θα ανέβει σε θερμοκρασία βρασμού 100°C και θα αρχίσει να εξατμίζεται. Καθ’ όλη την διάρκεια της εξάτμισης, και ανεξάρτητα από την ποσότητα θερμότητας που του δίνουμε, η θερμοκρασία του δεν μπορεί να ανέβει περισσότερο μέχρι ολόκληρη η ποσότητα του νερού μετατραπεί σε ατμό. Αν αυτό τον ατμό τον κλείναμε σε ένα δοχείο και του δίναμε και άλλη θερμότητα τότε θα ανεβάζαμε την θερμοκρασία του (υπερθέρμανση).

1.05 Βασική λειτουργία διαφόρων κατασκευαστικών στοιχείων. Φίλτρο/Αφυγραντήρας: Το φίλτρο/αφυγραντήρας είναι βασικό εξάρτημα σε ένα ψυκτικό σύστημα. Η χρήση του δεν περιορίζεται μόνο στην κατακράτηση ακαθαρσιών που τυχόν βρίσκονται στο σύστημα, αλλά κυρίως στην απορρόφηση υγρασίας η οποία διαφορετικά θα δημιουργούσε τεράστιο πρόβλημα στο σύστημα, μπλοκάροντας την εκτονωτική βαλβίδα (ή τον τριχοειδή σωλήνα), είτε μερικώς είτε ακόμα και κλείνοντας την εντελώς. Στην αγορά υπάρχουν φίλτρα διαφόρων ειδών (όπως μονής κατεύθυνσης, διπλής κατεύθυνσης, για γραμμή υγρού, για γραμμή επιστροφής, φίλτρα εναλλάξιμου κώνου κλπ), και διαφόρων μεγεθών. Οπτικό γυαλί: Χρησιμοποιείται σε συστήματα που χρησιμοποιούν εκτονωτική βαλβίδα για να μπορούμε να βλέπουμε την ροη υγρού. Συνήθως διατίθενται με ενσωματωμένο δείκτη υγρασίας. Ο κανόνας λέει ότι όταν στο οπτικό γυαλί δεν βλέπουμε φουσκαλίδες το αέριο στο σύστημα είναι το κανονικό. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις όπως για παράδειγμα το αέριο στο σύστημα μας είναι το κανονικό, αλλά λόγω πτώσης πίεσης δημιουργείται εξάτμιση υγρού, το λεγόμενο «flash gas». Αποθήκη υγρού (liquid receiver): Απαραίτητο εξάρτημα σε συστήματα που λειτουργούν με εκτονωτική βαλβίδα. Η χρήση του είναι για να μπορεί να αποθηκεύεται το υγρό όταν η εκτονωτική βαλβίδα κλείνει λόγω μείωσης φορτίου, και όταν θέλουμε να μαζέψουμε το υγρό κατά την διάρκεια επιδιόρθωσης ή συντήρησης. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να επιλέγουμε το σωστό μέγεθος ανάλογα με το μέγεθος του συστήματος και όχι μόνο ανάλογα με το μέγεθος της σωλήνας υγρού. 20

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Θερμοστατική εκτονωτική βαλβίδα: Για την εκτονωτική βαλβίδα μιλήσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο. Στο σημείο αυτό θα περιγράψουμε την ορθή θέση του βολβού. Η εφαρμογή του βολβού είναι υψίστης σημασίας για την σωστή λειτουργία της εκτονωτικής βαλβίδας. Τα σημαντικά σημεία να ακολουθήσετε είναι: Καθαρίστε την σωλήνα στην έξοδο του ψυκτήρα. Ολόκληρος ο βολβός πρέπει να έχει επαφή με την σωλήνα. Ο βολβός πρέπει να εφαρμόζεται τουλάχιστο 10 εκατοστά πριν το σωληνάκι εξίσωσης της πίεσης. Σε σωλήνες επιστροφής μέχρι 7/8” ο βολβός πρέπει να εφαρμόζεται στο πάνω μέρος της σωλήνας, ενώ για σωλήνες επιστροφής μεγαλύτερες από 7/8” πρέπει να εφαρμόζεται σε σημείο που αν θεωρήσουμε την περίμετρο της σωλήνας σαν ένα ρολόϊ, να αντιστοιχεί στο σημείο που βρίσκεται ο αριθμός 4 όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα δίπλα. Πότε μην εφαρμόζετε τον βολβό στο κάτω μέρος της σωλήνας γιατί επηρεάζεται από ποσότητα λαδιού που πιθανόν να βρίσκεται στην σωλήνα ή ακόμα και από ποσότητα υγρού που δεν έχει εκτονωθεί πλήρως. Ο βολβός πρέπει πάντοτε μονώνεται. Συσσωρευτής επιστροφής (suction accumulator): Ο συσσωρευτής επιστροφής χρησιμοποιείται για την αποφυγή επιστροφής υγρού στο κομπρεσέρ. Συνήθως εφαρμόζεται σε κλιματιστικά, ψυκτικά συστήματα κατάψυξης και όπου αλλού θέλουμε να προστατέψουμε από επιστροφή υγρού στο κομπρεσέρ. Ο συσσωρευτής επιστροφής εφαρμόζεται στην σωλήνα επιστροφής κοντά στο κομπρεσέρ. Επειδή συνήθως το αέριο παρασύρει μαζί του και μικρή ποσότητα λαδιού από το κομπρεσέρ, στο κάτω μέρος της σωλήνας εξόδου προς το κομπρεσέρ υπάρχει μια μικρή τρύπα (όπως φαίνεται στο σχέδιο δίπλα), η οποία θα βοηθήσει στην απορρόφηση του λαδιού που θα συσσωρευτεί στο κάτω μέρος του εξαρτήματος. Ελαιοδιαχωριστήρας (oil separator): Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, το αέριο παρασύρει μαζί του και λάδι από το κομπρεσέρ. Οι ελαιοδιαχωριστήρες χρησιμοποιούνται ώστε να διαχωρίσουν και να συλλέξουν μέρος από το λάδι αυτό στην γραμμή εκκένωσης και να το επιστρέψουν στον στροφαλοθάλαμο του συμπιεστή. Το μείγμα ψυκτικού υγρού/λαδιού φεύγοντας από το κομπρεσέρ μπαίνει στον ελαιοδιαχωριστή όπου διαχωρίζεται το αέριο από το λάδι. Στο κάτω μέρος του διαχωριστή υπάρχει ένα φλοτέρ το οποίο ψηλώνει ανάλογα με το επίπεδο του λαδιού και προκαλεί το άνοιγμα μιας βαλβίδας η οποία επιτρέπει την μεταφορά λαδιού στον στροφαλοθάλαμο του κομπρεσέρ. Ηλεκτρομαγνητικές βαλβίδες (Solenoid valves): Οι ηλεκτροβαλβίδες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα συστήματα ψύξης και κλιματισμού ελέγχοντας τη ροή των ψυκτικών ρευστών. Αν και η βάση της λειτουργίας τους είναι αρκετά απλή (να ανοίγει και να κλείνει την ροή του ψυκτικού ρευστού στη γραμμή υγρού), αυτή η λειτουργία είναι το κλειδί για εξασφάλιση της καλής λειτουργίας του συστήματος. 21

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Πρεσοστάτης ψηλής και χαμηλής πίεσης: Ο διπλός πρεσοστάτης ψηλής και χαμηλής πίεσης χρησιμοποιείται για την προστασία του συστήματος. Ο πρεσοστάτης ψηλής πίεσης προστατεύει το σύστημα από ψηλές πιέσεις που προέρχονται από διάφορες αιτίες, π.χ. όταν χαλάσει ανεμιστήρας του συμπυκνωτή, όταν υπάρχει πάρα πολύ αέριο στο σύστημα, όταν στο αέριο υπάρχουν αέρια που δεν συμπυκνώνονται, κλπ. Ο πρεσοστάτης χαμηλής πίεσης χρησιμοποιείται για προστασία του συστήματος όταν η πίεση χαμηλώσει κάτω από το επιθυμητό επίπεδο λόγω π.χ. όπως διαρροής αερίου, απορρόφησης του αερίου λόγω απόψυξης σε σύστημα «pump down», κλπ. Πρεσοστάτης λαδιού (Differential oil pressure control): Ο διαφορικός πρεσοστάτης λαδιού χρησιμοποιείται ως διακόπτης ασφάλειας για την προστασία των κομπρεσέρ από χαμηλή πίεση λαδιού λίπανσης. Αν η πίεση λαδιού πέσει κάτω από το σημείο ρύθμισης, η λειτουργία του συμπιεστή θα διακοπεί. Η λειτουργία του οργάνου εξαρτάται από τη διαφορά πίεσης λαδιού, δηλαδή την διαφορά μεταξύ πίεσης στροφαλοθαλάμου και αντλίας λαδιού. Αν η πίεση του λαδιού δεν φτάσει στο σημείο ρύθμισης κατά τη διάρκεια της εκκίνησης του κομπρεσέρ, ή αν η πίεση του λαδιού πέσει κάτω από την ρύθμιση κατά τη λειτουργία, ο συμπιεστής θα σταματήσει μετά την πάροδο του χρόνου καθυστέρησης.

Θερμοστάτης: Ο θερμοστάτης χρησιμοποιείται για να ρυθμίζει την θερμοκρασία χώρου, διακόπτοντας το κομπρεσέρ όταν η θερμοκρασία του χώρου φτάσει στο επιθυμητό σημείο. Υπάρχουν δύο κύρια είδη θερμοστατών: οι μηχανικοί θερμοστάτες και οι ηλεκτρονικοί θερμοστάτες. Με τον μηχανικό θερμοστάτη μπορούμε μόνο να διακόπτουμε το κομπρεσέρ. Με τον ηλεκτρονικό θερμοστάτη έχουμε πολλά πλεονεκτήματα, όπως περισσότερη ακρίβεια, μεγαλύτερο εύρος θερμοκρασιών ρύθμισης, αλλά και διάφορες άλλες λειτουργίες όπως έλεγχο της απόψυξης, έλεγχος ανεμιστήρων, έλεγχος φωτισμού, κλπ. Χρονοδιακόπτης απόψυξης (Defrost timer): Ο χρονοδιακόπτης είναι απαραίτητο όργανο σε ψυγεία και ψυκτικούς θαλάμους που λειτουργούν σε θερμοκρασία κάτω από τους 0C και έχουν ως σύστημα απόψυξης τις ηλεκτρικές αντιστάσεις. Έχουν την δυνατότητα να ρυθμίζουν την συχνότητα και την διάρκεια της απόψυξης, καθώς επίσης και τον χρόνο καθυστέρησης εκκίνησης των ανεμιστήρων μετά από κάθε εκκίνηση του κομπρεσέρ.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ανακουφιστική βαλβίδα (Pressure relief valve): Οι ανακουφιστικές βαλβίδες χρησιμοποιούνται για την ασφάλεια του συστήματος σε περίπτωση υπερβολικά ψηλών πιέσεων που μπορούν να δημιουργηθούν λόγω υπερβολικής ποσότητας ψυκτικού στο σύστημα, λόγω ύπαρξης αερίων που δεν συμπυκνώνονται στο σύστημα, ή ακόμα στην περίπτωση που χαλάσουν οι ανεμιστήρες του συμπυκνωτή και ο πρεσοστάτης ψηλής πίεσης δεν διακόψει το σύστημα. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι βαλβίδες θα ανοίξουν και θα ελευθερώσουν όση πίεση χρειάζεται για να αποφευχθεί έκρηξη στο ψυκτικό κύκλωμα. Ρυθμιστές πίεσης (Pressure regulators): Υπάρχουν διαφόρων ειδών ρυθμιστές πίεσης, όπως ρυθμιστές πίεσης του στροφαλοθαλάμου του κομπρεσέρ, ρυθμιστές πίεσης στον εξατμιστή, ρυθμιστές πίεσης στον συμπυκνωτή, κλπ. Σκοπός τους είναι να κρατούν σταθερή πίεση στα σημεία για τα οποία είναι κατασκευασμένοι.

Βαλβιδα απόψυξης ζεστού αερίου (Hot gas defrost valve): Χρησιμοποιείται για την αλλαγή ροής του ζεστού αερίου όταν το σύστημα είναι σε απόψυξη.

Βάνα διακοπής ροής αερίου (Ball valve): Έχει τις λιγότερες πιθανότητες απώλειας αερίου σε σύγκριση με βιδωτές βάνες.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις 2.01 Κλιματικές αλλαγές και Πρωτόκολλο του Κιότο 2.02 Δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη. Κανονισμός (ΕΚ) 842/2006 για τη χρήση φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

2.01 Κλιματικές αλλαγές και το πρωτόκολλο του Κιότο. Κλιματικές Αλλαγές Το κλίμα αλλάζει. Οι πάγοι στους πόλους λιώνουν, η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει, ακραία καιρικά φαινόμενα μαστίζουν ολόκληρες περιοχές του πλανήτη αφήνοντας πίσω τους ανθρώπινα θύματα και υλικές καταστροφές. Οι επιστήμονες και οι κυβερνήσεις παγκοσμίως συμφωνούν: οι κλιματικές αλλαγές έχουν προκληθεί από ανθρώπινες δραστηριότητες και οι επιπτώσεις τους θα είναι καταστροφικές. Για το πρόβλημα ευθύνεται κυρίως η παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, άνθρακας, φυσικό αέριο). Σήμερα ξέρουμε τι μας περιμένει αν δεν περιορίσουμε τις εκπομπές ρύπων (αερίων του θερμοκηπίου) και αν δεν αλλάξουμε άμεσα το ενεργειακό μας μοντέλο. Επιστημονικές μελέτες προειδοποιούν ότι αν συνεχιστεί η συσσώρευση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε συνεχιζόμενη αύξηση της μέσης θερμοκρασίας και άνοδο της στάθμης της θάλασσας, συχνότερα και εντονότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, ξηρασίες, πλημμύρες, επανεμφάνιση ασθενειών, καταστροφές καλλιεργειών και οικοσυστημάτων, καθώς επίσης και απώλειες ανθρώπινων ζωών. Οι εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν ήδη. Ο συνδυασμός ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (όπως αιολική, ηλιακή, γεωθερμία) με την εξοικονόμηση ενέργειας προσφέρουν τη μόνη ασφαλή διέξοδο. Ταυτόχρονα άλλες τεχνολογικές λύσεις, όπως η υποκατάσταση των ψυκτικών ρευστών που χρησιμοποιούνται σε μηχανήματα ψύξης και κλιματισμού δείχνουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η έρευνα και η βιομηχανία για να αποτραπούν οι κλιματικές αλλαγές. Το Πρωτόκολλο του Κιότο είναι σήμερα το μόνο διεθνές εργαλείο που αναγνωρίζει την ανάγκη δράσης για την αποτροπή των κλιματικών αλλαγών. Περιλαμβάνει τη δέσμευση που έχουν αναλάβει οι περισσότερες εκβιομηχανισμένες χώρες για τον περιορισμό των οικείων εκπομπών ορισμένων αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, υπεύθυνων για τη θέρμανση του πλανήτη. Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ Το στρατοσφαιρικό όζον προστατεύει τη ζωή στη Γη από την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία UV‐B. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 επιστημονικές παρατηρήσεις κατέγραψαν σημαντική μείωση της στιβάδας του όζοντος κυρίως πάνω από την Ανταρκτική, προκαλώντας μια διεθνή κινητοποίηση η οποία κατέληξε στην υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ στις 16 Σεπτεμβρίου 1987. Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ που επέτρεψε να περιορισθεί η χρήση του 95% των ODS (ουσίες που καταστρέφουν το όζον), έχει επικυρωθεί από το σύνολο των 196 χωρών μελών του ΟΗΕ. Τα αποκαλούμενα ODS χρησιμοποιούνται ουσιαστικά στα ψυκτικά συστήματα (ψυγεία, κλιματιστικά), πυροσβεστήρες, σπρέι και σε βιομηχανικούς διαλύτες. Επιτίθενται στα μόρια του όζοντος και σχηματίζουν ελεύθερες ρίζες αυξάνοντας την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας στη γη. Σήμερα, αναγνωρίζεται ευρέως ότι το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, το οποίο απαγορεύει την παραγωγή ουσιών που καταστρέφουν το όζον, έχει σημειώσει επιτυχία, χάρη στην οποία άρχισε η ανάκαμψη της στιβάδας του όζοντος. Το πρωτόκολλο συνέβαλε επίσης σημαντικά στην προστασία του κλίματος του πλανήτη, δεδομένου ότι οι ουσίες που καταστρέφουν το όζον είναι, ταυτόχρονα, ισχυρά αέρια 26

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

θερμοκηπίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πρόθυμη να διασφαλίσει τη συνέχιση του ρόλου του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε συνεργασία με τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, ιδίως όσον αφορά το ενδεχόμενο λήψης μέτρων για τους υδροφθοράνθρακες (HFC). Οι HFC είναι βιομηχανικά αέρια που χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για την αντικατάσταση των ουσιών οι οποίες καταστρέφουν το όζον, αλλά και αυτά είναι ισχυρά αέρια θερμοκηπίου. Το Πρωτόκολλο του Κιότο Το πρωτόκολλο του Κιότο είναι το σημαντικότερο έγγραφο καταπολέμησης των κλιματικών μεταβολών. Περιλαμβάνει τη δέσμευση που έχουν αναλάβει οι περισσότερες εκβιομηχανισμένες χώρες για τον περιορισμό των οικείων εκπομπών ορισμένων αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, υπεύθυνων για τη θέρμανση του πλανήτη. Στις 9 Μαΐου 1992 στη Νέα Υόρκη, σε διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές, προέκυψε μια σύμβαση‐πλαίσιο για την ευαισθητοποίηση του κοινού, παγκοσμίως, στα προβλήματα που συνδέονται με την αλλαγή του κλίματος. Η σύμβαση‐πλαίσιο επικυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα στις 15 Δεκεμβρίου 1993 και τέθηκε σε ισχύ την 21η Μαρτίου 1994. Σε συνεδρίαση των μερών που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο τον Μάρτιο του 1995, τα συμβαλλόμενα κράτη αποφάσισαν να διαπραγματευθούν ένα Πρωτόκολλο που να περιλαμβάνει μέτρα μείωσης των εκπομπών για τη μετά το 2000 περίοδο, εις ότι αφορά τις εκβιομηχανισμένες χώρες. Κατόπιν μακροχρόνιων εργασιών, το Πρωτόκολλο του Κιότο θεσπίστηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1997, στο Κιότο. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα υπέγραψε το Πρωτόκολλο στις 29 Απριλίου 1998. Τον Δεκέμβριο του 2001, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Laeken επιβεβαίωσε τη βούληση της Ένωσης για τη θέση σε ισχύ του Πρωτοκόλλου του Κιότο πριν από την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη, του Γιοχάνεσμπουργκ (26 Αυγούστου ‐ 4 Σεπτεμβρίου 2002). Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, η παρούσα απόφαση εγκρίνει το Πρωτόκολλο εξ ονόματος της Κοινότητας. Τα κράτη μέλη οφείλουν να καταθέσουν τα οικεία επικυρωτικά έγγραφα ταυτόχρονα με την Κοινότητα, και στο μέτρο του δυνατού, πριν από την 1η Ιουνίου 2002. Το παράρτημα ΙΙ της παρούσας απόφασης ορίζει τις δεσμεύσεις εις ότι αφορά τον περιορισμό και τη μείωση των εκπομπών, που συμφωνήθηκαν από την Κοινότητα και τα κράτη μέλη της για την πρώτη περίοδο δεσμεύσεως (2008‐2012). Το Πρωτόκολλο του Κιότο αφορά τις εκπομπές έξι αερίων θερμοκηπίου:      

του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) του μεθανίου (CH4) του πρωτοξειδίου του αζώτου (N2O) των υδροφθορανθράκων (HFC) των υπερφθοριωμένων υδρογονανθράκων (PFC) του εξαφθοριούχου θείου (SF6)

Συνιστά ένα σημαντικό βήμα στην καταπολέμηση της θέρμανσης του πλανήτη, επειδή περιλαμβάνει δεσμευτικούς και ποσοτικοποιημένους στόχους περιορισμού και μείωσης των αερίων θερμοκηπίου. Συνολικά, τα συμβαλλόμενα κράτη στο παράρτημα Ι της σύμβασης‐πλαισίου δεσμεύονται να μειώσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 5%, τουλάχιστον, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, την περίοδο 2008‐2012. Το Παράρτημα ΙΙ του Πρωτοκόλλου περιέχει αριθμητικές δεσμεύσεις τις οποίες αναλαμβάνουν τα συμβαλλόμενα κράτη. 27

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Τα κράτη μέλη της Ένωσης οφείλουν συλλογικά να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά 8% μεταξύ 2008 και 2012. Για την περίοδο που προηγείται του 2008, τα συμβαλλόμενα κράτη δεσμεύονται στην επίτευξη προόδου όσον αφορά την υλοποίηση των δεσμεύσεών τους το αργότερο το 2005 και στην ανά πάσα στιγμή προσκόμιση των σχετικών αποδείξεων. Το έτος 1995 μπορεί να θεωρηθεί, από τα συμβαλλόμενα κράτη που το επιθυμούν, ως έτος αναφοράς για τις εκπομπές HFC, PFC και SF6. Για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, το Πρωτόκολλο προτείνει μια σειρά μέσων: 



ενίσχυση ή θέσπιση εθνικών πολιτικών μείωσης των εκπομπών (αύξηση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας, προώθηση των αειφόρων μορφών γεωργίας, ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κ.ά.) συνεργασία με τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη (ανταλλαγή πείρας ή πληροφοριών, συντονισμός των εθνικών πολιτικών με στόχο την αποτελεσματικότητα, μέσω μηχανισμών συνεργασίας, όπως άδειες εκπομπής, από κοινού εφαρμογή και κατάλληλος μηχανισμός ανάπτυξης)

Το αργότερο ένα έτος πριν από την πρώτη περίοδο δέσμευσης, τα συμβαλλόμενα κράτη θεσπίζουν εθνικό σύστημα υπολογισμού των ανθρωπογενών εκπομπών από τις πηγές, καθώς και της απορρόφησης, από τις καταβόθρες, όλων των αερίων του θερμοκηπίου που δεν ελέγχονται από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ. Προβλέπεται έλεγχος των δεσμεύσεων το αργότερο μέχρι το 2005, για τη δεύτερη περίοδο των δεσμεύσεων. Στις 31 Μαΐου 2002, η Ευρωπαϊκή Ένωση επικύρωσε το πρωτόκολλο του Κιότο. Το πρωτόκολλο ετέθη σε ισχύ στις 16 Φεβρουαρίου 2005, μετά την επικύρωσή του εκ μέρους της Ρωσίας. Αρκετές εκβιομηχανισμένες χώρες αρνήθηκαν να επικυρώσουν το πρωτόκολλο, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αυστραλία.

2.02 Δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη και Κανονισμός (ΕΚ) 842/2006 Δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη (GWP) Οι όροι «θέρμανση του πλανήτη» ή «φαινόμενο του θερμοκηπίου» χρησιμοποιούνται ευρέως για να περιγράψουν την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης με την πάροδο του χρόνου. Υπολογίζεται ότι τον τελευταίο αιώνα το κλίμα της Γης έχει θερμανθεί κατά 0,6 έως 0,9 βαθμούς Κελσίου. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των μέσων θερμοκρασιών παγκοσμίως που παρατηρείται από τα μέσα του εικοστού αιώνα είναι πολύ πιθανό να οφείλεται στην παρατηρούμενη αύξηση των ανθρωπογενών (ανθρώπινης προέλευσης) συγκεντρώσεων αερίων θερμοκηπίου. Τα σημαντικότερα αέρια θερμοκηπίου ανθρώπινης προέλευσης είναι εκείνα που καλύπτονται από το πρωτόκολλο του Κιότο: διοξείδιο του άνθρακα (CO2), μεθάνιο (CH4), υποξείδιο του αζώτου (N2O) και φθοριούχα αέρια ανθρώπινης προέλευσης. Οι ουσίες που καταστρέφουν το όζον και ελέγχονται βάσει του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, όπως οι χλωροφθοράνθρακες (CFC), οι υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFC) και οι αλογονάνθρακες (halons) αποτελούν επίσης σημαντικά αέρια θερμοκηπίου. Η Γη λαμβάνει ενέργεια από τον ήλιο με τη μορφή ηλιακού φωτός (ηλιακή ακτινοβολία βραχέων κυμάτων), το οποίο διεισδύει στην ατμόσφαιρα σχετικά απρόσκοπτα. Περίπου το 30% της εισερχόμενης ηλιακής ακτινοβολίας βραχέων κυμάτων αντανακλάται από την ατμόσφαιρα και την επιφάνεια της Γης πίσω στο 28

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

διάστημα. Το υπόλοιπο 70% απορροφάται από την επιφάνεια της Γης (έδαφος, ωκεανοί) και το χαμηλότερο τμήμα της ατμόσφαιρας. Όταν απορροφάται θερμαίνει την επιφάνεια της Γης και επανεκπέμπεται ως θερμική ακτινοβολία μεγάλου μήκους κύματος (υπέρυθρη). Αυτή η υπέρυθρη ακτινοβολία δεν μπορεί να διεισδύσει στην ατμόσφαιρα εξίσου απρόσκοπτα όσο η ακτινοβολία βραχέων κυμάτων αλλά αντανακλάται από τα σύννεφα και απορροφάται από τα αέρια θερμοκηπίου της ατμόσφαιρας. Με τον τρόπο αυτό τα αέρια θερμοκηπίου παγιδεύουν θερμότητα μέσα στο σύστημα επιφάνειας‐τροπόσφαιρας.

Το «δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη» (GWP) είναι ένας δείκτης που περιγράφει τα χαρακτηριστικά ακτινοβολίας καλά αναμεμιγμένων αερίων θερμοκηπίου και αντιπροσωπεύει το συνδυασμένο αποτέλεσμα των διαφορετικών χρόνων που τα αέρια αυτά παραμένουν στην ατμόσφαιρα και τη σχετική τους αποτελεσματικότητα να απορροφούν εξερχόμενη υπέρυθρη ακτινοβολία. Ο δείκτης αυτός προσεγγίζει το αποτέλεσμα θέρμανσης, ολοκληρωμένο μέσα στο χρόνο, μιας μοναδιαίας μάζας ενός συγκεκριμένου αερίου θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα σήμερα, σε σχέση με εκείνο του διοξειδίου του άνθρακα. (πηγή: Τρίτη έκθεση αξιολόγησης IPCC). Κανονισμός (ΕΚ) 842/2006 για τη χρήση φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου Βάσει του πρωτοκόλλου του Κιότο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευθεί να μειώσει μέχρι το 2012 τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 8% σε σχέση με το έτος βάσης 1990. Τα αέρια θερμοκηπίου που καλύπτονται από το πρωτόκολλο του Κιότο είναι, μεταξύ άλλων, τρεις ομάδες φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου (που αναφέρονται και ως «f‐gases»): υδροφθοράνθρακες (HFC), υπερφθοράνθρακες (PFC), και εξαφθοριούχο θείο (SF6). Τα περισσότερα από αυτά τα φθοριούχα αέρια έχουν ψηλό δυναμικό θέρμανσης του πλανήτη (GWP). Χρησιμοποιούνται σε διάφορες εφαρμογές, μεταξύ άλλων ως ψυκτικά μέσα σε σταθερό εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας. 29

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 842/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (κανονισμός για τα φθοριούχα αέρια) τέθηκε σε ισχύ το 2006. Σκοπός του κανονισμού είναι να μειωθούν οι εκπομπές αυτών των αερίων και να συμβάλει στον στόχο του Κιότο για την μείωση των εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της. Ο κανονισμός ο οποίος συμπληρώνεται από άλλους 10 κανονισμούς (εκτελεστικές πράξεις), θεσπίζει ειδικές απαιτήσεις για τα διάφορα στάδια ολόκληρου του κύκλου ζωής των φθοριούχων αερίων. Κατά συνέπεια, ο κανονισμός επηρεάζει διάφορους εμπλεκόμενους. Ένας από αυτούς τους 10 κανονισμούς (εκτελεστικές πράξεις), είναι ο κανονισμός (ΕΚ) 303/2008, αφορά τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων και των όρων αμοιβαίας αναγνώρισης για την πιστοποίηση εταιρειών και προσωπικού όσον αφορά τον σταθερό εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας. Σύμφωνα με τον κανονισμό, δραστηριότητες που αφορούν την εγκατάσταση, συντήρηση ή επισκευή, έλεγχους διαρροής και ανάκτηση φθοριούχων αερίων, εφόσον δεν πραγματοποιούνται στον χώρο του κατασκευαστή κατά την διάρκεια της κατασκευής, μπορούν να εκτελεστούν μόνο από προσωπικό που διαθέτει την κατάλληλη πιστοποίηση σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 303/2008 της Επιτροπής. Σύμφωνα με τον κανονισμό, υπάρχουν τέσσερεις κατηγορίες πιστοποίησης αναλόγως με τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες. Κατηγορία Ι Οι τεχνικοί ψύξης που κατέχουν το πιστοποιητικό κατηγορίας Ι μπορούν να αναλάβουν οποιεσδήποτε δραστηριότητες όπως εγκατάσταση, ανάκτηση, συντήρηση ή επιδιόρθωση, σε οποιαδήποτε συστήματα ψύξης ανεξαρτήτως της ποσότητας του ψυκτικού μέσου που περιέχουν. Κατηγορία ΙΙ

Οι τεχνικοί ψύξης που κατέχουν το πιστοποιητικό κατηγορίας ΙΙ μπορούν να αναλάβουν δραστηριότητες εγκατάστασης, ανάκτησης, συντήρησης ή επιδιόρθωσης μόνο σε συστήματα ψύξης που περιέχουν μέχρι 3kg (ή 6kg αν είναι ερμητικά κλειστό) ψυκτικό μέσο. Επιπρόσθετα, μπορούν να διενεργήσουν έλεγχο διαρροής χωρίς παρέμβαση στο κύκλωμα ψύξης (σε συστήματα που περιέχουν πάνω από 3 kg ψυκτικό μέσο).

Κατηγορία ΙΙΙ

Οι τεχνικοί ψύξης που κατέχουν το πιστοποιητικό κατηγορίας ΙΙΙ δικαιούνται μόνο να διενεργούν δραστηριότητες ανάκτησης ψυκτικού μέσου συστήματα ψύξης που περιέχουν μέχρι 3kg (ή 6kg αν είναι ερμητικά κλειστό).

Κατηγορία ΙV

Οι τεχνικοί ψύξης που κατέχουν το πιστοποιητικό κατηγορίας ΙV δικαιούνται μόνο να διενεργούν έλεγχο διαρροής χωρίς παρέμβαση στο κύκλωμα ψύξης σε συστήματα που περιέχουν πάνω από 3 kg ψυκτικό μέσο.

Ως εγκατάσταση νοείται η σύνδεση τουλάχιστον δύο τεμαχίων εξοπλισμού ή κυκλωμάτων που περιέχουν ή προορίζονται να περιέχουν ως ψυκτικό μέσο φθοριούχο αέριο θερμοκηπίου, με σκοπό την συναρμολόγηση συστήματος στον ίδιο τον τόπο λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών με τις οποίες ψυκτικοί αγωγοί συστήματος συνδέονται για να αποτελέσουν κύκλωμα ψύξης, ανεξαρτήτως της ανάγκης πλήρωσης του συστήματος μετά τη συναρμολόγηση. Η συντήρηση ή επισκευή περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες οι οποίες απαιτούν παρέμβαση στα συστήματα που περιέχουν ή προορίζονται να περιέχουν φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου πλήν της ανάκτησης και των ελέγχων για διαρροές. Ειδικότερα σε αυτές περιλαμβάνονται: 30

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

   

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

η τροφοδότηση του συστήματος με φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου η απομάκρυνση ενός ή περισσοτέρων τεμαχίων του κυκλώματος ή του εξοπλισμού η επανασυναρμολόγηση δύο ή περισσοτέρων τεμαχίων του κυκλώματος ή του εξοπλισμού η επισκευή μετά από διαρροή

Έλεγχος διαρροής είναι η εξέταση του εξοπλισμού για διαρροή φθοριούχου αερίου θερμοκηπίου που χρησιμοποιείται ως ψυκτικό μέσο. Ανάκτηση είναι η συλλογή και αποθήκευση φθοριούχου αερίου θερμοκηπίου που χρησιμοποιείται ως ψυκτικό μέσο από εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας. Για την απόκτηση του πιστοποιητικού, το προσωπικό πρέπει να λάβει επιτυχώς μέρος σε θεωρητική και πρακτική εξέταση την οποία διοργανώνει ο αρμόδιος οργανισμός αξιολόγησης. Ο κανονισμός (ΕΚ) 303/2008 ορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις σχετικά με τις πρακτικές δεξιότητες και τις θεωρητικές γνώσεις που καλύπτονται από την εξέταση σε κάθε κατηγορία πιστοποίησης. Τα πιστοποιητικά εκδίδονται από οργανισμούς πιστοποίησης που ορίζονται από τα κράτη μέλη. Τα πιστοποιητικά που εκδίδονται σε ένα κράτος μέλος έχουν ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη, τα οποία όμως ενδέχεται να ζητούν μετάφραση του πιστοποιητικού.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Έλεγχοι του συστήματος 3.01 Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης για έλεγχο της αντοχής του συστήματος 3.02 Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης για έλεγχο της στεγανότητας του συστήματος 3.03 Χρήση αντλίας κενού 3.04 Εκκένωση του συστήματος 3.05 Καταγραφή δεδομένων στο αρχείο του συστήματος

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

3.01 Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης για έλεγχο της αντοχής του συστήματος Ο έλεγχος αντοχής πρέπει να γίνεται κατά βάση των αρχείων του συστήματος . Κάποια εξαρτήματα μπορεί να έχουν διαφορετική πίεση έλεγχου αλλά δεν πρέπει η πίεση αντοχής τους να είναι λιγότερη από την πίεση αντοχής του συστήματος. Για τον έλεγχο πρέπει να χρησιμοποιούμε αέριο όπως άζωτο για να πιέσουμε ένα σύστημα. Η πίεση έλεγχου πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,3 φορές μεγαλύτερη από την πίεση λειτουργίας του αερίου που θα περιέχει το σύστημα, σε θερμοκρασία 55°C. Η πίεση ελέγχου πρέπει να αυξάνεται με αργό ρυθμό μέχρι το επιθυμητό σημείο, να κρατηθεί σταθερή για περίπου 45 δευτερόλεπτα και μετά να αρχίσει να ελαττώνεται σε 1,1 φορές της πίεσης για να διενεργήσουμε έλεγχο διαρροής. Δεν πρέπει η πίεση αντοχής να ξεπερνά την πίεση αντοχής των εξαρτημάτων που διενεργήθηκε από τον κατασκευαστή.

3.02 Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης για έλεγχο της στεγανότητας του συστήματος Νέα συστήματα και υφιστάμενα που έχουν λιγότερο ή και καθόλου αέριο πρέπει να ελέγχονται για διαρροή. Συστήματα που έχουν λιγότερο αέριο πρέπει να υποθέτουμε ότι υπάρχει διαρροή. Ο χρόνος που πρέπει να έχουμε το σύστημα κάτω από πίεση σε περίπτωση έλεγχου διαρροής είναι 24 ώρες. Για τον έλεγχο διαρροής η χρησιμοποίηση της μηχανής κενού δεν είναι και η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος γιατί με την δημιουργία κενού θα εισέρθει στο σύστημα μας αέρας και υγρασία. Ο τεχνικός δεν μπορεί να προσδιορίσει που ακριβώς είναι η διαρροή αλλά μόνο ότι υπάρχει διαρροή. Ο καλύτερος τρόπος να ελέγξουμε για διαρροή είναι να βάλουμε πίεση στο σύστημα π.χ. άζωτο. Ποτέ μην χρησιμοποιήσετε αέρα ή οξυγόνο. Πάντα να χρησιμοποιείτε ρυθμιστή πίεσης όταν θα πιέσετε το σύστημα με άζωτο. Στην περίπτωση που θα ελέγξουμε με άζωτο για διαρροή τότε το αέριο που υπάρχει στο σύστημα το ανακτούμε πριν από τον έλεγχο.

3.03 Χρήση αντλίας κενού Για την καλύτερη λειτουργία και μακροζωία της μηχανής μας μετά από κάθε διαδικασία κενού όπου έχουμε γνώση ότι στο σύστημα υπήρχε πολλή υγρασία καλό θα ήταν να αλλάζαμε το λάδι της μηχανής. Αν στο σύστημα δεν υπάρχει πολλή υγρασία τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την μηχανή ξανά άλλα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με το χρώμα του λαδιού και αν δούμε την παραμικρή αλλαγή στο χρώμα (θολούρα) τότε επιβάλλεται η αλλαγή του. Σε ορισμένες μηχανές υπάρχει μια βαλβίδα που ονομάζεται «ballast». Η χρήση του είναι για προστασία της μηχανής μας σε περιπτώσεις όπου έχουμε υγρασία και το κενό μας διαρκεί αρκετό χρόνο. Η υγρασία που εξατμίζεται από το σύστημα μας λόγω πτώσης πίεσης και απορροφάται από την μηχανή μπορεί να υγροποιηθεί ξανά μέσα στην μηχανή και να σμίξει με το λάδι και να μας καταστρέψει σημαντικά εξαρτήματα της μηχανής και ως ακόμα την ολοκληρωτική καταστροφή της. Πως χρησιμοποιούμε το ballast; Όταν η διαδικασία κενού έχει φτάσει σχεδόν στο τέλος τότε ανοίγουμε την βαλβίδα ballast στην μηχανή μας. Η βαλβίδα ballast θα αφήσει ατμοσφαιρικό αέρα να διοχετευθεί δια μέσου του δευτέρου σταδίου της μηχανής και τυχόν νερό που έχει σμίξει με το λάδι της μηχανής θα εξατμιστεί. Αν σε ένα ψυκτικό κύκλωμα υπάρχει μεγάλη ποσότητα υγρασίας τότε ίσως ούτε το σύστημα ballast να μπορέσει να αφαιρέσει όλη την υγρασία από το λάδι και να χρειαστεί η αντικατάσταση του.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

3.04 Εκκένωση του συστήματος Η σημασία του κενού αέρος στο ψυκτικό σύστημα είναι πολύ σημαντική. Με την διαδικασία αυτή έχουμε την δυνατότητα να αφαιρέσουμε από το σύστημα μας τυχόν υπάρχουσα υγρασία και αέρια που δεν συμπυκνώνονται. Σημαντικό: Η διαδικασία κενού σε ένα ψυκτικό σύστημα δεν μπορεί ποτέ να χρονολογηθεί για αυτό ποτέ μην κάνετε κενό βάση χρόνου. Για να έχετε καλό κενό σε ένα σύστημα η πίεση στο σύστημα πρέπει να μειωθεί περίπου στα 50 έως 200 microns. Όταν η πίεση μειωθεί σε αυτό το στάδιο κλείστε τις βάνες των ρολογιών και αφήστε το σύστημα περίπου 15 λεπτά. Αν η πίεση ανέβει και σταματήσει σε κάποιο στάδιο τότε πρέπει να υπάρχει νερό στο σύστημα που βράζει. Αν συμβαίνει αυτό τότε ξεκινήστε την μηχανή κενού ξανά. Αν η πίεση συνεχίζει να ανεβαίνει σε ατμοσφαιρική πίεση τότε υπάρχει διαρροή (τρύπα) και πρέπει σε αυτό το στάδιο να βάλετε πίεση στο σύστημα για να ελέγξετε που ευρίσκεται η διαρροή και να την διορθώσετε. Αν η πίεση δεν ανέβει τότε έχετε κάνει ένα καλό κενό στο σύστημα σας. Το κενό αέρος στο σύστημα παίρνει συνήθως χρόνο, επομένως καλό θα ήταν να προγραμματίσετε κάποιες άλλες εργασίες να κάνετε και να αφήσετε την μηχανή κενού να εργάζεται. Πολλοί τεχνικοί προγραμματίζουν και ξεκινούν το κενό αέρος πρωί για να έχουν την ευχέρεια να τελειώσουν άλλες εργασίες μέχρι η μηχανή κενού να κάνει τη δουλειά της. Αν προγραμματίζετε να λειτουργήσετε την μηχανή κενού κατά την διάρκεια της νύκτας τότε πρέπει να πάρετε μερικές προφυλάξεις μην τυχόν και κατά λάθος κάποιος διακόψει το ρεύμα η γίνει διακοπή ρεύματος στο υποστατικό. Αν η μηχανή φτάσει σε μεγάλη διαφορά πίεσης από την ατμοσφαιρική και γίνει διακοπή ρεύματος τότε το λάδι της μηχανής θα απορροφηθεί στο σύστημα και επιπρόσθετα θα χάσουμε το κενό αέρος. Συνήθως το λάδι που περιέχουν οι μηχανές κενού είναι ορυκτέλαιο (mineral) και δεν είναι συμβατό με συνθετικά λάδια (POE ή PAG) και τα αέρια HFC. Αν μας συμβεί διακοπή ρεύματος και φύγει το λάδι από την μηχανή μας και μετά το ρεύμα επανέλθει τότε η μηχανή θα ξεκινήσει να λειτουργεί χωρίς λάδι με αποτέλεσμα να την χαλάσουμε. Μπορούμε να αποφύγουμε όλα αυτά τα δυσάρεστα με τον απλό τρόπο να εφαρμόσουμε μια ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα στην μηχανή μας ώστε σε περίπτωση διακοπής ρεύματος να κλείσει. Με αυτό το τρόπο δεν χάνουμε ούτε το κενό αέρος. Η ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην εμποδίζει την ροή. Πιο κάτω είναι μερικές πρακτικές συμβουλές που πρέπει να ακολουθούνται για την διενέργεια επιτυχημένου κενού στα συστήματα ψύξης και κλιματισμού:      

Χρησιμοποιείτε καλής ποιότητας μηχανή κενού με «gas ballast» Η μηχανή κενού πρέπει να είναι τέτοιας απόδοσης που να ικανοποιεί το σύστημα που σκοπεύετε να κενώσετε Αλλάζετε το λάδι της μηχανής τακτικά Χρησιμοποιείτε κοντά λάστιχα με μεγάλη διάμετρο Συνδέετε την μηχανή κενού και στις δύο πλευρές του συστήματος (ψηλής πίεσης και χαμηλής πίεσης) Χρησιμοποιείτε ακριβές όργανο για μέτρηση του κενού

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Βαθύ κενό & τριπλό κενό Το βαθύ κενό χρησιμοποιείται όταν το σύστημα μας είναι ξηρό και έχει ήδη γίνει τριπλό κενό με επιτυχία. Το τριπλό κενό ονομάστηκε έτσι λόγω του ότι η διαδικασία κενού διενεργείται σε τρία στάδια, ως ακολούθως: 1. Κενώστε το σύστημα στα 13 mbar και κρατήστε για 20 λεπτά. Διακόψτε το κενό και βάλτε πίεση με άζωτο 2‐3psig και κρατήστε για 15 λεπτά. 2. Κενώστε το σύστημα στα 12 mbar και κρατήστε για 20 λεπτά. Διακόψτε το κενό και βάλτε πίεση με άζωτο 2‐3psig και κρατήστε για 15 λεπτά. 3. Κενώστε το σύστημα στα 5‐7 mbar και κρατήστε για 20 λεπτά Το επίπεδο κενού που πρέπει να επιτευχθεί σε κάθε ένα από τα τρία στάδια είναι ανάλογα με την θερμοκρασία του χώρου. Για το πιο πάνω παράδειγμα λήφθηκε υπ’ όψιν θερμοκρασία χώρου 10°C. Τα επίπεδα κενού ανάλογα με την θερμοκρασία χώρου συνοψίζονται στον πιο κάτω πίνακα.

Πιέσεις όπου ανάλογα με την θερμοκρασία έχουμε εξάτμιση του νερού Θερμοκρασία χώρου 0°C 5°C 10°C 15°C 20°C 27°C

Πρώτο στάδιο 8 mbar 11 mbar 13 mbar 19 mbar 31 mbar 38 mbar

Δεύτερο στάδιο 7 mbar 8 mbar 12 mbar 18 mbar 25 mbar 35 mbar

Τρίτο στάδιο 3‐4 mbar 4‐5 mbar 5‐7 mbar 7‐8 mbar 9‐11 mbar 11‐13 mbar

3.05 Καταγραφή δεδομένων στο αρχείο του συστήματος Τι είδους στοιχεία πρέπει να τηρούνται: Το όνομα, διεύθυνση, και τηλέφωνο του χειριστή. Ο τρόπος διεξαγωγής δοκιμών και ελέγχων που διενεργήθηκαν για την αντοχή και στεγανότητα του συστήματος. Η ποσότητα και το είδος του αερίου που έχει κάθε σύστημα. Οποιεσδήποτε ποσότητες αερίου έχουν συμπληρωθεί. Η ποσότητα αερίου που έχει ανακτηθεί κατά την διάρκεια επιδιόρθωσης και η τελική διάθεση του. Το όνομα της εταιρείας ή του ατόμου που έχει κάνει την επιδιόρθωση ή συντήρηση ως και επίσης την ημερομηνία και τα αποτελέσματα έλεγχου διαρροής και έλεγχου του συστήματος παρακολούθησης διαρροών. Αυτά τα στοιχεία πρέπει να είναι έτοιμα προς διάθεση στις αρχές. Όπου το σύστημα δεν έχει ένδειξη από τον κατασκευαστή για το αέριο λειτουργίας του μηχανήματος είναι υποχρέωση του χειριστή να καλέσει αδειούχο τεχνικό για να προσδιορίσει το αέριο λειτουργίας. Πριν ξεκινήσετε κάποιον έλεγχο διαρροής πρέπει να διαβάσετε την κάρτα του προηγούμενου έλεγχου για να προσδιορίσετε προηγούμενες απώλειες. Για συστήματα που περιέχουν λιγότερο από 3 κιλά αέριο δεν είναι υποχρεωτικό να τηρείτε μητρώο. Για συστήματα πέραν των 3 κιλών είναι υποχρεωτικό να τηρείτε μητρώο. Συστήματα που είναι ερμητικά κλειστά (π.χ. οικιακά ψυγεία, ψυγεία ποτών και παγομηχανές) μεταξύ 3‐6 κιλών εξαιρούνται της υποχρέωσης έλεγχου διαρροών. Μηχανήματα που στήνονται και λειτουργούν στον πελάτη δεν εμπίπτουν στην κατηγορία αυτή ακόμη και αν χρησιμοποιηθεί κλειστού τύπου κομπρεσέρ. Τα μηχανήματα που εξαιρούνται πρέπει να έχουν την ανάλογη ετικέτα αλλιώς πρέπει να τηρείται έλεγχος διαρροών. Συστήματα που περιέχουν από 3 36

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

έως 30 κιλά αέριο πρέπει να ελέγχονται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο και συστήματα που περιέχουν πέραν των 30 κιλών δύο φορές τον χρόνο. Συστήματα πέραν των 300 κιλών πρέπει να έχουν μόνιμα εγκατεστημένο ηλεκτρονικό σύστημα ανίχνευσης διαρροής αερίου. Δείγμα του αρχείου που πρέπει να τηρείται ακολουθεί πιο κάτω.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Έλεγχοι για διαρροές 4.01 Πιθανά σημεία διαρροής 4.02 Εξέταση του αρχείου του συστήματος 4.03 Οπτική και χειρωνακτική επιθεώρηση του συστήματος 4.04 Έμμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών 4.05 Χρήση φορητών συσκευών (μανόμετρα, θερμόμετρα, πολύμετρα) 4.06 Άμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών 4.07 Άμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών χωρίς παρέμβαση στο κύκλωμα 4.08 Χρήση ηλεκτρονικής συσκευής εντοπισμού διαρροών 4.09 Συμπλήρωση των δεδομένων στο αρχείο του συστήματος

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

4.01 Πιθανά σημεία διαρροής Τα πιο πιθανά σημεία διαρροών σε ένα σύστημα είναι όλα τα σημεία που έχουμε ενώσεις με βίδες ή κολλήματα. Ενώσεις σωλήνων, εκτονωτική βαλβίδα, βαλβίδα ροής αερίου, φίλτρο, αποθήκη υγρού, συσσωρευτής υγρού, τριχοειδής σωλήνας, ενώσεις φλέαρ, συμπυκνωτής, κομπρεσέρ και πρεσοστάτης ή μέρη που υπόκεινται σε κραδασμούς. Πιο κάτω παρατίθεται αναλυτικά ο κατάλογος με τα 13 πιθανά σημεία διαρροής. Στην περίπτωση που το σύστημα μας έχει αέριο και υπάρχει διαρροή μπορούμε να το ελέγξουμε με σαπουνάδα, ηλεκτρονικό ανιχνευτή ή να προσθέσουμε φωσφορούχο λάδι και να ελέγξουμε με λάμπα υπεριώδους ακτινοβολίας (UV). 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Περιστροφικές και σφαιρικές βάνες (shut‐off valves and ball valves) Βαλβίδες έλεγχου ή γεμίσματος αερίου (schrader service valves) Μηχανικές ενώσεις και φλάντζες (mechanical joints and flanges) Ενώσεις τύπου φλέαρ (flare connections) Ανακουφιστικές βαλβίδες (pressure relief valves and fusible plugs) Σφραγίδες περιστροφικού άξονα (shaft seals) Συμπυκνωτές (condensers) Βαλβίδες (piercing valves) Πρεσοστάτες (pressure switches) Στεγανοδακτύλιοι (O‐rings) Τριχοειδής σωλήνες (capillary tubes) Γωνιές «U» (return bends) του συμπυκνωτή και εξατμιστή Σωληνώσεις σινιών σε εξατμιστές με απόψυξη ζεστού αερίου (hot gas defrost tray pipe work)

4.02 Εξέταση του αρχείου του συστήματος Πριν από κάθε επιδιόρθωση οποιουδήποτε ψυκτικού μηχανήματος πρέπει να ελέγχουμε το μητρώο εξοπλισμού για να γνωρίζουμε τις εργασίες που έχουν γίνει στο μηχάνημα και τις διαρροές αερίου αν υπήρχαν, σε ποια σημεία του μηχανήματος ήταν και ποιές διορθωτικές ενέργειες έγιναν. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις πληροφορίες που αφορούν επαναλαμβανόμενα προβλήματα και προβληματικές περιοχές. Για το μητρώο εξοπλισμού και τα στοιχεία που πρέπει να τηρούνται μιλήσαμε ήδη στην παράγραφο 3.05

4.03 Οπτική και χειρωνακτική επιθεώρηση του συστήματος Προτού προβεί σε οποιανδήποτε επέμβαση στο ψυκτικό μηχάνημα, ο τεχνικός εξετάζει οπτικά το σύστημα (ειδικότερα τα 13 πιθανά σημεία διαρροής για τα οποία μιλήσαμε πιο πάνω), και ψάχνει για σημάδια όπου έχει λάδι με ακαθαρσίες κοντά στο ψυκτικό μηχάνημα. Να θυμάστε ότι όταν χάνουμε αέριο θα έχει και απώλεια λαδιού. Αυτές οι απώλειες συνήθως βρίσκονται κοντά σε βαλβίδες, ενώσεις ή κομμάτια με τρέμουλο. Μάθε να κοιτάζεις και να αισθάνεσαι αυτού του τύπου διαρροές.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Το πιστοποιημένο προσωπικό επιλέγει να εφαρμόσει άμεση μέθοδο μέτρησης ή έμμεση μέθοδο μέτρησης όταν διενεργεί έλεγχο διαρροής σε εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλίες θερμότητας. Έμμεσες μέθοδοι μέτρησης χρησιμοποιούνται μόνον όταν ο οπτικός έλεγχος του συστήματος παρέχει αξιόπιστα στοιχεία για την ποσότητα πλήρωσης με φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου που δηλώνεται στα αρχεία σχετικά με τον εξοπλισμό και για την πιθανότητα διαρροής. Οι άμεσες μέθοδοι μέτρησης είναι απαραίτητες για τον επακριβή εντοπισμό του σημείου διαρροής και μπορούν να εφαρμόζονται πάντοτε. Ωστόσο, για την επιλογή της καλύτερα ενδεδειγμένης άμεσης μεθόδου πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε εγκατάστασης.

4.04 Έμμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών Με βάση τον κανονισμό (ΕΚ) 1516/2007 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τον εντοπισμό διαρροής, το πιστοποιημένο προσωπικό ελέγχει κατ’ αρχήν οπτικά και με το χέρι τον εξοπλισμό και αναλύει τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες παραμέτρους: α) πίεση β) θερμοκρασία γ) ρεύμα συμπιεστή δ) στάθμη υγρών ε) ποσότητα επαναπλήρωσης Εφ’ όσον υπάρχει οποιαδήποτε ένδειξη διαρροής φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου, το σύστημα πρέπει να διερευνάται με εξέταση διαρροής χρησιμοποιώντας άμεση μέθοδο ελέγχου διαρροών (όπως περιγράφεται στην παράγραφο 4.06 πιο κάτω). Ένδειξη διαρροής υπάρχει όταν διαπιστώνεται μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες καταστάσεις: 1) ένα σταθερό σύστημα ανίχνευσης διαρροής δείχνει ότι συμβαίνει διαρροή 2) ασυνήθεις θόρυβοι ή δονήσεις ή ανεπαρκής ψυκτική απόδοση του εξοπλισμού ή σχηματισμός πάγου 3) συμπτώματα διάβρωσης, διαρροή λιπαντικών ελαίων και βλάβες κατασκευαστικών μερών σε σημεία όπου είναι πιθανή διαρροή 4) ενδείξεις διαρροής από διαφανείς θυρίδες επιθεωρήσεως ή δείκτες στάθμης ή άλλες οπτικές βοηθητικές ενδείξεις 5) ενδείξεις βλάβης σε διακόπτες ασφαλείας, διακόπτες πίεσης, μετρητές και συνδέσεις αισθητήρων 6) αποκλίσεις από τις κανονικές συνθήκες λειτουργίας οι οποίες προκύπτουν από τις παραμέτρους που αναλύθηκαν, συμπεριλαμβανομένων των μετρήσεων πραγματικού χρόνου από ηλεκτρονικά συστήματα 7) άλλες ενδείξεις απώλειας ψυκτικού μέσου

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

4.05 Χρήση φορητών συσκευών (μανόμετρα, θερμόμετρα, πολύμετρα) Συσκευές και όργανα όπως μανόμετρα, θερμόμετρα και πολύμετρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως έμμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών. Παίρνοντας μετρήσεις με τα πιο πάνω όργανα (θερμοκρασία και πίεση εξάτμισης, θερμοκρασία και πίεση συμπύκνωσης, αμπέρ κλπ.), αν είναι εκτός των ορίων κανονικής λειτουργίας του συστήματος, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι υπάρχει πιθανότητα διαρροής.

4.06 Άμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών Εάν κατά την έμμεση μέθοδο ελέγχου διαρροών (όπως περιγράφεται στην παράγραφο 4.04), διαπιστώθηκε οποιαδήποτε ένδειξη διαρροής, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) 1516/2007, το πιστοποιημένο προσωπικό χρησιμοποιεί μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες άμεσες μεθόδους ελέγχου διαρροών: α) έλεγχος χρησιμοποιώντας ανιχνευτές αερίου κατάλληλους για το ψυκτικό μέσο του συστήματος β) έγχυση, στο κύκλωμα, ρευστού για ανίχνευση υπεριώδους (UV) ή κατάλληλης χρωστικής ουσίας γ) ειδικά αφρώδη διαλύματα/σαπουνόφουσκες Οι ανιχνευτές αερίου που αναφέρονται πιο πάνω πρέπει να ελέγχονται ανά δώδεκα μήνες για να εξασφαλιστεί η ορθή λειτουργία τους. Η ευαισθησία φορητών ανιχνευτών αερίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 5 γραμμάρια ανά έτος. Η έγχυση στο κύκλωμα ρευστού για ανίχνευση UV ή κατάλληλης χρωστικής ουσίας διενεργείται μόνον εάν ο κατασκευαστής του εξοπλισμού εγκρίνει αυτές τις μεθόδους ανίχνευσης ως τεχνικώς εφικτές. Η μέθοδος εφαρμόζεται από προσωπικό πιστοποιημένο να εκτελεί δραστηριότητες οι οποίες συνεπάγονται παρέμβαση σε κύκλωμα ψύξης που περιέχει φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου. Σε περίπτωση που, μολονότι δεν εντοπίζεται διαρροή με τις μεθόδους που καθορίζονται πιο πάνω και τα πιθανά σημεία διαρροών δεν παρουσιάζουν ένδειξη διαρροής, το πιστοποιημένο προσωπικό πρέπει να θεωρεί ότι υπάρχει διαρροή και να ελέγχει και άλλα μέρη του εξοπλισμού.

Δοκιμή πίεσης με άζωτο Πριν από δοκιμή πίεσης με άζωτο απαλλαγμένο από οξυγόνο (Oxygen Free Nitrogen, OFN) ή με άλλο κατάλληλο αέριο δοκιμής πίεσης για τον έλεγχο διαρροής, ανακτώνται από όλο το σύστημα τα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου από προσωπικό πιστοποιημένο να ανακτά φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου από το συγκεκριμένο είδος εξοπλισμού. Η διαδικασία δοκιμής έχει ως εξής: Συνδέουμε ηλεκτρονικό η μηχανικό μανόμετρο στο σύστημα και πιέζουμε το σύστημα με άζωτο γύρω στα 6 ‐ 14 bar (100 ‐ 200psig). Πριν πιέσετε το σύστημα με άζωτο είναι πολύ σημαντικό να ελέγξτε ότι τα διάφορα εξαρτήματα αντέχουν στην πίεση έλεγχου. Αν δεν αντέχουν τότε θα πιέσετε με μέγιστη πίεση ισοδύναμη με την πίεση που δέχεται το χαμηλότερο σε πίεση αντοχής εξάρτημα. Αφήνουμε συνήθως 24 ώρες και διαβάζουμε την πίεση για να δούμε αν έχει πέσει ή αν έμεινε σταθερή. Το πλεονέκτημα του ηλεκτρονικού μανόμετρου είναι η ακρίβεια του, επομένως διαρροή που θα έπαιρνε ώρες να εντοπιστεί με συνήθη μανόμετρα εντοπίζεται ευκολότερα και γρηγορότερα με το ηλεκτρονικό μανόμετρο. Το άζωτο έχει πάρα πολύ μικρή διακύμανση με την αλλαγή θερμοκρασίας. Το μειονέκτημα αυτού του έλεγχου για σύστημα που εργάζεται είναι ότι πρέπει να παραμείνει κλειστό για περίοδο ίσως και πέραν των 48 ωρών. Η δοκιμή πίεσης με άζωτο θα μας υποδείξει ότι υπάρχει διαρροή αλλά δεν θα μας δείξει σε ποιο σημείο είναι. Για τον ακριβή εντοπισμό του σημείου διαρροής θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μια ή περισσότερες από τις μεθόδους ελέγχου διαρροών που περιγράφονται πιο κάτω. 42

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ηλεκτρονικός ανιχνευτής Αυτή η μέθοδος είναι ίσως και η πιο γρήγορη για εντοπισμό απώλειας αλλά πρέπει να γνωρίζουμε τα αέρια που μπορεί το όργανο μας να ανιχνεύσει. Το ηλεκτρονικό όργανο θα μας εντοπίσει την περιοχή απώλειας. Μετά τον εντοπισμό της περιοχής μπορούμε να αλλάξουμε την ευαισθησία του οργάνου για να εντοπίσουμε ακριβώς το σημείο που είναι η απώλεια. Για επιβεβαίωση, μπορούμε να καλύψουμε το σημείο με σαπουνάδα. Λάδι υπεριώδους (UV) φωτισμού Αυτή η μέθοδος γίνεται με την εισαγωγή φωσφορούχου λαδιού στο σύστημα και χρειάζεται κάποιες ώρες (συνήθως ένα 24ωρο) να κυκλοφορήσει μαζί με το ψυκτικό ρευστό σε ολόκληρο το σύστημα. Με λάμπα υπεριώδους ακτινοβολίας ελέγχουμε το σύστημα για απώλεια. Κάποιοι κατασκευαστές κομπρεσέρ δεν επιτρέπουν την χρήση φωσφορούχου λαδιού γι’ αυτό πάντοτε ελέγχετε με τον κατασκευαστή. Έλεγχος με φουσκαλίδες Έλεγχος με σαπουνάδα γίνεται όπου γνωρίζουμε που περίπου είναι η απώλεια ή όταν εντοπίσουμε απώλεια σε περιοχή με ηλεκτρονικό αισθητήριο και θέλουμε να εντοπίσουμε το ακριβές σημείο. Για παράδειγμα αν επιδιορθώσουμε μια απώλεια ή αλλάξουμε ένα εξάρτημα θα χρησιμοποιήσουμε σαπουνάδα για έλεγχο διαρροής. Εκτός από σαπουνάδα, την αγορά κυκλοφορούν ειδικά χημικά παρασκευάσματα που η δράση τους είναι παρόμοια με την απλή σαπουνάδα αλλά πλεονεκτούν σε δύο σημεία. Πρώτον είναι πιο ευαίσθητα και δεύτερο δεν παγώνουν σε σημεία και σωληνώσεις όπου η θερμοκρασία είναι κάτω από 0°C.

4.07 Άμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών χωρίς παρέμβαση στο κύκλωμα Οι άμεσες μέθοδοι ελέγχου διαρροών που δεν συνεπάγεται παρέμβαση στο κύκλωμα ψύξης είναι η χρήση ηλεκτρονικού ανιχνευτή και η χρήση σαπουνάδας ή αφρωδών διαλυμάτων, για τα οποία μιλήσαμε πιο πάνω στην παράγραφο 4.06.

4.08 Χρήση ηλεκτρονικής συσκευής εντοπισμού διαρροών Όπως προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 842/2006, συστήματα που περιέχουν πέραν των 300 κιλών ψυκτικού ρευστού πρέπει να έχουν μόνιμα εγκατεστημένο σταθερό ηλεκτρονικό σύστημα ανίχνευσης διαρροής αερίου. Το σύστημα αυτό μπορεί να εντοπίσει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών αερίων ανάλογα με τα αισθητήρια που θα χρησιμοποιηθούν. Είναι ιδανικό για μηχανοστάσια ψυκτικών μηχανημάτων, θαλάμους, μηχανοστάσια κεντρικών συστημάτων κλιματισμού για αξιόπιστη συνεχή ανίχνευση αερίων σε πραγματικό χρόνο.

4.09 Συμπλήρωση των δεδομένων στο αρχείο του συστήματος Μετά τον εντοπισμό οποιασδήποτε διαρροής και την επιδιόρθωση της, όλα τα στοιχεία σχετικά με τις ενέργειες που διενεργήθηκαν πρέπει να καταχωρούνται στο αρχείο του συστήματος.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Χειρισμός του συστήματος και του ψυκτικού μέσου

5.01 Σύνδεση και αποσύνδεση των μετρητών ελέγχου και των γραμμών

5.02 Εκκένωση και πλήρωση φιάλης ψυκτικού μέσου

5.03 Χρήση εξοπλισμού ανάκτησης

5.04 Εκκένωση ελαίου που έχει ρυπανθεί

5.05 Πλήρωση του συστήματος με ψυκτικό μέσο

5.06 Χρήση πλάστιγγας για τη ζύγιση του ψυκτικού μέσου

5.07 Καταγραφή στο αρχείο του συστήματος

5.08 Διαδικασίες χειρισμού ρυπανθέντων ψυκτικών μέσων και ελαίων

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

5.01 Σύνδεση και αποσύνδεση των μετρητών ελέγχου και των γραμμών Προτού αρχίσετε να γεμίζετε το σύστημα πρέπει πάντα να χρησιμοποιείτε την μηχανή κενού για να αδειάσετε τα λάστιχα σας από τον ατμοσφαιρικό αέρα. Όταν τελειώσετε με το γέμισμα κλείνετε πρώτα την βάνα της μπουκάλας και αφήνετε να απορροφήσει το κομπρεσέρ την ποσότητα αερίου που είναι στα λάστιχα. Μετά κλείνετε διαδοχικά την βάνα στα ρολόγια σας και την βάνα στο κομπρεσέρ. Τώρα μπορείτε να αφαιρέσετε τα λάστιχα σας. Στην περίπτωση που ενώσετε τα λάστιχα των ρολογιών σας μόνο για έλεγχο, όταν τελειώσετε κλείνετε πρώτα την βάνα υψηλής πίεσης του κομπρεσέρ και ανοίγετε τις βάνες ψηλής και χαμηλής πίεσης των ρολογιών σας με την μεσαία υποδοχή κλειστή. Με αυτό τον τρόπο το σύστημα θα απορροφήσει το αέριο από το λάστιχο ψηλής πίεσης. Όταν δείτε ότι η πίεση έχει πέσει σε βαθμό λειτουργίας του συστήματος κλείνετε την βάνα επιστροφής του κομπρεσέρ και τις δύο βάνες των ρολογιών σας. Τώρα μπορείτε να αφαιρέσετε τα λάστιχα σας.

5.02 Εκκένωση και πλήρωση φιάλης ψυκτικού μέσου Αν η φιάλη ανάκτησης είναι κενή πρέπει να αφαιρέσουμε τον ατμοσφαιρικό αέρα χρησιμοποιώντας μηχανή κενού στα 1,000 microns πριν την χρησιμοποιήσουμε. Αν η φιάλη μας περιέχει ήδη ψυκτικό ρευστό, ελέγχουμε τον τύπο του ψυκτικού για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα σμίξουμε διαφορετικά ψυκτικά. Ποτέ μην γεμίζετε την φιάλη ανάκτησης πέραν του 80% και αν έχουμε ψηλές θερμοκρασίες (45‐50°C) στον χώρο ανάκτησης όχι πέραν του 60% της χωρητικότητας της φιάλης. Φιάλες ανάκτησης που χρησιμοποιήθηκαν για ανάκτηση και περιέχουν ψυκτικό πρέπει να σημαδεύονται με πινακίδα στην οποία να αναφέρεται το είδος και η ποσότητα του ψυκτικού. Πρέπει να χρησιμοποιείτε διαφορετικές φιάλες για κάθε είδος ψυκτικού που ανακτάτε όταν θα το επαναχρησιμοποιήσετε. Στην περίπτωση που το ψυκτικό που ανακτάτε θα πάει προς καταστροφή τότε στην ίδια φιάλη μπορείτε να σμίξετε ψυκτικά με τον ίδιο αριθμό, παράδειγμα R407C και R407A ακόμη μπορείτε να σμίξετε R404A και R507A. Αλλά να θυμάστε αν θα τα επαναχρησιμοποιήσουμε ποτέ δεν τα σμίγουμε.

5.03 Χρήση εξοπλισμού ανάκτησης Γενικές πληροφορίες Τα βασικά της ανάκτησης αερίου αρχίζουν με το να έχουμε τον κατάλληλο εξοπλισμό. Θα χρειαστείτε μηχανή ανάκτησης, ρολόγια, προστατευτικά γυαλιά, γάντια, κύλινδρο ανάκτησης αερίου, ζυγαριά, και κατάλληλα λάστιχα αερίου. Η ασφάλεια είναι πάντοτε πρώτιστη όταν ανακτούμε αέριο. Πάντοτε να φοράτε προστατευτικά γυαλιά και γάντια για να αποφεύγετε μικροαντικείμενα να εισέρθουν στα μάτια σας και να αποφύγετε κρυοπαγήματα. Πότε μην ανακτάτε αέριο κοντά σε αναμμένη φλόγα γιατί αποσυντίθεται σε φωσγένιο αέριο. Αναπνέοντας φωσγένιο αέριο μπορεί να είναι θανατηφόρο.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Να σκέφτεστε πάντοτε προτού κάμετε οτιδήποτε! Η εξοικείωση προκαλεί απροσεξίες και οι απροσεξίες προκαλούν ατυχήματα! Όταν ανακτάτε αέριο πάντοτε να χρησιμοποιείτε ζυγαριά για να αποφεύγετε υπερπλήρωση του κυλίνδρου ανάκτησης. Υπερπλήρωση του κυλίνδρου μπορεί να προκαλέσει έκρηξη με σοβαρούς κινδύνους για τους τεχνικούς και άλλους στη περιοχή. Χρησιμοποιείτε μόνο εγκεκριμένα κύλινδρα με ελάχιστη αντοχή πίεσης τα 41 bar που είναι κατάλληλα για ανάκτηση. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι (συνδεσμολογίες) ανάκτησης.  Η απευθείας ανάκτηση υγρού/αερίου, μέθοδος με την οποία χρησιμοποιούμε την μηχανή ανάκτησης για να απορροφήσει από το σύστημα μας και να αποθηκεύσει απευθείας στο κύλινδρο.  Η ανάκτηση υγρού «push/pull», μέθοδος με την οποία δημιουργούμε ένα κύκλο σπρώχνοντας με την μηχανή ανάκτησης αέριο στο σύστημα μας το οποίο αναγκάζει υγρό να προχωρήσει προς το κύλινδρο ανάκτησης από το οποίο απορροφούμε αέριο πίσω στην μηχανή ανάκτησης. Οι δύο μέθοδοι ανάκτησης καθώς επίσης και μέθοδοι αυτό‐καθαρίσματος της μηχανής και κρυώματος του κυλίνδρου ανάκτησης εξηγούνται αναλυτικά πιο κάτω. Παρόλα αυτά όμως, εσείς πρέπει πάντοτε να συμβουλεύεστε και να ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή της μηχανής σας. Μέθοδος απευθείας ανάκτησης υγρού/αερίου 1. Προτού αρχίσετε την ανάκτηση, βεβαιωθείτε ότι η μηχανή σας είναι σε καλή κατάσταση. 2. Ενώστε τα ρολόγια σας όπως φαίνονται στο σχεδιάγραμμα και φροντίστε όπως όλες οι ενώσεις να είναι σφικτές για να μην έχουμε διαρροή. 3. Ανοίξετε την βαλβίδα υγρού στο κύλινδρο ανάκτησης. 4. Θέσετε την μηχανή ανάκτησης στην λειτουργία «RECOVER». 5. Ανοίξετε την βαλβίδα εξαγωγής της μηχανής ανάκτησης. 6. Ανοίξετε την βαλβίδα ψηλής πίεσης στα ρολόγια σας. Με αυτό τον τρόπο θα αφαιρεθεί πρώτα το υγρό από το σύστημα. Αφού γίνει αυτό, ανοίξετε και την βαλβίδα χαμηλής πίεσης στα ρολόγια σας για να τελειώσετε την ανάκτηση. 7. Ξεκινήστε την μηχανή ανάκτησης. 8. Ανοίξετε σιγά‐σιγά την βαλβίδα εισαγωγής της μηχανής ανάκτησης. Εάν ακούσετε την μηχανή να κτυπά, κλείνετε λίγο‐λίγο την βαλβίδα εισαγωγής μέχρι να σταματήσει το κτύπημα. Όταν απορροφηθεί όλο το υγρό από το σύστημα και θα ανοίξετε την βαλβίδα χαμηλής πίεσης στα ρολόγια σας, τότε μπορείτε να ανοίξετε και την βαλβίδα εισαγωγής της μηχανής ανάκτησης εντελώς. 9. Αφήστε την μηχανή να εργάζεται μέχρι να φτάσετε στο κενό που επιθυμείτε. Κλείστε τις βαλβίδες των ρολογιών, σταματήστε την μηχανή ανάκτησης, κλείστε την βαλβίδα εισαγωγής της μηχανής ανάκτησης και προχωρήστε στην μέθοδο αυτό‐καθαρίσματος. 47

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Μέθοδος αυτό‐καθαρίσματος Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε πάντοτε την μέθοδο αυτό‐καθαρίσματος μετά από κάθε χρήση. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγετε την διαρροή ψυκτικού αερίου στην ατμόσφαιρα, και ταυτόχρονα διατηρείτε την μηχανή σας σε τέλεια λειτουργήσιμη κατάσταση γιατί το αέριο που παραμένει στην μηχανή μπορεί να δημιουργήσει οξέα ή σκουριά στα εσωτερικά μέρη της μηχανής. 1. Κλείστε τις βαλβίδες του συστήματος που είναι συνδεδεμένες με την μηχανή. 2. 3. 4. 5.

Με την μηχανή σταματημένη, γυρίστε την βαλβίδα εισαγωγής της μηχανής στην θέση «PURGE». Θέσετε την μηχανή ανάκτησης στην λειτουργία «PURGE». Ξεκινήστε την μηχανή ανάκτησης. Αφήστε την μηχανή να εργάζεται μέχρι να φτάσετε στο κενό που επιθυμείτε.

6. Κλείστε τις βαλβίδες του κυλίνδρου ανάκτησης και της μηχανής. 7. Επαναφέρετε την μηχανή ανάκτησης στην λειτουργία «RECOVER». 8. Αφαιρέστε τα λάστιχα, και φυλάξετε την μηχανή και τα ρολόγια. Μέθοδος ανάκτησης υγρού «push/pull» Η μέθοδος αυτή είναι αρκετά πιο γρήγορη από την προηγούμενη και χρησιμοποιείται κυρίως σε μεγαλύτερα συστήματα. Για να έχει επιτυχία πρέπει το σύστημα να περιέχει τουλάχιστον 6‐8 κιλά ψυκτικού υγρού. 1. Ενώστε την μηχανή σας με το σύστημα και το κύλινδρο ανάκτησης όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα και φροντίστε όπως όλες οι ενώσεις να είναι σφικτές για να μην έχουμε διαρροή. 2. Θέσετε την μηχανή ανάκτησης στην λειτουργία «RECOVER». 3. Ανοίξετε τις βαλβίδες στο κύλινδρο ανάκτησης. 4. Ανοίξετε τις βαλβίδες εξαγωγής και εισαγωγής της μηχανής ανάκτησης. 5. Ξεκινήστε την μηχανή ανάκτησης. 6. Όταν η ένδειξη στη ζυγαριά σταματήσει να αυξάνεται κλείστε όλες τις βαλβίδες και σταματήστε την μηχανή. ΠΡΟΣΟΧΗ: Με την μέθοδο αυτή πρέπει απαραίτητα να χρησιμοποιείτε ζυγαριά για να αποφύγετε υπερπλήρωση του κυλίνδρου ανάκτησης. Η διαδικασία αυτή μπορεί να υπερπληρώσει το κύλινδρο έστω και αν αυτό διαθέτει αισθητήριο ασφαλείας, ακόμα και όταν η μηχανή ανάκτησης είναι σταματημένη. Για να μην συμβεί αυτό, πρέπει πάντα να κλείνετε όλες τις βαλβίδες στο κύλινδρο και στην μηχανή ανάκτησης. 48

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Μέθοδος κρυώματος του κυλίνδρου πριν την έναρξη της ανάκτησης Εάν το κύλινδρο ανάκτησης είναι ζεστό, δύσκολα μπορεί να απορροφήσει υγρό και θα χρειαστεί να κρυώσει πριν αρχίσετε την ανάκτηση. Με την διαδικασία που περιγράφεται εδώ μπορούμε να κρυώσουμε το κύλινδρο χρησιμοποιώντας την μηχανή ανάκτησης. 1. Συνδέστε την μηχανή ανάκτησης και το κύλινδρο όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα και φροντίστε όπως όλες οι ενώσεις να είναι σφικτές για να μην έχουμε διαρροή. 2. Θέσετε την μηχανή ανάκτησης στην λειτουργία «RECOVER». 3. Ανοίξετε τις βαλβίδες στο κύλινδρο ανάκτησης. 4. Ξεκινήστε την μηχανή ανάκτησης. 5. Ανοίξετε τις βαλβίδες εισαγωγής και εξαγωγής της μηχανής ανάκτησης. 6. Ρυθμίστε την βαλβίδα εξαγωγής της μηχανής ανάκτησης έτσι ώστε η πίεση εξαγωγής να είναι γύρω στα 100psi μεγαλύτερη από την πίεση εισαγωγής, αλλά όχι μεγαλύτερη από 300psi. 7. Αφήστε να εργάζεται μέχρι να κρυώσει το κύλινδρο. Σημειώστε ότι για να έχει επιτυχία αυτή η μέθοδος, το κύλινδρο ανάκτησης πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 2‐3 κιλά ψυκτικού υγρού.

Μέθοδος κρυώματος του κυλίνδρου κατά την διάρκεια της ανάκτησης Εάν το κύλινδρο ανάκτησης ζεσταθεί στην διαδικασία ανάκτησης, δύσκολα μπορεί να απορροφήσει και άλλο υγρό και θα χρειαστεί να κρυώσει για να μπορέσετε να συνεχίσετε την ανάκτηση. Με την διαδικασία που περιγράφεται εδώ μπορούμε να κρυώσουμε το κύλινδρο κατά την διάρκεια της διαδικασίας ανάκτησης. 1. Πριν αρχίσετε την διαδικασία ανάκτησης, συνδέστε την τα ρολόγια σας με την μηχανή ανάκτησης, το σύστημα και το κύλινδρο ανάκτησης όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα και φροντίστε όπως όλες οι ενώσεις να είναι σφικτές για να μην έχουμε διαρροή. 2. Όταν το κύλινδρο ανάκτησης ζεσταθεί, ανοίξετε την βαλβίδα αερίου στο κύλινδρο (είναι κλειστή κατά την διαδικασία ανάκτησης). 3. Κλείστε και τις δύο βαλβίδες στα ρολόγια σας. 4. Ρυθμίστε την βαλβίδα εξαγωγής της μηχανής ανάκτησης έτσι ώστε η πίεση εξαγωγής να είναι γύρω στα 100psi μεγαλύτερη από την πίεση εισαγωγής, αλλά όχι μεγαλύτερη από 300psi. 5. Αφήστε να εργάζεται μέχρι να κρυώσει το κύλινδρο και επιστρέψετε πίσω στην κανονική διαδικασία ανάκτησης. 49

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Χρήσιμες πρακτικές συμβουλές Η ανάκτηση ψυκτικού μέσου έχει προχωρήσει πολύ τα τελευταία λίγα χρόνια. Φαινομενικά είναι μια απλή διαδικασία, δηλαδή να πάρουμε το ψυκτικό μέσο από το σύστημα και να το βάλουμε σε ένα κύλινδρο. Εντούτοις, αυτή η απλή διαδικασία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αν δεν προσέξουμε μερικά απλά αλλά σημαντικά σημεία. Πιο κάτω, σας δίνουμε μερικές πρακτικές συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν στο να γίνει η δουλειά σας πιο εύκολη και πιο γρήγορη. 

Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να γνωρίζετε τον τύπο και την ποσότητα του ψυκτικού μέσου που περιέχει το σύστημα. Αν πρόκειται για σύστημα που έχει καεί το κομπρεσέρ, τότε χρειάζεστε διαφορετικό κύλινδρο, μαρκαρισμένο ότι πρόκειται για αέριο που πάει προς καταστροφή. Αν πάλι γνωρίζετε ότι το αέριο στο σύστημα είναι σχετικά καθαρό, ή αν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε το αέριο αυτό για το ίδιο σύστημα, τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κύλινδρο που έχετε γι’ αυτό το αέριο. Ο κανονισμός προβλέπει ότι ο κάθε τεχνικός για κάθε τύπο αερίου που χρησιμοποιεί, πρέπει να έχει και ένα κύλινδρο για ανάκτηση, συν ένα επιπρόσθετο κύλινδρο για αέρια προς καταστροφή. Πολλές φορές, οι βαλβίδες των κυλίνδρων είναι ελαττωματικές ή χαλασμένες με αποτέλεσμα να μην κλείνουν καλά. Για αποφυγή διαρροών, εφαρμόζετε πάντα το καπάκι αφού τελειώσετε την ανάκτηση, ή επιδιόρθωση.



Συστήματα που περιέχουν πάνω από 2‐3 κιλά αέριο, συνήθως έχουν περιοχές στις οποίες συσσωρεύεται υγρό. Το κλειδί για μια γρήγορη διαδικασία ανάκτησης είναι να μαζέψετε πρώτα το υγρό και μετά όσο αέριο θα έχει απομείνει. Εάν πρόκειται για συστήματα που δεν έχουν πρόσβαση στα χαμηλότερα σημεία όπου πιθανόν να έχει συσσωρευτεί υγρό, τότε θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να ζεστάνετε τα σημεία αυτά με πιστολάκι θερμότητας. Μία ένδειξη για παγιδευμένο υγρό στο σύστημα είναι το πάγωμα ή η συμπύκνωση υδρατμών στις σωληνώσεις ή στα εξαρτήματα στα οποία έχει παγιδευτεί το υγρό. Καμιά φορά, το υγρό είναι παγιδευμένο σε σημείο που δεν είναι ορατό. Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως, παγιδευμένο υγρό στο σύστημα προκαλεί τεράστια καθυστέρηση στην διαδικασία ανάκτησης, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη ή δυνατή είναι η μηχανή ανάκτησης.



Τα λάστιχα και οι βαλβίδες που χρησιμοποιείτε παίζουν σημαντικό ρόλο στην ταχύτητα της διαδικασίας ανάκτησης. Όσο πιο χοντρά και όσο πιο μικρά είναι τα λάστιχα, τόσο λιγότερη είναι η τριβή στην ροή του αερίου, και τόσο λιγότερος θα είναι και ο χρόνος που θα χρειαστεί για την ανάκτηση. Είναι καλά να χρησιμοποιείτε λάστιχα με διάμετρο 3/8” έστω και αν αυτά καταλήγουν σε εξάρτημα διαμέτρου 1/4". Οποιεσδήποτε βαλβίδες τύπου «schrader» που δεν είναι αναγκαίες, ή οι συμπιεστές βαλβίδας στην άκρη των λαστίχων είναι καλά να αφαιρούνται για να μην περιορίζουν την ροή του αερίου.

5.04 Εκκένωση ελαίου που έχει ρυπανθεί Γνωρίζοντας μετά από έλεγχο ότι το λάδι στο σύστημα μας έχει μολυνθεί από φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου το πρώτο βήμα είναι να ελέγξουμε αν υπάρχει ψυκτικό στο σύστημα. Αν υπάρχει τότε ανακτούμε το ψυκτικό και ακολούθως αποσυνδέουμε το κομπρεσέρ από το σύστημα. Σε ένα δοχείο ανάκτησης λαδιού αδειάζουμε το λάδι από το κομπρεσέρ. Με υγρό κατάλληλο για καθαρισμό του ψυκτικού κυκλώματος πλένουμε εσωτερικά το σύστημα και το κομπρεσέρ. Το υγρό καθαρισμού που χρησιμοποιήσαμε για τον καθαρισμό το βάζουμε στο δοχείο ανάκτησης λαδιού το οποίο σφραγίζουμε, αναγράφουμε την ποσότητα και τύπο λαδιού με την σημείωση ότι είναι λάδι προς καταστροφή και το μεταφέρουμε στην εταιρεία μας ή την αρμόδια υπηρεσία παραλαβής ρυπανθέντων λαδιών.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

5.05 Πλήρωση του συστήματος με ψυκτικό μέσο Προσδιορισμός της κατάστασης και των συνθηκών του ψυκτικού μέσου: Στο πιο κάτω σχεδιάγραμμα φαίνεται η κατάσταση και οι συνθήκες του ψυκτικού μέσου καθ’ όλη τη διαδρομή του στον ψυκτικό κύκλο.

Ξεκινώντας από το κομπρεσέρ, το αέριο εκκενώνεται και συμπιέζεται προς τον συμπυκνωτή. Το αέριο τώρα είναι ψηλής πίεσης, ψηλής θερμοκρασίας, υπερθερμασμένο αέριο. Εισερχόμενο στον συμπυκνωτή αρχίζει η συμπύκνωση με την αφαίρεση θερμότητας. Λίγο πριν την έξοδο του από τον συμπυκνωτή έχει συμπυκνωθεί πλήρως, επομένως βρίσκεται τώρα σε υγρή κατάσταση (κορεσμένο υγρό). Συνεχίζοντας την αφαίρεση θερμότητας, το υγρό φτάνει στο δοχείο υγρού σε υποψυγμένη κατάσταση. Το υποψυγμένο υγρό συνεχίζει την πορεία του προς την εκτονωτική βαλβίδα. Η εκτονωτική βαλβίδα ελέγχει την σωστή ροή του υγρού προς τον εξατμιστή. Στην έξοδο της εκτονωτικής βαλβίδας αρχίζει η εξάτμιση του υγρού η οποία ολοκληρώνεται λίγο πριν την έξοδο του από τον εξατμιστή και μετατρέπεται πλήρως σε ξηρό αέριο (κορεσμένο αέριο). Συνεχίζοντας την ροή του, συνεχίζει να απορροφά θερμότητα και στην έξοδο του εξατμιστή είναι πλέον υπερθερμασμένο αέριο 5°C. Μέχρι να φτάσει πίσω στην απορρόφηση του κομπρεσέρ, το αέριο συνεχίζει να απορροφά θερμότητα και λίγο πριν την είσοδο του στο κομπρεσέρ, η ολική υπερθέρμανση φτάνει τους 10°C. Πλήρωση του συστήματος: Για την πλήρωση του συστήματος με ψυκτικό μέσο, είναι σημαντικό να καθορίσουμε την ποσότητα που χρειάζεται για να εργάζεται το σύστημα αποδοτικά. Σύστημα που εργάζεται με λιγότερο ψυκτικό μέσο, δεν θα παρέχει το έργο για το οποίο είναι κατασκευασμένο στο ακέραιο, επομένως δεν θα εργάζεται αποδοτικά. 51

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Σύστημα που εργάζεται με περισσότερο ψυκτικό μέσο θα εργάζεται με ψηλότερες θερμοκρασίες και πιέσεις με αποτέλεσμα και πάλιν να μην εργάζεται αποδοτικά, αλλά και με τον κίνδυνο να προκαλέσει ζημιά στο κομπρεσέρ, ή ακόμα και σπασίματα με διαρροή ψυκτικού μέσου. Οι περισσότεροι κατασκευαστές κλιματιστικών κυρίως, αλλά και άλλων ψυκτικών συσκευών συνήθως δίνουν πληροφορίες που επιτρέπουν τον ακριβή καθορισμό του βάρους του ψυκτικού μέσου που χρειάζεται σο σύστημα, αναλόγως των συνθηκών λειτουργίας. Η πλήρωση του συστήματος με το βάρος, χρησιμοποιώντας πλάστιγγα, είναι μία από τις πιο ακριβείς μεθόδους που υπάρχουν. Τα μεγαλύτερα ψυκτικά συστήματα, κυρίως εμπορικού ή και βιομηχανικού τύπου, είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις μεγάλες αυξομειώσεις της ποσότητας ψυκτικού μέσου που ρέει δια μέσου του εξατμιστή. Αυτά τα συστήματα είναι ίσως λίγο πιο ευέλικτα όσον αφορά την ποσότητα του ψυκτικού μέσου. Προσοχή: Δεν είναι καθόλου σωστή πρακτική να βασίζεστε μόνο στο οπτικό γυαλί (sight glass) για την πλήρωση του συστήματος με ψυκτικό μέσο! Η πλήρωση του συστήματος χρησιμοποιώντας τα ρολόγια, είναι η βασική μέθοδος που χρησιμοποιεί ο πιστοποιημένος τεχνικός και συνεπάγεται γνώση και χρήση της κλίμακας P/T (πίεσης/θερμοκρασίας). Με κλίμακα P/T όταν ξέρετε την θερμοκρασία περιβάλλοντος ή την πίεση του αερίου που έχει το σύστημα σας μπορείτε να μετατρέψετε σε τι ισούται η αντίστοιχη θερμοκρασία ή πίεση. Πρώτα βρέστε σε τι θερμοκρασία συμπύκνωσης είναι κατασκευασμένο να λειτουργεί το μηχάνημα από τον κατασκευαστή. Μια συνήθης μέθοδος έλεγχου και γεμίσματος αερίου είναι η θερμοκρασία συμπύκνωσης (head pressure). Με ένα θερμόμετρο πάρτε την θερμοκρασία του εξωτερικού αέρα και προσθέστε στην θερμοκρασία 15°C. Τώρα χρησιμοποιώντας την κλίμακα P/T βρείτε την αντίστοιχη πίεση για το ψυκτικό μέσο που έχει το σύστημα σας. Αρχίστε να γεμίζετε το σύστημα σας μέχρι η πίεση στα ρολόγια σας να είναι η αντίστοιχη πίεση που βρήκατε από την κλίμακα P/T. Αν το σύστημα σας έχει οπτικό γυαλί και βλέπετε φουσκαλίδες τότε γεμίστε αέριο σιγά‐σιγά μέχρι οι φουσκαλίδες να εξαφανιστούν και το οπτικό γυαλί να είναι καθαρό. Αν το σύστημα σας λειτουργεί με τριχοειδή σωλήνα τότε ο καλύτερος τρόπος γεμίσματος είναι η υπερθέρμανση (superheat). Στα περισσότερα οικιακά κλιματιστικά η υπερθέρμανση είναι ρυθμισμένη 4.5°C έως 6.5°C. Όλα τα ζεοτροπικά μείγματα (στα οποία περιλαμβάνονται τα περισσότερα κοινά ψυκτικά μέσα που χρησιμοποιούνται σήμερα), πρέπει να γεμίζονται σε υγρή μορφή για να διασφαλίζεται η σωστή αναλογία του μείγματος. Είναι σημαντικό όμως, όταν γεμίζετε ένα σύστημα με υγρό, να παίρνετε τις αναγκαίες προφυλάξεις ώστε να μην επιτρέψετε στο υγρό να εισέλθει στο κομπρεσέρ. Εάν θα γεμίσετε το σύστημα από την γραμμή επιστροφής είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε εξάρτημα «kwik‐charge», ο μηχανισμός του οποίου προκαλεί την εξάτμιση του υγρού πριν εισέλθει στο κομπρεσέρ.

5.06 Χρήση πλάστιγγας για τη ζύγιση του ψυκτικού μέσου Η πλάστιγγα (ζυγαριά) για τη ζύγιση του ψυκτικού μέσου είναι ένα εργαλείο πολύ απαραίτητο για τον τεχνίτη ψυκτικό διότι με αυτή μπορείτε να ζυγίζετε με ακρίβεια την ποσότητα του ψυκτικού μέσου που θα βάλετε σε ένα σύστημα. Επίσης είναι απαραίτητη όταν θα ανακτήσουμε ψυκτικό από ένα σύστημα. Είναι πολύ επικίνδυνο να ανακτούμε ψυκτικό χωρίς ζυγαριά γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να υπέρ‐γεμίσουμε τον κύλινδρο ανάκτησης και να εκραγεί. Ανάκτηση ψυκτικού χωρίς ζυγαριά απαγορεύεται.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

5.07 Καταγραφή στο αρχείο του συστήματος Όπως έχουμε ήδη αναφέρει στο κεφάλαιο 3, το κάθε ψυκτικό σύστημα που περιέχει πάνω από 3 κιλά ψυκτικού μέσου, πρέπει να διατηρεί αρχείο, το οποίο πρέπει να συμβουλεύεται ο τεχνικός που επισκέπτεται την εγκατάσταση, είτε πρόκειται για εξυπηρέτηση, επιδιόρθωση ή ανάκτηση. Στο τέλος των εργασιών, ο τεχνικός υποχρεούται να ενημερώσει το αρχείο για όλες τις εργασίες που έχει διεκπεραιώσει.

5.08 Διαδικασίες χειρισμού ρυπανθέντων ψυκτικών μέσων και ελαίων Η διαδικασία χειρισμού, αποθήκευσης και μεταφοράς μολυσμένου ψυκτικού και λαδιού είναι:  

Λάδι: κατέγραψε την ποσότητα, ενημέρωσε την εταιρεία σου και ασφάλισε το στο αυτοκίνητο σου. Ψυκτικό: κατέγραψε την ποσότητα, βαλε στο κύλινδρο προειδοποιητική πινακίδα ότι το ψυκτικό μπορεί να περιέχει προσμείξεις λαδιού, νερού και οξέος, ενημέρωσε την εταιρεία σου και ασφάλισε το στο αυτοκίνητο σου.

Η Ευρωπαϊκή οδηγία αναφέρει ότι το κάθε κράτος μέλος οφείλει να θεσπίσει μεθόδους και διαδικασίες για την διασφάλιση της ανακύκλωσης, ποιοτικής αποκατάστασης ή καταστροφής των ρυπανθέντων ψυκτικών αερίων θερμοκηπίου. Στην Κύπρο, ο περί εκπομπών ορισμένων φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου (συγκράτηση, πρόληψη και μείωση) νόμος 23(Ι) του 2010, ορίζει ότι «το πιστοποιημένο προσωπικό έχει υποχρέωση να παραδίδει στον παραγωγό, διακινητή, εισαγωγέα και/ή εξαγωγέα φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου από τον οποίο εξασφάλισε τα εν λόγω αέρια κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, την ποσότητα αερίων που ανέκτησε με σκοπό την καταστροφή τους».

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Στοιχείο: Εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση συμπιεστών

6.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπιεστή

6.02 Ορθή εγκατάσταση του συμπιεστή

6.03 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου

6.04 Ρύθμιση των βαλβίδων αναρρόφησης και κατάθλιψης

6.05 Έλεγχος του συστήματος επιστροφής του ελαίου

6.06 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του συμπιεστή

6.07 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπιεστή

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

6.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπιεστή Το κομπρεσέρ είναι η καρδιά του ψυκτικού συστήματος. Εργάζεται σαν μία αντλία που κυκλοφορεί το ψυκτικό μέσο σε ολόκληρο το ψυκτικό κύκλωμα πιέζοντας το προς τον συμπυκνωτή και απορροφώντας το από τον εξατμιστή. Με απλά λόγια, η λειτουργία του συμπιεστή έχει ως ακολούθως: Το ξηρό αέριο εισέρχεται στην θαλάμη των πιστονιών από τις βαλβίδες επιστροφής και συμπιέζεται από τα πιστόνια όπου πλέον πεπιεσμένο αέριο εξέρχεται από τις βαλβίδες πίεσης. Μεταξύ του πιστονιού και των βαλβίδων υπάρχει ένα διάκενο, που σημαίνει ότι η ποσότητα του αερίου που εξέρχεται είναι πιο μικρή από την ποσότητα που χωρεί η θαλάμη. Η ποσότητα που ευρίσκεται σε αυτό το διάκενο εκτονώνεται ξανά στον χώρο της θαλάμης και καταλαμβάνει κάποιο χώρο άρα το νέο αέριο που θα εισέλθει στην θαλάμη θα είναι λιγότερο. Το συμπέρασμα είναι ότι όσο πιο μικρό το διάκενο μεταξύ πιστονιού και βαλβίδων τόσο πιο αποδοτικό θα είναι το κομπρεσέρ. Για να λειτουργεί αποδοτικά και χωρίς φθορές το κομπρεσέρ, τα εσωτερικά εξαρτήματα του πρέπει να λιπαίνονται συνεχώς. Τα μικρά κομπρεσέρ δεν χρειάζεται να έχουν αντλία λαδιού αλλά τα μεγάλα όπου η λίπανση χρειάζεται να είναι περισσότερη έχουν ενσωματωμένη αντλία λαδιού για καλύτερη λίπανση. Το λάδι πρέπει να είναι καθαρό και χωρίς υγρασία. Πρέπει να καθαρίζονται τα φίλτρα λαδιού σε τακτά χρονικά διαστήματα, να ελέγχεται το λάδι ότι δεν περιέχει οξέα και να κρατούμε τις πιέσεις σε χαμηλά επίπεδα γιατί οι ψηλές θερμοκρασίες μας καταστρέφουν το λάδι με αποτέλεσμα να μην λαδώνεται σωστά το κομπρεσέρ και να καταστραφεί. Στο κομπρεσέρ υπάρχουν ενωμένα ορισμένα απαραίτητα εξαρτήματα όπως πρεσοστάτης λαδιού, πρεσοστάτες ψηλής και χαμηλής πίεσης και σωλήνα επιστροφής λαδιού εάν το σύστημα έχει ελαιοδιαχωριστή. Αυτά τα εξαρτήματα ενώνονται με το κομπρεσέρ με εύκαμπτα σωληνάκια χαλκού τα οποία είναι πολλές φορές η αιτία διαρροής ψυκτικού και λαδιού. Πάρα πολλές φορές λόγω δονήσεων του κομπρεσέρ αυτά τα σωληνάκια σπάζουν για αυτό πρέπει να τα ελέγχουμε σε κάθε επίσκεψη συντήρησης των μηχανημάτων. Τώρα υπάρχουν στην αγορά σωληνάκια από ειδικό θερμοπλαστικό υλικό που αντέχουν στις ψηλές πιέσεις αλλά και στις δονήσεις. Επίσης στο κομπρεσέρ είναι ενωμένες οι σωλήνες επιστροφής και εκκένωσης όπου πρέπει πάντα να εφαρμόζεται εξουδετερωτής κραδασμών για περισσότερη ασφάλεια.

6.02 Ορθή εγκατάσταση του συμπιεστή Για καινούργιους συμπιεστές η όλη εγκατάσταση περιλαμβανομένων των διάφορων εξαρτημάτων ασφαλείας (προστασίας κομπρεσέρ) πρέπει να γίνεται με την δέουσα προσοχή και έλεγχο των κολλήσεων μας. Τελειώνοντας με όλες μας τις ενώσεις πιέζουμε το σύστημα με άζωτο για έλεγχο απώλειας και αν δεν έχουμε απώλεια αφαιρούμε το άζωτο και ξεκινάμε την διαδικασία κενού. Για συμπιεστές όπου θα γίνει αλλαγή λόγω βλάβης του προηγούμενου θα ανακτήσουμε το ψυκτικό από το σύστημα και τότε θα ξεκινήσουμε την αφαίρεση του παλιού κομπρεσέρ. Σε παλιό σύστημα ελέγχουμε το λάδι για οξέα, ακαθαρσίες, και την στεγανότητα των συστημάτων ασφαλείας. Αφαιρώντας το παλιό κομπρεσέρ αρχίζουμε την διαδικασία εγκατάστασης του καινούργιου κομπρεσέρ όπως αναφέρεται πιο πάνω.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

6.03 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου Πρεσοστάτης χαμηλής πίεσης Στον πρεσοστάτη χαμηλής πίεσης πρέπει να ρυθμίσουμε δύο παραμέτρους. Την πίεση που θέλουμε να ξεκινήσει το σύστημα, και την διαφορά πίεσης στην οποία θέλουμε το σύστημα να διακόψει. Στην φωτογραφία δίπλα φαίνονται οι κλίμακες ρύθμισης.  

Ρύθμιση πίεσης ξεκινήματος Ρύθμιση διαφοράς πίεσης

Η πίεση διακοπής είναι η πίεση ξεκινήματος μείον την διαφορά πίεσης

Πρεσοστάτης ψηλής πίεσης Όπως και στον πρεσοστάτη χαμηλής πίεσης έτσι και στον πρεσοστάτη ψηλής πίεσης έχουμε να ρυθμίσουμε δύο παραμέτρους. Την πίεση που θέλουμε να διακόψει το σύστημα, και την διαφορά πίεσης στην οποία θέλουμε το σύστημα να επαναλειτουργήσει. Εκτός από τους πρεσοστάτες αυτόματης επαναλειτουργίας, υπάρχουν και πρεσοστάτες χειροκίνητης επαναφοράς, που ρυθμίζουμε μόνο την πίεση διακοπής. Στην φωτογραφία δίπλα φαίνονται οι κλίμακες ρύθμισης. Ρυθμιστής πίεσης λαδιού Ο ρυθμιστής πίεσης λαδιού λειτουργεί με διαφορά πίεσης (πίεση στον στροφαλοθάλαμο και πίεση αντλίας λαδιού), και προστατεύει το κομπρεσέρ από έλλειψη λαδιού. Αφαιρούμε την πίεση επιστροφής αερίου από την πίεση της αντλίας λαδιού. Η καθαρή διαφορά πίεσης λαδιού πρέπει να είναι πάνω από 1 bar.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

6.04 Ρύθμιση των βαλβίδων αναρρόφησης και κατάθλιψης Οι βαλβίδες αναρρόφησης και κατάθλιψης είναι δυο βαλβίδες διαφοροποίησης (modulation valves) που συναντούμε σε πολύ μεγάλα κομπρεσέρ για την ρύθμιση αναρρόφησης και εκκένωσης του κομπρεσέρ. Για την ρύθμιση τους ακολουθείτε τις οδηγίες του κατασκευαστή.

6.05 Έλεγχος του συστήματος επιστροφής του ελαίου Το σύστημα επιστροφής λαδιού συμπεριλαμβάνει διαφορά εξαρτήματα όπως:    

Ρυθμιστής στάθμης λαδιού (εφαρμόζεται στο κομπρεσέρ) Ανεπίστροφη διαφορική βαλβίδα λαδιού Διαχωριστής λαδιού Αποθήκη λαδιού

Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει με λεπτομέρειες το σύστημα λαδιού σε κεντρικό ψυκτικό κύκλωμα.

Τρόπος λειτουργίας συστήματος λαδιού Το ψηλής πίεσης αέριο φεύγοντας από το κομπρεσέρ εισέρχεται στον ελαιοδιαχωριστή. Αφού διαχωριστεί το λάδι από το αέριο, το λάδι πηγαίνει στο δοχείο αποθήκευσης. Μέσω του δοχείου αποθήκευσης διακλαδώνεται και πάει στους ρυθμιστές στάθμης λαδιού οι οποίοι αφήνουν όσο λάδι χρειάζεται να εισέλθει στα κομπρεσέρ. Η ανεπίστροφη διαφορική βαλβίδα λαδιού αφήνει την πίεση να εισέλθει στην γραμμή επιστροφής διατηρώντας την πίεση στο δοχείο λαδιού μεγαλύτερη από την πίεση επιστροφής.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

6.06 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του συμπιεστή Για να ελέγξουμε την λειτουργία του κομπρεσέρ εφαρμόζουμε τα ρολόγια μας (ψηλής και χαμηλής πίεσης) στο ψυκτικό σύστημα, και τον μετρητή αμπέρ και βολτ. Προτού ξεκινήσουμε το κομπρεσέρ ελέγχουμε την στάθμη λαδιού, τις βαλβίδες ότι είναι ανοικτές και τότε ξεκινάμε το κομπρεσέρ. Ελέγχουμε τα βολτ και αμπέρ του κομπρεσέρ καθώς και τις πιέσεις. Αν όλα είναι μέσα στα πλαίσια λειτουργίας του κομπρεσέρ αφήνουμε το σύστημα σε λειτουργία και παρακολουθούμε τις μετρήσεις μέχρι να έχουμε της επιθυμητές θερμοκρασίες. Αν όλες οι μετρήσεις που κάναμε είναι στα πλαίσια της εύρυθμης λειτουργίας του κομπρεσέρ τότε το σύστημα μας είναι έτοιμο για συνεχή λειτουργία.

6.07 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπιεστή Επισκεπτόμενοι ένα ψυκτικό σύστημα για έλεγχο συμπιεστή είναι υποχρέωση μας να συντάξουμε έκθεση για την κατάσταση που ευρίσκεται ο συμπιεστής. Ελέγχουμε τις διασωληνώσεις του κομπρεσέρ και όλα τα εξαρτήματα που είναι συνδεδεμένα στο κομπρεσέρ και καταγράφουμε όλες της πιθανές βλάβες που μπορεί να προκύψουν και να έχουμε διαρροή ψυκτικού αν το κομπρεσέρ συνεχίσει να λειτουργεί χωρίς να επιδιορθωθούν κάποια από τα εξαρτήματα. Ενημερώνουμε τον ιδιοκτήτη για της άμεσες επιδιορθώσεις που χρειάζονται να γίνουν για την αποφυγή διαρροής ψυκτικού.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Στοιχείο: Εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση συμπυκνωτών

7.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπυκνωτή

7.02 Ρύθμιση του οργάνου ελέγχου της πίεσης κατάθλιψης

7.03 Ορθή εγκατάσταση του συμπυκνωτή

7.04 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου

7.05 Έλεγχος των γραμμών κατάθλιψης και υγρού

7.06 Εξαέρωση του συμπυκνωτή από μη συμπυκνώσιμα αέρια

7.07 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του συμπυκνωτή

7.08

Έλεγχος της επιφάνειας του συμπυκνωτή

7.09

Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπυκνωτή

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

7.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπυκνωτή Ο συμπυκνωτής είναι το στοιχείο εκείνο, όπου το αέριο που στέλλει ο συμπιεστής θα μετατραπεί σε υγρό με την αφαίρεση θερμότητας. Επειδή το αέριο έχει συμπιεστεί είναι σε ψηλή θερμοκρασία και πίεση. Κρύος αέρας φυσά δια μέσου του συμπυκνωτή και καθώς ο αέρας είναι πιο κρύος από το αέριο, θερμότητα μεταπηδά από τις σωληνώσεις του συμπυκνωτή στο αέρα (η θερμότητα μεταφέρεται από το ζεστό στο κρύο). Καθώς θερμότητα αφαιρείται από το αέριο, το αέριο φτάνει σε θερμοκρασία κορεσμού και ξεκινά η αλλαγή μορφής από αέριο σε ψηλής πίεσης υγρό.

7.02 Ρύθμιση του οργάνου ελέγχου της πίεσης κατάθλιψης Ο ρυθμιστής πίεσης συμπυκνωτή συνήθως χρησιμοποιείται όταν έχουμε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και πρέπει να διατηρήσουμε πιέσεις όπου το ψυκτικό θα έχει την απαιτούμενη πίεση λειτουργίας ως και επίσης την διαφορά πίεσης ενδιάμεσα της εκτονωτικής βαλβίδας. Με ένα εξάγωνο κλειδί και τα μανόμετρα γυρίζουμε την βίδα μείωσης η αύξησης της πίεσης και με τα ρολόγια μας ελέγχουμε την επιθυμητή πίεση.

7.03 Ορθή εγκατάσταση του συμπυκνωτή Εφαρμόζουμε τον συμπυκνωτή στην σωστή θέση εγκατάστασης και αρχίζουμε με προσοχή την εφαρμογή των σωλήνων. Τις σωλήνες τις στερεώνουμε με ειδικά κλιπ από καουτσούκ και ενδιάμεσα εφαρμόζουμε εξουδετερωτές κραδασμών. Οι κίνδυνοι που εγκυμονούν για διαρροή ψυκτικού στο συμπυκνωτή είναι οι ψηλές πιέσεις γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις κολλήσεις μας και να ελέγχουμε το συμπυκνωτή με ψηλές πιέσεις αζώτου (30 bar) για διαρροές προτού τον θέσουμε σε λειτουργία. Οι σωλήνες πρέπει να είναι καλά στερεωμένες και να υπάρχει σε κάθε σωλήνα εξουδετερωτής κραδασμών. Ποτέ οι σωλήνες δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή μαζί γιατί με την τριβή θα έχουμε τρύπημα των σωλήνων και άμεση διαρροή ψυκτικού.

7.04 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου Για τις ρυθμίσεις των διακοπτών αυτών (πρεσοστάτης ψηλής και χαμηλής πίεσης καθώς και πρεσοστάτης λαδιού) έχουμε ήδη αναφερθεί στο κεφάλαιο 6, παράγραφο 6.03

7.05 Έλεγχος των γραμμών κατάθλιψης και υγρού Οι γραμμές κατάθλιψης και υγρού είναι οι γραμμές πίεσης από την έξοδο του κομπρεσέρ μέχρι και την εκτονωτική βαλβίδα. Λόγω του ότι είναι σε ψηλή πίεση υπάρχει πολύ περισσότερη πιθανότητα διαρροών ψυκτικού. Ελέγχουμε την γραμμή πίεσης σε όλα τα σημεία που διενεργήθηκαν κολλήσεις και όπου υπάρχουν εξαρτήματα ενωμένα στην γραμμή πίεσης. Ελέγχουμε να μην έχουμε σωλήνες που να αγγίζουν μεταξύ τους. 62

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

7.06 Εξαέρωση του συμπυκνωτή από μη συμπυκνώσιμα αέρια Η εξαέρωση του συμπυκνωτή από μη συμπυκνώσιμα αέρια γίνεται με ειδικό μηχάνημα (air purger) το οποίο εφαρμόζεται στο σύστημα στις γραμμές υγρού του συμπυκνωτή, του δοχείου αποθήκευσης υγρού κλπ. Αν δεν έχουμε τέτοιο μηχάνημα η μόνη λύση είναι η ανάκτηση του ψυκτικού και διενέργεια κενού.

7.07 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του συμπυκνωτή Ξεκινώντας τον συμπυκνωτή ελέγχουμε την καλή λειτουργία των ανεμιστήρων και τον ρυθμιστή στροφών των ανεμιστήρων, αν υπάρχει. Ελέγχουμε την θερμοκρασία εξόδου από τον συμπυκνωτή για να βεβαιωθούμε ότι γίνεται αποτελεσματική αφαίρεση της θερμότητας από το αέριο μετατρέποντας το σε υγρό ψηλής πίεσης.

7.08 Έλεγχος της επιφάνειας του συμπυκνωτή Ελέγχουμε την επιφάνεια του συμπυκνωτή για τυχόν κηλίδες λαδιού το οποίο είναι σημάδι απώλειας αερίου. Επίσης φροντίζουμε όπως η επιφάνεια του συμπυκνωτή είναι πάντα καθαρή για να γίνεται σωστή εναλλαγή θερμότητας.

7.09 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπυκνωτή Επισκεπτόμενοι ένα ψυκτικό σύστημα για έλεγχο συμπυκνωτή είναι υποχρέωση μας να συντάξουμε έκθεση για την κατάσταση που ευρίσκεται ο συμπυκνωτής. Ελέγχουμε τις διασωληνώσεις του συμπυκνωτή και όλα τα εξαρτήματα που είναι συνδεδεμένα στο συμπυκνωτή και καταγράφουμε όλες της πιθανές βλάβες που μπορεί να προκύψουν και να έχουμε διαρροή ψυκτικού αν ο συμπυκνωτής συνεχίσει να λειτουργεί χωρίς να επιδιορθωθούν κάποια από τα εξαρτήματα. Ενημερώνουμε τον ιδιοκτήτη για τις άμεσες επιδιορθώσεις που χρειάζονται να γίνουν για την αποφυγή διαρροής ψυκτικού.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Στοιχείο: Εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση εξατμιστών

8.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του εξατμιστή

8.02 Ρύθμιση οργάνου του εξατμιστή που ελέγχει την πίεση εξάτμισης

8.03 Ορθή εγκατάσταση του εξατμιστή

8.04 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου

8.05 Έλεγχος της ορθής θέσης των σωληνώσεων υγρού και αναρρόφησης

8.06 Έλεγχος της σωλήνωσης απόψυξης που λειτουργεί με θερμό αέριο

8.07 Ρύθμιση της βαλβίδας αυξομείωσης της πίεσης εξάτμισης

8.08

Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του εξατμιστή

8.09

Έλεγχος της επιφάνειας του εξατμιστή

8.10

Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του εξατμιστή

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

8.01 Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του εξατμιστή Στον εξατμιστή (ψυκτήρα) είναι που αφαιρείται η θερμότητα από το χώρο που εξυπηρετεί το κάθε ψυκτικό σύστημα. Χαμηλής πίεσης υγρό φεύγει από την εκτονωτική βαλβίδα και εισέρχεται στον ψυκτήρα. Συνήθως ο ανεμιστήρας θα μετακινήσει ζεστό αέρα από τον χώρο και θα τον περάσει δια μέσου του ψυκτήρα. Το πιο κρύο υγρό που ταξιδεύει στις σωλήνες του ψυκτήρα θα απορροφήσει μέρος της θερμότητας του αέρα. Η αλλαγή θερμοκρασίας του υγρού θα του προκαλέσει βρασμό και αλλαγή από χαμηλής πίεσης υγρό σε χαμηλής πίεσης κρύο αέριο. Το χαμηλής πίεσης αέριο θα απορροφηθεί από το κομπρεσέρ και ο κύκλος θα ξεκινήσει από την αρχή. Στον εξατμιστή, αν και οι πιέσεις είναι χαμηλές, ο κίνδυνος διαρροών υπάρχει στην εκτονωτική βαλβίδα όπου με την συστολή και την διαστολή πολλές φορές χαλαρώνουν τα παξιμάδια ή σπάνε. Ο εξατμιστής πρέπει να είναι πάντοτε καθαρός γιατί υπάρχει η πιθανότητα αν είναι μπλοκαρισμένος να μη απορροφήσει την θερμότητα που πρέπει και ποσότητα ψυκτικού να μην αλλάξει σε αέριο και να έχουμε επιστροφή υγρού στο κομπρεσέρ με απρόβλεπτες συνέπειες όπως σπάσιμο βαλβίδων.

8.02 Ρύθμιση οργάνου του εξατμιστή που ελέγχει την πίεση εξάτμισης Ο ρυθμιστής πίεσης του εξατμιστή (EPR = Evaporator Pressure Regulator) είναι μία βαλβίδα που χρησιμοποιείται για να κρατήσει ψηλά την πίεση στον εξατμιστή. Η βαλβίδα εφαρμόζεται στην γραμμή επιστροφής, στην έξοδο του εξατμιστή, και ο τρόπος λειτουργίας της είναι πολύ απλός: ανοίγει μόνο όταν η πίεση στον εξατμιστή ψηλώσει πάνω από την πίεση που την έχουμε ρυθμίσει. Επομένως, η βαλβίδα αυτή χρησιμοποιείται σαν ρυθμιστής θερμοκρασίας του εξατμιστή, με σκοπό να προστατεύσει τον εξατμιστή από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (και όχι από πολύ ψηλές θερμοκρασίες).

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

8.03 Ορθή εγκατάσταση του εξατμιστή Η εγκατάσταση του εξατμιστή σε ένα θάλαμο πρέπει να γίνει με την απαιτούμενη γνώση για αποφυγή προβλημάτων. Θα πρέπει να ακολουθήσουμε κάποιους κανόνες για την σωστή λειτουργία του. Ο εξατμιστής που θα εγκατασταθεί στην οροφή πρέπει να απέχει τουλάχιστον 70 εκατοστά από τον τοίχο πίσω του για καλή ανακύκλωση του αέρα. Αφού στερεώσουμε τον εξατμιστή στην οροφή τότε θα ενώσουμε την σωλήνα υγρού στην εκτονωτική βαλβίδα και την σωλήνα επιστροφής σε παγίδα λαδιού πριν ενωθούμε στον εξατμιστή. Ενώνουμε τα ηλεκτρολογικά όπως τους ανεμιστήρες και τις θερμάστρες απόψυξης. Υπάρχουν και τα συστήματα ασφαλείας που είναι ο θερμοστάτης τερματισμού της απόψυξης. Σε σύγχρονα συστήματα χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός θερμοστάτης που ελέγχει το όλο σύστημα όπως χρόνος απόψυξης, τερματισμός απόψυξης, κάθε πόσες ώρες να κάνει απόψυξη, έλεγχο θερμοκρασίας, έλεγχο ανεμιστήρων, καθυστέρηση εκκίνησης ανεμιστήρων κλπ. Τυπικό σχεδιάγραμμα αερόψυκτου εξατμιστή σε ψυκτικό θάλαμο (κατάψυξης) φαίνεται πιο κάτω.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

8.04 Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου Οι διακόπτες ασφαλείας σε ένα εξατμιστή είναι ο θερμοστάτης τερματισμού της απόψυξης, τα θερμικά προστατευτικά των ανεμιστήρων και η βαλβίδα έλεγχου πίεσης. Η ρύθμιση τερματισμού της απόψυξης συνήθως ρυθμίζεται στου 8 βαθμούς κελσίου

8.05 Έλεγχος της ορθής θέσης των σωληνώσεων υγρού και αναρρόφησης Οι γραμμές υγρού και αναρρόφησης, όπως και τα εξαρτήματα τους πρέπει να επιλέγονται και να εφαρμόζονται με πάρα πολλή προσοχή. Το μέγεθος της γραμμής αναρρόφησης πρέπει να υπολογίζεται ώστε να επιτυγχάνεται η σωστή ταχύτητα του αερίου που θα επιτρέψει την επιστροφή του λαδιού και χαμηλή πτώση πίεσης για να έχουμε μέγιστη απόδοση από το σύστημα μας. Αν η γραμμή αναρρόφησης χρειαστεί να ψηλώσει πιο πάνω από τον εξατμιστή, πρέπει οπωσδήποτε να εφαρμοστεί παγίδα λαδιού στην εξαγωγή του εξατμιστή και να επαναλαμβάνεται κάθε 3 μέτρα ύψους. Οι οριζόντιες γραμμές αναρρόφησης πρέπει να έχουν κλίση 3 εκατοστά ανά 3 μέτρα (περίπου 1%) προς την κατεύθυνση της ροής του αερίου. Είναι πολύ χρήσιμο να εφαρμόζετε βαλβίδα τύπου «schrader» 1/4” στην εξαγωγή του εξατμιστή, για πρόσβαση στο κύκλωμα για τον έλεγχο της υπερθέρμανσης. Οι γραμμές υγρού που είναι κάθετες με ροή υγρού προς τα πάνω έχουν πάντοτε πτώση πίεσης λόγω της ανύψωσης. Πτώση πίεσης θα δημιουργηθεί επίσης όταν η διάμετρος της σωλήνας είναι μικρότερη από την κανονική. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το αποτέλεσμα θα είναι η εξάτμιση μέρους του υγρού, και κατά συνέπεια η δημιουργία «flash gas» που θα εμποδίσει την καλή λειτουργία της εκτονωτικής βαλβίδας και της απόδοσης του συστήματος. Αυτό μπορούμε να το αποφύγουμε με την προσθήκη υπόψυξης του υγρού. Μία από τις μεθόδους για να έχουμε υπόψυξη και υπερθέρμανση αερίου επιστροφής είναι να εφαρμόσουμε τις γραμμές υγρού και αναρρόφησης μαζί και να τις μονώσουμε. Η εναλλακτική μέθοδος είναι να χρησιμοποιήσουμε εναλλάκτη θερμότητας υγρού/αερίου. Οι εναλλάκτες αυτού του τύπου συνήθως εφαρμόζονται μέσα στον χώρο ψύξης, αλλά σε μεγάλα συστήματα μπορούν να εφαρμοστούν και πάνω στην εξωτερική μονάδα. Στην επόμενη σελίδα σας παραθέτουμε μερικά παραδείγματα διασωληνώσεων.

8.06 Έλεγχος της σωλήνωσης απόψυξης που λειτουργεί με θερμό αέριο Τα περισσότερα ψυκτικά συστήματα κατάψυξης λειτουργούν με ηλεκτρικό σύστημα απόψυξης, χρησιμοποιώντας ηλεκτρικές αντιστάσεις εφαρμοσμένες στα πτερύγια του εξατμιστή. Το σύστημα απόψυξης με ζεστό αέριο χρησιμοποιείται σε μερικές εφαρμογές κατάψυξης γιατί είναι πιο γρήγορο και πιο αποδοτικό. Με το σύστημα αυτό, ζεστό αέριο εισέρχεται στον εξατμιστή και θερμαίνει τις σωληνώσεις αναγκάζοντας τον πάγο να λιώσει γρήγορα. Για να λειτουργήσει τέτοιο σύστημα χρειάζονται επιπλέον σωληνώσεις από την γραμμή εκκένωσης στον εξατμιστή, και ειδικά όργανα για να ελέγχουν την απόψυξη, γι’ αυτό και πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη ότι οι σωληνώσεις απόψυξης με θερμό αέριο είναι σε ψηλή πίεση και πρέπει να ελέγχονται επισταμένα για τυχόν διαρροές. 68

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΟΡΘΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΩΛΗΝΩΣΕΩΝ ΥΓΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗΣ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

8.07 Ρύθμιση της βαλβίδας αυξομείωσης της πίεσης εξάτμισης Η πίεση εξάτμισης ρυθμίζεται με την βαλβίδα EPR (Evaporator Pressure Regulator) για την οποία μιλήσαμε ήδη στην παράγραφο 8.02 του κεφαλαίου αυτού.

8.08 Εκκίνηση, διακοπή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του εξατμιστή Αφού έχουμε ενώσει και ελέγξει τον εξατμιστή τον ξεκινάμε και ελέγχουμε την σωστή λειτουργία του. Το πρώτο και σημαντικότερο που θα ελέγξουμε είναι η υπερθέρμανση στην έξοδο του εξατμιστή. Ελέγχουμε τους ανεμιστήρες αν λειτουργούν και αν είναι τριφασικοί ελέγχουμε την κατεύθυνση που γυρίζουν για να διαπιστώσουμε ότι είναι εντάξει. Ο επόμενος έλεγχος είναι να ελέγξουμε την λειτουργία της απόψυξης αν λειτουργεί σωστά. Με τους ανεμιστήρες να είναι σε λειτουργία ελέγχουμε τα αμπέρ των ανεμιστήρων αν λειτουργούν σύμφωνα με τα δεδομένα του κατασκευαστή.

8.09 Έλεγχος της επιφάνειας του εξατμιστή Ελέγχουμε την επιφάνεια του εξατμιστή για τυχόν ζημίες στα πτερύγια ή τις σωληνώσεις. Ελέγχουμε για ύπαρξη πάγου που δεν έχει λειώσει με την απόψυξη. Ελέγχουμε τους ανεμιστήρες αν λειτουργούν κανονικά.

8.10 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του εξατμιστή Επισκεπτόμενοι ένα ψυκτικό σύστημα για έλεγχο του εξατμιστή είναι υποχρέωση μας να συντάξουμε έκθεση για την κατάσταση που ευρίσκεται ο εξατμιστής. Ελέγχουμε τις διασωληνώσεις του εξατμιστή και όλα τα εξαρτήματα που είναι συνδεδεμένα στο εξατμιστή και καταγράφουμε όλες της πιθανές βλάβες που μπορεί να προκύψουν και να έχουμε διαρροή ψυκτικού μέσου αν ο εξατμιστής συνεχίσει να λειτουργεί χωρίς να επιδιορθωθεί. Ενημερώνουμε τον ιδιοκτήτη για της άμεσες επιδιορθώσεις που χρειάζονται να γίνουν για την αποφυγή διαρροής ψυκτικού.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Στοιχείο: Εγκατάσταση, λειτουργία και εξυπηρέτηση εκτονωτικών βαλβίδων και άλλων κατασκευαστικών στοιχείων

9.01 Εξήγηση των βασικών αρχών λειτουργίας εκτονωτικών ρυθμιστών πίεσης

9.02 Ορθή εγκατάσταση βαλβίδων

9.03 Ρύθμιση μηχανικής/ηλεκτρονικής θερμοστατικής εκτονωτικής βαλβίδας

9.04 Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών θερμοστατών

9.05 Ρύθμιση πιεζοστατικής βαλβίδας

9.06 Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών περιοριστών πίεσης

9.07 Έλεγχος της λειτουργίας ελαιοδιαχωριστή

9.08

Έλεγχος της κατάστασης φίλτρου ξήρανσης

9.09

Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση των εν λόγω στοιχείων

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

9.01 Εξήγηση των βασικών αρχών λειτουργίας εκτονωτικών ρυθμιστών πίεσης Τριχοειδής σωλήνα Συνήθως τα μικρά ψυκτικά συστήματα όπως οικιακά ψυγεία, μικροί καταψύκτες, κλπ., χρησιμοποιούν τριχοειδή σωλήνα ως μέσο ρύθμισης της εκτόνωσης του ψυκτικού υγρού στον εξατμιστή. Ο κύριος λόγος είναι βασικά το χαμηλό κόστος και η απλότητα του συστήματος αυτού (δεν υπάρχουν κινούμενα μέρη). Επίσης, οι τριχοειδής σωλήνες παρέχουν την δυνατότητα γρήγορης εξίσωσης των πιέσεων μεταξύ των γραμμών συμπύκνωσης και εξάτμισης όταν ο συμπιεστής σταματήσει, και με αυτό τον τρόπο μειώνεται το φορτίο εκκίνησης όταν ο συμπιεστής θα ξεκινήσει. Τα μειονεκτήματα αυτού του τρόπου είναι η ανικανότητα συνεχόμενης ακριβούς ρύθμισης της ροής του ψυκτικού μέσου με το ψυκτικό φορτίο, και το γεγονός ότι η ποσότητα του ψυκτικού μέσου που περιέχει το σύστημα πρέπει να διατηρείται σε ένα ακριβή κρίσιμο επίπεδο. Ολόκληρο το σύστημα πρέπει να διατηρείται πάρα πολύ καθαρό για να μην έχουμε φράξιμο της τριχοειδούς σωλήνας.

Εκτονωτική βαλβίδα Η θερμοστατική εκτονωτική βαλβίδα θεωρείται από πολλούς τεχνικούς, λανθασμένα φυσικά, ως ένα πολυσύνθετο εξάρτημα και αυτός είναι και ο λόγος που πολλές φορές οι βαλβίδες ανταλλάσσονται αχρείαστα όταν ο τεχνικός δεν εντοπίσει αμέσως τον λόγο δυσλειτουργίας ενός ψυκτικού συστήματος. Στην πραγματικότητα, η λειτουργία της θερμοστατικής εκτονωτικής βαλβίδας είναι πολύ απλή: ελέγχει την ποσότητα ψυκτικού υγρού που θα περάσει στον ψυκτήρα για να ικανοποιεί το ψυκτικό φορτίο ανά πάσα στιγμή. Η εκτονωτική βαλβίδα προσπαθεί να ελέγξει την προκαθορισμένη διαφορά θερμοκρασίας αναμεταξύ εισόδου και εξόδου του ψυκτήρα (υπερθέρμανση). Η λειτουργία της εκτονωτικής βαλβίδας, δηλαδή κατά πόσο λειτουργεί σωστά ή όχι, μπορεί να ελεγχθεί πολύ εύκολα, μετρώντας την υπερθέρμανση. Παρατηρώντας το πάγωμα της γραμμής επιστροφής, ή ελέγχοντας μόνο την πίεση αναρρόφησης μπορεί να είναι παραπλανητικό. Ο έλεγχος της υπερθέρμανσης είναι το πρώτο βήμα για την απλή και συστηματική αξιολόγηση της λειτουργίας της εκτονωτικής βαλβίδας.  

Εάν η βαλβίδα αφήνει λιγότερο ψυκτικό υγρό από το κανονικό να περάσει στον εξατμιστή, τότε η υπερθέρμανση θα είναι ψηλή Εάν η βαλβίδα αφήνει περισσότερο ψυκτικό υγρό από το κανονικό να περάσει στον εξατμιστή, τότε η υπερθέρμανση θα είναι χαμηλή

Για την υπερθέρμανση μιλήσαμε ήδη εκτεταμένα στο πρώτο κεφάλαιο.

9.02 Ορθή εγκατάσταση βαλβίδων Για την ακριβή λειτουργία της εκτονωτικής βαλβίδας, είναι απαραίτητο να λειτουργεί σωστά ο βολβός, ο οποίος πρέπει να μετρά σωστά την θερμοκρασία αναρρόφησης για να υπολογίσει με ακρίβεια την υπερθέρμανση του αερίου. Ο βολβός πρέπει να τοποθετείται σφιχτά σε ένα ίσιο και καθαρό τμήμα της γραμμής αναρρόφησης και να μονώνεται οπωσδήποτε, έτσι ώστε να λαμβάνει αξιόπιστες μετρήσεις της θερμοκρασίας. Για τον βολβό και την θέση εφαρμογής του μιλήσαμε ήδη στην παράγραφο 1.05 του πρώτου κεφαλαίου. 72

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Βεβαιώνεστε ότι οι ενώσεις τύπου «φλέαρ» είναι καλές για αποφυγή διαρροής ψυκτικού αερίου. Αν η βαλβίδα είναι κολλητή πρέπει να πάρετε μέτρα για να μην υπερθερμανθεί, γιατί αυτό μπορεί να προκαλέσει προσκόλληση των εσωτερικών μερών της και να χαλάσει. Για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση, χρησιμοποιείτε ειδική πάστα‐ζελέ που διατίθεται στο εμπόριο και δημιουργεί φράγμα θερμότητας, ή ένα βρεγμένο ύφασμα. Η φλόγα συγκόλλησης πρέπει να κατευθύνεται προς την μεριά της σωλήνας, μακριά από την βαλβίδα. Αν ο εξατμιστής είναι πολλαπλών σειρών και χρησιμοποιείται διανομέας (distributor), η βαλβίδα πρέπει να εφαρμόζεται απευθείας στον διανομέα. Αν χρειάζεται μετάπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αλλά κρατήστε την απόσταση μεταξύ της βαλβίδας και του διανομέα όσο πιο μικρή γίνεται. Αν χρειάζεται γωνιά, προσπαθήστε να την εφαρμόσετε πριν την βαλβίδα και όχι μεταξύ της βαλβίδας και του διανομέα. Συνήθως, ο διανομέας στους εξατμιστές είναι εφαρμοσμένος κάθετα με ροή προς τα κάτω και αυτή είναι η καλύτερη θέση για εγκατάσταση της βαλβίδας.

9.03 Ρύθμιση μηχανικής/ηλεκτρονικής θερμοστατικής εκτονωτικής βαλβίδας Υπάρχουν τρεις θεμελιώδεις πιέσεις που επιδρούν πάνω στο διάφραγμα της βαλβίδας και επηρεάζουν τη λειτουργία της:  P1 = η πίεση του βολβού,  P2 = η πίεση του εξατμιστή  P3 = η πίεση του ελατηρίου Όπως μπορείτε να δείτε από το διπλανό σχεδιάγραμμα, δυο δυνάμεις (P2+P3) πιέζουν τη βαλβίδα να κλείσει και μια δύναμη (P1) την πιέζει να ανοίξει. Η βαλβίδα σε αυτή την φάση βρίσκεται σε ισορροπία (equilibrium), δηλαδή P1 = P2 + P3. Αν η πίεση του εξατμιστή μεγαλώσει και η πίεση του βολβού παραμένει ως έχει τότε οι δυνάμεις P2 + P3 θα έχουν μεγαλύτερη δύναμη από το P1 με αποτέλεσμα η βαλβίδα να κλείσει. Τώρα αν η πίεση του βολβού μεγαλώσει τότε η δύναμη του P1 θα είναι μεγαλύτερη από το σύνολο P2 + P3, επομένως η βαλβίδα θα ανοίξει για να επιτρέψει περισσότερο υγρό να περάσει στον εξατμιστή. Με αυτό τον τρόπο η υπερθέρμανση στον εξατμιστή διατηρείται σταθερή.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ρύθμιση της υπερθέρμανσης Η επιλογή της εκτονωτικής βαλβίδας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη λειτουργία του ψυκτικού συστήματος γι’ αυτό πρέπει πάντοτε να επιλέγεται με βάση την απόδοση των μηχανημάτων και τις οδηγίες του κατασκευαστή. Εάν η επιλογή της βαλβίδας μας είναι επιτυχής, σύμφωνα με τις αποδόσεις των μηχανημάτων, συνήθως δεν θα χρειαστεί να ρυθμίσουμε την υπερθέρμανση. Για αύξηση της υπερθέρμανσης, η ρυθμιστική βίδα πρέπει να στραφεί προς τα δεξιά (αυτό συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις βαλβίδες). Στις μικρότερες βαλβίδες, συνήθως, με μία μόνο περιστροφή 360° δημιουργεί αρκετά μεγάλη μεταβολή στην υπερθέρμανση. Γι’ αυτό, αν έχετε οποιανδήποτε αμφιβολία, πρέπει να συμβουλεύεστε το αντίστοιχο φυλλάδιο οδηγιών χρήσης του κατασκευαστή. Οποιεσδήποτε ρυθμίσεις στην υπερθέρμανση θα πρέπει να γίνονται πάντοτε σε μικρά βήματα, χρησιμοποιώντας οπωσδήποτε τα ρολόγια και θερμόμετρο ακριβείας. Η διαδικασία αυτή δεν θα πρέπει να γίνεται βιαστικά.

9.04 Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών θερμοστατών Η χρήση μηχανικού θερμοστάτη είναι πολύ απλή διότι έχουμε μόνο δύο παραμέτρους για ρύθμιση, την θερμοκρασία και το διαφορικό (differential). Αν για παράδειγμα θέλουμε τη θερμοκρασία στο ψυγείο να κυμαίνεται από 4°C μέχρι 6°C τότε θα πρέπει να ρυθμίσουμε την θερμοκρασία στους 4°C και το διαφορικό στους 2°C. Αυτό σημαίνει ότι το κομπρεσέρ θα σταματά όταν η θερμοκρασία του ψυγείου χαμηλώσει στους 4°C και θα ξεκινήσει ξανά όταν η θερμοκρασία φτάσει στους 6°C. Ο ηλεκτρονικός θερμοστάτης είναι πιο πολύπλοκος αλλά όχι δύσκολος στην ρύθμιση όταν γνωρίζουμε την λειτουργία του ψυκτικού συστήματος. Μας παρέχει την ευχέρεια να ρυθμίσουμε περισσότερες παραμέτρους, όπως την καθυστέρηση εκκίνησης του συμπιεστή, τον τρόπο λειτουργίας του συμπιεστή σε περίπτωση βλάβης του αισθητηρίου, το είδος της απόψυξης καθώς και την συχνότητα και διάρκειά της, την θερμοκρασία τερματισμού της απόψυξης και καθυστέρηση εκκίνησης των ανεμιστήρων και πολλά άλλα. Δεν θα ήταν καθόλου υπερβολή να λέγαμε ότι οι δυνατότητες αυτών των ηλεκτρονικών οργάνων, ανάλογα φυσικά με το μοντέλο και τις προδιαγραφές τους, είναι σχεδόν απεριόριστες. Για την ορθή ρύθμιση των ηλεκτρονικών θερμοστατών, ειδικά όσων παρέχουν πρόσβαση σε πολλές παραμέτρους, πρέπει πάντα να προστρέχουμε στις οδηγίες του κατασκευαστή.

9.05 Ρύθμιση πιεζοστατικής βαλβίδας Οι πιεζοστατικές βαλβίδες συνήθως συναντούνται στα επαγγελματικά ψυγεία και βιομηχανικές εφαρμογές ψύξης. Υπάρχουν διάφορα είδη τέτοιων βαλβίδων με διαφορετικές λειτουργίες όπως ρύθμιση φορτίου, προστασία στροφάλου, ρύθμιση πίεσης δοχείου υγρού, ρύθμιση πίεσης εξατμιστή, ρύθμιση πίεσης συμπυκνωτή, κλπ. Η ρύθμιση των βαλβίδων γίνεται με την περιστροφή της ρυθμιστικής βίδας. Συνήθως η στροφή προς τα δεξιά αυξάνει την πίεση ενώ η στροφή προς τα αριστερά την μειώνει.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

9.06 Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών περιοριστών πίεσης Η περιοριστές πίεσης είναι ο μηχανικός ή ηλεκτρονικός πρεσοστάτης. Ρυθμίζονται με τρόπο ώστε όταν η πίεση ανέβει στο σημείο ρύθμισης να διακόπτεται η λειτουργία του συστήματος. Η ρύθμιση είναι πολύ απλή. Ρυθμίζουμε την πίεση που θέλουμε να διακόψει το σύστημα και την διαφορά πίεσης. Όταν το σύστημα διακόψει για να ξεκινήσει ξανά η πίεση πρέπει να μειωθεί αναλόγως της διαφοράς που ρυθμίσαμε. Στην παράγραφο 6.03 δίνονται περισσότερες λεπτομέρειες για την ρύθμιση των πρεσοστατών.

9.07 Έλεγχος της λειτουργίας ελαιοδιαχωριστή Ο πιο εμφανής τρόπος για να ελέγξουμε τη λειτουργία του ελαιοδιαχωριστή είναι να πάρουμε την θερμοκρασία στο σωληνάκι επιστροφής λαδιού προς το κομπρεσέρ. Αν είναι συνεχόμενα κρύο τότε ο ελαιοδιαχωριστής δεν λειτουργεί. Αν η θερμοκρασία του είναι συνεχόμενα στο ίδιο επίπεδο με την θερμοκρασία εκκένωσης του αερίου από το κομπρεσέρ, πάλι ο ελαιοδιαχωριστής δεν λειτουργεί. Σε αυτή την περίπτωση η πίεση αναρρόφησης θα είναι πολύ ψηλή και η πίεση εκκένωσης θα πέσει πέραν του κανονικού. Ένας άλλος τρόπος είναι να εφαρμόσουμε οπτικό γυαλί στην γραμμή επιστροφής λαδιού και έτσι θα μπορούμε να δούμε αν το λάδι επιστρέφει στο κομπρεσέρ κανονικά.

9.08 Έλεγχος της κατάστασης φίλτρου ξήρανσης Υπάρχουν διάφοροι τρόποι έλεγχου του φίλτρου όπως:     

Αν υπάρχουν βαλβίδες μέτρησης πίεσης πριν και μετά το φίλτρο και οι πιέσεις διαφέρουν υπάρχει μπλοκάρισμα. Το φίλτρο πρέπει να είναι σε θερμοκρασία περιβάλλοντος ή λίγο πιο χλιαρό για να είναι εντάξει με την προϋπόθεση ότι το σύστημα δεν είναι μπλοκαρισμένο από άλλο σημείο όπως για παράδειγμα στην εκτονωτική βαλβίδα. Αν το φίλτρο είναι παγωμένο τότε είναι μπλοκαρισμένο. Αν υπάρχει οπτικό γυαλί μετά το φίλτρο αλλά δεν έχει ροή υγρού είναι μπλοκαρισμένο με την προϋπόθεση ότι η μαγνητική βαλβίδα λειτουργεί. Αν μετά το φίλτρο βλέπουμε την σωλήνα να έχει πάγο ή να είναι ιδρωμένη τότε υπάρχει φράξιμο.

9.09 Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση των εν λόγω στοιχείων Επισκεπτόμενοι ένα ψυκτικό σύστημα για έλεγχο είναι υποχρέωση μας να συντάξουμε έκθεση για την κατάσταση που ευρίσκεται το σύστημα. Ελέγχουμε της διασωληνώσεις και όλα τα εξαρτήματα που είναι συνδεδεμένα στο σύστημα και καταγράφουμε όλες τις πιθανές βλάβες που μπορεί να προκύψουν και να έχουμε διαρροή ψυκτικού αν τα διάφορα εξαρτήματα συνεχίσουν να λειτουργούν χωρίς να επιδιορθωθούν. Ενημερώνουμε τον ιδιοκτήτη για τις άμεσες επιδιορθώσεις που χρειάζονται να γίνουν για την αποφυγή διαρροής ψυκτικού. 75

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

10 Κεφάλαιο

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Σωληνώσεις: Δημιουργία στεγανού δικτύου σωλήνων σε ψυκτικές εγκαταστάσεις

10.01 Στεγανές συγκολλήσεις σωλήνων για συστήματα ψύξης

10.02 Κατασκευή και έλεγχος στηριγμάτων των σωλήνων

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

10.01 Στεγανές συγκολλήσεις σωλήνων για συστήματα ψύξης Η ψύξη είναι η διαδικασία της μετακίνησης της θερμότητας από το ένα σημείο στο άλλο με τη χρήση ψυκτικού ρευστού σε ένα κλειστό κύκλωμα. Ως εκ τούτου, οι σωληνώσεις του συστήματος είναι μεγάλης σημασίας και πρέπει να σχεδιάζονται, να εφαρμόζονται και να συντηρούνται έτσι ώστε να επιτρέπουν την κατάλληλη ροή του ψυκτικού ρευστού, τόσο στην υγρή όσο και στην αέρια μορφή του. Ένα επιτυχές σύστημα ψύξης εξαρτάται από τον σχεδιασμό των σωληνώσεων και την σωστή εφαρμογή του. Η πρώτη δεξιότητα που μαθαίνει ο κάθε μαθητευόμενος ψυκτικός μηχανικός είναι να κάνει μια κοινή χαλκοκόλληση. Το δίκτυο σωληνώσεων είναι τόσο κοινό έργο που η κρίσιμη σημασία του στις αποδόσεις του συχνά παραβλέπεται. Ένας άλλος παράγοντας για τον οποίο η εφαρμογή του δικτύου σωληνώσεων είναι μεγάλης σημασίας, είναι η αποφυγή της πιθανότητας διαρροών οι οποίες είναι και οικολογικά καταστροφικές αλλά και οικονομικά ασύμφορες. Οι σωληνώσεις που θα επιλεγούν πρέπει να είναι καλής ποιότητας και οπωσδήποτε ψυκτικών προδιαγραφών. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούνται σωλήνες υδραυλικών εγκαταστάσεων, οι οποίες μπορεί μεν να μοιάζουν με τις ψυκτικές αλλά δεν επιτρέπονται για χρήση σε ψυκτικά κυκλώματα, είτε λόγω πάχους του τοιχώματος τους, είτε λόγω του τελειώματος της εσωτερικής επιφάνειας τους, είτε ακόμα και λόγω ακαθαρσιών που μπορεί να περιέχουν. Επιπρόσθετα, οι υδραυλικές σωλήνες πιθανόν να περιέχουν πόρους που για τα μόρια του νερού δεν είναι σημαντικοί αλλά για τα νέα αέρια του θερμοκηπίου είναι αρκετά μεγάλοι και επιτρέπουν την διαρροή. Πιο κάτω σας παραθέτουμε βήμα προς βήμα την καλή πρακτική που πρέπει να ακολουθείτε για τις σωστές συγκολλήσεις. Κόψετε την σωλήνα και καθαρίστε την με γυαλόχαρτο η μεταλλική βούρτσα.

Πιέστε την σωλήνα καλά μέσα στο εξάρτημα (γωνιά, ένωση, ανοιγμένη σωλήνα) και ζεστάνετε με τα οξυγόνα.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ζεστάνετε ομοιόμορφα τόσο την σωλήνα όσο και το εξάρτημα περιστρέφοντας την φλόγα γύρω‐γύρω.

Όταν η περιοχή που ζεσταίνετε αρχίζει να αλλάζει χρώμα σε φωτεινό κόκκινο τότε βάλτε κόλληση με ελαφριά κίνηση της κόλλησης στο άνω περίβλημα του εξαρτήματος. Αν έχετε δώσει την κατάλληλη θερμότητα στην σωλήνα και στο εξάρτημα η κόλληση θα πρέπει να λιώσει με την επαφή και να εισχωρήσει ανάμεσα στην σωλήνα και το εξάρτημα. Κρατήστε το χρώμα κερασί κόκκινο τώρα και όχι φωτεινό κόκκινο. Με την ομοιόμορφη θερμότητα στην σωλήνα και στο εξάρτημα η κόλληση θα εισχωρήσει ομοιόμορφα και εσωτερικά. Να είστε προσεκτικοί να μην υπερθερμάνετε την σωλήνα. Για να κολλήσετε από κάτω προς τα πάνω θα πρέπει να ακολουθήσετε την ίδια διαδικασία, αλλά η φλόγα θα πρέπει να είναι περισσότερο στο εξάρτημα παρά στην σωλήνα. Αυτό θα τραβήξει την λιωμένη κόλληση προς τα πάνω και αναμεταξύ σωλήνας και εξαρτήματος.

Τελειώνοντας με την ένωση, θα πρέπει μόλις που να φαίνεται μια ομοιόμορφη κόλληση γύρω από την σωλήνα.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

10.02 Κατασκευή και έλεγχος στηριγμάτων των σωλήνων Διασωληνώσεις και γραμμές ίσιες πρέπει να στερεώνονται και στα δυο άκρα και όταν η απόσταση είναι μεγάλη πρέπει να στηρίζονται και ενδιάμεσα. Επίσης όπου υπάρχουν γωνιές πρέπει να υπάρχει στήριγμα. Στα στηρίγματα των σωλήνων να έχει καουτσούκ αναμεταξύ σωλήνας και στηρίγματος. Οι σωλήνες δεν πρέπει να εφάπτονται η μια με την άλλη. ΚΑΛΗ

ΚΑΚΗ

ΚΑΛΗ

ΚΑΚΗ

ΚΑΛΗ

Σε μεγάλα κυκλώματα πρέπει να υπάρχουν αρμοί διαστολής.

ΤΥΠΟΣ (Α)

ΤΥΠΟΣ (Β)

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Σε όλες τες περιπτώσεις, οι σωλήνες επιστροφής πρέπει να έχουν κλίση 1% προς το κομπρεσέρ και να μονώνονται. Όταν το κομπρεσέρ είναι πιο ψηλά από τον εξατμιστή και έχουμε κάθετες σωλήνες χρειάζεται να εφαρμόζουμε παγίδα λαδιού κάθε 3 μέτρα. Σε μεγάλα συστήματα όπου το κομπρεσέρ διαιρείται σε στάδια ή κεντρικά συστήματα όταν έχουμε μείωση φορτίου τότε η ταχύτητα αερίου μειώνεται με αποτέλεσμα να μην μπορεί το λάδι να επιστρέψει πίσω στο κομπρεσέρ. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται να εφαρμόσουμε διπλό ανυψωτή όπως φαίνεται στο διπλανό σχεδιάγραμμα. Ο μικρός ανυψωτής είναι σχεδιασμένος να επιστρέφει το λάδι πίσω με το ελάχιστο φορτίο. Η συνολική διατομή και των δύο σωλήνων πρέπει να είναι περίπου η ίδια όπως όταν θα είχαμε ένα ανυψωτή.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

Ασφάλεια και υγεία στην εργασία

Κανονισμός Ευρωπαϊκής Ένωσης αριθ. (ΕΚ) 303/2008

Νομοθεσία Κυπριακής Δημοκρατίας αρ. 23(Ι) του 2010

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Ασφάλεια και υγεία στην εργασία Ασφάλεια στην εργασία Η εργασία του τεχνικού ψύξης και κλιματισμού εμπεριέχει εργασία με μηχανήματα, ηλεκτρικό ρεύμα και υλικά που είναι επικίνδυνα αν δεν τα χειριστούμε σωστά. Τα ψυκτικά υγρά/αέρια και οι κύλινδροι αποθήκευσης περιέχουν αέρια ψηλής πίεσης με πολλή δυναμική ενέργεια αν από λάθος αφεθούν στο περιβάλλον. Ψηλής πίεσης αέρια έχουν ψηλές θερμοκρασίες και μπορούν να μας προκαλέσουν εγκαύματα, και το ψυκτικό υγρό ακαριαία μπορεί να μας παγώσει το δέρμα ή τα δάκτυλα. Ασφάλεια από φωτιά Όταν κολλούμε με οξυγόνα ή ηλεκτροκόλληση υπάρχει ο κίνδυνος πυρκαγιάς. Να λαμβάνετε πάντα υπόψη αν υπάρχουν εύφλεκτα υλικά στον χώρο εργασίας. Για παράδειγμα συσσώρευση λαδιών σε κουζίνες εστιατορίων είναι ψηλού κινδύνου υλικά για μετάδοση πυρκαγιάς όταν έρθουν σε επαφή με φωτιά ή ψηλή θερμοκρασία. Να χρησιμοποιείτε μεταλλική πλάκα όταν κολλάτε για να απομονώσετε τα υλικά αυτά από θερμότητα ή φλόγα. Στο αυτοκίνητο της δουλειάς σας πρέπει απαραίτητα να υπάρχει πυροσβεστήρας ξηρών χημικών, ειδικός για κατάσβεση φωτιάς από λάδια, γράσο και φωτιάς προερχομένης από ηλεκτρικά εξαρτήματα. Αν χρειαστεί να σβήσετε μια τέτοια φωτιά τότε τον ψεκασμό από τον πυροσβεστήρα θα τον κατευθύνετε στην βάση της φωτιάς για να πνίξετε τις φλόγες. Ασφάλεια από κρύο Να ντύνεστε ζεστά όταν εργάζεστε σε ψυκτικούς θαλάμους συντήρησης ή κατάψυξης διότι μπορεί να χρειαστεί να μείνετε μέσα αρκετή ώρα. Πάντα να έχετε σακάκι, γάντια και καπέλο όταν εργάζεστε σε κρύο περιβάλλον. Αν αφήσετε το σώμα σας να κρυώσει τότε θα βιάζεστε να τελειώσετε με αποτέλεσμα να μην κάνετε την επιδιόρθωση σωστά ή ασφαλή. Διαρροές στην πλευρά χαμηλής πίεσης μπορούν να παγώσουν το δέρμα σας στους – 40°C άμεσα. Ποτέ μην προσπαθήσετε να σταματήσετε διαρροή με το χέρι σας. Βρέστε την κατάλληλη βαλβίδα και κλείστε την ροή του αερίου. Όταν χειρίζεστε ψυκτικά πρέπει πάντα να φοράτε προστατευτικά για τα μάτια. Ασφάλεια από ηλεκτρολογικά Το σώμα σας είναι εξαιρετικός αγωγός του ρεύματος. Πάντα να το θυμάστε αυτό όταν εργάζεστε στα ηλεκτρολογικά ενός ψυκτικού συστήματος. Για να αποτρέψετε ηλεκτροπληξία αποφύγετε να γίνετε αγωγός αναμεταξύ δυο ενεργών καλωδίων ή ενός ενεργού καλωδίου και γείωσης. Να χρησιμοποιείτε σωστά μονωμένα εργαλεία όταν εργάζεστε με ηλεκτρισμό. Να μην φοράτε δακτυλίδια, ρολόγια και μεταλλικά κοσμήματα όταν εργάζεστε και έχει ρεύμα. Οι ακόλουθοι νόμοι πρέπει να τηρούνται όταν εργάζεστε με ηλεκτρικά κυκλώματα. Πάντα να αποσυνδέετε το ηλεκτρικό ρεύμα από το ψυκτικό μηχάνημα αν θα εργαστείτε στο ηλεκτρικό μέρος του. Κλειδώστε το ηλεκτρικό πάνελ και κρατάτε το κλειδί για αποφυγή κάποιος από λάθος να επανενώσει το ηλεκτρικό. Πριν αγγίξετε οτιδήποτε, αδειάστε τους πυκνωτές από ηλεκτρικό φορτίο με μιαν αντίσταση. Ένας φορτισμένος πυκνωτής απελευθερώνει 200 έως 500 βολτ. Ελέγξτε με βολτόμετρο πριν αγγίξετε οτιδήποτε καλώδια για να σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει ρεύμα. Κάποιοι ασυνείδητοι μπορεί να τροφοδότησαν την συσκευή από δυο διαφορετικές παροχές. Να στέκεστε σε ξηρό πάτωμα, ξύλο ή μπετόν. Αν το έδαφος είναι υγρό να φορέσετε μπότες λαστιχένιες και γάντια. Πάντα να γειώνετε καλά όλα τα εξαρτήματα του ψυκτικού συστήματος για να ελαχιστοποιείτε το ενδεχόμενο ηλεκτροπληξίας σε περίπτωση βλάβης κάποιου εξαρτήματος. Πάντα να αλλάζετε ασφάλειες και διακόπτες με καινούργια του ιδίου μεγέθους. Εγκατασταίνοντας μεγαλύτερα παραφορτώνουμε τα εξαρτήματα και μπορεί να προκληθεί πυρκαγιά. Αλλάξετε οποιαδήποτε καλώδια έχουν φθαρεί ή φαίνονται καταπονημένα.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

Κύλινδροι αερίου Πάντα να έχετε το προστατευτικό καπάκι στον κύλινδρο. Η πίεση μέσα στον κύλινδρο μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 225 psi σε μια ζεστή μέρα. Η συνολική δυναμική πίεση που ελευθερώνεται μέσα στον κύλινδρο μπορεί να είναι και μέχρι 350,000 λίβρες πίεσης. Ποτέ μην ζεσταίνετε τον κύλινδρο με φωτιά όταν γεμίζετε ένα σύστημα γιατί είναι πολύ επικίνδυνο. Ο μόνος τρόπος για να μην πέσει η πίεση και παγώσει ο κύλινδρος είναι να τον βάλετε σε δοχείο ζεστού νερού όχι πέραν των 30°C. Φόρτωμα και μεταφορά Χρησιμοποιώντας τον σωστό τρόπο για να σηκώσουμε βαριά αντικείμενα είναι πολύ σημαντικό. Ακόμη και μικρού ή μεσαίου μεγέθους αντικείμενα όπως κομπρεσέρ ή φιάλη αερίου μπορεί να μας προκαλέσουν τράβηγμα μυών ή πρόβλημα στην πλάτη. Όταν σηκώνετε αντικείμενα να βάλετε τα πόδια σας κοντά στο φορτίο που θα σηκώσετε και να τα ανοίξετε για καλύτερη ισορροπία. Κρατάτε την πλάτη σας και τους αγκώνες ίσιους, λυγίστε τα γόνατα μέχρι να φτάσετε το φορτίο και πιάστε το καλά. Κρατάτε το φορτίο κοντά στο σώμα σας και σηκώστε το ισιώνοντας τα γόνατα σας. Με τον ίδιο τρόπο αντίστροφα χειρίζεστε το σώμα σας όταν θα αφήσετε φορτίο κάτω. Προσωπική ασφάλεια Ατυχήματα μπορούν να σας συμβούν. Για να διασφαλίσετε την προσωπική σας ασφάλεια πρέπει να σκέπτεστε συνεχώς τι κάνετε και να εφαρμόζετε κοινής λογικής βήματα για την προσωπική προστασία σας. Πάντα να φοράτε γυαλιά ασφάλειας ή προστατευτική μάσκα όταν χρησιμοποιείτε ηλεκτροκόλληση. Προστασία ματιών πρέπει να υπάρχει όποτε υπάρχει πιθανότητα ακαθαρσιών, ρινίσματα και ψυκτικού αερίου. Αν φοράτε γυαλιά μυωπίας χρησιμοποιήστε γυαλιά που έχουν προστατευτικό στα πλευρά. Αν έχετε μεγάλα μαλλιά τότε δέστε τα ή καλύψετε τα με καπέλο γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να πιαστούν σε μοτέρ η τροχαλίες. Να φοράτε στενά ρούχα ή φόρμες. Να αποφεύγετε τα χαλαρά ρούχα ή χρυσαφικά που μπορούν να πιαστούν σε μηχανήματα. Να φοράτε βαρετού τύπου παπούτσια ή παπούτσια ασφαλείας για προστασία των ποδιών σας από τυχόν πτώση αντικειμένων, οξύ ή χημικά. Προστατευτικό κράνος πρέπει να φοριέται όταν εγκατασταίνετε μηχανήματα σε εργοτάξιο. Να χρησιμοποιείτε πάντοτε τα κατάλληλα εργαλεία για την δουλειά που έχουν κατασκευαστεί. Μην χρησιμοποιείτε φθαρμένα εργαλεία ή μηχανήματα . Κατάχρηση των εργαλείων είναι ο πρώτος παράγοντας ατυχημάτων στην εργασία. Ασφάλεια από εργαλεία Πάντοτε να ελέγχετε τα καλώδια των ηλεκτρικών εργαλείων για να βεβαιώνεστε ότι δεν είναι φθαρμένα. Πολλές φορές η πρώτη προστατευτική μόνωση φθείρεται ή από τραβήγματα βγαίνει από την υποδοχή του εργαλείου και βλέπουμε μόνο τα εσωτερικά καλώδια να είναι στερεωμένα στο εργαλείο. Αυτό είναι πάρα πολύ επικίνδυνο και μπορεί να προκαλέσει ηλεκτροπληξία σε περίπτωση που ένα από τα ρευματοφόρα καλώδια φθαρεί. Μην αφήνετε τίποτα στην τύχη ή να λέτε θα το διορθώσω αύριο. Αύριο μπορεί να είναι αργά! Ποτέ μην χρησιμοποιείτε ηλεκτρικά εργαλεία σε χώρο που είναι βρεγμένος. Μην χρησιμοποιείτε ηλεκτρικά εργαλεία κοντά σε εύφλεκτα υλικά. Τα ηλεκτρικά εργαλεία κατά το ξεκίνημα προκαλούν σπινθήρα και μπορούν να προκαλέσουν έκρηξη. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε καλώδιο τυλιγμένο για να λειτουργήσετε οποιονδήποτε μηχάνημα ή εργαλείο γιατί είναι πολύ επικίνδυνο για πυρκαγιά. Το τυλιγμένο καλώδιο γίνεται ηλεκτρική αντίσταση.

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο

Ψ Υ Ξ Η Σ

Κ Λ Ι Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ

3.4.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 92/3

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 303/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 2ας Απριλίου 2008 για τη θέσπιση, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 842/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ελάχιστων απαιτήσεων και των όρων αμοιβαίας αναγνώρισης για την πιστοποίηση εταιρειών και προσωπικού όσον αφορά το σταθερό εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας που περιέχει ορισμένα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

λαμβανομένου, μεταξύ άλλων, του εξοπλισμού ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας. Το επίπεδο προσόντων που απαιτείται για το προσωπικό που είναι επιφορτισμένο με την ανάκτηση του ψυκτικού μέσου στις εν λόγω εγκαταστάσεις είναι κατώτερο από το απαιτούμενο επίπεδο για το προσωπικό που εκτελεί τις ίδιες εργασίες επιτόπου, λόγω της ύπαρξης αυτόματου εξοπλισμού ανάκτησης στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας και παροπλισμού ψυκτικού εξοπλισμού.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 842/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2006, για ορισμένα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου (1), και ιδίως το άρθρο 5 παράγραφος 1,

(6)

Ορισμένα κράτη μέλη δεν διαθέτουν επί του παρόντος συστήματα αξιολόγησης ή πιστοποίησης. Ως εκ τούτου, πρέπει να παρασχεθεί στο προσωπικό και στις εταιρείες περιορισμένος χρόνος για να αποκτήσουν πιστοποιητικό.

(7)

Προκειμένου να αποφευχθεί κάθε άσκοπη διοικητική επιβάρυνση, πρέπει να επιτραπεί η δημιουργία συστήματος πιστοποίησης βασιζόμενου στα υφιστάμενα συστήματα αξιολόγησης, υπό την προϋπόθεση ότι οι καλυπτόμενες δεξιότητες και γνώσεις, καθώς και το αντίστοιχο σύστημα αξιολόγησης ανταποκρίνονται στα ελάχιστα πρότυπα που προβλέπονται από τον παρόντα κανονισμό.

(8)

Οι εξετάσεις συνιστούν αποτελεσματικό μέσο ελέγχου της ικανότητας υποψηφίου να εκτελεί σωστά τις εργασίες οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν, κατά τρόπο άμεσο, διαρροή, καθώς και εκείνες οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν έμμεσα διαρροή.

(9)

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η κατάρτιση και πιστοποίηση του προσωπικού το οποίο ήδη εργάζεται στους τομείς που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό, χωρίς να διακόψει την επαγγελματική δραστηριότητά του, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί κατάλληλη ενδιάμεση περίοδος κατά την οποία η πιστοποίηση θα στηρίζεται στα υφιστάμενα συστήματα αξιολόγησης και στην επαγγελματική πείρα.

(10)

Οι επίσημοι φορείς αξιολόγησης και πιστοποίησης οφείλουν να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις ελάχιστες απαιτήσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό, συμβάλλοντας, κατ’ αυτό τον τρόπο, στην αποδοτική και αποτελεσματική αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών ανά την Κοινότητα.

(11)

Η αμοιβαία αναγνώριση δεν πρέπει να εφαρμόζεται στα προσωρινά πιστοποιητικά, δεδομένου ότι οι απαιτήσεις απόκτησης των εν λόγω πιστοποιητικών ενδέχεται να είναι σημαντικά χαμηλότερου επιπέδου από τις ισχύουσες απαιτήσεις σε ορισμένα κράτη μέλη.

Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1)

(2)

(3)

(4)

(5)

Για τους σκοπούς των απαιτήσεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, είναι αναγκαίο να θεσπιστούν κανόνες για τα προσόντα του προσωπικού που ασκεί δραστηριότητες στους χώρους λειτουργίας εξοπλισμού που περιέχει ορισμένα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου, δραστηριότητες οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τυχόν διαρροές τους. Είναι σκόπιμο να προβλεφθούν διαφορετικές κατηγορίες πιστοποιημένου προσωπικού, προκειμένου το προσωπικό να έχει τα προσόντα που απαιτούνται για τις δραστηριότητες που ασκεί και, παράλληλα, να αποφεύγονται επιβαρύνσεις με δυσανάλογο κόστος. Πρέπει να επιτρέπεται στα μέλη του προσωπικού τα οποία δεν έχουν ακόμη πιστοποιηθεί αλλά έχουν εγγραφεί σε σχετικό κύκλο μαθημάτων, να ασκούν, για περιορισμένη χρονική περίοδο, τις δραστηριότητες για τις οποίες απαιτείται η εν λόγω πιστοποίηση, ούτως ώστε να αποκτήσουν τις πρακτικές δεξιότητες που είναι αναγκαίες για τις εξετάσεις, υπό την προϋπόθεση ότι επιβλέπονται από πιστοποιημένα μέλη του προσωπικού. Πρέπει να επιτρέπεται στα μέλη του προσωπικού που έχουν τα προσόντα για να εκτελούν εργασίες σκληρής ετερογενούς συγκόλλησης, μαλακής ετερογενούς συγκόλλησης και αυτογενούς συγκόλλησης να ασκούν τις εν λόγω εξειδικευμένες δραστηριότητες στο πλαίσιο μιας από τις δραστηριότητες για τις οποίες απαιτείται πιστοποίηση, υπό την προϋπόθεση ότι επιβλέπονται από πιστοποιημένα μέλη του προσωπικού. Η οδηγία 2002/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιανουαρίου 2003, σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) (2) θεσπίζει τεχνικές απαιτήσεις για τις εταιρείες που αναλαμβάνουν την επεξεργασία και αποθήκευση αποβλήτων συσκευών σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας, συμπερι-

(1) ΕΕ L 161 της 14.6.2006, σ. 1. (2) ΕΕ L 37 της 13.2.2003, σ. 24. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2003/108/ΕΚ (ΕΕ L 345 της 31.12.2003, σ. 106).

L 92/4

(12)

(13)

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

3.4.2008

Οι πληροφορίες για το σύστημα πιστοποίησης με το οποίο εκδίδονται πιστοποιητικά υποκείμενα σε αμοιβαία αναγνώριση πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή με τη μορφή που ορίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 308/2008 της Επιτροπής, της 2ας Απριλίου 2008, για τον καθορισμό, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 842/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της μορφής κοινοποίησης των προγραμμάτων κατάρτισης και πιστοποίησης των κρατών μελών (1). Πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή πληροφορίες για τα προσωρινά συστήματα πιστοποίησης.

σταθερού ψυκτικού εξοπλισμού, εξοπλισμού κλιματισμού και αντλιών θερμότητας που περιέχουν φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου.

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής που συνεστήθη δυνάμει του άρθρου 18 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2037/2000 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2),

1. ως «εγκατάσταση», νοείται η σύνδεση τουλάχιστον δύο τεμαχίων εξοπλισμού ή κυκλωμάτων που περιέχουν ή προορίζονται να περιέχουν ως ψυκτικό μέσο φθοριούχο αέριο θερμοκηπίου, με σκοπό τη συναρμολόγηση συστήματος στον ίδιο τον τόπο λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών με τις οποίες ψυκτικοί αγωγοί συστήματος συνδέονται για να αποτελέσουν κύκλωμα ψύξης, ανεξαρτήτως της ανάγκης πλήρωσης του συστήματος μετά τη συναρμολόγηση·

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 3 Ορισμοί Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

Άρθρο 1 Αντικείμενο Ο παρών κανονισμός θεσπίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις για την πιστοποίηση που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, όσον αφορά το σταθερό εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας που περιέχει ορισμένα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου, καθώς και τους όρους αμοιβαίας αναγνώρισης των πιστοποιητικών που εκδίδονται σύμφωνα με τις εν λόγω απαιτήσεις. Άρθρο 2

2. ως «συντήρηση ή εξυπηρέτηση» νοούνται όλες οι δραστηριότητες, πλην της ανάκτησης και των ελέγχων για διαρροές που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 14 και στο άρθρο 3 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, αντιστοίχως, οι οποίες απαιτούν παρέμβαση στα συστήματα που περιέχουν ή προορίζονται να περιέχουν φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου· ειδικότερα, οι δραστηριότητες τροφοδότησης του συστήματος με φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου, απομάκρυνσης ενός ή περισσοτέρων τεμαχίων του κυκλώματος ή του εξοπλισμού, επανασυναρμολόγησης δύο ή περισσοτέρων τεμαχίων του κυκλώματος ή του εξοπλισμού, καθώς και επισκευής μετά από διαρροή.

Πεδίο εφαρμογής 1. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στο προσωπικό που ασκεί τις ακόλουθες δραστηριότητες:

Άρθρο 4 Πιστοποίηση του προσωπικού

α) έλεγχος για διαρροές των εφαρμογών που περιέχουν 3 ή περισσότερα kg φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου, καθώς και των εφαρμογών που περιέχουν 6 ή περισσότερα kg φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου σε ερμητικώς σφραγισμένα συστήματα τα οποία φέρουν τη σχετική επισήμανση·

1. Το προσωπικό που ασκεί τις δραστηριότητες του άρθρου 2 παράγραφος 1 είναι κάτοχος πιστοποιητικού που αναφέρεται στο άρθρο 5 ή στο άρθρο 6 για την αντίστοιχη κατηγορία, όπως ορίζεται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.

β) ανάκτηση·

2. Τα πιστοποιητικά που βεβαιώνουν ότι ο κάτοχος πληροί τις απαιτήσεις για την άσκηση μιας ή περισσοτέρων από τις δραστηριότητες του άρθρου 2 παράγραφος 1, χορηγούνται για τις ακόλουθες κατηγορίες προσωπικού:

γ) εγκατάσταση· δ) συντήρηση ή εξυπηρέτηση. 2. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται επίσης στις εταιρείες που ασκούν τις ακόλουθες δραστηριότητες: α) εγκατάσταση· β) συντήρηση ή εξυπηρέτηση. 3. Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται στις δραστηριότητες παραγωγής και επισκευής που ασκούνται στον τόπο παραγωγής (1) Βλέπε σελίδα 28 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας. (2) ΕΕ L 244 της 29.9.2000, σ. 1. Κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία με την απόφαση 2007/540/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 198 της 31.7.2007, σ. 35).

α) οι κάτοχοι πιστοποιητικού της κατηγορίας Ι μπορούν να ασκούν όλες τις δραστηριότητες που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1· β) οι κάτοχοι πιστοποιητικού της κατηγορίας II μπορούν να ασκούν τις δραστηριότητες που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α), υπό την προϋπόθεση ότι αυτές δεν απαιτούν παρέμβαση στο κύκλωμα ψύξης το οποίο περιέχει φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου. Οι κάτοχοι πιστοποιητικού της κατηγορίας II μπορούν να ασκούν τις δραστηριότητες του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχεία β), γ) και δ), όσον αφορά τον εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας που περιέχει λιγότερο από 3 kg ή, στην περίπτωση των ερμητικώς σφραγισμένων συστημάτων που φέρουν τη σχετική επισήμανση, λιγότερο από 6 kg φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου·

3.4.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

γ) οι κάτοχοι πιστοποιητικού της κατηγορίας III μπορούν να ασκούν τη δραστηριότητα που προβλέπεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) όσον αφορά τον εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας που περιέχει λιγότερο από 3 kg ή, στην περίπτωση των ερμητικώς σφραγισμένων συστημάτων που φέρουν τη σχετική επισήμανση, λιγότερο από 6 kg φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου· δ) οι κάτοχοι πιστοποιητικού της κατηγορίας IV μπορούν να ασκούν τη δραστηριότητα που προβλέπεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α), υπό την προϋπόθεση ότι αυτή δεν απαιτεί παρέμβαση στο κύκλωμα ψύξης το οποίο περιέχει φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου. 3. Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) για μέγιστη περίοδο 2 ετών, στα μέλη του προσωπικού που ασκούν μια από τις δραστηριότητες του άρθρου 2 παράγραφος 1 και έχουν εγγραφεί σε κύκλο μαθημάτων με σκοπό την απόκτηση πιστοποιητικού το οποίο καλύπτει την οικεία δραστηριότητα, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω μέλη του προσωπικού ασκούν τη δραστηριότητα αυτή υπό την επίβλεψη προσώπου που είναι κάτοχος πιστοποιητικού το οποίο καλύπτει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα· β) στα μέλη του προσωπικού που εκτελούν εργασίες σκληρής ετερογενούς συγκόλλησης, μαλακής ετερογενούς συγκόλλησης και αυτογενούς συγκόλλησης μερών συστήματος ή τεμαχίων εξοπλισμού στο πλαίσιο μιας από τις δραστηριότητες του άρθρου 2 παράγραφος 1 και τα οποία διαθέτουν τα προσόντα που απαιτεί η εθνική νομοθεσία, υπό την προϋπόθεση ότι επιβλέπονται από πρόσωπο που είναι κάτοχος πιστοποιητικού το οποίο καλύπτει την εν λόγω δραστηριότητα· γ) στο προσωπικό που επιφορτίζεται με την ανάκτηση φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου από εξοπλισμό που εμπίπτει στις διατάξεις της οδηγίας 2002/96/ΕΚ, με φορτίο φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου μικρότερο των 3 kg, σε εγκαταστάσεις που καλύπτονται από άδεια σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 2 της εν λόγω οδηγίας, υπό την προϋπόθεση ότι το εν λόγω προσωπικό απασχολείται από την εταιρεία που είναι κάτοχος της άδειας και ότι από βεβαίωση ικανότητας που χορηγείται από τον κάτοχο της άδειας προκύπτει ότι το προσωπικό αυτό έχει ολοκληρώσει κύκλο μαθημάτων που αφορά τις ελάχιστες δεξιότητες και γνώσεις οι οποίες αντιστοιχούν στην κατηγορία III και απαριθμούνται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού. 4. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν ότι, για χρονική περίοδο η οποία δεν υπερβαίνει την ημερομηνία που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται στο προσωπικό που ασκεί μια ή περισσότερες από τις δραστηριότητες που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του παρόντος κανονισμού πριν από την ημερομηνία που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006. Για τους σκοπούς των απαιτήσεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, το προσωπικό αυτό θεωρείται πιστοποιημένο για τις ανωτέρω δραστηριότητες κατά τη χρονική περίοδο που ορίζεται στο πρώτο εδάφιο.

L 92/5

Άρθρο 5 Πιστοποιητικά που χορηγούνται στο προσωπικό 1. Φορέας πιστοποίησης, κατά την έννοια του άρθρου 10, χορηγεί πιστοποιητικό στο προσωπικό που έχει επιτύχει σε θεωρητικές και πρακτικές εξετάσεις οι οποίες διοργανώνονται από φορέα αξιολόγησης κατά την έννοια του άρθρου 11 και καλύπτουν τις ελάχιστες δεξιότητες και γνώσεις που απαριθμούνται στο παράρτημα, για την αντίστοιχη κατηγορία. 2. Το εν λόγω πιστοποιητικό περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: α) το όνομα του φορέα πιστοποίησης, το πλήρες ονοματεπώνυμο του κατόχου, τον αριθμό του πιστοποιητικού και, ενδεχομένως, την ημερομηνία λήξης· β) την κατηγορία πιστοποίησης του προσωπικού, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2, και τις συναφείς δραστηριότητες τις οποίες επιτρέπεται να ασκεί ο κάτοχος του πιστοποιητικού· γ) την ημερομηνία χορήγησης και την υπογραφή του χορηγήσαντος. 3. Όταν υφιστάμενο σύστημα πιστοποίησης βάσει εξετάσεων καλύπτει τις ελάχιστες δεξιότητες και γνώσεις που απαριθμούνται στο παράρτημα για συγκεκριμένη κατηγορία και πληροί τις απαιτήσεις των άρθρων 10 και 11, πλην όμως η σχετική βεβαίωση δεν περιλαμβάνει τα στοιχεία που απαριθμούνται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, ο φορέας πιστοποίησης κατά την έννοια του άρθρου 10 μπορεί να χορηγήσει πιστοποιητικό στον κάτοχο των συγκεκριμένων προσόντων, για την αντίστοιχη κατηγορία, χωρίς να είναι αναγκαία η επανάληψη των εξετάσεων. 4. Όταν υφιστάμενο σύστημα πιστοποίησης βάσει εξετάσεων πληροί τις απαιτήσεις των άρθρων 10 και 11 και καλύπτει τμήμα των ελάχιστων δεξιοτήτων συγκεκριμένης κατηγορίας οι οποίες απαριθμούνται στο παράρτημα, οι φορείς πιστοποίησης μπορούν να χορηγούν πιστοποιητικό για την αντίστοιχη κατηγορία, υπό την προϋπόθεση ότι ο αιτών υποβάλλεται σε συμπληρωματικές εξετάσεις σχετικές με τις δεξιότητες και γνώσεις που δεν καλύπτονται από το υφιστάμενο πιστοποιητικό, τις οποίες διοργανώνει ο φορέας αξιολόγησης κατά την έννοια του άρθρου 11. Άρθρο 6 Προσωρινά πιστοποιητικά που χορηγούνται στο προσωπικό 1. Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν σύστημα προσωρινής πιστοποίησης για το προσωπικό που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1, σύμφωνα με την παράγραφο 2 ή 3, ή τις παραγράφους 2 και 3, του παρόντος άρθρου. Η ισχύς των προσωρινών πιστοποιητικών που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 λήγει το αργότερο στις 4 Ιουλίου 2011. 2. Τα μέλη του προσωπικού που είναι κάτοχοι βεβαίωσης η οποία χορηγήθηκε στο πλαίσιο υφιστάμενων συστημάτων αξιολόγησης για τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1, θεωρούνται ως κάτοχοι προσωρινού πιστοποιητικού. Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τις βεβαιώσεις που ισοδυναμούν με προσωρινά πιστοποιητικά για την αντίστοιχη κατηγορία που ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2.

L 92/6

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

3. Στο προσωπικό με επαγγελματική εμπειρία στις δραστηριότητες των κατηγοριών που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2, η οποία είχε αποκτηθεί πριν από την ημερομηνία που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, χορηγείται προσωρινό πιστοποιητικό από οντότητα που ορίζεται από το κράτος μέλος.

Στο προσωρινό πιστοποιητικό αναγράφονται η κατηγορία κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 2 και η ημερομηνία λήξης.

Άρθρο 7 Πιστοποίηση εταιρειών 1. Οι εταιρείες που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 είναι κάτοχοι πιστοποιητικού κατά την έννοια του άρθρου 8 ή του άρθρου 9.

2. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν ότι, για περίοδο που δεν υπερβαίνει την ημερομηνία που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται στις εταιρείες που ασκούν μια ή περισσότερες από τις δραστηριότητες που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του παρόντος κανονισμού πριν από την ημερομηνία που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006.

Άρθρο 8 Πιστοποιητικά που χορηγούνται στις εταιρείες 1. Οργανισμός πιστοποίησης κατά την έννοια του άρθρου 10 χορηγεί πιστοποιητικό σε εταιρεία για μία ή περισσότερες από τις δραστηριότητες του άρθρου 2 παράγραφος 2, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες απαιτήσεις:

α) απασχόληση πιστοποιημένου σύμφωνα με το άρθρο 5 προσωπικού, για τις δραστηριότητες που απαιτούν πιστοποίηση, σε αριθμούς που αρκούν για την κάλυψη του αναμενόμενου όγκου δραστηριοτήτων·

β) αποδεδειγμένη διάθεση των αναγκαίων εργαλείων και διαδικασιών στο προσωπικό που ασκεί τις δραστηριότητες για τις οποίες απαιτείται πιστοποίηση.

2. Το εν λόγω πιστοποιητικό περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

α) το όνομα του φορέα πιστοποίησης, το πλήρες ονοματεπώνυμο του κατόχου, αριθμό πιστοποιητικού και, ενδεχομένως, την ημερομηνία λήξης·

β) τις δραστηριότητες που επιτρέπεται να ασκεί ο κάτοχος του πιστοποιητικού·

3.4.2008

γ) την ημερομηνία χορήγησης και την υπογραφή του χορηγήσαντος. Άρθρο 9 Προσωρινά πιστοποιητικά για εταιρείες 1. Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν σύστημα προσωρινής πιστοποίησης για τις εταιρείες που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2, σύμφωνα με την παράγραφο 2 ή 3, ή τις παραγράφους 2 και 3, του παρόντος άρθρου. Τα προσωρινά πιστοποιητικά που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 λήγουν το αργότερο στις 4 Ιουλίου 2011. 2. Οι εταιρείες που πιστοποιούνται στο πλαίσιο υφιστάμενων συστημάτων πιστοποίησης για τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 θεωρούνται ως κάτοχοι προσωρινού πιστοποιητικού. Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τις βεβαιώσεις που ισοδυναμούν με προσωρινά πιστοποιητικά για τις δραστηριότητες του άρθρου 2 παράγραφος 2 τις οποίες επιτρέπεται να ασκεί ο κάτοχος. 3. Στις εταιρείες που απασχολούν προσωπικό που είναι κάτοχος πιστοποιητικού για τις δραστηριότητες που απαιτούν πιστοποίηση για τους σκοπούς του άρθρου 2 παράγραφος 2, χορηγείται προσωρινό πιστοποιητικό από οντότητα που ορίζεται από το κράτος μέλος. Στο προσωρινό πιστοποιητικό αναγράφονται οι δραστηριότητες τις οποίες επιτρέπεται να ασκεί ο κάτοχος και η ημερομηνία λήξης. Άρθρο 10 Φορέας πιστοποίησης 1. Ο φορέας πιστοποίησης συνιστάται με εθνικές νομοθετικές ή κανονιστικές πράξεις ή ορίζεται από την αρμόδια αρχή κράτους μέλους ή από άλλες, εξουσιοδοτημένες προς τούτο οντότητες, για τη χορήγηση πιστοποιητικών στο προσωπικό ή στις εταιρείες που ασκούν μια ή περισσότερες από τις αναφερόμενες στο άρθρο 2 δραστηριότητες. Κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων του, ο φορέας πιστοποίησης είναι ανεξάρτητος και αμερόληπτος. 2. Ο φορέας πιστοποίησης θεσπίζει και εφαρμόζει τις διαδικασίες έκδοσης, αναστολής και ανάκλησης των πιστοποιητικών. 3. Ο φορέας πιστοποίησης τηρεί αρχεία που επιτρέπουν την επαλήθευση της κατάστασης πιστοποιημένων προσώπων ή εταιρειών. Τα αρχεία συνιστούν την απόδειξη της πλήρους διεκπεραίωσης της διαδικασίας πιστοποίησης. Τα αρχεία διατηρούνται τουλάχιστον επί πενταετία.

3.4.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Άρθρο 11

Φορέας αξιολόγησης 1. Φορέας ο οποίος ορίζεται από την αρμόδια αρχή κράτους μέλους ή από άλλες, εξουσιοδοτημένες προς τούτο οντότητες, διοργανώνει εξετάσεις για το προσωπικό που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1. Ένας φορέας πιστοποίησης κατά την έννοια του άρθρου 10 μπορεί να ενεργεί και ως φορέας αξιολόγησης. Κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων του, ο φορέας αξιολόγησης είναι ανεξάρτητος και αμερόληπτος. 2. Οι εξετάσεις προγραμματίζονται και διαρθρώνονται κατά τρόπον ώστε να εξασφαλίζεται ότι καλύπτουν τις ελάχιστες δεξιότητες και γνώσεις που απαριθμούνται στο παράρτημα. 3. Ο φορέας αξιολόγησης θεσπίζει διαδικασίες υποβολής εκθέσεων και τηρεί αρχεία για την τεκμηρίωση των ατομικών και των συνολικών αποτελεσμάτων της αξιολόγησης. 4. Ο φορέας αξιολόγησης μεριμνά ώστε οι οριζόμενοι για μια δοκιμασία εξεταστές να γνωρίζουν πλήρως τις μεθόδους και τα έγγραφα των εξετάσεων και να διαθέτουν την κατάλληλη ικανότητα στον τομέα που αποτελεί το αντικείμενο των εξετάσεων. Εξασφαλίζει επίσης τη διάθεση του αναγκαίου εξοπλισμού, εργαλείων και υλικών για τις πρακτικές δοκιμασίες. Άρθρο 12 Κοινοποίηση 1. Το αργότερο στις 4 Ιουλίου 2008, τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή την πρόθεσή τους να εφαρμόσουν σύστημα προσωρινής πιστοποίησης σύμφωνα με το άρθρο 6 ή το άρθρο 9 ή αμφότερα.

L 92/7

ορίσει για τη χορήγηση προσωρινών πιστοποιητικών και κοινοποιούν τις θεσπισθείσες εθνικές διατάξεις δυνάμει των οποίων τα έγγραφα που εκδίδονται στο πλαίσιο υφιστάμενων συστημάτων πιστοποίησης θεωρούνται ως προσωρινά πιστοποιητικά. 3. Το αργότερο στις 4 Ιανουαρίου 2009, τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή, με τη μορφή που καθορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 308/2008, τα ονόματα και τα στοιχεία επικοινωνίας των φορέων πιστοποίησης προσωπικού και εταιρειών κατά την έννοια του άρθρου 10, καθώς και τους τίτλους των πιστοποιητικών τα οποία χορηγούνται στο προσωπικό που πληροί τις απαιτήσεις του άρθρου 5 και στις εταιρείες που πληρούν τις απαιτήσεις του άρθρου 8. 4. Τα κράτη μέλη επικαιροποιούν τα στοιχεία που κοινοποιούνται σύμφωνα με την παράγραφο 3 με κάθε σχετική νέα πληροφορία και τα υποβάλουν πάραυτα στην Επιτροπή. Άρθρο 13 Όροι αμοιβαίας αναγνώρισης 1. Η αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών που εκδίδονται σε άλλα κράτη μέλη εφαρμόζεται μόνο στα πιστοποιητικά που χορηγούνται σύμφωνα με το άρθρο 5, όσον αφορά το προσωπικό, και σύμφωνα με το άρθρο 8, όσον αφορά τις εταιρείες. 2. Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν από τους κατόχους πιστοποιητικών που έχουν εκδοθεί σε άλλο κράτος μέλος να καταθέτουν μετάφραση του οικείου πιστοποιητικού σε άλλη επίσημη γλώσσα της Κοινότητας. Άρθρο 14 Έναρξη ισχύος

2. Το αργότερο στις 4 Ιανουαρίου 2009, τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή, κατά περίπτωση, τις οντότητες που έχουν

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος. Βρυξέλλες, 2 Απριλίου 2008. Για την Επιτροπή Σταύρος ΔΗΜΑΣ

Μέλος της Επιτροπής

L 92/8

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

3.4.2008

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ελάχιστες απαιτήσεις όσον αφορά τις δεξιότητες και γνώσεις που πρέπει να αξιολογούνται από τους φορείς αξιολόγησης 1. Οι εξετάσεις για καθεμία από τις κατηγορίες που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 περιλαμβάνουν: α) θεωρητική δοκιμασία που περιλαμβάνει μια ή περισσότερες ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι δεξιότητες ή γνώσεις που υποδεικνύονται στις στήλες «Κατηγορίες» με το γράμμα (Τ)· β) πρακτική δοκιμασία κατά την οποία ο αιτών εκτελεί με τη βοήθεια του κατάλληλου υλικού, εργαλείων και εξοπλισμού, την αντίστοιχη εργασία που υποδεικνύεται στις στήλες «Κατηγορίες» με το γράμμα (P). 2. Οι εξετάσεις καλύπτουν καθεμία από τις ομάδες δεξιοτήτων και γνώσεων 1, 2, 3, 4, 5 και 10. 3. Οι εξετάσεις καλύπτουν τουλάχιστον μια από τις ομάδες δεξιοτήτων και γνώσεων 6, 7, 8 και 9. Ο υποψήφιος δεν γνωρίζει, πριν από τις εξετάσεις, σε ποιο από τα τέσσερα στοιχεία θα εξεταστεί. 4. Εάν οι στήλες «Κατηγορίες» περιλαμβάνουν μόνο μια θέση που αντιστοιχεί σε περισσότερες της μιας θέσεις (περισσότερες της μιας δεξιότητες και γνώσεις) της στήλης «Δεξιότητες και γνώσεις», δεν είναι αναγκαίο να αποτελέσουν αντικείμενο της εξέτασης όλες οι δεξιότητες και γνώσεις.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ

III

Βασική θερμοδυναμική

1.01

Γνώση των βασικών προτύπων μονάδων ISO για τη θερμοκρασία, την πίεση, τη μάζα, την πυκνότητα, την ενέργεια

—

1.02

Κατανόηση της βασικής θεωρίας των συστημάτων ψύξης: βασική θερμοδυναμική (ορολογία, βασικές παράμετροι και διεργασίες όπως υπερθέρμανση, πλευρά υψηλής πίεσης, θερμότητα συμπίεσης, ενθαλπία, ψυκτικό αποτέλεσμα, πλευρά χαμηλής πίεσης, υπόψυξη), ιδιότητες και θερμοδυναμικές μετατροπές των ψυκτικών μέσων, όπου συμπεριλαμβάνεται η ταυτοποίηση ζεοτροπικών μειγμάτων και της κατάστασης των ρευστών

—

1.03

Χρήση σχετικών πινάκων και διαγραμμάτων και ερμηνεία τους στο πλαίσιο του ελέγχου για έμμεσες διαρροές (συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου ομαλής λειτουργίας του συστήματος): διάγραμμα log p/h, πίνακες κορεσμού ψυκτικού μέσου, διάγραμμα απλού κύκλου ψύξης με συμπίεση

—

1.04

Περιγραφή της λειτουργίας των κύριων μερών του συστήματος (συμπιεστής, εξατμιστής, συμπυκνωτής, θερμοστατικές εκτονωτικές βαλβίδες) και των θερμοδυναμικών μετατροπών του ψυκτικού μέσου

—

1.05

Γνώση της βασικής λειτουργίας των ακόλουθων κατασκευαστικών στοιχείων που χρησιμοποιούνται σε συστήματα ψύξης, καθώς και του ρόλου και της σημασίας τους στην πρόληψη και τον εντοπισμό διαρροών ψυκτικού μέσου: α) βαλβίδες (ένσφαιρες δικλείδες, διαφράγματα μεμβράνης, βαλβίδες ρύθμισης ροής, ανακουφιστικές βαλβίδες), β) όργανα ελέγχου θερμοκρασίας και πίεσης, γ) δείκτες στάθμης υγρών και δείκτες υγρασίας, δ) όργανα ελέγχου απόψυξης, ε) διατάξεις προστασίας συστήματος, στ) συσκευές μέτρησης όπως θερμόμετρα, ζ) συστήματα ελέγχου του ελαίου, η) δοχεία συλλογής ψυκτικού υγρού, θ) ελαιοδιαχωριστήρες

—

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ψυκτικών μέσων και αντίστοιχοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί

2.01

Βασικές γνώσεις σχετικά με την αλλαγή του κλίματος και με το πρωτόκολλο του Κιότο

2.02

Βασικές γνώσεις σχετικά με το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη (GWP), τη χρήση φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου και άλλων ουσιών ως ψυκτικών μέσων, τις κλιματικές επιπτώσεις των εκπομπών φθοριούχων αερίων (τάξη μεγέθους των οικείων GWP) και με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006, καθώς και των κανονισμών εφαρμογής του εν λόγω κανονισμού

3.4.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 92/9

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ

III

Έλεγχοι πριν από τη θέση σε λειτουργία, μετά από μακρά περίοδο αχρησίας, μετά από παρεμβάσεις συντήρησης ή επισκευής ή κατά τη λειτουργία

3.01

Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης ώστε να ελεγχθεί η αντοχή του συστήματος

3.02

Διεξαγωγή δοκιμής πίεσης ώστε να ελεγχθεί η στεγανότητα του συστήματος

3.03

Χρήση αντλίας κενού

3.04

Εκκένωση του συστήματος ώστε να αφαιρεθεί ο αέρας και η υγρασία σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική

3.05

Καταγραφή των δεδομένων στο αρχείο του συστήματος και σύνταξη έκθεσης σχετικά με μία ή περισσότερες δοκιμές και ελέγχους που διενεργήθηκαν κατά την εξέταση

Έλεγχοι για διαρροές

4.01

—

Γνώση των πιθανών σημείων διαρροής του εξοπλισμού ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας

—

4.02

Εξέταση του αρχείου του συστήματος πριν από κάθε έλεγχο για διαρροές, ώστε να αντληθούν πληροφορίες σχετικά με επαναλαμβανόμενα προβλήματα ή προβληματικά τμήματα του συστήματος τα οποία απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή

—

4.03

Οπτική και χειρωνακτική επιθεώρηση ολόκληρου του συστήματος σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1516/2007 της Επιτροπής, της 19ης Δεκεμβρίου 2007, περί θεσπίσεως, κατ’ εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των στοιχειωδών προδιαγραφών των ελέγχων για τον εντοπισμό διαρροής σε σταθερό εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλίες θερμότητας που περιέχουν ορισμένα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου (1)

—

4.04

Έλεγχος του συστήματος για διαρροές, με τη χρήση έμμεσης μεθόδου, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1516/2007 της Επιτροπής, και του εγχειριδίου οδηγιών χρήσης του συστήματος

—

4.05

Χρήση φορητών συσκευών —όπως μανόμετρα, θερμόμετρα και πολύμετρα για τη μέτρηση Volt/Amp/Ohm— στο πλαίσιο έμμεσων μεθόδων ελέγχου των διαρροών και ερμηνεία των παραμέτρων που μετρήθηκαν

—

4.06

Έλεγχος του συστήματος για διαρροές, με τη χρήση άμεσης μεθόδου που αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1516/2007 της Επιτροπής

—

4.07

Έλεγχος του συστήματος για διαρροές, με τη χρήση άμεσης μεθόδου που δεν συνεπάγεται παρέμβαση στο κύκλωμα ψύξης και η οποία αναφέρεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1516/2007 της Επιτροπής

—

4.08

Χρήση ηλεκτρονικής συσκευής εντοπισμού διαρροών

—

4.09

Συμπλήρωση των δεδομένων στο αρχείο του συστήματος

—

Φιλικός προς το περιβάλλον χειρισμός του συστήματος και του ψυκτικού μέσου κατά την εγκατάσταση, τη συντήρηση, την εξυπηρέτηση ή την ανάκτηση

5.01

Σύνδεση και αποσύνδεση των μετρητών ελέγχου και των γραμμών κατά τρόπο ώστε να ελαχιστοποιούνται οι εκπομπές

—

5.02

Εκκένωση και πλήρωση φιάλης ψυκτικού μέσου, τόσο σε υγρή όσο και σε αέρια κατάσταση

—

5.03

Χρήση εξοπλισμού ανάκτησης του ψυκτικού μέσου καθώς και σύνδεση και αποσύνδεση του εν λόγω εξοπλισμού κατά τρόπο ώστε να ελαχιστοποιούνται οι εκπομπές

—

5.04

Εκκένωση, από σύστημα, ελαίου που έχει ρυπανθεί με φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου

—

5.05

Προσδιορισμός της κατάστασης (υγρή, αέρια) και των συνθηκών (υπόψυξη, κορεσμός ή υπερθέρμανση) του ψυκτικού μέσου πριν από την πλήρωση, ώστε να εξασφαλίζεται η υιοθέτηση της ορθής μεθόδου και του κατάλληλου όγκου πλήρωσης. Πλήρωση του συστήματος με ψυκτικό μέσο (τόσο σε υγρή όσο και σε αέρια κατάσταση) χωρίς απώλειες ψυκτικού μέσου

—

L 92/10

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

3.4.2008

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ

III

5.06

Χρήση πλάστιγγας για τη ζύγιση του ψυκτικού μέσου

—

5.07

Καταγραφή στο αρχείο του συστήματος όλων των πληροφοριών σχετικά με το ψυκτικό μέσο που ανακτήθηκε ή προστέθηκε

—

5.08

Γνώση των απαιτήσεων και διαδικασιών χειρισμού, αποθήκευσης και μεταφοράς ρυπανθέντων ψυκτικών μέσων και ελαίων

—

Στοιχείο: εγκατάσταση, θέση σε λειτουργία και συντήρηση παλινδρομικών, κοχλιωτών και σπειροειδών συμπιεστών, μονοβάθμιων ή διβάθμιων

6.01

Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπιεστή (συμπεριλαμβανομένων του οργάνου ελέγχου της ισχύος και του κυκλώματος λίπανσης) και των σχετικών κινδύνων διαρροής ή διαφυγής ψυκτικού μέσου

—

6.02

Ορθή εγκατάσταση συμπιεστή, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού ελέγχου και ασφαλείας, κατά τρόπο ώστε να αποκλείεται κάθε διαρροή ή διαφυγή από τη στιγμή που το σύστημα τεθεί σε λειτουργία

—

6.03

Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου

6.04

Ρύθμιση των βαλβίδων αναρρόφησης και κατάθλιψης

—

6.05

Έλεγχος του συστήματος επιστροφής του ελαίου

6.06

Εκκίνηση και διακοπή λειτουργίας συμπιεστή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένων μετρήσεων κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του συμπιεστή

—

6.07

Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπιεστή, επισημαίνοντας κάθε πρόβλημα λειτουργίας που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη στο σύστημα και να οδηγήσει σε διαρροή ή διαφυγή ψυκτικού μέσου, εφόσον δεν ληφθούν σχετικά μέτρα

—

Στοιχείο: εγκατάσταση, θέση σε λειτουργία και συντήρηση αερόψυκτων και υδρόψυκτων συμπυκνωτών

7.01

Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του συμπυκνωτή και των σχετικών κινδύνων διαρροής

—

7.02

Ρύθμιση του οργάνου ελέγχου της πίεσης κατάθλιψης

—

7.03

Ορθή εγκατάσταση συμπυκνωτή, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού ελέγχου και ασφαλείας, κατά τρόπο ώστε να αποκλείεται κάθε διαρροή ή διαφυγή από τη στιγμή που το σύστημα τεθεί σε λειτουργία

—

7.04

Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου Έλεγχος των γραμμών κατάθλιψης και υγρού

—

7.05 7.06

Εξαέρωση του συμπυκνωτή από μη συμπυκνώσιμα αέρια, με τη χρήση διάταξης για εξαέρωση ψυκτικών συστημάτων

—

7.07

Εκκίνηση και διακοπή λειτουργίας συμπυκνωτή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένων μετρήσεων κατά τη λειτουργία

—

7.08

Έλεγχος της επιφάνειας του συμπυκνωτή

—

7.09

Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του συμπυκνωτή, επισημαίνοντας κάθε πρόβλημα λειτουργίας που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη στο σύστημα και να οδηγήσει σε διαρροή ή διαφυγή ψυκτικού μέσου, εφόσον δεν ληφθούν σχετικά μέτρα

—

Στοιχείο: εγκατάσταση, θέση σε λειτουργία και συντήρηση αερόψυκτων και υδρόψυκτων εξατμιστών

8.01

Εξήγηση της αρχής λειτουργίας του εξατμιστή (συμπεριλαμβανομένου του συστήματος απόψυξης) και των σχετικών κινδύνων διαρροής

—

3.4.2008

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 92/11

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ

III

8.02

Ρύθμιση οργάνου του εξατμιστή που ελέγχει την πίεση εξάτμισης

—

8.03

Εγκατάσταση εξατμιστή, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού ελέγχου και ασφαλείας, κατά τρόπο ώστε να αποκλείεται κάθε διαρροή ή διαφυγή από τη στιγμή που το σύστημα τεθεί σε λειτουργία

—

8.04

Ρύθμιση των διακοπτών ασφαλείας και ελέγχου

8.05

Έλεγχος της ορθής θέσης των σωληνώσεων υγρού και αναρρόφησης Έλεγχος της σωλήνωσης απόψυξης που λειτουργεί με θερμό αέριο

—

8.06 8.07

Ρύθμιση της βαλβίδας αυξομείωσης της πίεσης εξάτμισης

8.08

Εκκίνηση και διακοπή λειτουργίας εξατμιστή και έλεγχος της εύρυθμης λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένων μετρήσεων κατά τη λειτουργία

—

8.09

Έλεγχος της επιφάνειας του εξατμιστή

—

8.10

Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση του εξατμιστή, επισημαίνοντας κάθε πρόβλημα λειτουργίας που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη στο σύστημα και να οδηγήσει σε διαρροή ή διαφυγή ψυκτικού μέσου, εφόσον δεν ληφθούν σχετικά μέτρα

—

Στοιχείο: εγκατάσταση, θέση σε λειτουργία και εξυπηρέτηση θερμοστατικών εκτονωτικών βαλβίδων και άλλων κατασκευαστικών στοιχείων

9.01

Εξήγηση των βασικών αρχών λειτουργίας διαφόρων τύπων εκτονωτικών ρυθμιστών πίεσης (θερμοστατικές εκτονωτικές βαλβίδες, τριχοειδείς σωλήνες) και των σχετικών κινδύνων διαρροής

—

9.02

Ορθή εγκατάσταση βαλβίδων

—

9.03

Ρύθμιση μηχανικής/ηλεκτρονικής θερμοστατικής εκτονωτικής βαλβίδας

9.04

Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών θερμοστατών Ρύθμιση πιεζοστατικής βαλβίδας

—

9.05 9.06

Ρύθμιση μηχανικών και ηλεκτρονικών περιοριστών πίεσης

9.07

Έλεγχος της λειτουργίας ελαιοδιαχωριστή Έλεγχος της κατάστασης φίλτρου ξήρανσης

—

9.08

9.09

Σύνταξη έκθεσης για την κατάσταση των εν λόγω στοιχείων, επισημαίνοντας κάθε πρόβλημα λειτουργίας που ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη στο σύστημα και να οδηγήσει σε διαρροή ή διαφυγή ψυκτικού μέσου, εφόσον δεν ληφθούν σχετικά μέτρα

—

Σωληνώσεις: δημιουργία στεγανού δικτύου σωλήνων σε ψυκτικές εγκαταστάσεις

10.01

Στεγανοί αρμοί με αυτογενή συγκόλληση, καθώς και με σκληρή ή/και μαλακή ετερογενή συγκόλληση μεταλλικών σωλήνων και αγωγών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συστήματα ψύξης, κλιματισμού ή αντλιών θερμότητας

—

10.02

Κατασκευή/έλεγχος στηριγμάτων των σωλήνων και των κατασκευαστικών στοιχείων

—

(1) ΕΕ L 335 της 20.12.2007, σ. 10.