‘Het bos en water ervaar je in elke straat.’ Interview met Adriaan Geuze, West 8
‘Een woonwijk waar romantiek de boventoon voert.’ 4 architecten, 3 architectuurstijlen
Ontdek Kralingen Hotspots en mooie verhalen
magazine #1
1
2
magazine #1
3
4
Welkom! Met plezier nemen we je mee Nieuw Kralingen in. Wat typeert het nieuwe woongebied? Wat voor soort woningen komen er? Hoe laat de architectuur zich omschrijven? Dit en meer staat allemaal in dit eerste Magazine Nieuw Kralingen dat met passie en zorg is samengesteld. Aan de hand van interviews, artikelen en impressies geven we je een kijkje in de toekomst. Zo vertelt stedenbouwkundige Adriaan Geuze hoe je een wijk met een eigen identiteit creĂŤert waar de kwaliteiten uit de omgeving tot aan je voordeur voelbaar zijn. De architecten doen hun verhaal over het ontwerpproces en verder laten we vooral heel veel mensen aan het woord die Kralingen kennen, ervan houden, er werken en bovenal Nieuw Kralingen omarmen, net als wij. De verkoop van de eerste woningen laat niet lang meer op zich wachten. Rond het einde van het jaar verwachten we te kunnen starten. Tot die tijd geven we steeds meer informatie prijs over dit nieuwe woongebied binnen de ring van Rotterdam. Dat doen we op de website en in het najaar brengen we een tweede magazine uit. Veel leesplezier! Hartelijke groet namens het team van ontwikkelcombinatie Nieuw Kralingen, Erick Schouten Projectdirecteur
Inhoud magazine #1
9
In gesprek met Adriaan Geuze
12
Locatie, locatie, locatie
16
Weg, weg
20
Pup Kralinger in beeld
22
9
Exclusief en gevarieerd
24
Ontmoet de architecten: - Braaksma & Roos architectenbureau - Architectuur MAKEN - V8 Architects - INBO
38
Remco Witberg Kralinger in beeld
40
Essenties 52 David van Linschoten Kralinger in beeld
54
Natuurinclusief
56
KlimaatÂadaptief bouwen
58
In gesprek met Erick Schouten
60
Huisstijl
12
62
Dirk Winkelman Kralinger in beeld
64
Hotspots
68
Wethouder Bas Kurvers
ABCDEFGHIJ KLMNOPQRS TUVWXYZ
60 20 6
40
colofon
38
Redactie: Suzanne Bodzinga-Bergers John Jansen Tekst: Sanna schrijft‌ Fotografie: Jan Bijl, Rogier Boogaard, Claire Droppert, Emiel Lops, 75B Impressies: West 8, Jessy Langen Ontwerp: 75B Druk: NPN Drukkers Magazine #1 2020, Rotterdam Voor meer informatie: John Jansen (verkoopmanager) Suzanne Bodzinga – Bergers (marketing & communicatie)
24
info@nieuwkralingen.nl www.nieuwkralingen.nl Volg Nieuw Kralingen op Facebook en Instagram! @NieuwKralingen
Dit is een uitgave van: Ontwikkelcombinatie Nieuw Kralingen (OCNK) Nieuw Kralingen is een ontwikkeling van: Heijmans en ERA Contour in samenwerking met de Gemeente Rotterdam
62 magazine #1
32
Disclaimer: aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.
7
‘Kijk! Als ik de straat uitloop, zie ik de Plas. Zo is het straks ook in Nieuw Kralingen.’ Adriaan Geuze 8
In gesprek met Adriaan Geuze
verleggen BOSDREEF EI VAN COLUMBUS Op een stormachtige zaterdag rijden we richting Kralingen-Oost. We zijn uitgenodigd om met Adriaan Geuze van West 8 urban design & landscape in gesprek te gaan over zijn stedenbouwkundige visie op Nieuw Kralingen en schuiven bij hem aan de keukentafel. “Lekker ontspannen, het is zaterdagochtend”, zoals hij het zelf zegt. In het souterrain met zeven meter hoge glazen achtergevel raken we met elkaar in gesprek over verbinding, imperfectie, kwaliteit en vrijheid. Adriaan begint zijn verhaal met de kwaliteit van het Kralingse Bos en de Plas. “De wegomlegging van de Bosdreef is het ei van Columbus. Straks zijn het bos en de plas met deze nieuwe woonplek verbonden, op wat nu nog het bedrijventerrein is. En dat is heel bijzonder, want in Rotterdam is bijna geen park te vinden met een aantrekkelijke stedelijke rand. De meeste parken liggen geïsoleerd en zijn moeilijk bereikbaar. Nieuw Kralingen heeft in dat opzicht iets unieks te bieden.” Altijd in contact met het bos en plas “De kwaliteit van het nabijgelegen bos en water wil je tot diep in de straten voelbaar maken. Eigenlijk zoals het in Kralingen ook is. Aan het einde van de straten zie je de plas. Door de natuur in fysieke vorm de wijk in te trekken ontstaat een heel ontspannen karakter én zijn flora en fauna tot aan de tuinen verbonden. Zo hebben wij hier de specht in de minimale achtertuin zitten. Moet je je voorstellen hoe het is, als straks in Nieuw Kralingen alle grondgebonden woningen een magazine #1
tuin hebben die over het algemeen groter is dan de tuinen in oud Kralingen.” Een wijk die een warme glimlach op je gezicht brengt “Nieuw Kralingen zal in niets op een Vinex-wijk lijken. Er is een duidelijke ambitie geformuleerd. Nieuw Kralingen krijg een eigen karakter: romantisch met een warme touch. Een wijk die je een glimlach bezorgt. Natuurlijk zijn de kwaliteiten van Kralingen-Oost een grote inspiratiebron geweest, maar om een authentiek karakter te krijgen, moet je nog een paar stappen verder gaan. We startten met het bedenken van een stratenstructuur die het Kralingse Bos de wijk in zal trekken. Wie nu het plan bekijkt, ziet dat alle paden en wegen uit het bos de wijk inlopen en dat het gros van de lanen en singels in Nieuw Kralingen haaks staan op het Kralingse Bos. De straten knikken en buigen en dat maakt een wijk spannend en steeds verrassend. Soms passen we ook ‘gevorkte’ wegen toe, zodat er een mooie plek voor een eyecatcher komt op het punt waar de weg vertakt.” 9
Alsof de wijk altijd al bestaan heeft “De neoklassieke villa’s en art-decostijl vinden straks zeker hun weg in Nieuw Kralingen. Maar om dat gevoel van een organisch gegroeide wijk te krijgen is het nodig om een spectrum aan architectonische benaderingen te hebben. De architecten vertellen er in dit magazine meer over. Wij als stedenbouwers hebben gekeken hoe je met drie verschillende stijlen de straten het beste kunt componeren. Waar een pandsgewijze benadering op zijn plaats is en wanneer het beter werkt met clusters van 5, 8 of 10 huizen in dezelfde stijl naast elkaar. Tegenwoordig werken we met software waarmee je snel verschillende composities kunt visualiseren. We hebben daar eindeloos mee gespeeld. Net zolang tot we van mening waren dat Nieuw Kralingen straks een tijdloos mooie wijk is die met de jaren alleen maar meer waarde krijgt. We vinden daarvoor inspiratie in andere tijdloze wijken zoals Kralingen, Amsterdam-Zuid en het Benoordenhout.”
‘Een wijk die met de jaren steeds waardevoller wordt.’ Om een wijk te laten werken heb je ook dissonanten nodig “Nieuw Kralingen biedt volop aanleiding om verschillende woonsferen te creëren. Dit doe je door de woningen in vorm en architectuur een directe relatie aan te laten gaan met de omgeving. Dus aan het haventje komt bijvoorbeeld een levendige kade. Aan de bosrand komen strakke villa’s of juist huizen die met hun schuine kap opgaan in het bos. Langs de lanen zien we vooral statige panden met rijke details en ga zo maar door. Deze verschillende woonmilieus zorgen ervoor dat, als je door de wijk loopt, het aanvoelt als een levendige, diverse wijk, een echte samenleving.” Zijn we er dan? “Nee, om een wijk te laten werken heb je dissonanten nodig”, zegt Adriaan. “Herkenningspunten die uit de toon mogen vallen. Want die imperfectie zie je ook in een organisch gegroeide stad. Het maakt dat je snel je weg kent, je prettig voelt en thuis bent. En dat is de essentie van ons werk.”
10
De Kralingse woning nieuwe stijl Tot slot geeft Adriaan zijn visie op de indeling en afwerking van de huizen. “Binnen wijken als Kralingen worden huizen van generatie op generatie doorgegeven. Dat kan omdat de huizen zo breed zijn dat er meerdere indelingen en gebruiken mogelijk zijn. Hier in de straat is vanbinnen geen huis hetzelfde op een paar elementen na, zoals de mooie en verhoogde entree met prominente voordeur, voorzien van stijldetails. Daarachter gaat altijd de statige vestibule schuil en onder de opgetilde woonkamer bevindt zich een souterrain met daglicht. In Nieuw Kralingen laten we een aantal van deze essentials in élk huis terugkomen. Daarmee is een zee aan licht geborgd en krijgen mensen vrijheid om hun eigen manier van leven vorm te geven.” Na afloop van het gesprek lopen we met Adriaan door zijn huis en laat hij zien welke typisch Kralingse elementen straks ook terug te zien zijn in de nieuwbouwwoningen van Nieuw Kralingen. Adriaan is blij met de komst van Nieuw Kralingen. “Ik ben ervan overtuigd dat Nieuw Kralingen zo veel kwaliteiten biedt dat zelfs de meest fervente Kralinger deze unieke plek aan het bos wil overwegen als nieuw thuis.”
Adriaan Geuze maakt het stedenbouw kundig plan voor Nieuw Kralingen. Als inwoner van Kralingen en oprichter en mededirecteur van West 8 Urban Design & Landscape Architecture is hij daarvoor dé aangewezen persoon. West 8 is gespecialiseerd in stedenbouw en land schapsarchitectuur en dat is terug te zien in de manier waarop natuur en woonwijk met elkaar verweven zijn in Nieuw Kralingen. www.west8.com
In gesprek met Adriaan Geuze
magazine #1
11
LOCATIE, LOCATIE, LOCATIE
12
Het beste van twee werelden komt hier samen
Nieuw Kralingen ligt op een bijzondere plek. Je woont hier binnen de ring van Rotterdam, direct aan het Kralingse Bos en de Kralingse Plas. Zoals Adriaan in zijn interview vertelde, wordt de Bosdreef verlegd. Deze ingrijpende wijziging zorgt ervoor dat Nieuw Kralingen verbonden is met de natuur. De stedenbouwkundige opzet is zo gemaakt dat je het bos en het water tot in elke straat ervaart. Hierdoor leef je lekker ontspannen met de levendigheid van de binnenstad op fietsafstand. Openbaar vervoer, scholen, winkels, horeca en de golfbaan vind je allemaal heel dichtbij. Waar – binnen de ring van Rotterdam – zijn dit soort plekken nog te vinden?
magazine #1
Het totale woningaanbod In Nieuw Kralingen komen zo’n 800 woningen die in twee fases ontwikkeld worden. De eerste fase bestaat uit 400 woningen. We gaan verderop in dit magazine dieper in op het woning aanbod. Het gros van de woningen brengen wij in verkoop en we gaan ook kavels aanbieden voor mensen die hun eigen woondroom willen realiseren. Om ook tegemoet te komen aan een bredere doelgroep, worden er in de nieuwe woonwijk ook circa 80 sociale huurwoningen, circa 80 middeldure huurwoningen en ongeveer 50 koopwoningen voor mensen met een middeninkomen ontwikkeld. Een aantal woningen wordt ontwikkeld met een woonzorgvoorziening.
Niet voor elk wat wils, wel voor iedereen We willen niet suggereren dat Nieuw Kralingen voor elk wat wils biedt. Daarvoor krijgt de wijk een te exclusief karakter. Maar door het gevarieerde woningaanbod én de ligging zullen veel verschillende mensen zich tot deze plek aangetrokken voelen. Gezinnen met grote of opgroeiende kinderen zijn hier helemaal op hun plek, want er is volop ruimte om veilig buiten te spelen, maar fietsend ben je ook zo bij diverse middelbare en hogere scholen. Stellen, al dan niet ouder, die genieten van natuur en buiten zijn, vinden hier ook zeker een fijn thuis en zo kunnen we nog wel even doorgaan.
13
14
magazine #1
15
16
Overal verbonden met bos en water
WEG WEG De Bosdreef wordt verlegd. Deze vroegere snelweg - ja, dat was de Bosdreef ooit – sneed het gebied doormidden. Straks ligt de hele woonwijk aan de plas en het bos. Terecht dat Adriaan Geuze van West 8 dit het ‘ei van Columbus’ noemt. Door het verleggen van de Bosdreef wordt de Boezembocht de nieuwe entree aan de westkant van Nieuw Kralingen. Voor de mensen die uit de richting van Prins Alexander komen, begint de entree bij de noordkant van het Stoomdepot. Voor het verleggen van de Bosdreef moeten er bomen worden gekapt. Dat doen we zorgvuldig. Nu al is elke boom in kaart gebracht. Onderzocht wordt welke bomen behouden kunnen blijven. Voor de gekapte bomen komen nieuwe exemplaren terug, zodat de rijke flora en fauna minimaal zo rijk blijft als hij nu is.
magazine #1
Impressie van de te verleggen Bosdreef
17
18
magazine #1
19
‘Ik beken geen kleur, iedereen is hier welkom.’ Pup, snackbar de Eekhoon
20
Kralinger in beeld
DE IMPERFECTIE VAN DE EEKHOORN IS PERFECT Wie wel eens in het Kralingse Bos komt, kent snackbar De Eekhoorn. Het bijzondere is dat De Eekhoorn niet voelt als een snackbar. Alles is biologisch en de sfeer heeft wel iets weg van een gezellig buurtcafé. Een verrassende combinatie. De Eekhoorn staat aan de Prinses Beatrixlaan. Het huisje met boerenluiken bevindt zich naast één van de parkeerplaatsen in het Kralingse Bos. Iedereen welkom Op de dag van het interview is het koud en toch zit het deels overdekte terras aardig vol. Dat is het eerste wat ons opvalt. Tot we binnenkomen. Het is een goed georganiseerd, schoon ‘rommeltje’. Het is allemaal niet in stijl en toch klopt het en voel je je gelijk op je gemak. Als we Pup spreken, blijkt dat ook precies de kracht van De Eekhoorn te zijn. “Oud, jong, afkomst, intelligentie en status, het doet er hier niet toe. Iedereen is welkom!” Het zit in de familie We gaan aan een tafeltje zitten waarnaast op de vensterbank een porseleinen vogeltje staat. Pup vindt het niet per se mooi, “Maar het hoort hier wel”, legt ze uit. “De Eekhoorn was eerst van mijn ouders. Het was toen nog een kraam en razend populair. In 1982 werd dit huisje gebouwd en in 1984 kwam ik er fulltime werken. Niet dat ik er daarvoor nooit was, want als klein meisje stond ik al zure bommen voor de deur te verkopen. Ik zag mijn ouders altijd hard werken, maar wel met heel veel plezier. Dat is mijn voorbeeld geweest. Dat ik het na 36 jaar nog echt gelukkig voel, zit hem in de mensen die hier werken en langskomen.” magazine #1
Een praatje is hier zo gemaakt, weg met die telefoon Terwijl we in gesprek zijn en genieten van een kop verse gemberthee en een punt Hertenkampkoek (ook vegan verkrijgbaar) komen en gaan er mensen. Pup legt uit: “Kijk die kennen elkaar helemaal niet, maar er ontstaat als vanzelf een praatje. We hebben vaste gasten en passanten, bekende Nederlanders en mensen met een verstandelijke beperking die hier elke week even langskomen. Dat mixt en matcht perfect. En datzelfde geldt eigenlijk voor het eten en drinken dat we verkopen. Ja, we zijn een snackbar en we verkopen goede friet en een frikandel. Maar er gaat hier niets over de toonbank wat niet vegan of biologisch is.” Verrassend menu Inderdaad, als we op de display kijken achter de toonbank, staat er aantal verrassende zaken op het menu, zoals de aspergekroket bijvoorbeeld, maar ook een vegan burger en biologische rundfrikadel. Wij worden er blij van. Vooral omdat het voortkomt uit een gedachtegoed van Pup. “Ik ben zelf al jarenlang een buiten-de-deurvegetariër. Als ik niet weet hoe het dier aan zijn einde is gekomen, eet ik het niet. En die gedachte draag ik zo breed uit dat ik het ook niet wil verkopen. Sterker nog, van iedereen die ik aanneem, verwacht ik een soortgelijke denkwijze.”
De toekomst Pup en haar man Hans lijken het prima voor elkaar te hebben, toch zijn er problemen. Fundatieproblemen om precies te zijn. Er is actie nodig. Pup: “We willen eigenlijk niets veranderen aan De Eekhoorn. De imperfectie is perfect voor ons. Toch moet het. Gelukkig hebben we een goed plan. 20 februari 2021 - als we 12,5 jaar getrouwd zijn- sluiten we de deuren van deze Eekhoorn. Maar we’ll be back! Vanuit een tijdelijke locatie naast het huisje blijven we onze gasten bedienen en ondertussen zorgen we ervoor dat de fundering hersteld wordt en hetzelfde huisje weer terugkomt. Een paar maanden later is het alsof er niets is gebeurd.” Met een broodje aspergekroket in de hand en een warm gevoel in ons lijf verlaten we De Eekhoorn. We wensen Hans en Pup al het beste voor de toekomst. Puur, tikje rauw en vrij. Zo laat deze ‘snackbar’ zich het beste omschrijven. Typisch Rotterdams.
Ook trek gekregen in een broodje aspergekroket? De Eekhoorn, Prinses Beatrixlaan 24 21
EXCLUSIEF EN
22
Romantiek in volle glorie
GEVARIEERD Over een aantal jaar telt Nieuw Kralingen zo’n 800 woningen en diverse voorzieningen. We starten met de eerste 400 woningen. Waar in het gebied en met welke woningtypen? In dit artikel lees je er meer over. Nieuw Kralingen wordt een hoogwaardige woonwijk op een toplocatie. We winden er geen doekjes om, daar zijn de prijzen ook naar. Toch is er volop variatie, want Nieuw Kralingen moet ook een stadswijk worden waar kopers en huurders samenleven en waar je wooncarrière kunt maken. Fase 1 heeft een stedelijker karakter. Bij fase 2 bewegen we meer richting de plas en het bos en wordt de opzet wat ruimer. De woningdifferentiatie is groot In fase 1 van Nieuw Kralingen komen hofwoningen, 4-laagse herenhuizen, kadewoningen, stadswoningen, urban villa’s, appartementen, twee-onder-een-kapwoningen, bedrijfswoningen en een vrijstaande villa. De woningdifferentiatie is groot! De koopwoningen zijn 90 tot meer dan 200 m² groot.
De woningontwerpen worden nu verder uitgewerkt. Op de website en via nieuwsbrieven aan de ingeschreven belangstellenden gaan we tot aan de uitgave van magazine 2 steeds meer bekendmaken. Hier beginnen we mee In fase 1 wordt de huidige Bosdreef omgelegd naar de noordzijde. Daarnaast realiseren we een buffer in de vorm van het nieuwe bedrijventerrein aan de noordzijde van de nieuwe -Verlegde- Bosdreef. Ook maken we een begin met de Avenue, waarover je prachtig uitkijkt op de plas. De contouren van Nieuw Kralingen zullen aan de kant van Nieuw Crooswijk zichtbaar zijn.
Ook worden er in de eerste 400 woningen ongeveer 40 koopwoningen met een verkooprijs van rond de 400.000 euro aangeboden. Huren? Ook dat is mogelijk in Nieuw Kralingen. In de eerste fase worden er 80 sociale huurwoningen gerealiseerd en circa 60 middeldure huurwoningen.
magazine #1
23
Ontmoet de architecten
24
De kracht van samen
Nieuw Kralingen wordt ontworpen door vier architectenbureaus. We hebben een aantal brandende vragen voor de architecten. Want hoe ontwikkel je met vier verschillende bureaus een samenhangende wijk, waar een grote diversiteit aan woningen komt die ontworpen zijn aan de hand van drie architectonische stijlen? Daarbij zijn we benieuwd hoe je een woonwijk creëert die er altijd geweest lijkt te zijn en waar romantiek de boventoon voert.
teams: Braaksma en Roos Architecten De ontwerpen van Braaksma & Roos worden gedreven door de kracht en gelaagdheid van onze leefomgeving. Van daaruit maken zij verankerde ontwerpen die reageren op én een sterke relatie aangaan met hun context. braaksma-roos.nl Architectuur MAKEN Architectuur MAKEN werkt aan een toekomst waarin circulair bouwen vanzelfsprekend is, met aandacht voor de schoonheid van duurzaamheid en de duurzaamheid van schoonheid! We zijn enthousiaste makers, allemaal anders, zo maken we er samen een goed project van. architectuurmaken.nl V8 Architects V8 Architects maakt gebouwen met karakter. Gebouwen die het verhaal van de omgeving vertellen. Die hun omgeving dienen en meer geven dan nemen. We zoeken altijd naar de balans tussen mens en leefomgeving en dat zie je in onze projecten terug. v8architects.nl INBO INBO maakt inspirerende plekken die mensen zich eigen kunnen maken en die met hen mee kunnen veranderen. Huizen waar mensen prettig wonen. Sinds onze oprichting in 1962 bouwen wij aan de wereld om ons heen. Met de voeten op de vloer en een open vizier naar een duurzame toekomst. inbo.com
magazine #1
25
26
De kracht van samen
We ontmoeten het architectenteam op de 10e verdieping van het kantoor van Ontwikkelcombinatie Nieuw Kralingen. Een prachtige plek met uitzicht op Rotterdam én op de Kralingse Plas in de verte. Dit is de plek waar de vier bureaus veelvuldig overleg hebben met het ontwikkelteam van Nieuw Kralingen om tot het schetsontwerp voor de nieuwe wijk te komen. Van visie naar daadwerkelijk ontwerp Een aantal maanden geleden gingen de steden bouwkundigen van West 8 Urban Design & Landscape Architecture en de vier architecten hier van start. Eerst werd gezamenlijk met het ontwikkelteam van Nieuw Kralingen de vertrek koers bepaald. Wat zijn de specifieke Nieuw Kralingen-elementen en uitgangspunten voor de gevelontwerpen? En welke woonkwaliteit beogen we? Daarna startte het proces om tot het schetsontwerp te komen voor het eerst te bouwen deel van de nieuwe wijk. In Nieuw Kralingen zijn straks drie architectuurstijlen terug te zien: romantisch kubisme, art nouveau en de Hollandse bouwstijl. Elk architecten bureau krijgt een cluster woningen toegewezen dat zij ontwerpen. Het kan zijn dat er meerdere architecten hun signatuur achterlaten in dezelfde straat, laan of hof. Openstaan, loslaten en positieve jaloezie Samen vertellen de architecten hoe belangrijk het is open te staan voor de dialoog en je te laten inspireren door elkaars zienswijzen. “Als je met elkaar vorm geeft aan een compleet nieuwe wijk, vraagt dat om een open dialoog waar je leert van elkaars feedback en geïnspireerd wordt door elkaar”, zegt Michiel Raaphorst van V8 Architects. Zijn collega Rudolph Eilander vult aan: “Het leuke is dat we door deze werkwijze ons eigen signatuur wat los durven laten, waardoor Nieuw Kralingen straks als eenheid aanvoelt. We zijn als architectenbureaus naar elkaar toegegroeid. De ontwerpen mogen verschillen, maar niet vloeken.”
daar niet opgekomen.” De rest van het architectenteam stemt hiermee in. “Ja, dat hebben wel allemaal wel eens.” Er worden wat voorbeelden aangehaald, waaruit de passie voor Nieuw Kralingen en het ontwerpvak blijkt. “We zijn ons allemaal veel bewuster geworden van natuur-inclusief en duurzaam bouwen door Architectuur MAKEN. Verder vind ik het bijzonder om te zien hoe V8 de natuurlijke omgeving juist weer zichtbaar maakt in het ontwerp,” zegt Christina Kaiser van Braaksma en Roos Architecten. “Mooi ook hoe we scherp blijven door elkaar steeds de vraag stellen: Wat is nou de identiteit van Nieuw Kralingen en hoe laat je oud Kralingen inspirerend zijn zonder een kopie te maken?” Eenheid in verscheidenheid Bij het bedenken van de wijze waarop de verschillende architectonische stijlen worden uitgewerkt, heeft het team gekeken naar de plek waar de huizen staan. “Zo bijzonder, we maken lanen en straten met een veelheid aan stijlen en toch voelt het natuurlijk en vanzelfsprekend aan. Er zit een flow in waarbij gevels een eigen verhaal vertellen en elke plek hoge woonkwaliteit biedt. Een levendig karakter door de spannende mix aan huizen met een eenduidige ritmiek en waarin romantiek de boventoon voert.” Doorkijkje naar de toekomst Als we vragen wat het ultieme is wat je als architecten met elkaar kunt bereiken, zijn de antwoorden eensgezind: “Als we straks rondlopen door de wijk en niet meer zeggen, ‘hé, dit huis hebben wij ontworpen’, maar ‘wat is het fijn dat wij onze signatuur hebben mogen achterlaten in deze uniek wijk die opgaat in stad en bos en in zijn geheel klopt.”
Hierna in het Magazine licht iedere architect zijn/haar schetsontwerp en stijl verder toe.
Nina Aalbers en Ferry in ’t Veld van Architectuur MAKEN geven aan dat ze wel eens positief jaloers zijn geweest tijdens de brainstorms. “Dan dachten we, ‘dat is gaaf, waarom zijn wíj
magazine #1
27
architectenteam #1
Braaksma & Roos
Architectenbureau
Ons ontwerp is tijdloos en ingetogen en wordt gedragen door statige, ritmische gevelvlakken en verfijnde details.
28
De kracht van samen
Het team van Braaksma & Roos Architectenbureau bestaat uit gedreven professionals die allen specifieke kennis en talenten meebrengen op het gebied van architectuur, techniek, interieur en erfgoed. “Braaksma & Roos wil meer dan alleen mooie huizen ontwerpen. Elk ontwerp dat we maken, bekijken we met een open vizier, gedreven door nieuws gierigheid en met gevoel voor de context. Het DNA van de omgeving is voor ons van groot belang. Wij geloven dat een duurzame en inspirerende leefomgeving ontstaat op het raakvlak van oud en nieuw, waar verhalen worden doorverteld en waar nieuwe hoofdstukken worden geschreven. Op die manier kunnen we iets betekenen op alle niveaus. Van de wijk, op straat tot in het huis.”
‘Onze architectuur vertelt een verhaal.’ “Aan ons is gevraagd diverse woningclusters uit te werken in de Hollandse bouwstijl. Deze stijl heeft een strikte ordening in de gevel en ambachtelijkheid door materiaalgebruik en detaillering. Een woning heeft altijd een aantal bouwtechnische noodzakelijkheden. Denk aan lateien, regenpijpen of een dakgoot. Door deze elementen te verfraaien is een huis in Hollandse bouwstijl over tientallen jaren net zo mooi als nu. Tijdloos en ingetogen.”
Christina Kaiser magazine #1
29
architectenteam #2
Architectuur MAKEN
Onze blokken zijn vorm gegeven als een sculptuur. De individuele woning is zichtbaar en samen vormen ze een compositie. Op elke plek in het plan reageren we op de orientatie voor een optimale energie huishouding, maar ook op de manier van wonen. We maken ons een voorstelling van de toekomstige bewoners en hoe zij hier het liefst willen leven.
30
De kracht van samen
Verduurzamen van de bouw en gebouwde omgeving is de motivatie geweest voor de oprichting van Studio architectuurMAKEN. “Duurzaamheid is voor ons een overkoepelende term voor een circulaire, energie neutrale, klimaatadaptieve en natuurinclusieve aanpak. Wij werken aan een toekomst voor de bouw. Waarin we geen afval meer produceren en reageren op een veranderd milieu en dat betrekken we in ons ontwerp. Wij willen een positieve impact hebben op de wereld. Ons bureau werkt met passie aan klimaat-adaptieve wijken en circulaire ontwikkelingen.”
‘Duurzaam ontwerpen zit in onze genen.’
Nina Aalbers
“Het voelde daarom ook heel logisch voor ons om in dit proces eerst met de andere bureaus te kijken naar mogelijkheden om duurzaamheidsambities te verwerken in alle ontwerpen. Denk hierbij aan het verwerken van aantrekkelijk vormgegeven nestkasten in de gevels. Om hittestress in de wijk tegen te gaan, hebben wij voorgesteld om ook hier en daar witte dakpannen toe te passen. Het geeft de huizen een heel bijzondere uitstraling. Ook ‘speelden’ we met verschillende dieptes in gevels, zodat de zon- en schaduwkant maximaal benut worden. Wat je niet hoeft te verwarmen of juist te koelen, kost ook geen energie. Daarbij laten we ons inspireren door romantisch kubisme. Kenmerk van deze stijl is dat de ornamenten niet alleen mooi zijn, ze hebben ook een functie, bijvoorbeeld brievenbus, nestkastje, waterspuwer.”
Ferry in ‘t Veld magazine #1
31
architectenteam #3
v8 architects V8 Architects bestaat uit een team van enthousiaste architecten die ‘betekenis toevoegen’ allemaal hoog in het vaandel hebben staan. In dialoog bedenken zij oplossingen voor bestaande en nieuwe gebouwen. Sterke interventies die op een doordachte manier in elkaar gezet zijn en die een waardevolle bijdrage leveren aan de omgeving en aan de beleving van de gebruikers. “Onze ontwerpen zijn verrassend, betekenisvol, pragmatisch en verhalend. We zoeken altijd naar de balans tussen mens en leefomgeving. Voor Nieuw Kralingen ontwerpen wij clusters met woningen in art nouveau en romantisch kubisme. Twee stijlen met een sterk romantisch karakter en dat is precies waar ons bureau goed in is. De toevoegingen aan het huis hoeven niet per se functioneel te zijn. Het gaat vooral om de aandacht die je aan de detaillering besteedt. Zo gaan we sommige gevels verrijken met afbeeldingen van flora en fauna in art-nouveaustijl. Dit omdat de natuur zo belangrijk is in Nieuw Kralingen. Uiteindelijk hebben we als doel om met elkaar gevarieerde straten te creëren die rust en eenduidigheid uitstralen én verwonderen. Als je dichterbij komt, zie je hoe bijzonder elementen zijn vormgegeven. Daarbij is vooral bij de art-nouveauwoningen niet altijd duidelijk te zien waar de huizen beginnen en eindigen. Dat boeit en verrast.”
De Rotterdamse Art Nouveau gaat door alle schalen heen, het mixt stedenbouw en architectuur. Deze schets laat de diverse aspecten zien. Van ensemble naar krachtige entree, naar ‘Kralingse Toog’ als stijlconcept.
32
‘Onze ontwerpen hebben een sterk romantisch karakter.’
De kracht van samen
Rudolph Eilander magazine #1
Michiel Raaphorst 33
architectenteam #4
INBO
‘Met een slim ontwerp en de juiste materialen zijn de woningen over 10 jaar nog mooier.’
Onze ontwerpen sluiten aan op de unieke kwaliteit van Nieuw Kralingen. Het huis is onderdeel van een mooi blok aan de kade, avenue of in een woonstraat. De gevel heeft een joyeuze uitstraling en je kunt aanwijzen waar je woont. In het huis met de erker, of mijn woonkamer heeft dat mooie getoogde raam. Wij ontwerpen een thuis.
34
De kracht van samen
Bert van Breugel van INBO was al bij de ontwikkeling van Nieuw Kralingen betrokken toen West 8 Urban Design & Landscape Architecture het stedenbouwkundige ontwerp maakte. “Wij werden gevraagd om dit te vertalen naar een woningtypologie die past bij Nieuw Kralingen”, vertelt Bert. “We onderzochten wat nou een Kralings huis typeert. Het antwoord hierop zijn de Nieuw Kralingen essenties. Deze vatten we samen in een boek dat voor alle architecten het vertrekpunt werd om tot de woningontwerpen te komen. INBO heeft gewerkt met de art-nouveaustijl en romantisch kubisme. De artnouveauwoningen hebben vrijere vormen en ornamenten die verwijzen naar planten en dieren. Bij romantisch kubisme hebben we gespeeld met dieptes in de gevel en horizontale en verticale belijning. Hiermee creëer je spanning en wordt een blokje geen herhaling van 5 dezelfde woningen, maar een geheel, waar op nuances verschil wordt gemaakt. Dat zorgt voor rust in de straat.” INBO is een groot bureau, waardoor er geen sprake is van een typische bureausignatuur. “We kijken welke architect het beste bij de opgave past. Eén ding hebben de architecten met elkaar gemeen; we ontwerpen van binnenuit omdat we woongenot heel belangrijk vinden. Daarbij willen we dat de woningen over 10 jaar eigenlijk nog mooier zijn. Dat bereik je met de juiste materialen, detaillering en een slim ontwerp. Ons bureau mag daarnaast de ontwerpen van alle architecten uitwerken, zodat er gebouwd kan worden. Deze uitwerking doen we dan ook met het oog op kwaliteit in de toekomst.”
Bert van Breugel magazine #1
35
36
magazine #1
37
‘Vicini is voor de buurt en van de buurt.’ Remco Witberg
38
Kralinger in beeld
Osteria Vicini is een trendy Italiaans restaurant op de hoek van de Kortekade en de Maria Stuartlaan. Bekend en geliefd bij menig Rotterdammer. Eigenaar Remco Witberg maakt met plezier tijd vrij om te vertellen over zijn Vicini’s. Ja, meervoud. De Osteria is namelijk niet het enige restaurant dat Remco runt. Fratelli di Vicini en Vicini Pizza Bar in Kralingen behoren ook tot zijn Vicini´s.
VICINI Het pand is gebouwd na de oorlog en diende als een garage voor kleine vrachtwagens. Later zat hier wijnhandel Elshof en in 2011 opende Osteria Vicini haar deuren. Nog steeds is het industriële karakter zichtbaar door de hoge plafonds en karakteristieke elementen. Ondanks de grootte, is het binnen warm en sfeervol. Als je even de tijd neemt om rond te kijken, zie je aan de bijzondere details dat dit restaurant vele verhalen herbergt. Vicini is van de buurt en voor de buurt Aan één van de hoge tafels naast de bar genieten we van écht goede koffie en een nuchter verhaal, doorspekt met liefde voor Vicini. Remco: “Ik reed hier 9 jaar geleden voorbij en zag dat het pand leegstond. Er was geen twijfel. Als ondernemer in hart en nieren zag ik er gelijk brood in. Kralingen is geweldig. Chic en historisch - én nog belangrijker - er wonen mensen die genieten van het goede leven. Bij Osteria Vicini vieren mensen hun verjaardag, zijn er bijzondere familiemomenten en ook na een uitvaart komt men hier samen. Vicini is met de jaren van de buurt en voor de buurt geworden. We gaan zelfs zo ver dat we met de gemeente een actie zijn gestart om de buurt schoon te houden.” magazine #1
Van ontbijt tot diner en alles daartussenin Bij Osteria Vicini kun je terecht vanaf het ontbijt tot en met het diner en alles daar tussenin. Lekker borrelen, lunchen, even een kop koffie. Het restaurant heeft een open keuken en via de grote ramen kijk je leuk uit op de buurt. In de kelder bevinden zich nog 3 ruimten die geschikt zijn voor events, besloten bijeenkomsten en vergaderingen. “We willen dat je je direct welkom voelt.” Wat een team Op het moment dat we Remco spreken is de helft van de tafels gevuld met mensen die overduidelijk ontspannen genieten van goed eten. De bediening loopt voorbij met mooi opgedekte borden. Watertanden! “Wat is jouw favoriet?”, vragen we Remco. “Onze kaart wisselt, dus dat is moeilijk te zeggen. Laatst at ik de makreelsalade en die vond ik fantastisch. De spaghetti con polpette di vitello is trouwens ook echt een aanrader. Overigens bemoei ik mij niet met de kaart. We hebben een fantastisch team in de keuken en een bediening die ik volledig vertrouw. Veel mensen werken hier al jaren. Daar ben ik heel blij mee. Met een helicopter view bewaak ik de kwaliteit en zie ik erop toe dat zowel mijn bezoekers als medewerkers happy zijn.”
Uit het leven gegrepen Er komt een oudere heer binnenlopen. “Gaat alles goed met u?”, vraagt Remco. Na een kort praatje en een ‘tot snel’ vertelt Remco verder. “Dat contact met mensen uit de buurt vind ik zo leuk. Ik kom niet uit Kralingen en woon er ook niet. Toch ben ik met open armen ontvangen en dat voelt erg prettig. In de afgelopen jaren telt dit restaurant vele verhalen. Sommige zijn nog zichtbaar. Zoals dat gaatje in het plafond daar, dat is gekomen toen ik de champagne ontkurkte op een mooi moment. We hebben het bewust niet hersteld. Dit soort imperfecties geven een plek ziel. Ook hebben we diverse plekken waar mensen herdacht worden en heb je dat rompertje met Bambini Vicini aan de wand gezien? Die krijgen alle Kralingse baby’s van ons.” Ambities voor Vicini Hoe langer we praten, hoe duidelijker het wordt dat Vicini zo veel meer is dan een plek waar je fantastisch Italiaans eet. Vicini is een merk aan het worden, met een eigen olie, beeldmerk, handgemaakte stoffen vissen en kleding. “Heb je nog meer ambities?”, vragen we Remco. “Ja, ik wil nog een vierde zaak openen. Wie weet dat ik dat wel doe in Nieuw Kralingen als ik de kans krijg. Hoe mooi zou dat zijn. Want met elke nieuwe zaak die ik open, neem ik mijn opgedane ervaring mee. Ik weet nu wat werkt qua routing, sfeer en kaart, waardoor we steeds beter worden.” We zijn benieuwd of we ‘Nuovo Vicini’ straks in de wijk terug gaan zien. Tot het zover is, fiets je vanuit Nieuw Kralingen in nog geen 10 minuten naar Osteria Vicini, Vicini Pizza Bar of Fratelli di Vicini.
Wil je Osteria Vicini ook beleven? Je vindt het restaurant aan de Kortekade 63A in Rotterdam. 39
40
Essenties van het woonhuis
DE ESSENTIES BEPALEN HET KARAKTER Als je weet wat werkt, dan zou het zonde zijn om deze kennis verloren te laten gaan. Daarom hebben wij bij het ontwerpen van de woningen goed gekeken naar beeld-, sfeeren ruimtebepalende elementen die zo typisch zijn voor Kralingen. Deze elementen zijn door het ontwikkelteam in samenwerking met het team van architecten en de stedenbouwkundigen op eigentijdse wijze vertaald naar Nieuw Kralingen-essenties. Op de volgende pagina’s laten we aan de hand van voorbeelden zien wat we hiermee bedoelen. Daarnaast heeft Nieuw Kralingen ook als woonwijk een aantal belangrijke essenties. Eén van de essenties is dat dit een wijk wordt waar romantiek in volle glorie zichtbaar is. Dat zie je straks terug in het groen, vorm van de straten en de architectuur. Verder willen we dat alle bewoners op kunnen gaan in stad en bos en heeft iedere plek in de wijk een hoge kwaliteit. Tot slot vinden we het belangrijk dat mobiliteit en gezondheid in harmonie zijn.
Lees meer over alle essenties > magazine #1
41
Essentie 1
Een statig welkom
Royale entree Hoe je thuiskomt of bij iemand binnenkomt is alles bepalend. De entree zet de toon voor de rest van het huis. In Nieuw Kralingen staat iedereen een warm welkom te wachten door de royale entree. Het Nieuw Kralingse huis heeft daglicht in de entreehal. VoorÂdeuren hebben daarom een bovenlicht of zijlicht. De zogenaamde vestibule is minimaal 2 meter breed. Ruim genoeg om schoenen en jassen kwijt te kunnen en met een groepje tegelijk binnen te komen. De ouderwets ruime entree geven we allure met mooie accenten zoals een bijzonder raam en hoog plafond. Deze elementen benadrukken de statigheid van het huis.
Een speels hoogteverschil zorgt voor een heel ruimtelijke beleving.
42
Essentie 2
Als je verhoogd woont, zoals dit huis mooi laat zien, heb je automatisch een bijzondere indeling met hoge entree en de mogelijkheid voor een souterrain.
Mooie lichtinval en volop privacy
Verhoogd wonen magazine #1
Een Nieuw Kralings huis is statig en biedt ook privacy aan de kade en avenue. De woningen zijn daarom opgetild van de straat. Via enkele treden bereik je de entree. Een chic welkom! Door de verhoogde ligging is er vrij zicht op de straat, maar kijken voorbijgangers niet gemakkelijk naar binnen. Alle woningen hebben een 3,20 meter hoge woonverdieping, wat bijdraagt aan een prachtige lichtinval en ruimtelijke beleving.
43
Essentie 3
EĂŠn en al licht
tuingevel van glas De tuinen in Nieuw Kralingen zijn ruim en die groene beleving willen we tot diep in het huis tastbaar maken. Alsof je buiten staat te koken. Grenzen vervagen! Elk Nieuw Kralings huis heeft daarom een grote glazen achtergevel naar de tuin. De vormgeving verschilt per architectuurstijl, maar is altijd elegant en rank. De detaillering is geschikt voor de optie openslaande deuren of vouw wanden. Bij vides, bel-etages en eventuele hoge serres is de glazen achterÂgevel dubbel hoog.
Op deze tekening laten we zien hoe je door de glazen tuingevel binnen en buiten op elkaar kunt betrekken. Laat grenzen vervagen!
44
magazine #1
45
Essentie 4
Levendigheid in Nieuw Kralingen
Wonen aan de straat Het Nieuw Kralingse huis heet je welkom. Naast de statige hal ligt de zitkamer aan de voorzijde. Grote kozijnen of erkers bieden niet alleen daglicht en zicht op straat, maar ook geborgenheid. Zo ligt bij diverse woningen de zitkamer iets opgetild ten opzichte van de stoep. Door de kozijnen niet van grond tot plafond te laten lopen, ontstaat een vriendelijke uitstraling en kun je hier prima zitten met de gordijnen open. Wonen aan de straat heeft ook invloed op de beleving van de wijk. Openheid naar de straat toe en licht dat vanuit de huizen op straat schijnt, geeft een veilig gevoel draagt bij aan de levendigheid. De geborgenheid van het zitgedeelte zorgt ervoor dat je een geweldige woon/leef keuken aan de tuinzijde hebt. Optioneel is het mogelijk de positie van de keuken en het zitgedeelte uit te wisselen.
Een intieme zithoek aan de straat en enorme tuingerichte leefkeuken. Typisch Nieuw Kralingen.
46
Essentie 5
Geen ondergeschoven kindje
Ruimtelijke trap met allure De vide verbindt verdiepingen en zorgt ervoor dat de grote raampartij aan de straatkant in volle glorie gezien wordt.
Een trap is onterecht vaak een ondergeschoven kindje. In Nieuw Kralingen is dit sfeerbepalende element altijd joyeus. De Nieuw Kralingse architectuurstijlen komen terug in de detaillering van het hekwerk, de trapboom en de handrail. Een aantal woningen hebben bijvoorbeeld een daklicht boven de hoogstgelegen trap. In combinatie met het vrije, open gedeelte in het trappenhuis levert dit een ruimtelijk beeld op. In het Nieuw Kralingse huis bevindt de trap zich in de hal. Enkele specials, zoals de videwoning, hebben een open trap die ontworpen wordt als trots meubelstuk in de ruimte en laat zich als eyecatcher van het huis straks gewillig fotograferen. magazine #1
47
48
foto: Gareth Allison Design
Essentie 6
Inspirerende ruimte
Optie Souterrain Langs de kade en de avenue zijn de woningen 1 meter opgetild van de stoep. Dit geeft de mogelijkheid om (bij de bouw als optie of in de toekomst) een souterrain te maken. In oud Kralingen hebben veel huizen deze volledige woonlaag aan hun huis toegevoegd. Het souterrain leent zich perfect voor een grote slaapruimte met badkamer en walkin closet of gastenverblijf, thuisbioscoop, gym of kantoor aan huis. Deze ruimte laat de verbeelding spreken.
De royale woonÂoppervlakte van een Nieuw Kralings huis laat alle ruimte voor grote gebaren.
magazine #1
49
50
magazine #1
51
‘Ik ga geregeld op pad om trends in vlees te spotten.’ David van Linschoten
David en Hubert van Linschoten in de winkel aan de Lusthofstraat.
52
Kralinger in beeld
“Mijn overgrootvader startte met Slagerij van Linschoten. Zijn broer zat in de bouw en had wat panden in Nieuw Kralingen. Hij vroeg mijn overgrootvader of hij geen slagerij wilde beginnen. ‘Dan krijg je twee koeien en ga je in het pand aan de Lusthofstraat zitten. Inmiddels zijn we 110 jaar verder!”
110 JAAR HISTORIE Aan het woord is David van Linschoten. Enthousiast vertelt hij over het familie bedrijf dat voor menig Kralinger een begrip is. Een echt familiebedrijf “Het bedrijf verhuisde na een paar jaar naar de overkant van de straat, omdat de zon daar minder invloed had op de bakken met ijs die het vlees koelden. Mijn opa kwam op 22-jarige leeftijd bij het bedrijf en mijn vader en moeder namen in 1997 het stokje van hem over. Ik ben in 2018 mede-eigenaar geworden. Ik geniet er enorm van om in ons familiebedrijf te werken, want er is ruimte voor groei, initiatieven en implementatie van trends.” David doelt hiermee onder andere op de Slagers Gin, die hij samen met zijn broer en een Schiedamse stoker ontwikkelde. Wat begon als een leuke gadget om het 110-jarig bestaan te vieren is in Rotterdam uitgegroeid tot een populair ginmerk dat in 125 horecagelegenheden wordt verkocht. magazine #1
Alleen het beste is goed genoeg Dat alleen het beste goed genoeg is, zie je ook terug in onze winkel én achter de schermen. Zo maakt vader Hubert van Linschoten zelf 60 soorten vleeswaren en in de vitrines ligt alleen maar kwaliteitsvlees. Mooi gesorteerd en aantrekkelijk gepresenteerd. Overigens verkoopt Van Linschoten ook salades en gourmetschotels. “Natuurlijk letten we bij de inkoop van ons vlees goed op het welzijn van de dieren. En ook bij de bereiding van onze gerechten en vleeswaren zijn we scherp op de toevoegingen die we doen. Verder ga ik geregeld ook op pad om trends in vlees te spotten en als we het leuk en goed genoeg vinden, dan voegen we het toe aan ons assortiment. Dat is zo prettig aan onze organisatie. Je kunt meebewegen met de behoefte van je klanten.” Warm welkom David en zijn ouders Hubert en Franny heten iedereen van harte welkom in de mooie zaak aan de
Lusthofstraat. Ook voor catering is het bedrijf beschikbaar en Keurslager Van Linschoten verzorgt barbecues van 25 tot 1000 personen. Vanaf Nieuw Kralingen is het 8 minuten fietsen naar de slagerij. Vlees, maaltijden, vleeswaren, soepen en salades kunnen ook besteld worden via de website www.hpvanlinschoten.nl
Van Linschoten keurslager Lusthofstraat 48a 53
54
Natuurinclusief
DIT GEBEURT ER ALS JE DE NATUUR VERLEIDT Nieuw Kralingen komt aan de rand van een schitterend natuurgebied. De kans om de rijke flora en fauna van het Kralingse Bos en de Kralingse Plas de nieuwe wijk in te trekken en de biodiversiteit te vergroten, grijpen we met beide handen aan. Nieuw Kralingen wordt daarom natuurinclusief ontworpen. In een vroeg stadium van de ontwikkeling hebben we de planten diersoorten op de bouwlocatie en in de omgeving onder de loep genomen. Er is onderzocht welke beplanting gebiedseigen is, welke dieren hier leven en wat de gewenste woonomgeving is. Zo ontdekten we bijvoorbeeld dat de oeverzwaluw hier leeft. Vervolgens is er gezocht naar mogelijkheden in architectuur en openbare inrichting om deze lokale diersoorten - al dan niet beschermd - zich welkom te laten voelen in Nieuw Kralingen. Iedere woning een eigen boom Voor het verleggen van de Bosdreef moeten er bomen gekapt worden. Daarvoor worden ook weer veel bomen teruggeplaatst in de openbare ruimte. Dit worden bomen die hier in de omgeving al voorkomen. Daarbij krijgt iedereen bij de aankoop van de woning een boom in de voor- of achtertuin. Dit versterkt het groene straatbeeld en draagt bij aan de realisatie van een natuurinclusieve wijk. Er zijn diverse streekeigen bomen geselecteerd waaruit een keuze kan worden gemaakt. magazine #1
Door streekeigen bomen en beplanting terug te laten komen in de openbare inrichting ontstaat er een natuurlijk verloop van bestaande natuur naar nieuwe natuur. Dieren herkennen de beplanting en zullen hun leefomgeving automatisch vergroten, waardoor in no time de vogels en andere dieren in de tuin aanwezig zijn. Heerlijk toch om ’s ochtends de mussen in het grasveldje van je tuin te zien zitten? Met nestkasten in de gevels bieden we vogels en vleermuizen een veilig nieuw huis.
De oeverzwaluw
Natuurinclusief Natuurinclusief bouwen is een verzamelterm voor manieren om natuur te integreren bij de bouw van woningen, kantoren en andere gebouwen. Mooi voorbeelden zijn het plaatsen van nest- en vleermuiskasten in de gevel van een gebouw, begroeide gevels en groene daken, insectenmuren en de aanleg van waterpartijen.
Je leest er meer over op pagina 56 in dit magazine.
55
Wadi’s, natuurlijke afwatering en witte daken
KLIMAATÂ ADAPTIEF BOUWEN VERGROENT EN VERKOELT Welke plek is geschikt voor vlinders en op welke gevel nestelt zich de huismus? Door het verbinden van de verschillende biotopen kan een goede natuurinclusieve wijk worden gemaakt. De nestkasten zijn onderdeel van de architectuur en vormgegeven als mooie ornamenten in de gevel.
biotoop tuin
Voorzieningen vleermuiskasten 3-20m vlindervoegen bijenhotels
0-5m
gierzwaluwkasten 3-30m huismuskasten kleine vogelnestkast
biotoop water
56
uilenkasten
3-50m
Studies van Studio architectuurMAKEN mbt biodiversiteit: 1. Orientatie en windrichting 2. Hemelwater 3. Profielen Lees meer over hun visie op pag 30.
De klimaatverandering heeft invloed op de manier waarop we wijken ontwikkelen en bouwen. We hebben de taak om wijken te realiseren waar het actuele of verwachte klimaat geen schade aan kan richten en beter nog, benut kan worden! In Nieuw Kralingen treffen we ook maatregelen aan de woningen, gebouwen en het openbaar groen.
magazine #1
Omgaan met stortbuien In Nieuw Kralingen is de wens om het regenwater zo natuurlijk mogelijk op te vangen. In tuinen en straten komen bijvoorbeeld speciale infiltratielagen te liggen. Het water wordt hierin verzameld en infiltreert langzaam de bodem in. Bij extreme regenbuien is er daarnaast een systeem dat overtollig water af laat stromen richting het al aanwezige oppervlaktewater in de wijk. Zo voorkomen we natte kruipruimtes of drassige tuinen. Natuurlijke afwatering Verder willen we waar mogelijk water doorlatende bestrating toepassen, zodat er óók geen plassen op de stoep blijven staan. Dat wordt mogelijk gemaakt door gebruik te maken van het natuurlijk hoogteverschil van Nieuw Kralingen Ook de gebouwen laten we voor ons werken. Op het appartementengebouw bijvoorbeeld komt een systeem dat regenwater opvangt en geleidelijk afvoert.
Witte daken En heb je al gelezen dat er in het ontwerp van diverse woningen witte dakpannen zijn opgenomen? Een wit dak reflecteert het zonlicht in plaats van het te absorberen. Daardoor heeft deze maatregel een positief effect op de temperatuur in huis én in de omgeving. Met de witte daken in Nieuw Kralingen gaan we hittestress tegen. Kortom, met klimaatadaptief bouwen vergroenen we Nieuw Kralingen en zijn we klaar voor de toekomst.
57
Erick Schouten vertelt over Nieuw Kralingen
WAAR STAAN WE? Erick Schouten is projectdirecteur van de ontwikkeling Nieuw Kralingen. Een functie die hij met veel plezier bekleedt, want als er iemand onverdeeld enthousiast is over deze Rotterdamse ontwikkeling, dan is hij het wel. Als we met Erick afspreken voor koffie, vragen we hem het hemd van het lijf. Want waar staan we nu, wat is de planning én waar komt toch dat enthousiasme vandaan? Erick glimlacht als we de vragen ongeveer gelijktijdig op hem afvuren. “Nou, laat ik beginnen om te vertellen waarom ik zo’n plezier heb in het meewerken aan deze ontwikkeling. Ik woon zelf in Nieuw Crooswijk bij de Kralingse Plas. Wat betekent dat ik als geen ander snap hoe bijzonder het is om in de stad te wonen, met dit natuurgebied in je achtertuin. Ik leef nu het leven wat de Nieuw Kralingers straks ook gaan doen.” Met de kinderen het bos in en op de fiets naar de stad “Met onze twee jonge kinderen gaan we geregeld het bos in, naar de kinderboerderij en lekker een frietje halen bij Pup. Zelf ren ik geregeld langs de Boezem en de Rotte en als we naar de stad gaan, doen we dat nooit met de auto. Gewoon op de fiets, je bent er zo! Ik geniet van alle 58
goede voorzieningen en leuke horeca in Kralingen en verwacht dat deze trend zich doorzet in Nieuw Kralingen, zodat je als bewoner ook in je eigen wijk lekker een hapje kunt eten of een koffie met vrienden kunt doen.” Verrassend leuk zo’n nieuwbouwwijk “Nooit had ik gedacht dat ik mij zo thuis zou voelen in een nieuwbouwwijk. Ik was er zelfs een beetje wars van. Doe mij maar oud en karakteristiek, zei ik altijd. Daar ben ik helemaal van teruggekomen. Want nieuwbouw biedt zo veel voordelen. Allereerst natuurlijk het comfort en de duurzaamheid, maar ook het feit dat je met elkaar bijna gelijktijdig ergens komt wonen, schept een band. Onze kinderen hadden in no-time vrienden en ze groeien nu samen met buurkinderen op. Ik denk dat dit echt vriendschappen voor het leven kunnen zijn”.
Hier staan we nu? Wat ik zo mooi vind aan Nieuw Kralingen is dat het karakteristieke van oude woningen en het comfort van nieuwbouw elkaar hier vinden. Nog even en we kunnen starten met de voorbereidende werkzaamheden op de bouw. Het afgelopen jaar is er veel gebeurd. We zijn eigenaar geworden van de grond, er is hard gewerkt aan het bestemmingsplan (dat inmiddels ook bij de gemeenteraad ter goedkeuring ligt), er zijn maar liefst 4 architectenbureaus geselecteerd die overuren maken achter de tekentafel en nog veel meer. Dit staat ons te doen “Allereerst werken we samen met de gemeente Rotterdam aan het verleggen van de Bosdreef, zodat Nieuw Kralingen verbonden is het met bos en de plas. Op dit moment bestaat een gedeelte van de ontwikkellocatie uit een bedrijventerrein. Wij hebben de taak om de huidige bedrijven in het gebied zekerheid te bieden dat er geen klachten uit de wijk komen. We doen dit door een geluidswand te maken tussen de bedrijven en de woonwijk. Deze geluidswand komt er in de vorm van een aantal in hoogte verschillende panden waar ruimte is voor bijvoorbeeld een bouwmarkt, tuincentrum en kantoren. Tot slot gaan we 800 woningen realiseren. De woningen worden pas opgeleverd als de geluidswand gerealiseerd is en de realisatie van de woningen kan pas plaatsvinden als de Bosdreef is verlegd. Alles valt dus met elkaar samen.”
‘Het karakter van oud en het comfort van nieuw komen hier samen’ Erick Schouten
magazine #1
De trein rijdt door “Tijdens de bestemmingsplan procedure zitten we niet stil. We zorgen ervoor dat alles startklaar is, als het sein op groen staat. Dus doen we bodemonderzoeken en kijken we welke flora en fauna er in het gebied is. Verder wordt er druk gewerkt aan het uitwerken van de woningen en maken we steeds meer mensen bekend met Nieuw Kralingen. Zoals het er nu naar uitziet, starten we eind dit jaar met de verkoop.”
59
..huiS STIJL.. Lettertype Nieuw Kralingen Display
ABCDEFGHIJ KLMNOPQRS TUVWXYZ 0123456789 60
Look-and-feel Nieuw Kralingen verklaard
Het kantoor van 75B is overduidelijk het thuis van creatieven. Op het gevelraam prijkt de zelf-gestickerde bedrijfsnaam. De inrichting van de studio is basic. Zo gaat alle aandacht uit naar de mooie dingen die 75B maakt en die aan de muur hangen. Met Pieter gaan we aan een grote tafel zitten in het souterrain. Hij haalt thee en via de glazen platen in de vloer kunnen we dit volgen. Pieter zit en begint enthousiast te vertellen: “Kralingen is een uniek gebied in Rotterdam. Net als Hillegersberg. Ingetogen en welgesteld. De mensen die er wonen, houden van kunst, cultuur en sport. Ze leven een goed leven en maken bewuste keuzes. Nieuw Kralingen wordt de derde wijk in Rotterdam met deze allure. Ik ben onverdeeld enthousiast. Waar binnen de ring van Rotterdam kun je nou vanuit je huis het bos inlopen en een ‘rondje plas’ doen?” “Voordat we ook maar een idee op papier zetten, lieten we ons door Kralingen en de omgeving dwalen. Dit bracht ons bij het Kralings Zwembad. Wat een bijzondere plek is dit. Hier ga je niet zomaar even zwemmen, je bent lid omdat je geïntroduceerd bent. Dat exclusieve karakter typeert de Kralinger, naar mijn idee. De typografie van de pashokjes en snackbarretje
‘de lachende bitterbal’ zijn intact gebleven. Deze typisch Rotterdamse architectentypografie van het zwembad is bijvoorbeeld ook te zien op het Centraal Station en het oude gebouw van de Rotterdamsche Lloyd. In dit magazine zie je een vernieuwde variant van deze letter.” “Voor Nieuw Kralingen vernieuwden we de letter en gaven er met sterke kleuren extra kracht aan. Die felgroene powerkleur had het woord nodig om een merk te worden en zich te onderscheiden. Precies zoals Nieuw Kralingen zich onderscheidt en straks een wijk is met een eigen identiteit. In diverse communicatiemiddelen komt ook de Kralingse ster in verfriste vorm terug en als het lukt, is de Nieuw Kralingen-typografie straks ook te zien in gevels en straatnaambordjes. Hoe mooi zou dat zijn!”
‘Waar kun je nou vanuit je huis het bos inlopen en een ‘rondje plas’ doen?’
75B 75B is een grafisch ontwerpbureau, met een sterk visueel communicatief karakter. Lopend van Rotterdam CS naar de studio van 75B is hun werk al goed zichtbaar. Gelijk op de hoek een poster voor poppodium Annabel en het logo van Codarts. Daarna de bewegende schermen bij de Doelen en de tijger van International Film Festival Rotterdam. Zo langs de gevel met de nieuwe collectie-campagne van Susan Bijl en daarnaast het uit het oog springende busje van Kaapse Brouwers. En dan zijn we er nog niet... www.75B.nl
magazine #1
61
‘In dit huis groeide ik op. 10 jaar later keerde ik terug met mijn gezin.’ Dirk Winkelman
62
Kralinger in beeld
“In dit huis ben ik opgegroeid. Mijn vader kocht het ruim 45 jaar geleden. Het voormalige kantoorpand van twee woningen breed werd compleet verbouwd. Daar weet ik natuurlijk niets meer van. Wel heb ik duizend mooie herinnering aan mijn jeugd in Kralingen en het leuke is dat mijn kinderen daar nu op dezelfde manier van genieten.”
Dirk Aan het woord is Dirk Winkelman. Een echte Kralinger. We zitten bij hem in de woonkamer waar de zon via de achterpui naar binnen schijnt. De tuin is groot, wat uniek is voor deze wijk. Het doet ons denken aan hoe het straks in Nieuw Kralingen wordt. Daar zijn de tuinen straks ook diep en wordt ingezet op een optimale beleving van het buiten als je binnen bent. Met een kopje thee erbij ontrafelt zich een gezellig gesprek over wat nou typisch Kralings is en waarom je hier zo fijn woont. Ook vertelt Dirk over zijn leven en hoe hij terugkeerde naar het huis waar hij opgroeide. Te beginnen met dat laatste. Mijn hart ligt in Kralingen “Ik heb het ouderlijk huis verlaten toen ik 21 was en ging samenwonen. Na wat omzwervingen woonden we 10 jaar lang in Prinsenland. Dat was prima, maar mijn hart ligt in Kralingen. Toen mijn vader overleed, vonden mijn moeder en zus het meer dan logisch dat ik hier met mijn gezin zou gaan wonen. Wij waren even verrast en minstens zo enthousiast. Ook wij zetten weer de ‘bijl’ in het huis. We vernieuwden echt alles, zodat dit óns thuis werd. Na de grootscheepse verbouwing verhuisden we. Bijzonder was dat mijn dochter toen een half jaar was. Net zo oud als toen ik hier kwam wonen.” magazine #1
Je leeft hier buiten in de stad, net zoals in Nieuw Kralingen Als we Dirk vragen wat hij nou het fijnst aan Kralingen vindt, is hij duidelijk. “De locatie! Je waant je hier echt buiten, maar leeft wel in de stad. Kralingen is verrassend groen en het bos en de plas zijn dichtbij. Anderzijds fiets je in 10 minuten naar hartje Rotterdam. In de buurt zijn legio uitstekende horecagelegenheden, een supermarkt en goede scholen. Eigenlijk hoef je Kralingen dus niet uit en ik vermoed dat dat voor de inwoners van Nieuw Kralingen ongeveer net zo zal zijn. Zij liften mee op de voorzieningen rondom de wijk en op termijn verwacht ik dat in Nieuw Kralingen ook wel de nodige horeca komen. Daarbij ben je vanuit Nieuw Kralingen net zo snel in de stad.” Buurtgevoel “Behalve de locatie is ook het contact met buren erg prettig”, vervolgt Dirk. “Je kent elkaar, maar loopt de deur niet bij elkaar plat. We respecteren elkaars privacy. In onze straat wonen veel jonge gezinnen. De kinderen treffen elkaar op school, op de sportvelden en in het Kralingse zwembad. Alleen daardoor al bouw je als volwassenen een band op met elkaar. Als ik op het schoolplein sta in de zomermaanden, hoor ik kinderen onderling al afspraken maken. ‘Zie je zo in het zwembad’,
Verbouwen met behoud van het Kralingse karakter In Kralingen worden huizen vaak doorgegeven of verkocht binnen de familie. Daarna vindt er een complete metamorfose plaats om het huis ‘eigen’ te maken. Stedenbouwkundige Adriaan Geuze vertelde dat al en nu zien we hoe dat in de praktijk werkt. De woning van de familie Winkelman is een perfect voorbeeld van hoe een huis zich voegt naar zijn nieuwe bewoners, met behoud van een aantal typisch Kralingse elementen: de hoge achterpui, de ruime vestibule, statige trap en verhoogde ligging ten opzichte van de straat. Deze ‘Kralingen-essentials’ komen straks terug in de huizen van Nieuw Kralingen.
Je leest er meer over op pagina 41 in dit magazine.
en zo was het ook in mijn jeugd. Dit soort kleine dingen geven mij - en de kinderen - een veilig en vertrouwd gevoel. We zijn hier thuis!” De variatie van verschillende huizen spreekt mij aan Als we opstaan en afscheid willen nemen, kijken we uit op de straat. “Mooi”, merken we op. “Ja”, beaamt Dirk. “Die grote bomen die nu vol bloesem staan, zijn prachtig. En ik vind ook de variatie in huizen heel aantrekkelijk. Elk huis heeft iets unieks. Voor ons is het bijna normaal geworden, maar ik kan me voorstellen dat je onder de indruk bent. En weet je, dit is niet eens de mooiste laan van Kralingen”, zegt Dirk bescheiden. We bedanken onze gastheer voor zijn hartelijke ontvangst. Dat doen we in de modern gestylede vestibule met glazen wand en kunst aan de wand. Met zo’n entree maak je als bewoner een statement. 63
64
Ontdek Kralingen
hotspots foto: Nienke Homans
Als Nieuw Kralinger lift je mee op alle hotspots die de omgeving al rijk is. Kralingen heeft fantastische plekken die we graag met je delen.
Voor bij een heerlijk stukje vlees
Winkelen in de
Kralingse koeien knuffelen
Slagers gin
Lusthofstraat
Slagers Gin is een echte Kralingse Gin. Bedacht door David van Linschoten, van de gelijknamige slagerij. Aan de Rotterdamse Slagers Gin zijn de door David ontwikkelde steakkruiden toegevoegd. Dat maakt dat deze gin het beste tot zijn recht komt in combinatie met een mooi stuk vlees. Bijzonder is dat de flessen worden verkocht samen met een zak gedroogde sinaas appelschijfjes die in de slagerij van Van Linschoten gerookt zijn. David: “De samenwerking met de stoker was zo tof. Het is fijn als je iemand treft die dezelfde blik heeft op kwaliteit en bereidingen. Net als wij maken deze stokers ook alles ‘from scratch’, want alleen het beste is goed genoeg.” De gin kun je proeven in 125 horeca gelegenheden of kopen bij één van de 20 winkels en in de groothandel.
De fijnste winkelstraat van Kralingen, zo wordt de Lusthofstraat door velen bestempeld. Niet zo vreemd als je bedenkt dat je hier een uitgebreid assortiment van winkels vindt. Naast de landelijk bekende ketens zijn er ook volop boetiekjes en speciaalzaken van lokale ondernemers. Her en der zitten leuke horecagelegenheden met terras, zodat je tussendoor ook nog even kunt genieten van wat lekkers.
kinderboerderij de Kraal
Van Linschoten keurslager Lusthofstraat 48A vanlinschoten.keurslager.nl
magazine #1
In totaal zijn er 65 winkels. Parkeren doe je dicht bij de winkels of in de parkeergarage aan het begin van de straat. Overigens fiets je er vanuit Nieuw Kralingen ook zo naartoe. Lusthofstraat lusthofstraat.nl
Rotterdam heeft een aantal kinder boerderijen. Bij Nieuw Kralingen in de buurt vind je er ook één. Om precies te zijn midden in het Kralingse Bos! Kinderboerderij De Kraal is de perfecte plek om met je kinderen naartoe te gaan en ze kennis te laten maken met de boerderijdieren. Of laat ze spelen in de natuurlijk aangelegde speelplekken. Ondertussen drink jij een kop koffie of thee die je zelf hebt meegenomen of die je uit de automaat haalt in de overdekte ruimte. Op De Kraal is heel vaak wat leuks te doen. Op de website van natuurstad.nl/de-kraal staat de activiteitenkalender. Als je wilt, kun je op de boerderij ook een kinderfeestje vieren.
Kinderboerderij de Kraal Langepad 60 natuurstad.nl/de-kraal
65
Ontdek Kralingen
Kunstwerk met verrassing
Meer dan alleen een tuin
Zie, voel en beleef stoom
kikkerfontein
trompenburg
Ken je de fontein met de kikker bij één van de entrees bij het bos tegenover de Kralingerhoutflat. Hij is gemaakt door de Nederlandse architect Jan Hooykaas. De fontein van rood graniet schonk hij aan de gemeente Rotterdam.
Wil je inspiratie opdoen voor een weelderige tuin? Of ben je gewoon een groot fan van flora? Laat je verdwalen in Trompenburg Tuinen & Arboretum, de groene schatkamer van Kralingen. Hier in een oase van rust vind je een grote museale collectie bomen, struiken, vaste planten, bollen en knollen. Tussendoor lekker wat drinken in Theehuis De Uithoek en dan weer door.
Stoom Stichting Nederland
Bijzonder is dat iedereen het ‘De Kikkerfontein’ noemt. Maar als je goed kijkt, zie je dat het eigenlijk een salamander is. De salamander spuwt water in het bassin waar veel honden even wat water drinken na een lange wandeling. De Kikkerfontein Begin van het Fazantenlaantje. Meer beeldende kunst in de openbare ruimte van Rotterdam: bkor.nl
Er worden geregeld wandelingen georganiseerd met een ander thema en je kunt er ook planten kopen. En ken je het Voedselbos al? In Voedselbos de Overtuin worden voedselproductie, ecologische rijkdom en een hoge belevingswaarde gecombineerd.
Trompenburg Tuinen & Arboretum Honingerdijk 86 trompenburg.nl
66
De Stoom Stichting zit praktisch in Nieuw Kralingen. Het museum is een echte werkplaats voor stoom locomotieven en rijtuigen. Je kunt er een ritje met een stoomtrein maken, het museum bezoeken en een event bijwonen. Aanrader: laat je rondleiden door een medewerker over het buitenterrein en door de werkplaats. Hij of zij vertelt je over de geschiedenis en activiteiten van de Stoom Stichting. Daarna nog even door de winkel voor een leuk souvenir en je hebt er een vakantiedag in eigen stad van gemaakt. Stoom Stichting Nederland Rolf Hartkoornweg 50 stoomstichting.nl
magazine #1
67
foto: Trompenburg Tuinen & Arboretum
Tot slot
NIEUW KRALINGEN IS WAT ROTTERDAM NODIG HEEFT “Sinds het begin van mijn wethouderschap ben ik bij Nieuw Kralingen betrokken en dat is niet aan de zijlijn geweest. Ik ben de wijk ingegaan, heb ondernemers gesproken, ambtenaren geconsulteerd en veelvuldig met de ontwikkelcombinatie om de tafel gezeten. Het feit dat we een gezamenlijk belang hebben en de visie op deze ontwikkeling delen, maakt dat we de snelheid erin kunnen houden en dat de realisatie van Nieuw Kralingen spoedig van start kan. Ik heb de contacten met de ontwikkelcombinatie als heel prettig ervaren.” Rotterdammers moeten door kunnen stromen Rotterdam heeft 69% voorraad in de sociale huur en sociale koop. Dat is – vergeleken met andere steden – een hoog percentage. Bas Kurvers vertelt dit om uit te leggen hoe groot het belang is om meer woningen in het hogere segment op de markt te brengen. “Er is veel vraag naar grondgebonden woningen voor stellen en gezinnen die groter en mooier willen wonen. Helaas biedt Rotterdam dat nu niet of in ieder geval te weinig. Daardoor trekken mensen weg uit de stad naar Barendrecht of Capelle aan den IJssel. Zo zonde, want we willen juist ook de deze groep mensen aan de stad blijven binden. Het mooie is dat met het kopen van een duurder en soms ook groter huis er weer een betaalbaardere woonruimte vrijkomt in de stad. Nieuw Kralingen bevordert dus de doorstroming.” 68
Hier kijk ik naar uit “Het gedifferentieerde woningaanbod in Nieuw Kralingen gaat veel mensen blij maken. Ik kan dan ook niet wachten op het moment dat we met z’n allen op de bouwplaats staan voor het slaan van de eerste paal. Dat zijn mijn favoriete momenten, want dan zie je waar je het voor doet. Enthousiaste mensen die trots zijn op hun nieuwe huis. Vaak zien ze hier hun toekomstige buren voor het eerst en wordt wellicht het begin gemaakt van een hechte vriendschap.” Dat is goed gedaan! “Ik ben erg gecharmeerd van de manier waarop Nieuw Kralingen wordt opgezet. Er is niet alleen geïnvesteerd in mooie architectuur, ook de inrichting van de buitenruimte is heel hoogwaardig. Natuurlijk zijn er voldoende parkeerplaatsen in Nieuw Kralingen, maar ik vind het heel mooi dat in deze stadswijk groen voorrang heeft gekregen. Door het vele groen en een uitgedacht bomenplan is verbinding gemaakt met het bos. De overgang van natuurgebied naar woonwijk verloopt vanzelfsprekend. Ik kijk enorm uit naar het moment dat de wijk af is en we met elkaar een rondje lopen door de wijk om het resultaat te ervaren. Uit de beelden spreekt een mooie belofte, ik weet zeker dat de realiteit dit gaat overtreffen.”
foto: Marc Nolte
Op een mooie lentedag spreken we wethouder Bas Kurvers. “Ik wil blije Rotterdammers zien die de sleutel van hun nieuw huis krijgen!” Met deze stellige quote sluit Bas Kurvers het gesprek af en beginnen we dit artikel. Want uit alles wat hij zegt, blijkt dat dit is, waar het de wethouder om te doen is.
Bas Kurvers Bas Kurvers is als wethouder namens de VVD verantwoordelijk voor de portefeuille Bouwen, wonen en energietransitie gebouwde omgeving. Vanaf het begin van zijn ambtsperiode is hij bij Nieuw Kralingen betrokken.
magazine #1
69
70
magazine #1
71
www.nieuwkralingen.nl