43 iş güvenliği yönünden yapilmasi gereken kontroller ve düzenlenecek belgeler by Semih Ertekin

DERS NO: 43

İŞ GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN YAPILMASI GEREKEN KONTROLLER VE DÜZENLENECEK BELGELER

EĞİTİM PLANI

Ders No

Dersin Adı

İŞ GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN YAPILMASI GEREKEN KONTROLLER VE DÜZENLENECEK BELGELER

Konunun Amacı

Genel

Katılımcıların, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken her türlü kontrolleri ve düzenlenmesi gereken belgeleri öğrenmelerini sağlamaktır. Bu dersin sonunda katılımcılar;

Öğrenme Hedefleri

Konunun Alt Başlıkları

Dersin Süresi



İş güvenliği bakımından işyerinde yapılması gereken kontrolleri belirler.



İş güvenliği bakımından işyerinde yapılması hazırlanması gereken belgeleri oluşturur.



Düzenlenmesi gereken belgeler



İşyerlerinde yapılması gereken kontroller



İlgili mevzuat

Uzaktan Eğitim 1

Örgün Eğitim 1

gereken

kontrollerle

Toplam 2

Eğitmen

GİRİŞ İşyerlerinde yapılması gerekli olan, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik faaliyetlerin, etkili, sürekli ve sistematik olarak yürütülebilmesi, belge sisteminin yerleştirilmesi ile mümkündür. İşyerinde alınmış olan sağlık ve güvenlik tedbirlerinin devamlılığını ve uygunluğunu kontrol etmek, makine tezgah ve tesislerin emniyetli çalışmalarının devamını sağlamak ve aksaklıkları önceden tespit edebilmek, geçmiş verilerin ışığında alınmış olan kararların ve uygulamaların etkinliğini izlemek, yeni kararlar – uygulamalar ortaya koyabilmek ve yasal zorunluluklar sebepleri ile yapılan uygulamaları belgeleyebilmek gerekmektedir. İşyerlerinde yerleştirilecek kontrol ve bakım mekanizması ile, kontrol ve deneylerin sistematik ve otomatik olarak yapılabilmesi sağlanmalıdır. Başka bir deyişle, bu tedbirlerin alınmasının, bakım ve denetimlerin yapılmasının, şahıslara bağlı olmaktan çıkarılarak, sistemin normal işleyişi içinde yapılan çalışmalar haline getirilmelidir. İşyerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerinin, bazı insanların gayretine bağlı kalmaması, iş güvenliğinin, kazalar meydana geldikçe hatırlanan bir konu olmaması için, iyi bir kayıt sisteminin yerleştirilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmaların, kontrollerin, eğitimlerin, denetimlerin belgeye bağlanmasının birçok faydası bulunmaktadır. Kayıt sisteminin işlemesi, hizmetlerin devamlı olmasını sağlamakta, kontrol edenler ve edilenler işi daha çok ciddiye almakta, insanlar, altında imzalarının bulunduğu belgeler ve bilgiler hususunda daha dikkatli ve gayretli olmaktadırlar. Bu sebeple, işyerlerinde yapılan bütün eğitimlerin, talimatların, kontrollerin, çalışmaların belgelenmesi, ilgililere tebliğ edilmesi, imzalarının alınması, tedbirlerin takip edilmesi, uygulanması ve benimsenmesi açısından çok önemlidir. Bir işyerinde kayıt sisteminin işlemesi; 

İşyerinin ve çalışanların durumlarının sürekli izlenebilirliğini,



Hizmetlerinin devamlılığını,



Aksayan yönlerin rahatça görülebilmesini

sağlamasının yanı sıra, yapılacak risk değerlendirmelerine de ışık tutacaktır. Bir başka açıdan bakıldığında ise kayıt, belge ve kontrol raporları, işyerlerinin sorunlarının ülke genelinde iş kolu veya sektörel bazda değerlendirilmesine imkan sağlamaktadır. TANIMLAR Kayıt

: (1) Bir yere mal ederek deftere geçirmek anlamındadır.

Kontrol

: (1) Bir işin doğru ve düzenli yapılıp yapılmadığını inceleme. : (2) Bir şeyin gerçeğe ve aslına uygunluğuna bakma, gözden geçirme. : (3) Yoklama, arama, tarama.

Belge

: (1) Bir iddiâyı doğrulamaya veya çürütmeye yarayan yazı, resim, fotoğraf vb. şey, delil, vesika. : (2) Olup bitmiş, gelip geçmiş şeyler hakkında bilgi sahibi olmayı sağlayan yazı, resim, bant vb.

: (3) Bir durumu açıklayan, belirtici yazı. Eski deyimle vesika’dır. Türk Ceza Kanunu’nda varaka kelimesine yer verilmiştir. (Varaka, hukuki bir hüküm ifade eden bir olayı ispata yarayan yazıdır.) Çalışma hayatının denetim ve teftişinde kayıt ve belgeler denilince; iş ilişkisi içerisinde bulunan kişilerin kendiliklerinden veya bir akdi zorunluluktan veya bir normun tutulmasını emretmesi nedeni ile düzenlemek ve bulundurmak zorunda oldukları kayıt ve belgeler anlaşılması gerekmektedir. İş Teftişi Tüzüğü’nün 15/C maddesi “Mevzuatın tutulmasını veya bulundurulmasını öngördüğü kayıt, puantaj cetveli, defter, belge, liste, çizelge, rapor, bordro, makbuz, hesap pusulası, ilan, sağlık raporu, iş sağlığı ve güvenliği defteri, tesisat, makine ve cihazların periyodik bakım ve kontrol kartları vb. belgeler” den bahsetmektedir. Dolayısıyla çalışma mevzuatında kayıt ve belge denilince, yalnız iş kanunu değil, iş ilişkisi düzenleyen her türlü mevzuatın öngördüğü kayıt ve belge anlaşılması gerekmektedir. AMAÇ Periyodik kontrollerin amacı; şahıs ya da makine, tesis ve tertiplerin sağlık ya da fiziki özelliklerini önceden belirlemek, çalışma şartlarından dolayı yıpranma, aşınma vb. durumları araştırmak, varsa hızını, nitelik ve niceliklerini belirlemek, sağlıklı ve güvenli olup olmadıkları hakkında fikir ve kanaat oluşturmak şeklinde özetlenebilir. Bir başka ifade ile; -

İşyerinde bulunan her türlü makine ve tesislerin fiziki özelliklerini önceden belirlemek, İşletme şartlarından dolayı oluşan aşınma yıpranma gibi durumların varlığını araştırmak, Yapılan kontrollerde aşınma, yıpranma vb. durumlar varsa bunların nitelik ve niceliklerinin belirlemek, Gerekli hallerde tamir, bakım, onarım ya da işletme şartlarında yapılması gerekli değişiklikleri ve alınacak tedbirleri tespit etmek, Bir sonraki periyoda kadar güvenli bir şekilde çalışıp çalışamayacağı (görev yapıp yapamayacağı) konusunda fikir ve kanaat oluşturmaktır.

Belirtilen amaçların gerçekleştirilebilmesi için Teknik Periyodik Kontrollerin öncesi ve sonrası çalışmalar yapılması gerekmektedir. Periyodik kontroller, Sağlık yönünden yapılan kontroller ve Teknik yönden yapılan periyodik kontroller olarak iki ana grupta toplanabilir. TEKNİK YÖNDEN YAPILAN KONTROLLER İşyeri Bina ve Tesislere Ait Kontroller: 1.1.Taban ve Asma Katlar: 1.2. Asma iskeleler

Üretim Alet ve Makinelerinde Yapılan Kontroller : 2.1. Aspirasyon tesisatı, 2.2. Kazanlar, 2.3. Kompresörler, 2.4. Basınçlı kaplar, 2.5. Basınçlı gaz tüpleri, 2.6. Kaldırma makine ve araçları, 2.7. Asansörler, 2.8. Boru tesisatı ile tank ve depoları, 2.9. Fırın ve Ocaklar, 2.10. Motorlu Arabalar ve Römorklar, 2.11. Basınçlı Asit Kapları, Elektrik Tesisatında Yapılan Kontroller : 3.1. Elektrik ve aydınlatma tesisatı, 3.2. Topraklama tesisatı, 3.3. Yıldırımlık (paratoner) tesisatı, 3.4. Alev geçirmez cihazlar, 3.5. Elektrikli el aletleri, Yangın Sistemlerinin Kontrolü : 4.1. Seyyar yangın söndürme cihazları, 4.2. Yangın alarm ve sistemleri, 4.3. Motopomplar, 4.4. Yangın hortumları, Kişisel Koruyucu Donanımların Kontrolü. İŞYERİNDE BULUNDURULMASI VE DÜZENLENMESİ GEREKEN BELGELER 1. Risk Değerlendirmesi: İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasıyükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin eder. İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 29.12.2012/28512 Madde: 5 Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir. İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği 29.12.2012/28512 Madde: 12

2. Tehlikeli Kimyasal Madde Bulunması Halinde Risk Değerlendirmesi: (1) İşveren, işyerinde tehlikeli kimyasal madde bulunup bulunmadığını tespit etmek ve tehlikeli kimyasal madde bulunması halinde, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden olumsuz etkilerini belirlemek üzere, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine uygun şekilde risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür. (2) Kimyasal maddelerle çalışmalarda yapılacak risk değerlendirmesinde aşağıda belirtilen hususlar özellikle dikkate alınır: a) Kimyasal maddenin sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları. b) İmalatçı, ithalatçı veya satıcılardan sağlanacak Türkçe malzeme güvenlik bilgi formu. c) Maruziyetin türü, düzeyi ve süresi. ç) Kimyasal maddenin miktarı, kullanma şartları ve kullanım sıklığı. d) Bu Yönetmelik eklerinde verilen mesleki maruziyet sınır değerleri ve biyolojik sınır değerleri. e) Alınan ya da alınması gereken önleyici tedbirlerin etkisi. (3) İşveren, tedarikçiden veya diğer kaynaklardan risk değerlendirmesi için gerekli olan ek bilgileri edinir. Bu bilgiler, kullanıcılara yönelik olarak, varsa kimyasal maddelerin yürürlükteki mevzuatta yer alan özel risk değerlendirmelerini de içerir. (4) Tehlikeli kimyasal maddeler içeren yeni bir faaliyete ancak risk değerlendirilmesi yapılarak belirlenen her türlü önlem alındıktan sonra başlanır. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 18.08.2013/28733 Madde: 6 3. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Risk Değerlendirmesi: İşveren, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete`de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde; kanserojen veya mutajenmaddelere maruziyet riski bulunan işlerde çalışanların; bu maddelere maruziyettürü, maruziyet düzeyi ve maruziyet süresini belirleyerek riskleri değerlendirir ve alınması gerekli sağlık ve güvenlik önlemlerini belirler. (2) Risk değerlendirmesinde kanserojen veya mutajen maddelerin, deri yolu da dâhil olmak üzere vücuda giriş yollarının tümü dikkate alınır. (3) Risk değerlendirmesi gerçekleştirilirken, belirli risklerden etkilenecek çalışanların sağlık ve güvenlikleri ile kanserojen veya mutajenmaddelerle çalışmak istemeyenlerin bu istekleri özel olarak dikkate alınır. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 06.08.2013/28730 Madde: 5

4. Titreşime Maruziyet Durumunda Risk Değerlendirmesi İşveren, çalışanların maruz kaldığı mekanik titreşim düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır, gerekiyor ise ölçümler yaptırarak mekanik titreşime maruziyeti belirler. Bu ölçümler,20/08/2013 tarihli ve 28741 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmeliğe göre yapılır. (3) Mekanik titreşime maruziyet düzeyi değerlendirilirken aşağıdakiler dikkate alınır: a) Kullanılan ekipmanla yapılan çalışmalardan elde edilen gözlem sonuçları. b) Ekipmanın üreticisinden elde edilecek bilgi de dahil olmak üzere, ekipmanda veya ekipmanın kullanıldığı özel koşullarda oluşabilecek titreşimin büyüklüğü hakkındaki bilgiler. (4) Üçüncü fıkradaki değerlendirme özel aygıt ve uygun yöntem kullanılarak yapılacak ölçüm yerine geçmez. (5) Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve denetimlerde gösterilmek üzere uygun birşekilde saklanır. Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik 22.08.2013/28743 Madde: 6 5. Gürültüye maruziyette Risk Değerlendirilmesi İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarak maruziyeti belirler. (2) Gürültü ölçümünde kullanılacak yöntem ve cihazlar; a) Özellikle ölçülecek olan gürültünün niteliği, maruziyet süresi, çevresel faktörler ve ölçüm cihazının nitelikleri dikkate alınarak mevcut şartlara uygun olur. b) Gürültü maruziyet düzeyi ve ses basıncı gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile 5 inci maddede belirtilenmaruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerinin aşılıp aşılmadığına karar verilebilmesine imkan sağlar. c) Çalışanın kişisel maruziyetini gösterir. (3) Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve iş müfettişlerinin denetimlerinde istenildiğinde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklanır. Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik 28.07.2013/28721 Madde: 6 6. Acil Durum Planı Acil durum planı, tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin

oluşturulması, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanır. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik 18.06.2013/28681 Madde: 7 Acil durumların belirlenmesi İşyerinde meydana gelebilecek acil durumlar aşağıdaki hususlar dikkate alınarak belirlenir: a) Risk değerlendirmesi sonuçları. b) Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali. c) İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar. ç) Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali. d) Sabotaj ihtimali. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik 18.06.2013/28681 Madde: 8 İşveren, 18/6/2013 tarihli ve 28681 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelikte belirtilen hususlar saklı kalmak kaydıyla işyerindeki tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanacak acil durumlarda özellikle aşağıdaki hususlar dikkate alınır: a) Acil durumların olumsuz etkilerini azaltacak önleyici tedbirler derhal alınır ve çalışanlar durumdan haberdar edilir. Acil durumun en kısa sürede normale dönmesi için gerekli çalışmalar yapılır ve etkilenmiş alana sadece bakım, onarım ve zorunlu işlerin yapılması için acil durumlarda görevlendirilen çalışanlar ile işyeri dışından olay yerine intikal eden ekiplerin girmesine izin verilir. b) Etkilenmiş alana girmesine izin verilen kişilere uygun kişisel koruyucu donanım ve özel güvenlik ekipmanıverilir ve acil durum devam ettiği sürece kullanmaları sağlanır. Uygun kişisel koruyucu donanımı ve özel güvenlikekipmanı bulunmayan kişilerin etkilenmiş alana girmesine izin verilmez. c) Tehlikeli kimyasallarla ilgili bilgiler ve acil durum müdahale ve tahliye prosedürleri kullanıma hazır bulundurulur. İşyerindeki acil durumlarda görevlendirilen çalışanların ve işyeri dışındaki ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele gibi konularda faaliyet gösteren kuruluşların bu bilgilere ve prosedürlere kolayca ulaşabilmeleri sağlanır. Bu bilgiler; 1) İşyerindeki acil durumlarda görevlendirilen çalışanların ve işyeri dışındaki ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele gibi konularda faaliyet gösteren kuruluşların önceden hazır olabilmeleri ve uygun müdahaleyi yapabilmeleri için, yapılan işteki tehlikeleri, alınacak önlemleri ve yapılacak işleri, 2) Acil durumda ortaya çıkması muhtemel özel tehlike ve yapılacak işler hakkındaki bilgileri,

içerir. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 12.08.2013/28733 Madde: 8 7. Kanserojen ve Mutajen Maddelerin Kullanımın Azaltılması İçin Araştırma İşverenler; a) Çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak amacıyla teknik olarak mümkün olduğu hâllerde, tehlikesiz veya daha az tehlikeli madde, müstahzar veya işlem kullanarak işyerindeki kanserojen veya mutajen maddelerin kullanımını azaltır. b) Kanserojen veya mutajen maddelerin değiştirilmesi konusunda yapılan araştırma sonuçlarını, istenmesi hâlinde Bakanlığa verir. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 06.08.2013/28730 Madde: 6 8. Patlamadan Korunma Dokümanı Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinde işveren, “Patlamadan Korunma Dokümanı” hazırlayacaktır. Patlamadan korunma dokümanı, işin başlamasından önce hazırlanacak, işyerinde, iş ekipmanında veya organizasyonunda önemli değişiklik, genişleme veya tadilat yapıldığında yeniden gözden geçirilerek güncelleştirilecektir. Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik 30.04.2013/28633 Madde: 10 9. Maruziyetin Önlenmesi ve Azaltılması Acil Durumlar İçin Plan Kanserojen veya mutajen maddelere maruz kalınan veya maruz kalma ihtimali bulunan yerler uygun ikaz levhaları ve güvenlik işaretleri ile belirlenecektir. Yüksek düzeyde maruziyete neden olabilecek acil durumlar için plan yapılacaktır. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 06.08.2013/28730 Madde: 7 10. Kayıtların Saklanması Kanserojen ve mutajen maddelerle çalışmaların yapıldığı işyerinde belirtilen kayıtlar maruziyetin sona ermesinden sonra en az kırk yıl süre ile saklanacaktır.

İşyerinde faaliyetin sona ermesi halinde işveren bu kayıtları Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne teslim eder Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 06.08.2013/28730 Madde: 17 11. İş Güvenliği Uzmanı Tarafından Düzenlenecek Belgeler İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür: a) Rehberlik ve danışmanlık;  İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene tavsiyelerde bulunmak. b) Risk değerlendirmesi;  Risk değerlendirmesinin yapılmasını sağlamak; gerekli çalışmaları planlayarak alınacak sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak. c) Çalışma ortamı gözetimi;  Çalışma ortamının gözetimini yapmak, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulanmasını kontrol etmek.  İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için mevzuata uygun çalışmalar yapmak ve uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanmasını sağlamak, periyodik olarak eğitimleri ve tatbikatları yaptırmak, acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini sağlamak. ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt;  İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini ilgili mevzuata uygun olarak planlamak ve uygulamak.  Çalışma ortamının gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek ve yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği yaparak hazırlamak. d) İlgili birimlerle işbirliği;  İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak.  İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak yıllık çalışma planını hazırlamak.

12. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarınca Düzenlenen Belgeler: İşveren veya işveren vekili, kurul için gerekli toplantı yeri, araç ve gereçleri sağlar. İşveren veya işveren vekili, kurulca hazırlanan toplantı tutanaklarını, kaza ve diğer vakaların inceleme raporlarını ve kurulca işyerinde yapılan denetim sonuçlarına ait kurul raporlarını, iş müfettişlerinin incelemesini sağlamak amacıyla, işyerinde bulundurur. (İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik 18.01.2013/28532 Madde 10) 13. İSGB ve OSGB’lerce Düzenlenecek Belgeler (1) İSGB ve OSGB'ler, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulmasına katkıda bulunulması amacıyla; a) İşyerinde sağlık ve güvenlik risklerine karşı yürütülecek her türlü koruyucu, önleyici ve düzeltici faaliyeti kapsayacak şekilde, çalışma ortamı gözetimi konusunda işverene rehberlik yapılmasından ve öneriler hazırlayarak onayına sunulmasından, b) Çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek amacı ile yapılacak sağlık gözetiminin uygulanmasından, c) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ve bilgilendirilmeleri konusunda planlama yapılarak işverenin onayına sunulmasından, ç) İşyerinde kaza, yangın, doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması, ilkyardım ve acil müdahale bakımından yapılması gereken uygulamaların organizasyonu ile ilgili diğer birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılmasından, d) Yıllık çalışma planı, yıllık değerlendirme raporu, çalışma ortamının gözetimi, çalışanların sağlık gözetimi, iş kazası ve meslek hastalığı ile iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin bilgilerin ve çalışma sonuçlarının kayıt altına alınmasından, e) Çalışanların yürüttüğü işler, işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi sonuçları, iş kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine uyularak saklanmasından, f) İşyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri ile ilgili yönetmelik ile İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik kapsamında hizmet verdikleri alanlarda belirtilen görevlerin yerine getirilip getirilmediğinin izlenmesinden, sorumludurlar.

(2) İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunmak üzere OSGB'lerce görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından saklanması gereken onaylı defter suretleri, OSGB arşivinde tutulur ve istenmesi halinde denetime yetkili memurlara gösterilir. Kendilerinden talep edilmese dahi, sözleşme süresi sonunda bütün kayıt ve dosyalar OSGB'lerce işverene teslim edilir. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği 29.12.2012/28512 - Madde 13 14. İşyeri Hekimi Tarafından Düzenlenecek Belgeler İşyeri hekimlerinin görevleri Sağlık gözetimi; Çalışanların yapacakları işe uygun olduklarını belirten işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi ile gerekli tetkiklerin sonuçlarını EK-2’de verilen örneğe uygun olarak düzenlemek ve işyerinde muhafaza etmek. Özel politika gerektiren gruplar, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı alanlar, kronik hastalığı, madde bağımlılığı, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi çalışanların, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli sağlık muayenelerini yaparak rapor düzenlemek, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı almış çalışanın olması durumunda kişinin çalıştığı ortamdaki diğer çalışanların sağlık muayenelerini tekrarlamak. Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eğitimlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamak. Çalışanların sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde işe dönüş muayenesi yaparak eski görevinde çalışması sakıncalı bulunanlara mevcut sağlık durumlarına uygun bir görev verilmesini tavsiye ederek işverenin onayına sunmak. Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumları ile işyerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek, gerektiğinde çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yapılmasını planlayarak işverenin onayına sunmak ve alınan İşyerindeki sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği yaparak iş kazalarıve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve bu konuları da içerecek şekilde yıllık çalışma planınıhazırlayarak işverenin onayına sunmak, uygulamaların takibini yapmak ve EK-3’te belirtilen örneğine uygun yıllık değerlendirme raporunu hazırlamak. İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik 20.07.2013/28713 Madde 9

15. İş Sözleşmesi Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Yazılı sözleşme yapılmamışsa iki ay içinde çalışma şart ve koşullarını yazılı olarak verilmesi, iş sözleşmesi iki aylık süre dolmadan sona ermiş ise, bu bilgilerin en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak verilmesi zorunludur. 4857 sayılı İş Kanunu - Madde 8 - Çıraklık Sözleşmeleri, - Çocuk ve Genç İşçinin İş Sözleşmesi ve Belge Yükümlülüğü 16. Çalışma Belgesi İşten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verilir. Belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işveren eski işverenden tazminat isteyebilir. Bu belgeler her türlü resim ve harçtan muaftır. 4857 sayılı İş Kanunu - Madde 28 17. İşçi Özlük Dosyası İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır. 4857 Sayılı İş Kanunu - Madde 75 18. Günlük Çalışma Süresinin Duyurulması Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile dinlenme saatleri işyerlerinde işçilere uygun araçlarla duyurulur. Yapılan işlerin niteliğine göre, işin başlama ve bitiş saatleri işçiler için farklı şekilde düzenlenebilir. İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği - Madde 8

19. Çalışma Süresinin Belgelenmesi İşveren, işçilerin çalışma sürelerini uygun araçlarla belgelemek zorundadır. İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği - Madde 9 20. Eğitimin Belgelendirilmesi İşyerlerinde düzenlenen eğitimler belgelendirilir ve bu belgeler çalışanların özlük dosyalarında saklanır. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Madde 17

BİLDİRİMLER VE İZİN TALEPLERİ / KAYITLAR: İşveren Tarafından Yapılacak Bildirimler: İşyerini Bildirme: İşyerini kuran, her ne surette olursa olsun devir alan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren, herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan, işveren ve alt işverenler, bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır. 4857 sayılı İş Kanunu - Madde:3 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İş Kazası Ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi MADDE 14 – (1) İşveren; a) Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler. b) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler. e) 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı binbeşyüz Türk Lirası, ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene ikibin Türk Lirası, dördüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen sağlık hizmeti sunucuları veya yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına ikibin Türk Lirası,

(2) İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur: a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde. b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde. (3) İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder. (4) Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir. (5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

e) 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı binbeşyüz Türk Lirası, ikinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene ikibin Türk Lirası, dördüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen sağlık hizmeti sunucuları veya yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına ikibin Türk Lirası,

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İş kazasının 4 ncü maddesinin birinci fıkrasının; (a) bendi ile 5 inci madde kapsamında bulunan sigortalılar bakımından bunları çalıştıran işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde, (b) bendi kapsamında bulunan sigortalı bakımından kendisi tarafından, bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra üç işgünü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile doğrudan ya da taahhütlü posta ile Kuruma bildirilmesi zorunludur. Bu fıkranın (a) bendinde belirtilen süre, iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile dinlenme saatleri işyerlerinde işçilere duyurulur. İşin niteliğine göre işin başlama ve bitiş saatleri işçiler için farklı şekilde düzenlenebilir. 4857 Sayılı İş Kanunu Madde 67 Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak 7,5 saat veya daha az Çalışılması Gereken İşlerin Bildirimi: Yönetmelikte sayılan işlerden herhangi birinin veya birkaçının sürekli olarak yapıldığıişyeri işverenleri, bu işlerin çeşit ve niteliklerini, yapılma zamanlarını, anılan işlerde çalışanların erkek ve kadınlar ayrıayrı gösterilmek suretiyle sayılarını, işe başlamadan önce işin yürütüldüğü yerin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle yükümlüdürler. Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedi buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik 16.07.2013/28709 Madde: 8 Kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılmasında rapor: Kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce, gece postalarında çalıştırılmalarında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu işyerinde görevli işyeri hekiminden alınır. Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik 24.07.2013/2013 Madde: 7

Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Yetkili Makama Bilgi Verilmesi: İşyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonucunda çalışanların sağlığı ve güvenliği yönünden risk bulunduğu saptanan işlerde, Bakanlıkça istendiğinde, işveren aşağıdaki konularda yeterli bilgileri verir. a ) İşyerinde kanserojen veya mutajen maddelerin kullanıldığı prosesler ve/veya işlemler ile bu maddelerin kullanılma nedeni, b) Kanserojen veya mutajen maddeler ve preparatları ile bunları içeren maddelerin işyerinde üretilen ve kullanılan miktarı, c) Maruz kalan işçi sayısı, d) Alınan koruyucu önlemler, e) Kullanılan koruyucu araç ve gerecin türü, f ) Maruziyet şekli ve düzeyi, g) İkame yapılıp yapılamadığı. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 06.08.2013/28730 Madde :8 Meslek Hastalıklarını Bildirme: İşyerinde, sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kanserojen veya mutajen maddelere maruziyet nedeniyle oluştuğu ön tanısı konulan tüm kanser vakaları 6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 06.08.2013/28730 Madde 16 İşyerinde Faaliyetin Sona Ermesi Halinde Bildirim: İşyerinde faaliyetin sona ermesi halinde işveren bu kayıtları Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne teslim eder. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 06.08.2013/28730 Madde: 17 Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda İşyerinde Faaliyetin Sona Ermesi Halinde Bildirim Kimyasal maddelerle çalışmalarda İşyerinde faaliyetin sona ermesi halinde, işveren sağlık ve maruziyet kayıtlarını Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğüne teslim eder. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 12.08.2013/28733 Madde: 12

İşverenin Sağlık Ve Güvenlik Kayıtları Ve Onaylı Deftere Ilişkin Yükümlülükleri (1) İşveren; a) İşyerinde yürütülen iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine ilişkin her türlü kaydı, b) İşten ayrılma tarihinden itibaren en az 15 yıl süreyle çalışanların kişisel sağlık dosyalarını, saklar. (2) Çalışanın işyerinden ayrılarak başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, yeni işveren çalışanın kişisel sağlık dosyasını yazılı olarak talep eder, önceki işveren dosyanın bir örneğini onaylayarak bir ay içerisinde gönderir. (3) Onaylı defter işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri, Genel Müdürlük veya noterce her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır. (4) Onaylı defter yapılan tespitlere göre iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile işveren tarafından birlikte veya ayrı ayrı imzalanır. Onaylı deftere yazılan tespit ve öneriler işverene tebliğ edilmiş sayılır. (5) Onaylı defterin asıl sureti işveren, diğer suretleri ise iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından saklanır. Defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren sorumludur. Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri göstermek zorundadır. (İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği 29.12.2012/28512 Madde: 7) İSGB ve OSGB'lerin görev, yetki ve sorumlulukları Yıllık çalışma planı, yıllık değerlendirme raporu, çalışma ortamının gözetimi, çalışanların sağlık gözetimi, iş kazası ve meslek hastalığı ile iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin bilgilerin ve çalışma sonuçlarının kayıt altına alınmasından, Çalışanların yürüttüğü işler, işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi sonuçları, iş kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine uyularak saklanmasından, sorumludur. (İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği 29.12.2012/28512 Madde 13) Görevlendirme belgesi ve sözleşme İşyerinde çalışanlar arasından işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi durumunda bu kişilerle işveren arasında; OSGB'lerden hizmet alınması durumunda OSGB ile işveren arasında sözleşme imzalanır.

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması amacıyla işyerlerinde görevlendirilen kişilerin, doğum, hastalık ve yıllık izin gibi zorunlu nedenler sebebiyle değiştirilmesi ve değişiklik süresinin 30 günü geçmesi halinde, durum Genel Müdürlüğe bildirilir. İş Kanunundaki çalışma süreleri saklı kalmak kaydıyla, işyerine hizmetin sunulması için hesaplanan zorunlu süre bölünmek suretiyle birden fazla kişi görevlendirilemez. Sözleşme ve görevlendirme belgeleri üç nüsha halinde ve Yönetmelikteki eklerine uygun olarak aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde düzenlenir. (İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği 29.12.2012/28512 Madde: 14) Kullanımı Yasaklanan Kimyasal Maddelerle Çalışılabilmesi İçin İzin Alınması a) Çalışanların, Ek-3’te belirtilen kimyasal maddelerden veya bu maddelerin kullanıldığı işlemlerden kaynaklanan sağlık ve güvenlik risklerinden korunması için bu maddelerin belirtilen oranlardan fazla bulunması halinde bu maddelerin üretilmesi, kullanılması ve işlemlerin yapılması yasaktır. b) Ancak, tam kapalı sistemlerde, mümkün olan en az miktarlarda ve çalışanların bu maddelere maruziyetlerinin önlenmesi şartı ile Bakanlıktan izin alınarak Ek-3’te belirtilen maddelerle sadece aşağıdaki hallerde çalışma yapılır; 1) Bilimsel araştırma ve deneylerde, 2) Yan ürünlerde veya atık maddelerde bulunan bu maddelerin ayrılması işlerinde, 3) Teknoloji gereği ara madde olarak kullanılması zorunlu olan üretimlerde. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 12.08.2013/28733 Madde: 11 Ek-3 EINECS No ( 1 )

CAS No ( 2 )

Madde Adı

202-080-4 202-177-1

91-59-8 92-67-1

202-199-1 202-204-7

92-87-5 92-93-3

2-naftilamin ve tuzları 4-aminodifenil ve tuzları Benzidin ve tuzları 4-nitrodifenil

Yasak Uygulanmayacak Limit Değer % 0,1 (ağırlıkça) % 0,1 (ağırlıkça) % 0,1 (ağırlıkça) % 0,1 (ağırlıkça)

(1)

EINECS

: Avrupa Mevcut Ticari Kimyasal Maddeler Envanteri.

(2)

CAS

: Kimyasal maddelerin servis kayıt numarası.

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 12.08.2013/28733 c) (b) bendinde belirtilen çalışmalar için izin isteyenler;

1) İzin isteme nedeni, 2) Kimyasal madde veya maddelerin yıllık kullanım miktarları, 3) Bu maddelerde çalışacakların sayısı, 4) Maddelerin kullanılacağı işler, reaksiyonlar ve prosesler, 5) Çalışanların bu maddelere maruziyetini önlemek için alınan önlemler, hakkındaki bilgileri Bakanlığa vermekle yükümlüdür. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 12.08.2013/28733 Madde: 11 İşyerlerinde İşi Durdurma Kararının Kaldırılması İşin durdurulmasına sebep olan hususları yerine getiren işveren, durdurma kararının kaldırılması için ilgili il müdürlüğüne yazılı talepte bulunur. Durdurmaya sebep hususları gidermeye yönelik yapılan çalışmaları, alınan veya revize edilen iş ekipmanlarına ait bilgi, belge ve yeterlilik sertifikalarını, tedbirlerin alındığı bölgelerin fotoğraflarını ve işyeri risk değerlendirmesini içeren bir dosya talebin ekinde, aynı zamanda bu dosyanın elektronik ve benzeri ortama aktarılmış hali il müdürlüğüne sunulur. İl müdürlüğü talebi aynı gün elektronik ve benzeri ortamda sunulan eklerle beraber Kurul Başkanlığına iletir. İşverenin bildirimi üzerine müfettiş tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda, durdurma kararına neden olan hususların giderildiğinin belirtilmesi halinde, heyet tarafından 6 ncı maddede belirtilen usuller çerçevesinde gerekli inceleme yapılır ve bildirimin yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içerisinde karar verilir. İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerlerinin Kapatılmasına Dair Yönetmelik 30.03.2013/28603 Madde 10 İş Ekipmanının Kontrolü 1) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur. a) İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından kontrolü yapılır, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığını gösteren belge düzenlenir. b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının; 1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılması, 2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi işekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın

zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli kontrollerin yapılması, sağlanır. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 25.04.2013/28628 Madde 7

EK-III KONTROL PERİYODU (Azami Süre) PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ EKİPMAN ADI (İlgili standardın ön-gördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile)

Buhar kazanları

Standartlarda süre belirtilmemişse

(İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.)**

TS 2025 ve TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

1 Yıl

Kalorifer kazanları

Standartlarda süre belirtilmemişse

TS EN 12952-6 standardında belirtilen kriterlereuygun olarak yapılır.

1 Yıl Taşınabilir gaz tüpleri (Dikişli, dikişsiz)

Standartlarda süre belirtilmemişse 3Yıl

TS EN 1802, TS EN 1803, TS EN 1968, TS EN 13322, TS EN 14876, TS EN ISO 9809 ve TS EN ISO 16148 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Taşınabilir asetilen tüpleri

TS EN 12863 standardında belirtilen sürelerde

TS EN 12863 standardında belirtilen kriterlereuygun olarak yapılır.

Manifoldlu asetilen tüp demetleri

Standartlarda süre belirtilmemişse 1 yıl

TS EN 12755 ve TS EN 13720 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Manifoldlu tüp demetleri

Standartlarda süre belirtilmemişse

TS EN 13385 ve TS EN 13769 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

1 Yıl Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yerüstü) (1)

Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yer altı) (1)

Kullanımdaki LPG tüpleri

10 Yıl

TS 55, TS 1445, TS 1446, TS EN 12817 ve TS EN 12819 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

10 Yıl

TS EN12817, TS EN 12819 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Basınçlı hava tankları

(2), (3)

Standartlarda süre belirtilmemişse

TS EN 1440:2008+A1:2012, TS EN 14767, TS EN 14795, TS EN 14914 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1:2010, TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

1 Yıl

Kriyojenik tanklar

Tehlikeli sıvıların(4) bulunduğu tank ve depolar (1)

TS EN:13458 – 3 standardında belirtilen sürelerde.

10 Yıl

(5)

TS EN 1251-3, TS EN:13458 – 3, TS EN 13530-3 ve TS EN 14197-3, standartlarında belirtilenkriterlere uygun olarak yapılır.

API 620, API 650, API 653, API 2610 standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri ise 5 yılda bir kontrol ve teste tabi tutulur.

(2)

Seyyar veya sabit kompresör hava tankları ile basınçlı hava ihtiva eden her türlü kap ve bunların sabit donanımı. (3)

Kademeli sıkıştırma yapan kompresörlerin her kademesinde hidrostatik basınç deneyi,

basınçlı hava tankları ile bunların sabit donanımlarının, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının 1,5 katı ile yapılır. (4)

Tehlikeli sıvılar: aşındırıcı veya sağlığa zararlı sıvılardır.

(5)

Tahribatsız muayene yöntemleri kullanılır.

(*)

Periyodik kontrol süreleri API 510 standardı esas alınarak belirlenen basınçlı ekipmanlarda; basınçlı ekipmandaki içerik (basınç ve benzeri) kayıpları ile korozyon gibi nedenlerle meydana gelen bozulmalar dikkate alınarak yapılan risk değerlendirmesi ve yönetimi çerçevesinde belirlenen periyodik kontrol süreleri, ekipmanın kalan ömrünün yarısını ve her halükarda beş yılı aşmaması gerekir. (**)

Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir. Kaldırma ve iletme ekipmanları Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur. KONTROL PERİYODU (Azami Süre) PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ EKİPMAN ADI (İlgili standardın ön-gördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile)

Kaldırma ve/veya iletme araçları (1), (2),(3)

Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Asansör (İnsan ve Yük

Standartlarda

(İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.)**

TS 10116, TS EN 280 + A2, TS EN 818-6 + A1, TS EN 1495 + A2, TS EN 1709, TS EN 12079-3, TS EN 12927-7, TS EN 13157+A1, TS EN ISO 13534, TS ISO 789-2, TS ISO 3056, TS ISO 4309, TS ISO 7592, TS ISO 9927-1, TS ISO 11662-1, TS ISO 12480-1, TS ISO 12482 – 1, FEM 9.751, FEM 9.752, FEM 9.755 ve FEM 9.756 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî

Taşıyan) (4)

süre belirtilmemişse 1 Yıl

Yürüyen merdiven ve yürüyen bant

Standartlarda süre belirtilmemişse

Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği ile 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği’nde yer alan hususlar saklı kalmak kaydıyla TS EN 81–3, TS EN 13015, TS ISO 9386-1 ve TS ISO 9386-2, standartlarında belirtilen kriterlere göre yapılır.

TS EN 13015 standardında belirtilen şartlar kapsamında yapılır.

1 Yıl

İstif Makinesi (forklift, transpalet, lift)

Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Yapı İskeleleri(5),(6)

Standartlarda süre belirtilmemişse 6 Ay

TS 10689, TS EN 1757-2, TS ISO 5057, TS 10201 ISO 3184, TS ISO 6055, TS ISO 1074 ve FEM 4.004 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. TS EN 1495 + A2, TS EN 1808 ve TS EN 12811-3 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak ve EKII’ nin 4 üncü maddesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak yapılır.

(1)

Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir. (2)

Mobil kaldırma ekipmanlarının dışında kalan kaldırma ekipmanları için kararlılık deneyi ise gerek görüldüğünde ilgili standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. (3)

Kapasitesinin altında kullanılacak kaldırma araçlarında beyan edilen kaldırılacak azami yük görünecek şekilde işaretlenir. Beyan edilen yükün üstünde bir ağırlığın kaldırılmasının söz konusu olduğu durumlarda kaldırma aracı kaldırılacak yükün miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz. (Beyan yükü; kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır.) (4)

Elektronik kumanda sistemi ile donatılmış kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrolünde makine ve elektrik ile ilgili branşlarda periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler birlikte görev alır. (5)

İskelelerin periyodik kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi tarafından yapılır.

(6)

İskeleler, üzerlerinde taşıyabileceği azami yük görünecek şekilde işaretlenir.

(**)

KONTROL PERİYODU (Azami Süre) PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ EKİPMAN ADI (İlgili standardın ön-gördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile)

Elektrik Tesisatı, Topraklama Tesisatı, Paratoner

Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

Akümülatör, Transformatör

Yangın Tesisatı ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisatı

Yangın Söndürme cihazı

1 Yıl Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl

TS ISO 11602-2

(İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.)**

21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmî Gazete’de Yayınlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ile TS EN 60079 standardında belirtilen hususlara göre yapılır. İmalatçının belirleyeceği şartlar kapsamında yapılır. Projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadığının belirlenmesine yönelik olarak yapılır. Ayrıca TS 9811, TS EN 671-3, TS EN 12416-1 + A2, TS EN 12416-2 + A1, TS EN 12845 + A2 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

TS ISO 11602-2 standardında

standardında belirtilen sürelerde Havalandırma ve Klima Tesisatı

1 Yıl

belirtilen kriterlereuygun olarak yapılır.

Projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadığının belirlenmesine yönelik olarak yapılır.

(**)

Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir. Çalışanların Bilgilendirilmesi İşveren, iş ekipmanları ve bunların kullanımına ilişkin olarak çalışanların bilgilendirilmesinde aşağıda belirtilen hususlara uymakla yükümlüdür. a) Çalışanlara, kullandıkları iş ekipmanına ve bu iş ekipmanın kullanımına ilişkin yeterli bilgi ve uygun olmasıhalinde yazılı talimat verilir. Bu talimat, imalatçı tarafından iş ekipmanıyla birlikte verilen kullanım kılavuzu dikkate alınarak hazırlanır. Talimatlar iş ekipmanıyla beraber bulundurulur. Bu bilgiler ve yazılı talimatlar en az aşağıdaki bilgileri içerecekşekilde hazırlanır. 1) İş ekipmanının kullanım koşulları. 2) İş ekipmanında öngörülen anormal durumlar. 3) Bulunması halinde iş ekipmanının önceki kullanım deneyiminden elde edilen sonuçlar. (2) Çalışanlar, kendileri kullanmasalar bile çalışma alanında veya işyerinde bulunan iş ekipmanlarının kendilerini etkileyebilecek tehlikelerinden ve iş ekipmanı üzerinde yapılacak değişikliklerden kaynaklanabilecek tehlikelerden haberdar edilir. (3) Bu bilgiler ve yazılı talimatların, basit ve kolay anlaşılır bir şekilde olması gerekir. (İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 25.04.2013/28628 Madde 10) SAĞLIKLA İLGİLİ RAPOR, KONTROL VE AŞILAR İşçilerde bulaşıcı hastalık olmadığına dair rapor: (57) Gıda işinde çalışanların portör muayeneleri, İşyerleri insanların toplu olarak bulundukları, toplu olarak çalıştıkları, birbirleri ile ilişkilerin çok fazla olduğu ortamlardır. Bu sebeple bu tür ortamlarda bulaşıcı hastalıkların yayılma ihtimali yüksektir. İşyerlerinde bulaşıcı hastalık çıkmaması, yayılmaması için gerekli tedbirlerin alınması ve kontrollerin yapılması gerekmektedir. Bu tedbirlerin en önemlisi, işçileri kontrol ettirerek, bulaşıcı hastalığı görülenlerin tecrit edilmesi ve tedavi edilmesidir. İşyerine işçi alırken de işçilerin bulaşıcı hastalıklarının olmamasına dikkat edilmelidir.

Gıda işleri ile ilgili çalışma yapan kimseler, bulaşıcı hastalık açısından çok daha önemlidir. Bu işçilerin daha kısa periyotlarla, daha iyi muayene edilmesi, Üç Aylık periyotlarla mutlaka PORTÖR muayenelerinin yaptırılması gerekmektedir. Bu kişilerin temizliklerine daha çok dikkat etmeleri, İşyeri yetkililerinin ve İşyeri Hekimlerinin bu konuda daha titiz davranmaları gerekmektedir. Kurşunla çalışan işçilerin sağlık kontrolleri: Kurşunla çalışan işçilerin, her üç ayda bir, sağlık muayenesine tabi tutulması, kurşun absorbsiyonunun ilk belirtilerinin klinik ve laboratuvar usulleri ile tespit edilmesi, işçinin hazım şikayetleri olup olmadığının incelenmesi, diş etlerinde burton çizgisi oluşup oluşmadığının kontrolü, kolların ekstransiyon durumlarının incelenmesi, idrarda kopraporfırın aranması, kanda hemoglobin yüzdesinin ölçülmesi, bazofil granulasyonlu eritrosit sayımı yapılması, kanda ve idrarda kurşun aranması gerekmektedir. Cıva ile ilgili işlerde çalışanların muayenesi: Cıva ile çalışan işçilerin, her üç ayda bir, klinik ve laboratuvar usulleri ile sağlık muayeneleri yapılmalıdır. Tükürük artması, diş etlerinde ülserasyon, ellerde ve göz kapaklarındaki titremeler şeklindeki belirtileri bulunanlar yaptıkları işlerden ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır. Arsenik ile ilgili işlerde çalışanların sağlık muayeneleri: Arsenik ile çalışan işçiler altı ayda bir klinik ve laboratuvar usulleri ile muayeneleri yaptırılacaktır. İdrar, dışkı, kıl ve tırnaklardaki arsenik miktarı tayin edilecek, arsenik ile ilgili zehirlenme görülenler tedavi altına alınacaktır. Fosforlu bileşiklerle yapılan çalışmalarda sağlık muayenesi: Beyaz fosfor ile ilgili işçilerde çalışan işçiler, işe girişlerinde, işe giriş sağlık muayenesi ve periyodik sağlık muayeneleri ile birlikte çene ve dişleri filmleri çektirilecek çene nekrozu aranacaktır. Kadmiyum, mağnezyum, kromlu bileşikler, berilyumlu alaşımlar, benzen, anilin, nitro amin türevleri, halojenli hidrokarbonlar, karbon sülfür, Berilyum ve bileşikleri ile çalışan işçilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sağlık muayeneleri yapılacaktır. Solunum sistemi hastalıkları bulunanlar ile zayıfladıkları görülenler, çalıştıkları işten ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır. Berilyum ve bileşiklerinin kullanıldığı işyerlerinde, genel havalandırma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak ve bu işyeri havasında, berilyum miktarı (2) miligram/metreküpü geçmeyecektir. Çevre havasında kadmiyum miktarı, 0,1 miligram/metreküpü geçmeyecektir. Kadmiyum tozu ve dumanına karşı, işçilere uygun maske verilecektir. Kadmiyumla çalışan işçiler, işe alınırken, periyodik olarak klinik ve laboratuvar usulleri ile sağlık muayeneleri yapılacak, solunum sistemi ve böbrek hastalığı tespit edilenler, yaptıkları işlerden ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır.

Krom ve bileşikleri ile çalışanların, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile sağlık muayeneleri yapılacaktır. Burun septumunda ülserasyon görülenler ile solunum sistemi ve cilt hastalığı bulunanlar çalıştıkları işten ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır. İşçilerin el ve yüz temizliğine dikkat edilecek ve ellerin % 5 hiposülfit dö sud ile yıkanması sağlanacaktır. Benzen (benzol) ve bileşikleri gibi aromatik hidrokarbonlarla yapılan çalışmalarda, bunların zararlı etkilerinden korunmak için aşağıdaki tedbirler alınacaktır: Solventler, tinerler ve benzerleri ile deri, plastik ve benzerlerinden mamul eşya imalat sanayiinde kullanılan her çeşit yapıştırıcı maddelerin içinde bulunan benzen miktarı (%1) den fazla olmayacaktır. Benzen ile çalışılan işyerlerinde, benzenin havadaki konsantrasyonu, hacmen milyonda 20 den fazla olmayacaktır. Daha yüksek benzen konsantrasyonuyla çalışmak zorunluluğu bulunan işyerlerinde, işçilere uygun hava maskeleri, sıvı benzen ile çalışılan hallerde, özel ayakkabı, eldiven ve özel iş elbisesi gibi korunma araçları verilecektir. Anilin ve nitro - amin türevleri ile çalışacak işçilerin, işe alınırken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel, sağlık muayeneleri yapılacak, cilt, böbrek ve karaciğer hastalığı olanlar ile aniline karşı allerjisi bulunanlar, bu işlere alınmayacaklardır. Anilin ve nitro - amin türevleri ile çalışan işçilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sağlık muayeneleri yapılacak, cilt, böbrek ve karaciğer hastalığı görülenler, bu işlerden ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır. Tozlu ortamlarda çalışanlar için göğüs radyografileri Tozlu yerlerde çalışacak işçiler, işe alınırken, genel sağlık muayeneleri yapılacak, göğüs radyografileri alınacak, solunum ve dolaşım sistemi hastalığı görülenler ile cilt hastalığı görülenler, göğüs yapısında bozukluk bulunanlar bu işlere alınmayacaktır. Gürültülü yerde çalışanlar için kulak odiyogramları Gürültülü işlerde çalışacak işçilerin, işe alınırken, genel sağlık muayeneleri yapılacak, özellikle duyma durumu ve derecesi ölçülecek, kulak ve sinir sistemi hastalığı bulunanlar, hipertansiyonlu olanlar bu işlere alınmayacaktır. Gürültülü işlerde çalışanlar, gürültü şiddetine göre tayin edilecek belli periyotlarda duyma durumu ve derecesinin kontrol ettirilmesi gereklidir. Titreşimli çalışmalarda kemik, eklem ve damar yapısının muayenesi Titreşim yapan aletlerle çalışan işçilerin, periyodik olarak sağlık muayeneleri yaptırılacaktır. Kemik, eklem ve damar sistemleri ile ilgili hastalığı veya arızası görülenler, çalıştıkları işlerden ayrılacak, kontrol ve tedavi altına alınacaktır.

Enfraruj ışınlarla çalışmalarda göz muayenesi Enfraruj ışınlara maruz işçiler genel sağlık muayeneleri yapılacak, özellikle göz muayenesi yapılacak, görme durumu ve derecesi tayin edilecek, gözle ilgili arızası ve hastalığı görülenler bu tür işlerden ayrılacak, kontrol ve tedavi altına alınacaktır. Yeraltında, nemli, hava cereyanlı ve yetersiz ışıklı yerlerde çalışanların romatizma ve göz hastalığı açısından muayenesi Bu tür işlerde çalışanları, periyodik olarak genel sağlık muayeneleri yapılırken özellikle romatizma ve göz hastalığına dikkat edilecektir. Atmosfer basıncından daha yüksek basınçlı ortamlarda çalışanların muayenesi Bu tür işlerde çalıştırılacak işçilerin, işe başladıkları günden itibaren 15 gün sora, adaptasyon muayenesine tabi tutulacak ve işin devamı süresince de periyodik sağlık muayeneleri yapılacaktır. Radyoaktif maddelerle çalışmalarda muayene Radyasyonlu işlerde çalışanların, ne miktarda radyasyon aldıkları, özel cihazlarla ölçülecek, ayda bir defa değerlendirilecektir. Tetanos aşısı Tetanos tehlikesi bulunan işlerde çalıştırılacak işçilere, antitetanik aşı yapılacaktır. Brüselloz aşısı Brüsellöz bulaşma ihtimali olan işlerde çalışan işçiler aşılanacaktır. İlk yardım ve kurtarma kursu görmüş elemanların kurs belgeleri Ağır ve Tehlikeli İşlerin yapıldığı işyerlerinde her vardiyada en az bir kişi İlk Yardım ve Kurtarma kursu görmüş eleman bulundurulması zorunludur. Eğer ekip halinde işyeri dışında çalışma yapılıyorsa, her ekipte yine ilk yardım ve kurtarma kursu görmüş elemanların bulundurulması gereklidir. İçme suyu tahlili İşyerindeki içme suyu ve kullanma suyu belli periyotlarda tahlili yapılmalı ve kullanılmasında ve içilmesinde sakıncanın olmadığı belirlenmelidir. YANGINA KARŞI ALINAN TEDBİRLERLE İLGİLİ BELGELER 1-Seyyar Yangın söndürme cihazının kontrolü Seyyar yangın söndürme cihazları yangın başlangıcında çok etkili olarak kullanılmaktadır. Bu sebeple her işyerinde yeterli miktarda ve evsafta bu cihazlardan bulundurulması gereklidir. Ancak bunların periyodik kontrol ve bakımları yaptırılmaz ise ihtiyaç anında kullanılamamaktadır. İşyerlerine fayda yerine zarar vermektedir. Çünkü yetkililer bu cihazlara güvenmekte fakat kontrolsüzlük sebebiyle cihazlar görev yapmayınca büyük zararlara sebebiyet verilmektedir.

Köpüklü tip (Sodyum bikarbonat-asitli) yangın söndürme cihazları, en az 4 senede bir defa tamamen boşaltılıp yeniden doldurulması gerekmektedir. Karbodioksit, bikarbonat tozlu, karbon tetraklörürlü kullanıldıktan sonra tekrar doldurulmalıdır.

ve benzeri kimyasan maddeli cihazlar

2-Altı ayda bir alarm ve tahliye denemeleri İşyerlerinde altı ayda bir, alarm ve tahliye denemeleri yapılmalı, bu denemeler, yetkili ve tecrübeli bir şef, işyeri bekçileri ve yeteri kadar yardımcıdan kurulu bir ekibin gözetimi altında yapılacak ve işyeri yangın planlarına uygun olarak tertiplenecektir. 3-Yangın söndürme ekipleri ve eğitimleri Özel itfaiye teşkilatı bulunmayan işyerlerinde, bekçiler ile çalışanlar arasında seçilecek yeterli sayıda yardımcı personelden bir yangın söndürme ekibi oluşturulacak ve bu personele, yangın anında yapılacak görevler gösterilecek, yangına karşı savunma eğitimi yapılacak, hangi tür söndürme alet ve cihazlarının hangi tür yangınlarda nasıl kullanılacağı , nazari ve ameli olarak gösterilecek, yeterli eğitim yapılacaktır. 4-İtfaiye Teşkilatının ayda bir yapılan yangın savunma ve söndürme denemeleri Özel itfaiye teşkilatı bulunan işyerlerinde, en az ayda bir defa, yangın savunma söndürme kurtarma denemeleri yapılacak, bu denemeler gerçek yangın şartlarında yapılacak, gerekli malzeme ve teçhizatın nasıl kullanılacağı öğretilecektir. 5-Par. Pat. Maddelerin bulunduğu yerlerde ateş ve kıvılcım yasağını belirten uyarı levhaları, Parlayıcı, patlayıcı maddelerle iştigal edilen işyerlerinde, açık ateş ve kıvılcım yasağını belirten uyarı levhaları bulunacaktır. 6-Yangın hortumlarının kontrolü Lastik olmayan hortumlar, her kullanıştan sonra boşaltılıp kurutularak kontrol edilecek, lastik hortumlar en geç üç ayda bir kontrol edilecektir. 7-Motopompların kontrolü İşyerinde yangın söndürmek için kullanılan motopomplar en az altı ayda bir kere kontrol ettirilecektir. Her gün beş dakika su ile işletme deneyi yapılacaktır. MAKİNE TEZGAH VE TESİSLERİN KONTROL VE DENEYLERİ 1-Asansörün kontrolü Asansörler, yetkili teknik elemanlar tarafından belli periyotlarda kontrol edilecek ve kontrol belgesi düzenlenecektir. 2-Kaldırma araçlarının kontrolü Kaldırma makineleri ve araçları her çalışmaya başlamadan önce, operatörleri tarafından kontrol edilecek, çelik halatlar, zincirler, sapanlar, kasnaklar, frenler, otomatik durdurucular yetkili teknik

bir eleman (Mak. Müh.) tarafından kontrol edilecek ve kontrol belgesi düzenlenerek işyerindeki özel dosyasında saklanacaktır. 3-Kazanların kontrolü Kazanlar (her türlü kazan, sıcak su kazanı, buhar kazanı v.s.) imalatının bitiminde, montajı yapılıp kullanılmaya başlamadan önce, kazanlarda yapılan değişiklik onarım ve revizyonlardan sonra, yılda bir periyodik olarak ve en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeden önce, kontrol ve deneyleri Hükümet veya Mahalli İdarelerce kabul edilen yetkili teknik elemanlar tarafından yaptırılarak sonuçları sicil kartına veya defterine işlenecektir. 4-Vülkanızatör ve devülkanizatörlerin kontrolü Vülkanizatör ve Devülkanizatörler, üç ayı geçmemek üzere, periyodik olarak, yetkili teknik elemanlar tarafından kontrol edilecek; kontrol sonuçları sicil kartına veya defterine işlenecektir. 5-Basınçlı su ve hava tanklarının kontrolü Basınçlı su ve hava tankları belli periyotlarda muayeneleri yapılacak ve sonuçlar sicil defterine işlenecektir. 6-Basınçlı asit kaplarının kontrolü Basınçlı asit kapları, içindeki asit tamamen boşaltılıp, yıkandıktan ve kurulandıktan sonra kontrol edilecektir. 7-Basınçlı gaz tüplerinin kontrolü Basınçlı gaz tüplerini dolduran her firma, satışa çıkarmadan önce, uygun aralıklarla, belirli zamanlarda, tüp ve teferruatını muayene edecek veya ettirecek; hidrolik basınç deneyi, ağırlık deneyi, hacim deneyi gibi deneyler yapacak veya yaptıracaktır. Bunlarla ilgili belgeleri satış ile birlikte alıcıya verecektir. 8-Asetilen tüplerinin kontrolü Asetilen tüpleri belirli periyotlarla aşağıda belirtilen muayene ve deneylere tabi tutulacaktır: 

Genel dış muayene,



Tüpün absorbsiyon malzemesi ile yeteri kadar dolu olup olmadığının kontrolü,



Tüpü absorbsiyon malzemesi ve asetonla beraber tartma,



Basınç deneyi (Bu deney ya 60 kg/cm2 basınçla su ile veya tüpte bulunan absorbsiyon malzemesinin boşaltılamadığı hallerde yine 60 kg/cm2 basınçlı aseton veya argon ile yapılacaktır)

9-Havalandırma tesisatının kontrolü Havalandırma tesisatları çok sık kirlenen, kanalları dolan ve kısa zamanda görev yapmaz duruma gelen tesisatlardır. Bu sebeple havalandırma tesisatının sık sık temizlenmesi ve bakımı gerekmektedir.

Havalandırma tesisatları günlük ve haftalık bakımlardan başka, yetkili teknik elemanlar tarafından üç ayda bir kere kontrol edilmesi ve çalışır durumda olduğunun belgelenmesi gereklidir. 10-Marangoz makinelerinin kontrolü Şerit testere ve bıçkı makineleri testerelerinin, bağlantılarının en az ayda bir kere kontrol edilmesi gerekmektedir. 11-Basınçlı kaplardaki emniyet subaplarının kontrolü Emniyet supapları her vardiyada veya günde en az bir kere denenecektir. 12-Fırın ve ocakların kontrolü Fırın ve ocaklar malzemesi, yapısı ve teçhizatı bakımından fenne ve tekniğe uygun olacak, ateşlemeden önce bunların bağlantıları ve cihazları kontrol edilecektir. 13-Elektrikli el aletlerinin kontrolü Elektrikli el aletleri aletlerinin kullanılmasında, elektriğe çarpılma şeklinde ölümcül kazalara çok sık rastlanmaktadır. Bu sebeple elektrikli el aletleri kullanılmadan önce yetkili elemanlar tarafından özellikle, topraklama durumu, motorun kıvılcım durumu, fiş piriz sistemleri kontrol edilmelidir. 14-Tam yalıtılmış elektrik cihazlarının kontrolü: Tam yalıtılmış elektrikli cihazların uygunluğu yetkili makamlar tarafından onaylandıktan sonra cihazın güvenli durumunu bozacak herhangi bir değişiklik yapılmamalıdır. 15-Elektrik tesisatının (Aydınlatma dahil) kontrolü Par. Pat. Zar. ve Teh. İşler Tüz. kapsamındaki işyerindeki bütün elektrik tesisatı (aydınlatma tesisatı dahil) senede bir kere yetkili teknik elemanlar tarafından kontrol ettirilerek uygun olduğuna dair belge alınması gereklidir. 16-Paratöner tesisatının kontrolü Paratöner her sene yetkili teknik elemanlar tarafından kontrol edilerek, kontrol belgesi düzenlenmelidir. 17-Topraklama tesisatının kontrolü: Bütün topraklama tesisatı (statik elektrik topraklamaları dahil) her sene yetkili teknik elemanlar tarafından kontrol edilmeli, kontrol değerleri belirtilerek bir rapor düzenlenmelidir. 18-Boru tesisatının kontrolü İşyerindeki boru tesisatının periyodik olarak kontrol edilerek, kusurlu, hatalı, aşınmış ve bozulmuş yerlerin değiştirilmesi gereklidir. 19-İçinde sıvı bulunan tank ve depoların kontrolü İçinde tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar en geç yılda bir defa kontrol edilecektir.

20-Taban ve asma kat döşemelerinin kontrolü Taban ve asma katların döşemeleri, üzerine konacak malzemeye dayanıklı olmalı, metrekare hesabı ile taşıyabilecekleri azami ağırlık miktarı yetkili teknik elemanlar tarafından tespit edilmelidir. Azami yükten fazla yüklenmemelidir. 21-Kişisel koruyucuların kontrolü Kişisel koruyucular bakımlı olmalı, koruma özelliği devam etmelidir. Özellikle emniyet kemerlerinin, kesik veya kusurlu olup olmadığı, perçin ve dikişlerinin sağlam olup olmadığı kontrol edilmeli, arızalar giderilmeli, kusurlar düzeltilmelidir. EHLİYETLER: 1-Kazancı Belgesi, Kazanların, ehliyetli ve ehil kişiler tarafından işletilmesi gereklidir. Çünkü kazanların fenne ve tekniğe uygun işletilmemesi durumunda, çok büyük basınçlara ulaşması ve patlaması dolaysıyla büyük kazaların meydana gelme ihtimali mevcuttur. Kazancılar, genel manada kazanlarla ilgili gerekli bilgileri bilmelerinin yanında özellikle kullandıkları kazanlar hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. 2-Patlayıcı Madde Ateşleme Belgesi Patlatıcı maddelerin kullanılması, bu konuda yetiştirilmiş, ve yetkililer tarafından görevlendirilmiş Patlayıcı Madde Kullanma Yetki Belgesi olan ateşleyiciler tarafından yapılmalıdır. 3-İş Makinesi Operatör Belgesi İş Makineleri, bu konuda yetiştirilmiş ehil operatörler tarafından yapılması gerekmektedir. Bu konuda mevzuatta düzenlenmiş bir şekil veya prosedür bulunmamaktadır. Bu durum, işverenin, çalıştırdığı kişiye, yaptığı iş ile ilgili olarak gerekli eğitimi yapması mecburiyeti çerçevesinde düşünülmelidir. Bu durumda, işveren, elemanını, yeterli bir kurstan geçirerek operatör belgesi verebilir ve işçisini operatör olarak çalıştırabilir. 4-G sınıfı ehliyeti Trafiğe çıkacak iş makinelerini kullanacak kişilerin G sınıfı sürücü belgelerinin olması gereklidir. 5-Römork kullanma ehliyeti Aracına römork takacak sürücülerin ise, aracına römork takarak sürebileceği hususunun ehliyetine işlenmesi gerekmektedir. 6-Mesleki Eğitim Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz. 7-Ustalık Belgesi Çıraklık yasasına göre verilen bir belgedir. Yaptığı işte ehil olduğunu gösterir.

8-Usta Öğretici Belgesi Ustanın işinde ehil olmasının yanında aynı zamanda yanına çırak alabileceğini, çırak yetiştirebileceğini gösteren bir belgedir. 9-İşe girişte iş güvenliği eğitimi, işyerine ve işe adaptasyon: İşyerlerinde, özellikle ülkemizde , işçi sirkülasyonu çok fazladır. İşçilerin de büyük çoğunluğu tarladan gelmekte, sanayi ve fabrika tecrübesi bulunmamaktadır. Bu sebeple, işçiler işe alındıklarında, işyerine ve işe adaptasyon eğitinin verilmesi çok önemlidir. Bu eğitimde ağırlıklı olarak işçi sağlığı ve iş güvenliği konuları işlenmelidir. Bu şekilde , işyeri ve iş acemiliğinden kaynaklanacak kazalara sebep olunmamalıdır. Bu eğitimin belgelenmesi yetkililerin görmesi açısından önemli olduğu gibi, işçiler açısından da önemlidir. Çünkü işçilerin, kendilerine öğretilip, altına imzalarını attıkları tedbirlere uymakta daha gayretli oldukları, kendilerini daha sorumlu hissettikleri bilinen bir gerçektir. İŞYERİNDE TUTULMASI GEREKLİ DEFTER VE KAYITLAR 1-İş Güvenliği İç Yönerge Taslağı ve Kurul Raporu İşyerinin niteliğine uygun bir iş sağlığı ve güvenliği iç yönerge taslağı hazırlamak, işverenin veya işveren vekilinin onayına sunmak ve yönergenin uygulanmasını izlemek, izleme sonuçlarını rapor haline getirip alınması gereken tedbirleri belirlemek ve kurul gündemine almak, İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve işyerinde meydana gelen ancak iş kazası olarak değerlendirilmeyen işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğratma potansiyeli olan olayları veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi yapmak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işveren veya işveren vekiline vermek, İşyerinin iş sağlığı ve güvenliği durumuyla ilgili yıllık bir rapor hazırlamak, o yılki çalışmaları değerlendirmek, elde edilen tecrübeye göre ertesi yılın çalışma programında yer alacak hususları değerlendirerek belirlemek ve işverene teklifte bulunmak, 2-Yapı İş defteri Yapı İş Defteri İnşaat işyerlerinde, inşaatın Fenni Sorumlusu tarafından tutulan bir defterdir. Bu deftere, işyerinde alınan emniyet ve sağlık tedbirleri yazılmalıdır. Bu defterin birinci sayfası usulüne uygun olarak doldurulduktan sonra Çal. Sos. Güv. Bak. Bölge Müdürlüğü tarafından bütün sayfaları mühürlenerek tasdik edilir. 3-Fenni Nezaretçi Rapor Defteri Fenni nezaretçinin yaptığı denetim neticelerini, önerilerini yazdığı noterce onaylı bir defterdir. 4-Pat. Mad. Kayıt Defteri Patlayıcı madde depolarında bulunan, patlayıcı madde giriş ve çıkışının yazıldığı ve sorumlularının belirtildiği bir defterdir.

5-Patlayıcı Maddelere İlişkin Yönerge Patlayıcı maddelerin taşınması, depolanmasına ilişkin, Fenni nezaretçi tarafından hazırlanan bir yönergedir. Bu Yönergede, tesis ve genel durum planları, nem bozulma ve donmaya karşı koruma, Tecrit, Havalandırma, patlama ve yangına karşı önlemler,yangın anında gaz ve dumanların boşaltılması ile ilgili hususlar belirtilir. 6-Taş ocağı Açık İşletme Yönergesi (M.T.O.H.T.M.363) Bu Yönerge, Taş ocaklarında (Açık İşletmelerde) İşyerinin fenni nezaretçisi tarafından hazırlanan, işyerinde emniyetli çalışma yapmaya yönelik olan, 

Kademelere verilecek en çok yükseklik,



Güvenle çalışmaya olanak verecek kademe düzlüğü genişliği,



İşyerinin şartlarına göre kademelere verilmesi gereken şev derecesi



Lağım derinliği ve konulacak patlayıcı madde miktarı



Ateşleme sırasında makinelerin ve işçilerin güvenlikleri için alınacak tedbirler,



Makinelerin çalışma koşulları, yükleme boşaltma yerleri, manevra yerleri,



Patlayıcı madde doldurma sıkılama ve ateşleme sırasında güvenlik tedbirleri,



Çalışma yerine görevlilerden başkasının girmemesine yönelik önlemler,



Patlayıcı madde depolanması, taşınması ve patlatılmasına dair tedbirleri, içeren bir yönergedir.

7- İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistik Fişi İşyerinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği çalışmalarının neticesi durumunda bulunan, iş kazalarında, meslek hastalıklarında ve iş günü kayıplarındaki müspet gelişmeyi görebilmek için İşyerinde yapılan istatistik çalışmasıdır.

ETİKETLER VE LEVHALAR 1-Asansör kabinlerinde azami yükü gösterir levha, 2-Vinçlerde azami yükü gösterir levha, 3-Ecza dolaplarının, kaç numaralı dolap olduğu ve içinde bulunan malzemelerin listesi, 4-Motopompların kontrol tarihlerini gösterir etiket, 5-Zımpara taşı tezgahında gözlüksüz çalışma yasağını belirten levha, 6-Basınçlı kaplar üzerinde etiket, 7-Kompresörler üzerinde etiket, 8-Kazanlar üzerindeki etiket, 9-Motorlu araçların ve römorkörlerin taşıyabilecekleri en fazla yük, 10-Par.Pat.Teh.ve Zar.Mad. bulunan kap ve ambalajların etiketleri, 11-Seyyar yangın söndürme cihazlarının kontrol tarihleri, 12-Basınçlı gaz tüplerinin etiketleri, 13-Karpit bulunan kapların üzerine “Karpit Kuru Tutulacak” yazılı etiket, 14-Asetilen jeneratörünün üzerindeki etiket, 15-Muhtelif ikaz levhaları

İŞYERLERİNDE YAPILMASI GEREKEN KONTROLLER 

İşveren tarafından yapılması gereken kontroller, düzenlenmesi kayıt altına alınması ve yetkili makamlara istenildiğinde sunulacak gereken belgeler.



Yetkili makamlar tarafından yapılan kontroller

KONTROL, DENETİM ve TEFTİŞ Üç tür denetim vardır. Bunlar genel, kontrol ve inceleme denetimleridir. Genel Teftiş Sosyal denetim açısından; işyerinde işin yürütümü yönünden çalışma hayatı ile ilgili tüm mevzuat hükümlerine uyulup uyulmadığı yönünden yapılan, işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından ise; işçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin mevzuat hükümlerinin uyulup uyulmadığının tespitine ilişkin yapılan denetimlerdir. Kontrol Teftişi Kontrol teftişi, hem teknik (iş sağlığı ve güvenliği) hem de sosyal (işin yürütümü) yönünden yapılan genel teftişte mevzuata aykırılık ve eksiklik olarak saptanan noktaların, verilen süre içinde giderilip giderilmediğini kontrol amacıyla yapılan denetimlerdir. İnceleme Teftişi Sosyal yönden inceleme teftişi, işin yürütümü veya işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden yapılan ihbar, işçi şikayetleri, fazla çalışma izni istemi, kadın işçilerin sanayie ait işlerde gece postalarında çalıştırılmalarına ilişkin talep, işverenlerin postalar halinde çalışmaların 15 günde bir değiştirilmesi istemleri, işkolu tespiti, işçi sayısı ile sendika üye sayısının saptanması, grev oylaması, grev ve lokavt dışında kalacak işçilerin tespiti ve diğer başvurular gibi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına, İş Teftiş Kurulu Başkanlığına, Mülki Amirlere ve Bölge Müdürlüklerine veya Grup Başkanlıklarına incelenmek üzere ulaştırılan başvurulardan iş teftişi ile bağdaşır nitelikte olanlar hakkında yapılan teftiştir. İş sağlığı ve güvenliği açısından inceleme denetimleri ise, ihbar, yakınma, iş kazası, meslek hastalığı, kurma izni, kısmi işletme belgesi, maden işyerlerinin sabit tesisleri için işletme talepleriyle, işçi sağlığı ve iş güvenliğini ilgilendiren diğer konularda, genel ve kontrol teftişleri dışında kalan, iş teftişiyle bağdaşır nitelikteki inceleme ve araştırma gerektiren teftiştir. 4857 sayılı yasanın 94. maddesine göre, işçi ve işverenlerle bunların meslek kuruluşları tarafından kendilerini ilgilendiren ve iş hayatına ilişkin işlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yazı ile başvurma halinde, bu dilekçeler ve bunlarla ilgili tutanak, evrak, defter ve işlemler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır. İş denetim sisteminin bireysel hak arama sistemi olarak kullanılabilmesi için, ilgili yönetsel birimlere şikayette bulunulması gerekmektedir. Uyuşmazlık çıktığında taraflar konuyu isterlerse yargıya, isterlerse ilgili yönetsel birimlere götürebilirler. Anayasanın 74. maddesine göre, vatandaşlar, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek

ve şikayetleri hakkında yetkili makamlara yazı ile başvurma hakkına sahiptir. Kendileriyle ilgili başvuruların sonucu, dilekçe sahiplerine yazılı olarak bildirilir. Bu hakkın kullanılma biçimi kanunla düzenlenir. Anayasanın anılan kuralına dayanılarak, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılması Hakkında Kanun, hakkın kullanılmasını bir biçime bağlamıştır. İş Teftiş Tüzüğü ile İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği'ne göre, Grup Başkanlıkları kendilerine ulaşan işçi şikayetlerini izlemek, müfettişlere iletmek ve sonuçlandırılmasını sağlamakla ödevli ve görevlidirler (İTT, m. 12/C; İTKY, m. 11/b). İşyeri sendika temsilcileri ile sendikalar da bu haktan yararlanabilirler. 81 sayılı ILO Sözleşmesinin 15/c maddesine göre, iş müfettişleri: Yasal hükümlerin ihlal edildiğini kendilerine haber veren herhangi bir şikayet kaynağını mutlak suretle gizli tutacaklar ve teftişin bir şikayet üzerine yapıldığını işveren veya vekiline bildirmekten çekineceklerdir. İş Teftiş Tüzüğüne göre de iş müfettişleri, Bilgi ve ifade veren, ihbar ve yakınmada bulunan kişilerin kimliklerini, teftişin bir ihbar veya yakınma üzerine yapıldığını, resmi işlerin yürütülüp sonuçlandırılması yönünden zorunluluk bulunmadıkça açıklamamakla yükümlüdürler. İşçilerin de, İş Yasasının 94/2 maddesi gereği, çalıştıkları veya ayrıldıkları işyerleriyle işverenleri hakkında gerçeğe uygun olmayan haberler vererek gereksiz işlemlerle uğraştırmaları veya işverenleri haksız yere kötü duruma düşürmeye kalkışmaları yasaklanmıştır. İMK'nun 10. maddesinde, "İş Kanunun uygulanması ile görevli olan idari merciler, kendilerine yapılan müracaatları 15 gün içinde idari yoldan neticelendiremedikleri ve iş mahkemelerinin görevi içinde gördükleri takdirde bu hususa dair olan evrak ve belgeleri yetkili iş mahkemesine tevdi ederler. Mahkeme, re'sen gün tayin ederek tarafları davet ve müracaat sahibinin davacı olduğunu tespitten ve zabıtnameye imzasını aldıktan sonra bu kanundaki esas ve usullere göre davayı görerek kararını verir. İdari merciin tevdii mahkemenin göreve müteallik kararını takyit etmez" denilerek, idari mercilerin kendilerine yapılan başvuruları sonuçlandıramamaları durumunda yargıya göndermelerine olanak tanınmıştır. Ülkemizde, herhangi bir yönetsel birim tarafından kabul edilen uyuşmazlığa ilişkin dilekçeler, sonuç olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu'na ulaştırılmakta ve adı geçen Kurula bağlı Bakanlık iş müfettişleri tarafından uyuşmazlık incelenmektedir. Yakınmacılara, inceleme sonucu hakkında yazılı olarak bilgi verilmektedir. İşçi, yönetsel birime başvurduktan sonra uyuşmazlıkla ilgili olarak mahkemede dava açmış olursa, uyuşmazlığı çözme yetkisi yalnızca iş mahkemesinde olacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişleri, İTK'nun 2002/2 sayılı genelgesini esas alarak inceleme denetimlerini (şikayet incelemelerini) gerçekleştirmektedirler. Genelge gereği inceleme teftişini gerektiren dilekçeler aylık programlar halinde, bir ay önceden müfettişlere verilir. Müfettişler, öncelikle şikayet edilen işyerinin, işveren veya işveren vekiline şikayet konusuyla ilgili olarak belge ve delilleri ile birlikte, Grup merkezinde veya Bölge Müdürlüklerinde hazır bulunması için bildirim düzenleyip posta aracılığıyla gönderir. Bildirimde belirtilen gün ve saatte işveren veya vekilinin gelmemesi halinde, düzenlenecek inceleme raporunda 4857 sayılı yasanın 92.

maddesine aykırılıktan 107. maddesine göre idari para cezası uygulanması ve sonuç hakkında dilekçe sahibine bilgi verilmesi istenir. Bildirime uyan işveren veya işveren vekili ile yapılacak olan görüşmede; öncelikle, şikayetçi ile uzlaşma önerilir. Uzlaşma sağlanması halinde durum düzenlenen tutanakla belirtilir ve inceleme raporu buna göre düzenlenir. Aksi halde müfettişçe gerekli inceleme yapılarak, konu ile ilgili görüş ve kanaat inceleme raporunda belirtilir. İş Yasasının 92. maddesi son bendine göre, iş müfettişi tutanakları aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir. İş Denetim İş Denetiminin Uluslararası Dayanağı İş denetiminin uluslararası dayanağını, 11.7.1947 tarihli ve 81 sayılı Sanayi ve Ticarette İş Denetimi Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi oluşturmaktadır. Türkiye, 13.12.1950 tarih ve 5690 sayılı yasayla bu sözleşmeyi onaylayarak yükümlülük altına girmiştir. Anayasamızın 90. maddesine göre, bu sözleşme yasa hükmündedir ve Anayasaya aykırılığı ileri sürülerek Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. Sözleşmenin amacı, işyerlerinin düzenli denetimi yoluyla işçilerin korunmasını amaçlayan hükümlerin uygulanmasını sağlamaktır. 81 sayılı Sözleşme, sınai işletmelerde (madencilik ve taşımacılık işletmeleri bağışık tutulabilir) ve onaylayan ülkenin kabul etmesi durumunda, ticari işyerlerinde, iş güvenliğinin sağlanmasına ve iş koşullarını düzenleyen yasal düzenlemelerin uygulanmasına yönelik denetim sistemleri öngörmektedir. Sözleşme, denetim hizmetlerinin örgütlenmesi ve yerine getirilmesi, merkezi otoritenin sorumlulukları, bunların öteki kamu ve özel kurumlarla ve işveren ve işçiler ya da bunların örgütleriyle işbirliği, yeterli sayıda (kadınlar dahil olmak üzere) ve yeterli statü, maddi olanaklar ve kolaylıklara sahip (büro ve ulaşım gibi) nitelikli personelin istihdamı, işyerlerinin düzenli olarak ve ayrıntılı bir biçimde denetlenmesi, denetim hizmetlerine ilişkin olarak rapor ve yıllık istatistik yayımı gibi konuları ele almaktadır. Sözleşme sanayide, ticarette iş teftişini içermekte ve 39 maddeden oluşmaktadır. 1. maddesinde, sözleşmenin geçerli olduğu ülkelerde sanayi işyerleri için bir denetim sisteminin oluşturulması istenmektedir. 22. maddesinde ise, bu zorunluluk ticari işyerleri için de getirilmiştir. Sözleşmenin 4. maddesine göre, iş teftişinin üye ülkelerin yönetsel yapılarının olanak verdiği ölçüde merkezi bir makamın gözetim ve denetimine bağlı olarak yürütüleceği, federal devletlerde ise, merkezi makamın, federal devlet veya federe birim düzeyinde olabileceği belirtilmiştir. Denetim elemanlarının görevlerini etkin olarak yerine getirebilmelerinde en önemli unsur, 81 sayılı Sözleşmenin de aradığı gibi hükümet değişiklikleri ve olumsuz tüm dış etkilere karşı korunmalarını sağlayacak bir statüye ve hizmet koşullarına sahip olmasıdır. Bunun için Sözleşmenin 6. maddesiyle denetim elemanlarının kamu görevlilerinden oluşması istenmiştir.

81 sayılı Sözleşmenin 10. maddesinde; müfettiş sayısının, müfettişlik görevlerini etkin olarak gerçekleştirecek düzeyde ve denetlenecek işyerlerinin sayı ve özellikleri, işçi sayısı, denetim mevzuatın genişliği ve müfettişin kullanımına sunulan olanaklar dikkate alınarak belirlenmesi öngörülmektedir. Sözleşmenin 11. maddesinde ise, yetkili makamın ihtiyaca göre donatılmış yerel bürolar ve ulaşım olanağı olmayan durumlarda, görevlerini yapabilmeleri için taşıt kolaylıkları sağlanması ile yolculuk ve diğer giderlerinin kendilerine ödenmesi yükümlülüğü getirilmiştir. Sözleşme denetim elemanlarının (iş müfettişleri) işlevlerini (yasanın uygulanmasını sağlamak, işveren ve işçiye görüş vermek ve ilgili makamlara bilgi vermek) ve yetkilerini (denetlenebilir herhangi bir işyerine serbestçe girebilme, serbestçe inceleme yapma ve özellikle kişilere soru yöneltme, belgeleri inceleme ve örnek alma yetkisi, eksikliklerin giderilmesi için gerekli talimatları verme ve uyarıda bulunma ve yol gösterme ya da yasal işlem başlatma ya da önerme hakkında bir karar verme yetkisi) tanımlamaktadır. Buna karşılık, iş müfettişleri belirli yükümlülükleri yerine getirmekle sorumludurlar. Denetimleri altındaki işletmelerde, doğrudan ya da dolaylı herhangi bir çıkarları olması yasaktır ve denetledikleri işyerlerinin üretim ya da ticari sırlarını ya da herhangi bir şikayetin kaynağını açıklayamazlar. İş Yasasının İş Hayatının Denetim ve Teftişi başlıklı bölümündeki kurallarla, 81 sayılı Sözleşme uyum göstermektedir. Örneğin anılan Sözleşmede, iş müfettişlerinin yetkileriyle ilgili 12. madde ve sorumluluklarıyla ilgili 15. madde, sırasıyla İş Yasasındaki 92 ve 93. maddelerine benzer düzenlemeler içermektedir. İş Denetimine İlişkin Ulusal Düzenlemeler İş denetimi sisteminin ulusal dayanakları; Anayasa, İş Yasaları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yasa ile İş Teftiş Tüzüğünde yer alan kurallardır. 1982 Anayasasının 2. maddesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin "sosyal bir hukuk devleti" olduğunu belirtmektedir. Anayasanın 49. maddesinde de, çalışma yaşamını geliştirmek için, çalışanları korumak devletin görevleri arasında sayılmış ve bu konuda gerekli önlemlerin alınması istenmiştir. Buna bağlı olarak İş Yasasının 91. maddesiyle, çalışma yaşamıyla ilgili mevzuatın uygulanmasının devlet tarafından izlenmesi ve denetlenmesi öngörülmüştür. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yasanın 2. maddesinde Bakanlığın görevleri belirtilmiştir. Bu görevler arasında en önemlilerinden birisi, çalışma yaşamının denetimidir. Çalışma yaşamını denetleme görevinin İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yerine getirileceği aynı yasanın 15. maddesinden anlaşılmaktadır. İş Teftiş Tüzüğünde de buna koşut bir düzenleme bulunmaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 3146 sayılı yasanın 13. maddesinde, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, danışma ve denetim birimleri içinde yer almıştır.

Yasanın 15. maddesinde, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın görevleri, çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını denetlemek, iş denetimi ile ilgili mevzuat çalışması yapmak, istatistikleri tutmak, değerlendirmek ve yorumlamak, mevzuatta öngörülen ve Bakanlık Makamı tarafından verilen diğer işleri yapmak olarak belirtilmiştir. İş Teftiş Kurulu ve iş müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma yöntemlerin tüzükle düzenleneceği kuralı bulunmaktadır. Buna uygun olarak da; İş Teftiş Tüzüğü 28.8.1979 tarihinde, İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği ise, 16.11.1991 tarihinde yürürlüğe konulmuştur. İş Teftiş Tüzüğünün 13. maddesi ile İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 12. maddesinde iş müfettişlerinin görevleri belirtilmiştir. 4857 sayılı İş Yasasının 91. maddesi, iş yaşamı ile ilgili mevzuatın uygulanmasının devlet tarafından izlenip, denetleneceğini, bu ödevin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlı ihtiyaca yetecek sayı ve özellikte teftiş ve denetlemeye yetkili İş Müfettişlerince yapılacağı belirtilmiştir. İş Yasası kapsamına giren işyerlerinin tamamı ile işçi ve işveren ilişkilerinde toplu iş sözleşmeleri ve bireysel iş sözleşmelerinden kaynaklanan çalışma mevzuatına ilişkin tüm uyuşmazlıklar, hakem ve mahkeme kararları ile işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuat hükümlerine uyulup uyulmadığının denetlenmesi iş müfettişlerinin görev alanına girmektedir. 854 sayılı Deniz İş Kanununun 49. maddesine göre denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağı'nı taşıyan yüz ve daha yukarı grostonilatoluk gemilerde bir iş sözleşmesi ile çalışan gemiadamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanan bu Yasa hükümlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak üzere yapılacak takip, denetim ve teftişleri yürütmeye iş müfettişlerini yetkili kılmıştır. 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanununun 41. maddesinde; Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı eğitim kurumlarının dışında kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda yapılan çırak ve kalfaların eğitimi ile işletmelerde yapılan mesleki eğitimin Milli Eğitim Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca denetlenmesi öngörülmüştür. Çıraklık ve İşletmelerde Yapılan Mesleki Eğitimin Denetimi Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesi, denetim alanını belirlemektedir. Bunun dışında, 3308 sayılı Yasanın geçici 2. maddesine göre, henüz yasa kapsamına alınmamış il ve mesleklerde çalıştırılan çırakların sözleşme, eğitim ve çalışma koşulları Borçlar Kanununun 313, 318 ve 330. maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, 3308 sayılı Yasa kapsamına giren ve kapsam dışında kalan çırakların çalışma koşullarının yasalara uygunluğu iş müfettişleri tarafından denetlenmektedir 818 sayılı Borçlar Kanununun 13. babında; 313 ve devam eden maddelerinde iş sözleşmesi ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Bu bakımdan iş sözleşmesi ile ilgili konularda, 4857 sayılı İş Kanununda hakkında hüküm bulunmayan durumlarda, Borçlar Kanununun 313 ve devam maddeleri uygulamada dikkate alınacaktır. Askeri işyerleriyle, yurt emniyeti için gerekli maddeler imal olunan işyerlerinin denetim ve teftişi konusu ve sonuçlarına ait işlemleri düzenleyen Askeri İşyerleriyle, Yurt Emniyeti İçin Gerekli Maddeler İmal Olunan İşyerlerinin Denetim ve Teftişi Hakkında Tüzük'ün 2. maddesi uyarınca

Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı (Kara, Deniz, ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları), İçişleri Bakanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığınca doğrudan işletilen askeri işyerlerinin denetim ve teftişi dışında kalan askeri işyerleriyle, yurt emniyeti için gerekli maddeler imal olunan işyerlerinin teftişi yetkisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerine verilmiştir (Bu denetim gerekli belgeye sahip olan iş müfettişlerince yaptırılır). İş müfettişleri, İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 12. maddesi uyarınca, çalışma sonuçlarını rapora bağlama, mevzuatta gördükleri boşluk ve aksaklıkların giderilmesi için öneride bulunma görevlerini de yerine getirirler. Ayrıca iş müfettişlerinin, toplu iş ilişkilerinden kaynaklanan yetkileri de bulunmaktadır. DENETİMLER ve İSTENEN BELGELER Gerek iş kanunu ve gerekse de İSG mevzuatı gereğince işyerlerinde yapılacak olan Resmi Denetimler sırasında aşağıda liste halinde verilen doküman istenir. 

İşe Giriş Muayene Kayıtları (Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Verilecek Rapor)



İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistik Kayıtları



Sağlık Birimi Yıllık Çalışma Planı Periyodik Sağlık Muayene Raporları



Portör Muayeneleri



Göğüs Radyografileri



Akciğer Fonksiyon Testleri



İşitme Testleri



Kan ve idrar testleri



İş Risklerine Göre Özel Testler



Vizite Kayıtları



Gebe ve Emzikli Kadın İşçilerin Sağlık Kontrolü



Emzirme Odaları ve Kreşlerle İlgili Kayıtlar



Gece Postalarında Çalışacak Kadın İşçilerin Kontrolü



Çocuk İşçilerin Sağlık Kontrolü



İçme Suyunun Analiz Raporları



İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kurul Kararları



İşyeri Ortamlarındaki Gaz ve Toz Ölçümlemeleri



Emzirme Odaları ve Kreşlerin Kontrolü



Ecza Dolaplarının İçerisinde Bulunan Malzemeleri Belirten Liste



Yangın Alarm ve Tahliye Denemeleri



Alev Geçirmez Cihazların Uygunluk Belgeleri



Asansör Kabinlerinin Taşıyabileceği Maksimum Yük Levhası



Asetilen Jeneratörleri İçin Etiketler



Asetilen Tüplerinin Kontrolleri



Asma İskelelerin Kontrolü



Aspirasyon Donanımların Kontrolleri



Aydınlatma Tesisatının Kontrolü



Basınçlı Asit Kaplarının Kontrolleri



Basınçlı Gaz Tüplerinin Periyodik Kontrol ve Basınç Deneyleri



Basınçlı Kapların Etiketleri



Basınçlı Kapların Periyodik Kontrol ve Basınç Deneyleri



Basınçlı Su ve Hava Tanklarının Periyodik Kontrolü



Boru ve Donanımlarının Kontrolü



Buhar ve Sıcak Su Kazanlarının Periyodik Kontrolü Eğitim Kayıtları



Elektrik Tesisatının Kontrolü



Elektrikli El Araçlarının Kontrolleri



Elektrikli Kaynak Makinelerinin Kontrolleri



Fırın ve Ocakların Kontrolleri



Gece Postalarında Çalıştırılacak Kadın İşçiler İçin İzin Belgeleri



Gırgır Vinçlerin Kontrolü



Günde 7,5 Saat ve Daha Az Çalışma Bildirimi



Güvenlik Supaplarının Kontrolleri



İnsan ve Yük Asansörlerinin Periyodik Kontrolü



Kaldırma Araçlarının Periyodik Kontrolü



Karpit Saklanan Kaplar İçin Etiket



Kaynak İşleri Sırasında Onarım İzni



Kaynakçılar İçin Yeterlilik Belgesi



Kazancılar İçin Yeterlilik Belgesi



Kazanların Üzerindeki Etiketler



Kişisel Koruyucuların Kontrolü



Kompresörlerin Periyodik Kontrol ve Basınç Deneyleri



Kompresörlerin Üzerindeki Etiketler



Kurma İzni ve İşletme Belgeleri İçin Başvuru



Marangoz Makinelerinin Kontrolleri



Motopompların Periyodik Kontrolü



Motorlu Araç ve Römorkların Taşıma Kapasiteleri Etiketi



Operatörlük Belgesi



Par. Pat. Teh. ve Zar. Madde Kaplarına İlişkin Etiketler



Paratoner ve Tesisatının Kontrolü



Sıvı Tank ve Depoların Kontrolü



Taban ve Asma Kat İskelelerinin Kontrolü



Tam Yalıtılmış Elektrikli Aygıtların Kontrolleri



Topraklama Tesisatının Kontrolü



Vinçlerin Taşıma Gücünü Belirten Etiketler



Vulkanizatör ve Devulkanizatörlerin Periyodik Kontrolü



Yangın Hortumlarının Kontrolleri



Yangın Söndürme Cihazlarının Periyodik Kontrolü



Zımpara Taşının Dönme Hızı ve Özelliklerine İlişkin Etiket