Metale
Który z wymienionych faktów okazał się dla ciebie…
zaskakujący?
mocne uderzenie w zasoby
trudny?
oczywisty?
nowy?
optymistyczny?
W jaki sposób mądrość ludowa może odnosić do właściwości chemicznych i fizycznych poszczególnych metali?
Co i w jakim obszarze możesz zrobić tu i teraz, wykorzystując poznaną
Nie wszystko złoto, co się świeci
Choćbyś ukuł ze stali i tak ci czas obali
Przed obiadem złoto, po obiedzie srebro, a po wieczerzy ołów
Jak kulą w rtęć
Kuj żelazo póki gorące
Mowa jest srebrem a milczenie złotem
dzięki tej karcie wiedzę? Zaproponuj.
Koncepcja karty: Nina Gałuszka Tekst: Nina Gałuszka Korekta: Monika Karkowska Opracowanie graficzne: Poważne Studio
Patronat medialny:
www.edukacjaekologiczna.org
www.ceo.org.pl
ołów
Zastosowanie praktyczne Ołów stosowany jest do produkcji płyt akumulatorowych, baterii, kabli, rur, farb białych i czerwonych, w przemyśle drukarskim do wyrobu stopu czcionek.
żelazo platyna
+10 Zysk ekonomiczny państwa Zawartość żelaza w skorupie ziemskiej wynosi 5,6% zajmuje ono czwarte miejsce pod względem występowania wśród wszystkich pierwiastków. Jest także najbardziej rozpowszechnionym metalem ciężkim. W stanie wolnym występuje jednak na Ziemi bardzo rzadko (północna Grenlandia).
0
Koszty dla środowiska W ostatnich dniach rynkiem platyny wstrząsnęły doniesienia z RPA. Górnicy domagają się podniesienia wynagrodzeń za ich wyczerpującą i niebezpieczną pracę oraz fatalne warunki wydobycia, panujące w afrykańskich kopalniach.
Zadowolenie społeczne Ponad 20% procent produkowanych towarów zależy od platyny! Jest przede wszystkim plastyczna, sferoidalna oraz posiada unikalne właściwości wykorzystywane w zaawansowanych technologiach. Platyna znajduje zastosowanie w produkcji włókna szklanego, leków, substancji chemicznych, komputerów, produktów ropopochodnych, nawozów, włókien syntetycznych, szkła, farb, przewodów, poszycia, materiałów wybuchowych.
0
Możliwość recyklingu Stal (stop składający się głównie z żelaza i węgla) jest substancją, która łatwo może zostać przetworzona, nawet wielokrotnie. Jej właściwości umożliwiają przyciągnięcie jej magnesem. Przy pomocy magnetycznego sortowania, stal jest łatwa do odzyskania spośród innych odpadów. Recykling umożliwia oszczędzanie energii i rud żelaza.
+10 Zysk ekonomiczny państwa Uzyskanie 1 kg platyny wymaga wydobycia około 150 t rudy z głębokości 1000 m. W czasie tego procesu powstaje wiele produktów odpadowych, wymagających składowania. Proces technologiczny przeróbki rud platynowych jest bardzo energochłonny, a ponadto powoduje szkody w środowisku naturalnym.
Możliwość recyklingu W warunkach naturalnych do pozyskania ok. 1 kg platyny kopalnia musi wydobyć ok. 150 t rudy. Odzyskanie 1 kg platyny w ramach recyklingu wymaga jedynie kilku ton zużytych katalizatorów. Proces odzysku jest bez porównania tańszy i mniej szkodliwy dla środowiska.
+10
0
-10 Zastosowanie praktyczne Najbardziej powszechne zastosowanie złoto znalazło w jubilerstwie i w zaawansowanej elektronice.
Koszty dla środowiska Najbardziej popularną metodą wydobycia osadów złota jest wymywanie gruntu, zawierającego kopalinę. Po takiej hydraulicznej obróbce produkty z rozmywania gruntu, głównie iły i glina, dostają się do rzek i silnie je zanieczyszczają. Przejrzyste rzeki i strumienie, niosące wodę o pierwszej kategorii czystości, zamieniają się w brudne potoki.
Koszty dla środowiska Związki srebra są toksyczne dla bakterii, wirusów, glonów i grzybów, podobnie jak związki innych metali ciężkich, np. ołowiu, miedzi czy rtęci. Jednakże w przeciwieństwie do związków rtęci czy ołowiu, nie są one aż tak szkodliwe dla ludzi.
-10
Zysk ekonomiczny państwa Złoto stanowi zabezpieczenie realnej wartości papierowego pieniądza.
Zadowolenie społeczne Srebro cieszy się rosnącym zainteresowaniem inwestorów. Jego cena jest ponad pięćdziesiąt razy niższa niż cena złota, co czyni je przystępniejszym – nie umniejsza to jednak rentowności inwestycji w ten kruszec.
Koszty dla środowiska W procesie wytapiania cynku do atmosfery emitowane są szkodliwe pyły. Cynk przedostając się do gleby ze ściekami przemysłowymi, zanieczyszcza ją na długi czas.
Zadowolenie społeczne Ludzie nie są zadowoleni, gdy w ich regionie powstaje kopalnia cynku, obawiają się szkodliwego wpływu na środowisko i dewastacji krajobrazu.
0
Możliwość recyklingu Złoto jest używane powszechnie w telefonach komórkowych, ale w niewielkich ilościach – do pokrywania styków kontaktowych i przy wykonywaniu połączeń w obwodach. Kruszcu jest jednak na tyle dużo, żeby opłacalne było jego odzyskiwanie z nieużywanych telefonów komórkowych. Odzysk złota z telefonów to nadal wschodzący rynek.
+10 Zysk ekonomiczny państwa Obecnie trzeba wydobyć prawie 9 t ziemi, żeby wytopić jedną małą uncję srebra (31 g)!
0
-10 Zastosowanie praktyczne Cynku używa się do pokrywania stali ochronną warstwą, chroniącą przed czynnikami atmosferycznymi, przede wszystkim w budownictwie, przemyśle samochodowym i lotniczym. Metal ten wykorzystywany także w suplementach diety, produktach kosmetycznych, farbach, bateriach.
Zadowolenie społeczne Złoto jest jednym z najbardziej pożądanych zasobów na świecie.
Możliwość recyklingu Utylizacją zajmują się wyspecjalizowane firmy, które łatwo można znaleźć w Internecie. Zużyte termometry można oddać do apteki.
+10
0
-10 Zastosowanie praktyczne Srebro wykorzystuje się na szeroką skalę m.in. w fotografii. Przez lata było cenione, jako metal szlachetny i używane jako waluta. Wytwarzano z niego biżuterię, naczynia i sztućce. Srebra używa się obecnie do produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego, gdzie jest cenione za znakomitą przewodność elektryczną.
Zysk ekonomiczny państwa Rtęć jest bardzo rzadkim, jedynym na świecie płynnym metalem.
Możliwość recyklingu Niektóre firmy podkreślają, że srebro w ich wyrobach pochodzi właśnie z recyklingu. Takie srebro wykorzystywane jest przy produkcji masy plastyc;;znej używanej przez artystów.
+10 Zysk ekonomiczny państwa Popyt na cynk jest wysoki, generowany przez rozwijający się sektor budowlany i samochodowy w Chinach i Azji Środkowo-Wschodniej. Prawdopodobnie ceny cynku będą rosnąć.
Możliwość recyklingu Cynk może być powtórnie przetapiany bez utraty swoich właściwości i powtórnie wykorzystywany. Baterie można oddawać w wyznaczonych punktach, np. w sklepach, szkołach, zaś cynkowe elementy skupowane są przez firmy, zajmujące się odzyskiem metali.
+10
cynk
-10
Zadowolenie społeczne Jest podstawowym materiałem wykorzystywanym we współczesnym budownictwie i konstrukcjach. Skażenie środowiska w regionach wydobycia jest jednym z podstawowych problemów dla ludności regionów wydobycia.
Możliwość recyklingu Współcześnie około 80% wydobywanego na świecie ołowiu zużywanych jest do produkcji baterii i akumulatorów (z czego aż 95% jest poddawane recyklingowi).
Zadowolenie społeczne Rtęć, jej opary i związki są silnymi truciznami, do organizmu dostaje się zarówno przez przewód pokarmowy, jak i przez drogi oddechowe, wymaga odpowiedzialnego recyklingu.
srebro
Koszty dla środowiska Zmiany powstałe w środowisku przyrodniczym w wyniku eksploatacji rud żelaza w rejonie wydobycia określa się jako typowe szkody górnicze. Szkody wywołane działalnością górniczą będą usuwane jeszcze przez wiele pokoleń. Są one podstawowym problemem w tym temacie związanym z ochroną środowiska.
-10 Zastosowanie praktyczne W związku ze swoją niską reaktywnością platyna używana jest w jubilerstwie, będąc metalem cenniejszym od złota i srebra. Platyna jest również wykorzystywana, jako katalizator (np. w katalizatorach samochodowych), znajduje zastosowanie w przemyśle elektronicznym – produkuje się z niej elementy urządzeń pomiarowych.
Zysk ekonomiczny państwa Wraz z rozwojem światowej gospodarki, zastosowania ołowiu zmieniają się, wkraczając w nowocześniejsze branże, np. energetykę odnawialną. Akumulatory kwasowo-ołowiowe są ważną częścią systemu przechowywania energii pozyskanej ze źródeł odnawialnych (baterie słoneczne, turbiny wiatrowe).
0
-10 Zastosowanie praktyczne Żelazo używane jest do produkcji stali. Stal wykorzystywana jest m.in. w budownictwie do wytwarzania elementów konstrukcyjnych budynków, a także do budowy samochodów i maszyn.
Zadowolenie społeczne Ołów jest substancją toksyczną. Po wprowadzeniu go do organizmu pojawia się znużenie, zmęczenie, porażenie mięśni, szara obwódka wokół zębów, kolka ołowicza, występuje także białkomocz, krwiomocz oraz zaburzenia mózgowe.
Koszty dla środowiska Rtęć stanowi składnik nowoczesnych energooszczędnych świetlówek, a jednocześnie jest bardzo toksyczną substancją.
złoto
Koszty dla środowiska Ołów należy do metali ciężkich. U roślin zaburza metabolizm, ponieważ lokując się w korzeniach ogranicza możliwość pobierania innych składników. Wzrost ilości ołowiu w glebie wpływa niekorzystnie na mikroorganizmy glebowe, hamując proces rozkładu materii organicznej.
Zastosowanie praktyczne Główne zastosowanie rtęci to produkcja termometrów i medycyna, duże jej ilości zużywane są w procesie zwanym amalgamacją do wydobywania złota i srebra.
rtęć
Metale to pierwiastki chemiczne, bez których nie można sobie wyobrazić życia na Ziemi. Są nieodnawialnym zasobem naszej planety, a ich wydobycie wiąże się z szeregiem konsekwencji dla ludzi i środowiska. Poniżej znajdują się przykładowe popularne metale i podstawowe fakty związane z ich wydobyciem i wykorzystaniem. Na podstawie informacji o wybranych metalach, ich zastosowaniu oraz konsekwencjach wydobycia, oceń na skali każdy z przedstawionych aspektów, przypisując mu punkty ujemne lub dodatnie (od -10 do +10), a następnie zaznacz średnią ocenę na skali. Uzasadnij swoją ocenę każdego z metali.